docPobierz plik
download 
Reklamacja Transkrypt
Pobierz plik
Założenia strategiczne do realizacji foresightu regionalnego dla Wielkopolski w latach 2011-2013 Przygotowano w ramach projektu systemowego „Budowa Wielkopolskiego Systemu Innowacji” (zadanie 3: „Foresight regionalny”) realizowanego w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki, Priorytet VIII – Regionalne Kadry Gospodarki, Działanie 8.2 – Transfer Wiedzy, Poddziałanie 8.2.2 – Regionalne Strategie Innowacji. Luk Palmen, Krzysztof Borodako Poznań, grudzień 2010 _________________________________________________________________________________ WOJEWÓDZTWO WIELKOPOLSKIE Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Spis treści Spis treści .................................................................................................................................... 2 1. Założenia foresightu regionalnego dla Wielkopolski ....................................................................... 3 1.1. Cele foresightu regionalnego dla Wielkopolski ........................................................................ 4 1.2. Propozycja tematów badawczych dla Etapu 2 ......................................................................... 4 1.3. Pytania wiodące dla Etapu 2 ................................................................................................ 6 Pytania dla obszaru: Kapitał społeczny ............................................................................ 6 Pytania dla obszaru: Tożsamość regionalna ..................................................................... 6 Pytania dla obszaru: Postawa wobec „nowych” i „nowego” ................................................. 7 Pytania dla obszaru: Przywództwo regionalne .................................................................. 7 Pytania dla obszaru: Konkurencyjna współpraca ............................................................... 8 2. Założenie strategiczne dla okresu 2011-2013 ............................................................................. 13 2.1. Koncepcja metodologiczna ................................................................................................. 14 2.2. Proces postępowania w okresie 2011-2013 .......................................................................... 19 2.3. Struktura organizacyjna .................................................................................................... 19 2.4. Propozycja harmonogramu ................................................................................................ 20 3. Rekomendacje końcowe odnośnie realizacji zadania „Foresight Regionalny dla Wielkopolski” w okresie 2011-2013 ........................................................................................................................ 24 _________________________________________________________________________________ WOJEWÓDZTWO WIELKOPOLSKIE Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 1. Założenia foresightu regionalnego dla Wielkopolski Realizacja Foresightu regionalnego dla Wielkopolski rozpoczęła się w 2009 roku, jego zakończenie planowane jest na 2012 rok. Zgodnie z propozycją uwzględnioną w raporcie: „Obszary badań foresightu rekomendowane do realizacji w 2010 r. w ramach foresightu regionalnego dla województwa wielkopolskiego”, proces podzielony jest na trzy etapy: Etap 1. Organizacyjne i społeczne ramy foresightu. Cel: zabezpieczenie formalno-prawnych i organizacyjnych ram realizacji foresightu oraz zabezpieczenie społecznych ram realizacji foresightu (zaproszenie do współpracy najważniejszych partnerów/interesariuszy regionalnych). Etap 2. Realizacja foresightu. Cel: przeprowadzenie całości prac badawczych i analitycznych (działań merytorycznych) związanych z foresightem wraz z promocją i upowszechnieniem rezultatów. Etap 3. Wdrożenie rezultatów foresightu (okres otwarty rozpoczynający się po zakończeniu etapu 2). Cel: zainicjowanie i wdrożenie działań budujących uzgodnioną wizję ‘Wielkopolski jutra’. Działania prowadzane w trakcie kilkuletniego procesu odnoszą się do przyjętych w 2009 r. pięciu obszarów tematycznych: 1. Kapitał społeczny 2. Tożsamość regionalna 3. Postawa wobec „nowych” i „nowego” 4. Przywództwo regionalne 5. Konkurencyjna współpraca (konkurencja i współpraca w regionie). Urząd Marszałkowski Województwa Wielkopolskiego, w ramach realizacji projektu systemowego „Budowa Wielkopolskiego Systemu Innowacji” (BWSI) (zadanie 3: „Foresight Regionalny dla Wielkopolski”) realizowanego w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki, Priorytet VIII – Regionalne Kadry Gospodarki, Działanie 8.2 – Transfer Wiedzy, Poddziałanie 8.2.2 – Regionalne Strategie Innowacji, rozpoczął w 2010r. realizację merytoryczną projektu „Foresight Regionalny dla Wielkopolski”. Na zlecenie Urzędu Marszałkowskiego konsorcjum wykonawcze (Centrum Badań Stosowanych Ultex Ankieter Sp. z o.o. oraz Pentor Research International Sp. z o.o.) (dalej Wykonawca Etapu 1) między innymi przygotowało raport o trendach społeczno-gospodarczych dla Wielkopolski i kampanii informacyjno-medialnej, opracowało bazę danych interesariuszy i przeprowadziło konferencje i warsztaty. Wyniki tych działań zostały uwzględnione w raporcie końcowym, w którym również przedstawiono rekomendacje dla Etapu 2 procesu foresightu regionalnego. Do dyspozycji Urzędu Marszałkowskiego są obecnie: Baza osób zaangażowanych w realizację projektu i będących najważniejszymi partnerami/ interesariuszami z województwa wielkopolskiego System identyfikacji wizualnej „Foresightu Regionalnego dla Wielkopolski” Plan działań informacyjno-promocyjnych i public relations całego projektu Foresight Regionalny dla Wielkopolski do 2012 roku Raport o trendach społeczno-gospodarczych dla Wielkopolski Raport końcowy wraz z rekomendacjami _________________________________________________________________________________ WOJEWÓDZTWO WIELKOPOLSKIE Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Proces selekcji i mobilizacji interesariuszy okazał się wyzwaniem dla Wykonawcy Etapu 1. Doświadczenia z realizacji tego etapu pokazują trudności w gromadzeniu ludzi wokół spraw społecznych. Jest to na pewno istotny sygnał, który należy brać pod uwagę przy określeniu założeń strategicznych dla okresu 2011-2013. 1.1. Cele foresightu regionalnego dla Wielkopolski Celem głównym foresightu regionalnego dla województwa wielkopolskiego jest przygotowanie, w oparciu o uzyskaną wiedzę, scenariuszy przyszłych zachowań i mechanizmów społecznych determinujących dynamiczny rozwój województwa w perspektywie 2030 r. w ujęciu społecznym, gospodarczym i technologicznym. Cele szczegółowe foresightu, to: 1. Wyznaczenie kierunków ewolucji kapitału społecznego Wielkopolski warunkujących głęboką i szybką transformację struktur i sił napędowych procesów rozwojowych w regionie. 2. Określenie modeli kształtowania strategicznych, kulturowych i funkcjonalnych komponentów tożsamości regionalnej Wielkopolski, ich wzajemnych zależności i ich wpływu na kierunki przyszłego rozwoju województwa. 3. Wskazanie obszarów konkurencji i współpracy w obrębie regionu i w płaszczyźnie ponadregionalnej, w perspektywie ich znaczenia dla trajektorii rozwojowych regionu. 4. Analiza procesu budowy regionalnych i lokalnych elit (przywództwo) jako warunku konsolidacji (materialnych, społecznych, kulturowych, instytucjonalnych) zasobów terytorium wokół kierunków transformacji regionu. 5. Poznanie potencjału otwarcia mieszkańców Wielkopolski wobec „nowych” i „nowego”, jako kluczowego czynnika innowacyjności. 6. Włączenie do procesu wszystkich kluczowych partnerów regionalnych, w szczególności osoby cieszące się dużym zaufaniem społecznym. 7. Połączenie opinii i komentarzy wielu środowisk regionalnych: gospodarczych, społecznych, naukowych, technologicznych, finansowych, artystycznych oraz organizacji pozarządowych dla identyfikacji wyzwań, przed jakimi stoi region. 8. Dostarczenie partnerom regionalnym platformy komunikacji i debaty społecznej, na bazie której będzie rozwijany regionalny system innowacji. 1.2. Propozycja tematów badawczych dla Etapu 2 W oparciu o wyniki prac Wykonawca Etapu 1 proponował uwzględnić w Etapie 2 następujące tematy badawcze 1: 1 Załącznik III.1. Odpowiedź na 1 pytanie merytoryczne. Wybór i odrzucenie tematów badawczych wraz z uzasadnieniem oraz opisem metody priorytetyzacji; Centrum Badań Stosowanych Ultex Ankieter Sp. z o.o. oraz Pentor Research International, 2010 _________________________________________________________________________________ WOJEWÓDZTWO WIELKOPOLSKIE Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Obszar Nr Konkurencyjna współpraca Przywództwo regionalne Postawy Wielkopolan wobec „nowych” i „nowego” Tożsamość regionalna Kapitał społeczny 1 Temat Diagnoza wybranych aspektów kapitału społecznego Wielkopolski wraz charakterystyką czynników wzmacniających i osłabiających 2 Wybrane aspekty jakości życia mieszkańców regionu a kapitał społeczny Wielkopolski 3 Kapitał społeczny Wielkopolski a możliwe trajektorie rozwoju regionalnego 6 Rdzeniowe aspekty tożsamości Wielkopolan 7 8 11 12 13 16 17 18 21 22 23 Wzory adaptacji Wielkopolan do zmieniającej się rzeczywistości Wybrane aspekty tożsamości, wybrane wymiary mentalności Wielkopolan oraz wzory adaptacji do zmieniającej się rzeczywistości a możliwe trajektorie rozwojowe regionu Postawy Wielkopolan wobec „nowych” i „nowego” i ich zakorzenienie w tożsamości i mentalności regionalnej Postawy Wielkopolan wobec „nowych” i „nowego” a możliwe trajektorie rozwojowe regionu Diagnoza postaw Wielkopolan wobec integracji europejskiej Diagnoza regionalnych lokalnych elit wpływu Wielkopolski Uzasadnienie Mimo istnienia bogatej literatury przedmiotu i dużej ilości danych zastanych konieczne jest przeprowadzenie badania określającego profil kapitału społecznego Wielkopolski w kontekście celów Foresightu Regionalnego Integracja koncepcji kapitału społecznego ze znaczącym dorobkiem badań nad jakością życia w Wielkopolsce będzie stanowić istotne wzbogacenie dla obu tych pól badawczych Pogłębiona analiza potencjału rozwojowego wielkopolskiego kapitału społecznego umożliwi stworzenie syntetycznej charakterystyki zależności pomiędzy kapitałem społecznym a kształtem rozwoju regionalnego, a w konsekwencji przyczyni się do opracowania scenariuszy rozwoju Wielkopolski. Temat ten ma charakter rdzeniowy dla wszelkich dalszych rozważań nad tożsamością regionalną, wymaga wsparcia ustaleń opartych o analizę literatury przedmiotu badaniami empirycznymi Temat kluczowy z punktu widzenia ujęcia tożsamości regionalnej w jej aspekcie dynamicznym. Zachowuje komplementarność z ustaleniami w ramach obszaru badawczego „postawy wobec nowych i nowego” Temat kluczowy z punktu widzenia celów Foresightu Regionalnego. Pozostaje komplementarny względem ustaleń w ramach obszaru badawczego „postawy wobec nowych i nowego”. Temat ma charakter ramowy z punktu widzenia opracowania zagadnień badawczych w ramach obszaru badawczego Temat ma charakter kluczowy z punktu widzenia celów Foresightu Regionalnego Temat stanowi istotne rozwinięcie problematyki realizowanej w ramach obszaru badawczego Zasadniczy brak dogłębnych badań empirycznych charakterystyką regionalnych i lokalnych elit wpływu nad Wzory adaptacji regionalnej i lokalnych elit wpływu do zmieniającej się rzeczywistości Kluczowy czynnik przesądzający o funkcjonalności elit wpływu w stosunku do rozwoju regionu. Brak skutecznych wzorów adaptacji elit wpływu może być zasadniczą barierą dla rozwoju regionu. Przywództwo regionalne w Wielkopolsce a procesy zmiany i modernizacji Konieczność opisania procesów zmian i modernizacji w kontekście których musi przekształcać się przywództwo regionalne Otwartość ponadregionalna - diagnoza możliwości udziału w ponadregionalnym systemie gospodarczym (narodowym i ponadnarodowym) w kontekście konkurencyjnej współpracy Konkurencyjność regionu - diagnoza wpływu konkurencyjnej współpracy na atrakcyjność, konkurencyjność i innowacyjność regionu Konkurencyjna współpraca a środowisko wiedzy - diagnoza współzależności konkurencji i kooperacji oraz procesów powstawania rozwoju i akumulacji wiedzy kluczowej determinanty rozwoju gospodarki Wybór tego zagadnienia wiąże się z postępującą od lat emancypacją regionów oraz specyficznych lokalnych form działalności biznesowej jako podmiotów polityki międzynarodowej czy międzynarodowych stosunków gospodarczych (sieci klastrów). Wybór tego tematu wynika z doniosłości zagadnienia i jak sugeruje literatura światowa rzeczywistej współzależności cytowanych kwestii. Wybór tego tematu podyktowany jest zachodzącymi na świecie od końca XX wieku przemianami, czego ewidentnym przykładem jest paradygmat GOW - gospodarki opartej na wiedzy. Przypisuje on kluczowa rolę w rozwoju gospodarczym właśnie wiedzy i procesom z nią związanym. _________________________________________________________________________________ WOJEWÓDZTWO WIELKOPOLSKIE Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 1.3. Pytania wiodące dla Etapu 2 Pierwotnie przewidywano 58 pytań stanowiących rdzeń koncepcji foresightu regionalnego dla województwa wielkopolskiego. Konfrontując listę pytań z wynikami Etapu 1, proponuje się budować kolejne etapy procesu wokół następujących pytań: Pytania dla obszaru: Kapitał społeczny W kontekście przygotowania scenariuszy: 1. Jakie elementy kapitału społecznego w Wielkopolsce są ważne, a których znaczenie można uznać za nieistotne w świetle dynamicznego rozwoju województwa? Które z tych elementów kapitału społecznego w Wielkopolsce mogą zostać uznane za „stabilne”, a które już nie? 2. Jakie elementy kapitału społecznego w Wielkopolsce są czynnikami sprzyjającymi rozwojowi społecznemu, gospodarczemu i technologicznemu Wielkopolski? Które z elementów kapitału społecznego w Wielkopolsce są czynnikami utrudniającymi rozwój społeczny, gospodarczy i technologiczny Wielkopolski? W kontekście przygotowania programów: 3. Jak zapewnić powszechny dostęp do zasobów kapitału społecznego w regionie? 4. Jak zapewnić dostosowanie profilu kształcenia do zapotrzebowań na rynku pracy? 5. Jak zapewnić konstruktywną współpracę między akademickim centrum, a peryferyjnymi instytucjami szkolnictwa wyższego? 6. Jakie zapewnić, poprzez odpowiednią infrastrukturę komunikacyjną, powszechny dostęp do społecznych zasobów? 7. Jak zapewnić współpracę obywatelską? Pytania dla obszaru: Tożsamość regionalna W kontekście przygotowania scenariuszy: 8. Jakie elementy tożsamości regionalnej w Wielkopolsce są ważne, a których znaczenie można uznać za nieistotne w świetle dynamicznego rozwoju województwa? Które z tych elementów tożsamości regionalnej w Wielkopolsce mogą zostać uznane za „stabilne”, a które już nie? 9. Jakie elementy tożsamości regionalnej w Wielkopolsce są czynnikami sprzyjającymi rozwojowi społecznemu, gospodarczemu i technologicznemu Wielkopolski? Które z elementów tożsamości regionalnej w Wielkopolsce są czynnikami utrudniającymi rozwój społeczny, gospodarczy i technologiczny Wielkopolski? 10. W jakim stopniu tożsamość regionalna oddziaływać będzie na rozwój społeczny, gospodarczy i technologiczny? 11. Jakie szanse i zagrożenia dla rozwoju regionalnego stwarza regionalna tożsamość wielkopolska? _________________________________________________________________________________ WOJEWÓDZTWO WIELKOPOLSKIE Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego W kontekście przygotowania programów: 12. Jak zapewnić, że regionalna tożsamość w Wielkopolsce będzie źródłem przewagi konkurencyjnej w stosunku do innych regionów? 13. Jak zapewnić spójność między lokalną mentalnością „poznańską”, a regionalną tożsamością wielkopolską? Pytania dla obszaru: Postawa wobec „nowych” i „nowego” W kontekście przygotowania scenariuszy: 14. Jakie elementy postawy wobec „nowych” i „nowego” w Wielkopolsce są ważne, a których znaczenie można uznać za nieistotne w świetle dynamicznego rozwoju województwa? Które z tych elementów postawy wobec „nowych” i „nowego” w Wielkopolsce mogą zostać uznane za „stabilne”, a które już nie? 15. Jakie elementy postawy wobec „nowych” i „nowego” w Wielkopolsce są czynnikami sprzyjającymi rozwojowi społecznemu, gospodarczemu i technologicznemu Wielkopolski? Które z elementów postawy wobec „nowych” i „nowego” w Wielkopolsce są czynnikami utrudniającymi rozwój społeczny, gospodarczy i technologiczny Wielkopolski? 16. Jaki jest stopień oddziaływania postawy wobec „nowych” i „nowego” na rozwój społeczny, gospodarczy i technologiczny? 17. Jakie wymiary współczesnych postaw Wielkopolan wobec „nowych” i „nowego” są czynnikami kontynuacji trajektorii rozwoju, a jakie potencjałami dla punktów zwrotnych rozwoju regionu? Jakie są bariery i potencjały postaw Wielkopolan wobec „nowych” i „nowego” w zakresie adaptowania się do nowoczesnych ścieżek rozwojowych dla regionu? W kontekście przygotowania programów: 19. Jak zapewnić, aby charakterystyczne postawy Wielkopolan wobec „nowych” i „nowego” pozwoliły na skuteczne prowadzenie procesów adaptacyjnych w regionie? 18. 20. Jak zapewnić aktywne zaangażowanie regionalnej i lokalnych elit wpływu przy przygotowaniu społeczeństwa wobec „nowych” i „nowego”? 21. Jak zapewnić podnoszenie poziomu innowacyjności regionu charakterystyki postaw Wielkopolan wobec „nowych” i „nowego”? 22. Jak zapewnić silną pozycję regionu na arenie międzynarodowej z uwzględnieniem charakterystyki postaw Wielkopolan wobec „nowych” i „nowego”? z uwzględnieniem Pytania dla obszaru: Przywództwo regionalne W kontekście przygotowania scenariuszy: 23. Jakie elementy przywództwa regionalnego w Wielkopolsce są ważne, a których znaczenie można uznać za nieistotne w świetle dynamicznego rozwoju województwa? Które z tych elementów przywództwa regionalnego w Wielkopolsce mogą zostać uznane za „stabilne”, a które już nie? _________________________________________________________________________________ WOJEWÓDZTWO WIELKOPOLSKIE Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 24. Jakie elementy przywództwa regionalnego w Wielkopolsce są czynnikami sprzyjającymi rozwojowi społecznemu, gospodarczemu i technologicznemu Wielkopolski? Które z elementów przywództwa regionalnego w Wielkopolsce są czynnikami utrudniającymi rozwój społeczny, gospodarczy i technologiczny Wielkopolski? 25. Jaki jest stopień oddziaływania przywództwa regionalnego na rozwój społeczny, gospodarczy i technologiczny? 26. Jak kształtować się będą kluczowe charakterystyki regionalnej i lokalnych elit wpływu w przestrzeni kolejnych 20 lat? 27. Jakie są kluczowe charakterystyki regionalnej i lokalnych elit wpływu osłabiające zdolność adaptacyjną regionu do zmieniającej się rzeczywistości w przyszłości? 28. Jakie są kluczowe charakterystyki regionalnej i lokalnych elit wpływu wzmacniające procesy rozwojowe i zdolność adaptacji do zmieniającej się rzeczywistości w przyszłości? 29. Jakie wymiary mentalności regionalnej i lokalnych elit wpływu są czynnikami kontynuacji trajektorii rozwoju, a jakie potencjałami dla punktów zwrotnych rozwoju regionu? W kontekście przygotowania programów: 30. Jak zapewnić, aby potencjał regionalnej i lokalnych elit wpływu był właściwie wykorzystany na rzecz tworzenia koncepcji nowoczesnych ścieżek rozwojowych dla regionu? 31. Jak zapewnić, aby regionalna i lokalne elity wpływu odgrywały istotną rolę w podniesieniu poziomu innowacyjności w regionie? 32. Jak zapewnić, aby regionalna i lokalne elity wpływu mogły sprostać wymogom i wyzwaniom rozwojowym w związku z nowymi wydarzeniami na arenie krajowej i międzynarodowej? Pytania dla obszaru: Konkurencyjna współpraca W kontekście przygotowania scenariuszy: 33. Jakie elementy konkurencyjnej współpracy w Wielkopolsce są ważne, a których znaczenie można uznać za nieistotne w świetle dynamicznego rozwoju województwa? Które z tych elementów konkurencyjnej współpracy w Wielkopolsce mogą zostać uznane za „stabilne”, a które już nie? 34. Jakie elementy konkurencyjnej współpracy w Wielkopolsce są czynnikami sprzyjającymi rozwojowi społecznemu, gospodarczemu i technologicznemu Wielkopolski? Które z elementów konkurencyjnej współpracy w Wielkopolsce są czynnikami utrudniającymi rozwój społeczny, gospodarczy i technologiczny Wielkopolski? 35. Jaki jest stopień oddziaływania konkurencyjnej współpracy na rozwój społeczny, gospodarczy i technologiczny? 36. Jakie są czynniki (determinanty) rozwoju strategii konkurencyjnej współpracy w Wielkopolsce? 37. W jakich obszarach gospodarczych w Wielkopolsce może nastąpić intensyfikacja _________________________________________________________________________________ WOJEWÓDZTWO WIELKOPOLSKIE Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego konkurencyjnej współpracy? 38. W jakich obszarach usług publicznych może nastąpić intensyfikacja konkurencyjnej współpracy? W kontekście przygotowania programów: 39. Jak zapewnić, aby Wielkopolska opierała swój rozwój na konkurencyjnej współpracy? 40. Jak zapewnić, aby dzięki konkurencyjnej współpracy zasoby w Wielkopolsce były bardziej efektywnie wykorzystane na rzecz zrównoważonego rozwoju regionu? _________________________________________________________________________________ WOJEWÓDZTWO WIELKOPOLSKIE Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego W raporcie o trendach społeczno-gospodarczych dla Wielkopolski, Wykonawca Etapu 1 wskazał na istnienie białych plam – brak danych odnośnie określonych zagadnień. W związku z tym proponuje on realizację badań uzupełniających na początku Etapu 1, a mianowicie w następujących zakresach (komentarze i propozycje w stosunku do pierwotnej listy pytań)1: TOŻSAMOŚĆ REGIONALNA Lp. Numer i treść pytania Cel proponowanego badania 1 Pytanie 15: Jakie elementy tożsamości regionalnej w Wielkopolsce są czynnikami sprzyjającymi rozwojowi społecznemu, gospodarczemu i technologicznemu Wielkopolski? Które z elementów tożsamości regionalnej w Wielkopolsce są czynnikami utrudniającymi rozwój społeczny, gospodarczy i technologiczny Wielkopolski? Diagnoza mocnych i słabych stron obszaru, jakim jest tożsamość regionalna na drodze rozwoju regionu 2 Pytanie 20: Jakimi sposobami obecnie godzi się przywiązanie do zachowawczej, mieszczańskiej gospodarności z otwartością oraz innowacyjnością? Diagnoza gotowości Wielkopolan na przyjmowanie rozwiązań innowacyjnych 3 4 Pytanie 22: Jak kształtowane są obecnie relacje między lokalną mentalnością „poznańską”, a regionalną tożsamością wielkopolską? Diagnoza relacji między tożsamością lokalną a tożsamością regionalną, określenie siły przywiązania do wspólnoty lokalnej i regionalnej Nowe pytanie: Czy dziedziczona tożsamość regionalna Wielkopolan jest mocą uskrzydlającą czy pewnym balastem dla młodych mieszkańców regionu? Diagnoza nastawienia młodych ludzi wobec procesów służących rozbudzaniu poczucia tożsamości regionalnej PRZYWÓDZTWO REGIONALNE lp Numer i treść pytania 1 Pytanie 12.: Jakie są kluczowe charakterystyki regionalnej i lokalnych elit wpływu z punktu widzenia foresightu regionalnego dla Wielkopolski? Diagnoza charakterystyk oraz sposobów rekrutacji i selekcji regionalnych i lokalnych elit wpływu. 2 Pytanie 19.: Jakie są możliwości regionalnych i lokalnych elit wpływu do podniesienia poziomu innowacyjności w regionie? Diagnoza zakresu możliwego wpływu przywództwa regionalnego na tożsamość regionalną Wielkopolan. 3 Nowe pytanie: Jakich przywódców oczekują mieszkańcy Wielkopolski? Realizacji jakich celów i zadań oczekują mieszkańcy Wielkopolski od przywódców regionalnych? Diagnoza oczekiwań społeczności regionalnej w stosunku do przywództwa regionalnego. Cel proponowanego badania 1 Załącznik III.2. Wskazanie pytań badawczych, w ramach których warto zrealizować badania wraz z proponowaną metodyką; Centrum Badań Stosowanych Ultex Ankieter Sp. z o.o. oraz Pentor Research International, 2010 _________________________________________________________________________________ WOJEWÓDZTWO WIELKOPOLSKIE Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego KAPITAŁ SPOŁECZNY Lp Numer i treść pytania 1 Pytanie 2: Jakie elementy kapitału społecznego w Wielkopolsce są czynnikami sprzyjającymi rozwojowi społecznemu, gospodarczemu i technologicznemu Wielkopolski? Które z elementów kapitału społecznego w Wielkopolsce są czynnikami utrudniającymi rozwój społeczny, gospodarczy i technologiczny Wielkopolski? Badanie pozwoli na określenie potencjalnych kierunków wpływu zróżnicowanych wymiarów kapitału społecznego w kontekście szans i barier rozwojowych. Pytanie 1: Jakie elementy kapitału społecznego w Wielkopolsce są ważne, a których znaczenie można uznać za nieistotne w świetle dynamicznego rozwoju województwa. Które z tych elementów kapitału społecznego w Wielkopolsce mogą zostać uznane za „stabilne”, a które już nie? Pogłębiona diagnoza potencjału kapitału społecznego w Wielkopolsce w postaci dedykowanego projektu badań empirycznych, pozwoliłaby na wyjście poza wyrywkowe przywoływanie wskaźników wtórnych. Zdefiniowanie tych aspektów kapitału społecznego, które są szczególnie istotne z punktu widzenia Foresightu Regionalnego dla Wielkopolski oraz określenie poziomu kapitału w tych wybranych aspektach pozwoli określić zasoby i deficyty społeczności regionalnej w tym względzie, a także dokładnie określić wyraźnie zmieniające się elementy 2 3 4 Cel proponowanego badania Pytanie 4: Jakie obecnie podejmowane są działania pogodzenia dynamicznego wzrostu potencjału centrum z powszechnością dostępu do zasobów kapitału społecznego w regionie? Badanie pozwoliłoby na precyzyjne określenie potencjału oraz deficytów centrum i peryferii regionu wraz z czynniki osłabiającymi/ sprzyjającymi pogłębianiu różnic Nowe pytanie: Jak efektywnie kształtować kapitał społeczny wśród młodych osób, jak wykorzystać system edukacji do promowania różnych form aktywności obywatelskiej? Diagnoza ocen nauczycieli i wychowawców, w kontekście potencjalnych sposobów kształtowania aktywnych postaw obywatelskich pozwoli na sformułowanie odpowiednich programów edukacyjnych POSTAWY WOBEC NOWYCH I NOWEGO lp Numer i treść pytania Cel proponowanego badania 1 Pytanie 19.: Jakie elementy postawy wobec „nowych” i „nowego” w Wielkopolsce są czynnikami sprzyjającymi rozwojowi społecznemu, gospodarczemu i technologicznemu Wielkopolski? Które z elementów postawy wobec „nowych” i „nowego” w Wielkopolsce są czynnikami utrudniającymi rozwój społeczny, gospodarczy i technologiczny Wielkopolski? Diagnoza kluczowych postaw Wielkopolan, ich zakorzenienie w mentalności regionalnej oraz wpływ tych postaw na gospodarczą, społeczną i kulturową innowacyjność regionu 2 Pytanie 26.: Jakie są obecne bariery i potencjały postaw Wielkopolan wobec „nowych” i „nowego” dla możliwości uruchomienia i podtrzymywania debaty publicznej nad przyszłością regionu? Diagnoza regionalnej sfery publicznej w kontekście możliwości podtrzymania szerokiej debaty o innowacyjności Wielkopolski 3 Pytanie 28.: Jakie są potencjały postaw Wielkopolan wobec „nowych” i „nowego” niezbędne dla sprostania wymogom i wyzwaniom rozwojowym związanym z procesami zachodzącymi w integrującej się Europie? Diagnoza postaw Wielkopolan wobec UE. _________________________________________________________________________________ WOJEWÓDZTWO WIELKOPOLSKIE Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego KONKURENCYJNA WSPÓŁPRACA lp Numer i treść pytania Cel proponowanego badania 1 Pytanie 2: Jakie elementy konkurencyjnej współpracy w Wielkopolsce są czynnikami sprzyjającymi rozwojowi społecznemu, gospodarczemu i technologicznemu Wielkopolski? Które z elementów konkurencyjnej współpracy w Wielkopolsce są czynnikami utrudniającymi rozwój społeczny, gospodarczy i technologiczny Wielkopolski? 2 Razem pytanie 4: Jakie są czynniki (determinanty) rozwoju strategii konkurencyjnej współpracy w Wielkopolsce? i zbliżone pytanie 11: Jakie kluczowe czynniki sukcesu można zdiagnozować w przypadku konkurencyjnej współpracy w regionie Wielkopolski? Wskazanie elementów, które stanowią determinanty rozwoju konkurencyjnej współpracy w Wielkopolski 3 Pytanie 9: Jakie wyzwania można zidentyfikować w Wielkopolsce, przed którymi stoją branże oparte na wiedzy ? Określenie wyzwań związanych z gospodarką opartą na wiedzy Ustalenie korzyści i kosztów angażowania się w koopetycję Odpowiedzi na wyżej wymienione pytania uzyskane drogą badań uzupełniających będą służyć: Wypełnieniu białych plam w dokumentach Etapu 1, co da bardziej rzetelny obraz wejściowy Przygotowaniu tez do badań Delphickich Opracowaniu zestawu determinantów, czynników i wyzwań do uwzględnienia w pracach Grup Roboczych podczas prac nad scenariuszami. Należy jednak dbać o to, aby pierwsze miesiące realizacji Etapu 2 nie zostały zdominowane badaniami stanu obecnego na niekorzyść utrzymania kontaktów z interesariuszami w aspektach przyszłościowych. Zaleca się zatem ograniczenie czasu realizacji badań uzupełniających do maksymalnie dwóch miesięcy (preferowano: do maksymalnie jednego miesiąca). _________________________________________________________________________________ WOJEWÓDZTWO WIELKOPOLSKIE Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 2. Założenie strategiczne dla okresu 2011-2013 Autorzy raportu:” Obszary badań foresightu rekomendowane do realizacji w 2010 r. w ramach foresightu regionalnego dla województwa wielkopolskiego” proponowali wykorzystanie kombinacji różnych metod i technik ilościowych i jakościowych, eksploratywnych i normatywnych, analitycznych i społecznych oraz skupiających się na ekspertach i bazujących na zasobach kompetencyjnych aktorów społecznych. Szczególny nacisk proponuje się położyć na metody partycypacyjne, co uzasadnione jest: chęcią włączenia do foresightu maksymalnie szerokich kręgów społeczeństwa (szerokie uzgadnianie kierunków przyszłego rozwoju) w celu szybkiej identyfikacji możliwych obszarów kontrowersyjnych, wzmocnieniem mechanizmów demokratycznego współrządzenia, wzmocnieniem potencjału obywatelskiego, budową zaufania społecznego i konsolidacji wokół wspólnie wypracowanych celów, priorytetów, działań, uruchomieniem wewnątrz-regionalnego procesu uczenia się (region uczący się, region oparty na wiedzy), włączeniem tych zasobów wiedzy, które w innym przypadku mogłyby być przeoczone, odzwierciedleniem większego spektrum wartości, oczekiwań społecznych w procesie decyzyjnym. Jak już wcześniej wspomniano, w trakcie realizacji Etapu 1 Wykonawca odczuwał trudności mobilizacji interesariuszy. Mimo szeregu deklaracji gotowości do uczestnictwa w procesach foresightu regionalnego, nieliczna grupa pojawiła się na niektórych spotkaniach. Przede wszystkim w subregionach frekwencja na warsztatach była umiarkowana. Sytuacja ta pokazuje, iż w Etapie 2 konieczne będzie odróżnienie działań dla wąskich grup ekspertów od działań dla szerszej grupy interesariuszy. Zaleca się przygotowanie różnorodnego pakietu działań informacyjnych i partycypacyjnych, które uwzględnią specyfikę poszczególnych grup interesariuszy. W swoich raportach Wykonawca Etapu 1 wskazał na szereg powiązań między wybranymi pięcioma obszarami tematycznymi. Metodyka postępowania w Etapie 2 powinna więc umożliwić połączenie zagadnień związanych z tymi obszarami w sposób płynny. Tym samym zaleca się zmodyfikowanie wstępnie proponowanego w opracowaniu „Obszary badań foresightu rekomendowane do realizacji w 2010 r. w ramach foresightu regionalnego dla województwa wielkopolskiego” układu sekwencji badań. W świetle silnych powiązań wszystkich obszarów tematycznych należy w roku 2011 przeprowadzić równoległe działania w formie jednakowych metod badawczych dla wszystkich obszarów. Przy czym dobór metod musi mieć silny akcent partycypacyjny oraz uwzględniać zespół ekspercki (Panel Główny) odpowiedzialny za opracowanie zebranych danych oraz przygotowanie dokumentów zbiorczych. W dniu 8 grudnia 2010r. Komitet Sterujący oraz ekspert ds. foresightu UMWW zaproponowali wprowadzić proces foresightu regionalnego o charakterze społecznym z uwzględnieniem dokumentów strategicznych, które wytypują obecnie główne trajektorie rozwoju. Są to: Strategia Rozwoju Wielkopolskiego do 2020 _________________________________________________________________________________ WOJEWÓDZTWO WIELKOPOLSKIE Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Regionalna Strategia Innowacji dla Wielkopolski na lata 2010-2020 Strategia budowy i rozwoju społeczeństwa informacyjnego w województwie wielkopolskim Strategia Polityki Społecznej dla Województwa Wielkopolskiego do 2020 roku 2.1. Koncepcja metodologiczna Na uwagę zasługuje w szczególności następująca koncepcja metodologiczna dla Etapu 2 w latach 2011-2012: Założenia wejściowe (2011) Czynniki Społeczne Czynniki Technologiczne Czynniki Ekonomiczne Czynniki Ekologiczne Czynniki Polityczne Zdefiniowana trajektoria rozwoju województwa wielkopolskiego do 2020 Strategia Rozwoju Wielkopolskiego do 2020 Regionalna Strategia Innowacji dla Wielkopolski na lata 2010-2020 Strategia budowy i rozwoju społeczeństwa informacyjnego w województwie wielkopolskim 2030 ? Strategia Polityki Społecznej dla Województwa Wielkopolskiego do 2020 roku Kapitał społeczny Tożsamość regionalna Postawa wobec „nowych” i „nowego” Przywództwo regionalne Konkurencyjna współpraca Województwo wielkopolskie posiada obecnie dokumenty strategiczne, które wytypują pożądaną trajektorię rozwoju do 2020 roku. Ogólne cechy w społeczeństwie, w kontekście pięciu obszarów tematycznych, oddziaływają w sposób sprzyjający i hamujący na procesy rozwojowe. Jednocześnie czynniki i zjawiska w obszarze społecznym, technologicznym, ekonomicznym, ekologicznym i politycznym są procesowi rozwojowemu przychylne lub zakłócają w mniejszym lub większym stopniu jego przebieg. Zgromadzone w Etapie 1 informacje o trendach społeczno-gospodarczych oraz wyniki badań uzupełniających realizowanych na początku Etapu 2 pozwolą na przygotowanie powyższego obrazu wejściowego. _________________________________________________________________________________ WOJEWÓDZTWO WIELKOPOLSKIE Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Badania Delphickie (2011) Narastający wpływ na trajektorie rozwoju województwa Osłabiający wpływ na trajektorie rozwoju województwa 5 2 3 1 4 2010 Kapitał społeczny (1) 2020 Tożsamość regionalna (2) Postawa wobec „nowych” i „nowego” (3) 2030 Przywództwo regionalne (4) Konkurencyjna współpraca (5) Badanie Delphi pozwoli na eksperckie interpretacje głównych cech społeczeństwa wielkopolskiego oraz ocenę ewolucji tych cech i ich wpływ na trajektorie rozwoju województwa na przestrzeni najbliższych dwudziestu lat. Informacja uzyskana po dwóch rundach Delphi umożliwi lepiej modelować wzajemne zależności między poszczególnymi obszarami tematycznymi w oparciu o zestaw weryfikowanych tez. STEEP (2011) Czynniki Społeczne Czynniki Technologiczne Czynniki Ekonomiczne Czynniki Ekologiczne Czynniki Polityczne 2030 ? Tożsamość Postawa wobec Przywództwo Konkurencyjna Kapitał społeczny _________________________________________________________________________________ regionalna „nowych” i regionalne współpraca „nowego” WOJEWÓDZTWO WIELKOPOLSKIE Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Wykonując analizę STEEP, możliwe będzie określenie tych czynników i zjawisk na przestrzeni dwudziestu lat, które będą w sposób negatywny lub pozytywny oddziaływać na poszczególne cechy społeczne w ramach pięciu obszarów tematycznych. Informacja uzyskana w ten sposób pozwoli wzbogacić obraz wynikający z badań Delphi. Lista wskaźników dla poszczególnych obszarów tematycznych Kapitał Społeczny Czynniki Społeczne Czynniki Technologiczne Czynniki Ekonomiczne Czynniki Ekologiczne Czynniki Polityczne Postawa wobec „nowych” i „nowego Tożsamość regionalna Przywództwo regionalne Konkurencyjna współpraca + + - + + - + + - + + - + + - + - + - + - + - + - + + - + + - + + - + + - + + - Podczas działania „cross-impact” zespół ekspertów określi poziom zależności między czynnikami / zjawiskami co umożliwi ocenę ich ważności, a następnie pozwoli Grupom Roboczym przygotować scenariusze. Scenariusze dla poszczególnych obszarów tematycznych (2011) 1.1 1.2 5.1 1.3 5.2 2.1 5.3 2.2 5 2.3 2 3 1 4 4.1 4.2 3.1 4.3 3.2 3.3 2010 Kapitał społeczny (1) 2020 Tożsamość regionalna (2) Postawa wobec „nowych” i „nowego” (3) 2030 Przywództwo regionalne (4) Konkurencyjna współpraca (5) _________________________________________________________________________________ WOJEWÓDZTWO WIELKOPOLSKIE Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Uczestnicy Grup Roboczych w oparciu o zgromadzone w poprzednich fazach informacje oraz zestaw czynników, określą dla każdego obszaru tematycznego 3 scenariusze i ocenią prawdopodobieństwo ich wystąpienia oraz siłę ich pozytywnego lub negatywnego oddziaływania na trajektorie rozwoju na przestrzeni najbliższych dwudziestu lat. Scenariusze zintegrowane (2011) Scenariusz 1 Silne pozytywne oddziaływania na trajektorie rozwoju Filtr KS(1) TR (2) NN(3) 1.1 2.1 3.1 1.2 2.2 3.2 1.3 2.3 3.3 PR(4) 4.1 4.2 4.3 KW(5) Prawdopodobień-stwo wystąpienia Siła pozytywnego lub negatywnego oddziaływania na trajektorie rozwoju regionu 5.1 5.2 5.3 Scenariusz 2 Znikome oddziaływania na trajektorie rozwoju Scenariusz 3 Silne negatywne oddziaływania na trajektorie rozwoju 2030 Kapitał społeczny (1) Tożsamość regionalna (2) Postawa wobec „nowych” i „nowego” (3) Przywództwo regionalne (4) Konkurencyjna współpraca (5) Panel Główny uzupełniony o ekspertów z Grup Roboczych (2 do 3 ekspertów z poszczególnych Grup Roboczych – odpowiadających obszarom badawczym) przygotowuje 5 zintegrowanych scenariuszy w oparciu o wyniki konfrontacji pierwotnych 15 scenariuszy dla 5 obszarów. Powstałe w ten sposób 3 scenariusze dają obraz o potencjalnych siłach oddziaływania zjawisk społecznych na trajektorie rozwoju w Wielkopolsce. Konferencja podsumowująca oraz rekomendacje dla dokumentów strategicznych do 2020 roku (2011) Panel Główny konfrontuje wyniki prac z zapisami dokumentów strategicznych i trajektoriami rozwoju w nich uwzględnionych, a następnie przygotowuje rekomendacje dla Zarządu Województwa Wielkopolskiego. Scenariusze zintegrowane oraz rekomendacje wobec obecnych dokumentów strategicznych będą prezentowane na konferencji podsumowującej na końcu 2011 roku. _________________________________________________________________________________ WOJEWÓDZTWO WIELKOPOLSKIE Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Opracowanie rekomendacji (2012) W oparciu o przygotowane scenariusze należy rozpocząć szeroką debatę o kształcie modelu społecznego dla województwa wielkopolskiego tak, aby w kolejnych latach nasilać te cechy społeczeństwa, które mają silne, pozytywne oddziaływanie na trajektorie rozwoju regionu, a zarazem inicjować działania na, w miarę możliwości, przeciwstawianie się tym zjawiskom, które oddziaływają negatywnie na proces rozwoju województwa do 2030 roku. Równolegle powinny się odbywać spotkania fokusowe (eksperci tematyczni) oraz akcje społeczne na szeroką skalę, przy zaangażowaniu instytucji publicznych i prywatnych, w sferze społecznej i gospodarczej, co na różnych płaszczyznach pozwoli uzyskać propozycje dotyczące sposobów radzenia sobie z sytuacjami, które zostały zidentyfikowane w poprzednich fazach foresightu regionalnego. Programy tematyczne (2012) W oparciu o zgłoszone koncepcje Grupy Robocze opracowują programy tematyczne, wytypują priorytety i kierunki działań oraz wyznaczają kluczowe kamienie milowe. Zaangażowane będą osoby najbardziej zaznajomione z danym tematem lub problemami, z racji ich miejsca pracy, zakresu kompetencji lub posiadania wiedzy specjalistycznej. Istotną rolę odgrywać będzie proces dochodzenia do konsensusu, co pozwoli budować klimat współautorstwa i zwiększy prawdopodobieństwo uzyskania szerszego poparcia przy wdrożeniu tych programów. W oparciu o przygotowane programy tematyczne, Panel Główny przygotowuje harmonogram działań na 2013 roku i prezentuje go Zarządowi Województwa. Urząd Marszałkowski określi dostępne budżety na 2013 rok i ustali listę działań pilotażowych. Konferencja podsumowująca (2012) Na konferencji podsumowującej zaprezentowane zostaną programy tematyczne oraz harmonogram działań na 2013 rok. Urząd Marszałkowski zaprosi poszczególne instytucje do aktywnego włączenia się w realizację działań pilotażowych. _________________________________________________________________________________ WOJEWÓDZTWO WIELKOPOLSKIE Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 2.2. Proces postępowania w okresie 2011-2013 Biorąc pod uwagę tryb zamówień publicznych, na realizację danego etapu foresightu oraz związanych z tym procedur i czasu potrzebnego na ich spełnienie należy uznać konieczność rozdzielenia Etapu 2 na dwa lata. Zaleca się, aby w roku 2011 Urząd Marszałkowski Województwa Wielkopolskiego na podstawie uzyskanych danych z Etapu 1: przeprowadził badania empiryczne dot. obszarów badawczych pod kątem zidentyfikowanych tzw. białych plam, przygotował i przeprowadził badania delfickie, zrealizował proces przygotowania scenariuszy. Rok następny – 2012 – powinien w takim rozłożeniu czasowym obejmować intensywne działania konsultacyjne i promocyjne nastawione na zgromadzenie propozycji, przygotowanie programów, co gwarantuje wysokie prawdopodobieństwo, iż wyniki foresight zostaną konsekwentne wdrożone w kolejnych latach. Z kolei 2013 rok powinien być poświęcony możliwościom realizacji pierwszych działań pilotażowych, co pozwoli na budowanie szerokiej platformy wsparcia instytucji lokalnych i regionalnych na etapie wdrażania. 2.3. Struktura organizacyjna Z uwagi na złożoność i kompleksowość tematów zaleca się następującą strukturę organizacyjną, która pozwoli z jednej strony angażować ekspertów, z drugiej strony zaś uwzględnić również głos różnych grup społeczeństwa w debacie. Jednocześnie proponuje się na poszczególne poziomy zespoły integrujące (Panel Główny w ramach konsorcjum) i refleksyjne (Panel Interdyscyplinarny przy Urzędzie Marszałkowskim). Panel Interdyscyplinarny składa się z przedstawicieli 6 dziedzin – nauk technicznych, społecznych, kulturowych, ekonomicznych, przyrodniczych, prawnopolitycznych z minimum 15-letnim doświadczeniem zawodowym reprezentujących. Powoływany jest przez Marszałka Województwa Wielkopolskiego. KOMITET STERUJĄCY Urząd Marszałkowski Zarząd Województwa PANEL INTERDYSCYPLINARNY Zamawiający Wsparcie administracyjne i logistyczne wykonawcy PANEL GŁÓWNY GRUPY ROBOCZE (5 GRUP) Kapitał społeczny Tożsamość regionalna Przywództwo regionalne Postawa wobec „nowych” i „nowego” Konkurencyjna współpraca Wykonawca Grupy interesariuszy w Wielkopolsce Konsultacje społeczne _________________________________________________________________________________ WOJEWÓDZTWO WIELKOPOLSKIE Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 2.4. Propozycja harmonogramu 2011 rok Zadania Miesiąc Praca przygotowawcza Omówienie przez wykonawcę Etapu 2 z Urzędem Marszałkowskim raportu metodologicznego. 2-3 Zidentyfikowanie ekspertów do 5 grup roboczych. Zaproszenie ekspertów do udziału w procesie foresightu regionalnego w 2011 roku. Ogłoszenie harmonogramu prac na stronie internetowej. Badania uzupełniające Przygotowanie narzędzi badawczych. 2-3 badawczych oraz określenie grup prób Prowadzenie badań uzupełniających. Przygotowanie raportu grupującego informacje z raportów Etapu 1 oraz wyniki badań uzupełniających – raport powinien zawierać tezy dla pięciu obszarów do badań Delphi. Zorganizowanie spotkania refleksyjnego – przedstawienie Panelowi Interdyscyplinarnemu wyników badań uzupełniających oraz tez dla badań Delphi. Badania Delphi Przygotowanie narzędzi badawczych oraz określenie grup ekspertów, którzy będą zaangażowani w dwóch rundach Delphi. 3-7 Zorganizowanie dwóch rund Delphi wśród wybranych ekspertów, podczas których weryfikuje się poszczególne tezy i ocenia się siłę oddziaływania zjawiska w pięciu obszarach tematycznych na trajektorie rozwoju województwa w perspektywie 20 lat (do 2030 roku). Przygotowanie raportu z wyników Delphi. Zorganizowanie warsztatu Panelu Głównego dla podsumowania badań Delphi Zorganizowanie spotkania refleksyjnego – przedstawienie Panelowi Interdyscyplinarnemu wyników badań Delphi. Przygotowanie raportu dla ekspertów grup roboczych. _________________________________________________________________________________ WOJEWÓDZTWO WIELKOPOLSKIE Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Opracowanie scenariuszy Zorganizowanie spotkania warsztatowego z udziałem ekspertów 5 grup roboczych obejmujących 5 obszarów tematycznych, podczas którego wykonuje się analizę STEEP: wspólne identyfikowanie kluczowych czynników, trendów i zjawisk, a następnie dokonanie ich oceny w kontekście danego obszaru tematycznego na poziomie poszczególnych grup roboczych. Eksperci określają prawdopodobieństwo wystąpienie poszczególnych czynników, trendów i zjawisk. 8-12 Panel Główny uzupełniony o 2 do 3 ekspertów z każdej grupy roboczej, podczas jednodniowego spotkania warsztatowego określi wzajemne oddziaływanie czynników (cross impact) dla 5 obszarów tematycznych. Zorganizowanie spotkania warsztatowego z udziałem ekspertów 5 grup roboczych, podczas którego przygotowuje się dla każdego obszaru tematycznego 3 scenariusze w oparciu o wyniki STEEP oraz cross impact. Zorganizowanie spotkania warsztatowego Panelu Głównego, podczas którego przygotowane zostaną 3 scenariusze zintegrowane. Dokonanie analizy oddziaływania 3 scenariuszy zintegrowanych na trajektorie rozwoju Wielkopolski. Zorganizowanie spotkania refleksyjnego – przedstawienie Panelowi Interdyscyplinarnemu 3 scenariuszy zintegrowanych oraz wyników analizy ich oddziaływania na trajektorie rozwoju Województwa Wielkopolskiego do 2030 roku. Przygotowanie przez Panel Główny raportu „Wielkopolska jutra” zwierającego 3 scenariusze zintegrowane oraz wyniki analizy ich oddziaływania na trajektorie rozwoju Województwa Wielkopolskiego do 2030 roku. Zorganizowanie konferencji „Wielkopolska jutra”, podczas której zaprezentowane zostaną scenariusze i kluczowe wyzwania wobec trajektorii rozwoju województwa. _________________________________________________________________________________ WOJEWÓDZTWO WIELKOPOLSKIE Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Promocja i komunikacja społeczna Systematyczne komunikaty skierowane do poszczególnych grup interesariuszy: przygotowanie materiałów informacyjnych o współpracy i wspólnych zamierzeniach, publikowanych na stronach internetowych projektu i na stronach internetowych kluczowych instytucji regionalnych i lokalnych, które wyrażą swoje poparcie dla procesu foresightu regionalnego. 2-12 Systematyczna współpraca z mediami: w zakresie zamieszczania informacji w czasopismach/dziennikach branżowych i ogólnych, promocji projektu i wyników w postaci biuletynów przeznaczonych dla mas mediów i wywiadów (audycji) radiowych i telewizyjnych Cykliczne publikacje rezultatów projektu w postaci opracowań, broszur, materiałów roboczych, raportów cząstkowych, artykułów itd. w polsko- i angielskojęzycznej wersji. Opracowanie i druk ostatecznych rezultatów projektu. 2012 rok Miesiąc Zadania Opracowanie rekomendacji Przygotowanie narzędzi partycypacyjnych: komunikaty, studia przypadków, konkursy, materiały do debat „Jak radzić sobie z…?” 2-6 Organizowanie otwartych procesów zgłoszenia pomysłów dla rozwiązania zagadnień wynikających z poprzednich faz (konkursy społeczne, promocja medialna) Organizowanie spotkań Grup Fokusowych (zaprojektowana dyskusja w małych grupach (4 do 12 osób) wspomagana przez moderatora) wokół wrażliwych zagadnień, które wynikały z prac nad scenariuszami. Opracowanie przez Panel Główny zbiorczego zestawu rekomendacji w oparciu o zgromadzone informacje. Przygotowanie raportu z rekomendacjami. Zorganizowanie spotkania refleksyjnego: Interdyscyplinarnemu rekomendacji. Zorganizowanie konferencji prezentującej wyniki procesu społecznej aktywizacji. Zorganizowanie spotkania warsztatowego z udziałem ekspertów 5 obszarów tematycznych, w celu dokonania hierarchizacji propozycji oraz określenia założeń do programów tematycznych. Przygotowanie raportu. przedstawienie Panelowi _________________________________________________________________________________ WOJEWÓDZTWO WIELKOPOLSKIE Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Przygotowanie programów tematycznych Organizowanie spotkań warsztatowych w celu opracowania priorytetów programów tematycznych, generowania pomysłów na projekty i na inne przedsięwzięcia oraz określenia głównych kamieni milowych. 7-12 Prowadzenie konsultacji społecznych wokół przygotowanych programów tematycznych – budowanie konsensusu. Zorganizowanie spotkania refleksyjnego: przedstawienie Interdyscyplinarnemu programów tematycznych. Organizowanie spotkań warsztatowych w celu przygotowania projektów pilotażowych dla poszczególnych programów tematycznych na 2013 rok. Przygotowanie raportów końcowych. Zorganizowanie konferencji zamykającej proces foresightu regionalnego i inicjującej okres wdrażania programów tematycznych. Panelowi Promocja i komunikacja społeczna Systematyczne komunikaty skierowane do poszczególnych grup interesariuszy: przygotowanie materiałów informacyjnych o współpracy i wspólnych zamierzeniach publikowanych na stronach internetowych projektu i na stronach internetowych kluczowych instytucji regionalnych i lokalnych, które wyrażą swoje poparcie dla procesu foresightu regionalnego. 2-12 Systematyczna współpraca z mediami: w zakresie zamieszczania informacji w czasopismach/dziennikach branżowych i ogólnych, promocji projektu i wyników w postaci biuletynów przeznaczonych dla mas mediów i wywiadów (audycji) radiowych i telewizyjnych. Cykliczne publikacje rezultatów projektu w postaci opracowań, broszur, materiałów roboczych, raportów cząstkowych, artykułów itd. w polsko- i angielskojęzycznej wersji. Opracowanie i druk ostatecznych rezultatów projektu. _________________________________________________________________________________ WOJEWÓDZTWO WIELKOPOLSKIE Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 3. Rekomendacje końcowe odnośnie realizacji zadania „Foresight Regionalny dla Wielkopolski” w okresie 2011-2013 1. Województwo wielkopolskie podjęło odważną decyzję chcąc prowadzić foresight regionalny z uwzględnieniem 5 obszarów tematycznych, którymi są: kapitał społeczny, tożsamość regionalna, postawa wobec „nowych” i „nowego”, przywództwo regionalne oraz konkurencyjna współpraca (konkurencja i współpraca w regionie). Mając na uwadze cel tego procesu, należy dbać o różnorodność ekspertów i innych grup interesariuszy zaangażowanych w poszczególnych jego fazach. Oznacza to, że zagadnienia społeczne powinny zostać weryfikowane w kontekście trajektorii rozwoju województwa przez ekspertów z dziedzin politycznych, gospodarczych, społecznych, środowiskowych i technologicznych podczas prac warsztatowych i debat. 2. Metodologia proponowana przez Wykonawcę Etapu 2 powinna w sposób rzetelny określić, w których działaniach angażowani będą eksperci, a w których działaniach angażowane będą również inne grupy interesariuszy. Z jednej strony Urząd Marszałkowski oczekuje jak najszerszego zaangażowania mieszkańców i przedstawicieli różnych środowisk w regionie. Z drugiej strony zaś złożoność wybranych zagadnień powoduje, iż dla zapewnienia rzetelności wyników konieczne będzie skupienie się w pewnych działaniach na współpracy z ekspertami i specjalistami w danej dziedzinie. 3. Badania uzupełniające przewidywane na początku Etapu 2 nie powinny trwać dłużej niż to konieczne, z uwagi na ich uzupełniający charakter w stosunku do raportu o trendach społecznogospodarczych z Etapu 1. Szczególnie należy jednak dbać o otwartość procesu foresightu regionalnego, angażując ludzi z wyobraźnią, którzy nie obawiają się rozpocząć dyskusji bez dostępu do faktów i rzetelnych danych. 4. Istotne znaczenie będzie miało spotkanie warsztatowe dotyczące analizy STEEP, podczas którego należy się skupić na czynnikach, trendach i zjawiskach na przestrzeni kolejnych 20 lat – do 2030 roku. Metodologia wykorzystana przez wykonawcę Etapu 2 powinna pozwolić ludziom oderwać się od stanu obecnego i spojrzeć w wyobraźni w przyszłość. 5. Proponuje się powołanie z ramienia Urzędu Marszałkowskiego Panelu Interdyscyplinarnego, który podczas spotkań refleksyjnych skonfrontuje swoją wiedzę w aspektach gospodarczych, technologicznych, politycznych, środowiskowych i społecznych z wynikami prac w poszczególnych fazach procesu foresightu regionalnego. 6. Zgodnie z proponowaną metodologią, 2011 rok poświecony będzie na opracowanie scenariuszy w ramach Grup Roboczych i Panelu Głównego. Prace te będą miały charakter ekspercki. Szersze konsultacje społeczne przewidywane są na 2012 rok, przy przygotowaniu propozycji działań związanych z kluczowymi tematami wynikającymi z konfrontacji wypracowanych wcześniej scenariuszy z obecnej i przyszłej trajektorii rozwoju województwa. _________________________________________________________________________________ WOJEWÓDZTWO WIELKOPOLSKIE Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
