zjadarka i czarnoksiężnica

Wersja oryginalna Oskar Kolberg, Zjadarka i czarnoksiężnica [w:] Dzieła Wszystkie t.8,
Krakowskie, 1963, s.23-25
por. O. Kolberg, O złotej bani [w:] Dzieła Wszystkie t.8, Krakowskie, 1963, s. 25-27
ZJADARKA I CZARNOKSIĘŻNICA
na podstawie baśni tradycyjnej - Katarzyna Żytomirska
Baśń dla starszych dzieci.
ZAGADNIENIE
Dzieci, czy ktoś może być taki sam jak wy? Czy spotkaliście kiedyś kogoś identycznego lub
bardzo, bardzo podobnego? Z wyglądu, z charakteru?
Rozmowa o doświadczeniach dzieci.
ROZGRZEWKA
ZABAWA W LUSTRO
Dzieci dobierają się w pary i stają naprzeciwko siebie. Jedno jest osobą przeglądającą się w lustrze,
a drugie jego odbiciem - stara się naśladować wszystkie jego ruchy.
Dzieci się ustawiają, na klaśnięcie - zaczynają.
BAŚŃ
Przepiękny tekst oryginału – zapraszam do czytania.
STRESZCZENIE
Królewicz zakochał się w swojej siostrze. Ta wyczerpawszy wszelakie sposoby zniechęcenia go
mówi, żeby wyjechał na sześć tygodni zagranicę i tam żony poszukał, a jak nie znajdzie, to wtedy
za niego wyjdzie. Gdy brat znika, siostra posyła po znaną sobie czarnoksiężnicę i prosi o wskazanie
panny, która przebrana w jej stroje za nią samą uchodzić by mogła. Czarnoksiężnica darowuje jej
mydło, ręcznik i grzebień i - uprzedziwszy o trudach - otwiera dla niej furtkę do lochów i przejść
pod zamkiem będących. Bardzo długo błądzi królewna, w końcu dostrzega światło, grotę w skale
wykutą i wkracza w piękną i czarowną dolinę. Tu biją fale błękitnego jeziora! Królewna spostrzega
domek, bardziej do pustki niż do mieszkania podobny - z jego wnętrza dobiega jej uszu piękna
muzyka. Jak tylko w pustkę ową weszła, dostrzegła pannę do niej jak włos do włosa podobną, która
śpiewa i gra na cytrze. Zasmuciła się panna na jej widok i namawiała ją do ucieczki, bo inaczej
pożre ją zjadarka, gdy tylko z łowów swych powróci. Tylko muzyka panny i jej śpiew
powstrzymują zjadarkę! Królewna przekonuje pannę, by uciekła wraz z nią, zna czarnoksięskie
sposoby, by zjadarce drogę utrudnić. Uciekają, zjadarka już depce im po piętach – królewna rzuca
mydło. One, lekkie, prześlizgują się, a zjadarka ślizga się i dalej iść nie może. Wraca po piasek, nim
ślizgawkę wysypawszy w dalszą rusza pogoń. Wreszcie królewna rzuca ręcznik i wypływa rzeka,
która unosi zjadarkę. Ta bierze cebrzyk i rzekę przepływa. Królewna rzuca grzebień i wyrastają za
nimi krzaki cierniste, które z wielką trudnością zjadarka przebywa, i gdy dogonić ma już panienki,
te furtkę od królewskiego ogrodu zatrzaskują.
1
Nazajutrz wraca brat i nie może jednakowo przebranych dziewcząt odróżnić. Pisze po pomoc do
znanej nam czarnoksiężnicy. Ta doradza mu wypełnić pęcherz krwią i przebić się na oczach
dziewcząt, a wiedząc, że siostra za szyję pochwyci, pisze mu, żeby tej, co za rękę go złapie, nie
wypuszczał już. Wszytko kończy się dobrze, brat zakochuje się we właściwej pannie i żeni się z nią.
Jego małżonka, do końca życia była bardzo pobożną osobą. Wierzyła, że Pan Bóg specjalnie męża
miłością do siostry natchnął, by uwolnić ją od zjadarki.
TEMATYKA ĆWICZEŃ - JA i SOBOWTÓR
PISANIE LISTU DO SOBOWTÓRA
Każdy dostaje kartkę i długopis, i może napisać list do kogoś takiego samego jak on.
Warto powiedzieć dzieciom, że nie będą musiały czytać na głos swoich listów. Tylko Ci, którzy
będą chcieli, podzielą się w kręgu z innymi dziećmi swoimi zapisanymi przemyśleniami.
ROBIENIE KOLAŻY MARZEŃ
Robimy kolaże - wyklejanki/rysowanki ze swoimi postaciami i przedmiotami, które lubimy, z tym,
co dobrze robimy lub chcielibyśmy umieć robić, z miejscami, które chcielibyśmy zobaczyć,
odwiedzić - czyli generalnie temat MARZENIA.
Przynosimy dużo gazet, czasopism - dzieci wycinają i wyklejają fragmenty zdjęć na kartkach, jeśli
czegoś nie mogą znaleźć – mogą to dorysować.
ZADANIE DO DOMU
Jak wyglądałoby Twoje życie, gdybyś się urodził 50 lat wcześniej i 100 lat później?
TO MOŻE BYĆ TEMATEM KOLEJNYCH ZAJĘĆ.
50 lat wcześniej – pytamy dziadków, szperamy w książkach – co bym jadł na śniadanie, jakbym się
ubierał itp.
100 lat później – rozmowa o naszych wyobrażeniach.
RZEŹBY
Dzieci dobierają się w kilkuosobowe grupy i mają przedstawić jakąś scenę z życia w przyszłości.
Gdy już wszystkie grupy są gotowe - jedna pokazuje swoją rzeźbę, a reszta dzieci ogląda i próbuje
zgadnąć, co rzeźba przedstawia.
2