Pokaż plik wavin_quickstream -poradnik techniczny

Transkrypt

FastFlow2005_Okl_22.06.05.fh9 6/28/05 13:22 Page 2
EPIC
J353, X412, X719
czerwiec 2005
System instalacji do
podciśnieniowego odwadniania
dachów FastFlow ®
Poradnik
techniczny
DO ODPROWADZANIA WODY
DESZCZOWEJ Z DACHÓW PŁASKICH
Największy producent
instalacji sanitarnych w Polsce
FastFlow2005_PorW1_22.06.05.fh9 6/28/05 13:03 Page 1
FastFlow®
Spis treści
Spis treÊci
I. Wstęp
.....................................................................................................................................................................
3
1. Historia systemu podciśnieniowego ......................................................................................
3
FastFlow®? ....................................................................................................................
3
II. Informacje ogólne ..........................................................................................................................................
3
1. Dane wyjściowe do projektowania .........................................................................................
3
2. Zastosowanie systemu ..................................................................................................................
4
III. Systemy odwadniania dachów ...........................................................................................................
4
IV. Zasada działania systemu podciśnieniowego ..........................................................................
5
V. HD-PE
....................................................................................................................................................................
7
1. Dane wyjściowe do projektowania .........................................................................................
7
2. Asortyment ..........................................................................................................................................
7
3. Sposoby wykonania połączeń ..................................................................................................
8
2. Dlaczego
3.1. Zgrzewanie doczołowe
...........................................................................................
3.2. Zgrzewanie elektrooporowe
.................................................................................
8
10
3.3. Połączenie z kielichem kompensacyjnym ..................................................... 11
3.4. Połączenia kołnierzowe ........................................................................................... 11
VI. Wpusty dachowe .......................................................................................................................................... 12
1. Charakterystyka ................................................................................................................................ 12
2. Akcesoria do wpustów UV53 i UV69
...................................................................................
13
3. Akcesoria do wpustów UV72, UV107 i UV122 ............................................................... 15
4. Montaż wpustów
.............................................................................................................................
15
VII. System mocowania ................................................................................................................................... 15
1. Charakterystyka ................................................................................................................................ 15
..........................................................................................................
16
......................................................................................................................
16
.................................................................................................................................
18
2. Metody montażu instalacji
3. Mocowania sztywne
4. Zabetonowanie
5. Mocowanie kielicha kompensacyjnego ............................................................................... 19
6. Mocowanie z wykorzystaniem zasady ramienia kompensacyjnego
...................
20
VIII. Podstawowe zasady projektowania i wykonawstwa ....................................................... 20
1. Podstawowe dane .......................................................................................................................... 20
2. Lokalizowanie wpustów na dachu ......................................................................................... 21
3. Układ hydrauliczny instalacji
......................................................................................................
22
4. Odbiornik wody deszczowej
.....................................................................................................
25
5. Przelewy awaryjne ........................................................................................................................... 26
IX. Prace montażowe i eksploatacja systemu ................................................................................. 28
X. Rysunki techniczne ...................................................................................................................................... 29
Wszelkie pytania techniczne prosimy kierować na adres:
pisemnie: Wavin Metalplast-Buk Sp. z o.o.
ul. Dobieżyńska 43
64-320 Buk
e-mail:
[email protected]
tel./fax:
0501 628 150, tel./fax: (061) 891 12 43-45 – Piotr Kluza
0691 710 667, tel.: (061) 891 10 00
z dopiskiem „System FastFlow”
fax: (061) 891 10 11 – Mariusz Piasny
lub prosimy kontaktować się z przedstawicielami regionalnymi
2
TELEFON
061 891 10 00
FAX
061 891 10 11
INFOLINIA
0800 161 555
E-MAIL
[email protected]
FastFlow®
I. Wstęp/II. Informacje ogólne
I. Wstęp
Idea podciśnieniowego systemu odwadniania dachów narodziła się
Obecnie, występując pod różnymi nazwami (UV-system, FastFlow,
pod koniec lat 60. w Finlandii. Początkowo system był stosowany
Plufor, UF2000, Sapoflow), jest stosowany z powodzeniem w wielu
głównie w Skandynawii, lecz wraz ze wzrostem jego popularności
krajach na wszystkich kontynentach, a łączna powierzchnia odwod-
spowodowanej przede wszystkim niewątpliwymi zaletami technicz-
nionych tym systemem dachów przekroczyła 60 000 000 m2.
nymi znajdował uznanie w coraz to nowych krajach.
1. Historia systemu podciśnieniowego
1968 – Olavi Ebeling z Helsinek zgłasza wniosek patentowy na
System podciśnieniowego odwadniania dachów koncern Wavin
system podciśnieniowy (UV-system). Rozpoczęcie produkcji wpus-
wprowadził do swojej oferty handlowej m.in. w Belgii, Holandii oraz
tów dachowych przez firmę Aeromekano Oy z Finlandii.
Niemczech i od wielu lat skutecznie konkuruje z innymi firmami ofe-
1972 – powstanie w Sztokholmie firmy Aeromator Trading Co.
rującymi tego typu systemy.
promującej system na świecie. Konsultantem i osobą odpowiedzial-
Firma Wavin Metalplast-Buk, wykorzystując ponad 30 lat doświadczeń
ną za system w Norwegii zostaje Per Sommerhein.
prekursora i producenta systemu, reprezentowanego przez szwedzką
1973 – uzyskanie patentu na UV-system.
firmę Sommerhein-AB, oraz doświadczenia pozostałych firm koncernu
Wavin, uzupełniła w roku 2003 swoją szeroką ofertę o kolejny wyrób,
1993 – powstanie firmy Sommerhein-AB (właściciel Per Sommerhein),
mającej wyłączne prawa do UV-system.
jakim jest system podciśnieniowego odwadniania dachów FastFlow®.
Tym samym stała się firmą oferującą wszystkie systemy do odwad-
2002 – nawiązanie współpracy między firmami Wavin Metalplast-Buk
niania dachów oraz kompleksowo zajmującą się gospodarką wodą
i Sommerhein-AB.
deszczową.
2003 – wdrożenie przez Wavin Metalplast-Buk systemu do sprzedaży
pod nazwą handlową FastFlow®.
2. Dlaczego FastFlow®?
zapewnia szybsze odprowadzanie wody deszczowej w porów-
wysoka prędkość przepływu – zapewnia samooczyszczanie się
naniu z systemem grawitacyjnym – zwiększa bezpieczeństwo
przewodów,
obiektu,
rury i kształtki z HD-PE – materiał trwały i lekki, o dużej odporności
średnice instalacji są mniejsze niż w innych systemach – łatwiejszy
mechanicznej,
montaż,
połączenia zgrzewane – szczelność instalacji,
przewody poziome są prowadzone bez spadków,
kompleksowa obsługa – od wstępnej oferty, przez projekt i do-
mniejsza ilość pionów – mniej robót ziemnych,
stawę systemu, po doradztwo techniczne i nadzór.
II. Informacje ogólne
1. Dane wyjściowe do projektowania
Obowiązująca do grudnia 2002 roku norma PN-92-B/01707:1993
dzaju dachu. Wytyczne dotyczące sposobu projektowania instalacji
„Instalacje kanalizacyjne. Wymagania w projektowaniu” określała
deszczowej dotyczyły systemów grawitacyjnych.
podstawowe dane wyjściowe niezbędne do zaprojektowania instalacji
odwodnienia dachu. Norma precyzowała m.in. minimalne miarodajne
natężenie deszczu oraz współczynniki spływu w zależności od ro-
Obecnie obowiązująca norma PN-EN 12056-3:2002 „Systemy kanalizacji grawitacyjnej wewnątrz budynków. Część 3: przewody deszczowe” jest w swojej wymowie bardziej ogólna, chociaż wyodrębnia
FASTFLOW® Poradnik techniczny – czerwiec 2005
www.wavin.pl
System instalacji do podciśnieniowego
odwadniania dachów FastFlow®
3
FastFlow®
II. Informacje ogólne/III. Systemy odwadniania dachów
systemy syfonowe (podciśnieniowe) jako jeden z rodzajów instalacji
a także zgodnie z krajowymi i lokalnymi przepisami oraz wytycznymi.
kanalizacji deszczowej.
W związku z powyższym, mając na uwadze bezpieczeństwo kon-
Norma nie precyzuje np. współczynników spływu dla różnych da-
strukcji obiektu, celowe wydaje się przyjmowanie do obliczeń instalacji
chów, a wielkość natężenia deszczu przyjmowaną do obliczeń
odwodnienia dachu następujących założeń projektowych:
proponuje określać na podstawie danych statystycznych o opadach atmosferycznych, z uwzględnieniem charakteru i sposobu wykorzystania budynku oraz odpowiednio do stopnia ryzyka, jaki można
zaakceptować.
minimalne natężenie deszczu nie mniej niż: 300 l/s
x
ha
współczynniki spływu: zgodnie z PN-92/B-01707
minimalna ilość wpustów dla każdego dachu: 2 lub 1
+ przelew awaryjny
W przypadku gdy nie ma takich danych, wybór natężenia deszczu
pozostawia się projektantowi, który powinien dobrać wartość odpowiednią do warunków klimatycznych w miejscu usytuowania budynku,
Ponadto maksymalny rozstaw wpustów w systemie FastFlow® nie
powinien przekraczać 20 m (szczegółowe informacje – patrz rozdział
VIII „Podstawowe zasady projektowania i wykonawstwa”).
2. Zastosowanie systemu
Ze względu na wysoką wydajność system jest stosowany przede
mysłowe, dachy „zielone”, budynki mieszkalne itp.). System można
wszystkim do odwadniania dużych powierzchni, takich jak dachy
również stosować w obiektach o nietypowych konstrukcjach połaci
hal przemysłowych, centrów handlowych, dużych obiektów użytecz-
dachowych.
ności publicznej czy obiektów sportowych, ale odwadniane również
Zasadniczym kryterium możliwości zastosowania systemu w małych
mogą być tarasy, parkingi lub dachy o mniejszych powierzchniach
obiektach jest wielkość powierzchni przeznaczonej do odwodnienia.
(hotele, małe obiekty użyteczności publicznej, nieduże obiekty prze-
Więcej informacji na ten temat można znaleźć w rozdziale VIII, pkt. 1.
III. Systemy odwadniania
dachów
Systemy odwadniania dachów jako układy hydrauliczne można po-
powstawanie efektu podciśnieniowego w instalacji, a także prze-
dzielić na dwa rodzaje: systemy grawitacyjne i systemy podciśnie-
strzeganie podstawowych zasad zarówno podczas projektowania,
niowe.
jak i w fazie wykonawstwa. Szerzej ten temat opisano w dalszej
W systemie tradycyjnym (grawitacyjnym) przewody odprowadzające
części katalogu.
wodę deszczową pracują jako częściowo wypełnione, nawet przy
Do niewątpliwych zalet systemu podciśnieniowego w porównaniu
intensywności opadów równej maksymalnej wartości obliczeniowej.
z systemem tradycyjnym należą m.in.:
Dokładne obliczenia hydrauliczne przewodu spustowego prowadzącego mieszaninę wody i powietrza są bardzo utrudnione, a w praktyce wręcz niemożliwe. Z tego względu podczas wymiarowania instalacji przyjmuje się duży współczynnik bezpieczeństwa, czego efektem
są duże średnice przewodów spustowych i kolektorów zbiorczych.
większa wydajność wpustów i całej instalacji;
mniejsza ilość pionów oraz mniejsze średnice przewodów;
prowadzenie przewodów poziomych bez spadków;
wysoka prędkość przepływu w instalacji – samooczyszczanie
się przewodów.
Dodatkową wadą systemu grawitacyjnego jest mała wydajność
wpustów dachowych, konieczność prowadzenia osobnych przewodów spustowych, duża ilość prac montażowych oraz konieczność
prowadzenia przewodów poziomych ze spadkiem.
W systemie podciśnieniowego odwadniania dachów FastFlow® przy
natężeniu deszczu równym obliczeniowemu wszystkie przewody
pracują jako całkowicie wypełnione, a ciśnienie w instalacji jest niższe
od atmosferycznego. Duże znaczenie dla prawidłowego działania
systemu ma odpowiedni dobór średnic przewodów, warunkujący
Ze względu na skomplikowane algorytmy obliczeń przy doborze systemu konieczne jest stosowanie specjalnego oprogramowania.
W przypadku podciśnieniowego odwadniania dachu pojedynczy
system stanowi jeden lub więcej wpustów połączonych wspólną instalacją odprowadzającą wodę do odbiornika. Pojedynczy system
składa się z sekcji, których ilość jest równa ilości podłączonych
wpustów dachowych.
Przy większych powierzchniach dach może być odwadniany kilkoma
niezależnymi systemami.
4
TELEFON
061 891 10 00
FAX
061 891 10 11
INFOLINIA
0800 161 555
E-MAIL
[email protected]
FastFlow®
III. Systemy odwadniania dachów/IV. Zasada działania systemu podciśnieniowego
Odwadnianie dachów
Odwadnianie dachów
systemem tradycyjnym
systemem FastFlow ®
IV. Zasada działania
systemu podciśnieniowego
Energię potrzebną do wytworzenia podciśnienia uzyskuje się dzięki
W idealnych, ustalonych warunkach pracy ilość dopływającej wody
różnicy wysokości pomiędzy poziomem zamontowania wpustu da-
deszczowej jest równa ilości wody odprowadzanej, w punktach 1 i 2
chowego a poziomem punktu odpływu wody z instalacji do odbior-
panuje ciśnienie atmosferyczne, a poziom wody w punkcie 1 jest sta-
nika o swobodnym zwierciadle wody (kanalizacja grawitacyjna, zbior-
ły (prędkość dopływu wody deszczowej jest równa 0).
nik otwarty).
Teoretyczne podstawy zasady działania systemu podciśnieniowego
ilustruje schemat.
Do obliczeń hydraulicznych systemu wykorzys-
Model hydrauliczny systemu podciśnieniowego
tuje się równanie Bernoulliego:
1
v1
P1
gdzie:
h1, h2
p1/g, p2/g
2
Pi
– wysokość ciśnienia w punkcie 1, 2
h1
2
v1 /2 g, v2 /2 g – wysokość prędkości w punkcie 1, 2
∑H1-2
vi
– wysokość położenia punktu 1, 2
– wysokość strat hydraulicznych przy przepływie
cieczy pomiędzy punktami 1 – 2
Uwzględniając w powyższym równaniu przyjęte wcześniej założenia
hi
v2
P2
2
h2
Poziom odniesienia
teoretyczne, otrzymamy:
www.wavin.pl
5
FastFlow®
IV. Zasada działania systemu podciśnieniowego
Z równania wynika, że w idealnym systemie podciśnieniowym całko-
Warunki
wita suma strat ciśnienia w instalacji, oznaczana przez ∑∆H, jest
prawidłowej
V > 2,2 m/s
równa różnicy wysokości pomiędzy poziomem zamontowania wpustu
pracy systemu
dachowego a poziomem punktu odpływu wody z systemu. Tę róż-
h
nicę wysokości nazywamy wysokością dyspozycyjną ∆h.
podciśnieniowego
V > 0,7 m/s
Ponieważ osiągnięcie idealnej równowagi hydraulicznej systemu jest
V > 2,2 m/s
praktycznie niemożliwe, dąży się do takiego doboru instalacji, żeby
dla każdej sekcji wysokość dyspozycyjna była równa lub nieznacznie
większa od sumy strat ciśnienia: ∆h ≥ ∑∆H.
Przy dwóch obiektach o tej samej powierzchni dachu, ale o różnych
wysokościach, mniejsze średnice przewodów uzyskamy dla obiektu
Opady o takiej intensywności występują okresowo, dlatego praca
wyższego, gdyż do dyspozycji będzie większa różnica wysokości
instalacji przebiega z reguły w sposób opisany poniżej:
pozwalająca nam na pokonanie większych oporów przepływu –
przy małej intensywności opadów system pracuje jak układ tra-
uzyskamy większe podciśnienie.
dycyjny, z częściowym napełnieniem przewodów wodą (1);
Teoretycznie dla bardzo wysokiego obiektu można by uzyskać bar-
wraz ze wzrostem natężenia deszczu poziom wody wokół wpus-
dzo małe średnice instalacji, jednakże czynnikami ograniczającymi
tu podnosi się powyżej przegrody powietrznej, która uniemożliwia
będą:
dostawanie się powietrza do instalacji; przewody stopniowo wy-
ciśnienie parowania wody (powstaje zjawisko kawitacji):
pełniają się wodą (2, 3, 4);
ok. 9 m H2O,
po całkowitym napełnieniu się przewodów w układzie powstaje
wytrzymałość rur na podciśnienie: dla HD-PE 40 ÷ 160 mm –
podciśnienie, które powoduje zasysanie wody z dachu (5);
8,5 m H2O, 200 ÷ 315 mm – 4,5 m H2O (dla rur SDR 26 –
instalacja pracuje jako podciśnieniowa do momentu obniżenia
8,0 m H2O).
się poziomu wody wokół wpustu poniżej przegrody powietrznej;
zasysanie powietrza powoduje mniej równomierną pracę systemu
Przykładowy rozkład linii ciśnień pokazano na rysunku.
ze względu na częściowe wypełnienie przewodów powietrzem
Przykładowy wykres
– trwa ona aż do chwili ponownego podniesienia się poziomu
linii ciśnień
wody wokół wpustu.
Poszczególne fazy przepływu w instalacji
podciśnieniowej w zależności od natężenia
dopływu wody deszczowej
natężenie deszczu
P (mbar)
200
0
-200
-400
-600
krzywa natężenia
deszczu
miarodajne natężenie deszczu
wydajność systemu
podciśnieniowego
czas opóźnienia
Wystąpienie efektu podciśnieniowego i praca instalacji przy całkowitym
napełnieniu przewodów jest uzależniona od spełnienia kilku warun1>2
ków:
3>4
5
4>3
2>1
czas
natężenie deszczu jest zbliżone do obliczeniowego,
średnice przewodów są tak dobrane, żeby zapewnić uzyskanie
odpowiednich prędkości przepływu,
zapewniona jest wystarczająca różnica wysokości,
1
2
3
nie następuje zasysanie powietrza przez wpusty dachowe,
nie występuje kawitacja.
kierunek przepływu
4
6
TELEFON
061 891 10 00
FAX
061 891 10 11
INFOLINIA
0800 161 555
5
E-MAIL
[email protected]
FastFlow®
V. HD-PE
V. HD-PE
1. Dane wyjściowe do projektowania
Rury i kształtki wykonane są z polietylenu wysokiej gęstości (HD-PE),
odporność na ścieranie – możliwość transportu mediów zanie-
w kolorze czarnym, o ciężarze właściwym ok. 950 kg/m3.
czyszczonych,
Produkowane są zgodnie z normą PN-EN 1519:1999 „Systemy
odporność na większość stosowanych substancji chemicznych,
przewodów rurowych z tworzyw sztucznych do odprowadzania
nietoksyczność – rury i kształtki z HD-PE nie wydzielają
szkodliwych związków chemicznych.
nieczystości i ścieków wewnątrz konstrukcji budowli”.
Wadą polietylenu jest dość duży współczynnik rozszerzalności linio-
Podstawowe zalety HD-PE:
odporność na niskie i wysokie temperatury (-40 ÷ 100ºC),
wej, którego średnia wartość wynosi 0,2 mm/m x ºC.
niska przewodność cieplna (0,43 W/m x K) – przepływ gorącego
Ze względu na swoje właściwości HD-PE jest stosowane przy wy-
lub zimnego czynnika w częściowo wypełnionym przewodzie
konywaniu instalacji kanalizacji deszczowej, sanitarnej i technologicz-
nie powoduje zmiany temperatury całej powierzchni rury,
nej, zarówno w systemach grawitacyjnych, jak i ciśnieniowych lub
podciśnieniowych. Elementy są oznaczone symbolem „BD”, czyli
łączenie przez zgrzewanie – szczelność połączeń,
mogą być stosowane w instalacjach montowanych wewnątrz i na
elastyczność,
zewnątrz budynków, a także mogą być zalewane w betonie oraz
mały ciężar – łatwość montażu,
układane w ziemi pod konstrukcją budynku.
odporność na promieniowanie UV – dzięki stabilizacji surowca
dodatkiem sadzy w ilości 2 ÷ 2,5% materiał nie ulega starzeniu,
odporność na uderzenia – nie ulega uszkodzeniu przy uderzeniu
Atesty:
deklaracja zgodności z PN-EN 1519:1999,
aprobata techniczna IBDiM nr AT/2003-04-1441.
w temperaturze nawet do -40ºC,
2. Asortyment
Rury i kształtki z HD-PE są dostępne w zakresie średnic 40 ÷ 315 mm.
Uwagę należy zwrócić na dwa rodzaje muf elektrooporowych.
Wytrzymałość oferowanych rur na podciśnienie wynosi:
40 ÷ 160 mm – 8,5 m H2O,
Mufy typu WaviDuo są dostępne w średnicach 40 ÷ 160 mm. Mogą
200 ÷ 315 mm – 4,5 m H2O (SDR 33),
być zgrzewane zgrzewarką WaviDuo lub urządzeniami innych
8,0 m H2O (SDR 26).
Uwaga: podane wartości obowiązują wyłącznie przy zastosowaniu
producentów.
Mufy typu WaviSolo, oferowane w średnicach 40 ÷ 315 mm, mogą
rur w systemie podciśnieniowego odwadniania dachów FastFlow®.
Szczegółowy asortyment produktów zawarto w katalogu „System
być zgrzewane wyłącznie zgrzewarką typu WaviSolo.
Standardowo w średnicach do 160 mm dostarczane są mufy typu
instalacji do podciśnieniowego odwadniania dachów FastFlow®”.
Rury są dostarczane w sztangach o długości 5 m.
WaviDuo.
Tabela 1. Typoszereg i charakterystyka oferowanych rur
Średnica
zewnętrzna
[mm]
Grubość
ścianki
[mm]
Średnica
wewnętrzna
[mm]
Ciężar
pustej rury
[kg/m]
Ciężar rury
napełnionej wodą
[kg/m]
40
3,0
34
0,33
50
3,0
44
0,42
56
3,0
50
63
3,0
75
3,0
90
Klasa PN
Seria S
Typoszereg SDR
[bar]
[–]
[–]
1,24
10
6,3
13,6
1,94
8
8
17
0,47
2,43
7,5
8,3
17,6
57
0,54
3,09
6,3
10
21
69
0,64
4,38
5
12,5
26
3,5
83
0,90
6,31
5
12,5
26
110
4,3
101,4
1,35
9,42
5
12,5
26
125
4,9
115,2
1,75
12,17
5
12,5
26
160
6,2
147,6
2,84
19,95
5
12,5
26
200*
6,2
187,6
3,58
31,22
4
16
33
250*
7,8
234,4
5,63
48,77
4
16
33
315*
9,8
295,4
8,92
77,44
4
16
33
* dostępne również w typoszeregu SDR 26
www.wavin.pl
7
FastFlow®
V. HD-PE
3. Sposoby wykonywania połączeń
Rury i kształtki z HD-PE w systemie FastFlow® mogą być łączone w następujący sposób:
zgrzewanie doczołowe,
połączenie z kielichem kompensacyjnym,
zgrzewanie elektrooporowe,
połączenie kołnierzowe.
Połączenie zgrzewane
doczołowo
Połączenie z mufą
elektrooporową
Połączenie z kielichem
kompensacyjnym
3.1. Zgrzewanie doczołowe
Zgrzewanie doczołowe jest prostą, tanią i pewną metodą łączenia
pozwalającą na sprawne prefabrykowanie elementów instalacji na
połączenie o wytrzymałości porównywalnej z wytrzymałością rury.
Zgrzewanie doczołowe jest wykonywane ręcznie przy użyciu:
miejscu budowy.
płyty grzewczej – w średnicach do 75 mm,
Za pomocą płyty grzewczej nagrzewa się końce łączonych rur lub
kształtek do temperatury 210°C ± 5°C i wykorzystując zjawisko
termosublimacji (polifuzji), przy odpowiednim docisku uzyskuje się
trzech rodzajów zgrzewarek: zakres średnic zgodny z poniższą
tabelą.
Tabela 2. Podstawowe dane techniczne zgrzewarek doczołowych
Universal 160
Media 250
MAXI 315
Zakres obsługiwanych średnic [mm]
40 ÷ 160
75 ÷ 250
125 ÷ 315
Dop. zakres temperatury otoczenia [ºC]
-5 ÷ +40
-5 ÷ +40
-5 ÷ +40
230
230
230
Moc pobierana przez płytę grzewczą [W]
1 200
1 300
3 000
Masa całego urządzenia [kg]
94,5
123
183
Zasilanie elektryczne [VAC, 50/60 Hz]
8
Wszystkie zgrzewarki są wyposażone w strug
z napędem elektrycznym, zestaw szczęk
zaciskowych i podpór centrujących dla różnych średnic rur oraz płytę grzewczą.
Sposób wykonywania połączenia przy użyciu
zgrzewarek pokazano poniżej.
Zdjęcie 1.
Zdjęcie 2.
Zdjęcie 3.
Zdjęcie 4.
Zdjęcie 5.
Zdjęcie 6.
TELEFON
061 891 10 00
FAX
061 891 10 11
INFOLINIA
0800 161 555
E-MAIL
[email protected]
FastFlow®
V. HD-PE
Zdjęcie 1 – przygotowanie elementów
Zdjęcie 4 – dogrzewanie
Łączone elementy należy ustawić na podporach centrujących zgrze-
Kiedy wypływka (a) osiągnie odpowiednią wielkość, należy powoli
warki i zamocować w szczękach zaciskowych w sposób uniemożli-
zmniejszyć do zera siłę docisku. Jest bardzo ważne, żeby końcówki
wiający ich przypadkowe przesunięcie.
elementów cały czas (t2) przylegały do płyty grzewczej.
Bardzo ważne jest osiowe ustawienie obu elementów tak, aby ich
Zdjęcie 5 – łączenie elementów i chłodzenie
powierzchnie czołowe dokładnie przylegały do siebie.
Po upływie zadanego czasu (t2) należy rozsunąć elementy i usunąć
Pomiędzy elementy wsunąć strug i lekko dociskając je do struga,
płytę grzewczą (t3), a następnie ponownie docisnąć łączone elementy
wyrównać końcówki.
do siebie (t4), z siłą odpowiednią dla danej średnicy (F5). Pozostawić
elementy do czasu ich ostygnięcia. Pełną wytrzymałość połączenie
Zdjęcie 2 – przygotowanie elementów
uzyskuje po całkowitym ostygnięciu (t5).
Przy prawidłowym wyrównaniu końcówek wióry powinny być ciągłe
Nie należy używać wody lub sprężonego powietrza do przyspieszenia
z obu stron.
chłodzenia!
Ponownie sprawdzić prawidłowość przylegania do siebie elementów.
Zdjęcie 6 – zakończenie procesu zgrzewania
Zdjęcie 3 – adaptacja (podgrzewanie wstępne)
Po ostygnięciu zgrzewu można zmniejszyć siłę docisku do zera,
Pomiędzy wyrównane końcówki wsunąć płytę grzewczą. Elementy
otworzyć szczęki zaciskowe i wyjąć połączone elementy.
docisnąć z siłą (F1) odpowiednią dla danej średnicy.
Parametry zgrzewania rur i kształtek systemu FastFlow® podano w tabeli.
Tabela 3. Parametry zgrzewania HD-PE w systemie FastFlow®
1
2
D
s
SDR
T
F1
a
t2
[mm]
[mm]
[°C]
[s]
[kg]
[mm]
3
t3 max
[s]
4
t4
[s]
F5
[kg]
5
t5
[min]
40
3,0
13,6
220
5
0,5
30
3
3
5
4
50
3,0
17
220
7
0,5
30
3
3
7
4
56
3,0
17,6
220
7
0,5
30
3
3
7
4
63
3,0
21
220
8
0,5
30
3
3
8
4
75
2,9
26
220
10
0,5
29
3
3
10
4
90
3,5
26
220
14
0,5
35
4
4
14
5
110
4,2
26
219
21
0,5
42
5
5
21
6
125
4,8
26
218
27
1,0
48
5
5
27
6
160
6,2
26
217
45
1,0
62
6
6
45
9
200
6,2
33
217
57
1,0
62
6
6
57
9
250
7,7
33
216
88
1,5
77
6
6
88
11
315
9,7
33
214
140
1,5
97
7
7
140
13
s
F5
D = średnica zewnętrzna rury/kształtki [mm]
a = wysokość wypływki [mm]
s = grubość ścianki rury/kształtki [mm]
D
P
F1
F5
F1: siła adaptacji
(podgrzewania
wstępnego)
F2: maksymalna siła
podczas dogrzewania
F2
t
t1
t2
t3
t4
t5
1
2
3
4
5
F5: siła zgrzewania
t1, t2 ..., t5: czas trwania
fazy 1, 2 ..., 5
W procesie zgrzewania doczołowego powstaje wypływka. W razie
Więcej informacji na temat zasad i parametrów zgrzewania
potrzeby (np. gdy stosowane są rynny podporowe) można ją usunąć
doczołowego oraz obsługi urządzeń można znaleźć w instrukcjach
przy użyciu dłuta lub innego podobnego narzędzia.
obsługi zgrzewarek.
www.wavin.pl
9
FastFlow®
V. HD-PE
3.2. Zgrzewanie elektrooporowe
W sytuacji gdy nie można zastosować zgrzewania doczołowego,
wydzielające się ciepło topi polietylen na wewnętrznej powierzchni
łatwo i szybko można wykonać połączenia za pomocą mufy ele-
kształtki elektrooporowej i zewnętrznych powierzchniach łączonych
ktrooporowej.
elementów. Stopiony polietylen łączy się ze sobą, tworząc jednolitą
W metodzie tej wykorzystuje się kształtki HD-PE (mufy) z wbudowa-
strukturę.
nym, spiralnie zwiniętym drutem oporowym, zatopionym w ich we-
Do zgrzewania elektrooporowego dostępne są dwa rodzaje zgrzewa-
wnętrznej powierzchni. Podczas przepływu prądu elektrycznego
rek: WaviDuo i WaviSolo.
Tabela 4. Podstawowe dane techniczne
zgrzewarek elektrooporowych
Typ zgrzewarki
WaviDuo
WaviSolo
Zakres obsługiwanych średnic [mm]
40 ÷ 160
40 ÷ 315
Typ zgrzewanych muf
WaviDuo
WaviSolo
Tak
Nie
Tak
Tak
Możliwość zgrzewania muf innych producentów
Zgrzewanie automatyczne (na podstawie pomiaru
temperatury zewnętrznej i średnicy podłączonej kształtki)
40 ÷ 125 mm – 78
Orientacyjny czas zgrzewania przy 20ºC [s]
80
160 mm – 118
200 ÷ 315 mm – 510
Moc znamionowa [W]
900
Stopień ochrony
IP44
IP64
-5 ÷ +40
-10 ÷ +45
Dopuszczalny zakres temperatury otoczenia [ºC]
Zasilanie elektryczne [VAC, 50/60 Hz]
Masa całego urządzenia [kg]
2 300
230
230
3
0,85
Sposób wykonywania połączenia elektrooporowego pokazano poniżej
Zdjęcie 1.
Zdjęcie 2.
Zdjęcie 3.
Zdjęcie 1 – przygotowanie rur
Zdjęcie 2 i 3 – centrowanie, zgrzewanie
Końcówki elementów przeznaczonych do zgrzewania należy ściąć
i chłodzenie
pod kątem prostym za pomocą obcinaka do rur, tak aby ich po-
Wsunąć końcówki rur w mufę elektrooporową. Mufa posiada w środ-
wierzchnie czołowe były prostopadłe do osi i wolne od wiórów, za-
ku ograniczniki pozwalające na wsunięcie każdego odcinka rury tyl-
dziorów itp. Należy zwrócić uwagę, by nie dopuścić do ugięć lub
ko do połowy głębokości mufy. Po usunięciu ograniczników mufę
owalizacji rury.
można swobodnie przesuwać wzdłuż rury – ułatwia to prowadzenie
Delikatnie usunąć z powierzchni końcówek elementów warstwę
zoksydowaną za pomocą skrobaka. Jeżeli oczyszczenie nie zostanie wykonane dokładnie, uzyskane połączenie może nie być prawidłowe.
prac naprawczych.
Wskazane jest stosowanie podpór i uchwytów centrujących w celu:
stabilnego zamocowania łączonych elementów na czas zgrzewania i chłodzenia,
Uwaga: Podczas zgrzewania rury i kształtki elektrooporowe muszą
uniknięcia naprężeń mechanicznych mogących powstać na po-
posiadać temperaturę zbliżoną do temperatury otoczenia określonej
łączeniu podczas zgrzewania i chłodzenia.
przez czujnik zainstalowany w urządzeniu.
10
TELEFON
061 891 10 00
FAX
061 891 10 11
INFOLINIA
0800 161 555
E-MAIL
[email protected]
FastFlow®
V. HD-PE
Podłączyć kable grzewcze do gniazd stykowych i wcisnąć przycisk
E – głębokość wsunięcia rury
„start”.
maksymalnie 6 m
Po upływie określonego czasu na zgrzewarce powinna zapalić się
odpowiednia dioda, sygnalizująca zakończenie procesu zgrzewania.
Dodatkowym wskaźnikiem prawidłowego przebiegu procesu zgrzewania
jest wysunięcie się na ok. 3 mm wskaźników na mufie elektrooporowej.
Do odłączenia kabli grzewczych i usunięcia podpór centrujących
można przystąpić dopiero po ostygnięciu połączenia.
E
0°
Więcej informacji na temat zasad i parametrów zgrzewania elektro-
20°
oporowego oraz obsługi urządzeń można znaleźć w instrukcjach
obsługi zgrzewarek.
3.3. Połączenie z kielichem kompensacyjnym
Dla kompensacji wydłużeń liniowych rur z HD-PE na pionach instalacji
systemu FastFlow® można stosować kielichy kompensacyjne. Posiadają one wewnątrz uszczelkę o specjalnym kształcie, umożliwiają-
rura
mocująca
cą swobodne przesuwanie się rury przy zapewnieniu szczelności
mufa
elektrooporowa
połączenia, oraz wydłużoną część kielichową w porównaniu z wymiarami zwykłego kielicha.
W systemie FastFlow® kielich kompensacyjny może być montowany
w maksymalnym rozstawie co 6 m.
Prawidłowy montaż kielicha kompensacyjnego wymaga:
Tuleję z kołnierzem ślepym można również zastosować jako zamknię-
sztywnego zamocowania, tzw. punkt stały,
wsunięcia rury na odpowiednią głębokość, z uwzględnieniem
temperatury otoczenia w miejscu montażu.
Głębokość wsunięcia rury (E) do kielicha kompensacyjnego jest zależna od temperatury otoczenia.
cie otworu rewizyjnego, np. na końcu długiego poziomego przewodu
zbiorczego. Jednak w takich przypadkach prosimy każdorazowo
konsultować rozwiązanie ze specjalistami ds. systemu FastFlow®
z firmy Wavin.
Tabela 5. Głębokość wsunięcia rury
do kielicha kompensacyjnego
Głębokość wsunięcia rury (E) w zależności od
temperatury otoczenia [mm]
Średnica rury
[mm]
0ºC
10ºC
20ºC
30ºC
40 ÷ 160
100
110
125
140
200 ÷ 315
145
160
170
180
Praktyczna zasada: 10ºC różnicy temperatury x 1 mb rury = 2 mm zmiany długości
Dla prawidłowego montażu koniec rury winien być zukosowany.
Przed wsunięciem w kielich należy nasmarować koniec rury i uszczelkę w kielichu ciekłym mydłem, silikonem lub wazeliną techniczną.
Nie wolno używać olejów i środków pochodzenia mineralnego.
ok. 15o
3.4. Połączenie kołnierzowe
Połączenia kołnierzowe mogą być stosowane do łączenia instalacji
odwodnienia dachu z projektowanymi lub istniejącymi przewodami
wykonanymi z innych materiałów.
www.wavin.pl
11
FastFlow®
VI. Wpusty dachowe
VI. Wpusty dachowe
1. Charakterystyka
Najważniejszym elementem systemu podciśnieniowego są wpusty
dachowe, których konstrukcja musi spełniać wymagania określone
w normie PN-EN 1253:2002 „Wpusty ściekowe w budynkach”.
1
Poza kryterium materiałowym, związanym m.in. z wymogiem wysokiej
odporności mechanicznej na uszkodzenia, wpusty charakteryzują
dwa podstawowe elementy:
przegroda powietrza – uniemożliwia zasysanie powietrza do
instalacji,
2
króciec odpływowy – zbyt duża średnica utrudnia lub wręcz
uniemożliwia powstanie efektu podciśnieniowego.
Przykładowy schemat konstrukcji wpustu dachowego (UV53/UV69
3
– typ uniwersalny) pokazano na rysunku.
1 – kosz osłonowy (silumin*)
2 – przegroda powietrza (silumin*)
4
3 – kołnierz mocujący (stal nierdz. AISI 316)
1
4 – element wpustowy (stal nierdz. AISI 304)
miedzi, magnezu, manganu i niklu
2
3
90
* silumin (alpaks) – stop glinu (87%) i krzemu (12%) z domieszkami
4
Dodatkowo kosz osłonowy oraz przegroda powietrza są pokryte
45-53
farbą epoksydową w kolorze czarnym.
G2”/ 2 ½
ø149
ø234
poradnika.
22-30
Szczegółowe rysunki wpustów znajdują się w dalszej części
Tabela 6. Typoszereg wpustów systemu FastFlow®
12
Typ wpustu
Nr katalogowy
UV53 uniw.
3258100100
UV53 rynna
3258100102
UV53 folia
3258200127
UV53 papa
3258200138
UV69 uniw.
3258100104
UV69 rynna
3258100105
UV69 folia
3258200129
UV69 papa
3258200139
UV72 rynna
3258200015
UV72 folia
3258200017
UV107 rynna
3258200014
UV107 folia
3258200020
UV122 rynna
3258200022
UV122 folia
3258200023
TELEFON
061 891 10 00
Wydajność
maksymalna
[l/s]
Przyłącze
[mm]
Poziom wody przy wpuście
przy maksymalnej wydajności
[mm]
12
2” – gwint zewnętrzny
44
24
2 ½” – gwint zewnętrzny
68
40
ø75 – średnica zewnętrzna (bosy króciec)
78
80
100
100
110
FAX
061 891 10 11
INFOLINIA
0800 161 555
E-MAIL
[email protected]
FastFlow®
VI. Wpusty dachowe
Tabela 7. Wpusty dachowe – możliwe zastosowania
Typ wpustu
UV53 uniw.
UV69 uniw.
Zastosowanie
Dachy o dowolnej konstrukcji (z wyłączeniem rynny stalowej).
Wpusty mogą być wyposażone w fartuch z dowolnego materiału izolacyjnego
(papa, membrana PVC, EPDM itp.), uszczelki EPDM (montaż w dachach stalowych), kołnierz z dowolnej blachy gr. ≤ 0,8 mm.
UV53 rynna
UV69 rynna
UV72 rynna
Montaż w rynnie stalowej. Wpusty wyposażone w przeciwkołnierz oraz komplet uszczelek i śrub z podkładkami elastomerowymi.
UV107 rynna
UV122 rynna
UV53 folia
UV69 folia
Dachy z izolacją z membrany PVC, EPDM lub innej, a także z papy termozgrzewalnej.
UV72 folia
Wszystkie wpusty fabrycznie wyposażone w fartuch z materiału izolacyjnego – rodzaj materiału uzgadniany na etapie zamawiania
UV107 folia
towaru. Konstrukcja wpustów UV53/UV69 taka sama jak wpustów uniwersalnych.
UV122 folia
UV53 papa
Dachy z izolacją z papy termozgrzewalnej.
UV69 papa
Wpusty posiadają szeroki, metalowy kołnierz z dodatkową perforacją, montowany między dwie warstwy papy.
Dla wpustów UV53 i UV69 dostępna jest również bariera przeciw-
skania szczegółowych informacji prosimy o kontakt ze specjalistami
wilgociowa – do połączenia z paroizolacją (tzw. wpusty podwójne).
ds. systemu FastFlow®.
Możliwe są również inne zastosowania i wykonania wpustów, np.
Atesty:
wpusty montowane w tarasach, dachach zielonych itp. W celu uzy-
deklaracje zgodności z PN-EN 1253:2002.
2. Akcesoria do wpustów UV53 i UV69
Wykaz dostępnych akcesoriów do wpustów dachowych typu UV53
i UV69 pokazano na rysunku.
1 – kosz osłonowy
1
2 – przegroda powietrza
2
3 – kołnierz mocujący
5
4 – element wpustowy
3
5 – kryza dławiąca
6
6 – fartuch z materiału izolacyjnego
4
7 – elektryczne ogrzewanie wpustów
8 – izolacja styropianowa lub piankowa
9 – złączka do wpustów
7
8
10 – kolano przyłączeniowe
9
10
www.wavin.pl
13
FastFlow®
VI. Wpusty dachowe
Kryza dławiąca (5)
Izolacja styropianowa lub piankowa (8)
Element ze stali nierdzewnej o średnicy zewnętrznej 103 mm z otwo-
Izolacja termiczna wpustu:
rem wewnętrznym w zakresie średnic 15 ÷ 68 mm. Montowany we
wpuście pomiędzy przegrodą powietrza a kołnierzem mocującym.
Stosowany w wyjątkowych wypadkach w celu lepszego zrównoważenia hydraulicznego instalacji.
blok styropianowy o wymiarach 50 x 50 x 8,5 cm. Dodatkowo
ułatwia osadzenie wpustu w warstwach izolacji dachu;
pianka poliuretanowa – dla wpustów rynnowych.
Wpusty dachowe można osadzić również bezpośrednio w warstwie
Dobór średnicy otworu wewnętrznego wynika z obliczeń.
izolacji dachu, bez stosowania bloku styropianowego.
Fartuch z materiału izolacyjnego (6)
Złączka do wpustów (9)
Element z materiału izolacyjnego (membrana dachowa PVC, EPDM,
Złączka przejściowa na HD-PE:
papa itp.) o wymiarach ok. 50 x 50 cm, montowany pomiędzy
kołnierzem mocującym a elementem wpustowym.
Fartuch może zostać zamontowany fabrycznie – wówczas na
budowę wpust jest dostarczany jako element gotowy do
dla wpustu UV53: złączka gwint wewn. 2”/króciec 40 ÷ 63 mm,
dla wpustu UV69: złączka gwint wewn. 2 ½”/króciec 75 mm.
Całkowita długość złączek: 200 ÷ 400 mm – w razie potrzeby
złączkę można skrócić.
zamontowania bądź montuje go wykonawca we własnym zakresie
podczas wykonywania izolacji na dachu obiektu.
Złączki są wyposażone w wewnętrzną uszczelkę elastomerową,
dlatego dla uzyskania szczelnego połączenia z wpustem
Elektryczne ogrzewanie wpustów (7)
Foliowy element grzejny samoczynnie dostosowujący moc grzania
w zależności od temperatury wpustu, bez zewnętrznego układu
wystarczające jest silne przykręcenie ręką.
Kolano przyłączeniowe do wpustów (10)
Stosowane jako króciec przyłączeniowy przy wpustach z tzw. pozio-
sterującego.
mym odpływem.
Moc grzewcza: 3 ÷ 18 W. Zasilanie jednofazowym prądem zmiennym
Montowane wtedy, gdy istnieje konieczność prowadzenia instalacji
230 V (2 + N).
w warstwie izolacji dachu.
Fabrycznie wyposażony w kabel trójżyłowy o długości 1,5 m.
Przyłącze: 2” gwint wewn. (do wpustu) x 2” gwint zewn.
Przyklejany od spodu na element wpustowy.
Całkowita wysokość kolana: 60 mm.
Wymiary (średnica zewnętrzna/wewnętrzna): 140/80 mm.
Przykładowy schemat podłączenia zasilania elementu grzejnego pokazano poniżej. Dodatkowo można zastosować układ pomiaru temperatury zewnętrznej, załączający zasilanie przy spadku temperatury
poniżej np. +4ºC.
L
N
Q
Q – wyłącznik różnicowo-prądowy
F – wyłącznik instalacyjny
X1, ... , X3 – clamps
F
PE
X 1 X 2 X 3
Element grzejny
14
TELEFON
061 891 10 00
FAX
061 891 10 11
INFOLINIA
0800 161 555
E-MAIL
[email protected]
FastFlow®
VI. Wpusty dachowe/VII. System mocowania
3. Akcesoria do wpustów UV72, UV107 i UV122
Fartuch z materiału izolacyjnego (membrana dachowa PVC,
Złączka do wpustów: skręcana obejma ze stali nierdzewnej
EPDM, papa itp.), montowany pomiędzy kołnierzem mocującym
z uszczelnieniem elastomerowym oraz pierścieniem stalowym
a elementem wpustowym.
montowanym wewnątrz rury HD-PE (zapobiega deformacji rury).
Fartuch może zostać zamontowany fabrycznie – wówczas na
Średnice złączek:
budowę wpust jest dostarczany jako element gotowy do zamon-
– wpust UV72: ø75 mm,
towania bądź montuje go wykonawca we własnym zakresie
– wpust UV107: ø110 mm,
podczas wykonywania izolacji na dachu obiektu.
– wpust UV122: ø125 mm.
4. Montaż wpustów
Ogólny sposób montażu wpustu uniwersalnego UV53/UV69 podano
Uwaga: W przypadku wpustów dostarczonych razem z fabrycznie
poniżej. Szczegółowe instrukcje montażowe są dostarczane razem
zamontowanym fartuchem z materiału izolacyjnego nie należy
z wpustami.
odkręcać ani dokręcać kołnierza mocującego!
1. Przykręcić złączkę przejściową (9) do króćca wpustu. Złączka
posiada wewnątrz uszczelkę gumową, dlatego dla uzyskania
szczelnego połączenia wystarczy silne przykręcenie ręką. Przy
większej grubości dachu złączkę należy przedłużyć przez dogrzanie fragmentu rury o średnicy wynikającej z projektu.
Uwaga: Przy wpustach podgrzewanych element grzejny (7) należy przykleić od spodu wpustu przed przykręceniem złączki (9)!
2. Kosz osłonowy wpustu (1) wraz z przegrodą powietrza (2) należy
zdemontować i przechować do czasu zakończenia prac montażowych.
6. Przymocować wpust do konstrukcji dachu*.
7. Ułożyć na dachu warstwę izolacji. Wyciąć otwór o średnicy 145
mm, umieszczony centralnie w stosunku do osi wpustu –
membrana powinna dochodzić do zagłębienia we wpuście.
8. Przykręcić kołnierz mocujący (3). Siła docisku powinna wynosić
12 ÷ 14 Nm.
9. Przeprowadzić zgrzewanie zgodnie z zaleceniami producenta
pokrycia dachowego – dla wpustów dostarczonych razem z fartuchem z materiału izolacyjnego.
10. Zamontować we wpuście zaślepkę zabezpieczającą przed do-
3. Wykonać w dachu otwór pod przewód odpływowy.
stawaniem się zanieczyszczeń do wnętrza instalacji w trakcie
4. Osadzić blok styropianowy (8) w płycie stropowej/warstwie izo-
prowadzenia prac budowlanych. Po zakończeniu wszystkich
lacji dachu. W razie potrzeby blok należy przyciąć na wymiar
prac i uprzątnięciu dachu można wyjąć zaślepkę i zamontować
bezpośrednio na budowie.
we wpuście kryzę (5) – jeśli jest przewidziana, przegrodę powietrza
Uwaga: W zależności od konstrukcji dachu i rodzaju zastosowanego materiału izolacyjnego wpust można osadzić bezpośrednio
w warstwie izolacji, bez bloku styropianowego.
5. Odkręcić kołnierz mocujący wpustu (3). Element wpustowy (4)
wraz z przykręconą złączką przejściową (9) osadzić w bloku
styropianowym (8)/warstwie izolacji dachu.
(2) i kosz osłonowy (1).
* Ze względu na możliwość powstawania szkodliwych naprężeń
w miejscu zamontowania wpustu, mogących doprowadzić do
uszkodzenia pokrycia dachowego lub przewodu odpływowego,
zaleca się mocowanie wpustów do konstrukcji dachu.
Szczegółowe rysunki montażu wpustów na dachach o różnej konstrukcji oraz zasady lokalizowania wpustów na dachu podano w dalszej części poradnika.
VII. System mocowania
1. Charakterystyka
Jako elementy mocowania wykorzystywane są uchwyty rurowe
z systemem szyn montażowych i różnorodnych zawiesi, umożliwiających dostosowanie sposobu podwieszenia instalacji w zależności
od konstrukcji obiektu.
z przyłączem ½” – średnice 40 ÷ 160 mm,
z przyłączem 1” – średnice 200 ÷ 315 mm.
Atesty:
deklaracje zgodności z normami: PN-76/H-93461,
Wszystkie elementy wykonane są ze stali ocynkowanej elektrolitycznie.
PN-ISO 8992:1996, PN-H-74200:1998, PN-EN 20898-2:1998,
Oferowane są następujące uchwyty stalowe:
PN-EN ISO 2320:2002, AT-15-4654/2002, PN-EN 845-1:2002,
z przyłączem M10 – średnice 40 ÷ 160 mm,
PN-EN ISO 898-1:2001, ISO 898-2.
www.wavin.pl
15
FastFlow®
2. Metody montażu instalacji
Przy występujących w trakcie eksploatacji obiektu zmianach tempera-
z kompensacją wydłużeń liniowych przez:
tury rurociągów następują niekorzystne zjawiska związane z rozsze-
– zastosowanie kielichów kompensacyjnych,
rzaniem bądź kurczeniem się materiału, z którego jest wykonana
– umożliwienie naturalnej, swobodnej kompensacji wydłużeń
instalacja. W systemie FastFlow® przewody są wykonywane z polietylenu wysokiej gęstości HD-PE. Jest on materiałem plastycznym,
posiadającym dość duży współczynnik rozszerzalności liniowej, który dla rur produkowanych przez Wavin należy przyjmować jako równy
0,2 mm/m x ºC.
– wykorzystanie zasady „ramienia kompensacyjnego”,
bez kompensacji wydłużeń liniowych przez:
– mocowanie sztywne: powstające naprężenia są przenoszone
przez system mocowania na elementy konstrukcyjne obiektu,
– zabetonowanie.
Przykładowo, przy zmianie temperatury o 20ºC i długości prostego
odcinka przewodu równej 50 m, wielkość zmiany długości wynosi:
W systemie podciśnieniowego odwadniania dachów FastFlow® stosowana jest metoda mocowania instalacji bez kompensacji wydłu-
∆l = 0,2 x 50 x 20 = 200 mm
żeń liniowych – mocowanie sztywne.
Przy większych różnicach temperatur i/lub większej długości przewodu
Stosowanie kielichów kompensacyjnych jest dopuszczalne jedynie
zmiany byłyby oczywiście proporcjonalnie większe.
na odcinkach pionowych, natomiast montaż instalacji z wykorzysta-
Umożliwienie zmian długości przewodów w sposób niekontrolowany
mogłoby więc prowadzić do powstawania znacznych naprężeń po-
niem zasady ramienia kompensacyjnego może być stosowany wyłącznie w niektórych przypadkach.
wodujących np. wyboczenie instalacji, uszkodzenie elementów mo-
W sytuacji gdy instalacja będzie prowadzona przez pomieszczenia
cujących lub w skrajnym przypadku uszkodzenie instalacji.
o wysokiej temperaturze, np. hale, w których przebiegają procesy
Z tego względu stosowane są dwie podstawowe metody mocowania
produkcyjne wydzielające znaczne ilości ciepła, konieczne może
być zastosowanie stalowych rynien podporowych dla uniknięcia ob-
instalacji wykonanych z PE:
wieszania się przewodów na skutek rozszerzalności liniowej materiału.
3. Mocowanie sztywne
W mocowaniu sztywnym niemożliwa jest swobodna kompensacja
na dłuższych odcinkach prostych – co 5 m,
zmian długości przewodów, a powstające naprężenia przenoszone
na odcinkach pionowych, jeżeli są stosowane kielichy
są na szynę montażową lub elementy konstrukcyjne obiektu.
kompensacyjne – co 6 m,
Realizowane jest to za pomocą tzw. punktów stałych, montowanych
ok. 0,5 m przed wpustem.
we wszystkich newralgicznych miejscach instalacji:
Zasady mocowania sztywnego ilustruje poniższy rysunek (szczegółowe rysunki systemu mocowania znajdują się w dalszej części
w miejscach zmian kierunku,
poradnika):
przy trójnikach,
A – odległość między punktami zamocowania szyny
B – rozstaw przesuwnych punktów mocowania PP
C – rozstaw stałych punktów mocowania PS
F – siła działająca na punkty zawieszenia systemu
PS – punkt stały
PP – punkt przesuwny
16
TELEFON
061 891 10 00
FAX
061 891 10 11
INFOLINIA
0800 161 555
E-MAIL
[email protected]
FastFlow®
W zależności od średnicy przewodu oraz sposobu mocowania punkt
uchwyt rurowy z przyłączem ½” + wkładka stalowa do uchwytu
stały wykonywany jest w następujący sposób:
+ rura gwintowa + płytka montażowa,
średnice 40 ÷ 160 mm – podwieszenie do szyny montażowej:
średnice 200 ÷ 315 mm – mocowanie do stropu żelbetowego
uchwyt rurowy z przyłączem ½” + wkładka stalowa do uchwytu
lub ściany:
+ rura gwintowa ½” + elementy szynowe,
tuleja pierścieniowa + uchwyt rurowy z przyłączem 1” + rura
średnice 200 ÷ 315 mm – podwieszenie do szyny montażowej:
gwintowa + płytka montażowa.
tuleja pierścieniowa + uchwyt rurowy z przyłączem 1” + rura
Możliwe jest również inne wykonanie punktu stałego, np. z wykorzysta-
gwintowa 1” + elementy szynowe,
niem muf elektrooporowych, zgodnie z zamieszczonymi rysunkami.
średnice 40 ÷ 160 mm – mocowanie do stropu żelbetowego
lub ściany:
Punkt stały z wykorzystaniem:
muf elektrooporowych
zgrzewów doczołowych
Punkt stały dla średnic 40 ÷ 160 mm
Bardzo ważne jest przy wykonywaniu punktów stałych nieprzekraczanie maksymalnej odległości od stropu lub szyny montażowej do
osi rurociągu.
Tabela 8. Wymagane dla punktów stałych mocowania sztywnego
średnice rur stalowych łączących płytkę montażową z uchwytem
rurowym w zależności od średnicy rurociągu i odległości od
stropu lub ściany
Średnica rurociągu D [mm]
Odległość od stropu
lub ściany L [mm]
40 ÷ 56
63 ÷ 75
90
100
½”
¾”
150
¾”
1”
200
¾”
1”
250
1”
300
1”
350
1 ¼”
400
450
110
125
160
1”
1
1 ¼”
1”
1 ¼”
1 ¼”
2”
1 ¼”
1 ½”
1 ½”
2”
1”
1 ¼”
1 ½”
2”
1 ¼”
1 ¼”
2”
2”
1 ¼”
1 ½”
2”
2”
1 ¼”
1 ¼”
1 ½”
2”
1 ¼”
1 ½”
2”
2”
500
1 ¼”
1 ½”
2”
550
1 ¼”
1 ½”
2”
600
1 ½”
1 ½”
2”
www.wavin.pl
17
FastFlow®
W przypadku konieczności połączenia rury o średnicy np. 1 ½”
Punkt przesuwny jest to uchwyt rurowy, podwieszony do szyny
z uchwytem rurowym o średnicy przyłącza ½” należy zastosować
montażowej lub stropu żelbetowego, pozwalający na swobodny
typowe złączki redukcyjne wykorzystywane w instalacjach sanitarnych.
przesuw przewodu w osi, lecz ograniczający możliwość jego ruchu
W przypadku podwieszenia przewodów do szyny montażowej ma-
poprzecznego.
ksymalna odległość od górnej płaszczyzny przewodu do spodu szyny
Innym rozwiązaniem jest zastosowanie stalowych rynien podporo-
może wynosić 10 cm dla średnic 40 ÷ 160 mm oraz 9 cm dla średnic
wych, podtrzymujących przewód na całej jego długości w dolnej
200 ÷ 315 mm.
połowie obwodu.
Przy mocowaniu instalacji do szyny montażowej odległość montażowa
Rynnę podporową należy mocować do rury HD-PE opaskami w ma-
szyny od stropu obiektu (długość podwieszenia) nie ma znaczenia,
ksymalnym rozstawie:
jeżeli chodzi o wielkość obciążeń statycznych.
co 0,5 m – średnice 40 ÷ 110 mm,
Jednakże w trakcie pracy systemu, szczególnie w fazie jego napełnia-
co 1,0 m – średnice 125 ÷ 315 mm.
nia się wodą, powstają obciążenia dynamiczne, które mogą powodo-
Styk dwóch rynien podporowych należy wykonać z zakładką o szero-
wać drgania i przemieszczanie się całej instalacji. Ma to szczególne
kości 10 cm, montując z każdej strony opaskę lub jedną opaskę
znaczenie przy instalacjach podwieszanych do dachu z blachy trape-
i uchwyt.
zowej.
Z tego względu konieczne jest mocowanie szyny montażowej również
do elementów konstrukcyjnych obiektu. Zalecany odstęp między
punktami mocowania powinien być nie większy niż 12 m.
Ponieważ powstające w instalacji pomiędzy dwoma punktami stałymi
naprężenia powodowałyby wyboczenie instalacji, konieczne jest
stosowanie tzw. punktów przesuwnych.
Tabela 9. Maksymalny rozstaw punktów mocowania w zależności
od średnicy przewodu
Maksymalny rozstaw
uchwytów [m]
Przewody
poziome
Średnica przewodu [mm]
40 ÷ 50 56 ÷ 63 75
90 110 125 160 200 250 315
Bez rynny
podporowej
0,6
0,8
0,8
0,9
1,1
1,3
1,6
2,0 2,0 2,0
(1,7) (1,7) (1,7)
Z rynną
podporową
1,0
1,0
1,2
1,4
1,7
1,9
2,4
3,0 3,0 3,0
(2,5) (2,5) (2,5)
0,9
0,9
1,2
1,4
1,7
1,9
2,4
3,0
Przewody pionowe
3,0
3,0
Uwaga:
W nawiasach podano zalecany, zmniejszony rozstaw uchwytów, dopasowany do maksymalnej odległości
między punktami stałymi, równej 5 m.
W przypadku odcinków o długościach niepodzielnych przez 5, np. 8 m, wskazane jest równomierne
rozmieszczenie punktów stałych, tzn. co 4 m.
4. Zabetonowanie
Ze względu na wysoką elastyczność i odporność rury z HD-PE
Trójnik równoprzelotowy stanowi punkt stały, natomiast przy trójnikach
mogą być zabetonowywane.
redukcyjnych konieczne jest stosowanie dodatkowych elementów
Przejście przewodu przez ścianę lub strop obiektu można wykorzystać do wykonania punktu stałego, konieczne jest jednak umiesz-
stabilizujących.
Zabetonowanie kielichów kompensacyjnych jest możliwe wyłącznie
czenie elementu ograniczającego możliwość przesuwania się prze-
w wyjątkowych przypadkach, które należy każdorazowo konsul-
wodu, np. mufy elektrooporowej lub tulei pierścieniowej.
tować ze specjalistami ds. systemu FastFlow®.
Przejście przewodu przez ścianę w rurze osłonowej nie jest punktem
stałym.
W przypadku zalania instalacji w betonie powstające naprężenia są
przenoszone bezpośrednio na beton, dlatego grubość jego warstwy wokół rury powinna wynosić min. 3 cm.
18
TELEFON
061 891 10 00
FAX
061 891 10 11
INFOLINIA
0800 161 555
E-MAIL
[email protected]
FastFlow®
Podczas zalewania betonem rury powinny być napełnione wodą, co zwiększy ich wytrzymałość
na nadciśnienie zewnętrzne i zabezpieczy je przed możliwością ich zapadnięcia się pod
ciężarem betonu.
5. Mocowanie kielicha kompensacyjnego
Kompensowanie zmian długości przewodów na odcinkach piono-
Dla średnic 110 ÷ 315 mm pierwszy punkt przesuwny mocowania
wych może być realizowane przy zastosowaniu kielicha kompensacyj-
powinien być zamontowany nad kielichem kompensacyjnym w od-
nego.
ległości nie większej niż 1,5 m.
Siły powstające w trakcie „pracy” przewodu, działające na kielich
kompensacyjny, są znacznie mniejsze niż w przypadku mocowania
sztywnego, gdyż są one równe jedynie sile potrzebnej do pokonania
oporu tarcia rury o uszczelkę.
Tabela 10. Wymagane dla punktów stałych mocowania kielicha
kompensacyjnego średnice rur stalowych łączących płytkę montażową z uchwytem rurowym, w zależności od średnicy rurociągu
i odległości od ściany
Odległość od
ściany L [mm]
40 ÷ 90
110
125
160
200
250
315
100
½”
½”
½”
–
–
–
–
150
½”
½”
½”
½”
–
–
–
200
½”
½”
½”
½”
¾”
1”
–
250
½”
½”
½”
¾”
1”
1”
1 ¼”
300
½”
½”
½”
¾”
1”
1 ¼”
1 ¼”
350
½”
½”
½”
1”
1”
1 ¼”
1 ½”
400
½”
½”
¾”
1”
1”
1 ¼”
1 ½”
450
½”
½”
¾”
1”
1 ¼”
1 ¼”
1 ½”
500
½”
¾”
¾”
1”
1 ¼”
1 ½”
2”
550
½”
¾”
¾”
1”
1 ¼”
1 ½”
2”
600
½”
¾”
1”
1”
1 ¼”
1 ½”
2”
Sposób wykonania punktu stałego kielicha kompensacyjnego jest
od średnicy przewodu można wykorzystać wkładkę stalową, tuleję
identyczny jak w przypadku mocowania sztywnego, tzn. w zależności
pierścieniową lub mufę elektrooporową.
Tabela 11. Wartość siły niezbędnej do wsunięcia rury w kielich
kompensacyjny podczas montażu instalacji, w zależności od
średnicy przewodu
Siła
montażowa 40 ÷ 63
[N]
200
75
90
110
125
160
200
250
315
250
300
400
550
800
1 200
1 800
2 600
www.wavin.pl
19
FastFlow®
VII. System mocowania/VIII. Podstawowe zasady projektowania...
6. Mocowanie z wykorzystaniem zasady
ramienia kompensacyjnego
Zasada ta polega na kompensowaniu powstających naprężeń
L
w sposób samoistny, przez umożliwienie rurociągom w sposób
DL
kontrolowany swobodnej zmiany ich długości. Poniżej przedstawiono schematycznie ideę rozwiązania oraz zasadę obliczania ramienia
Dl
kompensacyjnego.
PS
Obliczenie długości ramienia kompensacyjnego ∆L:
Dl
PP
PP
DL
długość rurociągu: L = 7 000 mm,
średnica rurociągu: D = 110 mm,
H
PP
maksymalna różnica temperatur: ∆t = 50ºC.
Z wykresu odczytujemy:
wydłużenie liniowe ∆l = 70 mm,
PS
długość ramienia kompensacyjnego ∆L = 900 mm.
0
10
20
30
40
400
200
800
600
1600
1400
1200
1000
2000
1800
4000
5000
L(H) – długość rurociągu
3000
6000
W miejscach, gdzie ruch przewodów spowodowany zmianami tem-
D – średnica zewnętrzna rury
700
jak przy mocowaniu sztywnym (tabela 9).
2000
50
60
70
80
90
100
110
120
130
1000
900
800
pensacyjnego maksymalny rozstaw uchwytów należy przyjąć taki
1000
30
40
250
200
160
125
110
90
63
50
Przy wykonywaniu instalacji z wykorzystaniem zasady ramienia kom-
10
20
315
∆L = 10 x 110 x 70 = 878 mm
Dl – wydłużenie liniowe
Po podstawieniu danych do wzoru otrzymamy:
2400
2200
2600
0
Obliczenie to można również przeprowadzić, stosując wzór:
∆L = 10 x D x l
50
60
70
80
90
100
Dt – różnica temperatur
DL – długość ramienia kompensacyjnego
peratury jest niewskazany, np. trójniki, podejścia pod wpusty itp.,
należy wykonywać punkty stałe, zgodnie z takimi samymi zasadami
jak dla mocowania sztywnego.
VIII. Podstawowe zasady
projektowania i wykonawstwa
1. Podstawowe dane
Wymaganą wydajność instalacji odprowadzającej wody deszczowe
Podstawowe wartości współczynników spływu Ψ w zależności od
oblicza się ze wzoru:
nachylenia i rodzaju dachu:
Q = A x I x Ψ / 10 000 [l/s]
dachy o nachyleniu powyżej 15º – 1,0,
A – powierzchnia dachu w rzucie [m²]
dachy o nachyleniu poniżej 15º – 0,8,
I – miarodajne natężenie deszczu [l/s x ha]
dachy żwirowe – 0,5,
ogrody dachowe – 0,3.
Ψ – współczynnik spływu [–]
Do orientacyjnego określenia wymaganej ilości wpustów na dachu
Zgodnie z rozdziałem II „Informacje ogólne” niniejszego katalogu mi-
można posłużyć się poniższą tabelą.
nimalne miarodajne natężenie deszczu przyjmowane do obliczeń
powinno wynosić 300 l/s x ha.
20
TELEFON
061 891 10 00
FAX
061 891 10 11
INFOLINIA
0800 161 555
E-MAIL
[email protected]
FastFlow®
VIII. Podstawowe zasady projektowania i wykonawstwa
Tabela 12. Maksymalne powierzchnie odwadniane przez
pojedynczy wpust
Symbol
wpustu
Wydajność
maksymalna
[l/s]
Ψ = 1,0
Ψ = 0,8
UV53
12
400
500
800
UV69
24
800
1 000
1 600
Maksymalna powierzchnia spływu [m²]
Miarodajne nat. deszczu q = 300 l/s x ha
Ψ = 0,5
UV72
40
1 333
1.666
–
UV107
80
2 666
3 333
–
UV122
100
3 333
4 166
–
Uwagi:
niedopuszczalne jest włączanie spustów z urządzeń (np. klimatyzatorów) lub innych instalacji odwodnieniowych do systemu
minimalna zalecana powierzchnia do odwodnienia w systemie
podciśnieniowego, podciśnieniowym wynosi 70 m² (dla natężenia deszczu
niedozwolone jest prowadzenie przewodów zbiorczych ze
300 l/s x ha i wsp. spływu ≥ 0,8),
spadkiem,
nie zaleca się łączenia instalacji odwodnienia dla dachów o różnym
wszelkie zmiany w lokalizacji wpustów czy trasie prowadzenia
rodzaju pokrycia, np. dach kryty membraną i dach „zielony”,
przewodów muszą być każdorazowo sprawdzone i zaakceptowane przez specjalistów ds. systemu FastFlow®.
2. Lokalizowanie wpustów na dachu
Podczas określania ilości i lokalizacji wpustów na dachu należy
nie należy sytuować wpustów i instalacji w pomieszczeniach,
wziąć pod uwagę m.in. następujące czynniki:
gdzie czynnikiem zakłócającym byłby hałas mogący powstać
podczas pracy instalacji;
konstrukcję dachu i sposób wykonania spadków,
jeżeli nie ma możliwości wykonania przelewów awaryjnych, to
przeznaczenie obiektu,
w zależności od stopnia ryzyka można dla większego bezpieczeń-
możliwość wykonania przelewów awaryjnych,
stwa zwiększyć liczbę wpustów na dachu;
wielkość powierzchni przeznaczonej do odwodnienia.
maksymalny rozstaw wpustów nie powinien przekraczać 20 m,
Wszystkie te czynniki są współzależne i trudno je rozgraniczać, dla-
a odległość wpustów skrajnych od ścian zewnętrznych 10 m.
tego należy pamiętać o kilku podstawowych zasadach, jakimi należy
Ma to szczególne znaczenie przy dachach płaskich, gdzie więk-
kierować się przy opracowywaniu koncepcji odwodnienia dachu:
sze odległości mogłyby powodować zbyt duże opóźnienia w do-
nie powinno się umieszczać wpustów oraz prowadzić instalacji
pływie wody do wpustów, a tym samym zakłócenia w pracy
nad pomieszczeniami, w których ewentualne wystąpienie skrapla-
systemu podciśnieniowego. Przy dachach o większym nachyleniu
nia wody lub awaria instalacji mogłyby spowodować znaczne
połaci lub przy dachach o nietypowej konstrukcji odległość ta
straty materialne lub stanowić zagrożenie dla życia lub zdrowia
może ulec zwiększeniu;
pracowników, np. sale operacyjne, archiwa, stacje transformato-
należy zwracać uwagę, żeby powierzchnia przeznaczona do
rowe itp.;
odwodnienia przez pojedynczy wpust nie była zbyt mała.
Przykład A: dach „kopertowy”
Przykład B: dach „rynnowy”
Dwa podstawowe przykłady lokalizowania wpustów w zależności od wykonania spadków na da-
wpust
chu pokazano na rysunkach.
wpust
wpust
wpust
wpust
wpust
www.wavin.pl
21
FastFlow®
Jeżeli wpusty są umieszczone w wydzielonych polach, tzw. kopertach,
to przy większych spadkach i/lub odległościach pomiędzy wpustami,
może nie być możliwości przepływu wody z jednego pola do drugiego.
W przypadku zablokowania odpływu wody w jednym z wpustów jej
poziom będzie przyrastać aż do osiągnięcia krawędzi dzielącej sąsiadujące koperty. Przy dużych różnicach wysokości może dojść do
trwałego odkształcenia (ugięcia) konstrukcji dachu – dla dachów
o konstrukcji „lekkiej” – a nawet jego zniszczenia. Rozwiązaniem tego problemu może być zamontowanie kilku wpustów w jednym polu.
Korzystniejszym rozwiązaniem jest wykonywanie spadków na dachu
w sposób pokazany na drugim rysunku.
Woda z całej połaci spływa do „rynny” wykonanej jako obniżenie
w izolacji termicznej dachu. Ponieważ spadki w rynnie pomiędzy
sąsiednimi wpustami są niewielkie, już przy niewysokim poziomie
wody może ona w miarę swobodnie przepływać od jednego wpustu
do drugiego.
W przypadku zablokowania odpływu w jednym z wpustów nadmiar
gromadzącej się wody zostanie odprowadzony przez sąsiednie
wpusty – układ samoczynnie dostosuje się do zmienionych warunków
hydraulicznych.
Ze względu na większe gromadzenie się zanieczyszczeń na dachu
w pobliżu ścian i przegród zaleca się zachowanie minimalnych odległości montażowych pokazanych na rysunku.
3. Układ hydrauliczny instalacji
Przy projektowaniu tras przebiegu instalacji należy wziąć pod uwagę
możliwość takiego połączenia kilku wpustów w jeden system, żeby
uzyskać jak najlepszy efekt hydrauliczny przy jednoczesnym spełnieniu
wymogów konstrukcyjnych lub estetycznych. Na poniższych
rysunkach przedstawiono schematycznie typowe układy instalacji
stosowane w systemach podciśnieniowych.
Przewody zbiorcze są prowadzone wzdłuż lub w poprzek
budynku, piony zlokalizowane przy ścianach zewnętrznych.
Podłączenia do wpustów są bardzo krótkie.
Zalety: prosty układ instalacji ułatwiający montaż.
Wady: duże średnice przewodów zbiorczych, konieczność
kompensacji znacznych wydłużeń liniowych.
budynku, piony zlokalizowane w środku obiektu. Podłączenia
do wpustów są bardzo krótkie.
Zalety: prosty układ instalacji, mniejsze średnice przewodów
zbiorczych.
Wady: piony zlokalizowane w środku obiektu – konieczność
wykonania instalacji podposadzkowej.
22
TELEFON
061 891 10 00
FAX
061 891 10 11
INFOLINIA
0800 161 555
E-MAIL
[email protected]
FastFlow®
budynku, piony zlokalizowane w środku obiektu. Podłączenia
do wpustów są wydłużone.
Zalety: koszt materiałów ograniczony do minimum, zredukowana
ilość pionów, układ dobrze zrównoważony hydraulicznie.
Wady: piony zlokalizowane w środku obiektu – konieczność
wykonania instalacji podposadzkowej, bardziej pracochłonny
montaż instalacji.
Wystąpienie efektu podciśnieniowego w instalacji jest uwarunkowane
czasem napełniania się przewodów wodą. Czas ten jest zależny
oczywiście od natężenia deszczu oraz od pojemności przewodów
w systemie, jednakże równie ważnym elementem jest wysokość
odcinka pionowego łączącego wpust z kolektorem zbiorczym.
Wpust wraz z przewodem łączącym stanowią minisystem podciśnieniowy. Wydajność takiego minisystemu będzie tym większa, im
większa będzie różnica wysokości. Dlatego dla skrócenia czasu napełniania wodą całej instalacji zalecane jest, aby różnica ta wynosiła
min. 0,6 m.
Podłączenie wpustu do przewodu zbiorczego może być wykonane
w różny sposób. Przykłady takich podłączeń pokazano na rysunku.
W wariancie A wpust jest umieszczony nad przewodem zbiorczym,
dokładnie w jego osi. Układ taki może być trudny do zrównoważenia
hydraulicznego, a ponadto może sprawiać problemy podczas wykonawstwa instalacji (szczególnie przy większych średnicach przewodów), dlatego nie jest to rozwiązanie preferowane.
Warianty B, C i D pokazują inne, zalecane sposoby podłączenia
wpustu. Układy takie można lepiej zrównoważyć hydraulicznie,
a wszelkie błędy montażowe mogą być łatwo skorygowane. Zaleca
się przy tym zwrócenie uwagi na zachowanie pewnych minimalnych
odległości, zgodnie z zasadami pokazanymi na rysunku.
W wysokich budynkach może zachodzić konieczność zastosowania
na pionach tzw. odsadzek lub zmniejszenia średnicy pionu. Stosuje
się to w przypadku konieczności zmniejszenia wartości nadciśnienia
na wypływie z systemu podciśnieniowego albo dla skrócenia czasu
napełniania instalacji wodą.
Wysokość położenia redukcji wynika z obliczeń hydraulicznych.
W przypadku zwiększenia średnicy pionu mamy do czynienia z przejściem na układ grawitacyjny i zmniejszeniem dostępnej wysokości
dyspozycyjnej ∆h.
W systemie podciśnieniowym zalecane jest stosowanie redukcji
ekscentrycznych. Niewłaściwe zamontowanie redukcji może powodować gromadzenie się powietrza w przewodach, co opóźnia wystąpienie efektu podciśnieniowego.
Niedozwolone jest zmniejszanie średnicy przewodu na odcinkach
poziomych – w przewodach cały czas będzie znajdować się woda
oraz gromadzić się będą zanieczyszczenia. Ponadto może to powodować wadliwą pracę systemu podciśnieniowego.
www.wavin.pl
23
FastFlow®
W przypadku przechodzenia pionu w przewód poziomy sposób
W przykładzie 1 dachy lewej części obiektu są odwadniane dwiema
zamontowania redukcji nie ma znaczenia.
instalacjami, niezależnie wyprowadzonymi na zewnątrz obiektu.
Tę samą sytuację możemy również rozwiązać, odprowadzając wodę
z dachu wyższego na dach niższy, a następnie całość wody odprowadzić jednym przewodem spustowym do odbiornika (dachy z prawej strony obiektu).
Można również instalacje odwodnienia poszczególnych dachów
włączyć do wspólnego pionu, jak pokazano w przykładzie 2. Bardzo
ważne jest w tym przypadku zachowanie pewnej różnicy wysokości
H pomiędzy poziomem prowadzenia przewodu zbiorczego a poziomem włączenia do pionu.
Jeżeli przewód zbiorczy włączymy bezpośrednio do pionu, to w przypadku gdy nastąpi zassanie powietrza np. przez instalację odwodnienia dla dachu oznaczonego B, to praca wszystkich systemów
jako układów podciśnieniowych zostanie zakłócona.
Przy zachowaniu pewnej różnicy wysokości H (określanej w trakcie
wykonywania obliczeń hydraulicznych) zassanie powietrza do jednego
z układów nie spowoduje zakłócenia pracy pozostałych.
Przykład 3 ilustruje podobną sytuację.
Woda z dachu oznaczonego B może być odprowadzana albo przewodem grawitacyjnym na dach niższy (A), albo instalacją podciśnieniową włączoną do pionu instalacji odwadniającej dach A. Tutaj również należy zwrócić uwagę na punkt włączenia instalacji – nie należy
łączyć systemów w punkcie 1, lecz z zachowaniem pewnej różnicy
wysokości H.
Przy połączeniu systemów w punkcie 1 mielibyśmy do czynienia
z tzw. wpustem krytycznym.
Największe podciśnienie w instalacji panuje w miejscu przejścia
Specyficznym przypadkiem projektowym jest odwadnianie kilku da-
przewodu poziomego w pion (patrz wykres linii ciśnień na stronie 6).
chów o różnych powierzchniach, w różnych wykonaniach lub poło-
Z tego względu wpust nr 2 posiada większą wydajność od wpustu
żonych na różnych wysokościach. Mamy wtedy do czynienia ze
nr 1. Jeżeli woda na dachu nie ma możliwości swobodnego przepływu
zróżnicowanymi natężeniami przepływu w poszczególnych instala-
pomiędzy wpustami, w pewnych sytuacjach może następować za-
cjach, może występować również sytuacja, gdy na skutek wiejącego
sysanie powietrza przez wpust 2 i w efekcie przerwanie podciśnienio-
wiatru deszcz nie pada na dach położony niżej (oznaczony na rysun-
wej pracy systemu.
ku jako A), który jest zasłonięty dachem wysokim.
Rozwiązaniem może być zwiększenie oporów w instalacji przez wy-
Nie zaleca się łączenia instalacji odwodnienia dachów o różnym ro-
dłużenie trasy podejścia wpustu nr 2 lub włączenie instalacji bezpo-
dzaju pokrycia, np. dach kryty membraną i dach „zielony”, gdyż ze
średnio do pionu z zachowaniem pewnej różnicy wysokości.
względu na różne współczynniki spływu i opóźnienia w dopływie
wody mogą wystąpić zakłócenia w pracy systemów.
Jeżeli jednak wystąpi taka konieczność, należy podczas projektowania
układu postępować zgodnie z zaleceniami pokazanymi na zamieszczonych rysunkach (poniżej).
24
TELEFON
061 891 10 00
FAX
061 891 10 11
INFOLINIA
0800 161 555
E-MAIL
[email protected]
FastFlow®
Przykład 1
4. Odbiornik wody deszczowej
Dla odprowadzanej z dachu wody deszczowej odbiornikiem może
być system kanalizacji grawitacyjnej, zbiornik retencyjny lub zbiornik
otwarty. W każdym z tych przypadków konieczne jest zredukowanie
energii kinetycznej na wypływie do wartości akceptowalnych, np.
przez zwiększenie średnicy przewodu odpływowego, gdyż prędkość
przepływu w końcowym odcinku instalacji może wynosić kilka m/s.
Przejście z systemu podciśnieniowego na system kanalizacji grawitacyjnej może nastąpić na pionie nad posadzką obiektu, na odcinku
Przykład 2
poziomym przewodu ułożonego pod posadzką lub pod ziemią,
a także w studzience kanalizacyjnej na zewnątrz obiektu. W każdym
przypadku instalacja kanalizacyjna musi zapewnić sprawne odprowadzenie obliczeniowej ilości wody tak, aby nie następowało jej podtapianie, gdyż może to spowodować zmniejszenie wydajności hydraulicznej systemu podciśnieniowego.
W pierwszym przypadku przez zwiększenie średnicy pionu kanalizacyjnego zmniejsza się wysokość dyspozycyjna, co czasami może
skutkować większymi średnicami poziomych przewodów zbiorczych
Przykład 3
prowadzonych pod stropem.
Zaletą tego rozwiązania jest to, że ewentualne podtopienie zewnętrznego systemu kanalizacyjnego nie spowoduje znaczącego spadku
wydajności systemu podciśnieniowego przy założeniu, że woda
z systemu kanalizacyjnego będzie mogła w miarę swobodnie wypływać na powierzchnię terenu, np. przez włazy w studzienkach kanalizacyjnych.
Teoretyczna =
rzeczywista wysokość
dyspozycyjna
Wpust krytyczny – wpust podłączony do przewodu zbiorczego najbliżej pionu.
Innym rozwiązaniem jest zastosowanie studzienki
kanalizacyjnej rozprężnej na zewnątrz budynku, która poza przerwaniem strumienia wody umożliwi
również wizualną kontrolę pracy systemu (rys. po
lewej).
www.wavin.pl
25
FastFlow ®
W tym przypadku rzędna dna przewodu dopływowego z systemu
dopływowego z systemu podciśnieniowego znajdowała się ponad
podciśnieniowego powinna znajdować się min. 100 mm powyżej
maksymalnym poziomem zwierciadła wody w zbiorniku.
górnej krawędzi kolektora odpływowego. Studzienka powinna mieć
Dla zredukowania energii strumienia wody wystarczające będzie
odpowiednią średnicę, a przykrycie powinno zapewniać możliwość
z reguły zwiększenie średnicy końcowego odcinka rurociągu, co
sprawnej wentylacji (w początkowej fazie pracy systemu podciśnie-
spowoduje „uspokojenie” przepływu.
niowego z przewodów są wypychane duże ilości powietrza).
Dobór instalacji podciśnieniowej w takim przypadku można przeprowadzić na dwa sposoby, wykorzystując teoretyczną lub rzeczywistą
wysokość dyspozycyjną.
Wysokość teoretyczna umożliwi zminimalizowanie średnic przewodów
systemu podciśnieniowego, jednakże w przypadku istnienia ryzyka
podtopienia kanalizacji zewnętrznej bezpieczniejszym wyjściem będzie wykorzystanie do obliczeń rzeczywistej wysokości dyspozycyjnej.
Jeżeli odbiornikiem wody deszczowej jest zbiornik retencyjny lub
zbiornik otwarty, należy pamiętać, żeby dolna krawędź przewodu
5. Przelewy awaryjne
Zgodnie z obowiązującą normą każdy dach powinien być wyposażony
poziomem terenu. Nie wolno włączać instalacji awaryjnej do tego
w minimum 2 wpusty odwadniające lub jeden wpust i przelew awa-
samego odbiornika, do którego jest włączona instalacja podstawowa!
ryjny odprowadzający nadmiar wody w przypadku niedrożności sy-
Wpust awaryjny powinien zostać zamontowany powyżej maksymal-
stemu odwadniającego lub wystąpienia opadów o natężeniu więk-
nego poziomu zwierciadła wody wokół wpustu podstawowego pod-
szym od przyjętego do obliczeń. Niedrożność systemu może być
czas jego pracy z maksymalną wydajnością. Dane dot. wysokości
spowodowana np. dostaniem się zanieczyszczeń do wnętrza ruro-
zwierciadła wody wokół wpustów można znaleźć w tabeli 6 na stro-
ciągów lub podtopieniem kanalizacji grawitacyjnej (odbiornika).
nie 12.
Najprostszym rozwiązaniem przelewu awaryjnego jest wykonanie
w attyce prostokątnego otworu lub osadzenie przepustu rurowego.
W przypadku gdy wykonanie otworu w attyce jest niemożliwe lub
ze względów konstrukcyjnych dolna krawędź przelewu znajdowałaby
się zbyt wysoko ponad poziomem zamontowania wpustów, co mogłoby powodować nadmierną akumulację wody na dachu, można
wykonać niezależną instalację podciśnieniową z wpustami dachowymi
o większej wydajności.
W takim przypadku wylot z instalacji awaryjnego odwodnienia dachu
powinien zostać wyprowadzony przez ścianę zewnętrzną ponad
®
Zasady lokalizowania przelewów awaryjnych w attyce pokazano na rysunku.
1 – przelew awaryjny dla wpustów umieszczonych przy ścianie zewnętrznej obiektu
2 – przelew awaryjny dla wpustów
umieszczonych w linii wewnętrznej
obiektu
26
TELEFON
061 891 10 00
FAX
061 891 10 11
INFOLINIA
0800 161 555
E-MAIL
[email protected]
FastFlow ®
Dla wpustów umieszczonych przy ścianie zewnętrznej obiektu prze-
odprowadzenie wody również z części środkowej dachu – przy za-
lewy awaryjne w attyce (1) należy lokalizować w pobliżu miejsca za-
łożeniu, że jest możliwy swobodny przepływ wody pomiędzy sąsia-
montowania tych wpustów. Wydajność takiego przelewu musi być
dującymi wpustami.
co najmniej równa maksymalnej wydajności wpustu przyjętej do
Jeżeli konstrukcja dachu uniemożliwia przepływ wody między wpus-
obliczeń.
tami, to dla wpustów skrajnych można wykonać przelewy awaryjne
W przypadku gdy kilka wpustów jest umieszczonych w jednej linii
w attyce, natomiast dla wpustów wewnętrznych można wykonać
biegnącej w środku dachu, przelewy w attyce (2) mogą zostać
instalację awaryjnego odwodnienia w systemie FastFlow®.
umieszczone tylko w pobliżu wpustów skrajnych. Z tego względu
Tabele pomocne w doborze typowych przelewów awaryjnych za-
powierzchnia przelewów (2) musi być na tyle duża, żeby zapewnić
mieszczono poniżej.
Tabela 13. Wydajność przelewu rurowego w zależności od średnicy
rury przy spiętrzeniu wody 50 mm powyżej górnej krawędzi rury
przelewowej
Średnica przewodu (mm)
Wydatek przelewu (l/s)
50
1,4
70
2,8
100
7,2
125
12,2
150
18,2
200
37,5
Tabela 14. Wydajność przelewu prostokątnego w zależności od
szerokości krawędzi oraz wysokości spiętrzenia wody ponad
krawędź przelewową
Spiętrzenie
wody
∆a [mm]
º
Szerokość przelewu B [mm]
100
200
300
400
500
600
800
1000
30
0,8
1,5
2,3
3,1
3,8
4,6
6,1
7,7
40
1,2
2,4
3,5
4,7
5,9
7,1
9,5
11,8
50
1,7
3,3
4,9
6,6
8,3
9,9
13,2
16,5
60
2,2
4,3
6,5
8,7
10,8
13,0
17,3
21,7
80
3,3
6,7
10,0
13,4
16,7
20,0
26,7
33,3
100
4,7
9,3
14,0
18,7
23,3
28,0
37,3
46,7
120
6,1
12,3
18,4
24,5
30,6
36,8
49,1
61,3
150
8,6
17,1
25,7
34,3
42,8
51,4
68,5
85,7
200
13,2
26,4
39,6
52,8
66,0
79,2
105,6
132,0
250
18,4
36,8
55,3
73,8
92,2
110,6
147,5
184,3
www.wavin.pl
27
FastFlow ®
IX. Prace montażowe i eksploatacja systemu
IX. Prace montażowe
i eksploatacja systemu
Ze względu na możliwość nagromadzenia się różnego rodzaju zanie-
Po zakończeniu wszystkich prac należy z powierzchni dachu usunąć
czyszczeń (piasek, cement, resztki materiałów izolacyjnych) w insta-
pozostałości po montażu, tj. resztki izolacji, opakowań, gruz itp.,
lacji odwodnieniowej zaleca się, aby do czasu zakończenia prac
tak aby nie dostały się one do instalacji podciśnieniowej. Niedopusz-
związanych z montażem dachu i jego posprzątaniem nie wykonywać
czalne jest wykorzystywanie wpustów jako miejsca do usuwania
ostatecznego podłączenia wpustów do instalacji.
zanieczyszczeń.
Zamontowane, ale jeszcze nie podłączone do instalacji wpusty moż-
Szczególną uwagę należy zwrócić na pozostałości cementu, gdyż
na wykorzystać do tymczasowego odwadniania dachu.
po dostaniu się do wnętrza rur i kontakcie z wodą mogą na trwałe
W tym celu należy wykonać podłączenie wpustów prowizorycznym
przewodem zgodnie z zasadą pokazaną na rysunku.
Jeżeli jednak wpusty dachowe zostaną podłączone do instalacji
przed zakończeniem prac montażowych na dachu, należy w każdym
osadzić się na ściankach, zmniejszając światło przewodu.
W trakcie eksploatacji obiektu należy regularnie kontrolować stan
techniczny dachu i zamontowanych wpustów dachowych, a gromadzące się zanieczyszczenia (liście, kawałki drewna itp.) należy usuwać.
wpuście zdemontować element ochronny (osłonę) oraz przegrodę
Częstotliwość prowadzenia prac jest zależna od warunków lokalnych,
powietrza i zamocować zaślepkę, np. ze sklejki.
jednak zaleca się przeprowadzać okresowe czyszczenie przynajmniej
2 razy w roku.
28
TELEFON
061 891 10 00
FAX
061 891 10 11
INFOLINIA
0800 161 555
E-MAIL
[email protected]
FastFlow ®
X. Rysunki techniczne
www.wavin.pl
29
FastFlow ®
30
TELEFON
061 891 10 00
FAX
061 891 10 11
INFOLINIA
0800 161 555
E-MAIL
[email protected]
FastFlow ®
www.wavin.pl
31
FastFlow ®
32
TELEFON
061 891 10 00
FAX
061 891 10 11
INFOLINIA
0800 161 555
E-MAIL
[email protected]
FastFlow ®
www.wavin.pl
33
FastFlow ®
34
TELEFON
061 891 10 00
FAX
061 891 10 11
INFOLINIA
0800 161 555
E-MAIL
[email protected]
FastFlow ®
www.wavin.pl
35
FastFlow ®
36
TELEFON
061 891 10 00
FAX
061 891 10 11
INFOLINIA
0800 161 555
E-MAIL
[email protected]
FastFlow ®
www.wavin.pl
37
FastFlow ®
38
TELEFON
061 891 10 00
FAX
061 891 10 11
INFOLINIA
0800 161 555
E-MAIL
[email protected]
FastFlow ®
www.wavin.pl
39
FastFlow ®
40
TELEFON
061 891 10 00
FAX
061 891 10 11
INFOLINIA
0800 161 555
E-MAIL
[email protected]
FastFlow ®
www.wavin.pl
41
FastFlow ®
42
TELEFON
061 891 10 00
FAX
061 891 10 11
INFOLINIA
0800 161 555
E-MAIL
[email protected]
FastFlow ®
www.wavin.pl
43
FastFlow2005_Okl_29.06.05.fh9 6/29/05 11:38 Page 1
System instalacji do
podciśnieniowego odwadniania
dachów FastFlow ®
Poradnik
techniczny
Systemy instalacji sanitarnych i grzewczych
„Wavin dla domu”
Naszym celem jest dostarczanie inwestorom indywidualnym oraz
instytucjonalnym najwyższej jakości systemów instalacyjnych i grzewczych
do budynków. Wieloletnie doświadczenie, dostęp do najnowszych technologii,
innowacyjność oraz całkowite uwzględnienie potrzeb klientów pozwalają nam
zaoferować niezawodne produkty:
kanalizację wewnętrzną PVC i kanalizację niskoszumową Wavin AS,
systemy instalacji sanitarnych i grzewczych: Tigris Alupex, Tigris Pex,
BORplus, Hepworth,
system instalacji do podciśnieniowego odwadniania dachów
FastFlow®,
systemy rynnowe Kanion,
systemy rynnowe Orinoko, Kolorado,
drenaż opaskowy,
odwodnienia liniowe,
indywidualny układ oczyszczania ścieków.
Wszystkie produkty Wavin posiadają pełną
dokumentację katalogową oraz wsparcie
doradców technicznych.
Wavin Metalplast-Buk Sp. z o.o.
ul. Dobieżyńska 43
64-320 Buk
tel.: (061) 891 10 00
fax: (061) 891 10 11
bezpłatna infolinia: 0800 161 555
e-mail: [email protected]
Wavin Metalplast-Buk ciągle rozwija i doskonali swoje produkty, stąd zastrzega sobie prawo do modyfikacji lub
zmiany specyfikacji swoich wyrobów bez powiadamiania. Wszystkie informacje zawarte w tej publikacji przygotowane
zostały w dobrej wierze i w przeświadczeniu, że na dzień przekazania materiałów do druku są one aktualne i nie
budzą zastrzeżeń. Niniejszy katalog nie stanowi oferty w rozumieniu przepisów kodeksu cywilnego, lecz informację
o produktach Wavin Metalplast-Buk.
www.wavin.pl

Pokaż plik wavin_quickstream -poradnik techniczny

Transkrypt

Podobne dokumenty