GRUŹLICA - gops czerwonak

GRUŹLICA - choroba nadal aktualna
Gruźlica jest chorobą zakaźna wywołaną przez bakterię zwaną potocznie
prątkiem gruźlicy (łac. Mycobacterium tueculosis ). Choroba ta była już znana
za czasów Hipokratesa, który określił ją jako suchoty (łac. phtisis) ze względu
na jej wyniszczający, „wysuszający” przebieg. Była to choroba najbardziej
powszechna w ówczesnym czasie. Różne były metody jej leczenia. Grecy
stosowali leczenie klimatyczne, Rzymianie kładli nacisk na dietę a Hebrajczycy
stosowali różne metody zaczynając od diety a kończąc na niszczeniu ubrań.
Przełomem w leczeniu gruźlicy było wynalezienie jej czynnika etiologicznego
przez Roberta Kocha w 1882 roku jakim były pałeczki nazwane później od
nazwiska ich odkrywcy prątkami Kocha. Dzięki temu diagnostyka, rozpoznanie
i leczenie stały się bardziej realne. Obecnie wiadomo, że Mycobacterium
tueculosismoże zaatakować każdy narząd, ale najczęściej, bo w 85%
zachorowań zajmuje płuca.
Do zakażenia gruźlicą dochodzi przede wszystkim drogą wziewną za
pośrednictwem drobnych kropelek wydzieliny z dróg oddechowych wydalanych
przez osoby chore w czasie kaszlu, kichania, mówienia, śpiewu lub śmiechu.
Kropelki wydzieliny rozprzestrzeniane są przez powietrze na większą odległość,
wraz z ruchami powietrza i inhalacją.
Zakaźne są tylko osoby chore na czynną postać gruźlicy, tzn. których plwocina
zawiera prątki gruźlicy. Aby doszło do zakażenia potrzebny jest zwykle
przewlekły kontakt z tego typu chorym. W pulmonologii mówi się o kontakcie
powyżej 8 godzin w jednym ciągu lub 120 godzin miesięcznie. Dodatkowo
warunkami sprzyjającymi jeśli chodzi o środowisko są: małe zamknięte
pomieszczenia, nieodpowiednia wentylacja uniemożliwiająca rozrzedzenie lub
usunięcie aerozoli z prątkami oraz recyrkulacja powietrza.
Należy zwrócić uwagę na następujące objawy sugerujące rozwinięcie procesu
chorobowego gruźlicy:










przewlekły kaszel,
krwioplucie
krwotoki płucne
utrata wagi
bóle w klatce piersiowej
duszność
zmiany w opłucnej
osłabienie
szybkie męczenie
stany gorączkowe
Szczepienie przeciwko gruźlicy (BCG) podawane noworodkowi w pierwszej
dobie życia powoduje zmniejszenie zapadalności u dzieci na zapalenie opon
mózgowo-rdzeniowych i postać prosówkową gruźlicy. Prawdopodobnie
szczepienie BCG nie ma wpływu na postać płucną gruźlicy dorosłych, gdyż
daje 10-20 letni okres protekcji, a doszczepienie nie przynosi efektu.
Leczenie gruźlicy polega na stosowaniu 2-3 antybiotyków równocześnie
kilka razy dziennie przez okres ok. 6 miesięcy w zależności od zaawansowania
procesu gruźliczego.
Prawdziwym wyzwaniem jaki stoi obecnie przed medycyną jest gruźlica
lekooporna, która w większości przypadków jest trudna do leczenia a czasami
nawet nieuleczalna. W Polsce z tym typem gruźlicy zmaga się blisko 80 osób.
W ostatnich dekadach wyraźnie zmniejszyła się zapadalność i
umieralność na gruźlicę w Polsce oraz w wielu krajach europejskich, nie można
jednak tej choroby bagatelizować i traktować jako rzadkiej. Każdego roku ponad
10 tys. Polaków choruje na gruźlicę, a blisko 1000 umiera. Jeszcze
poważniejszym problemem jest ona na świecie - każdego roku jak podaje
Światowa Organizacja Zdrowia powoduje blisko 2 mln zgonów wśród ok. 9 mln
nowych zachorowań.
Opracowała:
Paulina Jóźwiak