docM´oj zbi´or - TheWorldNewsMedia.org
download 
Reklamacja Transkrypt
M´oj zbi´or - TheWorldNewsMedia.org
´ OPOWIESCI BIBLIJNE ´ ´ Moj zbi or´ OPOWIESCI BIBLIJNYCH Smy-P IMI I NAZWISKO ´ ´ Moj zbi or´ OPOWIESCI BIBLIJNYCH ˘ 1978, 2004 WATCH TOWER BIBLE AND TRACT SOCIETY OF PENNSYLVANIA My Book of Bible Stories ˙ Wszelkie prawa zastrzezone ˘ 1981, 2004 Wachtturm Bibel- und Traktat-Gesellschaft der Zeugen Jehovas, e.V. Selters/Taunus ´ ´ ´ Moj zbior opowiesci biblijnych Alle Rechte vorbehalten Cytaty z Biblii zostały w tej ˙ ksizce sparafrazowane i u˙ proszczone, zeby były zrozumiałe dla małych dzieci. ´ ˙ Pod kazd opowiesci poda´ ˙ no wersety, ktore posłuzyły ´ ´ za materiał zrodłowy. ˙ STRAZNICA — TOWARZYSTWO BIBLIJNE I TRAKTATOWE ´ ´ Zarejestrowany Zwizek Wyznania Swiadkow Jehowy w Polsce ISBN 83-86930-64-0 ´ ´ ˙ Publikacja ta nie jest na sprzedaz. Wydano j w ramach ogolnoswiatowej ´ biblijnej działalnosci wychowawczej, wspieranej dobrowolnymi datkami. My Book of Bible Stories Polish (Smy-P) Made in Germany Druck und Verlag: Wachtturm-Gesellschaft, Selters/Taunus ´ ´ MOJ ZBI OR ´ OPOWIESCI BIBLIJNYCH W ´ SZYSTKIE opowiesci w tym zbiorze s prawdziwe. ´ Pochodz z najwspanialszej ksigi na swiecie — ´ ´ z Biblii. Opisuj dzieje swiata od czasu, gdy Bog zaczł go ´ ´ ´ ´ stwarzac. Mowi nawet o tym, co Bog obiecuje uczynic ´ w przyszłosci. ´ ´ Opowiesci te pomog ci wic zapoznac si z Bibli. ´ ˙ Przeczytasz w nich o roznych ludziach i o tym, co robili. ´ ´ ˙ Dowiesz si tez o wspaniałej nadziei, ktor dał nam Bog ˙ — nadziei na zycie wieczne w raju na ziemi. ´ ´ ˙ Cała ksizka składa si ze 116 opowiesci, ktore ´ ´ ´ ˙ podzielono na osiem czsci. Kazda czsc zaczyna si od ´ ´ ˙ krotkiego streszczenia. Opowiesci s ułozone w takiej ´ kolejnosci, w jakiej rozgrywały si wydarzenia. Dziki ´ temu dowiesz si, co si wydarzyło wczesniej, a co ´ ´ pozniej. ˙ Ksizka jest napisana jzykiem prostym i zrozumiałym. ´ ´ Starsze dzieci bd wic mogły czytac te opowiesci samo˙ dzielnie. A młodsze pewnie bd chciały, zeby rodzice ´ ˙ ˙ ˙ czytali im je wciz od nowa. Zreszt ksizka ta moze byc ˙ interesujca nie tylko dla dzieci, ale tez dla dorosłych. ´ ˙ Pod kazd opowiesci podano wersety biblijne, na ´ ktorych j oparto. Zachcamy ci do ich przeczytania. ´ SPIS TRESCI ´ ´ CZSC 1 1 2 3 4 5 ´ OD STWORZENIA SWIATA DO POTOPU ´ ´ Bog zaczyna stwarzac ´ Pikny ogrod Dwoje pierwszych ludzi ´ Dlaczego utracili swoj dom ˙ ˙ Zaczyna si cizkie zycie ´ ´ CZSC 2 6 7 Dwaj synowie — dobry i zły ˙ Odwazny człowiek 8 Olbrzymy na ziemi 9 10 OD POTOPU DO WYZWOLENIA Z EGIPTU 11 Pierwsza tcza 23 12 ˙ Ludzie buduj wielk wiez 24 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 Abraham — przyjaciel Boga ´ Bog sprawdza wiar Abrahama ˙ Zona Lota oglda si za siebie ˙ Jak Izaak dostał dobr zon ´ Niejednakowe blizniaki Jakub w Charanie ˙ Duza rodzina Jakuba Dina wpada w kłopoty ´ Bracia nienawidz Jozefa ´ Jozef w wizieniu ´ ´ CZSC 3 Noe buduje ark Potop Sny faraona ´ ´ Jozef wystawia braci na prob 25 Rodzina Jakuba przeprowadza si do Egiptu 26 Hiob — człowiek wierny Bogu ´ W Egipcie panuje zły krol 27 28 29 30 31 32 33 Jak został˙ uratowany mały Mojzesz ˙ Dlaczego Mojzesz ucieka Płoncy krzak ˙ Mojzesz i Aaron u faraona ´ Dziesic plag Izraelici przechodz przez Morze Czerwone OD WYZWOLENIA Z EGIPTU ´ DO PANOWANIA PIERWSZEGO KROLA W IZRAELU 34 ´ Cos nowego do jedzenia 36 Złoty cielec 35 Jehowa daje Izraelitom prawa 37 Namiot do oddawania czci Bogu 38 39 ´ Dwunastu zwiadowcow 42 Laska Aarona zakwita ˙ Mojzesz uderza lask w skał ˙ Wz z miedzi ´ ´ Osioł, ktory mowił 43 Jozue zostaje wodzem 40 41 45 ´ Rachab ukrywa zwiadowcow ´ Przejscie przez Jordan 46 Mury Jerycha 44 ´ ´ CZSC 4 47 Złodziej w Izraelu 48 Mdrzy Gibeonici ´ Jak zatrzymało si słonce ˙ Dwie odwazne kobiety 49 50 51 52 Rut i Noemi ˙ Gedeon i jego trzystu zołnierzy 53 Obietnica Jeftego 54 Najsilniejszy ze wszystkich ludzi ˙ Mały chłopiec słuzy Bogu 55 ´ OD PANOWANIA PIERWSZEGO KROLA W IZRAELU DO NIEWOLI W BABILONIE 57 ´ Saul — pierwszy krol Izraela ´ Bog wybiera Dawida 58 Dawid i Goliat 59 ´ Dlaczego Dawid musi uciekac 60 Dawid i Abigail 61 ´ Dawid zaczyna panowac 71 Kłopoty w domu Dawida ´ Mdry krol Salomon ´ Salomon buduje swityni ´ Krolestwo izraelskie zostaje podzielone ´ Zła krolowa Jezebel 72 56 62 63 64 65 66 ´ ´ CZSC 5 77 78 79 80 67 68 Jak Jehoszafat zaufał Jehowie ´ ˙ Dwaj chłopcy, ktorzy ozyli 69 Mała dziewczynka pomaga wielkiemu wodzowi 70 Jonasz i wielka ryba ´ Bog obiecuje raj ´ ´ Bog pomaga krolowi Ezechiaszowi ´ Ostatni dobry krol w Izraelu ˙ Odwazny prorok 73 74 75 Czterej chłopcy w Babilonie 76 Jerozolima zostaje zburzona OD NIEWOLI W BABILONIE ´ DO ODBUDOWY MUROW JEROZOLIMY Nie pokłonili si posgowi ´ Napis na scianie Daniel w lwiej jamie ˙ Lud Bozy odchodzi z Babilonu 81 ˙ ´ Izraelici ufaj, ze Bog ˙ im pomoze 82 Mardocheusz i Estera 83 Mury Jerozolimy ´ ´ CZSC 6 ´ OD URODZENIA JEZUSA DO JEGO SMIERCI 84 Anioł przychodzi do Marii 93 Jezus karmi tłumy 85 Jezus rodzi si w stajni ´ Ludzie, ktorych prowadziła gwiazda 94 Jezus kocha dzieci 95 Jak Jezus nauczał 87 Dwunastoletni Jezus ´ w swityni 96 88 Jan chrzci Jezusa 89 Wypdzenie handlarzy 98 Jezus uzdrawia chorych ˙ ˙ Jezus wje ´ zdza do Jerozolimy jako krol ´ Na Gorze Oliwnej 90 Rozmowa z kobiet przy studni ´ Jezus naucza na gorze ˙ Jezus przywraca zycie umarłym 99 W pokoju na pitrze 86 91 92 ´ ´ CZSC 7 97 100 101 Jezus w ogrodzie ´ ´ Smierc Jezusa OD ZMARTWYCHWSTANIA JEZUSA DO UWIZIENIA PAWŁA 102 ˙ Jezus zyje! 108 W drodze do Damaszku 103 W zamknitym pokoju 109 Piotr u Korneliusza 104 Jezus wraca do nieba 110 105 Uczniowie otrzymuj ducha ´ switego ´ Anioł uwalnia apostołow z wizienia Tymoteusz pomaga Pawłowi 111 ´ Chłopiec, ktory zasnł 112 Rozbicie statku Ukamienowanie Szczepana 113 Paweł w Rzymie 106 107 ´ ´ CZSC 8 JAK SPEŁNI SI WSZYSTKO, CO ZAPOWIADA BIBLIA 114 Koniec zła 115 Nowy raj na ziemi 116 ´ ˙ ˙ ´ Co robic, zeby zyc wiecznie Pytania do studium ˙ ´ Pytania do wszystkich wymienionych ´ powyzej opowiesci znajduj si za opowiesci 116. ´ ´ CZSC 1 ´ Od stworzenia swiata do potopu Skd si wziło niebo i ziemia? Jak powstało ´ ˙ ˙ słonce i ksizyc, i gwiazdy, a takze wszystko, co ˙ jest na ziemi? Biblia odpowiada, ze stworzył to ´ Bog. I tak było naprawd. Dlatego na pocztku zapoznamy si z biblijn histori stwarzania. ´ Jak si dowiemy, najpierw Bog stworzył osoby duchowe podobne do Niego. Byli to aniołowie. Ale ziemi przeznaczył dla ludzi takich jak my. ˙ Stworzył wic mzczyzn i kobiet — Adama i Ew ´ — i umiescił ich w piknym ogrodzie. Oni jednak ´ nie chcieli Go słuchac i dlatego zostali skazani na ´ ´ smierc. Od stworzenia Adama do potopu minło 1656 ˙ lat. W tamtych czasach w niebie i na ziemi zyło ´ wiele złych osob. W niebie były to niewidzialne ´ osoby duchowe — Szatan i jego zli aniołowie. A na ziemi był to Kain i wielu innych niedobrych ´ ´ ludzi, wsrod nich pewni straszliwi siłacze. Ale ˙ ˙ zyli tez ludzie dobrzy, na przykład Abel, Henoch i Noe. O tych wszystkich osobach i wydarzeniach ´ przeczytamy w CZSCI 1. ´ ´ BOG ZACZYNA STWARZAC 1 ´ SZYSTKO, co dobre, mamy od Boga. To On stworzył słonce, ´ ´ ˙ ˙ ˙ ˙ zeby nam swieciło w dzien, a takze ksizyc i gwiazdy, zeby ´ ´ ˙ nam swieciły w nocy. I to On stworzył ziemi, na ktorej zyjemy. ´ ´ ˙ Ale Bog nie zaczł stwarzania od słonca, ksizyca, gwiazd i ziemi. Czy wiesz, od czego zaczł? Najpierw stworzył osoby ´ ˙ ˙ podobne do Niego. Nie mozemy ich zobaczyc, tak jak nie mozemy ´ ´ zobaczyc Boga. Biblia nazywa te osoby aniołami. Bog stworzył ´ ˙ aniołow, zeby razem z Nim mieszkali w niebie. ´ ´ ´ Pierwszy anioł, ktorego Bog stworzył, był kims zupełnie ˙ wyjtkowym. Był pierwszym Synem Bozym i pracował razem ze ´ swoim Ojcem. Pomagał Mu stwarzac wszystko inne, na przykład ´ ˙ słonce, ksizyc i gwiazdy oraz nasz ziemi. ´ A jak wygldała wtedy ziemia? Na pocztku nikt nie mogłby na ´ ´ niej mieszkac. Cała była pokryta jednym wielkim morzem. Ale Bog ˙ chciał, zeby mieszkali na niej ludzie. Zaczł wic j dla nas ´ przygotowywac. Czy wiesz, co zrobił? ´ ´ Przede wszystkim na ziemi potrzebne było swiatło. Dlatego Bog ´ ´ ´ ˙ sprawił, ze zaczło do niej docierac swiatło ze słonca. Od tej pory ´ ´ ˙ mogły nastpowac po sobie noce i dni. Potem Bog spowodował, ze z morza wynurzył si ld. W Na pocztku ten ld wygldał tak jak na tym obrazku — ´ niczego tam nie było. Nie było kwiatow, drzew ani zwierzt. W morzach nie było ani jednej ´ ryby. Bog miał jeszcze wiele do ˙ zrobienia, zeby ziemia stała si dla ludzi i zwierzt naprawd przyjemnym domem. Jeremiasza 10:12; Kolosan 1:15-17; Rodzaju 1:1-10 PIKNY ´ OGROD 2 ´ POJRZ na ten obrazek. Czy ziemia nie wyglda tutaj piknie? Popatrz na traw, drzewa, kwiaty i wszystkie zwierzta. Czy widzisz słonie i lwy? S Ale skd si wził ten pikny ´ ´ ogrod? Posłuchaj teraz, jak Bog przygotował dla nas ziemi. Najpierw stworzył traw, ˙ zeby pokryła ld. Stworzył ´ ´ ˙ tez mnostwo innych rosli´ nek, krzakow i drzew. Dlatego nasza ziemia ´ jest taka ładna. A na dodatek wiele roslin dostarcza nam smacznego jedzenia. ´ ´ ´ Potem Bog stworzył ryby, ktore pływaj w wodzie, i ptaki, ktore ˙ fruwaj po niebie. Stworzył psy, koty i konie oraz inne duze i małe ˙ ˙ zwierzta. Moze przypominasz sobie, jakie zwierzta zyj niedaleko ´ ˙ twojego domu? Czy nie cieszysz si, ze Bog to wszystko dla nas stworzył? ´ Na koniec Bog wybrał na ziemi jedno miejsce i przygotował tam ´ ogrod. Nazwał go ogrodem Eden. Był on naprawd wspaniały. Wszystko w nim było ´ ˙ pikne. Bog chciał, zeby tak piknie było na całej ziemi. Ale popatrz jeszcze raz na ten ´ ogrod. Czy wiesz, kogo tam Bogu brakowało? Zaraz si przekonamy. Rodzaju 1:11-25; 2:8, 9 DWOJE PIERWSZYCH LUDZI 3 ´ ˙ ZYM si rozni ten obrazek od poprzedniego? Masz racj, s na ˙ nim ludzie — pierwszy mzczyzna i pierwsza kobieta. Ale ´ ´ skd si tutaj wzili? Oczywiscie stworzył ich Bog. Czy wiesz, jak ˙ On ma na imi? Na imi ma Jehowa. A mzczyzna i kobieta to Adam i Ewa. ´ ´ ´ Czy chciałbys wiedziec, jak Jehowa Bog stworzył Adama? Wził troch ziemi i uformował z niej doskonałe ciało człowieka. ´ ˙ Potem sprawił, ze człowiek zaczł oddychac — i od tej chwili ˙ ˙ Adam juz zył. ´ Jehowa Bog dał Adamowi pra´ c. Kazał mu ponazywac wszystkie ´ ˙ zwierzta. Aby dla kazdego wybrac najlepsz nazw, Adam na pewno długo im si przygldał. Ale przy ´ ˙ tej okazji cos zauwazył. Co takiego? C ´ ˙ Kazde zwierz miało swoj par. Był tata słon i mama słonica, ˙ był tata lew i mama lwica. Tylko Adam nie miał zadnej pary. Dlatego Jehowa zesłał na Adama głboki sen i wyjł mu z boku ´ ˙ ˙ zebro. Z tego zebra uczynił dla Adama kobiet, ktora została ˙ jego zon. ´ ´ ˙ Adam był teraz bardzo szczsliwy! Pomysl tez, jak cieszyła si ´ ˙ ˙ Ewa, ze moze mieszkac w takim cudownym miejscu! Poza tym ´ ´ ˙ ´ mogli miec dzieci i zyc sobie razem szczsliwie. ´ ˙ ˙ Jehowa chciał, zeby Adam i Ewa zyli wiecznie. Mieli zamienic ´ ´ cał ziemi w taki pikny ogrod jak ogrod Eden. Na pewno oboje ´ ˙ bardzo si cieszyli, gdy mysleli o tej pracy! Tobie tez podobałaby ´ si taka praca, prawda? Ale szczscie Adama i Ewy nie trwało długo. Zobaczmy, co si stało. Psalm 83:18; Rodzaju 1:26-31; 2:7-25 ´ DLACZEGO UTRACILI SWOJ DOM P 4 OPATRZ, co si dzieje. Adam i Ewa odchodz z piknego ogrodu Eden. Dlaczego? ´ ˙ Dlatego, ze zrobili cos bardzo złego i Jehowa ich za to ukarał. Czy wiesz, co zrobili? ´ Adam i Ewa nie posłuchali Boga. Kiedy pozwolił im zrywac owoce ˙ z drzew w ogrodzie, powiedział, zeby z jednego drzewa nie jedli, bo ´ ˙ inaczej umr. To było Jego drzewo. A przeciez nie wolno zabierac ´ ´ ˙ czegos, co nalezy do kogos innego, prawda? Co si jednak stało? ´ ˙ Wyobraz sobie, ze gdy pewnego dnia Ewa była sama, odezwał si ´ ˙ ˙ do niej wz! Zaczł j namawiac, zeby zerwała owoc z drzewa, ´ ´ ´ ´ z ktorego Bog zabronił im jesc. Ale jak wiesz, Jehowa nie stworzył ´ ´ ´ ˙ ˙ mowicych wzy. Skoro wic wz przemowił, musiał to spowodowac ´ ktos inny. Kto? ´ Na pewno nie Adam. W takim razie musiała to spowodowac jedna ´ ´ z osob, ktore Jehowa stworzył, kiedy jeszcze nie było ziemi. Te osoby ´ ´ ˙ to aniołowie, ktorych my nie mozemy zobaczyc. Jeden z tych ´ ´ ˙ aniołow stał si bardzo zarozumiały. Pomyslał sobie, ze to on ´ ´ ˙ powinien byc takim władc jak Bog. Chciał, zeby ludzie nie słuchali ´ ˙ ˙ Jehowy, tylko jego. I to własnie on spowodował, ze wz zaczł ´ ´ mowic. ˙ Ten zły anioł okłamał Ew. Powiedział jej, ze gdy zje ten owoc, ´ stanie si taka jak Bog. Ewa w to uwierzyła i zjadła owoc. To samo ´ ´ ˙ zrobił Adam. W ten sposob oboje pokazali, ze nie chc słuchac ´ ´ ´ ´ Boga. Dlatego musieli opuscic pikny ogrod, ktory dotd był ich domem. ´ ´ ˙ Na szczscie pewnego dnia Bog sprawi, ze cała ziemia stanie si ´ ´ ´ takim piknym miejscem jak ogrod Eden. Pozniej jeszcze dowiemy ´ ´ si, jak moglibysmy w tym pomagac. Ale najpierw zobaczmy, co si stało z Adamem i Ew. Rodzaju 2:16, 17; 3:1-13, 24; Objawienie 12:9 ˙ ˙ ZACZYNA SI CIZKIE ZYCIE 5 K IEDY Adam i Ewa zostali wypdzeni z ogrodu Eden, zaczli ´ ´ ´ ´ ˙ ˙ miec mnostwo kłopotow. Musieli cizko pracowac, zeby ´ ´ zdobyc jedzenie. Zamiast piknych drzew owocowych mieli wokoł ˙ siebie tylko ciernie i osty. Wszystko to spotkało ich dlatego, ze ´ ´ ´ przestali słuchac Boga i byc Jego przyjaciołmi. ´ ˙ ˙ Ale najgorsze było to, ze mieli umrzec. Jak moze sobie ´ ´ ˙ przypominasz, Bog ostrzegł ich, ze jesli zjedz owoc ´ z pewnego drzewa, to umr. I rzeczywiscie, tego ´ samego dnia, w ktorym zjedli ten owoc, ´ ´ zostali skazani na smierc. Widzisz, jak ˙ niemdrze zrobili, ze nie posłuchali Boga? Adam i Ewa mieli dzieci dopiero wtedy, ´ kiedy Bog wypdził ich z ogrodu Eden. ´ ˙ Dlatego te dzieci rowniez musiały si ´ ´ zestarzec i umrzec. Gdyby Adam i Ewa byli posłuszni Jehowie, mogliby razem ´ ´ ˙ ´ z dziecmi zyc wiecznie na ziemi. Byliby naprawd szczsliwi. Nikt ´ ´ ´ nie musiałby si starzec, chorowac ani umierac. ´ ˙ ˙ ˙ Bog bardzo chce, zeby tak było — zeby ludzie zyli wiecznie i byli ´ ´ ˙ szczsliwi. I obiecuje, ze kiedys tak si stanie. Cała ziemia bdzie ˙ ˙ ´ ´ wtedy pikna i wszyscy bd zdrowi. Kazdy bdzie zyc w przyjazni ´ ˙ z innymi ludzmi, a takze z Bogiem. ˙ ´ ´ Niestety, Ewa przestała zyc w przyjazni z Bogiem. Z tego ˙ powodu gdy rodziła dzieci, było jej bardzo cizko. Musiała wiele ´ ˙ wycierpiec. A przez co to wszystko? Przez to, ze nie posłuchała Jehowy. ´ ´ ˙ Adam i Ewa mieli duzo synow i corek. Pierwszemu synowi dali na imi Kain, a drugiemu — Abel. Czy wiesz, co si stało z Kainem Rodzaju 3:16-23; 4:1, 2; Objawienie 21:3, 4 i Ablem? DWAJ SYNOWIE — DOBRY I ZŁY 6 ´ ˙ O JEST Kain i Abel. Obaj s juz dorosli. Kain został rolnikiem ´ ˙ i zaczł uprawiac zboze, owoce i warzywa. ´ Abel zajł si hodowaniem owiec. Lubił si opiekowac małymi ´ ´ ˙ ˙ owieczkami, ktore szybko rosły, i wkrotce miał juz całe duze stado. ´ ´ ´ Pewnego dnia Kain i Abel przyniesli cos, co chcieli podarowac ´ Bogu. Kain przyniosł plony z pola, a Abel — najlepsze owce ze swojego stada. Jehowie podobał si Abel oraz jego dar. Nie podobał Mu si jednak ani Kain, ani jego dar. Czy wiesz, dlaczego? T Dar Abla nie był lepszy od daru Kaina. Ale Abel był dobrym człowiekiem. Kochał Jehow i swojego brata. Natomiast Kain był złym człowiekiem. Nienawidził swojego brata Abla. ´ ˙ Bog radził Kainowi, zeby si zmienił. Niestety, Kain nie ´ ´ ˙ posłuchał. Złoscił si, ze Bog bardziej lubi Abla. Pewnego razu ´ ˙ powiedział do brata: Chodzmy na pole’. Kiedy w poblizu nikogo nie ˙ było, uderzył Abla — i to tak mocno, ze go zabił. Czy to nie okropne? ´ ˙ Chociaz Abel umarł, Bog dalej o nim pamita. Abel był dobrym człowiekiem, a Jehowa nigdy nie zapomina takich ludzi. Dlatego pew´ nego dnia przywroci Ablowi ˙ ˙ zycie. I wtedy Abel juz nigdy ´ nie bdzie musiał umrzec. B´ ˙ ´ dzie mogł zyc wiecznie tu na ziemi. Czy nie byłoby przy´ ´ jemnie poznac kogos takiego jak Abel? Ale tacy ludzie jak Kain nie podobaj si Bogu. Jeho˙ wa ukarał Kaina za to, ze zabił swojego brata. Kazał ´ ´ mu odejsc daleko od reszty ´ rodziny i zamieszkac w innych stronach ziemi. Kiedy Kain odcho´ ´ dził, zabrał ze sob jedn ze swoich siostr, ktora potem została ˙ jego zon. ´ ˙ ˙ Z czasem Kainowi i jego zonie urodziły si dzieci. Rowniez inni ´ ´ synowie i corki Adama i Ewy pobierali si i mieli dzieci. Wkrotce ´ ˙ ˙ na ziemi było juz duzo ludzi. Poznajmy niektorych z nich. Rodzaju 4:2-26; 1 Jana 3:11, 12; Jana 11:25 ˙ ODWA ZNY CZŁOWIEK ˙ A ZIEMI zyło coraz wicej ludzi i prawie ´ wszyscy byli tak zli jak Kain. Ale jeden człowiek bardzo ´ ˙ si od nich roznił. Na imi miał Henoch. Był naprawd ˙ ˙ odwazny. Chociaz inni post´ powali niewłasciwie, on dalej ˙ słuzył Bogu. N Czy wiesz, dlaczego ludzie ´ byli wtedy tacy zli? Zasta´ ´ now si: Kto namowił ˙ Adama i Ew, zeby ´ przestali słuchac Bo´ ga i zjedli owoc, ktory ´ ´ ´ Bog zabronił im jesc? Tak, był to zły anioł, ´ kt orego Biblia nazywa ˙ Szatanem. To on chce, zeby ´ wszyscy byli zli. ´ Pewnego razu Jehowa Bog ´ polecił Henochowi ogłaszac ´ cos, co si ludziom bardzo ´ ´ nie podobało. Miał mowic: ´ ´ Nadchodzi dzien, gdy Bog zgładzi wszystkich złych’. Ludzi musiało to strasznie ´ ´ ´ ˙ złoscic. Moze nawet probo- 7 ´ wali zabic Henocha. Ale ´ on dalej mowił o tym, ´ ´ co Bog chce uczynic. Był wic naprawd bar˙ dzo odwazny. ´ ˙ Bog sprawił, ze He˙ noch nie zył długo ´ ´ w˙ srod tych złych ludzi. Zył tylko 365 lat. Dla´ czego mowimy „tylko”? ˙ Poniewaz w tamtych czasach ludzie byli ˙ znacznie silniejsi niz te˙ ˙ ´ ˙ raz i zyli o wiele dłuzej. Wyobraz sobie, ze syn Henocha Metuszelach umarł, gdy miał 969 lat! ´ Po smierci Henocha ludzie stawali si coraz gorsi. Biblia ´ ´ ˙ ˙ mowi, ze złe były nawet wszystkie ich mysli’ i ze na ziemi pełno było przemocy’. Ale z jakiego jeszcze powodu działo si na ´ ziemi tak zle? Okazuje ˙ si, ze Szatan wpadł na nowy pomysł, jak na´ kłaniac ludzi do złych rzeczy. Dowiemy si o tym z nastpnej opo´ wiesci. Rodzaju 5:21-24, 27; 6:5, 11-13; ´ Hebrajczykow 11:5; Judy 14, 15 OLBRZYMY NA ZIEMI 8 ´ ´ ´ ˙ O BYS sobie pomyslał o kims tak wysokim, ze gdyby wszedł do twojego domu, to głow sigałby sufitu? Byłby to ´ ´ ˙ olbrzym, prawda? Takie olbrzymy rzeczywiscie zyły kiedys na ´ ˙ ziemi. Biblia mowi, ze ich ojcami byli aniołowie z nieba. Ale jak ˙ to mozliwe? ˙ ˙ Na pewno pamitasz, ze zły anioł, Szatan, starał si, zeby ´ ˙ wszdzie było jak najwicej zła. Nakłaniał do buntu rowniez ´ ´ ´ innych aniołow. Z czasem niektorzy z nich zaczli go słuchac. ´ ´ Porzucili prac, ktor Bog dał im w niebie, zeszli na ziemi ´ i przybrali postac ludzi. Czy wiesz, po co? ˙ ˙ W Biblii czytamy, ze ci synowie Bozy zobaczyli na ziemi pikne ´ kobiety, ktore bardzo im si spodobały. Dlatego przyszli na ´ ˙ ˙ ziemi i wzili je sobie za zony. Biblia mowi, ze to było złe, bo ´ ˙ ´ ˙ przeciez Bog stworzył aniołow do zycia w niebie. ´ ˙ Dzieci, ktore rodziły si tym aniołom i ich zonom, z pocztku ´ ˙ nie rozniły si zbytnio od innych dzieci. Ale potem cigle rosły ´ ˙ i rosły, robiły si coraz wiksze i silniejsze, az w koncu stawały si olbrzymami. C Te olbrzymy były nie tylko wielkie i silne, ale na dodatek ´ bardzo złe. Stale wic robiły ludziom krzywd. Chciały zmusic ˙ ´ wszystkich, zeby byli tacy zli jak one. ˙ Mimo to, nawet gdy umarł Henoch, na ziemi zył pewien dobry człowiek. Miał na imi Noe. Zawsze postpował tak, jak sobie ´ ˙ tego zyczył Bog. ´ ´ ´ ˙ Ktoregos dnia Bog powiedział Noemu, ze niedługo zniszczy ´ wszystkich złych ludzi. Postanowił jednak uratowac Noego, jego ˙ rodzin i duzo zwierzt. Zobaczmy, jak to zrobił. Rodzaju 6:1-8; Judy 6 NOE BUDUJE ARK 9 ´ ˙ ˙ OE miał zon i trzech synow: Sema, Chama i Jafeta. Kazdy z nich ´ ´ ˙ ˙ tez miał zon. Rodzina Noego składała si wic z osmiu osob. ´ ´ Bog dał Noemu niezwykłe zadanie. Kazał mu zbudowac ogromn ´ ˙ ark — wielk jak statek. Z wygldu arka miała przypominac potzn ´ skrzyni. Zrob w niej parter, a potem pierwsze i drugie pitro ´ ˙ ´ oraz rozne pomieszczenia’ — powiedział Bog. Te pomieszczenia były ˙ przeznaczone dla Noego, jego rodziny i zwierzt, a takze na zapasy ´ ˙ potrzebnej zywnosci. ´ ´ ´ ˙ ˙ Bog kazał tez Noemu uszczelnic ark, zeby do srodka nie przecie´ ´ kała woda. Powiedział: Zamierzam zesłac wielki potop i zniszczyc ´ cały swiat. Kto nie bdzie w arce, ten zginie’. ´ Noe i jego synowie posłuchali Jehowy i zaczli budowac. Ale inni ´ ´ ludzie tylko smiali si z nich i w dalszym cigu zle postpowali. Kiedy ´ ´ ´ ´ Noe im mowił, co Bog zamierza zrobic, nie chcieli w to wierzyc. N ˙ Budowa takiej duzej arki trwała bardzo długo. Wreszcie ´ ´ po wielu latach została zakonczona. Wtedy Bog kazał Noemu ´ ´ ´ wprowadzic do arki zwierzta. Z niektorych rodzajow zwierzt ´ Noe miał wprowadzic tylko po jednej parze, po samcu i samicy, ´ ˙ a z innych — po siedem sztuk. Oczywiscie zabrał tez do arki ´ ˙ ´ najrozniejsze ptaki. Wszystko zrobił tak, jak mu nakazał Bog. ´ ˙ W koncu do arki wszedł takze Noe z rodzin i wtedy Jehowa ´ ´ zamknł drzwi. Noe i jego rodzina zaczli czekac. Wyobraz ´ ˙ sobie, ze tam jestes i czekasz razem z nimi. Czy naprawd bdzie ´ potop, tak jak to zapowiedział Bog? Rodzaju 6:9-22; 7:1-9 POTOP 10 ´ ˙ UDZIE, ktorzy nie weszli do arki, zyli tak samo jak dotd. ´ ˙ Dalej nie wierzyli, ze bdzie potop. Pewnie smiali si ˙ jeszcze bardziej niz przedtem. Ale szybko odechciało im si ´ ´ smiac. ´ Nagle z nieba lunł deszcz. Zaczło padac tak mocno, jak ´ gdyby ktos lał wod wiadrami. A wic Noe miał racj! Niestety, ´ ´ ´ ˙ było za pozno, zeby dostac si do arki. Jehowa zamknł jej drzwi. ´ ˙ Wkrotce wszystkie niziny były zalane. Woda jak potzna rzeka płynła z wielkim hukiem, przewracała drzewa, zabierała ´ ´ ˙ ogromne głazy. Ludzie byli przerazeni i probowali uciec gdzies ˙ ˙ ˙ wyzej. Na pewno bardzo załowali, ze nie posłuchali Noego i nie L weszli do arki, zanim drzwi zostały zamknite. Ale teraz było ´ ´ ˙ juz za pozno! Deszcz padał przez 40 dni i 40 nocy. Wody było coraz wicej. ´ ´ ˙ Po jakims czasie zalała zbocza gor, a potem nawet najwyzsze ´ szczyty. Tak jak Bog zapowiedział, wszyscy ludzie i zwierzta poza ark zginli. Jednak w arce wszyscy byli bezpieczni. Noe i jego synowie zbudowali ark naprawd dobrze. Dlatego ´ ´ ´ mogła uniesc si na wodzie i pływac. Wreszcie pewnego ´ ´ ´ ´ ´ dnia przestało padac i zaczło swiecic słonce. Musiał to byc niesamowity widok! Dookoła było tylko jedno wielkie morze, a po nim pływała arka. ´ ˙ ˙ Do tych, ktorzy zginli w potopie, nalezały tez olbrzymy. ´ ˙ Teraz juz nie mogły nikomu szkodzic. Zginły razem ze swoimi matkami i reszt złych ludzi. A co si stało z ich ojcami? ´ ´ Ojcowie olbrzymow nie byli takimi ludzmi jak ´ ˙ my. Byli aniołami, ktorzy zeszli na ziemi, zeby ´ tu mieszkac. Dlatego gdy przyszedł potop, nie zginli tak jak ludzie. Porzucili ciała ludzkie i jako aniołowie ´ ´ ˙ wrocili do nieba. Ale nie zostali juz przyjci do rodziny aniołow ˙ Bozych. Stali si wic aniołami Szatana. Biblia nazywa ich demonami. ´ ˙ Nastpnie Bog sprawił, ze powiał wiatr i woda zaczła ´ opadac. Po piciu miesicach arka zatrzymała si na szczycie ´ ´ ´ pewnej gory. I znowu minło wiele dni. W koncu mieszkancy ´ ˙ arki zobaczyli czubki gor. A wic wody było juz mniej. ´ ´ Wtedy Noe wypuscił z arki czarnego ptaka, ktory nazywa si kruk. Ptak odfrunł, ale zaraz przyleciał z powrotem, bo nie ´ miał gdzie zamieszkac. Potem jeszcze wiele razy odlatywał, wracał z powrotem i siadał na arce. ´ ˙ Poniewaz Noe bardzo chciał sprawdzic, czy ziemia dalej ´ ´ ˙ jest zalana, wypuscił z arki gołbia. Ale gołb tez wrocił, ´ ´ bo nie znalazł takiego miejsca, gdzie mogłby zostac. Kiedy ´ jednak wyleciał drugi raz, przyniosł w dziobie listek z drzewa ´ ˙ oliwnego. Teraz Noe był pewny, ze woda opadła. Wypuscił wic gołbia po raz trzeci. Tym razem ptak znalazł sobie suche ´ ˙ miejsce i juz nie wrocił. ´ ´ I wtedy Bog powiedział do Noego: Wyjdz z arki razem z cał ´ rodzin i zwierztami’. Od wejscia do arki minł ponad rok. ´ ˙ ˙ Mozemy wic sobie wyobrazic, jak wszyscy si cieszyli, ze ´ ´ ˙ ˙ nareszcie mog z niej wyjsc i ze przezyli potop! Rodzaju 7:10-24; 8:1-17; 1 Piotra 3:19, 20 ´ ´ CZSC 2 Od potopu do wyzwolenia z Egiptu ´ Z potopu uratowało si tylko osiem osob. Jednak ˙ ˙ po pewnym czasie na ziemi zyło juz tysice ludzi. ´ Jednym z nich był Abraham, ktory urodził si 352 ´ ˙ lata po potopie. Bog obiecał, ze urodzi mu si syn, ´ ´ Izaak. Izaak miał dwoch synow. Ale Bogu podobał si tylko jeden z nich, Jakub. ˙ ´ Jakub miał duzo dzieci — dwunastu synow i kil´ ´ ka corek. Dziesiciu synow Jakuba nienawidziło ´ swojego młodszego brata Jozefa i sprzedało go ´ do Egiptu. Tam Jozef najpierw był niewolnikiem, ´ ´ ˙ ale pozniej stał si bardzo wazn osob. Podczas ´ ˙ wielkiego głodu wyprobował swoich braci, zeby ´ ´ zobaczyc, czy si zmienili. W koncu Jakub i jego ´ rodzina — to znaczy Izraelici — przeniesli si do Egiptu. Było to 290 lat po urodzeniu si Abrahama. W cigu nastpnych 215 lat Izraelici mieszkali ´ w Egipcie. Kiedy umarł Jozef, stali si niewolni´ ˙ kami. Ale po jakims czasie urodził si Mojzesz, ´ ´ ´ ´ ktoremu Bog kazał wyprowadzic Izraelitow z Egip´ ´ tu. W sumie w CZSCI 2 omowiono 857 lat historii. PIERWSZA TCZA 11 ZY wiesz, co zrobił Noe, gdy wyszedł z rodzin z arki? ˙ Najpierw przygotował dar dla Boga, to znaczy złozył Mu ofiar. Jak widzisz na obrazku na dole, ofiarował Bogu ´ ´ zwierzta. W ten sposob chciał Mu podzikowac za uratowanie jego rodziny z potopu. ´ Jak myslisz, czy Jehowa ucieszył si z tej ofiary? Tak. ´ ˙ ˙ I obiecał Noemu, ze juz nigdy nie zniszczy swiata w potopie. ´ ´ Wkrotce ziemia wyschła i Noe z rodzin mogli zaczc nowe ´ ˙ ˙ zycie. Bog pobłogosławił ich i powiedział: Miejcie duzo dzieci. ˙ Niech bdzie was coraz wicej, az cała ziemia napełni si ´ ludzmi’. C ´ ´ ˙ ˙ Ale Bog nie chciał, zeby w przyszłosci ludzie bali si, ze ´ znowu przyjdzie potop. Dlatego dał im cos, co miało im ´ ˙ ´ ˙ przypominac, ze nie bdzie juz potopu, ktory by zalał cał ziemi. A wiesz, co to było? Tcza. ´ Tcza czsto pokazuje si na niebie, gdy po deszczu zaswieci ´ ´ ´ ´ ˙ słonce. Moze miec wiele piknych kolorow. Czy widziałes ´ kiedys tcz? Czy widzisz j na ilustracji? ´ ˙ Bog powiedział: Obiecuj, ze nigdy wicej nie zgładz wszystkich ludzi i zwierzt potopem. Oto kład tcz na obłoki. ˙ Kiedy tcza si pokaze, zobacz j i przypomn sobie o mojej obietnicy’. ´ ´ Co wic powinienes sobie przypomniec, gdy zobaczysz na ´ ˙ ˙ niebie tcz? Masz racj — obietnic, ze Bog juz nigdy nie ´ Rodzaju 8:18-22; 9:9-17 zniszczy swiata w potopie. ˙ LUDZIE BUDUJ WIELK WIEZ 12 ˙ INŁO wiele lat. Synowie Noego mieli duzo dzieci, a gdy te ´ ´ ˙ ˙ dzieci dorosły, rowniez miały dzieci. Wkrotce na ziemi zyło ´ mnostwo ludzi. M Jednym z nich był prawnuk Noego — Nimrod. Był to zły ´ człowiek. Został mysliwym, ale polował nie tylko na zwierzta. ´ ´ ´ ˙ Zabijał takze ludzi. Na dodatek postanowił zostac krolem i panowac nad drugimi. Nimrod nie podobał si Bogu. ´ W tamtych czasach wszyscy ludzie mowili jednym jzykiem. ´ ˙ Nimrod chciał, zeby trzymali si razem, bo wtedy mogłby nimi ´ ´ rzdzic. Czy wiesz, co zrobił? Kazał im zbudowac miasto, a w nim ˙ wielk wiez. Popatrz na obrazek — widzisz, jak robi cegły? ´ ˙ Jehowa Bog nie był zadowolony z tej budowy. Chciał, zeby ludzie ´ ˙ rozeszli si w rozne strony i mieszkali na całej ziemi. Tymczasem ´ oni powiedzieli: Chodzcie! Zbudujmy sobie tutaj miasto i tak ˙ ˙ wysok wiez, zeby sigała do nieba. Wtedy bdziemy sławni!’ Ci ludzie chcieli sławy dla siebie, a nie dla Boga. ´ ´ ´ Ale Bog nie pozwolił im skonczyc ˙ tej wiezy. A wiesz, jak to zrobił? ´ ´ ˙ Sprawił, ze nagle zaczli mowic ´ ˙ roznymi jzykami. Przestali si wic ´ ˙ rozumiec i juz nie mogli dalej ´ budowac. Dlatego ich miasto odtd nazywało si Babel albo Babilon, to znaczy „zamieszanie”. Ludzie zaczli si stamtd ´ rozchodzic. Razem z tymi, ´ ´ ktorzy mowili tym samym jzykiem, wdrowali w inne ´ strony swiata. Rodzaju 10:1, 8-10; 11:1-9 ABRAHAM — PRZYJACIEL BOGA 13 ´ ˙ AK wiemy, po potopie ludzie zamieszkali w roznych miejscach. Jedno z nich nazywało si Ur. Z czasem to miejsce stało si ´ ´ ˙ ˙ waznym miastem, w ktorym było duzo ładnych domow. Ale ludzie ´ ´ czcili tam fałszywych bogow — tak jak to wczesniej robili w Babel. ´ ˙ Mieszkancy Ur i Babel postpowali zupełnie inaczej niz Noe i jego syn ´ ˙ Sem, ktorzy cały czas słuzyli Jehowie. J Kiedy od potopu minło 350 lat, wierny Noe umarł. Dwa lata ´ ´ ´ pozniej urodził si człowiek, ktorego widzisz na tym obrazku. Był dla ´ ´ Boga kims szczegolnym. Miał na imi Abraham i mieszkał z rodzin ´ ´ własnie w miescie Ur. Pewnego dnia Jehowa powiedział do Abrahama: Zostaw swoich ´ ˙ krewnych i wyrusz z Ur do krainy, ktor ci pokaz’. Czy Abraham ´ posłuchał Boga i opuscił swoje wygodne mieszkanie w Ur? Tak. ˙ A poniewaz zawsze był posłuszny Bogu, stał si znany jako Jego przyjaciel. ´ Gdy Abraham odchodził z Ur, razem z nim poszli niektorzy jego ´ ´ krewni. Był wsrod nich jego ojciec, Terach, i syn jego brata, Lot. ´ ´ ˙ ˙ Oczywiscie z Abrahamem poszła tez jego zona, Sara. W koncu wszyscy ´ ´ przywdrowali do miejscowosci, ktora nazywała si Charan. Tam umarł Terach. Było to bardzo daleko od Ur. ´ Potem Abraham i jego domownicy opuscili Charan i przybyli do ´ krainy Kanaan. Jehowa powiedział wtedy Abrahamowi: Własnie t ziemi dam twoim dzieciom’. Abraham został wic w Kanaanie i zamieszkał w namiotach. ´ ´ ´ ˙ Bog zaczł mu pomagac. Dlatego po jakims czasie Abraham miał juz wielkie stada owiec i innych zwierzt oraz setki sług. Niestety, nie doczekali si z Sar własnych dzieci. ˙ Kiedy Abraham miał 99 lat, Jehowa powiedział: Obiecuj ci, ze ´ ˙ zostaniesz ojcem wielu narodow’. Ale jak to mozliwe? Czy Abraham ´ ˙ ˙ i Sara nie byli juz za starzy, zeby miec dzieci? Rodzaju 11:27-32; 12:1-7; 17:1-8, 15-17; 18:9-19 ´ BOG SPRAWDZA WIAR ABRAHAMA 14 ´ ˙ ZY widzisz, co tutaj robi Abraham? Trzyma w rku noz i wyglda ´ tak, jakby chciał zabic swojego syna. Ale dlaczego miałby to ´ ´ ˙ zrobic? Zobaczmy najpierw, jak to si w ogole stało, ze Abraham i Sara mieli dziecko. ´ ´ ˙ Na pewno pamitasz, ze Bog przyrzekł cos Abrahamowi i Sarze. ˙ ˙ Obiecał, ze urodzi im si syn. Ale wydawało si to niemozliwe, bo oboje ´ ´ ˙ ˙ ˙ byli juz bardzo starzy. Abraham jednak wierzył, ze Bog moze zrobic ˙ nawet to, co wydaje si niemozliwe. I co si stało? ˙ ˙ Od Bozej obietnicy minł cały rok. Abraham miał juz 100 lat, a Sara ´ 90. I wtedy urodził im si chłopiec, ktoremu dali na imi Izaak. A wic ´ Bog dotrzymał słowa! ´ ´ Kiedy Izaak podrosł, Jehowa postanowił sprawdzic wiar Abrahama. Zawołał do niego: Abrahamie!’ Abraham odpowiedział: Jestem ´ ´ ´ tutaj!’ Na to Bog rzekł: Wez swojego jedynego syna, Izaaka, i idz na ´ ´ ˙ ˙ gor, ktor ci pokaz. Tam go zabijesz i złozysz na ofiar’. C Gdy Abraham to usłyszał, strasznie si zmartwił, bo bardzo kochał ´ swojego syna. Poza tym — jak sobie pewnie przypominasz — Bog ´ ˙ obiecał, ze potomkowie Abrahama bd mieszkac w krainie Kanaan. ´ ˙ Jak w takim razie spełni si ta obietnica, jesli Izaak nie bdzie zył? ´ ´ Abraham nie mogł tego zrozumiec, ale mimo wszystko posłuchał Boga. ´ ´ ˙ Wszedł na gor, zwizał Izaaka i połozył go na ołtarzu, ktory naj´ ˙ ˙ ´ pierw zbudował. Potem wził noz, zeby zabic syna. Ale w tym ´ momencie usłyszał, jak Bog woła go przez anioła: Abrahamie, Abrahamie!’ Wtedy Abraham odpowiedział: Jestem tutaj’. ´ ´ ˙ Nie rob chłopcu nic złego’ — powiedział Bog. Teraz wiem, ze we ´ ´ mnie wierzysz, bo byłes gotowy dac mi swojego jedynego syna’. ˙ Zobacz, jak wielk wiar miał Abraham! Wierzył, ze Jehowa ´ ´ ˙ ˙ potrafi wszystko — moze nawet przywrocic Izaakowi zycie. Ale tak ´ ˙ naprawd Bog nie chciał, zeby Abraham zabił swojego syna. Dlatego ˙ sprawił, ze niedaleko w krzakach zapltała si owca, i kazał ˙ ´ Abrahamowi złozyc j na ofiar zamiast Izaaka. Rodzaju 21:1-7; 22:1-18 ˙ ZONA LOTA OGLDA SI ZA SIEBIE 15 L OT i jego rodzina mieszkali razem z Abrahamem w krainie Kanaan. ´ ´ Ale ktoregos dnia Abraham powiedział do Lota: Mamy tu za mało miejsca dla wszystkich naszych zwierzt. Prosz ci, rozdzielmy si. ´ ´ ˙ Jezeli ty pojdziesz w jedn stron, to ja pojd w drug’. Lot rozejrzał si po całej krainie i zobaczył pewn ładn okolic. Było ˙ ˙ tam duzo wody i duzo trawy dla jego stad. Niedaleko płynła rzeka ˙ Jordan. Lot postanowił, ze ze swoj rodzin i zwierztami przeprowadzi ´ ´ si własnie w t okolic. W koncu zamieszkali w Sodomie. ´ ´ ˙ Mieszkancy tego miasta byli bardzo zli. Poniewaz Lot był dobrym człowiekiem, ich postpowanie naprawd mu si nie podobało. ´ ´ ˙ ´ Oczywiscie nie podobało si tez Bogu. Tak samo zli byli mieszkancy ´ ´ ssiedniej Gomory. Wreszcie Bog postanowił zniszczyc oba te miasta. ´ ´ ˙ Dlatego posłał dwoch aniołow, zeby ostrzegli Lota. ´ ´ ˙ Aniołowie powiedzieli do niego: Wez zon i obie corki i szybko std uciekajcie!’ Lot i jego rodzina troch si ocigali, wic aniołowie ´ chwycili ich za rce i wyprowadzili z miasta. Potem jeden z aniołow ´ rozkazał: A teraz uciekajcie w gory, bo inaczej zginiecie! I nie ogldajcie si za siebie!’ ´ Lot i jego corki posłuchali tego nakazu i szybko ruszyli w drog. Nie ˙ zatrzymywali si nawet na chwil ani si nie ogldali. Niestety, zona ˙ Lota nie posłuchała anioła. Kiedy odeszli juz kawałek od Sodomy, stanła i obejrzała si za siebie. I wtedy... zamieniła si w słup soli. Czy widzisz j na obrazku? ´ ´ ˙ ˙ Z tego wydarzenia mozemy si nauczyc czegos bardzo waznego. ´ ´ ˙ Dowiadujemy si, ze Bog chroni tych, ktorzy s Mu posłuszni, ale wszyscy nieposłuszni zgin. Rodzaju 13:5-13; 18:20-33; 19:1-29; Łukasza 17:28-32; 2 Piotra 2:6-8 ˙ JAK IZAAK DOSTAŁ DOBR ZON 16 ˙ ZY wiesz, kim jest ta kobieta? To Rebeka. A mzczyzna, do ´ ˙ ktorego idzie, to Izaak. Rebeka niedługo zostanie jego zon. Jak do tego doszło? ˙ Ojciec Izaaka, Abraham, chciał, zeby jego syn miał dobr ´ ˙ ˙ zon. Nie chciał, zeby to była kobieta z Kanaanu, bo mieszkancy ´ tej krainy czcili fałszywych bogow. Dlatego ´ zawołał swojego sług i powiedział: Idz do C ´ ˙ Charanu, gdzie mieszkaj moi krewni, i przyprowadz stamtd zon dla mojego syna Izaaka’. ´ ´ Sługa Abrahama od razu wził dziesic wielbłdow i wyruszył ´ ˙ ´ ´ w dług podroz. Kiedy znalazł si blisko miejscowosci, w ktorej ˙ mieszkali krewni Abrahama, zatrzymał si przy studni. Był juz ´ prawie wieczor. O tej porze kobiety z miasta przychodziły do studni ´ nabrac wody. Sługa Abrahama pomodlił si wic do Jehowy: ´ ´ ˙ Niech kobieta, ktor wybrałes na zon dla Izaaka, naczerpie wody ´ dla mnie i dla wielbłdow’. ´ Wkrotce do studni przyszła Rebeka. Gdy sługa j poprosił, ´ dała mu si napic. Potem jeszcze nanosiła wody dla wszystkich ´ ´ ˙ wielbłdow. Musiała si przy tym cizko napracowac, bo te ˙ zwierzta pij bardzo, bardzo duzo. ´ Kiedy skonczyła, sługa Abrahama zapytał, jak si nazywa ´ ´ ˙ jej ojciec. Spytał tez, czy mogłby u nich przenocowac. Rebeka ´ odpowiedziała: Moj ojciec nazywa si Betuel. W naszym domu jest ´ ´ ´ ˙ ˙ dosc miejsca i mozesz u nas zostac’. Sługa wiedział, ze Betuel jest synem brata Abrahama, Nachora. Upadł wic na kolana ˙ i podzikował Jehowie, ze przyprowadził go do krewnych jego pana. ´ Tego samego wieczoru zaczł rozmawiac z Betuelem i bratem ´ Rebeki, Labanem, i wyjasnił im, po co przyszedł. Obaj zgodzili si, ˙ ˙ zeby Rebeka z nim poszła i została zon Izaaka. Ale co na to ˙ Rebeka? Kiedy j zapytali, od razu si zgodziła. Dlatego juz nastpnego dnia wsiedli na wielbłdy i wyruszyli w dalek drog do Kanaanu. ´ Gdy przybyli na miejsce, był wieczor. Rebeka zobaczyła wtedy ´ ˙ ˙ mzczyzn, ktory spacerował po polu. Był to Izaak. On tez zobaczył Rebek i bardzo si ucieszył. Do tej pory cigle chodził smutny, ´ ˙ poniewaz trzy lata wczesniej umarła jego mama, Sara. Teraz ´ jednak bardzo zakochał si w Rebece i znowu był szczsliwy. Rodzaju 24:1-67 ´ NIEJEDNAKOWE BLIZNIAKI 17 ´ ˙ I CHŁOPCY na obrazku bardzo si od siebie rozni, prawda? ´ Czy wiesz, jak si nazywaj? Ten, ktory strzela z łuku, ma ´ na imi Ezaw, a chłopiec, ktory głaszcze owieczk, to Jakub. ´ Ezaw i Jakub byli blizniakami, synami Izaaka i Rebeki. Ezaw ´ ´ był dobrym mysliwym i czsto przynosił do domu cos do zjedzenia. Dlatego Izaak bardzo go kochał. Ale Rebeka wolała ˙ Jakuba, poniewaz był grzecznym, spokojnym chłopcem. ˙ W tym czasie zył jeszcze ich dziadek Abraham. Jakub na ´ pewno bardzo lubił słuchac, jak dziadek opowiada mu o Jehowie. ´ Abraham umarł, gdy miał 175 lat. Blizniaki miały wtedy po 15 lat. ´ Kiedy Ezaw skonczył 40 lat, ˙ ozenił si z dwiema kobietami z krainy Kanaan. Izaak i Rebeka martwili si z tego powodu, bo te kobiety nie oddawały czci Jehowie. C Pewnego dnia wydarzyło si ´ cos, przez co Ezaw strasznie si ´ rozzłoscił na swojego brata, Jakuba. Było to wtedy, gdy ˙ nadeszła pora, zeby Izaak pobłogosławił starszego syna. Ezaw ´ ˙ był troch starszy od Jakuba, wic myslał, ze to on dostanie ´ ´ błogosławienstwo. Ale prawo do niego sprzedał wczesniej ´ Jakubowi. Poza tym jeszcze zanim obaj si urodzili, Bog ´ ´ ˙ zapowiedział, ze błogosławienstwo otrzyma Jakub. I własnie tak si stało. Izaak pobłogosławił Jakuba. Gdy Ezaw si o tym dowiedział, okropnie rozgniewał si na ˙ brata. Groził nawet, ze go zabije. Usłyszała to Rebeka i bardzo ˙ si przestraszyła. Powiedziała do swojego mza, Izaaka: Nie ´ ˙ ´ ˙ znios tego, jesli Jakub tez wezmie sobie za zon kobiet z Kanaanu’. ´ ˙ Wtedy Izaak zawołał Jakuba i rzekł: Nie wolno ci ozenic ´ si z Kananejk. Idz do Charanu, do ´ twojego dziadka Betuela. Wez sobie za ´ ˙ zon jedn z corek wuja Labana’. Jakub posłuchał ojca i zaraz wyruszył w dalek drog do Charanu, gdzie mieszkali jego krewni. Rodzaju 25:5-11, 20-34; 26:34, 35; 27:1-46; 28:1-5; ´ Hebrajczykow 12:16, 17 JAKUB W CHARANIE 18 ´ ´ ZY wiesz, co robi teraz Jakub? Rozmawia z ludzmi, ktorych po ´ ˙ wielu dniach podrozy spotkał przy studni, gdy pilnowali owiec. ´ Jakub spytał ich: Skd jestescie?’ C Z Charanu’. A czy znacie Labana?’ ´ ´ Znamy’ — odpowiedzieli. O, własnie idzie jego corka Rachela i prowadzi owce’. Popatrz na obrazek. Czy widzisz Rachel? Kiedy Jakub zobaczył Rachel z owcami wuja Labana, podszedł ´ ´ ˙ i odsunł kamien ze studni, zeby owce mogły si napic. Potem ´ pocałował Rachel i wytłumaczył jej, kim jest. Szczsliwa Rachela ´ ˙ pobiegła do domu, zeby opowiedziec o wszystkim swojemu ojcu, Labanowi. Jakub zatrzymał si u Labana, ´ ktory bardzo si z tego cieszył. A gdy ´ ´ ˙ Jakub zapytał, czy mogłby ozenic si z Rachel, Laban chtnie si zgodził. Poprosił ˙ jednak Jakuba, zeby najpierw przez siedem lat u niego pracował. Jakub zrobił tak, bo bardzo kochał Rachel. Ale czy wiesz, co si ´ ˙ ˙ wydarzyło, kiedy juz miała zostac jego zon? Zamiast Racheli Laban dał Jakubowi swoj ´ starsz cork, Le. Dopiero gdy Jakub zgodził ´ si pracowac przez nastpne siedem lat, dostał ˙ ˙ ´ tez Rachel. W tamtych czasach mzczyzni ´ ´ ˙ ˙ mogli miec wicej niz jedn zon. Bog im na to ´ pozwalał. Ale teraz jest inaczej. Biblia mowi, ´ ˙ ˙ ˙ ˙ ze mz moze miec tylko jedn zon. Rodzaju 29:1-30 ˙ DUZA RODZINA JAKUBA 19 ´ ˙ OPATRZ, jaka duza rodzina. To Jakub i jego dwunastu synow. ´ ˙ ´ Oprocz nich Jakub miał tez corki. A czy znasz imiona tych ´ dzieci? Zaraz poznamy niektore z nich. ´ Najpierw Lea urodziła Rubena. Potem na swiat przyszedł Symeon, Lewi i Juda. Niestety, Rachela nie miała dzieci i bardzo si ˙ ˙ tym martwiła. Dała wic Jakubowi za zon swoj słuzc, Bilh. ´ ´ Bilha urodziła dwoch chłopcow. Nazywali si Dan i Naftali. Wtedy ´ ˙ ˙ Lea takze dała Jakubowi swoj słuzc, Zilp, ktora urodziła Gada ´ ´ i Aszera. Na koniec Lea urodziła jeszcze dwoch synow: Issachara i Zebulona. ˙ I wreszcie dziecko urodziła tez Rachela! Swojemu synkowi dała na ´ ´ ´ imi Jozef. Pozniej dowiemy si o nim wicej, bo z czasem stał si ´ ˙ bardzo wazn osob. Tych jedenastu synow urodziło si Jakubowi ˙ wtedy, gdy mieszkał u ojca swoich zon, Labana. ´ ˙ ´ Jakub miał rowniez corki, ale Biblia wymienia imi tylko jednej. Ta ´ corka nazywała si Dina. ´ ´ ´ ´ ˙ W koncu Jakub postanowił pozegnac si z Labanem i wrocic do ˙ ˙ krainy Kanaan. Zabrał swoj duz rodzin, a takze wielkie stada owiec i bydła i wyruszył w dług drog. ´ ´ ´ I w ten sposob wszyscy znalezli si w Kanaanie. Po jakims czasie, ´ ˙ ´ gdy byli w podrozy, Rachela zaczła rodzic drugiego syna. Bardzo ´ ´ cierpiała i niestety umarła. Na szczscie chłopczyk, ktory si urodził, był zdrowy. Jakub nazwał go Beniamin. ´ ´ Postarajmy si zapamitac imiona dwunastu synow Jakuba, bo od ´ ´ nich wywodził si cały narod izraelski, ktory składał si z dwunastu plemion. Nawet nazwy tych plemion pochodziły od imion dziesiciu ´ ´ ´ ´ synow Jakuba i dwoch synow Jozefa. Jeszcze przez wiele lat po ´ ˙ urodzeniu si tych wszystkich chłopcow zył Izaak, ojciec Jakuba. Na ´ ˙ pewno bardzo si cieszył, ze ma tyle wnukow. Ale zobaczmy, co Rodzaju 29:32-35; 30:1-26; 35:16-19; 37:35 spotkało jego wnuczk Din. P DINA WPADA W KŁOPOTY 20 ´ IESZ, do kogo tutaj podchodzi Dina? Przyszła odwiedzic kilka dziewczt z Kanaanu. Czy jej tata, Jakub, byłby ´ ´ ´ z tego zadowolony? Jesli chcesz znac odpowiedz na to pytanie, ´ przypomnij sobie, co o kobietach z tej krainy mysleli Abraham i Izaak. ´ ˙ ˙ Czy Abraham chciał, zeby jego syn Izaak ozenił si z jaks ˙ Kananejk? Nie. A czy Izaak i Rebeka chcieli, zeby ich syn Jakub ˙ ˙ miał zon Kananejk? Tez nie. Czy wiesz, dlaczego? ´ ˙ ˙ Dlatego, ze mieszkancy Kanaanu słuzyli fałszywym bogom. ´ ˙ ˙ Z tego powodu nie mogli byc dobrymi mzami ani zonami. ´ ˙ Nie nadawali si tez na przyjacioł. Na pewno wic Jakub nie ´ ˙ byłby zadowolony, ze jego corka spotyka si z kananejskimi dziewcztami. ´ Na kłopoty nie trzeba było długo czekac. Czy widzisz na obrazku ´ tego Kananejczyka, ktory patrzy na Din? Nazywa si Szechem. Gdy pewnego dnia Dina znowu przyszła, Szechem złapał j ˙ ˙ ˙ ˙ i zmusił, zeby si z nim połozyła, tak jak kładzie si zona z mzem. ´ ´ ´ ˙ ˙ Było to bardzo złe, bo oprocz mza i zony nikomu nie wolno kłasc ´ ´ si w ten sposob. Ale na tym nie koniec kłopotow. ´ ´ Kiedy bracia Diny usłyszeli, co si stało, wpadli w wielk złosc. ˙ Dwaj z nich, Symeon i Lewi, byli tak rozgniewani, ze chwycili za miecze, pobiegli do miasta i niespodziewanie napadli na ´ ´ ´ jego mieszkancow. Razem ze swoimi bracmi zabili Szechema ˙ ˙ i wszystkich innych mzczyzn. Jakub bardzo si gniewał, ze jego ´ synowie zrobili cos tak okropnego. ˙ A od czego si to wszystko zaczło? Od tego, ze Dina szukała ´ ´ ´ ´ przyjacioł wsrod ludzi, ktorzy nie słuchali Boga. My nie chcemy ´ ´ Rodzaju 34:1-31 miec takich przyjacioł, prawda? W ´ BRACIA NIENAWIDZ JOZEFA 21 ´ ZY widzisz tego smutnego chłopca? To Jozef. Jego przyrodni ´ ´ bracia własnie sprzedali go ludziom, ktorzy wdruj do ´ Egiptu. Jozef bdzie tam niewolnikiem. Ale jak jego bracia mogli ´ ´ ˙ zrobic cos tak okropnego? Wszystko zaczło si od tego, ze mu ´ zazdroscili. ´ Ich ojciec, Jakub, bardzo kochał Jozefa. Podarował mu na przykład pikn dług szat. Gdy dziesiciu starszych braci ´ ´ ´ widziało, jak Jakub kocha Jozefa, bardzo mu zazdroscili i w koncu ´ zaczli go nienawidzic. Jednak nienawidzili go z jeszcze innego powodu. ´ ´ ˙ ˙ Jozef miał dwa sny. Za kazdym razem sniło mu si, ze bracia kłaniaj si przed nim. Kiedy im o tym opowiedział, poczuli do ´ ´ niego jeszcze wiksz nienawisc. ´ Pewnego dnia starsi bracia Jozefa pilnowali owiec swojego ´ ˙ ojca. Jakub poprosił Jozefa, zeby poszedł do nich i sprawdził, jak sobie radz. Gdy bracia go zau´ ´ ˙ wazyli, zaczli mowic jeden do drugiego: Zabijmy go!’ Ale najstarszy, Ruben, ˙ przekonał ich, zeby tego nie robili. ´ Złapali wic Jozefa i wrzucili go do wyschnitego dołu na wod. Potem usiedli, ´ ˙ zeby si naradzic, co ´ z nim zrobic. C ´ ˙ ˙ Akurat przejezdzali tamtdy ludzie, ktorych nazywano Ismaelitami. Wtedy Juda zaproponował: Sprzedajmy go tym ´ ˙ Ismaelitom’. Tak tez zrobili. Sprzedali Jozefa za 20 srebrnych ´ ˙ ´ pienizkow, to znaczy za 20 srebrnikow. Było to bardzo okrutne, prawda? Ale co teraz powiedz ojcu? Zabili kozła i par razy umoczyli ´ w jego krwi pikn szat Jozefa. Potem zabrali j do domu, ´ ´ pokazali ojcu i powiedzieli: Zobacz, co znalezlismy. Czy ´ to przypadkiem nie jest szata Jozefa?’ ˙ Jakub poznał ubranie i zawołał: Na pewno pozarło ´ ˙ go jakies dzikie zwierz!’ Jego synowie chcieli, zeby ´ ´ tak własnie myslał. Jakub był strasznie smutny. ´ ˙ Płakał przez wiele, wiele dni. Tymczasem Jozef zył. Przeczytajmy teraz, co si z nim dalej działo. Rodzaju 37:1-35 ´ JOZEF W WIZIENIU 22 ´ IEDY Jozef znalazł si w Egipcie, miał dopiero 17 lat. Został tam ´ ´ sprzedany Potyfarowi. Potyfar był sług krola Egiptu, ktorego nazywano faraonem. ´ ˙ ˙ Jozef cizko pracował dla swojego pana. Gdy wic był juz dorosły, ´ Potyfar oddał mu pod opiek cały swoj dom. W takim razie dlaczego ´ ˙ na tym obrazku widzimy Jozefa w wizieniu? Wszystko przez zon Potyfara. ´ ´ ˙ ˙ ˙ Poniewaz Jozef wyrosł na bardzo przystojnego mzczyzn, zona ˙ ˙ ˙ ˙ Potyfara chciała, zeby si z ni połozył. Ale on wiedział, ze mzczyzna ´ ´ ´ ˙ ˙ ˙ nie moze si kłasc z czyjs zon, i nie zgodził si na to. Wtedy zona ´ ´ ´ ˙ Potyfara wpadła w wielk złosc. Gdy jej mz wrocił do domu, skłamała: ´ ´ ˙ ´ Ten wstrtny Jozef probował si ze mn połozyc!’ Potyfar uwierzył ´ ´ ˙ zonie. Bardzo si rozgniewał na Jozefa i kazał go zamknc w wizieniu. ´ ˙ Naczelnik wizienia szybko zobaczył, ze Jozef jest dobrym ´ ´ ˙ ´ ´ człowiekiem. Zrobił go wic przełozonym wszystkich wizniow. Pozniej ´ ˙ do tego wizienia dostali si tez dwaj słudzy, na ktorych rozgniewał si ´ faraon. Był to piekarz, ktory piekł dla niego chleb, oraz podczaszy, ´ ´ ´ ktory podawał mu wino. Pewnej nocy jednemu i drugiemu sniło si cos ´ niezwykłego, ale nie wiedzieli, co to mogło znaczyc. Nastpnego dnia ´ ´ Jozef zaproponował: Opowiedzcie mi, co wam si sniło’. Wysłuchał ich ˙ i dziki pomocy Bozej wytłumaczył, co te sny znaczyły. K Podczaszemu powiedział: Za trzy dni zostaniesz wypuszczony ´ z wizienia i znow bdziesz podawał faraonowi kielich z winem’. ´ ˙ ˙ Poprosił tez: Kiedy std wyjdziesz, wspomnij o mnie faraonowi i pomoz ´ mi wydostac si z tego miejsca’. A piekarzowi powiedział: Za trzy dni ´ ˙ faraon kaze ci ucic głow’. ´ Po trzech dniach wydarzyło si dokładnie to, co zapowiedział Jozef. ´ ´ Faraon kazał scic piekarza. A podczaszy wyszedł z wizienia i znowu ´ ´ ´ ´ mogł usługiwac krolowi. Niestety, zupełnie zapomniał o Jozefie! Nie ´ ´ opowiedział o nim faraonowi i Jozef musiał dalej siedziec w wizieniu. Rodzaju 39:1-23; 40:1-23 SNY FARAONA 23 ´ ´ ´ INŁ jeden rok, pozniej drugi, a Jozef cigle siedział w wizieniu. Podczaszy całkiem o nim zapomniał. Ale pewnej ´ nocy faraon miał dwa bardzo dziwne sny. Czy widzisz go, jak spi? ´ Gdy rano si obudził, zaczł si zastanawiac, co te sny mog ´ ´ znaczyc. Wezwał wic swoich mdrcow i wszystko im opowiedział. ´ ´ Oni jednak nie potrafili wytłumaczyc tych snow. ´ I wtedy podczaszy wreszcie przypomniał sobie o Jozefie! Powiedział do faraona: Kiedy byłem w wizieniu, spotkałem ´ ´ człowieka, ktory umiał tłumaczyc sny’. Faraon kazał wic ´ ´ natychmiast przyprowadzic Jozefa. M Nastpnie opowiedział mu swoje sny: ´ Zobaczyłem siedem tłustych, piknych krow. A potem zobaczyłem siedem bardzo chudych ˙ i brzydkich. I te chude krowy pozarły te tłuste. ´ W drugim snie zobaczyłem, jak z jednej łodygi wyrasta siedem grubych, dojrzałych ´ ´ ´ ´ kłosow. Pozniej zobaczyłem siedem kłosow cienkich i suchych. I te ´ cienkie kłosy zaczły połykac te grube’. ´ Jozef powiedział do faraona: Oba sny oznaczaj to samo. Siedem ´ ´ tłustych krow i siedem grubych kłosow to siedem lat, a siedem ´ ´ chudych krow i siedem cienkich kłosow to nastpne siedem lat. ´ ´ Przez siedem lat ziemia w Egipcie bdzie rodzic mnostwo jedzenia. Ale potem nadejdzie siedem lat, kiedy jedzenia bdzie bardzo mało’. ´ Dlatego Jozef poradził faraonowi: Wybierz sobie mdrego ´ ˙ człowieka, ktory dopilnuje, zeby przez siedem dobrych lat zbierano ´ ´ ˙ zywnosc. Dziki temu gdy przyjdzie siedem złych lat, ludzie bd ´ ´ mieli co jesc’. Faraonowi spodobał si ten pomysł. Do ´ ´ ˙ zbierania zywnosci i robienia zapasow wy´ ´ ´ znaczył Jozefa. W ten sposob Jozef stał si ˙ ˙ w Egipcie naprawd wazn osob. Wazniejszy od niego był tylko faraon. Upłynło osiem lat i ludziom brakowało ´ ´ ˙ juz jedzenia. I wtedy Jozef kogos zobaczył. ´ ´ Czy chciałbys wiedziec, kogo? Swoich dziesiciu starszych braci! Zostali przysłani do Egiptu przez swojego ojca, Jakuba, bo tam, ˙ gdzie mieszkali — w Kanaanie — nie było juz ´ ´ ´ co jesc. Jozef poznał braci, ale oni go nie po´ ˙ znali. A wiesz, dlaczego? Dlatego, ze Jozef był teraz starszy i zupełnie inaczej ubrany. ´ ´ Jozef cos sobie wtedy przypomniał. Kiedy był jeszcze chłopcem, ´ ˙ sniło mu si, ze jego bracia si przed nim kłaniaj. Pamitasz, jak ´ ´ ´ ˙ o tym czytalismy? Jozef zrozumiał, ze to Bog przysłał go do Egiptu, ´ ´ ˙ i to z bardzo waznego powodu. Jak myslisz, co Jozef teraz zrobi? Zaraz si dowiemy. Rodzaju 41:1-57; 42:1-8; 50:20 ´ JOZEF WYSTAWIA BRACI ´ NA PROB 24 ´ ´ OZEF chciał si dowiedziec, czy jego starsi bracia dalej s tacy ´ ´ okrutni jak kiedys. Dlatego powiedział: Jestescie szpiegami. ´ ´ ´ ´ ˙ Przyszliscie zobaczyc, gdzie mozna napasc nasz kraj’. ´ ˙ Nie jestesmy szpiegami’ — odpowiedzieli. Nie mamy zadnych ´ ´ ´ złych zamiarow. Jestesmy bracmi. Dawniej było nas dwunastu, ale ˙ jednego brata juz nie ma, a najmłodszy został w domu z ojcem’. ´ ´ ˙ ˙ Jozef udał, ze w to nie wierzy. Chociaz pozwolił im wzic ´ ´ jedzenie i wrocic do domu, to jednego z nich, Symeona, za˙ trzymał w wizieniu. Na dodatek powiedział: Jezeli chcecie tu J ´ ´ jeszcze przyjechac, musicie zabrac ze sob swojego najmłodszego brata’. Po powrocie do Kanaanu bracia opowiedzieli wszystko ojcu. ´ Jakub strasznie si zmartwił. Najpierw straciłem Jozefa, a teraz ´ jeszcze Symeona!’ — zawołał. Nie pozwol wam zabrac mojego ´ najmłodszego syna, Beniamina’. Ale gdy zaczło brakowac im ´ ´ ´ jedzenia, w koncu Jakub musiał go puscic. ´ ´ W ten sposob Jozef znowu zobaczył swoich braci. Bardzo si ´ ˙ ucieszył, ze jest z nimi jego młodszy brat, Beniamin. Oni oczywiscie ´ ˙ ˙ nie wiedzieli, ze ta wazna osoba to Jozef. A on postanowił teraz ´ ´ wystawic swoich dziesiciu przyrodnich braci na prob. ´ ´ ˙ Kazał sługom nasypac zboza do ich workow. Ale do worka ´ ˙ ´ ˙ Beniamina kazał włozyc takze swoj ulubiony srebrny kielich. Bracia nic o tym nie wiedzieli i ruszyli w drog. Kiedy troch odjechali, ´ Jozef wysłał za nimi swoich sług. Słudzy dogonili ich i zapytali: ´ Dlaczego ukradliscie srebrny kielich naszego pana?’ ´ ˙ Nie ukradlismy zadnego kielicha’ — odpowiedzieli bracia. ´ ´ ˙ Mozecie zabic tego, u ktorego go znajdziecie’. ´ Słudzy przeszukali wszystkie worki. Popatrz na obrazek. Własnie ´ znalezli kielich w worku Beniamina. Wtedy powiedzieli: Wy ´ ´ ´ ˙ mozecie isc dalej, ale Beniamin pojdzie z nami’. Co teraz zrobi dziesiciu jego przyrodnich braci? ´ ´ ´ Wszyscy wrocili z Beniaminem do domu Jozefa. Jozef powiedział ´ ´ ´ ˙ im: Wy mozecie odejsc, ale Beniamin musi tu zostac. Bdzie moim niewolnikiem’. ´ ´ ˙ Na to odezwał si Juda: Jezeli wroc do domu bez chłopca, moj ojciec umrze, bo bardzo go kocha. Dlatego, prosz, zatrzymaj mnie ´ zamiast niego i to mnie zrob swoim niewolnikiem, a chłopca ´ ´ wypusc’. ´ ˙ Jozef przekonał si, ze jego bracia si zmienili i naprawd nie s ˙ juz okrutni. I co wtedy zrobił? Rodzaju 42:9-38; 43:1-34; 44:1-34 25 RODZINA JAKUBA PRZEPROWADZA SI DO EGIPTU ´ ˙ ˙ OZEF dotd nie pokazywał, co czuje, ale dłuzej juz nie ´ ´ ´ ´ mogł wytrzymac. Kazał wyjsc z pokoju wszystkim sługom, ´ ˙ a gdy został sam z bracmi, wybuchnł płaczem. Mozemy sobie ´ ˙ wyobrazic, jak jego bracia si zdziwili. Nie wiedzieli przeciez, ´ ´ dlaczego on płacze. W koncu rzekł: To ja, Jozef. Powiedzcie mi, ˙ czy ojciec jeszcze zyje?’ ´ Bracia ze zdziwienia nie mogli wykrztusic ani słowa. Poza tym ´ ´ byli przestraszeni. Ale Jozef zachcił ich: Podejdzcie do mnie’. ´ ˙ Podeszli wic blizej, a wtedy powiedział: To ja, Jozef, wasz brat, ´ ´ ktorego sprzedaliscie do Egiptu’. ´ ´ ˙ Potem mowił do nich dalej: Nie martwcie si, ze sprzedaliscie ´ ˙ mnie tutaj. Tak naprawd to Bog posłał mnie do Egiptu, zeby ´ ´ ˙ uratowac duzo ludzi. Faraon pozwolił mi panowac nad całym tym J krajem. Dlatego teraz szybko wracajcie do ojca i wszystko mu ´ ˙ opowiedzcie. I poproscie, zeby tu przyszedł i zamieszkał’. ´ ´ ´ ´ ´ Jozef zaczł obejmowac, sciskac i całowac braci. Kiedy faraon ´ ˙ usłyszał, ze przybyli bracia Jozefa, powiedział: Niech wezm wozy i przywioz tutaj ojca i swoje rodziny. Dam im najlepsz ziemi w całym Egipcie’. ´ ´ ´ I tak własnie zrobili. Zobacz, jak Jozef wita si z ojcem, ktory z cał rodzin przyjechał do Egiptu. ˙ Rodzina Jakuba była wtedy bardzo duza. Składała si ´ z około siedemdziesiciu osob, nie liczc sług. Wszyscy oni ˙ zamieszkali w Egipcie. Zostali nazwani Izraelitami, poniewaz ´ Bog zmienił Jakubowi imi na Izrael. Jak si ´ ´ pozniej dowiemy, Izraelici stali si dla Boga ´ szczegolnym narodem. Rodzaju 45:1-28; 46:1-27 HIOB—CZŁOWIEK WIERNY BOGU 26 ZY nie szkoda ci tego chorego człowieka? To Hiob. Obok stoi ´ ´ ´ ˙ jego zona. A wiesz, co własnie mowi do Hioba? Mowi mu: Przeklnij Boga i umrzyj!’ Dowiemy si zaraz, dlaczego powiedzia´ ła cos takiego i dlaczego Hiob tyle cierpiał. C Hiob był wierny i posłuszny Bogu. Mieszkał w krainie Uc, niedaleko Kanaanu. Jehowa bardzo kochał Hioba, ale ´ ˙ był tez ktos, kto go nienawidził. Czy wiesz, kto to był? To Szatan Diabeł. Na pew˙ no pamitasz, ze Szatan to zły ´ anioł, ktory nienawidzi Jehowy. Nakłonił Adama i Ew, ´ ˙ zeby przestali słuchac Boga. ´ ˙ Pomyslał wic, ze do tego sa´ ´ ˙ mego namowi tez wszystkich innych. Ale czy rzeczywiscie mu si to ˙ udało? Wcale nie. Przypomnij sobie tylko, jak duzo wiernych ludzi ´ ´ ´ poznalismy do tej pory. Ilu z nich umiałbys wymienic? ´ Kiedy w Egipcie umarli Jakub i Jozef, nie było na ziemi drugiego ´ człowieka, ktory by był tak wierny Jehowie jak Hiob. Jehowa chciał ´ ´ ´ ˙ ˙ pokazac Szatanowi, ze nie kazdy człowiek da si namowic do zła, wic powiedział: Popatrz na Hioba. Zobacz, jaki jest mi wierny’. ˙ Tak, jest wierny’, odpowiedział Szatan, ale tylko dlatego, ze mu ´ ˙ błogosławisz i ze jest taki bogaty. Gdybys mu wszystko zabrał, na pewno by Ci przeklinał’. ´ ˙ Wtedy Jehowa rzekł: W takim razie pozwalam ci, zebys zabrał mu ´ ˙ wszystko, co ma. Mozesz mu zrobic, co tylko chcesz. Zobaczymy, czy ´ bdzie mnie przeklinał. Ale pamitaj: nie wolno ci go zabic’. ˙ Najpierw Szatan sprawił, ze złodzieje ukradli Hiobowi bydło ˙ i wielbłdy i pozabijali jego owce. Potem spowodował, ze nadeszła burza ´ ´ i zginło dziesicioro synow i corek Hioba. Nastpnie sprowadził ´ ˙ na Hioba cizk chorob. Hiob bardzo cierpiał. Własnie dlatego ˙ zona powiedziała mu: Przeklnij Boga i umrzyj!’ Ale Hiob tego nie ´ ´ ´ ´ zrobił. Pozniej przyszło jeszcze trzech fałszywych przyjacioł, ktorzy ´ ˙ wmawiali mu, ze był złym człowiekiem. Hiob jednak nie przestał byc wierny Bogu. ˙ Jehowa bardzo si z tego cieszył i pobłogosławił Hiobowi. Mozesz to ´ ´ zobaczyc na obrazku. Bog wyleczył go z jego strasznej choroby. Potem ´ Hiobowi urodziło si dziesicioro slicznych dzieci. Poza tym miał teraz ´ dwa razy wicej bydła, owiec i wielbłdow. ´ ´ A czy ty zawsze bdziesz wierny Jehowie jak Hiob? Jesli tak, to Bog ´ ˙ ˙ ´ pobłogosławi takze tobie. Bdziesz mogł zyc wiecznie, gdy cała ziemia ´ Hioba 1:1-22; 2:1-13; 42:10-17 stanie si taka pikna jak ogrod Eden. ´ W EGIPCIE PANUJE ZŁY KROL 27 ´ ˙ ´ ˙ OPATRZ, s tu mzczyzni, ktorzy zmuszaj innych do cizkiej ´ pracy. Czy widzisz, jak ten człowiek bije jednego z robotnikow? Ci robotnicy s z rodziny Jakuba. To Izraelici. A ludzie, ´ ktorzy zmuszaj ich do pracy, to Egipcjanie. Izraelici stali si niewolnikami Egipcjan. Jak do tego doszło? ˙ Przez wiele, wiele lat duza rodzina Jakuba mieszkała sobie ´ ´ spokojnie w Egipcie. Opiekował si nimi Jozef, ktory był bardzo ´ ˙ ˙ wazn osob. Wazniejszy od niego był tylko krol — faraon. Ale ´ ´ ´ potem Jozef umarł. A w Egipcie zaczł panowac nowy faraon, ktory ´ nie lubił Izraelitow. ´ To własnie przez tego złego faraona Izraelici stali si nie´ ´ wolnikami. Faraon wyznaczył ludzi, ktorzy mieli ich pilnowac. Ci P ˙ dozorcy byli naprawd okrutni. Kazali Izraelitom bardzo cizko ´ ´ ´ pracowac i budowac dla faraona miasta. Mimo to Izraelitow ´ ´ ˙ było coraz wicej. Po jakims czasie Egipcjanie zaczli si bac, ze ´ ˙ ˙ Izraelitow bdzie za duzo i ze bd za silni. ´ Czy wiesz, co wtedy zrobił faraon? Zawołał kobiety, ktore pomagały Izraelitkom przy rodzeniu dzieci, i powiedział: Macie ´ ´ ´ ˙ zabijac kazdego chłopca, ktory si urodzi’. Na szczscie były to dobre kobiety i nie zabijały dzieci. Wtedy faraon rozkazał całemu swojemu ludowi: Zabierajcie ´ ´ Izraelitom małych chłopcow i zabijajcie ich. Macie zostawiac tylko dziewczynki’. Czy to nie był okropny rozkaz? Dowiedzmy si teraz, ´ jak został uratowany jeden mały chłopczyk. Wyjscia 1:6-22 JAK ZOSTAŁ URATOWANY ˙ MAŁY MOJZESZ 28 ´ ´ POJRZ, jak ten dzidzius płacze i jak mocno trzyma t pani za ˙ palec. To Mojzesz. A wiesz, kim jest ta ładna pani? To egipska ´ ˙ ksizniczka, corka samego faraona. ˙ Mama Mojzesza przez trzy miesice ukrywała synka przed ˙ ˙ ˙ Egipcjanami, zeby go nie zabili. Ale wiedziała, ze w kazdej chwili ´ ´ ´ ´ mog go znalezc. Dlatego postanowiła zrobic jeszcze cos innego. ˙ Wziła koszyk i zalepiła w nim dziurki, tak zeby nie dostała si ´ ˙ ˙ do niego woda. Potem włozyła Mojzesza do srodka i schowała ˙ koszyk w wysokiej trawie przy brzegu rzeki Nil. Kazała tez ´ ´ ˙ siostrzyczce Mojzesza, Miriam, stanc niedaleko i patrzec, co si bdzie działo. ´ ´ ˙ Po chwili nad Nil przyszła corka faraona, zeby si wykpac. Nagle ˙ ˙ ´ zauwazyła w trawie koszyk. Powiedziała wic do słuzcej: Idz tam ´ ´ i przynies mi ten koszyk’. Kiedy zajrzała do srodka, zobaczyła ´ ˙ ˙ slicznego chłopczyka! Malutki Mojzesz bardzo płakał i ksizniczce ´ ˙ ˙ zrobiło si go zal. Nie chciała, zeby stało mu si cos złego. S Wtedy podeszła Miriam. Widzisz j na obrazku? Miriam zapytała ´ ´ ´ ˙ cork faraona: Czy mam zawołac jaks Izraelitk, zeby karmiła dla ciebie to dziecko?’ ˙ Dobrze, zawołaj’ — zgodziła si ksizniczka. Miriam szybko pobiegła i opowiedziała wszystko mamie. Kiedy ´ ˙ ˙ ˙ mama Mojzesza przyszła, ksizniczka rzekła: Chc, zebys wziła to dziecko i je karmiła, a ja ci za to zapłac’. ´ ˙ W ten sposob Mojzeszem opiekowała si jego własna mama. ´ ´ ´ ˙ Pozniej, gdy był juz wikszy, zaprowadziła go do corki faraona, ´ ˙ ktora uznała go za swojego syna. Odtd Mojzesz mieszkał w domu ´ Wyjscia 2:1-10 faraona. ˙ DLACZEGO MOJZESZ UCIEKA 29 ´ ˙ OPATRZ, Mojzesz ucieka z Egiptu. Czy widzisz ludzi, ktorzy ´ ´ go goni? A czy wiesz, dlaczego chc go zabic? Sprobujmy si ´ tego dowiedziec. ´ ´ ˙ Mojzesz mieszkał w domu faraona, krola Egiptu. Stał si kims ˙ ˙ bardzo mdrym i bardzo waznym. Wiedział jednak, ze nie jest Egip˙ cjaninem i ze jego prawdziwi rodzice s izraelskimi niewolnikami. ´ ´ ´ ´ ˙ Pewnego dnia, gdy miał juz 40 lat, postanowił pojsc i sprawdzic, ˙ ˙ jak Izraelici sobie radz. Było im naprawd cizko. Mojzesz zoba´ ˙ czył, ze jednego z nich bije jakis Egipcjanin. Rozejrzał si, a ponie˙ ˙ waz nikogo nie zauwazył, uderzył ˙ Egipcjanina tak, ze go zabił. Potem jego ciało zakopał w piasku. ˙ Nastpnego dnia Mojzesz znowu ´ poszedł do swojego ludu. Myslał, ´ ´ ˙ ze mogłby pomoc Izraelitom, tak ˙ ˙ zeby nie byli dłuzej niewolnikami. ´ I wtedy zobaczył, jak dwoch z nich bije si ze sob. Powiedział wic do ´ tego, ktory robił drugiemu krzywd: Dlaczego bijesz swojego brata?’ P Ale ten człowiek odpowiedział: Kto ci uczynił naszym panem i s´ ´ ˙ dzi? Moze chcesz mnie zabic, tak jak zabiłes tego Egipcjanina?’ ˙ ˙ Mojzesz bardzo si przestraszył. Zrozumiał, ze ludzie dowiedzieli ˙ si, co zrobił. Usłyszał o tym takze faraon i wysłał swoich sług, ´ ´ ˙ ˙ ˙ zeby zabili Mojzesza. Własnie dlatego Mojzesz musiał uciekac z Egiptu. ´ ˙ Kiedy opuscił Egipt, powdrował bardzo daleko, az do kraju ´ Midian. Poznał tam rodzin człowieka, ktory nazywał si Jetro. ´ ˙ ˙ Mojzesz ozenił si z jego cork Cyppor. Został pasterzem ˙ i pilnował owiec Jetry. Przez 40 lat zył w krainie Midian. Teraz ´ ´ ´ miał 80 lat. Ktoregos dnia, gdy pasł owce, zdarzyło si cos ´ ´ ´ ˙ niezwykłego — cos, co zmieniło całe jego zycie. Przewroc kartk, ´ Wyjscia 2:11-25; Dzieje 7:22-29 a dowiesz si, co to było. PŁONCY KRZAK 30 ˙ IEDY pewnego razu Mojzesz wdrował ze swoimi owcami i szukał dla nich trawy, znalazł ´ si przy gorze Horeb. Zobaczył tam ´ krzak, ktory si palił, a mimo to si nie spalał! ´ Jakie to dziwne’ — pomyslał. Mu´ ´ ´ sz podejsc i popatrzec na to z bliska’. Zrobił tak, a wtedy z krzaka ´ ˙ odezwał si głos: Nie podchodz juz ˙ blizej. I zdejmij sandały, bo stoisz na ´ ´ ´ switej ziemi’. To mowił Bog przez ˙ anioła. Z tego powodu Mojzesz zasłonił sobie twarz. ´ ´ Potem Bog powiedział: Dosyc si ´ napatrzyłem, jak moj lud mczy si w Egipcie. Postanowiłem go wyzwo´ ´ ´ lic. Idz i wyprowadz go stamtd’. ˙ Jehowa chciał, zeby Izraelici zamieszkali w piknej krainie Kanaan. ˙ Mojzesz jednak zapytał: Ale jak ´ ˙ ja mam to zrobic? Przeciez nie jes˙ tem nikim waznym. A nawet gdybym ´ poszedł do Izraelitow, bd chcieli ´ wiedziec, kto mnie przysłał. I co im wtedy powiem?’ K Powiesz im: „Przysłał mnie JE´ ´ HOWA, Bog Abrahama, Bog Izaaka ´ ˙ i Bog Jakuba” ’. Jehowa dodał tez: To jest moje imi na zawsze’. ´ ´ ˙ Ale przypuscmy, ze mi nie ˙ uwierz, kiedy im powiem, ze to ´ Ty mnie wysłałes’ — odpowiedział ˙ Mojzesz. A co trzymasz w rce?’ — spytał ´ go Bog. Lask’. ´ To rzuc j na ziemi’ — rozkazał ˙ Jehowa. Mojzesz posłuchał i laska ´ ˙ zamieniła si w wza. Potem Bog pokazał mu drugi cud. Kazał mu ´ schowac rk pod ubranie. Gdy ˙ Mojzesz wyjł j z powrotem, by´ ła biała jak snieg! Wygldała tak, jakby chorował na straszn choro´ ´ ´ b, ktora nazywa si trd. Pozniej ˙ ˙ Jehowa dał Mojzeszowi moc, zeby ´ ´ mogł zrobic jeszcze trzeci cud. Na koniec rzekł: Kiedy Izraelici zoba˙ cz te cuda, na pewno uwierz, ze ci wysłałem’. ´ ˙ Mojzesz wrocił wic do domu ´ ´ ´ ´ i poprosił Jetr: Pozwol mi pojsc do Egiptu, bo chciałbym si do´ ˙ wiedziec, jak zyj moi krewni’. ˙ ˙ Pozegnali si i Mojzesz wyruszył z powrotem do Egiptu. ´ Wyjscia 3:1-22; 4:1-20 ˙ MOJZESZ I AARON U FARAONA 31 ´ ˙ AMITASZ cuda z poprzedniej opowiesci? Kiedy Mojzesz ´ wrocił do Egiptu, opowiedział o nich swojemu bratu, ˙ Aaronowi. A gdy pokazali je Izraelitom, wszyscy uwierzyli, ze jest z nimi Jehowa. ˙ Potem Mojzesz i Aaron poszli do faraona i powiedzieli mu: Tak ´ ´ ´ ´ ´ ˙ mowi Jehowa, Bog Izraela: „Wypusc moj lud na trzy dni, zeby ´ ´ ´ ´ mogł mi oddac czesc na pustyni” ’. Ale faraon odpowiedział: Nie ´ ˙ wierz w zadnego Jehow i nie wypuszcz Izraelitow’. ˙ Faraon był bardzo rozgniewany. Dlaczego? Poniewaz Izraelici, ´ ´ ´ ˙ zeby oddac czesc Jehowie, prosili o dni wolne od pracy. Nakazał im ´ ˙ ˙ wic pracowac jeszcze cizej. Mojzeszowi zrobiło si smutno, bo ´ ˙ Izraelici mowili, ze to wszystko jego wina. Jednak Jehowa poradził ´ ´ ˙ ˙ mu, zeby si nie martwił. Zmusz faraona, zeby wypuscił moj lud’ — powiedział. ˙ Mojzesz i Aaron znowu poszli do faraona. Tym razem pokazali ˙ mu cud. Aaron rzucił swoj lask i laska zamieniła si w duzego ˙ ˙ wza. Wtedy mdrcy faraona takze rzucili swoje laski i one ´ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ tez zamieniły si w wze. Ale spojrz! Wz Aarona pozera wze ´ ´ ´ ´ mdrcow. Mimo to faraon nie chciał wypuscic Izraelitow. ˙ Nadeszła pora, zeby Jehowa dał faraonowi nauczk. Czy wiesz, ´ ´ jak to zrobił? Sprowadził na Egipt dziesic plag, to znaczy dziesic ´ ´ strasznych nieszczsc. ˙ ˙ Czsto zdarzało si, ze w czasie plagi faraon wzywał Mojzesza ´ ´ ˙ ´ i prosił: Zrobcie cos, zeby ta plaga si skonczyła, a na pewno was wypuszcz’. Ale kiedy plaga mijała, zmieniał zdanie. Dalej nie ´ ´ ´ ´ ´ chciał wypuscic Izraelitow. Pozwolił im odejsc dopiero po dziesitej pladze. ´ ´ Czy chciałbys wiedziec, co to były za plagi? Poznasz je, gdy ´ ´ ´ Wyjscia 4:27-31; 5:1-23; 6:1-13, 26-30; 7:1-13 przeczytasz nastpn opowiesc. P ´ DZIESIC PLAG 32 ´ ˙ POJRZ na te obrazki. Kazdy poka´ zuje jedn plag, ktor Jehowa sprowadził na Egipt. Na pierwszym ´ obrazku widac, jak Aaron uderza lask w rzek Nil. Woda zamieniła si wtedy w krew. Zginły ryby, a na dodatek rzeka zaczła bardzo brzydko ´ pachniec. ˙ Potem Jehowa sprawił, ze z Ni˙ lu wyszły zaby. Były w piecach, ´ ˙ w garnkach, w łozkach — po prostu ´ ˙ wszdzie. W koncu zaby wyginły. ˙ Egipcjanie zgarnli je w duze stosy, ´ od ktorych w całym kraju rozchodził si brzydki zapach. S Nastpnie Aaron uderzył lask w ziemi i kurz zamienił si w komary. To była trzecia plaga. Z powodu dalszych plag cierpieli ˙ juz tylko Egipcjanie, a Izraelici nie. Czwart plag były ogromne muchy, ´ ktore całymi chmarami wlatywały do ´ egipskich domow. Pita plaga zabi´ jała zwierzta. Zginło wiele krow, ´ ´ ˙ koni, owiec i koz, ktore nalezały do Egipcjan. ´ ´ ˙ Pozniej Mojzesz i Aaron wzili troch popiołu i rzucili go w powietrze. ´ Na skorze u ludzi i zwierzt pokazały ´ si wtedy wrzody, ktore bardzo ich ´ bolały. To była szosta plaga. ˙ Po tym wszystkim Mojzesz wycignł lask w stron nieba i Jehowa zesłał grzmoty i grad. To była najstraszniejsza burza, jak ludzie widzieli w Egipcie. ´ W czasie osmej plagi przyleciało ´ ´ ˙ mnostwo szaranczy — takich duzych ´ ´ ´ ˙ owadow, ktore pozeraj rosliny. Nigdy przedtem ani potem nie było tam ´ tyle szaranczy. Zjadły wszystko, cze´ go wczesniej nie zniszczył grad. ´ ´ Dziewit plag była ciemnosc. Przez trzy dni w całym kraju było kompletnie ciemno. Jednak tam, gdzie mieszkali Izraelici, nie brakowa´ ło swiatła. ´ Na koniec Bog kazał swojemu lu´ ´ dowi wzic krew młodych koz albo ´ owiec i pokropic ni drzwi swoich do´ mow. Wtedy przez Egipt przeszedł ´ ˙ anioł Bozy. W domach, w ktorych zobaczył krew na drzwiach, nikogo nie zabił. Ale wszdzie tam, gdzie nie było krwi, zabił pierworodnych z ludzi i zwierzt. To była dziesita plaga. Po tej ostatniej pladze faraon ´ ˙ wreszcie wypuscił lud Bozy. Izraelici ˙ byli juz gotowi do drogi i wyruszyli jeszcze tej samej nocy. ´ Wyjscia, rozdziały 7-12 IZRAELICI PRZECHODZ PRZEZ MORZE CZERWONE 33 ˙ OPATRZ, co si tu dzieje! Mojzesz wyciga lask nad ˙ wody Morza Czerwonego. Obok Mojzesza na brzegu stoj bezpiecznie Izraelici. A w morskich falach ginie faraon i całe jego wojsko. Zobaczmy, jak do tego doszło. ´ ´ ˙ ˙ Dowiedzielismy si juz, ze gdy Bog sprowadził na Egipcjan ´ ´ dziesit plag, faraon wypuscił Izraelitow ze swojego kraju. ´ ˙ Ruszyli wic w drog — jakies 600 tysicy mzczyzn, a z nimi ´ ˙ wiele kobiet i dzieci. Przyłczyło si do nich takze mnostwo ´ ˙ innych ludzi, ktory uwierzyli w Jehow. Wszyscy zabrali tez swoje owce, kozy i inne zwierzta. P ´ ˙ Zanim odeszli, poprosili Egipcjan o ubrania i rozne rzeczy ze ˙ złota i srebra. Egipcjanie byli tak przestraszeni ostatni plag, ze oddali wszystko, czego tylko Izraelici chcieli. Po paru dniach Izraelici przyszli nad Morze Czerwone ´ ˙ i zatrzymali si, zeby odpoczc. Jednak faraon i jego ludzie zaczli ´ ˙ ´ ´ ´ ˙ załowac, ze pozwolili odejsc swoim niewolnikom. Co mysmy ´ najlepszego zrobili?’ — mowili midzy sob. ´ ´ ´ ´ W koncu wic faraon postanowił scigac Izraelitow. Kazał ´ ´ ´ szybko przygotowac swoj rydwan — taki specjalny woz wojenny ˙ — i zwołał całe wojsko. Wził tez ze sob 600 najlepszych ´ rydwanow oraz wszystkie inne wozy wojenne i ruszył za Izraelitami. Kiedy Izraelici zobaczyli faraona i jego armi, bardzo si przerazili. Nie mieli gdzie uciec. Z jednej strony było Morze ˙ Czerwone, a z drugiej wojsko. Ale Jehowa sprawił, ze midzy Jego ludem a Egipcjanami pokazał si obłok. Dlatego Egipcjanie ´ ´ ´ nie widzieli Izraelitow i nie mogli ich napasc. ˙ ˙ Jehowa powiedział Mojzeszowi, zeby wycignł lask w kierun˙ ˙ ku morza. Mojzesz to zrobił, a wtedy Jehowa spowodował, ze ze ´ wschodu zaczł wiac silny wiatr. Woda w morzu rozdzieliła si ´ i po obu stronach stanły sciany wody. ˙ Izraelici ruszyli po suchym dnie morza. Poniewaz były ich miliony i mieli ze sob zwierzta, szli na drugi brzeg przez wiele ´ godzin. W pewnej chwili Egipcjanie znowu dostrzegli Izraelitow. ˙ Zobaczyli, ze ich niewolnicy uciekaj. Rzucili si wic za nimi ´ w pogon. ´ ´ ˙ Ale wtedy Bog sprawił, ze od ich rydwanow odleciały koła. ´ Egipcjanie okropnie si przestraszyli. Jehowa broni Izraelitow ˙ i walczy z nami! Uciekajmy std!’ — wołali. Niestety, było juz ´ ´ za pozno. ´ ´ ˙ Jehowa znow kazał Mojzeszowi wycignc lask nad Morze ˙ Czerwone, tak jak widzisz na obrazku. A kiedy Mojzesz to zrobił, ´ woda wrociła na dawne miejsce i zatopiła Egipcjan oraz ich ˙ rydwany. Byli tam wszyscy egipscy zołnierze. I wszyscy zginli! ´ ˙ Lud Bozy był teraz uratowany. Pomysl, jak bardzo Izraelici si ´ ´ ´ ´ ˙ ´ cieszyli! Aby podzikowac Jehowie, mzczyzni zaspiewali piesn: ´ ´ ˙ ´ ´ ´ Jehowa, nasz Bog, zwycizył swoich wrogow! Konie i jezdzcow ˙ wrzucił do morza’. Wtedy siostra Mojzesza, Miriam, oraz inne kobiety wziły tamburyny, to znaczy takie małe bbenki, zaczły ´ ´ ´ ´ ´ ˙ ´ tanczyc i spiewac to samo co mzczyzni: Jehowa, nasz Bog, ´ ˙ ´ ´ ´ zwycizył swoich wrogow! Konie i jezdzcow wrzucił do morza’. ´ Wyjscia, rozdziały 12-15 ´ ´ CZSC 3 Od wyzwolenia z Egiptu ´ do panowania pierwszego krola w Izraelu Gdy Izraelici zostali wyzwoleni z Egiptu, Moj˙ ´ ´ zesz przyprowadził ich do gory Synaj. Tam Bog dał ´ ´ ˙ im swoje prawa. Pozniej Mojzesz posłał dwunastu ˙ ˙ mzczyzn, zeby obejrzeli krain Kanaan i spraw˙ ´ dzili, jak mozna by j zdobyc. Kiedy dziesiciu ´ z nich przyniosło złe wiadomosci, Izraelici chcieli ´ ´ ˙ wracac do Egiptu. W ten sposob pokazali, ze nie wierz Bogu. A On ich za to ukarał — musieli ´ przez 40 lat wdrowac po pustyni. ´ Potem na wodza Izraelitow został wybrany Jo´ ´ zue, ktory miał ich wprowadzic do Kanaanu. Aby ´ ´ pomoc im zdobyc t krain, Jehowa dokonywał ´ ˙ ´ wielu cudow. Sprawił, ze przestała płync rzeka ˙ ´ ˙ Jordan, ze upadły mury wokoł miasta Jerycho i ze ´ ´ ´ na cały dzien zatrzymało si słonce. W koncu po ´ szesciu latach Izraelici zdobyli Kanaan. ´ ´ Jozue był pierwszym z sdziow, ktorzy przez 356 lat rzdzili Izraelem. Wielu z nich poznamy — na przykład Baraka, Gedeona, Jeftego, Samsona i Sa˙ muela. Przeczytamy tez o kobietach, takich jak Rachab, Debora, Jael, Rut, Noemi i Dalila. W ca´ ´ łej CZSCI 3 omowimy 396 lat historii. ´ COS NOWEGO DO JEDZENIA 34 ´ ZY wiesz, co ci ludzie zbieraj? Wyglda to troch jak snieg. ´ Jest białe i drobne. Ale to nie jest snieg — to jedzenie. ´ ´ Odkd Izraelici opuscili Egipt, minł jakis miesic. Przebywali ´ ´ ´ ´ teraz na pustyni, na ktorej trudno było znalezc cos do jedzenia. ´ ˙ Zaczli wic narzekac: Lepiej by było, zeby Jehowa zabił nas od ´ ´ ´ razu w Egipcie. Tam przynajmniej moglismy jesc wszystko, na co ´ tylko mielismy ochot’. ´ ˙ Wtedy Jehowa obiecał im: Sprawi, ze jedzenie bdzie padac ´ z nieba jak deszcz’. I rzeczywiscie dotrzymał słowa. Nastpnego ´ ´ dnia rano Izraelici zobaczyli na ziemi cos białego. Zaczli pytac ´ ˙ jeden drugiego: Co to moze byc?’ ´ To jest jedzenie, ktore daje wam Jehowa’ — wytłumaczył ˙ Mojzesz. Lud nazwał to jedzenie MANN. Smakowało jak cienkie placuszki z miodem. ´ ´ ˙ ˙ Niech kazdy zbierze tylko tyle manny, ile moze zjesc’ — ´ ˙ powiedział Mojzesz. Ludzie wic zbierali j co rano. A gdy słonce ´ zaczynało grzac, manna si rozpuszczała. ´ ´ ˙ Mojzesz powiedział jeszcze: Nie wolno wam robic zapasow na ´ ´ nastpny dzien’. Ale niektorzy go nie posłuchali. I wiesz, co si ´ stało? Nastpnego ranka manna, ktor wzili na zapas, była pełna ´ robakow i bardzo brzydko pachniała! ´ Ale jednego dnia w tygodniu Jehowa kazał ludowi zbierac dwa ´ ´ ´ razy wicej manny. Był to szosty dzien tygodnia. Bog powiedział, ´ ´ ´ ´ ´ ˙ ze maj chowac czsc jedzenia na nastpny dzien, bo siodmego dnia ´ nie zesle im manny. Izraelici tak robili i wtedy w mannie nie ´ było robakow ani nie miała brzydkiego zapachu! To był jeszcze jeden cud. C Jehowa dawał Izraelitom mann przez wszystkie lata, gdy ´ Wyjscia 16:1-36; Liczb 11:7-9; Jozuego 5:10-12 wdrowali po pustyni. JEHOWA DAJE IZRAELITOM PRAWA 35 ´ O DWOCH miesicach od wyj´ scia z Egiptu Izraelici doszli ´ ´ do gory Horeb, ktora nazywała si ´ ˙ tez Synaj. To własnie tutaj Jeho´ ´ ˙ wa kiedys przemowił do Mojzesza z płoncego krzaka. A teraz Izrae´ ´ lici rozbili tu na jakis czas oboz. ˙ Mojzesz zostawił lud i poszedł ´ ˙ na gor. Gdy był juz na szczycie, Jehowa powiedział mu: Chc, ˙ zeby Izraelici mnie słuchali i byli moim wybranym narodem’. ´ ´ ˙ ˙ Mojzesz zszedł na doł i powtorzył to Izraelitom, a oni obiecali, ze ´ bd posłuszni Jehowie, bo bardzo chc byc Jego ludem. ´ ´ ˙ Jehowa zrobił wtedy cos niesamowitego. Sprawił, ze gora ´ ´ zaczła dymic i słychac było straszne grzmoty. Nastpnie rzekł ´ ´ do ludu: Ja jestem Jehowa, wasz Bog, ktory was wyprowadził ´ ´ ˙ z Egiptu’. Przykazał im rowniez: Nie wolno wam oddawac czci ´ ˙ zadnemu bogu oprocz mnie’. ´ ´ Dał im jeszcze dziewic innych przykazan, to znaczy praw. Z powodu tego wszystkiego Izraelici byli bardzo przestraszeni ´ ´ ˙ ˙ i prosili Mojzesza: Ty mow do nas, bo boimy si, ze gdy Bog ´ bdzie mowił, to umrzemy’. ˙ ´ Potem Jehowa powiedział Mojzeszowi: Chodz tu do mnie na ´ ´ gor. Dam ci dwie tablice z kamienia, na ktorych napisałem swoje ˙ ˙ prawa. Chc, zeby lud ich przestrzegał’. Mojzesz wic znowu ´ poszedł na gor. Był tam 40 dni i nocy. P ´ ´ ˙ Bog miał dla swojego ludu wiele roznych praw i kazał ´ ˙ ˙ je Mojzeszowi zapisac. Dał mu takze dwie kamienne tablice. ´ ´ ´ Osobiscie wypisał na nich dziesic praw, ktore przedtem ogłosił ludowi. Prawa te nazywamy Dziesicioma Przykazaniami. ˙ ˙ ˙ Były to bardzo wazne przykazania. Ale wazne były tez ´ ´ wszystkie inne prawa, ktore Bog dał Izraelowi. Jedno z nich ´ nakazuje: Masz kochac Jehow, twojego Boga, całym sercem, ´ ´ całym umysłem, cał dusz i cał sił’. A inne mowi, jak odnosic ´ ´ si do ludzi: Masz kochac blizniego tak jak samego siebie’. ´ ´ ˙ ˙ Pozniej Syn Bozy — Jezus Chrystus — powiedział, ze to były dwa ˙ ˙ najwazniejsze prawa, jakie Jehowa dał Izraelitom. O Synu Bozym ˙ i jego naukach duzo si jeszcze dowiemy. ´ Wyjscia 19:1-25; 20:1-21; 24:12-18; 31:18; ´ ´ Powtorzonego Prawa 6:4-6; Kapłanska 19:18; Mateusza 22:36-40 ZŁOTY CIELEC 36 ´ ´ ´ JEJ! Co ci ludzie tu robi? Spiewaj i tancz koło jakiegos ´ ´ posgu, i oddaj mu czesc! Ale dlaczego? ´ ´ ˙ Mojzesz długo nie wracał z gory Synaj. W koncu lud powiedział: ´ ´ ˙ Nie wiadomo, co si stało z Mojzeszem. Zrobmy wic sobie jakiegos ˙ boga, zeby nas std wyprowadził’. ˙ Dobrze’ — zgodził si brat Mojzesza, Aaron. Zdejmijcie swoje złote ´ kolczyki i przyniescie je do mnie’. Kiedy mu je dali, Aaron wszystkie roztopił w ogniu i zrobił z nich posg. Był to złoty cielec. Wtedy O ´ ´ Izraelici zawołali: To jest nasz Bog, ktory nas wyprowadził z Egiptu!’ ´ ´ Potem urzdzili wielk uczt i oddawali czesc złotemu cielcowi. ˙ Gdy Jehowa to zobaczył, bardzo si rozgniewał. Rzekł do Mojzesza: ´ ´ Wracaj szybko na doł. Lud robi cos strasznego. Zapomniał o moich prawach i kłania si złotemu cielcowi’. ´ ˙ ˙ Mojzesz prdko zszedł z gory. Kiedy był juz blisko, zobaczył to, co widzisz na obrazku. Ludzie ´ ´ ˙ spiewali i tanczyli dookoła złotego cielca! Mojzesz ˙ tak si zdenerwował, ze rzucił na ziemi dwie ´ kamienne tablice z przykazaniami, ktore dostał od ´ ´ Boga. Tablice rozpadły si na mnostwo kawałkow. ˙ Mojzesz wził złotego cielca, spalił go i starł na proszek. To, co zrobili Izraelici, było bardzo, bardzo złe. Dlatego ´ ´ ˙ ˙ Mojzesz rozkazał niektorym mzczyznom wzic miecze i powiedział ´ ´ ´ ´ im: Ludzie, ktorzy oddawali czesc złotemu cielcowi, musz umrzec’. ´ ˙ ´ Ci mzczyzni zabili wtedy trzy tysice osob! Jak widzisz, musimy ˙ ´ ˙ ˙ ´ ˙ naprawd uwazac, zeby nie słuzyc zadnym fałszywym bogom. ´ ˙ ´ ´ Wyjscia 32:1-35 Powinnismy słuzyc tylko Jehowie! NAMIOT DO ODDAWANIA CZCI BOGU 37 ZY wiesz, co to jest? To specjalny namiot do oddawania czci Jehowie, nazywany C ´ ´ ´ ˙ takze przybytkiem. Izraelici skonczyli go budowac rok po wyjsciu ´ z Egiptu. A kto kazał go zbudowac? ´ ´ ˙ Sam Jehowa. Kiedy Mojzesz był jeszcze na gorze Synaj, Bog ´ ´ wytłumaczył mu, jak ma wygldac ten namiot. Miał byc zrobiony ´ ´ ´ ˙ tak, zeby łatwo go było rozkładac na czsci, przenosic gdzie ´ indziej i ustawiac na nowo. Kiedy wic Izraelici wdrowali po ´ pustyni z jednego miejsca na drugie, mogli zabierac przybytek ze sob. ´ Zajrzyjmy teraz do tego mniejszego pomieszczenia na koncu ´ namiotu. Stoi tam jakas skrzynia. To Arka Przymierza. Na ´ jej pokrywie znajdowały si dwa złote posgi cherubow, to ´ ´ znaczy aniołow. W srodku Arki były dwie kamienne tablice ´ z Dziesicioma Przykazaniami. Bog napisał je na nowo, bo jak ˙ pamitasz, poprzednie tablice Mojzesz potłukł. W Arce znajdował ˙ si tez dzban z mann. Czy przypominasz sobie, co to jest manna? ´ Ludzie, ktorzy usługiwali w przybytku, byli nazywani kap´ ˙ ˙ łanami. Bog postanowił, ze najwazniejszym kapłanem — czyli ˙ arcykapłanem — bdzie brat Mojzesza, Aaron. To on miał przewo´ ˙ dzic ludowi w oddawaniu czci Jehowie. Kapłanami byli tez jego synowie. ˙ A teraz popatrzmy na to duze pomieszczenie. Jest dwa razy ´ ˙ wiksze od małego. Tutaj takze widzimy jaks skrzyni. Ta ´ skrzynia to ołtarz, na ktorym kapłani spalali pachncy proszek, nazywany kadzidłem. Drugi przedmiot w tym pomieszczeniu to ´ ´ ´ swiecznik, na ktorym paliło si siedem lampek. Oprocz tego ´ ´ ´ ´ widac tu stoł, a na nim dwanascie chlebow. Niedaleko namiotu znajdował si zbiornik podobny do wielkiej ´ ´ ˙ ˙ wanny z wod, w ktorym myli si kapłani. Był tam rowniez duzy ´ ołtarz. Palono na nim zabite zwierzta, ktore lud składał na ofiar ´ dla Jehowy. Przybytek stał w samym srodku obozu. Dookoła niego Izraelici rozbijali własne namioty. ´ ´ Wyjscia 25:8-40; 26:1-37; 27:1-8; 28:1; 30:1-10, 17-21; 34:1, 2; Hebrajczykow 9:1-5 ´ DWUNASTU ZWIADOWC OW 38 ´ ˙ ´ OPATRZ na owoce, ktore trzymaj ci mzczyzni. Jaka wielka ´ ´ ´ ´ ˙ ´ ˙ jest ta kisc winogron! Musi j niesc az dwoch mzczyzn. Maj ˙ tez inne pikne owoce — figi i granaty. A skd je wzili? Z krainy ˙ Kanaan. Chyba pamitasz, ze dawniej w Kanaanie mieszkali ´ ´ ´ Abraham, Izaak i Jakub. Ale pozniej zaczł si głod i Jakub P ´ ´ z rodzin przeniosł si do Egiptu. Od tej pory minło jakies 216 lat ´ ˙ i teraz Mojzesz prowadzi Izraelitow z powrotem do Kanaanu. Od ´ ´ ´ jakiegos czasu znajduj si w pewnym miescie na pustyni, ktore nazywa si Kadesz. ´ ˙ W Kanaanie mieszkali bardzo zli ludzie. Mojzesz wybrał wic ˙ ´ dwunastu mzczyzn i polecił im: Idzcie i dowiedzcie si, ile tam ˙ jest ludzi i czy s silni, czy nie. Zobaczcie tez, czy maj dobr ´ ´ ziemi i co na niej rosnie. I przyniescie stamtd ´ troch owocow’. ´ Kiedy ci zwiadowcy wrocili do Kadesz, po˙ wiedzieli Mojzeszowi: To naprawd wspaniała kraina’. I pokazali te pikne owoce. Niestety, ´ dziesiciu zwiadowcow powiedziało jeszcze: Ale ´ ludzie, ktorzy tam mieszkaj, s wielcy i silni. ´ ´ ´ Jesli tylko sprobujemy zabrac im ziemi, z pew´ nosci nas zabij’. Gdy Izraelici to usłyszeli, bardzo si prze´ straszyli i zaczli narzekac: Lepiej by było, ´ gdybysmy umarli w Egipcie albo na pustyni. Te˙ raz nas zabij, a nasze zony i dzieci wezm do niewoli. Wybierzmy sobie nowego wodza zamiast ˙ Mojzesza i wracajmy do Egiptu!’ ´ ´ Ale dwaj zwiadowcy ufali Jehowie i probowali uspokoic lud. Byli ´ ´ ˙ to Jozue i Kaleb. Mowili: Nie bojcie si. Przeciez z nami jest Jehowa. Na pewno łatwo zdobdziemy t krain’. Jednak Izraelici ´ nie słuchali. Chcieli nawet zabic Jozuego i Kaleba. ˙ Wtedy Jehowa bardzo si rozgniewał i powiedział do Mojzesza: ´ ˙ Wszyscy, ktorzy maj wicej niz 20 lat, nie wejd do Kanaanu. Widzieli moje cuda w Egipcie i na pustyni, a mimo to cigle mi nie ´ ´ ufaj. Dlatego bd wdrowac po pustyni przez 40 lat, dopoki nie umr. Z nich wszystkich do Kanaanu wejdzie tylko Jozue i Kaleb’. Liczb 13:1-33; 14:1-38 LASKA AARONA ZAKWITA 39 ´ POJRZ, na tym kiju rosn kwiaty i migdały. Ten kij to laska Aarona. Kwiaty i dojrzałe migdały wyrosły na niej przez jedn noc! Zobaczmy, dlaczego. ´ ´ Izraelici od jakiegos czasu wdrowali po pustyni. Ale niektorzy ˙ ˙ ˙ nie chcieli, zeby Mojzesz był ich wodzem ani zeby Aaron był ´ ´ arcykapłanem. W ten sposob myslał na przykład Korach, Datan ˙ i Abiram oraz 250 innych waznych ludzi. Wszyscy oni przyszli do ˙ ˙ Mojzesza i zapytali: Czemu tak si wywyzszacie nad drugich?’ ´ ˙ Wtedy Mojzesz polecił im przygotowac kadzielnice, takie ´ ˙ ´ specjalne naczynia, i powiedział: Jutro rano wezcie je i włozcie do ´ nich kadzidło. Potem przyjdzcie do przybytku Jehowy. Przekonamy si, kogo Jehowa wybierze’. ´ ´ Na drugi dzien Korach rzeczywiscie przyszedł do przybytku. ´ ´ Oprocz niego przyszło 250 jego zwolennikow oraz wiele innych ´ ´ osob, ktore były po ich stronie. Jehowa bardzo si rozgniewał. ´ ˙ ´ Dlatego Mojzesz nakazał: Odejdzcie od namiotow tych złych ludzi. ˙ Nie dotykajcie niczego, co do nich nalezy’. Lud posłuchał i odszedł ´ od namiotow Koracha, Datana i Abirama. ˙ Nastpnie Mojzesz powiedział: Zaraz si dowiecie, kogo wybrał Jehowa. Ziemia si otworzy i pochłonie tych złych ludzi’. ´ ´ ´ ˙ Gdy tylko Mojzesz przestał mowic, w ziemi zrobił si wielki doł. ´ Wpadł do niego Datan, Abiram i wszyscy, ktorzy byli z nimi, ´ ˙ a takze namiot i wszystkie rzeczy Koracha. Potem doł zaczł ´ ´ si zamykac. Kiedy lud usłyszał krzyki tamtych osob, zawołał: ˙ Uciekajmy! Uciekajmy, zeby i nas ziemia nie pochłonła!’ ´ ˙ Jednak Korach i 250 mzczyzn, ktorzy go popierali, dalej ´ ˙ stali koło przybytku. Jehowa wic zesłał ogien, zeby ich spalił. ´ ´ ´ Pozniej kazał Eleazarowi, synowi Aarona, pozbierac kadzielnice ´ ´ ˙ tych zabitych mzczyzn, zrobic z nich cienkie płytki i pokryc nimi S ´ ˙ ołtarz. Te płytki na ołtarzu miały przypominac Izraelitom, ze ´ ´ ´ ˙ kapłanem Jehowy nie moze byc nikt oprocz Aarona i jego synow. ´ ´ Ale Jehowa chciał to pokazac jeszcze wyrazniej. Dlatego ˙ ˙ powiedział do Mojzesza: Niech naczelnik kazdego plemienia izraelskiego przyniesie swoj lask. Z plemienia Lewiego niech ´ ˙ lask da Aaron. Połoz te laski w przybytku przed Ark Przymierza. ´ Laska człowieka, ktorego wybrałem, zakwitnie’. ˙ Nastpnego dnia rano Mojzesz poszedł do przybytku i co ˙ zobaczył? Kwiaty i dojrzałe migdały na lasce Aarona! Czy teraz juz ˙ wiesz, dlaczego Jehowa sprawił, ze laska Aarona zakwitła? Liczb 16:1-49; 17:1-11; 26:10 ˙ MOJZESZ UDERZA LASK W SKAŁ 40 ´ IJAŁY lata — 10, 20, 30. W koncu minło 39 lat, a Izraelici cigle byli na pustyni. Ale przez te wszystkie lata Jehowa bardzo si o nich troszczył. Dawał im do jedzenia mann. Sprawił ´ ˙ ˙ tez, ze w dzien prowadził ich obłok, a w nocy — słup ognia. I przez te wszystkie lata nie niszczyły im si ubrania ani nie bolały ich nogi. M Zaczł si czterdziesty rok, odkd Izraelici wyszli z Egiptu. W pierwszym miesicu tego roku przyszli do Kadesz. Niecałe 40 lat ´ ´ ´ ˙ wczesniej własnie std wyruszyło dwunastu zwiadowcow, zeby ´ ˙ obejrzec krain Kanaan. Teraz w Kadesz umarła siostra Mojzesza, Miriam. Niestety, tak jak przedtem, Izraelici mieli tu kłopoty. ´ ´ ´ ´ ´ Nigdzie nie mogli znalezc wody. Zaczli wic narzekac i mowic ´ ˙ ˙ ˙ do Mojzesza: Lepiej by było, gdybysmy juz nie zyli. Po co ´ wyprowadziłes nas z Egiptu w takie okropne miejsce, gdzie nic nie ´ ´ ˙ rosnie? Nie ma tu zboza, nie ma fig, winogron, granatow. Nie ma nawet wody do picia’. ´ ˙ ˙ Kiedy Mojzesz i Aaron poszli do przybytku, zeby si pomodlic, ´ ˙ Jehowa polecił Mojzeszowi: Zawołaj cały lud. Potem stan przed ´ ˙ nim i przemow do skały. Wypłynie z niej tyle wody, ze starczy dla was i dla waszych zwierzt’. ˙ Mojzesz wic zebrał lud i powiedział: Posłuchajcie ´ mnie, wy, ktorzy nie ufacie Bogu! Czy mamy ´ z Aaronem wydobyc wam wod z tej skały?’ Nastpnie dwa razy uderzył w ni lask, a wtedy ze skały ´ popłynło mnostwo wody. ´ I rzeczywiscie wystarczyło jej dla całego ludu i dla wszystkich zwierzt. ˙ Ale Jehowa rozgniewał si na Mojzesza i Aarona. Czy wiesz, ˙ dlaczego? Bo powiedzieli, ze to oni wydobd wod ze skały. ˙ ˙ ˙ A przeciez zrobił to Jehowa. Poniewaz Mojzesz i Aaron nie ´ powiedzieli prawdy, Jehowa postanowił ich ukarac. Dlatego rzekł do nich: Nie wprowadzicie mojego ludu do Kanaanu’. ´ Niedługo po tym Izraelici opuscili Kadesz. ´ ´ ´ Wkrotce doszli do gory Hor. Na tej gorze umarł Aaron. Miał wtedy 123 lata. Izraelici bardzo si smucili i przez 30 dni go opłakiwali. Po Aaronie nastpnym arcykapłanem w Izraelu został jego syn — Eleazar. ´ Liczb 20:1-13, 22-29; Powtorzonego Prawa 29:5; Nehemiasza 9:21 ˙ WZ Z MIEDZI 41 ˙ ˙ ZY ten wz na słupie nie wyglda jak zywy? Ale to nie jest ˙ prawdziwy wz. Został zrobiony z miedzi. Jehowa kazał ´ ˙ ˙ Mojzeszowi powiesic go na tym słupie, zeby inni mogli na niego ´ ´ ˙ ´ ˙ popatrzec i uratowac zycie. Ale spojrz! Na ziemi jest wicej wzy. ´ ˙ Te wze s prawdziwe. Pogryzły ludzi, ktorzy teraz przez to choruj. Czy wiesz, dlaczego tak si stało? ´ ˙ ˙ Dlatego, ze Izraelici narzekali na Boga i Mojzesza. Mowili: Czy ´ ´ ˙ wyprowadziłes nas z Egiptu tylko po to, zebysmy umarli na tej pustyni? Nie mamy tu jedzenia ani ˙ ˙ wody, a na mann nie mozemy juz ´ patrzec’. ˙ Ale przeciez manna była dobra. Jehowa dawał j Izraelitom w cudowny ´ ˙ ˙ sposob. Dokonał tez cudu, zeby mieli wod. Oni jednak nie byli wdziczni Bogu za to, co dla nich robił. Dlate´ go postanowił ich ukarac i posłał te ˙ ˙ jadowite wze. Wze pogryzły Izrae´ litow i wielu z nich umarło. C ´ ´ ˙ W koncu Izraelici przyszli do Mojzesza i powiedzieli: Postpilis´ ´ ´ my bardzo zle, bo narzekalismy na Jehow i na ciebie. Popros ˙ ˙ Boga, zeby zabrał std te wze’. ´ ˙ Mojzesz wic zaczł modlic si za lud. I wtedy Jehowa kazał mu ´ ´ ˙ ˙ wykonac wza z miedzi i powiesic go na słupie. Kazdy ugryziony ´ ˙ człowiek miał na niego spojrzec. Mojzesz posłuchał Boga i zrobił ˙ miedzianego wza. Kto na niego popatrzył, ten wracał do zdrowia. ´ ´ ˙ Mozemy si z tego czegos nauczyc. My wszyscy troch przy´ ´ ˙ pominamy tamtych Izraelitow, ktorych pogryzły wze. Wszyscy ´ ´ prdzej czy pozniej umieramy. Rozejrzyj si dookoła — wszdzie ˙ ludzie starzej si, choruj i umieraj. Dzieje si tak dlatego, ze ´ ˙ pierwszy mzczyzna i pierwsza kobieta, Adam i Ewa, odwrocili ´ ´ ´ ´ si od Jehowy, a my jestesmy ich dziecmi. Bog jednak zrobił cos, ˙ ´ dziki czemu bdziemy mogli zyc wiecznie. Przysłał na ziemi swojego Syna, Jezusa Chrystusa. Wielu ludzi ´ ´ ˙ myslało, ze Jezus jest złym człowiekiem. Postanowili wic go zabic ´ ˙ i zawiesili na palu. Ale Jehowa dał Jezusa, zeby nas uratowac. ´ Jesli na niego patrzymy — to znaczy bierzemy z niego przykład — ´ ´ ´ ˙ bdziemy mogli cieszyc si zyciem wiecznym. Pozniej dowiemy si Liczb 21:4-9; Jana 3:14, 15 o tym wicej. ´ ´ OSIOŁ, KTORY MOWIŁ 42 ´ ´ ´ ´ ZY słyszałes kiedys o mowicym osle? Na pewno odpowiesz: „Nie, ´ ´ ˙ nie słyszałem. Przeciez zwierzta nie mog mowic”. A jednak Bib´ ´ ´ ´ lia wspomina o oslicy, ktora mowiła. Zaraz si o tym czegos dowiemy. ´ ´ ´ Izraelici wkrotce mieli wejsc do krainy Kanaan. Jednym z tam´ ´ tejszych krolow był Balak, władca Moabu. Balak bardzo si bał ´ ´ ´ Izraelitow. Posłał wic ludzi, ktorzy mieli poprosic pewnego sprytne´ ˙ go człowieka, Balaama, zeby przyszedł i przeklł narod izraelski. ´ Obiecali mu mnostwo pienidzy. Dlatego Balaam wsiadł na swoj ´ oslic i wyruszył do Balaka. ˙ Ale Jehowa nie chciał, zeby Balaam przeklł Jego lud. Wysłał wic ˙ anioła z długim mieczem, zeby stanł mu na drodze i go zatrzymał. Ba´ ´ ´ laam nie widział anioła. Widziała go jednak oslica. Probowała skrcic, ´ ˙ ˙ ˙ zeby go wyminc, az wreszcie połozyła si na drodze. Balaam był ´ ´ wsciekły i zaczł bic j kijem. C Wtedy Jehowa spra˙ wił, ze Balaam usłyszał, ´ jak oslica go pyta: Co ci ˙ zrobiłam, ze tak mnie bijesz?’ ´ ´ W ogole mnie nie słuchasz!’ — krzyknł Balaam. Twoje szczscie, ˙ ze nie mam miecza, bo zaraz bym ci zabił!’ ´ ˙ A czy pamitasz, zebym kiedys si tak zachowywała?’ — spytała ´ oslica. No nie, nie pamitam’ — odpowiedział Balaam. ´ ´ Dopiero teraz Jehowa pozwolił Balaamowi zobaczyc anioła, ktory stał na drodze i miał w rku miecz. Anioł rzekł: Dlaczego bijesz swo´ ´ ´ ˙ j oslic? To ja stanłem ci na drodze, zebys nie poszedł przeklc ´ ´ Izraelitow. Gdyby twoja oslica si nie zatrzymała, na pewno bym ci zabił, ale jej nie zrobiłbym nic złego’. Balaam powiedział wtedy: Zgrzeszyłem. Nie ˙ wiedziałem, ze to ty stoisz na drodze’. Anioł ´ ´ pozwolił mu jechac dalej i w koncu Balaam przybył do Balaka. Mimo wszystko chciał ´ ´ przeklc Izraelitow, ale Jehowa spowodował, ´ ˙ ze zamiast ich przeklc, trzy razy ich pobłoLiczb 21:21-35; 22:1-40; 23:1-30; 24:1-25 gosławił. JOZUE ZOSTAJE WODZEM ˙ OJZESZ bardzo chciał ´ ´ wejsc do Kanaanu ra´ zem z reszt Izraelitow. Po´ prosił wic Jehow: Pozwol ´ ´ mi przejsc przez rzek Jordan ´ i zobaczyc ten pikny kraj’. ´ ´ Ale Bog odrzekł: Dosyc tego! Wicej o tym nie wspominaj’. Czy wiesz, dlaczego Jehowa tak powiedział? M 43 ˙ Pewnie przypominasz sobie, co si wydarzyło, gdy Mojzesz ude˙ rzył lask w skał. Mojzesz i Aaron nie oddali wtedy czci Jehowie. ´ ˙ Nie wytłumaczyli ludowi, ze to Bog wydobył wod ze skały. Dla´ ´ ˙ tego Jehowa zapowiedział, ze nie pozwoli im wejsc do Kanaanu. ´ ˙ Par miesicy po smierci Aarona Jehowa polecił Mojzeszowi: ´ Przyprowadz Jozuego przed kapłana Eleazara i przed cały lud ´ ˙ ´ ˙ i ogłos, ze to on bdzie teraz wodzem’. Spojrz na obrazek. Mojzesz ´ własnie to wszystko robi. ´ Nastpnie Jehowa rzekł do Jozuego: Bdz silny i niczego si ´ ´ nie boj. Na pewno wprowadzisz Izraelitow do krainy Kanaan, ´ ktor im obiecałem. A ja bd z tob’. ´ ´ ´ ˙ Potem Jehowa kazał Mojzeszowi wejsc na gor Nebo na zie´ ´ ˙ miach moabskich. Mojzesz mogł stamtd popatrzec na drugi brzeg ´ Jordanu i zobaczyc, jak piknie wyglda kraina Kanaan. Jehowa ´ ´ powiedział: To jest kraina, ktor obiecałem dac dzieciom Abra´ hama, Izaaka i Jakuba. Pozwalam ci j obejrzec, ale nie pozwol ´ ´ ci do niej wejsc’. ˙ ˙ Chociaz Mojzesz miał wtedy 120 lat, nie bra˙ kowało mu siły i wciz dobrze widział. Ale nie ´ ´ ˙ wrocił juz z gory Nebo. Kiedy Izraelici do˙ wiedzieli si, ze umarł, bardzo si martwili i płakali. Jednak cieszyli si, ˙ ze ich nowym wodzem został Jozue. Liczb 27:12-23; ´ Powtorzonego Prawa 3:23-29; 31:1-8, 14-23; 32:45-52; 34:1-12 ´ RACHAB UKRYWA ZWIADOWCOW 44 ´ ˙ ´ I DWAJ mzczyzni maj kłopoty. Musz uciekac, bo inaczej ´ zgin. To izraelscy zwiadowcy. A ta kobieta, ktora im pomaga, ´ to Rachab. Rachab mieszka w domu na murze, ktory otacza miasto ˙ ´ ´ Jerycho. Zobaczmy, dlaczego ci mzczyzni znalezli si w takim ´ niebezpieczenstwie. ´ ´ ´ Izraelici zamierzali przedostac si przez rzek Jordan i wejsc do ´ Kanaanu. Dlatego Jozue zawołał dwoch ludzi i dał im polecenie: ´ Idzcie i obejrzyjcie ten kraj i Jerycho’. C Kiedy zwiadowcy dotarli do Jerycha, zatrzymali si w domu ´ ´ ´ ˙ Rachab. Niestety, ktos poskarzył krolowi Jerycha: Dzis wieczorem ´ ´ ´ przyszło tu dwoch izraelskich szpiegow’. Gdy krol to usłyszał, ´ posłał do Rachab swoich sług. Ludzie ci rozkazali jej: Wyprowadz ´ ´ ˙ tych mzczyzn, ktorzy s u ciebie w domu!’ Na szczscie Rachab ´ ´ ´ ´ ˙ zdzyła ukryc zwiadowcow na dachu. Miałam tu jakichs gosci, ale ´ nie wiem, skd byli’ — powiedziała. Poszli sobie pod wieczor, kiedy ´ ´ bramy w miescie nie były jeszcze zamknite. Pospieszcie si, to ´ ´ ˙ moze ich złapiecie!’ I wtedy słudzy krola ruszyli w pogon. ˙ A Rachab szybko poszła na dach. Wiem, ze Jehowa da wam nasz ´ ˙ kraj’ — powiedziała zwiadowcom. Słyszelismy, ze wysuszył Morze ´ ´ ´ ˙ ˙ Czerwone, gdy wyszliscie z Egiptu. Wiemy tez, ze zabiliscie krola ´ ˙ Sychona i krola Oga. A teraz, poniewaz wam pomogłam, obiecajcie, ˙ ˙ ze i wy mi pomozecie. Prosz, nie zabijajcie mojego ojca i matki ani ´ moich braci i siostr’. ´ Zwiadowcy zgodzili si, ale pod pewnym warunkiem. Wez ten ´ czerwony sznur i powies w swoim oknie’ — polecili. Zbierz u siebie ´ cał rodzin. Kiedy bdziemy zdobywac Jerycho i zobaczymy ´ w oknie sznur, nikogo w tym domu nie zabijemy’. Potem wrocili do ´ Jozuego i wszystko mu opowiedzieli. Jozuego 2:1-24; Hebrajczykow 11:31 ´ PRZEJSCIE PRZEZ JORDAN 45 Z OBACZ, Izraelici przechodz przez rzek Jordan! Ale gdzie ˙ jest woda? Jeszcze par minut temu było jej strasznie duzo, bo o tej porze roku czsto tutaj pada. Jednak teraz zniknła! Izraelici id na drugi brzeg po suchym dnie — tak samo jak ´ wczesniej przez Morze Czerwone. Gdzie si ta woda podziała? Zaraz si dowiemy. ˙ Kiedy nadszedł czas, zeby Izraelici przedostali si na drug ´ stron Jordanu, Jehowa kazał Jozuemu ogłosic: Kapłani wezm ´ Ark Przymierza i pojd przed nami. Gdy tylko zamocz nogi ´ w Jordanie, woda przestanie płync’. Kapłani wzili wic Ark i poprowadzili lud nad Jordan. Rzeka była bardzo głboka i bardzo szybko płynła. Mimo to kapłani weszli do wody. Kiedy tylko zamoczyli w niej nogi, rzeka od razu zaczła ´ opadac! To był cud! Jehowa daleko std zatrzymał wody Jordanu, dlatego przestały ´ tu dopływac i szybko pokazało si dno. ´ ´ Wtedy kapłani, ktorzy niesli Ark ´ Przymierza, poszli dalej i stanli na srodku rzeki. Czy widzisz ich na obrazku? Stoj tam, a reszta ´ Izraelitow przechodzi przez Jordan po suchej ziemi! ˙ Gdy wszyscy dotarli juz na drugi brzeg, Jehowa polecił ˙ Jozuemu, zeby powiedział do ˙ dwunastu silnych mzczyzn: ´ ´ Idzcie na srodek rzeki, gdzie s kapłani z Ark Przymierza. ´ Zabierzcie stamtd dwanascie ´ ˙ kamieni i ułozcie z nich stos ´ w miejscu, w ktorym bdziecie ´ ´ dzis nocowac. W przyszło´ ´ sci wasze dzieci mog spytac, co to za kamienie. Wtedy ˙ wytłumaczycie im, ze gdy przenoszono przez Jordan Ark Przymierza, rzeka prze´ stała płync. Kamienie bd ´ wam przypomina c o tym ˙ ˙ cudzie!’ Jozue połozył tez dwa´ nascie kamieni na dnie rzeki — tam, gdzie stali kapłani. Na koniec powiedział do ´ ´ ´ kapłanow, ktorzy trzymali Ark Przymierza: Wyjdzcie teraz ´ ´ z Jordanu’. Kiedy znalezli si na brzegu, rzeka zaczła płync tak Jozuego 3:1-17; 4:1-18 jak dawniej. MURY JERYCHA 46 LACZEGO mury Jerycha si wal? Wygldaj tak, jakby uderzyła w nie wielka bomba. Jednak w tamtych czasach ´ ˙ ludzie nie znali zadnych bomb ani nawet karabinow. Te mury wal si, bo Jehowa znowu dokonał cudu! Ale jak do tego doszło? ´ ´ ˙ Posłuchaj, co Bog powiedział Jozuemu: Wez swoich zołnierzy ´ ´ ´ ´ i obejdzcie miasto dookoła. Robcie tak codziennie przez szesc dni. D Zabierzcie ze sob Ark Przymierza. Przed ni niech idzie siedmiu ´ kapłanow i trbi na rogach. ´ ´ Ale siodmego dnia obejdzcie miasto siedem razy. Potem ´ zatrbcie na rogach, a lud niech zacznie z całej siły krzyczec. Wtedy mury Jerycha si rozpadn!’ Jozue i wszyscy inni zrobili tak, jak powiedział Jeho´ wa. Kiedy maszerowali dookoła miasta, w ogole si nie ´ odzywali. Słychac było tylko kroki wojska i trbienie ´ rogow. Wrogowie w Jerychu na pewno bardzo si bali. ´ A widzisz ten czerwony sznur, ktory zwisa z okna? Jak ´ myslisz, kto go tam powiesił? Masz racj, to Rachab zrobiła tak, jak jej polecili dwaj zwiadowcy. Potem z cał swoj rodzin patrzyła, co si bdzie dalej działo. ´ ´ ´ W koncu nadszedł siodmy dzien ˙ ˙ i zołnierze okrzyli miasto siedem razy. Gdy zagrały rogi, Izraelici ´ zaczli krzyczec i mury naprawd runły! Wtedy Jozue nakazał: ´ Zabijcie wszystkich w miescie i spalcie je. Spalcie wszystko. Zo´ stawcie tylko srebro, złoto, miedz ˙ i zelazo i oddajcie je do skarbca w przybytku Jehowy’. A dwom zwiadowcom Jozue po´ wiedział: Idzcie do domu Rachab ´ i wyprowadzcie j stamtd razem z jej rodzin’. Tak jak obiecali zwiadowcy, nikt w domu Rachab Jozuego 6:1-25 nie zginł. ZŁODZIEJ W IZRAELU ZY widzisz, co ten człowiek robi? Zakopuje w swoim namiocie pikn szat, kawałek złota i pa˙ ´ r srebrnych pienizkow. Zabrał to z Jerycha. A pamitasz, co Izraelici ´ ´ ´ mieli zrobic z rzeczami, ktore znalezli ´ w tym miescie? ´ Wszystko mieli zniszczyc, ale złoto ´ i srebro oddac do skarbca w przybytku Jehowy. Tak wic ci ludzie na obrazku — Achan i jego rodzina — nie ´ posłuchali Boga. Ukradli cos, co nale´ ˙ zało do Niego. I jak si to skonczyło? ˙ Niedługo potem Jozue posłał zołnie˙ rzy, zeby zdobyli miasto Aj. Niestety, ´ zostali pokonani. Niektorzy Izraelici zginli, a reszta uciekła. Jozue strasznie si tym zmartwił. Upadł na ziemi i modlił si do Jehowy: Dlaczego po´ ˙ zwoliłes, zeby nas to spotkało?’ ´ Jehowa odpowiedział: Wstan. Izra´ ´ el zgrzeszył. Ktos wził rzeczy, ktore ´ miały byc zniszczone albo oddane do mojego przybytku. Ukradł pikn szat i j schował. Nie bd wam bło´ gosławił, dopoki jej nie zniszczycie i nie zabijecie tego, kto j zabrał’. ˙ ˙ Jehowa obiecał, ze pomoze Jozuemu ´ odszukac tego złego człowieka. C 47 ˙ Kiedy wic Jozue zebrał cały lud, Jehowa pokazał, ze złodziejem jest Achan. Wtedy Achan si przyznał: Zgrzeszyłem. Zobaczyłem tak pikn szat i kawałek złota, i srebrne pienidze. Tak bardzo ´ ˙ chciałem miec te rzeczy, ze je zabrałem i zakopałem w swoim namiocie’. ´ ´ ´ Jozue posłał ludzi, ktorzy znalezli to wszystko i przyniesli. ´ Powiedział wtedy do Achana: Czemu sprowadziłes na nas ´ ´ nieszczscie? Teraz Jehowa sprowadzi nieszczscie na ciebie!’ ´ Izraelici zaczli rzucac kamieniami w Achana i jego rodzin i zabili ´ ich. Jak widzisz, nigdy nie wolno brac niczego, co nie jest nasze. ´ ´ ´ Pozniej Izraelici znow wyruszyli przeciwko Aj. Tym razem ´ ´ ˙ Jozuego 7:1-26; 8:1-29 Jehowa im pomogł i zwycizyli wrogow. MDRZY GIBEONICI 48 ´ IESZKANCY wielu miast w Kanaanie zaczli si przygotowy´ ˙ ˙ wac do wojny z Izraelem. Byli pewni, ze zwyciz. Ale ´ ´ mieszkancy niedalekiego miasta Gibeon mysleli inaczej. Wierzyli, ´ ´ ˙ ze Izraelitom pomaga Bog, a oni nie chcieli walczyc z Bogiem. Czy wiesz, co zrobili? ´ ˙ ´ Postanowili udawac, ze mieszkaj gdzies bardzo, bardzo daleko. ˙ Załozyli zniszczone ubrania i buty, załadowali na osły obszarpane worki i wzili troch starego, suchego chleba. Poszli do Jozuego ´ ´ ´ i zaczli tłumaczyc: Przybylismy z dalekiego kraju, bo usłyszelismy ´ ˙ o waszym potznym Bogu, Jehowie. Dowiedzielismy si, jakich ´ cudow dokonał dla was w Egipcie. Dlatego nasi wodzowie kazali ´ ´ ´ ´ ´ nam przygotowac jedzenie, isc do was i powiedziec: „Jestesmy ˙ waszymi sługami. Obiecajcie, ze nie ´ bdziecie z nami walczyc”. Zobaczcie, M ´ ˙ wdrowalismy tak długo, ze nasze ubrania całkiem si zniszczyły, ˙ a chleb jest juz stary i suchy’. ˙ Jozue i naczelnicy Izraela uwierzyli Gibeonitom. I obiecali, ze nie ´ ˙ bd z nimi walczyc. Ale po trzech dniach okazało si, ze tak naprawd Gibeonici mieszkaj zupełnie blisko. ´ ´ ˙ Dlaczego okłamaliscie nas, ze jestescie z dalekiego kraju?’ — spytał ich Jozue. ´ ´ ˙ Gibeonici odpowiedzieli: Usłyszelismy, ze wasz Bog, Jehowa, ´ ´ ˙ przyrzekł dac wam cał krain Kanaan. Balismy si wic, ze nas ´ pozabijacie’. Izraelici dotrzymali słowa i nie zabili Gibeonitow. Uczynili z nich swoich sług. ´ Gdy krol innego miasta, Jerozolimy, dowiedział si, co zrobili Gibeonici, bardzo si na nich rozgniewał. Poprosił czterech innych ´ ´ ´ ˙ ´ ´ ´ krolow: Przyjdzcie i pomozcie mi ukarac Gibeonitow’. Teraz ´ ´ Gibeonici bd musieli walczyc z picioma krolami! A wszystko ´ ˙ przez to, ze zawarli pokoj z Izraelem. Czy wic naprawd postpili Jozuego 9:1-27; 10:1-5 mdrze? Zaraz si przekonamy. ´ JAK ZATRZYMAŁO SI SŁONCE 49 ´ ´ ´ ´ POJRZ na Jozuego. Własnie mowi do słonca: Zatrzymaj si!’ ´ ´ ´ I słonce si zatrzymuje. Stoi na srodku nieba przez cały dzien! ´ ˙ Spowodował to Jehowa. Ale dlaczego Jozue chciał, zeby słonce nie zachodziło? S Jak pamitasz, piciu ´ ´ złych krolow z krainy Kanaan postanowiło ´ walczyc z Gibeonitami. Gibeonici wysłali wic do Jozuego człowieka, ´ ktory poprosił Izraeli´ ´ tow o pomoc: Przyjdzcie szybko i ratujcie nas! ´ ´ Wszyscy krolowie z gor ´ ˙ zebrali si, zeby walczyc z waszymi sługami’. Jozue i jego wojownicy od razu wyruszyli w drog. Maszerowali cał noc. Kiedy wreszcie doszli do Gibeonu, ´ ´ ´ ˙ zołnierze piciu krolow bardzo si przestraszyli i zaczli uciekac. ˙ Wtedy Jehowa sprawił, ze z nieba spadły wielkie kamienie. Te ka˙ ˙ mienie zabiły wicej kananejskich zołnierzy niz wojownicy Jozuego. ´ ˙ Ale Jozue wiedział, ze gdy zajdzie słonce i zrobi si ciemno, wielu ´ ˙ nieprzyjacioł moze uciec. Dlatego pomodlił si do Jehowy, a potem ´ ´ ˙ powiedział do słonca: Zatrzymaj si!’ Poniewaz słonce cały czas ´ ´ ´ swieciło, Izraelici mogli pokonac wszystkich wrogow. ´ ´ ´ Jednak w Kanaanie było wicej złych krolow, ktorzy nienawidzili ´ ˙ ludu Bozego. Jozue ze swoim wojskiem w cigu szesciu lat ´ ˙ zwycizył trzydziestu jeden takich władcow. Potem dopilnował, ´ ˙ zeby ziemi w Kanaanie rozdzielic midzy te plemiona izraelskie, ´ ktore jej dotd nie otrzymały. ´ ´ Mijał rok za rokiem i w koncu Jozue umarł. Miał 110 lat. Dopoki ˙ zył on i jego przyjaciele, lud był posłuszny Jehowie. Ale gdy ci ´ dobrzy ludzie umarli, Izraelici zaczli robic złe rzeczy. Czsto wpadali przez to w kłopoty, a wtedy bardzo potrzebowali pomocy ˙ ´ Bozej. Jozuego 10:6-15; 12:7-24; 14:1-5; Sdziow 2:8-13 ˙ DWIE ODWAZNE KOBIETY 50 IEDY Izraelici wpadali w kłopoty, prosili Jehow o pomoc. Jehowa wysłuchiwał ich i dawał im ´ ˙ odwaznych wodzow. Biblia ´ nazywa tych wodzow sdziami. Najpierw sdzi był Jozue, potem Otniel, Ehud i Szamgar. Ale Izraelitom ˙ pomogły tez dwie kobiety: Debora i Jael. K Debora była prorokini. ´ Jehowa mowił jej, co si wy´ darzy w przyszłosci, a ona powtarzała to ludowi. Poza tym wykonywała obowizki sdziego. Siadała pod pewn ´ palm w gorach i pomagała ´ ludziom, ktorzy przychodzili do niej ze swoimi problemami. W tym czasie w Kanaanie ´ ˙ panował krol Jabin. Miał az ´ 900 rydwanow wojennych. ˙ Poniewaz jego armia była ˙ tak potzna, zmusił wielu ´ ˙ ˙ Izraelitow, zeby mu słuzyli. Wodzem armii Jabina był Sysera. Pewnego dnia Debora zawołała sdziego Baraka i powiedziała ´ ´ ´ ˙ ´ mu: Oto, co mowi Jehowa: „Wez dziesic tysicy mzczyzn i idz ´ z nimi na gor Tabor. Przyprowadz do ciebie Syser z wszystkimi ˙ jego zołnierzami, a ty ich pokonasz” ’. ´ ´ ´ Barak odpowiedział Deborze: Pojd, jesli ty pojdziesz ze mn’. ´ Debora zgodziła si, ale dodała: Nie ciebie bd chwalic za to ´ zwycistwo, bo Jehowa odda Syser w rce kobiety’. I tak własnie si stało. ´ ´ ´ ˙ Sdzia Barak zaczł schodzic z gory Tabor, zeby walczyc ´ ´ ˙ z wojskiem Sysery. Nagle Jehowa spowodował powodz i duzo ´ wrogow utonło. Jednak Sysera zeskoczył ze swojego rydwanu i uciekł. ´ ´ Po jakims czasie dotarł do namiotu kobiety, ktora miała na ´ imi Jael. Zaprosiła go do srodka i dała mu mleka. Gdy si ´ napił, zachciało mu si spac i zaraz twardo zasnł. Wtedy Jael wziła palik od namiotu i wbiła w głow tego złego człowieka. ´ ´ ˙ Kiedy pozniej przyszedł Barak, pokazała mu niezywego Syser! Jak widzisz, spełniło si wszystko, co zapowiedziała Debora. ´ ´ ´ ´ ˙ W koncu zginł takze krol Jabin. Izraelici znow przez jakis czas ´ ´ Sdziow 2:14-22; 4:1-24; 5:1-31 mogli cieszyc si pokojem. RUT I NOEMI 51 ´ BIBLII jest ksiga, ktora nazywa si Ksig Rut. S ´ ˙ w niej opisane dzieje pewnej rodziny, ktora zyła w czasach, kiedy w Izraelu rzdzili sdziowie. Rut była młod kobiet ˙ ˙ z krainy Moab. Nie nalezała do ludu Bozego. Jednak gdy poznała prawdziwego Boga, Jehow, bardzo Go pokochała. W poznaniu ´ Jehowy pomagała jej starsza kobieta, ktora miała na imi Noemi. ´ ˙ Noemi była Izraelitk. Ale gdy w Izraelu zabrakło zywnosci, ˙ razem z mzem i dwoma synami przeprowadziła si do Moabu. ´ ´ ´ ´ ˙ Niestety, ktoregos dnia mz Noemi umarł. Pozniej jej synowie ˙ ozenili si z dwiema Moabitkami — jedna miała na imi Rut, a druga Orpa. Jednak po dziesiciu latach obaj synowie umarli. Noemi, Rut i Orpa były z tego powodu bardzo smutne. Co wtedy zrobiła Noemi? W ´ ´ wrocic do swojego kraju i wyruszyła w drog. ´ ˙ i Orpa nie chciały si z ni rozstac, one takze ´ ˙ t dług podroz. Ale kiedy uszły kawałek, Noemi nich: Wracajcie do domu, do swoich matek’. ´ ˙ Ucałowała je i zaczła si z nimi zegnac. Rut i Orpa rozpłakały ´ si, bo bardzo j kochały. Nie zostawimy ci!’ — mowiły. ´ Pojdziemy z tob do twojego ludu’. Ale Noemi tłumaczyła im: ´ ´ Wracajcie, moje corki. Lepiej wam bdzie w domu’. Orpa w koncu ´ ´ jej posłuchała. Jednak Rut dalej nie chciała zawrocic. ˙ ´ Noemi przekonywała j: Popatrz, Orpa juz poszła. Idz razem ´ ˙ ´ ´ ´ z ni’. Ale Rut powiedziała: Nie pros, zebym odeszła. Pozwol mi isc ´ ˙ ´ ˙ z tob. Gdzie ty pojdziesz, ja tez pojd. Gdzie ty zamieszkasz, ja tez ´ ´ ´ ´ bd mieszkac. Twoj lud stanie si moim ludem, a twoj Bog — moim Bogiem. Gdzie ty umrzesz, tam ja umr i tam zostan pochowana’. ´ Kiedy Noemi to usłyszała, przestała namawiac Rut do powrotu. Postanowiła ˙ Poniewaz Rut wybrały si w powiedziała do Wreszcie obie kobiety dotarły do Izraela, gdzie chciały odtd ´ ´ mieszkac. Rut od razu zaczła pracowac na polu, bo akurat była ´ pora zbierania jczmienia. Pewien człowiek, ktory nazywał si ´ Boaz, pozwolił jej zbierac kłosy na jego polu. A wiesz, kim była matka Boaza? Była ni Rachab z Jerycha. ´ ´ ˙ Ktoregos razu Boaz powiedział do Rut: Słyszałem duzo o tobie ´ ´ ˙ i o tym, jaka jestes dobra dla Noemi. Wiem, ze zostawiłas ojca ´ ´ ´ ´ ´ i matk, i własny kraj i przyszłas mieszkac wsrod ludzi, ktorych ´ przedtem nie znałas. Niech Jehowa bdzie dla ciebie dobry!’ ´ ´ ˙ Rut odpowiedziała: Jestes dla mnie bardzo zyczliwy, moj panie. ´ ˙ Odezwałes si do mnie tak miło, ze zaraz poczułam si lepiej’. Rut ´ ˙ ˙ spodobała si Boazowi i wkrotce si z ni ozenił. Czy wyobrazasz sobie, jak cieszyła si z tego Noemi? Ale jeszcze bardziej cieszyła si wtedy, gdy Rut i Boazowi urodził si pierwszy syn — Obed. ´ ˙ Z czasem Obed został dziadkiem Dawida, o ktorym duzo si potem Ksiga Rut dowiemy. GEDEON˙ I JEGO TRZYSTU ZOŁNIERZY 52 ´ ´ ˙ IESZ, kim s ci ludzie? To izraelscy zołnierze. Czsc z nich ˙ pije wod ze strumienia. Obok stoi sdzia Gedeon i uwaznie si im przyglda. ´ ˙ ´ ˙ ´ ´ ˙ ˙ A czy zauwazyłes, ze ci zołnierze pij w rozny sposob? Niektorzy uklkli i pochylili si do samej wody. Ale jeden bierze wod w rk W i podnosi do buzi. Dziki temu dobrze widzi, co si koło niego ´ ˙ dzieje. To bardzo wazne, bo Jehowa kazał Gedeonowi wybrac tylko ´ ´ tych, ktorzy przy piciu bd si cały czas rozgldac. Inni mieli ´ ´ wrocic do domu. Dlaczego? ˙ Wszystko zaczło si od tego, ze Izraelici znowu byli nieposłuszni Jehowie i wpadli w straszne kłopoty. Stali si słabsi od ´ ´ ´ mieszkancow krainy Midian, ktorzy teraz cigle na nich napadali. Izraelici wic prosili Jehow o pomoc, a On ich wysłuchał. ´ Rozkazał Gedeonowi zwołac wojsko. Zebrało si 32 tysice ´ ´ ˙ ˙ zołnierzy. Ale przeciwnikow było az 135 tysicy! Mimo to Bog rzekł ˙ do Gedeona: Masz za duzo ludzi’. Dlaczego tak powiedział? ´ ´ ˙ ˙ Dlatego, ze gdyby Izraelici teraz zwycizyli, mogliby pomyslec, ˙ ˙ ze wygrali t wojn sami — ze poradzili sobie bez pomocy Jehowy. ´ ´ ˙ Bog wic polecił Gedeonowi: Powiedz tym, ktorzy si boj, zeby ´ wrocili do domu’. Kiedy Gedeon tak zrobił, odeszło 22 tysice ´ ˙ ˙ zołnierzy. Zostało tylko 10 tysicy, a przeciez wrog miał 135 ´ tysicy wojownikow! Posłuchaj jednak, co powiedział Jehowa: Tych ludzi cigle jest ´ ´ ˙ ˙ za duzo’. Kazał zaprowadzic ich nad strumien, zeby si napili. ´ ´ Potem polecił Gedeonowi odesłac do domu wszystkich, ktorzy pili prosto ze strumienia. Rzekł do niego: Zostaw tylko tych trzystu ´ ˙ ludzi, ktorzy pili i rozgldali si dookoła, a na pewno zwycizysz’. ˙ Nadszedł czas walki. Gedeon podzielił swoich trzystu zołnierzy ´ ´ ˙ na trzy grupy. Kazdemu dał rog oraz dzban, w ktorym ´ ´ ´ była schowana swiecca pochodnia. Koło połnocy otoczyli oboz ´ ´ ´ nieprzyjacioł. Pozniej wszyscy razem zatrbili na rogach, rozbili dzbany i zawołali: Miecz Jehowy i Gedeona!’ Wrogowie obudzili si, lecz nie wiedzieli, co si stało. Bardzo si przerazili i zaczli ´ ´ ´ rozdziały 6-8 uciekac. Dziki temu Izraelici mogli ich pokonac. Sdziow, OBIETNICA JEFTEGO 53 ´ ˙ ´ ´ ZY zdarzyło ci si kiedys, ze cos obiecałes, a potem trudno ci ´ ´ było dotrzymac słowa? Własnie taki kłopot ma ten człowiek na obrazku — i dlatego jest taki zmartwiony. To dzielny izraelski sdzia. Nazywa si Jefte. ˙ ˙ ´ Jefte zył w czasach, gdy Izraelici przestali słuzyc Jehowie. ´ ˙ Znowu robili to, co złe. Z tego powodu Bog pozwolił, zeby ´ ´ ´ przesladował ich lud Ammonitow. Wtedy Izraelici zaczli prosic ´ Jehow: Zgrzeszylismy przeciwko Tobie. Ratuj nas!’ ´ ˙ ˙ ´ Teraz było im smutno, ze zle postpowali. Aby pokazac, ze ´ ´ ˙ naprawd tego załuj, znow zaczli czcic Jehow. I Jehowa ´ jeszcze raz im pomogł. ˙ Do walki ze złymi Ammonitami lud wybrał Jeftego. Poniewaz ˙ ˙ Jeftemu bardzo zalezało, zeby wspierał go Jehowa, obie´ cał Mu: Jesli pozwolisz mi ´ ´ pokonac Ammonitow, oddam Ci tego, kto pierwszy wyjdzie ´ mnie przywitac, gdy bd wracał do domu’. Jehowa wysłuchał Jeftego ´ ˙ ´ i pomogł mu zwycizyc. A czy wiesz, kto pierwszy wyszedł ´ ´ przywitac Jeftego? Jego corka ´ — jedynaczka! Och, moja coreczko!’ — zawołał Jefte. Tak mi przykro, ale nie mog ´ cofnc tego, co obiecałem Jehowie!’ ´ Kiedy corka Jeftego usłyszała o tej obietnicy, najpierw C ˙ ˙ takze si zmartwiła. Wiedziała, ze bdzie ´ ´ ´ musiała opuscic ojca i swoich przyjacioł. ˙ Z drugiej strony cieszyła si, ze przez ˙ ˙ ´ reszt zycia bdzie słuzyc Jehowie w Jego przybytku w Szilo. Powiedziała wic ojcu: ´ Skoro przyrzekłes to Jehowie, musisz do´ trzymac słowa’. ´ ˙ Potem poszła do Szilo i do konca zycia usługiwała Jehowie w Jego przybytku. Co roku przez cztery dni miło spdzała ´ ˙ ´ czas z roznymi kobietami z Izraela, ktore do niej przychodziły. Ponie˙ ˙ waz wiernie słuzyła Jehowie, lud bardzo j kochał. ´ Sdziow 10:6-18; 11:1-40 NAJSILNIEJSZY ZE WSZYSTKICH LUDZI 54 ZY wiesz, kto był najsilniejszym człowie˙ kiem, jaki zył na ziemi? Był to sdzia Samson. Swoj wielk sił otrzymał od Jehowy. Zanim jeszcze si ´ urodził, Bog powiedział do jego matki: Niedługo b´ dziesz miała syna. Twoj syn ´ ˙ pomoze Izraelowi walczyc z Filistynami’. ˙ Filistyni zyli w Kanaanie ´ i byli bardzo złymi ludzmi. ´ ˙ ˙ Mieli duzo zołnierzy i czsto napadali na Izraelitow. Gdy pewnego razu Samson szedł tam, gdzie mieszkali Filistyni, spotkał wielkiego, ryczcego lwa. Zabił go gołymi rkami! Z czasem zabił ´ ˙ tez setki złych Filistynow. ´ ´ ´ Pozniej zakochał si w kobiecie, ktora miała na imi Dalila. ´ ˙ ˙ Filistynscy władcy obiecali jej, ze od kazdego z nich otrzyma C ´ ´ tysic sto srebrnikow, jesli tylko powie im, dlaczego Samson jest ´ taki silny. Dalila bardzo chciała dostac te pienidze. Nie była ´ ´ prawdziw przyjaciołk ani Samsona, ani Izraelitow. Zaczła wic ´ zamczac go pytaniami, skd ma tyle siły. ´ ´ W koncu Samson zdradził jej swoj sekret. Nigdy nie obcinałem ´ ´ włosow’ — powiedział. Jeszcze zanim si urodziłem, Bog wybrał ˙ mnie, zebym był Jego specjalnym sług, nazirejczykiem. Gdybym ´ scił włosy, straciłbym cał swoj sił’. ˙ Kiedy Dalila to usłyszała, postarała si, zeby Samson zasnł. ´ Potem zawołała człowieka, ktory obcił mu włosy. Samson stracił wic swoj sił. Wtedy weszli Filistyni, złapali go, wyłupili mu oczy i zrobili z niego niewolnika. ´ ´ ˙ Pewnego dnia Filistyni urzdzili swito, zeby uczcic swojego ´ ˙ boga Dagona. Kazali tez przyprowadzic z wizienia Samsona, bo ´ ´ ˙ ˙ chcieli si z niego posmiac. Tymczasem jemu zdzyły juz odros´ nc włosy. Dlatego powiedział do ´ chłopca, ktory go prowadził za ´ ˙ ´ ´ rk: Pomoz mi dotknc słupow, ´ na ktorych opiera si ten budynek’. Nastpnie pomodlił si do Jehowy, poprosił Go o sił i chwycił za słupy. Niech umr razem z Filistynami!’ — zawołał. Pchnł mocno słupy, a wtedy cały budynek si zawalił ´ i przygniotł wszystkich złych lu´ ´ dzi, ktorzy przyszli na to swito. ˙ Zginło az trzy tysice Filisty´ now! ´ Sdziow, rozdziały 13-16 ˙ MAŁY CHŁOPIEC SŁUZY BOGU 55 P OPATRZ, jaki ładny chłopczyk. Ma na imi Samuel. A ten ´ człowiek, ktory kładzie mu rk na głowie, to izraelski ´ ˙ arcykapłan Heli. Jest tu rowniez tata Samuela, Elkana, oraz ´ mama, Anna. Własnie przyprowadzili synka do Helego. ´ Samuel ma dopiero cztery albo pic lat. Mimo to bdzie odtd mieszkał razem z Helim i innymi kapłanami w przybytku Jehowy. ˙ ˙ Dlaczego Elkana i Anna oddaj takiego małego chłopca, zeby słuzył Bogu w Jego przybytku? Zaraz si dowiemy. ´ ´ Par lat wczesniej Anna była strasznie nieszczsliwa. Martwiła ´ si, bo nie miała dziecka, a bardzo, ale to bardzo chciała je miec. ´ Kiedy pewnego dnia przyszła do przybytku, zaczła si modlic: ´ ´ Jehowo, nie zapominaj o mnie! Jesli pozwolisz mi urodzic syna, ˙ ˙ ˙ ˙ obiecuj, ze oddam go Tobie — zeby Ci słuzył przez całe swoje zycie’. Jehowa wysłuchał tej modlitwy i po kilku miesicach Anna urodziła Samuela. Mocno kochała swojego synka i gdy był jeszcze ´ ˙ całkiem malutki, zaczła go uczyc o Jehowie. Powiedziała tez do ´ ˙ mza: Jak tylko przestan karmic Samuela, zaprowadz go do ˙ ˙ przybytku, zeby tam słuzył Bogu’. ´ ´ ˙ I własnie to mozesz zobaczyc na obrazku — Samuel przyszedł ˙ ˙ teraz z rodzicami do przybytku. A poniewaz duzo si od nich ´ ˙ dowiedział o Jehowie, cieszył si, ze bdzie mogł Mu tutaj ´ ´ ´ ´ ˙ usługiwac. Co roku Anna i Elkana przychodzili, zeby oddawac czesc Jehowie w przybytku, i spotykali si tu ze swoim synkiem. Za ´ ˙ kazdym razem Anna przynosiła mu nowy płaszczyk bez rkawow, ´ ktory sama robiła. Mijały lata, a Samuel cały czas pomagał w przybytku. Bardzo podobał si Jehowie i ludziom. Ale inaczej było z synami ´ arcykapłana Helego, ktorzy nazywali si Chofni i Pinechas. Obaj ´ naprawd zle postpowali, a na dodatek buntowali innych przeciw ˙ Jehowie. Niestety, Heli pozwalał, zeby dalej byli kapłanami, mimo ´ ˙ ze powinien im tego zabronic. ˙ Chociaz w przybytku działo si tyle złego, młody Samuel nie ´ ˙ ´ ˙ przestawał słuzyc Jehowie. Ale poniewaz mało kto rzeczywiscie ´ ˙ ˙ kochał Boga, Jehowa od dłuzszego czasu nie przemowił do zadnego ´ ´ człowieka. Kiedy jednak Samuel troch podrosł, wydarzyło si cos ´ szczegolnego. ´ Samuel spał w przybytku. Nagle obudził si, bo ktos go wzywał. ˙ Odpowiedział wic: Juz id’. Wstał, pobiegł do Helego i zapytał: ´ Wołałes mnie, prawda?’ ´ ˙ Ale Heli odrzekł: Nie, nie wołałem ci. Wracaj do łozka’. Samuel ´ wic poszedł z powrotem spac. ´ Znowu jednak usłyszał, jak ktos krzyknł: Samuelu!’ Wstał ´ i jeszcze raz pobiegł do Helego. Wołałes mnie, dlatego jestem’ — ´ powiedział. Wtedy Heli odrzekł: Nie, moj synu, nie wołałem ci. ´ ˙ ´ Idz si połozyc’. I Samuel tak zrobił. ´ ´ Samuelu!’ — krzyknł ktos po raz trzeci. Samuel znow pobiegł do Helego i powiedział: Przybiegłem, bo teraz na pewno mnie ´ ´ ´ ˙ wołałes’. Wreszcie Heli domyslił si, ze to Jehowa przemowił do ´ ˙ ´ ´ ´ Samuela. Dlatego poradził mu: Idz, połoz si, a jesli ktos si do ´ ´ ciebie odezwie, powiedz: „Mow, Jehowo, bo sługa Twoj słucha” ’. ˙ Gdy Samuel tak zrobił, Jehowa powiedział mu, ze zamierza ´ ´ ´ ´ ukarac Helego i jego synow. Pozniej Chofni i Pinechas faktycznie zginli na wojnie z Filistynami. Kiedy Heli si o tym dowiedział, ´ spadł z krzesła, złamał sobie szyj i umarł. W ten sposob sprawdziły si słowa Jehowy. ˙ Z czasem Samuel został ostatnim sdzi Izraela. Gdy był juz ´ ´ ˙ stary, Izraelici zaczli go prosic: Wybierz nam krola, zeby nad ´ ˙ nami panował’. Samuel nie chciał tego zrobic, bo przeciez ich ´ ´ ´ ´ krolem był Jehowa. Ale Bog kazał mu spełnic prosb ludu. 1 Samuela 1:1-28; 2:11-36; 3:1-18; 4:16-18; 8:4-9 ´ ´ CZSC 4 Od panowania ´ pierwszego krola w Izraelu do niewoli w Babilonie ´ Pierwszym krolem Izraela został Saul. Ale Jehowa nie był z niego zadowolony i wybrał na ´ ˙ krola Dawida. O Dawidzie duzo si dowiemy. Kiedy był jeszcze bardzo młody, pokonał olbrzyma ´ Goliata. Potem uciekał przed zazdrosnym krolem ˙ ´ Saulem. Spotkał tez pikn Abigail, ktora ´ uratowała go przed zrobieniem czegos bardzo niemdrego. ´ Nastpnym krolem Izraela był syn Dawida ´ ˙ ˙ ˙ Salomon, o ktorym takze duzo si dowiemy. Kazdy ´ ´ z tych trzech krolow panował przez 40 lat. Po ´ smierci Salomona Izrael został podzielony na dwa ´ ´ krolestwa: połnocne i południowe. ´ ´ Krolestwo połnocne składało si z dziesiciu ´ ´ plemion i istniało 257 lat. Pozniej zniszczyli je Asyryjczycy. Po dalszych 133 latach przestało ´ ´ ˙ ´ ˙ istniec rowniez krolestwo południowe, złozone ´ z dwoch plemion. Izraelici poszli wtedy do niewoli ´ ´ do Babilonu. Tak wic CZSC 4 opisuje 510 ´ lat historii. W tym czasie zdarzyło si mnostwo ciekawych rzeczy. ´ SAUL—PIERWSZY KROL IZRAELA 56 ´ ´ ˙ POJRZ, Samuel wylewa olejek na głow jakiegos mzczyzny. ´ ´ ˙ ´ Tak własnie robiło si w Izraelu, aby pokazac, ze ktos bdzie ´ ˙ krolem. Uzywało si do tego specjalnego pachncego olejku. ´ Jehowa polecił Samuelowi wylac go na głow Saula. ´ ˙ ˙ ˙ Ale Saul uwazał, ze nie nadaje si na krola. Nalez do ´ plemienia Beniamina, ktore jest najmniejsze w całym Izraelu’ — ´ ´ ˙ powiedział do Samuela. Dlaczego wic mowisz, ze bd krolem?’ ´ Saul podobał si Jehowie, bo nie udawał kogos wielkiego ´ ´ ˙ i waznego. I własnie dlatego Jehowa wybrał go na krola. S Saul nie był jednak człowiekiem niepozornym. Pochodził ˙ z bogatej rodziny, był przystojny i wysoki — o głow wyzszy od ´ ´ wszystkich innych Izraelitow! Oprocz tego szybko biegał i był ´ ˙ bardzo silny. Izraelici cieszyli si, ze Jehowa dał im takiego krola. ´ ˙ Niech zyje krol!’ — wołali. ´ ´ ˙ Niestety, cigle mieli potznych wrogow, ktorzy sprawiali im ´ ´ ´ mnostwo kłopotow. Niedługo po tym, jak Saul zaczł panowac, ´ ˙ na Izraelitow napadli Ammonici. Ale Saul zebrał duze wojsko ´ i pokonał ich. Lud był bardzo zadowolony z takiego krola. ´ ´ Mijały lata i Saul nieraz prowadził Izraelitow do walki, w ktorej ´ ˙ ˙ zwycizali wrogow. Wiele bitew wygrali takze dziki temu, ˙ ˙ ze pomagał im odwazny syn Saula — Jonatan. Ich najgorszymi ´ nieprzyjaciołmi dalej byli Filistyni. Pewnego dnia zebrało si ´ ´ ˙ tysice Filistynow, zeby walczyc z Izraelitami. ˙ ˙ Samuel powiedział wtedy Saulowi, zeby na niego poczekał, az ´ ´ ˙ przyjdzie i złozy Jehowie ofiar. Ale Samuel troch si spozniał. ´ ˙ ˙ Saul bał si, ze Filistyni w kazdej chwili mog zaatakowac, wic ´ ˙ sam złozył ofiar. Kiedy Samuel w koncu przybył, powiedział ´ ´ ´ do Saula: Byłes nieposłuszny. Jehowa wybierze na krola kogos innego’. ´ ´ Pozniej Saul jeszcze raz nie posłuchał słowa Jehowy. Dlatego ´ ˙ Samuel powiedział do niego: Lepiej byc posłusznym Bogu, niz ´ ´ ˙ ofiarowac Mu nawet najlepsz owc. Poniewaz nie posłuchałes ´ ˙ Jehowy, On postanowił, ze nie bdziesz krolem nad Izraelem’. ´ ˙ ˙ Z tego wszystkiego mozemy si duzo nauczyc. Wiemy teraz, ´ ˙ ˙ ˙ ˙ jakie to wazne, zeby zawsze słuchac Jehowy. Widzimy tez, ze ´ nawet ktos dobry — taki jak Saul — mo´ ´ ˙ ze si zmienic i stac złym człowiekiem. ´ ´ A my nie chcemy stac si złymi ludzmi, prawda? 1 Samuela, rozdziały 9-11; 13:5-14; 14:47-52; 15:1-35; 2 Samuela 1:23 ´ BOG WYBIERA DAWIDA 57 ZY widzisz, co tu si stało? Ten młody pasterz uratował ´ ´ ´ ´ owieczk przed niedzwiedziem, ktory j porwał i chciał zjesc. ´ ´ Pasterz pobiegł za nim i mu j odebrał. Wtedy niedzwiedz rzucił si ´ na niego, ale pasterz chwycił go, przewrocił i zabił! Kiedy indziej ˙ uratował owc przed lwem. Jest bardzo odwazny, prawda? A wiesz, kto to jest? C To młody Dawid z miasta Betlejem. Jego dziadkiem był Obed, syn Rut i Boaza. Czy sobie ich przypominasz? Ojcem Dawida był ´ Jesse i własnie jego owiec pilnował Dawid. Dawid urodził si ´ ´ dziesic lat po tym, jak Jehowa wybrał Saula na krola. ´ ´ Pewnego razu Bog powiedział do Samuela: Wez specjalny olejek ´ ˙ i idz do Betlejem, do domu Jessego. Postanowiłem, ze jeden z jego ´ ´ synow bdzie krolem’. Gdy Samuel zobaczył najstarszego syna ´ Jessego, Eliaba, pomyslał sobie: To na pewno ten’. Ale Jehowa ˙ rzekł do niego: Nie zwracaj uwagi na to, ze jest taki wysoki ´ i przystojny. To nie jego wybrałem na krola’. Potem Jesse zawołał swojego syna Abinadaba. Jednak Samuel ˙ powiedział: Nie, jego takze Jehowa nie wybrał’. Wtedy Jesse ´ ˙ pokazał mu Szamm. Nie, jego rowniez Jehowa nie wybrał’ — ´ powtorzył Samuel. Jesse przyprowadził do niego siedmiu swoich ´ ˙ ˙ synow, ale okazało si, ze Jehowa nie wybrał zadnego z nich. Czy ˙ to juz wszyscy twoi synowie?’ — spytał Samuel. Jest jeszcze najmłodszy, Dawid’ — odpowiedział Jesse. Ale nie ma go tutaj, bo pasie owce’. Kiedy Dawid przyszedł, Samuel ´ ˙ zobaczył, ze jest ładnym chłopcem. To własnie ten’ — rzekł Jehowa. Wylej na niego olejek’. I Samuel tak zrobił. Dawid ´ ´ ´ 1 Samuela 17:34, 35; 16:1-13 w przyszłosci miał zostac krolem Izraela. DAWID I GOLIAT 58 ´ ´ ˙ ILISTYNI znow zebrali si, zeby walczyc z Izraelitami. W wojsku ´ Saula znalezli si trzej najstarsi bracia Dawida. Dlatego pewnego ´ ´ dnia Jesse powiedział Dawidowi: Wez troch ziarna i chleba i idz do swoich braci. Dowiedz si, co si z nimi dzieje’. ´ Kiedy Dawid dotarł do obozu, pobiegł szukac braci na polu bitwy, ´ gdzie obie armie szykowały si do walki. Wtedy od strony Filistynow ´ ´ ´ wyszedł olbrzym Goliat i zaczł si wysmiewac z Izraelitow. Robił tak ´ codziennie rano i wieczorem od 40 dni. Wybierzcie kogos, kto bdzie ´ ˙ ze mn walczył!’ — krzyczał. Jesli zwycizy i mnie zabije, bdziemy ´ ˙ waszymi niewolnikami. Ale jesli ja zwyciz, wy bdziecie naszymi ´ niewolnikami. Dajcie mi tu jakiegos człowieka i niech walczy ze mn!’ ´ ˙ Dawid zapytał zołnierzy: Co dostanie człowiek, ktory pokona tego ´ ˙ Filistyna i sprawi, ze Izrael nie bdzie musiał si wstydzic?’ F Saul da mu wielkie bogac˙ two’ — usłyszał. Da mu tez ´ ˙ własn cork za zon’. Ale wszyscy Izraelici bali si Goliata, bo był naprawd olbrzymi. Miał ze trzy metry wzrostu. Koło ´ niego chodził inny wojownik, ktory nosił jego tarcz. ˙ ´ Zołnierze wspomnieli krolowi Saulowi, ´ ˙ ze Dawid chce walczyc z Goliatem. Saul jednak powiedział do Dawida: ´ ˙ Nie mozesz walczyc z tym Filistynem. ´ ˙ Przeciez jestes jeszcze chłopcem, a on ˙ ˙ juz tyle lat jest zołnierzem’. Ale Dawid ´ ´ mowił: Zabiłem niedzwiedzia i lwa, ´ ˙ zeby ratowac owce mojego ojca. Z tym Filistynem zrobi to samo. ˙ Pomoze mi Jehowa’. Wtedy ´ ´ krol si zgodził: Idz i niech Jehowa bdzie z tob’. Dawid poszedł do strumienia, poszukał piciu gładkich ´ ˙ kamykow i włozył je do torby. Potem wził proc i ruszył w stron olbrzyma. Kiedy Go´ liat go zobaczył, nie mogł ´ ˙ ´ uwierzyc, ze ktos taki chce ´ ´ z nim walczyc. Pomyslał sobie, ˙ ze bardzo łatwo zabije Dawida. ´ Podejdz no tylko’, krzyknł, ˙ a twoje ciało rzuc na pozarcie ptakom i zwierztom polnym’. Ale Dawid odpowiedział: Ty przychodzisz do mnie z mie´ czem, włoczni i oszczepem. A ja przychodz do ciebie w imieniu Jehowy. Dzisiaj Jehowa odda ci w moje rce i na pewno ci pokonam’. Szybko pobiegł w stron Goliata. Nastpnie wził kamyk ˙ z torby, włozył do procy i rzucił go z całej siły. Kamyk uderzył Goliata prosto w czoło i olbrzym od razu upadł na ˙ ziemi! Gdy Filistyni zobaczyli, ze zginł ich najsilniejszy wojow´ ´ ˙ nik, wszyscy zaczli uciekac. Izraelici ruszyli w pogon i zwycizyli ´ wrogow. 1 Samuela 17:1-54 ´ DLACZEGO DAWID MUSI UCIEKAC 59 ´ IEDY Dawid zabił Goliata, wodz armii izraelskiej, Abner, ´ przyprowadził go do krola. Saul był bardzo zadowolony ´ ´ z Dawida. Zrobił go jednym z dowodcow wojskowych i zabrał do swojego domu. ´ ˙ Gdy po jakims czasie zołnierze izraelscy wracali z wojny z Filis´ tynami, kobiety spiewały: Saul zabił tysice, a Dawid dziesitki ´ ´ tysicy’. Saul zaczł zazdroscic Da˙ widowi, ze ludzie go tak chwal. Ale syn Saula Jonatan nie był zazdrosny. Naprawd kochał Dawida i tak samo Dawid kochał Jonata˙ na. Przyrzekli sobie, ze zawsze bd ´ przyjaciołmi. K Dawid piknie grał ´ na harfie. Krol bar´ dzo lubił go słuchac. Jednak tak mu za´ ´ ˙ zdroscił, ze gdy kiedys słuchał jego gry, zrobił ´ cos strasznego. Złapał ´ włoczni i rzucił ni, ´ ˙ ´ zeby przygwozdzic go ´ ´ do sciany. Na szczscie nie trafił, bo Da´ ´ wid si uchylił. Pozniej Saul jeszcze raz ´ ´ ´ probował w ten sposob go zabic. Wtedy ˙ ˙ ´ Dawid zrozumiał, ze musi bardzo uwazac. Czy pamitasz, co Saul obiecał temu, kto ˙ pokona Goliata? Powiedział, ze da mu za ´ ´ ´ ˙ zon swoj cork. W koncu rzeczywiscie ´ ˙ pozwolił, by Dawid ozenił si z jego cork Michal — ale pod ´ ˙ ˙ warunkiem, ze najpierw zabije stu Filistynow. Wyobrazasz to ˙ sobie? Saul miał nadziej, ze Dawid zginie w walce. Jednak tak si ´ ´ nie stało i musiał oddac mu swoj cork. Pewnego dnia Saul powiedział Jonatanowi i wszystkim sługom, ´ ´ ˙ ze chce zabic Dawida. Wtedy Jonatan poprosił: Nie rob mu ˙ krzywdy. Przeciez nigdy nie zrobił ci nic złego. Zawsze bardzo ci ´ ´ ˙ pomagał. Poszedł walczyc z Goliatem, chociaz mogł przy tym ´ ´ zginc. A kiedy go pokonał, byłes z niego zadowolony’. ˙ Saul posłuchał syna i obiecał, ze nie skrzywdzi Dawida. Jonatan ´ ˙ wic przyprowadził go, zeby usługiwał krolowi w jego domu tak jak ´ ´ dawniej. Niestety, ktoregos razu, gdy Dawid grał na harfie, Saul ´ ´ znowu rzucił w niego włoczni. Dawid uchylił si i włocznia ´ ˙ uderzyła w scian. Zdarzyło si to juz trzeci raz! Teraz Dawid był ´ ˙ pewny, ze musi uciekac. Wieczorem poszedł do swojego domu. Ale ´ Saul postanowił wysłac ˙ ˙ tam paru mzczyzn, zeby go zabili. Michal wiedziała, co planuje jej ojciec. Dlatego ´ ˙ ostrzegła mza: Jesli szybko nie uciekniesz, jutro nie ˙ ˙ bdziesz juz zył’. W nocy pomogła mu uciec przez okno. Dawid przez siedem lat mu´ ´ ˙ siał si ukrywac w roznych ´ ˙ miejscach, zeby Saul nie mogł ´ ´ go znalezc. 1 Samuela 18:1-30; 19:1-18 DAWID I ABIGAIL 60 ´ ZY wiesz, kim jest ta pikna kobieta, ktora stoi naprzeciw ´ Dawida? To Abigail. Jest bardzo mdra i własnie uratowała ´ Dawida przed zrobieniem czegos złego. Jednak zanim lepiej poznamy t histori, zobaczmy, co si przedtem działo z Dawidem. C Kiedy Dawid uciekł przed Saulem, ukrył si w pewnej jaskini. ´ ˙ Przyszli tam rowniez jego bracia i reszta rodziny oraz inni ludzie. ˙ W sumie zebrało si około czterystu mzczyzn i Dawid został ich ´ ´ ´ ˙ dowodc. Potem poszedł do krola Moabu i poprosił: Pozwol, zeby ´ ´ moj ojciec i moja matka zamieszkali u ciebie, dopoki nie dowiem ´ ´ ´ si, co ze mn bdzie’. Pozniej razem ze swoimi ludzmi zaczł ´ ´ ukrywac si w gorach. ´ ˙ I własnie w tym czasie spotkał Abigail. Jej mz, Nabal, był ˙ ˙ bardzo bogaty. Miał duzo ziemi, a takze trzy tysice owiec i tysic ´ ´ ˙ koz. Niestety, był złym człowiekiem. Na szczscie jego pikna zona, ´ ˙ Abigail, wiedziała, jak nalezy postpowac. Pewnego razu uratowała swoj rodzin. Posłuchaj, jak to zrobiła. ´ ˙ Dawid i jego ludzie byli zyczliwi dla Nabala. Pomagali pilnowac jego owiec. Dlatego gdy Nabal z pomocnikami strzygł swoje owce, ´ ´ ´ ˙ Dawid wysłał do niego posłancow. Poniewaz było to swito, Nabal ´ ´ ´ ˙ miał w domu duzo smakołykow. Posłancy powiedzieli: Bylismy dla ´ ciebie dobrzy. Nie zabralismy ani jednej twojej owcy, a nawet ´ pilnowalismy twoich stad. Teraz wic, prosimy, daj nam troch jedzenia’. ´ ´ Nie dam jesc takim ludziom jak wy’ — burknł Nabal. Zachował ´ ´ ´ si bardzo niegrzecznie i mowił zle o Dawidzie. Kiedy posłancy ´ wrocili i o tym opowiedzieli, Dawid okropnie si rozgniewał. ´ ˙ Wezcie swoje miecze!’ — rozkazał. I cał gromad wyruszyli, zeby ´ zabic Nabala i jego ludzi. ´ Ale jeden robotnik, ktory słyszał, jak Nabal potraktował ´ ´ ˙ posłancow, poszedł i opowiedział o tym jego zonie. Abigail szybko ´ ´ ˙ przygotowała zywnosc, załadowała j na osły i wybrała si w drog. Kiedy spotkała Dawida, zsiadła z osła, pokłoniła si i poprosiła: ´ ˙ Panie moj, nie zwracaj uwagi na mojego mza, Nabala. Jest głupi ´ i robi głupie rzeczy. Oto podarunek dla ciebie. Prosz, wez go i przebacz nam wszystko, co si stało’. ´ Jestes naprawd mdr kobiet’ — odpowiedział Dawid. Gdyby ˙ ´ nie ty, zabiłbym twojego mza. Idz teraz spokojnie do domu’. ´ ´ ˙ Pozniej gdy Nabal umarł, Abigail została jedn z zon Dawida. 1 Samuela 22:1-4; 25:1-43 DAWID ZACZYNA´ PANOWAC 61 AUL znowu postanowił ´ złapac Dawida. Wził ˙ trzy tysice najlepszych zoł´ nierzy i poszedł go szukac. Gdy Dawid o tym usłyszał, ´ ˙ wysłał zwiadowcow, zeby si dowiedzieli, gdzie Saul zatrzyma si na noc. Potem ´ spytał dwoch swoich towa´ ´ rzyszy: Ktory z was pojdzie ze mn do obozu Saula?’ ´ Ja pojd!’ — zgłosił si ´ Abiszaj, syn Cerui, ktora była siostr Dawida. Kiedy ˙ Saul i jego zołnierze spali, Dawid z Abiszajem po cichu ´ zakradli si do ich obozu. Zabrali włoczni i dzbanek na wod, ´ ˙ ˙ ktore lezały przy głowie Saula, i odeszli. Nikt ich nie zauwazył ani nie usłyszał, bo wszyscy mocno spali. ˙ Popatrz na Dawida i Abiszaja. Stoj juz bezpiecznie na czubku ´ ´ pewnej gory. Dawid woła do dowodcy wojsk izraelskich: Abnerze! ´ Dlaczego nie pilnujesz krola, swojego pana? Zobacz, gdzie jest teraz ´ jego włocznia i dzbanek!’ S Saul budzi si. Czy widzisz go razem z Abnerem na obrazku ´ tam na dole? Krol poznaje głos Dawida i pyta: Czy to ty, Dawidzie?’ ´ ´ Tak, panie moj, krolu’ — odpowiada Dawid. Dlaczego mnie ´ ´ scigasz? Co złego ci zrobiłem? Popatrz, mam tutaj twoj włoczni. ´ ´ Przyslij po ni kogos ze swoich ludzi’. ´ Zgrzeszyłem’ — mowi Saul. Zachowałem si bardzo głupio’. Po ´ ´ tym wszystkim krol wrocił do domu, a Dawid poszedł w swoj ´ ´ ´ ´ stron. Ale pomyslał sobie: Ktoregos dnia Saul w koncu mnie ´ ´ zabije. Musz uciec do ziemi filistynskiej’. I tak zrobił. Wmowił ˙ Filistynom, ze jest teraz ich przyjacielem. ´ ´ ´ ´ ´ Jakis czas pozniej Filistyni znow zaczli walczyc z Izraelem. Zabili wtedy w bitwie Saula i Jonatana. Dawid bardzo to ´ ´ ´ ´ ˙ ˙ przezywał. Ułozył pikn piesn, w ktorej spiewał: Tak mi smutno ´ bez ciebie, moj bracie Jonatanie. Tak mocno ci kochałem!’ ´ ´ Potem Dawid wrocił do Izraela i zamieszkał w miescie Hebron. ´ ´ ´ ´ ˙ Czsc Izraelitow uznała go za krola, ale inni woleli, zeby rzdził nimi syn Saula Isz-Boszet. Midzy jednymi a drugimi wybuchła ´ ´ ˙ wojna. W koncu zwycizyli ci, ktorzy byli po stronie Dawida. Gdy ´ ´ Dawid zaczł panowac, miał 30 lat. Przez siedem i poł roku był ´ ´ ´ ´ krolem w Hebronie. Urodziło mu si tam paru synow, wsrod nich Amnon, Absalom i Adoniasz. Po pewnym czasie Dawid ˙ i jego zołnierze wyruszyli, ´ ˙ zeby zdobyc pikne miasto ´ ˙ Jerozolim. W walce wyroznił si Joab, drugi syn Cerui, siostry Dawida. W nagrod został wodzem całego wojska. Odtd Dawid panował nad Izraelem z Jerozolimy. 1 Samuela 26:1-25; 27:1-7; 31:1-6; 2 Samuela 1:26; 3:1-21; 5:1-10; 1 Kronik 11:1-9 KŁOPOTY W DOMU DAWIDA 62 ´ DKD Dawid zaczł panowac z Jerozolimy, Jehowa wiele razy ´ ´ ˙ ´ pomogł jego wojsku zwycizyc wrogow. Dziki temu cała ´ ´ kraina Kanaan, ktor Bog przyrzekł Izraelitom, nareszcie stała si ´ ich własnosci. O Dawid był dobrym władc. Bardzo kochał Jehow. Dlatego po zdobyciu Jerozolimy szybko sprowadził tam Ark Przymierza. ´ ´ ´ ´ ´ ´ ˙ Chciał tez zbudowac swityni, w ktorej mogłby j umiescic. ˙ Gdy Dawid był juz znacznie starszy, zrobił wielki błd. ´ ´ ˙ ˙ Oczywiscie wiedział, ze nie wolno brac niczego, co nalezy do innego człowieka. Ale pewnego wieczoru, kiedy odpoczywał na dachu swojego pałacu, zobaczył stamtd wyjtkowo pikn kobiet. Miała ˙ ˙ na imi Batszeba, a jej mzem był Uriasz, zołnierz Dawida. ´ ´ ˙ Batszeba tak si spodobała krolowi, ze kazał przyprowadzic j do ˙ ˙ pałacu. Skorzystał z tego, ze jej mz był w tym czasie na wojnie, ´ ˙ ˙ ˙ i połozył si z ni tak jak z zon. Wkrotce okazało si, ze Batszeba ´ bdzie miec dziecko. Dawid strasznie si tym przejł. Napisał wic ´ ˙ do dowodcy wojska, Joaba, zeby w walce postawił Uriasza tam, ´ ˙ ˙ ˙ gdzie na pewno zginie. Kiedy Uriasz juz nie zył, krol ozenił si z Batszeb. Jehowa bardzo si na niego rozgniewał. Wysłał wic swojego ˙ ˙ sług Natana, zeby powiedział Dawidowi, jak cizko zgrzeszył. ´ ´ ˙ Własnie to widzisz na obrazku. Krol naprawd załował tego, co ´ ´ zrobił, dlatego Jehowa nie skazał go na smierc. Powiedział jednak: ´ ´ ´ ˙ ´ Poniewaz tak zle postpiłes, bdziesz miał mnostwo kłopotow ´ w swoim domu’. I rzeczywiscie zaczły si kłopoty! Najpierw umarł synek Batszeby. Potem najstarszy syn Dawida, ˙ ˙ Amnon, zmusił swoj siostr Tamar, zeby si z nim połozyła. Inny ´ ˙ syn Dawida, Absalom, tak si z tego powodu rozzłoscił, ze zabił ´ ´ Amnona. Pozniej podstpnie przecignł na swoj stron wielu ´ ´ ˙ ludzi i w koncu ogłosił, ze odtd on bdzie krolem. Dawid stoczył z nim wojn i Absalom zginł. Jak widzisz, Dawid faktycznie miał ´ ´ mnostwo kłopotow. ´ Tymczasem Batszeba urodziła syna, ktory otrzymał imi ´ ´ ˙ Salomon. Gdy Dawid był juz stary i chory, władz probował objc ´ jego syn Adoniasz. Ale Dawid kazał kapłanowi Cadokowi wylac ´ ˙ olejek na głow Salomona. W ten sposob pokazał, ze to Salomon ´ bdzie krolem. Niedługo potem — po 40 latach panowania — Dawid ´ umarł. Miał wtedy 70 lat. Teraz w Izraelu zaczł rzdzic Salomon. ´ ´ 2 Samuela 11:1-27; 12:1-18; 1 Krolow 1:1-48 ´ MDRY KROL SALOMON 63 ´ ´ ALOMON został krolem, gdy miał kilkanascie lat. Bardzo kochał Jehow i trzymał si dobrych rad swojego ojca, Dawida. Jehowa był z niego zadowolony, dlatego pewnej nocy zapytał go we ´ ´ ´ snie: Salomonie, co chciałbys ode mnie dostac?’ ´ ˙ Wtedy Salomon odpowiedział: Jehowo, Boze moj, jestem jeszcze ´ ´ ´ ˙ młody i nie wiem, jak rzdzic. Prosz, daj mi mdrosc, zebym umiał ´ panowac nad Twoim ludem’. S ´ Jehowie bardzo spodobała si ta odpowiedz. Rzekł wic: ´ ´ ´ ˙ ˙ Poniewaz poprosiłes mnie o mdrosc, a nie o długie zycie czy ´ ´ ´ ˙ bogactwo, dam ci mdrosc, jakiej nie miał zaden człowiek. A oprocz ´ tego dam ci to, o co nie prosiłes — bogactwo i sław’. ´ Niedługo po tym do Salomona przyszły dwie kobiety, ktore miały ´ wielki kłopot. Jedna z nich zaczła opowiadac: Mieszkamy obie ´ w tym samym domu. Niedawno urodziłam syna, a po dwoch dniach ˙ ta kobieta tez urodziła syna. Ale pewnej nocy, gdy spałam, jej ˙ dziecko umarło. Wtedy ona wziła je i połozyła przy mnie, a moje ˙ ˙ zabrała. Kiedy si obudziłam, poznałam, ze ten niezywy chłopiec ´ nie jest moj’. ´ ´ ´ Jednak druga kobieta mowiła cos innego: Nieprawda! Moj synek ˙ zyje, a jej umarł’. Pierwsza kobieta odpowiedziała: Kłamiesz! To ´ ´ ˙ ´ twoj syn umarł, a moj zyje!’ I tak cały czas si kłociły. Co zrobił Salomon? ´ ´ ˙ Rozkazał przyniesc miecz i polecił: Rozetnijcie to zywe dziecko ´ ˙ na dwie czsci i dajcie kazdej kobiecie po połowie’. ˙ Nie, nie zabijajcie go!’ — krzyknła prawdziwa matka. Juz lepiej ´ dajcie je tej kobiecie!’ Ale tamta mowiła: Tnijcie! Niech nie bdzie ani moje, ani jej’. ´ ´ Wtedy krol powiedział: Nie robcie mu krzywdy! Oddajcie je tej pierwszej kobiecie. To ona jest jego matk’. Prawdziwa ´ ´ matka kochała swoje dziecko, dlatego była gotowa oddac je komus ´ ˙ ˙ innemu, zeby tylko je uratowac. Salomon wiedział, ze tak bdzie. ˙ Kiedy ludzie usłyszeli, jak rozwizał ten problem, cieszyli si, ze ´ maj takiego mdrego krola. ´ W czasie panowania Salomona Bog błogosławił Izraelitom. ˙ ˙ Sprawił, ze mieli duzo pszenicy i jczmienia oraz winogron, fig ´ ˙ i innych owocow. Wszyscy mieli tez porzdne ubrania i mieszkali w ładnych domach. Nikomu niczego nie brakowało. ´ ´ 1 Krolow 3:3-28; 4:29-34 ´ SALOMON BUDUJE SWITYNI 64 ´ ´ RZED smierci Dawid dał Salomonowi plany budowy swityni, ´ ktore dostał od Jehowy. Salomon zaczł budow w czwartym ´ ´ roku swojego panowania, a skonczył j po siedmiu i poł roku. Przy ˙ ˙ budowie pracowało dziesitki tysicy ludzi i zuzyto bardzo duzo ´ ´ złota i srebra. Dlatego switynia kosztowała mnostwo pienidzy. ´ W swityni — tak jak w przybytku — były dwa ´ głowne pomieszczenia, tyl˙ ko ze dwa razy wiksze. I tak jak w przybytku, Arka Przymierza stała w dalszym pomieszczeniu, a reszta przedmio´ ˙ tow w blizszym. P ´ ˙ Kiedy switynia była juz gotowa, Salomon urzdził wielkie ´ ´ swito. Na ilustracji widzimy, jak klczy przed swityni i modli ´ ´ ˙ ˙ si: Jehowo, nawet niebo nie jest tak duze, zeby Ci pomiescic ´ ´ ˙ — tym bardziej ta switynia. Ale, Boze moj, prosz, zechciej ´ ´ ´ ´ wysłuchiwac ludzi, ktorzy bd si modlic odwroceni w stron tego miejsca’. ´ ´ Gdy Salomon skonczył modlitw, z nieba spadł ogien i spalił ´ ´ ofiary ze zwierzt, ktore zostały przygotowane. Swityni napełniło ´ ˙ jasne swiatło od Jehowy. Dziki temu wszyscy wiedzieli, ze Jehowa ´ ´ ˙ z przyjemnosci wysłuchał modlitwy Salomona i ze switynia ˙ naprawd Mu si podoba. Od tej pory ludzie nie przychodzili juz do ´ ´ ´ przybytku, lecz oddawali Bogu czesc w swityni. ´ Przez długi czas Salomon rzdził bardzo mdrze i mieszkancy jego ´ ´ ´ ˙ ˙ krolestwa zyli szczsliwie. Ale potem zaczł sobie brac za zony ´ ˙ kobiety z innych krajow. Te kobiety nie słuzyły Jehowie. Czy ´ ´ ˙ widzisz, jak jedna z nich składa ofiar jakiemus bozkowi? W koncu ´ ´ ˙ ˙ ˙ te zony namowiły Salomona, zeby i on zaczł czcic takie bozki. A czy ´ wiesz, co si wtedy stało? Salomon przestał byc dobry dla swoich poddanych. Zrobił si okrutny i lud ˙ ˙ miał teraz cizkie zycie. Dlatego Jehowa rozgniewał si na Salomona i powiedział: Odbior ci ´ ´ krolestwo i dam je komus innemu. Ale nie zrobi tego za twojego ˙ zycia, tylko za panowania twojego syna. Zostawi mu jednak troch poddanych’. Zobaczmy, jak Jehowa tego dokonał. ´ ´ 1 Kronik 28:9-21; 29:1-9; 1 Krolow 5:1-18; ´ ´ 2 Kronik 6:12-42; 7:1-5; 1 Krolow 11:9-13 ´ KROLESTWO IZRAELSKIE ZOSTAJE PODZIELONE 65 ´ ˙ ZY wiesz, dlaczego ten człowiek drze swoj płaszcz? Dlatego, ze tak mu polecił sam Jehowa. Ten człowiek ma na imi Achijasz ˙ i jest prorokiem Bozym. A czy pamitasz, kto to jest prorok? To ´ ´ ´ ´ ´ ktos, komu Bog wczesniej mowi, co si wydarzy w przyszłosci. C ´ Achijasz rozmawia tutaj z Jeroboamem. To jeden z ludzi, ktorym ´ Salomon kazał kierowac pracami budowlanymi. Gdy Achijasz ´ spotkał Jeroboama na drodze, zrobił cos bardzo dziwnego. Zdjł ´ ´ ´ swoj nowy płaszcz i podarł go na dwanascie czsci. Nastpnie ´ ´ ´ powiedział do Jeroboama: Wez sobie z tego dziesic kawałkow’. ´ ´ ´ Czy chciałbys wiedziec, dlaczego Achijasz dał Jeroboamowi dziesic ´ kawałkow swojego płaszcza? ´ ´ ˙ Prorok wyjasnił, ze Jehowa odbierze krolestwo Salomonowi, ´ a władz nad dziesicioma plemionami otrzyma własnie Jeroboam. ´ Tak wic synowi Salomona Rechoboamowi miały zostac tylko dwa plemiona. Kiedy Salomon dowiedział si o tym wydarzeniu, strasznie si ´ ´ ´ rozgniewał. Probował nawet zabic Jeroboama, ktory jednak uciekł ´ do Egiptu. Po jakims czasie Salomon umarł. Panował przez 40 lat. ´ Teraz krolem został jego syn Rechoboam. Gdy Jeroboam usłyszał ´ ´ o smierci Salomona, wrocił z Egiptu do Izraela. Rechoboam nie był dobrym władc. Był jeszcze gorszy dla ˙ ludu niz jego ojciec. Dlatego przyszedł do niego Jeroboam oraz ˙ ˙ inne wazne osoby i poprosili, zeby lepiej odnosił si do swoich poddanych. Jednak Rechoboam nie posłuchał. Stał si nawet ´ ˙ jeszcze bardziej okrutny. Wtedy dziesic plemion postanowiło, ze ´ ich krolem bdzie Jeroboam. Tylko dwa plemiona — Beniamina i Judy — wolały Rechoboama. ˙ Jeroboam nie chciał, zeby jego poddani chodzili do Jerozolimy ´ ´ i czcili Jehow w swityni. Dlatego kazał zrobic dwa złote cielce ´ ´ ´ ´ ´ ˙ ˙ i powiedział, ze to im nalezy oddawac czesc. Wkrotce mieszkancy ´ ´ tego kraju zaczli łamac prawo i dopuszczac si przemocy. ´ ´ ˙ W krolestwie dwuplemiennym takze nie brakowało kłopotow. ´ ´ Nie minło pic lat, odkd Rechoboam został krolem, a na ´ ´ ˙ Jerozolim napadł władca Egiptu. Zabrał duzo skarbow ze swityni ´ ´ Jehowy. A wic switynia tylko przez krotki czas była taka pikna ´ ´ jak zaraz po wybudowaniu. 1 Krolow 11:26-43; 12:1-33; 14:21-31 ´ ZŁA KROLOWA JEZEBEL 66 ´ ´ O SMIERCI Jeroboama w połnocnym, dziesicioplemiennym ´ ´ ´ krolestwie Izraela panowali sami zli krolowie. A najgorszy z nich był Achab. Czy wiesz, dlaczego? Przede wszystkim z powodu ´ ˙ swojej zony — niedobrej krolowej Jezebel. ´ Jezebel nie była Izraelitk. Była cork władcy Sydonu. Czciła fałszywego boga Baala i do tego samego nakłoniła Achaba, ´ ´ ˙ a takze mnostwo innych Izraelitow. Nienawidziła Jehowy i zabiła ´ ´ wielu Jego prorokow. Inni prorocy musieli ukrywac si przed ni ´ ´ w jaskiniach. Gdy Jezebel czegos chciała, była gotowa nawet kogos ´ ˙ ´ zabic, zeby tylko to dostac. ´ Pewnego dnia krol Achab nie miał humoru. Jezebel wic spytała ´ go: Dlaczego jestes dzisiaj taki smutny?’ ´ To przez Nabota’ — westchnł Achab. Chciałem kupic od niego winnic, ale on si nie zgodził’. Nie martw si. Ja si tym zajm’ — obiecała Jezebel. ´ ´ ´ ˙ Napisała zaraz listy do waznych osob w miescie, w ktorym ´ ˙ mieszkał Nabot, i poleciła: Poszukajcie jakichs złych ludzi i kazcie ´ ˙ ´ im przysic, ze Nabot przeklł Boga i krola. Potem wyprowadzcie ˙ go za miasto i rzucajcie w niego kamieniami, az umrze’. ´ ˙ ˙ Kiedy tylko krolowa dowiedziała si, ze Nabot nie zyje, ´ ´ ´ ˙ ˙ powiedziała do Achaba: Teraz juz mozesz isc i wzic sobie t ´ ´ winnic’. Jak myslisz, czy za cos tak okropnego Jezebel nie powinna ´ zostac ukarana? ´ Po pewnym czasie Jehowa faktycznie posłał kogos, kto miał j ´ ˙ ukarac. Ten człowiek nazywał si Jehu. Kiedy Jezebel usłyszała, ze Jehu zaraz przybdzie, umalowała sobie oczy i wystroiła si, bo ´ chciała ładnie wygldac. Ale gdy Jehu przyjechał i zobaczył j ´ ´ w oknie, krzyknł do ludzi z pałacu: Zrzuccie j na doł!’ Jak widzisz ´ na obrazku, ci ludzie posłuchali go. Rzeczywiscie wyrzucili j przez ´ okno i tak zginła zła krolowa Jezebel. P ´ ´ ´ ´ 1 Krolow 16:29-33; 18:1-4; 21:1-16; 2 Krolow 9:30-37 JAK JEHOSZAFAT ZAUFAŁ JEHOWIE 67 ´ IESZ, kim s ci ludzie i co robi? Własnie id na wojn. Ci ´ ´ ˙ z przodu spiewaj. Ale moze si zastanawiasz: Jesli id ´ ´ walczyc, to czemu wszyscy nie maj mieczy i włoczni?’ Zaraz si dowiemy. ´ W południowym krolestwie dwuplemiennym panował wtedy ˙ ˙ Jehoszafat. Zył w tym samym czasie co Achab i jego zona, Jezebel, ´ ´ ´ ktorzy rzdzili w połnocnym krolestwie dziesicioplemiennym. Ale ´ Jehoszafat był dobrym krolem — tak samo jak jego ojciec, Asa. ´ ˙ Dlatego przez wiele lat ich poddani zyli naprawd szczsliwie. ´ ˙ Teraz jednak lud zaczł si bac, poniewaz do Jehoszafata dotarła ´ ´ ´ ´ wiadomosc: Moabici, Ammonici i mieszkancy gorzystej krainy Seir ´ ´ ´ ˙ wysłali potzne wojsko i chc na ciebie napasc’. Wielu Izraelitow ´ ˙ zebrało si wtedy w Jerozolimie, zeby prosic Jehow o pomoc. W ´ ˙ Poszli do swityni, gdzie Jehoszafat modlił si: Jehowo, nasz Boze, ´ nie wiemy, co robic. Nie poradzimy sobie z tak wielk armi. ´ ˙ Tylko Ty mozesz nam pomoc’. Jehowa wysłuchał tej modlitwy i kazał jednemu ze swoich sług ´ ´ ˙ przemowic do ludu: To nie jest wasza wojna, lecz Boza. Nie ´ ´ bdziecie musieli walczyc. Bdziecie tylko patrzec, jak Jehowa was ratuje’. Nastpnego dnia rano Jehoszafat powiedział do wszystkich: ´ ´ ´ ˙ Zaufajcie Jehowie!’ Przed zołnierzami ustawił spiewakow, ktorzy ´ maszerowali i wysławiali Jehow w piesniach. Czy wiesz, co si ˙ stało, zanim doszło do bitwy? Jehowa sprawił, ze wrogowie zaczli ´ walczyc midzy sob. Kiedy Izraelici dotarli na miejsce, wszyscy ˙ wrogowie lezeli martwi! ˙ Jehoszafat zrobił bardzo mdrze, ze zaufał ˙ Jehowie, prawda? My takze zrobimy mdrze, ´ gdy bdziemy Mu ufac. ´ ´ 1 Krolow 22:41-53; 2 Kronik 20:1-30 ´ ˙ DWAJ CHŁOPCY, KTORZY OZYLI 68 ´ ´ AK myslisz, co czułaby twoja mama, gdybys umarł, a potem ´ ´ ˙ ´ znowu zaczł zyc? Byłaby naprawd szczsliwa! Czy jednak ktos, ´ ´ ˙ ˙ ´ ˙ kto umarł, moze ozyc? Czy cos takiego juz si kiedys zdarzyło? ˙ Popatrz na tych ludzi. Mzczyzna to prorok Eliasz. Kobieta jest wdow z miasta Carefat, a chłopiec jest jej synem. Pewnego dnia ´ chłopiec zachorował. Czuł si coraz gorzej i w koncu umarł. Wtedy Eliasz powiedział do wdowy: Daj mi swojego syna’. ´ ´ ˙ ˙ Zaniosł martwego chłopca do pokoju na pitrze i połozył na łozku. ˙ ˙ Potem modlił si: Jehowo, spraw, zeby to dziecko ozyło’. I chłopiec ´ ´ ´ ´ rzeczywiscie zaczł oddychac! Eliasz zaniosł go na doł i powiedział do ´ ´ ´ ˙ jego mamy: Spojrz, twoj syn zyje!’ Własnie dlatego ta kobieta na obrazku tak si cieszy! ˙ Inny wazny prorok Jehowy miał na imi Elizeusz. Najpierw był ˙ pomocnikiem Eliasza. Ale potem takze jemu Jehowa pozwolił dokony´ ´ ´ wac cudow. Kiedys Elizeusz poszedł do miasta Szunem, gdzie poznał ´ ˙ bardzo zyczliw kobiet. Po jakims czasie ta kobieta urodziła synka. ´ ´ ˙ Gdy chłopiec był juz troch wikszy, ktoregos dnia rano poszedł na pole do swojego taty. Nagle zawołał: Ojej, jak strasznie boli mnie głowa!’ Sługa zabrał go do domu, ale chłopiec umarł. Jego mama była naprawd zrozpaczona i od razu wyruszyła po Elizeusza. ´ Kiedy Elizeusz przybył, wszedł do pokoju, w ktorym znajdował si ´ ˙ ˙ niezywy chłopiec. Zaczł si modlic do Jehowy, a potem połozył si ´ ´ ˙ na dziecku, zeby rozgrzac jego ciało. W koncu chłopiec kichnł siedem ´ ˙ razy. Czy wyobrazasz sobie, jak szczsliwa była jego mama, gdy ˙ ˙ zobaczyła, ze jej synek zyje? ´ ˙ Do dzisiaj umarło juz mnostwo ludzi i cigle umieraj. Ich rodziny ´ i przyjaciele bardzo przez to cierpi. Niestety, nie mamy mocy, ktora ´ ´ ˙ ˙ jest potrzebna, zeby przywrocic zycie umarłym. Ale Jehowa ma tak ´ ´ ´ moc i w przyszłosci wskrzesi z martwych miliony ludzi. Pozniej ´ ´ ´ ´ dowiemy si o tym wicej. 1 Krolow 17:8-24; 2 Krolow 4:8-37 J MAŁA DZIEWCZYNKA POMAGA WIELKIEMU WODZOWI 69 ´ ZY wiesz, co mowi ta dziewczynka? Rozmawia ze swoj pani ˙ o Bozym proroku Elizeuszu. Opowiada jej o niezwykłych ´ rzeczach, ktore ten prorok robi dziki pomocy Jehowy. Pani nie zna Jehowy, bo nie jest Izraelitk. Zobaczmy wic, jak ta dziewczynka znalazła si w jej domu. ˙ Ta pani mieszka w Syrii. Jej mz nazywa si Naaman i jest wodzem syryjskiej armii. Syryjczycy porwali t mał Izraelitk, ´ ´ ˙ ˙ ktora w koncu została słuzc zony Naamana. C Naaman chorował na trd. Z powodu tej strasznej choroby ´ niektorym ludziom odpadały nawet kawałki ciała. Dlatego ˙ ˙ dziewczynka powiedziała do zony Naamana: Tak bym chciała, zeby ´ moj pan poszedł do proroka Jehowy w Izraelu. Ten prorok na ´ ´ ´ ´ pewno by go wyleczył’. Pozniej ktos powtorzył to Naamanowi. ´ ´ ˙ ˙ Poniewaz Naaman bardzo chciał wyzdrowiec, wyruszył w podroz ˙ do Izraela. Kiedy tam juz dotarł, powdrował do domu Elizeusza. ´ ´ ´ Prorok przez swojego sług kazał mu isc i siedem razy wykpac si w rzece Jordan. Naaman okropnie si rozgniewał. Mam w swoim ˙ kraju lepsze rzeki niz te w Izraelu!’ — powiedział i odszedł. ´ ´ Na szczscie jego słudzy zaczli go przekonywac: Panie, gdyby ´ ´ ´ ´ Elizeusz kazał ci zrobic cos trudnego, z pewnosci bys to zrobił. ´ ´ Dlaczego wic nie miałbys si wykpac, tak jak ci polecił?’ Naaman posłuchał ich. Poszedł i siedem razy zanurzył si w Jordanie. ´ A wtedy jego skora stała si gładka i zdrowa! ´ ´ Naaman był bardzo szczsliwy. Wrocił do Elizeusza i powiedział: ´ ´ ˙ ˙ Teraz juz wiem, ze Bog Izraela to jedyny prawdziwy Bog na całej ´ ziemi. Prosz, wez ode mnie te dary’. Jednak Elizeusz odrzekł: Nic ´ ´ ˙ od ciebie nie wezm’. Wiedział, ze nie powinien przyjc darow ˙ Naamana, bo przeciez wyleczył go Jehowa. Ale sługa Elizeusza, ´ ´ ´ ˙ Gechazi, pomyslał, ze mogłby z tego skorzystac. Gdy Naaman odjechał, Gechazi dogonił go i powiedział: Elizeusz ´ ´ ´ ´ przysyła mnie, bo zgadza si jednak przyjc czsc twoich darow. ´ ´ ´ Chce je dac przyjaciołom, ktorzy własnie do niego przyszli’. ´ Oczywiscie było to kłamstwo. Ale Naaman o tym nie wiedział i chtnie dał Gechaziemu troch rzeczy. Elizeusz dowiedział si o wszystkim od Jehowy. Kiedy Gechazi ´ ´ ˙ ´ wrocił do domu, prorok rzekł: Poniewaz tak zle postpiłes, trd Naamana przejdzie na ciebie’. I tak si stało! ´ Czego si z tego uczymy? Po pierwsze, powinnismy jak ta mała ´ ´ ´ ˙ dziewczynka mowic innym o Jehowie, bo w ten sposob mozemy ´ ´ ´ ˙ zrobic duzo dobrego. Po drugie, nie powinnismy byc zarozumiali, ´ ˙ jak na pocztku Naaman, lecz mamy słuchac sług Bozych. I po ´ ´ ˙ trzecie, nie powinnismy kłamac jak Gechazi. Widzisz, ile mozna si ´ ´ ´ 2 Krolow 5:1-27 nauczyc, gdy si czyta Bibli? JONASZ I WIELKA RYBA 70 ´ POJRZ na tego człowieka w wodzie. Jest w strasznym nie´ bezpieczenstwie, prawda? Ta wielka ryba zaraz go połknie! Czy ˙ wiesz, kim jest ten człowiek? To Jonasz. A jak to si stało, ze wpadł w takie kłopoty? ´ Jonasz był prorokiem Jehowy. Niedługo po smierci proroka ´ ˙ Elizeusza dostał od Boga polecenie: Idz do Niniwy, tego duze´ ˙ go miasta, i powiedz jego mieszkancom, ze postpuj bardzo, ´ bardzo zle’. ´ ´ ´ Ale Jonasz nie chciał tam pojsc. Dlatego wsiadł na statek, ´ ktory płynł w przeciwn stron. Jehowa był z tego bardzo ˙ niezadowolony. Wywołał wic wielk burz — tak gwałtown, ze ´ ´ ˙ ˙ statek w kazdej chwili mogł zatonc. Marynarze byli przerazeni ´ ´ i zaczli błagac swoich bogow o pomoc. S Wreszcie Jonasz powiedział im: Jestem sług Jehowy — Boga, ´ ktory stworzył niebo i ziemi. Ale nie wykonałem tego, co mi nakazał, i teraz przed Nim uciekam’. Wtedy marynarze zapytali: ´ ˙ ´ Co mamy z tob zrobic, zeby burza si skonczyła?’ ´ Wrzuccie mnie do wody, a morze si uspokoi’ — rzekł Jonasz. ´ ˙ Marynarze najpierw nie chcieli tego zrobic, ale poniewaz sztorm ´ był coraz silniejszy, w koncu wyrzucili Jonasza ze statku. Burza od razu minła i morze całkiem si uspokoiło. Kiedy Jonasz znalazł si w wodzie, połknła go wielka ryba. Jednak nie zginł. Przebywał w jej brzuchu trzy dni i trzy noce. ˙ ˙ Bardzo załował, ze nie posłuchał Jehowy i nie poszedł do Niniwy. I wiesz, co zrobił? ´ ´ ˙ Zaczł prosic Jehow o pomoc. Bog wic sprawił, ze ryba wypluła proroka na brzeg. I wtedy Jonasz poszedł do Niniwy. Czy ´ ˙ ˙ ta historia nie pokazuje nam, jakie to wazne, zeby zawsze słuchac ´ Ksiga Jonasza polecen Jehowy? ´ BOG OBIECUJE RAJ 71 ´ ´ A TYM obrazku widzisz raj, o jakim Bog mowił swojemu ´ ˙ prorokowi Izajaszowi. Izajasz zył krotko po Jonaszu. ´ Słowo „raj” znaczy „ogrod” albo „park”. Czy ten raj nie przypo´ ´ ˙ ˙ mina ci czegos, co juz ogldalismy w tej ksizce? Tak, jest podobny ´ ´ do piknego ogrodu, ktory Jehowa Bog przygotował dla Adama ´ ˙ ˙ i Ewy. Ale czy to mozliwe, zeby rajem była kiedys cała ziemia? ´ Jehowa kazał prorokowi Izajaszowi tak napisac o raju dla ludu ´ ˙ Bozego: Wilki bd przebywac razem z owcami. Cielta bd si N ´ ´ ´ pasc razem z młodymi lwami. Niemowlta bd mogły si bawic ˙ obok jadowitego wza i nic im si nie stanie’. ´ ´ ˙ Wiele osob jednak mowi: „To niemozliwe. Na ziemi zawsze działo ´ ´ ´ si zło i tak samo bdzie w przyszłosci”. Ale pomysl: Jaki dom Bog dał Adamowi i Ewie? ´ Umiescił ich w piknym raju. Utracili go, a potem zestarzeli si ´ ˙ i umarli tylko dlatego, ze byli nieposłuszni Jehowie. Ale Bog ´ ˙ obiecuje, ze wszystkim ludziom, ktorzy Go kochaj, znowu da to, co stracili Adam i Ewa. W tym przyszłym raju nikt nie bdzie nikogo krzywdził ani ´ niczego niszczył. Wszdzie zapanuje pokoj. Wszyscy ludzie bd ´ zdrowi i szczsliwi. Nareszcie bdzie tak, jak Jehowa postanowił na ´ samym pocztku. Ale jak Bog tego dokona? O tym dowiemy si ´ ´ pozniej. Izajasza 11:6-9; Objawienie 21:3, 4 ´ B OG POMAGA ´ KROLOWI EZECHIASZOWI 72 ZY wiesz, dlaczego ten człowiek modli si do Jehowy? ´ ´ ˙ Czemu połozył przed Jego ołtarzem jakies listy? To krol ´ Ezechiasz, ktory panuje nad dwoma południowymi plemionami Izraela. Niestety, jest w bardzo trudnej sytuacji. Co si stało? ´ ´ ˙ Armia asyryjska zniszczyła juz połnocne krolestwo dziesicioplemienne. Jehowa pozwolił na to, bo ´ ´ mieszkancy tego kraju byli bardzo zli. Ale ´ ˙ teraz władca Asyrii wyruszył, zeby walczyc ´ z krolestwem dwuplemiennym. ´ ´ Własnie przysłał krolowi Ezechiaszowi ´ listy. Wysmiewa si w nich z Jehowy C ˙ i rozkazuje Izraelitom, zeby si poddali. To te listy Ezechiasz ´ ˙ połozył tutaj przed Bogiem i zaczł si modlic: Jehowo, uratuj nas ´ ˙ przed krolem Asyrii. Wtedy wszystkie narody bd wiedziały, ze ´ tylko Ty jestes Bogiem’. Czy Jehowa wysłuchał tej modlitwy? ´ ´ Ezechiasz był dobrym krolem. Nie przypominał złych władcow ´ ˙ krolestwa dziesicioplemiennego. Nie brał tez przykładu ze swojego ´ ´ ojca, niedobrego krola Achaza. Starał si jak najlepiej przestrzegac ´ ´ ˙ wszystkich praw Bozych. Kiedy wic skonczył si modlic, prorok ´ ´ ´ Izajasz przekazał mu wiadomosc od Jehowy: Krol Asyrii nie ˙ ˙ wejdzie do Jerozolimy. Nie podejdzie do niej zaden z jego zołnierzy. Nie wystrzel przeciw temu miastu ani jednej strzały’. Popatrz na obrazek na tej stronie. Wiesz, kim s ci martwi ´ ludzie? To Asyryjczycy. Jehowa posłał swojego anioła, ktory przez jedn noc zabił 185 tysicy ˙ asyryjskich zołnierzy. Wtedy ich ´ ´ ´ krol musiał wrocic do domu. ´ ´ W ten sposob krolestwo dwuplemienne zostało uratowane i jego ´ ´ mieszkancy przez jakis ´ czas mieli pokoj. Ale po ´ smierci Ezechiasza zaczł ´ rzdzic jego syn Manasses. ˙ On, a takze jego syn Amon ´ byli bardzo złymi krolami. W kraju wic na nowo zapanowało bezprawie. Gdy Amon został zabity przez własnych sług, władz objł jego syn Jozjasz. ´ ´ 2 Krolow 18:1-36; 19:1-37; 21:1-25 ´ OSTATNI DOBRY KROL W IZRAELU 73 IEDY Jozjasz został ´ krolem południowego ´ krolestwa dwuplemiennego, miał dopiero osiem lat. Był wic bardzo młody. Dlatego na pocztku w rzdzeniu pomagały mu starsze osoby. K Po siedmiu latach pano´ wania zaczł szukac Jehowy. Brał przykład z dobrych ´ ´ krolow, takich jak Dawid, Jehoszafat i Ezechiasz. Potem, gdy miał niecałe 20 lat, ˙ ˙ pokazał tez, ze jest napraw˙ d odwazny. ´ Wielu Izraelitow od daw´ na postpowało bardzo zle. ˙ Słuzyli fałszywym bogom i kłaniali si ich posgom. Dlatego Jozjasz wził swoich ´ sług i zaczł razem z nimi usuwac z kraju fałszyw religi. Nie by´ ´ ło to łatwe, bo fałszywych bogow czciło mnostwo ludzi. Na ˙ ilustracji widzisz, jak Jozjasz i jego słudzy rozbijaj bozki. ´ ´ ´ ´ Pozniej Jozjasz postanowił odnowic swityni Jehowy. Pracami ´ ˙ ´ tymi mieli kierowac trzej wyznaczeni mzczyzni. Dostali pienidze, ´ ktore podarował lud, i płacili nimi robotnikom. W czasie prac ´ ´ ˙ arcykapłan Chilkiasz znalazł w swityni cos bardzo waznego. Było ´ ´ ˙ ˙ to prawo, ktore dawno temu Jehowa kazał spisac Mojzeszowi. Juz od wielu lat nikt nie widział tej ksigi. Gdy Jozjasz zobaczył odnalezion ksig, poprosił swojego ˙ ˙ ˙ sług, zeby mu j przeczytał. Słuchał uwaznie i zrozumiał, ze lud nie postpuje zgodnie z prawem Jehowy. Jak widzisz na obrazku, ´ ˙ krol tak si tym przejł, ze rozdarł swoje szaty. Zawołał: Jehowa na pewno si na nas gniewa, bo nasi ojcowie nie trzymali si ´ prawa, ktore jest w tej ksidze!’ Jozjasz natychmiast polecił arcykapłanowi Chilkiaszowi dowie´ ´ dziec si, co Jehowa zamierza zrobic ze swoim ludem. Chilkiasz ´ ´ poszedł zapytac o to kobiet, ktora miała na imi Chulda i była ´ ´ ´ prorokini. Chulda kazała powiedziec krolowi: Oto, co mowi Jeho˙ ´ wa: „Ukarz Jerozolim i cały lud za to, ze zle postpowali ´ ´ ˙ i oddawali czesc fałszywym bogom. Ale poniewaz ty, Jozjaszu, po´ ´ stpujesz własciwie, ukarz ich dopiero po twojej smierci”’. 2 Kronik 34:1-28 ˙ ODWA ZNY PROROK 74 ´ ˙ OBACZ, ci ludzie smiej si z tego mzczyzny. Czy wiesz, kto to ˙ ˙ jest? To Jeremiasz — bardzo wazny prorok Bozy. ´ Jehowa wybrał go na proroka niedługo po tym, jak krol Jozjasz ´ ˙ ˙ ˙ zaczł w całym kraju niszczyc bozki. Jeremiasz uwazał, ze jest ´ ˙ ˙ jeszcze za młody, zeby byc prorokiem. Ale Jehowa obiecał, ze mu ˙ pomoze. ´ ´ ˙ ´ Jeremiasz mowił Izraelitom, zeby przestali zle postpowac. ´ Tłumaczył im: Bogowie innych narodow to fałszywi bogowie’. ´ ´ ´ ´ ˙ ˙ Jednak duzo Izraelitow wolało oddawac czesc bozkom, a nie ˙ prawdziwemu Bogu, Jehowie. Kiedy Jeremiasz zapowiadał im, ze ´ ´ Bog ich za to ukarze, smiali si z niego. ´ Mijały lata. Jozjasz umarł, a po trzech miesicach krolem ´ został jego syn Jehojakim. Jeremiasz dalej powtarzał: Jesli si ´ nie zmienicie, Jerozolima bdzie zburzona’. W koncu kapłani ´ ´ złapali Jeremiasza i zaczli krzyczec: Czemu mowisz takie rzeczy? ´ ´ ˙ Powinienes za to umrzec!’ A do izraelskich ksizt powiedzieli: ´ ´ Jeremiasz zasługuje na smierc, bo prorokuje przeciwko naszemu miastu’. Z A co zrobił Jeremiasz? Wcale si nie przestraszył! Rzekł wtedy: ˙ To Jehowa mnie posłał, zebym wam to wszystko powiedział. ´ ˙ Jezeli nie zmienicie swojego złego postpowania, Bog zniszczy ´ ´ ˙ Jerozolim. I wiedzcie, ze jesli mnie zabijecie, to bdziecie miec na ´ sumieniu kogos, kto nie zrobił nic złego’. ˙ Ksizta obronili wtedy Jeremiasza. Jednak lud nie przestał ´ ´ ´ ´ zle postpowac. W koncu na Jerozolim napadł krol Babilonu ´ ˙ Nebukadneccar i zmusił Izraelitow, zeby byli jego sługami. Tysice ´ ´ osob zabrał do Babilonu. Pomysl, jakie to by było okropne, gdyby ´ ´ ktos zabrał ci z domu do jakiegos obcego kraju! ´ ´ Jeremiasza 1:1-8; 10:1-5; 26:1-16; 2 Krolow 24:1-17 CZTEREJ CHŁOPCY W BABILONIE 75 ´ ROL Nebukadneccar przyprowadził do Babilonu wszystkich ´ najlepiej wykształconych Izraelitow. Nastpnie wybrał z nich ´ ´ ´ ´ najbardziej przystojnych i zdolnych chłopcow. Wsrod nich znalezli ´ si ci czterej, ktorych widzisz na obrazku. Jeden nazywa si Daniel, ´ a trzej pozostali maj babilonskie imiona: Szadrach, Meszach i Abed-Nego. ˙ Nebukadneccar postanowił, ze przygotuje tych młodych ludzi do ´ ˙ słuzby w swoim pałacu. Zamierzał ich uczyc przez trzy lata, a potem ´ ˙ wybrac z nich najmdrzejszych, zeby pomagali mu rozwizy´ ´ ˙ wac rozne trudne sprawy. Chciał, by w czasie nauki chłopcy ´ byli silni i zdrowi. Dlatego kazał swoim sługom podawac im ´ te same smakołyki i wino, ktore dostawał on i jego rodzina. K ´ Popatrz na młodego Daniela. Czy wiesz, co mowi do Aszpenaza, ´ ´ ˙ ˙ przełozonego sług Nebukadneccara? Tłumaczy mu, ze nie mog jesc ´ ´ ´ przysmakow ze stołu krolewskiego. Aszpenaz jest zmartwiony. Krol ´ ´ ´ ´ ´ sam zdecydował, co macie jesc i pic’ — mowi. Jesli nie bdziecie ´ ´ ´ ˙ wygldac tak zdrowo jak inni młodziency, moze mnie zabic’. ´ Daniel poszedł wic do człowieka, ktory na polecenie Aszpenaza ´ ´ opiekował si nim i jego trzema przyjaciołmi. Zrobmy dziesicio´ dniow prob’ — poprosił. Dawaj nam do jedzenia warzywa, a do ´ ´ ´ ´ ´ picia wod. Pozniej porownasz nas z chłopcami, ktorzy jedz krolewskie smakołyki, i sprawdzisz, kto z nas wyglda lepiej’. Opiekun zgodził si. Po dziesi˙ ciu dniach zobaczył, ze Daniel i jego trzej przyjaciele wygldaj zdrowiej ˙ niz wszyscy pozostali chłopcy. Wtedy ´ ´ pozwolił im dalej jesc warzywa za´ miast potraw od krola. Kiedy minły trzy lata, cała grupa tych młodych ludzi stanła ´ przed Nebukadneccarem. Krol poroz˙ mawiał z nimi i przekonał si, ze najzdolniejsi z nich to Daniel oraz Szadrach, Meszach i Abed-Nego. Dla˙ tego zatrzymał ich w pałacu, zeby ´ mu pomagali. Zawsze, gdy ich o cos zapytał albo dał im trudn spraw do rozwizania, okazywali ´ si dziesic razy mdrzejsi od wszystkich jego ´ ´ kapłanow i mdrcow. Daniela 1:1-21 JEROZOLIMA ZOSTAJE ZBURZONA 76 ´ ´ INŁO ponad dziesic lat, odkd krol Nebukadneccar ´ zabrał do Babilonu najbardziej wykształconych Izraelitow. I zobacz, co si teraz dzieje! Cała Jerozolima si pali! Izraelici, ´ ktorzy nie zginli, id do niewoli w Babilonie. ˙ Jak na pewno pamitasz, prorocy Jehowy ostrzegali, ze tak si ´ stanie, jesli lud nie zmieni swojego postpowania. Ale Izraelici ´ ´ nie chcieli ich słuchac. Dalej czcili fałszywych bogow zamiast ˙ Jehowy. Dlatego zasłuzyli na kar. Ich złe uczynki opisał prorok ˙ Bozy Ezechiel. ˙ Czy wiesz, kim był Ezechiel? Nalezał do tych młodych ludzi, ´ ´ ´ ktorych krol Nebukadneccar zabrał do Babilonu przeszło dziesic lat przed zniszczeniem Jerozolimy. A wic dostał si do niewoli w tym samym czasie co Daniel i jego trzej przyjaciele — Szadrach, Meszach i Abed-Nego. ´ Pewnego razu Jehowa pokazał mu złe rzeczy, ktore działy si ´ ´ ˙ w swityni w Jerozolimie. Bog dokonał cudu, bo przeciez Ezechiel nie przebywał wtedy w Jerozolimie, tylko w Babilonie. To, co zobaczył, było naprawd straszne! ´ ´ Popatrz na te wstrtne rzeczy, ktore lud robi w swityni’ ´ — powiedział Jehowa do Ezechiela. Popatrz na sciany, na ´ ˙ ktorych s narysowane wze i inne zwierzta. I popatrz na tych ´ ´ ´ ´ ´ ´ Izraelitow, ktorzy oddaj im czesc!’ Pozniej Ezechiel wszystko to opisał. ´ A czy widzisz, czym zajmuj si po kryjomu przywodcy Izraela?’ — spytał Jehowa. I pokazał Ezechielowi siedemdziesiciu ´ ´ ´ ˙ mzczyzn. Wszyscy oddawali czesc fałszywym bogom. Mowili: ´ Jehowa nas nie widzi. Jehowa opuscił nasz kraj’. M ´ Potem Jehowa pokazał Ezechielowi kobiety przy połnocnej ´ ´ ´ bramie swityni. Siedziały tam i oddawały czesc fałszywemu ´ ´ bogu Tammuzowi. A przy wejsciu do swityni Ezechiel zobaczył ´ ´ ´ ˙ dwudziestu piciu mzczyzn, ktorzy odwrocili si na wschod ´ i kłaniali si słoncu! ˙ Ci ludzie nie maj dla mnie zadnego szacunku’ — rzekł ´ ´ ˙ ´ Jehowa. Nie dosc, ze postpuj zle, to jeszcze robi to w mojej ´ swityni!’ Dlatego zapowiedział: Przekonaj si na własnej ´ ´ skorze, jak straszny jest moj gniew. Zgin, a ja nie bd ich ˙ załował’. Od tego czasu minły trzy lata. Izraelici zbuntowali si ´ ´ przeciwko krolowi Nebukadneccarowi. Wtedy Babilonczycy ´ ´ ´ ´ ˙ wyruszyli, zeby z nimi walczyc. Połtora roku pozniej przedostali ´ ´ si przez mury Jerozolimy i całkiem j spalili. Wikszosc ´ ´ mieszkancow zabili albo zabrali do niewoli w Babilonie. ´ ´ ˙ Dlaczego Jehowa pozwolił, zeby Izraelitow spotkało cos tak ˙ okropnego? Masz racj — dlatego, ze nie byli Mu posłuszni ani ˙ ˙ nie przestrzegali Jego praw. Teraz widzisz, jakie to wazne, zeby ´ zawsze słuchac Jehowy. ´ ´ Z pocztku krol Nebukadneccar pozwolił niektorym Izraelitom ´ zostac w swoim kraju. Wybrał jednego z nich, Gedaliasza, ´ ˙ zeby rzdził pozostałymi. Ale grupka Izraelitow zamordowała ´ ˙ Gedaliasza. Wtedy reszta przestraszyła si, ze Babilonczycy ´ ˙ wroc i wszystkich zabij. Uciekli wic do Egiptu. Zabrali tez ze sob Jeremiasza. Ziemia izraelska zrobiła si zupełnie pusta. Przez 70 lat nikt ˙ w niej nie mieszkał. Ale Jehowa obiecał, ze po tych 70 latach ´ przyprowadzi swoj lud z powrotem. A co działo si z Izraelitami ´ ˙ w Babilonie? Juz wkrotce si dowiemy. ´ ´ 2 Krolow 25:1-26; Jeremiasza 29:10; Ezechiela 1:1-3; 8:1-18 ´ ´ CZSC 5 Od niewoli w Babilonie ´ do odbudowy murow Jerozolimy Kiedy Izraelici przebywali w niewoli w Babilonie, ich wiara wiele razy była wystawiana na ´ prob. Szadrach, Meszach i Abed-Nego zostali ´ wrzuceni do rozpalonego pieca, ale Bog ich urato´ ´ ˙ wał. Pozniej — gdy Babilon zdobyli juz Medowie i Persowie — Daniela wrzucono do lwiej jamy. Jed´ ´ nak i jemu Bog nie dał zrobic krzywdy i zamknł lwom paszcze. ´ ´ ´ W koncu perski krol Cyrus uwolnił Izraelitow ´ z Babilonu. Wrocili do swojego kraju po 70 latach niewoli. Kiedy przyszli do Jerozolimy, najpierw ´ ´ zaczli budowac swityni Jehowy. Niestety, wro´ gowie szybko przerwali t prac. Izraelici skonczyli ´ ´ budow swityni dopiero jakies 22 lata po powrocie do Jerozolimy. ´ Potem do tego miasta przybył Ezdrasz i pomogł ´ ´ upikszyc swityni. Było to 47 lat po jej odbudo´ ´ waniu. A 13 lat pozniej pojawił si Nehemiasz, ´ ´ ktory pokierował odbudow zburzonych murow ´ ´ Jerozolimy. CZSC 5 omawia 152 lata historii. NIE POKŁONILI SI POSGOWI 77 P AMITASZ tych trzech młodych ludzi? Tak, to przyjaciele ´ ´ ´ Daniela, ktorzy nie zgodzili si jesc pewnych potraw. ´ Babilonczycy nadali im imiona: Szadrach, Meszach i Abed-Nego. Popatrz na nich teraz. Dlaczego nie kłaniaj si temu wielkiemu posgowi tak jak inni? Zaraz si tego dowiemy. ´ ´ ´ Czy przypominasz sobie Dziesic Przykazan, ktore Jehowa sam ´ ´ napisał? Pierwsze z nich mowi: Nie wolno wam oddawac czci ´ ˙ zadnemu bogu oprocz mnie’. Ci młodzi ludzie s posłuszni temu ˙ prawu, chociaz wcale nie jest to łatwe. ´ ´ ˙ ˙ Krol Babilonu Nebukadneccar wezwał rozne wazne osoby ´ ´ ´ ´ ´ i polecił im oddac czesc złotemu posgowi, ktory wczesniej kazał ´ ´ ustawic. Powiedział do nich: Kiedy usłyszycie głos rogow, harf ´ ´ ´ ´ ´ oraz innych instrumentow, macie si pokłonic i oddac czesc temu posgowi. Kto tego nie zrobi, od razu zostanie wrzucony do rozpalonego pieca’. Ale Szadrach, Meszach i Abed-Nego nie pokłonili si posgowi. Gdy Nebukadneccar dowiedział si o tym, strasznie si rozgniewał. ´ ˙ ˙ Polecił natychmiast ich przyprowadzic i jeszcze raz zazdał, zeby ˙ ´ spełnili jego rozkaz. Jednak ci młodzi mzczyzni ufali Jehowie. ´ ´ ´ ˙ Nasz Bog, ktoremu słuzymy, potrafi nas uratowac’ — powiedzieli. ´ Ale nawet jesli tego nie zrobi, nie pokłonimy si twojemu złotemu posgowi’. Wtedy Nebukadneccar wpadł w jeszcze wikszy gniew. Niedaleko ´ był piec i krol nakazał: Napalcie w nim siedem razy mocniej ˙ ˙ niz zwykle!’ Najsilniejsi zołnierze zwizali Szadracha, Meszacha ˙ i Abed-Nega i wrzucili ich do pieca. Był tak rozpalony, ze płomienie ˙ ´ zabiły tych zołnierzy. A co si stało z trzema młodymi ludzmi, ´ ´ ktorzy byli w srodku? ´ Kiedy krol zajrzał do pieca, bardzo si przestraszył. Czy nie ´ ´ ˙ zwizalismy i nie wrzucilismy tam trzech mzczyzn?’ — spytał. Tak, panie, trzech’ — odpowiedzieli słudzy. ´ ˙ Ale ja widz, ze w ogniu chodzi czterech’ — rzekł krol. Nie ˙ s zwizani i płomienie nie robi im zadnej krzywdy. A ten ´ ´ ˙ czwarty wyglda jak jakis bog’. Nebukadneccar podszedł blizej do drzwi pieca i zawołał: Szadrachu! Meszachu! Abed-Nego! Słudzy ˙ ´ najwyzszego Boga, chodzcie tutaj!’ ˙ Gdy wyszli z pieca, wszyscy zobaczyli, ze nic im si nie ´ stało. Wtedy krol wykrzyknł: Wysławiajcie Boga Szadracha, Meszacha i Abed-Nega! Bo posłał swojego anioła i uratował ´ ´ ˙ tych, ktorzy nie chcieli oddac czci zadnemu innemu bogu’. ´ Czy nie jest to dla nas wspaniały przykład, jak byc wiernym ´ Wyjscia 20:3; Daniela 3:1-30 Jehowie? ´ NAPIS NA SCIANIE 78 ´ O SI tutaj dzieje? W Babilonie odbywa si wielka uczta. Krol ´ ´ ˙ ˙ zaprosił na ni tysic waznych osob. Goscie uzywaj złotych ´ ˙ ´ ´ ´ ˙ i srebrnych kielichow, a takze roznych innych naczyn, ktore ´ ´ ˙ kiedys zabrano ze swityni Jehowy w Jerozolimie. Az tu nagle ´ ´ ´ w powietrzu pokazuje si rka i zaczyna pisac cos na scianie. ˙ Wszyscy s przerazeni. ´ ´ Krol Belszaccar, wnuk Nebukadneccara, woła swoich mdrcow i obiecuje im: Kto przeczyta i wytłumaczy mi te słowa, ten otrzyma ´ ´ wiele darow i zostanie trzecim władc w moim krolestwie’. Ale nikt ´ ´ ´ ´ ´ z mdrcow nie potrafił przeczytac napisu na scianie ani wyjasnic, co on oznacza. ´ Kiedy matka krola usłyszała hałasy w wielkiej sali jadalnej, ´ ´ przyszła i powiedziała do syna: Nie boj si. W twoim krolestwie ´ ´ ´ ´ jest ktos, kto zna switych bogow. Gdy panował twoj dziadek C ´ ˙ Nebukadneccar, uczynił go przełozonym wszystkich mdrcow. Ten ´ człowiek nazywa si Daniel. Poslij po niego, a on ci to wszystko wytłumaczy’. ´ Szybko wic przyprowadzono Daniela. Daniel nie chciał wzic ´ ´ ˙ zadnych darow. Przypomniał jednak, dlaczego Jehowa kiedys odebrał władz Nebukadneccarowi, dziadkowi Belszaccara. Nebukadneccar był bardzo zarozumiały. I Jehowa go za to ukarał’ — powiedział Daniel. ´ ´ Ty, krolu, wiedziałes o wszystkim, co spotkało twojego dziadka, ´ ´ a mimo to jestes taki zarozumiały jak on’ — dalej mowił Daniel. ´ ´ ´ ´ Kazałes przyniesc kielichy i puchary zabrane ze swityni Jehowy ´ ´ ´ i piłes z nich. Wychwalałes bogow zrobionych z drewna i kamienia, ´ ´ ´ a nie oddałes chwały naszemu Wspaniałemu Stworcy. Dlatego Bog ´ ˙ sprawił, ze na scianie pokazały si te słowa. A oto one: MENE, MENE, TEKEL i PARSIN. ´ ˙ MENE znaczy, ze Bog policzył dni twojego panowania i za´ ˙ konczył je. TEKEL znaczy, ze ´ ˙ zostałes zwazony na wadze i nie ´ ´ jestes taki, jak powinienes. PAR´ ˙ SIN znaczy, ze twoje krolestwo zostało oddane Medom i Persom’. ´ Gdy Daniel to mowił, Medo˙ wie i Persowie juz wchodzili do Babilonu. Zdobyli miasto i zabili Belszaccara. A wic słowa napisa´ ne na scianie spełniły si jeszcze tej samej nocy! Ale co teraz bdzie z Izraelitami? Niedługo si tego dowiemy, jednak najpierw zobaczmy, co działo si z Danielem. Daniela 5:1-31 DANIEL W LWIEJ JAMIE 79 ´ JEJ, Daniel jest chyba w strasznym niebezpieczenstwie! Ale nie, te lwy nic mu nie robi! Czy wiesz, dlaczego? I jak Daniel ´ si tu w ogole znalazł? Zaraz si wszystkiego dowiemy. ´ W tym czasie krolem w Babilonie był Dariusz. Bardzo lubił ˙ Daniela za to, ze jest taki mdry i dobry. Uczynił go nawet jednym ´ ´ ˙ z najwazniejszych urzdnikow w całym krolestwie. Wtedy inni ´ ´ ´ zaczli Danielowi zazdroscic i postanowili si go pozbyc. ´ ´ ´ ˙ Poszli do Dariusza i powiedzieli: Krolu, pomyslelismy, ze ´ ´ powinienes wprowadzic takie oto prawo: Niech przez 30 dni ´ ˙ nikomu nie bdzie wolno modlic si do zadnego innego boga ani do ´ ˙ zadnego człowieka oprocz ciebie. Kto tego nie posłucha, zostanie wrzucony do lwiej jamy’. Dariusz nie wiedział, dlaczego ci ludzie ´ ˙ chc wprowadzic takie prawo. Ale poniewaz mu si spodobało, od ´ ˙ razu je podpisał. Odtd nie mozna go było zmienic. O Gdy Daniel usłyszał o nowym prawie, poszedł do swojego domu i pomodlił si tak jak zawsze. Wrogowie ˙ od pocztku wiedzieli, ze nie ´ przestanie modlic si do Jehowy. Ucieszyli si wic, bo ˙ ˙ teraz byli juz pewni, ze ich plan si uda i pozbd si Daniela. ´ Kiedy krol Dariusz zorientował si, dlaczego ci ludzie ´ wymyslili to prawo, bardzo si zmartwił. Niestety, ´ ´ nie mogł go zmienic. Mu´ ˙ siał rozkazac, zeby Daniela wrzucono do lwiej jamy. Po´ ´ ˙ wiedział jednak do niego: Wierz, ze twoj Bog ci uratuje’. ´ ´ ˙ Dariusz tak si martwił, ze cał noc nie mogł spac. Rano pobiegł ´ ´ do jamy lwow. Widzisz go na obrazku? Własnie woła: Danielu, ´ ´ ˙ ˙ sługo Boga zywego! Czy Bog, ktoremu słuzysz, uratował ci przed lwami?’ ´ Daniel odpowiedział: Bog posłał swojego anioła i zamknł lwom ˙ paszcze, tak ze nic mi nie zrobiły’. ´ ´ Krol bardzo si ucieszył i polecił wycignc go z jamy. A potem ´ ´ kazał wrzucic do niej tych wszystkich złych ludzi, ktorzy chcieli ´ ˙ zabic Daniela. Nie spadli jeszcze na dno jamy, a lwy juz si na nich ´ ˙ ˙ rzuciły i zmiazdzyły im kosci. ´ Wtedy krol Dariusz napisał do wszystkich swoich poddanych: ´ ˙ ˙ Rozkazuj, aby kazdy szanował Boga, ktoremu słuzy Daniel. Ten ´ ´ ´ Bog dokonuje wielkich cudow. Uratował Daniela z paszczy lwow’. Daniela 6:1-28 ˙ LUD BOZY ODCHODZI Z BABILONU 80 D CZASU, gdy Medowie i Persowie zdobyli Babilon, minły prawie dwa lata. Ale popatrz, co si dzieje! Izraelici ˙ odchodz z Babilonu. Jak to si stało, ze s wolni? Kto ich ´ wypuscił? ´ Zrobił to krol Persji Cyrus. Długo przed jego urodzeniem ´ Jehowa kazał prorokowi Izajaszowi napisac o nim: Ty wykonasz ´ ´ ˙ moj wol. Bramy miasta bd otwarte, zebys mogł si do niego ´ ´ ´ dostac i zdobyc je’. I rzeczywiscie Cyrus zdobył Babilon. Medowie ´ ´ i Persowie weszli tam noc przez bramy, ktore mieszkancy Babilonu zostawili otwarte. ˙ ˙ Ale prorok Izajasz zapowiedział tez, ze Cyrus naka´ ˙ ze odbudowac Jerozolim ´ i swityni Jehowy. Czy faktycznie to zrobił? Tak. ´ Polecił Izraelitom: Idzcie teraz do Jerozolimy i od´ budujcie swityni Jehowy, waszego Boga’. Izraelici, ´ ktorych widzisz na obrazku, ´ własnie wyruszaj w drog. Ale nie wszyscy Izraelici ´ ´ mogli wrocic do Jerozolimy. ´ Wielu z nich było ludzmi starymi i chorymi. Nie ´ ´ daliby rady przejsc pieszo ´ ˙ az 800 kilometrow. Nie´ ktorzy zostali w Babilonie ´ z jeszcze innych powodow. Do nich wszystkich Cyrus O ˙ rzekł: Przygotujcie srebro, złoto, a takze inne rzeczy i dajcie je ´ ´ ´ tym, ktorzy wracaj odbudowac Jerozolim i swityni’. ´ Dlatego Izraelici, ktorzy wyruszali do Jerozolimy, dostali ´ ´ ˙ mnostwo podarunkow. Otrzymali tez od Cyrusa kielichy oraz ´ ´ ´ inne naczynia, ktore krol Nebukadneccar zabrał ze swityni Jehowy, gdy niszczył Jerozolim. Mieli wic do niesienia bardzo ˙ duzo rzeczy. ´ ˙ ´ Po czterech miesicach podrozy dotarli do Jerozolimy. Własnie minło 70 lat, odkd miasto zostało zburzone, a ziemia ˙ opuszczona. Ale chociaz Izraelici byli teraz znowu we własnym ´ ´ kraju, czekały ich trudnosci, o ktorych dowiemy si z nastpnej ´ Izajasza 44:28; 45:1-4; Ezdrasza 1:1-11 opowiesci. UFAJ, ˙ IZRAELICI ´ ˙ ZE BOG IM POMOZE 81 ´ BABILONU wyszło tysice Izraelitow. Ale gdy po długiej ´ ˙ ´ podrozy dotarli do Jerozolimy, znalezli same ruiny. Nikt tam ´ nie mieszkał. Wszystko musieli zbudowac od nowa. ´ ´ ˙ Najpierw postawili ołtarz, zeby moc składac Jehowie ofiary ´ ´ ze zwierzt. A po paru miesicach zaczli budowac swityni. ´ Jednak ich wrogowie z ssiednich krajow byli z tego niezadowoleni. ´ ´ ´ ´ ˙ Probowali wic przestraszyc Izraelitow, zeby ich zmusic do ´ ´ ´ przerwania pracy. W koncu namowili nowego krola Persji, aby ´ ´ wprowadził prawo, ktore zabraniało Izraelitom dalej budowac. ˙ Mijał rok za rokiem. Upłynło juz 17 lat, odkd Izraelici ´ przyszli z Babilonu. Jehowa wysłał do nich prorokow Aggeusza ´ ´ ´ ˙ i Zachariasza, ktorzy zaczli zachcac lud, zeby wrocił do budowy. ´ ´ ˙ ˙ Izraelici uwierzyli, ze Bog im pomoze, i posłuchali prorokow. Mimo ˙ ze prawo tego zakazywało, na nowo wzili si do pracy. Z Wtedy przybył perski urzdnik Tattenaj i zapytał, kto im na to ˙ pozwolił. Izraelici odpowiedzieli, ze kiedy byli jeszcze w Babilonie, ´ ´ krol Cyrus polecił im: Idzcie teraz do Jerozolimy i odbudujcie ´ swityni Jehowy, waszego Boga’. Tattenaj wysłał list do Babilonu i spytał, czy Cyrus naprawd ´ ´ ˙ ˙ ˙ cos takiego powiedział. Chociaz Cyrus juz nie zył, wkrotce ´ ´ ˙ przyszedł list od nowego krola Persji. Krol nie tylko napisał, ze ˙ Cyrus faktycznie wydał takie polecenie, ale tez dodał od siebie: ´ ´ Zabraniam wam przeszkadzac Izraelitom w odbudowie swityni ´ ˙ ich Boga. I rozkazuj, zebyscie im w tym pomagali’. Po czterech ´ latach switynia była gotowa, z czego Izraelici bardzo si cieszyli. ´ Od tej chwili minło sporo czasu — ponad 47 lat. Mieszkancy ´ ˙ Jerozolimy byli biedni, dlatego miasto i switynia Boza nie ´ ´ ˙ wygldały zbyt piknie. O tym, ze trzeba upikszyc swityni, ´ ˙ dowiedział si pewien Izraelita, ktory zył w Babilonie. Miał na imi Ezdrasz. Czy wiesz, co zrobił? ´ Poszedł w tej sprawie do krola Persji Artakserksesa. Wtedy ten ´ ´ ´ dobry władca dał mu mnostwo darow i polecił zabrac je do ´ ˙ Jerozolimy. Ezdrasz poprosił Izraelitow w Babilonie, zeby pomogli ´ ´ ´ ´ ´ ´ mu to wszystko zaniesc. Zgłosiło si jakies szesc tysicy osob. ´ ´ ˙ ˙ Miały one dzwigac bardzo duzo srebra, złota, a takze innych cennych rzeczy. ´ ´ ´ ˙ Ezdrasz martwił si, ze po drodze jacys ludzie mog im ukrasc ´ ´ złoto i srebro, a ich samych zabic. Dlatego — jak widac na obrazku ´ ˙ — zebrał wszystkich i razem modlili si do Jehowy, zeby pomogł ´ ´ ´ im szczsliwie dojsc do Jerozolimy. I Jehowa ich ochronił. Po czterech długich miesicach ˙ bezpiecznie dotarli na miejsce. Czy to nie pokazuje, ze Jehowa ´ pomaga tym, ktorzy Mu ufaj? Ezdrasza, rozdziały 2-8 MARDOCHEUSZ I ESTERA 82 Z OBACZMY teraz, co si działo kilka lat przed ´ ˙ podr o z Ezdrasza do Je˙ rozolimy. Najwa zniejszymi ´ Izraelitami w krolestwie Persji byli wtedy Mardocheusz ´ i Estera. Estera została krolow, a jej kuzyn Mardocheusz ˙ ˙ zdobył tak władz, ze wazniejszy od niego był tylko ´ krol. Zaraz si przekonamy, jak do tego doszło. Rodzice Estery umarli, gdy była jeszcze mał dziewczynk. Dlatego wychowywał j ˙ Mardocheusz. Nalezał on do sług Aswerusa — władcy Per´ ´ ˙ sji, ktory miał zamek w miescie Suza. Jego zona nazywała si Waszti. Pewnego dnia nie posłuchała ´ ´ ˙ swojego mza, wic krol Aswerus wybrał now krolow. Czy wiesz, kto ni został? Tak, pikna, młoda Estera. ´ Czy widzisz na obrazku tego zarozumiałego człowieka, ktoremu ˙ ludzie nisko si kłaniaj? To Haman. Jest bardzo wazn osob ˙ ˙ w Persji. I chce, zeby kłaniał mu si takze Mardocheusz. Ale popatrz, ´ ˙ ˙ Mardocheusz siedzi i nie zamierza tego robic. Uwaza, ze nie powinien ´ ´ ´ si kłaniac komus tak złemu. Rozzłoszczony Haman obmyslił wtedy pewien plan. ´ ´ ´ Zaczł opowiadac krolowi kłamstwa o Izraelitach. To zli lu´ ´ dzie, ktorzy nie przestrzegaj twoich praw’ — mowił. Zasługuj na ´ ´ ˙ ˙ smierc’. Aswerus nie wiedział, ze jego zona, Estera, jest Izraelitk. ´ Posłuchał wic Hamana i ogłosił prawo, ktore nakazywało w wyzna´ ´ czonym dniu pozabijac wszystkich Izraelitow. Kiedy Mardocheusz si o tym dowiedział, bardzo si zmartwił. ´ ´ ´ ˙ Przekazał Esterze wiadomosc: Porozmawiaj z krolem i błagaj go, zeby ´ ´ ´ nas ratował’. Prawo perskie zabraniało isc do krola bez zaproszenia. ´ Jednak Estera poszła. Na szczscie nie została za to zabita, bo ˙ ˙ ˙ ´ Aswerus wycignł w jej stron złote berło, co oznaczało, ze moze zyc. ´ Estera zaprosiła krola i Hamana na wielk uczt. W czasie tej uczty ´ ´ ˙ krol spytał j, jak ma do niego prosb. Estera obiecała, ze mu to ´ powie, jesli przyjdzie z Hamanem na uczt nastpnego dnia. ´ ´ Podczas tej drugiej uczty powiedziała do krola: Moj lud i ja ´ ´ ´ ´ mamy byc zabici’. Krol bardzo si oburzył. Kto smiał cos takiego ´ ´ wymyslic?’ — zapytał. Tym człowiekiem, naszym wrogiem, jest ten zły Haman!’ — odpowiedziała Estera. ´ ´ Wtedy krol rozgniewał si jeszcze bardziej i rozkazał zabic Hamana. ´ ˙ A Mardocheuszowi dał najwyzsze stanowisko w krolestwie, drugie po ´ ˙ krolu. Mardocheusz doprowadził do tego, ze wydano nowe prawo. ´ ´ ´ Gdy nadszedł dzien, w ktorym Izraelici mieli zginc, to nowe prawo ´ ˙ pozwalało im walczyc w swojej obronie. A poniewaz Mardocheusz był ´ ˙ teraz wazn osob, wielu ludzi im pomogło. I w ten sposob Izraelici Ksiga Estery zostali uratowani. MURY JEROZOLIMY P 83 OPATRZ, jak tu wszyscy pilnie pracuj. To Izraelici buduj ´ mury Jerozolimy. Kiedy 152 lata temu krol Nebukadneccar niszczył to miasto, zburzył jego mury i spalił bramy. Niestety, ´ ´ Izraelici, ktorzy pierwsi wrocili do kraju z Babilonu, nie ´ odbudowali murow. ˙ Jak w takim razie zyło si tu ludziom przez te wszystkie ´ ˙ lata? Poniewaz miasta nie otaczały mury, mieszkancy nie ˙ czuli si bezpiecznie. W kazdej chwili ´ ´ ´ ´ mogli wejsc wrogowie i na nich napasc. ´ Ale w koncu mury zostały odbudowane. Stało si to dziki Nehemiaszowi. Czy wiesz, kto to był? Nehemiasz był Izraelit z miasta Suza, gdzie ´ mieszkali Mardocheusz i krolowa Estera. Pracował ´ ´ ´ w pałacu krolewskim, wic mogł byc ich dobrym ´ ˙ ˙ przyjacielem. Jednak Biblia nie mowi, ze słuzył ´ ˙ u mza Estery, krola Aswerusa. Był sług nastpnego władcy — Artakserksesa. ´ ´ Artakserkses to ten dobry krol, ktory dał Ez´ draszowi pienidze na upikszenie swityni Jehowy ´ w Jerozolimie. Ale Ezdrasz nie odbudował murow miejskich. Zobaczmy, jak udało si to Nehemiaszowi. Od chwili, gdy Artakserkses dał pienidze na ´ swityni, minło 13 lat. Nehemiasz był teraz jego ´ głownym podczaszym. Podawał mu wino i pilnował, ´ ˙ ˙ zeby nikt nie otruł krola. Była to naprawd wazna praca. ´ Kiedys Nehemiasza odwiedził jego brat Chanani ´ oraz inni goscie z ziemi izraelskiej. Opowiedzieli mu ´ ˙ ˙ ˙ o kłopotach Izraelitow, a takze o tym, ze mury Jerozolimy wciz ´ s zniszczone. Nehemiasz strasznie si zmartwił i zaczł prosic Jehow o pomoc. ´ ˙ ˙ Pewnego dnia krol zauwazył, ze Nehemiasz ma smutn min, ´ ´ i zapytał go: Dlaczego jestes taki smutny?’ Nehemiasz wyjasnił, ´ ˙ ze martwi si z powodu trudnej sytuacji Jerozolimy, ktorej mury ´ ´ ´ cigle s w gruzach. Wtedy krol spytał: Jak mogłbym ci pomoc?’ ´ ´ ´ ´ ´ Pozwol mi, krolu, isc do Jerozolimy i odbudowac mury’ — ´ ˙ poprosił Nehemiasz. Artakserkses był naprawd zyczliwy. Puscił ´ ´ Nehemiasza i nawet pomogł mu zdobyc drewno potrzebne do budowy. Kiedy Nehemiasz dotarł do Jerozolimy, zaraz opowie´ ´ dział mieszkancom o swoich planach. Pomysł odbudowy murow bardzo im si spodobał i zawołali: Bierzmy si do pracy!’ ´ ˙ ˙ Gdy wrogowie Izraelitow zobaczyli, ze mury s coraz wyzsze, ´ ´ powiedzieli: Musimy przerwac t budow. Chodzmy tam i zabijmy ich’. Ale Nehemiasz si o tym dowiedział. Dał robotnikom miecze ´ ´ ´ i włocznie i polecił: Nie bojcie si wrogow. Walczcie za swoich ˙ braci, za swoje dzieci i zony, i domy’. ´ ´ ˙ Wszyscy byli bardzo odwazni. Dzien i noc trzymali bron w pogotowiu i dalej pracowali. Cała budowa trwała tylko 52 dni. ´ ´ ˙ Odtd mozna było czuc si w miescie bezpiecznie. Nehemiasz ´ ´ ˙ i Ezdrasz zaczli uczyc Izraelitow praw Bozych i zapanowała ´ ´ wielka radosc. Jednak nie wszystko było tak samo jak przed niewol w Babilo´ nie. Izraelici byli teraz sługami krola Persji. Ale Jehowa obiecał, ´ ´ ´ ´ ˙ ze da im nowego krola, ktory zapewni im pokoj. Co to za krol? ˙ ´ ´ I jak miał zaprowadzic pokoj na ziemi? Zeby ludzie dowiedzieli si ´ ´ ´ o tym czegos wicej, musiało minc jakies 450 lat. Zdarzyło ´ ˙ si wtedy cos bardzo waznego — urodziło si pewne niezwykłe ˙ dziecko. Ale to juz inna historia. Nehemiasza, rozdziały 1-6 ´ ´ CZSC 6 ´ Od urodzenia Jezusa do jego smierci ´ Do pewnej miłej młodej kobiety, ktora miała na imi Maria, został wysłany anioł Gabriel. ˙ ˙ Powiedział jej, ze urodzi syna — Jezusa — i ze ´ ten syn na zawsze bdzie krolem. Jezus urodził si w stajni i tam przyszli do niego pasterze. Potem odszukali go pewni ludzie ze Wschodu, ´ ktorym drog pokazała gwiazda. Przekonamy si, ˙ kto sprawił, ze ta gwiazda si pojawiła. Dowiemy ˙ si tez, jak mały Jezus został uratowany przed ´ ´ ´ wrogami, ktorzy probowali go zabic. Kiedy Jezus miał 12 lat, rozmawiał z na´ ´ ´ uczycielami w swityni, a 18 lat pozniej został ´ ´ ´ ochrzczony. Zaczł wtedy głosic i nauczac o Krole˙ ´ stwie Bozym — tak jak mu polecił Bog, gdy go posyłał na ziemi. W spełnianiu tego zadania ˙ ´ pomagało Jezusowi dwunastu mzczyzn, ktorych ´ wybrał na swoich apostołow. ´ ˙ ´ Jezus dokonał rowniez wielu cudow. Paroma rybkami i chlebami nakarmił tysice ludzi. ˙ ´ Uzdrowił takze wielu chorych, a nawet przywrocił ˙ zycie umarłym. Na koniec dowiemy si, co ˙ wydarzyło si w ostatnim dniu jego zycia oraz ´ w jaki sposob zginł. Jezus głosił ludziom przez ´ ´ ´ ´ jakies trzy i poł roku. A wic CZSC 6 opisuje ponad 34 lata. ANIOŁ PRZYCHODZI DO MARII T 84 A ŁADNA kobieta to Maria. Jest Izraelitk i mieszka ´ ´ ˙ w miejscowosci Nazaret. Bog wie, ze Maria jest bardzo dobra. ´ ˙ I dlatego wysyła anioła Gabriela, zeby jej cos powiedział. Czy wiesz, co? Posłuchaj. ´ Witaj, Mario. Jestes obdarzona łask, Jehowa jest z tob’ — odezwał si Gabriel. Maria nigdy przedtem go nie widziała. A po´ ˙ niewaz nie rozumiała, co mog znaczyc jego słowa, przestraszyła si. Ale Gabriel od razu j uspokoił. ´ Nie boj si’ — rzekł. Jehowa jest z ciebie bardzo zadowolony. ´ ´ I zamierza zrobic dla ciebie cos naprawd wspaniałego. Niedługo bdziesz miała syna i dasz mu na imi Jezus’. ´ ´ ˙ Potem zaczł jej tłumaczyc: Ten syn stanie si kims potznym ˙ i bdzie nazwany Synem Boga Najwyzszego. Jehowa uczyni go ´ krolem, tak jak Dawida. Ale Jezus bdzie władc na zawsze. Jego ´ ´ krolestwo nigdy nie przestanie istniec!’ ˙ ˙ Jak to mozliwe, zebym miała dziecko?’ — spytała Maria. ˙ ˙ Przeciez nawet nie mam mza’. ˙ Stanie si to dziki mocy Bozej’ — odpowiedział Gabriel. ˙ Dlatego dziecko bdzie nazwane Synem Bozym’. Nastpnie dodał: ´ ˙ ˙ ˙ Popatrz, ludzie mowili, ze twoja krewna Elzbieta jest za stara, zeby ´ ´ miec dzieci. A jednak wkrotce urodzi syna. Jak widzisz, nie ma ´ ´ ´ ´ rzeczy, ktorej Bog nie mogłby zrobic’. Maria bez wahania odpowiedziała: Jestem niewolnic Jehowy! ´ Niech stanie si tak, jak mowisz’. Zaraz potem anioł odszedł. ´ ˙ ˙ A Maria szybko poszła zobaczyc si z Elzbiet. Kiedy Elzbieta ´ usłyszała głos Marii, dziecko w jej brzuchu podskoczyło z radosci. ˙ J sam napełnił duch Bozy i dlatego powiedziała do Marii: ´ ´ ´ ´ Sposrod wszystkich kobiet ty jestes szczegolnie błogosławiona’. ´ ´ ´ ˙ Maria została u Elzbiety około trzech miesicy. Pozniej wrociła do domu do Nazaretu. ´ ´ ´ ˙ Niedługo miała wyjsc za mz za człowieka, ktory nazywał si ´ ´ ´ ˙ Jozef. Jednak gdy Jozef dowiedział si, ze Maria bdzie miec ´ ˙ ˙ dziecko, nie chciał si z ni ozenic. Wtedy anioł Bozy rzekł do ´ ´ ´ ˙ niego: Nie boj si wzic Marii za zon, bo to Bog dał jej syna’. Tak ´ ˙ wic Maria i Jozef pobrali si i czekali, az urodzi si Jezus. Łukasza 1:26-56; Mateusza 1:18-25 JEZUS RODZI SI W STAJNI 85 ´ AK myslisz, co to za malutkie dziecko? Tak, to Jezus. Dopiero ´ co urodził si w tej stajni — w pomieszczeniu, w ktorym trzyma ˙ si zwierzta. Jego mama, Maria, kładzie go w złobie, gdzie zwykle ´ ˙ lezało jedzenie dla osłow i innych zwierzt. Ale czemu Maria ´ ´ ˙ i Jozef znalezli si w stajni? Przeciez nie jest to miejsce dla nowo urodzonego dzidziusia, prawda? ´ ´ ˙ Rzeczywiscie. Posłuchaj wic, dlaczego tak si stało. Otoz władca ´ ˙ ˙ Rzymu, cesarz August, rozkazał, zeby kazdy wrocił do miasta, J ´ ´ ˙ w ktorym si urodził, i zeby tam dał zapisac swoje imi w specjalnej ´ ksidze. Jozef urodził si w Betlejem. Gdy jednak przyjechał tam ˙ ˙ z Mari, okazało si, ze nigdzie nie ma juz dla nich miejsca. Musieli ´ wic zatrzymac si w stajni. I tego samego dnia Maria urodziła ´ Jezusa! Ale jak widac, jej synek czuje si dobrze. ´ ´ A widzisz tych pasterzy, ktorzy przyszli go zobaczyc? Byli w nocy na polu i pilnowali owiec, kiedy nagle dookoła nich zrobiło si jasno. I wtedy ujrzeli anioła! Bardzo si wystraszyli, ´ jednak anioł powiedział: Nie bojcie si! ´ ´ Mam dla was dobr wiadomosc. Dzisiaj w Betlejem urodził si Chrystus Pan. On ˙ wybawi ludzi! Znajdziecie go w złobie, owinitego w pieluszki’. Potem ukazało ´ ´ si jeszcze wielu innych aniołow, ktorzy ´ zaczli wychwalac Boga. Pasterze wic ´ ´ natychmiast poszli szukac Jezusa i włas´ nie go znalezli. ´ Czy wiesz, dlaczego Jezus był kims tak wyjtkowym? A wiesz, kim był napraw˙ d? Przypomnij sobie, ze w pierwszej ´ ´ opowiesci czytalismy o pierwszym Synu ˙ Bozym. Ten Syn pomagał Jehowie stwo´ rzyc niebo, ziemi i wszystko inne. Jezus ´ to własnie on! ˙ Jehowa wził zycie tego swojego Syna ´ i przeniosł je z nieba na ziemi. Sprawił, ´ ˙ ˙ ze w brzuchu Marii zaczło rosnc dziecko — tak jak kazde dziecko ´ ˙ rosnie w brzuchu swojej mamy. Ale to dziecko było Synem Bozym. ´ W koncu urodziło si tutaj, w stajni w Betlejem. Teraz na pewno ´ ´ ´ rozumiesz, dlaczego aniołowie z radosci mowili ludziom o przyjsciu ´ Jezusa na swiat. Łukasza 2:1-20 ´ LUDZIE, KTORYCH PROWADZIŁA GWIAZDA 86 ´ ´ ˙ ´ ZY widzisz t jasn gwiazd, ktor pokazuje jeden z podroznikow? ´ Ci ludzie zobaczyli j, gdy opuscili Jerozolim, a przybyli tu za ni ˙ ˙ az ze Wschodu. Zajmuj si badaniem gwiazd i wierz, ze ta nowa ´ ˙ gwiazda zaprowadzi ich do kogos waznego. ´ Kiedy wczesniej przyszli do Jerozolimy, zapytali: Gdzie jest chłopiec, ˙ ˙ ´ ´ ´ ´ ´ ktory ma zostac krolem Zydow?’ „Zydzi” to inna nazwa Izraelitow. ´ ˙ ´ ´ Potem podroznicy wyjasnili: Pierwszy raz zobaczylismy gwiazd tego ´ ´ ´ ´ dziecka jeszcze na Wschodzie i przyszlismy oddac mu czesc’. ´ ´ Gdy dowiedział si o tym Herod, ktory był wtedy krolem ´ ˙ w Jerozolimie, strasznie si zdenerwował. Nie chciał, zeby jakis inny ´ ´ ˙ krol zaczł panowac zamiast niego. Dlatego zawołał najwazniejszych C ´ ´ kapłanow i spytał ich: Gdzie ma si urodzic ´ ´ obiecany krol?’ Odpowiedzieli mu: Biblia mowi, ˙ ze w Betlejem’. ´ ˙ ´ Herod wezwał wic podroznikow ze Wschodu ´ i rzekł: Idzcie i poszukajcie tego dziecka. A kiedy ´ ˙ je znajdziecie, dajcie mi znac. Ja tez chc do ´ ´ ´ ´ ´ ´ niego pojsc i oddac mu czesc’. Ale tak naprawd ´ chciał to dziecko zabic! ˙ Wtedy gwiazda zaprowadziła tych mzczyzn do Betlejem i zatrzymała si nad domem, ´ w ktorym znajdował si mały Jezus. Gdy weszli do tego domu, zobaczyli go razem z Mari. ´ ´ Podarowali mu wiele rzeczy, ktore przywiezli ze ´ ˙ sob. Potem Jehowa powiedział im we snie, zeby nie wracali do Heroda. Dlatego poszli do swojego kraju inn drog. Kiedy Herod o tym usłyszał, bardzo si ´ ´ ´ rozzłoscił. Kazał zabic wszystkich chłopcow ´ w Betlejem, ktorzy mieli dwa lata albo mniej. Na ´ ´ ´ ´ szczscie Jehowa ostrzegł Jozefa we snie i Jozef ´ ´ uciekł z rodzin do Egiptu. Ale gdy pozniej ´ ˙ dowiedział si, ze Herod umarł, wrocił z Mari ´ i Jezusem do domu w Nazarecie. I tam własnie Jezus si wychowywał. ´ ´ ´ ˙ Jak myslisz, kto sprawił, ze zaczła swiecic ta ˙ nowa gwiazda? Na pewno pamitasz, ze zapro´ ˙ ´ wadziła podroznikow ze Wschodu najpierw do ˙ Jerozolimy. A przeciez w Jerozolimie mieszkał ´ ´ ´ ´ krol Herod, ktory probował zamordowac Syna ´ ˙ Bozego. Tak wic gwiazd musiał pokierowac ´ ´ ˙ ktos, komu zalezało na smierci Jezusa. T osob ´ był oczywiscie Szatan Diabeł. Mateusza 2:1-23; Micheasza 5:2 DWUNASTOLETNI JEZUS ´ W SWITYNI 87 ´ ´ OPATRZ na tego chłopca, ktory rozmawia z jakimis starszymi ´ ˙ ˙ mzczyznami. To nauczyciele ze swityni Bozej w Jerozolimie. ´ ˙ A ten chłopiec to Jezus. Troch juz urosł, prawda? Ma teraz 12 lat. ˙ Nauczyciele s bardzo zdziwieni, ze Jezus tyle wie o Bogu i o tym, ´ co jest napisane w Biblii. Ale dlaczego nie ma tutaj Jozefa i Marii? Gdzie oni s? Zaraz si dowiemy. ´ Jozef jak co roku przyprowadził swoj rodzin do Jerozolimy na ´ ´ specjalne swito, ktore nazywało si Pascha. Z Nazaretu do Jerozolimy ´ ´ było daleko. A w tamtych czasach nie było samochodow ani pocigow. ´ ´ Wikszosc ludzi chodziła pieszo. Do Jerozolimy szło si z Nazaretu ´ jakies trzy dni. ´ ´ ˙ ˙ Maria i Jozef mieli juz duz rodzin. Musieli troszczyc si ´ o młodszych braci i siostry Jezusa. Teraz wyruszyli z dziecmi w dług ´ ˙ drog powrotn do Nazaretu. Mysleli, ze Jezus idzie z innymi ´ ˙ ˙ podroznymi. Jednak gdy zatrzymali si na noc, zobaczyli, ze ich syna ´ ´ nigdzie nie ma. Zaczli go szukac midzy krewnymi i przyjaciołmi, ale ´ ´ ´ ˙ wsrod nich tez go nie było. Wrocili wic do Jerozolimy. ´ ´ W koncu znalezli Jezusa tutaj, z nauczycielami. Słuchał ich ˙ i zadawał im pytania. Wszyscy byli zdumieni, ze jest taki mdry. ´ Kiedy Maria go zobaczyła, powiedziała: Dziecko, czemu zrobiłes ´ ´ nam cos takiego? Razem z twoim tat szukalismy ci i bardzo si ´ martwilismy’. ´ ´ Dlaczego mnie szukaliscie?’ — zdziwił si Jezus. Czy nie wiedzielis´ ˙ cie, ze musz byc w domu mojego Ojca?’ ´ ´ ´ ´ Rzeczywiscie, Jezus bardzo lubił przebywac tam, gdzie mogł słuchac ´ ´ o Bogu. Czy z nami nie powinno byc tak samo? Kiedy Jezus wrocił do ´ ´ domu w Nazarecie, co tydzien chodził do miejsca, w ktorym ludzie ´ ˙ ˙ ˙ spotykali si, zeby czcic Boga. A poniewaz zawsze uwaznie słuchał, ´ ´ ˙ duzo nauczył si z Biblii. Chcielibysmy byc tacy jak Jezus, dlatego Łukasza 2:41-52; Mateusza 13:53-56 bierzmy z niego przykład. P JAN CHRZCI JEZUSA 88 ´ ˙ ˙ POJRZ, widzisz gołbia nad głow tego mzczyzny? Ten mz´ czyzna to Jezus. Ma jakies 30 lat. A obok niego stoi Jan. ´ ´ ˙ O Janie juz si czegos dowiedzielismy. Pamitasz, jak Maria od˙ wiedziła swoj krewn Elzbiet? Nieurodzone dziecko w brzuchu ´ ´ ˙ Elzbiety podskoczyło wtedy z radosci. Tym dzieckiem był własnie Jan. Ale co Jan i Jezus tutaj robi? S Przed chwil Jan zanurzył Jezusa w rzece Jordan. ´ W taki sposob odbywa si chrzest. Najpierw zanurza si całego człowieka w wodzie, a potem si go ˙ podnosi. Poniewaz Jan chrzcił ludzi, został nazwany Janem Chrzcicielem. Ale dlaczego ochrzcił Jezusa? Zrobił to, bo Jezus go o to poprosił. Jednak Jan chrzcił tych, ´ ´ ˙ ˙ ´ ktorzy chcieli pokazac, ze załuj swoich złych uczynkow. A czy ´ ´ ´ ´ ˙ Jezus zrobił kiedys cos złego, czego mogłby załowac? Nie, nigdy. ˙ Był przeciez Synem samego Boga i przyszedł z nieba. Chciał wic ´ byc ochrzczony z innego powodu. Z jakiego? ´ ´ Zanim przyszedł do Jana, był ciesl. W tamtych czasach ciesla ´ robił belki, drzwi, stoły, ławki i inne rzeczy z drewna. Ciesl był ´ ˙ mz Marii, Jozef, i tego samego zawodu nauczył Jezusa. Ale ´ ˙ Jehowa nie posłał swojego Syna na ziemi po to, zeby był ciesl. ˙ Miał dla niego specjalne zadanie i teraz nadszedł czas, zeby Jezus ´ ´ zaczł je wykonywac. I własnie dlatego Jezus przyszedł do Jana si ´ ´ ˙ ochrzcic — chciał pokazac, ze odtd bdzie spełniał wol swojego Ojca. Czy Bogu si to podobało? Tak, bo gdy Jezus wyszedł z wody, głos z nieba powiedział: To ´ ´ jest moj Syn, z ktorego jestem bardzo zadowolony’. Poza tym ˙ wydawało si, ze otwiera si niebo, i nad Jezusem pojawił si gołb. Jednak to nie był prawdziwy gołb. Tylko tak wygldał. ´ ´ ˙ W rzeczywistosci był to swity duch Bozy. ´ ˙ Teraz Jezus miał duzo spraw do przemyslenia. Dlatego na 40 dni powdrował w pewne miejsce, gdzie nie było ludzi. Tam przyszedł ´ ´ ´ ˙ do niego Szatan. Trzy razy probował namowic Jezusa, zeby zrobił ´ ˙ cos niezgodnego z prawami Bozymi. Ale Jezus go nie posłuchał. ´ ´ ´ ´ Kiedy pozniej stamtd wrocił, spotkał kilku ludzi, ktorzy zostali ´ ´ ´ jego pierwszymi nasladowcami, to znaczy uczniami. Byli wsrod ´ ˙ nich Andrzej, Piotr (ktory miał tez na imi Szymon), Filip ´ ˙ i Natanael (ktory miał tez na imi Bartłomiej). Jezus i ci nowi uczniowie poszli w okolice nazywane Galile i zatrzymali si ´ w rodzinnej miejscowosci Natanaela — w Kanie. Jezus poszedł tam na wielkie wesele i dokonał swojego pierwszego cudu. Czy wiesz, jakiego? Zamienił wod w wino. Mateusza 3:13-17; 4:1-11; 13:55; Marka 6:3; Jana 1:29-51; 2:1-12 WYPDZENIE HANDLARZY 89 EZUS jest bardzo rozgniewany, prawda? Czy wiesz, dlaczego? ´ ˙ ˙ Dlatego, ze ci ludzie w swityni Bozej w Jerozolimie s J ´ strasznie chciwi. Chc wycignc jak najwicej pienidzy od tych, ´ ´ ˙ ktorzy przychodz tutaj, zeby czcic Boga. Widzisz te byczki, owce i gołbie? Ci handlarze sprzedaj je ´ w swityni. Dlaczego to robi? Bo Izraelici potrzebuj zwierzt na ofiary dla Boga. ´ ˙ ˙ ˙ Prawo Boze nakazywało, zeby kazdy, kto zrobił cos złego, ´ ˙ ˙ złozył ofiar. Ofiary trzeba było składac takze przy innych ´ okazjach. A skd Izraelici mieli brac zwierzta? ´ ´ Jedni mogli ofiarowac te, ktore sami hodowali. Drudzy jednak nie mieli własnych zwierzt. Jeszcze inni mieszkali tak daleko od ´ ´ ˙ Jerozolimy, ze trudno im było przyprowadzic tam jakies zwierz. ´ Kupowali je wic na miejscu, w swityni. Niestety, sprzedawcy ˙ ˙ zdali od nich za duzo pienidzy. Oszukiwali ich. A poza tym ´ ´ ´ ˙ w swityni Bozej w ogole nie powinno si niczym handlowac. ´ Własnie dlatego Jezus tak si rozgniewał na tych ludzi. ˙ Poprzewracał im stoły i rozsypał pienidze. Zrobił tez sobie ´ ´ bat ze sznurow i wypdził ze swityni wszystkie zwierzta. ´ Sprzedawcom gołbi nakazał: Zabierajcie je std! Przestancie si ´ bogacic w domu mojego Ojca!’ ´ ´ Byli z nim wtedy niektorzy jego nasladowcy. Gdy patrzyli, co ˙ robi Jezus, bardzo si dziwili. Przypomnieli sobie jednak, ze ´ ´ ˙ ˙ w Biblii jest napisane o Synu Bozym: Miłosc do domu Bozego ´ ´ bdzie w nim płonc jak ogien’. ´ Jezus obchodził w Jerozolimie swito Paschy. W tym czasie ´ ´ ˙ dokonał wielu cudow. Potem odszedł z Jerozolimy, ktora lezała w krainie nazywanej Jude, i wyruszył z powrotem do Galilei. Ale po drodze przechodził przez jeszcze inn krain — przez Samari. Jana 2:13-25; 4:3, 4 Zobaczmy, co si tam wydarzyło. ROZMOWA Z KOBIET PRZY STUDNI 90 ´ ˙ EZUS usiadł przy studni w Samarii, zeby troch odpoczc. Jego ´ ´ uczniowie poszli do miasta kupic cos do jedzenia. A Jezus zaczł ´ ´ ´ rozmawiac z kobiet, ktora przyszła po wod. Poprosił j: Daj mi pic’. ˙ Kobieta ˙bardzo si zdziwiła. Czy wiesz, dlaczego? Dlatego, ze ´ ´ Jezus był Zydem, a ona była Samarytank. Tymczasem wikszosc ˙ ´ Zydow nie lubiła Samarytan. Nawet z nimi nie rozmawiali! Jednak ´ Jezus kochał wszystkich ludzi. Odezwał si wic do niej: Gdybys ´ wiedziała, kim jestem, to ty bys poprosiła mnie o wod. A ja dałbym ´ ˙ ci wody, ktora zapewnia zycie’. J Panie’, odpowiedziała kobieta, studnia jest głboka, a ty nawet ´ ´ ´ nie masz wiadra. Jak mogłbys nabrac tej wody?’ ´ Jesli napijesz si wody z tej studni, znowu bdzie ci si chciało ´ ´ ´ ´ pic’ — tłumaczył jej Jezus. Ale jesli ktos napije si wody, ktor ja ´ ˙ ´ mu dam, bdzie mogł zyc wiecznie’. Panie, daj mi tej wody!’ — powiedziała Samarytanka. Wtedy ´ ˙ nigdy nie bdzie mi si chciało pic. I nie bd musiała juz ´ przychodzic do tej studni’. ´ ´ ˙ Ta kobieta myslała, ze Jezus mowi o zwykłej wodzie. Tymczasem ´ ´ on miał na mysli prawd o Bogu i Jego Krolestwie. To ta prawda ´ ˙ ˙ moze zapewnic człowiekowi zycie wieczne. ´ ´ Potem Jezus rzekł do Samarytanki: Idz i przyprowadz tu swojego ˙ mza’. ˙ Nie mam mza’ — odpowiedziała. ´ ´ ˙ ´ Rzeczywiscie’ — przytaknł Jezus. Miałas piciu mzow, ale ´ ˙ ˙ mzczyzna, z ktorym teraz mieszkasz, nie jest twoim mzem’. ˙ Kobieta była bardzo zaskoczona, poniewaz wszystko si zgadzało. ˙ Skd jednak Jezus o tym wiedział? Od Boga, bo przeciez to ´ ´ ´ Bog przysłał go na ziemi, tak jak obiecał. Kiedy pozniej ´ ´ ˙ wrocili uczniowie Jezusa, oczywiscie zdziwili si, ze rozmawia z Samarytank. ´ ˙ ˙ ˙ Czego mozemy si z tego nauczyc? Widzimy, ze Jezus był zyczliwy ´ ´ ˙ ˙ dla ludzi z kazdego narodu. My tez powinnismy tak postpowac. Nie ´ ˙ ´ ˙ wolno nam uwazac kogos za gorszego tylko dlatego, ze pochodzi ´ ˙ z innego narodu. Jezus chciał, zeby prawda, ktora ˙ prowadzi do zycia wiecznego, dotarła do wszystkich ´ ´ ludzi. Powinnismy wic chtnie pomagac innym, ´ ˙ zeby mogli j poznac. Jana 4:5-43; 17:3 ´ JEZUS NAUCZA NA GORZE 91 ´ OPATRZ na Jezusa. Siedzi na zboczu pewnej gory w Galilei ˙ i naucza tych wszystkich ludzi. Najblizej Jezusa siedz jego ´ uczniowie. Jezus wybrał sobie dwunastu specjalnych uczniow, to ´ znaczy apostołow. Czy wiesz, jak si nazywali? ´ ´ ˙ Był wsrod nich Szymon Piotr i jego brat Andrzej, a takze ´ dwaj inni rodzeni bracia — Jakub i Jan. Oprocz tego był jeszcze ´ ´ jeden Jakub i jeszcze jeden Szymon. Dwoch apostołow miało podobne imiona — Judasz Iskariot i Judas, nazywany Tadeuszem. ´ ´ ˙ ˙ Apostołami byli rowniez Filip i Natanael (ktory miał tez na imi Bartłomiej) oraz Mateusz i Tomasz. ´ ´ Kiedy Jezus opuscił Samari, po raz pierwszy zaczł głosic: ´ ´ ˙ Przyblizyło si krolestwo niebios’. Czy wiesz, co to za krolestwo? ´ ˙ To prawdziwy rzd — rzd Bozy w niebie. Krolem w nim jest Jezus. P ´ ´ Gdy Jezus bdzie krolował nad ziemi, zaprowadzi na niej pokoj. ´ ˙ Pod panowaniem Krolestwa Bozego cała ziemia stanie si piknym rajem. ´ ´ ˙ ˙ Tych ludzi tutaj Jezus tez uczy o Krolestwie Bozym. Wyjasnia im: ´ ´ Tak macie si modlic: Nasz Ojcze w niebie, niech bdzie uswicone ´ Twoje imi. Niech przyjdzie Twoje Krolestwo. Niech si dzieje Twoja wola, jak w niebie, tak i na ziemi’. W naszych czasach t modlitw wielu ludzi nazywa modlitw „Ojcze nasz” albo Modlitw ´ ´ Pansk. Czy umiesz j cał na pamic? ´ Poza tym Jezus uczy, jak ludzie powinni si do siebie odnosic: ´ ´ ˙ Czyncie innym to, co byscie chcieli, zeby oni wam czynili’. Lubisz, ´ ˙ kiedy drudzy s dla ciebie mili, prawda? A wic ty takze powinienes ´ byc dla nich miły, tak jak nakazał Jezus. Czy nie bdzie wspaniale, ´ ´ gdy w raju na ziemi wszyscy bd własnie tak postpowac? Mateusza, rozdziały 5-7; 10:1-4 ˙ JEZUS PRZYWRACA ZYCIE UMARŁYM T 92 A DZIEWCZYNKA ma 12 lat. Jezus trzyma j za rk, a obok ´ stoj jej rodzice. Czy wiesz, dlaczego s tacy szczsliwi? Zaraz si dowiemy. ˙ Tata dziewczynki ma na imi Jair i jest wazn osob. Pewnego ´ ´ ˙ ˙ ´ dnia jego coreczka zachorowała i musiała połozyc si do łozka. Ale nie zrobiło si jej lepiej — czuła si coraz gorzej i gorzej. Jair i jego ˙ ˙ zona strasznie si martwili, bo wygldało na to, ze dziewczynka ´ umiera, a była ich jedynym dzieckiem. Jair poszedł wic szukac ˙ Jezusa, poniewaz słyszał o jego cudach. ´ Gdy go znalazł, dookoła stało mnostwo ludzi. Jednak Jair przecisnł si przez tłum, uklknł przed Jezusem i powiedział: ´ ´ Moja coreczka jest bardzo chora. Prosz, przyjdz i wylecz j’. Jezus ´ ´ ´ zgodził si z nim pojsc. Po drodze do Jezusa cisnło si wielu ludzi. Nagle Jezus przysta˙ nł, bo poczuł, ze uszła z niego moc. Dlatego spytał: Kto mnie ´ ˙ ˙ dotknł?’ Okazało si, ze była to kobieta, ktora cizko chorowała od 12 lat. Podeszła, dotknła jego ubrania — i wyzdrowiała! ´ ´ ˙ Kiedy Jair zobaczył, jak łatwo Jezus moze kogos uleczyc, ´ ´ poczuł si pewniej. Niestety, własnie wtedy posłaniec przyniosł mu ´ ´ ´ ˙ wiadomosc: Nie mcz juz Jezusa. Twoja corka umarła’. Gdy Jezus to usłyszał, powiedział do Jaira: Nie martw si, wszystko bdzie dobrze’. ´ ´ W koncu doszli do domu Jaira. Spotkali tam ludzi, ktorzy bardzo płakali. Ale Jezus rzekł: Nie płaczcie. Dziewczynka nie umarła, ´ ´ ´ ˙ tylko spi’. Oni jednak zaczli si z niego wysmiewac, bo przeciez ˙ wiedzieli, ze umarła. ´ ´ Jezus poprosił rodzicow dziewczynki i trzech swoich apostołow, ´ ˙ ˙ zeby weszli z nim do pokoju, w ktorym dziewczynka lezała. Wził ´ ˙ j za rk i powiedział: Wstan!’ I jak widzisz — dziewczynka ozyła! ´ ´ Wstała i zaczła chodzic! Własnie dlatego jej mama i tata tak si ciesz. ´ ´ Corka Jaira nie była pierwsz osob, ktor Jezus wskrzesił ´ ´ ´ ˙ z martwych. Jak mowi Biblia, wczesniej przywrocił zycie synowi ˙ wdowy z miasta Nain. Wskrzesił takze Łazarza, brata Marii ´ ´ ´ ˙ i Marty. A w przyszłosci jako krol przywroci zycie jeszcze wielu, ´ ´ wielu ludziom. Czy nie powinnismy si z tego cieszyc? Łukasza 8:40-56; 7:11-17; Jana 11:17-44 JEZUS KARMI TŁUMY 93 ´ TAŁO si cos strasznego — zginł Jan Chrzciciel. Nienawidziła ´ ´ ˙ ˙ go Herodiada, zona krola. I w koncu doprowadziła do tego, ze ´ ´ ´ krol kazał scic Janowi głow. S Kiedy Jezus o tym usłyszał, zrobiło mu si bardzo smutno. ´ ´ Poszedł wic w odludne miejsce, gdzie mogł byc sam. Jednak ludzie powdrowali za nim. Gdy zobaczył te tłumy, ulitował si nad nimi. ´ ´ ´ ˙ Dlatego zaczł im opowiadac o Krolestwie Bozym i uzdrawiac chorych. ˙ ´ ´ Wieczorem podeszli do niego uczniowie i powiedzieli: Juz pozno, ´ ´ ˙ a jestesmy w odludnym miejscu. Odeslij tych ludzi, zeby poszli ´ i kupili sobie cos do jedzenia w pobliskich wioskach’. ´ ´ ´ ´ Nie musz nigdzie isc’ — odrzekł Jezus. Wy dajcie im jesc’. ´ ´ ´ Odwrocił si do Filipa i spytał: Gdzie moglibysmy kupic jedzenie dla tych wszystkich ludzi?’ ´ ˙ Nawet gdyby kazdy miał dostac tylko troch, trzeba by ´ ´ zapłacic mnostwo pienidzy’ — odpowiedział Filip. Wtedy odezwał ´ ´ ´ si Andrzej: Jest tu chłopiec, ktory ma pic chlebow i dwie ryby. ´ ˙ Ale to przeciez nie wystarczy dla tych tłumow’. ˙ Powiedzcie ludziom, zeby usiedli na trawie’ — poprosił Jezus. ´ Nastpnie podzikował Bogu za jedzenie i zaczł dzielic chleb i ryby ´ ´ ˙ na kawałki, ktore uczniowie zaraz rozdawali. Było tam az pic ˙ ˙ tysicy mzczyzn, a takze tysice kobiet i dzieci. Mimo to wszyscy ´ najedli si do syta. A gdy uczniowie pozbierali kawałki, ktore ´ zostały, napełnili dwanascie koszy! ´ ´ ´ Potem Jezus kazał uczniom wsisc do łodzi i przepłync na drug stron Morza Galilejskiego. Ale w nocy zerwała si wielka burza. ´ Łodzi rzucały fale i uczniowie bardzo si bali. I nagle, w srodku ´ ˙ nocy, zobaczyli kogos idcego do nich po wodzie. Poniewaz nie ´ wiedzieli, kto to jest, zaczli krzyczec ze strachu. ´ Nie bojcie si’ — odezwał si do nich Jezus. To ja’. Oni jednak ´ ´ nie mogli w to uwierzyc. Dlatego Piotr poprosił: Jesli to naprawd ˙ ty, Panie, powiedz, zebym przyszedł do ciebie po wodzie’. Jezus ´ odrzekł: Chodz’. Wtedy Piotr wyszedł z łodzi i ruszył w jego stron. ´ ´ Ale potem si przestraszył i zaczł si topic. Na szczscie Jezus go uratował. ´ ´ ´ ´ Pozniej Jezus jeszcze raz dał jesc tysicom ludzi. Miał wtedy tylko ´ siedem chlebow i par małych rybek. I znowu wszyscy najedli si ˙ do syta. Czy to nie cudowne, ze Jezus tak troszczył si o ludzi? ´ Kiedy bdzie krolował nad ziemi, nigdy nie bdziemy musieli si ´ Mateusza 14:1-32; 15:29-38; Jana 6:1-21 o nic martwic! JEZUS KOCHA DZIECI 94 ´ ´ ˙ POJRZ, Jezus przytula tutaj małego chłopca. Widac, ze naprawd lubi dzieci. Przygldaj si temu apostołowie. Co ´ Jezus do nich mowi? ´ ´ ´ ˙ ˙ Razem z nimi własnie wrocił z długiej podrozy. Poniewaz ´ w drodze apostołowie kłocili si ze sob, po powrocie Jezus ´ ´ zapytał ich: O co si tak kłociliscie?’ Tak naprawd wiedział, ´ ˙ dlaczego si sprzeczali. Ale spytał, zeby zobaczyc, czy mu o tym powiedz. ´ ´ ´ Oni jednak woleli nic nie mowic, bo w drodze kłocili si o to, ´ ´ ˙ kto z nich jest najwazniejszy. Niektorzy apostołowie chcieli byc ˙ ˙ wazniejsi od pozostałych. Jak Jezus wytłumaczył im, ze nie wolno ´ ˙ wywyzszac si nad drugich? S Zawołał małego chłopca, postawił go przed nimi i powiedział: ´ ´ ˙ Mowi wam, ze jesli si nie zmienicie i nie staniecie si jak małe ´ ˙ ˙ dzieci, nigdy nie wejdziecie do Krolestwa Bozego. Najwazniejszy ´ w Krolestwie bdzie ten, kto stanie si podobny do tego dziecka’. Czy wiesz, dlaczego Jezus tak powiedział? ˙ Malutkie dzieci nie przejmuj si tym, czy s wazniejsze od ´ ´ innych. Apostołowie powinni si nauczyc postpowac tak samo ´ i nie spierac si o takie rzeczy. Jezus jeszcze nieraz pokazał, jak bardzo kocha dzieci. Na ´ ´ przykład par miesicy pozniej pewni ludzie przyszli do niego ze ´ swoimi dziecmi. Kiedy apostołowie nie pozwalali tym dzieciom ´ ´ ´ ´ ´ ˙ podejsc blizej, Jezus powiedział: Pozwolcie im przyjsc do mnie ´ ´ ˙ ˙ i nie zatrzymujcie ich. Bo Krolestwo Boze nalezy do takich osob ˙ jak one’. Potem obejmował je i błogosławił. Jak to dobrze, ze Jezus kocha dzieci, prawda? Mateusza 18:1-4; 19:13-15; Marka 9:33-37; 10:13-16 JAK JEZUS NAUCZAŁ 95 ´ ´ ˙ TOREGOS dnia Jezus powiedział pewnemu człowiekowi, ze ´ ´ powinien kochac blizniego. Wtedy tamten spytał: A kto jest ´ moim bliznim?’ Jezus rozumiał, o co mu chodzi. Ten człowiek ´ ˙ ´ myslał, ze bliznimi s tylko ludzie z tej samej religii i z tego samego narodu. Ciekawe, jak Jezus wytłumaczył mu t spraw. ´ ´ ˙ Czasami Jezus uczył w ten sposob, ˙ ze opowiadał jaks histori. ˙ Tak samo zrobił teraz. Opowiedział o Zydzie i Samarytaninie. Moze ´ ´ ˙ ´ ˙ pamitasz, ze wikszosc Zydow nie lubiła Samarytan. Posłuchaj wic, co Jezus powiedział: ˙ ´ ´ Pewien Zyd wdrował kiedys gorzyst drog do Jerycha. Nagle ´ ˙ napadli go rozbojnicy. Zabrali mu pienidze i tak go pobili, ze o mało nie umarł. ˙ Przechodził tamtdy zydowski kapłan i zobaczył tego pobitego ´ ˙ mzczyzn. Jak myslisz, co zrobił? Przeszedł na drug stron drogi i nawet ˙ si nie zatrzymał. Potem szedł tamtdy inny bardzo ´ ˙ ˙ pobozny Zyd, ktory nalezał do plemienia Lewiego. Czy przystanł? ˙ ˙ Nie, tez nie. Na obrazku widzisz, ze i kapłan, i Lewita poszli dalej. ´ ´ ˙ ´ Ale spojrz, ktos jest przy tym˙ pobitym mzczyznie. To Samary´ ´ ˙ tanin, ktory postanowił pomoc Zydowi. Przyłozył lekarstwa do jego ran, a nastpnie zabrał go ´ w takie miejsce, w ktorym ´ ´ chory mogł odpoczc i wy´ zdrowiec. ´ Gdy Jezus skonczył opo´ wiadac t histori, zapytał ´ człowieka, z ktorym rozmawiał: Kto z tych trzech ludzi ´ był bliznim dla pobitego? Kapłan, Lewita czy Samarytanin?’ K Człowiek ten odpowiedział: Samarytanin. Tylko on był dla niego ˙ zyczliwy’. ´ ´ Wtedy Jezus rzekł: Masz racj. Teraz wic idz i bdz dla innych taki jak on’. Czy podoba ci si to, jak Jezus nauczał? Dzisiaj Jezus przemawia ´ ´ do nas przez Bibli. Jesli bdziemy tego słuchac, na pewno ˙ ˙ Łukasza 10:25-37 dowiemy si bardzo duzo waznych rzeczy. JEZUS UZDRAWIA CHORYCH 96 IEDY Jezus wdrował po kraju, przywracał zdrowie cho´ ´ rym. Wiadomosc o tych cudach rozchodziła si po wsiach i miasteczkach. Dlatego ludzie przyprowadzali do Jezusa kulawych, niewidomych, głuchych i wielu innych chorych, a on ich wszystkich uzdrawiał. ˙ Odkd Jezus został ochrzczony przez Jana, minły juz ponad trzy ´ ˙ lata. Swoim apostołom powiedział, ze niedługo pojdzie do Jerozolimy i tam bdzie zabity, a potem wskrzeszony z martwych. Na razie jednak w dalszym cigu uzdrawiał chorych. ´ ˙ Pewnego razu nauczał ludzi w sabat, to znaczy w zydowski dzien ´ ˙ odpoczynku. Spotkał wtedy cizko chor kobiet, ktor widzisz tu na ´ obrazku. Przez 18 lat była zgita i nie mogła si wyprostowac. Ale ˙ gdy Jezus połozył na ni rce, stanła prosto. Została uzdrowiona! ´ ´ Przywodcy religijni bardzo si rozzłoscili. Jeden z nich krzyczał do ´ ´ ´ ˙ ´ tłumu: Jest szesc dni, kiedy nalezy pracowac. W te dni przychodzcie ´ i dawajcie si uzdrawiac, a nie w sabat!’ ´ ´ ˙ Ale Jezus odpowiedział: Jestescie złymi ludzmi. Kazdy z was ˙ w sabat odwizuje swojego osła i wyprowadza go, zeby si napił. ´ Czemu wic ta biedna kobieta, ktora chorowała 18 lat, nie miałaby ´ ´ zostac uzdrowiona w sabat?’ Gdy ci zli ludzie to usłyszeli, zrobiło im si wstyd. ´ ´ Pozniej Jezus z apostołami wyruszyli do Jerozolimy. Kiedy wycho´ ´ ˙ ˙ dzili z miasta Jerycho, dwoch niewidomych zebrakow usłyszało, ze ´ ´ ˙ obok przechodzi Jezus. Zaczli wołac: Jezusie, pomoz nam!’ ´ ´ ´ Jezus kazał im podejsc i spytał: Co mam dla was zrobic?’ ˙ Odpowiedzieli: Panie, spraw, zeby otworzyły si nasze oczy’. Wtedy ´ dotknł ich oczu i od razu zaczli widziec! Czy wiesz, dlaczego Jezus ´ ˙ dokonywał tych wszystkich niezwykłych cudow? Dlatego, ze kochał ´ ˙ ˙ ludzi i chciał, aby w niego uwierzyli. Mozemy wic byc pewni, ze gdy ´ ´ ˙ zacznie krolowac nad ziemi, nikt juz nie bdzie chorował. K Mateusza 15:30, 31; Łukasza 13:10-17; Mateusza 20:29-34 ˙ ˙ JEZUS WJEZDZA ´ DO JEROZOLIMY JAKO KROL 97 ´ ´ ´ ˙ ROTKO po uzdrowieniu dwoch niewidomych zebrakow Jezus dotarł do małej wsi niedaleko Jerozolimy. Tam polecił dwom ´ uczniom: Wejdzcie do tej wioski, a znajdziecie w niej młodego osła. ˙ ´ Odwizcie go i przyprowadzcie do mnie’. K Kiedy uczniowie przyszli z osiołkiem, Jezus wsiadł na niego i ruszył w stron Jerozolimy. Gdy znalazł si pod samym miastem, ´ na spotkanie wyszło mu mnostwo ludzi. Wielu zdejmowało płaszcze ´ i rozkładało je na drodze. Inni kładli scite gałzie z palm i wołali: ´ ´ Błogosławiony krol, ktory przychodzi w imieniu Jehowy!’ ˙ Dawniej w Izraelu był zwyczaj, ze nowy ´ ˙ ˙ krol wjezdzał do Jerozolimy na młodym osiołku ´ ´ i w ten sposob pokazywał si ludowi. I własnie tak robi teraz Jezus. Jak widzisz, ci ludzie chc, ´ ´ ˙ ˙ zeby był ich krolem. Niestety, byli tez tacy, ktorzy tego nie chcieli. ´ Posłuchaj, co si stało potem, gdy Jezus poszedł do swityni. Spotkał tam niewidomych i kulawych i wszystkich uzdrowił. ´ ´ Kiedy zobaczyły to małe dzieci, zaczły go głosno chwalic. Wtedy ´ kapłani bardzo si oburzyli i spytali: Słyszysz, co te dzieci mowi?’ ´ Słysz’ — odpowiedział Jezus. Czy nigdy nie czytaliscie w Biblii, ´ ˙ ze nawet niemowlta bd wysławiac Boga?’ I dzieci dalej ´ ´ ´ wychwalały krola, ktorego wybrał Bog. ´ ´ ´ Chcielibysmy postpowac tak jak te dzieci, prawda? Niektorzy ´ ´ ´ ˙ mog nam przeszkadzac w mowieniu o Krolestwie Bozym. Ale my ´ nie przestaniemy opowiadac drugim o wszystkim, co Jezus zrobi dla ludzi. ˙ Gdy Jezus był na ziemi, jeszcze nie nadszedł czas, zeby zaczł ´ ´ ´ ´ krolowac. A kiedy miał nadejsc ten czas? Uczniowie Jezusa bardzo ´ chcieli si tego dowiedziec. Przeczytamy o tym w nastpnej ´ Mateusza 21:1-17; Jana 12:12-16 opowiesci. ´ NA GORZE OLIWNEJ 98 ´ ˙ ´ EZUS jest teraz na Gorze Oliwnej. Ci mzczyzni koło niego to ´ ´ ˙ apostołowie. To Andrzej i Piotr, ktorzy s bracmi, a takze ´ ´ ˙ dwaj inni bracia, Jakub i Jan. Tam za nimi widac swityni Boz w Jerozolimie. ´ Dwa dni wczesniej Jezus wjechał do Jerozolimy na osiołku. ´ ´ Teraz jest wtorek. Rano Jezus był w swityni, gdzie probowali go ´ ´ ´ ˙ schwytac przywodcy religijni, zeby go zabic. Jednak nie zrobili ´ tego, bo bali si ludu, ktory lubił Jezusa. ´ ´ ˙ ˙ Wze! Synowie zmij!’ — zawołał Jezus do tych przywodcow. ˙ ˙ Zapowiedział im tez, ze za wszystkie swoje złe czyny zostan ´ ´ ´ ukarani przez Boga. Pozniej poszedł na Gor Oliwn i wtedy ci ´ czterej apostołowie zaczli zadawac mu pytania. Czy wiesz, jakie? ´ ´ ˙ ˙ Pytali go o przyszłosc. Juz rozumieli, ze Jezus usunie z ziemi ´ całe zło. Ale chcieli si dowiedziec, kiedy to zrobi — kiedy ´ ´ ˙ przyjdzie, zeby zostac krolem. ´ ˙ Jezus wiedział, ze gdy przyjdzie drugi raz, jego nasladowcy na ´ ´ ziemi nie bd mogli go zobaczyc, bo bdzie wtedy krolem ´ w niebie. Dlatego wyjasnił apostołom, co w tym czasie bdzie si działo na ziemi. Jakie wydarzenia wymienił? ˙ Powiedział, ze bd wielkie wojny i straszne trzsienia ziemi, ´ ´ ˙ wielu ludzi bdzie chorowac i głodowac i bdzie bardzo duzo ´ ´ ˙ ˙ przestpcow. Wspomniał tez, ze na całym swiecie bdzie głoszona ´ ˙ dobra nowina o Krolestwie Bozym. Czy widzimy to wszystko ´ ˙ ˙ ˙ w naszych czasach? Tak! Mozemy wic byc pewni, ze Jezus juz panuje w niebie. I niedługo usunie z ziemi całe zło. J Mateusza 21:46; 23:1-39; 24:1-14; Marka 13:3-10 W POKOJU NA PITRZE 99 ´ INŁY dwa dni — jest teraz czwartek wieczor. Jezus z dwuna˙ stoma apostołami przyszedł do tego duzego pokoju na pitrze, ´ ´ ´ ´ ´ ˙ zeby zjesc kolacj z okazji swita Paschy. Ten człowiek, ktory włas´ nie wychodzi, to Judasz Iskariot. Idzie powiedziec kapłanom, jak ´ mog schwytac Jezusa. ´ ˙ Był u nich juz poprzedniego dnia i spytał: Co mi dacie, jesli po´ ´ ´ mog wam złapac Jezusa?’ Odpowiedzieli: Trzydziesci srebrnikow’. ´ ´ Teraz wic Judasz chce si z nimi spotkac i przyprowadzic ich do Jezusa. Czy to nie okropne? ´ Kolacja paschalna si skonczyła. Ale Jezus zaczł potem inn ´ ´ uroczystosc. Podał apostołom chleb i powiedział: Jedzcie, bo ten ´ chleb oznacza moje ciało, ktore za was oddam’. Nastpnie podał im M ´ kielich z winem i powiedział: Pijcie, bo to oznacza moj krew, ktora ´ ´ bdzie za was wylana’. Biblia nazywa t uroczystosc Wieczerz ´ Pansk. ˙ ˙ Pascha przypominała o tym, ze gdy anioł Bozy zabijał ´ pierworodnych w Egipcie, ominł domy Izraelitow. ´ ˙ Teraz jednak Jezus chciał, zeby jego nasladowcy ˙ ˙ pamitali o nim, a takze o tym, jak oddał za nich zycie. ´ ´ Własnie dlatego wprowadził to nowe swito i kazał im ´ obchodzic je co roku. ´ ´ Po Wieczerzy Panskiej Jezus zachcał apostołow, ˙ ˙ zeby byli odwazni i mieli siln wiar. Na koniec ´ ´ ˙ zaspiewali piesni ku czci Boga i wyszli. Było juz bardzo ´ ´ ´ pozno, chyba po połnocy. Zobaczmy, dokd poszli. Mateusza 26:14-30; Łukasza 22:1-39; Jana, rozdziały 13-17; 1 Koryntian 11:20 JEZUS W OGRODZIE 100 POKOJU na pitrze Jezus poszedł z apostołami do ogrodu ´ ˙ Getsemani. Wczesniej przychodzili tu juz wiele razy. Teraz ˙ ˙ Jezus poprosił, zeby czuwali i zeby si modlili. Sam odszedł ´ kawałek dalej, upadł na ziemi i zaczł si modlic do Boga. ´ ´ ´ ´ Po jakims czasie wrocił do apostołow. Jak myslisz, co robili? ´ Spali! Jezus trzy razy kazał im czuwac, ale gdy wracał, oni spali. ´ ´ ˙ Jak mozecie spac w takiej chwili?’ — spytał w koncu. Nadeszła ´ ´ godzina, w ktorej wpadn w rce wrogow’. ´ ˙ Własnie w tym momencie usłyszeli hałas. To zblizała si ´ ˙ wielka gromada ludzi. Mieli miecze i pałki. Niesli tez pochodnie, ´ ´ ˙ ktorymi oswietlali sobie drog. Kiedy byli juz blisko, z całej tej gromady wysunł si jeden człowiek. Podszedł do Jezusa i — jak widzisz na obrazku — pocałował go. To Judasz Iskariot! Dlaczego pocałował Jezusa? Z Jezus spytał: Judaszu, zdradzasz mnie pocałunkiem?’ Tak, ten ´ ˙ pocałunek był znakiem dla wrogow. Judasz pokazał im, ze to jest ´ Jezus — człowiek, ktorego szukaj. Wtedy rzucili si na niego. ´ ´ Piotr chciał go bronic, wic wycignł miecz, ktory miał przy ˙ sobie, i uderzył najblizej stojcego wroga. Nie trafił go w głow, jednak odcił mu prawe ucho. Ale Jezus dotknł ucha tego człowieka i go uzdrowił. Nastpnie powiedział do Piotra: Schowaj ten miecz. Czy ´ ´ ´ ˙ ˙ myslisz, ze nie mogłbym poprosic mojego Ojca, zeby przysłał ´ ´ ´ ˙ tysice aniołow, ktorzy by mnie bronili?’ Oczywiscie, ze Jezus ´ ´ ´ ˙ mogł poprosic Boga o aniołow. Ale wiedział, ze nadszedł czas, aby ´ wrogowie go aresztowali. Dlatego pozwolił im to zrobic. Zaraz si dowiemy, co działo si dalej. Mateusza 26:36-56; Łukasza 22:39-53; Jana 18:1-12 ´ ´ SMIERC JEZUSA 101 Z OBACZ, co si dzieje! Czy to nie straszne? Jezus umiera. Wisi ´ na palu, a w rce i w nogi ma wbite gwozdzie. Ale dlaczego ´ spotkało go cos takiego? ´ ˙ Dlatego, ze niektorzy nienawidzili Jezusa. Czy wiesz, kto go nienawidził? Przede wszystkim zły anioł Szatan Diabeł. To on ´ ´ ˙ namowił Adama i Ew, zeby przestali byc posłuszni Jehowie. I to ´ on nakłonił teraz wrogow Jezusa do tego okropnego czynu. Jeszcze zanim przybili Jezusa do pala, postpowali z nim naprawd okrutnie. Pamitasz, jak przyszli do ogrodu Getsemani, ´ ´ ˙ zeby go aresztowac? A kim w ogole byli? Byli to kapłani i inni ´ przywodcy religijni. Zobaczmy, co si wydarzyło potem. Gdy wrogowie zabrali Jezusa, apostołowie uciekli. Zostawili go samego, bo si przestraszyli. Jednak apostoł Piotr i apostoł Jan ´ ˙ nie odeszli zbyt daleko. Szli za Jezusem, zeby si dowiedziec, co si z nim stanie. ´ Kapłani zaprowadzili go do starego człowieka, ktory miał na imi Annasz i dawniej był arcykapłanem. Ale nie zostali u niego długo. Zaraz poszli z Jezusem do arcykapłana Kajfasza. W jego ´ ´ ˙ domu zebrało si bardzo duzo przywodcow religijnych. U Kajfasza odbyła si rozprawa sdowa. Przyprowadzono ´ ´ ludzi, ktorzy opowiadali kłamstwa o Jezusie. W koncu wszyscy ´ ´ ´ przywodcy religijni rzekli: Jezus zasługuje na smierc’. Pluli mu ´ w twarz i bili go pisciami. ´ W tym czasie Piotr przebywał na podworzu. Była zimna noc i ludzie rozpalili ognisko. Kiedy grzali si przy ogniu, pewna ˙ ˙ słuzca popatrzyła na Piotra i powiedziała: Ten człowiek tez był z Jezusem’. Wcale nie!’ — zawołał Piotr. ´ ˙ ˙ Trzy razy ludzie mowili mu, ze był z Jezusem. Ale on za kazdym ˙ razem odpowiadał, ze to nieprawda. Gdy powiedział tak po raz ´ trzeci, Jezus odwrocił si i spojrzał na niego. Wtedy Piotr zaczł ´ ˙ ˙ bardzo załowac, ze skłamał. Odszedł i si rozpłakał. ´ Kiedy w pitek rano wzeszło słonce, kapłani zabrali Jezusa do ´ ˙ sali Sanhedrynu — duzej sali, w ktorej urzdzali swoje spotkania. ´ Tam si naradzili i postanowili zaprowadzic go do Poncjusza Piłata, władcy Judei. ´ ´ Powiedzieli Piłatowi: Jezus to zły człowiek. Zasługuje na smierc’. ´ ˙ ˙ ˙ Piłat zadawał mu rozne pytania, a potem rzekł: Uwazam, ze nie zrobił nic złego’. Nastpnie odesłał go do Heroda Antypasa. Herod ´ był władc Galilei, jednak akurat przebywał w Jerozolimie. Row´ ˙ ´ ´ ˙ niez Herod nie mogł znalezc niczego, co by pokazywało, ze Jezus ´ jest winny. Polecił wic odprowadzic go z powrotem do Piłata. ´ ´ ˙ Piłat chciał wypuscic Jezusa. Ale wrogowie domagali si, zeby ´ ´ ´ zamiast niego wypuscił innego wiznia — rozbojnika Barabasza. Koło południa Piłat wyprowadził Jezusa na zewntrz i powiedział ´ do tłumu: Popatrzcie! To wasz krol!’ Jednak kapłani krzyczeli: ´ ´ Precz z nim! Zabic go! Zabic go!’ Dlatego Piłat zwolnił z wizienia ´ ´ Barabasza, a Jezusa skazał na smierc. W pitek zaraz po południu Jezus został przybity do pala. Na ilustracji nie widzimy tego, ale wisiał midzy dwoma przestpcami. Zanim umarł, jeden z nich poprosił go: Pamitaj o mnie, gdy ´ dostaniesz si do swojego krolestwa’. Jezus odpowiedział mu: ˙ Obiecuj, ze bdziesz ze mn w raju’. ´ Czy to nie wspaniała obietnica? A wiesz, o jakim raju mowił ´ ´ Jezus? Przypomnij sobie — gdzie znajdował si raj, ktory Bog stworzył na pocztku? Masz racj, na ziemi. Kiedy wic Jezus b´ ˙ dzie krolował z nieba, sprawi, ze ten człowiek zmartwychwstanie ´ ´ ˙ ´ i bdzie mogł zyc w nowym raju własnie na ziemi. Czy nie cieszysz si z tego? Mateusza 26:57-75; 27:1-50; Łukasza 22:54-71; 23:1-49; Jana 18:12-40; 19:1-30 ´ ´ CZSC 7 Od zmartwychwstania Jezusa do uwizienia Pawła ´ Trzeciego dnia po swojej smierci Jezus zmartwych´ wstał. W tym dniu pokazał si swoim uczniom pic razy. Pokazywał im si w sumie przez 40 dni. Na´ ´ stpnie na oczach niektorych uczniow poszedł do ´ nieba. Kiedy minło dalszych 10 dni, nasladowcy Jezusa w Jerozolimie otrzymali od Boga ducha ´ switego. ´ ´ ´ Pozniej wrogowie Boga zamknli apostołow w wizieniu, jednak anioł ich uwolnił. Niestety, przeciwni´ cy zabili ucznia, ktory miał na imi Szczepan. Ale ´ jednego z tych przeciwnikow Jezus wybrał na swojego specjalnego sług. Człowiek ten został apostołem ´ ´ ´ Pawłem. Trzy i poł roku po smierci Jezusa Bog po˙ ´ słał apostoła Piotra, zeby głosił ludziom, ktorzy nie ˙ byli Zydami — Korneliuszowi i jego domownikom. ´ Kilkanascie lat po tych wydarzeniach Paweł wy´ ˙ brał si w swoj pierwsz podroz misjonarsk — ´ ˙ ´ to znaczy specjaln podroz, w czasie ktorej gło´ ˙ sił innym ludziom. W drugiej podrozy przyłczył si do niego Tymoteusz. Paweł i jego przyjaciele ˙ ˙ ´ mieli w słuzbie dla Boga wiele niezwykłych przezyc. ´ W koncu Paweł znalazł si w wizieniu w Rzymie. ´ ´ ´ ´ Dwa lata pozniej wyszedł na wolnosc, ale po ja´ kims czasie znowu został uwiziony, a potem zabity. ´ W CZSCI 7 opisano, co si wydarzyło w cigu 32 lat. ˙ JEZUS ZYJE! 102 ZY wiesz, kim s te osoby na obrazku? Ta kobieta to Maria ´ ´ ˙ ´ Magdalena, ktora przyjazniła si z Jezusem. A dwaj mzczyzni w białych szatach to aniołowie. W tym małym pomieszczeniu, do ´ ˙ ktorego zaglda Maria, lezało ciało Jezusa. Takie pomieszczenie C nazywa si grobowcem. Ale ciało Jezusa zniknło! Kto je zabrał? Zaraz si dowiemy. ´ Po smierci Jezusa kapłani powiedzieli do Piłata: Kiedy Jezus ´ ˙ ˙ jeszcze zył, mowił, ze po trzech dniach zostanie wskrzeszony ´ ˙ ˙ z martwych. Dlatego kaz pilnowac grobu, zeby jego uczniowie nie ´ ´ ´ ˙ mogli ukrasc jego ciała i powiedziec, ze zmartwychwstał!’ Wtedy Piłat ´ ˙ pozwolił im postawic przy grobie zołnierzy. ´ Jednak trzeciego dnia po smierci Jezusa, gdy było jeszcze bardzo ´ ´ ´ wczesnie, przyszedł tam anioł˙ Jehowy. Odsunł kamien, ktory ´ ˙ ˙ zamykał wejscie do grobowca. Zołnierze byli tak przerazeni, ze nie ´ ´ ´ mogli si nawet poruszyc. Kiedy w koncu zajrzeli do srodka, ciała ´ Jezusa nie było! Niektorzy z nich poszli do miasta i powiadomili o tym ´ ´ ˙ kapłanow. I wiesz, co ci zli kapłani zrobili? Zapłacili zołnierzom, ´ ´ ˙ ˙ zeby kłamali. Powiedzieli im: Mowcie, ze w nocy zasnliscie i wtedy uczniowie Jezusa ukradli jego ciało’. ´ ´ Tymczasem do grobowca przyszło kilka kobiet, ktore przyjazniły si z Jezusem. Gdy zobaczyły pusty grobowiec, bardzo si zdziwiły. ´ ´ ´ Nagle pojawiło si dwoch aniołow w jasnych szatach, ktorzy spytali: ´ ˙ ´ Dlaczego szukacie tu Jezusa? On zyje! Idzcie prdko powiedziec o tym ˙ uczniom’. Wyobrazasz sobie, jak szybko biegły te kobiety? Ale po ´ ˙ drodze zatrzymał je pewien mzczyzna. Czy domyslasz si, kto to był? ´ To był Jezus! Idzcie, opowiedzcie o tym moim uczniom’ — nakazał. ˙ ˙ ˙ Gdy uczniowie usłyszeli od kobiet, ze Jezus zyje i ze go widziały, nie ´ ´ ˙ mogli im uwierzyc. Piotr i Jan pobiegli wic, zeby to sprawdzic. Ale w grobowcu nikogo nie było! Piotr i Jan odeszli, a Maria Magdalena ´ ´ została. Własnie wtedy zajrzała do grobowca i zobaczyła dwoch ´ ´ aniołow, ktorych widzimy na obrazku. ´ ´ ˙ Jak myslisz, co si stało z ciałem Jezusa? Bog spowodował, ze ´ ˙ zniknło. Kiedy przywrocił Jezusowi zycie, nie dał mu takiego ciała, ´ jakie Jezus miał przed smierci. Dał mu nowe ciało — niewidzialne ciało duchowe, takie jakie maj aniołowie w niebie. Jednak Jezus ´ ´ ˙ ˙ chciał przekonac uczniow, ze zyje. Dlatego pokazywał im si w ciele, ´ ´ ´ ktore mogli zobaczyc. Zaraz przeczytamy o tym cos wicej. Mateusza 27:62-66; 28:1-15; Łukasza 24:1-12; Jana 20:1-12 W ZAMKNITYM POKOJU 103 ´ IEDY Piotr i Jan odeszli od grobowca, w ktorym przedtem ´ ˙ lezało ciało Jezusa, Maria została sama i zaczła płakac. Jak ´ ´ widac na obrazku w poprzedniej opowiesci, pochyliła si i zajrzała ´ ´ do grobowca. Zobaczyła tam dwoch aniołow. Aniołowie zapytali: Dlaczego płaczesz?’ ˙ Zabrali mojego Pana, a ja nie wiem, gdzie go połozyli’ — ´ ´ odpowiedziała. Potem odwrociła si i dostrzegła jakiegos człowieka, ´ ktory spytał: Kogo szukasz?’ ´ ´ ´ ˙ ˙ ˙ Maria pomyslała, ze to ogrodnik i ze to moze on przeniosł gdzies ´ ´ ciało Jezusa. Poprosiła wic: Jesli go std zabrałes, powiedz mi, dokd’. Ale to nie był ogrodnik — to był Jezus. Pokazał si Marii ´ ˙ w takim ciele, ze go nie poznała. Jednak gdy wymowił jej imi, od ´ ˙ razu wiedziała, ze to on. Pobiegła do uczniow i zawołała: Widziałam Pana!’ ´ ´ ´ ´ Pozniej tego samego dnia dwoch uczniow szło do wioski Emaus. Po ˙ drodze przyłczył si do nich nieznajomy mzczyzna. Uczniowie ´ byli bardzo smutni z powodu smierci Jezusa. Ale gdy nieznajomy ´ ´ ´ ˙ zaczł im wyjasniac rozne sprawy z Biblii, poczuli si lepiej. Kiedy ´ ´ ´ ´ ˙ ˙ ˙ w koncu zatrzymali si, zeby cos zjesc, poznali, ze ten mzczyzna to ´ ˙ Jezus. Wtedy on zniknł, a oni szybko wrocili do Jerozolimy, zeby ´ o wszystkim opowiedziec apostołom. ˙ Tymczasem Jezus pokazał si takze Piotrowi. Gdy pozostali o tym ´ usłyszeli, byli bardzo przejci. Potem apostołow odszukali tamci dwaj ´ ´ ˙ uczniowie, ktorzy wrocili do Jerozolimy. Powiedzieli, ze Jezus pokazał ´ ´ im si w drodze. I własnie kiedy o tym rozmawiali, wydarzyło si cos niesamowitego! Czy wiesz, co? ˙ Popatrz na obrazek. Jezus wszedł do tego pokoju, chociaz drzwi s zamknite na klucz. Uczniowie bardzo si ciesz. To naprawd ´ ´ niezwykły dzien! Czy potrafisz policzyc, ile razy do tej pory Jezus ´ ´ pokazał si swoim nasladowcom? Czy wyszło ci pic? K Gdy Jezus spotkał si z uczniami, nie było z nimi apostoła ´ ´ ´ ´ Tomasza. Dlatego pozniej mowili mu: Widzielismy Pana!’ Ale Tomasz ´ ˙ powiedział, ze nie uwierzy w to, dopoki nie zobaczy Jezusa na własne ´ oczy. Po osmiu dniach uczniowie znowu przebywali w zamknitym ´ ´ pokoju i tym razem Tomasz był z nimi. Nagle wsrod nich pojawił si ˙ ˙ ˙ Jezus. Teraz Tomasz juz wierzył, ze jego Pan zyje. Jana 20:11-29; Łukasza 24:13-43 JEZUS WRACA DO NIEBA 104 RZEZ nastpne dni Jezus wiele razy pokazywał si swoim ´ nasladowcom. Przy pewnej okazji widziało go ponad piciuset ´ ´ ´ uczniow. Czy wiesz, co im wtedy mowił? Uczył ich o Krolestwie ´ ˙ Bozym. Własnie po to Jehowa posłał go na ziemi. I Jezus robił to nawet po zmartwychwstaniu. ´ ˙ A czy pamitasz, czym jest Krolestwo Boze? Masz racj, to ´ ´ ˙ prawdziwy rzd Bozy w niebie. Na krola w tym rzdzie Bog wybrał ´ ˙ Jezusa. Jezus pokazał, ze bdzie wspaniałym władc. Czytalismy ˙ przeciez o tym, jak karmił głodnych, leczył chorych i wskrzeszał umarłych. P ˙ Jak wic bdzie si zyło na ziemi, ´ gdy Jezus przez tysic lat bdzie krolem w niebie? Cała ziemia stanie si piknym rajem. Znikn wojny, prze´ ´ stpstwa, choroby, a nawet smierc. ´ ˙ Wiemy, ze tak bdzie, bo Bog stworzył ´ ˙ ziemi własnie po to, zeby była rajem ´ ˙ i zeby ludzie byli na niej szczsliwi. ˙ Przeciez dlatego na pocztku przygoto´ ´ wał ogrod Eden. W przyszłosci Jezus ˙ dopilnuje, by wszystko, czego zyczy so´ ´ bie Bog, w koncu si spełniło. ´ ˙ Nadeszła pora, zeby Jezus wrocił do nieba. Ukazywał si uczniom przez 40 ˙ ˙ ˙ dni. Teraz byli juz pewni, ze znowu zyje. ´ ´ Przed odejsciem powiedział im: Zostan´ cie w Jerozolimie, dopoki nie otrzymacie ´ ´ ducha switego’. Duch swity to siła Bo´ ´ ˙ ˙ za — mozna go przyrownac do wiejcego ´ wiatru. Ten duch miał im pomoc wy´ ˙ konywac wol Boz. Na koniec Jezus ´ ˙ polecił: Głoscie o mnie wszdzie — az do najdalszych stron ziemi’. Kiedy to powiedział, wydarzyło si ´ cos niezwykłego. Jak widzisz na obraz´ ´ ku, Jezus zaczł unosic si w gor. Potem zakryła go chmura i uczniowie wicej go nie zobaczyli. Jezus poszedł ´ do nieba i stamtd zaczł panowac nad ´ ´ swoimi nasladowcami, ktorzy zostali na ziemi. 1 Koryntian 15:3-8; Objawienie 21:3, 4; Dzieje 1:1-11 UCZNIOWIE´ OTRZYMUJ DUCHA SWITEGO 105 ´ I LUDZIE to nasladowcy Jezusa. Zostali w Jerozolimie, tak jak im nakazał. Kiedy wszyscy razem przebywali w pewnym ´ domu, nagle usłyszeli głosny szum, podobny do szumu silnego wiatru. A nad ich głowami pokazały si jzyki ognia. Czy widzisz ˙ je nad kazd osob? Co to oznaczało? ´ To był cud! Jezus wrocił do swojego Ojca w niebie i teraz dał ´ ´ ˙ swoim nasladowcom switego ducha Bozego. A wiesz, co zaczli ´ ´ ´ ´ ˙ robic dziki temu duchowi? Zaczli mowic roznymi jzykami. ´ ˙ Ten głosny szum usłyszało duzo ludzi w Jerozolimie, przyszli ´ ´ wic zobaczyc, co si dzieje. Niektorzy przyjechali tu z dalekich ´ ´ ´ krajow na izraelskie swito Picdziesitnicy. Na pewno bardzo si dziwili, gdy usłyszeli, jak uczniowie Jezusa opowiadaj w ich ´ ´ jzykach o cudownych rzeczach, ktore uczynił Bog. ˙ Przeciez oni s z Galilei’ — rozmawiali ci ludzie midzy sob. ´ ˙ ˙ Jak to mozliwe, ze mowi naszymi jzykami?’ ´ ´ Wtedy Piotr postanowił im to wytłumaczyc. Wstał i głosno ´ ˙ opowiedział, jak zginł Jezus i jak Jehowa przywrocił mu zycie. Potem rzekł: Teraz Jezus jest w niebie u Boga. I tak jak obiecał, ´ ´ zesłał ducha switego. Własnie dlatego widzicie i słyszycie te cuda’. ´ ˙ ˙ Gdy Piotr to powiedział, wielu ludzi zaczło załowac, ze Jezus ´ ´ został zabity. Co mamy robic?’ — pytali. Piotr wyjasnił im: ´ ´ ´ ˙ Musicie zmienic swoje zycie i dac si ochrzcic’. Jeszcze tego ´ ´ ´ samego dnia ochrzczono jakies trzy tysice osob, ktore zostały ´ Dzieje 2:1-47 nasladowcami Jezusa. C ´ ANIOŁ UWALNIA APOSTOŁOW Z WIZIENIA 106 P OPATRZ, anioł trzyma otwarte drzwi od wizienia i uwalnia ´ ´ apostołow. Ale dlaczego si tam znalezli? Było to niedługo po tym, jak uczniowie Jezusa otrzymali w Jero´ zolimie ducha switego. Pewnego popołudnia Piotr i Jan szli do ´ ˙ swityni. Przy bramie lezał człowiek kulawy od urodzenia. Ludzie ´ ´ ´ ˙ przynosili go tam codziennie, zeby mogł prosic przechodniow o pie´ ˙ ˙ nidze. Kiedy zobaczył Piotra i Jana, ich rowniez poprosił, zeby mu ´ cos dali. Co zrobili apostołowie? Przystanli i popatrzyli na tego biedaka. Nie mam pienidzy’, ´ powiedział Piotr, ale co mam, to ci daj. W imi Jezusa wstan ´ i chodz!’ Chwycił go za praw rk, a on od razu podskoczył i zaczł ´ chodzic. Gdy ludzie ujrzeli ten wspaniały cud, dziwili si i bardzo si cieszyli. ´ Wtedy Piotr rzekł: Tego cudu dokonalismy dziki mocy Boga, ´ ´ ˙ ktory przywrocił zycie Jezusowi’. Kiedy Piotr i Jan przemawiali, ´ ´ ´ ˙ podeszło kilku przywodcow religijnych. Rozzłoscili si, ze Piotr ´ i Jan mowi ludowi o zmartwychwstaniu Jezusa. Dlatego złapali ich i zamknli w wizieniu. ´ Nastpnego dnia przywodcy religijni urzdzili wielkie spotkanie. ´ ˙ Kazali przyprowadzic Piotra i Jana, a takze uzdrowionego ´ człowieka i spytali: Jak moc dokonaliscie tego cudu?’ ´ ´ ˙ Piotr wyjasnił, ze uczynili to moc Boga, ktory wskrzesił Jezusa. ´ ´ ˙ Przywodcy nie wiedzieli, co z nimi zrobic, bo przeciez nie mogli ´ ˙ powiedziec, ze apostołowie nie uzdrowili tego człowieka. Ostrzegli ´ ´ ˙ ˙ ich wic, zeby nie mowili juz o Jezusie, a potem ich wypuscili. Apostołowie jednak dalej o nim opowiadali i uzdrawiali chorych. ´ ´ ´ ˙ Wiadomosc o tych cudach wszdzie si rozchodziła. Dlatego z roz´ ´ ´ nych miejscowosci wokoł Jerozolimy przychodziło mnostwo ludzi ´ ˙ i przynosiło chorych, zeby apostołowie ich uleczyli. Przywodcy ´ ´ religijni zazdroscili apostołom i w koncu znowu zamknli ich w wi´ zieniu. Na szczscie apostołowie nie przebywali tam długo. ˙ Jak widzisz na obrazku, w nocy anioł Bozy otworzył drzwi wi´ ´ ´ ´ zienia i powiedział: Idzcie, stancie w swityni i dalej głoscie ´ ludziom’. Nastpnego dnia rano przywodcy religijni wysłali urzd´ ´ ˙ nikow, zeby przyprowadzili apostołow z wizienia. Ale wizienie ´ ´ ´ ´ było puste! Pozniej jednak ci urzdnicy odszukali apostołow w swityni i zabrali ich do sali Sanhedrynu. ´ ´ ´ Surowo zabronilismy wam uczyc o Jezusie’ — rzekli przywodcy. Wy jednak głosicie wasze nauki całej Jerozolimie’. Wtedy ´ ˙ apostołowie odpowiedzieli: Musimy bardziej słuchac Boga niz ludzi’. I w dalszym cigu rozgłaszali dobr nowin. Czy nie dali Dzieje, rozdziały 3-5 nam piknego przykładu? UKAMIENOWANIE SZCZEPANA 107 ´ EN człowiek, ktory tutaj klczy, to Szczepan. Jest wiernym ´ uczniem Jezusa. Ale zobacz, co si dzieje! Ci ludzie robi cos ˙ strasznego — rzucaj w niego wielkimi kamieniami. Dlaczego az tak go nienawidz? ´ Szczepan dziki pomocy Boga dokonywał wspaniałych cudow. ´ Tym wrogom si to nie podobało, wic zaczli si z nim sprzeczac ´ ´ ˙ ´ ´ ´ i mowic, ze uczy lud nieprawdy. Ale Bog dał mu wielk mdrosc ˙ i Szczepan udowodnił, ze to oni ucz nieprawdy. To jednak ´ rozzłosciło ich jeszcze bardziej. Złapali go wic i nakłonili pewnych ´ ´ ˙ ˙ ˙ mzczyzn, zeby mowili o nim rozne kłamstwa. T Czy to wszystko prawda?’ — spytał Szczepana arcykapłan. Wtedy ´ Szczepan wygłosił wspaniałe przemowienie biblijne. Na koniec ´ ´ opowiedział, jak w dawnych czasach zli ludzie nienawidzili prorokow ´ ´ Jehowy. Nastpnie rzekł: Wy jestescie tacy sami. Zabiliscie sług ˙ ˙ Bozego Jezusa i nie przestrzegacie praw Bozych’. ´ ´ ˙ Przywodcy religijni okropnie si rozgniewali! Ze złosci az zgrzy´ tali zbami. A Szczepan popatrzył w gor i powiedział: Oto widz Jezusa w niebie, jak stoi po prawej stronie Boga’. Wtedy oni zatkali sobie uszy rkami i rzucili si na Szczepana. Chwycili go i wywlekli za miasto. Tam zdjli swoje płaszcze i dali do popilnowania młodemu czło´ wiekowi, ktory miał na imi Saul. Czy widzisz go na ilustracji? ´ ´ Nastpnie wielu zaczło rzucac w Szczepana kamieniami. Spojrz, Szczepan klczy i modli si do Boga: Jehowo, nie karz ich za ten ´ ´ ´ ˙ zły czyn’. Szczepan wiedział, ze niektorzy z jego zabojcow zostali ´ ´ oszukani przez przywodcow religijnych. Potem Szczepan umarł. ´ ´ ´ A ty jak si zachowujesz, gdy ktos robi ci cos złego? Czy probujesz ´ ˙ mu oddac albo prosisz Boga, zeby go ukarał? Ani Szczepan, ani ´ Jezus tak nie postpowali. Byli dobrzy nawet dla tych, ktorzy byli ´ niedobrzy dla nich. Starajmy si brac przykład z Jezusa i Szczepana. Dzieje 6:8-15; 7:1-60 W DRODZE DO DAMASZKU 108 ˙ ZY wiesz, kto tu lezy na ziemi? To Saul. Pewnie pamitasz, ´ ´ ´ ˙ ze własnie on pilnował ubran ludzi, ktorzy kamienowali ´ Szczepana. A czy widzisz to jasne swiatło? Co si tutaj dzieje? ´ Po smierci Szczepana Saul stał si najgorszym wrogiem ´ ´ ´ nasladowcow Jezusa. Wycigał ich z domow i zamykał w wizieniu. ´ ˙ Dlatego duzo uczniow uciekło do innych miast i tam rozgłaszało ´ dobr nowin. Ale Saul postanowił odszukac ich w tych miastach. ´ Teraz własnie wdrował do Damaszku. Jednak po drodze ´ zdarzyło si cos niezwykłego. ´ ´ Nagle dookoła niego zaswieciło swiatło z nieba. Jak wi´ dac na obrazku, Saul upadł na ziemi. Wtedy usłyszał ´ ´ ´ głos, ktory mowił: Saulu, Saulu, czemu mnie przesla´ dujesz?’ Ludzie, ktorzy przy tym ´ ˙ byli, takze widzieli swiatło i słyszeli ´ głos, ale nie rozumieli słow. ´ Kim jestes, Panie?’—spytał Saul. ´ Ja jestem Jezus, ktorego ty ´ przesladujesz’ — usłyszał. Jezus tak C ´ ´ powiedział, bo kiedy Saul krzywdził jego nasladowcow, Jezus czuł si tak, jakby Saul krzywdził jego samego. ´ Saul zapytał wtedy: Panie, co mam zrobic?’ ´ ´ Podnies si i idz do Damaszku’ — nakazał Jezus. Tam si ´ dowiesz, co masz robic’. Gdy Saul wstał i otworzył oczy, nic ´ nie widział. Był slepy! Jego towarzysze wzili go wic za rk i zaprowadzili do Damaszku. ´ Potem Jezus rzekł do pewnego ucznia w tym miescie: Ananiaszu! ´ ´ Wstan, idz na ulic Prost i w domu Judasa spytaj o człowieka, ´ ktory ma na imi Saul. Wybrałem go sobie na specjalnego sług’. ˙ Ananiasz posłuchał Jezusa. Znalazł Saula, połozył na nim rce ´ ´ ´ ´ ˙ ˙ i powiedział: Pan posłał mnie, zebys znowu mogł widziec i zebys ´ ´ otrzymał ducha switego’. Wtedy z jego oczu od razu spadło cos jak łuski i odzyskał wzrok. ´ Saul dostał pewne zadanie — miał głosic dobr nowin ludziom ´ ˙ z wielu narodow. Stał si znany jako apostoł Paweł. Jeszcze duzo ´ si o nim dowiemy, ale najpierw zobaczmy, jakie zadanie Bog dał Piotrowi. Dzieje 8:1-4; 9:1-20; 22:6-16; 26:8-20 PIOTR U KORNELIUSZA 109 ˙ ´ ´ I MZCZYZNI, ktorzy tutaj stoj, to apostoł Piotr i jego ´ przyjaciele. Ale dlaczego ktos klczy przed Piotrem? Czy ´ ´ powinien tak robic? I kto to w ogole jest? ´ ˙ To Korneliusz. Jest dowodc w wojsku rzymskim. Chociaz nie ´ ˙ znał Piotra, dostał polecenie, zeby zaprosic go do domu. Zobaczmy, jak do tego doszło. ˙ ´ Pierwsi nasladowcy Jezusa byli Zydami. Ale Korneliusz nie był ˙ ˙ Zydem. Jednak kochał Boga, modlił si do Niego i robił duzo dobrego dla drugich. Pewnego popołudnia ukazał mu si anioł, ´ ˙ ktory rzekł: Poniewaz podobasz si Bogu, On wysłucha twoich ´ ˙ modlitw. Wyslij ludzi, zeby przyprowadzili do ciebie pewnego C ´ człowieka, ktory ma na imi Piotr. Zatrzymał si w Joppie nad morzem, w domu Szymona’. Korneliusz od razu wysłał paru ludzi po Piotra. Gdy nastpnego ´ ˙ dnia byli juz blisko Joppy, Piotr własnie siedział na płaskim dachu ´ ˙ w domu Szymona. Nagle zaczło mu si wydawac, ze z nieba ´ ˙ opuszcza si wielka płachta. To Bog sprawił, ze Piotr j zobaczył. ´ ˙ W tej płachcie było pełno najrozniejszych zwierzt. Według prawa ˙ Bozego te zwierzta były nieczyste i nie nadawały si do jedzenia. ´ ´ Mimo to jakis głos nakazał: Wstan, Piotrze. Zabijaj i jedz’. Nie mog!’ — odpowiedział Piotr. Nigdy nie jadłem niczego, co ´ ´ jest nieczyste’. Ale głos polecił mu: Przestan nazywac nieczystym ´ ´ to, co Bog nazywa teraz czystym’. Wszystko to powtorzyło si trzy ´ ˙ razy. Kiedy Piotr zastanawiał si, o co moze chodzic, do domu ´ weszli posłancy Korneliusza i spytali o niego. ´ ´ Piotr zszedł na doł i powiedział: Ja jestem tym, ktorego szukacie. ´ ´ ˙ Dlaczego tu przyszliscie?’ Wyjasnili, ze anioł kazał Korneliuszowi ´ ´ ´ ´ zaprosic go do siebie. Wtedy Piotr zgodził si tam pojsc. Nastpnego ´ dnia wził przyjacioł i wyruszyli do domu Korneliusza w Cezarei. ´ Tymczasem Korneliusz zgromadził u siebie krewnych i przyjacioł. Gdy przybył Piotr, Korneliusz wyszedł mu na spotkanie. Popatrz, ´ ´ uklknł przed nim i oddał mu czesc. Piotr jednak powiedział: ´ ´ ˙ Wstan, jestem tylko człowiekiem’. Biblia mowi, ze nie wolno ´ ´ ˙ oddawac czci zadnemu człowiekowi. Mamy czcic wyłcznie Jehow. ´ ´ Potem Piotr zwrocił si do wszystkich, ktorzy tam byli, i powie˙ ˙ ˙ ´ dział: Teraz widz, ze Bogu podoba si kazdy, kto chce Mu słuzyc’. ´ ´ Kiedy jeszcze przemawiał, Bog zesłał ducha switego i ci ludzie ´ ´ ´ ˙ ˙ zaczli mowic roznymi jzykami. Bardzo to zdziwiło zydowskich ´ ´ ´ ˙ uczniow, ktorzy przyszli z Piotrem. Do tej pory mysleli, ze Bogu ˙ ˙ ˙ podobaj si tylko Zydzi. Ale teraz zrozumieli, ze dla Boga zaden ´ ´ ˙ narod nie jest lepszy ani wazniejszy od drugiego. Czy nie powinnis´ Dzieje 10:1-48; 11:1-18; Objawienie 19:10 my zawsze o tym pamitac? TYMOTEUSZ POMAGA PAWŁOWI 110 ´ EN młody człowiek, ktorego tu widzisz z apostołem Pawłem, to ´ Tymoteusz. Mieszka ze swoj rodzin w miescie Listra. Jego mama nazywa si Eunike, a babcia — Lois. ˙ Paweł jest w Listrze juz trzeci raz. Pierwszy raz był tu ponad rok ´ ˙ temu w czasie pierwszej podrozy misjonarskiej. Wdrował wtedy z Barnabasem. Teraz przybył z nim jego przyjaciel Sylas. ´ ´ A wiesz, co Paweł mowi do Tymoteusza? Pyta go: Czy chciałbys ´ ´ ´ ´ ´ przyłczyc si do mnie i Sylasa? Mogłbys nam pomoc głosic dobr ´ nowin ludziom, ktorzy mieszkaj w dalekich stronach’. ´ Tak, bardzo chtnie’ — odpowiedział Tymoteusz. Wkrotce wic ´ opuscił rodzin i wyruszył w drog z Pawłem i Sylasem. Ale zanim ´ ´ ˙ dowiemy si czegos wicej o ich podrozy, zobaczmy, co si przedtem działo z Pawłem. Od chwili, gdy Jezus pokazał mu si na drodze do ˙ Damaszku, minło juz 17 lat. ˙ Jak na pewno pamitasz, Paweł szedł do Damaszku, zeby ´ ´ ´ przesladowac uczniow Jezusa. A tu nagle sam został jego uczniem! ´ Zaczł opowiadac o Jezusie, ale to ´ nie spodobało si wrogom, ktorzy ´ ´ postanowili go zabic. Na szczscie inni uczniowie pomogli mu uciec. ´ Wsadzili go do kosza i spuscili ´ z murow miejskich. ´´ ´ Pozniej Paweł poszedł głosic ´ do Antiochii. Tutaj nasladow´ cow Jezusa po raz pierwszy ´ nazwano chrzescijanami. Nastpnie razem z Barnabasem został wysłany w inne, T Rzym Filippi Berea Tesalonika Troada Korynt M Malta OR Antiochia Efez Milet Ateny Kolosy Ikonium Listra Antiochia Kreta Z ´ E ( SR ´ W I E L K I E ODZI EMNE) Cypr Damaszek Cezarea Joppa Jerozolima ´ dalekie strony. Jednym z miast, ktore wtedy odwiedzili, była Listra, gdzie mieszkał Tymoteusz. ´ Paweł wrocił do Listry mniej wicej po roku, podczas drugiej ´ ˙ podrozy misjonarskiej. Tam do niego i do Sylasa przyłczył si Tymoteusz. Czy wiesz, dokd potem poszli? Popatrz na map ´ ´ ´ ´ i sprobuj znalezc miasta, przez ktore przechodzili. ´ ´ Najpierw wyruszyli do niedalekiego Ikonium, pozniej do drugiej ´ Antiochii (bo były dwa miasta, ktore si tak nazywały). Nastpnie powdrowali do Troady, a stamtd do Filippi, Tesaloniki i Berei. ´ A czy widzisz na mapie Ateny? Paweł głosił i w tym miescie. Poza ´ tym spdzili połtora roku w Koryncie. Potem zatrzymali si jeszcze ´ ´ na krotko w Efezie i w koncu popłynli statkiem do Cezarei. ´ ˙ ´ Stamtd dotarli do Antiochii, gdzie Paweł zakonczył podroz. ´ ˙ Tak wic Tymoteusz wdrował z Pawłem setki kilometrow, zeby ´ ´ ´ ´ ´ pomagac mu głosic dobr nowin i zakładac nowe zbory chrzescijan´ ˙ skie. A czy ty, kiedy dorosniesz, bdziesz tak wiernie słuzył Bogu Dzieje 9:19-30; 11:19-26; rozdziały 13-17; 18:1-22 jak Tymoteusz? ´ CHŁOPIEC, KTORY ZASNŁ 111 ´ ˙ JEJ! Co tu si dzieje? Czy temu chłopcu, ktory lezy na ziemi, ´ nie stało si cos złego? Popatrz! Z domu wybiegaj ludzie, ´ ´ ˙ wsrod nich apostoł Paweł i Tymoteusz. Moze ten chłopiec wypadł z okna? ´ Tak, tak własnie było. Zdarzyło si to w Troadzie, gdy Paweł ´ ˙ przemawiał do uczniow. Wiedział, ze długo ich nie zobaczy, ´ ´ ´ bo nastpnego dnia miał wsisc na statek i odpłync. Dlatego ´ ˙ przemawiał az do połnocy. ´ Ten chłopiec, ktory miał na imi Eutychus, siedział w oknie. Niestety, w pewnej chwili zasnł i wypadł z tego okna. Spadł ˙ az z trzeciego pitra! Teraz wiesz, dlaczego wszyscy s tacy ´ ˙ zmartwieni. Kiedy podniesli Eutychusa, zobaczyli, ze stało si to, ˙ czego si bali. Chłopiec nie zył! O Wtedy Paweł pochylił si nad nim i przytulił go. Potem ´ powiedział: Nie martwcie si. Nic mu nie jest!’ I rzeczywiscie, ´ ˙ Paweł dokonał cudu i przywrocił Eutychusowi zycie. Wszyscy ´ zaczli si bardzo, bardzo cieszyc. ´ ´ ´ ´ ´ ˙ Pozniej wrocili na gor i cos zjedli. A Paweł przemawiał dalej az ´ ˙ ˙ ˙ do rana. Ale mozesz byc pewny, ze teraz Eutychus juz nie zasnł! Nastpnie Paweł, Tymoteusz oraz ich przyjaciele wsiedli na statek. Czy wiesz, dokd popłynli? ´ ´ Paweł ruszył w drog do domu, bo własnie konczył swoj trzeci ´ ˙ ´ ˙ ˙ podroz misjonarsk. W czasie tej podrozy az trzy lata przebywał ´ ´ ˙ ˙ w miescie Efez. Ta podroz była wic dłuzsza od poprzedniej. ´ Po odpłyniciu z Troady statek zatrzymał si na troch w miescie ˙ ˙ ˙ Milet. Poniewaz niedaleko stamtd lezał Efez, Paweł poprosił, zeby ´ starsi z tego zboru przyszli do Miletu. Dziki temu mogł sobie ´ ´ z nimi jeszcze ostatni raz porozmawiac. Pomysl, jacy byli smutni, ´ ´ ˙ kiedy musiał si pozegnac i odpłync! ´ W koncu Paweł dotarł do Cezarei i zamieszkał w domu ucznia Filipa. Tam przyszedł prorok Agabus ˙ i ostrzegł, ze gdy Paweł przybdzie do Jerozolimy, zostanie uwiziony. I faktycznie tak si stało. Paweł spdził dwa lata w wizieniu w Cezarei, a potem został odesłany do ´ Rzymu, gdzie miał stanc przez cesarzem. Zobaczmy, co si wydarzyło ´ ˙ w czasie podrozy do Rzymu. Dzieje, rozdziały 19-26 ROZBICIE STATKU P 112 OPATRZ, tam tonie statek! Rozpada si na kawałki! Widzisz ´ ˙ ludzi, ktorzy wskoczyli do wody? Wielu juz dotarło do ´ ´ brzegu. Wsrod nich jest apostoł Paweł. Ale skd si tutaj wził? ´ ˙ Czytalismy przedtem, ze dwa lata siedział w wizieniu ´ w Cezarei. Potem on i inni wizniowie zostali wsadzeni na statek ´ i wyruszyli w drog do Rzymu. Kiedy mijali wysp, ktora nazywała si Kreta, zerwała si straszna burza. Wiał taki wicher, ´ ´ ´ ´ ˙ ze statkiem nie dało si sterowac. W dzien w ogole nie było widac ´ ´ słonca, a w nocy nie było widac gwiazd. Minło wiele dni ´ ´ ˙ ˙ i w koncu wszyscy pomysleli, ze juz nic ich nie uratuje. Wtedy Paweł wstał i rzekł: Nikt z was nie zginie. Utonie tylko ˙ statek. Tej nocy przyszedł do mnie anioł Bozy i powiedział: „Nie ´ ´ ˙ boj si, Pawle! Musisz przeciez stanc w Rzymie przed cesarzem. ´ ´ ˙ Bog uratuje tez wszystkich, ktorzy płyn razem z tob” ’. ´ ´ Mijał własnie czternasty dzien od czasu, gdy zaczła si ´ ˙ ˙ burza. Około połnocy marynarze zauwazyli, ze woda robi si ´ ˙ coraz płytsza. Wystraszyli si, ze po ciemku wpadn na jakies skały, wic rzucili kotwice. Nastpnego dnia rano ujrzeli zatok. ´ ´ ´ ˙ ˙ Postanowili, ze sprobuj podpłync do plazy, ktor tam zobaczyli. ´ ˙ Niestety, kiedy znalezli si blizej ldu, statek wpadł na płycizn i utknł w piasku. ˙ A poniewaz uderzały w niego ´ fale, zaczł si rozpadac. Wtedy ´ dowodca wojskowy powiedział: ´ ´ Ci, ktorzy umiej pływac, niech skacz do wody i płyn do brzegu. Reszta niech skacze za nimi ´ i chwyci si kawałkow statku’. ´ I tak własnie zrobili. W ten spo´ ´ sob wszystkie 276 osob ze statku bezpiecznie dotarło do brzegu — tak jak obiecał anioł. Znajdowali si teraz na wy´ spie Malta. Jej mieszkancy byli ˙ bardzo zyczliwi i zaopiekowali si nimi. Gdy pogoda si poprawiła, Paweł popłynł w stron Rzymu innym statkiem. Dzieje 27:1-44; 28:1-14 PAWEŁ W RZYMIE 113 ´ ´ POJRZ, apostoł Paweł ma rce zwizane łancuchem, a tam ´ ˙ dalej stoi rzymski zołnierz, ktory go pilnuje. Paweł jest teraz ´ ´ ˙ wizniem w Rzymie. Czeka, az cesarz zadecyduje, co z nim zrobic. ´ ´ ´ ˙ Na szczscie moze przyjmowac gosci. S Trzy dni po przybyciu do Rzymu Paweł zaprosił do siebie ´ ˙ ´ ´ ´ ´ ´ ˙ roznych przywodcow zydowskich, ktorzy tam mieszkali. Pozniej ˙ ´ przyszło do niego jeszcze wielu innych Zydow. Paweł opowiedział im ´ ´ ˙ o Jezusie i o Krolestwie Bozym. Niektorzy z nich uwierzyli i zostali ´ chrzescijanami. ´ ˙ ˙ Paweł głosił tez zołnierzom, ktorzy go pilnowali. W sumie spdził ˙ w tym wizieniu dwa lata i przez cały czas głosił kazdemu, komu ´ ´ tylko mogł. Dziki temu dobr nowin o Krolestwie usłyszeli nawet ´ ´ ludzie z domu cesarza i niektorzy stali si chrzescijanami. ´ ´ ´ ´ A kim jest ten człowiek, ktory cos pisze? Sprobuj zgadnc. Tak, ´ ˙ to Tymoteusz. On tez siedział w wizieniu za głoszenie o Krolestwie. ´ ˙ Został jednak wypuszczony i przybył tutaj, zeby pomoc Pawłowi. Czy wiesz, co pisze? Zaraz si dowiemy. ´ ´ ´ Pamitasz, jak w opowiesci 110 czytalismy o miastach, ktore ´ ˙ ´ nazywały si Filippi i Efez? Paweł pomogł tam załozyc zbory ´ ´ chrzescijanskie. Teraz, gdy jest w wizieniu, pisze do nich listy. ˙ ´ ´ Mozesz je znalezc w Biblii — to List do Efezjan i List do Filipian. ´ ´ Paweł akurat mowi Tymoteuszowi, co ma napisac ich przyjaciołom w Filippi. ˙ Filipianie byli bardzo zyczliwi dla Pawła. Przysłali mu do ´ wizienia podarunek i Paweł własnie za niego dzikuje. Podarunek ´ ´ ´ ten przyniosł chrzescijanin, ktory miał na imi Epafrodyt. Niestety, ˙ ˙ cizko zachorował i o mało nie umarł. Obecnie czuje si juz dobrze i zaraz bdzie wracał do domu, do Filippi. Zabierze ze sob ten list od Pawła i Tymoteusza. ´ Z tego wizienia Paweł napisał jeszcze dwa listy, ktore znalazły ´ ´ si w Biblii. Jeden to list do chrzescijan w miescie Kolosy. Nazywa si go Listem do Kolosan. Drugi list Paweł napisał do bliskiego ´ ˙ przyjaciela, ktory miał na imi Filemon i tez mieszkał w Kolosach. ´ W tym liscie Paweł poruszył spraw sługi Filemona — Onezyma. ´ ˙ Onezym kiedys uciekł od Filemona i dotarł az do Rzymu. Tam usłyszał o uwizionym Pawle, wic poszedł do niego, a Paweł opowiedział mu dobr nowin. Onezym szybko został ´ ´ ˙ ´ ˙ chrzescijaninem. I wtedy zaczł załowac, ze uciekł. Czy domyslasz ˙ si juz, dlaczego Paweł napisał list do Filemona? ˙ Zachcił go, zeby przebaczył Onezymowi. Wysyłam go z powrotem do ciebie’ — napisał. Ale teraz jest nie tylko twoim sług. Jest ´ ´ ˙ takze kochanym chrzescijanskim bratem’. Kiedy Onezym wyruszył ´ z powrotem do Kolosow, miał ze sob te dwa listy — jeden dla Kolosan, a drugi dla Filemona. Filemon na pewno bardzo si ucieszył, ´ ˙ gdy si dowiedział, ze jego sługa został chrzescijaninem. ´ ´ Filipianom i Filemonowi Paweł przekazał dobr wiadomosc. Do Filipian napisał: Wysyłam do was Tymoteusza. Ale i ja niedługo do was przyjd’. A Filemona poprosił: Przygotuj dla mnie miejsce, ´ ´ ˙ zebym mogł si u ciebie zatrzymac’. ´ ´ ´ Paweł został wypuszczony na wolnosc i zaczł odwiedzac ´ ´ ˙ ´ ´ ´ chrzescijanskich braci i siostry w roznych stronach. Pozniej jednak ˙ znowu trafił do wizienia w Rzymie. Tym razem wiedział, ze ´ zginie. Dlatego wysłał do Tymoteusza list, w ktorym poprosił go, ˙ zeby szybko do niego przyszedł. Byłem wierny Bogu’, napisał, ´ ´ ˙ i Bog mnie nagrodzi’. Gdy minło juz kilka lat od smierci Pawła, Rzymianie zburzyli Jerozolim. ´ ´ Ale Biblia na tym si nie konczy. Jehowa Bog kazał apostołowi ´ Janowi napisac jeszcze ostatnie ksigi, midzy innymi Objawienie. ´ ˙ Ta ksiga biblijna duzo mowi o przyszłych wydarzeniach. Zobaczmy ´ wic, co si stanie w przyszłosci. Dzieje 28:16-31; Filipian 1:13; 2:19-30; 4:18-23; ´ Hebrajczykow 13:23; Filemona 1-25; Kolosan 4:7-9; 2 Tymoteusza 4:7-9 ´ ´ CZSC 8 Jak spełni si wszystko, co zapowiada Biblia ˙ Biblia opisuje nie tylko to, co si juz wydarzyło, ˙ ´ ale takze to, co wydarzy si w przyszłosci. Ponie˙ ´ waz ludzie nie potrafi przewidziec, jaka bdzie ´ ´ ´ ˙ przyszłosc, wic jestesmy pewni, ze Biblia pochodzi ´ od Boga. A co Biblia mowi o przyszłych czasach? ´ ˙ ´ Mowi o wielkiej wojnie Bozej. W tej wojnie Bog usunie z ziemi całe zło i wszystkich złych lu´ ˙ dzi. Uratuje tylko tych, ktorzy Mu słuz. Potem ´ krol wybrany przez Boga — Jezus Chrystus — za˙ ˙ ˙ troszczy si o to, zeby słudzy Bozy zyli w pokoju ´ ˙ ˙ i szczsciu i zeby juz nigdy nie chorowali ani nie umierali. ˙ ´ Bardzo si cieszymy, ze Bog znowu uczyni na ˙ ˙ ´ ziemi raj, prawda? Ale zeby zyc w tym raju ´ ´ ´ i skorzystac ze wspaniałych rzeczy, ktore Bog przy´ ´ gotował dla swoich sług, musimy cos zrobic. Co? ´ ˙ Dowiesz si tego z ostatniej opowiesci w tej ksiz´ ´ ce. A wic przeczytaj CZSC 8 i sam zobacz, co ´ ´ Biblia mowi o przyszłosci. KONIEC ZŁA 114 ´ O WIDAC na tym obrazku? Wojsko na białych koniach. Ale ´ ´ ˙ zwroc uwag, ze te konie pdz z nieba na ziemi. Galopuj po chmurach! Ale czy w niebie s konie? ´ ´ ˙ ˙ ˙ Oczywiscie, ze nie. Przeciez wiemy, ze konie nie mog chodzic po chmurach. A jednak Biblia wspomina o koniach w niebie. Dlaczego? ˙ ˙ Dlatego, ze dawniej konie czsto były uzywane na wojnie. ´ ˙ ´ ´ Kiedy wic Biblia mowi, ze z nieba przyjad jezdzcy na koniach, ´ ˙ ´ zapowiada, ze Bog stoczy z ludzmi na ziemi wojn. A jak bdzie ´ nazywac si ta wojna? Armagedon. Ta wojna usunie z ziemi całe zło. ˙ Wojsko w tej wojnie poprowadzi Jezus. Pewnie pamitasz, ze ´ ´ Jehowa wybrał go na krola w swoim rzdzie. I własnie dlatego ˙ ˙ Jezus ma na głowie koron. Trzyma tez miecz, co oznacza, ze ´ ´ ´ pozabija wszystkich wrogow Boga. Ale czy powinnismy si dziwic, ´ ˙ ze Bog zniszczy wszystkich złych ludzi? ´ ´ ´ Wrocmy na przykład do opowiesci 10. Co tam widzisz na ´ ´ obrazku? Potop, w ktorym zginli zli ludzie. A kto sprowadził ten ´ ´ ˙ potop? Jehowa Bog. Zajrzyj tez do opowiesci 15. O czym si z niej ´ ´ ´ ˙ dowiedziałes? O tym, ze Jehowa zesłał ogien, ktory zniszczył Sodom i Gomor. ´ ´ ´ A teraz poszukaj opowiesci 33. Spojrz, co si stało z konmi ˙ i rydwanami Egipcjan. Kto sprawił, ze zalała je woda? Jehowa. ´ ´ ´ ´ ´ W ten sposob obronił swoj lud. I znajdz jeszcze opowiesc 76. ˙ Czytamy tam, ze Jehowa pozwolił, aby za złe postpowanie został ´ zniszczony narod izraelski — Jego własny lud. ´ ´ ˙ ´ Nie powinnismy wic si dziwic, ze Jehowa wysle z nieba swoje ´ ´ wojsko, ktore usunie z ziemi zło. Czy wiesz, co to bdzie oznaczac? ´ ´ Objawienie 16:16; 19:11-16 Przewroc kartk i zobacz. C NOWY RAJ NA ZIEMI 115 ´ OPATRZ na te wielkie drzewa, ładne kwiaty i wysokie gory. ´ Piknie tu, prawda? Spojrz, sarenka je temu chłopcu z rki. ´ ´ ˙ A tam na łce lez sobie lwy. Czy nie chciałbys mieszkac w takim miejscu? ´ ´ ˙ ˙ ˙ Bog chce, zebys zył wiecznie w raju na ziemi. Nie chce, zeby ´ ´ ˙ ci cos bolało i zebys chorował, tak jak choruj ludzie dzisiaj. ´ Posłuchaj, co Biblia obiecuje tym, ktorzy zamieszkaj w tym ´ ´ ´ ´ nowym raju: Bdzie z nimi Bog. Zniknie smierc, płacz i bol. Wszystkie dawne rzeczy przemin’. P Ta cudowna obietnica na pewno si spełni. Dopilnuje tego Jezus. ´ ˙ Czy wiesz, kiedy to zrobi? Masz racj — kiedy juz oczysci zie˙ mi ze zła i usunie złych ludzi. Przypomnij sobie, ze gdy był na ziemi, uzdrawiał chorych z wszyst´ ˙ kich chorob, a nawet przywracał zycie ´ ˙ umarłym. Czynił tak, zeby pokazac, czego dokona na całej ziemi, gdy zosta´ ´ ˙ nie krolem w Krolestwie Bozym. ´ Pomysl tylko, jak wspaniale bdzie ˙ si zyło w takim raju! W niebie bdzie panował Jezus oraz wybrani przez nie˙ go władcy. Zatroszcz si o kazdego ˙ ˙ człowieka na ziemi i zadbaj, zeby kaz´ dy był szczsliwy. Musimy si wic ´ ´ ˙ ´ dowiedziec, co trzeba robic, zeby Bog ˙ ´ pozwolił nam zyc wiecznie w tym noObjawienie 21:3, 4; 5:9, 10; 14:1-3 wym raju. ´ ´ Moj z b i o´ r OPOWIESCI ´ Pismo Swite P Sw´ ism i o te BIBLIJNYCH ´ ˙ ˙ ´ CO ROBIC, ZEBY ZYC WIECZNIE 116 IDZISZ, co czyta ta mała dziewczynka i jej przyjaciele? Tak, ´ ´ ´ ˙ t sam ksizk, co ty — Moj zbior opowiesci biblijnych. Na ´ ´ ´ ˙ ˙ ´ dodatek czytaj t sam opowiesc — „Co robic, zeby zyc wiecznie”. ´ ˙ A czego si z niej dowiaduj? Przede wszystkim tego, ze jesli ´ ˙ ´ chcemy zyc wiecznie, musimy poznawac Jehow i Jego Syna, ´ ˙ Jezusa. Biblia mowi: Oto, jak zapewnisz sobie zycie wieczne: ´ Poznawaj jedynego prawdziwego Boga oraz Jego Syna, ktorego przysłał na ziemi, Jezusa Chrystusa’. ´ ˙ Jak mozesz poznawac Jehow Boga i Jego Syna, Jezusa? Warto ´ ´ ´ ´ na przykład przeczytac Moj zbior opowiesci biblijnych od pocztku ´ ´ ˙ ˙ do konca. Ta ksizka naprawd duzo mowi o Jehowie i o Jezusie, ´ ˙ ˙ a takze o tym, czego juz dokonali i co uczyni w przyszłosci. Ale nie ´ ´ ´ ˙ wystarczy przeczytac t ksizk — trzeba zrobic cos wicej. ˙ Czy widzisz na obrazku drug ksizk? To Biblia, to znaczy ´ ´ ´ ˙ Pismo Swite. Popros kogos, zeby ci przeczytał wersety biblijne, ´ ´ na ktorych s oparte opowiesci z tego zbioru. Biblia dokładnie ´ ´ ´ ´ ˙ ˙ ´ wyjasnia, jak słuzyc Jehowie we własciwy sposob i jak zdobyc zycie ´ ´ ´ wieczne. Dlatego powinnismy miec zwyczaj czsto j czytac. W Jednak poznawanie Jehowy Boga i Jezusa Chrystusa to nie ´ ´ ˙ wszystko. Moglibysmy duzo wiedziec o Nich i o tym, czego ucz, ´ ˙ ´ a mimo to nie zdobyc zycia wiecznego. Jak myslisz, co jeszcze ´ trzeba robic? ´ ´ ˙ Musimy rowniez postpowac zgodnie z tym, czego si uczymy. Czy pamitasz Judasza Iskariota? Był jednym z dwunastu ´ ´ ˙ apostołow, ktorych wybrał Jezus. Bardzo duzo wiedział o Jehowie ´ i Jezusie. Ale co si z nim stało? Po jakims czasie zrobił si ´ ´ samolubny i w koncu za 30 srebrnikow zdradził Jezusa wrogom. ˙ I dlatego Judasz nie otrzyma zycia wiecznego. ´ ´ A pamitasz Gechaziego? Czytalismy o nim w opowiesci 69. ´ ´ ˙ Bardzo chciał miec ubranie i pienidze, ktore nie nalezały do niego. ˙ ´ ´ ˙ Zeby je zdobyc, skłamał. I Jehowa go za to ukarał. Nas rowniez ´ ´ ukarze, jesli nie bdziemy przestrzegac Jego praw. ´ ˙ ˙ Ale było tez wielu dobrych ludzi, ktorzy zawsze wiernie słuzyli ´ ´ ´ ˙ Jehowie. Czy nie chciałbys byc taki jak oni? Mozesz brac przykład ´ ´ ´ z małego Samuela. Przypomnij sobie opowiesc 55. Dowiedziałes si ˙ ˙ ´ z niej, ze kiedy Samuel zaczł słuzyc Jehowie w przybytku, miał ´ ˙ tylko cztery albo pic lat. A wic to niewazne, ile masz lat — na ´ ˙ ˙ ´ pewno nie jestes za mały, zeby słuzyc Jehowie. ´ Oczywiscie najlepszym przykładem dla nas wszystkich jest Jezus ´ ´ Chrystus. Jak czytalismy w opowiesci 87, nawet gdy był jeszcze ´ ´ ´ chłopcem, rozmawiał z ludzmi w swityni o swoim niebianskim ´ Ojcu. Starajmy si postpowac tak samo. Opowiadajmy, komu ˙ tylko mozemy, o naszym wspaniałym Bogu Jehowie i o Jego Synu, ´ ´ ´ Jezusie Chrystusie. Jesli bdziemy to wszystko robic, Bog pozwoli ˙ ´ Jana 17:3; Psalm 145:1-21 nam zyc wiecznie w raju na ziemi. ˙ Pytania do studium ksizki ´ ´ ´ Moj zbior opowiesci biblijnych ´ ´ Opowiesc 1 ´ ´ Bog zaczyna stwarzac ´ ´ ´ 1. Skd mamy wszystko, co dobre? Czy mogłbys podac przykład ja´ kiejs dobrej rzeczy? ´ 2. Od czego Bog zaczł stwarzanie? ´ 3. Dlaczego pierwszy anioł był kims wyjtkowym? 4. Opowiedz, jak na pocztku wygldała ziemia. ´ ´ 5. Jak Bog zaczł przygotowywac ziemi dla zwierzt i ludzi? Pytania dodatkowe: 1. Przeczytaj Jeremiasza 10:12. ´ O jakich przymiotach Boga mowi nam Jego dzieła? (Izaj. 40:26; Rzym. 11:33) 2. Przeczytaj Kolosan 1:15-17. ´ Jak rol w stwarzaniu odegrał Jezus i jak to powinno wpływac na nasz stosunek do niego? (Kol. 1:15-17) 3. Przeczytaj Rodzaju 1:1-10. (a) Skd si wziła ziemia? (Rodz. 1:1) (b) Co si wydarzyło w pierwszym dniu stwarzania? (Rodz. 1:3-5) ´ (c) Opisz drugi dzien stwarzania. (Rodz. 1:7, 8) ´ ´ Opowiesc 2 ´ Pikny ogrod ´ ˙ ´ ´ 1. Jak Bog przygotował ziemi, zebysmy mogli na niej mieszkac? ´ ˙ 2. Popatrz na obrazek i powiedz, jakie rozne zwierzta stworzył ´ Bog. ´ 3. Dlaczego ogrod Eden był taki wspaniały? ´ ˙ 4. Jak Bog chciał, zeby wygldała cała ziemia? Pytania dodatkowe: 1. Przeczytaj Rodzaju 1:11-25. ´ (a) Co Bog uczynił podczas trzeciego dnia stwarzania? (Rodz. 1:12) (b) Co si wydarzyło w czwartym dniu stwarzania? (Rodz. 1:16) ´ ´ (c) Jakie zwierzta stworzył Bog w dniu pitym i szostym? (Rodz. 1:20, 21, 25) 2. Przeczytaj Rodzaju 2:8, 9. ´ ´ ´ Jakie dwa szczegolne drzewa umiescił Bog w ogrodzie Eden i co one symbolizowały? ´ ´ Opowiesc 3 Dwoje pierwszych ludzi ´ ˙ ´ 1. Czym rozni si ten obrazek od obrazka z poprzedniej opowiesci? 2. Skd si wził pierwszy człowiek i jak miał na imi? ´ 3. Jak prac dał Bog Adamowi? ´ 4. Dlaczego Bog zesłał na Adama głboki sen? ˙ ´ 5. Jak długo mogli zyc Adam i Ewa i jakie zadanie miał dla nich Jehowa? Pytania dodatkowe: 1. Przeczytaj Psalm 83:18. ´ Jak Bog ma na imi i jak dysponuje władz nad ziemi? (Jer. 16:21; Dan. 4:17) 2. Przeczytaj Rodzaju 1:26-31. ´ ´ ´ ´ ´ ´ (a) Czym Bog uwienczył sw działalnosc stworcz w dniu szostym ´ ˙ i jak to Jego dzieło rozniło si od zwierzt? (Rodz. 1:26) (b) Co Jehowa zapewnił ludziom i zwierztom? (Rodz. 1:30) 3. Przeczytaj Rodzaju 2:7-25. (a) Jak wygldała praca Adama zwizana z nadawaniem zwierztom nazw? (Rodz. 2:19) ´ (b) Jak Ksiga Rodzaju 2:24 pomaga nam zrozumiec, co Jehowa s˙ ´ dzi o małzenstwie, separacji i rozwodzie? (Mat. 19:4-6, 9) ´ ´ Opowiesc 4 ´ Dlaczego utracili swoj dom 1. Popatrz na obrazek i powiedz, co si dzieje z Adamem i Ew. 2. Dlaczego Jehowa ich ukarał? ˙ 3. Co wz powiedział Ewie? ˙ ˙ 4. Kto spowodował, ze wz odezwał si do Ewy? ´ 5. Dlaczego Adam i Ewa utracili swoj pikny dom? Pytania dodatkowe: 1. Przeczytaj Rodzaju 2:16, 17 i 3:1-13, 24. ˙ (a) Dlaczego pytanie zadane Ewie przez wza postawiło Jehow ´ w złym swietle? (Rodz. 3:1-5; 1 Jana 5:3) (b) Przed czym ostrzega nas przykład Ewy? (Filip. 4:8; Jak. 1:14, 15; 1 Jana 2:16) ˙ (c) Jak Adam i Ewa pokazali, ze nie poczuwaj si do odpowiedzial´ ´ nosci za swoj postpek? (Rodz. 3:12, 13) (d) Jak cherubowie postawieni po wschodniej stronie ogrodu Eden bronili zwierzchniej władzy Jehowy? (Rodz. 3:24) 2. Przeczytaj Objawienie 12:9. ´ Jak wielu ludzi udało si Szatanowi nakłonic do odrzucenia pano˙ wania Bozego? (1 Jana 5:19) ´ ´ Opowiesc 5 ˙ ˙ Zaczyna si cizkie zycie ˙ 1. Jak zyło si Adamowi i Ewie po wypdzeniu ich z ogrodu Eden? 2. Co czekało Adama i Ew? Dlaczego? ˙ ´ ´ 3. Dlaczego dzieci Adama i Ewy tez musiały si zestarzec i umrzec? 4. Gdyby Adam i Ewa byli posłuszni Jehowie, jak wygldałoby ich ˙ ˙ zycie oraz zycie ich dzieci? ´ 5. Co jeszcze spotkało Ew przez nieposłuszenstwo? 6. Jak nazywali si dwaj pierwsi synowie Adama i Ewy? 7. Czyje s te inne dzieci na obrazku? Pytania dodatkowe: 1. Przeczytaj Rodzaju 3:16-23 i 4:1, 2. ˙ ˙ (a) Jak to, ze ziemia została przeklta, wpłynło na zycie Adama? (Rodz. 3:17-19; Rzym. 8:20, 22) ´ (b) Dlaczego pierwsza kobieta słusznie nosiła imi Ewa, ktore zna˙ czy „zyjca”? (Rodz. 3:20) ˙ ´ ´ ˙ ˙ (c) Jak Jehowa okazał zyczliwosc Adamowi i Ewie, chociaz juz zgrzeszyli? (Rodz. 3:7, 21) 2. Przeczytaj Objawienie 21:3, 4. ´ ´ Wymien „poprzednie” rzeczy, ktorych usunicia najbardziej wyczekujesz. ´ ´ Opowiesc 6 Dwaj synowie — dobry i zły 1. Czym zajli si Kain i Abel? ´ 2. Jakie dary przyniosł Jehowie Kain, a jakie Abel? 3. Dlaczego Jehowie podobał si dar Abla, a nie Kaina? ´ ´ 4. Jakim człowiekiem był Kain i jak Jehowa probował mu pomoc? 5. Co zrobił Kain, kiedy znalazł si na polu sam ze swoim bratem? 6. Opowiedz, co si stało z Kainem, gdy zabił swojego brata. Pytania dodatkowe: 1. Przeczytaj Rodzaju 4:2-26. ´ ´ (a) Jak Jehowa wyjasnił Kainowi, czym grozi jego niewłasciwe nastawienie? (Rodz. 4:7) ´ (b) W jaki jeszcze sposob Kain zdradził, co kryje si w jego sercu? (Rodz. 4:9) (c) Jak Jehowa zapatruje si na przelewanie niewinnej krwi? (Rodz. 4:10; Izaj. 26:21) 2. Przeczytaj 1 Jana 3:11, 12. ˙ (a) Dlaczego Kain si rozgniewał i czego my mozemy si z tego na´ uczyc? (Rodz. 4:4, 5; Prz. 14:30; 28:22) ˙ (b) Jak Biblia wskazuje, ze nawet gdy wszyscy nasi krewni prze˙ ´ ciwstawiaj si Jehowie, my mozemy pozostac wobec Niego lojalni? (Ps. 27:10; Mat. 10:21, 22) 3. Przeczytaj Jana 11:25. ´ ´ ˙ Co Jehowa obiecał uczynic dla tych, ktorzy stracili zycie ze wzgl´ ´ du na prawosc? (Jana 5:24) ´ ´ Opowiesc 7 ˙ Odwazny człowiek ´ ˙ 1. Czym Henoch roznił si od innych? ´ ´ 2. Dlaczego za czasow Henocha ludzie byli tacy zli? 3. Patrzc na obrazki, opowiedz, jakie złe rzeczy robili wtedy ludzie. ´ ˙ 4. Dlaczego Henoch musiał byc odwazny? ˙ ˙ 5. Jak długo zyli ludzie w tamtych czasach, a ile lat zył Henoch? ´ 6. Co działo si po smierci Henocha? Pytania dodatkowe: 1. Przeczytaj Rodzaju 5:21-24, 27. ´ (a) Jaka wiz łczyła Henocha z Jehow? (Rodz. 5:24) ˙ ˙ (b) Jak według Biblii nazywał si najdłuzej zyjcy człowiek i ile miał lat, gdy umarł? (Rodz. 5:27) 2. Przeczytaj Rodzaju 6:5, 11-13. ´ Jaka sytuacja powstała na ziemi po smierci Henocha i jak przypomina ona nasze czasy? (2 Tym. 3:13) ´ 3. Przeczytaj Hebrajczykow 11:5. Co w Henochu bardzo spodobało si Bogu’ i jaki był tego rezultat? (Rodz. 5:22) 4. Przeczytaj Judy 14, 15. ´ ´ ´ Jak dzisiejsi chrzescijanie mog nasladowac odwag Henocha, ˙ kiedy ostrzegaj ludzi przed zblizajc si bitw Armagedonu? (2 Tym. 4:2; Hebr. 13:6) ´ ´ Opowiesc 8 Olbrzymy na ziemi ´ ´ 1. Do czego Szatan nakłonił niektorych aniołow? ´ 2. Z jakiego powodu niektorzy aniołowie porzucili prac w niebie i zeszli na ziemi? ˙ 3. Dlaczego to było złe, ze aniołowie przyszli na ziemi i przybrali ´ postac ludzi? ´ ´ ˙ 4. Czym dzieci aniołow rozniły si od innych dzieci? 5. Popatrz na obrazek i powiedz, jak zachowywały si dzieci anio´ ´ łow, gdy wyrosły na olbrzymow. ˙ 6. Jaki dobry człowiek zył na ziemi po Henochu i dlaczego podobał si Bogu? Pytania dodatkowe: 1. Przeczytaj Rodzaju 6:1-8. ´ Co Ksiga Rodzaju 6:6 mowi nam o tym, jak nasze postpowanie wpływa na uczucia Jehowy? (Ps. 78:40, 41; Prz. 27:11) 2. Przeczytaj Judy 6. ´ ´ ´ O czym przypomina nam to, co spotkało aniołow, ktorzy za czasow Noego „nie zachowali swego pierwotnego stanowiska”? (1 Kor. 3: 5-9; 2 Piotra 2:4, 9, 10) ´ ´ Opowiesc 9 Noe buduje ark ´ 1. Z ilu osob składała si rodzina Noego i jak mieli na imi jego trzej synowie? ´ 2. Jakie niezwykłe zadanie Bog dał Noemu i dlaczego? 3. Jak zachowywali si ludzie, gdy Noe tłumaczył im, dlaczego buduje ark? ´ ´ 4. Co Bog polecił Noemu zrobic ze zwierztami? ´ ´ ˙ 5. Co musieli robic Noe i jego rodzina, kiedy Bog juz zamknł drzwi arki? Pytania dodatkowe: 1. Przeczytaj Rodzaju 6:9-22. ´ ˙ (a) Czym Noe wyroznił si jako czciciel prawdziwego Boga? (Rodz. 6:9, 22) ´ (b) Co Jehowa sdzi o przemocy i jak to powinno wpływac na nasz ´ wybor rozrywki? (Rodz. 6:11, 12; Ps. 11:5) ˙ ´ ´ (c) Jak mozemy nasladowac Noego, gdy Jehowa udziela nam wska´ ´ zowek za posrednictwem swej organizacji? (Rodz. 6:22; 1 Jana 5:3) 2. Przeczytaj Rodzaju 7:1-9. ˙ Jakim pokrzepieniem jest dla nas to, ze Noe mimo swej niedosko´ nałosci został uznany przez Jehow za człowieka prawego? (Rodz. 7:1; Prz. 10:16; Izaj. 26:7) ´ ´ Opowiesc 10 Potop ´ ´ ´ ˙ ´ 1. Dlaczego nikt nie mogł wejsc do arki, kiedy juz zaczło padac? ´ 2. Ile dni i nocy padał deszcz, ktory zesłał Jehowa, i jak wysoko si´ gała w koncu woda? 3. Co działo si z ark, gdy cała ziemia była zalana wod? ˙ 4. Czy olbrzymy przezyły potop? Co zrobili ich ojcowie? 5. Co si stało z ark po piciu miesicach? ´ 6. Dlaczego Noe wypuscił z arki kruka? ˙ 7. Skd Noe wiedział, ze woda na ziemi opadła? ´ ´ 8. Co Bog powiedział Noemu i jego rodzinie, gdy od ich wejscia do arki minł ponad rok? Pytania dodatkowe: 1. Przeczytaj Rodzaju 7:10-24. ˙ (a) W jakim stopniu zostało zniszczone zycie na ziemi? (Rodz. 7:23) (b) Ile czasu minło, zanim opadły wody potopu? (Rodz. 7:24) 2. Przeczytaj Rodzaju 8:1-17. ˙ Jak Ksiga Rodzaju 8:17 dowodzi, ze Jehowa nie zmienił swojego pierwotnego zamierzenia co do ziemi? (Rodz. 1:22) 3. Przeczytaj 1 Piotra 3:19, 20. ´ (a) Co spotkało zbuntowanych aniołow po ich powrocie do nieba? (Judy 6) ˙ (b) Jak dzieje Noego i jego rodziny upewniaj nas, ze Jehowa po´ trafi ocalic swoich sług? (2 Piotra 2:9) ´ ´ Opowiesc 11 Pierwsza tcza ´ 1. Popatrz na obrazek i powiedz, co zrobił Noe zaraz po wyjsciu z arki. ´ 2. Jakie polecenie dał Bog Noemu i jego rodzinie po potopie? ´ 3. Co Bog obiecał? ´ ´ 4. Co powinnismy sobie przypomniec, gdy widzimy tcz? Pytania dodatkowe: 1. Przeczytaj Rodzaju 8:18-22. ´ ˙ ´ (a) Jak my dzisiaj mozemy ofiarowac Jehowie „kojc won”? (Rodz. 8:21; Hebr. 13:15, 16) ˙ (b) Co powiedział Jehowa o stanie ludzkich serc i do jakiej ostroz´ nosci nas to skłania? (Rodz. 8:21; Mat. 15:18, 19) 2. Przeczytaj Rodzaju 9:9-17. (a) Jakie przymierze Jehowa zawarł ze wszystkimi ziemskimi stworzeniami? (Rodz. 9:10, 11) ´ (b) Jak długo bdzie obowizywac przymierze tczy? (Rodz. 9:16) ´ ´ Opowiesc 12 ˙ Ludzie buduj wielk wiez 1. Kim był Nimrod i czy podobał si Bogu? ´ 2. Dlaczego ci ludzie, ktorych tu widzisz na obrazku, robi cegły? 3. Czemu Jehowa nie był zadowolony z tej budowy? ´ ˙ 4. Jak Bog przerwał budow wiezy? 5. Jak nazw otrzymało to miasto i co ona oznacza? ´ 6. Co zrobili ludzie, gdy Bog pomieszał im jzyki? Pytania dodatkowe: 1. Przeczytaj Rodzaju 10:1, 8-10. Jakimi cechami odznaczał si Nimrod i jak jest to dla nas przestrog? (Prz. 3:31) 2. Przeczytaj Rodzaju 11:1-9. ˙ Czym kierowali si budowniczowie wiezy i dlaczego ich plany były skazane na niepowodzenie? (Rodz. 11:4; Prz. 16:18; Jana 5:44) ´ ´ Opowiesc 13 Abraham — przyjaciel Boga ˙ ´ 1. Jacy ludzie zyli w miescie Ur? 2. Kim jest ten człowiek na obrazku? Kiedy si urodził i gdzie mieszkał? ´ 3. Co Bog polecił Abrahamowi? 4. Dlaczego Abraham stał si znany jako przyjaciel Boga? 5. Kto odszedł z Ur razem z Abrahamem? ´ 6. Co Bog powiedział, gdy Abraham dotarł do krainy Kanaan? 7. Jak obietnic otrzymał od Boga Abraham, kiedy miał 99 lat? Pytania dodatkowe: 1. Przeczytaj Rodzaju 11:27-32. (a) Jak spokrewnieni byli ze sob Abraham i Lot? (Rodz. 11:27) ˙ (b) Skd wiemy, ze to Abraham zachcił rodzin do przeniesienia ˙ si do Kanaanu, chociaz czyn ten przypisano Terachowi? Dlaczego Abraham to zrobił? (Rodz. 11:31; Dzieje 7:2-4) 2. Przeczytaj Rodzaju 12:1-7. Jak Jehowa rozszerzył przymierze Abrahamowe, kiedy Abraham dotarł do krainy Kanaan? (Rodz. 12:7) 3. Przeczytaj Rodzaju 17:1-8, 15-17. ´ (a) Jak Bog zmienił imi 99-letniemu Abramowi i dlaczego? (Rodz. 17:5) ´ (b) Jakie przyszłe błogosławienstwa Jehowa obiecał Sarze? (Rodz. 17:15, 16) 4. Przeczytaj Rodzaju 18:9-19. ´ (a) Jakie obowizki nakłada na ojcow Ksiga Rodzaju 18:19? (Powt. Pr. 6:6, 7; Efez. 6:4) ˙ ´ ˙ (b) Jakie przezycie Sary poswiadcza, ze przed Jehow nie da si ´ niczego ukryc? (Rodz. 18:12, 15; Ps. 44:21) ´ ´ Opowiesc 14 ´ Bog sprawdza wiar Abrahama ´ ´ 1. Co Bog przyrzekł Abrahamowi i w jaki sposob spełnił swoj obietnic? ´ ´ 2. Spojrz na obrazek i powiedz: Jak Bog sprawdził wiar Abrahama? ´ ˙ 3. Jak postpił Abraham, chociaz nie rozumiał, dlaczego Bog naka´ zał mu cos takiego? ´ ˙ ˙ ´ 4. Co si wydarzyło, gdy Abraham wził noz, zeby zabic syna? 5. Jak mocno Abraham wierzył Bogu? ´ ˙ ˙ ´ 6. Jak Bog zadbał, zeby Abraham miał co złozyc na ofiar? Pytania dodatkowe: 1. Przeczytaj Rodzaju 21:1-7. ´ Dlaczego osmego dnia Abraham obrzezał swojego syna? (Rodz. 17: 10-12; 21:4) 2. Przeczytaj Rodzaju 22:1-18. ´ ˙ Jak Izaak dowiodł, ze jest podporzdkowany swemu ojcu? Jakiego ˙ waznego wydarzenia stało si to zapowiedzi? (Rodz. 22:7-9; 1 Kor. 5:7; Filip. 2:8, 9) ´ ´ Opowiesc 15 ˙ Zona Lota oglda si za siebie 1. Czemu Abraham i Lot si rozdzielili? ´ 2. Dlaczego Lot postanowił zamieszkac w Sodomie? ´ ´ 3. Jakimi ludzmi byli mieszkancy Sodomy? 4. Przed czym ostrzegli Lota dwaj aniołowie? ˙ 5. Dlaczego zona Lota zamieniła si w słup soli? ˙ ´ ˙ 6. Czego mozemy si nauczyc z tego, co spotkało zon Lota? Pytania dodatkowe: 1. Przeczytaj Rodzaju 13:5-13. ´ Jaki przykład dał nam Abraham, jesli chodzi o rozwizywanie kon´ fliktow? (Rodz. 13:8, 9; Rzym. 12:10; Filip. 2:3, 4) 2. Przeczytaj Rodzaju 18:20-33. ˙ Jak postpowanie Jehowy z Abrahamem upewnia nas, ze Jehowa ´ i Jezus bd sprawiedliwie sdzic ludzi? (Rodz. 18:25, 26; Mat. 25: 31-33) 3. Przeczytaj Rodzaju 19:1-29. ´ ˙ (a) Co ten fragment Biblii mowi nam o Bozym pogldzie na homoseksualizm? (Rodz. 19:5, 13; Kapł. 20:13) (b) Jak na polecenie Boga zareagował Lot, a jak Abraham i czego si z tego uczymy? (Rodz. 19:15, 16, 19, 20; 22:3) 4. Przeczytaj Łukasza 17:28-32. ˙ Jaki stosunek do rzeczy materialnych miała w głbi serca zona Lota i jak jest to dla nas przestrog? (Łuk. 12:15; 17:31, 32; Mat. 6:19-21, 25) 5. Przeczytaj 2 Piotra 2:6-8. ´ ´ Jak wzorem Lota powinnismy si zapatrywac na otaczajcy nas ˙ ´ bezbozny swiat? (Ezech. 9:4; 1 Jana 2:15-17) ´ ´ Opowiesc 16 ˙ Jak Izaak dostał dobr zon ˙ 1. Kim s mzczyzna i kobieta na tym obrazku? ´ ˙ ´ ˙ 2. Co zrobił Abraham, zeby jego syn mogł miec dobr zon? Dlaczego tak postpił? 3. Jak została wysłuchana modlitwa sługi Abrahama? ´ ´ 4. Co odpowiedziała Rebeka, kiedy j spytano, czy chce wyjsc za Izaaka? ´ 5. Dziki czemu Izaak znowu był szczsliwy? Pytania dodatkowe: 1. Przeczytaj Rodzaju 24:1-67. ´ (a) Jakie przymioty Rebeki mogł dostrzec sługa Abrahama, gdy j spotkał przy studni? (Rodz. 24:17-20; Prz. 31:17, 31) ´ (b) Czego ucz si dzisiejsi chrzescijanie ze sposobu, w jaki Abra˙ ham szukał zony dla Izaaka? (Rodz. 24:37, 38; 1 Kor. 7:39; 2 Kor. 6:14) ´ ´ ´ (c) Dlaczego powinnismy tak jak Izaak znajdowac czas na rozmyslania? (Rodz. 24:63; Ps. 77:12; Filip. 4:8) ´ ´ Opowiesc 17 ´ Niejednakowe blizniaki ´ ˙ 1. Kim byli Ezaw i Jakub? Czym si roznili? 2. Ile lat mieli Ezaw i Jakub, kiedy umarł ich dziadek Abraham? ´ 3. Czym Ezaw bardzo zmartwił rodzicow? ´ 4. Dlaczego Ezaw rozzłoscił si na brata? 5. Co polecił Izaak swojemu synowi Jakubowi? Pytania dodatkowe: 1. Przeczytaj Rodzaju 25:5-11, 20-34. ´ (a) Jakie proroctwo Jehowa wypowiedział o dwoch synach Rebeki? (Rodz. 25:23) (b) Jaki stosunek do prawa pierworodztwa miał Jakub, a jaki Ezaw? (Rodz. 25:31-34) 2. Przeczytaj Rodzaju 26:34, 35; 27:1-46 i 28:1-5. ˙ (a) Co dowodziło, ze Ezaw nie cenił spraw duchowych? (Rodz. 26: 34, 35; 27:46) ´ ´ ˙ (b) Co Izaak kazał zrobic Jakubowi, zeby Bog mu błogosławił? (Rodz. 28:1-4) ´ 3. Przeczytaj Hebrajczykow 12:16, 17. Jak przykład Ezawa pokazuje, co spotyka ludzi pogardzajcych rze´ czami switymi? ´ ´ Opowiesc 18 Jakub w Charanie ´ 1. Kim jest ta młoda kobieta na obrazku i w czym pomogł jej Jakub? ´ ˙ ˙ ´ 2. Co Jakub gotowy był zrobic, zeby tylko ozenic si z Rachel? ˙ ´ ˙ 3. Jak postpił Laban, gdy Rachela juz miała zostac zon Jakuba? ´ ˙ 4. Na co zgodził si Jakub, aby dostac za zon Rachel? Pytania dodatkowe: 1. Przeczytaj Rodzaju 29:1-30. ´ ˙ (a) Jak Jakub dowiodł, ze jest człowiekiem uczciwym i prawym, nawet gdy został oszukany przez Labana, i czego to nas uczy? (Rodz. 25:27; 29:26-28; Mat. 5:37) ´ ´ ˙ ˙ (b) Co przezycia Jakuba mowi nam o roznicy midzy prawdziw ´ ´ ´ miłosci a zauroczeniem? (Rodz. 29:18, 20, 30; Piesn 8:6) (c) Jakie cztery kobiety weszły w skład rodziny Jakuba i urodziły ´ mu synow? (Rodz. 29:23, 24, 28, 29) ´ ´ Opowiesc 19 ˙ Duza rodzina Jakuba ´ ´ ´ 1. Jak miało na imi szesciu synow Jakuba, ktorych urodziła mu ˙ jego pierwsza zona, Lea? ´ ´ ˙ 2. Jakich dwoch synow urodziła Jakubowi słuzca Lei, Zilpa? ˙ 3. Jak nazywali si dwaj synowie Bilhy, słuzcej Racheli? 4. Jak mieli na imi dwaj synowie Racheli? Co si stało, gdy Rachela urodziła drugiego syna? ´ 5. Czy widzisz na obrazku, ilu synow miał Jakub? Kto si od nich wywodził? Pytania dodatkowe: 1. Przeczytaj Rodzaju 29:32-35; 30:1-26 i 35:16-19. ´ Czego z przykładu dwunastu synow Jakuba dowiadujemy si ˙ ´ o tym, jak w starozytnosci nieraz nadawano imiona hebrajskim chłopcom? 2. Przeczytaj Rodzaju 37:35. ´ ˙ ˙ Skd wiemy, ze Jakub miał wicej corek, chociaz z imienia wymieniono w Biblii tylko Din? (Rodz. 37:34, 35) ´ ´ Opowiesc 20 Dina wpada w kłopoty ˙ ˙ 1. Dlaczego Abraham i Izaak nie chcieli, zeby ich synowie ozenili si z Kananejkami? ´ ˙ 2. Czy Jakub byłby zadowolony, ze jego corka spotyka si z kananejskimi dziewcztami? ´ ´ ˙ 3. Spojrz na obrazek: Kim jest mzczyzna, ktory patrzy na Din, i co złego potem zrobił? 4. Jak zachowali si dwaj bracia Diny, Symeon i Lewi, gdy usłyszeli, co si stało? 5. Czy Jakubowi podobało si postpowanie Symeona i Lewiego? 6. Od czego zaczły si kłopoty rodziny Jakuba? Pytania dodatkowe: 1. Przeczytaj Rodzaju 34:1-31. (a) Czy Dina tylko przypadkiem spotkała si z kananejskimi dziewcztami? (Rodz. 34:1) ´ ´ ´ (b) Dlaczego Dina czsciowo ponosiła odpowiedzialnosc za utrat dziewictwa? (Gal. 6:7) ˙ ˙ ´ ˙ (c) Jak dzisiejsza młodziez moze pokazac, ze bierze sobie do serca ˙ ´ nauk płync z przezyc Diny? (Prz. 13:20; 1 Kor. 15:33; 1 Jana 5:19) ´ ´ Opowiesc 21 ´ Bracia nienawidz Jozefa ´ ´ 1. Dlaczego bracia zazdroscili Jozefowi i jak zaczli si do niego od´ nosic? ´ ´ 2. Co pewnego razu chcieli zrobic bracia Jozefa? Jak jednak zachował si Ruben? 3. Do czego doszło, gdy nadjechali Ismaelici? ´ ´ ´ ˙ 4. Co zrobili bracia Jozefa, aby ich ojciec pomyslał, ze Jozef nie ˙ zyje? Pytania dodatkowe: 1. Przeczytaj Rodzaju 37:1-35. ´ ´ ´ ´ ´ (a) Jak chrzescijanie mog nasladowac Jozefa, widzc niewłasciwe postpowanie w zborze? (Rodz. 37:2; Kapł. 5:1; 1 Kor. 1:11) ´ (b) Dlaczego bracia Jozefa postpili z nim tak zdradziecko? (Rodz. 37:11, 18; Prz. 27:4; Jak. 3:14-16) ˙ (c) Jaki naturalny element załoby dostrzegamy w zachowaniu Jakuba? (Rodz. 37:35) ´ ´ Opowiesc 22 ´ Jozef w wizieniu ´ 1. Ile lat miał Jozef, gdy znalazł si w Egipcie, i co si najpierw z nim działo? ´ 2. Dlaczego Jozef dostał si do wizienia? ´ 3. Czym zajmował si Jozef w wizieniu? ´ 4. Co Jozef zrobił dla podczaszego i piekarza faraona? ´ ´ 5. Czy podczaszy pamitał o Jozefie po wyjsciu z wizienia? Pytania dodatkowe: 1. Przeczytaj Rodzaju 39:1-23. ´ ˙ Co skłoniło Jozefa do ucieczki przed zon Potyfara, skoro nie było ´ ´ ˙ wtedy spisanego prawa Bozego, ktore by potpiało cudzołostwo? (Rodz. 2:24; 20:3; 39:9) 2. Przeczytaj Rodzaju 40:1-23. ´ ´ ´ (a) Przypomnij krotko sen podczaszego oraz wyjasnienie, ktore Je´ howa wyjawił Jozefowi. (Rodz. 40:9-13) ´ (b) Co sniło si piekarzowi i co to oznaczało? (Rodz. 40:16-19) ´ ´ (c) Jak klasa niewolnika wiernego i roztropnego nasladuje dzis po´ staw Jozefa? (Rodz. 40:8; Ps. 36:9; Jana 17:17; Dzieje 17:2, 3) ´ ´ (d) Jakie swiatło na stanowisko chrzescijan w kwestii obchodzenia urodzin rzuca Ksiga Rodzaju 40:20? (Kazn. 7:1; Marka 6:21-28) ´ ´ Opowiesc 23 Sny faraona 1. Co pewnej nocy przydarzyło si faraonowi? ´ 2. Dlaczego podczaszy wreszcie przypomniał sobie o Jozefie? 3. Popatrz na obrazek: Jakie dwa sny miał faraon? ´ 4. Jak Jozef wytłumaczył faraonowi jego sny? ´ ´ ˙ 5. W jaki sposob Jozef stał si w Egipcie bardzo wazn osob? ´ 6. Dlaczego do Egiptu przybyli bracia Jozefa i czemu go nie poznali? ´ 7. Jakie sny przypomniał sobie Jozef i co dziki temu zrozumiał? Pytania dodatkowe: 1. Przeczytaj Rodzaju 41:1-57. ´ ´ (a) Jak Jozef skierował uwag na Jehow i jak obecnie chrzescija´ nie mog brac z niego przykład? (Rodz. 41:16, 25, 28; Mat. 5:16; 1 Piotra 2:12) ´ ´ (b) Jak lata urodzaju w Egipcie i pozniejsze lata głodu dobrze od´ ˙ daj roznic midzy stanem duchowym dzisiejszego ludu Jehowy ´ ´ a stanem chrzescijanstwa? (Rodz. 41:29, 30; Am. 8:11, 12) 2. Przeczytaj Rodzaju 42:1-8 i 50:20. ˙ ´ ´ Czy sługa Jehowy moze pokłonic si komus na znak szacunku ´ dla jego pozycji, jesli w danym kraju panuje taki zwyczaj? (Rodz. 42:6) ´ ´ Opowiesc 24 ´ ´ Jozef wystawia braci na prob ´ 1. Dlaczego Jozef nazwał braci szpiegami? ´ ´ 2. Z jakiego powodu Jakub musiał puscic do Egiptu swojego najmłodszego syna, Beniamina? ˙ 3. Jak to si stało, ze w worku Beniamina znalazł si srebrny kie´ lich Jozefa? ´ ´ ´ ´ ˙ 4. Co gotowy był zrobic Juda, zeby tylko Beniamin mogł wrocic do domu? ´ 5. Jak bardzo zmienili si bracia Jozefa? Pytania dodatkowe: 1. Przeczytaj Rodzaju 42:9-38. ´ ´ ˙ Jaki pozytek ze słow Jozefa z Ksigi Rodzaju 42:18 mog od´ ´ niesc osoby pełnice odpowiedzialne funkcje w organizacji Jehowy? (Nehem. 5:15; 2 Kor. 7:1, 2) 2. Przeczytaj Rodzaju 43:1-34. ´ ´ ˙ (a) Po czym wyraznie widac, ze przedstawicielem braci został Juda, a nie najstarszy Ruben? (Rodz. 43:3, 8, 9; 44:14, 18; 1 Kron. 5:2) ´ ´ (b) Jak Jozef wystawił braci na prob i dlaczego? (Rodz. 43:33, 34) 3. Przeczytaj Rodzaju 44:1-34. ´ ˙ ´ (a) Co midzy innymi zrobił Jozef, zeby ukryc, kim jest? (Rodz. 44: 5, 15; Kapł. 19:26) ´ ˙ ˙ (b) Jak bracia Jozefa dowiedli, ze nie przejawiaj juz dawnego du´ cha zazdrosci? (Rodz. 44:13, 33, 34) ´ ´ Opowiesc 25 Rodzina Jakuba przeprowadza si do Egiptu ´ 1. Jak zachowali si bracia Jozefa, gdy im powiedział, kim jest? ´ ˙ 2. Co Jozef zyczliwie wytłumaczył braciom? ´ 3. Co powiedział faraon, kiedy usłyszał o braciach Jozefa? ˙ 4. Jak duza była wtedy rodzina Jakuba? ´ 5. Jak ludzie zaczli nazywac rodzin Jakuba i dlaczego? Pytania dodatkowe: 1. Przeczytaj Rodzaju 45:1-28. ´ ´ ˙ Jak biblijna relacja o Jozefie poswiadcza, ze nieraz to, co miało ´ ´ ˙ ˙ wyjsc sługom Bozym na szkod, dziki Jehowie przynosi im pozytek? (Rodz. 45:5-8; Izaj. 8:10; Filip. 1:12-14) 2. Przeczytaj Rodzaju 46:1-27. O czym Jehowa upewnił Jakuba wdrujcego do Egiptu? (Rodz. 46:1-4) ´ ´ Opowiesc 26 Hiob — człowiek wierny Bogu 1. Kto to był Hiob? ´ ´ 2. Do czego Szatan probował nakłonic innych? Czy mu si to udało? ´ 3. Na co Jehowa pozwolił Szatanowi? Dlaczego Bog to zrobił? ´ ˙ 4. Dlaczego zona Hioba — ktor widzisz na ilustracji — radziła mu, ˙ zeby przeklł Boga i umarł? 5. Popatrz na drugi obrazek i opowiedz, jak Jehowa pobłogosławił Hiobowi. Za co go tak nagrodził? ´ ´ 6. Jak Bog pobłogosławi nam, jesli bdziemy Mu tak wierni jak Hiob? Pytania dodatkowe: 1. Przeczytaj Hioba 1:1-22. ´ ´ ´ Jak dzisiejsi chrzescijanie mog nasladowac Hioba? (Hioba 1:1; Filip. 2:15; 2 Piotra 3:14) 2. Przeczytaj Hioba 2:1-13. Jak cierpienia sprowadzone przez Szatana przyjł Hiob, a jak jego ˙ zona? (Hioba 2:9, 10; Prz. 19:3; Mich. 7:7; Malach. 3:14) 3. Przeczytaj Hioba 42:10-17. ´ ´ (a) Jakie podobienstwa zachodz midzy nagrod, ktor za wier´ ´ nosc otrzymał Hiob, a nagrod dan Jezusowi? (Hioba 42:12; Filip. 2:9-11) ´ ´ ´ (b) Jak pokrzepiaj nas błogosławienstwa, ktorymi Bog nagrodził lojalnego Hioba? (Hioba 42:10, 12; Hebr. 6:10; Jak. 1:2-4, 12; 5:11) ´ ´ Opowiesc 27 ´ W Egipcie panuje zły krol ´ ´ 1. Kim jest człowiek, ktory bije drugiego — jak to widac na obrazku? Kogo tak bije? ´ ´ ´ 2. Co spotkało Izraelitow po smierci Jozefa? ´ ´ 3. Dlaczego Egipcjanie zaczli si bac Izraelitow? ´ 4. Co faraon polecił kobietom, ktore pomagały Izraelitkom przy rodzeniu dzieci? Pytania dodatkowe: ´ 1. Przeczytaj Wyjscia 1:6-22. ´ ´ (a) W jaki sposob Jehowa zaczł spełniac obietnic dan Abraha´ mowi? (Wyjscia 1:7; Rodz. 12:2; Dzieje 7:17) ˙ ˙ ´ ´ ´ ˙ (b) Jak hebrajskie połozne dowiodły, ze szanuj switosc zycia? ´ (Wyjscia 1:17; Rodz. 9:6) ˙ ´ ´ (c) Jak połozne zostały nagrodzone za wiernosc wobec Jehowy? ´ (Wyjscia 1:20, 21; Prz. 19:17) ´ ´ (d) Jak Szatan probował udaremnic zamysł Jehowy dotyczcy po´ tomstwa Abrahama? (Wyjscia 1:22; Mat. 2:16) ´ ´ Opowiesc 28 ˙ Jak został uratowany mały Mojzesz 1. Kim jest to małe dziecko na obrazku i kogo trzyma za palec? ˙ ˙ ´ 2. Co zrobiła mama Mojzesza, zeby go uratowac? 3. Kim jest ta dziewczynka na ilustracji? Co mama kazała jej zro´ bic? ´ 4. Co zaproponowała Miriam, gdy corka faraona znalazła dziecko? ˙ ˙ 5. Co ksizniczka powiedziała do mamy Mojzesza? Pytanie dodatkowe: ´ 1. Przeczytaj Wyjscia 2:1-10. ´ ´ ´ ˙ Jak sposobnosc pouczania Mojzesza we wczesnym dziecinstwie ´ miała jego matka i jakie wnioski mog z tego wycignc dzisiejsi ´ rodzice? (Wyjscia 2:9, 10; Powt. Pr. 6:6-9; Prz. 22:6; Efez. 6:4; 2 Tym. 3:15) ´ ´ Opowiesc 29 ˙ Dlaczego Mojzesz ucieka ˙ 1. Gdzie wychowywał si Mojzesz? Co jednak wiedział o swoich rodzicach? ˙ 2. Co zrobił Mojzesz, gdy miał 40 lat? ´ ˙ 3. Co powiedział Mojzesz do Izraelity, ktory bił drugiego, i co wtedy usłyszał? ˙ 4. Dlaczego Mojzesz uciekł z Egiptu? ˙ 5. Dokd Mojzesz powdrował i kogo tam spotkał? ˙ 6. Czym Mojzesz zajmował si przez 40 lat po ucieczce z Egiptu? Pytania dodatkowe: ´ 1. Przeczytaj Wyjscia 2:11-25. ´ ˙ ´ Jak Mojzesz dowiodł lojalnosci wobec Jehowy i swego ludu, mimo ˙ ´ ´ ze przez wiele lat kształcił si w mdrosci Egipcjan? (Wyjscia 2:11, 12; Hebr. 11:24) 2. Przeczytaj Dzieje 7:22-29. ´ ´ ˙ ´ ˙ ´ ˙ Czego mozemy si nauczyc z przezyc Mojzesza, ktory probował na ´ ´ własn rk wybawic Izraelitow z niewoli egipskiej? (Dzieje 7:23-25; 1 Piotra 5:6, 10) ´ ´ Opowiesc 30 Płoncy krzak ´ 1. Jak nazywa si ta gora na obrazku? ˙ 2. Co dziwnego zobaczył Mojzesz, kiedy przywdrował z owcami ´ pod t gor? 3. Czyj głos odezwał si z płoncego krzaka i co powiedział? ´ ˙ ´ 4. Co odrzekł Mojzesz, gdy Bog polecił mu wyprowadzic Jego lud z Egiptu? ´ ˙ ´ 5. Co Bog kazał Mojzeszowi powiedziec Izraelitom, kiedy spytaj, kto go przysłał? ´ ˙ ´ ˙ 6. Jak Mojzesz miał udowodnic, ze przysłał go Bog? Pytania dodatkowe: ´ 1. Przeczytaj Wyjscia 3:1-22. ˙ ˙ Jak dzieje Mojzesza przekonuj nas, ze nawet gdy nie czujemy si ´ ´ ˙ na siłach wykonac jakies teokratyczne zadanie, Jehowa pomoze ´ ´ nam si z niego wywizac? (Wyjscia 3:11, 13; 2 Kor. 3:5, 6) ´ 2. Przeczytaj Wyjscia 4:1-20. ´ ˙ (a) Jaka zmiana nastpiła w sposobie myslenia Mojzesza w cigu 40 lat spdzonych w krainie Midian? Jaka wypływa z tego nauka ´ ´ ´ dla osob, ktore ubiegaj si o przywileje w zborze? (Wyjscia 2:11, 12; 4:10, 13; Mich. 6:8; 1 Tym. 3:1, 6, 10) ˙ ´ ˙ (b) Jak mozemy czerpac otuch z przykładu Mojzesza, gdy Jehowa ´ przez sw organizacj udziela nam skarcenia? (Wyjscia 4:12-14; Ps. 103:14; Hebr. 12:4-11) ˙ Mojzesz i Aaron u faraona ´ ´ Opowiesc 31 ˙ 1. Jak zachowali si Izraelici, gdy Mojzesz i Aaron pokazali im cuda? ˙ 2. Co Mojzesz i Aaron powiedzieli faraonowi i jak usłyszeli odpo´ wiedz? 3. Jak na obrazku pokazano, co si stało, kiedy Aaron rzucił swoj lask? ´ 4. W jaki sposob Jehowa dał faraonowi nauczk? Co faraon czsto robił w czasie plag? 5. Co si wydarzyło po dziesitej pladze? Pytania dodatkowe: ´ 1. Przeczytaj Wyjscia 4:27-31 i 5:1-23. ´ Co miał na mysli faraon, gdy powiedział: „Wcale nie znam Jeho´ wy”? (Wyjscia 5:2; 1 Sam. 2:12; Rzym. 1:21) ´ 2. Przeczytaj Wyjscia 6:1-13, 26-30. ´ (a) W jakim sensie Jehowa nie dał si poznac Abrahamowi, Iza´ akowi i Jakubowi? (Wyjscia 3:13, 14; 6:3; Rodz. 12:8) ˙ ´ (b) O czym upewnia nas to, iz Jehowa nie przestał si posługiwac ˙ ˙ ˙ ˙ Mojzeszem, chociaz on sam uwazał, ze nie nadaje si do wyznaczo´ nego zadania? (Wyjscia 6:12, 30; Łuk. 21:13-15) ´ 3. Przeczytaj Wyjscia 7:1-13. ˙ ˙ (a) Jakim wzorem dla dzisiejszych sług Bozych stali si Mojzesz ´ ˙ i Aaron, ktorzy odwaznie przedstawiali faraonowi wyroki Jehowy? ´ (Wyjscia 7:2, 3, 6; Dzieje 4:29-31) ´ ˙ ´ ´ (b) Jak Jehowa zademonstrował sw wyzszosc nad bostwami Egip´ tu? (Wyjscia 7:12; 1 Kron. 29:12) ´ ´ Opowiesc 32 ´ Dziesic plag 1. Popatrz na obrazki i opowiedz o pierwszych trzech plagach, jakie Jehowa sprowadził na Egipt. ´ ˙ 2. Czym rozniły si te pierwsze trzy plagi od nastpnych? ´ 3. Co si stało w czasie czwartej, pitej i szostej plagi? ´ ´ 4. Opisz siodm, osm i dziewit plag. ´ 5. Co Jehowa kazał Izraelitom zrobic przed dziesit plag? 6. Jaka była dziesita plaga? A co si wydarzyło potem? Pytania dodatkowe: ´ 1. Przeczytaj Wyjscia 7:19 do 8:23. ´ (a) Co po trzeciej pladze musieli przyznac egipscy kapłani uprawia´ ´ ´ jcy magi, ktorym udało si powtorzyc pierwsze dwie plagi Jeho´ wy? (Wyjscia 8:18, 19; Mat. 12:24-28) ´ ˙ ´ (b) Jak w czasie czwartej plagi Jehowa dowiodł, ze potrafi ochronic ´ ´ ´ ´ ˙ ˙ ˙ swoj lud, i jak swiadomosc tego wpływa na lud Bozy zyjcy tuz ´ przed „wielkim uciskiem”? (Wyjscia 8:22, 23; Obj. 7:13, 14; 2 Kron. 16:9) ´ 2. Przeczytaj Wyjscia 8:24; 9:3, 6, 10, 11, 14, 16, 23-25 i 10:13-15, 21-23. ´ (a) Co w wyniku dziesiciu plag wyszło na jaw, jesli chodzi o przy´ ´ wodcow religijnych i politycznych, i jak to wpływa na nasz stosu´ ´ nek do tych dwoch grup obecnie? (Wyjscia 8:10, 18, 19; 9:14) ´ ´ (b) Jak Ksiga Wyjscia 9:16 pomaga nam zrozumiec, dlaczego Je´ howa do tej pory pozwala istniec Szatanowi? (Rzym. 9:21, 22) ´ 3. Przeczytaj Wyjscia 12:21-32. Jak Pascha zapewniła wybawienie wielu ludziom i czego była ´ zapowiedzi? (Wyjscia 12:21-23; Jana 1:29; Rzym. 5:18, 19, 21; 1 Kor. 5:7) ´ ´ Opowiesc 33 Izraelici przechodz przez Morze Czerwone ´ 1. Ilu Izraelitow, nie liczc kobiet i dzieci, wyszło z Egiptu? Kto si do nich przyłczył? ´ ´ ˙ ´ 2. Co pomyslał sobie faraon, kiedy juz wypuscił Izraelitow, i jak ´ w koncu postpił? ˙ ´ ´ 3. Co uczynił Jehowa, zeby Egipcjanie nie mogli napasc na Jego lud? ˙ 4. Do czego doszło, gdy Mojzesz wycignł lask nad Morze Czerwone, i co wtedy zrobili Izraelici? 5. Co si wydarzyło, kiedy Egipcjanie ruszyli po dnie morza za Izraelitami? ˙ ˙ 6. Jak Izraelici pokazali, ze si bardzo ciesz i ze s wdziczni ˙ Jehowie za uratowanie zycia? Pytania dodatkowe: ´ 1. Przeczytaj Wyjscia 12:33-36. ˙ Jak Jehowa zadbał o to, zeby Jego lud otrzymał zapłat za wszyst´ kie lata niewolniczej pracy w Egipcie? (Wyjscia 3:21, 22; 12:35, 36) ´ 2. Przeczytaj Wyjscia 14:1-31. ˙ ´ Jak słowa Mojzesza zapisane w Ksidze Wyjscia 14:13, 14 oddzia´ łuj na dzisiejszych sług Jehowy, ktorzy stoj w obliczu bitwy Armagedonu? (2 Kron. 20:17; Ps. 91:8) ´ 3. Przeczytaj Wyjscia 15:1-8, 20, 21. ´ ´ (a) Dlaczego słudzy Jehowy powinni wysławiac Go w piesniach? ´ (Wyjscia 15:1, 2; Ps. 105:2, 3; Obj. 15:3, 4) ´ ´ (b) Jak dzisiejsze chrzescijanki mog wysławiac Jehow, biorc przykład z Miriam i innych kobiet nad Morzem Czerwonym? (Wyj´ scia 15:20, 21; Ps. 68:11) ´ ´ Opowiesc 34 ´ Cos nowego do jedzenia 1. Co zbieraj ci ludzie na obrazku i jak to si nazywa? ˙ ´ 2. Jak Mojzesz polecił Izraelitom zbierac mann? ´ ´ 3. Co Jehowa kazał czynic ludowi szostego dnia? Dlaczego? 4. Jakiego cudu dokonywał Jehowa, gdy Izraelici robili zapas man´ ´ ny na siodmy dzien tygodnia? 5. Jak długo Jehowa dawał swemu ludowi mann? Pytania dodatkowe: ´ 1. Przeczytaj Wyjscia 16:1-36 i Liczb 11:7-9. ´ ˙ ´ (a) Jak Ksiga Wyjscia 16:8 wskazuje, ze musimy szanowac teokra´ ´ tycznie zamianowanych braci w zborach chrzescijanskich? (Hebr. 13:17) ˙ ˙ (b) Co kazdego dnia na pustkowiu przypominało Izraelitom, ze s ˙ ´ zalezni od Jehowy? (Wyjscia 16:14-16, 35; Powt. Pr. 8:2, 3) ´ (c) O jakim symbolicznym znaczeniu manny mowił Jezus i jaki my ˙ odnosimy pozytek z tego „chleba z nieba”? (Jana 6:31-35, 40) 2. Przeczytaj Jozuego 5:10-12. ´ Przez ile lat Izraelici jedli mann, na jak prob ich to wystawiło ˙ ´ ´ i czego mozemy si nauczyc z tej historii? (Wyjscia 16:35; Liczb 11: 4-6; 1 Kor. 10:10, 11) ´ ´ Opowiesc 35 Jehowa daje Izraelitom prawa ´ ´ ´ 1. Gdzie Izraelici rozbili oboz po dwoch miesicach od wyjscia z Egiptu? ˙ 2. Czego zyczył sobie Jehowa i co Izraelici obiecali? ˙ 3. Dlaczego Jehowa dał Mojzeszowi dwie tablice z kamienia? ´ ´ 4. Czy oprocz Dziesiciu Przykazan Jehowa dał Izraelitom jeszcze ´ jakies inne prawa? ´ ˙ 5. O jakich dwoch prawach Jezus Chrystus powiedział, ze s naj˙ wazniejsze? Pytania dodatkowe: ´ 1. Przeczytaj Wyjscia 19:1-25; 20:1-21; 24:12-18 i 31:18. ´ Jak słowa zapisane w Ksidze Wyjscia 19:8 pomagaj nam zrozu´ ´ miec, co to znaczy oddac si Bogu? (Mat. 16:24; 1 Piotra 4:1-3) ´ ´ 2. Przeczytaj Powtorzonego Prawa 6:4-6; Kapłansk 19:18 i Mateusza 22:36-40. ´ ˙ ´ ´ ´ Jak chrzescijanie wyrazaj sw miłosc do Boga i blizniego? (Marka 6:34; Dzieje 4:20; Rzym. 15:2) ´ ´ Opowiesc 36 Złoty cielec 1. Co robi ci ludzie na obrazku i dlaczego? ˙ 2. Czemu Jehowa si rozgniewał? Jak si zachował Mojzesz, kiedy zobaczył lud? ´ ˙ ˙ 3. Co Mojzesz rozkazał niektorym mzczyznom? ´ ´ 4. Czego uczy nas ta opowiesc? Pytania dodatkowe: ´ 1. Przeczytaj Wyjscia 32:1-35. (a) Jak ta relacja pokazuje, co Jehowa sdzi o łczeniu religii praw´ dziwej z fałszyw? (Wyjscia 32:4-6, 10; 1 Kor. 10:7, 11) ˙ ´ ´ ´ ´ ´ (b) Jak ostroznosc powinni zachowywac chrzescijanie, jesli chodzi ´ ´ ´ o dobor rozrywki, takiej jak spiew i taniec? (Wyjscia 32:18, 19; Efez. 5:15, 16; 1 Jana 2:15-17) (c) Jak plemi Lewiego dało dobry przykład obstawania przy tym, ´ co prawe? (Wyjscia 32:25-28; Ps. 18:25) ´ ´ Opowiesc 37 Namiot do oddawania czci Bogu ´ ˙ 1. Co widac na tym obrazku i do czego to słuzy? ˙ ´ ˙ 2. Dlaczego Jehowa kazał Mojzeszowi zbudowac ten namiot tak, ze´ ´ by łatwo go było rozkładac na czsci? ´ 3. Co to za skrzynia stoi w mniejszym pomieszczeniu na koncu namiotu? Co znajdowało si w tej skrzyni? ´ 4. Kogo Jehowa wybrał na arcykapłana? Czym miał si zajmowac arcykapłan? ´ ˙ 5. Wymien trzy przedmioty z duzego pomieszczenia w namiocie. 6. Jakie dwie rzeczy znajdowały si niedaleko przybytku i do czego były przeznaczone? Pytania dodatkowe: ´ 1. Przeczytaj Wyjscia 25:8-40; 26:1-37; 27:1-8 i 28:1. ´ ´ O czym przypominały posgi cherubow na „Arce Swiadectwa”? ´ ´ (Wyjscia 25:20, 22; Liczb 7:89; 2 Krol. 19:15) ´ ´ 2. Przeczytaj Wyjscia 30:1-10, 17-21; 34:1, 2 i Hebrajczykow 9:1-5. ´ (a) Dlaczego Jehowa przykładał tak wag do czystosci fizycznej ´ ´ kapłanow usługujcych w przybytku i jak to powinno wpływac na ´ nas dzisiaj? (Wyjscia 30:18-21; 40:30, 31; Hebr. 10:22) ´ ´ ´ (b) Jak apostoł Paweł wyjasnił w liscie do chrzescijan pochodzenia ˙ ˙ hebrajskiego, ze przybytek i przymierze Prawa straciły juz wtedy znaczenie? (Hebr. 9:1, 9; 10:1) ´ ´ Opowiesc 38 ´ Dwunastu zwiadowcow ˙ ´ ´ 1. Co mozesz powiedziec o kisci winogron na obrazku? Skd si wziły te owoce? ´ ˙ 2. Dlaczego Mojzesz wysłał dwunastu zwiadowcow do ziemi Kanaan? ´ ˙ 3. Co po powrocie powiedziało Mojzeszowi dziesiciu zwiadowcow? ˙ 4. Jak dwaj zwiadowcy pokazali, ze ufaj Jehowie? Jak si nazywali? ˙ 5. Dlaczego Jehowa si rozgniewał? Co rzekł do Mojzesza? Pytania dodatkowe: 1. Przeczytaj Liczb 13:1-33. ´ ´ ´ (a) Kogo wybrano na zwiadowcow i jak wspaniał sposobnosc mieli ci ludzie? (Liczb 13:2, 3, 18-20) ˙ (b) Dlaczego Jozue i Kaleb mieli inne zdanie niz pozostali zwiadowcy i czego to nas uczy? (Liczb 13:28-30; Mat. 17:20; 2 Kor. 5:7) 2. Przeczytaj Liczb 14:1-38. ˙ (a) Jakie ostrzezenie przed szemraniem na ziemskich przedstawi´ ´ cieli Jehowy powinnismy wzic sobie do serca? (Liczb 14:2, 3, 27; Mat. 25:40, 45; 1 Kor. 10:10) ˙ ´ (b) Jak w Ksidze Liczb 14:24 wskazano, ze Jehowa osobiscie inte´ ˙ resuje si kazdym swoim sług? (1 Krol. 19:18; Prz. 15:3) ´ ´ Opowiesc 39 Laska Aarona zakwita ˙ 1. Kto zbuntował si przeciw władzy Mojzesza i Aarona? Co ci lu˙ dzie powiedzieli Mojzeszowi? ˙ 2. Jakie polecenie dał Mojzesz Korachowi i 250 jego zwolennikom? ˙ 3. Co Mojzesz powiedział do ludu i co si wydarzyło, gdy tylko prze´ ´ stał mowic? 4. Co si stało z Korachem i jego zwolennikami? ˙ 5. Na co Eleazar, syn Aarona, przerobił kadzielnice zabitych mzczyzn? Dlaczego? ˙ 6. Dlaczego Jehowa sprawił, ze laska Aarona zakwitła, jak to widzimy na obrazku? Pytania dodatkowe: 1. Przeczytaj Liczb 16:1-49. (a) Co zrobili Korach i jego zwolennicy i dlaczego był to bunt przeciw Jehowie? (Liczb 16:9, 10, 18; Kapł. 10:1, 2; Prz. 11:2) ´ ´ (b) Jakie niewłasciwe nastawienie mieli Korach i 250 „naczelnikow zgromadzenia”? (Liczb 16:1-3; Prz. 15:33; Izaj. 49:7) 2. Przeczytaj Liczb 17:1-11 i 26:10. ˙ (a) Co oznaczało to, ze laska Aarona zakwitła, i dlaczego Jehowa ´ kazał przechowywac j w Arce Przymierza? (Liczb 17:5, 8, 10) ˙ (b) O czym waznym przypominaj nam wydarzenia zwizane z lask Aarona? (Liczb 17:10; Dzieje 20:28; Filip. 2:14; Hebr. 13:17) ´ ´ Opowiesc 40 ˙ Mojzesz uderza lask w skał ´ 1. Jak Jehowa troszczył si o swoj lud na pustyni? 2. Na co narzekali Izraelici, gdy przebywali w Kadesz? ´ ´ 3. W jaki sposob Jehowa postanowił dac wod Izraelitom oraz ich zwierztom? ´ ´ 4. Spojrz na obrazek: Kim jest ten człowiek, ktory wskazuje rk na siebie, i dlaczego to robi? ˙ 5. Dlaczego Jehowa rozgniewał si na Mojzesza i Aarona? Jak po´ stanowił ich ukarac? ´ 6. Co si wydarzyło na gorze Hor? Kto został nastpnym arcykapłanem w Izraelu? Pytania dodatkowe: ´ 1. Przeczytaj Liczb 20:1-13, 22-29; Powtorzonego Prawa 29:5 i Nehemiasza 9:21. (a) Czego uczymy si ze sposobu, w jaki Jehowa troszczył si o Izra´ elitow na pustkowiu? (Powt. Pr. 29:5; Mat. 6:31; Hebr. 13:5; Jak. 1:17) ˙ ˙ ´ (b) Jak Jehowa zapatrywał si na to, ze Mojzesz i Aaron nie uswicili Go na oczach Izraela’? (Liczb 20:12; 1 Kor. 10:12; Obj. 4:11) ˙ (c) Czego uczy nas reakcja Mojzesza na skarcenie, jakiego udzielił mu Jehowa? (Liczb 12:3; 20:12, 27, 28; Powt. Pr. 32:4; Hebr. 12:7-11) ´ ´ Opowiesc 41 ˙ Wz z miedzi 1. Popatrz na obrazek: Co widzisz na tym słupie i po co Jehowa ˙ ´ kazał to Mojzeszowi powiesic? ˙ 2. Jak Izraelici pokazali, ze nie s wdziczni Bogu za to, co dla nich robił? ˙ 3. O co ludzie poprosili Mojzesza, kiedy Jehowa za kar posłał mi˙ dzy nich jadowite wze? ´ ˙ ´ ˙ 4. Jak miedziany wz, ktorego Jehowa polecił wykonac Mojzeszo´ wi, pomogł Izraelitom? ´ 5. Czego uczymy si z tej opowiesci? Pytania dodatkowe: 1. Przeczytaj Liczb 21:4-9. ´ ´ (a) Jak przestrog jest dla nas postawa Izraelitow, ktorzy narzekali na to, co im dawał Jehowa? (Liczb 21:5, 6; Rzym. 2:4) ´ ´ ˙ (b) Do czego w pozniejszych wiekach słuzył Izraelitom miedziany ´ ´ ˙ wz i co z nim zrobił krol Ezechiasz? (Liczb 21:9; 2 Krol. 18:1-4) 2. Przeczytaj Jana 3:14, 15. ˙ Dlaczego umieszczenie na słupie sygnałowym miedzianego wza ˙ trafnie wyobrazało przyszłe zawieszenie na palu Jezusa Chrystusa? (Gal. 3:13; 1 Piotra 2:24) ´ ´ Opowiesc 42 ´ ´ Osioł, ktory mowił 1. Kim był Balak? Dlaczego zaprosił do siebie Balaama? ´ ˙ 2. Dlaczego oslica Balaama połozyła si na drodze? ´ 3. Co powiedziała oslica do Balaama? 4. Co usłyszał Balaam od anioła? ´ ´ ´ 5. Co si wydarzyło, gdy Balaam probował przeklc Izraelitow? Pytania dodatkowe: 1. Przeczytaj Liczb 21:21-35. ´ ´ ´ Dziki czemu Izrael pobił Sychona, krola Amorytow, oraz Oga, krola Baszanu? (Liczb 21:21, 23, 33, 34) 2. Przeczytaj Liczb 22:1-40. ´ ´ ´ Czym kierował si Balaam, probujc przeklc Izraelitow, i jakie ˙ ´ wnioski mozemy z tego wycignc? (Liczb 22:16, 17; Prz. 6:16, 18; 2 Piotra 2:15; Judy 11) 3. Przeczytaj Liczb 23:1-30. ˙ ˙ Jak Balaam pokazał, ze nie jest czcicielem Jehowy, chociaz swymi ´ ´ ˙ wypowiedziami probował stworzyc takie wrazenie? (Liczb 23:3, 11-14; 1 Sam. 15:22) 4. Przeczytaj Liczb 24:1-25. Jak ta relacja biblijna wzmacnia nasz wiar w urzeczywistnienie zamierzenia Jehowy? (Liczb 24:10; Izaj. 54:17) ´ ´ Opowiesc 43 Jozue zostaje wodzem ´ ˙ ´ ˙ 1. Spojrz na obrazek: Kim s ci dwaj mzczyzni przy Mojzeszu? 2. Co Jehowa rzekł do Jozuego? ´ ˙ 3. Dlaczego Mojzesz wszedł na gor Nebo? Co powiedział mu wtedy Jehowa? ˙ ˙ 4. Ile lat przezył Mojzesz? 5. Dlaczego Izraelici si martwili, a z jakiego powodu zaczli si ´ cieszyc? Pytania dodatkowe: 1. Przeczytaj Liczb 27:12-23. Jakie odpowiedzialne zadanie Jehowa powierzył Jozuemu i jak ´ obecnie daje dowody troski o swoj lud? (Liczb 27:15-19; Dzieje 20:28; Hebr. 13:7) ´ 2. Przeczytaj Powtorzonego Prawa 3:23-29. ˙ ´ ´ Dlaczego Jehowa nie pozwolił Mojzeszowi i Aaronowi wejsc do Ziemi Obiecanej i czego si z tego uczymy? (Powt. Pr. 3:25-27; Liczb 20:12, 13) ´ 3. Przeczytaj Powtorzonego Prawa 31:1-8, 14-23. ´ ˙ ˙ ˙ Jak w pozegnalnych słowach do Izraelitow Mojzesz pokazał, ze pokornie przyjł skarcenie udzielone mu przez Jehow? (Powt. Pr. 31:6-8, 23) ´ 4. Przeczytaj Powtorzonego Prawa 32:45-52. ˙ ´ ˙ Jak Słowo Boze powinno wpływac na nasze zycie? (Powt. Pr. 32:47; Kapł. 18:5; Hebr. 4:12) ´ 5. Przeczytaj Powtorzonego Prawa 34:1-12. ´ ´ ˙ Jak wiz według Ksigi Powtorzonego Prawa 34:10 miał Mojzesz ˙ z Jehow, chociaz tak naprawd nigdy nie zobaczył Jego osoby? ´ (Wyjscia 33:11, 20; Liczb 12:8) ´ ´ Opowiesc 44 ´ Rachab ukrywa zwiadowcow 1. Gdzie mieszkała Rachab? ˙ ´ ´ 2. Kim s ci dwaj mzczyzni na obrazku i dlaczego znalezli si w Jerychu? ´ 3. Jakie polecenie od krola Jerycha dostała Rachab? Co na to odpowiedziała? 4. Jak Rachab pomogła dwom zwiadowcom? O co ich poprosiła? 5. Co zwiadowcy obiecali Rachab? Pytania dodatkowe: 1. Przeczytaj Jozuego 2:1-24. ´ Jak spełniła si obietnica Jehowy z Ksigi Wyjscia 23:28, gdy Izraelici podeszli pod Jerycho? (Joz. 2:9-11) ´ 2. Przeczytaj Hebrajczykow 11:31. ´ Jak przykład Rachab podkresla znaczenie wiary? (Rzym. 1:17; Hebr. 10:39; Jak. 2:25) ´ ´ Opowiesc 45 ´ Przejscie przez Jordan ˙ ´ 1. Jakiego cudu dokonał Jehowa, zeby Izraelici mogli przedostac si na drug stron rzeki Jordan? ´ ˙ ´ 2. Jak Izraelici musieli pokazac, ze wierz Jehowie, jesli chcieli ´ ´ przejsc przez Jordan? ´ ´ 3. Dlaczego Jehowa kazał Jozuemu zabrac dwanascie kamieni z dna rzeki? 4. Co si stało, gdy kapłani wyszli z Jordanu? Pytania dodatkowe: 1. Przeczytaj Jozuego 3:1-17. ´ (a) Jak ta relacja wskazuje, co jest niezbdne, bysmy mogli skorzys´ ´ tac z pomocy i błogosławienstwa Jehowy? (Joz. 3:13, 15; Prz. 3:5; Jak. 2:22, 26) ´ ´ (b) Jaki był stan wody w Jordanie, gdy Izraelici mieli przejsc przez niego do Ziemi Obiecanej, i jak przysporzyło to chwały imieniu Jehowy? (Joz. 3:15; 4:18; Ps. 66:5-7) 2. Przeczytaj Jozuego 4:1-18. ˙ ´ Do czego słuzyło dwanascie kamieni zabranych z Jordanu i ustawionych w Gilgal? (Joz. 4:4-7) ´ ´ Opowiesc 46 Mury Jerycha ´ ˙ ´ ´ 1. Co Jehowa polecił robic zołnierzom i kapłanom przez szesc dni? ´ ´ 2. Co mieli uczynic siodmego dnia? ´ 3. Spojrz na obrazek: Co si dzieje z murami Jerycha? 4. Dlaczego z jednego okna zwisa czerwony sznur? ˙ ´ 5. Jak Jozue nakazał zołnierzom postpic z miastem i jego miesz´ ´ ˙ kancami? A co mieli zrobic ze srebrem, złotem, miedzi i zelazem? 6. Jakie polecenie otrzymali dwaj zwiadowcy? Pytania dodatkowe: 1. Przeczytaj Jozuego 6:1-25. ´ ´ ˙ (a) Pod jakim wzgldem okrzanie Jerycha przez Izraelit ow w siod´ ´ ´ ´ mym dniu przypomina działalnosc kaznodziejsk Swiadkow Jehowy w dniach ostatnich? (Joz. 6:15, 16; Izaj. 60:22; Mat. 24:14; 1 Kor. 9:16) (b) Jak po przeszło 500 latach spełniło si proroctwo z Ksigi Jo´ zuego 6:26 i czego nas to uczy o zapowiedziach Jehowy? (1 Krol. 16:34; Izaj. 55:11) ´ ´ Opowiesc 47 Złodziej w Izraelu ´ 1. Popatrz na obrazek: Kim jest ten człowiek, ktory zakopuje w ziemi skarby z Jerycha? Kto mu pomaga? 2. Dlaczego to, co zrobił Achan z rodzin, było bardzo złe? 3. Jak Jehowa wytłumaczył Jozuemu, dlaczego Izraelici przegrali bitw pod Aj? 4. Co si stało z Achanem i jego rodzin, kiedy zostali przyprowadzeni do Jozuego? ´ ˙ 5. Jaka wazna nauka wypływa z kary, ktora spotkała Achana? Pytania dodatkowe: 1. Przeczytaj Jozuego 7:1-26. ´ ´ (a) Co modlitwy Jozuego mowi o jego wizi ze Stworc? (Joz. 7: 7-9; Ps. 119:145; 1 Jana 5:14) (b) Jak prawd uwydatniaj dzieje Achana i jak stanowi to dla nas przestrog? (Joz. 7:11, 14, 15; Prz. 15:3; 1 Tym. 5:24; Hebr. 4:13) 2. Przeczytaj Jozuego 8:1-29. ´ ´ ´ ˙ Jaki obowizek wobec zboru chrzescijanskiego ma dzis kazdy z nas? (Joz. 7:13; Kapł. 5:1; Prz. 28:13) ´ ´ Opowiesc 48 Mdrzy Gibeonici ´ ´ ˙ ´ 1. Czym mieszkancy Gibeonu roznili si od Kananejczykow z innych miast? 2. Co robi ci Gibeonici na obrazku i dlaczego tak postpili? 3. Jak obietnic dał Gibeonitom Jozue z naczelnikami Izraela? Co si okazało po trzech dniach? ´ ˙ 4. Do czego doszło, kiedy krolowie innych miast usłyszeli, ze Gibe´ onici zawarli pokoj z Izraelem? Pytania dodatkowe: 1. Przeczytaj Jozuego 9:1-27. ˙ (a) Jakie przymioty Jehowy uwidoczniły si w tym, ze oszczdził ´ ´ ´ ´ Gibeonitow, choc wczesniej polecił ludowi izraelskiemu unicestwic ´ ´ wszystkich mieszkancow tej ziemi’? (Joz. 9:22, 24; Mat. 9:13; Dzieje 10:34, 35; 2 Piotra 3:9) ´ (b) Jaki przykład dał Jozue dzisiejszym chrzescijanom, dotrzymujc przymierza zawartego z Gibeonitami? (Joz. 9:18, 19; Mat. 5:37; Efez. 4:25) 2. Przeczytaj Jozuego 10:1-5. ´ ´ Jak wielka rzesza nasladuje obecnie Gibeonitow i czego przez to ´ doswiadcza? (Joz. 10:4; Zach. 8:23; Mat. 25:35-40; Obj. 12:17) ´ ´ Opowiesc 49 ´ Jak zatrzymało si słonce ´ ´ ´ 1. Spojrz na obrazek: Co własnie mowi Jozue i dlaczego? ´ 2. Jak Jehowa pomogł Jozuemu i jego wojownikom? ´ ´ ˙ 3. Ilu złych krolow zwycizył Jozue? Jak długo to trwało? 4. Czego dopilnował Jozue, gdy dzielono ziemi w Kanaanie? 5. Ile lat miał Jozue, gdy umarł, i co si potem działo z Izraelitami? Pytania dodatkowe: 1. Przeczytaj Jozuego 10:6-15. ´ ´ ´ ˙ Jak ufnosc czerpiemy z tego, ze Jehowa ze wzgldu na Izraelitow ´ ˙ zatrzymał słonce i ksizyc? (Joz. 10:8, 10, 12, 13; Ps. 18:3; Prz. 18:10) 2. Przeczytaj Jozuego 12:7-24. ´ ´ Kto w gruncie rzeczy pokonał 31 kananejskich krolow i dlaczego ´ ma to dzis dla nas takie znaczenie? (Joz. 12:7; 24:11-13; Powt. Pr. 31:8; Łuk. 21:9, 25-28) 3. Przeczytaj Jozuego 14:1-5. Jak podzielono ziemi midzy plemiona izraelskie i na co to wskazuje w odniesieniu do przyszłego raju? (Joz. 14:2; Izaj. 65:21; Ezech. 47:21-23; 1 Kor. 14:33) ´ 4. Przeczytaj Sdziow 2:8-13. ´ Kto — podobnie jak Jozue w Izraelu — powstrzymuje dzis odstpstwo? (Sdz. 2:8, 10, 11; Mat. 24:45-47; 2 Tes. 2:3-6; Tyt. 1:7-9; Obj. 1:1; 2:1, 2) ´ ´ Opowiesc 50 ˙ Dwie odwazne kobiety ´ 1. Kto to byli sdziowie? Jak mieli na imi niektorzy z nich? ´ 2. Jakie szczegolne zadania miała Debora? 3. Jakie polecenie od Jehowy przekazała Debora sdziemu Barako´ ´ ˙ wi, gdy Izraelowi zagrazał krol Jabin i wodz jego armii, Sysera? ˙ O kim Debora powiedziała, ze bdzie chwalony za zwycistwo? ˙ ˙ 4. Jak Jael pokazała, ze jest odwazn kobiet? ´ ´ 5. Co si działo po smierci krola Jabina? Pytania dodatkowe: ´ 1. Przeczytaj Sdziow 2:14-22. ´ Jak Izraelici scignli na siebie gniew Jehowy i czego si z tego uczymy? (Sdz. 2:20; Prz. 3:1, 2; Ezech. 18:21-23) ´ 2. Przeczytaj Sdziow 4:1-24. ´ ´ ´ ´ Jak dzis chrzescijanki mog nasladowac wiar i odwag Debory i Jael? (Sdz. 4:4, 8, 9, 14, 21, 22; Prz. 31:30; 1 Kor. 16:13) ´ 3. Przeczytaj Sdziow 5:1-31. ´ W jakim sensie słowa piesni zwycistwa wzniesionej przez Baraka ˙ ´ ˙ i Debor mozna uznac za modlitw dotyczc bliskiej juz wojny Armagedonu? (Sdz. 5:3, 31; 1 Kron. 16:8-10; Obj. 7:9, 10; 16:16; 19:19-21) ´ ´ Opowiesc 51 Rut i Noemi ˙ 1. Jak to si stało, ze Noemi zamieszkała w krainie Moab? 2. Kim były Rut i Orpa? ´ ˙ 3. Co zrobiła Rut, a co Orpa, gdy Noemi poprosiła, zeby wrociły do swojego ludu? ´ 4. Kto to był Boaz? Jak pomogł Rut i Noemi? ´ 5. Jak miał na imi syn Rut i Boaza? Dlaczego powinnismy zapa´ mitac to imi? Pytania dodatkowe: 1. Przeczytaj Rut 1:1-17. ´ ´ ´ (a) W jaki sposob Rut dowiodła swej miłosci i lojalnosci? (Rut 1:16, 17) (b) Jak nastawienie Rut dobrze obrazuje stosunek „drugich owiec” ´ ´ ˙ do pomazancow zyjcych jeszcze na ziemi? (Jana 10:16; Zach. 8:23) 2. Przeczytaj Rut 2:1-23. Jaki wspaniały przykład dała Rut dzisiejszym młodym kobietom? (Rut 2:17, 18; Prz. 23:22; 31:15) 3. Przeczytaj Rut 3:5-13. ˙ ´ ´ (a) Co Boaz sdził o tym, ze Rut gotowa była poslubic jego, a nie ´ ˙ jakiegos młodszego mzczyzn? ´ (b) Czego z postawy Rut uczymy si o lojalnej miłosci? (Rut 3:10; 1 Kor. 13:4, 5) 4. Przeczytaj Rut 4:7-17. ´ ´ ˙ ´ ´ ´ Jak chrzescijanscy mzczyzni mog nasladowac Boaza? (Rut 4:9, 10; 1 Tym. 3:1, 12, 13; 5:8) ´ ´ Opowiesc 52 ˙ Gedeon i jego trzystu zołnierzy 1. W jakie kłopoty wpadli Izraelici i dlaczego tak si stało? ˙ ˙ 2. Dlaczego Jehowa powiedział, ze Gedeon ma za duzo ludzi? ´ ´ ˙ 3. Ilu zołnierzy zostało, gdy Gedeon kazał wrocic do domu tym, ´ ktorzy si bali? ˙ 4. Popatrz na obrazek i opowiedz, co zrobił Jehowa, zeby wojsko ˙ Gedeona składało si tylko z trzystu zołnierzy. ˙ 5. Jak Gedeon przygotował do walki swoich trzystu zołnierzy i w ja´ ´ ki sposob pokonali wrogow? Pytania dodatkowe: ´ 1. Przeczytaj Sdziow 6:36-40. (a) Jak Gedeon upewnił si co do woli Jehowy? (b) Jak my dzisiaj ustalamy, co jest wol Jehowy? (Prz. 2:3-6; Mat. 7:7-11; 2 Tym. 3:16, 17) ´ 2. Przeczytaj Sdziow 7:1-25. ´ ´ ˙ ´ (a) Czego mozemy si nauczyc od trzystu wojownikow, ktorzy ´ ˙ w przeciwienstwie do swych nieostroznych towarzyszy byli czujni? (Sdz. 7:3, 6; Rzym. 13:11, 12; Efez. 5:15-17) ´ ˙ (b) Jak — wzorem trzystu zołnierzy, ktorzy uczyli si, patrzc ˙ ´ na Gedeona’ — mozemy si uczyc od Wikszego Gedeona, Jezusa Chrystusa? (Sdz. 7:17; Mat. 11:29, 30; 28:19, 20; 1 Piotra 2:21) ´ ´ ˙ (c) Jak Ksiga Sdziow 7:21 pomaga nam cieszyc si z kazdego zadania w organizacji Jehowy? (1 Kor. 4:2; 12:14-18; Jak. 4:10) ´ 3. Przeczytaj Sdziow 8:1-3. ´ ˙ ´ Czego o rozwizywaniu nieporozumien mozemy si nauczyc ze spo´ sobu, w jaki Gedeon załagodził spor z Efraimitami? (Prz. 15:1; Mat. 5:23, 24; Łuk. 9:48) ´ ´ Opowiesc 53 Obietnica Jeftego ˙ 1. Kim był Jefte? W jakich zył czasach? 2. Co Jefte obiecał Jehowie? 3. Dlaczego Jefte si zmartwił, kiedy po zwycistwie nad Ammoni´ tami wrocił do domu? ´ 4. Co powiedziała corka Jeftego, gdy usłyszała o obietnicy ojca? ´ 5. Za co lud kochał cork Jeftego? Pytania dodatkowe: ´ 1. Przeczytaj Sdziow 10:6-18. ´ ´ Jak przestrog powinny byc dla nas dzieje niewiernosci Izraela wobec Jehowy? (Sdz. 10:6, 15, 16; Rzym. 15:4; Obj. 2:10) ´ 2. Przeczytaj Sdziow 11:1-11, 29-40. ´ ˙ (a) Skd wiemy, ze spełnienie obietnicy Jeftego o ofiarowaniu corki „na całopalenie” nie polegało na spaleniu jej w ogniu? (Sdz. 11:31; Kapł. 16:24; Powt. Pr. 18:10, 12) ´ ˙ (b) W jakim sensie Jefte złozył sw cork na ofiar? ´ ´ ˙ ´ (c) Czego mozemy si nauczyc z tego, jak Jefte traktował swoj slub ˙ złozony Jehowie? (Sdz. 11:35, 39; Kazn. 5:4, 5; Mat. 16:24) ´ ´ ˙ ´ (d) Jak przykład corki Jeftego moze pomoc młodym chrzescijanom ˙ w podjciu słuzby pełnoczasowej? (Sdz. 11:36; Mat. 6:33; Filip. 3:8) ´ ´ Opowiesc 54 Najsilniejszy ze wszystkich ludzi 1. Jak miał na imi najsilniejszy ze wszystkich ludzi? Skd miał tak sił? ´ 2. Czy widzisz na obrazku, co Samson zrobił kiedys z wielkim lwem? ´ ´ 3. Spojrz na drugi obrazek: Jaki sekret Samson zdradza własnie ´ Dalili? Jak to pomogło Filistynom złapac Samsona? ˙ 4. Jak to si stało, ze Samson zginł razem z trzema tysicami Fi´ listynow? Pytania dodatkowe: ´ 1. Przeczytaj Sdziow 13:1-14. ˙ Jaki przykład dali wszystkim rodzicom Manoach i jego zona? (Sdz. 13:8; Ps. 127:3; Efez. 6:4) ´ 2. Przeczytaj Sdziow 14:5-9 i 15:9-16. ´ (a) Co o działaniu switego ducha Jehowy dowiadujemy si z opi´ ´ sow tego, jak Samson usmiercił lwa, porozrywał krpujce go no˙ we powrozy i szczk osła zabił tysic mzczyzn? ´ (b) Jak dzisiaj pomaga nam duch swity? (Sdz. 14:6; 15:14; Zach. 4:6; Dzieje 4:31) ´ 3. Przeczytaj Sdziow 16:18-31. Jakie skutki miało dla Samsona przebywanie w złym towarzystwie ˙ ´ i jakie wnioski mozemy z tego wycignc? (Sdz. 16:18, 19; 1 Kor. 15:33) ´ ´ Opowiesc 55 ˙ Mały chłopiec słuzy Bogu 1. Jak ma na imi ten mały chłopczyk na obrazku? Kim s ci ludzie obok niego? 2. O co Anna modliła si, kiedy pewnego dnia przyszła do przybytku? Czy Jehowa jej wysłuchał? ˙ ´ 3. Ile lat miał Samuel, gdy zaczł słuzyc Jehowie w Jego przybyt˙ ku? Co mama Samuela robiła dla niego kazdego roku? ´ 4. Jak nazywali si synowie Helego i jakimi byli ludzmi? ´ ´ ´ 5. Jak Jehowa wołał Samuela? Jak wiadomosc Bog mu przekazał? ˙ 6. Kim z czasem został Samuel? Co si wydarzyło, gdy był juz stary? Pytania dodatkowe: 1. Przeczytaj 1 Samuela 1:1-28. (a) Jaki przykład dał ojcom Elkana pod wzgldem przewodzenia rodzinie w czystym wielbieniu Boga? (1 Sam. 1:3, 21; Mat. 6:33; Filip. 1:10) ˙ (b) Czego uczy nas to, jak Anna radziła sobie z cizkim zmartwieniem? (1 Sam. 1:10, 11; Ps. 55:22; Rzym. 12:12) 2. Przeczytaj 1 Samuela 2:11-36 i 3:1-18. ´ ˙ ˙ Jak Heli pokazał, ze swych synow darzy wikszym szacunkiem niz ˙ Jehow, i jakim jest to dla nas ostrzezeniem? (1 Sam. 2:22-24, 27, 29; Powt. Pr. 21:18-21; Mat. 10:36, 37) 3. Przeczytaj 1 Samuela 4:16-18. ´ Jakie cztery złe wiesci nadeszły z pola bitwy i co si wtedy stało z Helim? 4. Przeczytaj 1 Samuela 8:4-9. ˙ ˙ Jak Izraelici zniewazyli Jehow i jak my dzisiaj mozemy w przeci´ ´ ´ ˙ wienstwie do nich lojalnie popierac Krolestwo Boze? (1 Sam. 8:5, 7; Jana 17:16; Jak. 4:4) ´ ´ Opowiesc 56 ´ Saul — pierwszy krol Izraela 1. Popatrz na obrazek: Co robi tutaj Samuel i dlaczego? 2. Dlaczego Saul podobał si Jehowie? Jakim był człowiekiem? 3. Jak miał na imi syn Saula? W czym pomagał Izraelitom? ˙ ´ 4. Dlaczego Saul złozył ofiar, zamiast poczekac z tym na Samuela? ´ ˙ ´ 5. Czego mozemy si nauczyc z dziejow Saula? Pytania dodatkowe: 1. Przeczytaj 1 Samuela 9:15-21 i 10:17-27. ´ ´ ˙ Jak skromnosc powstrzymała Saula od nierozwaznego działania, ˙ ˙ gdy pewni ludzie wyrazali si o nim lekcewazco? (1 Sam. 9:21; 10: 21, 22, 27; Prz. 17:27) 2. Przeczytaj 1 Samuela 13:5-14. Jaki grzech popełnił Saul w Gilgal? (1 Sam. 10:8; 13:8, 9, 13) 3. Przeczytaj 1 Samuela 15:1-35. ˙ ´ (a) Jakiego cizkiego grzechu dopuscił si Saul w zwizku z Aga´ ´ giem, krolem Amalekitow? (1 Sam. 15:2, 3, 8, 9, 22) ´ ´ ´ ´ (b) Jak Saul probował si usprawiedliwic i zrzucic win na kogos innego? (1 Sam. 15:24) ´ ´ ´ (c) O czym powinnismy pamitac, gdy ktos udziela nam rady? (1 Sam. 15:19-21; Ps. 141:5; Prz. 9:8, 9; 11:2) ´ ´ Opowiesc 57 ´ Bog wybiera Dawida ˙ 1. Jak ma na imi ten młody pasterz na obrazku? Skd wiemy, ze ˙ jest odwazny? 2. Gdzie mieszkał Dawid? Jak nazywał si jego ojciec, a jak dziadek? ´ ´ 3. Dlaczego Jehowa polecił Samuelowi isc do Betlejem, do domu Jessego? ´ 4. Co mowił Samuel, gdy Jesse pokazywał mu po kolei siedmiu ´ swoich synow? 5. Co Jehowa powiedział Samuelowi, kiedy przyszedł Dawid? Pytania dodatkowe: 1. Przeczytaj 1 Samuela 17:34, 35. Jak opisane tu wydarzenia uwypuklaj odwag Dawida i jego zaufanie do Jehowy? (1 Sam. 17:37) 2. Przeczytaj 1 Samuela 16:1-14. (a) Jak słowa Jehowy zapisane w Ksidze 1 Samuela 16:7 pomaga´ ´ ´ ´ ´ j nam zachowywac bezstronnosc i wystrzegac si uprzedzen do ´ kogos z powodu jego wygldu zewntrznego? (Dzieje 10:34, 35; 1 Tym. 2:4) ´ ˙ ´ (b) Jak na przykładzie Saula widac, ze gdy Jehowa odbiera komus ´ ˙ ´ ´ swego switego ducha, jego miejsce moze zajc „jakis zły duch”, to znaczy wewntrzne pragnienie czynienia zła? (1 Sam. 16:14; Mat. 12:43-45; Gal. 5:16) ´ ´ Opowiesc 58 Dawid i Goliat 1. Co wykrzykiwał Goliat przed wojskiem izraelskim? ´ ˙ 2. Jak duzy był Goliat? Jak nagrod krol Saul obiecał człowieko´ wi, ktory zabije Goliata? ´ ´ 3. Co powiedział Dawid, kiedy Saul nie chciał mu pozwolic walczyc z Goliatem? ˙ 4. Jak to, co Dawid odpowiedział Goliatowi, pokazuje, ze bardzo ufał Jehowie? 5. Popatrz na obrazek: Jak Dawid zabił Goliata? Co potem spotka´ ło Filistynow? Pytania dodatkowe: 1. Przeczytaj 1 Samuela 17:1-54. ˙ ´ (a) Dziki czemu Dawid przejawiał odwag i jak mozemy j nasla´ dowac? (1 Sam. 17:37, 45; Efez. 6:10, 11) ´ (b) Dlaczego chrzescijanie powinni podczas gier czy zabaw wystrze´ gac si ducha rywalizacji, jakim odznaczał si Goliat? (1 Sam. 17:8; Gal. 5:26; 1 Tym. 4:8) ´ (c) Jak Dawid dowiodł wiary we wsparcie ze strony Boga? (1 Sam. 17:45-47; 2 Kron. 20:15) ˙ (d) Jak opis tej bitwy pokazuje, ze w gruncie rzeczy nie była to wal´ ka midzy dwiema wrogimi armiami, lecz midzy fałszywymi bostwami a prawdziwym Bogiem, Jehow? (1 Sam. 17:43, 46, 47) ´ ´ (e) Jak ostatek pomazancow wzorem Dawida polega na Jehowie? (1 Sam. 17:37; Jer. 1:17-19; Obj. 12:17) ´ ´ Opowiesc 59 ´ Dlaczego Dawid musi uciekac ´ ´ 1. Czego Saul zaczł zazdroscic Dawidowi? Jak odnosił si do Dawida syn Saula Jonatan? 2. Co si wydarzyło pewnego dnia, gdy Dawid grał Saulowi na harfie? ´ ˙ 3. Pod jakim warunkiem Saul zgodził si dac Dawidowi za zon sw ´ cork Michal? Jak miał nadziej? ´ 4. Spojrz na obrazek: Co Saul zrobił po raz trzeci, kiedy Dawid grał mu na harfie? ´ ˙ 5. Jak Michal pomogła Dawidowi uratowac zycie? Co działo si z Dawidem przez siedem nastpnych lat? Pytania dodatkowe: 1. Przeczytaj 1 Samuela 18:1-30. ´ ´ (a) Jak szczera miłosc łczca Dawida i Jonatana zapowiadała wza´ ´ ´ jemn miłosc „drugich owiec” i „małej trzodki”? (1 Sam. 18:1; Jana 10:16; Łuk. 12:32; Zach. 8:23) ´ ´ (b) Co Ksiga 1 Samuela 18:4 mowi o tym, jak Jonatan — ktory nor´ malnie zostałby nastpc Saula — podporzdkował si krolowi wybranemu przez Boga? ´ ˙ ´ ´ ˙ ´ (c) Jak na przykładzie Saula widac, ze zazdrosc moze doprowadzic ˙ do cizkiego grzechu, i jak jest to dla nas przestrog? (1 Sam. 18: 7-9, 25; Jak. 3:14-16) 2. Przeczytaj 1 Samuela 19:1-17. ˙ Jak Jonatan ryzykował własne zycie, wypowiadajc słowa zapisane w Ksidze 1 Samuela 19:4, 5? (1 Sam. 19:1, 6) ´ ´ Opowiesc 60 Dawid i Abigail ´ 1. Popatrz na obrazek: Jak ma na imi kobieta, ktora stoi naprzeciw Dawida? Jak była osob? 2. Kim był Nabal? ´ ´ ˙ 3. Dlaczego Dawid wysłał posłancow, zeby poprosili Nabala o jedzenie? ´ 4. Co Nabal odpowiedział posłancom Dawida? Co zrobił Dawid, gdy o tym usłyszał? ˙ 5. Jak Abigail pokazała, ze jest mdr kobiet? Pytania dodatkowe: 1. Przeczytaj 1 Samuela 22:1-4. ´ Jak za przykładem rodziny Dawida chrzescijanie powinni si wza´ jemnie wspierac? (Prz. 17:17; 1 Tes. 5:14) 2. Przeczytaj 1 Samuela 25:1-43. (a) Dlaczego Nabala opisano tak pogardliwie? (1 Sam. 25:2-5, 10, 14, 21, 25) ˙ ´ ´ (b) Czego zamzne chrzescijanki mog si nauczyc od Abigail? (1 Sam. 25:32, 33; Prz. 31:26; Efez. 5:24) ´ ´ ´ (c) Od jakich dwoch złych czynow udało si Abigail powstrzymac Dawida? (1 Sam. 25:31, 33; Rzym. 12:19; Efez. 4:26) ´ ˙ (d) Jak reakcja Dawida na słowa Abigail pomaga dzis mzczyznom ´ ´ odnosic si do kobiet w sposob podobajcy si Jehowie? (Dzieje 21: 8, 9; Rzym. 2:11; 1 Piotra 3:7) ´ ´ Opowiesc 61 ´ Dawid zaczyna panowac 1. Co zrobili Dawid i Abiszaj, kiedy Saul spał w swoim obozie? 2. O co Dawid spytał Saula? 3. Co zrobił Dawid, gdy rozstał si z Saulem? ˙ ´ ´ 4. Dlaczego Dawid ułozył pikn, smutn piesn? ´ 5. Ile lat miał Dawid, kiedy zaczł panowac w Hebronie? Jak mieli ´ na imi niektorzy synowie Dawida? ´ ´ 6. Z jakiego miasta Dawid pozniej panował nad Izraelem? Pytania dodatkowe: 1. Przeczytaj 1 Samuela 26:1-25. ´ (a) Co Ksiga 1 Samuela 26:11 mowi o stosunku Dawida do porzdku teokratycznego? (Ps. 37:7; Rzym. 13:2) (b) Jak słowa Dawida z Ksigi 1 Samuela 26:23 pomagaj nam za´ ´ ´ chowac własciwe nastawienie, gdy usilnie staramy si okazywac ´ ˙ ´ ´ ´ komus lojaln zyczliwosc, a spotykamy si z niewdzicznosci? ´ (1 Krol. 8:32; Ps. 18:20) 2. Przeczytaj 2 Samuela 1:26. ´ ´ ´ ˙ Jak dzis chrzescijanie mog darzyc si nawzajem tak „zarliw mi´ łosci”, jaka łczyła Dawida z Jonatanem? (1 Piotra 4:8; Kol. 3:14; 1 Jana 4:12) 3. Przeczytaj 2 Samuela 5:1-10. ´ ˙ ´ (a) Ile lat krolował Dawid i na jakie okresy mozna podzielic jego panowanie? (2 Sam. 5:4, 5) (b) Dziki czemu Dawid „stawał si coraz wikszy” i o czym to nam ´ dzis przypomina? (2 Sam. 5:10; 1 Sam. 16:13; 1 Kor. 1:31; Filip. 4:13) ´ ´ Opowiesc 62 Kłopoty w domu Dawida 1. Co dziki pomocy Jehowy nareszcie stało si z krain Kanaan? 2. Kogo zobaczył Dawid pewnego wieczoru, gdy odpoczywał na dachu swojego pałacu? 3. Dlaczego Jehowa bardzo rozgniewał si na Dawida? ´ ˙ 4. Spojrz na obrazek: Kogo Jehowa wysłał, zeby powiedział Dawi˙ dowi, jak cizko zgrzeszył? Przed czym ten człowiek ostrzegł Dawida? 5. Jakie kłopoty miał potem Dawid? ´ 6. Kto został krolem Izraela po Dawidzie? Pytania dodatkowe: 1. Przeczytaj 2 Samuela 11:1-27. ´ ´ ˙ (a) Jak ochron jest dla nas gorliwosc w słuzbie dla Jehowy? (b) Jak doszło do grzechu Dawida i jak to stanowi przestrog dla dzisiejszych sług Jehowy? (2 Sam. 11:2; Mat. 5:27-29; 1 Kor. 10:12; Jak. 1:14, 15) 2. Przeczytaj 2 Samuela 12:1-18. ´ (a) Czego starsi zboru i rodzice mog si nauczyc ze sposobu, w jaki Natan zganił Dawida? (2 Sam. 12:1-4; Prz. 12:18; Mat. 13:34) (b) Dlaczego Jehowa okazał Dawidowi miłosierdzie? (2 Sam. 12:13; Ps. 32:5; 2 Kor. 7:9, 10) ´ ´ Opowiesc 63 ´ Mdry krol Salomon 1. O co Jehowa spytał Salomona? Co Salomon odpowiedział? ´ ˙ 2. Co Jehowa obiecał dac Salomonowi, poniewaz spodobała Mu si ´ jego odpowiedz? ´ 3. Jaki wielki kłopot miały dwie kobiety, ktore przyszły do Salomona? 4. Popatrz na obrazek: Jak Salomon rozwizał ten problem? ˙ 5. Jak zyło si ludziom pod panowaniem Salomona? Dlaczego? Pytania dodatkowe: ´ ´ 1. Przeczytaj 1 Krolow 3:3-28. ´ ´ ´ (a) Czego ze szczerych słow Salomona z Ksigi 1 Krolow 3:7 mog ´ ´ ˙ ´ ´ si nauczyc mzczyzni, ktorzy pełni dzis odpowiedzialne funkcje ˙ w organizacji Bozej? (Ps. 119:105; Prz. 3:5, 6) ´ ´ ˙ (b) Jak na przykładzie prosby Salomona widac, o co mozna si mod´ ´ lic? (1 Krol. 3:9, 11; Prz. 30:8, 9; 1 Jana 5:14) ´ (c) Co rozwizanie sporu midzy dwiema kobietami mowi nam o przyszłym panowaniu Wikszego Salomona — Jezusa Chrystusa? ´ (1 Krol. 3:28; Izaj. 9:6, 7; 11:2-4) ´ ´ 2. Przeczytaj 1 Krolow 4:29-34. ´ (a) Jak Jehowa odpowiedział na prosb Salomona o posłuszne ser´ ce? (1 Krol. 4:29) ´ ´ ˙ (b) Jak powinnismy si zapatrywac na studiowanie Słowa Bozego, ´ ´ ´ pamitajc o wysiłkach ludzi, ktorzy pragnli słuchac mdrosci ´ Salomona? (1 Krol. 4:29, 34; Jana 17:3; 2 Tym. 3:16) ´ ´ Opowiesc 64 ´ Salomon buduje swityni ´ 1. Jak długo Salomon budował swityni Jehowy? Dlaczego kosz˙ towała duzo pienidzy? ´ ´ ´ 2. Ile głownych pomieszczen było w swityni? Co stało w dalszym pomieszczeniu? ´ ˙ 3. Co Salomon powiedział w modlitwie, gdy switynia była juz gotowa? ˙ ´ 4. Jak Jehowa pokazał, ze z przyjemnosci wysłuchał modlitwy Salomona? ´ ˙ 5. Do czego namowiły Salomona jego zony? Jaki wtedy stał si Salomon? 6. Co powiedział Jehowa do Salomona, gdy si na niego rozgniewał? Pytania dodatkowe: 1. Przeczytaj 1 Kronik 28:9, 10. ´ ´ ´ O co powinnismy codziennie zabiegac, biorc pod uwag wypowiedz Dawida z Ksigi 1 Kronik 28:9, 10? (Ps. 19:14; Filip. 4:8, 9) 2. Przeczytaj 2 Kronik 6:12-21, 32-42. ˙ ˙ (a) Jak Salomon wykazał, ze zadna budowla wzniesiona przez ´ ˙ człowieka nie pomiesci Boga Najwyzszego? (2 Kron. 6:18; Dzieje 17:24, 25) (b) Czego ucz nas o Jehowie słowa Salomona zapisane w Ksidze 2 Kronik 6:32, 33? (Dzieje 10:34, 35; Gal. 2:6) 3. Przeczytaj 2 Kronik 7:1-5. ´ Skoro Izraelici zaczli wysławiac Jehow na widok Jego chwały, to ´ ´ ´ jak na nas dzisiaj powinno wpływac rozmyslanie o błogosławien´ ´ stwach, ktore Jehowa zlewa na swoj lud? (2 Kron. 7:3; Ps. 22:22; 34:1; 96:2) ´ ´ 4. Przeczytaj 1 Krolow 11:9-13. ˙ ˙ ˙ ´ Jak zycie Salomona pokazuje, ze wazne jest, by pozostac wiernym ´ ´ do konca? (1 Krol. 11:4, 9; Mat. 10:22; Obj. 2:10) ´ ´ Opowiesc 65 ´ Krolestwo izraelskie zostaje podzielone ˙ ´ 1. Jak nazywaj si dwaj mzczyzni na obrazku? Kim oni s? 2. Co Achijasz zrobił ze swoim płaszczem? Co to oznaczało? ´ ´ 3. Co Salomon probował zrobic Jeroboamowi? ´ ´ ˙ 4. Dlaczego dziesic plemion postanowiło, ze ich krolem bdzie Jeroboam? ´ ´ 5. Czemu Jeroboam kazał zrobic dwa złote cielce? Do czego wkrotce doszło w jego kraju? ´ 6. Co si w tym czasie działo z krolestwem dwuplemiennym i ze ´ swityni Jehowy w Jerozolimie? Pytania dodatkowe: ´ ´ 1. Przeczytaj 1 Krolow 11:26-43. Jakim człowiekiem był Jeroboam i co Jehowa mu obiecał, pod wa´ ˙ runkiem ze bdzie przestrzegał Jego praw? (1 Krol. 11:28, 38) ´ ´ 2. Przeczytaj 1 Krolow 12:1-33. ˙ ´ (a) Czego o naduzywaniu władzy mog nauczyc si rodzice i starsi ´ zboru, analizujc zły przykład Rechoboama? (1 Krol. 12:13; Kazn. 7:7; 1 Piotra 5:2, 3) ˙ ´ (b) Gdzie dzisiejsza młodziez powinna szukac godnych zaufania ´ ´ ˙ wskazowek, gdy podejmuje wazne decyzje? (1 Krol. 12:6, 7; Prz. 1:8, 9; 2 Tym. 3:16, 17; Hebr. 13:7) ´ ´ ˙ ´ (c) Co skłoniło Jeroboama do załozenia dwoch osrodkow kultu ciel´ ca i dlaczego swiadczyło to o zupełnym braku wiary w Jehow? ´ (1 Krol. 11:37; 12:26-28) ´ (d) Kto doprowadził krolestwo dziesicioplemienne do buntu prze´ ciw prawdziwemu Bogu? (1 Krol. 12:32, 33) ´ ´ Opowiesc 66 ´ Zła krolowa Jezebel 1. Kim była Jezebel? ´ 2. Dlaczego pewnego dnia krol Achab nie miał humoru? ˙ ´ ˙ 3. Co zrobiła Jezebel, zeby zdobyc dla swojego mza winnic Nabota? ´ 4. Komu Jehowa kazał ukarac Jezebel? 5. Popatrz na obrazek: Co si wydarzyło, gdy Jehu przyjechał do pałacu Jezebel? Pytania dodatkowe: ´ ´ 1. Przeczytaj 1 Krolow 16:29-33 i 18:3, 4. ´ ´ ´ Jaka sytuacja panowała w Izraelu za czasow krola Achaba? (1 Krol. 14:9) ´ ´ 2. Przeczytaj 1 Krolow 21:1-16. ´ ´ (a) Jak Nabot dowiodł odwagi oraz lojalnosci wobec Jehowy? ´ (1 Krol. 21:1-3; Kapł. 25:23-28) ˙ (b) Jakie wnioski dotyczce radzenia sobie z rozczarowaniem moz´ ´ na wycignc z historii Achaba? (1 Krol. 21:4; Rzym. 5:3-5) ´ ´ 3. Przeczytaj 2 Krolow 9:30-37. ˙ ´ ´ Czego mozemy si nauczyc z gorliwosci Jehu w spełnianiu woli ´ Jehowy? (2 Krol. 9:4-10; 2 Kor. 9:1, 2; 2 Tym. 4:2) ´ ´ Opowiesc 67 Jak Jehoszafat zaufał Jehowie ˙ 1. Kim był Jehoszafat i w jakim czasie zył? 2. Dlaczego Izraelici si bali? Co wielu z nich zrobiło? 3. Jak Jehowa odpowiedział na modlitw Jehoszafata? 4. Co sprawił Jehowa, zanim doszło do bitwy? ˙ ´ 5. Czego mozemy si nauczyc z przykładu Jehoszafata? Pytania dodatkowe: 1. Przeczytaj 2 Kronik 20:1-30. ´ ˙ (a) Jak Jehoszafat pokazał, co powinni czynic wierni słudzy Bozy ˙ w obliczu zagrozenia? (2 Kron. 20:12; Ps. 25:15; 62:1) ´ (b) Skoro Jehowa zawsze przekazuje ludziom informacje przez swoj ´ kanał łcznosci, to kim posługuje si obecnie? (2 Kron. 20:14, 15; Mat. 24:45-47; Jana 15:15) ˙ (c) Pod jakim wzgldem znajdziemy si w podobnym połozeniu jak Jehoszafat, gdy Jehowa rozpocznie „wojn wielkiego dnia Boga Wszechmocnego”? (2 Kron. 20:15, 17; 32:8; Obj. 16:14, 16) ´ ´ ´ (d) Jaki wkład w ogolnoswiatowe dzieło głoszenia maj dzis wzo´ rem Lewitow pionierzy i misjonarze? (2 Kron. 20:19; Rzym. 10:13-15; 2 Tym. 4:2) ´ ´ Opowiesc 68 ´ ˙ Dwaj chłopcy, ktorzy ozyli 1. Kim s te trzy osoby na obrazku? Co si przydarzyło temu chłopcu? 2. O co Eliasz prosił Boga dla tego chłopca i co si potem wydarzyło? 3. Jak miał na imi pomocnik Eliasza? 4. Dlaczego kobieta z Szunem przyprowadziła Elizeusza do swojego domu? ˙ 5. Co zrobił Elizeusz i co si wtedy stało z niezywym dzieckiem? 6. Jak moc Jehowa pokazał przez Eliasza i Elizeusza? Pytania dodatkowe: ´ ´ 1. Przeczytaj 1 Krolow 17:8-24. ´ ´ (a) Jak zostały wyprobowane posłuszenstwo i wiara Eliasza? ´ (1 Krol. 17:9; 19:1-4, 10) ˙ ´ (b) Dlaczego wiar wdowy z Carefat mozna uznac za wyjtkow? ´ (1 Krol. 17:12-16; Łuk. 4:25, 26) ´ ˙ ´ ´ (c) Jak przezycia wdowy z Carefat potwierdzaj prawdziwosc słow Jezusa zapisanych w Ewangelii według Mateusza 10:41, 42? ´ (1 Krol. 17:10-12, 17, 23, 24) ´ ´ 2. Przeczytaj 2 Krolow 4:8-37. ´ ´ ´ (a) Czego o goscinnosci uczymy si od Szunamitki? (2 Krol. 4:8; Łuk. 6:38; Rzym. 12:13; 1 Jana 3:17) ˙ ´ ˙ ´ ´ ˙ (b) Jak dzisiaj mozemy okazywac zyczliwosc sługom Bozym? (Dzieje 20:35; 28:1, 2; Gal. 6:9, 10; Hebr. 6:10) ´ ´ Opowiesc 69 Mała dziewczynka pomaga wielkiemu wodzowi ´ 1. Co ta dziewczynka na obrazku mowi do tej pani? 2. Kim jest ta pani? Co ta dziewczynka robi w jej domu? 3. Co Elizeusz przez swojego sług polecił Naamanowi? Dlaczego Naaman si rozgniewał? 4. Co si stało, kiedy Naaman posłuchał swoich sług? ´ 5. Dlaczego Elizeusz nie przyjł darow od Naamana? Jak jednak postpił Gechazi? ˙ ´ 6. Co spotkało Gechaziego? Czego mozemy si z tego nauczyc? Pytania dodatkowe: ´ ´ 1. Przeczytaj 2 Krolow 5:1-27. ˙ (a) Jaki przykład dała dzisiejszej młodziezy mała Izraelitka? ´ (2 Krol. 5:3; Ps. 8:2; 148:12, 13) ´ ˙ ´ (b) Dlaczego warto miec w pamici przezycia Naamana, gdy ktos ´ udziela nam rady biblijnej? (2 Krol. 5:15; Hebr. 12:5, 6; Jak. 4:6) ´ ˙ ´ (c) Jakie wnioski mozemy wycignc z porownania postawy Elize´ usza i Gechaziego? (2 Krol. 5:9, 10, 14-16, 20; Mat. 10:8; Dzieje 5:1-5; 2 Kor. 2:17) ´ ´ Opowiesc 70 Jonasz i wielka ryba 1. Kim był Jonasz? Jakie polecenie dostał od Jehowy? ´ ´ ´ 2. Co zrobił Jonasz, gdy nie chciał pojsc tam, gdzie mu kazał Jehowa? ´ ´ ˙ 3. Jak Jonasz radził postpic marynarzom, zeby burza si skonczyła? 4. Czy widzisz na obrazku, co si stało, gdy Jonasz znalazł si w wodzie? 5. Jak długo Jonasz przebywał w brzuchu wielkiej ryby? Co tam robił? 6. Dokd poszedł Jonasz, kiedy ryba go wypluła? Co pokazuje nam ta historia? Pytania dodatkowe: 1. Przeczytaj Jonasza 1:1-17. ´ Najwyrazniej jak Jonasz zapatrywał si na zlecone mu zadanie głoszenia w Niniwie? (Jon. 1:2, 3; Prz. 3:7; Kazn. 8:12) 2. Przeczytaj Jonasza 2:1, 2, 10. ˙ ˙ Jak przezycia Jonasza upewniaj nas, ze Jehowa wysłuchuje naszych modlitw? (Ps. 22:24; 34:6; 1 Jana 5:14) 3. Przeczytaj Jonasza 3:1-10. ˙ ˙ (a) Jakim pokrzepieniem jest dla nas to, ze chociaz Jonasz pocztkowo nie wywizał si ze swego zadania, Jehowa dalej si nim posługiwał? (Ps. 103:14; 1 Piotra 5:10) ´ ´ (b) Jak dzieje Jonasza i mieszkancow Niniwy stanowi dla nas przestrog przed pochopnym osdzaniem ludzi na naszym terenie? (Jon. 3:6-9; Kazn. 11:6; Dzieje 13:48) ´ ´ Opowiesc 71 ´ Bog obiecuje raj ´ ˙ 1. Kim był Izajasz i kiedy zył? O czym mowił mu Jehowa? 2. Co znaczy słowo „raj”? Co nam si przypomina, gdy słyszymy o raju? ´ 3. Jak Jehowa kazał Izajaszowi opisac przyszły raj? ´ 4. Dlaczego Adam i Ewa stracili swoj pikny dom? ´ 5. Co Jehowa obiecuje ludziom, ktorzy Go kochaj? Pytania dodatkowe: 1. Przeczytaj Izajasza 11:6-9. ´ ´ ˙ ´ (a) Jak Słowo Boze przedstawia pokoj, ktory w nowym swiecie b´ dzie panował midzy ludzmi a zwierztami? (Ps. 148:10, 13; Izaj. 65:25; Ezech. 34:25) ´ (b) Jak proroctwo Izajasza spełnia si dzis w sensie duchowym ´ ´ ˙ wsrod ludu Bozego? (Rzym. 12:2; Efez. 4:23, 24) ´ ´ (c) Czyj zasług s przemiany, ktore zachodz teraz w osobowosci ´ ˙ ´ ´ roznych ludzi i bd zachodzic w nowym swiecie? (Izaj. 48:17, 18; Gal. 5:22, 23; Filip. 4:7) 2. Przeczytaj Objawienie 21:3, 4. ˙ ´ ˙ (a) Jak na podstawie Biblii mozna wykazac, ze wzmianka o prze´ ´ bywaniu Boga wsrod ludzi ma znaczenie symboliczne, a nie literalne? (Kapł. 26:11, 12; 2 Kron. 6:18; Izaj. 66:1; Obj. 21:2, 3, 22-24) ´ ´ (b) Jakie przyczyny łez i bolu maj zniknc? (Łuk. 8:49-52; Rzym. 8:21, 22; Obj. 21:4) ´ ´ Opowiesc 72 ´ ´ Bog pomaga krolowi Ezechiaszowi 1. Kim jest ten człowiek na obrazku? Co grozi jego krajowi? ˙ 2. Jakie listy Ezechiasz połozył przed Bogiem? O co si modlił? ´ ´ ´ 3. Jakim krolem był Ezechiasz i jak wiadomosc od Jehowy przekazał mu prorok Izajasz? 4. Co anioł Jehowy zrobił z Asyryjczykami, jak to widzimy na obrazku? ´ ´ 5. Co si działo w krolestwie dwuplemiennym po smierci Ezechiasza? Pytania dodatkowe: ´ ´ 1. Przeczytaj 2 Krolow 18:1-36. ´ ´ ´ (a) W jaki sposob rabszak, przedstawiciel Asyryjczykow, probował ´ ´ ´ ´ osłabic wiar Izraelitow? (2 Krol. 18:19, 21; Wyjscia 5:2; Ps. 64:3) ´ (b) Jak Swiadkowie Jehowy wzoruj si na Ezechiaszu w kontak´ tach z przeciwnikami? (2 Krol. 18:36; Ps. 39:1; Prz. 26:4; 2 Tym. 2:24) ´ ´ 2. Przeczytaj 2 Krolow 19:1-37. ´ ´ (a) Jak obecnie lud Jehowy nasladuje Ezechiasza w razie trudnos´ ci? (2 Krol. 19:1, 2; Prz. 3:5, 6; Hebr. 10:24, 25; Jak. 5:14, 15) ´ ´ ´ (b) Jak potrojn klsk poniosł krol Sancherib i kogo proroczo wy´ ˙ obrazał? (2 Krol. 19:32, 35, 37; Obj. 20:2, 3) ´ ´ 3. Przeczytaj 2 Krolow 21:1-6, 16. ˙ ´ ˙ ˙ Dlaczego mozna powiedziec, ze Manasses nalezał do najgorszych ´ ´ krolow, jacy panowali w Jerozolimie? (2 Kron. 33:4-6, 9) ´ ´ Opowiesc 73 ´ Ostatni dobry krol w Izraelu ´ ´ 1. Ile lat miał Jozjasz, kiedy został krolem? Co zaczł robic po siedmiu latach panowania? 2. Popatrz na pierwsz ilustracj: Co Jozjasz i jego słudzy tutaj robi? ´ 3. Co znalazł arcykapłan w czasie odnawiania swityni? 4. Dlaczego Jozjasz rozdarł swoje szaty? ´ ´ 5. Jak wiadomosc od Jehowy przekazała Jozjaszowi prorokini Chulda? Pytania dodatkowe: 1. Przeczytaj 2 Kronik 34:1-28. ´ ´ (a) Jaki przykład dał Jozjasz tym, ktorzy mieli trudne dziecinstwo? (2 Kron. 33:21-25; 34:1, 2; Ps. 27:10) ˙ (b) Jakie wazne działania na rzecz religii prawdziwej podjł Joz´ jasz w osmym, dwunastym i osiemnastym roku swego panowania? (2 Kron. 34:3, 8) (c) Jakie wnioski dotyczce dbania o miejsca wielbienia Boga mo´ ´ ˙ ´ zemy wycignc z poczynan krola Jozjasza i arcykapłana Chilkiasza? (2 Kron. 34:9-13; Prz. 11:14; 1 Kor. 10:31) ´ ´ Opowiesc 74 ˙ Odwazny prorok ˙ 1. Kim jest ten mzczyzna na obrazku? ´ ˙ ´ 2. Co pomyslał Jeremiasz, kiedy si dowiedział, ze ma byc prorokiem? Co jednak obiecał mu Jehowa? ˙ 3. Co Jeremiasz wciz powtarzał ludowi? ´ ´ ˙ 4. Jak kapłani probowali zmusic Jeremiasza, zeby nie prorokował? ˙ Jak Jeremiasz pokazał, ze si nie przestraszył? ´ ´ 5. Do czego doszło, gdy Izraelici nie przestali zle postpowac? Pytania dodatkowe: 1. Przeczytaj Jeremiasza 1:1-8. ˙ ´ ˙ (a) Co sprawia, ze ktos nadaje si do słuzby dla Jehowy, jak to wi´ dac na przykładzie Jeremiasza? (2 Kor. 3:5, 6) ´ ˙ (b) Jak zacht dla dzisiejszych młodych chrzescijan s przezycia Jeremiasza? (Kazn. 12:1; 1 Tym. 4:12) 2. Przeczytaj Jeremiasza 10:1-5. ˙ ´ Jakim dobitnym przykładem posłuzył si Jeremiasz, by wykazac ˙ bezsens polegania na bozkach? (Jer. 10:5; Izaj. 46:7; Hab. 2:19) 3. Przeczytaj Jeremiasza 26:1-16. ´ (a) Jak ostatek, ogłaszajcy dzis ostrzegawcze ordzie, bierze sobie do serca polecenie Jehowy dane Jeremiaszowi: „Nie ujmij ani jednego słowa”? (Jer. 26:2; Powt. Pr. 4:2; Dzieje 20:27) ´ ´ ´ (b) Jaki wzor dał Jeremiasz dzisiejszym Swiadkom, ktorzy ob´ ´ ´ ˙ wieszczaj wsrod narodow ostrzezenie od Jehowy? (Jer. 26:8, 12, 14, 15; 2 Tym. 4:1-5) ´ ´ 4. Przeczytaj 2 Krolow 24:1-17. ´ ´ Jakie straszne skutki pocignła za sob niewiernosc Judy wobec ´ Jehowy? (2 Krol. 24:2-4, 14) ´ ´ Opowiesc 75 Czterej chłopcy w Babilonie 1. Jak si nazywaj ci czterej chłopcy na obrazku? Dlaczego przebywaj w Babilonie? ´ 2. Jakie plany miał Nebukadneccar wobec tych chłopcow? Co rozkazał swoim sługom? 3. O jakie jedzenie i picie poprosił Daniel dla siebie i swoich trzech ´ przyjacioł? 4. Jak wygldali Daniel i jego trzej przyjaciele po dziesiciu dniach ´ jedzenia warzyw, gdy ich porownano z pozostałymi chłopcami? ˙ 5. Jak do tego doszło, ze Daniel i jego przyjaciele dostali si do pa´ ´ ´ łacu krola? W czym byli lepsi od kapłanow i mdrcow? Pytania dodatkowe: 1. Przeczytaj Daniela 1:1-21. ´ ´ ´ (a) Na jaki wysiłek musimy si zdobywac, jesli chcemy opierac si ˙ ´ ´ pokusom i przezwycizac słabosci? (Dan. 1:8; Rodz. 39:7, 10; Gal. 6:9) ´ ´ ˙ ´ (b) Jakie proby przechodz dzis młodzi z powodu roznych pokus ´ ´ ´ ´ i naciskow, by korzystac z rzeczy, ktore mog si wydawac atrak´ cyjne niczym krolewskie przysmaki’? (Dan. 1:8; Prz. 20:1; 2 Kor. 6:17 do 7:1) ´ (c) Co pomaga zrozumiec biblijna relacja o czterech młodych Heb´ ´ rajczykach, jesli chodzi o zdobywanie swieckiego wykształcenia? (Dan. 1:20; Izaj. 54:13; 1 Kor. 3:18-20) ´ ´ Opowiesc 76 Jerozolima zostaje zburzona ´ ´ 1. Co si dzieje z Jerozolim i Izraelitami, ktorych widac na obrazku? 2. Kim był Ezechiel? Jakie straszne rzeczy pokazał mu Jehowa? ´ 3. Co zapowiedział Jehowa Izraelitom, ktorzy nie mieli dla Niego szacunku? ´ 4. Co zrobili Babilonczycy, kiedy Izraelici zbuntowali si przeciw´ ko krolowi Nebukadneccarowi? ´ ˙ ´ 5. Dlaczego Jehowa pozwolił, zeby Izraelitow spotkało cos tak okropnego? ˙ 6. Jak doszło do tego, ze ziemia izraelska zrobiła si zupełnie pusta? Jak długo to trwało? Pytania dodatkowe: ´ ´ 1. Przeczytaj 2 Krolow 25:1-26. (a) Kim był Sedekiasz, co go spotkało i jakie proroctwo biblijne speł´ ´ niło si w ten sposob? (2 Krol. 25:5-7; Ezech. 12:13-15) ´ ´ ´ (b) Kogo Jehowa pocignł do odpowiedzialnosci za niewiernosc ´ Izraela? (2 Krol. 25:9, 11, 12, 18, 19; 2 Kron. 36:14, 17) 2. Przeczytaj Ezechiela 8:1-18. ´ ´ ´ ´ ´ Jak chrzescijanstwo nasladuje odstpczych Izraelitow, ktorzy od´ ´ ´ dawali czesc słoncu? (Ezech. 8:16; Izaj. 5:20, 21; Jana 3:19-21; 2 Tym. 4:3) ´ ´ Opowiesc 77 Nie pokłonili si posgowi ´ 1. Jaki rozkaz wydał Nebukadneccar, krol Babilonu? 2. Dlaczego trzej przyjaciele Daniela nie pokłonili si złotemu posgowi? ˙ 3. Jak ci trzej młodzi Izraelici pokazali, ze ufaj Jehowie, gdy ˙ Nebukadneccar jeszcze raz zazdał, by spełnili jego rozkaz? ´ ´ 4. Co krol kazał zrobic z Szadrachem, Meszachem i Abed-Negiem? 5. Co Nebukadneccar zobaczył, kiedy zajrzał do pieca? ´ 6. Za co krol wysławiał Boga Szadracha, Meszacha i Abed-Nega? Jaki oni dali nam przykład? Pytania dodatkowe: 1. Przeczytaj Daniela 3:1-30. ´ ´ (a) Jak postaw trzech młodych Hebrajczykow powinni naslado´ ´ ´ ˙ ´ ´ wac wszyscy słudzy Bozy, ktorych lojalnosc jest wystawiana na prob? (Dan. 3:17, 18; Mat. 10:28; Rzym. 14:7, 8) ´ ˙ (b) Jakiej waznej lekcji Jehowa Bog udzielił Nebukadneccarowi? (Dan. 3:28, 29; 4:34, 35) ´ ´ Opowiesc 78 ´ Napis na scianie ´ ´ 1. Co si wydarzyło, gdy na wielkiej uczcie u krola Babilonu gos´ ´ ´ ˙ ´ cie uzywali kielichow i innych naczyn, ktore zabrano ze swityni Jehowy w Jerozolimie? ´ 2. Co Belszaccar obiecał swoim mdrcom? Czy potrafili zrobic to, ´ o co prosił krol? ´ 3. Co poradziła krolowi jego matka? ´ ´ ´ ˙ ´ 4. Jak Daniel wyjasnił krolowi, dlaczego Bog sprawił, ze na scianie pokazał si napis? ´ 5. Jak Daniel wytłumaczył napis na scianie? ´ 6. Co si stało, gdy Daniel jeszcze mowił? Pytania dodatkowe: 1. Przeczytaj Daniela 5:1-31. ´ ˙ ´ ˙ ´ (a) Wyjasnij, jaka zachodzi roznica midzy zbozn bojazni a stra´ ´ chem, ktory ogarnł Belszaccara na widok napisu na scianie. (Dan. 5:6, 7; Ps. 19:9; Rzym. 8:35-39) ´ (b) Jak Daniel dowiodł wielkiej odwagi, gdy przemawiał do Belszaccara i jego dygnitarzy? (Dan. 5:17, 18, 22, 26-28; Dzieje 4:29) (c) Jak 5 rozdział Ksigi Daniela kładzie nacisk na zwierzchni władz Jehowy? (Dan. 4:17, 25; 5:21) ´ ´ Opowiesc 79 Daniel w lwiej jamie 1. Kto to był Dariusz? Jak odnosił si do Daniela? ´ ´ 2. Do czego namowili Dariusza pewni zazdrosni ludzie? 3. Jak zachował si Daniel, gdy usłyszał o nowym prawie? ´ ˙ ˙ ´ 4. Dlaczego Dariusz tak si martwił, ze az nie mogł spac? Co zrobił rano? 5. Co Daniel odpowiedział Dariuszowi? ´ ´ 6. Co spotkało złych ludzi, ktorzy chcieli zabic Daniela? Co Dariusz napisał do wszystkich swoich poddanych? Pytania dodatkowe: 1. Przeczytaj Daniela 6:1-28. (a) Pod jakim wzgldem spisek przeciw przypomina nam ´ Danielowi ´ ´ ˙ ´ proby połozenia kresu działalnosci Swiadkow Jehowy w czasach ˙ nowozytnych? (Dan. 6:7; Ps. 94:20; Izaj. 10:1; Rzym. 8:31) ˙ ´ ´ (b) Jak dzisiejsi słudzy Bozy mog nasladowac Daniela w kwestii ´ posłuszenstwa wobec „władz zwierzchnich”? (Dan. 6:5, 10; Rzym. 13:1; Dzieje 5:29) ˙ ˙ ´ (c) Jak mozemy wzorem Daniela słuzyc Bogu niezachwianie’? (Dan. 6:16, 20; Filip. 3:16; Obj. 7:15) ´ ´ Opowiesc 80 ˙ Lud Bozy odchodzi z Babilonu 1. Popatrz na obrazek i powiedz, co robi Izraelici. ´ 2. Co uczynił Cyrus zgodnie z proroctwem, ktore Jehowa kazał za´ pisac Izajaszowi? ´ ´ ´ ´ 3. Do czego Cyrus zachcił Izraelitow, ktorzy nie mogli wrocic do Jerozolimy? 4. Co Cyrus oddał Izraelitom? 5. Jak długo Izraelici szli do Jerozolimy? 6. Ile lat ziemia izraelska była całkowicie opuszczona? Pytania dodatkowe: 1. Przeczytaj Izajasza 44:28 i 45:1-4. ´ ˙ (a) Jak Jehowa podkreslił, ze proroctwo o Cyrusie na pewno si spełni? (Izaj. 55:10, 11; Rzym. 4:17) ´ ´ (b) Co proroctwo Izajasza o Cyrusie mowi nam o zdolnosci Jehowy ´ Boga do przepowiadania przyszłych wydarzen? (Izaj. 42:9; 45:21; 46:10, 11; 2 Piotra 1:20) 2. Przeczytaj Ezdrasza 1:1-11. ´ ´ ´ Jak za przykładem tych, ktorzy nie mogli wrocic do Jerozolimy, mo´ ˙ ´ ´ ´ ˙ zemy dzis wspomagac rce’ osob bdcych w stanie podjc słuzb pełnoczasow? (Ezd. 1:4, 6; Rzym. 12:13; Kol. 4:12) ´ ´ Opowiesc 81 ´ ˙ ˙ Izraelici ufaj, ze Bog im pomoze ´ ˙ ˙ 1. Jak duzo ludzi wyruszyło w dług podroz z Babilonu do Jerozo´ limy i co tam znalezli? ´ 2. Co zaczli budowac Izraelici po przybyciu na miejsce? Co jednak zrobili ich wrogowie? 3. Kim byli Aggeusz i Zachariasz i do czego zachcali lud? 4. Dlaczego Tattenaj wysłał list do Babilonu? Jak otrzymał odpo´ wiedz? ˙ ´ ´ 5. Co zrobił Ezdrasz, gdy si dowiedział, ze trzeba upikszyc swi˙ tyni Boz? ´ 6. O co modli si Ezdrasz, jak to widzimy na obrazku? Jak Bog odpowiedział na t modlitw? Co nam to pokazuje? Pytania dodatkowe: 1. Przeczytaj Ezdrasza 3:1-13. ˙ ´ ´ ´ ´ Czego nie mozemy zaniechac, gdybysmy znalezli si gdzies, gdzie nie ˙ ma zboru ludu Bozego? (Ezd. 3:3, 6; Dzieje 17:16, 17; Hebr. 13:15) 2. Przeczytaj Ezdrasza 4:1-7. ´ Jak wzorem Zerubbabela lud Jehowy zapatruje si na wspołprac ´ midzywyznaniow? (Wyjscia 34:12; 1 Kor. 15:33; 2 Kor. 6:14-17) 3. Przeczytaj Ezdrasza 5:1-5, 17 i 6:1-22. ˙ ´ (a) Dlaczego przeciwnicy nie byli w stanie uniemozliwic budowy ´ swityni? (Ezd. 5:5; Izaj. 54:17) ´ ˙ ´ (b) Jak postpowanie zydowskich starszych zachca chrzescijanskich starszych do zabiegania o kierownictwo Jehowy w obliczu ´ ´ wrogich działan naszych przeciwnikow? (Ezd. 6:14; Ps. 32:8; Rzym. 8:31; Jak. 1:5) 4. Przeczytaj Ezdrasza 8:21-23, 28-36. ´ Pod jakim wzgldem warto brac przykład z Ezdrasza, zanim podej´ mie si jakies działanie? (Ezd. 8:23; Ps. 127:1; Prz. 10:22; Jak. 4:13-15) ´ ´ Opowiesc 82 Mardocheusz i Estera 1. Kim byli Mardocheusz i Estera? ´ ´ ˙ 2. Dlaczego krol Aswerus chciał miec now zon? Kogo wybrał? ´ 3. Kto to był Haman? Co go bardzo złosciło? 4. Jakie prawo zostało ogłoszone? Co zrobiła Estera, gdy otrzyma´ ´ ła wiadomosc od Mardocheusza? 5. Co spotkało Hamana, a co Mardocheusza? 6. Jak Izraelici zostali uratowani? Pytania dodatkowe: 1. Przeczytaj Estery 2:12-18. ´ ´ Jak przykład Estery ukazuje wartosc pielgnowania „cichego i łagodnego ducha”? (Est. 2:15; 1 Piotra 3:1-5) 2. Przeczytaj Estery 4:1-17. ´ ´ ´ ´ Jak wzorem Estery mamy dzis sposobnosc popierac czyste wielbie´ ´ nie oraz składac Jehowie dowody oddania i lojalnosci? (Est. 4:13, 14; Mat. 5:14-16; 24:14) 3. Przeczytaj Estery 7:1-6. ´ ˙ ´ Na jakie przesladowania naraza si — tak jak niegdys Estera — ˙ wielu sług Bozych w naszych czasach? (Est. 7:4; Mat. 10:16-22; 1 Piotra 2:12) ´ ´ Opowiesc 83 Mury Jerozolimy ´ ˙ 1. Jak zyło si Izraelitom w Jerozolimie, ktorej nie otaczały mury? 2. Kto to był Nehemiasz? ´ 3. Dlaczego praca, ktor zajmował si Nehemiasz, była taka ˙ wazna? 4. Z jakiego powodu Nehemiasz bardzo si zmartwił? Co wtedy zrobił? ´ ˙ ´ ´ 5. Jak krol Artakserkses okazał Nehemiaszowi zyczliwosc? ˙ 6. Co Nehemiasz zrobił, zeby wrogowie nie przerwali pracy przy murach? Pytania dodatkowe: 1. Przeczytaj Nehemiasza 1:4-6 i 2:1-20. Jak Nehemiasz zabiegał o pomoc Jehowy? (Nehem. 2:4, 5; Rzym. 12:12; 1 Piotra 4:7) 2. Przeczytaj Nehemiasza 3:3-5. ´ Czego mog si nauczyc starsi i słudzy pomocniczy z postawy Te´ koitow, całkowicie odmiennej od postawy „ich znamienitych m˙ ´ zow”? (Nehem. 3:5, 27; 2 Tes. 3:7-10; 1 Piotra 5:5) 3. Przeczytaj Nehemiasza 4:1-23. ´ (a) Co pomagało Izraelitom kontynuowac budow mimo ostrego ´ sprzeciwu wrogow? (Nehem. 4:6, 8, 9; Ps. 50:15; Izaj. 65:13, 14) ´ ´ (b) Jak przykład tamtych Izraelitow dodaje nam dzis ducha? 4. Przeczytaj Nehemiasza 6:15. ´ ´ ˙ Jakie wnioski dotyczce potgi wiary nasuwa okolicznosc, ze mury ´ ´ Jerozolimy ukonczono w cigu niecałych dwoch miesicy? (Ps. 56: 3, 4; Mat. 17:20; 19:26) ´ ´ Opowiesc 84 Anioł przychodzi do Marii 1. Kim jest ta kobieta na obrazku? 2. Co Gabriel powiedział Marii? ˙ ˙ 3. Jak Gabriel wytłumaczył Marii, ze urodzi dziecko, chociaz nie ˙ ma mza? ˙ 4. Co si wydarzyło, kiedy Maria odwiedziła swoj krewn Elzbiet? ´ ˙ ´ 5. Co postanowił Jozef, gdy si dowiedział, ze Maria bdzie miec dziecko? Dlaczego zmienił zdanie? Pytania dodatkowe: 1. Przeczytaj Łukasza 1:26-56. ´ (a) Jak Ewangelia według Łukasza 1:35 pomaga zrozumiec, co si ´ ´ stało z wszelkimi znamionami niedoskonałosci w komorce jajowej ´ ˙ Marii, do ktorej łona zostało przeniesione z dziedziny duchowej zy˙ cie Syna Bozego? (Agg. 2:11-13; Jana 6:69; Hebr. 7:26; 10:5) (b) Jak Jezus został uczczony jeszcze przed urodzeniem? (Łuk. 1:41-43) ´ ´ (c) Jaki wspaniały przykład dała Maria chrzescijanom, ktorzy obec˙ nie otrzymuj zaszczytne zadania w słuzbie? (Łuk. 1:38, 46-49; 17:10; Prz. 11:2) 2. Przeczytaj Mateusza 1:18-25. ˙ ˙ Chociaz Jezusa nie nazwano Immanuelem, jak jego zycie na ziemi odpowiadało znaczeniu tego imienia? (Mat. 1:22, 23; Jana 14:8-10; Hebr. 1:1-3) ´ ´ Opowiesc 85 Jezus rodzi si w stajni 1. Kim jest to malutkie dziecko na obrazku i gdzie Maria je kładzie? 2. Dlaczego Jezus urodził si w stajni, gdzie trzyma si zwierzta? ´ ´ 3. Co to za ludzie, ktorzy własnie wchodz do stajni? O czym powiedział im anioł? ´ 4. Czemu Jezus był kims tak wyjtkowym? ´ ´ ˙ 5. Dlaczego Jezus mogł byc nazywany Synem Bozym? Pytania dodatkowe: 1. Przeczytaj Łukasza 2:1-20. (a) Jak rol w spełnieniu proroctwa o narodzinach Jezusa odegrał Cezar August? (Łuk. 2:1-4; Mich. 5:2) ´ ´ (b) Jak poszczegolne osoby mog zostac zaliczone do grona „ludzi dobrej woli”? (Łuk. 2:14; Mat. 16:24; Jana 17:3; Dzieje 3:19; Hebr. 11:6) ´ (c) Skoro pokorni judejscy pasterze mieli powody, by cieszyc si ´ ´ z narodzin Wybawcy, jaki wikszy powod do radosci maj dzisiejsi ˙ słudzy Bozy? (Łuk. 2:10, 11; Efez. 3:8, 9; Obj. 11:15; 14:6) ´ ´ Opowiesc 86 ´ Ludzie, ktorych prowadziła gwiazda 1. Kim s ci ludzie na obrazku i dlaczego jeden z nich pokazuje jasn gwiazd? ´ 2. Dlaczego krol Herod si zdenerwował? Co wtedy zrobił? ´ ˙ ´ 3. Dokd potem zaprowadziła podroznikow jasna gwiazda? Czemu ´ wrocili do swojego kraju inn drog? 4. Jaki rozkaz wydał Herod i dlaczego? ´ ˙ 5. Co zrobił Jozef dziki ostrzezeniu od Jehowy? ˙ ´ ´ 6. Kto sprawił, ze zaczła swiecic ta nowa gwiazda? Dlaczego to zrobił? Pytanie dodatkowe: 1. Przeczytaj Mateusza 2:1-23. W jakim wieku był Jezus i gdzie mieszkał, gdy przyszli do niego astrolodzy? (Mat. 2:1, 11, 16) ´ ´ Opowiesc 87 ´ Dwunastoletni Jezus w swityni ´ 1. Ile lat ma Jezus, ktorego widzimy na obrazku? Gdzie si znajduje? ´ ˙ 2. Co Jozef i jego rodzina robili kazdego roku? ´ ´ ˙ ˙ 3. Dlaczego Jozef z Mari wrocili do Jerozolimy, chociaz juz cały ´ dzien wdrowali w stron domu? ´ ´ ´ 4. Gdzie Jozef i Maria znalezli Jezusa? Dlaczego ludzie, ktorzy tam przebywali, byli zdumieni? 5. Co Jezus odpowiedział swojej mamie? ˙ ´ ´ ˙ 6. Jak mozemy brac przykład z Jezusa, jesli chcemy si duzo do´ wiedziec o Bogu? Pytania dodatkowe: 1. Przeczytaj Łukasza 2:41-52. ´ ˙ ´ (a) Co czynili Jozef i Maria, mimo ze Prawo nakazywało chodzic na ´ ˙ doroczne swita jedynie mzczyznom, i jaki pikny przykład dali ´ w ten sposob dzisiejszym rodzicom? (Łuk. 2:41; Powt. Pr. 16:16; 31:12; Prz. 22:6) ´ ˙ (b) Jak Jezus stał si dla obecnej młodziezy wzorem posłuszenstwa ´ wobec rodzicow? (Łuk. 2:51; Powt. Pr. 5:16; Prz. 23:22; Kol. 3:20) 2. Przeczytaj Mateusza 13:53-56. ´ O ktorych czterech braciach Jezusa Biblia wspomina imiennie i ja´ ´ ´ ´ ´ k rol odegrało pozniej dwoch z nich w zborze chrzescijanskim? (Mat. 13:55; Dzieje 12:17; 15:6, 13; 21:18; Gal. 1:19; Jak. 1:1; Judy 1) ´ ´ Opowiesc 88 Jan chrzci Jezusa ˙ ´ 1. Kim s ci dwaj mzczyzni na ilustracji? 2. Jak odbywa si chrzest? 3. Jakich ludzi chrzcił Jan? ´ 4. Z jakiego szczegolnego powodu Jezus przyszedł do Jana si ´ ochrzcic? ´ ˙ 5. Jak Bog pokazał, ze jest zadowolony z chrztu Jezusa? 6. Co si wydarzyło, gdy Jezus powdrował na 40 dni w odludne miejsce? ´ ´ ´ 7. Czy umiesz wymienic kilku pierwszych nasladowcow Jezusa? Jaki był pierwszy cud Jezusa? Pytania dodatkowe: 1. Przeczytaj Mateusza 3:13-17. ´ ´ Jaki wzor Jezus dał swym uczniom, jesli chodzi o chrzest? (Ps. 40: 7, 8; Mat. 28:19, 20; Łuk. 3:21, 22) 2. Przeczytaj Mateusza 4:1-11. ´ ´ Dlaczego biegłosc Jezusa w posługiwaniu si Pismami zachca nas do regularnego studiowania Biblii? (Mat. 4:5-7; 2 Piotra 3:17, 18; 1 Jana 4:1) 3. Przeczytaj Jana 1:29-51. ´ ˙ Do kogo Jan Chrzciciel kierował swych uczniow i jak mozemy go ´ ´ ´ dzis nasladowac? (Jana 1:29, 35, 36; 3:30; Mat. 23:10) 4. Przeczytaj Jana 2:1-12. ˙ Jak pierwszy cud Jezusa dowodzi, ze Jehowa nie odmawia swym ˙ sługom zadnego dobrodziejstwa’? (Jana 2:9, 10; Ps. 84:11; Jak. 1:17) ´ ´ Opowiesc 89 Wypdzenie handlarzy ´ 1. Dlaczego w swityni sprzedawano zwierzta? 2. Co rozgniewało Jezusa? ´ 3. Co zrobił Jezus, jak to widac na obrazku? Co nakazał sprzedawcom gołbi? ´ 4. O czym sobie przypomnieli nasladowcy Jezusa, gdy na niego patrzyli? 5. Przez jak krain przechodził Jezus, kiedy wracał do Galilei? Pytanie dodatkowe: 1. Przeczytaj Jana 2:13-25. ´ ´ ´ Co powinnismy sdzic o prowadzeniu jakiejkolwiek działalnos´ ˙ ci handlowej w Sali Krolestwa, zwazywszy na to, jak oburzony ´ był Jezus na handlarzy w swityni? (Jana 2:15, 16; 1 Kor. 10:24, 31-33) ´ ´ Opowiesc 90 Rozmowa z kobiet przy studni 1. Dlaczego Jezus usiadł przy studni w Samarii? O co poprosił ko´ biet, ktora tam przyszła? 2. Czemu kobieta si zdziwiła? Dlaczego Jezus si do niej odezwał i co powiedział? ´ 3. O jakiej wodzie pomyslała sobie Samarytanka, a co miał na ´ mysli Jezus? 4. Dlaczego Samarytanka była zaskoczona tym, co Jezus o niej powiedział? Skd Jezus wiedział o tym wszystkim? ˙ ´ ´ 5. Czego mozemy si nauczyc z opowiesci o kobiecie przy studni? Pytania dodatkowe: 1. Przeczytaj Jana 4:5-43. ´ ˙ ´ ´ (a) Jak za przykładem Jezusa powinnismy traktowac ludzi z roz´ ´ nych narodow, ras czy srodowisk? (Jana 4:9; 1 Kor. 9:22; 1 Tym. 2:3, 4; Tyt. 2:11) ´ (b) Jakie korzysci duchowe odnosi ten, kto zostaje uczniem Jezusa? (Jana 4:14; Izaj. 58:11; 2 Kor. 4:16) ˙ ´ ˙ (c) Jak wzorem Samarytanki mozemy pokazac, ze cenimy sobie to, czego si uczymy? (Jana 4:7, 28; Mat. 6:33; Łuk. 10:40-42) ´ ´ Opowiesc 91 ´ Jezus naucza na gorze ˙ 1. Popatrz na obrazek: Gdzie Jezus naucza i kto siedzi najblizej niego? ´ ´ ´ 2. Czy umiałbys wymienic imiona dwunastu apostołow? ´ 3. O jakim krolestwie opowiadał Jezus? ´ 4. O co Jezus uczył ludzi si modlic? ´ ´ 5. Co Jezus mowił o tym, jak ludzie powinni si do siebie odnosic? Pytania dodatkowe: 1. Przeczytaj Mateusza 5:1-12. ˙ ´ ´ Jak pokazujemy, ze jestesmy swiadomi swych potrzeb duchowych? (Mat. 5:3; Rzym. 10:13-15; 1 Tym. 4:13, 15, 16) 2. Przeczytaj Mateusza 5:21-26. ´ ˙ Jak w Ewangelii według Mateusza 5:23, 24 podkreslono, ze stosun´ ´ ki z bracmi maj wpływ na nasz wiz z Jehow? (Mat. 6:14, 15; Ps. 133:1; Kol. 3:13; 1 Jana 4:20) 3. Przeczytaj Mateusza 6:1-8. ´ ´ Midzy innymi jakich form zarozumiałosci musz si wystrzegac ´ chrzescijanie? (Łuk. 18:11, 12; 1 Kor. 4:6, 7; 2 Kor. 9:7) 4. Przeczytaj Mateusza 6:25-34. ´ ˙ ˙ ´ Jak Jezus zachcał, by ufac, ze Jehowa pomoze nam zaspokoic na´ sze potrzeby materialne? (Wyjscia 16:4; Ps. 37:25; Filip. 4:6) 5. Przeczytaj Mateusza 7:1-11. Czego uczymy si z wymownego przykładu zapisanego w Ewangelii według Mateusza 7:5? (Prz. 26:12; Rzym. 2:1; 14:10; Jak. 4:11, 12) ´ ´ Opowiesc 92 ˙ Jezus przywraca zycie umarłym 1. Kim jest tata tej dziewczynki na obrazku? Dlaczego razem ze ˙ swoj zon bardzo si martwił? 2. Co zrobił Jair, kiedy znalazł Jezusa? 3. Co si wydarzyło po drodze, gdy Jezus szedł do domu Jaira? Jak ´ ´ ´ wiadomosc przyniosł Jairowi posłaniec? ´ 4. Dlaczego ludzie w domu Jaira smiali si z Jezusa? 5. Co zrobił Jezus, kiedy z rodzicami dziewczynki i z trzema apostołami wszedł do jej pokoju? ´ ˙ 6. Komu jeszcze Jezus przywrocił zycie? Co to nam pokazuje? Pytania dodatkowe: 1. Przeczytaj Łukasza 8:40-56. ´ ´ Jak Jezus dowiodł wspołczucia i rozsdku w postpowaniu z kobie´ t cierpic na upływ krwi i czego mog si z tego nauczyc dzisiejsi starsi zboru? (Łuk. 8:43, 44, 47, 48; Kapł. 15:25-27; Mat. 9:12, 13; Kol. 3:12-14) 2. Przeczytaj Łukasza 7:11-17. ´ ´ Dlaczego ci, ktorzy utracili bliskich, mog czerpac pociech z tego, co Jezus uczynił dla wdowy z Nain? (Łuk. 7:13; 2 Kor. 1:3, 4; Hebr. 4:15) 3. Przeczytaj Jana 11:17-44. ˙ ´ ´ Jak Jezus pokazał, ze opłakiwanie smierci kogos bliskiego jest zupełnie naturalne? (Jana 11:33-36, 38; 2 Sam. 18:33; 19:1-4) ´ ´ Opowiesc 93 Jezus karmi tłumy 1. Co strasznego stało si z Janem Chrzcicielem? Jak poczuł si wtedy Jezus? ´ 2. Jak Jezus nakarmił tłumy, ktore do niego przyszły? Ile jedzenia zostało? ˙ 3. Czego uczniowie przestraszyli si w nocy? Jakie przezycie miał Piotr? 4. Jak Jezus jeszcze raz nakarmił tysice ludzi? ´ ´ 5. Dlaczego to bdzie cudowne, gdy Jezus zacznie krolowac nad ziemi? Pytania dodatkowe: 1. Przeczytaj Mateusza 14:1-32. ´ (a) Co Ewangelia według Mateusza 14:23-32 mowi nam o osobowo´ sci Piotra? ˙ (b) Jak Biblia wskazuje, ze Piotr potem dojrzał duchowo i uporał ´ si ze sw impulsywnosci? (Mat. 14:27-30; Jana 18:10; 21:7; Dzieje 2:14, 37-40; 1 Piotra 5:6, 10) 2. Przeczytaj Mateusza 15:29-38. ´ ´ Jak Jezus dał dowod szacunku dla darow materialnych od swego Ojca? (Mat. 15:37; Jana 6:12; Kol. 3:15) 3. Przeczytaj Jana 6:1-21. ´ ´ ´ ´ Jak chrzescijanie mog dzis nasladowac stosunek Jezusa do władz? (Jana 6:15; Mat. 22:21; Rzym. 12:2; 13:1-4) ´ ´ Opowiesc 94 Jezus kocha dzieci ´ ´ ˙ 1. O co kłocili si apostołowie, gdy wracali z długiej podrozy? 2. Dlaczego Jezus zawołał małego chłopca i postawił go przed apostołami? ´ 3. Czego apostołowie powinni nauczyc si od malutkich dzieci? ´ ´ ˙ 4. Jak par miesicy pozniej Jezus jeszcze raz pokazał, ze kocha dzieci? Pytania dodatkowe: 1. Przeczytaj Mateusza 18:1-4. ´ Dlaczego Jezus uczył za pomoc przykładow? (Mat. 13:34, 36; Marka 4:33, 34) 2. Przeczytaj Mateusza 19:13-15. ´ ´ W czym musimy byc podobni do małych dzieci, jesli chcemy sko´ ´ ´ rzystac z błogosławienstw Krolestwa? (Ps. 25:9; 138:6; 1 Kor. 14:20) 3. Przeczytaj Marka 9:33-37. ´ ´ ˙ Co Jezus wpajał uczniom, jesli chodzi o dzenie do zaszczytow? (Marka 9:35; Mat. 20:25, 26; Gal. 6:3; Filip. 2:5-8) 4. Przeczytaj Marka 10:13-16. ´ ´ Jak przystpny był Jezus i czego mog si od niego nauczyc chrzes´ cijanscy starsi? (Marka 6:30-34; Filip. 2:1-4; 1 Tym. 4:12) ´ ´ Opowiesc 95 Jak Jezus nauczał 1. Jakie pytanie zadał Jezusowi pewien człowiek? Dlaczego o to spytał? ˙ ´ ˙ 2. W jaki sposob czasami uczył Jezus? Co juz wiemy o Zydach i Samarytanach? ˙ ´ 3. Co w historii, ktor opowiedział Jezus, spotkało pewnego Zyda w drodze do Jerycha? ´ ˙ 4. Co zrobili zydowski kapłan i Lewita, ktorzy tamtdy przechodzili? ˙ 5. Kto na obrazku pomaga rannemu Zydowi? ´ ´ 6. O co spytał Jezus, gdy skonczył opowiadac t histori? Co odpo´ wiedział mu człowiek, ktory z nim rozmawiał? Pytania dodatkowe: 1. Przeczytaj Łukasza 10:25-37. ´ ´ (a) Jak Jezus, zamiast udzielic bezposredniej odpowiedzi, skłonił człowieka obeznanego z Prawem do samodzielnego wycignicia ´ wnioskow? (Łuk. 10:26; Mat. 16:13-16) ´ ´ (b) Jak Jezus za pomoc przykładow pomagał słuchaczom wyzbyc ´ si uprzedzen? (Łuk. 10:36, 37; 18:9-14; Tyt. 1:9) ´ ´ Opowiesc 96 Jezus uzdrawia chorych 1. Co robił Jezus, gdy wdrował po kraju? 2. Co Jezus powiedział apostołom, kiedy od jego chrztu minły ja´ kies trzy lata? 3. Kogo widzimy na obrazku? Co Jezus uczynił dla tej kobiety? ´ ˙ 4. Co Jezus odpowiedział przywodcom religijnym, tak ze zrobiło im si wstyd? ´ ˙ 5. Jak Jezus pomogł dwom niewidomym zebrakom, kiedy wychodził z apostołami z Jerycha? ´ 6. Dlaczego Jezus dokonywał cudow? Pytania dodatkowe: 1. Przeczytaj Mateusza 15:30, 31. Jak Jehowa przez Jezusa ukazywał sw moc i jak to powinno wpły´ ˙ ´ ´ nc na nasze wyobrazenie o tym, co obiecał uczynic w nowym swiecie? (Ps. 37:29; Izaj. 33:24) 2. Przeczytaj Łukasza 13:10-17. Jak niezwykłe cuda Jezusa dokonane w sabat pokazuj, co uczyni ´ on dla ludzkosci w czasie swego tysicletniego panowania? (Łuk. 13:10-13; Ps. 46:9; Mat. 12:8; Kol. 2:16, 17; Obj. 21:1-4) 3. Przeczytaj Mateusza 20:29-34. ˙ Jak ta relacja pokazuje, ze Jezus nigdy nie był zbyt zajty, by po´ magac ludziom, i czego si z tego uczymy? (Powt. Pr. 15:7; Jak. 2:15, 16; 1 Jana 3:17) ´ ´ Opowiesc 97 ´ ˙ ˙ Jezus wjezdza do Jerozolimy jako krol 1. Co Jezus polecił uczniom, gdy przyszli do małej wsi niedaleko Jerozolimy? 2. Czy widzisz na obrazku, co si działo, kiedy Jezus znalazł si pod sam Jerozolim? ˙ 3. Co zrobiły małe dzieci, gdy zobaczyły, ze Jezus uzdrowił niewidomych i kulawych? 4. Jak Jezus odpowiedział oburzonym kapłanom? ´ ˙ ´ ˙ ´ 5. Co mozemy robic, zeby przypominac dzieci, ktore chwaliły Jezusa? ´ 6. Czego chcieli si dowiedziec uczniowie? Pytania dodatkowe: 1. Przeczytaj Mateusza 21:1-17. ´ ´ ˙ ˙ ˙ (a) Czym Jezus wjezdzajcy do Jerozolimy jako krol roznił si od ´ ´ zwyciskich wodzow z czasow rzymskich? (Mat. 21:4, 5; Zach. 9:9; Filip. 2:5-8; Kol. 2:15) ´ (b) Czego młodzi mog si nauczyc z przykładu izraelskich chłop´ ´ ´ cow, ktorzy przytaczali Psalm 118, gdy Jezus wszedł do swityni? (Mat. 21:9, 15; Ps. 118:25, 26; 2 Tym. 3:15; 2 Piotra 3:18) 2. Przeczytaj Jana 12:12-16. ˙ Co symbolizował fakt, ze ludzie witali Jezusa, trzymajc w rkach gałzie palmowe? (Jana 12:13; Filip. 2:10; Obj. 7:9, 10) ´ Na Gorze Oliwnej ´ ´ Opowiesc 98 ´ ˙ 1. Ktory z tych mzczyzn na obrazku to Jezus? Kto jest koło niego? ´ ´ ´ ´ 2. Co przywodcy religijni probowali zrobic z Jezusem w swityni? Co Jezus im powiedział? 3. O co apostołowie spytali Jezusa? 4. Dlaczego Jezus opowiedział apostołom, co bdzie si działo na ´ ziemi, gdy on zostanie krolem w niebie? ´ 5. Co miało si wydarzyc na ziemi, zanim Jezus usunie std całe zło? Pytania dodatkowe: 1. Przeczytaj Mateusza 23:1-39. ´ ´ (a) Co w mysl Ewangelii według Mateusza 23:8-11 powinnismy s´ ´ ´ ˙ ´ dzic o uzywaniu pochlebczych tytułow w zborze chrzescijanskim, ´ choc Biblia nie potpia posługiwania si urzdowymi tytułami ´ ´ w kontaktach z ludzmi ze swiata? (Dzieje 26:25; Rzym. 13:7; 1 Piotra 2:13, 14) ´ ´ ´ ˙ (b) Jak faryzeusze probowali nie dopuscic, zeby ludzie zostawali ´ ´ chrzescijanami, i jakie podobne metody stosuj przywodcy religijni ˙ w czasach nowozytnych? (Mat. 23:13; Łuk. 11:52; Jana 9:22; 12:42; 1 Tes. 2:16) 2. Przeczytaj Mateusza 24:1-14. ´ (a) Jak w Ewangelii według Mateusza 24:13 podkreslono wag wy´ trwałosci? ´ (b) Czym jest „koniec”, o ktorym wspomniano w Ewangelii według Mateusza 24:13? (Mat. 16:27; Rzym. 14:10-12; 2 Kor. 5:10) 3. Przeczytaj Marka 13:3-10. ´ ˙ Ktore słowa z Ewangelii według Marka 13:10 wskazuj, ze rozgła´ szanie dobrej nowiny jest spraw piln, i do czego ta wypowiedz ´ Jezusa powinna nas skłonic? (Rzym. 13:11, 12; 1 Kor. 7:29-31; 2 Tym. 4:2) ´ ´ Opowiesc 99 W pokoju na pitrze ´ 1. Dlaczego na obrazku widzimy Jezusa i dwunastu apostołow ˙ w tym duzym pokoju na pitrze? ´ ´ ´ 2. Kim jest ten człowiek, ktory własnie wychodzi? Co chce zrobic? ´ ´ ´ 3. Jak uroczystosc zaczł Jezus, gdy skonczyła si kolacja paschalna? 4. O czym przypominała Izraelitom Pascha? O czym miała przypo´ ´ ´ minac nasladowcom Jezusa Wieczerza Panska? ´ ´ 5. Do czego Jezus zachcał apostołow po Wieczerzy Panskiej? Co potem zrobili? Pytania dodatkowe: 1. Przeczytaj Mateusza 26:14-30. ˙ (a) Jak Ewangelia według Mateusza 26:15 wskazuje, ze Judasz zdradził Jezusa z premedytacj? ´ (b) Jakie podwojne przeznaczenie miała przelana krew Jezusa? (Mat. 26:27, 28; Jer. 31:31-33; Efez. 1:7; Hebr. 9:19, 20) 2. Przeczytaj Łukasza 22:1-39. W jakim sensie „Szatan wszedł w Judasza”? (Łuk. 22:3; Jana 13:2; Dzieje 1:24, 25) 3. Przeczytaj Jana 13:1-20. ´ (a) Czy w swietle Ewangelii według Jana 13:2 Judasz ponosi odpo´ ´ ´ wiedzialnosc za swoj czyn i jaka wypływa z tego nauka dla sług ˙ Bozych? (Rodz. 4:7; 2 Kor. 2:11; Gal. 6:1; Jak. 1:13, 14) (b) Jakiej dobitnej lekcji pogldowej udzielił uczniom Jezus? (Jana 13:15; Mat. 23:11; 1 Piotra 2:21) 4. Przeczytaj Jana 17:1-26. ˙ ´ Co oznaczała modlitwa Jezusa, zeby jego nasladowcy „byli jedno”? (Jana 17:11, 21-23; Rzym. 13:8; 14:19; Kol. 3:14) ´ ´ Opowiesc 100 Jezus w ogrodzie 1. Dokd poszli Jezus i apostołowie z pokoju na pitrze? O co Je´ zus poprosił apostołow? ´ 2. Co robili apostołowie, gdy Jezus do nich wrocił? Ile razy si to zdarzyło? 3. Kto przyszedł do ogrodu? Co zrobił Judasz Iskariot, jak to widzimy na ilustracji? 4. Dlaczego Judasz pocałował Jezusa? Co uczynił Piotr? 5. Co Jezus powiedział do Piotra? Dlaczego Jezus nie poprosił Boga, ´ ˙ zeby przysłał aniołow? Pytania dodatkowe: 1. Przeczytaj Mateusza 26:36-56. ´ (a) Czego dzisiejsi starsi mog si nauczyc ze sposobu, w jaki Jezus udzielał rad swoim uczniom? (Mat. 20:25-28; 26:40, 41; Gal. 5:17; Efez. 4:29, 31, 32) ´ (b) Co Jezus sdził o wystpowaniu z broni przeciw blizniemu? (Mat. 26:52; Łuk. 6:27, 28; Jana 18:36) 2. Przeczytaj Łukasza 22:39-53. ˙ Czy to, ze w ogrodzie Getsemani Jezusowi ukazał si anioł i go po´ ˙ krzepił, swiadczy, iz Jezus zachwiał si w wierze? (Łuk. 22:41-43; Izaj. 49:8; Mat. 4:10, 11; Hebr. 5:7) 3. Przeczytaj Jana 18:1-12. ´ ˙ Jak Jezus chronił swych uczniow przed wrogami i czego mozemy ´ si z tego nauczyc? (Jana 10:11, 12; 18:1, 6-9; Hebr. 13:6; Jak. 2:25) ´ ´ Opowiesc 101 ´ ´ Smierc Jezusa ´ ˙ ´ 1. Głownie komu zalezało na smierci Jezusa? ´ 2. Co zrobili apostołowie, gdy przywodcy religijni zabrali Jezusa? 3. Co si wydarzyło w domu arcykapłana Kajfasza? 4. Dlaczego Piotr odszedł i si rozpłakał? 5. Co krzyczeli kapłani, kiedy Jezus drugi raz był u Piłata? 6. Co si stało z Jezusem w pitek zaraz po południu? Co Jezus ´ obiecał przestpcy, ktory wisiał na palu obok niego? ´ ´ 7. Gdzie bdzie raj, o ktorym mowił Jezus? Pytania dodatkowe: 1. Przeczytaj Mateusza 26:57-75. ˙ ˙ ˙ Jak członkowie najwyzszego sdu zydowskiego pokazali, ze maj niegodziwe serca? (Mat. 26:59, 67, 68) 2. Przeczytaj Mateusza 27:1-50. ˙ ´ ˙ Dlaczego mozemy powiedziec, ze wyrzuty sumienia Judasza nie były szczere? (Mat. 27:3, 4; Marka 3:29; 14:21; 2 Kor. 7:10, 11) 3. Przeczytaj Łukasza 22:54-71. ´ ˙ ´ ˙ ´ Jakie wnioski mozemy wycignc z przezyc Piotra, ktory zaparł si Jezusa, gdy ten został zdradzony i aresztowany? (Łuk. 22:60-62; Mat. 26:31-35; 1 Kor. 10:12) 4. Przeczytaj Łukasza 23:1-49. Jak Jezus reagował na doznawane krzywdy i czego si z tego uczymy? (Łuk. 23:33, 34; Rzym. 12:17-19; 1 Piotra 2:23) 5. Przeczytaj Jana 18:12-40. ˙ ´ ˙ ˙ ´ Jakie wnioski mozna wycignc z faktu, ze chociaz Piotr przejscio´ ´ wo uległ strachowi przed ludzmi, to odzyskał rownowag i stał si wybitnym apostołem? (Jana 18:25-27; 1 Kor. 4:2; 1 Piotra 3:14, 15; 5:8, 9) 6. Przeczytaj Jana 19:1-30. ´ ˙ (a) Jaki zrownowazony pogld na dobra materialne miał Jezus? (Jana 2:1, 2, 9, 10; 19:23, 24; Mat. 6:31, 32; 8:20) ˙ (b) Jak ostatnie, tryumfalne słowa Jezusa potwierdzały, ze wytrwał po stronie wszechwładzy Jehowy? (Jana 16:33; 19:30; 2 Piotra 3:14; 1 Jana 5:4) ´ ´ Opowiesc 102 ˙ Jezus zyje! 1. Kim s te osoby na obrazku? Gdzie si teraz znajduj? ´ 2. Dlaczego Piłat pozwolił kapłanom postawic przy grobie Jezusa ˙ zołnierzy? ´ ´ 3. Czego dokonał anioł wczesnie rano trzeciego dnia po smierci Jezusa? Co jednak zrobili kapłani? ´ 4. Czemu kobiety, ktore przyszły do grobu Jezusa, bardzo si zdziwiły? 5. Dlaczego Piotr i Jan pobiegli do grobu Jezusa i co tam zobaczyli? ˙ ´ 6. Co si stało z ciałem Jezusa? Co Jezus czynił, zeby przekonac ´ ˙ ˙ uczniow, ze zyje? Pytania dodatkowe: 1. Przeczytaj Mateusza 27:62-66 i 28:1-15. Jak w zwizku ze zmartwychwstaniem Jezusa naczelni kapłani, ´ faryzeusze i starsi zgrzeszyli przeciwko duchowi switemu? (Mat. 12:24, 31, 32; 28:11-15) 2. Przeczytaj Łukasza 24:1-12. ˙ ˙ Jak opis zmartwychwstania Jezusa potwierdza, ze Jehowa uwaza ´ ´ kobiety za wiarygodnych swiadkow? (Łuk. 24:4, 9, 10; Mat. 28:1-7) 3. Przeczytaj Jana 20:1-12. ´ ´ ˙ W jaki sposob Ewangelia według Jana 20:8, 9 uswiadamia nam, ze ´ gdy nie rozumiemy jakiegos proroctwa biblijnego, musimy zacho´ ´ ´ wac cierpliwosc? (Prz. 4:18; Mat. 17:22, 23; Łuk. 24:5-8; Jana 16:12) ´ ´ Opowiesc 103 W zamknitym pokoju ´ ´ ˙ 1. O co Maria poprosiła człowieka, o ktorym myslała, ze jest ogrod˙ nikiem? Kiedy zrozumiała, ze to Jezus? ´ ´ ´ ˙ 2. Co przezyło dwoch uczniow, ktorzy szli do wioski Emaus? 3. Co niezwykłego si wydarzyło, gdy dwaj uczniowie opowiedzieli ˙ apostołom, ze widzieli Jezusa? ´ 4. Ile razy do tej pory Jezus pokazał si swoim nasladowcom? ´ ˙ 5. Co powiedział Tomasz, gdy usłyszał od uczniow, ze widzieli ´ Pana? Co si stało po osmiu dniach? Pytania dodatkowe: 1. Przeczytaj Jana 20:11-29. ´ ˙ Czy w mysl Ewangelii według Jana 20:23 Jezus powiedział, ze lu´ dzie s uprawnieni do odpuszczania grzechow? (Ps. 49:2, 7; Izaj. 55:7; 1 Tym. 2:5, 6; 1 Jana 2:1, 2) 2. Przeczytaj Łukasza 24:13-43. ˙ ´ Jak mozemy przygotowywac swe serca na przyjmowanie prawd biblijnych? (Łuk. 24:32, 33; Ezd. 7:10; Mat. 5:3; Dzieje 16:14; Hebr. 5:11-14) ´ ´ Opowiesc 104 Jezus wraca do nieba ´ 1. Ilu uczniow widziało Jezusa przy pewnej okazji? Co Jezus im ´ wtedy mowił? ´ ˙ ˙ 2. Czym jest Krolestwo Boze? Jak bdzie si zyło na ziemi, gdy ´ Jezus bdzie krolem przez tysic lat? 3. Przez ile dni Jezus ukazywał si swoim uczniom? Na co jednak nadeszła pora? ´ 4. Co Jezus polecił uczniom przed samym odejsciem? ´ 5. Co widac na obrazku? Co potem zasłoniło Jezusa? Pytania dodatkowe: 1. Przeczytaj 1 Koryntian 15:3-8. ´ ´ Dlaczego apostoł Paweł mogł z takim przekonaniem pisac o zmar´ ´ twychwstaniu Jezusa i o czym mog z rownym przekonaniem mo´ ´ wic dzisiejsi chrzescijanie? (1 Kor. 15:4, 7, 8; Izaj. 2:2, 3; Mat. 24:14; 2 Tym. 3:1-5) 2. Przeczytaj Dzieje 1:1-11. ´ ´ Jak dalece rozwinła si działalnosc kaznodziejska zgodnie z zapo´ wiedzi z Dziejow Apostolskich 1:8? (Dzieje 6:7; 9:31; 11:19-21; Kol. 1:23) ´ ´ Opowiesc 105 ´ Uczniowie otrzymuj ducha switego ´ 1. Czy widzisz na obrazku, co si przydarzyło nasladowcom Jezu´ sa, ktorzy przebywali w Jerozolimie? ´ 2. Co zdziwiło wszystkich, ktorzy przyjechali do Jerozolimy z dalekich stron? 3. Co Piotr wytłumaczył ludziom? ´ 4. Jak poczuli si ci, ktorzy wysłuchali Piotra? Do czego Piotr ich zachcił? ´ 5. Ilu ludzi ochrzczono w dniu Picdziesitnicy? Pytania dodatkowe: 1. Przeczytaj Dzieje 2:1-47. (a) Jak słowa Piotra zapisane w Dziejach Apostolskich 2:23, 36 ˙ ´ ´ ´ ´ wskazuj, ze za smierc Jezusa odpowiedzialnosc ponosił cały na´ ˙ rod zydowski? (1 Tes. 2:14, 15) (b) Jak Piotr dał przykład umiejtnego argumentowania na podstawie Pism? (Dzieje 2:16, 17, 29, 31, 36, 39; Kol. 4:6) ´ ´ ˙ (c) W jaki sposob Piotr uzył pierwszego z „kluczy krolestwa niebios”, obiecanych mu przez Jezusa? (Dzieje 2:14, 22-24, 37, 38; Mat. 16:19) ´ ´ Opowiesc 106 ´ Anioł uwalnia apostołow z wizienia ´ 1. Kogo spotkali Piotr i Jan, gdy pewnego popołudnia szli do swityni? 2. Co Piotr powiedział do kulawego człowieka i co mu dał cenniejszego od pienidzy? ´ ´ 3. Dlaczego przywodcy religijni si rozzłoscili i co zrobili z Piotrem i Janem? ´ ´ ˙ 4. Co Piotr wyjasnił przywodcom religijnym? Jakie ostrzezenie dostali apostołowie? ´ ´ ´ 5. Czego przywodcy religijni zaczli zazdroscic apostołom? Co si wydarzyło, gdy apostołowie dostali si do wizienia drugi raz? 6. Co powiedzieli apostołowie w sali Sanhedrynu? Pytania dodatkowe: 1. Przeczytaj Dzieje 3:1-10. Jak słowa Piotra zanotowane w Dziejach Apostolskich 3:6 pomaga´ ´ ´ ´ ˙ ´ j nam cenic wartosc ordzia Krolestwa, mimo ze nie mamy dzis ´ mocy dokonywania cudow? (Jana 17:3; 2 Kor. 5:18-20; Filip. 3:8) 2. Przeczytaj Dzieje 4:1-31. ´ ´ ´ ´ ´ W jaki sposob powinnismy nasladowac chrzescijan z I wieku, gdy ˙ spotykamy si ze sprzeciwem w słuzbie kaznodziejskiej (Dzieje 4:29, 31; Efez. 6:18-20; 1 Tes. 2:2) 3. Przeczytaj Dzieje 5:17-42. ´ ´ Jak´ w przeszłosci i w naszych czasach niektorzy ludzie niebdcy Swiadkami rozsdnie podchodzili do dzieła głoszenia? (Dzieje 5:34-39) ´ ´ Opowiesc 107 Ukamienowanie Szczepana 1. Kim był Szczepan? Czego dokonywał dziki pomocy Boga? ´ ˙ 2. Co takiego powiedział Szczepan, ze przywodcy religijni okropnie si rozgniewali? 3. Co przeciwnicy zrobili ze Szczepanem, kiedy go wywlekli za miasto? ´ 4. Kim jest ten człowiek na obrazku, ktory stoi przy płaszczach? ´ 5. O co Szczepan prosił Jehow przed sam smierci? ´ ´ ´ 6. Jak powinnismy brac przykład ze Szczepana, gdy ktos robi nam ´ cos złego? Pytania dodatkowe: 1. Przeczytaj Dzieje 6:8-15. ´ ˙ ´ Jakie podstpne zabiegi stosuj przywodcy religijni, by uniemozliwic ´ ´ ´ działalnosc kaznodziejsk Swiadkom Jehowy? (Dzieje 6:9, 11, 13) 2. Przeczytaj Dzieje 7:1-60. ´ (a) Co pomogło Szczepanowi skutecznie bronic dobrej nowiny przed ˙ ´ Sanhedrynem i czego mozemy si nauczyc z jego przykładu? (Dzieje 7:51-53; Rzym. 15:4; 2 Tym. 3:14-17; 1 Piotra 3:15) ´ ´ ´ (b) Jakie powinnismy pielgnowac nastawienie do przeciwnikow ´ naszej działalnosci? (Dzieje 7:58-60; Mat. 5:44; Łuk. 23:33, 34) ´ ´ Opowiesc 108 W drodze do Damaszku ´ 1. Co robił Saul po smierci Szczepana? 2. Co niezwykłego si wydarzyło, gdy Saul wdrował do Damaszku? ´ 3. Co Jezus kazał uczynic Saulowi? ´ 4. Co Jezus polecił Ananiaszowi? W jaki sposob Saul odzyskał wzrok? 5. Pod jakim imieniem stał si znany Saul i jakie dostał zadanie? Pytania dodatkowe: 1. Przeczytaj Dzieje 8:1-4. ´ ´ ´ Jak przesladowanie nowo utworzonego zboru chrzescijanskiego przyczyniło si do rozpowszechnienia chrystianizmu i jakie podob˙ ne wydarzenia miały miejsce w czasach nowozytnych? (Dzieje 8:4; Izaj. 54:17) 2. Przeczytaj Dzieje 9:1-20. ´ Do jakiej potrojnej misji Jezus przeznaczył Saula? (Dzieje 9:15; 13:5; 26:1; 27:24; Rzym. 11:13) 3. Przeczytaj Dzieje 22:6-16. ˙ ´ ´ ˙ W czym mozemy nasladowac Ananiasza i dlaczego jest to wazne? (Dzieje 22:12; 1 Tym. 3:7; 1 Piotra 1:14-16; 2:12) 4. Przeczytaj Dzieje 26:8-20. ´ ´ Jak nawrocenie si Saula na chrystianizm dodaje dzis otuchy oso´ ´ ´ ˙ bom, ktorych wspołmałzonkowie nie podzielaj ich przekonan religijnych? (Dzieje 26:11; 1 Tym. 1:14-16; 2 Tym. 4:2; 1 Piotra 3:1-3) ´ ´ Opowiesc 109 Piotr u Korneliusza ´ 1. Kim jest ten człowiek, ktory klczy? 2. Co powiedział anioł do Korneliusza? ´ ´ 3. Co Bog pokazał Piotrowi, ktory siedział na dachu domu Szymona w Joppie? ˙ 4. Dlaczego Piotr powiedział Korneliuszowi, zeby przed nim nie klkał i nie oddawał mu czci? ´ ˙ 5. Dlaczego zydowscy uczniowie, ktorzy przyszli z Piotrem, byli bardzo zdziwieni? ˙ 6. Czego waznego uczymy si z wizyty Piotra u Korneliusza? Pytania dodatkowe: 1. Przeczytaj Dzieje 10:1-48. ´ ´ Na co wskazuje wypowiedz Piotra z Dziejow Apostolskich 10:42, ´ ´ jesli chodzi o rozgłaszanie dobrej nowiny o Krolestwie? (Mat. 28:19; Marka 13:10; Dzieje 1:8) 2. Przeczytaj Dzieje 11:1-18. ´ ´ Jak postaw zajł Piotr, gdy Jehowa udzielił wyraznych wskazo˙ ´ ´ wek co do pogan, i jak mozemy isc za jego przykładem? (Dzieje 11: 17, 18; 2 Kor. 10:5; Efez. 5:17) ´ ´ Opowiesc 110 Tymoteusz pomaga Pawłowi 1. Kim jest ten młody człowiek na obrazku? Gdzie mieszkał? Jak nazywała si jego mama, a jak babcia? 2. Co odpowiedział Tymoteusz, gdy Paweł spytał go, czy chciałby ´ głosic w dalekich stronach razem z nim i Sylasem? ´ ´ ´ 3. Gdzie nasladowcow Jezusa po raz pierwszy nazwano chrzescijanami? ´ ´ ´ 4. Czy umiałbys wymienic kilka miast, ktore odwiedzili Paweł, Sylas i Tymoteusz, gdy odeszli z Antiochii? 5. W czym Tymoteusz pomagał Pawłowi? Jakie pytanie powinny za´ dac sobie wszystkie dzieci? Pytania dodatkowe: 1. Przeczytaj Dzieje 9:19-30. Jak apostoł Paweł kierował si rozwag, gdy spotykał si ze sprzeciwem wobec dobrej nowiny? (Dzieje 9:22-25, 29, 30; Mat. 10:16) 2. Przeczytaj Dzieje 11:19-26. ´ ˙ Jak sprawozdanie z Dziejow Apostolskich 11:19-21, 26 dowodzi, ze dziełem ewangelizacji kieruje duch Jehowy? 3. Przeczytaj Dzieje 13:13-16, 42-52. ˙ Jak Dzieje Apostolskie 13:51, 52 wskazuj, ze uczniowie nie dali ´ si zniechcic sprzeciwem? (Mat. 10:14; Dzieje 18:6; 1 Piotra 4:14) 4. Przeczytaj Dzieje 14:1-6, 19-28. Dlaczego sformułowanie „poruczyli ich Jehowie” uwalnia nas od nadmiernego niepokoju, gdy pomagamy nowym? (Dzieje 14:21-23; 20:32; Jana 6:44) 5. Przeczytaj Dzieje 16:1-5. ´ ´ ´ Jak gotowosc Tymoteusza do poddania si obrzezaniu podkresla znaczenie czynienia wszystkiego przez wzgld na dobr nowin’? (Dzieje 16:3; 1 Kor. 9:23; 1 Tes. 2:8) 6. Przeczytaj Dzieje 18:1-11, 18-22. Jak Dzieje Apostolskie 18:9, 10 wskazuj na udział Jezusa w kie´ ´ rowaniu dziełem głoszenia i jak ufnosci nas to dzis napełnia? (Mat. 28:20) ´ ´ Opowiesc 111 ´ Chłopiec, ktory zasnł ´ ˙ 1. Kim jest ten chłopiec, ktory lezy na ziemi, i co mu si stało? ˙ ˙ 2. Co zrobił Paweł, kiedy zobaczył, ze chłopiec nie zyje? ´ 3. Dokd popłynł potem Paweł z Tymoteuszem i przyjaciołmi? Co Paweł zrobił, gdy zatrzymali si w Milecie? 4. Przed czym ostrzegł Pawła prorok Agabus? Jak spełniły si słowa tego proroka? Pytania dodatkowe: 1. Przeczytaj Dzieje 20:7-38. ˙ ´ ´ (a) Jak mozemy pozostac czysci od krwi wszystkich ludzi’, zgodnie ´ ze słowami Pawła z Dziejow Apostolskich 20:26, 27? (Ezech. 33:8; Dzieje 18:6, 7) (b) Dlaczego starsi powinni podczas nauczania niewzruszenie trzy´ mac si wiernego słowa’? (Dzieje 20:17, 29, 30; Tyt. 1:7-9; 2 Tym. 1:13) 2. Przeczytaj Dzieje 26:24-32. ˙ Jak Paweł wykorzystał swe rzymskie obywatelstwo, by mozliwie ´ ´ najlepiej wywizac si z zadania głoszenia, ktore zlecił mu Jezus? (Dzieje 9:15; 16:37, 38; 25:11, 12; 26:32; Łuk. 21:12, 13) ´ ´ Opowiesc 112 Rozbicie statku ´ 1. Co si wydarzyło, gdy statek, ktorym płynł Paweł, mijał Kret? 2. Co Paweł powiedział do ludzi na statku? ˙ ´ 3. Jak doszło do tego, ze statek zaczł si rozpadac na kawałki? ´ ´ 4. Co poradził wszystkim dowodca wojskowy? Ile osob dotarło bezpiecznie na brzeg? ´ ´ 5. Jak nazywała si wyspa, na ktorej znalezli si wszyscy ze statku? Co zrobił Paweł, kiedy pogoda si poprawiła? Pytania dodatkowe: 1. Przeczytaj Dzieje 27:1-44. ´ ˙ Jak opis podrozy Pawła do Rzymu pogłbia nasze zaufanie do do´ kładnosci Biblii? (Dzieje 27:16-19, 27-32; Łuk. 1:3; 2 Tym. 3:16, 17) 2. Przeczytaj Dzieje 28:1-14. Skoro poganie zamieszkujcy Malt okazali apostołowi Pawłowi ˙ ´ ´ i innym rozbitkom „niezwykł ludzk zyczliwosc”, to co powinni ´ ´ ´ okazywac chrzescijanie i zwłaszcza w jaki sposob? (Dzieje 28:1, 2; Hebr. 13:1, 2; 1 Piotra 4:9) ´ ´ Opowiesc 113 Paweł w Rzymie ´ 1. Komu głosił Paweł, gdy był wizniem w Rzymie? ´ 2. Popatrz na obrazek: Kim jest ten człowiek, ktory siedzi przy stole? Co robi dla Pawła? ´ 3. Kto to był Epafrodyt? Co miał zabrac ze sob, kiedy bdzie wracał do Filippi? 4. Dlaczego Paweł napisał list do swojego bliskiego przyjaciela Filemona? ´ ´ 5. Co Paweł zrobił, gdy został wypuszczony na wolnosc? Co si sta´ ´ ło z nim pozniej? ´ 6. Komu Jehowa kazał napisac ostatnie ksigi biblijne? O czym ´ mowi Ksiga Objawienia? Pytania dodatkowe: 1. Przeczytaj Dzieje 28:16-31 i Filipian 1:13. Jak Paweł wykorzystywał czas w wizieniu w Rzymie i jaki wpływ ´ ´ ´ na zbor chrzescijanski miała jego niezachwiana wiara? (Dzieje 28: 23, 30; Filip. 1:14) 2. Przeczytaj Filipian 2:19-30. ´ ˙ W jaki sposob Paweł chwalił Tymoteusza i Epafrodyta i jak moze´ ´ my go nasladowac? (Filip. 2:20, 22, 25, 29, 30; 1 Kor. 16:18; 1 Tes. 5:12, 13) 3. Przeczytaj Filemona 1-25. ´ (a) Do czego odwołał si Paweł, chcc zachcic Filemona, by post´ ´ pił własciwie, i jak wskazowk jest to dla dzisiejszych starszych? (Filem. 9; 2 Kor. 8:8; Gal. 5:13) ˙ (b) Jak słowa z Listu do Filemona 13, 14 dowodz, ze Paweł ´ miał wzgld na sumienie innych członkow zboru? (1 Kor. 8:7, 13; 10:31-33) 4. Przeczytaj 2 Tymoteusza 4:7-9. ˙ ´ Dziki czemu mozemy wzorem apostoła Pawła byc przekonani, ´ ˙ ´ ˙ ze Jehowa nas nagrodzi, jesli pozostaniemy wierni az do konca? (Mat. 24:13; Hebr. 6:10) ´ ´ Opowiesc 114 Koniec zła 1. Dlaczego Biblia wspomina o koniach w niebie? ´ ´ ´ 2. Jak si nazywa wojna, ktor Bog stoczy ze złymi ludzmi na ziemi? Do czego doprowadzi ta wojna? ´ ´ ´ 3. Spojrz na obrazek: Kim jest ten jezdziec, ktory prowadzi wojsko? Dlaczego ma koron i miecz? ´ ´ 4. Dlaczego gdy przypomnimy sobie opowiesc 10, 15 i 33, nie dziwi´ ˙ my si, ze Bog zniszczy złych ludzi? ´ ´ ´ ˙ 5. Jak opowiesc 36 i 76 pokazuje nam, ze Bog zniszczy złych ludzi, ´ ´ ˙ ˙ nawet jesli mowi, ze Mu słuz? Pytania dodatkowe: 1. Przeczytaj Objawienie 19:11-16. ´ ˙ ´ ´ (a) Jak Biblia wyjasnia, ze jezdzcem na białym koniu jest Jezus Chrystus? (Obj. 1:5; 3:14; 19:11; Izaj. 11:4) ˙ (b) Dlaczego krew na wierzchniej szacie Jezusa potwierdza, ze jego zwycistwo jest ostateczne i całkowite? (Obj. 14:18-20; 19:13; Izaj. 63:1-6) ´ ˙ (c) Kto wchodzi w skład wojsk, ktore podzaj za Jezusem jadcym na białym koniu? (Obj. 12:7; 19:14; Mat. 25:31, 32) ´ ´ Opowiesc 115 Nowy raj na ziemi ´ 1. Jak ma wygldac raj na ziemi? ´ 2. Co Biblia obiecuje tym, ktorzy zamieszkaj w raju? ˙ 3. Kiedy Jezus dopilnuje, zeby spełniła si ta cudowna obietnica? ´ ˙ ´ 4. Co czynił Jezus na ziemi, zeby pokazac, czego dokona jako krol ´ ˙ w Krolestwie Bozym? ´ ´ 5. O co bd dbac Jezus i władcy, ktorzy razem z nim bd z nie´ ba panowac nad ziemi? Pytania dodatkowe: 1. Przeczytaj Objawienie 5:9, 10. ´ ˙ ´ ´ ´ ˙ Skd mozemy miec pewnosc, ze ci, ktorzy na tysic lat obejm wła´ ´ dz nad ziemi, bd wspołczujcymi, miłosiernymi krolami i kapłanami? (Efez. 4:20-24; 1 Piotra 1:7; 3:8; 5:6-10) 2. Przeczytaj Objawienie 14:1-3. ˙ Na co wskazuje fakt, ze na czołach 144 000 widnieje imi Ojca oraz imi Baranka? (1 Kor. 3:23; 2 Tym. 2:19; Obj. 3:12) ´ ´ Opowiesc 116 ´ ˙ ˙ ´ Co robic, zeby zyc wiecznie ´ ´ ˙ ´ 1. Co przede wszystkim musimy wiedziec, jesli chcemy zyc wiecznie? 2. Jak ta mała dziewczynka na obrazku i jej przyjaciele pokazuj, ´ ˙ ´ w jaki sposob mozemy poznawac Jehow Boga i Jezusa? ˙ ´ ´ 3. Jak jeszcze ksizk widac na obrazku? Dlaczego powinnismy ´ czsto j czytac? ´ ´ ˙ 4. Co oprocz uczenia si o Jehowie i Jezusie trzeba robic, zeby zdo´ ˙ byc zycie wieczne? ´ ´ 5. Czego dowiedzielismy si z opowiesci 69? ´ 6. Czego uczy nas historia małego Samuela z opowiesci 55? ˙ ´ 7. Jak mozemy brac przykład z Jezusa Chrystusa? Co nas czeka ´ ´ ´ w przyszłosci, jesli bdziemy tak postpowac? Pytania dodatkowe: 1. Przeczytaj Jana 17:3. ˙ Jak Biblia wskazuje, ze poznawanie Jehowy Boga i Jezusa Chrys´ ´ ˙ tusa to cos wicej niz zapamitywanie faktow? (Mat. 7:21; Jak. 2:18-20; 1 Jana 2:17) 2. Przeczytaj Psalm 145:1-21. ´ ´ ´ (a) Jakie s niektore z wielu powodow, by wysławiac Jehow? (Ps. 145:8-11; Obj. 4:11) ´ (b) Jak Jehowa okazuje sw dobroc wszystkim i jak to powinno nas ˙ ´ do Niego jeszcze bardziej zblizac? (Ps. 145:9; Mat. 5:43-45) ´ ´ ´ (c) Do czego powinna nas skłaniac miłosc do Jehowy? (Ps. 119:171, 172, 175; 145:11, 12, 21) ´ ´ ´ Czy chciałbys dowiedzie c si czegos wicej? ´ ´ ´ Wejdz na oficjaln stron Swiadkow Jehowy www.jw.org/pl