podręcznik chorób alergicznych
Transkrypt
podręcznik chorób alergicznych
podręcznik chorób alergicznych Gerhard Grevers Martin Rócken ilustracje Jurgen Wirth Redaktor wydania drugiego polskiego Bernard Panaszek I. Podstawy alergologii................................................... 1 II. Diagnostyka chorób alergicznych.................................... 61 III. Leczenie chorób alergicznych ......................................... 93 IV. Obraz kliniczny chorób alergicznych i czynniki ryzyka....... 115 V. Dodatek........ ........................................................... 215 Skorowidz ................................................................. 239 SPIS TREŚCI I. V VI VII VIII XIII XVI Podstawy alergologii ................................................................................................................................. Wprowadzenie ........................................................................................................................................... Przegląd pojęć............................................................................................................................................ Epidemiologia i etiologia chorób alergicznych.................................................................................................... Zapobieganie chorobom alergicznym .............................................................................................................. 1 3 5 7 9 Układ imm unologiczny .................................................................................................................................... Odporność swoista i nieswoista ...................................................................................................................... Narządy limfatyczne..................................................................................................................................... Komórki odpowiedzi immunologicznej: przegląd............................................................................................... Komórki układu immunologicznego: limfocyty T ................................................................................................. Subpopulacje limfocytowi: limfocyty T h l7 i limfocyty regulatorowe...................................................................... Komórki układu immunologicznego: limfocyty B ............................................................................................... Ważniejsze substancje mediatorowe................................................................................................................ Chemokiny................................................................................................................................................. Układ odpornościowy związany ze skórą (SA LT )................................................................................................. Układ odpornościowy związany z błonami śluzowymi (MALT) ............................................................................... 10 11 12 15 17 19 21 23 25 27 29 Patofizjologia reakcji a lergiczn ych ...................................................................................................................... Reakcje z nadwrażliwości ............................................................................................................................. Reakcja nadwrażliwości typu I według Gella i Coom bsa........................................................................................ Reakcje typu II i III według Gella i Coombsa ....................................................................................................... Reakcja typu IV według Gella i Coombsa........................................................................................................... Reakcja typu IV według Gella i Coombsa I I ........................................................................................................ 30 31 33 35 37 39 Alergeny i typy reakcji a lergiczn ych .................................................................................................................... Alergeny.................................................................................................................................................... Alergie sezonowe I ...................................................................................................................................... Alergie sezonowe II ..................................................................................................................................... Alergie sezonowe I I I ..................................................................................................................................... Alergie całoroczne ...................................................................................................................................... Alergia najad owadów ................................................................................................................................ Alergiczne kontaktowe zapalenie skóry ........................................................................................................... Nietolerancje pokarmowe............................................................................................................................. Nietolerancja lekó w ..................................................................................................................................... Czynniki warunkujące wystąpienie alergii ........................................................................................................ 40 41 43 45 47 49 51 53 55 57 59 Spis treści Przedmowa .................................................................................................................................................... A u to rzy.......................................................................................................................................................... Przedmowa do wydania p olskiego...................................................................................................................... Wprowadzenie ............................................................................................................................................... S k ró ty ............................................................................................................................................................ Źródła fotografii .............................................................................................................................................. ix II. Diagnostyka chorób alergicznych 61 Wywiad i badanie przedmiotowe.............................................. W yw iad........................................................................... Badanie przedmiotowe....................................................... 62 63 65 Diagnostyka alergologiczna invivo............................................. Testy alergiczne.................................................................. Testy skórne: potarcia, skaryfikacyjny, prick (punktowy) i śródskórny Test naskórkowy................................................................ Test tuberkulinowy. M ultitest................................................. Testy fizykalne: cieplny, uciskowy, pocenia s ię ........................... Testy podskórne i użądleniowe.............................................. Test prowokacji dospojówkowej i donosowej............................ Testy prowokacji oskrzeli I .................................................... Testy prowokacji oskrzeli II ................................................... Testy prowokacji pokarmowej .............................................. 66 Diagnostyka alergologiczna in vitro............................................ Diagnostyka chorób alergicznych........................................... ECP, tryptaza, test degranulacji bazofilów, CAST, C IE ................... III. 67 71 73 75 77 79 81 83 85 87 88 89 91 Leczenie chorób alergicznych ........ Profilaktyka.................................. Unikanie ekspozycji na a lergen ......... Dieta ........................................... Leczenie klim atyczne...................... 93 94 95 97 99 Immunoterapia................................... Immunoterapia swoista I .................. Immunoterapia swoista I I ................ Immunoterapia podjęzykowa, alergoidy 100 101 Zasady leczenia chorób alergicznych ...... Leki przeciwhistaminowe ................ Kortykosteroidy .............................. Inne le k i....................................... 106 107 109 Pielęgnacja skóry ................................ Pielęgnacja skóry alergicznej ............ 112 IV. 115 Obraz kliniczny chorób alergicznych i czynniki ryzyka Nagłe przypadki .................................................... Przegląd alergenów, nagłe przypadki..................... Reakcje anafilaktyczne........................................ Wstrząs anafilaktyczny ....................................... 103 105 111 113 116 117 119 121 122 123 125 129 131 133 135 137 139 Choroby alergiczne górnych dróg oddechowych ................................................................................................... Anatomia i fizjologia ................................................................................................................................... Alergiczne zapalenie n o sa ............................................................................................................................. Polipy nosa ............................................................................................................................................... Choroby alergiczne gardła i k rta n i................................................................................................................... 140 141 145 149 151 Choroby alergiczne dolnych dróg oddechow ych.................................................................................................... Anatomia i fizjologia ................................................................................................................................... Astma oskrzelowa ...................................................................................................................................... Choroby z objawami astmatycznymi................................................................................................................ Alergiczne zapalenie pęcherzyków płucnych zewnątrzpochodne............................................................................ 152 153 155 159 160 Choroby alergiczne narządu wzroku ................................................................................................................... Anatomia i patofizjologia ............................................................................................................................. Alergiczne zapalenie spojówek....................................................................................................................... Alergia kontaktowa, obrzęk powiek, zapalenie powiek, wyprysk p ow iek.................................................................. 162 163 165 167 Choroby alergiczne przewodu pokarm ow ego....................................................................................................... Budowa anatomiczna i fizjologiczna................................................................................................................ Alergia na produkty spożywcze i nietolerancje pokarmowe.................................................................................... Niedokrwistość złośliwa, celiakia.................................................................................................................... Nietolerancja histaminy................................................................................................................................ Inne immunologiczne choroby przewodu pokarmowego...................................................................................... Alergiczne schorzenia jamy u stnej................................................................................................................... 168 169 171 173 175 179 181 Choroby alergiczne wieku dziecięcego................................................................................................................. Zjawiska immunologiczne w czasie ciąży i karmienia piersią.................................................................................. Uwagi diagnostyczne i terapeutyczne.............................................................................................................. Astma oskrzelowa u dzieci ............................................................................................................................ Atopowe zapalenie skóry............................................................................................................................... Problemy diagnostyczne w dzieciństwie........................................................................................................... 182 183 185 187 189 193 Alergia i szczepienia oraz inne choroby alergiczn e................................................................................................. Szczepienia u chorych na alergię .................................................................................................................... Alergia i inne reakcje immunologiczne ............................................................................................................. 194 195 197 Alergia a stan psychiczny chorego ...................................................................................................................... 198 Alergia a środow isko......................................................................................................................................... Skażenie środowiska jako czynnik ryzyka .......................................................................................................... 202 203 Spis treści Choroby alergiczne s k ó ry .................................................................................................................................. Budowa anatomiczna skóry .......................................................................................................................... Wypryski .................................................................................................................................................. Atopowe zapalenie skóry............................................................................................................................... Pokrzywka i obrzęk Quinckego....................................................................................................................... Mastocytozy .............................................................................................................................................. Pierwotne zapalenie naczyń.......................................................................................................................... Osutki polekowe......................................................................................................................................... Choroby związane z eozynofilią...................................................................................................................... xi Dieta i karmienie p iersią ............................................................................................................................... Zanieczyszczenia powietrza wewnątrz pomieszczeń............................................................................................ 205 207 Alergie zawodowe............................................................................................................................................ Nabyte zawodowe alergie skórne typu I ........................................................................................................... Zawodowe alergie kontaktowe....................................................................................................................... Zawodowe choroby alergiczne dróg oddechowych.............................................................................................. 208 209 211 213 Spis treści V. Dodatek................................................................................................................................................... 215 Tabele..................................................................................................................................................... 1. Podział zapalenia naczyń .................................................................................................................... 2. Obraz kliniczny i leczenie reakcji anafilaktycznej........................................................................................ 3. Postępowanie reanimacyjne wg zasad ABCD............................................................................................. 4. Stosowanie leków w czasie ciąży i karmienia p ie rsią .................................................................................. 5. Grzyby o działaniu alergizującym .......................................................................................................... 6. Podstawowy zestaw alergenów kontaktowych w typowym stężeniu i zestaw dodatkowy używany do testów płatkowych...................................................................................................................................... 216 216 217 218 219 220 Najczęstsze alergeny kontaktowe................................................................................................................. 229 220 Dzienniczek pacjenta ................................................................................................................................. 235 Słowniczek............................................................................................................................................... Skorowidz............................................................................................................... xii 236 239