regulamin programu szkoa promujca profilaktyk onkologiczn

Program dla szkół podstawowych i ponadpodstawowych
„Szkoła promująca profilaktykę onkologiczną”
Regulamin programu
Założenia programu:
Województwo kujawsko-pomorskie charakteryzują niepokojące wskaźniki dotyczące
zachorowalności i umieralności na nowotwory złośliwe. Sposobem na poprawienie
tych niepokojących wskaźników są m.in. działania w zakresie profilaktyki pierwotnej
tzn. edukacji społeczeństwa. Niezwykle istotne jest, aby tą edukację rozpocząć
od wczesnych lat szkolnych.
Założeniem programu jest upowszechnienie tez Europejskiego Kodeksu Walki
z Rakiem wśród młodzieży szkół podstawowych i ponadpodstawowych. Organizator
przewidział organizację konferencji dla liderów (z grona pedagogicznego), którzy
w dalszej kolejności będą prowadzić edukację w szkołach.
Organizatorzy programu:
1. Wojewódzki Ośrodek Koordynujący Populacyjne Programy Wczesnego
Wykrywania Raka Piersi oraz Profilaktyki i Wczesnego Wykrywania Raka Szyjki
Macicy.
2. Kuratorium Oświaty w Bydgoszczy.
Cele programu:
I. Promowanie i popularyzowanie w środowiskach szkolnych szkół podstawowych
i ponadpodstawowych zasad Europejskiego Kodeksu Walki z Rakiem w zakresie
tez:
1. Nie pal. Jeśli palisz, rzuć! Jeśli jeszcze nie rzuciłeś, nie pal przy niepalących.
2. Wystrzegaj się otyłości.
3. Bądź codziennie aktywny ruchowo, uprawiaj ćwiczenia fizyczne.
4. Spożywaj więcej warzyw i owoców: jedz co najmniej 5 porcji dziennie. Ogranicz
spożycie produktów zawierających tłuszcze zwierzęce.
5. Nie pij; jeśli pijesz alkohol – piwo, wino lub napoje wysokoprocentowe – ogranicz
jego spożycie.
6. Unikaj nadmiernej ekspozycji na promienie słoneczne. Szczególnie chroń dzieci
i młodzież. Osoby mające skłonność do oparzeń słonecznych powinny przez całe
życie stosować środki chroniące przed słońcem.
Uczestnicy programu:
Program adresowany jest głównie do uczniów szkół podstawowych
i ponadpodstawowych z terenu województwa kujawsko-pomorskiego. Dodatkowymi
beneficjentami programu będą również nauczyciele, poprzez możliwość uzyskania
certyfikatu lidera szkolnej profilaktyki onkologicznej, a także szkoły oraz rodzice
i inni członkowie rodzin uczniów szkół. Program jednocześnie stwarza możliwość
ubiegania się szkół o tytuł „Szkoły promującej profilaktykę onkologiczną”. Program
został zaakceptowany przez Kuratorium Oświaty w Bydgoszczy na mocy
Porozumienia o współpracy z Centrum Onkologii w Bydgoszczy nr 1/2013 z dnia
28.11.2013r.
Realizacja programu:
I. Organizacja spotkań edukacyjnych; założeniem Organizatora jest, aby odbywały
się one na 3 szczeblach:
1. Edukacja liderów (pedagogów wytypowanych przez szkoły) zostanie
przeprowadzona w postaci jednodniowej konferencji w dniu 28 marca 2014r.,
zorganizowanej przez Zespół Edukacyjny z Centrum Onkologii, z możliwością
uzyskania certyfikatu;
2. Edukacja przeprowadzona bezpośrednio przez Zespół Edukacyjny Centrum
Onkologii dla młodzieży szkół podstawowych i ponadpodstawowych na specjalnie
zorganizowanych spotkaniach na terenie szkół;
3. Edukacja przeprowadzona przez liderów programu (przeszkolonych pedagogów)
z młodzieżą szkół na lekcjach biologii, wychowania do życia w rodzinie, lekcjach
wychowawczych i innych.
II. Udział w projektach prowadzonych przez inne instytucje np. „Atak na raka”,
„Owoce w szkole”, „Profilaktyka otyłości”, Kampania „Wiem, co jem”, „Trzymaj
formę”, „Szkoła promująca zdrowie” i inne.
III. Współpraca z okolicznymi jednostkami samorządowymi, instytucjami
i organizacjami, w których cele statutowe wpisane są działania na rzecz
profilaktyki i promocji zdrowia.
IV. Organizacja akcji profilaktycznych, festynów, happeningów, marszy oraz
innych działań promujących zdrowy styl życia.
V. Organizacja różnorodnych form aktywności ruchowej.
VI. Organizacja konkursów oraz różnorodnych form aktywności artystycznej
(konkurs plastyczny, teatralny, kulinarny, sportowy i inne) dotyczących tez
Europejskiego Kodeksu Walki z Rakiem.
VII. Dystrybucja egzemplarzy Europejskiego kodeksu walki z rakiem zarówno
w postaci elektronicznej, jak i edytorskiej.
Termin:
1. Ogłoszenie programu – 10 marca 2014r.
2. Zgłoszenie nauczycieli na konferencję – do 20 marca 2014r.
3. Składanie dokumentacji sprawozdawczej wg załącznika nr 1 oraz załącznika
nr 2 – do 10 listopada 2014r. w formie papierowej na adres: Wojewódzki Ośrodek
Koordynujący Populacyjne Programy Wczesnego Wykrywania Raka Piersi oraz
Profilaktyki i Wczesnego Wykrywania Raka Szyjki Macicy, Centrum Onkologii
im. F. Łukaszczyka, ul. I. Romanowskiej 2, 85-796 Bydgoszcz lub elektronicznej
na e-mail: [email protected].
4. Ocena złożonej dokumentacji i ogłoszenie wyników – do 19 listopada 2014r.
5. Planowany termin wręczenia nagród i certyfikatów „Szkoła promująca
profilaktykę onkologiczną” – 20 listopada 2014r.
(Światowy Dzień Rzucania Palenia)
Dokumentacja:
1. Dokumentację stanowi sprawozdanie z realizacji działań oraz ich efektów
odnoszących się do promocji Zaleceń Europejskiego Kodeksu Walki
z Rakiem (wzór sprawozdania w załączeniu – załącznik nr 1 do dnia
10 listopada 2014r.). Biorący udział w programie mogą dodatkowo przedstawić
dokumentację fotograficzną.
2. Dokumentację stanowi również Ankieta ewaluacyjna nr 1 sprawdzająca poziom
wiedzy uczniów oraz Ankieta ewaluacyjna nr 2 sprawdzająca poziom zadowolenia
uczniów z uczestnictwa w zajęciach.
3. Dokumentacja jest własnością organizatorów programu i nie podlega
zwrotowi.
4. Szkoły, które przedstawią w sprawozdaniu najciekawsze działania, zostaną
zaproszone do udziału w programie TVP Oddział w Bydgoszczy jako przykłady
dobrych praktyk oraz do wzięcia udziału w quiz-ie prozdrowotnym.
5. Prace wytypowane w konkursach plastycznych zostaną wywieszone w Galerii
Promocja w Zakładzie Profilaktyki i Promocji Zdrowia Centrum Onkologii
im. F. Łukaszczyka w Bydgoszczy.
Skład komisji oraz tryb wyłaniania laureatów:
1. Spośród szkół zgłoszonych do programu komisja wybierze laureatów: pierwszego,
drugiego i trzeciego miejsca. Komisja ma również prawo do wytypowania
wyróżnień. Wskazane szkoły otrzymają tytuł „Szkoły promującej profilaktykę
onkologiczną”.
2. W skład komisji wchodzą:
Przewodniczący: dr n.med. Tomasz Mierzwa
/Kierownik Zakładu Profilaktyki i Promocji Zdrowia Centrum Onkologii w Bydgoszczy/;
Z-ca przewodniczącego
/Przedstawiciel Kuratorium Oświaty w Bydgoszczy/;
członkowie komisji:
Agnieszka Kowalska-Bartnik
/Z-ca Kierownika Populacyjnego Programu Wczesnego Wykrywania Raka Piersi/
Aleksandra Kurzaj
/Z-ca Kierownika Populacyjnego Programu Profilaktyki i Wczesnego Wykrywania Raka Szyjki Macicy/
Małgorzata Rogatty
/dziennikarka TV Bydgoszcz/
3. Nie przewiduje się procedury odwoławczej od decyzji komisji.
Ogłoszenie wyników:
Ostateczne wyniki zostaną ogłoszone na uroczystym podsumowaniu. Laureaci
zostaną pisemnie poinformowani o terminie i miejscu podsumowania.
Informacje o programie:
Dodatkowych informacji udzielają:
Agnieszka Kowalska-Bartnik, Aleksandra Kurzaj – Wojewódzki Ośrodek
Koordynujący Populacyjne Programy Wczesnego Wykrywania Raka Piersi
oraz Profilaktyki i Wczesnego Wykrywania Raka Szyjki Macicy, tel. 52 374-34-36.
Postanowienia końcowe:
1. Wszelkie sprawy nieobjęte niniejszym regulaminem będą rozstrzygane
przez organizatorów.
Załącznik nr 1
Program dla szkół podstawowych i ponadpodstawowych
Załącznik nr 1 do Regulaminu Programu
„Szkoła promująca profilaktykę onkologiczną”
Sprawozdanie z realizacji działań oraz ich efektów odnoszących się do promocji
zaleceń Europejskiego Kodeksu Walki z Rakiem
Lp.
I
1.
2.
3.
II
III.
IV.
V.
VI.
VII
Działanie
Opis
Data
Łączna
liczba
Organizacja i udział w spotkaniach edukacyjnych
liczba nauczycieli, którzy uzyskali certyfikat
liczba spotkań edukacyjnych
przeprowadzonych przez liderów programu
liczba spotkań przeprowadzonych przez
Zespół edukacyjny Centrum Onkologii
Udział w projektach prowadzonych
przez inne instytucje
Współpraca z okolicznymi jednostkami
samorządowymi, instytucjami
i organizacjami, w których cele
statutowe wpisane są działania na rzecz
profilaktyki i promocji zdrowia
Organizacja akcji profilaktycznych,
festynów, happeningów, marszy oraz
innych działań promujących zdrowy
styl życia
Organizacja różnorodnych form
aktywności ruchowej
Organizacja konkursów oraz
różnorodnych form aktywności
artystycznej (konkurs plastyczny,
teatralny, kulinarny, sportowy i inne)
dotyczących tez Europejskiego Kodeksu
Walki z Rakiem
Dystrybucja egzemplarzy Europejskiego
kodeksu walki z rakiem (rodzaj kodeksu)
Prosimy o elektroniczny opis podejmowanych działań, ich efektów
oraz ewentualnych załączników (dokumentacja fotograficzna, audiowizualna. Opis nie powinien przekroczyć 4 stron
……………………..
………………………………….
Pieczęć szkoły
Data, podpis i pieczęć dyrektora szkoły
Załącznik nr 2
ANEKS
Instrukcja do ankiety nr 1 sprawdzającej poziom wiedzy uczniów
Głównym celem ankiety ewaluacyjnej nr 1 jest pozyskanie informacji na temat poziomu wiedzy nabytej przez uczniów
uczestniczących w zajęciach dotyczących zaleceń Europejskiego kodeksu walki z rakiem oraz sposobów zapobiegania
nowotworom.
Ankieta zawiera 14 pytań. Jest anonimowa i przeznaczona do samodzielnego wypełnienia przez uczniów.
Powinni oni wypełnić ankietę dwukrotnie. Po raz pierwszy przed przystąpieniem do cyklu zajęć edukacyjnych, po raz
drugi po jego zakończeniu. Taki schemat umożliwi zdiagnozowanie przyrostu wiedzy uczniów objętych działaniami
edukacyjnymi. Za rozdanie i zebranie ankiet oraz zapewnienie odpowiedniego przebiegu ewaluacji wyników odpowiada
nauczyciel prowadzący zajęcia.
Przed rozdaniem ankiet omów krótko cel badania oraz jego przebieg. Podkreśl, że ankieta jest w pełni
anonimowa i należy ją wypełniać samodzielnie. Powiedz, że uzyskane wyniki nie będą miały znaczenia dla ocen
z innych przedmiotów. Zaznacz, że bardzo ważne jest udzielenie odpowiedzi na wszystkie pytania, nawet wówczas, gdy
uczeń nie jest pewien, która z opcji jest prawidłowa. Poproś uczniów, aby czytali pytania uważnie, zwracając uwagę
na ich treść. Zaznacz, że w przypadku każdego pytania tylko jedna odpowiedź jest prawidłowa.
Prawidłowe odpowiedzi na pytania zamknięte w ankiecie ewaluacyjnej nr 1 sprawdzającej poziom wiedzy uczniów:
___________________________________
* Pytanie pierwsze dotyczy subiektywnej opinii ucznia. Żadna z odpowiedzi nie może więc zostać uznana za nieprawidłową.
Oczywiście pożądane jest, aby uczniowie po przeprowadzeniu zajęć częściej wskazywali, że sądzą, iż mają wypływ na to,
czy w przyszłości zachorują na raka.
Ankieta ewaluacyjna nr 1
sprawdzająca poziom wiedzy uczniów
Wypełnij anonimową ankietę sprawdzającą Twoją wiedzę na temat nowotworów złośliwych. Jej wyniki posłużą
do podsumowania działań edukacyjnych wynikających z zaleceń Europejskiego kodeksu walki z rakiem. W każdym
pytaniu wybierz tylko jedną prawidłową odpowiedź. Jeżeli nie jesteś pewien odpowiedzi zaznacz tę, która wydaje Ci się
najbardziej prawdopodobna.
1. Zaznacz zdanie, z którym się zgadzasz.
a) Uważam, że mam wpływ na to, czy zachoruję na raka.
b) Uważam, że nie mam wpływu na to, czy zachoruję na raka.
c) W ogóle nie myślę o chorobach nowotworowych.
2. Czynniki środowiskowe, takie jak styl życia, dieta, aktywność fizyczna, miejsce zamieszkania są przyczyną:
a) 45–50% zachorowań na nowotwory złośliwe,
b) 60–75% zachorowań na nowotwory złośliwe,
c) 80–90% zachorowań na nowotwory złośliwe.
3. Jaka jest najważniejsza przyczyna zachorowań na raka w Polsce i na świecie?
a) siedzący tryb życia,
b) palenie tytoniu,
c) nadwaga i otyłość.
4. Z powodu jakiego nowotworu Polacy umierają najczęściej?
a) rak żołądka,
b) rak płuca,
c) rak nerki.
5. Ile miesięcy życia zabiera jeden rok palenia papierosów?
a) 3 miesiące,
b) 1 miesiąc,
c) 12 miesięcy.
6. Komu szkodzi dym papierosowy?
a) tylko osobom przebywającym w pobliżu osoby palącej,
b) osobie palącej i wszystkim osobom przebywającym w jej pobliżu.
7. Dlaczego papierosy są groźne dla zdrowia?
a) Ponieważ dym tytoniowy zawiera 4 tys. związków chemicznych, z których ponad 40 ma działanie rakotwórcze.
b) Ponieważ zawierają nikotynę, która jest silnie uzależniającą substancją.
c) Obie powyższe odpowiedzi są prawidłowe.
8. Zaznacz prawdziwe zdanie.
a) Picie alkoholu jest rakotwórcze wyłącznie w połączeniu z paleniem tytoniu.
b) Spożywanie alkoholu zwiększa ryzyko zachorowania na nowotwory jamy ustnej, gardła, krtani, przełyku, wątroby i
piersi.
c) Spożywanie alkoholu nie zwiększa ryzyka zachorowania na raka.
9. Czy nadwaga i otyłość mogą zwiększać ryzyko zachorowania na raka?
a) Tak, u obydwu płci.
b) Tak, ale wyłącznie wśród mężczyzn.
c) Nie.
10. Jak często powinniśmy ćwiczyć i uprawiać sport, aby uchronić się przed rakiem?
a) codziennie,
b) raz w tygodniu,
c) co najmniej trzy razy w tygodniu.
11. Co należy jeść, aby uchronić się przed rakiem?
a) codziennie mięso i ryby,
b) wyłącznie warzywa i owoce,
c) codziennie warzywa i owoce, razem z innymi posiłkami oraz jako przekąski.
12. W jaki sposób możemy uchronić się przed nowotworami skóry (np. czerniakiem złośliwym)?
a) Dbając o higienę.
b) Stosując kremy z filtrem słonecznym i unikając przebywania na słońcu.
c) Nie paląc papierosów.
13. W jakich godzinach szczególnie powinniśmy chronić się przed słońcem?
a) 9.00–12.00,
b) 11.00–15.00,
c) 10.00–16.00.
14. Czy można zachorować na raka wskutek zakażenia, np. wirusem lub bakterią?
a) tak,
b) nie.
Na koniec prosimy Cię o podanie kilku podstawowych informacji o sobie.
Ile masz lat?
a) 11 lat lub mniej,
b) 12 lat,
c) 13 lat,
d) 14 lat,
e) 15 lat lub więcej.
Podaj swoją płeć:
a) chłopak,
b) dziewczyna.
Jakie jest twoje miejsce zamieszkania?
a) wieś,
b) miasto.
Dziękujemy za wypełnienie ankiety!
Ankieta ewaluacyjna nr 2
sprawdzająca poziom zadowolenia uczniów z uczestnictwa w zajęciach
Ankieta jest anonimowa. Oceń cykl zajęć dotyczących Europejskiego kodeksu walki z rakiem, w których wziąłeś/wzięłaś
udział.
Zaznacz wybraną odpowiedź w skali od 1 do 5 (1 bardzo słabo, 5 bardzo dobrze) lub wpisz ją w miejsce kropek.
1. Podczas zajęć podobało mi się
…………………………………………………………………………………………......................................................................
………………….......................................................................………………………………………………………………...…..
….………………………………………………...……………...………………………………………………………………………
………………………………………………………………...…………………………………………………………………………..
2. W czasie zajęć dowiedziałem/dowiedziałam się
……………………………………………………………….....................................................................…………………………
…………………………………………………………………………………………………………………..……………………….
…………………………...…………………………………………………………...…………………………………………………
…………………………………………………………………...….................……………………………..…………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………….……
……………………………………………………………………………………………………………………………………….........
................................................................................................................................................................................................
3. Najbardziej interesujące dla mnie było
………………….......................................................................………………………………………………………….………….
.…………………………………………………………………………………………………………………………………..………..
…………………………………………...…………………………………………………………...…………………………………..
………………… ………………………………………………………………...….........................................................................
…………………………………………………………………………………………………………………………………………….
................................................................................................................................................................................................
4. Zajęcia mogłyby być lepsze, gdyby
…………………………………………………………………………………….....................................................................……
……………………………………………………………………………………………………………………………………..…….
…………………………………………....…………………………………………………………...…………………………………
………………… ………………………………………………………………...….........................................................................
…………………………………………………………………………………………………………………………………………….
................................................................................................................................................................................................
5. Chciałbym/chciałabym dowiedzieć się więcej o
………………………………………………………………...……………………………………………………..……………………
………………………………………………………………………………………………………………………..………………….
………………………………...…………………………………………………………...…………………………………………….
……… ………………………………………………………………...….......................................................................................
6. Uwagi ………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………...………………………………………………………………………………………
…………………………………………………….. …………………………………………………...............................................
…………………………………………………………...……………………………………………………………………………..
………………………………………………………………...….................................................................................................