Prezentacja ministra Michała Boniego Wyzwania rozwojowe Polska

Wyzwania rozwojowe:
Polska 2030
Wybrane aspekty z dzisiejszej
perspektywy
Michał Boni -Minister Administracji i Cyfryzacji
Warszawa, dnia 7 maja 2012 r.
* Zagrożenia dla polskiego rozwoju
Pokryzysowe bariery rozwoju generowane przez problem wysokiego zadłużenia i deficytu,
czyli niestabilność finansów publicznych w długiej perspektywie, co może być pogłębiane
globalnymi napięciami walutowymi i powstaniem nowych barier w światowym handlu przez brak jasnej polityki oszczędności i rozwoju (poprzez rozumną alokację zasobów w
kierunkach najbardziej prorozwojowych),
Dryf rozwojowy opisany już w raporcie „POLSKA 2030”, który polegać miałby na
„uśrednieniu” tempa wzrostu, nie rozwiązaniu problemów demograficznych oraz braku
stymulacji dla wzrostu zatrudnienia, czyli obniżeniu w efekcie poziomu ambicji i aspiracji –
poprzez politykę nie stawiającą trudnych wyzwań, skupioną na doraźnych celach i
prymacie spokoju społecznego nad twórczym konfliktem
w sprawach, gdzie bez konfliktu nie można się obejść,
Peryferyzacja Polski w globalnym układzie sił – przez brak podjęcia wyzwań i zaniechania
modernizacyjne oraz wzrost sił rozwojowych krajów „wschodzących” w tym E7 (BRIC +
Indonezja, Meksyk, Turcja).
* Polska 2030 – Filary rozwoju
* Filar innowacyjności – wzmocnienie
*Nowe czynniki rozwoju (procesy)
1. Od analogu do digitalu:
–
równoczesność zdarzeń, procesów w świecie;
–
portale społecznościowe (wspólnoty);
–
bycie w sieci (demokratyzm uczestnictwa);
–
szybkość decyzji (informacje – przetwarzanie);
–
selekcja informacji (prawda/fałsz – dobro/zło);
–
nowe kompetencje;
–
nowa umowa: twórcy – użytkownicy;
–
przejrzystość uzgadniania rozwiązań (nowego prawa) w relacji władza: partnerzy –
interesariusze (decyzje, stanowienie prawa, konsultacje).
2. Nowe generacje a postulat nowego obywatelstwa:
–
międzypokoleniowe zmiany społeczne (luka, konflikt, solidarność);
–
aspiracje społeczne (nowy konsumizm: mieć, aby być);
–
wolność – Internet jako dom, możliwość wyboru;
–
uczestnictwo (demokracja partycypacyjna);
–
wpływ na rzeczywistość (kontakty on line);
–
open government;
–
nie tylko dla obywatela, ale z obywatelem.
3. Model „państwa optimum”:
–
selektywna interwencja;
–
nierówność: od dochodów do dostępu;
–
rząd – samorząd (nowa harmonia).
*Państwo optimum
Uniknąć nadmiaru państwa (zbyt opiekuńcze, zbyt regulujące);
Uniknąć modelu „państwa minimum”;
Nowa definicja odpowiedzialności i interwencji;
Interwencja w sferze „DOSTĘPU”;
Zmiana modelu przeciwdziałania nierównościom: od problemu „dochodów” do problemu
„dostępu”;
Dobra publiczne (dostęp): edukacja, zdrowie, zabezpieczenie na starość, Internet (szerzej:
wiedza i kultura);
Równowaga własności i wolności;
„Chwytanie” zmian cywilizacyjnych;
Władza publiczna: rząd – samorząd (dawna synergia, potencjalny konflikt, harmonia
kooperacji).
*Modele państwa / obywatelskości
*Kompetencje XXI wieku
*Cyfrowa szkoła, cyfrowe otoczenie
Źródło: Wiered.com
*Pozycja samorządu
w administracji publicznej
Samorząd terytorialny stanowi integralną część administracji publicznej i jest
podstawowym podmiotem zajmującym się wykonywaniem zadań publicznych, w związku z
tym zamierzamy podnieść jego rangę w zarządzaniu publicznym.
Po ponad 20 latach od wprowadzenia samorządu terytorialnego stoimy przed zadaniem
przeprowadzenia rzetelnej i systemowej debaty na temat kondycji ustrojowej samorządu.
*Sprawne Państwo a samorząd
MAC będzie podmiotem odpowiedzialnym za realizację Strategii Sprawne Państwo:
Doskonalenie ustroju terytorialnego:
zwiększenia efektywności realizacji zadań publicznych;
usprawnienie mechanizmów współpracy między jst.
Racjonalny podział terytorialny państwa:
ocena skuteczności działań urzędów;
zwiększenie zachęt do łączenia w większej jednostki jst.
*Polityka miejska i ustawa metropolitalna
XXI wiek należy do metropolii. Obszary metropolitalne są podstawowymi ośrodkami wzrostu, co
wynika także
z krajowych dokumentów strategicznych – Polska 2030, KPZK. W związku z tym zamierzamy:
Przeprowadzić debatę i wypracować rozwiązania ustrojowe dot. obszarów metropolitalnych
(przygotowanie Zielonej Księgi dot. debaty metropolitalnej);
Razem z MRR podjąć działania na rzecz wprowadzenia Krajowej Polityki Miejskiej.
*Rozwój sieci metropolitalnej
(decyzja nr 18 - DSRK Polska 2030)
Przyjąć rozwiązania prawne i organizacyjne do 2015 r. przyspieszające integrację sieci
metropolitalnej i wzrost potencjału rozwojowego, kreatywnego
i innowacyjnego metropolii, a także zwiększające spójność otaczającej je przestrzeni
metropolitarnej i krąg ich oddziaływania regionalnego, dotyczących dziedzin innowacji,
komunikacji, podatków (większy udział miast w wpływach
z podatków), inwestycji, usług dla obywateli.
*Propozycje OECD dot. struktur metropolitalnych
(Zielona Księga – debata)
*Struktury organizacyjne metropolii
(Zielona Księga – debata)
*Finanse samorządowe
Realizacja zasady decentralizacji władzy wymaga większej swobody finansowej jst:
Uelastycznienie wydatków jst;
Zmiany w prawie umożliwiające oszczędności,
np. w zamówieniach publicznych;
Nowe źródła dochodów jst bez pogorszenia sytuacji budżetowej państwa;
Budżet partycypacyjny – projekt pilotażowy.
*Nowe relacje rząd-samorząd
Skuteczne i sprawne zarządzanie usługami publicznymi wymaga systematycznej współpracy
pomiędzy szczeblem rządowym
i samorządowym, dlatego zamierzamy:
Systematycznie prowadzić konsultacje z korporacjami samorządowymi (co kwartał) na temat
bieżącego funkcjonowania;
MAC jako rzecznik jst w rządzie, samorząd jako rzecznik reform
w kraju;
Realistyczne projekty reform pod kątem możliwości finansowych budżetu państwa i jst.
Dlaczego wciąż się nie udaje…
brak koordynacji projektów informatyzacyjnych, „silosowe” i posegmentowane podejście,
brak synergii,
ciągłe niedocenianie wagi cywilizacyjnego przełomu, braku kompleksowości w rozumieniu
tych zjawisk
+ prymat spojrzenia wyłącznie technicznego nad szerszym, w którym zmiany technologiczne są
narzędziami głębszych przeobrażeń i funkcji
Wyzwanie:
rozwojowy potencjał Polski w niewielkim stopniu wzmacniany jest procesami cyfryzacji oraz
dobrej
i sprawnej informatyzacji administracji publicznej.
Postawić na nogach, nie na głowie… stajnia Augiasza
planując informatyzację trzeba konsekwentnie stosować zasady właściwego zarządzania,
mając na uwadze m.in.:
funkcjonalność i użyteczność dla użytkowników i interesariuszy
świadome uczestnictwo w informatyzacji właścicieli procesów
priorytetyzację projektów uwzględniającą znaczenie i korzyści
dla obywateli oraz ograniczenia finansowe
projekty muszą być dzielone na etapy, których realizację da się precyzyjnie rozliczyć
systemy muszą być testowane z użytkownikami przed wdrożeniem
do pełnej eksploatacji
wszystkie działania po stronie administracji i biznesu muszą być prowadzone przejrzyście,
aby nie narażać projektów na „fiasko”
Informatyzacja Zintegrowana
Informatyzacja Zintegrowana – 4 podstawowe zasady
Informatyzacja podporządkowana obiegowi informacji => logiczny
i skuteczny obieg informacji => administracja szybciej pomoże obywatelowi w realizacji
obowiązków oraz wspiera jego aspiracje.
Procesy w administracji publicznej i usługi jakie ona zapewnia,
a nie projekty informatyczne => właścicielem każdego procesu powinien być nie informatyk,
lecz merytorycznie zaangażowany urzędnik lub urząd, który realnie odpowiada za kontakty
na linii państwo-obywatel.
Przejrzysta i efektywna informatyzacja => najlepsza relacja wyników do nakładów.
Państwo neutralne technologicznie = możliwość zmiany usługodawcy + gwarancja dostępu
obywatela nieograniczona posiadanym urządzeniem czy systemem operacyjnym.
Spójny i efektywny System Informacyjny Państwa
Sprawna administracja – sieć instytucji powiązanych Systemem Informacyjnym Państwa
(SIP), wspierających obywatela w sposób dla niego „niewidoczny”, efektywnie oferująca
usługi jak najlepszej jakości, z wykorzystaniem nowoczesnych technologii informacyjnych, w
formule otwartego rządu.
Cel informatyzacji – ułatwienie, uproszczenie funkcjonowania, bądź obsługa tych dziedzin
życia, gdzie konieczna jest bezpośrednia relacja państwo-obywatel, przy zagwarantowaniu
najlepszej relacji nakładów do rezultatów:
jakościowych – zaoszczędzony czas i wysiłek przedsiębiorców
i obywateli,
ilościowych – mniej dokumentów, krótszy czas obsługi, niższe koszty funkcjonowania
państwa i samorządu.
Spójny i efektywny System Informacyjny Państwa
punkt wyjścia: określenie wszystkich obszarów działalności publicznej i zidentyfikowanie
ich właścicieli instytucjonalnych,
w celu nakreślenia schematu architektury logicznej Systemu Informacyjnego Państwa
=> stopniowe poprawianie oraz optymalizacja procesów
w przyszłości,
określenie oraz skatalogowanie usług dostarczanych przez poszczególne instytucje oraz
opisanie procesów (występujących
w rzeczywistości lub przewidywanych) jak i zdiagnozowanych nieprawidłowości,
w sposób zintegrowany objęcie informatyzacją podstawowych dziedzin działalności
państwa, co doprowadzi do powstania rozwiązań sektorowych jak: e-Zdrowie, e-Podatki, eSzkoła,
e-Sprawiedliwość, itd.
Inspiracja: e-Government w Estonii PROJEKT X-ROAD
Zainicjowany w latach 90-tych projekt X-ROAD mający na
celu stworzenie bezpiecznego, zestandaryzowanego otoczenia sieciowego dla połączonych
i komunikujących się systemów informatycznych administracji.
W latach 2000–2003 uruchomiono portal dostępu
do usług e-administracji przez internet i urządzenia mobilne.
Mając wszystkie e-usługi,
jako zwieńczenie wprowadzono
dowód osobisty.
*Linia współpracy
w sprawie informatyzacji administracji publicznej
*Linia współpracy cd.
Systematyczne konsultacje dot. wprowadzania kolejnych usług;
Dokument na mieć charakter otwarty – każda jst będzie mogła do niego przystąpić
respektując prawa i obowiązku obu stron;
Uaktywnić Zespół ds. Społeczeństwa Informacyjnego KWRiST w kwestii informatyzacji
administracji publicznej.
ePUAP – zdiagnozowane słabości
mała liczba użytkowników
brak usług na ePUAP, z których Polacy masowo by korzystali
niewygodny przelew (za odpłatne usługi)
podmioty publiczne nie chcą do korzystać ze skrzynki podawczej (ESP) ani
zamieszczać usług
niekorzystny wizerunek ePUAP
Usługi na ePUAP
ePUAP – opis kierunkowych zmian
przeprowadzić niezbędne zmiany legislacyjne np. doprecyzować obowiązek ustawowy dot.
Elektronicznej Skrzynki Podawczej (ESP)
rozszerzyć zestaw usług publicznych dostępnych elektronicznie,
w tym usług rejestrowych, dzięki:
popularyzacji ESP
wprowadzeniu uniwersalnych formularzy dla oferowanych usług
lepszej kooperacji z dostawcami usług (w tym resortami, jednostkami samorządu
terytorialnego)
zwiększyć skalę korzystania z usług publicznych świadczonych
drogą elektroniczną, dzięki:
poprawie ergonomii
poszerzeniu dostępności punktów pozyskiwania Profili Zaufanych
zwiększeniu liczby użytecznych, społecznie pożądanych usług
propagowaniu platformy jako efektywnej drogi kontaktu obywateli
z administracją
ePUAP – opis kierunkowych zmian
integrować kolejne systemy administracji publicznej z platformą ePUAP (rozwiązanie
„brokerowe”) – zapewnić dostęp do usług rejestrowych
wznowić działanie w ramach Lini Współpracy z samorządami –
wspólnej inicjatywy MAC i samorządów na rzecz budowy otwartego państwa i elektronicznej
administracji (standaryzacja formularzy
i usług dostępnych poprzez ePUAP)
definiować i dodawać nowe procesy obsługi obywatela
i przedsiębiorstw realizowanych droga elektroniczną
Co jest najpilniejsze?
Jasne warunki finansowania rozwoju (bezpieczne dla finansów publicznych, stymulujące
rozwój, pozwalające na wykorzystanie środków UE);
przemyślana koncepcja wykorzystania środków UE w latach 2014 – 2020;
Równoważenie - polityka metropolitalna/miejska a polityka wyrównywania szans i
rozwoju na obszarach wiejskich i w małych miasteczkach,
Zmniejszenie rozwojowej luki cywilizacyjnej (e-edukacja, e-zdrowie, e-Państwo);
rozwój kreatywności i innowacyjności;
sprawność funkcjonowania państwa – model państwa optimum;
zamiana luki międzygeneracyjnej na solidarność między pokoleniami.