Women`s outfit (“laski”)

Women's outfit (“laski”)
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Date of production early 20th century Place of creation Poland ID no. MK/E/28, 217, 226, 299, 429 Museum Aleksander Kłosiński Museum in Kęty Subjects multiculture, daily life, clothing Technique machine sewing Material leather, wool, canvas, silk Object copyright Aleksander Kłosiński Museum in Kęty Digital images copyright public domain Digitalisation RDW MIC, Małopolska's Virtual Museums project Tags strój, Kęty, strój odświętny, 3D, nakrycia głowy, strój ludowy, wielokulturowość, tkanina, kobieta Kęty i okolice tradycyjnie od wieków były zamieszkane przez Lachów. Do dziś jednak przetrwało niewiele świadectw kultury laskiej, a jednym z nielicznych zachowanych jest strój kobiecy, którego elementy są prezentowane w Muzeum w Kętach. Pojedyncze przykłady takiego stroju można było zobaczyć na kęckiej ulicy jeszcze w latach 70. ubiegłego stulecia.
W ciągu wieków w stroju laskim zachodziły różnorodne zmiany, wynikające z aktualnie obowiązującej mody. Główne zasady, takie jak liczba elementów i ich ogólny krój oraz różnice w strojach panny i mężatki, pozostawały jednak niezmienne. Wpływy mody można zaobserwować chociażby w doborze tkanin, zdobieniach, jak również w wykończeniu, na przykład jakli pod szyją.
Prezentowany strój jest ubiorem mężatki. Ma charakter odświętny, gdyż przede wszystkim takie zachowały się do naszych czasów. Na jego podstawie można dokładnie zapoznać się z poszczególnymi elementami. Ubieranie rozpoczynano — tak jak i dzisiaj — od bielizny, w skład której wchodziła prosta koszula oraz jedna półhalka z białego płótna, zwana podwłócką. Następnie zakładano „spodnicę” na karczku, w tym wypadku z czarnej wełnianej tkaniny, w pasie ułożoną na zakładkę. Na nią zawsze ubierano zapaskę, której dolna krawędź musiała być równo z krawędzią spódnicy. Prezentowana zapaska została uszyta z białego batystu i zdobiona jest białym haftem oraz pionowymi i poziomymi pliskami. Kolejny nieodłączny element stroju to jakla — rodzaj żakietu­bluzki z charakterystycznymi, w górnej części bufiastymi rękawami, mocno zwężającymi się ku dołowi. Zapinana na zatrzaski jakla z szalowym kołnierzem uszyta została z wełnianej tkaniny w brązowym kolorze. Przy mankietach, wzdłuż zapięcia i przy dolnej krawędzi posiada ona zdobienia w formie motywów roślinnych, wykonane haftem sznurkowym w kolorze podobnym do koloru materiału.
Głowę naszej Laszki zdobiła chustka z jedwabiu o żakardowym splocie, beżowa z granatowymi motywami roślinnymi, okolona frędzlami, tak zwana ślaśka, co — jak sama nazwa wskazuje — jest wynikiem wpływu mody Laszek śląskich.
Jedną z cech stroju laskiego, która zasługuje na szczególną uwagę, była tendencja do zawężania skali barw i unikania ostrych, krzykliwych kolorów, dlatego według niektórych folklorystów jest on mało atrakcyjny, z czym zgodzić się z pewnością nie można.
Elaborated by the Aleksander Kłosiński Museum in Kęty, © all rights reserved