raport diagnostyczny - Powiatowy Urząd Pracy w Augustowie

POWIATOWY URZĄD PRACY
16-300 Augustów, ul. Mickiewicza 2, tel/fax (0-87) 643-58-02, 644-68-90, 644-77-08
e-mail: [email protected] lub [email protected]
MONITORING ZAWODÓW NADWYŻKOWYCH
I DEFICYTOWYCH W POWIECIE AUGUSTOWSKIM
W I PÓŁROCZU 2011 r.
(raport diagnostyczny)
AUGUSTÓW 2011
Strona 1 z 30
SPIS TREŚCI
I.
WPROWADZENIE…………………………………………………………………..3
1.1. CEL EKSPERTYZY…………………………………………………………………3
1.2. SYTUACJA SPOŁECZNO – EKONOMICZNA POWIATU……………………..3
1.2.1. Położenie geograficzne i struktura demograficzna…………………………3
1.2.2. Gospodarka powiatu augustowskiego……………………………………....4
II.
ANALIZA BEZROBOCIA WEDŁUG GRUP ZAWODÓW ORAZ
ZAWODÓW…………………………………………………………………...............5
2.1. SYTUACJA NA RYNKU PRACY…………………………………………………..5
2.2. STRUKTURA BEZROBOTNYCH WEDŁUG ZAWODÓW……………...............6
2.2.1. Bezrobotni ogółem…………………………………………………….............6
2.2.2. Bezrobotne kobiety……………………………………………………….…..11
2.2.3. Bezrobotni absolwenci…………………………………………………….….13
2.2.4. Długotrwale bezrobotni………………………………………………….…...14
2.3. STRUKTURA NAPŁYWU DO BEZROBOCIA…………………………………...17
2.3.1. Bezrobotni ogółem…………………………………………………………….17
2.3.2. Bezrobotne kobiety……………………………………………………………19
2.3.3. Bezrobotni absolwenci……………………………………………………...…20
III. ANALIZA OFERT PRACY WEDŁUG GRUP ZAWODÓW I ZAWODÓW…….21
IV. ANALIZA ZAWODÓW NADWYŻKOWYCH I DEFICYTOWYCH……………25
BIBLIOGRAFIA……………………………………………………………….....................30
Strona 2 z 30
I.
WPROWADZENIE
1.1. CEL EKSPERTYZY
Celem
głównym
powyższego
raportu
jest
uzyskanie
podstawowych
parametrów,
charakteryzujących rynek pracy badanego obszaru w I półroczu 2011 roku, które stanowić
mogą podstawę do sporządzenia, określenia nowych sposobów ograniczenia niedopasowań
zawodowych, występujących na lokalnym rynku pracy. Wyniki analizy odzwierciedlają
sytuację na lokalnym rynku pracy. Z jednej strony istnieją grupy zawodów, na które
faktycznie nie ma dużego zapotrzebowania (co odzwierciedla odsetek osób zarejestrowanych
w tych zawodach) i grupy zawodów deficytowych, w przypadku których pracodawcy mają
trudności ze znalezieniem pracownika z odpowiednimi kwalifikacjami i doświadczeniem
w poszukiwanym zawodzie. Podstawowe znaczenie w tej dziedzinie mają zarówno działania
publicznych instytucji rynku pracy, jak i adekwatne do potrzeb pracodawców kształtowanie
systemu oświaty. Istnieje potrzeba systematycznego prowadzenia tego typu badań z uwagi
na możliwość bardziej świadomego kształtowania i planowania kierunków lokalnego
rozwoju, projektowania szkoleń oraz sporządzania oferty edukacyjnej.
Ekspertyza składa się z trzech części oraz wprowadzenia.
We wprowadzeniu zawarty został cel
raportu, ogólna charakterystyka społeczno –
ekonomiczna powiatu augustowskiego.
Część pierwsza stanowi diagnozę sytuacji na rynku pracy. Zawarto w niej rozważania,
dotyczące struktury zawodowej osób bezrobotnych według płci, statusu (rozumiani tu
absolwenci) oraz okresu pozostawania bez pracy (długotrwale bezrobotni). Opisuje także
strukturę napływu osób bezrobotnych na lokalny rynek pracy.
Część druga obejmuje analizę pojawiających się na lokalnym rynku pracy ofert zatrudnienia.
Charakterystyka ofert pracy sporządzona została według grup zawodowych i zawodów.
Część trzecia opisuje sytuację na rynku pracy powiatu augustowskiego z punktu widzenia
zawodów nadwyżkowych i deficytowych.
1.2.
SYTUACJA SPOŁECZNO – EKONOMICZNA POWIATU
1.2.1. Położenie geograficzne i struktura demograficzna
Powiat Augustowski położony jest w północno-wschodniej części Polski w województwie
podlaskim. Zajmuje powierzchnię 1658 km2 (ok. 8,22% powierzchni województwa),
Strona 3 z 30
którą zamieszkuje ok. 59 tys. osób, czyli ok. 4,9 % mieszkańców województwa. W jego skład
wchodzą: miasto Augustów, miasto i gmina Lipsk oraz gminy: Augustów, Bargłów Kościelny,
Nowinka, Płaska, Sztabin. Powierzchnia powiatu zajmuje 8,2 % powierzchni województwa.
Ludność powiatu stanowi 4,9 % ludności województwa (ludność w wieku produkcyjnym
4,8 % ludności województwa, pracujący w powiecie 4,8 % pracujących w województwie
bezrobotni zarejestrowani 7,4 % bezrobotnych w województwie). Na terenie powiatu istnieje
10 rezerwatów przyrody, 55 jezior oraz Kanał Augustowski łączący dwa systemy wodne rzek
Wisły i Niemna. Licznie występujące jeziora z niezwykle bogatą linią brzegową
są charakterystyczną cechą Ziemi Augustowskiej. Położone wśród lasów, tworzą wraz
z łączącymi je rzekami oraz Kanałem Augustowskim malownicze szlaki turystyczne
i doskonałą bazę do uprawiania sportów wodnych.
1.2.2. Gospodarka powiatu augustowskiego
Specyfika zawodów deficytowych i nadwyżkowych w danym powiecie wynika z rodzajów
działalności prowadzonej przez lokalne przedsiębiorstwa. Na terenie powiatu na dzień
30 czerwca 2010 r. według rejestru REGON działalność gospodarczą prowadzi 4024
podmioty gospodarcze (w województwie 89752). Najwięcej z nich działa w branży:
•handlowej-1027,
•budowlanej-452,
•przetwórczej-332,
•transportowej-302.
Największym przedsiębiorstwem na terenie powiatu jest British American Tobacco Polska
SA, zatrudniający ok. 800 pracowników. Powiat słynie również z kilku dużych stoczni
jachtowych, produkujących między innymi jachty żaglowe, jachty i łodzie motorowe,
cieszące się dużym popytem na rynku francuskim, niemieckim, belgijskim i holenderskim.
W sezonie turystycznym rośnie również znacznie zatrudnienie w handlu oraz gastronomii
i hotelarstwie a także usługach towarzyszących.1
Położenie geograficzne powiatu augustowskiego sprawia, że dynamika ruchu turystycznego
podporządkowana jest warunkom klimatyczno – pogodowym. Dominuje tu letnia turystyka
wypoczynkowa krótko i długookresowa, ponieważ latem istnieją najlepsze warunki
do wszechstronnego korzystania ze walorów środowiskowych Ziemi Augustowskiej. Ponad
60% całorocznego ruchu koncentruje się w miesiącach letnich,
szczególnie w okresie
wakacyjnym. Sezonowość ruchu turystyczno – wypoczynkowego wpływa również
1
Materiały konferencyjne Powiatowego Urzędu Pracy w Augustowie,2010.
Strona 4 z 30
na sezonowość niektórych obiektów turystyki na terenie powiatu. Ośrodki wczasowe,
schroniska i pola biwakowe funkcjonują sezonowo. Pozostałe obiekty noclegowe prowadzą
całoroczną działalność turystyczną. Większość obiektów zlokalizowana jest w bezpośrednim
sąsiedztwie jezior.2
Na terenie powiatu augustowskiego zlokalizowane są 182 wsie, w których funkcjonuje 5784
indywidualnych gospodarstw rolnych (wg siedziby użytkownika). Średnia powierzchnia
indywidualnego gospodarstwa rolnego w powiecie wynosi 12,9 ha i jest zbliżona do średniej
w woj. podlaskim (13,5 ha), przekraczając znacznie średnią krajową.
Augustowskie rolnictwo, podobnie jak rolnictwo w całym kraju wymaga wielkich zmian
strukturalnych. Niska wydajność pracy, ukryte bezrobocie na wsi, ekonomicznie
i moralnie zużyte środki mechanizacji, niedostosowane do współczesnych wymogów budynki
inwentarskie, duże rozdrobnienie i niska dochodowość gospodarstw rolnych ukazują,
jak wiele jest do zrobienia. Powiat augustowski posiada korzystne warunki rozwoju
ekologicznego. Liczba gospodarstw gospodarujących metodami ekologicznymi powoli,
ale wciąż rośnie. Według informacji ZDR w Augustowie jest ich aktualnie kilkanaście.
Wytwarzanie żywności metodami ekologicznymi może stanowić atrakcyjną alternatywę
dla rolnictwa tradycyjnego i tworzenia szansy rozwoju w dalszej perspektywie. 3
II.
ANALIZA BEZROBOCIA WEDŁUG GRUP ZAWODÓW ORAZ
ZAWODÓW
Proces diagnozowania wymaga wszechstronnej analizy sytuacji na rynku pracy. W części
pierwszej przeanalizowana zostanie ogólna sytuacja na rynku pracy, ze szczególnym
uwzględnieniem struktury podaży pracy według zawodów. Natomiast w kolejnych
fragmentach zostanie dokonana ocena struktury ofert pracy według zawodów oraz pokazane
zostaną zawody nadwyżkowe i deficytowe, występujące w powiecie augustowskim.
2.1. SYTUACJA NA RYNKU PRACY
W końcu I półrocza 2011 roku w powiecie augustowskim zarejestrowanych było ogółem
3612 bezrobotnych, w porównaniu do końca 2010 roku osób tych było więcej o 404 osoby.
Znaczący spadek liczby bezrobotnych może być wynikiem zatrudnialności osób
poszukujących pracy w okresie sezonowości rynku pracy z jakim mamy do czynienia. Jednak
2
Strategia Rozwoju Powiatu Augustowskiego do 2020 roku, cz. I Raport o stanie Powiatu, Augustów 2002,
s. 154.
3
Strategia Rozwoju Powiatu Augustowskiego do 2020 roku, cz. I Raport o stanie Powiatu, Augustów 2002,
s. 118.
Strona 5 z 30
w I półroczu 2011 było więcej osób zarejestrowanych w urzędzie niż w I półroczu 2010. Stąd
też można wnioskować iż bezrobocie w powiecie augustowskim ma tendencje wzrostową.
W omawianym okresie kobiet było1717, co stanowiło 47,53% wszystkich zarejestrowanych
w Powiatowym Urzędzie Pracy w Augustowie. W końcu roku 2010 na 4016 osób
zarejestrowanych - kobiety stanowiły 45,34% ogółu – a więc można zaobserwować,
iż
sytuacja
kobiet
ulega
polepszeniu.
Być
może
wiąże
się
to
z obecnym na powiecie bezrobociem strukturalnym, które jest uciążliwe dla kobiet.
Pod względem możliwości otrzymania pracy poprawiła się sytuacja bezrobotnych
absolwentów, którzy stanowili 2,66 % wszystkich zarejestrowanych w I połowie 2011 r.,
natomiast w końcu 2010 r. było ich dwa razy więcej (6,9 % ogółu bezrobotnych). Duży
wzrost bezrobotnych absolwentów z końcem roku wiąże się rejestracją tychże osób wraz
z ukończeniem szkoły. Wzrosła liczba długotrwale bezrobotnych - w omawianym czasie
stanowili oni 32,8 % ogółu bezrobotnych, czyli o 2,9 pkt. proc. więcej niż pod koniec 2010 r.
Udział kobiet w tej zbiorowości ukształtował się mniej więcej na tym samym poziomie.
I półrocze 2010
Kategorie bezrobotnych
Liczba (w
W odsetkach
osobach)
Bezrobotni ogółem
3536
100,0
W tym kobiety
1599
45,22
Bezrobotni
absolwenci 130
100,0
ogółem
79
60,80
W tym kobiety
Bezrobotni powyżej 12 1060
100,0
miesięcy
456
43,02
W tym kobiety
I półrocze 2011
Liczba (w
W
osobach)
odsetkach
3612
100
1717
47,53
96
100
56
58,33
1184
516
100
43,6
Tabela 1. Bezrobotni w powiecie augustowskim w I półroczu 2010 r. w porównaniu z I
półroczem2011
2.2. STRUKTURA BEZROBOTNYCH WEDŁUG ZAWODÓW
Analiza struktury zawodowej osób bezrobotnych została przeprowadzona na podstawie
zestawień tabelarycznych udostępnionych przez SYRIUSZ w aplikacji Monitoring Zawodów
(https://mz.praca.gov.pl). W opracowaniu uwzględnione zostały tylko te kategorie zawodów,
które w sposób znaczący wpływają na sytuację na lokalnym rynku pracy. Dlatego też ukazane
zostaną przede wszystkim te, które liczebnie przekraczają 40 osób.
2.2.1. Bezrobotni ogółem
Lp
Kod zawodu
1 "000000"
2 "522301"
3 "331403"
Nazwa zawodu
Bez zawodu
Sprzedawca
Technik ekonomista
Bezrobotni
ogółem
757
235
76
Strona 6 z 30
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
"512002"
"931301"
"711202"
"723105"
"753105"
"512001"
"932911"
"711504"
"911207"
"515303"
"711503"
"611190"
"311204"
Kucharz małej gastronomii
Robotnik budowlany
Murarz
Mechanik samochodów osobowych
Krawiec
Kucharz
Robotnik pomocniczy w przemyśle przetwórczym
Szkutnik
Sprzątaczka biurowa
Robotnik gospodarczy
Stolarz budowlany
Pozostali rolnicy upraw polowych
Technik budownictwa
73
70
69
66
62
58
55
53
49
46
45
41
40
Tabela 2. Bezrobotni według zawodów w powiecie augustowskim w I półroczu 2011 r.
Wzrasta odsetek osób rejestrujących się bez posiadanego zawodu. W końcu 2010 r. stanowili
oni 20,71 % ogółu bezrobotnych, natomiast w omawianym okresie zaznaczył się odsetek
w postaci 20,9. Najtrudniej osobom znaleźć zatrudnienie z zawodem sprzedawcy – 6,37%
(podobna sytuacja zaznaczyła się w końcu ubiegłego roku). W dalszej kolejności najwięcej
osób zarejestrowanych w omawianym okresie posiadało zawody: technik ekonomista,
kucharz małej gastronomii, robotnik budowlany, murarz, mechanik samochodów osobowych,
krawiec, kucharz, robotnik pomocniczy w przemyśle przetwórczym, szkutnik, sprzątaczka
biurowa, robotnik gospodarczy, stolarz budowlany, pozostali rolnicy upraw polowych,
technik budownictwa. Poniżej przedstawiony został wykres opisujący dane zawody w skali
procentowej.
Strona 7 z 30
BEZROBOTNI WEDŁUG ZAWODÓW
W POWIECIE AUGUSTOWSKIM
W I PÓŁROCZU 2011
Technik budownictwa
1,11
Pozostali rolnicy upraw polowych
1,13
Stolarz budowlany
1,25
Robotnik gospodarczy
1,30
Sprzątaczka biurowa
1,36
Szkutnik
1,47
Robotnik pomocniczy w przemyśle przetwórczym
1,52
Kucharz
1,60
Krawiec
1,72
Mechanik samochodów osobowych
1,82
Murarz
1,91
Robotnik budowlany
1,93
Kucharz małej gastronomii
2,02
Technik ekonomista
2,10
6,51
Sprzedawca
20,95
Bez zawodu
0,00
5,00
10,00
15,00
20,00
25,00
Wykres 1. Bezrobotni według zawodów w powiecie augustowskim w I półroczu 2011 r.
Według analizy wielkich grup zawodów, dokonanej w powiecie augustowskim, spośród
ogólnej liczby bezrobotnych najwięcej osób poszukiwało pracy w następujących grupach
zawodów: robotnicy budowlani i pokrewni oraz sprzedawcy i pokrewni. Pierwsza z grupy
pozostała w dalszym ciągu na czołówce w porównaniu z końcem roku 2010, natomiast
wzrosła liczba osób poszukujących pracy z wielkiej grupy sprzedawcy i pokrewni, gdzie z
czwartego miejsca „przeskoczyła” na drugie. Są to grupy zawodów, które odznaczyły się
największym odsetkiem osób zarejestrowanych w urzędzie pracy.
Lp
1
2
3
4
5
6
Kod
grupy
Nazwa grupy zawodów
zawodów
Robotnicy budowlani i pokrewni (z wyłączeniem elektryków)
"71"
Sprzedawcy i pokrewni
"52"
Robotnicy w przetwórstwie spożywczym, obróbce drewna,
"75"
produkcji wyrobów tekstylnych i pokrewni
Pracownicy usług osobistych
"51"
Robotnicy obróbki metali, mechanicy maszyn i urządzeń i
"72"
pokrewni
Robotnicy pomocniczy w górnictwie, przemyśle,
"93"
budownictwie i transporcie
Bezrobotni ogółem
(%)
10,6829
9,5621
9,2119
8,8266
7,7057
7,3555
Strona 8 z 30
Średni personel nauk fizycznych, chemicznych i technicznych
7
"31"
6,9352
Tabela 3. Struktura bezrobotnych wg grup zawodowych w powiecie augustowskim. Stan w końcu
I półrocza 2011 r.
Wśród wszystkich tych, którzy poszukiwali pracy w zawodach kategorii robotnicy budowlani
i pokrewni (z wyłączeniem elektryków) wystąpiły cztery kategorie znaczące, a mianowicie cieśle
i stolarze budowlani, murarze i pokrewni, posadzkarze, parkieciarze i glazurnicy, hydraulicy i
monterzy
instalacji
sanitarnych.
Być
może
brak
zapotrzebowania
wiąże
się
z brakiem odpowiednich miejsc pracy, niedostosowaniem struktury kształcenia do potrzeb
lokalnego rynku pracy, niskim poziomem umiejętności reprezentowanych przez osoby
poszukujące pracy. Pozostałe zawody elementarne występowały rzadziej.
Struktura bezrobotnych w grupie zawodowej robotnicy
budowlani i pokrewni (z wyłączeniem elektryków)
w I połowie 2011r. (%)
Betoniarze, betoniarze zbrojarze i pokrewni
0,70
Malarze i pokrewni
0,77
Hydraulicy i monterzy instalacji sanitarnych
1,05
Posadzkarze, parkieciarze i glazurnicy
1,09
Murarze i pokrewni
2,42
Cieśle i stolarze budowlani
3,50
0,00
1,00
2,00
Wykres
2.
Struktura
bezrobotnych
w
grupie
i pokrewni (z wyłączeniem elektryków)w I połowie 2011 r.
zawodowej
3,00
robotnicy
4,00
budowlani
W grupie zawodów sprzedawcy i pokrewni zaobserwowano w I połowie 2011 roku jedną,
znaczącą pod względem liczby osób poszukujących pracy, kategorię elementarnych zawodów
i specjalności. W analizowanym okresie liczba bezrobotnych, posiadających zawód
sprzedawcy sklepowi (ekspedienci) była znacząca - co może wskazywać na pogłębienie się
niedopasowań w końcu 2011 r. Brak istotnej zmiany pozycji osób poszukujących w tym
zawodzie może wpływać na wydłużenie się okresu pozostawania bez pracy tej kategorii osób
poszukujących pracy. Działania realizowane w ramach polityki rynku pracy powinny
koncentrować się na zwiększeniu dostępności do różnego rodzaju instrumentów aktywnej
Strona 9 z 30
polityki rynku pracy, umożliwiających przekwalifikowanie lub podwyższenie kwalifikacji
osobom reprezentującym ten zawód tak, aby umożliwić im znalezienie miejsca pracy.
Struktura bezrobotnych w grupie zawodowej sprzedawcy
i pokrewni w I połowie 2011r. (%)
Pracownicy sprzedaży i pokrewni gdzie indziej
niesklasyfikowani
0,0701
Właściciele sklepów
0,0701
Kasjerzy i sprzedawcy biletów
0,1751
Sprzedawcy sklepowi (ekspedienci)
9,1068
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
Wykres 3. Struktura bezrobotnych w grupie zawodowej sprzedawcy i pokrewni w I połowie 2011r.
W pozostałych grupach zawodowych w powiecie augustowskim, największy odsetek
bezrobotnych pochodził z następujących specjalności:
robotnicy w przetwórstwie spożywczym, obróbce drewna, produkcji wyrobów tekstylnych i
pokrewni (masarze, robotnicy w przetwórstwie ryb i pokrewni, piekarze, cukiernicy i
pokrewni, robotnicy przetwórstwa surowców roślinnych, klasyfikatorzy żywności i pokrewni,
robotnicy przygotowujący drewno i pokrewni, stolarze meblowi i pokrewni, ustawiacze i
operatorzy maszyn do obróbki i produkcji wyrobów z drewna, krawcy, kuśnierze,
kapelusznicy i pokrewni, szwaczki, hafciarki i pokrewni, tapicerzy i pokrewni, obuwnicy
i pokrewni)
pracownicy usług osobistych (kucharze, kelnerzy, barmani, fryzjerzy, kosmetyczki
i pokrewni, pracownicy obsługi technicznej biur, hoteli i innych obiektów, pracownicy usług
domowych, gospodarze budynków)
robotnicy obróbki metali, mechanicy maszyn i urządzeń i pokrewni (spawacze i pokrewni,
blacharze, robotnicy przygotowujący i wznoszący konstrukcje metalowe, ślusarze i pokrewni,
ustawiacze i operatorzy obrabiarek do metali i pokrewni, mechanicy pojazdów
samochodowych, mechanicy maszyn i urządzeń rolniczych i przemysłowych, mechanicy
pojazdów jednośladowych)
Strona 10 z 30
10
robotnicy pomocniczy w górnictwie, przemyśle, budownictwie i transporcie (robotnicy
pomocniczy w budownictwie drogowym, wodnym i pokrewni, robotnicy pomocniczy
w budownictwie ogólnym, pakowacze, robotnicy przy pracach prostych w przemyśle gdzie
indziej niesklasyfikowani, robotnicy pracujący przy przeładunku towarów)
średni personel nauk fizycznych, chemicznych i technicznych (technicy nauk chemicznych,
fizycznych i pokrewni, technicy budownictwa, technicy elektrycy, technicy elektronicy
i pokrewni, technicy mechanicy, technicy nauk fizycznych i technicznych gdzie indziej
niesklasyfikowani, operatorzy urządzeń do spalania odpadów, uzdatniania wody i pokrewni,
kontrolerzy (sterowniczy) procesów przemysłowych gdzie indziej niesklasyfikowani, technicy
rolnictwa i pokrewni, technicy leśnictwa, technicy technologii żywności).
2.2.2. Bezrobotne kobiety
Lp
1
2
3
4
5
6
Kod
zawodu
"522301
"
"753105
"
"331403
"
"512002
"
"512001
"
"911207
"
Nazwa zawodu
Sprzedawca
Krawiec
Technik ekonomista
Kucharz małej
gastronomii
Kucharz
Sprzątaczka biurowa
Bezrobotne
kobiety
Udział w
ogółem
bezrobotnych
kobiet (%)
Udział w
ogółem
bezrobotnych
(%)
206
12
5,7
62
3,61
1,71
57
3,3
1,58
53
3,1
1,47
51
2,97
1,41
46
2,68
1,27
Tabela 4. Bezrobotne kobiety według najliczniej występujących zawodów w powiecie augustowskim
w I połowie 2011 r.
Najwięcej zarejestrowanych było kobiet w tych samych zawodach co w końcu 2010 roku.
I tak w I połowie 2010 w zawodzie sprzedawcy było o 22 kobiety mniej niż w omawianym
okresie. Można zaobserwować ciągła tendencję wzrostową w tym zawodzie. Na drugim
miejscu,
tak
samo
jak
pod
koniec
ubiegłego
roku,
usytuowały
się
kobiety
w zawodzie krawcowej. Ich liczba zmalała o 11 osób w porównaniu do końca 2010 r.,
natomiast wzrosła o 5 osób w porównaniu do I półrocza 2010. Kobiet z zawodem technika
ekonomicznego było o 5 więcej, natomiast w zawodzie kucharza o 6 więcej w porównaniu do
końca 2010 r. Liczba poszukujących pracy kobiet w zawodzie sprzątaczki biurowej zmalała o
jedną osobę w porównaniu do II połowy 2010 r.
Kobiety poszukujące pracy występowały w większości wielkich grup zawodowych
- wyłączając trzy grupy: 1) przedstawiciele władz publicznych, wyżsi urzędnicy i dyrektorzy
Strona 11 z 30
generalni, 2) kierownicy do spraw produkcji i usług (tak jak w II połowie 2010 r.) oraz 3)
specjaliści do spraw technologii informacyjno - komunikacyjnych.
Biorąc pod uwagę liczbę bezrobotnych kobiet na lokalnym rynku pracy (1717 osób, tj. o 47,5
% ogółu zarejestrowanych w omawianym okresie) według poszczególnych wielkich grup
zawodowych, należy zauważyć, że najwięcej zaobserwowano ich w kategoriach: sprzedawcy
i pokrewni, pracownicy usług osobistych oraz robotnicy w przetwórstwie spożywczym,
obróbce drewna, produkcji wyrobów tekstylnych i pokrewni.
Lp.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
Kod
grupy
Nazwa grupy zawodów
zawodów
"52"
Sprzedawcy i pokrewni
"51"
Pracownicy usług osobistych
"75"
Robotnicy w przetwórstwie spożywczym, obróbce drewna,
produkcji wyrobów tekstylnych i pokrewni
"33"
Średni personel do spraw biznesu i administracji
"31"
Średni personel nauk fizycznych, chemicznych i technicznych
"91"
Pomoce domowe i sprzątaczki
"61"
Rolnicy produkcji towarowej
"24"
Specjaliści do spraw ekonomicznych i zarządzania
"42"
Pracownicy obsługi klienta
"41"
Sekretarki, operatorzy urządzeń biurowych i pokrewni
"23"
Specjaliści nauczania i wychowania
"94"
Pracownicy pomocniczy przygotowujący posiłki
"32"
Średni personel do spraw zdrowia
"21"
Specjaliści nauk fizycznych, matematycznych i technicznych
"82"
Monterzy
Bezrobotne
kobiety (%)
18,1065
14,0986
11,7872
6,3944
5,1616
4,9307
4,1603
4,0061
3,2356
2,5424
2,3112
2,2342
2,08
2,0799
1,926
Tabela 5. Struktura bezrobotnych kobiet w wielkich grupach zawodowych w I połowie 2010 r.
Najliczniej reprezentowaną kategorią zawodową wśród bezrobotnych kobiet, tak jak
wspomniałam wcześniej, była grupa sprzedawcy i pokrewni. Spośród 235 bezrobotnych
sprzedawców – 206 to kobiety. W porównaniu do I półrocza 2010 r. kobiet z tym zawodem
zarejestrowało się o 12 więcej. Może to oznaczać narastanie trudności ze znalezieniem pracy
właśnie w tym zawodzie. Ponadto nadal obserwowana jest zależność związana z feminizacją
zawodów w tej kategorii, gdzie kobiety stanowiły 87,6 % całej grupy.
Spośród grupy zawodów pracownicy usług osobistych zaobserwować można zawód, w którym
poszukiwała pracy znaczna liczba bezrobotnych kobiet. Był to, jak poprzednio, kucharz
(51 kobiet tj. 2,97 % wszystkich poszukujących pracy kobiet).
Strona 12 z 30
Liczebność kobiet wśród robotnicy w przetwórstwie spożywczym, obróbce drewna, produkcji
wyrobów tekstylnych i pokrewni w porównaniu do II połowy 2010 roku liczba kobiet
poszukujących pracy w tej wielkiej grupie zawodowej zmniejszyła się o 0,9 pkt. proc. W grupie
tej najwięcej zarejestrowanych kobiet było z zawodem: krawcy, kuśnierze, kapelusznicy i
pokrewni.
W
roku
poprzednim
w
zawodzie
tym
było
zarejestrowanych
73 osoby, natomiast w omawianym okresie 62. Choć nastąpił spadek liczebności kobiet
poszukujących pracy w tym zawodzie to jednak dość silnie widać, że jest to problem
sfeminizowany – wszystkie osoby zarejestrowane z tym zawodem to kobiety.
W pozostałych wielkich grupach zawodowych liczebność kobiet poszukujących pracy znacznie
odbiega od omawianych wcześniej.
2.2.3. Bezrobotni absolwenci
Na rynku pracy w powiecie augustowskim w I połowie 2011 r. nie zaobserwowano zawodów,
które wskazywałyby na istotne problemy w uzyskaniu zatrudnienia. Odnosi się to zarówno do
całej grupy absolwentów, jak i kobiet – absolwentek. Bezrobotnych absolwentów, którzy
poszukiwali pracy w I połowie 2011 r. przedstawia tabela nr 6. Można zauważyć, iż było 5
absolwentów z zawodem kucharza małej gastronomii oraz sprzedawcy, z czego nie zanotowano
ani jednej kobiety (odwrotnie niż w I połowie 2010). Najwięcej kobiet absolwentek poszukiwało
pracy w zawodzie pozostałe kosmetyczki i pokrewni (4), a także technik technologii żywności przetwórstwo mleczarskie (3), pozostali pracownicy do spraw statystyki, finansów i ubezpieczeń (3),
monter sieci telekomunikacyjnych (3).
Lp.
Kod
zawodu
Nazwa zawodu
Kucharz małej
gastronomii
Sprzedawca
Bezrobotni
ogółem
Bezrobotni
absolwencirazem
73
5
235
5
1.
"512002"
2.
"522301"
3.
"214907"
Inżynier gospodarki
przestrzennej
5
4
4.
"331403"
Technik ekonomista
76
4
5.
"213207"
Inżynier zootechniki
4
3
6.
"751201"
Cukiernik
35
3
Tabela 6. Struktura bezrobotnych absolwentów w I połowie 2011 r.
Strona 13 z 30
Wśród absolwentów najwięcej osób poszukujących pracy było zaliczonych do następujących
grup zawodowych:
specjaliści nauk fizycznych, matematycznych i technicznych, , stanowili 20% tejże grupy,
głównie: inżynierowie i pokrewni gdzie indziej niesklasyfikowani, specjaliści w zakresie
rolnictwa, leśnictwa i pokrewni, matematycy, statystycy i pokrewni, biolodzy i pokrewni,
specjaliści do spraw ochrony środowiska, inżynierowie do spraw przemysłu i produkcji,
inżynierowie mechanicy,
Średni personel do spraw
biznesu i administracji - 11,6667, głównie: średni personel
do spraw statystyki i dziedzin pokrewnych, księgowi, spedytorzy i pokrewni,
Sprzedawcy i pokrewni - 9,9993, tutaj - sprzedawcy sklepowi (ekspedienci) oraz kasjerzy
i sprzedawcy biletów,
Specjaliści z dziedziny prawa, dziedzin społecznych i kultury - 8,3335 głównie: specjaliści
z dziedziny prawa gdzie indziej niesklasyfikowani, ekonomiści, filozofowie, historycy
i politolodzy, specjaliści do spraw społecznych, filolodzy i tłumacze,
Pracownicy usług osobistych - 8,3333 tutaj absolwenci z zawodem kucharza,
Specjaliści nauczania i wychowania, 6,6667, głównie: nauczyciele gimnazjów i szkół
ponadgimnazjalnych (z wyjątkiem nauczycieli kształcenia zawodowego), nauczyciele szkół
specjalnych.
2.2.4. Długotrwale bezrobotni
Na rynku pracy powiatu augustowskiego omawianego okresu długotrwale bezrobotnych
zarejestrowanych w Powiatowym Urzędzie Pracy było 1184 osób, w tym 516 kobiet. Osób
tych najwięcej było z zawodem sprzedawcy. Bezrobotni posiadający ten zawód zasługują
szczególnie na uwagę, tym bardziej, iż w poprzednim sprawozdaniu miała miejsce ta sama
sytuacja. Z całego ogółu osób zarejestrowanych najwięcej było właśnie z tym zawodem - 235,
z czego 87,7 % stanowiły kobiety. Wśród tych kobiet
było
5 absolwentek,
a długotrwale bezrobotnych 88 osoby (w tym prawie połowa - 42 długotrwale bezrobotnych
kobiet). Osoby te mają największy problem ze znalezieniem pracy. Sytuacja miała podobne
miejsce pod koniec 2010 roku, gdzie osób zarejestrowanych w tym zawodzie było tylko o 5
mniej, długotrwałych bezrobotnych natomiast było 82 osoby. Choć ogółem długotrwałe
bezrobocie w I połowie 2010 r. zmniejszyło się, to sprzedawcy w dalszym ciągu mają
problem z wyjściem na rynek pracy. Być może jest to związane z niskimi kwalifikacjami
tychże osób, bądź brakiem umiejętności poruszania się po lokalnym rynku pracy. Pozostałe
osoby, które posiadają trudności z odnalezieniem się na rynku pracy po dość długim okresie
pozostawania bez zatrudnienia z danymi kwalifikacjami opisuje tabela nr 7.
Strona 14 z 30
Lp.
Kod
zawodu
"522301"
"931301"
"711202"
"515303"
"723105"
"331403"
"911207"
Nazwa zawodu
Bezrobotni powyżej
12 m-cy-razem
88
33
29
26
26
25
25
Sprzedawca
Robotnik budowlany
Murarz
Robotnik gospodarczy
Mechanik samochodów osobowych
Technik ekonomista
Sprzątaczka biurowa
Robotnik pomocniczy w przemyśle
8. "932911"
25
przetwórczym
Tabela 7. Struktura bezrobotnych powyżej 12 m-cy wg zawodów w I połowie 2011 r.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
Najbardziej liczną wielką grupę zawodową w badanym okresie, podobnie, jak w poprzednim,
stanowili długotrwale bezrobotni w kategorii robotnicy budowlani i pokrewni (z wyłączeniem
elektryków). Wynosili oni 12,39 % wszystkich długotrwale bezrobotnych, co było
wskaźnikiem wyższym o 0,9 pkt. proc. w porównaniu do końca 2010 r. W grupie tej
największy problem ze znalezieniem pracy mają cieśle, stolarze budowlani, murarze i
pokrewni, hydraulicy i monterzy instalacji sanitarnych, malarze i pokrewni.
Lp.
1.
Kod
grupy
zawodów
Nazwa grupy zawodów
Bezrobotni
ogółem
W tym
Bezrobotni Bezrobotni
powyżej 12 powyżej 12
m-cy m-cy razem
kobiety
Robotnicy budowlani i pokrewni (z
10,6829
12,3869
wyłączeniem elektryków)
2.
Robotnicy w przetwórstwie
spożywczym, obróbce drewna,
"75"
9,2119
10,217
produkcji wyrobów tekstylnych i
pokrewni
3.
Sprzedawcy i pokrewni
"52"
9,5621
8,5912
4.
Robotnicy pomocniczy w
"93"
górnictwie, przemyśle,
7,3555
8,5894
budownictwie i transporcie
5.
Pracownicy usług osobistych
"51"
8,8266
8,1374
6.
Robotnicy obróbki metali,
"72"
mechanicy maszyn i urządzeń i
7,7057
7,6852
pokrewni
7.
Średni personel nauk fizycznych,
"31"
6,9352
6,3291
chemicznych i technicznych
Tabela 8. Struktura bezrobotnych powyżej 12 m-cy wg wielkich grup zawodowych
w I połowie 2011 r.
"71"
0
0
0
0
0
0
0
Drugą pod względem liczebności kategorią zawodów byli robotnicy w przetwórstwie
spożywczym, obróbce drewna, produkcji wyrobów tekstylnych i pokrewni. Liczba
poszukujących pracy w tych zawodach wyniosła 10,22%. Najtrudniej było znaleźć pracę dla:
piekarze, cukiernicy i pokrewni, stolarze meblowi i pokrewni, krawcy, kuśnierze, kapelusznicy
i pokrewni, szwaczki, hafciarki i pokrewni.
Strona 15 z 30
O rozmiarze niedopasowań oraz ich znaczeniu dla możliwości ograniczenia niekorzystnych
zjawisk na lokalnym rynku pracy świadczą również wskaźniki długotrwałego bezrobocia,
które ukazują udział osób pozostających bez pracy powyżej 12 miesięcy w ogólnej populacji
bezrobotnych w danej grupie zawodowej. Można w ten sposób określić, które z zawodów
w największym stopniu generują bezrobocie strukturalne. Analiza w tej dziedzinie
przeprowadzona została przy udziale dwóch kategoryzacji zawodowych – kodów
dwucyfrowych i czterocyfrowych.
Według kodów dwucyfrowych nie wystąpiła
żadna grupa zawodowa wpływającą
na pogorszenie sytuacji na rynku pracy. Spośród kategorii występujących w I połowie 2011 r.
generatorem bezrobocia mogły być grupy pracownicy opieki osobistej i pokrewni, kierownicy
w branży hotelarskiej, handlu i innych branżach usługowych, ładowacze nieczystości i inni
pracownicy przy pracach prostych, pracownicy do spraw finansowo-statystycznych i ewidencji
materiałowej, leśnicy i rybacy, pozostali pracownicy obsługi biura, robotnicy pomocniczy
w rolnictwie, leśnictwie i rybołówstwie.
Generalnie należałoby podkreślić stabilną, pod względem możliwości generowania
długookresowego bezrobocia przez poszczególne grupy zawodów, sytuację na rynku pracy.
Warto także podkreślić fakt, iż wystąpiły dwie grupy zawodów, które nie generowały
bezrobocia długookresowego - kierownicy do spraw zarządzania i handlu, specjaliści
do spraw technologii informacyjno - komunikacyjnych której wskaźnik wyniósł 0.
Lp
1
2
3
4
5
6
7
Kod
grupy
Nazwa grupy zawodów
zawodów
Pracownicy opieki osobistej i pokrewni
"53"
Kierownicy w branży hotelarskiej, handlu i innych branżach
"14"
usługowych
Ładowacze nieczystości i inni pracownicy przy pracach prostych
"96"
Pracownicy do spraw finansowo-statystycznych i ewidencji
"43"
materiałowej
Leśnicy i rybacy
"62"
Pozostali pracownicy obsługi biura
"44"
Robotnicy pomocniczy w rolnictwie, leśnictwie i rybołówstwie
"92"
Tabela 9. Ranking zawodów generujących długotrwałe
w I połowie 2011 r. (według kodów dwucyfrowych)
bezrobocie
w
powiecie
Wskaźnik
długotrwałego
bezrobocia
0,7692
0,6667
0,6522
0,5484
0,5417
0,5
0,5
augustowskim
Na wyróżnionych 242 kategorii zawodów (w układzie kodów czterocyfrowym), w których
pojawili się długotrwale poszukujący pracy, tylko 76 charakteryzowało się znaczącym
udziałem bezrobotnych długookresowo w ogólnej populacji bezrobotnych (wskaźnik od 1
do 0,5).
Strona 16 z 30
2.3. STRUKTURA NAPŁYWU DO BEZROBOCIA
Na sytuację na lokalnym rynku pracy oddziałują zmiany liczby bezrobotnych, którzy
napływają, rejestrując się w poszczególnych zawodach. Napływ osób z poszczególnych grup
zawodowych może świadczyć o złej sytuacji tych kategorii osób bezrobotnych, które
poszukują pracy w zawodach, wchodzących w skład najliczniej rejestrujących się grup
zawodowych.
2.3.1. Bezrobotni ogółem
Na przestrzeni analizowanego półrocza w Powiatowym Urzędzie Pracy w Augustowie
zarejestrowało się 1911 poszukujących pracy. Napływ do bezrobocia według zawodów
elementarnych obrazuje tabela numer 10.
Najwięcej w omawianym okresie napłynęło osób posiadających zawód sprzedawcy, kucharza
małej gastronomii, technika ekonomicznego, robotnika budowlanego, krawca, szkutnika. Jest
to sytuacja podobna do końca roku ubiegłego, gdy osoby rejestrowały się w urzędzie z tymi
kwalifikacjami. Związane to może być z cyklicznym zatrudnieniem jakie występuję na
naszym rynku pracy. Gdzie na zawody związane z budownictwem największe
zapotrzebowanie znajduje się w sezonie letnim.
Odsetek
bezrobotnych
(%)
1. "522301"
Sprzedawca
6,4
123
2. "512002"
Kucharz małej gastronomii
2,09
40
3. "331403"
Technik ekonomista
1,88
36
4. "931301"
Robotnik budowlany
1,83
35
5. "753105"
Krawiec
1,62
31
6. "711504"
Szkutnik
1,57
30
Tabela 10. Struktura napływu bezrobotnych według najliczniej występujących zawodów w powiecie
augustowskim w I połowie 2011 r.
Lp.
Kod
zawodu
Nazwa zawodu
Bezrobotni
ogółem
Najwięcej osób zarejestrowało się w dwóch kategoriach zawodowych, a mianowicie:
sprzedawcy i pokrewni oraz robotnicy budowlani i pokrewni (z wyłączeniem
elektryków). W porównaniu do końca 2010 roku były to także dwie największe grupy osób
rejestrujących się w urzędzie pracy. Z tym wyjątkiem, iż zaznaczyła się odwrotna kolejność
liczbowa.
1
Kod
grupy
zawodów
"52"
2
"71"
Lp
Nazwa grupy zawodów
Sprzedawcy i pokrewni
Robotnicy budowlani i pokrewni (z wyłączeniem
elektryków)
Bezrobotni
ogółem
9,8824
9,2838
Strona 17 z 30
Robotnicy w przetwórstwie spożywczym, obróbce drewna,
produkcji wyrobów tekstylnych i pokrewni
Pracownicy usług osobistych
4
"51"
Robotnicy obróbki metali, mechanicy maszyn i urządzeń i
5
"72"
pokrewni
Średni personel nauk fizycznych, chemicznych i
6
"31"
technicznych
Robotnicy pomocniczy w górnictwie, przemyśle,
7
"93"
budownictwie i transporcie
Średni personel do spraw biznesu i administracji
8
"33"
Tabela 11. Struktura napływu bezrobotnych według grup zawodowych w powiecie
w I półroczu 2011 r.
3
"75"
8,8858
8,2228
7,2944
6,7638
6,1672
4,4429
augustowskim
Wśród kategorii sprzedawcy i pokrewni najwięcej osób rejestrowało się z takimi zawodami, jak
sprzedawcy
sklepowi
niesklasyfikowani,
(ekspedienci),
kasjerzy
i
sprzedaży
pracownicy
sprzedawcy
biletów,
i
pracownicy
pokrewni
stacji
gdzie
obsługi
indziej
pojazdów.
Ich procentowy udział w omawianej grupie opisuje wykres numer 4
Struktura napływu bezrobotnych w grupie
zawodowej sprzedawcy i pokrewni
w I połowie 2011 r. (%)
Pracownicy stacji obsługi pojazdów
0,0663
Kasjerzy i sprzedawcy biletów
0,2653
Pracownicy sprzedaży i pokrewni gdzie indziej
niesklasyfikowani
0,3316
Sprzedawcy sklepowi (ekspedienci)
9,2192
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
Wykres 4. Struktura napływu bezrobotnych w grupie zawodowej robotnicy obróbki metali i mechanicy maszyn
i urządzeń w I połowie 2011 r.
Na drugim miejscu pod względem liczby napływających do bezrobocia osób poszukujących
pracy znalazła się wielka grupa zawodów Robotnicy budowlani i pokrewni (z wyłączeniem
elektryków). Wśród tej kategorii najwięcej bezrobotnych reprezentowało zawody takie jak
cieśle i stolarze budowlani, murarze i pokrewni, posadzkarze, parkieciarze i glazurnicy,
robotnicy budowlani robót wykończeniowych i pokrewni gdzie indziej niesklasyfikowani.
Strona 18 z 30
Utrzymanie się tych zawodów w napływie do bezrobocia może wskazywać na utrwalanie się
braku zapotrzebowania na tego typu kwalifikacje i umiejętności na rynku pracy.
2.3.2. Bezrobotne kobiety
W I połowie 2011 r. w Powiatowym Urzędzie Pracy w Augustowie zarejestrowały się 865
kobiety, które stanowiły 45,26 % ogólnego napływu do bezrobocia. Ich udział zmniejszył się
o 1,2 pkt. proc. w porównaniu do wielkości obserwowanych w II połowie 2010 r.
Istotne jest niedopasowanie występujące wśród sprzedawczyń, krawcowych, techników
ekonomicznych, które stanowią w analizie statystycznej istotne zawody, wpływające
na nierównowagę na lokalnym rynku pracy.
Lp.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
Kod
zawodu
"522301"
"753105"
"331403"
"512002"
"411004"
"512001"
"911207"
"821304"
Nazwa zawodu
Bezrobotni
ogółem
123
31
36
40
26
25
18
Bezrobotne
kobiety
106
31
30
22
20
19
18
Sprzedawca
Krawiec
Technik ekonomista
Kucharz małej gastronomii
Technik prac biurowych
Kucharz
Sprzątaczka biurowa
Monter podzespołów i zespołów
20
17
elektronicznych
9.
"941201" Pomoc kuchenna
18
16
Tabela. 11. Struktura napływu bezrobotnych kobiet wg zawodów w powiecie augustowskim
w I połowie 2011 r.
Analizując strukturę napływu do bezrobocia według płci, można zauważyć, że kobiety
dominowały w prawie wszystkich wielkich grupach zawodów, poza kategoriami:
przedstawiciele władz publicznych, wyżsi urzędnicy i dyrektorzy generalni, kierownicy do
spraw zarządzania i handlu, kierownicy w branży hotelarskiej, handlu i innych branżach
usługowych, specjaliści do spraw technologii informacyjno-komunikacyjnych, pozostali
pracownicy obsługi biura.
Największa liczba napływających do bezrobocia kobiet wystąpiła wśród takich wielkich grup
zawodowych jak: sprzedawcy i pokrewni, pracownicy usług osobistych, robotnicy w przetwórstwie
spożywczym, obróbce drewna, produkcji wyrobów tekstylnych i pokrewni, średni personel do spraw
biznesu i administracji. Zawody wskazujące na narastanie trudności z zatrudnieniem
na lokalnym rynku pracy to sprzedawcy sklepowi (ekspedienci), który to zawód stanowił
17,1361 % wszystkich rejestrujących się kobiet. W dalszej kolejności wpływ na niekorzystną
sytuację kobiet na rynku pracy zaznaczył się w zawodach: pracownicy sprzedaży i pokrewni
gdzie indziej niesklasyfikowani (0,5908 %), kasjerzy i sprzedawcy biletów (0,2954 %).
Strona 19 z 30
Kod
grupy
Nazwa grupy zawodów
zawodów
Sprzedawcy i pokrewni
"52"
Pracownicy usług osobistych
"51"
Robotnicy w przetwórstwie spożywczym,
"75"
obróbce drewna, produkcji wyrobów
tekstylnych i pokrewni
Średni personel do spraw biznesu i
"33"
administracji
Specjaliści do spraw ekonomicznych i
"24"
zarządzania
Pracownicy obsługi klienta
"42"
Pomoce domowe i sprzątaczki
"91"
Bezrobotni
ogółem
Bezrobotne
kobiety
9,8824
8,2228
18,0223
11,669
8,8858
9,8965
4,4429
7,3853
2,7187
5,7607
2,3209
2,3872
4,8744
4,2836
Tabela 12. Struktura napływu bezrobotnych kobiet wg grup zawodowych w powiecie augustowskim
w I połowie 2011 r.
Drugą pozycją w strukturze kobiet napływających do bezrobocia charakteryzowała się wielka
grupa zawodów pracownicy usług osobistych. W I połowie 2011 r. kobiety z tej grupy stanowiły
11,669
%
ogólnego
napływu
do
bezrobocia.
Liczba
rejestrujących
się
kobiet
w tej kategorii zaznaczyła się wśród kucharek, fryzjerek, kelnerek.
Pozostałe wielkie grupy zawodowe były reprezentowane na augustowskim rynku pracy przez
znacznie mniejszą liczbę kobiet, napływających do bezrobocia.
2.3.3. Bezrobotni absolwenci
Dla sytuacji na rynku pracy znaczenie ma analiza napływu do bezrobocia absolwentów.
Stanowili oni 10,2% wszystkich osób rejestrujących się w danym czasie.
Ważna jest tu struktura kształcenia, która występuje w regionie, ponieważ w przypadku jej
utrzymania problem ze znalezieniem pracy mogą mieć technicy włókiennictwa, kierownicy
wewnętrznej
jednostki
organizacyjnej,
gdzie
indziej
niesklasyfikowany,
dietetycy,
nauczyciele biologii. Należałoby zmniejszyć nabór do kształcenia w tych kierunkach.
Kod
Nazwa zawodu
zawodu
"512002" Kucharz małej gastronomii*
"522301" Sprzedawca*
"723103" Mechanik pojazdów samochodowych*
Bezrobotni
ogółem
40
123
27
Bezrobotni absolwencirazem
9
7
6
Tabela 13. Struktura napływu bezrobotnych absolwentów wg zawodów w powiecie augustowskim w I połowie
2011 r.
W pierwszej grupie najwięcej napłynęło absolwentów będących sprzedawcami sklepowi
(ekspedienci) (7,8742%). Druga grupa zawodowa zaznaczyła się największym odsetkiem
osób posiadających zawód kucharza – 7,0866 %.
Strona 20 z 30
Nazwa grupy zawodów
Kod grupy
zawodów
Sprzedawcy i pokrewni
Pracownicy usług osobistych
Specjaliści nauk fizycznych, matematycznych i technicznych
Robotnicy budowlani i pokrewni (z wyłączeniem elektryków)
Robotnicy obróbki metali, mechanicy maszyn i urządzeń i pokrewni
Specjaliści do spraw zdrowia
Średni personel nauk fizycznych, chemicznych i technicznych
"52"
"51"
"21"
"71"
"72"
"22"
"31"
Bezrobotni
absolwencirazem
11,0238
11,0236
10,2362
10,2362
6,2992
4,7244
4,7244
Tabela 14. Struktura napływu bezrobotnych absolwentów wg wielkich grup zawodowych w powiecie
augustowskim w I połowie 2011 r.
Wśród absolwentów napływających do bezrobocia ponad 50,25 % stanowiły kobiety
(98 absolwentek) – ich pozycja poprawiła się w porównaniu do poprzedniego okresu
sprawozdawczego, a nawet jest wyrównana w stosunku do mężczyzn - absolwentów
na augustowskim rynku pracy. W porównaniu do poprzedniego roku wskaźnik ten zmalał,
aż o 6,5 pkt. proc., co wskazuje na polepszenie się sytuacji absolwentek.
III.
ANALIZA OFERT PRACY WEDŁUG GRUP ZAWODOWYCH I ZAWODÓW
Analiza ofert pracy ma zazwyczaj charakter utrudniony, ponieważ do powiatowych urzędów pracy
wpływa ich znikoma liczba - ok. 30%. Ogólna liczba ofert pracy, jakie wpłynęły do Powiatowego
Urzędu Pracy w Augustowie w ciągu I półrocza 2011 r. wyniosła 717. Poniżej zostały zaprezentowane
zawody,
w
których
mogły
być
najmniejsze
trudności
ze
znalezieniem
pracy.
W analizie uwzględnione zostały wszystkie te zawody elementarne, w których liczba ofert pracy była
nie mniejsza niż 10 ( tab.15).
Kod
zawodu
"515303"
"931301"
"522301"
"513101"
"941201"
"962106"
"411090"
"723307"
"512001"
"711504"
"422602"
"512002"
"753303"
Nazwa zawodu
Robotnik gospodarczy
Robotnik budowlany
Sprzedawca
Kelner
Pomoc kuchenna
Kolporter
Pozostali pracownicy obsługi
biurowej
Mechanik maszyn i urządzeń
przemysłowych
Kucharz
Szkutnik
Recepcjonista
Kucharz małej gastronomii
Szwaczka
Oferty pracy
zgłoszone w I-półroczu
76
60
54
39
31
30
Udział ofert pracy
(w %)
10,6
8,37
7,53
5,44
4,32
4,18
24
3,35
20
2,79
17
16
12
12
10
2,37
2,23
1,67
1,67
1,39
Strona 21 z 30
"821109" Monter pojazdów i urządzeń
10
1,39
transportowych
"833202" Kierowca ciągnika siodłowego
10
1,39
Tabela 15. Struktura ofert pracy według wybranych zawodów w powiecie augustowskim
w I połowie 2011 r.
Zauważyć można, iż istotne zapotrzebowanie występowało w zawodzie, w których mieliśmy
do czynienia z największą liczbą osób poszukujących pracy i rejestrujących się
w Powiatowym Urzędzie Pracy do czerwca 2011 roku. Dotyczyło to sprzedawców.
Ocenia się jako złą szansę na podjęcie pracy przez techników ekonomicznych, w odniesieniu
do których nie wystąpiły zauważalne wielkości oferowanych miejsc pracy - na 36 osób
napływających do urzędu nie wystąpiła żadna oferta pracy w omawianym okresie. Może to
oznaczać utrwalanie się braku pracy dla tej kategorii zawodowej, dlatego należałoby zwrócić
szczególną uwagę na problem przekwalifikowania tych osób. Podobnie należałoby ocenić
sytuację mechaników samochodów osobowych oraz krawców.
Porównanie liczby bezrobotnych i napływu
do bezrobocia z liczbą wpływających ofert
pracy w I połowie 2011 r.
250 235
200
150
123
100
50
76
54
73
36
0
40
12
70 60 69
35
28
6
66
62
58
55
31
2517 23
24
18
0
0
0
Liczba bezrobotnych na koniec
okresu sprawozdawczego
Liczba bezrobotnych
napływających do bezrobocia
Liczba ofert pracy
Wykres 5. Porównanie liczby bezrobotnych i napływu do bezrobocia zauważalnych na augustowskim rynku
pracy z liczbą wpływających ofert pracy w I połowie 2011 r.
Na poszczególne wielkie grupy zawodowe przypada nastęująca liczba, zgłoszonych przez
pracodawców wolnych miejsc pracy:
pracownicy usług osobistych – 22,59 %, gdzie udział ofert pracy w tym przypadku zmalał
o 6,72 pkt. proc. w porównaniu do końca II połowy 2010 r.,
Strona 22 z 30
robotnicy pomocniczy w górnictwie, przemyśle, budownictwie i transporcie – 10,04%,
w tym przypadku nastąpił wzrost udziału oferowanych miejsc pracy o 1,45 pkt. proc.,
sprzedawcy i pokrewni – 9,76 %, co było udziałem mniejszym o 8,59 pkt. proc.,
robotnicy budowlani i pokrewni (z wyłączeniem elektryków) – 6,28% podobne miejsce miała
sytuacja w II połowie 2010 r. (6,94%),
robotnicy obróbki metali, mechanicy maszyn i urządzeń i pokrewni – 5,99 % - wzrost
o prawie połowę (3,8%),
sekretarki, operatorzy urządzeń biurowych i pokrewni – 5,58% - zmniejszenie udziału
w ogólnej liczbie ofert pracy (o 2,68 pkt. proc.) w porównaniu do II połowy 2010 r.,
ładowacze nieczystości i inni pracownicy przy pracach prostych – 5,44%.
Podjęcie pracy według kodów dwucyfrowych w danych grupach zawodowych były
niewielkie. W żadnej wielkiej grupie zawodowej wskaźnik szansy uzyskania oferty pracy nie
wyniósł 1 ani nawet 0,5. Wskaźniki szansy uzyskania oferty pracy kształtowały się
w przedziale od 0,2083 (pozostali pracownicy obsługi biura) do 0,0047 (średni personel nauk
fizycznych, chemicznych i technicznych). Żadnych możliwości w tym względzie nie mieli
przedstawiciele: kierownicy do spraw produkcji i usług , kierownicy do spraw zarządzania i handlu,
kierownicy w branży hotelarskiej, handlu i innych branżach usługowych, rolnicy produkcji towarowej,
rolnicy i rybacy pracujący na własne potrzeby, specjaliści z dziedziny prawa, dziedzin społecznych
i kultury, przedstawiciele władz publicznych, wyżsi urzędnicy i dyrektorzy generalni, kierownicy
w branży hotelarskiej, handlu i innych branżach usługowych (0).
Sytuację na rynku pracy, powiatu augustowskiego opisuje również ranking zawodów według
szansy na podjęcie pracy według kodów czterocyfrowych. Spośród 242 kategorii żadnej
szansy na znalezienie pracy nie mieli poszukujący jej w 139 grupach. Pełne zabezpieczenie
potrzeb osób poszukujących pracy, oznaczające pojawienie chociaż jednej oferty dla każdego
bezrobotnego wystąpiło jedynie w dwóch kategoriach (wskaźnik szansy uzyskania oferty
pracy MAX), a mianowicie: instruktorzy fitness i rekreacji ruchowej, operatorzy urządzeń
do spalania odpadów, uzdatniania wody i pokrewni.
Dysproporcje występujące na lokalnym rynku pracy między liczbą ofert pracy a liczbą
bezrobotnych znajdują również swoje odzwierciedlenie w analizie porównawczej według
sekcji PKD.
Sekcja PKD
Rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i
rybactwo
Górnictwo i wydobywanie
Przetwórstwo przemysłowe
Wytwarzanie i zaopatrywanie w
Bezrobotni zarejestrowani w
I-półroczu
Oferty pracy zgłoszone w Ipółroczu
120
7
0
289
0
1
133
1
Strona 23 z 30
energię elektryczną, gaz, parę wodną,
gorącą wodę i powietrze do układów
klimatyzacyjnych
Dostawa wody; gospodarowanie
ściekami i odpadami oraz działalność
21
6
związana z rekultywacją
Budownictwo
146
70
Handel hurtowy i detaliczny; naprawa
pojazdów samochodowych, włączając
340
158
motocykle
Działalność związana z
zakwaterowaniem i usługami
112
57
gastronomicznymi
Transport i gospodarka magazynowa
73
71
Informacja i komunikacja
9
3
Działalność finansowa i
23
12
ubezpieczeniowa
Działalność związana z obsługą
33
4
rynku nieruchomości
Działalność profesjonalna, naukowa i
35
22
techniczna
Działalność w zakresie usług
administrowania i działalność
79
17
wspierająca
Administracja publiczna i obrona
narodowa; obowiązkowe
66
100
zabezpieczenia społeczne
Edukacja
35
8
Opieka zdrowotna i pomoc społeczna
36
17
Działalność związana z kulturą,
35
16
rozrywką i rekreacją
Pozostała działalność usługowa
16
14
Gospodarstwa domowe zatrudniające
pracowników; gospodarstwa domowe
2
0
produkujące wyroby i świadczące
usługi na własne potrzeby
Organizacje i zespoły eksterytorialne
0
0
Działalność nie zidentyfikowana
29
0
Ogółem
1499
717
Tabela 16. Bezrobotni według rodzaju działalności ostatniego miejsca pracy oraz ofert pracy
w powiecie augustowskim w I półroczu 2011 r.
Największe szanse na podjęcie pracy mieli bezrobotni z nastęujących kategorii: administracja
publiczna i obrona narodowa; obowiązkowe zabezpieczenia społeczne,
transport i gospodarka
magazynowa, pozostała działalność usługowa. Przewaga ofert pracy nad liczbą bezrobotnych
wystąpiła w 3 sekcjach. Najmniejsze szanse na znalezienie pracy miały osoby z sekcji:
rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo, przetwórstwo przemysłowe, budownictwo, handel
hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów samochodowych, włączając motocykle, działalność związana
z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi.
Strona 24 z 30
Żadnych szans na podjęcie pracy nie mieli natomiast poszukujący pracy z sekcji gospodarstwa
domowe zatrudniające pracowników; gospodarstwa domowe produkujące wyroby i świadczące usługi
na własne potrzeby, organizacje i zespoły eksterytorialne, działalność niezidentyfikowana. W tych
sekcjach w ogóle nie wystąpiły oferty pracy.
IV.
ANALIZA ZAWODÓW NADWYŻKOWYCH I DEFICYTOWYCH
Zostaną tu zaprezentowane zawody nadwyżkowe, zrównoważone oraz zawody deficytowe
jakie wystąpiły w powiecie augustowskim w omawianym okresie sprawozdawczym.
Przyjrzyjmy się zatem, w pierwszej kolejności zawodom o charakterze nadwyżkowym, gdzie
wskaźnik intensywności nadwyżki ulokował
się na wartości
0. Wystąpiły one
w zdecydowanej większości, bo aż w 331 zawodach i specjalnościach. Oznacza to dużą
przewagę osób poszukujących pracy nad możliwościami ich zatrudnienia. Ponadto za zawody
nadwyżkowe na lokalnym rynku pracy uznajemy również te, gdzie wskaźnik intensywności
nadwyżki jest mniejszy od 0,9. Zawodów, które charakteryzowały się takim poziomem
wskaźnika było w badanym czasie 48.
Wskaźnik
intensywności
nadwyżki
Lp.
Kod
zawodu
1.
"311204"
Technik budownictwa*
0,0476
2.
"751204"
Piekarz*
0,0556
3.
"723105"
Mechanik samochodów osobowych
0,0833
4.
"833203"
Kierowca samochodu ciężarowego
0,0833
5.
"962902"
Dozorca
0,0833
6.
"752205"
Stolarz*
0,0952
7.
"722204"
Ślusarz*
0,1176
8.
"311303"
Technik elektryk*
0,125
9.
"621002"
Robotnik leśny
0,1429
10.
"712904"
Technolog robót wykończeniowych w budownictwie*
0,1667
11.
"411004"
Technik prac biurowych*
0,1923
12.
"713102"
Malarz budowlany
0,2
13.
"721306"
Blacharz samochodowy*
0,2
14.
"711202"
Murarz*
0,2143
15.
"351203"
Technik informatyk*
0,2353
16.
"722314"
Tokarz w metalu
Nazwa zawodu
0,25
Strona 25 z 30
17.
"723103"
Mechanik pojazdów samochodowych*
18.
"512002"
Kucharz małej gastronomii*
19.
"222101"
Pielęgniarka
0,3333
20.
"331301"
Księgowy
0,3333
21.
"332203"
Przedstawiciel handlowy
0,3333
22.
"432103"
Magazynier
0,3333
23.
"532904"
Sanitariusz szpitalny
0,3333
24.
"334306"
Technik administracji*
0,4
25.
"752208"
Stolarz meblowy
0,4
26.
"833101"
Kierowca autobusu
0,4
27.
"514101"
Fryzjer*
0,4167
28.
"522301"
Sprzedawca*
0,439
29.
"911207"
Sprzątaczka biurowa
0,4444
30.
"214202"
Inżynier budownictwa - budownictwo ogólne
"235914"
0,5
0,2963
0,3
0,5
32.
"241306"
Wychowawca w placówkach oświatowych,
wychowawczych i opiekuńczych
Specjalista do spraw finansów
33.
"242217"
Specjalista administracji publicznej
0,5
34.
"332302"
Zaopatrzeniowiec
0,5
35.
"341205"
Pracownik socjalny
0,5
36.
"422401"
Recepcjonista hotelowy
0,5
37.
"712602"
Monter instalacji centralnego ogrzewania i ciepłej wody
0,5
38.
"712604"
Monter instalacji i urządzeń sanitarnych*
0,5
39.
"834101"
Kierowca ciągnika rolniczego
0,5
40.
"931203"
Meliorant
0,5
41.
"711504"
Szkutnik
0,5333
42.
"541390"
Pozostali pracownicy ochrony osób i mienia
43.
"513202"
Barman
0,6364
44.
"225101"
Lekarz weterynarii
0,6667
45.
"723104"
Mechanik samochodów ciężarowych
0,6667
46.
"512001"
Kucharz*
0,68
47.
"931205"
Robotnik drogowy
0,75
31.
0,5
0,6
Strona 26 z 30
48.
"753303"
Szwaczka
0,9091
Tabela 17. Zawody nadwyżkowe na rynku pracy w powiecie augustowskim w I półroczu 2011 r.
W tym samym okresie na badanym obszarze wystąpiły również zawody zrównoważone,
na które jest zapotrzebowanie, ale jednocześnie istnieje odpowiednia liczba osób
zarejestrowanych w tych zawodach. Było ich bardzo mało – 15. Wskaźniki intensywności
nadwyżki równały się 1, co obrazuje poniższa tabela.
Kod
zawodu
Lp.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
Nazwa zawodu
Wskaźnik
intensywności
nadwyżki/deficytu
"325101"
"334201"
"335301"
"341202"
"431102"
"514102"
"524902"
"711101"
"723190"
"753402"
"834204"
"912102"
"912103"
"931290"
Asystentka stomatologiczna*
1
Sekretarz sądowy
1
Urzędnik ubezpieczeń społecznych
1
Opiekun osoby starszej*
1
Fakturzystka
1
Fryzjer damski
1
Doradca klienta
1
Konserwator budynków
1
Pozostali mechanicy pojazdów samochodowych
1
Tapicer*
1
Operator sprzętu ciężkiego
1
Praczka
1
Prasowaczka ręczna
1
Pozostali robotnicy pomocniczy w budownictwie
1
drogowym, wodnym i pokrewni
15. "961302" Robotnik placowy
1
Tabela 18. Zawody zrównoważone na rynku pracy w powiecie augustowskim w I połowie 2011 r.
Dokonując oceny wskaźnika intensywności deficytu zwrócono uwagę na to, że bardzo wiele
kategorii osiąga maksymalny deficyt. W I połowie 2011 r. zawodów o takim wskaźniku było
25. Zatem na lokalnym rynku pracy sytuacja ograniczenia możliwości zatrudnienia występuje
w wielu elementarnych zawodach. Wskaźnik deficytu kształtował się na poziomie od 6
do 1,25. Zawody deficytowe przedstawia tabel numer 19.
Lp.
Kod
zawodu
Nazwa zawodu
Wskaźnik
intensywności
deficytu
1.
"832203"
Kierowca samochodu osobowego
2.
"325905"
Opiekunka dziecięca*
3.
"523002"
Kasjer handlowy
1,5
4.
"541307"
Pracownik ochrony fizycznej bez licencji
1,5
5.
"931301"
Robotnik budowlany
1,7143
6.
"941201"
Pomoc kuchenna
1,7222
1,25
1,3333
Strona 27 z 30
7.
"421103"
Kasjer bankowy
2
8.
"522302"
Sprzedawca w branży mięsnej
2
9.
"711404"
Zbrojarz
2
10.
"741101"
Elektromonter instalacji elektrycznych
2
11.
"832202"
Kierowca samochodu dostawczego
2
12.
"834401"
Kierowca operator wózków jezdniowych
2
13.
"723307"
Mechanik maszyn i urządzeń przemysłowych
2,2222
14.
"911203"
Pokojowa
2,3333
15.
"343301"
Bibliotekarz*
3
16.
"412001"
Sekretarka
3
17.
"441203"
Listonosz
3
18.
"513101"
Kelner*
3
19.
"522304"
Sprzedawca w branży spożywczej
3
20.
"712202"
Glazurnik
3
21.
"422602"
Recepcjonista
4
22.
"515303"
Robotnik gospodarczy
4
23.
"821906"
Monter wyrobów z tworzyw sztucznych
5
24.
"833202"
Kierowca ciągnika siodłowego
5
25.
"431101"
Asystent do spraw księgowości
6
Tabela 19. Zawody deficytowe w powiecie augustowskim w I połowie 2011 r.
Konsekwencją występujących, na rynku pracy powiatu augustowskiego, zależności,
charakteryzujących w sposób szczegółowy kwestie zawodów deficytowych i nadwyżkowych
jest ranking opracowany przy uwzględnieniu podziału na kategorie zawodów według kodów
dwucyfrowych oraz czterocyfrowych.
Według pierwszej kategoryzacji wyróżnionych zostało 39 dużych grup zawodów. Spośród
tych grup zawodów, 25 miało charakter nadwyżkowy, zaś 8 – miało charakter deficytowy.
Jedna z dużych grup miała charakter zrównoważony, a dotyczyło to pracownicy usług
ochrony. Wśród zawodów nadwyżkowych zdecydowanie najgorsza sytuacja miała miejsce
w odniesieniu do zawodów wchodzących w skład grup: kierownicy do spraw produkcji i usług,
kierownicy do spraw zarządzania i handlu, kierownicy w branży hotelarskiej, handlu i innych
branżach usługowych, Rolnicy produkcji towarowej, rolnicy i rybacy pracujący na własne potrzeby,
specjaliści z dziedziny prawa, dziedzin społecznych i kultury, przedstawiciele władz publicznych,
wyżsi urzędnicy i dyrektorzy generalni, rzemieślnicy i robotnicy poligraficzni, gdzie wskaźnik
intensywności nadwyżki wyniósł 0. Pozostałe kategorie zawodów nadwyżkowych (według
kodów dwucyfrowych) charakteryzowały się wskaźnikami deficytu mieszczącymi się
w przedziale od 0,0588 do 0,8462.
Strona 28 z 30
W grupie zawodów deficytowych wskaźnik intensywności deficytu kształtował się
w granicach od 1,3065 do 10. Przy czym maksymalny deficyt nie wystąpił w żadnej grupie
zawodów.
Dzięki uzyskanej strukturze zauważyć można, iż niezbędne byłoby prowadzenie działań
mających na celu zaspokojenie potrzeb zatrudnieniowych pracodawców w zawodach
deficytowych, z drugiej zaś – ograniczenie kształcenia w zawodach nadwyżkowych o tym
samym lub podobnym poziomie wykształcenia. Charakter augustowskiego rynku pracy
wskazuje na to, iż działania te powinny skupiać się bardziej w tym ostatnim aspekcie,
gdyż problem nadwyżek zasobów pracy jest znacznie bardziej uciążliwy.
W zestawieniach ujmujących kategorie zawodowe według kodów czterocyfrowych
na wyróżnionych 242 grup zawodów, aż 48 dotyczyło zawodów nadwyżkowych.
140 kategorii charakteryzowało się najniższymi wskaźnikami intensywności nadwyżki (0).
W pozostałych grupach zawodowych występowała rozpiętość wskaźników od 0,0278
do 0,9091. Z największą nadwyżką mieliśmy do czynienia w grupach zawodów: piekarze,
cukiernicy i pokrewni - 0,0278, technicy budownictwa - 0,0455, elektromechanicy
i elektromonterzy - 0,05, pracownicy przy pracach prostych gdzie indziej niesklasyfikowani - 0,0625.
Natomiast najmniejsze nadwyżki dotyczyły: Pracownicy ochrony osób i mienia - 0,9, Szwaczki,
hafciarki i pokrewni - 0,9091. W analizie zwrócić należy uwagę na 12 kategorii, które
charakteryzowały się wskaźnikiem intensywności natężenia nadwyżki (deficytu) wynoszącym
1, które stanowiły na lokalnym rynku pracy zawody zrównoważone. Należały do nich grupy
zawodowe: nauczyciele szkół podstawowych, sekretarze sądowi, specjaliści do spraw zarządzania i
organizacji, specjaliści do spraw księgowości i rachunkowości, specjaliści nauczania i wychowania
gdzie indziej niesklasyfikowani, urzędnicy do spraw świadczeń społecznych, średni personel do spraw
zdrowia gdzie indziej niesklasyfikowany, asystenci dentystyczni, szklarze, maszyniści i operatorzy
maszyn i urządzeń dźwigowo-transportowych i pokrewni, operatorzy maszyn i urządzeń do obróbki
drewna, praczki ręczne i prasowacze. Ponadto zidentyfikowanych zostało również 40 kategorii
deficytowych. Wskaźniki kształtowały się w tym przypadku w przedziale od 1,1053 do MAX.
Maksymalne niedopasowanie potrzeb pracodawców (deficyt) wykazało 17 grup zawodów.
Wśród grup zawodowych, które nie osiągnęły maksymalnych wskaźników, wskazujących na
największy deficyt pracowników, można było zauważyć: listonosze i pokrewni (7), monterzy
maszyn i urządzeń mechanicznych (5), spedytorzy i pokrewni (5).
Przedstawione
opracowanie
pozwala
zdefiniować
zawody
lub
grupy
zawodów,
w których dane statystyczne wskazują, że występuje dysproporcja pomiędzy podażą
i popytem na lokalnym rynku pracy. Należy jednak zdawać sobie sprawę z czynnika bardzo
Strona 29 z 30
zakłócającego monitoring zapotrzebowania na określone zawody, czyli kilkaset w skali roku
ofert i miejsc stażu organizowanego przez urzędy pracy, które nie są zatrudnieniem.
Sporządziła:
Anna Chmielewska
Doradca zawodowy
Powiatowy Urząd Pracy w Augustowie
BIBLIOGRAFIA
Materiały konferencyjne Powiatowego Urzędu Pracy w Augustowie, 2010.
Strategia Rozwoju Powiatu Augustowskiego do 2020 roku, cz. I Raport o stanie Powiatu,
Augustów 2002,
Strona 30 z 30