docWielorakie Inteligencje
download 
Reklamacja Transkrypt
Wielorakie Inteligencje
Kurs Profesor moduł Wielorakie Inteligencje strona: 1 Program PROFESOR diagnostyka edukacyjna Małgorzaty Taraszkiewicz Moduł Grupa Edukacyjna 21 [email protected] 7 Kurs Profesor moduł Wielorakie Inteligencje strona: 2 1 CZĘŚĆ: Powtórka i wprowadzenie do nowego tematu Witamy Cię serdecznie na kursie PROFESOR - diagnostyka edukacyjna (kurs podstawowy) moduł 7 W poprzednich modułach: (m.1) przedstawiliśmy konieczność uwzględniania - w praktyce traktowania innych, a zwłaszcza nauczania innych - ważnego paradygmatu współczesnego świata tj. różności i różnorodności. Ten paradygmat przyświeca całej konstrukcji tego kursu. Efektywne nauczanie to nauczanie uwzględniające różność (lub inaczej – odmienność) w zakresie preferencji uczenia się u wszystkich biorących udział w tym procesie. Rozpoznanie własnego stylu nauczania przez nauczyciela jest punktem wyjścia do: świadomego wyjścia poza własne preferencje oraz zrozumienia możliwych kolizji stylu nauczania/uczenia się oraz kolizji kierunku przebiegu procesów uczenia się. Ponadto przedstawiliśmy model kompetencji i wiedzy: od etapu Nieświadomej Niekompetencji, przez etap Świadomej Niekompetencji, Świadomej Kompetencji do Nieświadomej Kompetencji (model NN NK). Jest to uniwersalny model rozwoju, model doskonalenia. Każdy z nas znajduje się na na różnych etapach w zależności od tematu wiedzy lub umiejętności (kompetencji). Zestawienie wszytkich składowych posiadanej przez nas wiedzy i umiejętności na poziomie NK profiluje człowieka pod kątem jego mądrości i talentów. Oczywiście w danym obszarze, bo nikt nie wie i nie umie wszystkiego. Jako podsumowanie tej części proponowałliśmy refleksję nad tabelą pt. “Zmiana w procesie uczenia się: co się dzieje u ucznia i u nauczyciela”. (m.2) przedstawiliśmy mapę kursu “Profesor” z intencją modelowania idei mapowania – tworzenia planu zagadnień. Mapowanie i tworzenie mentalnego obrazu celu uczenia będzie jeszcze omawiany dokładniej. W tym module wprowadziliśmy pojęcie reżyserii dydaktycznej oraz model “Menadżera Efektywnej Lekcji”, opisującego wszystkie etapy przygotowania do prowadzenia dobrze zaplanowanej lekcji. Grupa Edukacyjna 21 [email protected] Kurs Profesor moduł Wielorakie Inteligencje strona: (m.3/4) (edycja podwójna) dotyczył obszaru Modelowany klimat uczenia się (stany psychoemocjonalne). W tej części mówiliśmy o Optymalnych Stanach Uczenia się – bo człowiek się uczy całym ciałem! Moduł nr 5 jest poświęcony problematyce preferencji sensorycznych. Dowiemy się, że każdy człowiek ma swój dominujący zmysł, którym posługuje się wygodniej niż innymi. I co się dzieje, kiedy nauczyciel nie ma świadomości własnej dominanty sensorycznej, jakie to może spowodować kolizje i nieporozumienia w relacji z uczniami, zwłaszcza tymi o odmiennych preferencjach sensorycznych. Moduł 6 to Wielkie Podsumowanie i dodatkowe wyjaśnienia na najczęściej zadawane pytania do autorki kursu. Moduł 7 poświęcony jest zagadnieniom związanym z talentami: pomocą w odnajdywaniu talentów u uczniów, talencie pedagogicznym i teorii Wielorakiej Inteligencji – największemu odkryciu w naukach humanistycznych w XX wieku. Na mapie kursu: tematy podkreślone grubą linią zostały już wstępnie omówione. Temat podkreślony cienką linią to aktualnie przerabiane zagadnienie. A oto motto dla modułu 7: Wszyscy ludzie są mądrzy, jedni przedtem, drudzy potem... Każdy człowiek jest odpowiedzialny za to, co robi i za to, czego nie robi. Grupa Edukacyjna 21 [email protected] 3 Kurs Profesor moduł Wielorakie Inteligencje DIAGNOSTYKA strona: EDUKACYJNA (mapa zagadnień) Preferencje sensoryczne (zmysł referowania świata) Typ uczenia się Metaprogramy (strategie uczenia się) (sposób myślenia i działania) Typ inteligencji Co wpływa na skuteczność NAUCZANIA i UCZENIA SIĘ Poziom wiedzy i kompetencji (stan wiedzy i kompetencji) Procesy grupowe (predyspozycje osobiste) Inne ? Werbalna ⇐ ⇒ Komunikacja Pozawerbalna (medium porozumiewania się) ⇓ Reżyseria Edukacyjna Informacje zwrotne Inteligencja Emocjonalna styl wspierania nauczyciela Menadżer Efektywnej Lekcji Modelowany klimat uczenia się (stany psychoemocjonalne) Grupa Edukacyjna 21 [email protected] Umowa społeczna (kontrakt) 4 Kurs Profesor moduł Wielorakie Inteligencje strona: 5 Diagnoza potrzeb szkoleniowych 2 CZĘŚĆ: Talent pedagogiczny to... ... to widzenie sprawy całościowo i systemowo! ... to traktowanie innych i siebie z sercem i życzliwością! Przypowieść na (dobry) początek Przez las wędrowało 5 ślepych mędrców. W pewnym momencie ich drogę zatarasował słoń. Pierwszy ślepiec uchwycił się trąby słonia i powiada „słoń jest jak gruba, pełna szczelin rura”. Drugi, który złapał ucho słonia, oburzony krzyknął „ależ skąd, słoń jest jak wielki liść”. Trzeci (badając nogę zwierzęcia) – zaoponował „nieprawda, słoń przypomina potężną kolumnę!”. Wreszcie odezwał się najważniejszy z nich, który zakończył spór „jesteście nie tylko ślepi, ale i głupi – słoń ma kształt liny!” Talent pedagogiczny to... umiejętność widzenia dziecka (ucznia) w całości, nie tylko zaś skupianie się na fragmentach jego funkcjonowania. Uczniowie trudni... każdy inaczej Talent pedagogiczny to... dostrzeganie istotnych problemów, nie zaś powierzchniowa interpretacja, często niesprawiedliwa i nieuzasadniona psychologicznie! Każdy człowiek potrzebuje akceptacji innych, pragnie być zauważony, doceniony, szanowany przez innych. Uczeń jak każdy człowiek, chce tego samego. Najprostszy sposób na zdobycie akceptacji i uznania innych to spełnianie ich oczekiwań. Jest to sposób najprostszy, ale rzadko - najzdrowszy dla człowieka! Co to znaczy „spełniać oczekiwania”? Mówiąc potocznie: jest to dopasowanie się do ram Grupa Edukacyjna 21 [email protected] Kurs Profesor moduł Wielorakie Inteligencje strona: 6 wytyczonych przez określone środowisko: rodziców, grupy rówieśniczej, konkretnych ludzi, nauczycieli... Ich norm, wartości, przekonań. Ramy te opisują reguły naszego zachowania i ich granice, szczegółowo definiują między innymi co to znaczy być dobrym (oczywiście „dobrym” w znaczeniach właściwych dla danego środowiska): człowiekiem, dobrym dzieckiem, także dobrym pacjentem, dobrym petentem w urzędzie, dobrym małżonkiem, dobrym pracownikiem, wreszcie dobrym uczniem. Nawiasem mówiąc owe „definicje” dobrze tolerują wewnętrzne sprzeczności! Ktoś kto nie jest „dobry” jest „niedobry” lub „trudny”. Mówiąc o kimś, że jest „trudnym” przypadkiem, tak naprawdę mówimy, że jest on „trudny do zniesienia dla nas”, bo inaczej reaguje, inaczej się zachowuje, robi co innego niż byśmy chcieli! Jest inny, wychodzi poza nasze ramy! Drażni nas, przeszkadza, zawadza i nie rozumiemy dlaczego tak właśnie się zachowuje... Chciałabym pomówić o różnych typach uczniów trudnych dla swoich nauczycieli. Uwaga! Pomijam tymczasem trudności „dużego formatu”, graniczące z patologią (nasilona agresja, ucieczki z domu, alkoholizm, narkomania itd.). Pozostawiam ten temat na osobny artykuł. Teraz chciałabym przedstawić kilka typowych sylwetek uczniów z etykietkami „trudny”, których opisy były dyskutowane na warsztatach z grupą nauczycieli. Po jakimś czasie zostałam poinformowana, że zrozumienie prawdopodobnych przyczyn takich zachowań wiele zmieniło w późniejszej pracy tej grupy nauczycieli. Więc chyba warto o tym mówić? (Kursywą podaję opis trudnych zachowań dokonany przez nauczycieli). Sylwetka pierwsza: „uczeń przeszkadza mi w prowadzeniu w lekcji i okropnie mnie rozprasza”. To znaczy co dokładnie robi? Uczeń nieustannie wierci się w ławce, nie może się na niczym skupić, robi jakieś figurki z papieru niestarannie prowadzi zeszyty, pisze niewyraźnie („jak kura pazurem”), robi błędy ortograficzne, nie utrzymuje porządku. Jest delikatnie mówiąc niechlujny i jakby nadwrażliwy. Na uwagi reaguje płaczem, obiecuje poprawę i dalej jest tak samo... Możliwa interpretacja: Toż to prawie idealny opis kinestetyka! Każdy człowiek ma charakterystyczną, właściwą mu tendencję do percepcji świata i uczenia się przez zaangażowanie konkretnego kanału zmysłowego! Z tego względu ludzie dzielą się na tzw. typy sensoryczne, czyli wzrokowców, słuchowców i kinestetyków. I właśnie kinestetycy są bodaj najtrudniejszymi uczniami (bo nie siedzą grzecznie i nie prowadzą ładnie zeszytów), ale trzeba przyjąć do wiadomości, że ten typ tak ma i się do tego przyzwyczaić! Ich koledzy wzrokowcy co prawda pięknie piszą, starannie prowadzą zeszyty, nie robią błędów ortograficznych i siedzą spokojnie, ale za to często „gapią się, nie patrzą w oczy, a ich wypowiedzi są nieco chaotyczne”, (bo myślą obrazami). Zaś słuchowcy – wypowiadają się pięknie, za to na ogół „nie w czasie, przerywają, gadają na lekcjach, a ich pracach pisemnych roi się od ortograficznych błędów”. Każdy typ jest trudny w swoim typie. Kiedy nie rozumiemy na czym polegają różnice międzyludzkie w zakresie tzw. preferencji sensorycznych, będziemy oceniać ludzi (uczniów) według kryterium podobieństwa do samego siebie, eliminując z gry o szkolny sukces uczniów, którzy reprezentują typ inny od naszego. To chyba nie jest sprawiedliwe? Pamiętajmy o tym podczas oceniania! Uczniom (w każdym wieku!) należy pomóc zrozumieć jaki reprezentują typ sensoryczny i czym się on charakteryzuje. Na pewno to pomoże w lepszym zrozumieniu samego siebie. Oczywiście każdy nauczyciel powinien także rozpoznać swój typ, aby nie wdawać się w kolizje (sensoryczne) z uczniami z powodu wzajemnej odmienności! Poprawka: Obserwowana nadruchliwość może mieć jeszcze wiele przyczyn, może wynikać ze schorzeń neurologicznych wynikających z urazów okołoporodowych lub przebytych chorób. Niewyraźne, drżące pismo może wystąpić u dzieci po operacjach mózgu, u dzieci zahamowanych emocjonalnie lub nadwrażliwych.. Tzw. niestaranność – z zaburzeń koordynacji wzrokoworuchowej. Nauczyciel – zanim oceni i zaszufladkuje jako „trudny uczeń”, zawsze powinien obserwować ucznia przez pewien czas, porozmawiać z rodzicami i koniecznie skonsultować się z psychologiem. Znam przypadek „unieruchamiania” dzieci poprzez wprowadzenie rywalizacji o tytuł Grupa Edukacyjna 21 [email protected] Kurs Profesor moduł Wielorakie Inteligencje strona: 7 „Króla Milczenia”. Nagroda i tytuł Króla miała przypaść uczniowi, który wytrwa jak najwięcej dni w milczeniu i spokoju na lekcji. Moja mała znajoma uczennica z płaczem przyznała się, że „milczy już trzy dni i dłużej nie może”. Efekty psychologiczne tej i podobnych gier-szantaży pozostawiam bez komentarza. Issac Newton (1642-1727), największy i najbardziej wpływowy uczony jaki kiedykolwiek żył. W szkole nie zwrócił na siebie uwagi. Był dość nieuważnym uczniem. Karol Darwin (1809-1882), twórca teorii ewolucji . Mając 16 lat zaczął studiować medycynę, ale znudził się i przeniósł się na teologię do Cambridge, gdzie większość jego czasu zajmowały mu polowania i jazda konna. Kiedy zapragnął wziąć udział w wyprawie badawczej dookoła świata na okręcie Beagle, jego ojciec protestował. Ale w końcu się zgodził. Była to najbardziej owocna podróż oceaniczna w historii nauk przyrodniczych! Tomasz Edison (1847-1931) — najgenialniejszy wynalazca w historii! Spędził w szkole zaledwie 3 lata, a jego nauczyciel uznał, że Edison jest opóźniony w rozwoju. Sylwetka druga: „ Miałem ucznia Artura. Nikt go nie lubił, ani dzieci, ani nauczyciele. Artur był niezwykle inteligentny, udzielał odpowiedzi na każde pytanie. Poprawiał dość obcesowo wypowiedzi innych dzieci. Odnosił się do nich z dużym dystansem, traktował je z góry, a te odwdzięczały mu się izolowaniem go. Praca w grupie kończyła się kłótnią i obelgami, którymi Artur obrzucał swoich kolegów za to, że pracują za wolno, nie dość kreatywnie i za to, że go nie słuchają”. Możliwa interpretacja: Ustalmy cechy ucznia rzucające się ewidentnie w oczy - błyskotliwy, pewny siebie, kreatywny, stanowczy, dominujący... On przecież zachowuje się jak lider, to typ niedojrzałego jeszcze, ale przywódcy! Nauczyciel, który opisywał ten przypadek, zachował się niezwykle dojrzale. Rozmowę z chłopcem rozpoczął od przeprosin, za to, że był nieuważny i nie rozpoznał jego sekretu...Od tego dnia rozpoczął trening Artura jako lidera. Wyjaśnił mu jak się zachowuje dobry lider. Przedyskutowali cechy wybitnego lidera, który troszczy się o innych, jest nastawiony na komunikację i wspomaganie słabszych. Pod koniec roku Artur był już innym człowiekiem. Rozpoznany i doceniony znalazł swoje miejsce i pozyskał kolegów. Czy było to łatwe dla nauczyciela? Okazało się niezwykle proste i naturalne ... kiedy już rozpoznał w dziecku jego specyficzne dyspozycje! Poprawka: Sytuacja powyższa opisuje pewien algorytm postępowania. Proponuję taką chronologię wydarzeń: zanim zakwalifikujesz ucznia jako „trudnego wychowawczo” zestaw jego cechy, bez uprzedzeń i uczciwie. Oczywiście nie wszystkie dzieci są urodzonymi liderami. Jest tyle rozmaitych talentów! Odnalezienie talentu i uświadomienie dziecku jak może realizować swój potencjał jest pierwszym, niezwykle ważnym elementem strategii rozpoczęcia pracy w obszarach w których dziecko jest słabsze i ma trudności. Kiedy uczeń wie, że w czymś jest świetny, trudności go nie deprymują, nabiera odwagi i optymizmu. Być może to jest rozwiązanie dla tak powszechnie narastających problemów w nauce i zachowaniu? Drzwi do zrozumienia tego otworzył Howard Gardner ze swoją koncepcją wielorakiej inteligencji. Zidentyfikował 8 rodzajów inteligencji (językową, logiczno-matematyczną, muzyczną, przestrzenną, kinestetyczną, intrapsychiczną, interpersonalną, przyrodniczą). Szkoły są tak zaprojektowane, że jedynie dwie pierwsze inteligencje są tam wykorzystywane. Pozostałe typy inteligencji są słabo rozwijane lub w ogóle nie zauważane. W ten sposób szkoła eliminuje talenty z innych dziedzin! Utrudnia rozwój osobom, które w życiu dorosłym są: artystami muzykami, dyrygentami, malarzami, tancerzami, psychologami, filozofami, ekologami i nauczycielami(!) I część z nich myśli - po serii porażek i stresów, szkoła nie jest dla mnie i z niej odchodzą... Odrywanie w sobie geniuszu zalecamy także nauczycielom. Praca oparta na własnych Grupa Edukacyjna 21 [email protected] Kurs Profesor moduł Wielorakie Inteligencje strona: 8 indywidualnych talentach i zdolnościach jest bardziej autentyczna, dająca poczucie sensu. Nie ma jednej uniwersalnej recepty na bycie dobrym nauczycielem. Nie ma jednego przepisu. Ten sam program nauczania, każdy zrealizuje po swojemu i każdy nacechuje swoją indywidualnością. Swoim talentem. Jedni potrafią świetnie projektować materiały edukacyjne, drudzy mają doskonałe poczucie humoru lub są uczestnikami wypraw alpinistycznych, obieżyświatami lub majsterkowiczami. Dlaczego to ukrywać!? Warto pamiętać, że znaczenie słowa „edukacja” wywodzi się od „educere”, co znaczy „wyciągać, wydobywać”. Uczeń nie jest pustym naczyniem, COŚ już w nim jest i czeka na odkrycie. I oczywiście warto pamiętać, że nauczyciel jest dla ucznia modelem osoby uczącej się, modelem osoby rozwiązującej problemy interpersonalne. I to jest autentyczna profilaktyka trudności wychowawczych! Historia trzecia: „W gimnazjum podbity zwięzłością wypowiedzi Cezara i naśladując jego VENI VIDI VICI, wypracowanie na temat „Dziadów” Adama Mickiewicza ująłem w jednym zdaniu: „Dziady A. Mickiewicza przypominają mi powiedzenie: Z MEGO WIELKIEGO BÓLU, MOJA MAŁA PIOSENKA”. Nauczyciel, pan Stolarzewicz, postawił ocenę ‘bardzo dobrze’ za głębokie przemyślenie tematu i rzeczowe ujęcie całości w jednym zdaniu. Natomiast na innych przedmiotach znajdowałem uwagi ‘Szkoła nie jest urzędem pocztowym do nadawania telegramów”. (Cytat pochodzi ze wspomnień Karola Olgierda Borchardta z książki „Szaman Morski”) Możliwa interpretacja: Są uczniowie, którzy „dręczą” swoich nauczycieli lapidarnością wypowiedzi w mowie lub piśmie. Ich przeciwieństwem są uczniowie bardzo wylewni, czyli tzw. gaduły zwykłe, gaduły dygresujące i gaduły chaotyczne. Pomówmy zatem o kolejnych różnicach międzyludzkich, zapisanych w neurologicznym kodzie, czyli o tzw. metaprogramach. Jest to kolejna porcja informacji, które należy uwzględnić zanim ocenisz..., aby nie oceniać po prostu podobieństwa do samego siebie. Mówiąc najogólniej metaprogramy to wewnętrzne osobiste filtry percepcji, które kierują naszą uwagą i sortują w pewien sposób napływające do nas i wychodzące od nas informacje. Dla oceniania i wspierania procesu uczenia się warto wiedzieć i umieć rozpoznawać metaprogramy u uczniów oraz u samego siebie. W tym wypadku mamy do czynienia z metaprogramem, który opisuje nasze obrazy myślenia i dotyczy tendencji do interesowania się szczegółami lub obrazami całości. W tym kontekście są więc ludzie „szczegółowi” i ludzie „ogólni”. Wypowiedzi tych pierwszych przypominają rzeki informacyjne, są pełne detali, nawiązywań do czegoś mniej lub bardziej istotnego dla przedmiotu wypowiedzi, anegdot, dygresji. Te osoby nie powiedzą tylko, że właśnie zakupiły nowy dywan, ale dokładnie poinformują jak przebiegał ich proces decyzyjny, poszukiwania, gdzie i jak zostały obsłużone, kto ten dywan przywiózł do domu i jak odbywało się jego rozkładanie. Wzorki dywanu opiszą szczegółowo i plastycznie. Na pewno też – przy okazji, opowiedzą o swoim samopoczuciu, wyrażą opinię o cenie i nie omieszkają dodać kilka szczegółów z dzieciństwa. Osoby ogólne całą tę sprawą zrelacjonują w dwóch słowach: ”kupiłam dywan”. Osoby szczegółowe zalewają swoich słuchaczy szczegółami dla innych bez znaczenia (chyba, że oni sami należą do miłośników detalu), czasami gubiąc cel wypowiedzi zaś – z osób ogólnych na ogół trudno wyciągnąć coś więcej, poza informacjami podstawowymi. Inna sprawa, że oni nie przykładając wagi do szczegółów, po prostu ich nie pamiętają. Każdy człowiek jest w niektórych sprawach ogólny, zaś w innych – szczegółowy. Z tej sumy wynika tendencja do bycia bardziej ogólnym lub szczegółowym. Jakkolwiek oczywistym kryterium podstawowym są zainteresowania. Osoba niezwykle barwnie opowiadająca historię zakupu dywanu, może być ogólna w percepcji i relacji spraw z innych obszarów. Tak samo jak osoba ogólna. W jednej sprawie (np. dywanu) jest lapidarna i maksymalnie konkretna, w innej zaś, (będąc na przykład miłośnikiem motorów), nagle wyrzuca z siebie potoki informacji, i z fascynacją opowiada o kolorach tapicerki, tudzież wielu innych detalach konstrukcyjnych. Grupa Edukacyjna 21 [email protected] Kurs Profesor moduł Wielorakie Inteligencje strona: 9 Jak to się ma do sytuacji szkolnej? Osobiście widywałam już wypracowania uczniów, którzy ten sam temat rozwinęli na 4 strony papieru podaniowego i na zaledwie 0,5 strony. I nie wynikało to z braku przygotowania, czy też wiedzy. Kiedy pytałam się ucznia, czy nie mógłby jeszcze dopisać „tego i owego”, zdziwiony wskazywał mi pewne zdanie mówiąc „przecież tu jest właśnie o tym”. Pewna (nawet szokująca mnie nieco) lapidarność wynikała na pewno nie z powodu ubogiego słownika ucznia, tylko jego tendencji do wypowiadania się konkretnie, na temat, „bez lania wody”, za które to uważał wprowadzanie ozdobników, przymiotników, anegdot itd. Trudno nie przyznać racji i mierzyć pracę jej długością! Konkretność pojawiła się także przy naszym dyskutowaniu oceny: „nie było powiedziane na ile stron ma być ta praca”, uczeń ten skomentował moje pytanie o ewentualny związek otrzymanej słabej oceny z obszernością wypracowania1. Potocznie mówiąc jedni są bardziej wylewni, inni mniej. Jeżeli coś jest dla ciebie interesujące w sposób naturalny stajesz się bardziej szczegółowy. Uczeń będzie udzielał innego typu wypowiedzi (słownych i pisemnych) w zależności od osobistej tendencji do bycia ogólnym lub szczegółowym. Łatwo to rozpoznać po właśnie owej długości wypowiedzi i stopniu szczegółowości. Na ogół te szczegóły są znane, tyle że pomijane bo uważane za nieistotne. Należy więc się o nie dopytać. Zaś dzieci o tendencji szczegółowej należy uczyć dyscypliny wypowiedzi i trzymania się tematu. Tych uczniów (na ogół) interesuje wszystko (oczywiście w danym obszarze), toteż nie tylko są nadaktywne i nieco przeszkadzające w prowadzeniu lekcji, ale także gubią się w swoich wypowiedziach i tracą wątek. Przy wspólnym wykonywaniu zadań – jedni uczą się od drugich! Ponieważ mowa jest o zainteresowaniach warto jeszcze nadmienić iż w ramach zainteresowań różnimy się miedzy sobą ponadto preferencjami do interesowania się: Ludźmi - Miejscami Rzeczami - Działaniami - Ideami– Czasem i Informacjami. Dla jednych ważne jest kto był na spotkaniu i kto z kim rozmawiał (lub nie rozmawiał), dla drugich – ważniejsze jest gdzie odbywało się spotkanie i jak wyglądało otoczenie. Trzecich zainteresują raczej sprawy związane ze strojami, nagrodami i samochodami, którymi ludzie przyjechali na to spotkanie. Innych bardziej zafrapuje co się działo, jaka była obsługa, w jakiej kolejności, jakie podjęto rezolucje. Ideowców zainteresuje idea przyświecająca organizacji tego spotkania. Jeszcze innych najbardziej zaciekawi kiedy to było i kiedy będzie następne spotkanie. Ostatnich będzie interesowało prawie wszystko: zaraz opracują notatkę z przebiegu i podadzą do wiadomości w internecie lub gazecie (typ dziennikarski). Na pewno każdy z nas ma takie doświadczenie, kiedy opowiadamy jakąś historię – według nas absolutnie fascynującą, a nasza publika niemal ziewa i przerywa jakimś mało istotnym (oczywiście według nas) pytaniem. Pewna moja znajoma osoba jest zainteresowana tylko działaniami (tym co ludzie robią) i ideami (jaki w tym widzą sens, jakie mają cele). Na pytania o nazwiska danych osób, miejsca spotkań, kiedy to było – odpowiada z pełną nonszalancją, że nie jest to ważne i po prostu nie pamięta. Znam też inną osobę, która precyzyjnie odtworzy szczegóły każdej historii życiowej w parametrach: ludzie, miejsca, rzeczy, działania. Można powiedzieć, że ta pierwsza osoba jest silnie skoncentrowana na analizie sposobów realizacji danej idei. Zaś druga – trochę jak obserwator z budki suflera wychwytuje „ludzi na ich scenie życia”. Każdy człowiek ma prawo być innym! 1 Z czasem nauczyłam Pawła pisać nieco dłuższe wypracowania i w tej dyscyplinie „przeszliśmy” do kategorii „dobry”. Grupa Edukacyjna 21 [email protected] Kurs Profesor moduł Wielorakie Inteligencje strona: 10 Dziecko utalentowane w szkole. Dlaczego dzieci zdolne, kreatywne ... są „niegrzeczne”? Talent pedagogiczny to... umiejętność pomaganiu dziecku w odnalezieniu jego talentów i mocnych stron i oparcie na nich pracy dydaktycznej i wychowawczej. Kłopoty w szkole mają nie tylko dzieci z problemami w uczeniu się. Osobną kategorią uczniów, którzy przysparzają swoim nauczycielom problemów są dzieci utalentowane. Oto krótka lista charakterystycznych problemowych zachowań u małych geniuszy: 1. Wykazywanie znudzenia dla zadań powtórkowych i mało ambitnych 2. Przejawiania protestu w wypadku przerywania przez nauczyciela w połowie wyjaśniania jakiegoś problemu czy prowadzonego eksperymentu (co jest wynikiem frustracji aktywności poznawczej dziecka i jednocześnie dociekliwości) 3. Przeszkadzanie na lekcji (z powodu odbieranej niskiej atrakcyjności lekcji) 4. Wykazywanie braku szacunku dla ogólnie uznanego autorytetu lub przekonania (dzieci zdolne cechuje silna wewnątrzsterowność) 5. Trudności we współpracy z grupą (zwłaszcza kiedy grupa myśli wolniej) 6. Tendencja do zadumania się („zagapiania), podczas wywodu nauczyciela (a wtedy dziecko myśli dygresyjnie - poszukuje ogólniejszych kontekstów lub poszukuje innych połączeń) 7. Niegrzeczność i nie wykonywanie poleceń, wchodzenie z nauczycielem w dyskusję i udowadnianie swoich racji (co świadczy o odbieraniu poleceń ze zrozumieniem i gotowości do polemiki, a także nonkonformiźmie) 8. Odmowa udziału w zajęciach, z powodu braku zainteresowania lub braku szansy na wybicie się (co świadczy do świadomości własnych zainteresowań, ambicji i samokrytyce) 9. Wykonywanie na lekcji czegoś innego, nowego (co ma zapobiec odczuwanej nudzie), wymyśla gry, zabawy 10. Zasypywanie pytaniami oraz teoretyzowanie, filozofowanie, fantazjowanie... Grupa Edukacyjna 21 [email protected] Kurs Profesor moduł Wielorakie Inteligencje strona: Rozpoznanie talentów uczniów i oparcie na nich pracy dydaktycznej i wychowawczej to klucz do sukcesu, zarówno dla Ciebie jako nauczyciela, jak i dla samego ucznia! Grupa Edukacyjna 21 [email protected] 11 Kurs Profesor moduł Wielorakie Inteligencje strona: 12 3 CZĘŚĆ: Teoria Wielorakiej Inteligencji Ludzie się od siebie różnią ... typami i wzorami inteligencji. I mają do tego prawo! Teoria Wielorakiej Inteligencji Howarda Gardnera – opublikowana w 1983 roku oraz tzw. Inteligencja Emocjonalna, która została opisana w 1993 roku przez psychologów: Johna Mayera i Petera Salovey’a, a spopularyzowana w pracach Daniela Golemana (o której będzie mowa w osobnej części), zostały uznane za najbardziej odkrywcze idee w ramach nauk humanistycznych XX wieku. Uważa się iż zwłaszcza Teoria Wielorakiej Inteligencji musi stać się podstawą dla pracy dydaktyków i pedagogów. Dotychczas szkoła – programy, profile pożądanych umiejętności, były osadzane na intelektualnych dyspozycjach ucznia (m.in. pojmowaniu, wnioskowaniu, bogatym słownictwie), czyli tym co mierzą klasyczne testy inteligencji: zdolnościach werbalnych i numeryczno-logicznych. W latach 70. prace Howarda Gardnera, Tony Buzana i Roberta Ornsteina wywołały rewolucję w dotychczasowych poglądach na „inteligencję”. Zdegradowano dominację IQ – wskazując, że nawet wysoki IQ nie przynosi sukcesów osobistych i życiowych, więc dlaczego miałby wyrokować o inteligencji człowieka!? Ujawniono wiele różnych typów inteligencji, udowodniono, że wszystkie rodzaje inteligencji mogą być kształtowane i rozwijane, co znakomicie powiększa możliwości uczenia się! H. Gardner początkowo wyróżnił 7 rodzajów inteligencji, ale - jak sam mówił, jest to lista otwarta na nowe odkrycia. Już teraz w literaturze tematu mówi się o 10, a może nawet 12 rodzajach inteligencji. Poznajmy je teraz: 1. Inteligencja lingwistyczna (inaczej werbalna) cechuje ludzi zainteresowanych językiem, wyrażaniem się przy pomocy słów. Posiadają oni bogaty słownik i intuicję językową, przy pomocy słowa komunikują się niezwykle sprawnie, często mistrzowsko. Ich ulubione zajęcia to czytanie, pisanie, mówienie, tłumaczenia. Aby było łatwiej zapamiętać – utwórz skojarzenia. Tu wpisz imię i nazwisko postaci znanej ogólnie lub tylko tobie, u której dominuje ten typ inteligencji: Moja propozycja: Wisława Szymborska Osoby o tym typie inteligencji to: wybitni pisarze, poeci, dziennikarze, przywódcy polityczni, lingwiści, tłumacze, korektorzy, prawnicy, nauczyciele, negocjatorzy, sprzedawcy... Ale także miłośnicy literatury („pożeracze książek”), osoby z zamiłowaniem oddające się łamigłówką językowym (np. grający w Scrabble, rozwiązujący krzyżówki), zasypujący innych listami i pocztówkami z wakacji, zbieraczy ciekawych sentencji, przypowieści i anegdot. Grupa Edukacyjna 21 [email protected] Kurs Profesor moduł Wielorakie Inteligencje strona: 13 Przypadek ucznia: Agata z trudem przebijała się przez kolejne stopnie edukacji szkolnej z powodu niepowodzeń w zakresie „nauk matematyczno-fizycznych”. Pod koniec każdego roku wykorzystywała wszystkie możliwe szanse na przedostanie się do następnej klasy (formalne i nieformalne). Po zdaniu matury (dwa podejścia do matematyki, egzamin kuratoryjny) chciała ostatecznie porzucić dalszą edukację, która kojarzyła jej się jedynie z „drogą przez mękę”. Ale jej mama namówiła ją na zdawanie egzaminów na studia – mimo wszystko. Dziś studiuje na uniwersytecie w Rzymie, swobodnie rozmawia w 4 językach i poznaje kilka kolejnych. Chce pracować jako tłumacz*. 2. Inteligencja logiczno-matematyczna (inaczej numeryczno-logiczna) jest właściwa ludziom. których porywa świat abstrakcji i precyzji logicznego myślenia oraz zamiłowanie do nauk ścisłych. Fascynuje ich świat teorii, badanie poprawności, wynikania, stawianie hipotez, analiza i synteza obrazów całości. Aby było łatwiej zapamiętać – utwórz skojarzenia. Tu wpisz imię i nazwisko postaci znanej ogólnie lub tylko tobie, u której dominuje ten typ inteligencji Moja propozycja: Albert Einstein Inteligencję logiczno-matematyczną posiadają wybitni przedstawiciele nauk ścisłych, detektywi, prawnicy, księgowi, bankierzy, statystycy, metodolodzy, analitycy, planiści, programiści komputerowi. Ale także czytelnicy książek detektywistycznych, miłośnicy testów i rozwiązywania problemów logicznych, gier umysłowych, szachów oraz wypełniania PIT-ów, obliczania liczby potrzebnych kafelków w łazience i planowania domowego budżetu. Przypadek ucznia: Marcin od dzieciństwa przejawiał duże zainteresowanie rachunkami, lubił rozwiązywać rebusy, zagadki, układać puzzle. Na lekcjach – poza matematyką, był nieco nieprzytomny i cały czas coś pisał, rysował i był „zajęty sobą” (jak to określali nauczyciele). Niezbyt go interesowały problemy bohaterów lektur szkolnych, wypracowania pisał krótkie, lapidarne, choć – trzeba przyznać, że logiczne i ujmujące sedno. Ale ... tak krótkie, jak telegramy. Nie brał też udziału w lekcjach, bo był zajęty czymś innym (wiedział co to jest całka już w piątej klasie szkoły podstawowej). Był grzeczny, ale denerwujący dla wszystkich nauczycieli, oczywiście poza panem „od matematyki”. Miał niesłychanie dobrą pamięć, więc w sytuacjach kryzysowych (ze wsparciem nauczyciela matematyki i z udziałem kilku korepetytorów) doprowadzał stan pożądanej wiedzy do stopnia „zdawalności do następnej klasy”. Dziś jest profesorem na Uniwersytecie. 3. Inteligencja muzyczna to domena osób, którzy odznaczają się niezwyczajną wrażliwością na dźwięki i ich konstelacje. Słyszą więcej i poprzez dźwięki wyrażają swój obraz świata. Aby było łatwiej zapamiętać – utwórz skojarzenia. Tu wpisz imię i nazwisko postaci znanej ogólnie lub tylko tobie, u której dominuje ten typ inteligencji Moja propozycja: Jan Sebastian Bach Inteligencja muzyczna cechuje wybitnych kompozytorów, śpiewaków, dyrygentów, producentów instrumentów muzycznych i konserwatorów sprzętu muzycznego, recenzentów wydarzeń muzycznych i dobrych mówców. A także imitatorów dźwięków, fanów muzyki klasycznej i nie tylko, koneserów opery czy operetki, kolekcjonerów płyt i kaset z muzyką oraz wszystkich ludzi z potrzebami posiadania wysokiej klasy sprzętu HF, wrażliwym uchem na hałasy, trzaski i brzmienie świata. * przytaczane przypadki są absolutnie autentyczne Grupa Edukacyjna 21 [email protected] Kurs Profesor moduł Wielorakie Inteligencje strona: 14 Przypadek ucznia: Jan wszystkie przerwy (i nie tylko) w szkole spędzał na nuceniu, gwizdaniu, bębnieniu w co się da, wydobywał dźwięki z otoczenia i samego siebie. Potrafił grać na niemal wszystkich instrumentach, chociaż nie odbierał regularnej edukacji muzycznej. Do szkoły muzycznej się nie dostał (prawdopodobnie na szczęście dla niego), więc skierował swoje kroki do ... garażu ojca. Tu razem z kolegami całymi godzinami grali i śpiewali. Stan ten wpływał nieco negatywnie na pozostałe osiągi szkole, chociaż dzięki dobrej pamięci Jan „jakoś” sobie dawał radę. Jedynie rodzice byli mocno utrudzeni częstymi wezwaniami do szkoły z powodu „przeszkadzania na lekcjach, hałasowania i tak dalej”. Dziś Jan jest znanym powszechnie liderem zespołu muzycznego. 4. Inteligencja wizualno-przestrzenna cechuje ludzi, którzy z łatwością poruszają się w przestrzeni relacji trójwymiarowych wobec obiektów praktycznych lub teoretycznych. Interesuje ich konstrukcja, rekonstrukcja lub dekonstrukcja rzeczywistości. Są elastyczni, innowacyjni i otwarci na nowe sytuacje i rozwiązania w tym obszarze. Aby było łatwiej zapamiętać – utwórz skojarzenia. Tu wpisz imię i nazwisko postaci znanej ogólnie lub tylko tobie, u której dominuje ten typ inteligencji Moja propozycja: Pablo Picasso Inteligencja wizualno-przestrzenna wybija się znacząco u wybitnych architektów, malarzy, rzeźbiarzy, konstruktorów, projektantów mody, krawcowych, a także strategów, nawigatorów, przewodników, fizyków teoretycznych i szachistów. A także ujawnia się u uzdolnionych przestawiaczy mebli w domu i samodzielnych dekoratorów wnętrz, projektantów altan w ogródkach i dekoracji swojego otoczenia oraz tych, od których jako prezent dostaniesz samodzielnie wykonaną zabawkę przestrzenną lub latawiec opakowany w piękne pudełko z kokardą. Przypadek ucznia: Jerzy wyczerpał wszystkie możliwości tradycyjnej szkoły, niemal co dwa lata zmieniał klasę lub szkołę, co sugerowali kolejni nauczyciele, obiecując w zamian promocję do następnej klasy. Przeszkadzał swoją ruchliwością, a zwłaszcza kreatywnością, która między innymi polegała na przerabianiu zeszytów na latawce, uruchamianiu (nieporuszonego na ogół) modelu szkieletu człowieka i tym podobnych rzeczy. Umiał zrobić coś z niczego, jego ulubionym miejscem było Muzeum Techniki i Moto Bazar. Ponieważ ponadto – jako „uczeń krnąbrny”, wyrażał dość głośno i stanowczo potrzebę posiadania sensu gromadzonej wiedzy – był bardzo niewygodnym uczniem. Wreszcie wylądował w KĄCIE, gdzie zdał egzamin maturalny i odzyskał – mocno nadszarpniętą wiarę w siebie. Obecnie zajmuje się pisaniem (artykułów) i rysowaniem (ilustracji do książek) oraz samodzielnym wykonywaniem prezentów (ruchomych mobili) dla wszystkich znajomych, na każdą okazję. 5. Inteligencja kinestetyczna (inaczej inteligencja ciała) jest charakterystyczna dla osób, którzy mają zamiłowanie do ruchu. Odznaczają się niezwykłym poczuciem równowagi i harmonią ruchów (cechuje ich tzw. zręczność, gibkość, elastyczność) oraz precyzją w wyrażaniu swoim ciałem różnych stanów psychicznych i w ogóle narracji, (wysoka umiejętność ekspresji). Niezwykłe zdolności dotyczą także manipulacji, ruchów rąk. Tych ostatnich - podobnie jak osoby o inteligencji wizualno-przestrzennej, interesuje konstrukcja i dekonstrukcja rzeczywistości oraz innowacyjność, choć w nieco innych obszarach. Aby było łatwiej zapamiętać – utwórz skojarzenia. Tu wpisz imię i nazwisko postaci znanej ogólnie lub tylko tobie, u której dominuje ten typ inteligencji Moja propozycja: Isadora Duncan Grupa Edukacyjna 21 [email protected] Kurs Profesor moduł Wielorakie Inteligencje strona: 15 Inteligencja kinestetyczna „wypełnia” świetnych tancerzy, aktorów, sportowców, rzeźbiarzy, chirurgów i mechaników. Posiadają ją ludzie o dużej koordynacji ruchowej i znakomitej kondycji fizycznej. Na co dzień przejawia się w zamiłowaniu do wszelkiej aktywności ruchowej: tańca, aerobiku, spacerów, uprawianiu sportu, majsterkowaniu, robótkach na drutach i zabieraniu całej rodziny na przejażdżki rowerowe. Przypadek ucznia: Adrian – obecnie uczeń klasy szóstej. Ma kłopoty z czytaniem (nie lubi), robi błędy ortograficzne. W rozmowach z rodzicami nauczycielka martwiła się „brakiem talentów i zdolności do nauki”. Ponadto co trzeci dzień Adrian przynosi uwagi w dzienniczku na ten sam temat „Adrian przeszkadza na lekcjach, wierci się i nie potrafi się skoncentrować”. Jego matka, nosiła się z nieco złośliwą propozycją, że zrobi kserokopię „standardu uwagi” z miejscem na datę i „ptaszka”. Na szczęście zamiast tego poszła wytłumaczyć nauczycielce Adrianka iż ten jest typowym kinestetykiem i ten typ tak ma. Ponadto jest świetnym sportowcem, gra w „profesjonalnej” drużynie piłki nożnej, gdzie ujawnia swój wielki talent (jako znakomity starteg, o wyjątkowej sprawności fizycznej, zdolności do ogromnej koncentracji i zaangażowania). Umie się uczyć i jest utalentowany, tylko nieco inaczej niż oczekiwałaby tego pani „od nauki”. 6. Inteligencja przyrodniczo-ekologiczna charakteryzuje ludzi, którzy przejawiają istotne zainteresowanie naturalnym otoczeniem człowieka, światem w jego przyrodniczo-geograficznym opisie. Pasjonuje ich świat przyrody, ochrona i obrona żyjących istot, nie tylko ginących gatunków. Uwielbiają podróże. Interesuje ich życie zgodne z naturalnym rytmem przyrody i świata. Aby było łatwiej zapamiętać – utwórz skojarzenia. Tu wpisz imię i nazwisko postaci znanej ogólnie lub tylko tobie, u której dominuje ten typ inteligencji Moja propozycja: Karol Darwin Inteligencja przyrodniczo-ekologiczna cechuje w dużej mierze podróżników, ekologów, odkrywców nowych lądów, przedstawicieli nauk biologicznych i geograficznych, weterynarzy. W innych wymiarach przejawia się u osób uciekających od zagrożeń i zanieczyszczeń cywilizacji do zdrowego trybu życia, zdrowej wody, żywności i trybu życia. Są tu miłośnicy turystyki, a także kolekcjonerzy różnych diet, książek kucharskich i nabywcy ekologicznych garnków. Są tu też miłośnicy natury i zwierząt, dbający o ich obronę. Dbający o ochronę życia, czystość świata i harmonijne z nim współistnienie! Przypadek ucznia: Krzysiek od wczesnej wiosny do późnej jesieni zwykł chadzać na bosaka. Stale zbierał i przynosił do domu chore zwierzaki, ptaki, które wypadły z gniazd. Uważał, że świata roślin i zwierząt nie jest dekoracją świata ludzi, ale czymś niezwykle ważnym z własną wielką tajemnicą, którą z ogromnym zaangażowaniem śledził. Opiekował się nawet mrówkami – pilnując, aby dzieciaki nie rozdeptywały bezmyślnie tych zwierzątek. Chory ptak nie pozwalał mu dotrzeć do szkoły. Zresztą szkoła mało go obchodziła – bardziej interesował go prawdziwy świat. Niestety nie znam jego dalszych losów. Marzył o założeniu własnego ogrodu zoologicznego. 7. Inteligencja interpersonalna jest właściwa ludziom o bardzo wysokiej wrażliwości na relacje międzyludzkie. Cechuje ich: wysoka empatia, nadzwyczajne zainteresowanie i rozumienie innych, nastawienie usługowe, wspieranie różnorodności. Obdarzeni są cechami liderów: potrafią uczyć i naturalnie wpływać na innych, łagodzić konflikty, naturalnie przewodzą, tworzą więzi, współpracują. Grupa Edukacyjna 21 [email protected] Kurs Profesor moduł Wielorakie Inteligencje strona: 16 Aby było łatwiej zapamiętać – utwórz skojarzenia. Tu wpisz imię i nazwisko postaci znanej ogólnie lub tylko tobie, u której dominuje ten typ inteligencji Moja propozycja: Tadeusz Mazowiecki Inteligencja interpersonalna jest właściwa wybitnym liderom (politycznym, społecznym i religijnym), sprzedawcom, psychoterapeutom, nauczycielom, menadżerom, dyrektorom, negocjatorom, sekretarkom, pracownikom socjalnym, lekarzom i pielęgniarkom. Na co dzień przejawia się w zainteresowaniu kontaktami z różnymi ludźmi, posiadaniu dużej liczby znajomych i przyjaciół, uznaniu przez otoczenie za osobę bezpośrednią, komunikatywną i kontaktową, obdarzaną zaufaniem. Posiadają dobry kontakt z rodziną, dziećmi. Potrafią wyrażać swoje uczucia, mają zasadniczo pozytywny stosunek do życia. Ten rodzaj inteligencji cechuje także osoby, które czytają poradniki typu „Jak lepiej zrozumieć drugiego człowieka”, a nabyte umiejętności stale doskonalą. Są wrażliwi na różne typy ludzkich osobowości, potrafią pomagać. Często obdarzeni są talentem Pigmaliona - znakomicie wspierają innych w rozwoju! Przypadek ucznia: Zuzia od pierwszej klasy była naturalnym przywódcą klasy i pełniła różne funkcje w samorządzie klasy i szkoły, wykazując duży talent organizatorski. Miała zawsze duże plany i idee do wdrożenia, złościła się, że ludziom (czyli innym uczniom) nic się nie chce, że podejmują się zadań, a potem ich po prostu nie wykonują. W liceum bardziej ujawniła się jej rola pomagacza innym. Spędzała wiele czasu (godzin!) na wysłuchiwaniu i opiekowaniu się innymi, tak że brakowało jej czasu na zajmowanie się sprawami osobistymi, w tym szkolnymi. Bardzo czuła na krzywdę i złe traktowanie występowała w obronie uczniów potraktowanych niesprawiedliwie Naturalne predyspozycje do nawiązywania dobrych, wartościowych relacji z innymi, zaowocowały gronem dobrych przyjaciół i zadecydowały o wyborze studiów (filozofia i psychologia). 8. Inteligencja intrapersonalna (zwana też duchową) jest właściwa osobom obdarzonym tzw. bogatym życiem wewnętrznym. Cechuje ich nadzwyczajna samoświadomość, zdolność do rozpoznawanie swoich emocji, uczuć, wartości, przy zachowaniu dystansu do siebie, wysoka samoregulacja, spolegliwość. Interesuje ich spójność i harmonia wewnętrzna. Prawdopodobnie wśród tej grupy znajdują się osoby obdarzona tzw. inteligencją moralną (opisaną przez Roberta Coles’a, kolegi Golemana z Harvardzkiego Uniwersytetu), która charakteryzuje osoby o dużej wrażliwości moralnej, spójnych w słowach i czynach. Aby było łatwiej zapamiętać – utwórz skojarzenia. Tu wpisz imię i nazwisko postaci znanej ogólnie lub tylko tobie, u której dominuje ten typ inteligencji Moja propozycja: Carl Gustaw Jung Inteligencja intrapersonalna dominuje u wybitnych filozofów, mistyków, psychoterapeutów, pisarzy, poetów, kompozytorów. Cechuje każdego, kto ma tzw. życie wewnętrzne, kto rozumie swoje emocje, uczucia, wartości, motywacje, stany psychiczne; ma do nich dystans i poczucie humoru. A także interesuje się osobistym rozwojem, doskonaleniem dyspozycji psychicznych poprzez lektury, medytacje, ćwiczenia umysłowe, udział w rozmaitych treningach. Swoje refleksje nad sobą i swoim życiem notują w prowadzonym pamiętniku. Także tu mieszczą się osoby zainteresowane prawem, przestrzeganiem reguł, zasad, kodeksów, tropiące naruszenia prawa i dyscypliny. Osoby o wysokiej inteligencji moralnej, stają się autorytetami moralnymi. Przypadek ucznia: Danusia odkąd pamiętam zawsze była nastawiona głęboko refleksyjnie do wszystkiego, co się działo. Wyciszona i spokojna, nie lubiła gwaru i życia towarzyskiego. Pozornie wyizolowana, skoncentrowana była na własnych przeżyciach i wyobrażeniach. Już w szkole spędzała wiele godzin na pisaniu pamiętnika i opowiadań. Ale jej wypracowania nie były dobrze oceniane przez Grupa Edukacyjna 21 [email protected] Kurs Profesor moduł Wielorakie Inteligencje strona: 17 nauczycielkę polskiego (na ogół kwitowane oceną średnią lub nawet komentarzem „nie na temat”). Na innych lekcjach otrzymywała uwagi za słabą aktywność na lekcjach i zbyt długie namyślanie się przed udzielaniem odpowiedzi. Pamiętam jak nauczyciel matematyki odczytywał (ze złośliwym komentarzem) jej opowiadanie o samotności dwóch prostych równoległych, które powstało „zamiast” wykonania jakiegoś zadania z tymi prostymi... Kiedy dorosła zaczęła bardzo świadomie rozwijać swoje predyspozycje: na treningach interpersonalnych, podczas medytacji i innych form „docierania do samego siebie”. Dziś jest terapeutą o nadzwyczajnych umiejętnościach i poetką. 9. Inteligencja zmysłowa cechuje ludzi o znakomicie rozwiniętych wszystkich zmysłach. To ludzie, którzy świat widzą, słyszą i czują oraz rozumieją. Znakomite połączenie pełnej percepcji świata i siebie samego. Aby było łatwiej zapamiętać – utwórz skojarzenia. Tu wpisz imię i nazwisko postaci znanej ogólnie lub tylko tobie, u której dominuje ten typ inteligencji Moja propozycja: Paco Rabanne Inteligencja zmysłowa cechuje wielkich twórców obdarzonych znakomitą pamięcią, gdyż integracja wszystkich zmysłów powoduje, że w niemal doskonały sposób świat jest widziany, słyszany, odczuwany i wyobrażany! Ten rodzaj inteligencji mają też osoby, które lubią tańczyć, lubią stroje dobrane kolorystycznie i miłe w dotyku, mają wrażliwy zmysł powonienia, lubią smakowicie jadać, uwielbiają zabawy z dziećmi, kochają przyrodę. Potrafią relacjonować świat językiem wszystkich zmysłów. Przypadek ucznia: Anka od dzieciństwa: śpiewa, tańczy, recytuje, pisze, gra, rysuje ... W szkole wszędzie jej było pełno, po szkole niemal codziennie biegała na „kółka”: teatralne, tańca, plastyczne, fotograficzne, a rankiem ... na konie. Uznawano iż jest nadaktywna, rodzicom polecano, aby pomogli córce w sprecyzowaniu jej zainteresowań, aby nie marnowała czasu na tak wiele różnych aktywności i zajęła się bardziej nauką. Zajęła się jak chciała: skończyła studia pedagogiczne, założyła rodzinę, przeniosła się na wieś i obecnie jest szczęśliwą matką kilkorga radosnych dzieci. A w wolnych chwilach rysuje i śpiewa nie tylko dla swoich dzieci, Ponieważ - jak już wspomniano wyżej, Goleman twierdzi, że lista rodzajów inteligencji jest otwarta, dodam jeszcze jedno „brakujące ogniwo”, wydaje mi się, że może to być: 10. Inteligencja historyczna właściwa dla ludzi zainteresowanych zmianami w aspekcie rozwoju świata. Zainteresowanych przeszłością i jej utrwalaniem, obdarzonych ogromną wyobraźnią umożliwiającą symulacje przeszłych zdarzeń na podstawie dostępnej faktografii i znalezisk kultury materialnej. Osoby te pasjonuje analiza dziejów człowieka i cywilizacji, są niejako wtopione w przeszłość. Prawdopodobnie ten rodzaj inteligencji posiadają także ludzie o przeciwnej orientacji czasowej: prognostycy, futuryści. Aby było łatwiej zapamiętać – utwórz skojarzenia. Tu wpisz imię i nazwisko postaci znanej ogólnie lub tylko tobie, u której dominuje ten typ inteligencji Moja propozycja: Stanisław Lem Inteligencja historyczna cechuje oczywiście wielkich historyków oraz archeologów - odkrywców zagubionych miast czy państw. Także biografów, dziejopisarzy, konserwatorów zabytków i „prawdziwych” kolekcjonerów (czołgów, znaczków, skorup pradawnych naczyń). Tu mieszczą się osoby zafascynowane książkami historycznymi, ale także z dużym zaciekawieniem słuchające Grupa Edukacyjna 21 [email protected] Kurs Profesor moduł Wielorakie Inteligencje strona: 18 historii życia innych ludzi. A także futuryści, stawiający prognozy cywilizacyjne, z dużą wyobraźnią wybiegający naprzód. Przypadek ucznia: Marek odkrył „historię” bardzo wcześnie. Praktycznie na książkach historycznych swojego dziadka nauczył się czytać. Dziadek – zapalony historyk, z ogromną cierpliwością i radością odpowiadał na każde pytanie Marka, razem na makietach odtwarzali przebiegi bitew i bawili się w grę „co by było gdyby”. Wiedza Marka była tak imponująca, że często zaskakiwał nauczyciela, wchodząc w bardzo kompetentne dyskusje i wprowadzając korekty do słów nauczyciela. Przez to wybuchła między nimi wojna i Marek nie miał łatwego życia na lekcjach historii. Nauczyciel traktował go jak prawdziwego wroga, Marek prawie, że nie zdał matury właśnie przez historię! 11. Inteligencja kreatywna (inaczej twórcza) jest właściwa osobom dla których istotą życia jest zmiana pewnych stanów rzeczy na lepsze. To ich właśnie cechuje myślenie innowacyjne, „promieniste”, nie ograniczone żadnymi barierami. Tworzą, kreują, wymyślają... rzeczy, których jeszcze nie ma. Aby było łatwiej zapamiętać – utwórz skojarzenia. Tu wpisz imię i nazwisko postaci znanej ogólnie lub tylko tobie, u której dominuje ten typ inteligencji Moja propozycja: Leonardo da Vinci Inteligencję kreatywną mają ludzie twórczy, a ich produkty mają cechy wysokiej jakości – czasem są genialne! (Mogą też być genialnie nieprzydatne!). Zajmuje ich wiele spraw, interesuje niemal wszystko, znakomicie sobie radzą w nowych sytuacjach, uwielbiają zmiany, wyzwania, nowe, trudne, nieoczywiste obszary do zagospodarowania. Na co dzień to bardzo kreatywni i produktywni ludzie, rzucający pomysłami i na tyle obdarzeni poczuciem humoru, że w prezencie podarują Ci butelkę coca-coli opakowaną we wstęgę Mobiusa i na pewno znajdą sposób na przeróżne „niemożliwe” stany rzeczy. Także tu mieszczą się nieustanni „poprawiacze”, przerabiacze. Prawdopodobnie znany wszystkim bohater dziecięcej kreskówki - Pomysłowy Dobromir jest świetnym przedstawicielem tej grupy, a poza tym bardzo bardzo wielu z nas! Jako przypadek ucznia proponuję: Osobę Szymona Majewskiego, który za większość swoich wynalazków powinien dostać Nobla Humoru. Wydaje mi się, że mógł mieć problemy w szkole, ale nie znam jego historii szkolnej i chętnie bym się czegoś na ten temat dowiedziała. Uwaga! Każdy z rodzajów inteligencji może cechować jeszcze niezwykła innowacyjność i niepospolity poziom kreatywności - wtedy powstają wynalazki, wielkie odkrycia nauk teoretycznych, znakomite dzieła artystyczne oraz nowe kierunki w psychologii, filozofii i ruchy społeczne. Oczywiście wymienione osoby miały (mają) także rozwinięte inne typy inteligencji, ale tu dla przejrzystości wybraliśmy jako przykłady osoby o silnej dominancie jednej z nich. Warto sobie uświadomić, że do tej pory tylko dwa pierwsze rodzaje inteligencji są uznawane i szlifowane przez szkołę. Warto fakt ten poddać konfrontacji z zawodami i ulubionymi zajęciami, preferowanymi przez osoby obdarzone danymi rodzajami inteligencji. Tak więc możemy już mówić o co najmniej 11 rodzajach inteligencji, lub nawet 12 - jeżeli wyodrębnimy inteligencję moralną. Każdy ma naturalne predyspozycje do określonego rodzaju inteligencji, na ogół jest to zestaw kilku inteligencji, pewien indywidualny wzór, który w całości daje obraz naszych osobistych inklinacji, Grupa Edukacyjna 21 [email protected] Kurs Profesor moduł Wielorakie Inteligencje strona: 19 zainteresowań i obieranej drogi zawodowej. Na szczęście nie jest tak, że pewien rodzaj czy pewne rodzaje inteligencji są dane raz na zawsze i niezmienne. W wyniku samodoskonalenia, uwagi, ćwiczenia - można je rozwijać i powiększać swój (i innych) potencjał w tym zakresie! Zmienić to powinno model kształcenia nauczycieli, którzy jako eksperci od nauczania powinni bardzo świadomie podchodzić do różnic między ludźmi w tym zakresie. Aby być aktywnymi przewodnikami ucznia, doradcami edukacyjnymi w czasie uczniowskiego procesu nabierania sprawności, powinni umieć trafnie zidentyfikować potencjał ucznia i na jego bazie budować jego karierę edukacyjna, w pełni akceptując fakt, że każdy człowiek jest inny i ma prawo do wyboru własnej drogi życiowej. Dobra pomoc edukacyjna polega na wspieraniu kariery każdego ucznia, czyli kreowaniu sytuacji, w których każdy może w czymś wygrać! Tym, którzy lubią metafory dedykują piękną i jakże pasującą do tematu przypowieść pod tytułem „Królewski gołąb”: „Nasrudin został pierwszym ministrem króla. Pewnego razu, kiedy przechadzał się po pałacu, zobaczył po raz pierwszy w życiu królewskiego sokoła. Do tej pory Nasrudin nigdy nie widział takiego g o ł ę b i a. Wziął więc nożyce i poprzycinał pazury, skrzydła i dziób sokoła. - Teraz wyglądasz na ptaka jak należy – powiedział – Twój opiekun się wcale o ciebie nie troszczył” Uczniowie, których przypadki przytoczono – Agata, Marek, Krzyś, Zuzia, Danusia, Anka, Adrian, Jerzy i im wielu im podobnych – są s o k o ł a m i w swoich kategoriach. Oddziaływania szkolne przycinają im skrzydła – na wzór i podobieństwo gołębi. Wróć do cz.2 i przeczytaj listę charakterystycznych problemowych zachowań u małych geniuszy: Jeśli wydaje Ci się, że któryś z uczniów zachowuje się tak właśnie inaczej – zamiast pisać mu kolejną uwagę do dzienniczka, pomóż mu rozpoznać jego talent. Specyficzne talenty ujawniają się już w bardzo wczesnym wieku, porozmawiaj na temat dziecka z jego rodzicami, z innymi nauczycielami. Możesz wykorzystać proste skale ułatwiające rozpoznanie i określenie uzdolnień i talentu; np. omawiane przez Geoffa Lewisa w książce „Jak wychowywać utalentowane dziecko?”*: czy są to ogólne zdolności naukowe, talent twórczy, talent językowy, matematyczny, sportowy, przywódczy i organizatorski czy zdolności artystyczne? Rozpoznanie talentów uczniów i oparcie na nich pracy dydaktycznej i wychowawczej to klucz do sukcesu, zarówno dla Ciebie jako nauczyciela, jak i dla samego ucznia. * dane książki Grupa Edukacyjna 21 [email protected] Kurs Profesor moduł Wielorakie Inteligencje strona: 20 Przypadki do refleksji: Issac Newton (1642-1727) największy i najbardziej wpływowy uczony jaki kiedykolwiek żył. Zbudował pierwszy teleskop zwierciadlany, odkrył rachunek całkowy, prawo powszechnego ciążenia oraz wiele innych bardzo ważnych praw dla rozwoju nauki. W dzieciństwie Issac miał tzw. złote ręce do prac mechanicznych, ale w szkole nie zwrócił na siebie uwagi. Był dość nieuważnym uczniem. Jego mama chciała, aby został rolnikiem. Albert Einstein (1879-1955) najwybitniejszy umysł w historii świata. Powszechnie znany jako twórca teorii względności. Początkowo nie udawało mu się uzyskać posady na jakiejkolwiek wyższej uczelni. Dopiero w 34 roku życia otrzymał tytuł profesora na uniwersytecie w Berlinie. Dwa lata później otrzymał nagrodę Nobla. Wiadomo, że w sprawach ubioru i zwyczajów towarzyskich był wielkim indywidualistą. Słynął z roztargnienia i niezwykłego poczucia humoru. Ludwik Pasteur (1822-1895) uważany za największą postać w historii medycyny. Współtwórca szczepień ochronnych. Opracował metodę unieszkodliwiania bakterii w napojach, zwaną pasteryzacją. Opracował metodę szczepienia ludzi przeciw wściekliźnie. W trakcie studiów nie przejawiał geniuszu, a jeden z jego profesorów ocenię jego wiadomości z chemii jako "mierne". Karol Darwin (1809-1882) twórca teorii ewolucji . Mając 16 lat zaczął studiować medycynę, ale znudził się i przeniósł się na teologię do Cambridge, gdzie większość jego czasu zajmowały mu polowania i jazda konna. Kiedy zapragnął wziąć udział w wyprawie badawczej dookoła świata na okręcie Beagle, jego ojciec protestował. Ale w końcu się zgodził. Była to najbardziej owocna podróż oceaniczna w historii nauk przyrodniczych! Orville Wright (1871-1948) i Wilbur Wright (1867-1912)bracia, wynalazcy samolotu silnikowego. Mieli średnie wykształcenie, ale żaden nie uzyskał dyplomu ukończenia szkoły. Mieli talent do majsterkowania i interesowali się lataniem. Otworzyli sklep z rowerami, a zarobione pieniądze przeznaczali na realizacje swej pasji życiowej - prace nad latawcami i szybowcami. Pierwszy lot ich samolotu poruszanego silnikiem spalinowym odbył się w 1903 roku i trwał 12 sekund. Tomasz Edison (1847-1931) najgenialniejszy wynalazca w historii. Wynalazł m.in. żarówkę elektryczną, fonograf. Wprowadzię ulepszenia do kamery filmowej, telefonu, telegrafu, maszyny do pisania. Spędził w szkole zaledwie 3 lata, a jego nauczyciel uznał, że Edison jest opóźniony w rozwoju. Od 21 roku życia opracował ponad 1000 wynalazków. Słynął z wielkiej pracowitości i cierpliwości. Gregor Mendel (1822-1884) odkrywca podstawowych zasad dziedziczności. Za życia był nieznanym austriackim mnichem i naukowcem z zamiłowania. Ale jego badania nie dawały mu uznania współczesnych. Kilka razy zdawał egzaminy na nauczyciela, ale nigdy nie uzyskał dyplomu, najgorsze oceny zbierał z geologii i ... biologii. Prawa Mendla (nieco zmodyfikowane) pozostaje punktem wyjścia nowoczesnej genetyki. Grupa Edukacyjna 21 [email protected] Kurs Profesor moduł Wielorakie Inteligencje strona: 21 Co z tego rozdziału powinien znać, wiedzieć i umieć zastosować w praktyce każdy nauczyciel? Zastanów się i napisz pierwsze swoje refleksje. Jak można odnieść typy inteligencji do programów szkolnych? Zastanów się nad „ukrytymi programami” programów szkolnych. Czy znasz program, który w szczególny sposób preferuje określony typ inteligencji, obniżając szanse edukacyne uczniom reprezentujących inne typy? Zastanów się: jaki wzór inteligencji powinni mieć: • znakomici nauczyciele • znakomici wychowawcy • znakomite matki Zastanów się: Jakie wzory inteligencji mają uczniowie oceniani w następujących „dyscyplinach” szkolnych w poniżej opisany sposób: • świetne wypracowania, doskonałe wypowiedzi ustne, głębokie zrozumienie opisywanych problemów społecznych i sylwetek bohaterów literackich • lider grupowy, potrafi pociągnąć innych do realizacji swoich pomysłów, zaraża innych swoją aktywnością i entuzjazmem, nieustająco wybierany na przewodniczącego klasy, świetnie negocjuje problemy klasy nauczycielami • znakomita jasność umysły, rozwiązuje problemy i zadania spoza programu szkolnego • fantastycznie zaprojektował wystrój sali na zabawę karnawałową. Jego przestrzenne instalacje wzbudziły zachwyt u wszystkich uczestników. Grupa Edukacyjna 21 [email protected] Kurs Profesor moduł Wielorakie Inteligencje strona: 22 Zastanów się jaki jest Twój wzór inteligencji? Przeczytaj jeszcze raz charakterystykę sylwetek osób obdarzonych określonym typem inteligencji. Przeanalizuj typowe zachowania, zainteresowania, talenty, hobby i preferencje do wyboru zawodu. Zastanów się jak dalece dany rodzaj inteligencji opisuje ciebie i wpisz odpowiednio w rubryki na ile to wyceniasz w procentach od 0% do 100% dla danego wymiaru. Spróbuj to też uzasadnić jakimiś argumentami! to zupełnie nie Ja 0%-10%-20%-30%-40%-50%-60%-70%-80%-90%-100%- to właśnie Ja int. Lingwistyczna int. Logiczno-matemat. int. Muzyczna int. wizualno-przestrzenna int. Kinestetyczna int. przyrodniczo-ekolog. int. Interpersonalna int. Intrapersonalna int. Zmysłowa int. historyczna int. Kreatywna 0%-10%-20%-30%-40%-50%-60%-70%-80%-90%-100% 0%-10%-20%-30%-40%-50%-60%-70%-80%-90%-100% 0%-10%-20%-30%-40%-50%-60%-70%-80%-90%-100% 0%-10%-20%-30%-40%-50%-60%-70%-80%-90%-100% 0%-10%-20%-30%-40%-50%-60%-70%-80%-90%-100% 0%-10%-20%-30%-40%-50%-60%-70%-80%-90%-100% 0%-10%-20%-30%-40%-50%-60%-70%-80%-90%-100% 0%-10%-20%-30%-40%-50%-60%-70%-80%-90%-100% 0%-10%-20%-30%-40%-50%-60%-70%-80%-90%-100% 0%-10%-20%-30%-40%-50%-60%-70%-80%-90%-100% 0%-10%-20%-30%-40%-50%-60%-70%-80%-90%-100% Postaw kropkę w odpowiednim miejscu skali. Połącz kropki. Otrzymany wykres porównaj z inną osobą. Grupa Edukacyjna 21 [email protected] Kurs Profesor moduł Wielorakie Inteligencje strona: 23 Kwestionariusz do badania Wielorakich Typów Inteligencji (MI) INSTRUKCJAUżyj skali 0 – 1 – 2 – 3 – 4 – 5 0 (w ogóle mnie to nie dotyczy) 5 (to mnie znakomicie opisuje) 1 Posiadam uzdolnienia manualne 2 Posiadam dobre wyczucie kierunku 3 Posiadam naturalną umiejętność rozwiązywania sporów między przyjaciółmi 4 Łatwo zapamiętuję słowa piosenek 5 Potrafię wyjaśnić w prosty sposób trudne zagadnienia 6 Robię wszystko krok po kroku 7 Dobrze znam samego siebie i rozumiem, dlaczego postępuję tak a nie inaczej 8 Lubię ćwiczenia grupowe i spotkania towarzyskie 9 Dobrze uczę się, słuchając wykładów i wywodów innych 10 Słuchając muzyki doznaję zmian nastroju 11 Lubię krzyżówki, łamigłowki i problemy logiczne Tablice, zestawienia i pomoce wizualne odgrywają dla mnie ważną rolę podczas 12 uczenia się 13 Jestem wrażliwy na nastroje i uczucia otaczających mnie ludzi 14 Najlepiej uczę się kiedy musze wziąć się w garść i zrobić coś samemu 15 Zanim zechcę się czegoś nauczyc muszę zobaczyć jaką będę miał z tego korzyść 16 Podczas nauki i rozmyślań lubię spokój i samotność 17 Potrafię usłyszeć poszczególne instrumenty w złożonych utworach muzycznych 18 Łatwo przychodzi mi wywołanie w pamięci zapamiętanych wymyślonych obrazów 19 Posiadam bogaty język i potrafię się nim posługiwać 20 Lubię robić notatki 21 Posiadam dobre wyczucie równowagi i lubię ruch fizyczny 22 Potrafię dostrzegać strukturę przedmiotów i związki między różnymi rzeczami 23 Potrafię pracowac w zespole i korzystać z cudzych doświadczeń 24 Jestem dobrym obserwatorem i często zauważam rzeczy uchodzace uwadze innych 25 Często bywam niespokojny 26 Lubię pracowac i uczyć się niezależnie od innych 27 Lubię komponowac muzykę 28 Potrafię radzić sobie z liczbami i problemami matematycznymi Grupa Edukacyjna 21 [email protected] Kurs Profesor moduł Wielorakie Inteligencje strona: 24 KLUCZ do Kwestionariusza do badania Wielorakich Typów Inteligencji (MI) Typ inteligencji Numery stwierdzeń LINGWISTYCZNA 5 9 19 20 MATEMATYCZNOLOGICZNA 6 11 22 28 WIZUALNOPRZESTRZENNA 2 12 18 24 MUZYCZNA 4 10 17 27 INTERPERSONALNA 3 8 13 23 INTRAPERSONALNA 7 15 16 26 KINESTETYCZNA 1 14 21 25 Suma punktów Koło wielorakiej inteligencji (źródło: Przyspieszone uczenie się w klasie) Grupa Edukacyjna 21 [email protected] Kurs Profesor moduł Wielorakie Inteligencje strona: 25 4 CZĘŚĆ: Utrwalenia Każdy z nas przychodzi na świat z różnymi talentami chyba po to, by wypełnić swoją misję, by spełnić jakieś ważne zadanie. Co z tych talentów pozostaje? Posłuchajmy bajki: „Pewnego dania zwierzęta postanowiły i założyły szkołę, aby młode zwierzęta przestały biegać samopas i zostały porządnie zastały przygotowane do zwierzęcego życia. Wymyślono obowiązkowe przedmioty, niezwykle przydatne w życiu. Tak więc każde zwierzę obowiązkowo brało udział w nauce biegania, wspinania, pływania i latania. Kaczka wykazywała niezwykłe zdolności w pływaniu. Była zawsze najlepsza. Była nawet lepsza od nauczyciela pływania. Osiągała jednak bardzo słabe postępy w bieganiu i lataniu. Ponieważ była bardzo słaba w bieganiu, musiała poświęcić więcej czasu na ten trening, tak że zaniedbała pływanie. Wprawdzie w efekcie poprawiła nieco umiejętności biegania, ale jej wyniki w pływaniu osiągnęły poziom bardzo przeciętny. Oczywiście nikt się tym nie przejął - przeciętność jest akceptowana. Zając, który był najlepszy w bieganiu nabawił się nerwowych tików w nodze. Spowodowane to było przypuszczalnie dodatkowymi treningami pływackimi. Wiewiórka była najlepsza w wspinaniu. Była jednak codziennie upominana i wyzywana przez nauczyciela latania, który wymagał by zaczęła wreszcie latać. Orzeł był zawsze pierwszy w osiąganiu szczytów. Był jednak codziennie karany, ponieważ robił to niezgodnie z przyjętymi w programie zaleceniami”. Być może możesz sobie pozwolić na chwilę zadumy: które z Twoich talentów zostały w ten sposób, albo inny przekształcone w mizerną przeciętność? Grupa Edukacyjna 21 [email protected] Kurs Profesor moduł Wielorakie Inteligencje strona: 26 Tekst do refleksji: Hm...Hm... A zatem dlaczego Słowacki wzbudza w nas zachwyt i miłość? Dlaczego płaczemy z poetą czytając ten cudowny, harfowy poemat "W Szwajcarii"? Dlaczego, gdy słuchamy heroicznych, spiżowych strof "Króla Ducha" wzbiera w nas poryw? I dlaczego nie możemy się oderwać od cudów i czarów "Balladyny", a kiedy znowu skargi "Lilii Wenedy" zadźwięczą, serce rozdziera się nam na kawały? I gotowiśmy lecieć, pędzić na ratunek nieszczęsnemu królowi? Hm... dlaczego? Dlatego, panowie, że Słowacki wielkim poetą był! Wałkiewicz! Dlaczego? Niech Wałkiewicz powtórzy - dlaczego? Dlaczego zachwyt, miłość, płaczemy, poryw, serce i lecieć, pędzić? Dlaczego Wałkiewicz? (...) - Dlatego, że wielkim poetą był! - powiedział Wałkiewicz, uczniowie wycinali scyzorykiem ławki, albo robili małe kulki z papieru, najmniejsze jak mogli, i wrzucali je do kałamarza (...) Nauczyciel westchnął, stłumił, spojrzał na zegarek i mówił. Wielkim poetą! Zapamiętajcie to sobie, bo ważne! Dlaczego kochamy? Bo był wielkim poetą. Wielkim poetą był! Nieroby, nieuki, mówię wam przecież spokojnie, wbijcie to sobie dobrze do głowy - więc jeszcze raz powtórzę, proszę panów: wielki poeta, Juliusz Słowacki, wielki poeta, kochamy Juliusza Słowackiego i zachwycamy się jego poezjami, gdyż był on wielkim poetą. Proszę zapisać sobie temat wypracowania domowego: "Dlaczego w poezjach wielkiego poety, Juliusza Słowackiego, mieszka nieśmiertelne piękno, które zachwyt wzbudza?" W tym miejscu wykładu jeden z uczniów zakręcił się nerwowo i zajęczał: - Ale kiedy ja się wcale nie zachwycam! Wcale się nie zachwycam! Nie zajmuje mnie! Nie mogę wyczytać więcej jak dwie strofy, a i to mnie nie zajmuje. Boże, ratuj, jak to mnie zachwyca, kiedy mnie nie zachwyca? (...) Witold Gombrowicz "Ferdydurke" Słownik ważnych pojęć: ● ● teoria wielorakiej inteligencji równowartościowość wszystkich przedmiotów nauczania Dotarliśmy do końca modułu 7, “lekcji” siódmej. Przed Tobą jeszcze tylko część 5 – do wypełnienia i odesłania. Małgorzata Taraszkiewicz Grupa Edukacyjna 21 [email protected] Kurs Profesor moduł Wielorakie Inteligencje 5 CZĘŚĆ: DO WYPEŁNIENIA I ODESŁANIA Zadania podsumowujące Jak oceniasz własną swobodę w poruszaniu się po tej problematyce? Oszacuj to procentowo i uzupełnij krótkim opisem: Co w związku z tym potrafisz robić? Jakie sytuacje i problemy w związku z takim stanem rzeczy (ewentualnie) przyciągasz? Co jest dla Ciebie (tymczasem) najtrudniejsze? Jakie inteligencje są najgorzej traktowane w szkole Przeanalizuj pod tym względem tradycyjne metody nauczania. Grupa Edukacyjna 21 [email protected] strona: 27 Kurs Profesor moduł Wielorakie Inteligencje Pomyśl o swoim najzdolniejszym uczniu i tym najtrudniejszym. Zastanów się czy coś was różni w zakresie omawianych tu aspektów? Miejsce na pytania, uwagi i refleksje do prowadzącego kurs: Grupa Edukacyjna 21 [email protected] strona: 28 Kurs Profesor moduł Wielorakie Inteligencje strona: 29 Program PROFESOR - diagnostyka edukacyjna Małgorzaty Taraszkiewicz słownik ważnych Moduł 1 pojęć Moduł 2 Moduł 3/4 ✔ różność i różnorodność ✔ reżyseria dydaktyczna ✔ model NN NK ✔ Menadżer Efektywnej Lekcji ✔ OSU ✔ styl uczenia się TRPPr ✔ monotonia metodyczna ✔ woda ✔ kolizje stylów uczenia się ✔ różnorodność metodyczna ✔ ruch ✔ kolizje kierunków przebiegu procesu uczenia się Moduł 5 ✔ Moduł 6 ✔ preferencje sensoryczne ✔ kolizje sensoryczne ✔ uczenie polisensoryczne stres Moduł 7 WIELKA ✔ POWTÓRKA ✔ ✔ teoria Wielorakiej Inteligencji równowartościowość wszystkich przedmiotów nauczania ale nie – równoważność dla wszystkich uczniów Moduł 8 Moduł 9 Moduł 10 Moduł 11 Moduł 12 Moduł dodatkowy Grupa Edukacyjna 21 [email protected]
