Nagroda Nobla w dziedzinie fizjologii lub medycyny przyznana za
Transkrypt
Nagroda Nobla w dziedzinie fizjologii lub medycyny przyznana za
IDEAS — miliony na pomysły badawcze Regionalny Punkt Kontaktowy Programów Ramowych CTT PK oraz Ośrodek EURAXESS Kraków zapraszają na dzien informacyjny: „IDEAS — miliony na pomysly badawcze”, 20 października 2011 roku w sali konferencyjnej „GIL”, ul. Warszawska 24, w budynku Politechniki Krakowskiej. Ideas (Pomysły) to program badawczy Komisji Europejskiej wspierający wysokiej klasy badania naukowe o charakterze nowatorskim i poznawczym, prowadzące do tworzenia nowej wiedzy, fundamentalnych oraz przełomowych odkryć, zmieniających rozumienie świata. Program umożliwia wybitnym naukowcom realizację autorskiego projektu badawczego w dowolnej dziedzinie nauki. Na wsparcie najlepszych pomysłów badawczych w latach 2007-2013 Komisja Europejska zaplanowała budżet w wysokości ponad 7,5 mld Euro. Podczas spotkania informacyjnego przedstawiciel European Research Council Executive Agency (jednostka wykonawcza Komisji Europejskiej odpowiedzialna za program Ideas) przedstawi założenia i specyfikę programu Ideas. Wydarzenie będzie stanowić również doskonałą okazję dla uczestnikow do wymiany doświadczeń na temat przygotowywania wniosku do programu. Udział w spotkaniu eksperta oceniającego projekty do konkursow Ideas pozwoli lepiej zrozumieć kryteria oceny projektów. Podsumowaniem inicjatywy będą opracowane w trakcie panelu dyskusyjnego wnioski i rekomendacje dla naukowców, które pomogą w efektywniejszym pozyskiwaniu grantow Ideas. W panelu dyskusyjnym wezmą udział, między innymi, przedstawiciel Komisji Europejskiej, koordynator Programu Ideas w Polsce, laureat programu Ideas oraz ekspert oceniający wnioski. Udział w dniu informacyjnym jest bezpłatny, finansowany w ramach dzialalnosci RPK. Osoby zainteresowane udzialem w szkoleniu proszone są o kontakt z p. Dorotą Markiewicz-Roszak. Telefon: (12) 628 25 88; e-mail: markiewicz(at)transfer.edu.pl. IDEAS - miliony na pomysły badawcze - szkolenie już 20.10.2011r. Odporniejsza płeć MiRNA, zwane również mikroRNA, zlokalizowane na chromosomie X zwiększa odporność organizmu. Jak to możliwe, że określane mianem „słabszej płci” kobiety stanowią odporniejszą część naszego gatunku? Statystyki pokazują, że kobiety żyją przeciętnie o kilka lat dłużej niż mężczyźni. Do tej pory tłumaczono to lżejszą pracą i mniej stresogennymi stanowiskami zajmowanymi przez kobiety oraz skłonnością mężczyzn do częstszego sięgania po szkodliwe używki. Jednak najprawdopodobniej to nie czynniki środowiskowe są główną przyczyną dłuższego życia kobiet. MikroRNA — krótkie cząsteczki zlokalizowane na chromosomach od jakiegoś czasu są przedmiotem wielu badań. Wyniki jednego z nich zostały niedawno opublikowane na łamach BioEssays. Naukowcy z Ghent University w Belgii w swojej pracy przedstawili dowody na większą odporność i zdolność regeneracji u kobiet. Wszystko dzięki mikroRNA, którego aż 10% jest kodowane właśnie na chromosomie X. Szczególną rolę w mechanizmach immunologicznych bazujących na mikro RNA odgrywa również zjawisko tak zwanego imprintingu genowego (piętna rodzicielskiego), które polega na przekazywaniu potomstwu schematów aktywacji, bądź dezaktywacji poszczególnych genów w genomie. Gdy kobieta dostanie od każdego z rodziców po jednym chromosomie X, to nawet jeśli któreś z fragmentów kodujących mikroRNA będzie wyciszone na jednej kopii, jest duże prawdopodobieństwo, że na drugiej ten sam fragment będzie aktywny. W przypadku mężczyzn sprawa już nie jest tak prosta. Chromosom Y jest dużo krótszy od X, fragmentów mikroRNA nie ma tam praktycznie wcale. Podobnie jak w przypadku choćby hemofilii, „winę” za chorobę mężczyzn ponoszą ich matki. Opisywane odkrycie nie jest pierwszym, które dowodzi, że natura poważnie zubożyła chromosom Y, a mężczyźni są zdani na łaskę postępów w medycynie. Oby ten był jak najszybszy. IDEAS - miliony na pomysły badawcze - szkolenie już 20.10.2011r. Marta Danch Źródło: Medical Xpress. Konkurs MicroGravity — wygraj nagrodę od A&A Biotechnology Nasz partner, firma A&A Biotechnology, ogłosiła konkurs dla testerów innowacyjnego systemu do oczyszczania kwasów nukleinowych MicroGravity. Zwycięzca konkursu otrzyma dowolnie wybrany produkt (wskazany przez zwycięzcę artykuł z polskiego sklepu internetowego) o wartości do 1000 złotych brutto. MicroGravity jest unikalną i innowacyjną technologią, która wykorzystuje jedynie siłę grawitacji do prowadzenia procesu oczyszczania kwasów nukleinowych (DNA/RNA). Opis Technologii MicroGravity Technologia Micro AX Gravity opiera się na unikalnych membranach jonowymiennych, które w połączeniu ze specjalnie zaprojektowaną probówką odbierającą z mikro-drenem (Micro Gravity Tube) umożliwiają efektywną izolację DNA/RNA z różnorodnych próbek biologicznych bez wirowania. Informacje dotyczące konkursu: Zasady konkursu MicroGravity — wysyłasz zgłoszenie poprzez formularz zgłoszeniowy — otrzymujesz zestaw DEMO MicroGravity — wykonujesz izolację DNA i porównujesz ze zwykle używanym zestawem — wysyłasz raport i bierzesz udział w losowaniu dwóch nagród Każdy kto weźmie udział w konkursie, otrzyma 50% rabatu na zakup 5 dowolnych zestawów MicroGravity. Warunki uczestnictwa zamieszczono tutaj. Ze wzorem raportu z uzyskanych wyników można się z kolei zapoznać tutaj. Warto także zajrzeć na stronę produktu.. IDEAS - miliony na pomysły badawcze - szkolenie już 20.10.2011r. Bakteryjny SPAM Nauczyliśmy już szereg mikroorganizmów jak, kiedy i w jakich ilościach produkować interesujące nas białka, nakłoniliśmy je do ujawnienia mechanizmów życia oraz zaangażowaliśmy w wiele procesów technologicznych. Co jeszcze mogą dla nas zrobić uczynne bakterie? Otóż okazuje się, że bardzo chętnie pomogą w przekazywaniu zaszyfrowanej korespondencji. „To jest biokodowana wiadomość z laboratorium walt’a na uniwersytecie tufts 2011” – taką wiadomość ujawniła agarowa płytka pokryta przez 144 barwne kolonie bakteryjne. Doświadczenie opublikowane na łamach Proceedings of the National Academy of Sciences, wprowadza w nowe zagadnienie zwane Infobiologią. W myśl tej metody, siedem szczepów Escherichia coli wyrażających siedem markerowych białek fluorescencyjnych wykorzystano do skomponowania zaszyfrowanej macierzy złożonej z ciągów różnokolorowych kropek. Na podstawie opracowanego kodu binarnego, każda para kropek o określonych barwach odpowiadała poszczególnym literom alfabetu — i tak oto pierwsze dwie kropki barwy żółtej odpowiadają literze „t” w wyrazie „this”. W doświadczeniach typu SPAM (ang. Steganography by Printed Arrays of Microbes) żywe systemy dają możliwość zsynchronizowanego przekazu wiadomości w formie danego fenotypu ujawnianego w określonym czasie po zastosowaniu czynnika wywołującego. W tym przypadku do indukcji ekspresji genów białek fluorescencyjnych potrzeba odpowiedniego czynnika chemicznego zawartego w pożywce. Kolonie bakteryjne powstające w odpowiedniej kolejności na płytce agarowej przenosi się na arkusz nitrocelulozy, który można przesłać dowolnemu adresatowi. Po ponownym odciśnięciu wzoru macierzy bakteryjnej na agarze i określonym czasie hodowli, można odczytać wiadomość posługując się odpowiednią długością fali światła. Możliwość bio- i fotoszyfrowania informacji, będąca eksperymentem typu proof-ofprinciple, stanowi pole do popisu dla naukowych pragmatyków. Być może w przyszłości będziemy mieli do czynienia z biologicznymi kodami kreskowymi lub wyrafinowanym sposobem ochrony przed fałszerstwem walut. Monika Kossakowska Źródło: Scientific American. IDEAS - miliony na pomysły badawcze - szkolenie już 20.10.2011r. Nagroda Nobla w dziedzinie fizjologii lub medycyny przyznana za odkrycia związane z procesami odpornościowymi Po raz 110 przyznano w tym roku Nagrodę Nobla w dziedzinie fizjologii lub medycyny. W tym roku nagrodzono trzech badaczy, których odkrycia przyczyniły się do lepszego poznania procesów odpornościowych. Tuz po przyznaniu Nagrody okazało się, że jeden z jej laureatów nie żyje. Wyróżnieni przez Komiter Noblowski zostali w 2011 roku: 1. Bruce A. Beutler i Jules A. Hoffmann – podzielą się ½ nagrody (10 mln koron szwedzkich, czyli ok. 1,5 mln dolarów). Nagrodę przyznano im za odkrycia dotyczące odporności nieswoistej. 2. Ralph M. Steinman – ½ nagrody – za odkrycie komórek dendrytycznych i ich roli w rozwoju odporności swoistej. Jak podkreśla Komitet Noblowski „Badania tegorocznych laureatów Nagrody Nobla z fizjologii i medycyny stworzyły nowe możliwości zapobiegania i zwalczania infekcji, chorób nowotworowych i stanów zapalnych”.Kilka godzin po ogłoszeniu tegorocznych laureatów okazało się, że Ralph M. Steinman od kilku dni nie żyje. Naukowiec zmarł 30 września (w zeszły piątek) na raka trzustki, na którego chorował od czterech lat. O śmierci noblisty poinformowała jego macierzysta uczelnia – Uniwersytet Rockefellera w Nowym Jorku, niedługo po ogłoszeniu nazwisk laureatów. Mimo, że Nagrody Nobla przyznawane są wyłącznie osobom żyjącym, wobec bezprecedensowej sytuacji, po naradzie, Komitet Noblowski zdecydował się nie odbierać nagrody Steinmanowi. Norwedzy zastanawiają się jeszcze, co zrobić z pieniędzmi, które miały trafić do badacza. Członek Komitetu Noblowskiego Goran Hansson powiedział, że komitet nie wiedział o śmierci naukowca, podejmując decyzję o daniu mu Nobla. Uzasadnienie przyznania nagrody można przeczytać tutaj. IDEAS - miliony na pomysły badawcze - szkolenie już 20.10.2011r. Targi ExpoLAB odbyły się 13 i 14 października W dniach 13 — 14 października 2011 roku odbyła się w Sosnowcu III edycja Targów Analityki, Technik i Wyposażenia Laboratorium ExpoLAB. Organizatorzy przygotowali bogaty program konferencji, na który składały się wykłady i seminaria. Więcej informacji można znaleźć na stronie Targów. IDEAS - miliony na pomysły badawcze - szkolenie już 20.10.2011r. Zestresowane priony Amerykańscy naukowcy zidentyfikowali białko odpowiedzialne za formowanie się prionów u drożdży. Jego produkcję indukuje wysoki stres komórkowy. Badania te mogą pomóc w rozwiązaniu zagadki dotyczącej pochodzenia ludzkich czynników białkowych warunkujących powstawanie groźnych chorób neurodegeneracyjnych. Priony od lat stanowią jedną z tajemnic nauki. Są one bowiem pierwszymi białkami u których zaobserwowano zjawisko zmiany konformacji zachodzącej przy jednoczesnym zachowaniu sekwencji aminokwasowej. Oznacza to, że dwa identyczne łańcuchy polinukleotydowe mogą przyjmować różne struktury przestrzenne: PrPC — występujące powszechnie w błonach komórkowych oraz PrPSc — będące przyczyną groźnych schorzeń neurodegeneracyjnych, takich jak choroba Creutzfelda-Jakoba, kuru czy kołowacizna. IDEAS - miliony na pomysły badawcze - szkolenie już 20.10.2011r. Struktura PrPSc charakteryzuje się obecnością rozbudowanej β-harmonijki. Dzięki temu może się ona łączyć z podobnymi do siebie cząsteczkami i tworzyć w cytoplazmie złogi β-amyloidowe. Badania dowiodły również, że priony zakaźne mogą modelować kształt innych białek o tym samym składzie i w ten sposób upodabniać je do siebie. Oznacza to, że już niewielka ilość PrPSc stanowi przyczynę szerzenia się w organizmie groźnej choroby. Obie struktury charakteryzują się odmienną rozpuszczalnością oraz podatnością na trawienie enzymami proteolitycznymi. Ma to poważne konsekwencje w Sc patogenezie chorób prionowych. Niepożądana forma PrP wytrąca się w środowisku wodnym i jest odporna na proteolizę. To nierozpuszczalne białko odkłada się na neuronach i powoduje zaburzenia w pracy układu nerwowego, ujawniające się dopiero po długim okresie wylęgania. Zakaźne priony są również odporne na sterylizację, co znacznie podwyższa ryzyko występowania zakażeń. Ze względów bezpieczeństwa w badaniach klinicznych wykorzystuje się inne organizmy, takie jak np. drożdże. Ich priony posiadają zarówno zdolność do przyjmowania różnych konformacji, jak i do odkładania się w postaci złogów. Nie powodują one jednak żadnych chorób. Ich rolą jest umożliwienie komórkom dostosowania się do zmiennych warunków środowiska. To właśnie w drożdżach biochemicy ze Szkoły Medycznej Emory University (Atlanta, USA) zidentyfikowali białko Lsb2, promujące spontaniczne formowanie się prionów. Wyniki badań opublikowano w lipcowym wydaniu czasopisma Molecular Cell. To niestabilne i krótko żyjące białko jest silnie indukowane przez stresy komórkowe, takie jak np. podwyższona temperatura. Wiąże się ono z cząsteczkami Sup35 i w ten sposób zachęca je do formowania zdolnych do agregacji prionów. Wysoki poziom Lsb2, sprzyja zatem nagromadzeniu się tych cząsteczek w komórce. Właściwości białka Lsb2 ilustrują sposób w jaki komórki rozwinęły system kontroli i regulacji procesów tworzenia się prionów. Odkrycie to stanowi przełom, ponieważ może przyczynić się do wyjaśnienia mechanizmów powstawania PrPSc oraz innych agregatów wywołujących schorzenia takie jak choroba Alzheimera, Parkinsona czy Huntingtona. Jak do tej pory uważano, że przemiany te zachodzą w komórkach jedynie spontanicznie. Na razie wiadomo, że nie istnieje bezpośredni ludzki homolog Lsb2. Być może jednak już niedługo uda się odnaleźć białko pełniące u nas podobne funkcje. Profilaktycznie warto jednak już teraz ograniczyć poziom codziennego stresu i zadbać o odrobinę zbawiennego relaksu. Na pewno wyjdzie nam to na zdrowie. Literatura: Chernova T. A. et al. Prion Induction by the Short-lived Stress Induced Protein Lsb2 Is Regulated by Ubiquitination and Association with the Actin Cytoskeleton, „Molecular Cell” (2011) Ishikawa Takao, Priony — u ssaków i drożdży, [wykład], Wydział Biochemii Uniwersytetu Warszawskiego. Science Daily . Odbyła się II Konferencja nowoczesnych technik w chirurgii naczyń i chirurgii ogólnej W dniach od 30 września — 1 października w Krakowie odbyła się II Konferencja nowoczesnych technik w chirurgii naczyń i chirurgii ogólnej, organizowana przez krakowski Szpital Bonifratrów. Program konferencji można znaleźć na tej stronie. IDEAS - miliony na pomysły badawcze - szkolenie już 20.10.2011r. Polacy opracowali antygen do szczepionki na malarię Biolodzy molekularni i biotechnolodzy z Uniwersytetu Marii CurieSkłodowskiej w Lublinie opracowali antygen, który może posłużyć do wyprodukowania szczepionki przeciwko malarii. Badacze z Zakładu Biologii Molekularnej UMCS potwierdzają, że opracowany przez nich antygen może być zastosowany jako główny czynny składnik szczepionki przeciwko malarii. Nie ujawniają jednak bliższych szczegółów dotyczących odkrycia, z uwagi na to, że wynalazek został zgłoszony do opatentowania. Więcej informacji można znaleźć na stronie PAP. IDEAS - miliony na pomysły badawcze - szkolenie już 20.10.2011r. Smok na wirusy Wynalezienie antybiotyków uchroniło ludzkość przed większością chorób bakteryjnych. Wciąż jednak dysponujemy zaledwie garścią lekarstw przeciwwirusowych i w związku z tym pozostajemy bezbronni wobec panujących epidemii grypy, AIDS oraz przerażających gorączek krwotocznych. Z pomocą przychodzi nam nowatorski środek zwany DRACO, który może okazać się pierwszą prawdziwie skuteczną bronią w walce z wirusami. Zespół naukowców z Massachusetts Institute of Technology (MIT) zaprojektował ostatnio nowy lek przeciwwirusowy o szerokim spektrum działania, czyli DRACO. Nie ma on jednak nic wspólnego z jaszczurkami, a jego sugestywna nazwa (z ang. Double-stranded RNA Activated Caspase Oligomerizers) nawiązuje do sposobu zwalczania zakażeń. Lekarstwo to kierowane jest na typ RNA produkowany jedynie w miejscach zainfekowanych wirusem i dzięki temu potrafi identyfikować zagrożone komórki, a następnie uśmiercać je w celu powstrzymania rozprzestrzeniającej się choroby. Autorem tego nowatorskiego pomysłu jest dr Todd Rider, który inspirację czerpał z naturalnych systemów obronnych naszego organizmu. Atakujące wirusy wytwarzają w komórkach gospodarza długie, dwuniciowe odcinki RNA (dsRNA). Organizm ludzki posiada natomiast specjalne białka, które łączą się z tymi łańcuchami i w ten sposób zapoczątkowują kaskady reakcji powstrzymujących przed namnażaniem się wirusa. Tak złożony mechanizm łatwo jest jednak przechytrzyć blokując któregokolwiek z jego licznych etapów. Dr Rider wpadł na pomysł, aby połączyć białko wiążące dsRNA z inną cząsteczką, indukującą wejście komórki na szlak samobójczej śmierci. Jest nią nowy lek DRACO, który dzięki obecności naturalnych komponentów z łatwością przenika przez błony komórkowe i wiąże się z wirusowym dsRNA, rozpoczynając tym samym wysyłanie sygnałów inicjujących apoptozę. Jeśli komórka nie zawiera w sobie dsRNA, lek pozostawia ją nienaruszoną. Prosty mechanizm zdaje się uniemożliwiać wirusom nabycie odporności na nową terapię. Ze względu na szerokie spektrum działania, metoda ta będzie mogła być stosowana również do zwalczania całkowicie nowych wirusów i zapobiegania epidemiom, takim jak rozprzestrzeniająca się w 2003 roku choroba SARS, czyli zespół ostrej ciężkiej niewydolności oddechowej (od ang. Severe Acute Respiratory Syndrome, SARS). Jak dotychczas naukowcy przetestowali lek na piętnastu różnych wirusach, od Rhinowirusa odpowiedzialnego za zwykłe przeziębienia, przez wirus żołądka, polio, aż po gorączkę denga oraz kilka innych gorączek krwotocznych. Większość testów przeprowadzono na ludzkich i zwierzęcych kulturach komórkowych oraz myszach zainfekowanych wirusem grypy H1N1. W każdym przypadku wykazano skuteczność nowego środka. Lek sprostał zatem oczekiwaniom swoich twórców, którzy mają nadzieję już niedługo przebadać go na większych zwierzętach oraz przeprowadzić badania kliniczne z udziałem ludzi. Miejmy nadzieję, że w ten sposób zapoczątkują oni całkowicie nowy rozdział w historii medycyny. Literatura: Rider Todd H. et. al., Broad-Spectrum Antiviral Therapeutics, „PLoS ONE”, Vol. 6 (2011).