otwórz

Ocena środowiska
Gminy Haczów
Wykonała:
Joanna Kielar
SPIS TREŚCI:
I. Informacje ogólne na temat Gminy Haczów
II. Opis stanu wyjściowego
1. Stan powietrza atmosferycznego
2. Stan wód na terenie Gminy Haczów
3. Gleby
4. Flora
5. Fauna
6. Zarys budowy geologicznej
7. Obszary chronione
8. Hałas
9. Elektromagnetyczne promieniowanie niejonizujące
10. Zewnętrzne źródła zagrożeń dla środowiska przyrodniczego w Gminie
Haczów
11. Bogactwa naturalne
12. Warunki klimatyczne
III.Ocena elementów środowiska
IV. Analiza mocnych i słabych stron w zakresie oddziaływania na środowisko
V. Podsumowanie
I. Informacje ogólne na temat Gminy Haczów
Fot.1. Mapa Gminy Haczów
Gmina Haczów leży w środkowej części województwa podkarpackiego, w obrębie Pogórza
Dynowskiego. Zgodnie z podziałem Polski na mezoregiony fizycznogeograficzne (według J.
Kondrackiego) Gmina Haczów należy do 2 mezoregionów;
• zachodnia część gminy Haczów jest objęta Kotliną Jasielsko - Krośnieńską (513.67),
• pozostała część gminy leży na Pogórzu Dynowskim (513.64),
Formalny podział szczegółowy krain fizykogeograficznych jest następujący:
• podprowincja Zewnętrzne Karpaty Zachodnie 513
• Pogórze Środkowobeskidzkie 513.6
• mezoregion Pogórze Dynowskie 513.64
• mezoregion Kotlina Jasielsko – Krośnieńska 513.67
Gmina Haczów ma powierzchnię 71 km2 i jest podzielona administracyjnie na
7 sołectw:
• Buków,
• Haczów
• Jabłonica Polska
• Jasionów
• Malinówka
• Trześniów
• Wzdów
Obszar Gminy Haczów leży w zlewni Wisłoka. Od północy sąsiaduje ona z gminą Jasienica
Rosielna i Brzozów, od wschodu z gminą Brzozów, od południa z gminami Besko i
Rymanów, natomiast od zachodu z gminami Miejsce Piastowe, Krościenko Wyżne i
Korczyna.
Haczów jest lokalnym ośrodkiem administracyjnym, gospodarczym, kulturalnym i
oświatowym. Obszar Gmina Haczów wynosi 7 205 ha, i średnią gęstość zaludnienia 129
osób/km2.
II. Opis stanu wyjściowego
1. Stan powietrza atmosferycznego
Zakres pomiarowy czystości powietrza obejmuje pomiary 24 - godzinne stężeń
zanieczyszczeń podstawowych tj. SO2, NO2, pył zawieszony oraz dodatkowo stężenia metali
ciężkich w pyle zawieszonym. Dokonywano również pomiary miesięcznego opadu pyłu.
a) W zakresie SO2 stężenia średnioroczne w województwie podkarpackim nie przekroczyły
50 % dopuszczalnej normy średniorocznej. Stężenia średnioroczne SO2 w obrębie Gminy
Haczów były w zakresie 2 - 4 µg/m3, średnio ok. 3 µ g/m3. Zatem rejon Haczowa jest jednym
z najmniej skażonych terenów województwa pod względem zanieczyszczenia SO2.
b) Podobnie w zakresie stężeń NO2, w skali województwa należy stwierdzić, iż ponad 80 %
wyników pomiarów tych stężeń nie przekroczyło 50 % normy dopuszczalnej. Gmina Haczów
należy również do mniej zanieczyszczonych rejonów – stężenia średnioroczne NO2 wynoszą
6 – 12 µ g/m3, średnio ok. 9 µ g/m3.
c) W zakresie stężeń pyłu zawieszonego (drobnego) Gmina Haczów jest również jednym z
czyściejszych terenów województwa, stężenia te wynosiły 4 – 12 µ g/m3, średnio ok. 8 µ g/m3.
d) Na terenie powiatu nie prowadzono badań opadu pyłu. Na podstawie analizy wielkości
opadu pyłu w trzech sąsiednich powiatach, tj, brzozowskiego, krośnieńskiego i sanockiego,
oszacowano jego średnią wartość na około 52,8 g/m2/rok.
Należy stwierdzić tendencję spadkową stężeń podstawowych zanieczyszczeń na terenie
gminy, co związane jest z działaniami proekologicznymi (wymiana kotłowni węglowych na
zasilane paliwem ekologicznym: gaz ziemny lub olej opałowy lekki).
Na terenie Gminy Haczów nie ma dużych jednostek organizacyjnych, które
w przyszłości będą musiały uzyskać pozwolenie zintegrowane, według wstępnego wykazu
WIOŚ Rzeszów.
Gmina nie posiada obecnie kotłowni opalanych węglem kamiennym – wszystkie lokalne
kotłownie zostały przekształcone w kotłownie opalane gazem ziemnym.
Źródłami emisji zanieczyszczeń atmosfery w gminie są:
• produkcja przemysłowa,
• transport drogowy,
• ogrzewanie budynków ze źródeł lokalnych, tworzące tzw. niską emisję komunalną.
• napływ zanieczyszczeń z bliższych i dalszych źródeł, stanowiących tło zewnętrzne.
Ogrzewania budynków ze źródeł lokalnych tworzących tzw. niską emisję komunalną, ze
względu na charakter i rozproszenie jej źródeł, choć znaczący w ogólnej emisji nie jest
określony ilościowo.
W strukturze emisji zanieczyszczeń wyróżnia się pyły i gazy ze spalania paliw w tym
dwutlenek siarki, dwutlenek azotu, tlenek i dwutlenek węgla oraz zanieczyszczenia
specyficzne z procesów technologicznych.
Dzięki konsekwentnej wymianie kotłowni w obiektach użyteczności publicznej będących
w gestii wójta z opalanych paliwem stałym na piece na gaz ziemny ograniczono niską emisję.
Głównym źródłem zanieczyszczeń z niskiej emisji pozostaje w dalszym ciągu emisja
z pieców CO z gospodarstw domowych, opalanych w większości węglem.
Toksyczne zanieczyszczenia ze spalin samochodów i maszyn mające wpływ na stan
zanieczyszczenia powietrza nie zostały określone liczbowo.
Ich ilość w głównej mierze zależy od dwóch podstawowych czynników o przeciwnych
tendencjach
•
przyrostu ilości samochodów mający wpływ na wzrost emisji spalin
•
poprawa jakości spalania w statystycznym pojeździe, związanym z odmładzaniem
pojazdu na nowsze wyposażone w katalizatory oraz w wymianie etylin na paliwa
gazowe, jak również redukcji przez producentów niektórych składników paliw na
mniej uciążliwe
Głównymi substancjami mającymi wpływ na jakość powietrza są tlenki azotu
i węgla oraz węglowodory, z których wiodącym jest benzen i jego pochodne.
2. Stan wód na terenie Gminy Haczów
Woda jest czynnikiem życiodajnym i jest potrzebą, bez której nie może żyć gatunek ludzki
oraz wiele gatunków fauny i flory.
W hierarchii zaspokojenia potrzeb woda zajmuje drugie miejsce po powietrzu. Woda jest
najpowszechniejszym rozcieńczalnikiem, stąd rozcieńcza emitowane do środowiska prawie
wszystkie zanieczyszczenia.
Dlatego też ochrona wód jest najważniejszym po ochronie powietrza problemem
w ochronie środowiska.
Ochrona wód polega na zapewnieniu ich najlepszej jakości, w tym
w utrzymaniu ilości wody na poziomie zapewniającym ochronę równowagi biologicznej,
w szczególności przez:
• utrzymanie jakości wód powyżej albo co najmniej na poziomie wymaganym
w przepisach,
• doprowadzenie jakości wód co najmniej do wymaganego przepisami poziomu, gdy nie
jest on osiągnięty.
Poziom jakości wód jest określony z uwzględnieniem ilości substancji i energii w wodach
oraz stopnia zdolności funkcjonowania ekosystemów wodnych. Stąd wprowadzono
klasyfikację wód podziemnych, wód powierzchniowych płynących
i stojących, określając dopuszczalne stężenia zanieczyszczeń charakterystycznych
wskaźników.
Występowanie wód powierzchniowych i podziemnych na terenie Gminy Haczów:
Gmina Haczów położona jest w obrębie makroregionu Karpat Zachodnich, a dokładnie w
obrębie pogórza Dynowskiego i Dołów Jasielsko – Sanockich (wg L. Starkla 1972 r).
Pogórze Strzyżowskie obejmuje zachodnią część gminy Haczów. Jest to obszar pogórzy
niskich, które kontrastują z wyniesionymi pasmami niskich gór. Wysokości bezwzględne
wahają się tu od 220 - 590 m n.p.m., względne od 50 - 300 m.
Południowa część gminy to fragment dołów Jasielsko – Sanockich. Składa się
z szeregu płaskich kotlinek, porozdzielanych płatami niskich pogórzy. Główna rzeka gminy to
Wisłok oraz jego dopływy.
Charakteryzują się one znacznymi, lecz nierównomiernymi zasobami wodnymi, dużymi
zmianami stanów wody, krótkim okresem formowania się fal powodziowych oraz dużą
szybkością ich przemieszczania.
Przez teren gminy płyną:
• rzeka Wisłok na odcinku 11 km., będąca zlewnią mniejszych rzek i potoków, takich
jak jej prawe dopływy:
Garłowiec,
Zmienniczka, z prawobrzeżnym dopływami
o Górki
o Potok Marciszewski
Potok Młynówka
• oraz lewobrzeżny jej dopływ:
rzeka Morwawa, około 5 km.
Warunki hydrogeologiczne terenu
Teren gminy znajduje się w zlewni rzeki Wisłok i jej dopływu Morawy
w obrębie Pogórza Dynowskiego.
Wisłok przepływa przez tereny o charakterze rolniczym, jest wraz z jej dopływami
odbiornikiem ścieków z istniejących na terenie gminy oczyszczalni oraz
z terenów wiejskich.
Wg „Stanu Środowiska w woj. podkarpackim w 2001 r” na obszarze Gminy Haczów Wisłok
posiada klasy czystości jak w tabeli Nr 2,
L.p. Ocena
Klasa
czystoś
ci
1
Fizykochemiczna II
2
Bakteriologiczna
3
Hydrobiologiczna I
4
Ogólna
III
III
Tabela 2. Klasy czystości rzeki Wisłok na odcinku w Gminie Haczów
Jak należy sądzić z oceny ogólnej oraz poszczególnych ocen stanu czystości wód Wisłoka,
będącymi odzwierciedleniem stanu czystości jego dopływów, głównymi źródłami jego
zanieczyszczeń są nielegalne zrzuty ścieków sanitarnych, oraz ekspansywnej uprawy pól.
Znaczną część zanieczyszczeń Wisłoka na odcinku Gminy Haczów stanowią
zanieczyszczenia niesione przez rzekę z terenów powyżej Gminy Haczów.
Wody Wisłoka wymagają poprawy jakościowej i ochrony przed zanieczyszczeniem, przez
budowę systemów odprowadzania i oczyszczania ścieków, oraz przez zmniejszenie
zanieczyszczonych dopływających do niego z terenu zlewni, w postaci wypłukiwanych z
terenów użytkowanych rolniczo nawozów i środków ochrony roślin.
Możliwości wykorzystania wód podziemnych
Fliszowy poziom wodonośny występujący w warstwach trzeciorzędowych lub kredowych
uzależniony jest głównie od własności litologicznych skał oraz tektoniki terenu.
Najkorzystniejsze warunki wodonośne występują w przypadku warstwy wodonośnej
zbudowanej z piaskowców gruboziarnistych, gruboławicowych o małym udziale
procentowym wkładek ilastych i łupkowych szczególnie w rejonach o zaburzonej tektonice
(uskoki, zapadliska, szczeliny). Wydajność tej warstwy wodonośnej waha się w granicach od
0,5 – 9,0 m3/h. Najczęściej uzyskiwane wydajności studni ujmujące wody podziemne z
trzeciorzędowej lub kredowej warstwy wodonośnej wynoszą od 2 – 5,0 m3/h.
Większość istniejących na terenie gminy ujęć wód podziemnych bazuje właśnie na tej
warstwie wodonośnej. Ujęcia te zasilają wodociągi wiejskie i zakładowe.
Część lokalnych wodociągów wiejskich oraz gospodarstw indywidualnych zasilanych jest
również z naturalnych źródeł wypływających z warstw trzeciorzędowych, rzadziej
kredowych.
Część tych źródeł charakteryzuje się zmienną wydajnością uzależnioną bezpośrednio od
opadów atmosferycznych.
Według danych opracowanych przez Przedsiębiorstwo Geologiczne w Krakowie w połowie
lat dziewięćdziesiątych ilość wykonanych i zaewidencjonowanych (Bank Hydro) otworów
studziennych (studnie wiercone) na terenie Gminy Haczów wynosi około 12.
Większość studni głębinowych wierconych dla osób fizycznych na potrzeby zaspokojenia
własnego gospodarstwa domowego nie posiada opracowanych dokumentacji geologicznych
określających ich zasoby eksploatacyjne, gdyż zgodnie
z obowiązującym prawem wodnym w ramach zwykłego korzystania z wód nie jest wymagane
uzyskanie pozwolenia wodnoprawnego. W związku z tym rzeczywista ilość wykonanych
i eksploatowanych na tym terenie studni głębinowych jest znacznie większa.
Zasoby wód podziemnych na terenie gminy są ubogie i znajdują się w czwartorzędowych
osadach pradoliny rzek leżących na terenie gminy. Zasoby te
z jednego otworu wiertniczego wynoszą:
3
• 0.5 - 2.0 m /d w północnej i zachodniej części Jabłonicy Polskiej, północnej
Malinówce, północnym Trześniowie, środkowej części Bukowa i Jasionowa,
3
• 1.0 – 5.0 m /d w południowej Malinówce, południowo - wschodniej Jabłonicy
Polskiej, północnym Haczowie, północno - wschodnim Trześniowie, północnym
Bukowie, północno - zachodnim Jasionowie i środkowej części Wzdowa,
3
• do 5.0 m /d w południowej części Haczowa, południowym Trześniowie, południowym
Bukowie, południowo – wschodniej części Jasionowa,
północno - zachodniej i południowo - zachodniej części Wzdowa.
Cieki powierzchniowe
Do większych cieków powierzchniowych na terenie gminy zalicza się rzekę Wisłok z doliną
zalewową wielkimi wodami, płynącą przez środek wsi Haczów, a w zachodniej części wsi
rzekę Morwawę. Ponadto obszar gminy leży w obrębie cieków Garłowiec, Zmienniczka, oraz
licznych mniejszych potoków.
Zaopatrzenie w wodę
Obecnie ludność zaopatruje się w wodę ze studni kopanych w osadach czwartorzędowych
i sporadycznie na wierzchowinie z wód szczelinowych.
Ujęcie wody dla UG w Haczowie podziemne ze studni głębokości 27 m ma wydajność
26.2m3/d. Ponadto lokalne ujęcia mają Domy Ludowy w Bukowie, Jabłonicy Polskiej,
Trześniowie, i OSP w Haczowie. Ujęcia wody lokalne ze stacją uzdatniania wody posiada
Szkoła Podstawowa w Haczowie i Przedszkole w Trześniowie.
Na terenie gminy Haczów nie ma sieci wodociągowych.
Kanalizacja i oczyszczalnie ścieków:
Na terenie gminy istnieją 3 oczyszczalnie ścieków oczyszczające ścieki socjalno - bytowe.
We wszystkich miejscowościach gminy wybudowano ponad 130 km sieci kanalizacyjnej.
Obecnie z możliwości oczyszczania ścieków korzysta 1 050 gospodarstw rolnych, co stanowi
około 50 % wszystkich gospodarstw gminy. Zlokalizowane są one w następujących
miejscowościach:
a) Haczów – komunalna oczyszczalnia ścieków, która przyjmuje ścieki z miejscowości
Haczów, Jabłonica Polska i Malinówka – wybudowano łącznie 70,4 km kanalizacji sanitarnej
(Haczów 46 km, Jabłonica 13,7 km, Malinówka 11,7 km) odprowadzającej ścieki z 650
gospodarstw indywidualnych i obiektów użyteczności publicznej, co pozwala na obciążenie
oczyszczalni w 40%:
- typ i rodzaj oczyszczalni: - projekt indywidualny – mechaniczno-biologiczna działająca na
zasadzie złoża spłukiwanego,
- przepustowość - 930 m3/d, wg pozwolenia wodnoprawnego 930 m3/d,
- odbiornik - rzeka Morwawa (Tabor),
b) Trześniów – komunalna oczyszczalnia ścieków przyjmująca ścieki z miejscowości
Trześniów i Buków – wybudowano łącznie 13 km kanalizacji sanitarnej (Trześniów 10 km,
Buków 3 km) odprowadzającej ścieki ze 100 gospodarstw indywidualnych i obiektów
użyteczności publicznej, co pozwala na obciążenie oczyszczalni w 35%:
- typ i rodzaj oczyszczalni: - projekt indywidualny, mechaniczno - biologiczna działająca na
zasadzie złoża spłukiwanego,
- przepustowość - 310 m3/d, wg pozwolenia wodnoprawnego 310 m3/d,
- odbiornik - rów melioracyjny – docelowo rzeka Wisłok,
c) Wzdów – komunalna oczyszczalnia ścieków (obecnie trwa rozruch) która przyjmie ścieki
z miejscowości Wzdów i Jasionów – wybudowano łącznie 18 km kanalizacji sanitarnej
(Wzdów 8 km, Jasionów 10 km):
- typ i rodzaj oczyszczalni: - projekt indywidualny, mechaniczno - biologiczna działająca na
zasadzie złoża spłukiwanego,
- przepustowość - 310 m3/d, wg pozwolenia wodnoprawnego 310 m3/d,
- odbiornik - potok Kurów – docelowo rzeka Pielnica,
Fot.3. Oczyszczalnia ścieków w Haczowie
3. Gleby
Obszar gminy charakteryzuje się dużym zróżnicowaniem zarówno pod względem
glebowym jak i pod względem przydatności tych gleb. Na przeważającej części obszaru
gminy (ok.65%) występują gleby aluwialne tj. mady i gleby starych tarasów akumulacyjnych
wykształcone w typach: brunatnym, pseudobielicowym i czarnej ziemi. Gleby te stanowią
najlepsze grunty orne i użytki rolne na terenie gminy. Gleby te są na ogół dość żyzne i
właściwie nawilgotnione, ale nie wystarczająco zasobne w składniki pokarmowe (fosfor,
potas).
Około 30% ogólnej powierzchni gminy stanowią utwory wietrzelinowe położone
w terenie o rzeźbie wzgórzowoerozyjnej (głównie północna i wschodnia część gminy).
Z utworów tych powstały gleby brunatne właściwe, wyługowane lub kwaśne. Mają one różną
wartość w zależności od składu mechanicznego i położenia. Najlepsza z nich to gleby
głębokie, położone na łagodnych zboczach o dosłonecznionej ekspozycji i właściwym
uwilgotnieniu. Największą powierzchnię wśród utworów zwietrzelinowych stanowią gleby
położone na średnich stokach, podlegających intensywnej erozji wodnej o mniej korzystnych
warunkachglebowo - klimatycznych. Na grzbietach i stromych zboczach występują płytkie
gleby o niewielkiej wartości rolniczej, trudne lub bardzo trudne do uprawy.
Na podstawie wyników analiz wykonanych przez Stację Chemiczno - Rolniczą
w Rzeszowie gleby na terenie Gminy Haczów są zdecydowanie za mało zasobne w fosfor.
Wynika to z wielu przyczyn i rzutuje negatywnie na wysokość plonów i ich jakość. Gleby
o średniej i wysokiej zasobności w potas stanowią 60%. Magnez występuje w dostatecznej
ilości prawie we wszystkich badanych glebach. Gleby kwaśne i bardzo kwaśne powyżej pH
5,5 stanowią zdecydowaną większość gleb na terenie gminy(82%). Gleb lekko kwaśnych jest
12%, obojętnych 3,5% a zasadowych 2,5%.Na tak znaczne zakwaszenie gleb wpływają
między innymi następujące czynniki: niska naturalna zawartość wapnia intensywna produkcja
przy braku wapnowania, kwaśne deszcze. Kwaśna gleba uniemożliwia właściwą uprawę
roślin. Kwaśny odczyn powoduje spadek plonów, zachwianie stosunków jonowych w
roślinach oraz sprzyja kumulacji ektotoksyn w biomasie.
Zawartość metali ciężkich w glebach mieściła się w granicach zawartości naturalnych,
stwierdzono jednak podwyższoną zawartość kadmu w stosunku do norm przyjętych przez
region Polski południowej.
Degradacja gleb jest spowodowana zmianami mechanicznymi oraz chemicznymi
w glebie. Zmiany mechaniczne są powodowane pracami ziemnymi związanymi z pracami
inwestycyjnymi prowadzonymi w rozmaitym zakresie przestrzennym (inwestycje liniowe,
pojedyncze, zespoły osiedli). W ich wyniku następuje min. Zaburzenie naturalnego układu
warstw gleby.
Zmiany chemiczne gleb to przede wszystkim skutki oddziaływania sedymentujących
do gleb zanieczyszczeń pochodzących z emisji do atmosfery szkodliwych gazów i pyłów ze
źródeł przemysłowych, komunalnych, komunikacji i innych min. Związanymi z rolniczym ich
użytkowaniem.
Brak jest informacji odnośnie znajdowania się na terenie gminy gleb zdegradowanych.
Stosunek przynależności gleb do poszczególnych klas bonitacyjnych przedstawia sie Dość
korzystnie. Do gleb klasy II należy 1,5% ogółu ziem, do III – 48%, natomiast do IV – 43%.
Do ziem najsłabszych – klas V i VI – zalicza sie 7,5% całości terenów gminy. Wysoki udział
gruntów dobrych i średnich zapewnia efektywność ekonomiczna wszystkich typów upraw.
4. Flora
Na terenie gminy Haczów znajdują się dwa rezerwaty leśne oraz cztery parki podworskie
zawierające liczne okazy wiekowych drzew uznanych za pomniki przyrody. W parkach
reprezentowane są również gatunki drzew egzotycznych.
Pierwszy rezerwat położony jest na wzgórzu opadającym ku wsi Malinówka na terenie
lasów prywatnych nosi on nazwę "Cisy w Malinówce" (powierzchnia 4,02 ha). Drzewostan
rezerwatu ma charakter lasu mieszanego, złożonego głównie z sosny (Pinus silvestris) oraz
jodły (Abies alba) z domieszką dębu, buka, grabu i jarząbu.
W runie leśnym występuje ponad 150 gatunków roślin zielonych oraz 4 gatunki paproci, 2
gatunki skrzypów i 1 gatunek widłaka. Osobliwością rezerwatu jest występowanie 1000
okazów cisa w różnych klasach wieku, jednego z bogatszych dobrze zachowanych
drzewostanów cisowych w całym kraju.
Kolejny rezerwat w gminie Haczów położony jest około 2 km na północny - wschód od
miejscowości Jabłonica Polska, jego powierzchnia to 94,52 ha. Drzewostan rezerwatu,
pierwotnie wielogatunkowy, pochodzenia naturalnego, w wyniku działalności gospodarczej
podległ systematycznej zmianie w monokultury sosnowe (Pinus silvestris). Obok sosny
występują tutaj jednak: buk, jodła, dąb szypułkowy, grab, jarzębina, brzoza brodawkowata i
inne. Cis rośnie tutaj pojedynczo i grupowo, formy drzewiaste występują w liczbie 450
egzemplarzy. Ich wiek oceniany jest na 50 do 200 lat.
W miejscowości Haczów w parku dworskim ze starodrzewia ocalały pozostałości
naturalnych zbiorowisk z wiązem górskim, klonem polnym, klonem i jaworem
i klonem zwyczajnym. Dominującym gatunkiem w zbiorowiskach parkowych jest grab
pospolity, lipa drobnolistna i szerokolistna, dąb szypułkowy i wiąz górski. Notuje się także
skupienie derenia jadalnego. Rośnie tu również kasztanowiec biały i gładki, brzoza
brodawkowata, topola balsamiczna, klon jesionolistny, modrzew polski, świerk pospolity,
klon i jawor - odmiana purpurowa, jesion- zwyczajna forma zwisła, sosna pospolita, sosna
górska - kosodrzewina, sosna wejmutka oraz sosna korkowa.
W warstwie krzewów występuje: bez czarny, czeremcha, dereń biały, głóg
jednoszyjkowy, trzmielina pospolita oraz suchodrzew zwyczajny. Natomiast w parku we wsi
Wzdów są rozległe aleje dębowe. W składzie florystycznym występuje czereśnia ptasia,
brzoza brodawkowata, wiąz górski, brzoza czarna, klon paklon, w tym jedno pięciopniowe
drzewo. Jest wiele interesujących buków, w tym buk purpurowy, ponadto rośnie tu platan
klonolistny, dąb czerwony, dąb błotny, żywotnik zachodni, żywotnik olbrzymi, świerk
kłujący, daglezja zielona, jałowiec chiński, jałowiec sabiński, kasztanowiec gładki i żółty,
korkowiec amurski, cyprysik groszkowy, sosna rumelijska, sosna wejmutka oraz sosna
czarna. Rośnie tutaj również lipa szerokolistna, oraz lipa Moltkego a także jesion
pensylwański.
W Trześniowie wśród starodrzewia występuje pomnikowy dąb szypułkowy
i największy w dawnym krośnieńskim platan klonolistny.
Zmiany w roślinności mogą zostać wywołane oddziaływaniem zanieczyszczeń
atmosferycznych na rośliny lub pośrednio przez degradację gleb lub oddziaływaniem
zanieczyszczeń na gleby. W przypadku Gminy Haczów to drugie zagrożenie wydaje się być
bardziej prawdopodobne. Oddziaływanie zanieczyszczeń na rośliny może powodować
zakłócenia procesu asymilacji roślin.
Fot.2. Rezerwat "Cisy w Malinówce"
Fot.3 Rezerwat przyrody „Kretówki”
Zmiany w roślinności mogą być przyczyną dalszych jej przekształceń polegających
między innymi na ustępowaniu gatunków roślin wrażliwych lub mniej tolerancyjnych.
5. Fauna
W lasach na terenie gminy Haczów można spotkać wiele gatunków rzadkich zwierząt
takich jak: wilk, bóbr, ryś, wydra, kruk, czapla siwa, puchacz, bocian czarny, myszołów, oraz
orlik krzywy. Z gatunków zwierzyny łownej występują głównie sarny, jelenie, dziki, lisy oraz
zające.
Stan uprzemysłowienia terenu oraz zmiany urbanistyczne powodują przemiany,
których skutkami są zmiany siedliskowe powodujące ustępowanie niektórych gatunków
zwierząt rodzimych i wnikanie w ich miejsce obcych gatunków zwierząt lepiej
przystosowanych do życia w zmienionym siedlisku. Ze względu na ograniczoną ekspansję w
pozyskiwaniu nowych terenów pod uprawy rolne i stan uprzemysłowienia gminy wydaje się,
że flora i fauna w obserwowanym stanie pozostają niezagrożone.
6. Zarys budowy geologicznej
Pod względem geologicznym przedmiotowy teren położony jest na obszarze Karpat
Fliszowych w brzeżnej, północno - wschodniej części jednostki śląskiej.
W środkowej części województwa podkarpackiego, w podprowincji Zewnętrzne Karpaty
Zachodnie, w obrębie Pogórza Dynowskiego, będącego najrozleglejszym
z pogórzy karpackich, rozciągającego się pomiędzy dolinami Wisłoka i Sanu. Tworzą go na
ogół wyrównane i szerokie garby sięgające do około 450 m n.p.m., które podzielone są
dolinami o głębokości 150 – 200 m. Pogórze Dynowskie budują fałdy, składające się z
warstw inoceramowych. Ponad dobrze wykształconym poziomem zrównania pogórskiego
wznoszą się twardzielicowe grzbiety. Rozcięcia dolinne odsłaniają poziom dolinny,
rozwinięty w postaci teras z cokołami, na których spoczywają osady glacifluwialne i głazy
eratyczne oraz małych kotlinek. W czasie transgresji lądolód usypał sandry, na których
spoczywają moreny (L. Starkel 1957). Niższa terasa (5 - 20 m) okryta jest utworami
lessowatymi, a najniższa (1 - 8m) pylasto - piaszczystymi osadami holoceńskimi. Krajobraz
północnej części jest monotonny, tworzy go, bowiem dość wyrównana powierzchnia,
natomiast ku południowi zaznaczają się wyraźne wzniesienia, zbudowane na ogół z
odpornych piaskowców kredowych.
7. Obszary chronione
Ochrona przyrody w Gminie Haczów instytucjonalnie zorganizowana jest w postaci
istniejących parków krajobrazowych, obszarów chronionego krajobrazu, rezerwatów
przyrody oraz pomników przyrody.
Na terenie Gminy nie znajduje się żaden park krajobrazowy.
Obszary Chronionego Krajobrazu:
Na terenie gminy znajduje się 2 871 ha z liczącego 7076 ha Czarnorzeckiego Obszaru
Chronionego Krajobrazu
Rezerwaty przyrody:
Na terenie Gminy Haczów znajdują się dwa rezerwaty przyrody:
•
„Cisy w Malinówce” (Malinówka) - (powierzchnia 4,02 ha). Drzewostan
rezerwatu ma charakter lasu mieszanego, złożonego głównie z sosny (Pinus
silvestris) oraz jodły (Abies alba) z domieszką dębu, buka, grabu i jarząbu. W
runie leśnym występuje ponad 150 gatunków roślin zielonych oraz 4 gatunki
paproci, 2 gatunki skrzypów i 1 gatunek widłaka. Osobliwością rezerwatu jest
występowanie 1000 okazów cisa w różnych klasach wieku, jednego z bogatszych
dobrze zachowanych drzewostanów cisowych w całym kraju.
•
„Kretówki” (Jabłonica Polska) - powierzchnia to 94,52 ha. Drzewostan
rezerwatu, pierwotnie wielogatunkowy, pochodzenia naturalnego, w wyniku
działalności gospodarczej podległ systematycznej zmianie w monokultury
sosnowe (Pinus silvestris). Obok sosny występują tutaj jednak: buk, jodła, dąb
szypułkowy, grab, jarzębina, brzoza brodawkowata i inne. Cis rośnie tutaj
pojedynczo i grupowo, formy drzewiaste występują w liczbie 450 egzemplarzy.
Ich wiek oceniany jest na 50 do 200 lat.
Pomniki przyrody:
W Gminie znajdują się 2 szt. Pomników przyrody, którymi są:
• jesion wyniosły
• dąb szypułkowy
Rozwój przestrzenny gminy winien być podporządkowany zasadzie wzmożonej ochrony
środowiska przyrodniczego pod jego różnymi względami. Lasy otaczające gminę od
zachodu należą do Czarnorzeckiego Obszaru Chronionego Krajobrazu, oraz znajdujące
się rezerwaty przyrody „Kretówki” i „Cisy w Malinówce” powodują, że tej części gminy
nie lokalizuje się przemysłu, uciążliwego rzemiosła, a gospodarka leśna zwłaszcza
wyrębowa musi być prowadzona zgodnie z zasadami obowiązującymi na tych terenach
8. Hałas
Hałas jest specyficznym czynnikiem zanieczyszczającym środowisko. Charakteryzuje
się dużą ilością źródeł i powszechnością występowania – hałas powodowany w
środowisku głównie przez:
• ruch transportowym hałas komunikacyjny,
• działalność przemysłową hałas przemysłowy,
• aktywność rekreacyjną hałas pozostały.
Przy indywidualnym odbiorze wrażeń hałasowych, a przy tym silnie zależnym od miejsca
zamieszkania, za powszechny, nie stwarzający uciążliwości, przyjmuje się poziom niższy
od 55 dB.
W Gminie Haczów, podobnie jak w innych gminach, głównym sprawcą zagrożeń
akustycznych jest komunikacja drogowa.
Przez teren gminy Haczów, na odcinku około 1,12 km, przez teren sołectwa Jabłonica
Polska, przysiółek Wytrząska, przebiega odcinek drogi krajowej nr 9 Rzeszów – Barwinek
(granica państwa)
Na odcinku tej drogi, na terenie gminy Haczów, nie były prowadzone żadne badania
hałasu, dlatego nie można stwierdzić, czy natężenie i charakter ruchu pojazdów na
omawianym odcinku drogi, nie przekracza wartości uznawanych za dopuszczalne, tj. 60
dB w dzień i 50 dB w nocy. Budynki mieszkalnej na odcinku drogi na terenie gminy
Haczów wzniesione są w odległości około 15 m od krawędzi jezdni, w luźnej zabudowie.
Większość z nich jest osłonięta drzewami i krzewami, stanowiącymi barierę dźwięku.
Ponadto, na terenie gminy znajduje się sieć dróg gminnych, które z uwagi na ich charakter
oraz natężenie ruchu nie stanowią źródła ponadnormatywnego hałasu.
Innym źródłem hałasu, jest hałas przemysłowy. Na terenie gminy Haczów funkcjonuje
tylko jeden zakład przemysłowy, ubojnia z zakładem przetwórstwa mięsnego Pana
Żuraka, która ze względu na charakter produkcji oraz lokalizację, nie jest źródłem
ponadnormatywnego hałasu.
9. Elektromagnetyczne promieniowanie niejonizujące
W zakresie promieniowania niejonizującego należy wymienić obiekty linii
napowietrznych wysokiego napięcia będące źródłem oddziaływania
elektromagnetycznego promieniowania niejionizującego, stanowiącego pewne zagrożenia
dla ludzi.
Podobne są oddziaływania pól elektroenergetycznych wytwarzanych przez urządzenia
radiokomunikacyjne (nadajniki radiowe i telewizyjne, radiolinie, radiotelefony i
urządzenia radiolokacyjne). Szkodliwe oddziaływanie elektromagnetycznego
promieniowania niejonizującego ujawnia się przy długotrwałym przebywaniu człowieka
w strefach wpływu pół, w postaci zmian i dolegliwości wzroku, układu i sercowo
naczyniowego, a w skrajnych przypadkach w układzie hormonalnym, w krwi i szpiku
kostnym.
Dostatecznym środkiem zabezpieczającym przed wpływem tego promieniowania jest
ustanowienie stref ograniczonego użytkowania terenu, gdyż jego intensywność maleje ze
wzrostem odległości od źródła.
Przybliżone zasięgi tych sfer określają odpowiednie przepisy, np.:
• Anteny nadawczych stacji radiowych i telewizyjnych – od kilkudziesięciu do kilkuset
metrów,
• Napowietrzne linie wysokiego napięcia i elektroenergetyczne – od kilkunastu do
kilkudziesięciu metrów,
• Anteny stacji bazowych, sieci radiotelefonicznych i radiotelefonów przewoźnych – od
kilku do kilkudziesięciu metrów,
• Anteny urządzeń radiolokacyjnych i radiolinii – są określane indywidualnie,
w zależności od charakterystyki anteny.
• Urządzenia przemysłowe i medyczne – w obrębie pomieszczeń z urządzeniami.
Jak z powyższego wynika, źródła elektromagnetycznego promieniowania niejonizującego,
które są na trenie Gminy Haczów nie są istotnymi w problemie stanu środowiska i
dotyczą bardzo ograniczonego obszaru. Jest to, więc zagadnienie lokalne.
Przez teren Gminy Haczów, w jej południowo – zachodniej części, przez sołectwo
Haczów, na długości około 3,4 km przebiega linia wysokiego napięcia
400 kV, relacji Iskrzynia – Rzeszów – Widełka.
Na całej długości przebiegu tej linii przez teren Gminy Haczów, prowadzi ona przez
tereny wolne od jakiejkolwiek zabudowy, użytkowanych rolniczo, jako grunty orne.
10. Zewnętrzne źródła zagrożeń dla środowiska przyrodniczego w Gminie Haczów
W otoczeniu gminy nie ma znaczących obiektów emisji zanieczyszczeń powietrza,
które w sposób znaczący oddziaływałyby na jakość powietrza w Gminie Haczów. Łącznie
z miejscową emisją komunalną emisja ta wpływa na stan zanieczyszczenia powietrza jedynie
w źródłach jej powstawania. Możliwym jednak trudnym do oszacowania może być napływ
zanieczyszczeń z dużych źródeł regionalnych i krajowych, np. z regionu Śląska i Krakowa,
z Zachodu, z regionu świętokrzyskiego od północny oraz z regionu północno – wschodniego,
między innymi ze Stalowej Woli.
Najprawdopodobniej transport o charakterze regionalnym z ww regionów jest
odpowiedzialny za przenoszenie między innymi jonów siarczanowych i metali ciężkich
z możliwością ich depozycji do podłoża na obszarze Gminy Haczów.
Zagrożenia te mogą mieć wpływ na stan zanieczyszczenia gleby i roślinności
(zwłaszcza zbiorowisk leśnych). Udział ten jest jednak minimalny gdyż ogólnie stan
zanieczyszczenia gleby i roślinności jest mały.
Aktualnie ocena poziomu zawartości zanieczyszczeń w glebach, pochodzących
z transportu trans granicznego nie jest dotychczas możliwa, z uwagi na brak w omawianym
regionie stacji monitoringu zanieczyszczeń tego rodzaju.
Na stan jakości wód Wisłoka oraz jego dopływów na terenie Gminy Haczów
głównymi przyczynami zanieczyszczenia są spływy z terenów wykorzystywanych rolniczo
oraz nielegalnie zrzucane ścieki zawierające zanieczyszczenia z grupy coli typu fekalnego.
11. Bogactwa naturalne:
Na terenach gminy Haczów występują kopaliny związane z utworami kredowymi
oraz trzeciorzędowo – czwartorzędowymi. Kopaliny te należą do następujących grup
surowcowych:
skały ilaste,
skały krzemionkowe luźne (kruszywa naturalne),
surowce bitumiczne.
Surowce ilaste – w obrębie gminy występują gliny lessopodobne, które mogą stanowić
surowiec przemysłu ceramiki budowlanej. Zaliczane są one do chudych i niskoplastycznych
odmian surowca, stanowią odmianę surowca łatwa do urabiania, rozdrabniania i nawilżania.
Gliny te udokumentowane zostały w złożu „Haczów”, gdzie od lat eksploatowane sa
do produkcji cegły pełnej.
Skały krzemionkowe luźne (kruszywa naturalne) – obejmują kruszywa naturalne wieku
czwartorzedowego, jak i rozsypliwe piaskowce i zlepieńce kredy i paleogenu. Największe
znaczenie gospodarcze maja żwiry i pospółki budujące współczesne dna dolin rzecznych.
W obrębie gminy Haczów korytowe nagromadzenia Fwirów i pospółek nie maja jednak
znaczenia surowcowego ze względu na małe rozprzestrzenienie poziome i pionowe. Źródłami
pozyskiwania kruszywa mogą być również rozsypliwe piaskowce istebniańskie.
W obrębie gminy znajdują sie obszary perspektywiczne dla złóż kruszywa naturalnego,
w granicach których jest możliwe udokumentowanie zasobów piasku i żwiru:
Obszar Haczów – Wróblik w międzyrzeczu Wisłoka i Morwawy. W jego ramach
udokumentowano złoże „Haczów”, jednak przydatność kopaliny w stanie naturalnym
dla budownictwa i drogownictwa jest wątpliwa.
Obszar Jabłonica Polska – istnieje możliwość udokumentowania znacznych zasobów
piasków. W chwili obecnej piaski eksploatowane są w miejscowości Budy Jabłońskie
dla celów budowlanych.
Obszar Malinówka „Jawornik” – występowanie zróżnicowanych pod względem
uziarnienia rozsypliwych piaskowców i zlepieńców (istebniańskie).
Obszar Malinówka „Gromadzki” – obejmujący wychodnie rozsypliwych piaskowców
i zlepieńców istebniańskich.
Obszar Wola Orzechowska „Zagórze” – obszar fragmentu wychodni piaskowców
górnoistebniańskich.
Surowce bitumiczne – w obrębie gminy jest udokumentowane i eksploatowane złoże ropy
naftowej „Trześniów”. Eksploatacja jest prowadzona przez Krośnieński Zakład Górnictwa
Ropy i Gazu. Kopalinę główna stanowi tutaj ropa naftowa, kopalinę towarzyszącą – gaz
ziemny. Kopalinę główną wykorzystuje sie dla przemysłu energetycznego
i petrochemicznego. Jako że złoże znajduje sie w obrębie Obszaru Chronionego Krajobrazu,
rekultywacje terenu górniczego prowadzi sie na bieżąco.
12. Warunki klimatyczne
W najbliższym otoczeniu gminy nie na zakładów przemysłowych, które w znaczny sposób
zanieczyszczałyby powietrze. Biorąc pod uwagę przewagę wiatrów południowych,
największe zagrożenie stanowią zakłady przemysłowe, położone o kilkadziesiąt kilometrów
na południe na terenie Słowacji. W ostatnich latach zagrożenie to wyraźnie się zmniejszyło ze
względu na ograniczenie produkcji lub upadek zakładów. Wpływ na stan czystości powietrza
w gminie mają również zakłady przemysłowe Krosna oddalonego o 15 kilometrów na
północny zachód od granic gminy. Największe zagrożenie stanowią tutaj Krośnieńskie Huty
Szkła. Skutki działalności tych zakładów widoczne w postaci obniżonego pH deszczu oraz
opadów pyłów. Stwierdzić to można szczególnie w miesiącach zimowych. Spowodowane jest
to zmniejszonym w tym okresie działaniem ochronnym lasów Beskidu Niskiego. Dodatkowe
zagrożenia czystości powietrza stanowi niska emisja. Ze względu na wzrost cen gazu część
właścicieli domów wraca do opalania węglem.
W regionie wyróżnia się dwa piętra klimatyczne:
umiarkowane ciepłe, którego średnia wieloletnia temperatura waha się w granicach od
4oC do 8oC
umiarkowane chłodne, charakteryzuje się średnimi temperaturami powietrza od 4oC
do 6oC
Te dwa piętra należą do pluwialnego typu klimatu. Zimą średnia temperatura spada od -3oC
do -4oC, natomiast średnia temperatura lipca waha się od 17oC do 18oC. Wiatry wykazują
stosunkowo małą siłę najczęściej występują dość umiarkowanego sile od 5 do 10 m/s
przeważnie z kierunków południowo- zachodniego i południowego. Jesienią zdecydowanie
przeważają wiatry wschodnie i północno - wschodnie.
Średnia roczna opadów wynosi 710 mm (największa intensywność 06, 07, 08). Szata śnieżna
pojawia się najczęściej w drugiej połowie listopada lub na początku grudnia. Natomiast jej
zanik ma miejsce na przełomie marca i kwietnia. Okres trwania pokrywy śnieżnej kształtuje
się w granicach 60 do 150 dni.
III.Ocena elementów środowiska
Element środowiska
Powietrze
Woda
Gleba
Fauna i Flora
Surowce naturalne
Ocena Uzasadnienie
Stężenie poszczególnych zanieczyszczeń nie
4
przekracza 50 % dopuszczalnej normy
średniorocznej oraz jest poniżej średniej dla
województwa podkarpackiego.
Wody na terenie Gminy Haczów należą do III,
1
najgorszej klasy czystości wód (wg. 3-stopniowej
skali jakości wód). Wody Wisłoka wymagają
poprawy jakościowej i ochrony przed
zanieczyszczeniem, przez budowę systemów
odprowadzania i oczyszczania ścieków, oraz
przez zmniejszenie zanieczyszczonych
dopływających do niego z terenu zlewni.
Wysoki udział gruntów dobrych i średnich
3
zapewnia efektywność ekonomiczna wszystkich
typów upraw.
Gleby mało zasobne w minerały co negatywnie
wpływa na wysokość plonów i ich jakość.
Kwaśna gleba uniemożliwia właściwą uprawę
roślin. Efektem takiego odczynu jest spadek
plonów, zachwianie stosunków jonowych w
roślinach oraz zwiększone ryzyko kumulacji
ektotoksyn w biomasie.
Jedynie zawartość metali ciężkich mieści się w
normie.
Gmina Haczów posiada aż dwa rezerwaty oraz
5
cztery parki podworskie, w których zawierają sie
liczne okazy wiekowych drzew uznanych za
pomniki przyrody. Duża powierzchnia lasów, w
której żyją rozmaite gatunki zwierząt.
2
Występują liczne piaskowce i zlepieńce, gliny
lessopodobne,
IV. Analiza mocnych i słabych stron w zakresie oddziaływania na środowisko
Lokalizacja niedaleko jednego z istotnych ciągów komunikacyjnych – po lewej stronie
drogi krajowej nr 9 Radom-Barwinek jest bardzo korzystnym faktem w rozwoju działalności
gospodarczej. Dla środowiska naturalnego jest ona jednak problemem. Pyły oraz spaliny
wydobywające się z przejeżdżających pojazdów wnikają do gleb, powodując ich niszczenie,
a także zanieczyszczają powietrze, co skutkuje niszczeniem roślinności.
Kolejną słabą stroną wynikającą z bliskości drogi krajowej nr 9 jest hałas, który także źle
oddziałuje na środowisko. Brak ekranów dźwiękoszczelnych wzdłuż tej drogi.
Oczyszczalnie ścieków i kanalizacje oddziaływają pozytywnie na środowisko.
Uzdatniają i oczyszczają wodę. Z drugiej strony kanalizacja nie jest szczelna a oczyszczalnie
nie jest nawet w70% skuteczna. Pierwsze kanały w kanalizacji na terenie gminy Haczów
budowane były z rur kamionkowych dopiero w późniejszych latach zaczęto budować
z polietylenu. W przyszłych latach planowana jest modernizacja oczyszczalni ścieków co
pozwoli na ochronę wód powierzchniowych i podziemnych w wymaganym stopniu.
Brak przemysłu, a na pewno ograniczony przemysł związany jest głównie z rolniczym
terenem, który ma ograniczony wpływ na naturę. W związku z tym jest on kontrolowany,
a głównym zagrożeniem są nawozy stosowane przez rolników. Brak dużych zakładów
przemysłowych z jednej strony chroni środowisko naturalne przed degradacja, natomiast
z drugiej strony – jest przyczyna istnienia dużych luk na rynku pracy.
Dzięki konsekwentnej wymianie kotłowni w obiektach użyteczności publicznej
będących w gestii wójta z opalanych paliwem stałym na piece na gaz ziemny ograniczono
niską emisję.
Na terenie gminy nie obowiązują żadne strefy ochrony konserwatorskiej wpisane do
rejestru zabytków, nie ustanowiono również stref ochrony krajobrazu kulturowego.
Spowodowało to degradacje krajobrazu przez zabudowanie stref ochrony widokowej
i lokalizacje obiektów nie dopasowanych do krajobrazu (np. w sąsiedztwie kościoła
w Haczowie zlokalizowano nowy duży kościół murowany).
V. Podsumowanie
Na analizę jakości życia ma wpływ środowisko. Głównymi aspektami na jakość życia są:
• ilość zanieczyszczeń w powietrzu
• procent oczyszczanych ścieków
• zanieczyszczenia gleb
• hałas
Ogólnie można powiedzieć, iż gmina Haczów należy do mniej zanieczyszczonych
rejonów województwa podkarpackiego. W szczególności w chwili obecnej większość
kotłowni węglowych została zamieniona na ekologiczne kotłownie opalane gazem ziemnym
lub olejem opałowym lekkim. Gmina Haczów jest jednym z najmniej skażonych terenów
województwa pod względem zanieczyszczenia SO2, NO2 , pyłu zawieszonego (drobnego).
Stan powietrza wpływa korzystnie na zdrowie oraz samopoczucie mieszkańców tej gminy.
Podobnie w zakresie hałasu przemysłowego, nie ma większych problemów nie
rozwiązanych, pozostaje nieunikniony hałas komunikacyjny, który nie jest jednak tak potężny
jak w większych miastach.
Jak widać z powyższych zestawień, Gmina Haczów ma jeszcze do poniesienia pewne
nakłady finansowe na kanalizację, jednak mniejsze niż już poniesiono. Należy w dalszym
ciągu rozbudowywać infrastrukturę służącą oczyszczaniu ścieków. Niska klasa czystości wód
płynących powoduje niemożność ich gospodarczego wykorzystania. Dlatego też konieczne
jest sukcesywne oczyszczanie ścieków komunalnych i przemysłowych, oraz edukacja
ludności rolniczej w zakresie właściwego i znormalizowanego stosowania nawozów
sztucznych i środków ochrony roślin. Jednakże największe źródła zanieczyszczeń znajdują sie
poza terenami gminy, i tutejsze władze nie maja wpływu na zmianę ich emisji.
Jakość wód w tym przypadku nie wpływa korzystnie na jakość życia, jednak woda pitna,
pobierana jest ze studni, a nie z wodociągu, co ewidentnie jest plusem.
Gmina Haczów nie jest typową turystyczną jednostką przestrzenną. Znajduje się tutaj
kilka obiektów agroturystycznych, do których chętnie przyjeżdżają turyści by zwiedzić
infrastrukturę oraz środowisko naturalne, jednak nie jest to w skali masowej, dzięki czemu
mieszkańcy gminy wiodą spokojne życie.
Natomiast oceniając stan gospodarki oraz kierunki rozwoju rolnictwa nie przewiduje się
znaczących skutków degradacji roślinności na terenie Gminy Haczów. Biorąc pod uwagę
aktualny stan środowiska w gminie, zachęcający do coraz szerszego wprowadzania i rozwoju
gospodarstw agroturystycznych, sądzić należy, że roślinność na terenie Gminy Haczów nie
będzie ulegała degradacji. Warto dodać, że na jakość życia ma wpływ żywność, którą sami
produkujemy. Na terenie gminy coraz rzadziej stosuje się pestycydy i inne środki ochrony
roślin, co gwarantuje bezpieczne i zdrowe produkty.