Spis treści 1 3

Spis treści
3
1
Przedstawiamy się... .........................
Julian Tuwim — Figielek ...................
Leszek Mech — Kolega Jagusi . . . . . . . . . . . .
Moi koledzy. Opis postaci . . . . . . . . . . . . . . . . . .
O nazwach własnych i pospolitych . . . . . . . . .
Adam Mickiewicz — Przyjaciele ..........
Rozmawiamy o przyjaźni ....................
Z błahej przyczyny — taka hańba! Pisownia wyrazów z h ...............................
Jan Brzechwa — Globus . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Brzch, stk, rch, krz. Głoska, samogłoska
i spółgłoska ....................................
Po spółgłoskach... piszemy... O zasadach
pisowni rz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Wiktor Woroszylski — Felek ..............
En-tli-czek pen-tli-czek. O sylabie . . . . . . . . . .
Danuta Wawiłow — Moja tajemnica .....
Hanna Ożogowska — Jak upiekła się jedna lekcja... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Historia rodzinna. O wyrazach pokrewnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
8
9
11
12
13
16
18
19
22
23
25
26
27
30
31
34
2
Rozbieżności między mową a pismem . . . .
Poprawnie mówimy i czytamy . . . . . . . . . . . . . .
Czytamy, mówimy starannie i wyraziście . . .
Wanda Chotomska — Dzień dobry,
królu Zygmuncie ............................
Józef Ratajczak — Liście jak listy .........
Piszemy listy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Mój zeszyt świadczy o mnie! Opis ..........
Pracujemy ze słownikiem ...................
O Waligórze i Wyrwidębie .................
Co kto zrobił? Co się działo? O czasowniku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Wszystko, co nas otacza, ma swoją nazwę.
O rzeczowniku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Maria Konopnicka — O krasnoludkach
i sierotce Marysi. Fragmenty: „Podziomek
spotyka sierotkę Marysię” i „U królowej
Tatry” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Józef I. Kraszewski — Kwiat paproci.....
„Każdy rozpowiada inaczej i swojego coś
dorzuca...”. Opowiadanie baśni . . . . . . . . . . . .
O olbrzymie, który ukrył swoje
serce ...........................................
Serce — serca — sercem — sercu. Dlaczego rzeczowniki zmieniają swoje formy? ....
Charles Perrault — Wróżki . . . . . . . . . . . . . .
Słówka grzeczne i niegrzeczne. Pisownia
wyrazów z ó, rz i ż . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Jakub i Wilhelm Grimmowie — Śnieżka
Układamy baśń . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Hans Ch. Andersen — Stokrotka . . . . . . . .
Fantastyczny — nieprawdopodobny — urojony. O wyrazach bliskoznacznych . . . . . . . .
Hans Ch. Andersen — Słowik .............
W bajce i nie w bajce. Rozpoznawanie cech
baśni ...........................................
Uroczysta godzina baśni ......................
Joanna Kulmowa — List do Andersena . . .
56
58
83
83
91
93
100
101
105
106
111
113
123
125
126
4
38
40
43
46
48
49
50
51
53
62
75
Wojciech Romański, Leszek K. Talko —
Zapracowany święty Mikołaj . . . . . . . .
Myślę — myślisz — myślimy... O różnych
formach czasownika . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Zwierzęta mówią. Wypowiedź kilkuzdaniowa, rozmowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Jan Twardowski — Życzenia . . . . . . . . . . . .
O nieosobowych formach czasownika ......
Diana Donohue — Nie ma miejsca w gospodzie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Bardzo trudne zagadki ortograficzne .......
3
128
131
133
134
136
137
139
Hans Ch. Andersen — Dziewczynka z zapałkami . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Wyrażamy żal i współczucie . . . . . . . . . . . . .
Józef Ratajczak — Lato malowane . . . . . .
7
140
144
146
Kazimiera Iłłakowiczówna — Spraw,
żeby... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Bolesław Prus — Anielka. Fragment „Karusek szuka Anielki” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Ryszard M. Groński — Po co właściwie trzymać psa? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Ktoś — wymienił — coś — na coś. O budowie zdania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Opowiadamy o zwierzętach . . . . . . . . . . . . .
Układamy zdania bogate w informacje. O zdaniu nierozwiniętym i rozwiniętym . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Julian Kawalec — Silni . . . . . . . . . . . . . . . . .
Srebrnozielone rybki. Kolory i ich odcienie w opisie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Nie zapominaj o kropkach i przecinkach! . . .
Konstanty I. Gałczyński — Mali pomocnicy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Jerzy Kierst — Radość . . . . . . . . . . . . . . . . .
Piszemy opowiadanie . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Z kim się przyjaźni czasownik i rzeczownik? O związkach wyrazów w zdaniu . . . . .
Nie trać humoru! Pisownia wyrazów
z h i ch . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
5
Jerzy Ciszewski — Klipa . . . . . . . . . . . . . . . .
Przepis na wykonanie czegoś . . . . . . . . . . . . . .
Stanisław Grochowiak — Telewizor . . . . .
Z telewizorem trzeba rozważnie! Zasady
korzystania z telewizora . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Reżyser serialu. Znaczenie i pisownia wybranych wyrazów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Mówimy o ciekawych filmach . . . . . . . . . . . . .
Zygmunt Gloger — Chodzenie z kozą
i z turoniem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Piękna i kolorowa świąteczna gwiazda. Przymiotnik w opisie i ocenie . . . . . . . . . . . . . .
Leopold Staff — Gwiazda . . . . . . . . . . . . . . .
Opisujemy strój na zabawę szkolną . . . . . . . .
Jan Twardowski — W kropki zielone . . . .
148
152
153
154
154
155
156
158
161
162
163
6
Aleksander Rymkiewicz — Zima zimie
nierówna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Uprzejmy — uprzejmość, mówić — mówienie. O rzeczownikach — nazwach czynności i cech . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Układamy rozmowę . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Szczerze, prawdziwie, sugestywnie. O przysłówkach . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Oceniamy recytację . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Hans Ch. Andersen — W teatrze . . . . . . . .
„Jakie to niewypowiedzianie piękne!”.
Przysłówek jako określenie przymiotnika
i przysłówka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Zgoda buduje — niezgoda rujnuje. Wyrazy
o znaczeniu przeciwstawnym . . . . . . . . . . . . .
Marta Tomaszewska — Wagary . . . . . . . . .
Przybysze z przestrzeni kosmicznej. Pisownia trudnych wyrazów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Przygotowujemy przedstawienie lub słuchowisko . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Adam Mickiewicz — Powrót taty . . . . . . . .
166
192
193
197
198
199
201
203
205
208
209
210
212
213
215
8
Porządek musi być! O częściach mowy
— powtórzenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Edward Szymański — Książka . . . . . . . . .
Powiedz to z odpowiednim akcentem.
O akcencie zdaniowym . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Jak zbudowana jest książka? . . . . . . . . . . . .
Ulubiona książka. Opis . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Moja zakładka do książki. Opis . . . . . . . . . . .
Bolesław Prus — Michałko . . . . . . . . . . . . . .
W jakim celu porozumiewamy się ze
sobą? O zdaniu oznajmującym, pytającym
i rozkazującym . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Jan Brzechwa — Chrząszcz . . . . . . . . . . . .
Po co te wykrzykniki na końcu zdania?
O zdaniach wykrzyknikowych . . . . . . . . . . .
Czy znasz te lektury? Sprawdzian czytelniczy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
167
169
171
173
174
179
180
182
186
186
187
4
218
220
222
223
223
224
225
230
232
233
234
9
Julian Tuwim — Ptasie radio . . . . . . . . . . . .
Oskar Wilde — Samolubny Olbrzym . . .
Liczymy zdania. O zdaniu pojedynczym
i zdaniu złożonym . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Gdzie postawić ten przecinek? Przecinek
w zdaniu pojedynczym i złożonym . . . . . . . .
Janusz Korczak — Fatalna sobota . . . . . . .
Jan I. Sztaudynger — Nie trzeba w lesie
kląć... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Rozmawiamy o uczuciach i przeżyciach . . .
Juliusz Słowacki — Balladyna. Fragment
„Wróżka Goplana” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
„Jaskółeczek mokre piórka...”. Pisownia
wyrazów z ó, ż, rz, h . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Edmund Niziurski — Kto wypuścił węże
i białe szczury? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
10
238
240
246
247
249
252
252
254
255
257
Antoni Słonimski — Polska . . . . . . . . . . . . . .
To musisz wiedzieć. Opis. Stosowanie wielkich liter . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Henryk Sienkiewicz — Przygoda w górach . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Plan opowiadania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Czy znasz język ojczysty? Sprawdzian . . . . .
Wiktor Gomulicki — Wspomnienia niebieskiego mundurka. Fragment „Kąpiele
i katastrofy”. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Konstanty I. Gałczyński — Jutro popłyniemy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Wykaz ćwiczeń:
— umiejętności językowych . . . . . . . . . . . . . .
— umiejętności ortograficznych . . . . . . . . .
— umiejętności gramatycznych . . . . . . . . . . .
5
264
265
266
269
270
272
277
279
279
279