narzędzie szkoleniowe
Transkrypt
narzędzie szkoleniowe
Inteligencja emocjonalna w sektorze ochrony zdrowia i pomocy społecznej Podręcznik pedagogiczny CarEIn Projekt nr: ES/09/LLP-LdV/TOI/149026 Projekt sfinansowany przy wsparciu Komisji Europejskiej. Odpowiedzialność za treść niniejszej publikacji ponosi wyłącznie jej autor. KE nie odpowiada za wszelkie wykorzystanie informacji zawartych w tej publikacji. Inteligencja emocjonalna w sektorze ochrony zdrowia i pomocy społecznej Podręcznik pedagogiczny CarEIn Spis treści 1. WSTĘP 3 2. NARZĘDZIE SZKOLENIOWE CarEIn 4 3. KONTEKSTY UCZENIA SIĘ 8 4. WNIOSKI 10 www.carein.eu 2 Inteligencja emocjonalna w sektorze ochrony zdrowia i pomocy społecznej Podręcznik pedagogiczny CarEIn WSTĘP Niniejszy podręcznik stanowi element zasobów szkoleniowych, których zadaniem jest wspieranie osoby uczące się oraz potencjalnych trenerów w procesie odkrywania i wykorzystywania narzędzia szkoleniowego CarEIn opracowanego w ramach projektu CarEIn (ES/09/LLP-LdV/TOI/149026). Podręcznik ten został opracowany przy uwzględnieniu opinii i zaleceń osób testujących (ekspertów i użytkowników) na etapie walidacji projektu (maj – lipiec 2011 r). Ponadto partnerzy przeprowadzili badanie mające na celu zebranie wytycznych dotyczących wykorzystania treści szkoleniowych, zasobów i zastosowań wchodzących w skład narzędzia. Narzędzie szkoleniowe CarEIn ma na celu zaproponowanie środowiska uczenia się opartego na Web 2.0, pomocnego pracownikom sektora opieki zdrowotnej i społecznej w nabywaniu kompetencji w zakresie Inteligencji Emocjonalnej (IE) prowadzącego do podniesienia jakości ich codziennej pracy i działań oraz, w efekcie, do podniesienia jakości życia beneficjentów sektora opieki zdrowotnej i społecznej. Podstawowe grupy docelowe narzędzia to pracownicy opieki społecznej (asystenci społeczni, psycholodzy, terapeuci zajęciowi, opiekunowie, itp.), pracownicy sektora opieki medycznej i zdrowotnej (lekarze, pielęgniarki, fizjoterapeuci, itp.), pracujący w ośrodkach opieki społecznej takich jak ośrodki rehabilitacji, ośrodki opieki dziennej/dzienne domy pobytu lub instytucje opieki społecznej. Beneficjentami końcowymi projektu są wszystkie te grupy, które cierpią na postępującą utratę funkcji fizycznych i z tego powodu, poza opieką medyczną, potrzebują również opieki społecznej. Przykładowo będą to osoby cierpiące na postępujące schorzenia wpływające na ich zdolności funkcjonalne lub osoby starsze. Podręcznik ten jest podzielony na 4 części organizujące informacje: ■ ■ ■ ■ www.carein.eu Wprowadzenie Narzędzie szkoleniowe CarEIn Konteksty uczenia się Wnioski 3 Inteligencja emocjonalna w sektorze ochrony zdrowia i pomocy społecznej Podręcznik pedagogiczny CarEIn Zaleca się dokładne zapoznanie się z zawartą tutaj metodologią oraz postępowanie wg sugerowanych etapów, dzięki czemu rezultaty uzyskane po zakończeniu tego szkolenia będą lepsze. . NARZĘDZIE SZKOLENIOWE CarEIn Narzędzie szkoleniowe CarEIn stanowi główny efekt dwuletniego projektu (2009 – 2011r.) Jest on wynikiem przedłużenia poprzedniego projektu pod nazwą TREIN. Celem tego narzędzia szkoleniowego jest: ■ ■ ■ ■ ■ ■ Zaproponowanie środowiska e-leareningowego jako doświadczenia w procesie uczenia się; Podniesienie świadomości dotyczącej pojęcia Inteligencji Emocjonalnej (IE); Poprawę umiejętności i kompetencji w zakresie IE pracowników sektora opieki zdrowotnej; Podniesienie jakości opieki poprzez poprawę zdolności w zakresie IE pracowników sektora opieki; Wzmocnienie procesu uczenia się przez całe życie i nieformalnego uczenia się w sektorach zdrowia i pomocy; Dostarczenie narzędzi i zasobów pomocnych w szkoleniu w zakresie IE. Narzędzie interaktywne CarEIN to wspólny materiał opracowany przez partnerów projektu który jednocześnie odzwierciedla globalne oraz krajowe uwarunkowania partnerów projektu. Oferowane narzędzie szkoleniowe proponuje zestaw modułów szkoleniowych oraz całe doświadczenie uczenia się obejmujące takie możliwości jak testy samooceny, ćwiczenia i zadania, dodatkowe zasoby, dokumenty opracowane w ramach projektu oraz dostępnych na innych platformach komunikacji takich jak Facebook, Forum i YouTube. Opracowanie tego środowiska uczenia się oparte było na różnorodnych aspektach pedagogicznych, graficznych, itp. oraz cechach dostępności treści, np. spójność tekstu, utrzymanie interaktywnego charakteru materiałów we wszystkich poruszanych tematach oraz przyjazna i intuicyjna nawigacja. W ten sposób możliwe jest pobudzenie zainteresowania użytkowników/uczących się i ułatwienie przekazywania wiedzy i informacji. www.carein.eu 4 Inteligencja emocjonalna w sektorze ochrony zdrowia i pomocy społecznej Podręcznik pedagogiczny CarEIn Podręcznik i materiały przygotowano z poszanowaniem zasad przejrzystości i integralności, przy uwzględnieniu punktu widzenia użytkownika. Narzędzie szkoleniowe CarEIn oferuje i użytkownikowi i trenerowi różnorodne i pełne doświadczenie uczenia się. Zdefiniowane jest ono swoją strukturą - modułami szkoleniowymi, wspartymi zasobami zewnętrznymi dopełniającymi i wzmacniającymi proces uczenia się. Platforma oparta jest na rozwiązaniu Moodle z poszanowaniem filozofii uczenia się stosowanej na tej platformie i zachęcającej uczących się do uczestnictwa i współpracy. Jednocześnie narzędzie to działa w duchu projektu i wykorzystuje w pełni potencjał Web 2.0 w zakresie uczenia się. Narzędzie szkoleniowe CarEIn jest dostępne w kilku językach (angielskim, hiszpańskim, duńskim, bułgarskim, czeskim, polskim, włoskim i niemieckim) i zasadniczo dzieli się na 9 modułów szkoleniowych: ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ Opis projektu Wprowadzenie do modułów szkoleniowych Zarządzanie stresem Opieka nad trudnymi pacjentami: poznawanie własnych emocji Rozpoznawanie różnic: różni ale równi Współpracownicy Praca z szefem Zarządzanie własnymi emocjami Ocena programu szkoleniowego Każdy moduł szkoleniowy zawiera krótkie wprowadzenie oraz definicję każdego pojęcia, które jest w nim stosowane i wykorzystywane, przykłady praktyczne, opracowanie koncepcji i pojęć, ćwiczenia (odgrywanie scenek) i ćwiczenia w zakresie oceny. Doświadczenie uczenia się wzbogaca różnorodność ćwiczeń zawartych w każdym module szkoleniowym. Pozostałe części narzędzia szkoleniowego CarEIn to: ■ ■ ■ ■ www.carein.eu Strona główna Zasoby Materiały do ściągnięcia Społeczność 5 Inteligencja emocjonalna w sektorze ochrony zdrowia i pomocy społecznej Podręcznik pedagogiczny CarEIn Moduły szkoleniowe – czego oczekiwać? ■ Opis projektu: Krótki wstęp do projektu CarEIn i narzędzia szkoleniowego, z zaznaczeniem celów treści szkoleniowej. ■ Wprowadzenie do modułów szkoleniowych: Celem tego modułu jest wprowadzenie do podstawowego zagadnienia programu: Inteligencji Emocjonalnej i e-learningu. Części tego modułu pomogą uczącym się w skorzystaniu jak najwięcej ze szkolenia i uświadomieniu sobie znaczenia IE w sektorze opieki zdrowotnej. ■ Zarządzanie stresem: Zarządzanie stresem to jeden z największych problemów pracowników sektora opieki społecznej. Ten moduł pomoże rozpoznać objawy stresu oraz nauczyć się praktycznych strategii zmniejszania stresu. ■ Opieka nad trudnymi pacjentami: poznawanie własnych emocji Ten moduł ma pomóc w nauczeniu się strategii obchodzenia się z trudnymi pacjentami i ułatwiania sobie pracy. Użytkownik tego modułu nauczy się konfrontacji z trudnymi sytuacjami, empatii w stosunku do uczuć pacjentów i umiejętności przekierowywania trudnych sytuacji. ■ Rozpoznawanie różnic: różni ale równi Rozumienie różnorodności i wyjątkowości innych ma wielkie znaczenie w sektorze opieki zdrowotnej i społecznej. Zasadnicze cele tego modułu to lepsza znajomość różnic między ludźmi i nietolerowanie dyskryminacji, stereotypów i nierówności. Kończąc ten moduł użytkownicy będą potrafili dostrzec wpływ dyskryminacji na sektor opieki zdrowotnej, dostrzec potencjalne przyczyny dyskryminacji, rolę IE w zwalczaniu tego zjawiska i rozwinąć zestaw kluczowych kompetencji. ■ Współpracownicy W sektorze opieki relacje ze współpracownikami mają pozytywny wpływ na pacjentów, którzy czują się lepiej będąc w rękach lepiej zorganizowanych i bardziej przyjaznych zespołów. Dobre środowisko pracy jest także świadectwem sposobu pracy i pomaga użytkownikom rozwijać kwalifikacje w zakresie IE. W ramach tego modułu użytkownicy nauczą się budowania dobrych relacji, komunikowania się z IE, zarządzania obszarami konfliktu, itp. www.carein.eu 6 Inteligencja emocjonalna w sektorze ochrony zdrowia i pomocy społecznej Podręcznik pedagogiczny CarEIn ■ Praca z szefem Jako pracownicy musimy posiadać pewne umiejętności pozwalające na skuteczną pracę z szefem. Należą do nich przede wszystkim: umiejętność słuchania, przyjmowania krytyki, radzenia sobie w sytuacji konfliktowej oraz ze stresem, który często towarzyszy spotkaniom z szefem. Moduł ten pomoże uczącym się w rozwinięciu umiejętności słuchania, związanych z IE, sposobu zachowania się w konfliktach, radzenia sobie ze stresem w kontaktach z szefem, itp. ■ Zarządzanie własnymi emocjami Podstawowym elementem IE jest zdolność rozumienia emocji własnych i innych osób. Zdolność zarządzania emocjami własnymi i osób, którym pomaga nam lepiej pracować i zwalnia nas z emocjonalnej pułapki. Najważniejszym aspektem IE jest to, że można się jej nauczyć: Nie jest ona czynnikiem wrodzonym i możne być rozwinięta poprzez szkolenie. Moduł ten pozwoli uczącym się zrozumieć własne emocje, zarządzać nimi, unikać nadmiernego emocjonalnego pobudzenia i zwiększyć samokontrolę. ■ Ocena programu szkoleniowego Ocena programu szkoleniowego pomoże partnerom ulepszyć program szkoleniowy. Moduły szkoleniowe – czego oczekiwać? W ramach wsparcia procesu uczenia się narzędzie szkoleniowe CarEIn dostarcza więcej zasobów: ■ Podręcznik pedagogiczny. Podręcznik pedagogiczny to wprowadzenie do narzędzia szkoleniowego CarEIn wyjaśniające użytkownikowi sposoby jak najlepszego wykorzystania z dostępnego programu szkoleniowego. ■ Zasoby Część dotycząca zasobów przedstawia różne zasoby dostępne w każdym kraju, stanowiące dopełnienie procesu uczenia się. ■ Materiały do ściągnięcia W tej części znajdują się główne produkty projektu takie jak badania, ulotki, analizy dobrych praktyk, itp. www.carein.eu 7 Inteligencja emocjonalna w sektorze ochrony zdrowia i pomocy społecznej Podręcznik pedagogiczny CarEIn ■ Społeczność Ta część daje użytkownikom możliwość interakcji z innymi uczestnikami poprzez Facebook, YouTube i Forum. To doświadczenie uczenia się oraz kontekst uczenia się określą czas potrzebny na ukończenie programu szkoleniowego. KONTEKST UCZENIA SIĘ Narzędzie szkoleniowe CarEIn może być wykorzystywane w różnych kontekstach szkoleniowych: uczenie się na odległość, nauka w kontakcie z nauczycielem/trenerem i metoda nauczania połączonego: nauka bezpośrednia (wspólna), połączona z nauką własną. Partnerzy projektu proponują różne sposoby wykorzystania narzędzia szkoleniowego CarEIn: 1. Uczenie się na odległość: Pierwsza możliwość wykorzystania narzędzia szkoleniowego CarEIn to uczenie się na odległość. Można to zrobić stosując różne metodologie uzależnione od rodzaju dostępnych narzędzi, interakcji między użytkownikami i innych czynników. Doświadczenie uczenia się CarEIn zostało zaprojektowane w taki sposób, aby pozwolić osobie uczącej się na samodzielne realizowanie tego procesu. Metodologia samodzielnego uczenia się zakłada, że uczący się sam zrealizuje większość materiału. Główną zaletą tej metodologii jest możliwość określenia przez samego użytkownika tempa realizacji procesu uczenia się. W ten sposób możliwe jest osiągnięcie idealnego pogodzenia szkolenia z życiem osobistym i zawodowym użytkownika, ponieważ zawsze i wszędzie posiadać on będzie dostęp do treści szkoleniowych, bez ograniczeń czasowych i przestrzennych. Jednak nie oznacza to, że uczący się jest pozostawiony sam sobie. W wielu przypadkach, gdy obie strony uznają to za właściwe, w procesie tym może uczestniczyć trener lub nawet ekspert służący radą zawodową i pomocą w procesie uczenia się. Chociaż pewni uczestnicy uznają tę metodę za odpowiednią, należy podkreślić, www.carein.eu 8 Inteligencja emocjonalna w sektorze ochrony zdrowia i pomocy społecznej Podręcznik pedagogiczny CarEIn że samodzielna nauka wymaga ogromnej motywacji własnej, samodyscypliny i świetniej organizacji ponieważ proces uczenia się leży przede wszystkim w gestii uczącego się. Proces uczenia się w ramach CarEIn może również zostać potraktowany jako szkolenie zbiorowe przy uwzględnieniu podstawowego tematu realizowanego za pomocą tego narzędzia i zasobów dostępnych do promowania komunikacji i interaktywności wśród uczących się. Wspólne uczenie się ma miejsce, gdy uczący się wspólnie budują wiedzę przy zdalnym wykorzystaniu narzędzi komunikacji i współpracy. To jeden z głównych celów narzędzia szkoleniowego CarEIn, wspartego istnieniem różnorodnych zasobów takich jak Facebook, Forum i YouTube. 2. Uczenie się metodami tradycyjnymi Istnieje możliwość zastosowania narzędzia szkoleniowego CarEIn w kontekście nauki w sali, jako narzędzia szkoleniowego dla trenerów oraz materiału dla uczących się. Trenerzy mogą wykorzystać to narzędzie do dokładniejszej prezentacji niektórych tematów, wyjaśniania informacji i realizować działania ujęte w treści tego materiału oraz te zorientowane na pracę w grupach. Uczący się mogą wykorzystać to narzędzie do wyszukiwania informacji oraz poszukiwania nowych źródeł informacji, np. linki, bibliografia, zasoby, itp. 3. Metoda uczenia (się) połączonego Uczenie się metodami połączonymi obejmuje sesje wspólnego i zdalnego uczenia się, pozwalając w ten sposób skorzystać z zalet obu systemów uczenia się: z jednej strony bezpośredni kontakt podczas wspólnego szkolenia w sali, o zasadniczym znaczeniu przy wzmacnianiu więzi między uczestnikami i ćwiczeniach praktycznych; z drugiej strony elastyczność procesu zdalnego uczenia się, poprzez który uczestnik może uczyć się i pracować w czasie i miejscu zgodnym z jego potrzebami. Ten system uważany jest za najodpowiedniejszy w wielu kontekstach szkoleniowych, w szczególności w procesie uczenia się dorosłych. Odnotowuje się w nim wyższy procent zaliczeń niż w e-learningu metodą całkowicie zdalną, ponieważ tendencja do rezygnacji z kursu jest niższa. Ponadto odbywanie sesji wspólnych w salach zapewnia os- www.carein.eu 9 Inteligencja emocjonalna w sektorze ochrony zdrowia i pomocy społecznej Podręcznik pedagogiczny CarEIn obisty udział w kluczowych momentach kursu, takich jak przedstawianie się na początku, sesje praktyczne i ocena końcowa. Zaleca się gorąco ten właśnie model uczenia się ze względu na specyficzny charakter programu szkoleniowego CarEIn. WNIOSKI Wiele różnych badań i opracowań wykazało, że IE stanowi kluczową kwestię w podnoszeniu jakości pracy w sektorze opieki zdrowotnej. Narzędzie szkoleniowe CarEIn wzbogaca pulę zasobów oferty szkoleniowej dostępnej dla pracowników tego sektora. Istnieje możliwość realizacji tego szkolenia przy zastosowaniu różnorodnych metod uczenia się w celu zwiększenia uczestnictwa osób uczących się. Współpracujące środowisko wspiera osoby uczące się i ułatwia im wymianę opinii. Ponadto program szkoleniowy jest poddawany stałej ocenie mającej na celu wprowadzenie ulepszeń, wdrożenie zaleceń i zaproponowanie lepszego doświadczenia uczenia się. www.carein.eu 10