Dzial II - Sklep WSiP

INTEGRACJA DZIAŁANIA ORGANIZMU
sze żyły. Płynąca w stronę serca krew ma niewielkie ciśnienie, dlatego ściany żył są delikatniejsze od ścian tętnic. Wewnątrz żył występują zastawki, które zapobiegają cofaniu się
krwi, gdy płynie ona, na przykład w kończynach, do góry.
Naczynia włosowate to najcieńsze spośród naczyń krwionośnych. Poprzez ich delikatne ściany z łatwością zachodzi
wymiana gazów i innych składników. W zależności od kierunku przepływu krwi wyróżnia się naczynia włosowate
tęnicze, w których krew płynie od serca, oraz naczynia
włosowate żylne prowadzące krew do serca.
P.p.
P.k.
L.p.
L.k.
—
—
–
–
–
–
prawy przedsionek
prawa komora
lewy przedsionek
lewa komora
krew odtlenowana
krew natlenowana
OBIEG DU˚Y
P∏uca
OBIEG MA¸Y
W obiegu p∏ucnym krew zostaje natlenowana
Komórki cia∏a
Ryc. 11.2. Naczynia krwionoÊne w ciele cz∏owieka tworzà dwa obiegi krwi – ma∏y i du˝y
68
Naczynia, którymi płynie krew, tworzą
w organizmie dwa, oddzielone od siebie obwody naczyniowe: obieg mały
zwany płucnym i obieg duży zwany
obwodowym (ryc. 11.2). Krew powracająca z tkanek i narządów ciała do serca
jest pozbawiona tlenu, bogata natomiast
w dwutlenek węgla. Jest kierowana żyłami do prawego przedsionka serca,
a następnie przedostaje się do prawej
komory. Skurcze prawej komory wpompowują krew do obiegu płucnego. Do
płuc dociera krew tętnicami płucnymi.
Rozgałęziają się one na coraz drobniejsze tętnice, przechodzące we włosowate
naczynia tętnicze, które oplatają pęcherzyki płucne (ryc. 11.3). Dwutlenek węgla z krwi z łatwością przenika do wnętrza pęcherzyków płucnych. Natomiast
hemoglobina krwinek czerwonych łączy
się z tlenem przenikającym do krwi
z powietrza wypełniającego pęcherzyki
płucne, przechodząc w oksyhemoglobinę
(oksygenium to po łacinie tlen). W takiej
postaci krew przemieszcza się w stronę
Naczynia krwionośne
serca początkowo włosowatymi
naczyniami żylnymi, które, łącząc się, tworzą żyły płucne
opuszczające płuca. Żyły te
prowadzą krew natlenowaną do
lewego przedsionka serca.
Ryc. 11.3. W p´cherzykach p∏ucnych
krew oddaje dwutlenek w´gla, a pobiera nowà porcj´ tlenu
Oskrzelik
T´tnica
Sieç naczyƒ
w∏osowatych
˚y∏a
P´cherzyki
p∏ucne
W obiegu obwodowym krew rozprowadza
tlen po organizmie
Z lewego przedsionka serca
T´tnica
krew dostaje się do lewej komory i dzięki jej skurczom zostaje wyrzucona do największej tętnicy ciała – aorty. Naczynia
Tętnice odchodzące od aorty w∏osowate
doprowadzają krew do wszyst˚y∏a
kich części ciała. Stopniowo
rozgałęziają się, aż przechodzą
w sieć włosowatych naczyń
tętniczych oplatających każdy
narząd i tkankę. Tu krew przy
udziale limfy oddaje komórkom składniki odżywcze poKomórki cia∏a
brane w kosmkach jelitowych
oraz tlen. Natomiast do krwi Ryc. 11.4. W komórkach cia∏a krew oddaje niesiony
a pobiera produkty powsta∏e podczas przemiany
przenika z komórek dwutlenek tlen,
materii
węgla i inne szkodliwe produkty przemiany materii (ryc. 11.4). Tak zaopatrzona krew
kieruje się w stronę serca początkowo żylnymi naczyniami włosowatymi, które, łącząc się, tworzą żyły. Żyły prowadzą krew do prawego przedsionka serca.
www.wsip.com.pl
69