NEWSLETTER Nr 32/2013/Legal REKOMPENSATA ZA

Wrocław, 16.12.2013 r.
NEWSLETTER Nr 32/2013/Legal1
REKOMPENSATA ZA ROZWIĄZANIE STOSUNKU PRACY
A PODSTAWA WYMIARU SKŁADEK
NA UBEZPIECZENIE SPOŁECZNE
W dniu 05.04.2013 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie (dalej: „ZUS”) wydał
decyzję w sprawie o sygn. akt WPI/200000/451/430/2013, w której uznał, iż w podstawie wymiaru
składek na ubezpieczenie społeczne pracowników nie uwzględnia się rekompensaty za
rozwiązanie stosunku pracy.
ZUS wydał ww. decyzję w odniesieniu do stanu faktycznego, w którym pracodawca rozwiązał
z kilkoma pracownikami umowy o pracę na podstawie porozumień stron, zgodnie z którymi
pracodawca zobowiązał się wypłacić pracownikom oznaczoną kwotę pieniężną tytułem rekompensaty
za rozwiązanie stosunku pracy. Dodatkowo, w ww. porozumieniach zostały zawarte zapisy, w świetle
których rekompensata za rozwiązanie stosunku pracy w trybie porozumienia stron zostanie wypłacona
pod warunkiem, że pracownik będzie obecny w pracy do końca trwania umowy oraz że do tego czasu
będzie on wykonywać swoje obowiązki związane z zajmowanym stanowiskiem. Na tle opisanego
powyżej stanu faktycznego pracodawca zwrócił się do ZUS z wnioskiem o wydanie pisemnej
interpretacji i udzielenie odpowiedzi na pytanie, czy wskazane w ww. porozumieniach kwoty
rekompensat wypłacone pracownikom w związku z rozwiązaniem zawartych z nimi umów o pracę są
wyłączone z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne, oraz czy dla wyjaśnienia ww.
wątpliwości ma znaczenie okoliczność wypłaty przez pracodawcę ww. rekompensat w kwotach
wyższych niż 15-krotność minimalnego wynagrodzenia za pracę.
Odnosząc się do ww. kwestii, ZUS uznał, iż wypłaconych pracownikom kwot rekompensat z tytułu
rozwiązania z nimi umów o pracę za porozumieniami stron nie uwzględnia się w podstawie wymiaru
składek na ubezpieczenie społeczne pracowników. W uzasadnieniu powyższego stanowiska ZUS
wskazał, iż podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników stanowi przychód
w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych
(Dz.U.2012.361 j.t. z późn. zm.; dalej: „ustawa o PIT”) z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku
pracy (zgodnie z art. 18 ust. 1 oraz art. 20 ust. 1 w zw. z art. 4 pkt 9 ustawy z dnia 13.10.1998 r.
o systemie ubezpieczeń społecznych, Dz.U.2013.1442 j.t.; oraz § 1 Rozporządzenia Ministra Pracy
i Polityki Socjalnej z dnia 18.12.1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru
składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, Dz.U.1998.161.1106 z późn. zm.; dalej:
„Rozporządzenie”). Jak wskazał ZUS, za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy
nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy w rozumieniu przepisów ustawy o PIT uznaje się
1
Niniejszy Newsletter nie stanowi porady prawnej ani podatkowej.
wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich
ekwiwalenty bez względu na źródło finansowania tych wpłat i świadczeń, a w szczególności:
wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za
niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wartość została z góry
ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych
nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych. Natomiast zgodnie z § 2 ust. 1 pkt 3
Rozporządzenia, do przychodów niestanowiących podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia
emerytalne i rentowe należą: odprawy, odszkodowania i rekompensaty wypłacane pracownikom
z tytułu wygaśnięcia lub rozwiązania stosunku pracy, w tym z tytułu rozwiązania stosunku pracy
z przyczyn leżących po stronie pracodawcy, nieuzasadnionego lub niezgodnego z prawem
wypowiedzenia umowy o pracę lub rozwiązania jej bez wypowiedzenia, skrócenia okresu jej
wypowiedzenia, niewydania w terminie lub wydania niewłaściwego świadectwa pracy.
Biorąc powyższe pod uwagę, zdaniem ZUS, wyłączeniu z podstawy wymiaru składek podlegają
zarówno świadczenia przysługujące na podstawie przepisów prawa pracy, jak i inne odprawy,
odszkodowania lub rekompensaty wypłacone pracownikowi z tego tytułu, ustalone drogą
dobrowolnych porozumień pomiędzy pracodawcą a organizacjami związkowymi, jak również
wynikające z układów zbiorowych pracy bądź też ustalone na podstawie umowy z konkretnym
pracownikiem. Przy czym, jak twierdzi ZUS, koniecznym warunkiem wyłączenia takiego świadczenia
z podstawy wymiaru składek jest bezpośredni związek pomiędzy wypłatą świadczenia,
a rozwiązaniem stosunku pracy, natomiast bez znaczenia pozostaje jego wysokość.
W razie dalszych pytań pozostajemy do Państwa dyspozycji.
2