grzech - kz

WYKŁAD 5
GRZECH
Czytamy na początku Biblii, Ŝe Bóg to co stworzył określił jako „bardzo dobre”, ale kiedy patrzymy na świat, który
nas otacza widzimy, Ŝe wcale nie jest dobry. Dookoła widać zło, nikczemność, gwałt, ciemność, konflikty, wojny,
śmierć, cierpienie. Skąd więc się to wzięło? Biblia pokazuje nam przyczynę, ale równieŜ receptę na śmiertelną
chorobę.
Historia ludzkości i to co nas otacza ewidentnie wskazują na realność grzechu. Są jednak teorie, które
zniekształcają grzech, zaprzeczają jego istnienia, podają błędną jego definicję przez co grzech nie jest traktowany
tak jak być powinien, naraŜając ludzi na niebezpieczeństwo.
ATEIZM
Ateizm neguje rzeczywistość grzechu zaprzeczając istnieniu Boga, poniewaŜ moŜemy grzeszyć jedynie przeciw
Niemu. Jeśli nie ma Boga, nie ma komu okazywać nieposłuszeństwa. Człowiek moŜe być winien zła wyrządzonego
innym lub szkodzić sobie samemu, ale tylko w odniesieniu do Boga moŜna te czyny nazwać grzechem.
DETERMINIZM
Determinizm jest teorią, wedle której wolna wola nie jest faktem, lecz jedynie iluzją. Tę teorię moŜna zilustrować
przykładem unoszącego się dymu. Dym unosząc się z komina moŜe myśleć, Ŝe jest wolny, ale tak naprawdę jest
uzaleŜniony od praw fizyki. Podobnie jest z człowiekiem, w związku z czym nie moŜna go chwalić za dobro ani
potępiać za zło, które czyni - przecieŜ jest tylko niewolnikiem okoliczności.
Ale Biblia naucza czego innego jak i równieŜ sami widzimy, Ŝe jest inaczej. KaŜdy człowiek jest obdarzony wolną
wolą, nie tylko nie jesteśmy ofiarami losu i przypadku, ale moŜemy w pewnej mierze kształtować swoje
przeznaczenie poprzez akt wolnej woli.
Praktyczną konsekwencją determinizmu jest traktowanie grzechu jako słabości czy choroby. W związku z tym
grzesznikowi naleŜy raczej współczuć, niŜ go karać.
HEDONIZM
Hedonizm (gr. "hedone" - przyjemność) jest filozofią Ŝyciową, według której najwyŜszym dobrem jest zaŜywanie
przyjemności przy jednoczesnym unikaniu cierpienia. Mimo iŜ nie wszyscy wyznawcy tej teorii prowadzą z gruntu
nikczemne Ŝycie, to jednak generalną ich tendencją jest nurzanie się w grzechu i pokrywanie swego postępowania
lukrem niewinnych określeń w rodzaju: "nie szkodliwe słabości". "skoki w bok", "kaprysy" czy "prawa młodości".
Powiedzenia typu: "błądzić jest rzeczą ludzką" lub "to, co naturalne, jest piękne. a to, co piękne. jest dobre" słuŜą
jako wymówki dla popełniania grzechu.
SCJENTYZM
Scjentyzm (ang. Christian Science) - wbrew pozorom nie jest to Ŝadna gałąź nauki, lecz nazwa zupełnie
niechrześcijańskiej sekty o podłoŜu okultystycznym, załoŜonej w XIX w. przez "Matkę" Mary Baker Eddy.
Zaprzecza realności grzechu twierdząc, Ŝe czegoś takiego nie ma. Wedle tej teorii, przekonanie o istnieniu grzechu
jest tylko naszym wyobraŜeniem, spowodowanym "niedoskonałością śmiertelnego umysłu". PoniewaŜ człowiek
jedynie myśli, Ŝe grzech istnieje, naleŜy po prostu wyprowadzić go z błędu.
EWOLUCJONIZM
Ewolucjonizm postrzega grzech jako atawizm, tzn. dziedzictwo po prymitywnych przodkach pochodzenia
zwierzęcego. Zgodnie z tą teorią, zamiast wzywać do zwleczenia z siebie "starego człowieka" tudzieŜ "natury
Adamowej", jej zwolennicy powinni nakłaniać do zerwania ze "starą małpą" lub "starym australopitekiem"!
I. POCHODZENIE GRZECHU
Trzeci rozdział I Księgi MojŜeszowej jest jakby skrótem duchowej historii człowieka, podanym w punktach.
1. Pokusa
a) przyczyny:
Drugi rozdział Księgi MojŜeszowej pokazuje jak wyglądał EDEN. Pokazuje doskonałość, inteligencję ludzi, pokazuje
dwa drzewa: poznania dobra i zła oraz drzewo Ŝycia. Dlaczego zakazane drzewo zostało umieszczone w ogrodzie?
Stało się tak, poniewaŜ człowiek musiał mieć alternatywę, by móc kochać Boga i słuŜyć Mu, a takŜe rozwijać swój
charakter w wyniku wolnego wyboru. Bez wolnej woli oraz moŜliwości podejmowania decyzji człowiek byłby zwykłą
maszyną.
b) źródło:
WąŜ był chytrzejszy niŜ wszystkie dzikie zwierzęta, które uczynił Pan Bóg". Rozsądnie byłoby załoŜyć, Ŝe wąŜ, który
prawdopodobnie był wówczas piękną istotą, został uŜyty jako narzędzie przez szatana, strąconego z nieba jeszcze
przed stworzeniem człowieka (Ez, 28,13-17; Izaj. 14,12-15).
18
c) subtelność:
Subtelność jest jedną z najwyraźniejszych cech działania WęŜa (Mat. 10,16). Jest on mistrzem podawania nęcących
propozycji i zwodniczych sugestii, których przyjęcie powoduje u człowieka napływ grzesznych pragnień i w
konsekwencji popełnianie nieprawości. Szatan zwraca się najpierw do kobiety - po pierwsze dlatego, Ŝe jest
naczyniem słabszym, a po drugie nie słyszała zakazu bezpośrednio od Boga (I MojŜ. 2,16-l7). W dodatku czeka, aŜ
Ewa będzie sama - iście koronkowy plan! Następnie kusiciel przekręca słowa Boga (por. I MojŜ. 3,1 oraz 2,16-17),
po czym pozoruje zdziwienie zmodyfikowaną przez siebie informacją. Udaje mu się zasiać ziarno zwątpienia i
podejrzliwości w sercu niewiasty, a jednocześnie przedstawić siebie w roli sędziego, który ma moc uchylić zakaz
BoŜy. Przy pomocy pytania zapisanego w wersecie pierwszym, diabeł usiłuje podwaŜyć wiarygodność Boga w
trojaki sposób: (1) Poddaje w wątpliwość Jego dobroć, mówiąc: "Bóg odmawia wam błogosławieństwa w niektórych
sprawach". (2) Zaprzecza Jego sprawiedliwości: "Na pewno nie umrzecie", czyli innymi słowy: "Bóg chyba nie mówił
tego powaŜnie!" (3) PodwaŜa Jego świętość. W wersecie 5 wąŜ mówi coś w tym rodzaju: "Bóg zabronił wam jeść z
tego drzewa, poniewaŜ jest zazdrosny i nie chce, Ŝebyście się stali tak mądrzy jak On - chce was trzymać w
wiecznej ignorancji. Wcale nie chodzi Mu o wasze dobro, czyli o uratowanie was od śmierci - ten zakaz jest w Jego
interesie, bo dzięki temu nie moŜecie się stać tacy, jak Bóg".
2. Wina
Po zjedzeniu owocu Adam i Ewa poczuli się winni, co ujawniło się w trzech rzeczach:
1) "Wtedy otworzyły się oczy im obojgu i poznali, Ŝe są nadzy". To wyraŜenie jest uŜywane w Biblii wielokrotnie
podczas opisów nagłego objawienia jakiejś prawdy (I MojŜ. 21,19; II Król. 6,17). Słowa węŜa spełniły się, lecz
rodzaj osiągniętej wiedzy był inny, niŜ spodziewali się ludzie. Zamiast stać się podobni do Boga, doświadczyli
Ŝałosnego poczucia winy, powodującego strach przed Nim. ZauwaŜmy, Ŝe fizyczna nagość jest tutaj obrazem
obnaŜonego sumienia, obciąŜonego poczuciem winy - wygląd zewnętrzny człowieka często jest odbiciem jego stanu
emocjonalnego.
2) "Spletli więc liście figowe i zrobili sobie przepaski". Fizyczna nagość jest obrazem nieczystego sumienia, natomiast próba jej zasłonięcia obrazuje ludzkie usiłowania, mające na celu przykrycie winy za pomocą puszczenia jej
w niepamięć lub stosowania wymówek i usprawiedliwień. Są to działania bezcelowe, gdyŜ tylko Bóg moŜe dać
człowiekowi szatę zasłaniającą jego grzech.
3) "A gdy usłyszeli szelest Pana Boga przechadzającego się po ogrodzie w powiewie dziennym, skrył się Adam z
Ŝoną swoją przed Panem Bogiem wśród drzew ogrodu". Człowiek ścigany poczuciem winy instynktownie uciekaprzed Bogiem. Adam i Ewa uciekli między drzewa, natomiast dzisiejsi grzesznicy próbują uciec w przyjemności oraz
przeróŜne zajęcia, które sobie wynajdują.
3. Sąd
a) sąd nad węŜem:
"PoniewaŜ to uczyniłeś, będziesz przeklęty wśród wszelkiego bydła i wszelkiego dzikiego zwierza. Na brzuchu
będziesz się czołgał i proch będziesz jadł po wszystkie dni Ŝycia swego!" Słowa te wskazują, iŜ wcześniej wąŜ
musiał być stworzeniem pięknym i utrzymywać się w pozycji pionowej. Za udział w skłonieniu człowieka do grzechu
został przeklęty i zdegradowany do najniŜej poruszającego się stworzenia. Powstaje tu pytanie: JeŜeli wąŜ był
jedynie narzędziem w ręku szatana, to dlaczego został ukarany? PoniewaŜ wolą Boga było, aby przekleństwo
rzucone na węŜa stało się typem oraz proroczą zapowiedzią przeklęcia diabła i wszelkich sił ciemności. Ta kara ma
przypominać człowiekowi o tym, Ŝe wszelki grzech i nieprawość znajdują się pod klątwą Stwórcy i pewnego dnia
wszelka moc diabelska zostanie obrócona w pył.
b)sąd nad kobietą:
"Do kobiety zaś rzekł: PomnoŜę dolegliwości brzemienności twojej, w bólach będziesz rodziła dzieci, mimo to ku
męŜowi twemu pociągać cię będą pragnienia twoje, on zaś będzie panował nad tobą". Jeden z biblistów pisze:
„Grzech stał się powodem ogromu cierpień, które zostały tutaj wymienione. Jeśli chodzi o moment porodu. To niewątpliwie cień
nieprawości popełnionej na początku kładzie się na tym bolesnym przeŜyciu kobiety. Ludzkie okrucieństwo i głupota sprawiły,
Ŝe jest ono większym cierpieniem dla kobiet, niŜ dla zwierząt.”
c) sąd nad męŜczyzną:
Praca została przeznaczona człowiekowi jeszcze przed jego upadkiem (I MojŜ. 2,15) – kara polega na dodaniu do
niej mozołu, rozczarowań i utrapień. Konsekwencja grzechu jest śmierć: „…prochem jesteś i w proch się
obrócisz…”.
4. Odkupienie
Ludzkość odniesie ostateczne zwycięstwo poprzez swego reprezentanta, Potomka niewiasty: "Ono (potomstwo
kobiety) zdepcze ci głowę". Chrystus, Potomek niewiasty, przyszedł na świat, aby złamać potęgę szatana
(Mat. 1,23-25; Łuk. 1,31-35, 76; Izaj.7,14; Gal. 4,4; Rzym. 16,20; Kol. 2,15; Hebr. 2,14; l Jana 3,8; 5,5;
Obj.12,7-8,17; 20,1-3,10).
.'
Zwycięstwo zostanie jednak okupione cierpieniem: ,,(...) a ty (węŜu) ukąsisz je w piętę". Istotnie, na Golgocie WąŜ
"ukąsił" Potomka niewiasty, lecz odniesione przez Niego rany okazały się zbawienne dla ludzkości (Izaj. 53,3-4,12;
Dan. 9,26; Mat. 4,1-10; Łuk. 22,39-44,53; Jan 12,31-33; Hebr. 2,18; 5,7; Obj. 2,10).
19
II. NATURA GRZECHU
1. Nauczanie starotestamentowe
a) sfera moralności:
Najczęściej stosowane jest słowo, które moŜna przetłumaczyć jako "chybienie celu". Pojęcie to zawiera kilka idei:
(1) Chybienie celu swej egzystencji - jak niecelny strzał łucznika. (2) Pomylenie drogi - jak błądzenie podróŜnego w
ciemnościach. (3) Oblanie BoŜego egzaminu ze sprawiedliwości - jak napisano w Księdze Daniela: "ZwaŜono cię na wadze i
znaleziono lekkim" (por. Dan. 5:27).
b) sfera stosunków międzyludzkich:
Grzechy popełnione w tej dziedzinie Ŝycia są określane terminem oznaczającym tyle. co przemoc lub szkodliwe postępowanie
(I MojŜ. 6,11; Ez. 7,23; Przyp. 16,29). Przekraczając granice Prawa, człowiek szkodzi swoim bliźnim.
c) sfera świętości :
Wszystko, co znajdowało się poza Prawem, było "nie czyste"(w przeciwieństwie do świętego), a kaŜdy, kto brał w tym udział,
stawał się "nieczystym" lub inaczej "skalanym" (III MojŜ. 11,24,27,31,33,39). JeŜeli taka osoba uparcie trwała w grzechu, była
uwaŜana za nieczystą lub bezboŜną (III MojŜ. 21,14; Hebr. 12,16). śyda, który się buntował przeciwko Prawu uwaŜano za
przedstawiciela marginesu społecznego, za przestępcę. W czasach naszego Pana takimi ludźmi byli na przykład celnicy.
d) Sfera prawdy:
Grzesznicy postępują i mówią kłamliwie (Ps. 58,3; Izaj. 28,15), przedstawiają fałszywych świadków w swojej sprawie
(II MojŜ. 20,16; Ps. 119,128; Przyp. 19,5.9). Takie działania są nieszczere (Ps. 12,2; 24,4; 41,6), a zatem puste i
bezwartościowe.
e) sfera mądrości:
Ludzie postępują nikczemnie albo dlatego, Ŝe w swych umysłach nie mogą, albo nie chcą dokonywać słusznych wyborów.
Prowadzą oni Ŝycie niezgodne z wolą BoŜą powodowani lekkomyślnością lub świadomą ignorancją. Biblia wielokrotnie kieruje
słowa napomnienia do "prostaczków" (Przyp. 1,4.22; 8,5). Czytamy w wielu miejscach o ludziach "nierozumnych"
(Przyp. 7,7; 9,4), czyli takich. którzy upadają raczej z braku poznania, niŜ z powodu grzesznych skłonności. Wyraz tłumaczony
często jako "głupiec" (Przyp. 15,20) określa osobę, która, choć zdolna do czynienia dobra, jest tak przywiązana do cielesnych
Ŝądz, Ŝe z łatwością ulega pokusom i grzeszy. "Szyderca" (Ps. 1,1; Przyp. 14,6) to człowiek nikczemny, który usprawiedliwia
swą nieprawość przy pomocy absurdalnych argumentów, zaprzeczając istnieniu Boga oraz występując przeciwko prawom
duchowym.
2. Nauczanie nowotestamentowe
a) Chybienie celu:
Określenie to nosi w sobie dokładnie tę samą ideę, co jego starotestamentowy odpowiednik.
b) Dług:
(Mat. 6,12). Człowiek powinien (zauwaŜmy, Ŝe słowo "powinien "pochodzi od "winien", czyli inaczej „posiada dług")
przestrzegać przykazań BoŜych. KaŜdy popełniony grzech jest zaciągnięciem długu wobec Prawodawcy. PoniewaŜ człowiek
nie jest w stanie go spłacić, jego jedyną szansą moŜe być uzyskanie przebaczenia, czyli darowania długu.
c) Przestępstwo:
"Grzech jest przestępstwem zakonu" (I Jana 3,4). KaŜdy grzesznik jest jednocześnie buntownikiem i bałwochwalcą, poniewaŜ
świadomie wybiera działania wedle własnej woli, zamiast Ŝyć zgodnie z wolą Stwórcy. Staje się sam dla siebie prawodawcą, a
zatem czyni z siebie boga.
d) Nieposłuszeństwo:
Dosłownie "usłyszeć coś na opak" słuchając bez naleŜytej uwagi (Hebr. 2,2). "Baczcie więc, jak słuchacie" (Łuk. 8,18).
e) Wykroczenie:
Literalnie "przekroczenie dozwolonych granic" (Rzym.4,15). BoŜe przykazania są jakby ogrodzeniem, utrudniającym
człowiekowi wejście na niedozwolone terytorium, co wiąŜe się z bolesnymi konsekwencjami dla ich dusz.
f) Upadek lub inaczej potknięcie:
(II Piotra 1,10). Stąd potoczne określenie "upaść w grzech" - grzeszyć to inaczej odejść od wyznaczonego standardu Ŝycia.
g) PoraŜka:
(Rzym. 11,12). Odrzucając Mesjasza naród Ŝydowski jako całość poniósł poraŜkę, chybiając celu, w jakim został stworzony i
wybrany przez Boga.
h) BezboŜność:
Wyraz Len ma źródłosłów w określeniu tłumaczonym jako "brak uwielbienia lub bojaŜni BoŜej" (Rzym. 1,18; II Tym. 2,16).
BezboŜnik jest człowiekiem, który mało albo wcale nie myśli o Bogu i nie uznaje świętości. Nie wykazuje bojaźni ani szacunku
wobec Boga - po prostu nie chce go znać, jak sama nazwa wskazuje, jest "pozostającym bez Boga").
i) Błąd:
(Hebr. 9,7) jest terminem opisującym grzechy wynikające z bezmyślności oraz ignorancji, w odróŜnieniu od nieprawości
popełnianych świadomie, mimo znajomości Prawa i groŜących konsekwencji. Człowiek z premedytacją decydujący się na
popełnienie grzechu ściąga na siebie większą winę niŜ ten, kto upada w wyniku słabości.
20
III. KONSEKWENCJE GRZECHU
1. Osłabienie duchowe
Człowiek nie utracił całkowicie „obrazu i podobieństwa BoŜego”, poniewaŜ nawet po swym upadku jest postrzegany
przez Pismo jako stworzenie uczynione na obraz Boga (I MojŜ. 9,6; Jak. 3,9). Obraz Boga w człowieku, choć nie
utracony, został jednak powaŜnie zniekształcony. Jezus Chrystus przyszedł na świat, aby przywrócić człowiekowi
owo podobieństwo poprzez "odnowienie na obraz tego, który go stworzył" (Kol. 3,10).
1) Przez upadek pierwszych ludzi, Adam przekazał wszystkim następnym pokoleniom skłonność do grzechu. To
duchowe i moralne kalectwo, z którym rodzi się kaŜdy człowiek, zostało nazwane grzechem pierworodnym.
2) Wedle zamysłu BoŜego, istota ludzka powinna była doświadczać pełnej harmonii dzięki poddaniu ciała wpływowi
duszy. Niestety, grzech spowodował zakłócenie tej relacji, dlatego człowiek doświadczył wewnętrznego rozdarcia jego cielesność wypowiedziała wojnę duszy i w ten sposób bramy ludzkiego serca otworzyły się dla przeciwnika.
Apostoł Paweł wyraził ten dramat pytaniem bliskim kaŜdemu człowiekowi: "Nędzny ja człowiek! KtóŜ mnie wyzwoli z
tego ciała śmierci?" (Rzym. 7,24).
3) "Bóg pokoju" (I Tes. 5,23) ujarzmia walczące strony tego konfliktu, uświęcając ducha, duszę i ciało. Pojawia się
wewnętrzne błogosławieństwo jako nowy stan, w którym człowiek moŜe i winien trwać: "Sprawiedliwość i pokój, i
radość w Duchu Świętym" (Rzym. 14,17).
21