Temat: Państwo Franków

Konspekt lekcji przeprowadzonej w klasie I b gimnazjum
Temat: Państwo Franków
Cele lekcji
Uczeń:
• określa czas wydarzeń związanych z historią państwa Franków: 496 r. – chrzest Franków,
732 r. – bitwa pod Poitiers, 751 r. – przejęcie władzy przez Pepina Krótkiego, 756 r. –
utworzenie Państwa Kościelnego, 800 r. – koronacja Karola Wielkiego na cesarza,
• omawia dokonania postaci historycznych: Chlodwiga, Karola Młota, Pepina Krótkiego,
Karola Wielkiego,
• poprawnie posługuje się terminami: Merowingowie, Karolingowie, majordom, renesans
karoliński, minuskuła, manuskrypt, kaligrafia, retoryka, dialektyka, siedem sztuk
wyzwolonych,
• wskazuje na mapie zasięg terytorialny państwa Franków,
• charakteryzuje główne zajęcia mieszkańców i sposób organizacji państwa Franków,
• wymienia osiągnięcia cywilizacyjne monarchii Karola Wielkiego,
• ocenia rolę władcy frankijskiego w tworzeniu potęgi państwa,
• wyjaśnia znaczenie odnowienia cesarstwa na Zachodzie,
• wymienia osiągnięcia kulturalne i naukowe mieszkańców państwa Karola Wielkiego,
• omawia przemianę barbarzyńskiego państwa plemiennego w monarchię średniowieczną,
• analizuje tekst źródłowy.
Metody
• metoda aktywizująca – skrzynka pytań,
• praca z tekstem podręcznika,
• elementy wykładu,
• praca z materiałem ilustracyjnym,
• praca z tekstem źródłowym,
• praca z mapą.
Formy pracy
indywidualna, grupowa, zbiorowa.
Środki dydaktyczne
• podręcznik „Śladami przeszłości 1” (s. 145, 163–167),
• zeszyt ćwiczeń „Śladami przeszłości 1” (s. 84),
• mapy: „Wędrówki ludów”, „Królestwo Franków” z Płyty Nauczyciela,
• kartonowe pudełko,
• kartki z pytaniami i poleceniami sprawdzającymi wiadomości na temat państwa Franków.
Przebieg lekcji
Faza wprowadzająca
1. Czynności organizacyjne: sprawdzenie obecności, podanie tematu i celów lekcji.
2. Uczniowie wykonują ćwiczenie 1. i 2. „Zanim poznasz nowy temat” (podręcznik, s. 163).
Korzystają z mapy „Wędrówki ludów” ze s. 145
Faza realizacyjna
1. Podczas krótkiego wykładu nauczyciel opowiada o sytuacji w Europie na przełomie IV i V
w. Wyjaśnia rolę Kościoła i duchownych w kształtowaniu się państw barbarzyńskich.
2. Po zapoznaniu się z tekstem zatytułowanym „Frankowie” (podręcznik, s. 163) uczniowie
odpowiadają na pytania:
• Gdzie początkowo osiedlili się Frankowie?
• Jak nazywał się władca frankijski, panujący pod koniec V w.?
• Jakimi terytoriami rządził Chlodwig?
• Kiedy i dlaczego władca przyjął chrzest?
• Czym zajmowała się ludność frankijska?
3. Na podstawie mapy „Królestwo Franków” (podręcznik, s. 164) uczniowie rozwiązują
ćwiczenie 1. („Praca z mapą”, s. 164 podręcznika).
4. Klasa zostaje podzielona na cztery grupy. Drużyny czytają różne zagadnienia: grupa I –
przejęcie władzy przez Karolingów, grupa II – cesarstwo Karola Wielkiego, grupa III –
kultura i nauka w czasach Karolingów, grupa IV – rozwój sztuki za panowania Karola
Wielkiego. Uczniowie korzystają z wiadomości z podręcznika. Mają za zadanie przygotować
po 4 pytania do zagadnienia, które dostali do opracowania .Następnie nauczyciel dzieli klasę
na kolejną grupę, tak, żeby w każdej znalazły się osoby z innej grupy. Każda ma zdanie
przedstawić, co dana grupa miała przeczytać i opracować i podaje przykłady pytań do danego
fragmentu( np. Osoba z I grupy dzieli się z pozostałymi na temat przejęcia władzy przez
Karolingów.
5. Nauczyciel dzieli klasę na 4 inne już drużyny, aby sprawdzić jak zostały przekazane
wiadomości na dane zagadnienia. Ogłasza konkurs wiedzy o państwie Franków i
przeprowadza go metodą skrzynki pytań. Stawia na ławce pudełko do którego liderzy
wrzucają po 4 pytania przygotowane przez grupy. Przedstawiciele poszczególnych grup losują
jedno zadanie i odczytuje je pozostałym członkom zespołu. Po krótkiej naradzie uczniowie
udzielają odpowiedzi. Jeżeli nauczyciel uzna ją za właściwą, przyznaje grupie jeden punkt. W
przeciwnym razie na pytanie może odpowiedzieć ta drużyna, której reprezentant najszybciej
podniesie rękę. Następnie do losowania przystępują kolejne zespoły. Gdy wszystkie kartki
zostaną wyjęte z pudełka, drużyny liczą zebrane punkty.
6. Na polecenie nauczyciela uczniowie czytają tekst „O Karolu Wielkim” (podręcznik, s.
166). Następnie wykonują ćwiczenie 1. i 2. („Praca z tekstem źródłowym” ze s. 166
podręcznika).
Faza podsumowująca
1. W ramach podsumowania lekcji ochotnicy odpowiadają na pytanie nauczyciela, czy
chcieliby żyć w czasach Karola Wielkiego. Następnie uzasadniają swoje stanowiska.
2. Uczniowie zapisują najważniejsze informacje w zeszycie.