Pobierz

Transkrypt

Pobierz

SPRAWY BEZPIECZNEJ EGZYSTENCJI NA NASZYM GLOBIE
BIERZMY W SWOJE RĘCE RAZEM
European Environment Society
31 -150 Kraków, Armii Krajowej 2 / 24
Kraków, 14.01.2008r.
Dr Jerzy Walosik (Socjologia, zagroŜenia
Ekologiczne w aspekcie społecznym) Prezes
Zarządu EES Kontakt: tel.kom. 517 875 905
e-mail: [email protected]
Prof.dr hab. Tibor Petrys
Koordynator programu bad.CO2 SYNTHEFU
Kontakt: tel.kom. 606 946 317 lub 012 411
1785 e-mail: petrys.t®.wp.pl
Kancelaria Prezesa
RM Prezes Rady
Ministrów Pan
Donald Tusk Al.
Ujazdowskie 1/3 00583 WARSZAWA
MEMORlAŁ
w sprawie przyjęcia przez Rząd Pana Premiera w pionie Ministerstwa
Ochrony Środowiska lub wspólnie z Ministerstwem Gospodarki programu
skutecznego przeciwdziałania zmianom klimatycznym drogą utylizacji
dwutlenku węgla w syntezie paliw gazowych i płynnych.
Międzynarodowa Platforma Technologiczna
Szanowny Panie Premierze.
Gratulujemy objęcia steru rządu Polski oraz podjęcia prób wyprowadzenia kraju na drogę
prawidłowego i zrównowaŜonego rozwoju.
Z przyjemnością usłyszeliśmy Pańskie słowa wypowiedziane w czasie spotkania z
komisarzem DE J.M. Barroso w siedzibie Komisji Europejskiej.
„ Chcemy, aby Polska znalazła się w czołówce państw walczących ze zmianami
klimatycznymi"
Naukowcy Polski z dziedzin nauk ścisłych oraz ochrony środowiska w pełni popierają
Pańską inicjatywę dla złagodzenia zmian klimatycznych.
W niniejszym memoriale prezentujemy koncepcję badań, które pozwolą na zajęcie
Polski wysokiej pozycji wśród państw głęboko zaangaŜowanych w problematykę walki
z globalnym ociepleniem.
Wspierając Pańską inicjatywę w tej problematyce przedkładamy Rządowi propozycję
uruchomienia 10-letniego programu badań naukowych pt:
UTYLIZACJA ODPADU CO2 Z WIELKICH ŹRÓDEŁ SPALAŃ (LCP)
W PRODUKCJI GAZOWYCH l PŁYNNYCH PALIW SYNTETYCZNYCH
Akronim - „CO2 SYNTHEFU" (CO2 Synthetic Fuels)
(2008-2017)
oraz powołanie dla obsługi i realizacji w/w programu jednostkę koordynacyjną pod nazwą:
Międzynarodowa Platforma Technologiczna Efektywnego
Przeciwdziałania Zmianom Klimatycznym
JuŜ na początku informujemy, Ŝe do realizacji badań zamierzamy zaprosić nie tylko
naukowców i instytutów z Polski , ale równieŜ z UE, Rosji, Chin oraz Indii.
UwaŜamy, Ŝe dzięki Pańskiej inicjatywie Polska nauka ma szansę wnieść powaŜny
wkład do światowej problematyki skutecznego zmniejszenia emisji dwutlenku węgla do
atmosfery oraz spowolnienia zmian klimatu.
Realizacja w/w programu w skali międzynarodowej przyczyni się do umocnienia pozycji
Polski w polityce bezpieczeństwa energetyczno - paliwowego w całej Unii Europejskiej.
Prezentowany tu program naukowo -badawczy „CO2 Synthefu" jest nowością i obejmuje
kompleksowo badania podstawowe z dziedziny syntezy chemicznej oraz tez budowę
wzorcowego zakładu produkcji paliw syntetycznych z dwutlenku węgla stanowiącego groźny
dla biosfery ziemi gaz cieplarniany.
Program „CO2 Synthefu" jest pierwszym konkretnym programem w UE pozwalającym
na uzyskanie wymiernych efektów łagodzenia zmian klimatu przez likwidację w
procesie syntezy paliw miliardów ton „odpadu CO2" z działalności technologicznej
LCP (Large Combustion Plants )
Program „CO2 Synthefu" jest wynikiem intensywnych konsultacji i Dyskusji w gronie chemików
i fizyków prowadzonych przez prof. Petrysa z uwzględnieniem róŜnych komunikatów, uchwał,
konferencji, rezolucji oraz zobowiązań w kręgu Komisji Europejskiej, Parlamentu
Europejskiego,IPCC - ONZ, państw G8 oraz UNEP.
Załączniki 1-20 (stron 39 )
Z prezentowanej tu skromnej listy publikacji oraz globalnej wiedzy moŜna wyciągnąć takie
wnioski, Ŝe:
- sprawą zmian klimatycznych tylko w okresie ostatnich 5-6 lat zajmuje się rok
rocznie w świecie ok. 400,000 osób, rządy 110 państw świata oraz ok. 180,000 instytucji,
organizacji w tym i naukowych,
- świat na rozwaŜania i dyskusje wokół zagroŜeń związanych ze zmianami klimatu
wydaje rocznie ok. 1,5 miliarda USD
oraz
- do dnia dzisiejszego nikt z Ŝadnych rządów ani ONZ ani UE nie uruchomiły Ŝadnych
konkretnych i skutecznych działań dla efektywnego obniŜenia emisji dwutlenku węgla do
atmosfery a tym samym zahamowania narastających zmian klimatycznych oraz zagroŜeń dla
ludności świata z tym związanych.
Pierwszym programem naukowo-technologicznym dla skutecznego zwolnienia zmian
klimatycznych w UE (a moŜe nawet i w świecie) jest prezentowany tu Panu Premierowi
program badawczy:
(2008-2017)
który zakłada likwidację CO2 z działalności przemysłowej przez procesy technologiczne
syntezy chemicznej.
Realizacja programu „CO2 synthefu" daję szansę konkretnej likwidacji w procesie
syntezy paliw miliardów ton odpadu dwutlenku węgla w sposób ciągły.
Emisja CO2 do atmosfery w szybkim tempie narasta. Dziś z działalności przemysłowotechnologicznej ludzkości wyrzucamy do atmosfery około 8-9 mld ton CO2 rocznie.
Aktualnie tylko w DE około 11 tysięcy zakładów LCP rok rocznie wyrzuca do atmosfery
około 3 mld ton CO2 rocznie.
Obserwujemy wiele inicjatyw na wysokich szczeblach często rządowych i
międzynarodowych, które mają doprowadzić do zmniejszenia emisji CC>2 do atmosfery, a tym
samym mają uratować ludzkość oraz cała biosferę Ziemi przed skutkami katastrof
ekonomicznych związanych ze zmianami klimatycznymi (patrz załączniki 1-20).
Pomysłów jest coraz więcej od humorystycznych do nierealnych a nawet jak prof. Petrys
twierdzi wręcz niebezpiecznych dla Ŝycia ludzi.
Do pomysłów humorystycznych moŜna zaliczyć m.in. program Komisarza ds. Dimasa, który
ogłosił unijny program walki z globalnym ociepleniem zalecając wyłączanie świateł w
mieszkaniach, jeŜdŜenia na rowerze, krótkie ładowanie komórki oraz nawet oszczędne
wietrzenie lodówek i mieszkań. Natknęliśmy się na informację, Ŝe ten nowatorski program
kosztował DE około 2 min Euro.
W odniesieniu do wyŜej wymienionego programu Komisarza Dimas wspomnieć pragniemy,
Ŝe programów oszczędzania energii energetycznej i paliw w ostatnich 50 latach historii
Polski mieliśmy juŜ około 10 i nic to nie dało. Ma to miejsce dlatego, Ŝe konsumpcja
elektryczności jest elementem rozwoju cywilizacji i techniki. Dostrzegamy, Ŝe osiągnięć
cywilizacji nie da się cofnąć zachętami oszczędzania prądu i wykręcania Ŝarówek. Nikt nie
chce oszczędzać elektryczności, czego dowodzi fakt, Ŝe w miastach świata narasta ilość
iluminacyjnych reklam, oświetleń biurowców oraz ulic.
Do rzędu pomysłów niebezpiecznych dla Ŝycia ludzi zalicza prof. Petrys bezsensowną
inicjatywę amerykańskich „naukowców" oraz koncernów energetycznych, oraz ropy i gazu,
które ogłosiły program pod podstępną nazwą zero emisji CO2. Program ten polega na
tłoczeniu skroplonego CO2 do złóŜ geologicznych oraz cennych złóŜ wodonośnych.
Załącznik 21
Ten pomysł to wielki dochód dla wielkich koncernów, lecz jednocześnie zabójczy dla Ŝycia
ludzi oraz organizmów Ŝywych na powierzchni ziemi albowiem dwutlenek węgla ze złóŜ
geologicznych migruję w górę do powierzchni ziemi i doprowadzi do masowej śmiertelności.
Załącznik 22
Ze swoistą zgrozą stwierdzi lis my, Ŝe w DE pod wpływem finansów wielkich koncernów
podjęto równieŜ tzw. badania technologiczne tłoczenia skroplonego CO2 do złóŜ
geologicznych.
Badania nasze wykazały, Ŝe technologia zatłaczania złóŜ geologicznych skroplonym
dwutlenkiem węgla jest pomysłem zagraŜającym ludności świata. O zagroŜeniach
związanych z tą technologią wystosowaliśmy zasadne pisma do Parlamentu
Europejskiego, Komisji Europejskiej oraz IPCC ONZ podnosząc potrzebę wstrzymania
wszelkich działań zatłaczania złóŜ geologicznych skroplonym dwutlenkiem węgla.
Szanowny Panie Premierze,
Prezentowany Panu program
(2008-2017)
jest wynikiem naszych kilkuletnich prac wokół problemów globalnego ocieplenia.
Efekty naszych badań oraz rozwaŜań w aspekcie zmian klimatycznych oraz kryzysu
paliwowo-energetycznego przekazaliśmy Komisarzowi UE J.M. Barroso, Komisarzowi ds.
badań J. Potocznikowi, przewodniczącemu Parlamentu Europejskiego oraz teŜ IPCC ONZ
sygnalizując potrzebę rozpoczęcia konkretnych badań dla zmniejszenia emisji dwutlenku
węgla do atmosfery z wykorzystaniem wiedzy z zakresu chemii, fizyki, chemii fizycznej,
technologii chemicznej oraz wiedzy z zakresu ochrony środowiska.
W tej sprawie wystosowana została apelacja prof. Petrysa do Parlamentu Europejskiego.
Apelacja ta nr. 278/2007, 06.06.2007 była skuteczna, a jej treść została przekazana do
realizacji w odpowiedniej Komisji Parlamentarnej, (korespondencja nasza z UE w
przedmiotowej sprawie jest do wglądu)
Komisje UE w tym i Parlament Europejski w pełni podzielają prezentowane przez nas
poglądy dotyczące zagroŜeń związanych z emisja CO2 do atmosfery oraz potrzebę
włączenia do tej problematyki współczesnej wiedzy i osiągnięć z zakresu chemii
teoretycznej i technologii chemicznej.
Komisarz ds. badań J. Potocznik wskazał nam potrzebę zgłoszenia tematu „CO2
Synthefu" do 7. programu ramowego UE i zoorga niŜowa nie badań według systemu
konsorcjum międzynarodowego.
MoŜemy więc z całą odpowiedzialnością stwierdzić, Ŝe istnieją juŜ dziś konkretne i realne
warunki dla realizacji koncepcji Pana Premiera włączenia Polski do czołówki państw świata
zaangaŜowanych w problematykę łagodzenia zmian klimatycznych.
Widzimy potrzebę jak najszybszego uruchomienia w Polsce prezentowanego w
niniejszym memoriale programu skutecznej i konkretnej metody technologicznej z
wykorzystaniem osiągnięć fizyki i chemii dla likwidacji odpadu CO2 z przemysłu LCP.
Prosimy nie wziąć nam za złe, ale ponownie pragniemy zaakcentować, Ŝe do dnia dzisiejszego
Ŝadne państwo i Ŝaden rząd nie zdołał opracować skutecznych i konkretnych działań
umoŜliwiających efektywne zmniejszenie emisji dwutlenku węgla do atmosfery, a tym samym
skutecznego spowolnienia zmian klimatu.
Program „CO2 Synthefu" to program skutecznego zahamowania zmian klimatu.
Taka moŜliwość istnieje przez poddanie gazowego CO2 tworzącego się jako odpad w
procesach spalania paliw w przemyśle, procesom syntezy chemicznej w kierunku
otrzymania paliw syntetycznych.
Poddanie odpadu CO2 z produkcji przemysłowej LCP syntezie do paliw gazowych lub
płynnych ma liczne zalety, do których naleŜą m.in.:
1. Zmniejszenie emisji CO2 do atmosfery, a tym samym zmniejszenie zmian
klimatycznych,
2. MoŜliwość wykorzystania cennych atomów węgla z CO2 do syntezy paliw
syntetycznych (bezpieczeństwo paliwowe),
3. MoŜliwość zastąpienia w przemyśle LCP paliw kopalnych (gazu, ropy lub węgla)
paliwami syntetycznymi otrzymanymi z odpadu przemysłowego CO2,
4. Dwutlenek węgla wyłapywany w przemyśle LCP będzie mógł uczestniczyć w obiegu
zamkniętym procesów spalania.
Załącznik 23
Zwracamy się z uprzejmą prośbą o rozpatrzenie zasadności uruchomienia w Polsce
prezentowanego tu programu „CO2 Synthefu" w trybie priorytetowym.
Prosimy uprzejmie o ile jest to moŜliwe, o udzielenie nam odpowiedzi w ciągu 30-40 dni, czy rząd
Polski jest zainteresowany uruchomieniem w Polsce prezentowanego tu programu łagodzenia
zmian klimatycznych przez syntezę paliw z odpadu przemysłowego CO2.
W przypadku bowiem braku zainteresowania programem^przekaŜemy do realizacji w
jednym z państw z grupy G8.
W przypadku pozytywnej decyzji jako krok pierwszy trzeba będzie powołać do Ŝycia
jednostkę organizacyjną pod tytułem:
Efektywnego Przeciwdziałania Zmianom Klimatycznym
Jako siedzibę proponujemy Instytut Technologii Nafty w Krakowie.
WyŜej wymieniona platforma technologiczna przeprowadzi pełne działania dla
zorganizowania konsorcjum naukowo-badawczego „CO2 Synthefu" z udziałem Instytutów
naukowych oraz koncernów z Polski, oraz równieŜ z państw DE, jak teŜ z Rosji, Chin i Indii.
Ta platforma technologiczna przygotuje niezbędne wnioski do 7 ramowego programu DE o
sfinansowanie badań „ Utylizacja odpadu CO2 .......... " w wysokości 70% koszt realizacyjnych.
W przypadku jeśli rząd Polski zaakceptuje koncepcję uruchomienia w Polsce programu „CO2
Synthefu" wtedy niezbędne będzie równieŜ przyznanie środków finansowych na działania
organizacyjne w wymienionej wyŜej międzynarodowej platformie technicznej.
My niestety juŜ nie posiadamy Ŝadnych środków finansowych, a nasi dotychczasowi
sponsorzy nie mogą nas dalej finansować.
Uprzejmie informujemy, Ŝe wstępnie dokonaliśmy rozpoznania w polskich instytucjach
naukowych moŜliwości realizacji badań z zakresu katalizy i syntezy z wykorzystaniem
CO2. Zawiadomiliśmy 44 ośrodki naukowo-badawcze o programie „CO2 Synthefu"
Załącznik 24 (stron 3)
W przypadku pozytywnej decyzji realizacji „CO2 Synthefu" byłoby poŜyteczne
zorganizowanie spotkania z polskimi jednostkami naukowo-badawczymi, które mają
doświadczenie i rozeznanie w problematyce syntezy i katalizy.
W przypadku pozytywnej decyzji Rządu dla realizacji programu „CO2 Synthefu"
wyraŜamy gotowość włączenia się do pełnej realizacji celów i zadań wymienionej
Międzynarodowej Platformy Technologicznej.
Zawiadamiamy uprzejmie, Ŝe w dniu 04.01 br. zgłosiliśmy program „Utylizacja odpadu
CO2........." do rejestru tematów naukowo-badawczych (energia) w Ministerstwie Nauki i
Szkolnictwa WyŜszego (Dep. Rozwoju Nauki).
Kilka informacji dotyczących prezentowanego tu programu
„Utylizacja odpadu CO2 ..... ".
Zadaniem prezentowanego tu programu badawczego „CC>2 Synthefu" m.in. jest :
1 . Efektywna likwidacja emisji CO2 z działalności technologicznej do atmosfery,
2. Konkretne moŜliwości zahamowania zmian klimatycznych,
3. Wykorzystanie uciąŜliwego odpadu przemysłowego CÓ2 do produkcji syntetycznych
paliw,
4. Tworzenie zamkniętego układu obiegu paliwo-synteza-paliwo (załącznik 23),
5. Produkcja znacznie tańszych paliw, aniŜeli paliw z surowców kopalnych,
6. KaŜde państwo moŜe u siebie zbudować zakład produkcji paliw syntetycznych z
odpadowego CO2,
7. UniezaleŜnienie w duŜej mierze Polski oraz państw UE od dostaw paliw z importu,
8. Umocnienie bezpieczeństwa energetycznego-paliwowego Polski oraz państw UE,
9. MoŜliwość likwidacji zabójczego tłoczenia setek milionów ton skroplonego CO2 bez
zbiornikowe do złóŜ geologicznych. Tym samym moŜliwość likwidacji zagroŜeń dla
biosfery związanych z migracją CC>2 ze złóŜ geologicznych do powierzchni ziemi
(załącznik 22)
W prezentowanym tu programie koncentrujemy się na działalności technologicznej oraz
emisji z zakładów zaliczonych do grupy LCP ( Large Combustion Plants). Takiego doboru
dokonano ze względu na to, Ŝe:
- produkcja odpadu COz w jednym miejscu jest duŜa,
-moŜna dokonać wyłapywania COz, sekwestracji oraz skroplenia w duŜych ilościach w
zakładzie LCP,
-zakłady produkcyjne LCP staną się odbiorcami duŜych ilości paliw syntetycznych
otrzymanych z dostarczonego do syntezy /dwutlenku węgla.
Etapy pracy w programie „CO2 Synthefu"
W oparciu o korespondencję z UE przyjęliśmy trzy etapy dla realizacji programu badawczego
„CO2 Synthefu" z moŜliwością rozszerzenia o etap czwarty.
Etap l ( prace organizacyjne w międzynarodowej platformie technologicznej- 2008)
1 . Uruchomienie w Krakowie Międzynarodowej Platformy Technologicznej Efektywnego
Przeciwdziałania Zmianom Klimatycznym
2. Uruchomienie programu „CC>2 Synthefu",
3. Zaproszenie do konsorcjum badawczego Instytutów i innych jednostek badawczych
jako uczestników.
4. Zaproszenie do konsorcjum badawczego Instytutów zagranicznych.
5. Ustalenie kierunków, metod badań oraz współpracy w ramach konsorcjum
badawczego.
6. Uruchomienie prze z platformę technologiczną badań dotyczących syntezy paliw z
odpadowego CO2 z LCP.
7. Powołanie do Ŝycia Rady Naukowej „COa Synthefu".
8. Opracowanie niezbędnych wniosków do UE o sfinansowanie badań utylizacji odpadu
CO2 drogą syntezy paliw.
Koszt etapu l
- 200.000 euro
Etap II (2009-2013)
Realizacja badań mających na celu ustalenie najkorzystniejszych dla procesów
technologicznych produkcji paliw syntetycznych, metod syntezy z wykorzystaniem odpadu
CO2 z przemysłu LCP.
Rozpoczęcie wstępnych prac projektowych nad budową eksperymentalnej linii
technologicznej dla etapu III (2013-2015)
Koszt etapu II
- 49 min euro
Etap III (2014-2017)
Budowa i uruchomienie eksperymentalnej półtechniczne linii produkcji paliw syntetycznych z
odpadowego dwutlenku węgla pobieranego w stanie skroplonym z LCP. ZałoŜona
wydajność takiej eksperymentalnej linii produkcyjnej - 1 T/godz. paliw.
Koszt etapu III
ok. 100 min euro
Przewiduje się równieŜ moŜliwość uruchomienia IV etapu (2018 - 2022).
Wstępne uwagi dotyczące etapu IV (2017-2021) (?)
Zakłada się realizację etapy IV, tj. budowę eksperymentalnego zakładu produkcji paliw
syntetycznych z odpadu CO2 o wydajności ok. 12 min ton paliw rocznie. Pokrycie kosztów
budowy takiej eksperymentalnej linii produkcyjnej z CO2 o ww. wydajności moŜe nastąpić
równieŜ z funduszy UE oraz nawet kredytu bezzwrotnego z Banku Światowego.
Koszt etapu IV
ok. 900 min euro
C0 2 SYNTHEFU
Ocena moŜliwości realizacji syntezy paliw z CO2.
CO? jako „surowiec" do syntezy paliw
Wszyscy wiemy, Ŝe CO2 jest gazem bardzo opornym do reakcji chemicznych i w
zamierzeniach naszych stoimy przed powaŜnymi problemami naukowymi do rozwiązania.
Wielu z nas dostrzega trudności w realizacji koncepcji rozbicia CO2 i wykorzystania
uwolnionego atomu węgla do ukierunkowanej syntezy związków z grupy paliw gazowych lub
płynnych.
W odniesieniu do tej sytuacji podkreślić pragniemy, Ŝe trudności naukowe zawsze pojawiają
się równieŜ w innych dziedzinach nauki, nie tylko w chemii.
Około 10 lat temu w kręgu fizyków jądrowych wręcz drwinami traktowano koncepcję budowy
reaktora wykorzystującego kontrolowaną reakcję syntezy termojądrowej dla celów
energetycznych.
Ta zdawałoby się „zwariowana" koncepcja mimo niedowierzań i wielu sprzeciwów jest
juŜ dziś realizowana z ogromnym rozmachem w Unii Europejskiej jako program
międzynarodowy.
Bardzo skomplikowany program naukowy jest skutecznie rozwiązywany.
Program badawczy ITER jest realizowany juŜ dziś przez 7 państw świata kosztem 10
miliardów euro. Budowa reaktora we Francji. Program ITER jest wielkim zwycięstwem nauki
i myśli ludzkiej.
Załącznik 25 ( 2 strony)
ITER jest gigantycznym przedsięwzięciem naukowym, który potwierdza nasz pogląd,
Ŝe nie ma rzeczy niemoŜliwych w nauce, a proponowane przez nas wykorzystanie
atomu węgla z cząsteczki dwutlenku węgla do syntezy paliw gazowych lub płynnych
ma realne perspektywy.
Program „COz Synthefu" w chemii traktujemy jako program badawczy o innowacyjności
równej z programem badawczym ITER realizowanym przez fizyków.
Literatura dotycząca CO2 - procesy syntezy
Zgodnie z dobrymi obyczajami w nauce przedstawiamy kilkaset pozycji literaturowych
prezentujących osiągnięcia chemii kwantowej oraz chemii fizycznej z dziedziny syntezy
dotyczącej CO i CO2 .
Załącznik 26 (38 stron)
Na zakończenie ponownie zwracamy się z prośbą, aby sprawę uruchomienia
programu „CO2 Synthefu" w Polsce, rozwaŜyć moŜliwie w trybie priorytetowym.
Prośbę naszą motywujemy pilnymi potrzebami osiągnięcia szybkich i konkretnych
rozwiązań technologicznych dla łagodzenia zmian klimatycznych. Sądzimy, Ŝe
byłoby sukcesem, aby moŜna było w czasie konferencji klimatycznej IPCC w
Poznaniu w roku 2009 poinformować uczestników o poczynionych juŜ w Polsce
badaniach technologicznych mających na celu spowolnienie zmian klimatycznych
w ramach programu „CO2 Synthefu" w Polsce.
Z powaŜaniem
DrJerźy Walosik
Prof. Tibor Petrys
Energia i zmiany klimatyczne w centrum
programu prac Komisji Europejskiej na 2007 r.
Przewodniczący Komisji Jose Manuel Barroso przedstawił program prac Komisji Europejskiej na 2007
r., w którym na początku listy priorytetów znalazly sif kwestie energii i zmian klimatycznych.
Przewodniczący Barroso stwierdził, Ŝe „uwolnione siły globalizacji"
W kwestii zmian klimatycznych Komisja przedstawi opcje stosowniosą ze sobą więcej wspólnych wyzwań niŜ kiedykolwiek przednej polityki DE oraz rozwiązania alternatywne odnoszące się do
tem. Jak powiedział, wyzwania pojawiają się w postaci zmian kliwspółpracy międzynarodowej.
matycznych,
bezpieczeństwa
energetycznego
czy
Istnieją równieŜ szansę na finansowanie
międzynarodowego terroryzmu, lecz Europa
licznych projektów badawczych w dzie„Uwolnione siły
skutecznie na nie odpowiada.
dzinie energii i środowiska z budŜetu
globalizacji" niosą ze sobą
7. PR, który ma być uruchomiony 1 stycz„MoŜemy być dumni z naszej dotychczasowej więcej wspólnych wyzwań
nia 2007 r.
niŜ kiedykolwiek przedtem.
reakcji na tę szybko zmieniającą się
Na podstawie przemówienia Joso1 Manuela Barioso, $P[t(H/0(t/683
rzeczywistość. Po pierwsze, odnowiliśmy
i informacji udostępnionych przez PE.
RCN: 26657
strategię lizbońską i połoŜyliśmy nacisk bezpośrednie na
wzrost i tworzenie miejsc pracy. W efekcie moŜliwe było
odbudowanie zaufania do Paktu stabilności i rozwoju, opierając
go na bardziej realistycznych i uŜytecznych podstawach"powiedział przewodniczący Komisji.
ZAŁĄCZNIK 1
Kontynuując swoje rozwaŜania dotyczące 2006 r., Jose
Manuel Barroso przedstawił starania na rzecz wspierania innowacji. „Innowacje stały się centralnym punktem naszej strategii gospodarczej i społecznej po to, by
zapewnić Europie rozkwit wśród gospodarek jutra opartych na wiedzy. Utworzenie Europejskiego Instytutu Technologii [EIT] pomoŜe w odwróceniu zjawiska
rozdrobnienia działań badawczych, edukacyjnych i
innowacyjnych, które dotychczas było barierą dla postępu".
Odpowiadając na prezentację, irlandzki eurodeputowany
Brian Cowley nie był zachwycony tempem reform mających
wspierać innowacje. „Kiedy postawa radykalna stała się grzechem?"- pytał. Stwierdził, Ŝe postępy w realizacji celów lizbońskich były zbyt powolne, i Ŝe„nadal są ogromne braki" a w sprawie
badań i innowacji (R & I) więcej się mówi niŜ działa.
Oczywiście, w priorytetowych obszarach określonych przez
Komisję Europejską, jakimi są energia i zmiany klimatyczne,
R & l mają do odegrania swą rolę. W 2007 r. Komisja przed~~s"TawTpTervvszy „Strategiczny przegląd sytuacji energetycznej
. w UE" w którym zawarte będą wnioski dotyczące przyśpieszenia zastosowania nowych technologii zapewniających niski
poziom emisji związków węgla oraz dywersyfikację dostaw.
Josć Manuel Barroso
http://cordis.europa.eu
Często uŜywane skróty
S./6./7. PR Piąty/Szósty/Siódmy program ramowy Wspólnoty
Europejskiej na rzecz badań, rozwoju technologicznego
i prezentacji Unii Europejskiej
B+R
badania i rozwój
CIP
program ramowy na rzecz konkurencyjności i innowacji
CORDIS Wspólnotowy Serwis Informacyjny Badań i Rozwoju
ERA
europejska przestrzeń badawcza
CORDIS /oct/s Newsletter — Nr 273 — Grudzień 2006
Europejska Rada ds. Badań
tech nologie infor macyjno- ko mu nika cyjne
projekt zintegro wan y
członek Parlamentu Europejskiago
małe i średnie przedsiębiorstwa
Parlament Europejski
badania i innowacje
,
Parlament Europejski - Aktualności - Serwis prasowy - Info - Zmian...
http://\vww.europarl.europa.eu/news/expert/infopress_page/064-302...
ZA ŁĄ CZNIK 2
Zmiany klimatyczne: potrzebne ambitne cele
Środowisko 14-02-2007 – 05:02
Parlament Europejski przyjął projekt rezolucji, w której podkreśla potrzebę podjęcia pilnych i
konkretnych kroków na poziomie globalnym mających na celu przeciwdziałanie zachodzącym
zmianom klimatycznym. Rezolucja Parlamentu to odpowiedź na komunikat Komisji Europejskiej
„Ograniczenie globalnego ocieplenia do 2°C w perspe ktywie roku 2020 i dalsze" opublikowany w
styczniu.
Parlament przypomina - co stwierdzał juŜ w swoich wcześniejszych rezolucjach - Ŝe strategia UE w sprawie
zamian klimatycznych powinna dąŜyć do ograniczenia średniego światowego wzrostu temperatury do 2°C
powyŜej poziomu sprzed industrializacji oraz do ogólnego ograniczenia emisji do 2020 r. we wszystkich krajach
uprzemysłowionych o 30% w porównaniu do poziomu emisji z 1990 r., aby osiągnąć poziom redukcji w
granicach 60-80% do 2050r. Rezolucja podkreśla, Ŝe minimalne ograniczenie emisji na poziomie 30% we
wszystkich krajach uprzemysłowionych jest niezbędne do zapewnienia realnej moŜliwości osiągnięcia celu UE
ograniczenia średniego wzrostu temperatury do 2°C.
PE uwaŜa, Ŝe przy odpowiednio zrównowaŜonych krajowych systemach podatkowych moŜna zwiększyć
efektywność energetyczną w państwach członkowskich i zapobiec niepotrzebnemu zuŜyciu energii. Wzywa
więc Komisję i państwa członkowskie do zbadania moŜliwości nałoŜenia obowiązującego w całej Unii systemu
podatkowego mającego na celu propagowanie gospodarki charakteryzującej się niskim zuŜyciem węgla przy
wykorzystaniu najlepszych dostępnych technologii i procesów produkcyjnych oraz bardziej zrównowaŜonych
metod zuŜycia.
Rezolucja podkreśla, Ŝe sektor transportowy odpowiada za największy wzrost zuŜycia energii, a transport
drogowy odpowiada za 25% całej emisji dwutlenku węgla we Wspólnocie i dlatego wzywają do rozwoju
transportu publicznego oraz podejmowania wiąŜących środków dla sektora transportu, w tym lotnictwa, aby
obniŜenie emisji do 2020 r. w transporcie odpowiadało spadkom w innych sektorach.
Posłowie zalecają wprowadzenie wiąŜących pułapów zwiększenia udziału energii ze źródeł odnawialnych w
strukturze zuŜycia energii w UE do 25% do 2020 roku. PE zaleca wprowadzenie wiąŜących celów sektorowych
dotyczących energii odnawialnej, poniewaŜ jedynie takie cele spowodują rzeczywistą poprawę w
opanowywaniu zamian klimatycznych. Posłowie wzywają Komisję, aby obok celów ogólnych przedłoŜyła
państwom członkowskim szczególne cele sektorowe dotyczące energii odnawialnej.
Parlament zauwaŜa, Ŝe Komisja uznaje w perspektywie średniookresowej znaczącą rolę paliw kopalnych oraz
moŜliwość podjęcia dalszych badań nad zmniejszeniem intensywności zuŜycia węgla, zgodnie z wyznaczonym
dla zmniejszania emisji CC>2 celem 2°C. PE uwa Ŝa, Ŝe powinno ono obejmować nieustanną modernizację i
poprawę wydajności, opracowanie nowej generacji instalacji, dalsze opracowywanie skutecznych i
oszczędnych metod wychwytywania i składowania dwutlenku węgla. PE uznaje znaczenie technologii
wychwytywania i składowania dwutlenku węgla dla zmniejszania emisji gazów cieplarnianych.
Parlament uwaŜa, Ŝe do 2050 r. potrzeby energetyczne UE w przewaŜającej mierze muszą być zaspokajane
ze źródeł energii wytwarzanej bez udziału węgla lub przy pomocy technologii ograniczających emisję gazów
cieplarnianych. Wzywa zatem Komisję do przyjęcia załoŜeń polegających na pokryciu 60% zapotrzebowania
na energię elektryczną w UE do roku 2020 przez technologie energetyczne neutralne pod względem emisji
CO2, o ultra niskiej lub zerowej emisji CC>2, korzystne dla klimatu Europy oraz dla bezpieczeństwa dostaw.
Kwestie związane z bezpieczeństwem dostaw energii oraz przeciwdziałaniem zmianom klimatycznym będą
jednym z najwaŜniejszych tematów poruszanych na najbliŜszym szczycie Rady Europejskiej 8 i 9 marca.
Dot.: 20070208IPR02902
Kontakt:
Andrzej SANDERSKl
Wydział Redakcji i Dystrybucji
[email protected]
(32-2)2831051 (BXL)
(33-3) 881 73479 (STR)
Strona l z l
Gazeta
ZAŁĄCZNIK 3
Podatnika
4 maja 2007 r.
ONZ: Do 2050 r. trzeba zredukować emisję CO2 o 50%
Europejski Komisarz ds. Środowiska Stavros Dumas wezwał kraje Unii Europejskiej do stopniowego redukowania emisji dwutlenku
węgla do atmosfery. Komisarza odniósł się do raportu przedstawionego przez Międzyrządowy Panel ONZ ds. Zmian Klimatycznych
(IPCC), według którego Świat musi do 2050 roku zredukować roczną emisję dwutlenku węgla o 50-85 proc. w stosunku do
obecnego poziomu, by opanować globalne ocieplenie.
Emisje gazów cieplarnianych powinny osiągnąć apogeum w 2015 r., a następnie spadać, jeśli światowa temperatura ma wzrosnąć nie
więcej niŜ o 2-2,4 stopnie C - napisano w dokumencie.
W raporcie podkreślono, Ŝe aby nie dopuścić do większego wzrostu temperatury niŜ o 2 stopnie C w stosunku do lat 1980-1999,
trzeba będzie wydawać 0,12 proc. światowego produktu krajowego brutto.
- Znane są dziś technologie umoŜliwiające osiągniecie tego celu, więc dalsze oczekiwanie nie ma uzasadnienia - podkreślił Stavros
Dumas.
W konferencji IPCC w Bangkoku uczestniczyło dwa tysiące delegatów i ekspertów z ponad 120 krajów.
(źródło: www.europa.eu)
(A.P.)
www.gazetapodatnika.pl
http://www.gazetapodatnika,pl/artykuly/drukuj/a^2886-0=
2007-05-08
Europa ciepło przyjęła unijną kampanie na
rzecz powstrzymania zmian klimatycznych
Czy wiesz, Ŝe gospodarstwa domowe przyczyniają się do 16% emisji gazów
cieplarnianych? Pod hasłem „Ty teŜ masz wpływ na zmiany klimatu",
Komisja Europejska zachęca Europejczyków do wzięcia sprawy w swoje
ręce. MoŜemy ograniczyć swój udział w globalnym ociepleniu poprzez
zmianę naszego zachowania i zmniejszenie „śladu ekologicznego".
C
ztery z pięciu najcieplejszych lat, jakie
Ponadto samochody osobowe wytwarzają
ogromny plakat zdobi budynek Ministerstwa
do tej pory zanotowano, przypadły na
jedną dziesiątą emisji gazów cieplarnianych
Ochrony Środowiska.
XXI wiek, piątym jest rok 1998! Większość
w Unii.
naukowców potwierdza, Ŝe obecne zmiany
klimatyczne są spowodowane działalnością
ludzi. MoŜe to w niektórych wzbudzać
poczucie niemocy lub wręcz fatalizmu. Wielu
zadaje sobie pytania: „Jeśli planeta i tak się
ugotuje, to co nam do tego?" lub „Cokolwiek
bym nie zrobił, przecieŜ niczego nie
zmienię?".
Ponadto w kilku europejskich stolicach znane
Całą parą naprzód
pomniki przywdziały nowe szaty. Na przykład
Ogólnounijna kampania „Ty teŜ masz wpływ
Pis) ubrany był na tę okazję w specjalną
na zmiany klimatu" została oficjalnie
koszulkę z hasłem kampanii.
brukselski „sikający" chłopczyk (Manneken
zainaugurowana w Brukseli w dniu 29 maja
Podc zas
2006 roku przez przewodniczącego Komisji
Jose Manuela Barroso oraz komisarza ds.
ś r o d o wi s k a S t a v r o s a
Dimasa.
W rzeczywistości jest wiele rzeczy, które
Wielkoformatowy
kaŜdy z nas moŜe zrobić, aby zwalczać
intrygujące zdjęcie Ziemi z ogromnym
zmiany klimatyczne - wyjaśnia nowa unijna
termostatem - został odsłonięty na fasadzie
kampania informacyjna. - Ludzie mogą
brukselskiego budynku Berlaymont, w którym
mówić, Ŝe od ich zachowania nic nie zaleŜy.
mieści się siedziba Komisji Europejskiej.
Twierdzę, Ŝe jest na odwrót. - Gospodarstwa
Podczas tej uroczystości komisarzowi
domowe w znaczącym stopniu przyczyniają
Dimasowi towarzyszył belgijski premier Guy
się do całości emitowanych przez Unię gazów
Verhofstadt
cieplarnianych - twierdzi unijny komisarz
federalny
Stavros Dimas.
Tydzień
Łącznie na unijne gospodarstwa domowe
przypada jedna trzecia energii uŜywanej w
całej Unii oraz około jednej piątej unijnej
emisji gazów cieplarnianych związanej ze
zuŜyciem energii. Około 70% tej energii jest
wykorzystywanych do ogrzewania domów,
14% do podgrzewania wody. a 12% na
oświetlenie i urządzenia elektryczne.
oraz
plakat
belgijski
minister
później
podobne
ogrbmne transparenty zawisły
na budynkach publicznych w
większości europejskich
stolic. Na przykład w Danii
tablica z hasłem kampanii
pojawiła się na fasadzie biura
Europejskiej
Agencji
Środowiska, zaś w Austrii
środowiska Bruno Tobback.
kampanii
k onf erencj i
pras o wej
przewodniczący Barroso mówił o zagroŜeniu
-
zmianami klimatycznymi, wadze współpracy
międzynarodowej oraz o przywództwie
unijnym w tej dziedzinie. - Komisja
przywiązuje duŜą wagę do zwalczania zmian
klimatycznych
-
stwierdził
podczas
inauguracji. Podkreślił takŜe znaczenie
indywidualnych działań w tej dziedzinie.
Piątek 2i
grudnia 200?
Newsletter
PS2.pl
Styl
Strona główna
j
Wiadomości
j
Gospodarka
j
Publicystyka
j
Strefa wiedzy
j
Recenzje
j
PodróŜe
----__ ---- ____.
Strona główna__>;_Wjadomo|_c|fr Unia jujopejska
UE/ Unia walczy z negatywnymi skutkami zmian klimatu
zobacz takŜe...
UE/ Eurobarometi:
obywatele Unii róŜnie
oceniają korzyści 2
cztonkostwai1.--,'^;.!: i*;
M
Kirgistan/ Do parlamentu
wejdą cztery partie
07,10.2007.
Przyjęcie międzynarodowej strategii redukcji emisji dwutlenku węgla, przebieg debaty dotyczącej zmian klimatycznych na USA/ Super Fundusz
niespłaconych długów
konferencji ONZ, podział odpowiedzialności oraz działania na szczeblu unijnym l krajowym to główne tematy rozmów na forum rozpoczyna działalność .:oo?.i:: 19)
Parlamentu Europejskiego.
UE/ Unia zabiera głos na
konferencji klimatycznej
ONZiar-s; n IM UE/
Parlament węgierski
ratyfikowaJ Traktat
Lizboński,;. mci) JL-.ISI
Kirgistan/ W parlamencie
zasiądą tylko deputowani
partii prezydenta; j- co' i:- i:
Najczęściej czytane
UE/ Bruksela walczy z
Africa-RaHye czyli wyścig
hegemonów
Rumunia- Serbia/ Minister spraw
zagranicznych wspiera Serbów
DE/ Ministrowie rolnictwa p.-?yjęli
ro2porządzenie o napojach
alkoholowych
ZAŁĄCZNIK 5
.Japonie/ Tokio przetestowało
system antyrakietowy
Otwierając spotkanie
Wywiady
przewodniczący
Referendum nie Jest dobrym
pomysłem - Paweł Śwleboda o
Traktacie Reformującym
"Przedterminowe
wybory
na
Ukrainie byty n!epotr7ebtie'' •
wywiad z Bohdanem Osadczukiein
Polska i Europa potrzebują tarczy
rozmowa 2 Kenethein Hiliasem i
Peterem Brooksem
Zawód: Ŝona dyplomaty - wywiad z
Ewą Perna!
LitWifiienko* Wiemy ]iiŜ prawie
wszystko - Jurij FeSsztrnski,
Rosje"
Polska krajem postkofoniatnym? wywiad i Paddym Coutterem
wiece}-.
Warto przeczytać
państw
Konflikty surowcowe w Afryce
Separatyzm i autonomia w Europie
Dzieci zapomnianej wojny Chiny
- budzący się olbrzym^1 Roia
Parlamentu Europejskiego, Hans-Gert Pottering powiedział, Ŝe w ramach ONZ naleŜy
określić ceie walki z nadmierną emisją C02, które będą obowiązujące na szczeblu
międzynarodowym. Przeciwdziałanie zmianom klimatycznym powinno znaleźć się w
programie spotkania członków Parlamentu Europejskiego i parlamentarzystów
afrykańskich w Lizbonie przed spotkaniem na szczeblu UE-Afryka we wrześniu br.
Przewodniczący PE podkreślił, Ŝe "potrzebujemy nowego traktatu, aby UE mogia
skuteczniej działać i stać się światowym liderem, takŜe w obszarze ochrony klimatu".
"Musimy pamiętać, Ŝe ziemia to jedyny dom, jaki posiadamy" - powiedział Jalme
Gama, przewodniczący portugalskiej Assembieta da Republlca i wetwał do globalnego
zarządzania problemem zmian klimatycznych oraz do ustanowienia obowiązujących,
ogólnoświatowych norm i limitów.
"UE jest zdolna do wypełnienia zobowiązań z Kyoto w okresie 2008 - 2012 r." powiedział Francisco Nunes Correla minister środowiska, planowania przestrzennego i
rozwoju regionalnego Portugalii. Choć państwa członkowskie ustanowiły "twarde
zobowiązanie" redukcji emisji gazów cfepta mian yeti o 20 proc. do 2020 roku, to
"moŜemy pójść jeszcze dałej" - powiedział Nunes Correira. Minister podkreślił, Ŝe kraje
rozwinięte powinny objąć przewodnictwo l ustalić wspólne cele redukcji emisji o 30proc.
przed 2020 rokiem.
Do 2050 roku emisje te powinny być zredukowane o 60-80 proc. Kraje rozwijające się
takŜe powinny, w miarę, moŜliwości, wziąć na siebie wlącej odpowiedzialności i w
większej mierze przyczyniać się do ograniczania eml&Jl. Celem UE podczas konferencji
na temat zmian klimatu, która odbędzie się w grudniu na Bali powinno być osiągniecie
globalnego i szerokiego porozumienia na 2009 rok.
kobiety w isfamia
Przewodniczący Komisji Europejskiej Jose Manuel Barroso wyraził swą wiarę w sukces
konferencji na Sali. Dodał jednak, Ŝe bardzo waŜne jest wynegocjowanie nowych
zobowiązań do 2009 roku, na czas po Kyoto (2012), aby zapewnić ciągłość obecnego
systemu.
i CAFE
Przewodniczący Barroso ogłosił, Ŝe w grudniu Komisja przedstawi obszerny pakiet
działań, który obejmie takie zagadnienia, jak włączeni* lotnictwa do Systemu Handlu
Emisjami (FTS)i stworzenie rynku ubogiego w węgiel, promocję wydajności
energetycznej ora; energii odnawialnych.
http://www.psz.pl/content/view/6164/
2007-12-21
Konferencja klimatyczna dobiegła końca Wiadomości | Ueutscne wenę
Pogoda w Europie
DW-WORLD.DE
DEUTSCHE WELLE
E U R O P A Z PI E R W S Z E J R Ę K I
WIADOMOŚCI | 11.09.20071 17:00 UTC
Konferencja klimatyczna dobiegła końca
Na konferencji klimatycznej w Berlinie,
poprzedzającej konferencję ONZ, która odbędzie
się za niecałe trzy miesiące na indonezyjskiej
wyspie Bali, niemiecki minister środowiska Sigmar
Gabriel mówił o postępie na drodze do nowego
światowego porozumienia w sprawie ochrony k(jmatu-
ZAŁĄCZNIK 6
Na zakończenie spotkania 20 krajów,
zuŜywających najwięcej energii minister
podkreślił, Ŝe państwa uprzemysłowione i
dynamicznie rozwijające się coraz częściej
opowiadają się za konkretnym ustaleniem
wiąŜących celów.
Ponownie Gabriel optował za tym, by dozwoloną
emisję dwutlenku węgla uzaleŜniać od liczby
ludności danego państwa.
INNE WIADOMOŚCI
Nieznaczny spadek iiczby urodzeń w RFN
Konsultacje Merkei-Sarkozy w Mesebergu koło Berlin;
Chadecja za zaostrzeniem ustaw antyterrorystycznych
Rząd chce ściślej współpracować ł organizacjami islamskimi
w walce z
terroryzmem
! ^ —
Domniemani terroryści z Niemiec działali pod presją
Islamskiej Unii
DŜihad.
;o
Napad na rabina we Frankfurcie nad Menem.
Udział w islamskich obozach szkoleniowych będzie karany
http://www.dw-world,de/dw/article/0,2144,2778699,00.html
2007-09-28
Strona l z 2
Globalne ocieplenie
PRZYRODNICZY PORTAL I
Wiadomości: j
CYJNY
chnologia | Botanika j Ciekawostki i Ekologia j Leśnictwo j Medycyna | Zoologia
ZAŁĄCZNIK 7
Wiadomości: j Biotechnologia i Botanika | Ciekawostki j Ekologia j Leśnictwo j Medycyna
Q?
8iolog.pl » Ekologia
Wysłano dnia 02-02-2007
Globalne ocieplenie
Temperatura na Ziemi wzrośnie o 1,8-4 stopnie Celsjusza do końca tego wieku napisano w raporcie Międzyrządowego Panelu ONZ ds. Zmian Klimatycznych (IPCC).
Raport podsumowuje wyniki 6-letnich badań dotyczących zmian klimatu. Według
autorów dokumentu, temperatura na Ziemi będzie rosnąć o mniej więcej 0,2 stopnia na
10 lat z powodu dotychczasowej emisji gazów cieplarnianych, ale jeśli
zanieczyszczenie środowiska będzie postępować, do końca wieku moŜe wzrosnąć
nawet o 6,4 stopnia.
GWAŁTOWNE ZMIANY W PRZYRODZIE
IPCC to autorytet w dziedzinie globalnego ocieplenia, w jego pracach uczestniczą
tysiące naukowców. UwaŜają oni za "bardzo prawdopodobne", Ŝe takie zjawiska jak
gwałtowne ulewy, cyklony, susze i niespodziewane fale upałów będą występować
coraz częściej. Będzie teŜ maleć pokrywa śniegu i lodu na Ziemi.
EKOLOGIA
5 najnowszych
Zapłacą za katastrofę ekologiczną?
Greenpeace chce przenieść Szyszkę
do ministerstwa transportu
•Barroso zdziwiony decyzją o
rozpoczęciu budowy obwodnicy
Augustowa
•Pikieta Zielonych 2004 przeciwko
niszczeniu doliny Rospudy
•Nowe samochody mniej trujące?
5 najpopularniejszych
•Wpływ promieniowania na organizmy
•Dziura ozonowa
•Białowieski Park Narodowy ma 85 lat
•Obowiązkowa segregacja śmieci
•Polskim wilkom grozi wyginięcie
reklama
W raporcie nie wykluczono, Ŝe do końca wieku całkowicie zniknie lód z bieguna
północnego. Poziom wody w morzach wzrośnie w tym czasie - zaleŜnie od róŜnych
czynników - o 18-59 cm.
Ocieplenie będzie większe na półkuli północnej i na kontynentach niŜ na półkuli
południowej i nad oceanami.
WINNY JEST CZŁOWIEK - NA SKRUCHĘ JUś ZA PÓŹNO
Odpowiedzialnością za globalne ocieplenie raport obarcza przede wszystkim człowieka,
a zwłaszcza poziom emisji dwutlenku węgla.
W tegorocznym raporcie prawdopodobieństwo spowodowania globalnego ocieplenia
przez człowieka ocenia się na 90 p'roc., czyli znacznie więcej niŜ w poprzednim
raporcie z 2001 r., kiedy oceniono je na 66 proc.
Raport IPCC kreśli pesymistyczną wizję moŜliwości przeciwdziałania globalnemu ociepleniu. Raz rozpoczęty proces
będzie trwał przez wieki, bez względu na to, jak bardzo ograniczymy emisję gazów cieplarnianych.
"Jeśli poprzedni raport IPCC był wezwaniem do pobudki, to nowy jest syreną alarmową" - napisała organizacja
Greenpeace w wydanym po publikacji komunikacie. "Dobre jest to, Ŝe ogromnie się zwiększyło nasze zrozumienie
systemu klimatycznego i wpływu, jaki ma na niego działalność człowieka" - uwaŜa Greenpeace.
Międzyrządowy Panel ONZ ds. Zmian Klimatycznych został powołany w 1988 r. W sześcioletnich odstępach wydaje cykle
raportów dotyczących globalnego ocieplenia. Najnowszy raport IPCC został opublikowany 2 lutego.
Dzięki uprzejmości: PAP Nauka w Polsce
Zobacz teŜ:
Globalne ocieplenie - naukowcy biją na alarm - Globalne ocieplenie będzie znacznie powaŜniejsze niŜ do tej
pory przewidywano. Naukowcy sugerują, Ŝe wzrost temperatur moŜe być niedoszacowany nawet o 75 ...
Globalne ocieplenie a wymieranie zwierząt - W Szkocji, w kurorcie Avimor, nastąpiło otwarcie spotkania
ministrów ochrony środowiska państw UE. Zaczęło się ono od referatu, przygotowanego przez ... Zmiany
klimatu coraz bardziej dezorganizują Ŝycie ptaków - Klimat jest najsilniejszym czynnikiem determinującym
Ŝycie ptaków - globalne ocieplenie i przesuwanie się stref klimatycznych dezorganizują ich Ŝycie,
http://www.biolog.pl/article4137.html
2007-02-13
ŚWIAT: Raport ONZ na temat czekających nas zmian klimatu
Strona l z l
Raport ONZ na temat czekających nas zmian klimatu
Maciej Roszkowski, 2007.02.03
ZAŁĄCZNIK 8
Konferencja IPCC
2 lutego br. eksperci Międzyrządowego Panelu ds. Zmian Klimatycznych (IPCC) Organizacji Narodów
Zjednoczonych przeprowadzili konferencję prasową na temat zachodzących i czekających nas zmian
klimatycznych.
Jedną z waŜniejszych informacji jaką przedstawiono jest informacja dotycząca wpływu działalności
człowieka na globalne ocieplenie. Jak wynika z wieloletniej pracy naukowców z całego świata,
człowiek ma wpływ na zmiany klimatyczne aŜ w 90 procentach. Eksperci twierdzą, iŜ jeśli emisja
CO2, metanu i innych gazów cieplarnianych nie zostanie ograniczona, to średnia temperatura na globie
podniesie się o 1,8-6,4 stopnie (dla porównania średnia wzrostu temperatury w XX wieku wyniosła 0,8
stopnia). Spowoduje to nie tylko wyŜsze temperatury, ale takŜe zdecydowane nasilenie
ilości i intensywności róŜnych kataklizmów pogodowych, takich jak powodzie, huragany, cyklony,
wichury, susze, tornada czy gwałtowne burze. Dodatkowo naukowcy z IPCC przewidują iŜ do
2100 roku w wyniku roztopienia lodowców na Arktyce poziom oceanów i mórz z nimi
połączonych wzrośnie w przedziale 28 -43 centymetrów, co spowoduje zalanie znacznej części
Holandii, Bangladeszu, miasta Tokio, San Francisco, Wenecja, Manhattan w Nowym Jorku, wyspy
oceaniczne takie jak Malediwy...
A co czeka nas w Polsce?
Kraj nasz będzie znajdował się w strefie niezwykłej intensywności głównie dwóch kataklizmów. Wzrost
ich ilości i siły nie wystąpi z dnia na dzień, jednakŜe będą one systematycznie rosły w siłę.
Po pierwsze, eksperci przewidują, Ŝe na terenie Polski i dorzecza Dunaju zdecydowanie nasilą się
powodzie, zwłaszcza w porze letniej. Spodziewane są częstsze powodzie o sile takiej jak ta z 1997 roku,
a nawet większe. Powodować je mają niŜe z nad południa Europy przynoszące wielodniowe ulewne
deszcze (przedsmak ich mieliśmy np. w sierpniu 2006 roku, kiedy to wciągu 13 godzin spadło na
Warszawę 58 litrów wody, co jest bliskie normie miesięcznej dla tego miasta).
Po drugie, mają nas nawiedzać coraz częściej silne wichury takie jak ostatnio Cyryl (dla przypomnienia
wiatr osiągał na południu Polski prędkość do 140 km/h) i silniejsze. Przewiduje się, iŜ wciągu
najbliŜszych 20 lat natęŜenie wichur wzrośnie o 20%, a pojawić się będą głównie w zimie, ale nie tylko.
Oprócz tego górna granica letniego upału ma wzrosnąć w ciągu najbliŜszych 20 lat do 40 stopni (teraz
jest na poziomie 35 stopni), a częste mają być upały na poziomie 35 stopni (aktualnie częste są upały
na poziomie 30 stopni). Zima będzie stopniowo przynosić coraz mniej śniegu i mrozu. Ponadto w wyniku
roztopienia się lodowców takie miejsca jak śuławy Wiślane czy Półwysep Helski, takŜe część Gdańska,
Szczecina i innych miejscowości nadmorskich zostaną zalane. Dodatkowo wybrzeŜe będą nękać silne
sztormy. Na wschodzie Polski mogą być częste susze.
Człowiek jest odpowiedzialny -czy zachowa się odpowiedzialnie?
Jak wynika z wyŜej opisanego raportu IPCC (trzeba podkreślić, iŜ jest to raport przygotowany przez
szereg najlepszych naukowców z wielu krajów) przyszłość zarówno całej Ziemi, ale takŜe mieszkańców
Polski w szczególności nie zapowiada się optymistycznie. Jednak raport wskazuje teŜ, Ŝe w 90% za
globalne ocieplenie odpowiedzialny jest człowiek, emitując do atmosfery zbyt duŜe ilości gazów
cieplarnianych, co niewątpliwie daje nam duŜą potencjalną moŜliwość zminimalizowania siły i częstości
(bo uniknąć ich juŜ nie moŜemy w wyniku działalności człowieka do dzisiejszego dnia) czekających nas
ekstremalnych zjawisk pogodowych. Trzeba tylko, by państwa, a w tym Polska, postawiły na energię
odnawialną, na transport publiczny i rowerowy, a nie samochodowy, i promowały zasady oszczędnego
gospodarowania energią i surowcami. KaŜdy z nas powinien wprowadzić ekologię do swojego domu,
zakupów, pracy. Inaczej będzie coraz gorzej i będzie czekał nas najbardziej pesymistyczny scenariusz.
Na podstawie informacji z portalu Twój Świat, Twoja Pogoda (www.twojapogoda.pl), tam teŜ mapy
prognozowanego wzrostu temperatury powierzchni:
twojapogoda.pl/encyklopedia/zmianyklimatyczne.htm
http://www.zm .org. pl/?a=ipcc-072
ZIELONE MAZOWSZE, Nowogrodzka 46/6, 00-695 Warszawa, tel./fax. 22/621-77-77
[email protected], www.zm.org.pl, nr konta 13132011043000318720000001
http://www.zm.org.pl/?a=ipcc-072&style=print
2007-05-08
Rząd Niemiec za globalną ofensywą klimatyczną i Polityka j Deutsche Welle ( 25.09.... Strona l z ł
ZAŁĄCZNIK 9
j www dw-world,de ! © Deutsche Welle
Rząd Niemiec za globalną ofensywą klimatyczną
Kanclerz Merkel na szczycie klimatycznym w siedzibie ONZ w Nowym Jorku
W swoim wystąpieniu na konferencji w Nowym Jorku Angeła Merkel apelowała do
czołowych polityków z całego świata o wzmoŜenie działań przeciwko globalnemu
ociepleniu,
Dyskusja kilkudziesięciu światowych przywódców odbyła się w tej formie po raz pierwszy w
historii. To potwierdza, Ŝe nawet najwięksi „truciciele planety", czyli najbardziej
uprzemysłowione państwa świata z grupy G-8, zaczynają być świadome konieczności zerwania
z dotychczasowymi praktykami i są skłonne podjąć działania przeciwko globalnemu ociepleniu.
Postępy, które juŜ w tej kwestii uczyniono, pochwaliła kanclerz Angeła Wierkei, która obecnie
przewodzi grupie G-8. W swoim wystąpieniu ostrzegła jednocześnie, Ŝe jeśli państwa te,
dysponujące najnowocześniejszymi środkami technologicznymi, którymi moŜna zaradzić
postępującym zmianom klimatu, nie przystąpią do walki z ociepleniem i nie ograniczą
emitowanego przez nie dwutlenku węgla, to grozi nam katastrofa:
- Czy chcemy planety, na której miasta połoŜone na terenach przybrzeŜnych lub brzegach
morza były zagroŜone ciągłym zalaniem, podczas gdy innym regionom dokucza
permanentny brak wody i susza, czy teŜ chcemy planety, na której sami moŜemy
pokierować jej dalszym rozwojem, ku zadowoleniu wszystkich? - pytała Angeła Merkel.
Niemiecka kanclerz zwróciła uwagę na rosnące zagroŜenia powodziowe i zagroŜenie suszą
oraz związany z tym spadek poziomu dobrobytu do 20%. Ponowiła takŜe propozycję, aby
kaŜdemu przydzielić takie same limity emisji dwutlenku węgla. W przeciwieństwie do USA
Angeła Merkel zaproponowała, aby państwa podjęły wiąŜące decyzje mające na celu redukcję
emisji CO2 i światowego handlu jednostkami pochłaniania dwutlenku węgla:
-Do połowy bieŜącego stulecia musimy zredukować o połowę emisję CO2 na całym świecie
- powiedziała Angeła Merkel. - Tylko w ten sposób mamy szansę na utrzymanie ocieplenia
poniŜej krytycznego punktu, 2 stopni Gelcjusza, i tylko w ten sposób uda nam się zapobiec
najstraszniejszym konsekwencjom ocieplenia klimatu. Na szczycie G-8 w Heiligendamm
podjęte zostały w tej kwestii waŜne uzgodnienia - przypomniała kanclerz i wskazała, Ŝe
ochronę klimatu moŜna bez problemu pogodzić z rozwojem gospodarczym.
Na początku grudnia ma się odbyć konferencja klimatyczna na indonezyjskiej wyspie Ba!i.
Dyskutowane będą tam działania zapobiegające globalnemu ociepleniu po wygaśnięciu w 2012
roku Protokołu z Kyoto Kanclerz Merkel powiedziała, Ŝe nowe decyzje powzięte na forum ONZ
o okresie po 2012 roku, będą pomocne w skonsolidowaniu wysiłków wszystkich krajów świata
zmierzających do zahamowania ocieplenia Angela Merkel apelowała, aby na Bali ustalić jasny
plan działań i zakończyć prace nad kolejnym protokołem do 2019 roku. -Niemcy są skłonne w
tym uczestniczyć- zapewniła.
www.dw-world.de j © Deutsche Welle,
http://www.dw-world.de/popups/popup_printcontent/0„2796695,00.html
2007-09-28
[Komentarz] Przywódcy świata prowadzą dyskusję w ONZ nad problemami dot. zmi... Strona l z l
[Komentarz] Przywódcy świata prowadzą dyskusję w ONZ nad problemami dot, zmiany klimatu
POfi-
VVT.
ŚR.
CZW.
PT.
SOB
ZAŁĄCZNIK 10
Więcej na len temat
© Wasze opinie
E-cnail:
SubmiE
iteset
© Chtiiskie radio mięrJr/narodowe. ChRM. Prawa autorskie zastrzeŜone. 16A
Sliijingstian Road, Beijing, China
(
http://polish.cri.en/177/2007/09/25/[email protected]
2007-09-26
Przywódcy DE dali wczoraj przykład światu, zobowiązując się do znacznej redukcji emisji dwu
KONRAD NIKLEWICZ, JACEK PAWLICKI
są kraje - takie jak Dania i Estonia - które juŜ teraz przekraczają 30-proc.
udział, cała Unia powinna osiągnąć
swój cel.
BRUKSELA
M
owa unijna strategia ma być
przełomem na skalę światową.
Unia postanowiła nałoŜyć na
siebie niezwykle ambitne zobowiązania, których nie mają odwa- ,
gi wziąć na siebie USA, Japonia, Chi- i
ny ani Rosja.
Po pierwsze, do 2020 r. chce zredukować emisję dwutlenku węgla
do atmosfery aŜ o 20 proc. A nawet
o 30 proc., jeśli do UE przyłączą się
inne potęgi gospodarcze świata.
Zdaniem wielu naukowców to
właśnie coraz większa obecność dwutlenku węgla w atmosferze przyczynia się do ocieplania klimatu. A to moŜe wywołać nieobliczalne konsekwencje: susze, katastrofalne powodzie,
podwyŜszenie poziomu mórzitp.
Liderzy UE zgodzili się teŜ - mimo licznych kontrowersji - Ŝeby Unia
zwiększyła do 2020 r. udział odnawialnych źródeł energii w j ej ogólnym zuŜyciu. Oznacza to, Ŝe juŜ za 13 lat
20 proc. prądu zuŜywanego w unijnych fabrykach, domach itp. powinno pochodzić ze źródeł ekologicznych: elektrowni wiatrowych, paneli
słonecznych, spalania biomasy itp.
Dodatkowo UE zobowiązała się, by
do 2020 r. aŜ 10 proc. wszystkich paliw
zuŜywanych w transporcie było „bio".
- To był najwaŜniejszy szczyt UE,
w którym uczestniczyłem jako szef*
Komisji - cieszył się Jose Manuel Bar*
roso. - Osiągnęliśmy historyczny rej*
zultat. Europa obejmuje przewodł
nictwo w walce ze zmianami klima- F
tycznymi. A Unia pokazała, Ŝe po-IJ
trafiwsDÓlnreilziałać.
^Jl
N
Kaczyński: Unia działa
T. Niceą
Ze sprawności Unii cieszył się teŜ polski prezydent Lech Kaczyński, choć
miał w tym swój cel. Jeszcze w czwartek Polska zgłaszała wiele obiekcji do
ekologicznych planów UE, tłumacząc, Ŝe obniŜą one konkurencyjność
Niekonkretna solidarność
Niestety, do powstających na szczycie
zrębów wspólnej polityki energetycznej Polsce nie udało się wprowadzić
zasady solidarności. Choć jeszcze kilka dni temu szefowa dyplomacji Anpa Fotyga zapewniała, Ŝe będzie to nasz
priorytet, wczoraj prezydent musiał
Chwalić jako sukces dwie ogólne
Wzmianki o „duchu solidarności" zajńsane we wnioskach ze szczytu.
Unijni partnerzy nie zgodzili się
na Ŝadne wiąŜące gwarancje, np. Ŝe w
ra-2;ie przerwania dostaw energii do
jakiegoś
kraju
UE
inne
natychmiast jtrzyjdą mu z pomocą,
o
Podczas szczytu UE w Brukseli
demonstrowali przedstawiciele
naszej gospodarki. W piątek prezydent
mówił juŜ, Ŝe ambitne cele przyjęliśmy równieŜ po to, by pokazać, Ŝe obecny system podejmowania decyzjijest
dobry. I obecnego traktatu z Nicei - którego Polska broni - nie trzeba zastępować eurokonstytucją.
Smak historycznej decyzji odczują teŜ Polacy. Za dwa lata Komisja Europejska ogłosi, kiedy będziemy musieli wymienić Ŝarówki w naszych domach na energooszczędne. Wcześniej,
bo juŜ w 2008 r., Bruksela ogłosi plan
wymiany Ŝarówek na ulicach oraz
w budynkach uŜytkowych, w tym
takŜe w biurach.
Ta propozycja, która pojawiła się
w nocy z czwartku na piątek, zaskoczyła prezydenta Lecha Kaczyńskiego. - Było za późno, Ŝeby interweniować - przyznał po szczycie.
- Nie trzeba się obawiać. Nie oznacza to masowej wymiany Ŝarówek jak
w Australii - zapewniała wicepremier
i minister finansów śyta Gilowska.
Angela Merkel nie była zaskoczona Ŝarówkowym planem. - Większość
Ŝarówek w moim mieszkaniu juŜ teraz jest energooszczędna - śmiała się.
Kaczyński przyznał, Ŝe nie wie, jakie
Ŝarówki są w Pałacu Prezydenckim.
Wyraził jednak nadzieję, Ŝe energooszczędne i nie trzeba będzie ich wymieniać.
Polska na 10 proc.?
Początkowo Polska podobnie jak kilka innych krajów naszego regionu
sceptycznie podchodziła do obowiązkowego celu - 20-proc. udziału odnawialnych źródeł energii w ogólnym bilansie energetycznym Unii do 2020 r.
Prezydent przyznał, Ŝe zgodziliśmy
się teŜ m.in. dlatego, Ŝe szef Komisji
Jose Manuel Barroso obiecał, iŜ nie
będzie nas do niczego zmuszał. KaŜde państwo uzgodni z Komisją Europejską swój własny, obowiązkowy limit
udziału „zielonych" źródeł energii. Ma
on uwzględnić specyfikę poszczególnych kraj ó w.
- Od początku mówiłem, Ŝe unijny 20-proc. cel nie będzie oznaczał,
Ŝe wszystkie kraje będą musiały osiągnąć właśnie tyle. KaŜde państwo będzie oceniane oddzielnie. Nasze przepisy będą sprawiedliwe i obiektywne
- zapewniał „Gazetę" Jose Manuel
Barroso.
Zdaniem ekspertów do 2020 r. Polska będzie w stanie dojść do poziomu
10-proc. udziału odnawialnych źródeł
energii w ogólnym bilansie. PoniewaŜ
Strona l z 14
Zobacz temat - Raport ONZ: Planeta Ziemia w obliczu zmian klimatycznych
Psycho-Trop
Cywilizacja - Raport ONZ: Planeta Ziemia w obliczu zmian klimatycznych
t ______ —
igor - 07-04-05, 16:39
Temat postu: Raport ONZ: Planeta Ziemia w obliczu zmian klimatycznych
Konferencja IPCC
http://www,zm,org.pl/?a=ipcc-072
ZAŁĄCZNIK 12
2 lutego br. eksperci Międzyrządowego Panelu ds. Zmian Klimatycznych (IPCC) Organizacji Narodów
Zjednoczonych przeprowadzili konferencję prasową na temat zachodzących i czekających nas zmian
klimatycznych.
Jedną z waŜniejszych informacji jaką przedstawiono jest informacja dotycząca wpływu działalności człowieka na
globalne ocieplenie. Jak wynika z wieloletniej pracy naukowców z całego świata, człowiek ma wpływ na zmiany
klimatyczne aŜ w 90 procentach. Eksperci twierdzą, iŜ jeśli emisja CO2, metanu i innych gazów cieplarnianych
nie zostanie ograniczona, to średnia temperatura na globie podniesie się o 1,8-6,4 stopnie (dla porównania
średnia wzrostu temperatury w XX wieku wyniosła 0,8 stopnia). Spowoduje to nie tylko wyŜsze temperatury,
ale takŜe zdecydowane nasilenie ilości i intensywności róŜnych kataklizmów pogodowych, takich jak powodzie,
huragany, cyklony, wichury, susze, tornada czy gwałtowne burze. Dodatkowo naukowcy z IPCC przewidują, iŜ
do 2100 roku w wyniku roztopienia lodowców na Arktyce
poziom oceanów i mórz z nimi połączonych wzrośnie w przedziale 28 - 43 centymetrów, co spowoduje zalanie
znacznej części Holandii, Bangladeszu, miasta Tokio, San Francisco, Wenecja, Manhattan w Nowym Jorku, wyspy
oceaniczne takie jak Malediwy... A co czeka nas w Polsce?
Krainaszbedzieznajdował się w strefie niezwykłej intensywności głównie dwóch kataklizmów. Wzrost ich
osc^siłynlewystąpi z dnia na dzień, jednakŜe będą one systematycznie rosły w siłę.
Po pierwsze, eksperci przewidują, Ŝe na terenie Polski i dorzecza Dunaju zdecydowanie nasilą się powodzie,
zwłaszcza w porze letniej. Spodziewane są częstsze powodzie o sile takiej jak ta z 1997 roku, a nawet większe.
Powodować je mają niŜe z nad południa Europy przynoszące wielodniowe ulewne deszcze (przedsmak ich
mieliśmy np. w sierpniu 2006 roku, kiedy to w ciągu 13 godzin spadło na Warszawę 58 litrów wody, co jest
bliskie normie miesięcznej dla tego miasta).
Po drugie, mają nas nawiedzać coraz częściej silne wichury takie jak ostatnio Cyryl (dla przypomnienia wiatr
osiągał na południu Polski prędkość do 140 km/h) i silniejsze. Przewiduje się, iŜ w ciągu najbliŜszych 20 lat
natęŜenie wichur wzrośnie o 20%, a pojawić się będą głównie w zimie, ale nie tylko.
Oprócz tego górna granica letniego upału ma wzrosnąć w ciągu najbliŜszych 20 lat do 40 stopni (teraz jest na
poziomie 35 stopni), a częste mają być upały na poziomie 35 stopni (aktualnie częste są upały na poziomie 30
stopni). Zima będzie stopniowo przynosić coraz mniej śniegu i mrozu. Ponadto w wyniku roztopienia się
lodowców takie miejsca jak śuławy Wiślane czy Półwysep Helski, takŜe część Gdańska, Szczecina i innych
miejscowości nadmorskich zostaną zalane. Dodatkowo wybrzeŜe będą nękać silne sztormy. Na wschodzie Polski
mogą być częste susze. Człowiek jest odpowiedzialny - czy zachowa się odpowiedzialnie?
Jak wynika z wyŜej opisanego raportu IPCC .(trzeba podkreślić, iŜ jest to raport przygotowany przez szereg
najlepszych naukowców z wielu krajów) przyszłość zarówno całej Ziemi, ale takŜe mieszkańców Polski w
szczególności nie zapowiada się optymistycznie. Jednak raport wskazuje teŜ, Ŝe w 90% za globalne ocieplenie
odpowiedzialny jest człowiek, emitując do atmosfery zbyt duŜe ilości gazów cieplarnianych, co niewątpliwie daje
nam duŜą potencjalną moŜliwość zminimalizowania siły i częstości (bo uniknąć ich juŜ nie moŜemy w wyniku
działalności człowieka do dzisiejszego dnia) czekających nas ekstremalnych zjawisk
http://psychotrop.info/printview.php?t=812&start=0&sid=252f5767bbd549d973a9e5... 2007-05-08
Strona 2 z 14
pogodowych. Trzeba tylko, by państwa, a w tym Polska, postawiły na energię odnawialną, na transport
publiczny i rowerowy, a nie samochodowy, i promowały zasady oszczędnego gospodarowania energią i
surowcami. KaŜdy z nas powinien wprowadzić ekologię do swojego domu, zakupów, pracy. Inaczej będzie
coraz gorzej i będzie czekał nas najbardziej pesymistyczny scenariusz.
Na podstawie informacji z portalu Twój Świat, Twoja Pogoda (www.twojapogoda.pl), tam teŜ mapy
prognozowanego wzrostu temperatury powierzchni:
http://twojapogoda.pi/enc.., klimatyczne,htm
I wersja ciut rozwinięta:
Planeta Ziemia w obliczu zmian klimatycznych
http://twojapogoda.pl/enc...klimatyczne.htm
2 lutego 2007 roku o godzinie 9:30 w ParyŜu we Francji miała miejsce oficjalna konferencja prasowa
ekspertów ONZ-owskiego Międzyrządowego Panelu ds. Zmian Klimatycznych (IPCC), na której oficjalnie
opublikowano 21-stronicowy raport dotyczących zmian klimatycznych jakie czekają naszą planetę do 2100
roku. Raport przez ostatnie 6 lat przygotowywały setki naukowców ze 130 krajów. W raporcie moŜna
znaleźć dane dotyczące przyszłości klimatu na świecie i w Polsce.
Raport o przyszłości klimatu na świecie
Jak wynika z wieloletniej pracy naukowców z kilkuset krajów człowiek ma wpływ na zmiany klimatyczne aŜ w
90 procentach. Jeśli emisja dwutlenku węgla przez zakłady przemysłowe nie zostanie ograniczona, to średnia
temperatura na globie podniesie od 1,8 do 4,0 stopnia, chociaŜ jak zaznaczają naukowcy górny pułap to nawet
6,4 stopnia. Drugim głównym punktem raportu jest wzrost poziomu oceanów w związku z topnieniem
wiecznych lodowców na obszarach biegunowych. Do 2100 roku poziom ten podniesie się od 28 do 43
centymetrów. To oznacza zatopienie najniŜej połoŜonych obszarów na świecie, głównie mowa o tropikalnych
wyspach takich jak Malediwy, ale takŜe o największych miastach, jak Tokio i San Francisco. Pod wodą znajdą
się za niespełna 100 lat takŜe znaczne obszary krajów jak Holandia czy teŜ amerykańskiego stanu Floryda.
Kolejnym punktem jest całkowity zanik pokrywy lodowej na Arktyce do 2050 roku. Lód pojawiać się będzie
niezaleŜnie jedynie w porze nocy polarnej, natomiast w porze dnia polarnego nie będzie po nim śladu. Jeśli
mowa o zjawiskach atmosferycznych to z pewnością najwaŜniejszy jest spodziewany gwałtowny wzrost ilości i
siły tropikalnych cyklonów. Oznacza to równieŜ większe zniszczenia i spadek jakości Ŝycia w nadbrzeŜnych
strefach większości kontynentów. Będzie teŜ więcej anomalii pogodowych, takich jak susze, które nękać będą
Australię, kraje Sahelu i Wielkiego Rogu w Afryce. Powodzie staną się problemem południa USA, wschodniej i
południowej Azji oraz środkowej Europy.
Raport o przyszłości klimatu w Polsce
Coraz częściej w ciepłym półroczu Polskę będą nawiedzać susze. Często trwać one będą całymi tygodniami, ale
to nie znaczy, Ŝe w lecie w ogóle nie będzie padać. Susza będzie zjawiskiem dominującym, jednak co jakiś czas
będzie ona na krótko przerywana przez przechodzące nad naszym krajem deszczowe fronty, które przynosić
nam będą nieco ochłody od upałów, ale deszcze jakie przyniosą będą coraz gwałtowniejsze. Ma to związek ze
wzrostem temperatury, gdyŜ lata 'będą coraz gorętsze, coraz częściej będą się pojawiać ponad 35-stopniowe
upały i dotyczyć one będą juŜ nie tylko pojedynczych miast, jak obecnie, ale całej Polski. Prz-y tak wysokiej
temperaturze naleŜy oczekiwać równie gwałtownych burz, jakie teraz pojawiają się zwykle w Afryce. Burze
będą bardzo silne i niszczycielskie, gdyŜ częściej towarzyszyć będą im gradobicia i trąby powietrzne. Nie ma
wątpliwości, Ŝe pogoda będzie bardzo chwiejna. To właśnie krótkotrwałe ale intensywne
http://psychotrop.info/printview.php7t-812&start=0&sid=252f5767bbd549d973a9e5... 2007-05-08
z,ooacz temat - Kapon urs/,: rianeia ziemia w
ulewy będą powodować lokalne podtopienia. Obecnie takie zjawiska nie są zbyt częste, ale w przyszłości będą
występować na co dzień. Dowód mieliśmy ubiegłorocznego lata, gdy po silnej suszy w czerwcu i lipcu nagle
nadszedł rekordowo deszczowy sierpień przynosząc na południu kraju powodzie. W najbliŜszych kilkudziesięciu
latach takie zjawiska będą bardzo częste. Suche lato to fatalna wiadomość dla rolników, którzy będą mieli
problemy z utrzymaniem upraw. Jednak nadejście chłodnego półrocza sytuację odwróci. Druga połowa jesieni,
zima i początek wiosny to okres, kiedy w przyszłości częściej występować będą opady i silne wiatry. Zimy będą
coraz cieplejsze, coraz rzadziej będzie padać śnieg. Więcej będzie tym samym opadów deszczu, będą teŜ one
intensywniejsze niŜ obecnie. Klimat w Polsce dąŜyć będzie do dwóch pór roku, czego początku zauwaŜamy juŜ
teraz. W porze ciepłej dominować będzie susza i bardzo wysokie temperatury, natomiast w porze chłodnej
władze przejmą opady. Czeka nas więc przegrupowanie klimatu, gdyŜ teraz największe sumy opadów w ciągu
roku notuje się w czerwcu i lipcu, a najmniejsze w styczniu i lutym. W przyszłości ta sytuacja będzie powoli
ulegać zmianie. Średnia temperatura powietrza wzrośnie od 2,5 do 4,5 stopnia. Oznacza to, Ŝe takie jak ostatni
lipiec czy grudzień będą się zdarzać coraz częściej, bo w tych miesiącach zanotowano właśnie takie odchylenie
od normy wieloletniej.
Do 2100 roku następować będzie równieŜ stopniowe zwiększanie się intensywności i częstotliwości
występowania porywistych wiatrów w Polsce jak i w krajach sąsiednich. W ciągu zaledwie 20 lat natęŜenie
wiatrów, głównie w okresie zimowym, wzrośnie o blisko 25 procent. Takich wichur jakie przyniósł nam Cyryl w
drugiej połowie stycznia będzie więc zdecydowanie więcej. To właśnie silne wiatry zajmują drugie miejsce na
liście Ŝywiołów, które spowodowały największe zniszczenia materialne w Europie w ostatnich dziesięciu latach,
a będzie jeszcze gorzej. Jednak na pierwszym miejscu znajdują się powodzie, które będą osiągać coraz to
większą skalę i dotykać będą głównie Polskę i kraje dorzeczy Dunaju. Najczęściej będą się one pojawiać w
porze letniej, podczas wielodniowych ulewnych deszczów związanych z niŜami z południa Europy. MoŜliwość
wystąpienia powodzi tak wielkiej, a nawet większej, jak ta z 1997 roku, będzie się zwiększać. W Polsce
będziemy mieć coraz gorętsze lata, coraz częściej z temperaturami przekraczającymi 30 stopni. Granica
częstego letniego upału w ciągu 20 lat zostanie przeniesiona z 30 do 35 stopni, a więc ekstremalne roczne
temperatury mogą przekraczać nie, tak jak teraz kaŜdego lata najwyŜej 35 stopni, ale aŜ 40 stopni. Zimy
przynosić będą coraz mniej śniegu i mrozu, chociaŜ nie stanie się to nagle, lecz proces ten będzie zauwaŜalny.
Raport naukowców z IPCC jest bardzo bogaty w treść, dlatego teŜ kolejne analizy będziemy prezentować w
naszej encyklopedii na bieŜąco w kolejnych dniach.
Powstawanie globalnego ocieplenia
Ziemska atmosfera jest tak naprawdę bardzo cienka, tak cienka jak lukier na pączku. Dlatego teŜ wszystkie
działania człowieka mają na nią olbrzymi wpływ, nawet nie zdajemy sobie sprawy jak wielki jest to wpływ. Efekt
cieplarniany, który prowadzi do globalnego ocieplenia klimatu powstaje w sposób następujący: promieniowanie
słoneczne dociera na Ziemię w postaci fal świetlnych. One podgrzewają powierzchnię naszej planety. Natomiast
część tego promieniowania opuszcza Ziemię w postaci fal podczerwonych. Część tych fal podczerwonych
zostaje uwięziona przez ziemską atmosferę. To korzystny proces, gdyŜ utrzymuje stałą temperaturę na
planecie w określonych granicach, przez co nie jest ani za zimno, ani teŜ zbyt ciepło i Ŝycie moŜe się rozwijać.
Jednak cały problem tkwi w tym, Ŝe ta warstwa atmosfery jest obecnie systematycznie pogrubiana przez
zanieczyszczenia, które tam docierają. Głównie jest to wydawałoby się niegroźny dwutlenek węgla, który tak
naprawdę jest najbardziej niebezpiecznym gazem cieplarnianym. Stale powiększająca się ta część atmosfery
powoduje, Ŝe więcej fal podczerwonych zostaje uwięzionych na Ziemi. Temperatura powoli, ale systematycznie
na całym globie podnosi się i to właśnie nazywamy globalnym ociepleniem klimatu. Aby jemu zapobiec
naleŜałoby maksymalnie zmniejszyć emisję zwłaszcza dwutlenku węgla, który produkowany jest najliczniej
przez zakłady przemysłowe, ale występuje takŜe w kopalniach, cukrowniach, gorzelniach, wytwórniach win,
silosach zboŜowych, browarach i studzienkach kanalizacyjnych. Jeśli ograniczymy jego emisję, to tym samym
powstrzymamy zatrzymywanie na Ziemi fal podczerwonych i średnia temperatura na planecie nie będzie juŜ
wzrastać tak gwałtownie. Jednak jedynym sposobem jest zamknięcie zakładów przemysłowych, a to dla wielu
pręŜnie rozwijających się krajów byłoby ciosem w samo
http://psychotrop.info/printvłew.php?t=812&start=0&sid=252f5767bbd549d973a9e5... 2007-05-08
Strona 4 z 14
serce i doprowadziłoby do zapaść) gospodarczej, na co rządy tych krajów zgodzić się z oczywistych pobudek nie
chcą. Źródło: Twoja Pogoda.
Najcieplejszy marzec w historii pomiarów
Tegoroczny marzec w całej Polsce zapisał się jako wyjątkowo ciepły, jeden z najcieplejszych w historii
pomiarów. Jednak w wielu miastach na wschodzie naszego kraju tak ciepłego marca jeszcze w historii
meteorologii nie było. W Warszawie średnia miesięczna temperatura wyniosła 7,2 stopnia. Tak wysokiej średniej
w marcu nie notowano w polskiej stolicy od 1836 roku, czyli od 171 lat, kiedy to średnia była wyŜsza i wyniosła
7,4 stopnia. Przypomnijmy, Ŝe pomiary meteorologiczne są prowadzone w Warszawie stale od 1779 roku.
Tegoroczny marzec był więc w tym mieście drugim najcieplejszym w historii pomiarów. Zdegradowany został
marzec 1990 roku, kiedy średnia wyniosła 6,7 stopnia, co oznacza, Ŝe od dziś jest on uznawany dopiero za
trzeci najcieplejszy marzec. Do najcieplejszych marców w Warszawie moŜna zaliczyć takŜe ten z 1921 i 1938
roku, kiedy średnia temperatura sięgnęła 6,3 stopnia, a takŜe ten z 1882 roku, kiedy zanotowano 6,2 stopnia.
Warto jeszcze dodać, Ŝe dotąd najzimniejszym marcem w stolicy Polski był ten z 1845 roku, kiedy średnia
miesięczna wyniosła aŜ minus 6,9 stopnia. Panowały wówczas tęgie mrozy, a wiosna wyjątkowo się opóźniła.
Tegorocznego marca w Warszawie temperatura w ciągu dnia maksymalnie wzrosła 14 marca do plus 17,0
stopnia. Natomiast 6 marca spadła do najniŜszego poziomu minus 2,2 stopnia. Jednak rekordy temperatury
padały takŜe w innych miastach wschodniej Polski. Na Podlasiu tegoroczny marzec był z kolei najcieplejszym w
całej historii pomiarów. Średnia miesięczna sięgnęła 5,9 stopnia, podczas, gdy poprzedni rekord wynosił 5,4
stopnia i naleŜał do 1990 roku. Podobnie było w Suwałkach, gdzie średnia pobiła dotychczasowy rekord sprzed
17 lat wynoszący 4,9 stopnia i tym razem sięgnęła aŜ 5,3 stopnia. Tymczasem w Lublinie na Lubelszczyźnie
poprzedni rekord średniej temperatury z 1990 roku został pobity o 0,2 stopnia. W pozostałych regionach Polski
tak ciepłego marca nie było od 17 lat. Rekordowo ciepły marzec nadszedł po najcieplejszej jesieni i zimie od
kiedy tylko notuje się pogodę w Polsce, a więc od 1779 roku. Źródło: Twoja Pogoda.
Zmiany klimatyczne na Majorce i Ibizie
Naukowcy z Departamentu Meteorologicznego na Uniwersytecie Wysp Balearskich nie mają dobrych wieści dla
wszystkich uwielbiających spędzać urlop na Majorce, Minorce, Ibizie czy Formenterze. W związku ze zmianami
klimatycznymi przewiduje się zwiększenie gwałtowności zjawisk pogodowych w zachodniej części basenu Morza
Śródziemnego. Jak wynika z dokładnych danych opracowanych na podstawie 50-letnich pomiarów z 21 stacji
meteorologicznych rozsianych po wyspach, w ciągu najbliŜszych 100 lat roczna suma opadów zwiększy się o
20 procent. Więcej będzie deszczowych dni w chłodnej porze roku, a więc jesienią i zimą, kiedy to suma
opadów w porównaniu z sytuacją obecną zwiększy się aŜ o 40 procent. Rajskie wyspy częściej będą
nawiedzane przez niszczycielskie sztormy. Opady i wiatry będą coraz gwałtowniejsze, często powodując
powodzie. W dodatku naukowcy spodziewają się wzrostu średniej temperatury powietrza o rekordowe 7 stopni,
co oznacza, Ŝe maksymalna codzienna temperatura w okresie letnim będzie bardzo często przekraczać w
cieniu 40 stopni. Woda w Morzu Śródziemnym ociepli się, a poziom morza podniesie średnio o 20 centymetrów.
Pod wodą znajdzie się dzięki temu ponad 70 metrów plaŜ. Niektóre nie będą juŜ mogły być uŜytkowane przez
turystów. Miejscowości obecnie leŜące blisko nabrzeŜa będą częściej odczuwać skutki sztormowych wiatrów.
Spodziewana jest migracja ludności w głębsze obszary wysp, a więc coraz wyŜej na stoki miejscowych gór.
Zmiany klimatyczne będą za sobą pociągać mnóstwo konsekwencji, od spadku liczby turystów i wpływów z
turystyki, aŜ po częste straty materialne spowodowane ulewami, wichurami i powodziami. Zmiany nie nastąpią
z dnia na dzień, ale będą się nasilać z biegiem lat, raz szybciej, a raz wolniej. Źródło: Twoja Pogoda.
Przyszłość zmian klimatycznych w Australii
Trwa wielkie odliczanie do oficjalnej prezentacji drugiej części raportu ekspertów ONZ-owskiego
Międzyrządowego Panelu ds. Zmian Klimatycznych (IPCC). Pierwsza część raportu opublikowana 2 lutego
omawiała szczegółowo wzrost średniej temperatury, ilości dwutlenku węgla w atmosferze oraz poziomu
Strona 5 z 14
oceanów do 2100 roku. Druga część ma dokładnie omówić skutki tych zmian w gospodarce i codziennym Ŝyciu
miliardów ludzi na świecie. O tyle o ile pierwsza część obfitowała w liczby, to druga powinna w szczególności
dotrzeć do zwykłych ludzi, na których zjawiska pogodowe mają największy wpływ, a więc głównie na rolników.
Druga część raportu zostanie oficjalnie ogłoszona juŜ za tydzień w piątek, 6 kwietnia, w Brukseli w Belgii. Media
wcześniej docierają do raportu w którym znaleźć moŜna sporo informacji dotyczących przykładowo sytuacji
pogodowej w Australii. Eksperci podkreślają, Ŝe na kontynencie trzeba się spodziewać wzrastającej liczby i
intensywności suszy, poŜarów buszu, powodzi i burz. Najgorszą wiadomością jest to iŜ do 2030 roku słynna
Wielka Rafa Koralowa moŜe ulec w 80 procentach nieodwracalnemu zniszczeniu. Koralowce obumrą, gdyŜ woda
w Morzu Koralowym będzie zbyt gorąca, przekroczy barierę 30 stopni. Wzrastający poziom oceanu spowoduje
zalanie niŜej połoŜonych obszarów nadbrzeŜnych w Sydney. Obecnie w tych miejscach znajdują się najbardziej
ekskluzywne dzielnice z zapierającym dech w piersiach widokiem na Pacyfik. W przyszłości ludność będzie
zmuszona do przemieszczania się w kierunku zachodnich przedmieść Sydney, z dala od oceanu. Jak na razie
jest to jedynie część raportu, który dokładnie poruszy kwestie zmian klimatu i Ŝycia takŜe w tak kluczowych
miejscach jak Malediwy, Wietnam, Chiny czy USA. Trzecia i ostatnia część raportu opublikowana zostanie
oficjalnie 4 maja w Bangkoku w Tajlandii i odpowie na pytanie, jak moŜna złagodzić skutki postępujących
zmian klimatycznych. Wszystkie części raportu będą przez nas na bieŜąco publikowane. Źródło: Twoja Pogoda.
Dziura ozonowa nad WyŜyną Tybetańską
Chińscy naukowcy ostrzegają, Ŝe nad WyŜyną Tybetańską, u stóp Himalajów, moŜe wytworzyć się olbrzymia
dziura ozonowa wielka na 2,5 miliona kilometrów kwadratowych. Jak wynika z badań opublikowanych na
łamach magazynu China's Scientific Report, w atmosferze ponad regionem notuje się z roku na rok coraz
mniejszą ilość ozonu, co moŜe być wstępem do powstawania dziury ozonowej na wielką skalę. Dziura nie pojawi
się z dnia na dzień, ale dalsze emitowanie do atmosfery bardzo groźnych gazów cieplarnianych, w tym głównie
dwutlenku węgla, moŜe spowodować, Ŝe rozszerzenie się dziury ozonowej nad Himalajami będzie tak samo
gwałtowne, jak jeszcze 20 lat temu ponad biegunami ziemskimi. Jak wiemy w ostatnich latach dziura nad
terenami polarnymi zaczęła się zmniejszać, ale we wrześniu ubiegłego roku tendencja ta została zachwiana.
Dziura ozonowa ponad Antarktydą miała aŜ 29,5 miliona kilometrów kwadratowych, a więc była największa w
całej historii jej badań. Powinniśmy pamiętać, Ŝe bez warstwy ozonowej zniszczeniu uległoby DNA roślin,
zwierząt i ludzi, kaŜdemu groziłby rak skóry. Himalaje to region niezwykłych zmian pogody, a promieniowanie
ultrafioletowe jest na duŜych wysokościach bardzo wysokie. Pojawienie się wielkiej dziury ozonowej sprawiłoby,
Ŝe ten region świata musiałby zostać wyludniony na zawsze. Źródło: Twoja Pogoda.
Świat fauny i flory po rekordowej zimie
Rekordowo ciepła zima wpłynęła nie tylko na ludzi, lecz w głównej mierze na świat fauny i flory. W większości
krajów Europy tegorocznej zimy średnia temperatura była wyŜsza od normy o ponad 2 stopnie. To w bardzo
powaŜny sposób wpłynęło na wegetację roślin. W krajach południowej i zachodniej części kontynentu wyjątkowo
wcześnie na polach zaczęły się pojawiać plony. Na przykład w Krajach Beneluksu zboŜa ozime dojrzewają do tej
pory ponad miesiąc wcześniej niŜ zwykle. W Holandii i Niemczech rośliny uprawne były zimą wielokrotnie
częściej atakowane przez wirusy, które normalnie powinny nie przetrwać mrozów. Jednak z powodu dodatniej
temperatury szerzyły się w niespotykanym dotąd tempie. W Holandii naukowcy zaobserwowali dziwne
zachowania motyli, w tym znacznie wcześniejsze rozpoczęcie się okresu rozrodczego. Larwy opuściły kokony
kilka tygodni szybciej niŜ powinny. Dzięcioły i jaskółki powróciły na swoje Ŝerowiska o miesiąc wcześniej niŜ
przez dziesiątki poprzednich zim. Na przykład w Austrii, gdzie śniegu było znaczniej mniej niŜ zwykle zimą ptaki
o 15 dni wcześniej rozpoczęły wiosenne migracje. Niektóre z ptaków w ogóle nie zdecydowały się na lot do
ciepłych krajów i bez Ŝadnych szkód przetrwały całą zimę w krajach Europy. W Hiszpanii i Portugalii rekordowo
wcześnie rozpoczął się sezon poŜarów lasów. Potęgowała go nie tylko wysoka temperatura, ale równieŜ susza,
która zimą nie jest normalnym zjawiskiem. TakŜe w Polsce z powodu pojawienia się w pierwszych dniach marca
ponad 20-stopniowej temperatury o pół
Strona 6 z 14
miesiąca wcześniej rozpoczęto wydawanie komunikatów o stopniu zagroŜenia poŜarowego w lasach. Na
obszarach górzystych niedźwiedzie zapadły w sen zimowy niezwykle późno i spały bardzo krótko. W większości
regionów Europy za oknami domów moŜna na własne oczy obserwować jak drzewa kwitną o kilka tygodni
wcześniej. Ciepła zima nie pozostała takŜe bez znaczenia dla alergików, gdyŜ na przykład pylenie olchy i
leszczyny rozpoczęło się juŜ w grudniu, a powinno dopiero w styczniu. Tak wczesnego początku pylenia tych
roślin w historii pomiarów jeszcze nie notowano. Tegoroczna zima okazała się być rekordowa na wielu frontach.
Przykładowo wyjątkowo ciepła woda w Morzu Północnym i Norweskim przyciągnęła do wybrzeŜy Norwegii
nieznane okazy ryb. Niektóre z nich występowały dotąd jedynie w ciepłej porze roku, a zimą odpływały na
południe ku cieplejszym wodom Atlantyku. Tymczasem na dalekiej północy Skandynawii masowo zdychały
renifery, gdyŜ trawa, którą zwykle wygrzebywały spod śniegu, z powodu ciepłej zimy znajdowała się pod
warstwą lodu na skutek procesu odwilŜy i zamarzania. Przed nami kolejne miesiące, które w świecie zwierząt i
roślin będą wyglądać inaczej niŜ zwykle, wszystko będzie przyspieszone, ale jak ostatecznie wpłynie to na cały
ekosystem, tego nikt nie jest w stanie w tej chwili przewidzieć. Źródło: Twoja Pogoda.
Rekordowo ciepła zima na całej Ziemi
Tegoroczna zima w skali całej Ziemi była najcieplejszą zimą w historii pomiarów meteorologicznych, które
prowadzone są od 1880 roku. Najnowsze dane zostały ogłoszone przez ekspertów z amerykańskiego
Narodowego Urzędu do spraw Oceanów i Atmosfery (NOAA). Podczas meteorologicznej zimy trwającej od l
grudnia do 28 lutego średnia globalna temperatura łącznie na lądach i oceanach wyniosła 0,72 stopnia.
Poprzednio najcieplejszą zimę zanotowano w 2004 roku, kiedy średnia temperatura wyniosła 0,65 stopnia.
Tegoroczna zima była takŜe najcieplejszą pod względem temperatury na lądzie. Średnia globalna w tym
zakresie wyniosła 1,35 stopnia. Poprzednio najwyŜszą średnią temperaturę na lądach zimą zanotowano w 2002
roku i wyniosła ona 1,20 stopnia. Miniona zima przyniosła równieŜ najwyŜszą średnią temperaturę w historii na
półkuli północnej Ziemi na lądach oraz łącznie na lądach i oceanach. Poprzednie rekordy zanotowane zostały w
2002 roku i były niŜsze o kilka setnych stopnia. Na miano najcieplejszej zimy w historii pomiarów wpłynęły
głównie grudzień i styczeń. Oba miesiące przyniosły najwyŜszą średnią globalną temperaturę od 1880 roku. Luty
natomiast był szóstym najcieplejszym lutym w historii pomiarów. Tegoroczna zima przyniosła temperaturę na
poziomie znacznie powyŜej normy w większości krajów Europy, w tym takŜe w Polsce, ale równieŜ w Azji,
zachodniej Afryce, południowo-wschodniej Brazylii i północno-wschodniej połowie USA. Tymczasem
temperatura najbardziej poniŜej normy utrzymywała się w części Arabii Saudyjskiej i w środkowych USA. Zima
przyniosła opady na poziomie powyŜej normy w Skandynawii, Anglii, w środkowej Europie, południowej Brazylii,
wschodniej Afryce, a takŜe w środkowej części USA. Susza panowała w tym czasie na południu Indii, południu
Europy, na Bliskim Wschodzie, na wschodzie i zachodzie USA, na Grenlandii, na wschodnim wybrzeŜu Australii
oraz na wyspach Oceanii. Najcieplejszą zimę w historii przeŜyli takŜe Polacy, większość Europejczyków oraz
mieszkańcy Azji, w tym Chin i Japonii. Przykładowo w Tokio tegorocznej zimy śnieg w ogóle nie padał, po raz
pierwszy od czasu wprowadzenia pomiarów meteorologicznych. W związku z ocieplaniem się klimatu na Ziemi
w przyszłości zimy będą jeszcze cieplejsze, podobnie jak pozostałe pory roku, a to oznacza kolejne rekordy.
Ilość historycznych rekordów pogody jaka ostatnio została zanotowana potrafi przerazić i jest niezbitym
dowodem jak szybko i zauwaŜalnie zmienia się klimat na naszej planecie, co jest głównie zasługą degradacyjnej
działalności człowieka. PoniŜej więcej na temat minionej zimy. Źródło: Twoja Pogoda.
Europa: Najcieplejsza zima w całej historii
W ostatnich dniach podaliśmy, Ŝe tegoroczna zima okazała się być w Polsce najcieplejszą w historii pomiarów
meteorologicznych, ale podobne rekordy zanotowano takŜe w wielu innych europejskich krajach. Według
danych brytyjskich naukowców najcieplejsza w historii pomiarów zima panowała w całej środkowej, północnej i
wschodniej Europie, takŜe częściowo na zachodzie i południu kontynentu. Średnia wieloletnia została
przekroczona przewaŜnie od l do 3 stopni, ale w centrum i na wschodzie Europy przekroczenie sięgnęło ponad
5 stopni, a to juŜ wartość ekstremalna. Europejczycy tak ciepłej zimy nie pamiętają, a dowodem są na to dane
meteorologiczne. W Niemczech, Danii, Polsce, Czechach, na Słowacji, w Alpach, we
http://psychotrop.info/printview.php?t=8ł2&start=0&sid==252f5767bbd549d973a9e5... 2007-05-08
Zobacz temat - Raport ONZ: Planeta Ziemia w obliczu zmian
Włoszech, na Węgrzech, Ukrainie, Białorusi, małych krajach nadbałtyckich, w zachodniej Rosji i na południu
Skandynawii, była to najcieplejsza zima od kiedy prowadzone są stałe pomiary meteorologiczne, czyli od ponad
200 lat, w zaleŜności od kraju. W Anglii równieŜ tak ciepłej zimy jeszcze nie notowano. W pozostałych regionach
Wielkiej Brytanii zima zapisała się jako druga najcieplejsza w historii. W wielu regionach Europy w grudniu i
styczniu temperatury były tak wysokie iŜ zaczęły kwitnąć kwiaty i drzewa. Na przykład w Danii pojawiły się
truskawki, a w Bułgarii zakwitły wiśnie. Wszędzie trawa mieniła się soczystą zielenią i długo nie była
przykrywana przez śnieg. Nawet tam, gdzie spadł biały puch spod niego wyłaniały się krokusy i przebiśniegi,
czyli kwiaty, które normalnie powinny się pojawić dopiero u kresu zimy, a nie na jej początku. W większości
europejskich gór sezon narciarski okazał się najgorszy od lat. Przykładowo władze Słowacji skłaniały się ku
wypłaceniu odszkodowania bankrutującym właścicielom ośrodków narciarskich. W środkowej i północnej
Europie z kolei najwcześniej w historii rozpoczęło się pylenie leszczyny i olszy. Zima była takŜe w wielu krajach
wyjątkowo mokra, zarówno deszczowa jak i śnieŜna. Zima ze śniegiem i mrozem definitywnie zakończyła się juŜ
w połowie lutego, a w środkowej i wschodniej Europie wraz z początkiem marca, co równieŜ jest zjawiskiem
niespotykanym. Dodajmy, Ŝe tegoroczna najcieplejsza w historii zima nadeszła po najcieplejszej w historii
Europy jesieni. Jeszcze nigdy nie zdarzyło się aby rekordowo ciepłe pory roku następowały jedna po drugiej.
Bez wątpliwości to efekt postępującego w coraz gwałtowniejszym tempie globalnego ocieplenia klimatu. Pod
artykułem mapa Europy z oznaczonymi krajami, gdzie zima była najcieplejsza w historii. Źródło: Twoja Pogoda.
Polska: Najcieplejsza zima w całej historii
Dzisiaj oficjalnie kończy się meteorologiczna zima, która obejmuje pełne miesiące: grudzień, styczeń i luty.
MoŜemy więc juŜ z pełną odpowiedzialnością przyznać tegorocznej zimie tytuł najcieplejszej zimy w całej historii
polskiej meteorologii. W naszym kraju pomiarów dokonuje się od 1779 roku, czyli juŜ od 228 lat. Przez ten
okres tak ciepłej zimy jeszcze na ziemiach polskich nie notowano. Przed rokiem 1779 tak ciepłego okresu
zimowego równieŜ nie było, poniewaŜ europejscy meteorolodzy wielokrotnie powtarzali, Ŝe wszelkie historyczne
rekordy temperatury, a tak było ostatnio z jesienią, nie miały miejsca w europejskich krajach od kilku tysięcy lat.
W Polsce zima przyniosła niemal wyłącznie jesienne krajobrazy. Przerywały je krótkie epizody ze śniegiem i
mrozem. W większości miast zanotowano tylko 4 takie powroty zimy. Pierwszy z nich zdarzył się jeszcze przed
rozpoczęciem zimy, na początku listopada, następnie pod koniec grudnia, pod koniec stycznia, w pierwszej
połowie lutego i w drugiej połowie lutego. Jedynie na wschodzie kraju: na Mazurach, Podlasiu i Lubelszczyźnie
pokrywa śnieŜna utrzymywała się dłuŜej niŜ w innych regionach Polski. Grudzień okazał się być we wszystkich
miastach w naszym kraju najcieplejszym grudniem w całej historii pomiarów meteorologicznych. Identycznie
było ze styczniem. Luty natomiast nie był juŜ najcieplejszy, ale mimo to znalazł się wśród kilku najcieplejszych.
Zima przyniosła nam nieoczekiwane zjawiska, które wielokrotnie uświadamiały nam panujące anomalia. Trawa
przez długi czas pozostawała zielona, na drzewach pojawiały się pąki, kwitły kwiaty, niektóre gatunki ptaków
zdecydowały się u nas przezimować, niedźwiedzie długo nie zapadały w sen zimowy. W górach wielokrotnie
brakowało śniegu, sezon rozpoczął się późno i mimo, Ŝe w styczniu spadło więcej białego puchu i pokrywa
śnieŜna przekroczyła miejscami 1,5 metra, to jednak w ośrodkach narciarskich przez całą zimę śniegu było
niewiele. Z powodu braku dostatecznych ilości śniegu właściciele ośrodków turystycznych ponieśli gigantyczne
straty i poprosili o ogłoszenie stanu klęski Ŝywiołowej. Niezwykłe oblicza tegorocznej zimy moŜna
podsumowywać na wiele moŜliwości. W meteorologii stosuje się zazwyczaj średnią i to na podstawie niej
określa się jak ciepłe były ostatnie miesiące. Okazuje się, Ŝe w całej zachodniej i południowej części Polski tak
ciepłych trzech miesięcy meteorologicznej zimy jeszcze nigdy nie notowano. Przykładowo we Wrocławiu średnia
temperatura tej zimy wyniosła 3,9 stopnia; w Krakowie 2,4 stopnia; w Katowicach 3,1 stopnia; w Poznaniu 3,4
stopnia. Poprzednio najcieplejszą zimą była ta z przełomu 1989 i 1990 roku. Tegoroczna zima na zachodzie i
południu kraju była od niej cieplejsza od kilku dziesiątych stopnia do nawet l stopnia. W meteorologii to juŜ
wartości znaczne. W pozostałych regionach Polski tegoroczna zima licząc według średniej kwartalnej była
najcieplejszą od 1990 roku. To jednak tylko jedna z wielu metod charakteryzowania zimy. Okazuje się, Ŝe
tegoroczna zima była pod względem codziennych temperatur znacznie cieplejsza niŜ ta sprzed 17 lat, gdyŜ
wówczas nie zanotowano rekordowo ciepłego grudnia i stycznia. Natomiast w tym roku luty był chłodniejszy niŜ
w 1990 roku. To właśnie fala mrozów tylko z ostatnich dni lutego spowodowała, Ŝe wschodnia część
Zobacz temat - Raport ONZ: Planeta Ziemia w obliczu zmian klimatycznycn
Polski obniŜyła swoją średnią kwartalną i dzięki czemu zima sprzed 17 lat okazała się tam był cieplejsza. Nawet
w meteorologii okres niespełna dwóch tygodni nie moŜe mieć ostatecznego wpływu na całą charakterystykę
zimy, więc mimo wszystko, wraz z danymi o niewielkiej pokrywie śnieŜnej i rekordowej ilości dni ciepłych,
tegoroczna zima we wszystkich regionach kraju, takŜe na wschodzie, została uznana za najcieplejszą w historii,
duŜo cieplejszą od poprzednio najcieplejszej z 1990 roku. Źródło: Twoja Pogoda.
Przyszłość Polski to susza i ocieplenie
W Polsce coraz wyraźniej widoczne są postępujące zmiany klimatyczne, które związane są z globalnym
ociepleniem. Ale nie oznacza to, Ŝe przyszłość naszego klimatu to tylko wzrost temperatur zarówno latem jak i
zimą, ale takŜe rozregulowanie się zjawisk pogodowych, czyli częstsze kataklizmy. W Polsce coraz częściej
będziemy odczuwać skutki rekordowych upałów, gwałtownych burz z większą ilością trąb powietrznych,
powodzi, a takŜe susz. Tendencja naszego klimatu zmierza ku systematycznym ocieplaniu się, ale i dominacji
suszy. Brak opadów weźmie w następnych kilkudziesięciu latach górę nad powodziami, które juŜ teraz są coraz
rzadsze, chociaŜ nie oznacza to, Ŝe w ogóle nie występują. Z dekady na dekadę coraz mniej mamy do
czynienia z powodziami roztopowymi, czyli takimi, które powstają wiosną podczas nagłego ocieplenia i
roztapiania się gigantycznych mas śniegu. Przyczyną są coraz cieplejsze zimy, a jeśli nie ma duŜych ilości
śniegu, nie ma teŜ masowego topnienia i powodzi. Największe powodzie roztopowe mamy juŜ za sobą, miały
one miejsce przed 1990 rokiem, kiedy to w Polsce na dobre rozpoczęła się tendencja do ocieplania się
wszystkich pór roku. Jednak w przyszłości moŜe nam zagrozić inny rodzaj powodzi, a mianowicie powódź
opadowa. Ta będzie coraz częstsza i będzie to anomalia pogodowa, właśnie związana ze zmianami
klimatycznymi. Oznacza to, Ŝe taka powódź jak w lipcu 1997 roku moŜe się zdarzać częściej i moŜe być jeszcze
głębsza. To jednak będą incydenty podczas trwania susz, jakie coraz częściej będą nawiedzać Polskę.
Największe zagroŜenie brakiem opadów na skalę zagraŜającą gospodarce pojawią się na wschodzie kraju, potem
takŜe na zachodzie, wreszcie na południu i ostatecznie na północy. Za 10-20 lat z powodu pogłębiającej się
suszy, często trwającej wiele miesięcy, najbardziej cierpieć będą mieszkańcy Lubelszczyzny, Podlasia, a takŜe
Ziemi Lubuskiej. Susza będzie od czasu do czasu przerywana nawałnicami, które prowadzić będą do
krótkotrwałych powodzi. Zamiast czterech pór roku będziemy mieli tylko dwie, co widoczne jest juŜ od kilku lat,
gdy z wyjątkowo wysokich temperatur pory letniej gwałtownie przechodzimy do bardzo niskich temperatur pory
zimowej. Skoki temperatury są coraz większe i coraz gorzej wpływają na nasze zdrowie. Przyszłość to takŜe
coraz cieplejsze zimy i coraz gorętsze lata. Takich miesięcy letnich jak lipiec ubiegłego roku będzie
systematycznie więcej, a to oznacza problemy z energetyką i większą umieralność osób starszych. Mamy czas
Ŝeby się przygotować na to co niestety jest nieuniknione, ale staje się w znacznej części właśnie z naszej
przyczyny. Źródło: Twoja Pogoda.
Smog z Azji zmienia pogodę na świecie
Według naukowców zanieczyszczenia emitowanej w Indiach i Chinach przez elektrownie i zakłady przemysłowe
do ziemskiej atmosfery wywołują anomalia pogodowe na całym świecie. Doktor Renyi Zhang z Teksańskiego
Uniwersytetu A&M jest zdania, Ŝe zanieczyszczenia pochodzące z Chin, które wędrują na wschód, wpływają na
tor przemieszczania się układów niskiego ciśnienia oraz tropikalnych burz nad północną częścią Oceanu
Spokojnego. To z kolei powoduje zmiany pogodowe w najróŜniejszych regionach Ziemi. Zhang jest pierwszym
naukowcem, który na podstawie wielu badań i analiz wysunął taką hipotezę. Od dawna wiadomo jest, Ŝe
wszelkiego rodzaju gazy przemysłowe powodują zmiany w atmosferze, ale dopiero teraz udowodniono jak
gigantyczna jest tego skala i jak wielką rolę w tym procesie odgrywa człowiek. Okazuje się, Ŝe zanieczyszczenia
potęgują rozwój chmur burzowych, a tym samym zwiększają ich intensywność wraz z większym nasileniem się
wyładowań atmosferycznych i opadów deszczu. Zanieczyszczenia wzbudzają takŜe głęboki rozwój chmur
burzowych w obrębie cyklonu tropikalnego czy teŜ tajfunu, a to powoduje, Ŝe docierające do wybrzeŜy
wschodniej Azji tropikalne formacje są znacznie potęŜniejsze niŜ byłyby bez pobudzenia zanieczyszczeniami
przemysłowymi. To z kolei prowadzi do oczywistego wniosku iŜ Chiny będące drugim co do wielkości trucicielem
na Ziemi same sobie szkodzą, gdyŜ to właśnie ten kraj w ciągu ostatniego roku najboleśniej odczuł skutki
tropikalnych cyklonów i tajfunów. Pochłonęły one Ŝycie setek ludzi, zniszczyły całe miasta i spowodowały
niewyobraŜalne straty materialne.
http://psy chotrop.info/printview.php?t=812&startr=0&sid=252f5767bbd549d973a9e5... 2007-05-08
Zobacz temat - Raport ONZ: Planeta Ziemia w obliczu zmian klimatycznycn
Jak wynika z dalszych badań Renyi Zhang'a pomiędzy 1994 a 2002 rokiem głębokość konwekcji w chmurach
burzowych nad północno-zachodnim Pacyfikiem zwiększyła się z 20 do aŜ 50 procent. To objawiło się większą
ilością tajfunów i większą ich siłą. Pamiętajmy, Ŝe w ciągu ostatniego roku aŜ pięć tajfunów (Chanchu, Saomai,
loke, Cimaron i Durian) zapisało się we wschodniej Azji jako wyjątkowo niszczycielskich i zabójczych.
Zwiększenie się siły układów barycznych dotyczy takŜe zachodniego wybrzeŜa Ameryki Północnej, gdzie
ostatnio takŜe notowaliśmy rekordowe opady, głównie na pograniczu Kanady i USA. Jeśli Chiny, Indie i USA nie
ograniczą emisji gazów cieplarnianych do atmosfery, to anomalia pogodowe będą się nasilać nie tylko w tych
krajach, ale na całym świecie, w myśl zasady, Ŝe kaŜda akcja powoduje reakcję, a w tym przypadku kraje te
szkodzą same sobie. Źródło: Twoja Pogoda.
KilimandŜaro bez śnieŜnej czapeczki?
NajwyŜsza góra Afryki traci to co za wszelką cenę starają się uchronić ekolodzy. Na szczycie KilimandŜaro
górującego ponad pograniczem Kenii i Tanzanii topnieje wieczny śnieg, który przykrywał ten wulkan od 11
tysięcy lat. Naukowcy spodziewają się, Ŝe za 15 lat białej czapy stanowiącej niezmienny element tamtejszego
krajobrazu juŜ nigdy nie zobaczymy. To bardzo zły sygnał informujący, Ŝe globalne ocieplenie wkroczyło w
bardzo niebezpieczną fazę. Średnia temperatura powietrza w Afryce kaŜdego roku jest coraz to wyŜsza, co
oznacza, Ŝe granica wiecznego śniegu przesuwa się jeszcze wyŜej, w tym przypadku ponad 5895 metrów nad
poziom morza. Intensywne topnienie śniegu na afrykańskich wulkanach oraz w azjatyckich Himalajach staje się
coraz powszechniejsze. Lodowce topią się w niewyobraŜalnym tempie, a dowodem na to są coraz częstsze
powodzie w Chinach, Nepalu i Indiach. Zasilane w wodę z lodowców rzeki wylewać będą coraz częściej i mogą
pochłaniać tysiące ludzkich istnień. Przypomnijmy, Ŝe według obserwacji chińskich meteorologów tegoroczna
zima była jedną z najcieplejszych na terenie Tybetu w historii pomiarów meteorologicznych. Okazuje się, Ŝe
"anomalnie ciepłe" zimy od 1990 roku zdarzają się z coraz to większą częstotliwością. Dotychczas w przeciągu
30 lat zanotowano 8 nadzwyczaj ciepłych zim. Wśród nich najbardziej zakreśliły się zimy w latach 1998 i 2000,
wówczas temperatury panujące na przestrzeniach WyŜyny Tybetańskiej najbardziej odbiegały od normy
wieloletniej. Coraz częstsze występowanie ciepłych zim tłumaczone jest postępującym globalnym ociepleniem,
które z roku na rok zaczyna przyspieszać coraz to bardziej. Nadzwyczaj ciepłe dni zdarzają się wręcz lawinowo
często, a to z kolei ma powaŜne konsekwencje. Wysoka temperatura panująca w Himalajach powoduje
topnienie wiecznego lodu, schodzą gigantyczne lawiny odkrywając to co od wieków znajdowało się pod grubą
warstwą śniegu. ZagroŜone są nie tylko osady ludzkie połoŜone u stóp Dachu Świata ale równieŜ ekosystemy
nie mogące poradzić sobie z nowymi warunkami Ŝycia.
Czy Azję czeka klimatyczny chaos?
Azja będzie kontynentem, który najgorzej moŜe znieść zmiany klimatyczne, które będą postępować w kolejnych
kilkudziesięciu latach. ChociaŜ skutki globalnego ocieplenia są najlepiej widoczne w postaci rekordowo
wysokich temperatur i suszy w Australii, to jednak właśnie Azję zamieszkuje kilka miliardów ludzi i tam teŜ
znajdują się największe i najludniejsze mocarstwa świata takie jak Chiny, Rosja czy nawet Indie, które
odczuwając anomalia pogodowe mogą doprowadzić do zapaści gospodarczej w skali globalnej. Według
najnowszego raportu Commonwealth Scientific and Industrial Research Organization zmiany klimatyczną mogą
zniszczyć azjatycką gospodarkę, pozbawić dachu nad głową miliony ludzi, którzy mogą coraz częściej zapadać
na niebezpieczne choroby, takie jak malaria, czy mutujące się wirusy podobne do ptasiej grypy. Najbardziej
zagroŜone są kraje leŜące na terenach depresyjnych, gdzie powodzie w 2006 roku zbierały największe Ŝniwo, a
mowa o Bangladeszu, Wietnamie, Chinach i wyspach Pacyfiku. Te kraje odczują takŜe wpływ podnoszenia się
poziomu mórz o pół metra w ciągu najbliŜszych 65 lat. Azjatyckie kraje z powodu masowych powodzi mogą
zostać pozbawione głównego dochodu jakim jest turystyka, a i takŜe połowy ryb, które są głównym zajęciem
ludności wybrzeŜa, będą ograniczane przez nadchodzące niszczycielskie tajfuny. Głównym zagroŜeniem są
jednak wieloletnie nasilające się susze w Chinach od których nie ma juŜ odwrotu. Pustynnienie północy Chin to
większa ilość burz piaskowych. Chiny są obecnie największym trucicielem na świecie. Większość terytorium
kraju jest niemal przez cały rok spowita trującym smogiem, który z roku na rok zbiera coraz większe Ŝniwo
wśród mieszkańców pręŜnie rozwijającego się gospodarczo kraju. SkaŜenie
http://psychotrop.info/prinWiew.php?t-812&stert=0&sid=252f5767bbd549d973a9e5... 2007-05-08
Strona 10 z 14
nie obejmuje jednak tylko powietrza, lecz takŜe lądu i co najwaŜniejsze rzek. Jak wynika z ostatnich pomiarów
naukowców, wszystkie główne rzeki Chin są na tyle zanieczyszczone, Ŝe nawet określono je strefą śmierci.
KaŜdego roku coraz więcej ludzi umiera w Azji na skutek powodzi, suszy i trzęsień ziemi, a zjawiska te
systematycznie się nasilają. Zmiany klimatyczne i kryzys polityczny spowodowany przez sytuację z
północnokoreańskim programem jądrowym to fatalna mieszanka, która moŜe pogrąŜyć gospodarkę w Azji na
długie lata i co najgorsze bardzo trudno będzie się otrząsnąć z kryzysu, gdyŜ do tego potrzeba choć
najmniejszej chęci ochrony ziemskiej atmosfery, która wciąŜ jest zanieczyszczana gazami cieplarnianymi. Pełny
raport o wpływie zmian klimatycznych na gospodarkę Azji zostanie opublikowany pod koniec 2007 roku przez
ONZ-owski Międzyrządowy Panel ds. Zmian Klimatycznych (IPCC). Źródło: Twoja Pogoda.
W Chinach pół miliarda ludzi bez wody
Chiny zmagają się obecnie z jedną z największych susz w swojej historii. Rekordowo małe opady od wielu
miesięcy notuje się zarówno na północy jak i na wschodzie kraju, czyli tam, gdzie mieszka najwięcej ludzi.
PowaŜne problemy z wodą i brakiem Ŝywności mają mieszkańcy wsi oraz gigantycznych metropolii. Sytuacja
pogarsza się z miesiąca na miesiąc, a końca suszy jak nie widać, tak nie nie widać. Najgorzej jest w
prowincjach Junnan, Kansu, Ningsia, Mongolia Wewnętrzna i Hopej, w tym takŜe w samym Pekinie, gdzie
skutki niedoboru wody odczuwa aŜ 16 milionów ludzi. W skali całych Chin liczba ta osiągnęła aŜ 500 milionów
osób. Susza jest wynikiem postępującego pustynnienia rozległych obszarów Chin i wszystko wskazuje na to, Ŝe
proces ten się juŜ nie skończy. W wyniku pustynnienia Chiny coraz częściej są nawiedzane przez potęŜne
burze piaskowe, które zaczynają mieć wpływ nawet na największe miasta, powodując chaos i destabilizując
codzienne Ŝycie. Najgorsze jest to, Ŝe suszy nic nie jest w stanie powstrzymać. Wielokrotne operacje zmuszania
chmur za pomocą substancji chemicznych do zwiększonych opadów nie przyniosły większych efektów, a w
wielu przypadkach doprowadziły do dramatycznych wydarzeń, w tym jeszcze głębszej suszy. Chińscy
naukowcy od dawna biją na alarm, ale sytuacji nie moŜna juŜ opanować, gdyŜ region zamieszkuje zbyt duŜo
ludzi, a wszelkie formy zaprzestania wycinki lasów i degradacji gleby mogłyby powaŜnie zagrozić pręŜnemu
rozwojowi gospodarki. Jak wynika z publikacji chińskich instytucji rolniczych, minionej zimy zniszczeniu uległo
aŜ 60 procent upraw, a poziom wód gruntowych wynosi zaledwie 60 centymetrów. W Ningsia podczas głębokiej
suszy, która zaczęła się 2 lata temu, przez 600 dni nie zanotowano większych opadów. Susza moŜe wkrótce
mieć dramatyczne oblicze, zmuszając Chińczyków do masowych migracji na tereny, gdzie nie występuje susza i
brak Ŝywności. Źródło: Twoja Pogoda.
Polacy kontra skutki globalnego ocieplenia
Trudno nam jest sobie wyobrazić kiedy słyszymy, Ŝe postępujące globalne ocieplanie się klimatu sprawi, Ŝe w
ciągu najbliŜszych 50 lat średnia temperatura na Ziemi wzrośnie o 5 stopni. Aby łatwiej to zrozumieć
przypomnijmy sobie pogodę jaka panowała tegorocznego lipca, który uznany został za najcieplejszy w Polsce w
całej historii pomiarów, czyli od ponad 200 lat. Wcześniej pomiarów nie prowadzono, ale wiemy z badań, Ŝe w
rzeczywistości tak ciepłego lipca nie notowano na naszych ziemiach od co najmniej 5 tysięcy lat. Średnia
temperatura tegorocznego lipca była wyŜsza od normy wieloletniej właśnie o 5 stopni. Oznaczało to
utrzymywanie się temperatury w ciągu dnia w cieniu przekraczającej 30 stopni i to przez większą część
miesiąca. Zwykle w lipcu upalnych dni z temperaturą powyŜej 30 stopni jest kilka, ale zdecydowanie więcej jest
dni z temperaturą na poziomie 25-30 stopni. W ten sposób w lipcu odczuliśmy to co za 50 lat będzie juŜ normą.
Za pół wieku juŜ kaŜdy lipiec będzie przynosił niekończące się upały, a oczywiście tak jak obecnie będą
anomalia. Oznacza to, Ŝe wiele dni przyniesie temperaturę na poziomie powyŜej 35 stopni i z pewnością padnie
jeszcze wiele razy nowy rekord maksymalnej temperatury, wynoszący 40 stopni. Wzrost temperatury będzie
dotyczył wszystkich miesięcy, takŜe zimowych. Więcej będzie upalnych lat i bardzo ciepłych zim. Częściej będą
się pojawiać powodzie i susze, a rzadziej będziemy mogli zobaczyć śnieg. JuŜ teraz to odczuwamy na własnej
skórze po tym jak lipiec, jesień i trwająca obecnie zima okazały się być najcieplejsze w historii. Źródło: Twoja
Pogoda.
Najcieplejszy styczeń na świecie w historii
strona 11 z
Styczeń 2007 roku był na całym świecie pod względem temperatury na lądzie i oceanach najcieplejszym
styczniem w całej historii pomiarów. Średnia temperatura na globie wyniosła 0,85 stopnia. Poprzednio
najcieplejszym styczniem był ten z 2002 roku, kiedy to średnia temperatura wyniosła 0,71 stopnia. Tegoroczny
styczeń okazał się być takŜe najcieplejszym w historii na lądzie w skali całego świata. Średnia temperatura na
lądach wyniosła 1,89 stopnia, a więc była aŜ o 0,45 stopnia wyŜsza od tej zanotowanej w styczniu 2002 roku,
dotąd uznawanym za najcieplejszy w historii. Rekord temperatury padły takŜe na lądach oraz lądach i wodach
na północnej półkuli Ziemi. Według amerykańskiego NOAA nadzwyczaj ciepło było w Europie, Azji, zachodniej
Afryce, północnej Ameryce Południowej, w północno-wschodniej części USA oraz w Kanadzie. Najcieplejszy
styczeń w historii zanotowało wiele krajów w Europie (równieŜ Polska), a takŜe Rosja i kraje byłego ZSRR oraz
Kanada. Zdecydowanie zimniej niŜ powinno być w styczniu było we wschodniej Rosji, na wschodzie Alaski i na
południowym zachodzie USA. Natomiast opady znacząco przekraczające normę notowano w tym miesiącu w
Skandynawii, Indonezji, w środkowej i północnej Europie (równieŜ w Polsce), na południu Brazylii, a takŜe na
południu amerykańskich Wielkich Równin i w regionie Wielkich Jezior. Susza w tym samyrn czasie pogłębiała
się w Indiach, Japonii, na południu Europy, na wschodnim wybrzeŜu Australii oraz na zachodzie USA. W
równikowej strefie wschodniego Pacyfiku, u wybrzeŜy Ekwadoru, szczytowało zjawisko El Nino, co oznacza, Ŝe
woda w oceanie była znacznie cieplejsza niŜ zwykle o tej porze roku. NajwyŜszą temperaturę na świecie
zanotowano 27 stycznia w miejscowości Marble Bar w Australii - plus 47,0 stopnia. NajniŜsza temperatura
wystąpiła 9 stycznia w miejscowości Ojmiakon w Rosji - minus 60,3 stopnia. Dodajmy, Ŝe styczeń okazał się w
Polsce najcieplejszym styczniem w całej historii pomiarów meteorologicznych, które są prowadzone od 228 lat.
W niektórych regionach kraju padł takŜe historyczny rekord sumy opadów. Według naukowców styczeń był
najcieplejszy z powodu postępującego globalnego ocieplenia oraz gwałtownie wzrastającej ilości gazów
cieplarnianych w atmosferze. Źródło: Twoja Pogoda.
Piąty najcieplejszy rok w historii pomiarów
Światowa Organizacja Meteorologiczna (WMO) podała, Ŝe rok 2006 zapisał się w skali całej Ziemi jako piąty
najcieplejszy rok w całej historii pomiarów meteorologicznych. Średnia temperatura na świecie była o 0,97
stopnia wyŜsza od normy wieloletniej. Na półkuli północnej Ziemi 2006 roku zapisał się tymczasem jako drugi
najcieplejszy w historii. Średnia temperatura w tej części świata wyniosła 0,72 stopnia. Tym samym aŜ 10
najcieplejszych lat w historii pomiarów meteorologicznych wystąpiło po roku 1990. Najcieplejszym rokiem
został rok 2005. Na drugim miejscu znalazł się rok 1998 (chociaŜ w przypadku 1998 i 2005 roku wartość
temperatury róŜni się tylko jedną setną stopnia), a potem kolejno rok 2002, 2003 i wreszcie na piątym miejscu
2006 rok. NASA zwraca uwagę na wystąpienie w ubiegłym roku wielu bardzo powaŜnych anomalii pogodowych
takich jak rekordowo ciepła jesień i początek zimy w Europie, najcieplejsze w historii pierwsze półrocze jak i
cały rok w USA, bardzo zimna i bardzo ciepła zima na północnej półkuli, letnie fale upałów i susza w Chinach i
Australii oraz powodzie w Afryce, krajach Ameryki Środkowej, a takŜe rekordowo silne tajfuny w Azji. Zmiany
klimatyczne jeszcze nigdy nie były tak wszechobecne i niebezpieczne. Na Arktyce pokrywa lodowa miała we
wrześniu tylko 5,9 miliona kilometrów kwadratowych, co oznacza, Ŝe była drugą najmniejszą w historii
pomiarów. Jak wynika z raportu ONZ głównym winowajcą takich anomalii była w 2006 roku jak zwykle emisja
gazów cieplarnianych do atmosfery przez środki transportu i fabryki. Źródło: Twoja Pogoda.
Raport o zmianach klimatu w Hiszpanii
Po publikacji raportu ekspertów ONZ-owskiego Międzyrządowego Panelu ds. Zmian Klimatycznych (IPCC)
dotyczącego zmian klimatycznych na Ziemi do 2100 roku, wiele krajów przedstawiło swoją prognozę wzrostu
średniej temperatury. Hiszpańskie Ministerstwo Środowiska podało, Ŝe według krajowych meteorologów w
środkowej części Hiszpanii, czyli równieŜ w Madrycie, do 2100 roku średnia temperatura wzrośnie od 3,5 do aŜ
7,0 stopnia. Znaczący wzrost nastąpi juŜ pomiędzy rokiem 2011 a 2040, kiedy to średnia temperatura
powietrza w tym regionie kraju wzrośnie od 0,5 do 3,0 stopnia. To sprawi, Ŝe juŜ w ciągu najbliŜszych
niespełna 30-40 lat o ponad połowę zmniejszy się liczba dni ze śniegiem w okresie
Zobacz temat - Raport ONZ: Planeta Ziemia w obliczu zmian
zimowym. W wielu regionach kraju śnieg po prostu juŜ nie będzie nigdy padał, poniewaŜ będzie zbyt ciepło. Lata
będą niezwykle upalne, często temperatura w cieniu będzie przekraczać 45 stopni i juŜ w ciągu 10 lat moŜe
przekroczyć pułap 50 stopni. Dotychczas kaŜdego lata temperatura w pojedynczych miastach na południu kraju
osiąga w cieniu 45 stopni, ale jak naleŜy się spodziewać w niedalekiej przyszłości takich miejsc będzie
zdecydowanie więcej. Do tego jeszcze dochodzi pogłębiająca się susza związana ze stopniowym pustynnieniem
Półwyspu Iberyjskiego, a więc przesuwaniem się stref klimatycznych na północ na półkuli północnej Ziemi.
Raport został opublikowany kilka dni po tym jak meteorolodzy poinformowali iŜ 2006 rok był najcieplejszym
rokiem w Hiszpanii w całej historii pomiarów meteorologicznych. Poprzednio najcieplejszy był 2003 rok.
Powracając do raportu ekspertów IPCC, jeśli emisja dwutlenku węgla przez zakłady przemysłowe nie zostanie
ograniczona, to średnia temperatura na globie podniesie od 1,8 do 4,0 stopnia, chociaŜ jak zaznaczają
naukowcy górny pułap to nawet 6,4 stopnia. Okazuje się, Ŝe w Hiszpanii wzrost temperatury będzie jeszcze
większy. W Polsce prognozowany jest wzrost średniej temperatury od 2,5 do 5,0 stopnia. Źródło: Twoja
Pogoda.
Naukowcy o przyszłości klimatu Himalajów
Tak jak obiecywaliśmy zamieszczamy pierwsze wyniki badań chińskich naukowców, którzy penetrują region
WyŜyny Tybetańskiej, a więc i podnóŜy Himalajów, poszukując dowodów na postępujące w tym regionie świata
zmiany klimatyczne. Według chińskiej Państwowej Akademii Nauk Meteorologicznych w rejonie Himalajów
temperatury znajdują się na coraz wyŜszym poziomie. Tegoroczna zima jest jedną z najcieplejszych i
najbardziej suchych w historii pomiarów. Objawia się to gwałtowniejszym niŜ zwykle topnieniem wiecznych
lodowców i częstszymi burzami piaskowymi. Pierwsze pomiary naukowców wykazują, Ŝe jeśli obecny poziom
wzrostu średniej rocznej temperatury utrzyma się to Himalaje pozostaną bez lodowców juŜ w 2100 roku. Dla
Chin początkowo oznacza to katastrofalne powodzie, które głównie będą występować na śółtej Rzece, która
ma swoje źródła w najwyŜszych górach świata. Woda z błyskawicznie topniejących lodowców zasilać będzie
rzeki, które często będą wylewać pozbawiając Ŝycia tysiące, nawet miliony osób. Jednak okres powodzi nie
potrwa długo, gdyŜ jego miejsce zajmie postępująca susza, związana ze znaczącym zmniejszeniem się
objętości himalajskich lodowców. Rzekami będzie więc wpłynąć coraz mniej wody, aŜ wreszcie rzeki znaczną
wysychać. To najgorszy etap ocieplania się klimatu w regionie Himalajów. Wyschnięte rzeki teraz dostarczają
wodę do picia i do nawadniania pól uprawnych dla ponad 150 milionów ludzi. Tej sytuacji juŜ nic nie zmieni,
gdyŜ górskich lodowców nie moŜna będzie odtworzyć. Naukowcy ostrzegają, Ŝe lodowce kurczą się od 30 lat
przeciętnie o 131 kilometrów rocznie. Oznacza to, Ŝe w ciągu kaŜdego roku całkowicie roztapia się lodowiec o
powierzchni 60 razy większej niŜ Warszawa. Źródło: Twoja Pogoda.
Nigeria: Wylesienie i zmiany klimatyczne
Niepokojące informacje dochodzą w afrykańskiej Nigerii, gdzie według najnowszych obliczeń naukowców
nielegalna wycinka lasów tropikalnych doprowadzi do tego iŜ juŜ w 2010 roku, czyli za 3 lata, w całym kraju nie
będzie ani jednego lasu. Karczowanie lasów to często jedyne źródło dochodów dla mieszkańców
najbiedniejszych regionów Nigerii i jak się szacuje na co dzień zajmuje się tym aŜ 70 procent społeczeństwa.
Ogałacanie obszarów zielonych przebiega obecnie w zastraszającym tempie. Według danych Organizacji
Narodów Zjednoczonych do spraw WyŜywienia i Rolnictwa (FAO), bez lasów pozostało juŜ 25 procent
terytorium kraju. W 2003 roku wycinka lasów objęła obszar wielkości 4,5 miliona hektarów. Brak jakiejkolwiek
akcji informacyjnej sprawia, Ŝe ludność nie ma zielonego pojęcia o tym, Ŝe drzewa są płucami naszej planety i
spełniają podstawową rolę w zamianie dwutlenku węgla na Ŝyciodajny tlen. Nigeria to kraj, gdzie podstawą
gospodarki jest przemysł wydobywczy, a to oznacza silne zanieczyszczanie atmosfery przez gazy pochodzące z
procesu spalania paliw kopalnych. Wśród nich jest dwutlenek węgla, który powoduje globalne ocieplanie się
klimatu, a który z powodu coraz mniejszej ilości lasów w Nigerii nie moŜe być przetwarzany. Nigeria dusi się
jeszcze z jednego powodu, a mianowicie stosowane są tam prymitywne zwyczaje wypalania pól pod uprawę,
które powodują największe spustoszenia w ziemskiej atmosferze. W procesie spalania ginie wszelkie Ŝycie
zamieszkujące trawy i pola, w dodatku gazy emitowane są w zastraszających ilościach powodując choroby
układu oddechowego u miejscowej ludności. Niestety nikt nie
http://psychotrop.info/printview.php?t-812&start=0&sid=252f5767bbd549d973a9e5... 2007-05-08
Zobacz temat - Raport OJN£: Planeta Aiemm w
•
XjJLJ.iJ.t4.ii Ai.jLŁŁ.*.Ł
nadzoruje nielegalnego wypalania lasów i pól, a w dodatku Nigeria za sprawą swojego prezydenta nagle
zaczęła się interesować zmianami klimatycznymi. Okazuje się, Ŝe coraz silniejsze pustynnienie i większy pobór
wody dla rolnictwa sprawia, Ŝe kraj ten nawiedza więcej burz piaskowych, które dosłownie zasypują jezioro
Czad, będące zbiornikiem wody dla ponad 20 milionów osób zamieszkujących jego okolice w czterech krajach:
Czadzie, Nigerii, Nigrze i Kamerunie. Jezioro zmniejszyło się z 22 tysięcy kilometrów kwadratowych w 1960
roku do zaledwie 1,5 tysiąca km2 w 2000 roku. Jeśli nic nie uda się zrobić to przestanie ono istnieć juŜ w
ciągu kilkunastu lat, a wówczas z braku wody moŜe zginąć wiele milionów Afrykańczyków. Aby więc rozwiązać
kwestie Ŝyciodajnego jeziora najpierw naleŜałoby ograniczyć wycinkę lasów i emisję szkodliwych gazów, gdyŜ
wszystko to wpływa na klimat, który odpłaca się w dramatyczny sposób. Źródło: Twoja Pogoda.
Polska w czołówce europejskich trucicieli
Polska naleŜy do grupy największych trucicieli wśród wszystkich krajów Unii Europejskiej. Ma to związek z
wciąŜ intensywnym emitowaniem do atmosfery zanieczyszczeń, nie tylko w wielkich miastach ale i na wsiach,
a nawet głównie w nich. Na wsi czołowym problemem są wciąŜ dymiące kominy, a wiosną i jesienią takŜe
wypalanie pól uprawnych. W miastach najbardziej trują kominy fabryk i elektrownii oraz samochody. To
sprawia, Ŝe kaŜdy Polak Ŝyje krócej średnio o 11 miesięcy. Coraz częściej zapadamy na choroby układu
oddechowego, coraz więcej Polaków staje się alergikami, gdy zamyka się w metropoliach z dala od
naturalnego środowiska. Polska emituje do atmosfery 12 procent wszystkich zanieczyszczeń w całej Unii
Europejskiej. Zatruwa juŜ nie tylko siebie, ale takŜe kraje ościenne, które walczą z tym problemem
ograniczając emisję groźnych gazów i pyłów. Polska takŜe będzie musiała się dostosować do surowych
wymogów i zmniejszyć zanieczyszczanie środowiska. Niestety pierwsze efekty trucia atmosfery ziemskiej juŜ są
widoczne w postaci anomalii pogodowych, których będzie coraz więcej. Jak wynika z najnowszych badań
Światowego Funduszu Na Rzecz Przyrody w następnych latach wzrośnie liczba zimowych wichur. O 25 procent
więcej wichur notowanych będzie w Wielkiej Brytanii, 15-20 procent częściej huraganowe wiatry szaleć będą
zimą we Francji, a o 15 procent częściej w Holandii. Według raportu "Sztormowa Europa" w Polsce jak i w
innych krajach nadbałtyckich naleŜy się spodziewać nawet o 25 procent częstszych wichur w okresie od końca
października do końca marca. Polska znalazła się wśród zaledwie 6 europejskich krajów, które badano pod
względem wpływu zanieczyszczeń powietrza a nasilaniem się prędkości wiatru. Taki raport daje do myślenia,
zwłaszcza kierowcom samochodów, które na naszych ulicach trują oczywiście najbardziej. Źródło: Twoja
Pogoda.
W USA najcieplejszy rok w całej historii
Jak poinformowało amerykańskie Krajowe Centrum Danych Klimatycznych (NCDC) rok 2006 zapisał się na
terenie Stanów Zjednoczonych jako najcieplejszy rok w całej historii pomiarów meteorologicznych. W 48
stanach średnia temperatura roczna wyniosła 12,78 stopnia. 2006 rok okazał się być jednocześnie cieplejszym
od dotąd najcieplejszego roku 1998 o dokładnie 0,04 stopnia. Co ciekawe jeszcze do listopada rok 2006 nie
był najcieplejszym w historii, ale w grudniu wszystko się zmieniło, gdy temperatura była rekordowo wysoka.
Wyjątkowo ciepły początek zimy dołoŜył się do tego historycznego rekordu w 13,5 procentach. W pięciu
amerykańskich stanach grudzień okazał się być najcieplejszym w historii pomiarów, a tak właśnie było w
Minnesocie, Nowym Jorku, Connecticut, N/ermont i w New Hampshire. W Ŝadnym stanie grudzień nie był
zimniejszy wobec normy wieloletniej. Jak podkreśla amerykańska słuŜba pogodowa nie jest jasne czy za
rekordowo ciepły rok odpowiedzialna jest anomalia El Nino czy teŜ nadmierna emisja gazów cieplarnianych.
Wszystko wskazuje na to, Ŝe na taką sytuację złoŜyła się korelacja obu tych czynników. Nie moŜna zapominać,
Ŝe aŜ 15 lat od roku 1981 wpisało się w listę 25 najcieplejszy lat od początku pomiarów meteorologicznych,
czyli od 1895 roku. Źródło: Twoja Pogoda.
Wyjątkowo niespokojny rok w Chinach
Według oficjalnych informacji chińskiej słuŜby pogodowej co najmniej 3186 osób zginęło w 2006 roku w
róŜnego typu kataklizmach pogodowych w Chinach. Straty materialne wyniosły aŜ 35 miliardów dolarów.
http://psychotrop.info/printview.php?t=812&start-0&sid=252f5767bbd549d973a9e5... 2007-05-08
Strona 14 z
Kraj ten przez 12 miesięcy nawiedziło między innymi 7 tajfunów i 7 silnych cyklonów tropikalnych, Saomai
okazał się być najsilniejszym tajfunem jaki uderzył w ten kraj od 1949 roku, czyli od powstania Chińskiej
Republiki Ludowej. Tajfun w ciągu kilkudziesięciu godzin pozbawił Ŝycia 460 osób. Wiosną kraj nawiedziło 18
burz piaskowych, co jest rekordem od 2000 roku. Na północnym wschodzie kraju panowała dramatyczna susza.
Bez wody pitnej pozostało 17 milionów ludzi. W prowincji Syczuan z kolei tak silnej suszy nie notowano od
1951 roku. W niektórych miejscach poziom wody w rzece Jangcy był najmniejszy w całej historii pomiarów
hydrologicznych. Z kolei na północy Chin w lecie przeszły najpotęŜniejsze ulewy od 14 lat. W sierpniu w Pekinie
aŜ przez 80 procent deszczowych dni na ulice miasta padał kwaśny deszcz, W grudniu znaczna część
środkowych i wschodnich Chin pogrąŜona była w wyjątkowo gęstych mgłach, które doprowadziły do paraliŜu na
drogach i lotniskach. Mgła wymieszana z trującym smogiem sprawiła, Ŝe szpitale były przepełnione osobami
skarŜącymi się na problemy z układem oddechowym. Rok 2006 zapisał się w Chinach jako jeden z najbardziej
dramatycznych pod względem kataklizmów pogodowych w całej historii meteorologii. Przypomnijmy, Ŝe w 2005
roku zjawiska pogodowe pozbawiły Ŝycia 1855 osób. Źródło: Twoja Pogoda.
Zmiany klimatyczne na rosyjskiej Syberii
Krajobraz rosyjskiej Syberii zmienia się tak jak panujący tam klimat. Lata i zimy są coraz cieplejsze, a
roślinność wydobywająca się spod topniejących śniegów staje się z roku na rok coraz bujniejsza. Odmarzanie
Syberii ma swój początek w końcu lat 70., czyli w okresie, gdy na całej Zierni rozpoczęło się swoiste globalne
ocieplenie. Od kilku lat wzrost średniej rocznej temperatury jest coraz gwałtowniejszy. W 2001 roku w mieście
Ojmiakon, uznawanym za biegun zimna północnej półkuli, średnia roczna temperatura wyniosła minus 15,9
stopnia. Rok później juŜ minus 15,1 stopnia, a w 2005 roku minus 14,7 stopnia. Oznacza to, Ŝe rok ten był w
tym mieście najcieplejszym w XXI wieku. Warto jeszcze podać dane dla Wierchojańska, równieŜ znanego jako
najmroźniejsze miejsce zamieszkiwane przez człowieka, oprócz oczywiście Antarktydy. W mieście tym w 2001
roku średnia roczna wyniosła minus 16,1 stopnia. W 2002 roku juŜ tylko 15,0 stopnia, a w 2003 roku jeszcze
mniej, minus 13,8 stopnia. 2005 rok okazał się rekordowy, gdyŜ średnia temperatura przez 12 miesięcy łącznie
wyniosła zaledwie minus 12,4 stopnia, było więc średnio aŜ o 4 stopnie cieplej niŜ jeszcze 4 lata wcześniej.
Dane mówią same za siebie, Syberia staje się coraz cieplejsza i coraz bardziej przyjazna człowiekowi. Źródło:
Twoja Pogoda.
Powered by phpBb modified by Przemo © 2003 phpBB Group
BUSH ZZIELEN1AŁ HA G8?
Niemcy świętowały wielki sukces w walce z globalnym ociepleniem. Twierdzą, Ŝe przekonały najbardziej uprzemysłowione
kraje do zmniejszenia o połowę emisji gazów cieplarnianych do 2050 r. Amerykanie: nic nie jest jeszcze przesądzone
BARTOSZ T. WIELIŃSKI
»»
To gigantyczny krok do przodu - ogłosiła wczoraj niemiecka kanclerz Angela Merkel na szczycie G8 w nadbałtyckim Heiligeridamm. Ekologiczne porozumienie G8 stało się tematem dnia
Dalsze ocieplanie się klimatu grozi tym, Ŝe Ziemie będą pustoszyć huragany, powodzie, lawiny błotne i inne klęski Ŝywiołowe mogące spowodować śmierć milionów ludzi. Topniejące lodowce doprowadzą do podniesienia się.fpziomu mórz i oceanów,
wywołując gigantyczne zniszczenia.
W deklaracji szefowie państw G8
zapisali, Ŝe „wezmą pod rozwagę"
zmniejszenie emisji gazów cieplarnianych (np, dwutlenku węgla) o 50 proc.
w ciągu najbliŜszych 43 lat. Zdaniem
Niemców dokument naleŜy jednak
odczytywać jako zobowiązanie.
Niemieckie media pisały z euforią.
„Die Welt": „Merkel świętuje przełom.
Kraje G8 po raz pierwszy porozumiały się co do strategii zwalczania skutków ocieplenia. Po trwającym lata
sprzeciwie USA niespodziewanie ogłosiły, Ŝe są gotowe iść za przykładem
Europy". „Spiegel" podkreślał, Ŝe G8
„uznał redukcję gazów cieplarnianych
za swój zasadniczy cel".
Ale amerykańscy komentatorzy
szybko obdarli porozumienie z dyplo-
Angela Merkel juŜ od lat 90. jako minister środowiska domagała się ostrych działań w sprawie efektu cieplarnianego. Za nią
na zdjęciu od lewej: brytyjski premier Tony Blair, szef Komisji Europejskiej Jose Manuel Barroso, prezydenci Francji Nicolas
Sarkozy
i Rosji Władimir Putin, premier Japonii Shinzo Abe i Włoch Romano Prodi oraz prezydent USA George Bush
matycznych upiększeń. „New York
Times" nazwał je „dokumentem, który
pozwoli kanclerz Merkel zachować
twarz". -Deklaracjamapokazać, Ŝe coś
w sprawie klimatu drgnęło - ocenia Phifl
Clapp, szef centrum ekologicznego
w Waszyngtonie. - W rzeczywistości
Bush nie ustąpił nawet o cal.
UE juŜ postanowiła ograniczyć emisję gazów cieplarnianych - mimo ogromnych kosztów budowy elektrowni wykorzystujących odnawialne źródłaenergii czy tworzenia technologii produkcji
aut na elektryczność lub wodór. Koszty przestawienia gospodarek na nowe
źródła energii będą tak wysokie, Ŝe światowe PKB moŜe spaść nawet o 3 proc.!
Dlatego USA (i po cichu Japonia) tak
się przed tym wzbraniały. Bush odrzucał podpisany w 1997 r. protokół z Kioto zakładający zmniejszenie emisji gazów cieplarnianych o 5 proc. do 2012 r.
Gospodarki USA nie stać na takie obostrzenia- tłumaczył.
Wczoraj sza zgoda Busha na kompromisową deklarację odczytywana
jest za AtlantyMemjako gest wobecprzyjaciół - Angeli Merkel i brytyjskiego premiera Tony"ego Blaira. W istocie jednak
Bush, któremu zostało juŜ tylko 18 miesięcy u władzy, zostawia tę kwestię swojemu następcy. © GAD, TOM
Alterglobalisci nie wiercą politykom - s. 11;
Czy protesty alterglobalistów są słuszne? - s. 19
Strona l z T
ONZ: Do 2050 trzeba zmniejszyć emisję CO2 o 50- 85 proc.
Gazeta. p!
Poczta
BiOfjf
Inwestuj dynamicznie!
Gazetapl
Gazeta.pi > Pogoda > Pogodowe A-B-C
AAA
ONZ: Do 2050 trzeba zmniejszyć emisję C02 o 50- 85
proc.
lup, PAP
2007-05-04. ostatnia aktualizacja >uO-G5-G4 09:^7
ZAŁĄCZNIK 14
Świat musi do 2050 roku zredukować roczną emisję dwutlenku węgla o 50-85 proc. w stosunku
do obecnego poziomu, by opanować globalne ocieplenie - napisano w przyjętym w piątek w
Bangkoku raporcie ONZ.
W raporcie Międzyrządowego Panelu ONZ ds. Zmian Klimatycznych
(IPCC) podkreślono takŜe, Ŝe aby nie dopuścić do większego
/
wzrostu temperatury niŜ o 2 stopnie C w stosunku do lat 1980-1999,
trzeba będzie wydawać 0,12 proc. światowego produktu krajowego
brutto.
Emisje gazów cieplarnianych powinny osiągnąć apogeum w 2015 r., a
następnie spadać, jeśli światowa temperatura ma wzrosnąć nie
więcej niŜ o 2-2,4 stopnie C - napisano w dokumencie.
Według poprzedniego raportu IPCC, opublikowanego w lutym w
ParyŜu, w najgorszym wypadku temperatury na świecie wzrosną do
2100 r. o 6,8 stopnia C.
Na piątkowej konferencji prasowej przedstawiciele IPCC nie kryli
REUTERS
zaniepokojenia. "Jeśli będziemy postępować tak jak do tej pory,
Kom in y f ab ry ki w Cha ng zh i, w
będziemy mieć powaŜne problemy" - ostrzegł Ogunlade Davidson,
p ro wi nc ji Sh an xi w p ó łno cn yc h
wiceprzewodniczący grupy roboczej, która zakończyła swe prace w
Chinach.
Bangkoku.
ZOBACZ TAKśE
Dyskusje w sprawie dokumentu trwającej od poniedziałku
konferencji trwały przez całą noc do godzin porannych w piątek.
* Globalne ocieptenie (02-
Spór dotyczył przede wszystkim obiekcji Chin, zabiegających o - jak
05-07, 10:30)
pisze agencja Associated Press - "rozwodnienie" fragmentów raportu
dotyczących emisji do atmosfery gazów cieplarnianych.
Chiny - drugi obecnie po USA największy emitent gazów cieplarnianych do atmosfery - zabiegały o
przyznanie im znacznie wyŜszych kwot wysyłanego w atmosferę dwutlenku węgla, niŜ proponowano.
Delegacja chińska argumentowała, Ŝe wszelkie ograniczenia w tej dziedzinie negatywnie wpłyną na
tempo rozwoju gospodarczego tego kraju.
W konferencji w Bangkoku uczestniczyło dwa tysiące delegatów i ekspertów z ponad 120 krajów.
Wyślij
o
Podyskutuj na forum
Wasze opinie (3)
+• DODAJ swoją opinię
wszystkie opinie na forurr
Wydawca portalu Gazeta, p! nie porto:-! r=ds.i!>.v>d;ń-Mrioścl T.?, wypowiedzi uŜytkownik
. Więcej -
http://pogoda.gazeta.p1/pogoda/l ,79003,4105861.html
2007-05-08
Page l"oTr
ZIELONI.ORG.PL - Do Unii po zmiany!
ZAŁĄCZNIK 15
ZIELONI.ORG.PL - Do Unii po zmiany!
http://zieloni.org.pl
:: Słaby wynik negocjacji klimatycznych w Bali
Wiadomość dodana przez: milkastepien (2007-12-17 11:02:46)
Greenpeace informuje, Ŝe podczas międzynarodowych negocjacji na Bali rządy nie wysłuchały wezwania naukowców do
natychmiastowego i zdecydowanego działania przeciw zmianom klimatu i nie podjęły kluczowych decyzji, których
oczekuje świat. Po dwóch tygodniach intensywnych i momentami dramatycznych negocjacji finalne porozumienie
dotyczące wszystkich krajów na świecie (w tym Stanów Zjednoczonych), nie zawiera najwaŜniejszego celu, jakiego
domaga się coraz więcej środowisk na całym świecie, czyli zobowiązania do zmniejszenia emisji gazów cieplarnianych o
co najmniej 25-40% do 2020 r. przez kraje rozwinięte.
Końcowy dokument wyraŜa konieczność przeciwdziałania zmianom klimatu, ale nie nakłada na kraje Ŝadnych
konkretnych zobowiązań redukcji emisji. Tak słaby wynik to wina przede wszystkim Stanów Zjednoczonych, które
robiły co mogły, by rozwodnić ostateczne ustalenia, a takŜe wspierających ten kraj: Kanady, Japonii i Australii.
Porozumienie zawiera natomiast zręby mechanizmu zahamowania wycinki lasów tropikalnych oraz podstawy systemu
wsparcia dla krajów rozwijających się na rzecz wdraŜania czystych technologii i dostosowania się do zmian klimatu.
Określa teŜ ostateczną datę przyjęcia nowego porozumienia - rok 2009.
"Dobrze Ŝe w ogóle udało się zawrzeć na Bali jakieś porozumienie, bo wiele wskazywało na to, Ŝe z powodu oporu USA,
Kanady i Japonii negocjatorzy wyjadą stąd z pustymi rękami" - mówi obecna na Bali Magdalena Zowsik, koordynatorka
kampanii klimatycznej Greenpeace. I dodaje: "Wynik negocjacji jest więc pewnym krokiem naprzód, ale
nieporównywalnie mniejszym niŜ ten, który według danych naukowych trzeba uczynić, by rzeczywiście podjąć próbę
zatrzymania zmian klimatu. Greenpeace ubolewa nad tym, Ŝe do niektórych przywódców nadal nie dociera, jak bardzo
konieczne są natychmiastowe i zdecydowane działania w sprawie redukcji emisji gazów cieplarnianych."
Greenpeace ma jednak nadzieję, Ŝe rosnąca presja społeczna na wszystkich kontynentach zmusi polityków do tego, by
w ciągu najbliŜszych dwóch lat dogadali się w sprawie konkretnych i zdecydowanych redukcji emisji. Przykład
wyznaczyły Niemcy, które jednostronnie i bezwarunkowo zobowiązały się, Ŝe zmniejszą swoje emisje o 40% do 2020
roku.
"Słaby wynik negocjacji na Bali oznacza, Ŝe kluczowe decyzje, których nie podjęto tutaj, będą musiały zapaść w
Poznaniu, gdzie w przyszłym roku odbywa się konferencja klimatyczna. Oczekujemy, Ŝe polski rząd, jako gospodarz,
będzie co najmniej tak aktywnym liderem w negocjacjach, jakim była w ostatnich dniach Unia Europejska, która ostro
przeciwstawiała się Stanom Zjednoczonym. Oczekujemy teŜ, Ŝe rząd zacznie realizować przyjętą przez Polskę politykę
klimatyczną, zgodnie z którą nasz kraj musi zmniejszyć emisje o 40% do 2020 r." - dodaje Magdalena Zowsik.
Światełkiem w tunelu dla przyszłego globalnego porozumienia jest to, Ŝe państwa, które podpisały juŜ wcześniej
Protokół z Kioto zobowiązały się teraz, Ŝe w nowym porozumieniu, które ma być podpisane za dwa lata, przyjmą cel
redukcji swoich emisji o 25-40% do roku 2020. Zobowiązanie to dotyczy więc UE, Kanady, Japonii, Australii, ale nie
dotyczy USA,
Info za: www.greenpeace.pl
adres tej wiadomości: http://zieloni.org.p//news.php?id=3666
http://A\ww.zieloni.org.pl/print.php?what=news&id-3666&PHPSESSID=2d5c68ea8a... 2007-12-21
Za zmiany
klimatu
zapłacą
najbiedniejsi
RAPORT ONZ l Przybędzie na Ziemi głodnych i
chorych, Ŝyjących na granicy egzystencji przewidują specjaliści Programu Narodów
Zjednoczonych ds. Rozwoju
IZABELA REDLIŃSKA
torzy raportu - odpowiedzialność krajów bogatych i biedSkutki globalnego ocieplenia nych jest zróŜnicowana. Pozonajdotkliwiej odczują ubodzy stawiają one po sobie inny „ślad
mieszkańcy naszej planety. ekologiczny". Co to oznacza?
Ludzkość będzie musiała za- Wielka Brytania emituje więcej
dbać nie tylko o ich łagodzenie, dwutlenku węgla niŜ Egipt, Niale i przystosowanie się geria, Pakistan i Wietnam razem
do zmian. Nie obejdzie się wzięte. Nie bez winy jest i Polprzy tym bez międzynarodowej ska. Stanowiąc 0,6 proc. popuwspółpracy - to wnioski, jakie lacji globu, emitujemy do atpłyną z ogłoszonego dzisiaj ra- mosfery 1,1 proc. produkcji
portu Programu Narodów dwutlenku węgla. Gdyby kaŜdy
Zjednoczonych ds. Rozwoju mieszkaniec krajów rozwijają(UNDP) „Przeciw zmianom kli- cych się pozostawił po sobie
matycznym: solidarność w po- taki sam „ślad ekologiczny" jak
dzielonym świecie".
przeciętny mieszkaniec USA
Jak wynika z tej lektury, kraje czy Kanady, potrzebowalibybogate powinny obniŜyć emisję śmy aŜ dziewięciu planet, by zagazów cieplarnianych do 2050 absorbować całą ilość wytworoku aŜ o 80 proc. (w porówna- rzonego dwutlenku węgla.
niu z poziomem z 1990 roku). - Pracując razem, moŜemy
Kraje rozwijające się zaś - o wygrać bitwę z globalnym ocie20 proc. W przeciwnym razie pleniem - przekonuje Kevin
mieszkańców Ziemi czeka kata- Watkins, główny autor raportu. strofa. - Zmiana klimatu stano- Pozbycie się podobnej moŜliwi zagroŜenie dla całej ludzko- wości oznaczać będzie moralną i
ści - komentuje Kemal Dervis, polityczną poraŜkę, bez precekierujący UNDP. - Ale to naj- densu w historii ludzkości.
biedniejsi, którzy w najmniej- Słowa te zostały wypowieszym stopniu są odpowiedzial- dziane w kontekście zbliŜającej
ni za zaciągnięty przez człowie- się konferencji ONZ poświęcoka ekologiczny dług, ucierpią nej zmianom klimatu, która
najszybciejinajbardziej.
na początku grudnia odbędzie
W wyniku podniesienia się się na Bali. Wnioski płynące z rapoziomu mórz o jeden metr, portu UNDP zapewne staną się
miejsce zamieszkania będzie tam przedmiotem gorącej dysmusiało zmienić ok. 332 min kusji. Dokument zawiera bomieszkańców biednych regio- wiem wiele argumentów i pronów, m.in. Wietnamczyków czy pozycje rozwiązań. Autorzy raEgipcjan. Tragiczne konse- dzą m.in. wprowadzenie nowej
kwencje moŜe przynieść nasile- polityki cenowej węgla poprzez
nie się ekstremalnych zjawisk opodatkowanie,
wspieranie
pogodowych, tj. okresów suszy rozwiązań dotyczących energii
czy tajfunów. Nastąpi spadek odnawialnej czy łagodzenie
produkcji rolnej. AŜ o 600 min skutków zmiani klimatycznych i
zwiększy się liczba ludzi cier- przygotywanie się do nich.
piących głód. Zmiany klima- Dotąd w ramach wielostronnej
tyczne ograniczą dostęp do wo- współpracy przeznaczono . na
dy pitnej, co dotknie blisko ten ostatni cel zaledwie 26 min
2 mld osób. Dodatkowo rozsze- dolarów. Dokładnie tyle, ile
rzą się granice występowania wynosi tygodniowy budŜet
groźnych chorób, np. malarii, Wielkiej Brytanii na zapobieganie
na którą zapadnie nawet powodziom.
400 min ludzi więcej niŜ dotąd.
Zjawiska te będą miały cha- @ masz pytanie, wyślij e-mail do autora
rakter nieodwracalny i globalny. Mimo Ŝe - jak podkreślą au- [email protected]
»JAK CZŁOWIEK ZANIECZYSZCZA ŚRODOWISKO NATURALl
Całkowita emisja dwutlenku węgla w 2004 roku wynosiła na
świecie 29 gigaton (1G1 to l mld ton). Z czego 307 megafon (l
megatona to milion ton) przypadło na Polską. To duŜo, ale mimo
to moŜemy pochwalić sią póstąpem w poprawie technologii
produkcji. Dekadą temu wytwarzanie cementu w naszym kraju było
2,5 razy bardziej energochłonne od średniej UE. Państwa Unii
Europejskiej są zobowiązane do ograniczenia emisji dwutlenku
wągla o 20 proc. do 2020 roku. m
ZAŁĄCZNIK 16
ZAŁĄCZNIKI?
Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 15 listopada 2007 r. w sprawie ograniczenia
globalnego ocieplenia do 2°C - przygotowania do Konferencji Klimatycznej na Bali i dalsze
działania (COP 13 i COP/MOP3)
Parlament Europejski,
2°
uwzględniając komunikat Komisji zatytułowany "Ograniczenie globalnego ocieplenia do
C w perspektywie roku 2020 i dalszej" (COM(2007)0002),
uwzględniając Ramową konwencję Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu
(UNFCCC) i protokół z Kioto do niej oraz przepisy proceduralne do jego wdraŜania,
uwzględniając debatę na forum Rady Bezpieczeństwa Narodów Zjednoczonych w sprawie
wpływu zmian klimatycznych na pokój i bezpieczeństwo, która miała miejsce w dniu 17
kwietnia 2007 r.,
- uwzględniając zbliŜającą się trzynastą Konferencję Stron (COP 13) w sprawie konwencji
UNFCCC oraz trzecią Konferencję Stron pełniącą rolę Posiedzenia Stron w sprawie protokołu
z Kioto (COP/MOP 3), które odbędą się w Bali (Indonezja) w dniach od 3 do 14 grudnia 2007
r..
uwzględniając swoje wcześniejsze rezolucje w sprawie zmian klimatycznych, a w
szczególności rezolucje z dnia 16 listopada 2005 r. w sprawie powstrzymywania globalnych
zmian klimatycznych^ l) , z dnia 18 stycznia 2006 r. w sprawie zmian klimatycznych(2) ,
uwzględniającą wynik konferencji w Montrealu (COP 11- COP/MOP 1) oraz z dnia 4 lipca
2006 r. w sprawie ograniczenia wpływu lotnictwa na zmiany klimatyczne(3) , a takŜe
rezolucję z dnia 14 lutego 2007 r. w sprawie zmian klimatycznych(4),
uwzględniając zapytania ustne B6-0379/2007 oraz B6-0380/2007 złoŜone w imieniu
Komisji tymczasowej do spraw zmian klimatycznych zgodnie z art. 108 Regulaminu oraz
uwzględniając oświadczenia Rady i Komisji,
uwzględniając konkluzje Prezydencji z posiedzenia Rady Europejskiej w Brukseli w
dniach 8-9 marca 2007 r.,
uwzględniając art. 108 ust. 5 Regulaminu,
A. mając na uwadze, Ŝe zmiany klimatyczne są dla naszych społeczeństw powaŜnym
wyzwaniem XXI wieku, które moŜe mieć powaŜne negatywne skutki środowiskowe,
gospodarcze, społeczne i geopolityczne oraz stanowić groźbę dla międzynarodowego pokoju i
bezpieczeństwa,
B. mając na uwadze, Ŝe ich negatywne konsekwencje dotykają mieszkańców świata w
sposób niejednakowy i sanie tylko katastrofalne dla środowiska naturalnego, ale takŜe mogą
powodować problemy w zakresie praw człowieka i równości na skalę globalną,
C. mając na uwadze, Ŝe nie moŜna odmawiać ludziom biednym prawa do godnego Ŝycia,
D.
mając na uwadze, Ŝe czwarte sprawozdanie oceniające opublikowane przez
Międzyrządowy Panel ds. Zmian Klimatycznych (IPCC) potwierdza, Ŝe zmiany klimatyczne
nabieraj ą tempa, co wynika z działalności człowieka i juŜ powoduje powaŜne skutki na skalę
globalną,
E. mając na uwadze, Ŝe wiele obszarów na świecie juŜ zostało dotkniętych skutkami wzrostu
średnich globalnych temperatur, a takŜe Ŝe ostatnie badania naukowe pozwalają sądzić, Ŝe
uzgodniony przez UE długoterminowy cel w postaci ograniczenia ocieplenia do 2°C w
porównaniu z poziomem sprzed uprzemysłowienia moŜe nie wystarczyć do uniknięcia
negatywnych skutków zmian klimatycznych,
F. mając na uwadze, Ŝe niekorzystne skutki zmian klimatycznych juŜ spowodowały
przesiedlenia grup ludności, np. na wyspach Tuvalu, w Bangladeszu i w afrykańskim Sahelu,
G.
mając na uwadze, Ŝe w wyŜej wymienionym czwartym sprawozdaniu oceniającym
opublikowanym przez IPCC stwierdzono, Ŝe w ciągu ostatnich 100 lat średnia temperatura na
świecie wzrosła o 0,74°C i wzrośnie jeszcze o ok. 0,7°C z uwagi na juŜ wyemitowane gazy
cieplarniane; a takŜe mając na uwadze, Ŝe w sprawozdaniu tym oszacowano, Ŝe w ciągu
obecnego stulecia średnia temperatura na świecie wzrośnie o 1,8 do 4°C, zaleŜnie od rozwoju
społeczeństwa,
H. mając na uwadze, Ŝe według najnowszych danych satelitarnych Europejskiej Agencji
Kosmicznej (ESA) w tym roku topnienie lodów arktycznych bieguna północnego w okresie
letnim po raz pierwszy otworzyło statkom Przejście Północno-Zachodnie z Oceanu
Atlantyckiego na Ocean Spokojny, co stanowi kolejny dowód szybkich zmian warunków
klimatycznych w rejonie Arktyki,
I. mając na uwadze, Ŝe zmiany klimatyczne stanowią problem długoterminowy, a same
działania krótkoterminowe nie wystarczą, by uzyskać pozytywne skutki dla klimatu,
J. mając na uwadze, Ŝe kraje uprzemysłowione ponoszą główną odpowiedzialność za emisję
gazów cieplarnianych skumulowanych w atmosferze; mając na uwadze, Ŝe bardziej
niestabilny klimat uderzy najsilniej w najbiedniejsze kraje i społeczeństwa,
K. mając na uwadze, Ŝe 25 krajów najbardziej zanieczyszczających odpowiada za 83%
całkowitej emisji gazów cieplarnianych oraz Ŝe poziom emisji w przeliczeniu na jednego
mieszkańca w krajach rozwiniętych jest znacznie większy niŜ w krajach rozwijających się,
L. mając na uwadze, Ŝe w raporcie Sterna gospodarcze, społeczne i zdrowotne koszty braku
działań oceniono na od 5 do 20% światowego PKB rocznie; mając na uwadze, Ŝe według
konwencji UNFCCC i Komisji Europejskiej koszty polityki klimatycznej z prawdziwego
zdarzenia zmniejszą roczny światowy wzrost PKB jedynie o ułamek spodziewanego wzrostu,
o od 0,12 do 0,19%, bez uwzględniania towarzyszących korzyści środowiskowych i
zdrowotnych oraz poprawy bezpieczeństwa energetycznego,
M. mając na uwadze, Ŝe zarówno w sprawozdaniu IPCC, jak i raporcie Sterna potwierdzono,
Ŝe kraje rozwijające się są szczególnie podatne na zmiany klimatyczne, z uwagi na większe
naraŜenie i wraŜliwość; mając na uwadze, Ŝe zmiany klimatyczne spowodowane przez
działalność człowieka pociągną za sobą niekorzystne skutki dla systemów rolniczych i
hydrologicznych, lasów, rybactwa, słuŜby zdrowia i infrastruktury gospodarczej; mając na
uwadze, Ŝe skutki te pogłębią zjawisko ubóstwa i będą stanowić powaŜne zagroŜenie dla
realizacji milenijnych celów rozwoju,
N. mając na uwadze, Ŝe zgodnie z szacunkami Banku Światowego zabezpieczenie rozwoju w
najuboŜszych krajach przed wpływem zmian klimatycznych będzie wymagało nakładów
rzędu 10 do 40 mld USD rocznie, a takŜe mając na uwadze, Ŝe jak dotąd środki na fundusze
słuŜące dostosowaniu do zmian klimatycznych wynoszą jedynie 150 do 300 min USD
rocznie,
0. mając na uwadze, Ŝe naleŜy ustalić wiąŜące cele w zakresie emisji w celu utworzenia
niezbędnych zachęt do szybkich inwestycji w przyszły rozwój i upowszechnianie
oszczędności energetycznej oraz technologii wydajnych surowcowo, technologii energii
odnawialnej i technologii niskoemisyjnych,
P. mając na uwadze, Ŝe szeroko zakrojone międzynarodowe porozumienie dotyczące
długoterminowych celów w zakresie ograniczania emisji jest bezwzględnie konieczne, aby
zapewnić inwestycje w technologie o niskiej emisji gazów cieplarnianych, jak równieŜ
efektywność energetyczną, a takŜe unikać inwestowania w niedostosowaną infrastrukturę
energetyczną,
1.
wzywa Unię Europejską do potwierdzenia swojej wiodącej roli oraz do dąŜenia do
konkretnej współpracy w ramach zbliŜającej się Konferencji Klimatycznej w Bali i przy
okazji dalszych działań, a takŜe do dołoŜenia starań, by w czasie tego posiedzenia uzgodniono
niezbędny mandat negocjacyjny ustanawiający ramy realistycznej międzynarodowej umowy
klimatycznej dotyczącej okresu po 2012 r. zgodnie z celem ograniczenia ocieplenia do 2°C w
porównaniu z poziomem sprzed uprzemysłowienia; jest zdania, Ŝe Unia Europejska moŜe
potwierdzić swoją kluczową rolę, wysyłając na konferencję w Bali grupę szefów rządów, co
pokaŜe zarazem, Ŝe zmiany klimatyczne stanowią złoŜony problem, który nie powinien być
jedynie przedmiotem zainteresowania ministrów środowiska;
2. jest zdania, Ŝe przyszły system powinien wynikać z głównych zasad i mechanizmów
konwencji w sprawie zmian klimatycznych i protokołu z Kioto, przy uwzględnieniu wspólnej,
lecz zróŜnicowanej odpowiedzialności; uwaŜa, Ŝe mandat na konferencję w Bali powinien
opierać się na następujących elementach:
długoterminowy
cel
w
postaci
ograniczenia średniego wzrostu temperatury w skali globu do mniej niŜ 2°C w porównaniu z
okresem sprzed uprzemysłowienia, co oznacza obniŜenie światowych emisji gazów
cieplarnianych o co najmniej 50% do 2050 r. w porównaniu z poziomem z 1990 r.,
wiąŜące cele dla wszystkich państw uprzemysłowionych,
zwiększony udział w wysiłkach na rzecz zmniejszania emisji, zwłaszcza ze
strony krajów wchodzących, poprzez ustanowienie sprawiedliwych i proporcjonalnych celów,
światowy system handlu emisjami (ang. cap and trade ),
wzmocnione mechanizmy finansowe, słuŜące dostosowaniu się do wymogów,
ze szczególnym uwzględnieniem zasobów wodnych,
skuteczne zachęty, w tym tam gdzie to stosowne instrumenty oparte na
zasadach rynkowych, w celu uniknięcia wylesiania i emisji gazów związanych uŜytkowaniem
gruntów, z uwzględnieniem promowania zrównowaŜonych praktyk rolniczych,
instrumenty finansowe i inne sprzyjające czystemu rozwojowi, transferowi
technologii i ich upowszechnianiu,
przygotowanie umowy do najpóźniej 2009 r.;
3. podkreśla, Ŝe cele w zakresie zrównowaŜonego wykorzystywania zasobów i ograniczania
emisji muszą być oparte na celu długofalowym; uwaŜa, w oparciu o aktualną wiedzę, Ŝe w
ciągu najbliŜszych dziesięciu lat nieuchronnie nastąpi szczyt emisji na świecie, stęŜenie
ekwiwalentu CO2 w atmosferze utrzyma się na poziomie poniŜej 450 ppm, a emisja gazów
cieplarnianych nadal będzie spadać do poziomu wyznaczonego przez zdolność absorpcyjną
biotopów obniŜających zawartość dwutlenku węgla;
4. wzywa do naleŜytego uwzględnienia ostrzeŜeń społeczności naukowej, z których wynika,
Ŝe i tak trudne zadanie, jakim jest ograniczenie globalnego ocieplenia do 2°C, samo w sobie
nie stanowi standardu bezpieczeństwa, poniewaŜ wciąŜ wiąŜe się z niezwykle powaŜnymi
skutkami i konsekwencjami;
5. przypomina, Ŝe kraje uprzemysłowione, w tym równieŜ te, które jeszcze nie ratyfikowały
protokołu z Kioto, muszą odgrywać wiodącą rolę w zmaganiu się ze zmianami klimatycznymi
na szczeblu światowym i zobowiązać się do zmniejszenia swoich emisji o co najmniej 30%
do roku 2020, a do 2050 - co najmniej 60-80%, w porównaniu z rokiem 1990; jest
przekonany, Ŝe przyszły system powinien przewidywać szereg zobowiązań do roku 2050
zgodnie z celem długoterminowym, przy osiąganiu w kaŜdym pięcioletnim przedziale celów
średnioterminowych, a cele wiąŜące powinny być oparte na najnowszej wiedzy naukowej i
podlegać przeglądom w celu dostosowania ich do tej wiedzy;
6. w tym kontekście z zadowoleniem przyjmuje określony przez wyŜej wspomnianą Radę
Europejską z 8-9 marca 2007 r. cel UE polegający na zmniejszeniu do 2020 r. emisji gazów
cieplarnianych o 30% w porównaniu z 1990 r., o ile pozostałe kraje uprzemysłowione
zobowiąŜą się do porównywalnego ograniczenia emisji, a bardziej zaawansowane
gospodarczo kraje rozwijające się wniosą wkład odpowiadający ich odpowiedzialności i
moŜliwościom, oraz uznaje podjęte przez UE zobowiązanie do ograniczenia emisji gazów
cieplarnianych do 2020 r. o co najmniej 20% w porównaniu z 1990 r., niezaleŜnie od
zawarcia globalnej umowy odnoszącej się do okresu po 2012 r.;
7. podkreśla, Ŝe znaczne ograniczenie emisji CO2 moŜna osiągnąć jedynie poprzez działania
na skalę międzynarodową, w które zostaną zaangaŜowane podmioty odpowiedzialne za
największe ilości emisji w krajach uprzemysłowionych, a takŜe poprzez zapewnienie udziału
nowo uprzemysłowionych krajów;
8. uwaŜa, Ŝe kraje wschodzące powinny zobowiązać się do redukcji emisji odpowiadające]
etapowi ich rozwoju, emisjom per capita, potencjałowi ograniczenia emisji oraz
moŜliwościom technicznym i finansowym;
9. jest zdania, Ŝe UE i inne kraje uprzemysłowione powinny wspomóc kraje rozwijające się
w upowszechnianiu zrównowaŜonych i wydajnych technologii poprzez współfinansowanie, w
tym w ramach oficjalnej pomocy rozwojowej (ODA), oraz działania na rzecz budowania,
potencjału, tak aby najbardziej zaawansowane technicznie kraje rozwijające się mogły
rozpocząć zmniejszanie emisji lub intensywności zuŜycia węgla tak szybko, jak tylko
pozwala na to poziom ich rozwoju, najpóźniej w roku 2020;
10. przypomina, Ŝe w swoim niedawnym sprawozdaniu dla twórców polityki IPCC uznał
rolę energii jądrowej jako jednego z rozwiązań umoŜliwiających zmniejszenie emisji gazów
cieplarnianych; jest zdania, Ŝe w miarę moŜliwości zapotrzebowanie energetyczne powinno
być pokrywane przy uŜyciu wszystkich dostępnych źródeł niepowodujących emisji dwutlenku
węgla lub technologii powodujących niskie emisje, w tym energii jądrowej;
11.
podkreśla znaczenie przestrzegania i stosowania się do zasad naleŜytej polityki w
zakresie środowiska naturalnego w przypadku wszystkich przedsięwzięć UE dotyczących
udzielania państwom trzecim pomocy na rzecz rozwoju;
12. uwaŜa równieŜ za konieczne wspieranie wszelkich rozwiązań, które mogłyby pozwolić
osiągnąć cel zmniejszenia o 30% emisji gazów cieplarnianych do 2020 roku;
13. wyraŜa zaniepokojenie tempem wylesiania obszarów tropikalnych, za sprawą około 20%
światowych emisji gazów cieplarnianych, oraz jego niekorzystnym wpływem na
ogólnoświatową zdolność absorpcyjną naturalnych biotopów obniŜających zawartość
dwutlenku węgla i na róŜnorodność biologiczną, a takŜe na źródła utrzymania ubogich
społeczności, i z tego względu wzywa do skuteczniejszego praktycznego uwzględnienia
takich zachęt w procesie udzielania europejskiej i globalnej pomocy na rzecz rozwoju;
14. uwaŜa, Ŝe niezbędne będzie zawiązanie partnerstwa strategicznego z krajami, w których
skala problemu wylesiania obszarów tropikalnych jest największa; jest przekonany, Ŝe oparte
na faktycznych wynikach zachęty do unikania wylesiania muszą być częścią przyszłego
systemu klimatycznego;
15.
uwaŜa, Ŝe tego rodzaju zachęty będą musiały uwzględniać punkty odniesienia dla
poszczególnych krajów (z uwzględnieniem wcześniejszych działań) oraz Ŝe będą musiały im
towarzyszyć kryteria ekologiczne, przepisy dotyczące trwałego rozwoju oraz gwarancje
dobrego zarządzania; twierdzi, Ŝe tymczasowy charakter kredytów związanych z biotopami
obniŜającymi zawartość dwutlenku węgla oznacza, iŜ państwa muszą być odpowiedzialne za
ich trwałość, jeŜeli są one wykorzystywane do realizacji wiąŜących celów;
16. uwaŜa, Ŝe główne polityki ONZ w zakresie róŜnorodności biologicznej, pustynnienia i
zmian klimatycznych oraz związane z nimi trwające Konferencje Stron wymagają skutecznej
koordynacji, aby moŜna było osiągnąć wspólne cele; podkreśla zatem, Ŝe naleŜy unikać
sprzeczności we wdraŜaniu proponowanych środków łagodzących i działań
dostosowawczych, aby zapewnić ich koordynację i skuteczność;
17.
uwaŜa, Ŝe niezbędne jest międzynarodowe porozumienie ramowe oraz system
certyfikacji biopaliw, zapobiegające negatywnym skutkom dla środowiska naturalnego oraz
nadmiernym emisjom CO2, na przykład na skutek wylesiania oraz wypalania torfowisk; w
tym kontekście uwaŜa badania, rozwój i wspieranie biopaliw drugiej generacji za konieczne;
18.
podkreśla moralny obowiązek krajów uprzemysłowionych do zapewnienia
zwiększonego wsparcia finansowego oraz wsparcia w zakresie budowania potencjału w celu
zmniejszania ryzyka i dostosowania do zmian klimatycznych w przewidywalny i spójny
sposób w naraŜonych na nie krajach o niskim przychodzie; w szczególności wzywa do
wzmocnienia istniejących funduszy na mocy Ramowej konwencji Narodów Zjednoczonych w
sprawie zmian klimatu, takich jak Fundusz na rzecz Przystosowania, Fundusz na rzecz
Krajów Najsłabiej Rozwiniętych, Fundusz Specjalny na rzecz Zapobiegania Zmianom
Klimatycznym (SCCF) oraz strategiczny priorytet na rzecz przystosowania (SPA) w ramach
GEF;
19. ponownie potwierdza swoje wsparcie dla dalszego stosowania mechanizmów czystego
rozwoju jako środków słuŜących rozwojowi technologii sprzyjających środowisku; podkreśla,
Ŝe naleŜy jak najszybciej stworzyć warunki kontynuowania i dalszego rozwoju mechanizmu
czystego rozwoju po 2012 r.; podkreśla konieczność poprawy skuteczności poprzez bardziej
rygorystyczne kryteria trwałego rozwoju, lepsze zarządzenie, uproszczenie procedur
administracyjnych i ewentualne działania na rzecz stworzenia sektorowego mechanizmu
czystego rozwoju; podkreśla jednak, Ŝe jako mechanizm wyrównawczy jest to rozwiązanie
zaledwie tymczasowe, a celem powinno być nadal ustanowienie światowego rynku emisji
dwutlenku węgla opartego na sprawiedliwym i proporcjonalnym przydziale kwot emisji;
podtrzymuje ustalone w ramach protokołu z Kioto zasady, zgodnie z którymi stosowanie
elastycznych mechanizmów musi mieć charakter uzupełniający względem ograniczeń
krajowych;
20. wzywa Komisję, aby w celu ulepszenia mechanizmu czystego rozwoju (CDM) w ramach
przeglądu systemu handlu uprawnieniami do emisji Unii Europejskiej dokonała zwrotu w
zakresie oceny kredytów emisji pochodzących z projektów zalesiania i ponownego zalesiania
oraz projektów słuŜących zrównowaŜonej gospodarce leśnej;
21. ponownie wzywa do włączenia emisji pochodzących z lotnictwa i transportu morskiego
do międzynarodowych zobowiązań dotyczących ograniczenia emisji gazów cieplarnianych w
okresie po 2012 r.;
22. wyraŜa ubolewanie, Ŝe Organizacja Międzynarodowego Lotnictwa Cywilnego (ICAO)
nie była przygotowana na znalezienie jakiegokolwiek instrumentu prawnego ograniczającego
emisje gazów cieplarnianych z lotnictwa, chociaŜ zadanie takie postawiono ICAO juŜ ponad
l O lat temu;
23. wyraŜa zaniepokojenie w związku z faktem, Ŝe rosnąca część zasobów na Ziemi jest
wykorzystywana do celów hodowli Ŝywego inwentarza; przypomina raport FAO z listopada
2006 r. zatytułowany "Livestock's Long Shadow", w którym oszacowano, Ŝe przemysł
mięsny i hodowla Ŝywego inwentarza powoduje 18% całkowitej emisji gazów cieplarnianych;
podkreśla potrzebę zawarcia międzynarodowej umowy w sprawie klimatu po 2012 r., w
której zawarte zostaną ramy zrównowaŜonej produkcji zwierzęcej;
24. proponuje zbadanie moŜliwości zlikwidowania składowisk odpadów, odpowiedzialnych
za roczną emisję w skali globalnej aŜ do 60 min ton metanu, i wykorzystania ich do produkcji
energii, aby ograniczyć zmiany klimatyczne i zagroŜenia dla zdrowia ludzkiego;
25. dostrzega moŜliwości płynące z walki ze zmianami klimatycznymi, która moŜe wymusić
rozwój technologiczny oraz powstanie społeczeństw o bardziej zrównowaŜonym charakterze;
mając na uwadze, Ŝe polityka mająca na celu odejście od gospodarki opartej na węglu
przyniesie znaczne korzyści gospodarcze, takie jak efektywność energetyczna, odnawialne
źródła energii, dzielenie się technologiami, wychwytywanie i składowanie produktów
spalania węgla itp.; wzywa do dalszych wysiłków ze strony państw członkowskich na rzecz
wspierania tego rodzaju inwestycji i stwarzania zachęt podatkowych z myślą o badaniach
naukowych nad czystymi technologiami;
26. uwaŜa, Ŝe wprowadzanie na rynek czystych technologii napotyka takie bariery, jak
dotacje do paliw kopalnych, cła przywozowe oraz brak bazy naukowej; wzywa do
rozstrzygających wysiłków w ramach konwencji o zmianach klimatycznych i protokołu z
Kioto w celu usunięcia tych barier oraz ustanowienia pozytywnych zachęt do inwestowania w
zrównowaŜone technologie, a takŜe w celu wykorzystania w większym stopniu modeli zachęt
dla przedsiębiorstw, a zwłaszcza silnych i szeroko zakrojonych partnerstw między krajami
uprzemysłowionymi i krajami o gospodarkach wschodzących;
27. utrzymuje, Ŝe obniŜenie globalnych emisji nie moŜe prowadzić do innych zagroŜeń,
takich jak rozprzestrzenianie broni jądrowej lub terroryzm; dlatego jest przekonany, Ŝe
energia jądrowa powinna pozostać wykluczona z mechanizmu czystego rozwoju (CDM) i
wspólnych wdroŜeń (JI) czy innych mechanizmów mających na celu wynagradzanie za
obniŜenie emisji w krajach rozwijających się;
28. uznaje fakt, Ŝe opłaty licencyjne z tytułu praw własności intelektualnej (IPR) w obszarze
czystych technologii mogą stanowić przeszkodę dla przepływu tych technologii do krajów
rozwijających się; podkreśla, Ŝe umowa dotycząca okresu po 2012 r. musi zawierać ramy
odnoszące się do partnerstw IPR między krajami uprzemysłowionymi i rozwijającymi się,
aby zapewnić alternatywne środki kompensacji posiadaczom praw własności intelektualnej i
w ten sposób zagwarantować przestrzeganie praw własności, a jednocześnie ułatwić przepływ
technologii;
29. przyznaje, Ŝe róŜnice cenowe wynikające z rozbieŜnych narodowych zobowiązań wobec
zmian klimatycznych mogą spowodować zakłócenia konkurencji, w tym takŜe dla MSP;
wzywa Komisję do powaŜnego zajęcia się tym problemem, konkretnie poprzez rozwijanie
instrumentów zwiększających stopień spójności pomiędzy celami związanymi z ochroną
środowiska naturalnego a przepisami WTO; przyznaje, Ŝe z myślą o zrównowaŜeniu róŜnic
między partnerami handlowymi ustanowienie wiąŜących międzynarodowych punktów
odniesienia i zobowiązań dla wszystkich zagroŜonych konkurencją sektorach gospodarki
byłoby bardziej wskazane niŜ ewentualne przyjęcie granicznych środków dostosowawczych;
30. wobec braku skutecznego światowego systemu handlu emisjami CO2 popiera cele
sektorowe dla dziedzin gospodarki o duŜym zuŜyciu energii w krajach nieposiadających
wiąŜących zobowiązań w zakresie ograniczania emisji, jako uzupełnienie wiąŜących celów w
zakresie emisji dla krajów uprzemysłowionych w powiązaniu ze zobowiązaniami w zakresie
transferu technologii; uwaŜa, Ŝe tego rodzaju cele lub punkty odniesienia są szczególnie
istotne dla sektorów o duŜym zuŜyciu energii, które konkurują na światowym rynku (branŜa
stalowa, papiernicza i cementowa) i mogłyby być pierwszym krokiem do zrównowaŜenia
róŜnic między partnerami handlowymi;
31. zobowiązuje swojego Przewodniczącego do przekazania mniejszej rezolucji Radzie,
Komisji, rządom i parlamentom państw członkowskich oraz sekretariatowi Ramowej
konwencji ONZ w sprawie zmian klimatu z wnioskiem o rozpowszechnienie jej wśród
wszystkich umawiających się stron spoza UE i wśród wszystkich obserwatorów konwencji.
(1)
Dz.U. C 280 E z 18.11.2006, str. 120.
(2)
Dz.U. C 287 E z 24.11.2006, str. 182.
(3)
Dz.U. C 303 E z 13.12.2006, str. 119.
(4)
Teksty przyjęte , P6_TA(2007)0038.
Ostatnia aktualizacja: 16 listopada 2007
i
12 Świat
Czwartek 13 grudnia 2007 . Gazeta Wyborcza. www.gazetawyborcza.pl
Na Bali gorące targi o klimat i rozwój
- W 2010 r. ponad 50 min ludzi będzie musiało uciekać z miejsca, gdzie mieszka, tylko z powodu zmiany
klimatu - ostrzegał wczoraj podczas klimatycznego szczytu Yvo de Boer z ONZ
MACIEJ KUŹMICZ, MARIA KRUCZKOWSKA
••
- Susze, pustynnienie, walka o wodę
i energię - to wszystko moŜe doprowadzić do napięć etnicznych i wojen.
Dlatego musimy powstrzymać globalne ocieplenie - mówił de Boer, szef
agencji klimatycznej ONZ, która organizuj e konferencję na indonezyjskiej wyspie Bali.
Negocjatorzy, którzy dyskutują
w 30-stopniowym upale o tym, jak
poradzić sobie z globalnym ociepleniem, walczą nie tylko o ocalenie topniejących lodowcowi polarnych niedźwiedzi. To sporo rozwój - wjaMchwarunkach będą mogły rosnąć państwa
zamoŜne, ubogie i rozwijające się. - To
równie waŜny aspekt jak kwestie środowiskowe - mówił de Boer.
Po pierwsze, zmiany klimatyczne
wpłyną na los krajów najniŜej połoŜonych. Dziś nie tylko wyspiarskie
państewka takie jak Malediwy doma-
gają się, by powstrzymać podnoszenie
poziomu mórz. To zagroŜenie takŜe dla
tempa rozwoju ubogich, ale ludnych
kraj ów jak Bangladesz, co roku dewastowany przez powodzie i cyklony. Czerwony KrzyŜ alarmuje, Ŝe z powodu ocieplenia klimatu w tym roku było juŜ na
świecie ponad 400 klęsk naturalnych
- dwa razy więcej niŜ w 1990 r.!
Po drugie, targi o to, kto i o ile
zmniejszy emisję gazów cieplarnianych, to w rzeczywistości ustalanie,
które państwabędą musiały najszybciej ograniczyć zuŜycie ropy czy gazu
i przestawić się na czyste, droŜsze technologie. To potęŜne koszty dla firm
i zmniejszenie zysków sektorów paliwowego czy motoryzacyjnego. KaŜdy
punkt procentowy obniŜenia emisji
oznacza miliardy dolarów, które trzeba wydać na ochronę środowiska.
Dlatego na Bali ministrowie z blisko
190 państw mająpostanowićjakbędzie
wyglądała walka z globalnym ocieple-
niem. Do piątku naszkicują plan negocjacji nowego traktatu. Ten poprzedni
z Kioto wygasa w 2012 r. Nowa umowa
moŜe powstać do końca 2009 r.
Czwartek i piątek będą kluczowe.
Ministrowie zdecydują, czy będą rozmawiać juŜ o konkretnej redukcji emisji gazów (aŜ o 25-40 proc. do 2020 r.),
czy nie. Pierwszą opcję popierają UE
i część państw rozwijających się, drugą - USA, Kanada i Japonia.
- Niepotrzebny nam papier, w którym zapiszemy: „OK, spotkamy się za
rok i podyskutujemy". Jak moŜemy
ustalić treść traktatu bez konkretnych
liczb? - pytał w środę Sigmar Gabriel,
niemiecki minister ochrony środowiska.
Podsekretarz stanu USA Paula Dobriansky ripostowała: nie chcemy wpisywać liczb, by nie przesądzać wyników negocjacji. Amerykanie czy Japończycy nie chcą konkretów, bo jeśli
raz obiecają redukcję, to nie będą się
mogli z tego wycofać.
Amerykanie sąjednak na Bali w defensywie. śądają, by regulacjom klimatycznym zostały poddane teŜ państwa rozwijające się. Przede wszystkim te, które trują najbardziej, czyli
Chiny i Indie.
Chiny są kluczowe w walce z efektem cieplarnianym. TuŜ przed Bali
Międzynarodowa Agencja Energii
ogłosiła, Ŝe prześcigną one USA pod
względem emisji dwutlenku węgla nie
w 2010 r., ale... juŜ w tym roku!
Na mocy protokołu z Kioto państwa zamoŜne muszą zmniejszyć emisję gazów cieplarnianych; państwa rozwijające się -jak Chiny czy Indie - nie
podlegają takim ograniczeniom. Kiedy negocjowano dokument, jeszcze
nie zaliczały się do pierwszej ligi globalnych trucicieli i nie miały pieniędzy na „czyste" technologie.
Chińczycy, którzy mieli na Bali zebrać baty za nieodpowiedzialny rozwój gospodarki, radzą sobie jednak
nadspodziewanie dobrze. Chwalą ich
ekolodzy, ONZ i UE. Za co? Mówią to,
co Zachód chce usłyszeć. Przestały
twierdzić, Ŝe ocieplenie to tylko problem bogatych, ale przypominają, Ŝe
priorytetem Chin jest rozwój i walka
z biedą oraz Ŝe w przeliczeniu na głowę mieszkańca ich emisje są nadal niewielkie.
Chiny obiecują teŜ ograniczenie
energochłonności gospodarki. To konieczne, bo Ŝeby wyprodukować cokolwiek w chińskiej fabryce, trzeba dziś
zuŜyć ponad 68 razy więcej energii niŜ
w przypadku tego samego produktu
powstającego w Japonii! Chcą tego dokonać, modernizując i importując technologie. Do 2010 r. zuŜycie energii
w Chinach ma spaść o 20 proc., zamknięte mają być najbrudniejsze elektrociepłownie.
Zachód chce w to wierzyć, bo zakłada, Ŝe w kraju rządzonym Ŝelazną
ręką za słowami pójdą czyny, o
ZAŁĄCZNIK 19
Świat będzie negocjował
nowy traktat klimatyczny
®* Szczyt klimatyczny na Bali miał
dramatyczną końcówkę - wyczerpany całonocnymi negocjacjami szef
klimatycznego panelu ONZ na sobotniej konferencji prasowej rozpłakał
się ze zmęczenia.
A jednak przedstawiciele blisko
200 państw osiągnęli (D, co jeszcze niedawno było trudne do pomyślenia
- zgodzili się, Ŝe do 2009 r. powinni wynegocjować globalne porozumienie,
które zmusi państwa zatruwające atmosferę do zmniejszenia emisji gazów cieplarnianych. Protokół z Kioto,
który dziś ogranicza emisje państw
zamoŜnych, wygasajuŜw2012 r.
Nowy dokument ma uratować
świat przed katastrofą klimatyczną:
dzięki zmniejszeniu emisji gazów cieplarnianych do atmosfery (przede
wszystkim dwutlenku węgla) powinno spaść tempo topnienia lodowców,
zalewanie najniŜej połoŜonych terenów i wysp.
Na Bali zapadły trzy decyzje kluczowe dla nowego traktatu. Od początku przyszłego roku rozpoczynają się negocjacje o tym, jak państwa
mają zmniejszać emisję gazów cieplarnianych do atmosfery. Rozmowy mają zakończyć się w 2009 r.
w Kopenhadze, a zmniejszenie zatrucia atmosfery obejmie zarówno
państwa zamoŜne, jak i rozwijające
się. Bogaci (USA, państwa UE, Japonia, Kanada) mają pomóc w obniŜaniu emisji, przekazując nowoczesne
technologie krajom, które dopiero
się rozwijają (np. Chiny, Indie, Brazylia). W porozumieniu jest teŜ obietnica współpracy przy zatrzymaniu
wycinania lasów tropikalnych.
- Jestem głęboko wdzięczny państwom, które pokazały skłonność do
kompromisu - mówił szczęśliwy se-
kretarz generalny ONZ Bań Ki-Moon.
Miał za co dziękować: bardzo niewiele brakowało, by delegaci wyjechali
z Bali z niczym.
USA, Kanada i Japonia domagały
się, by nowi wielcy truciciele (Chiny,
Indie) teŜ podlegały ostrym ograniczeniom w emisji i nie chciały, by na
Bali zapadły konkretne postanowienia, o ile spadnie emisja gazów cieplarnianych. UE Ŝądała, by najbogatsze
państwa zmniejszyły do 2020 r. swoje emisje o 25-40 proc.
- Takaredukcjajest niezbędna, jeśli
nie chcemy za 20 lat oglądać lodowców
tylko na obrazkach w ksiąŜkach - mówił niemiecki minister środowiska Sigmar Gabriel. Niemcy chcą być liderem
środowiskowych przemian. Berlinjednostronnie zobowiązał się, Ŝe zmniejszy swoje emisje o 40 proc. do 2020 r.
Ale Unii nie udało się obronić tego
stanowiska; zresztą sam Bań Ki-Moon
ostrzegał, Ŝe jest zbyt ambitne. Dzię-łti temu Amerykanie i pozostałe państwa rozwinięte w ogóle zgodziły się
na rozpoczęcie negocjacji.
Organizacje pozarządowe sąjednak rozczarowane. - Wynik negocj acji
jest pewnym krokiem naprzód, ale nieporównywalnie mniejszym niŜ ten,
który według naukowców trzeba uczynić, by rzeczywiście podjąć próbę zatrzymania zmian klimatu - mówi Magdalena Zowsik, koordynatorka kampanii klimatycznej Greenpeace, która obserwowała szczyt na Bali.
Teraz negocjatorów czeka Ŝmudne liczenie, kto i o ile zmniejszy emisje. Kolejny szczyt o globalnym ociepleniu odbędzie się za rok w Poznaniu. Będzie bardzo trudny- to tam będą uzgadniane konkretne postanowienia traktatu klimatycznego, o
MACIEJ KUŹMICZ
ZAŁĄCZNIK 20
l
10 Świat
Sobota-niedziela 15-16 grudnia 2007 , Gazeta Wyborcza. www.gazetawyborcza.pl
USA kontra Europa na Bali
Państwa rozwijające się i najbogatsze całą noc ratowały
porozumienie o tym, jak walczyć z globalnym ociepleniem
>
•*
- Idzie nam świetnie, jesteśmy spokojni o wynik rozmów - uspokajał
w piątek Yyo de Boer z ONZ, który
szefuje specjalnemu panelowi ds. klimatycznych. Jo pod egidą ONZ od
blisko dwóch tygodni politycy i naukowcy z prawie 190 państw deba-j
tują na Bali nad nowym globalnymi
traktatem o ochronie środowiska. W
Ma on ograniczyć emisję gazów cieplarnianych do atmosfery, tak by
wzrost temperatury na świecie nie
spowodował klęsk Ŝywiołowych.
Ale wczoraj porozumienia na Bali wciąŜ nie było. Zapadła decyzja
0 przedłuŜeniu szczytu i nikt nie wiedział, czy USA, Unia Europejska
1
państwa rozwijające się
dojdą do
porozumienia, jak negocjować obni
Ŝenie emisji. Oczekiwano sekretarza
generalnego ONZ Bań Ki-Moona,
który miał przylecieć w sobotę rano.
UE i państwa rozwijające się domagały się, Ŝeby w traktacie znalazł
się zapis o tym, Ŝe państwa zamoŜne zmniejszą emisję gazów cieplarnianych.o 25-40 proc. do 2020 r.
Sprzeciwiały się temu USA, które jako jedyne państwo zamoŜne nie ratyfikowało tzw. protokołu z Kioto nakładającego na nie konieczność
zmniejszenia emisji.
Amerykańskie lobby przemysłowe przestrzega, Ŝe takie cięcia spowodują koszty, a co za tym idzie - poMACIEJ KUŹMICZ
Ekoiodzy demonstrowali przed budynkiem, w którym trwała konferencja na Bali
detną gospodarkę. Ponadto USA Ŝą- cji na Bali. - Tutaj dopiero zaczynadały na Bali, by Chiny, które juŜ wysu- my rozmowy o zmniejszeniu emisji.
wają się na pozycję największego tru- Nie moŜemy na początku negocjacji]j
ciciela rta świecie, równieŜ ponosiły wpisywać konkretnych liczb - wyjaś
koszty walM z globalnym ociepleniem. - nią ambasador Gray.
Chcemy, Ŝeby wśród państw, które Późnym wieczorem pojawiły się
muszą zmniejszać zatrucie atmosfery, nieoficjalne przecieki, Ŝe Europejczyznalazły się równieŜ państwa cy ulegli naciskom Amerykanów i zgorozwijające się. Inaczej walka z glo- dzili się na usunięcie z traktatu konbalnym ociepleniem nie ma sensu - kretnych liczb. Ale do porozumienia
mówił „Gazecie" C. Boyden Gray, nie doszło. Nad ranem, po 11 godzinach
ambasador USA przy Unii Europej- rozmów, delegaci poszli spać. Dziś neskiej, członek amerykańskiej delega- gocjacje mają być wznowione. ©
Abbildung 4: Uberblick uber die Moglichkeiten der geologischen Speicherung
von CO2: (1) Einlagerung in erschopfte 01- und Gas-Felder, (2) verstarkte Ausforderung von 01- und Gasfeldern (EOR), (3) Salzstocke an Land (3a) und auf
See (3b), und (4) Speicherung in Kohleflozen Ŝur Steigerung der Flózgasausbeute. (Quelle: IPCC 2005)
ZAŁĄCZNIK 22
CIRCULATION
ZAŁĄCZNIK 23
LCP LARGE COMBUSTION PLANTS
CO2 CARBON DIOXID
S
SYNTHEZIS
SF
SYNTHETIC FUELS
Instytut Energii Atomowej
gabinet Dyrektora 05400 ŚWIERK
Uniwersytet im. A. Mickiewicza
Zakład Kinetyki i Katalizy
Gabinet Kierownika ul.
Grunwaldzka 6 60-780
POZNAŃ
Politechnika Gdańska
Katedra Technologii Chemicznej
Gabinet Kierownika
ul. G. Narutowicza 11/12
80-952 GDAŃSK
istytut Fizyki Plazmy a
Laserowej Mikrosyntezy
i. Sylwestra Kaliskiego
gabinet Dyrektora
ii. Hery 23, skr. poczt. 49
JO-908 WARSZAWA
Zakład Magnetochemii Gabinet
Kierownika ul. Grunwaldzka 6
60-780 POZNAŃ
Międzyuczelniane Laboratorium
Magnetycznego Rezonansu
Jądrowego
Gabinet Kierownika
80-952 GDAŃSK
Uniwersytet Gdański
'Catedra Chemii Organicznej
jabinet Kierownika "ul.
Jana Sobieskiego 18/19
10-952 GDAŃSK
Zakład Technologii Chemicznej
POZNAŃ
Politechnika Śląska
Katedra Technologii Chemicznej
Organicznej i Petrochemii
Gabinet Kierownika
ul. Bolesława Krzywoustego 4
44-100 GLIWICE
Jniwersytet Gdański
^Katedra Chemii Fizycznej
Gabinet Kierownika l. Jana
Sobieskiego 18/19 iO-952
GDAŃSK
Pracownia Adsorpcji i Katalizy
w Ochronie Środowiska
POZNAŃ
Politechnika Śląska
Instytut Techniki Cieplnej
Konarskiego 22 44-100
GLIWICE
Uniwersytet Śląski
istytut Fizyki
Gabinet Dyrektora
Uniwersytecka 4
TO-007 KATOWICE
Uniwersytet Mikołaja Kopernika
Wydział Chemii Gabinet
Dziekana ul. Gagarina 7 87-100
TORUŃ
Politechnika Warszawska
Zakład Katalizy Homogennej
i Chemii Metaloorganicznej
Gabinet Kierownika ul. S.
Noakowskiego 3 00-664
WARSZAWA
Iniwersytet Łódzki
Wydział Fizyki i Chemii
gabinet Dziekana ul.
Pomorska 149/153
3-236 ŁÓDŹ
Uniwersytet Warszawski
Wydział Chemii Gabinet
Dziekana ul. L. Pasteura
1 02-093 WARSZAWA
Zakład Katalizy i Technologii
Organicznej Gabinet
Kierownika ul. S.
Noakowskiego 3 00-664
WARSZAWA
Katedra InŜynierii Chemicznej
i Procesowej
Gabinet Kierownika
80-952 GDAŃSK
Wydział Fizyki Gabinet
Dziekana ul. Koszykowa 75
00-662 WARSZAWA
Iniwersytet im. A. Mickiewicza
£akład Katalizy Heterogenicznej
labinet Kierownika J.
Grunwaldzka 6 D-780 POZNAŃ
ôlitechnika Wrocławska istytut
Chemii Fizycznej TTeoretycznej
Gabinet Kierownika WybrzeŜe S.
Wyspiańskiego 27 10-370
WROCŁAW
Politechnika Wrocławska Zakład
Chemii i Technologii Paliw
Gabinet Kierownika Ul. Gdańska
7/9 50-344 WROCŁAW
ZAŁĄCZNIK 24
mj.
Warszawska 24
"31-155 KRAKÓW
Instytut Chemii Fizycznej PAN
Gabinet Dyrektora ul.
Kasprzaka 44/52 01-224
WARSZAWA
Międzynaro
Silnych Pól
Niskich Tem
Gabinet Dy
Gajowiska 9
WROCŁAW
)litechnika Śląska
atedra InŜynierii Chemicznej i
rocesowej Jabinet Kierownika
i\. Ks. M. Trzody 7
4-100 GLIWICE
Instytut Chemii Organicznej PAN
Gabinet Dyrektora ul. Kasprzaka
44/52 01-224 WARSZAWA
Instytut Che
Węgla
Gabinet Dy
ul. Zamkow
Dlitechnika Śląska
Katedra Energetyki Procesowej
abinet Kierownika
l. Z. Krasińskiego 8
Instytut Fizyki PAN
Gabinet Dyrektora
ul. Lotników 32/46
02-668 WARSZAWA
Instytut Che
im. prof. Ign
Gabinet Dy
Rydygiera 8
WARSZAW
Instytut Fizyki Molekularnej PAN
Gabinet Dyrektora ul.
Smoluchowskiego 17 60-179
POZNAŃ
Instytut Cię
Organiczne
Gabinet Dyr
ul. Energety
Politechnika Krakowska
listytut InŜ. Chemicznej
i Chemii Fizycznej
sabinet Dyrektora
J. Warszawska 24
1-155 KRAKÓW
41-803 ZAB
"6-019 KATOWICE
olitechnika Opolska
atedra Techniki Cieplnej
kparatury Przemysłowej
abinet Kierownika S.
Mikołajczyka 5 5-217
OPOLE
47-225 KĘD
Strona l z l
ITER
News
7 February 2007
What is ITER?
Progress on ITER
International School
News page »
ITER is a joint International research and development project
aims to demonstrate the scientific and technical feasibility of fi
power. The partners in the project - the ITER Parties - arę the
European Union (represented by EURATOM), Japan, the Peopk
Republic of China, India, the Republic of Korea, the Russian
Federation and the USA. ITER will be constructed in Europę, at
Cadarache in the South of France.
5 February 2007
Broader Approach
agreement between
EU and Japan signed
News page »
29 Jartuary 2007
Preparations ITER
Site have started
News page »
12 Decernber 2006
ITER Organization
looking for staff; 52
jobs opened
Recruitment page »
What is fusion?
Fusion is the energy source of the
suń and the stars. On earth,
fusion research is aimed at
demonstrating that this energy
source can be used to produce
electricity in a safe and
environmentally benign way, with
abundant fuel resources, to meet
the needs of a growing world
population.
21 November 2006
ITER Agreement
signed in Paris News
page »
The ITER device
ZAŁĄCZNIK 25
http; //www, iter, org/a/home.htm
2007-02-22
dem kosztów będzie to
a po międzynarodowej
kosmicznej inwestycja
dziejach ludzkości. I zaększa w historii Europy.
talny reaktor o nazwie
od angjnternational
arExpenmental heaćT
ołudniu Francji, w i!a50 km od Marsylii, a
Europejskiej wyłoŜą pod euro, jakie wstępnie
o na budowę i eksploatację urządzenia.
ę reaktora uzgodniono
ednak trzeba było jeszwestie finansowe i prawŜliwą sprawę własnonej nowatorskich rozDziś w Brukseli największe kraje świata podpiszą przełomowe
logicznych zastosowaporozumienie o budowie gigantycznego reaktora termojądrowego
zeniu, przeprowadzić
ołeczne, dogadać się
o, kto będzie kierował
eaktorze.
awicielem Unii Euoje podpisy pod umoach negocjacji złoŜą
prezentantiRosji, USA
yckich: Japonii, Chin,
iowej oraz Indii"! 'leń
piero kilka miesięcy teęć uczestnictwa w tereksperymencie, który
edzie - otworzy drogę
nia wszystkich potrzeb
h świata przez setki lat.
dołoŜy się więcej niŜ co
aniec Ziemi, w tym
odatnik. Zatem my takego współwłaścicielaa dr hab. Andrzej Gałtor naukowy Instytutu
y i Laserowej Mikroarszawie. Od zeszłego
je on jako szef polskiej
ratom udział naszych
w europejskich badakojowym wykorzystatermojądrowej. Wiolska przystąpiła do Euorozumienia Rozwoju
j (EFDA), organizacji,
pie patronuje budowie
adarache. Podjej egidą Wnętrze reaktora termojądrowego JET w
iększy obecnie na świe- Wielkiej Brytanii, obecnie największego
mojądrowy JET w Cul- wiem dzięki temu, Ŝe w jej wnętrzu goiu Anglii, sjdzie testu- tuje się gorąca plazma złoŜonazjąder potrafią zbudować reaktora, który ro- brzymich temperatur, byje zmusić
wodoru - najlŜejszego pierwiastka w na- biłby to samo co Słońce, czyli stale do połączenia.
turze. Łączą się one ze sobą pod wpły- podgrzewał gęstą plazmę, pozyskuPierścień pełen energii
wem wysokich temperatur sięgających jąc z niej energię. Obecnie działające
ITER ma być pierwszym w historii
urządzenia mogą pracować najwyŜej
reaktora
potrzeba mnóstwa energii, d
sowe reaktory termojądrow
jej konsumowały, niŜ dostarc
bardziej wydajny JET odd
dwie trzecie energii, którą d
ITER ma to zmienić. W
czeń fizyków będzie wystarc
Ŝy, aby stać się producente
netto. Jego moc wyniesie 5
watów. W pierścieniowej ko
aktora będą się ze sobą łąc
deuteru i trytu - dwóch rza
topów wodoru. - Z takiej
uwalnia się najwięcej energ
teŜ zderzać ze sobą jądra zwy
doru czy tylko jądra deuteru
dy zysk energetyczny jest d
szy ł budowa elektrowni prz
opłacalna - wyjaśnia Gałkow
O ile deuter moŜna łatwo
ze zwykłej wody, o tyle z tr
ryjest izotopem nietrwałym
ty. Wytwarza się go w niek
dycyjnych reaktorach z litu
szego ziemskiego metal
w przypadku elektrowni te
wej, która pracuje na okrąg
wy trytu z zewnątrz nie wcho
Dlatego ITER musi go sam w
Będzie więc dość niezwyk
dzeniem. Wyprodukuje nie
gię, ale takŜe część paliwa d
Dziesięć lat c
Najpierwjednak fizyków c
stwo pracy, a przedtem - d
czekania, aŜ ITER będzi
do pracy. Podpisywane dz
mienie zakłada bowiem, Ŝe b
aktora w Cadarache ruszy
na początku 2007 r. i zakończ
gu 10 lat.
Na razie tam, gdzie ma sta
perymentalne urządzenie, r
gajnik. Przeciwnicy reaktor
nie brakuje, powiedzieliby z
cała inicjatywa jest jeszcze
Zdaniem krytyków przeszkó
dzedozbudowaniapierwsze
cyjnej elektrowni termojąd
tak duŜo, 26 cel lei" rngay ni
"osiągnięty. Skończy się na ry
ni otrzymają wyjątkowo koszt
bawkę do prowadzenia eksp
które zapewne dostarczą sp
wiedzy, lecz nie będą miał
znaczenia praktycznego. *"
Gałkowski jest innego z
miast słowa „problemy" w
1876 3 Energy-Related Catalysis
226. Coteron, A., Hayhurst, A. N., Chem. Eng. Sci. 1994, 49,
209.
227. Malinoyskaya, O. A., Rozovskii, A. Ya., Zolotarski, I. A.,
Lender, Yu. V., Matros, Yu. Sh., Lin, G. I., Dubovich, G.
V., Popova, N. A., Savostiaa, N. V., Reac. Kinet. Katal.
Lett. 1987, 34, 87.
228. Skrzypek, J., Grzesik, M., Szopa, R., Chem. Eng. Sci. 1985,
40,671.
229. Ovesen, C. V., Clausen, B. S., Schi0tz, J., Stoltze, P.,
Tops0e, H., N0rskov, J. K., unpublished results.
230. Rasmussen, P. B., Holmblad, P. M., Askgaard, T. S., Ovesen, C. V., Stoltze, P., N0rskov, J. K., Chorkendorff, L,
Catal. Lett. 1994, 26, 373.
231. van Herwijnen, T., de Jong, W. A., J. Catal. 1980, 63, 83.
232. van Herwijnen, T., Guczalski, R. T., de Jong, W. A., /.
Catal. 1980, 63, 94.
233. Yaling, Z., Binghen, Z., Dingye, F., Peifang, Y., /. Chem.
Ind. Eng. 1989, 4, 258.
234. Brown, D. M. in Proc. 8th ISCRE (Edinburgh), 1984,
p. 699.
235. Lee, S., Berty, J. M., Greene, H. L., Desirazu, S., Ko, M.,
Parameswaran, V. R., Savant, A., Proc. 9th Ann. EPRI
Contractors Conf.***, 1984, Vol. 15, p. 1.
236. Weimer, R. F., Terry, D. M., Stepanoff, P. in AIChE. Ann.
Meeting, New York, 1987.
237. Wedel, W., Ledakowicz, S., Deckwer, W. D., Chem. Eng.
Sci. 1988, 43, 2169.
238. Ledakowicz, S., Stelmachowski, M., Chacuk, A., Deckwer,
W. D., Chem. Eng. Progr. 1992, 31, 213.
239. Graaf, G. H., Winkelman, J. G.' H., Stamhuis, J. H., Beenackers, A. A. C. M., Chem. Eng. Sci. 1988, 43, 2161.
240. Rostrup-Nielsen, J. R., Dybkjasr, L, Christiansen, L. J. in
Chemical Reactor Technology for Environmentally Safe Reactors and Products (Ed.: de Łasa, H. J,), Kluwer Academic
Press, Dordrecht, 1993, p. 249.
241. Rostrup-Nielsen, J. R., Catal. Today 1993, 19, 305.
242. Christensen, T. S., Primdahl, I. L, Hydrocarbon Process.
1994, 3, 39.
243. Hansen, J. B., Christiansen, H., H0jlund Nielsen, P. E.,
Rudbeck, P. in EPRI Coal Gasification Conference, October, 1993.
244. Holm-Larsen, H. in Asia Nitrogen Conf., Bali, Indonesia,
1994.
245. Cohen, L. H., Muller, H. L, Oil Gaś J. 1985, l, 119.
246.Dybkjaer, I., Hansen, J. B., 4th Int. Natural Gaś Conv.
. Conf., Kurger Park, South Africa, 1995,
247. Macnaughton, N. J., Pinto, A., Rogerson, P. L, Energy
Progress, 1984, 4, 232.
248. S0gaard-Andersen, P., Jonsdóttir, J., Diekmann, E. J.,
World Methanol Conf., MWłte Carlo, Monaco, 1992.
249. Supp, E., Hydrocarbon Process. 1981, 3, 71.
250. Holm-Larsen, H., World Methanol Conf, Geneva, Switzerland, 1994.
251. Lahne, U., LohmuUer, R., Chem. Ing. Tech. 1986, 58, 212.
252. Anon., Chemie-Technik, 1986, 75, 66.
253. Makihara, H., Niwa, K., Nagai, H., Morita, K., Horizoe,
H., Kobayashi, K., Kuwada, C., Energy Progress 1987, 7,
51.
254. Supp, E., How to Produce Methanol from Coal, Springer
Yerlag, Berlin, 1990.
255. Le Blanc, J. R., Rovner, J. M., Hydrocarbon Process. 1990,
3,51.
256. Hartig, T., Keil, J., Ind. Eng. Chem. Res. 1993, 32, 424.
257. Dry, R. J., Ind. Eng. Chem. Res. 1988, 27, 616.
258. Pass, G., Holzhauser, C., Akgerman, A., Anthony, R. G.,
AIChE J. 1990,5(5, 1054.
259. Galtier, P., Forestiere, A., Trambouze, P., Chem. Eng. Sci.
1986, 4, 973.
260. Cybulski, A., Edvinson, R., Irandout, S., Andersson, B.,
Chem. Eng. Sci. 1993, 48, 3463.
261. Bonell, L. W., Weiner, R. F. in AlChE Ann. Meeting, San
Fransisco, CA, 1984.
262. Studer, D. W., Henderson, J. L., Hsiung, T. H., Brown,
D. M. in EPRI 14th Ann. Conf. on Fuel Science and Conversion, Pało Alto, CA, 1989.
263. Ledakowicz, S., Li-Kang, F., Kotowski, W., Deckwer,
W. D., Erdoel Kohle Erdgas Petrochemie, 1984, 37, 462.
264. Kafarov, V. V., Ivanov, V. A., Brodski, S. Ya., Leoncw,
V. E., Theor. Found. Chem. Technol. 1983, 16, 437.
265. Air Products Liąuid-Phase Methanol, Process Development
Unit, La Porte PDU, Research and Engineering Support
Studies, Final Report DOE Contr. No DE-AC22-85PC80007,
1988.
266. Westerterp, K. R., Kuczynski, M., Hydrocarbon Process.
1986, //, 80.
267. Kuczynski, M., Oyevaar, M. H., Pieters, R. T., Westerterp,
K. R., Chem. Eng. Sci. 1987, 42, 1887.
268. Krishnan, C., Elłiott, J. R., Berty, J. M., Ind. Eng. Chem.
Res. 1991, 30, 1413.
269. Westerterp, K. R., Bodewes, T. N., Yrijland, M. S. A.,
Kuczynski, M., Hydrocarbon Process. 1988, 11, 69.
270. Westerterp, K. R., Kuczynski, M., Kamphuis, C. H. M.,
Ind. Eng. Chem. Res. 1989, 28, 763.
271. Hansen, J. B., Joensen, F., Stud. Surf. Sci. Catal. 1991, 61,
457.
272. Onsager, O. T., Wittgens, B., S0raker, P. in Proc. VIth Int.
Symp. on Relations, between Homogeneous and Heterogeneous Catalysis, Pisa, Italy, 1989.
273. O'Hare, T. E., Sapienza, R. S., Mahajan, D., Skaperadas,
G. T. in EPRI 11 th Ann. Contractors Conf., Pało Alto, CA,
1986.
274. Marchionna, M., Aragno, A., Basini, L., Lami, M., Ancilotti, F. in IXth Int. Symp. on Alcohol Fuels, Firenze, Italy,
1991, Vol. l, p. 88
275. Hunter, N. R.,
P. S., Fung, I
276. Periana, R. t
S?££
ZAŁĄCZNIK 26
277. Rostrup-Niel;
3.6 Carbon Monoxide and Carbon
Dioxide Hydrogenation
V. PONEC
3.6.1 Introduction
The topie of this Chapter has a history of about 90
years. This history shows a remarkable mutual influencing and sometimes a synergism of science, technology, business and politics. The starting point of the
history is the discovery by Sabatier and Senderens that
carbon monoxide and hydrogen can form methane
on nickel and cobalt as catalysts [1]. Thereafter, Orlov
was probably the first who observed the formation
of higher hydrocarbons [2]. Not much later, a BASF-
3.6 Carbon Monoxide and Carbon Dioxide Hydrogenation 1877
patent [3] reported in 1913, that at high pressures and
with cobalt catalysts, liąuid products could be obtained
in appreciable amounts. Fischer and Tropsch reported
in 1923 on their invention (see [4], and several patents
by them) that iron promoted by alkalis, a catalyst very
similar to that used in ammonia synthesis, can produce
liąuid fuels from syngas, i.e. carbon monoxide and hydrogen, at high pressures. The strategie value of this
invention (Germany has no oil fields) was soon recognized, and fundamental and technological research on
the syngas reactions flourished prior to and during the
war. Likewise, strategie and political considerations
were the reasons for further development of the
Fischer-Tropsch synthesis (FTS) of liąuid fuels in
South Africa during its political isolation before 1993.
In the USA there was also a short period (1945-1955)
of interest in the FTS, which resulted from a fear that
the production of crude oil and the discovery of new oil
fields would be unable to keep pace with the expected
world-wide growth in motor transport. This fear appeared unjustified but a large volume of the fundamental knowledge on FTS accumulated in this decade.
After 1955, a period of hibernation followed for FTS
research, but the disturbances in oil supply in 1973 led
to a revival. After 1973, many new techniąues could be
applied, which were unknown to the earlier research.
If in, say, 1950 it took 1-2 weeks before a sufficient
amount of liąuids was collected for analysis of the FTS
products by techniąues available at that time, in 1973
the transient state phenomena could quantitatively be
followed in periods of several seconds. Revival of
research in the following decade led to a considerable growth in knowledge on FTS and other syngas
reactions. Important industrial processes were also
developed in this period, such as MobiTs "Methanol-toGasoline" process (MTG) or the Shell Middle Distillate Synthesis (SMDS). The first process is discusssed
in Section 3.3.7, the second is covered below. Homogeneous catalysis of syngas reactions also flourished,
and several new industrial processes were introduced or
designed [5-7]. When the oil supply shock was over
and the merę existence of alternatiyes to the oil and
naphtha-based processes kept oil prices under pressure,
the support for research on FTS and other syngas reactions vanished once again.
However, this is not necessarily the last word on this
topie. Large-scale FTS is used in the Republic of South
Africa, and natural gaś is also available at very remote
places. At several locations worldwide huge ąuantities
of natural gaś, released by crude oil production, arę
currently being burned as waste. Production of carbon
dioxide from these sources exceeds that from electricity
production of Western Europę. The pressure of legislature and other political issues may, in the near future,
lead to an increased interest in the use of natural gaś
for the production of chemicals and fuels. For a while,
oxidative coupling of methane seemed to be a promising
technology in this context (see Section 8.3.4). Today,
however, it is a matter of debatę as to whether the
route via syngas could be morę efficient and versatile.
Ali these points arę potential reasons for new research
into FTS and related syngas reactions.
Fischer-Tropsch synthesis of fuels is only one of
several ways of utilizing syngas. Other commercially
used processes arę methanol synthesis, the methanol-togasoline process and several homogeneous catalytic
processes. In all these processes, the most expensive
part of the overall process (about 70%) is the production of the syngas.
3.6.2 Thermodynamics
The production of individual alkanes and alkenes from
syngas can be formally described by the stoichiometric
eąuations
nCO + (3« + l )H2 = C„H2,H 2 + «H2O
«CO + 3«H2 = C„H2n + «H2O
(l)
(2)
At Iow H2: CO ratios an undesired, but thermodynamically possible reaction, becomes kinetically
favored, by which CO2 is formed instead of H2O.
Characteristic of both reactions is the high exothermicity. For example, the formation of one mole of CH 2 -, a building unit for the hydrocarbon chain
growth, is accompanied by a release of 165 kJmol^1.
Figurę l shows .standard Gibbs free enthalpies of
carbon monoxide hydrogenation to «-alkanes and 1-
Figurę 1. standard Gibbs free enthalpies AG° for hydrocarbon
and alcohol formation. The upper curves arę for alcohols. AG° is
calculated per gram atom carbon in the product (adapted from
Refs. 8 and 9.)
References see page 1891
alkanols of various carbon numbers at 600 K [8, 9].
The standard Gibbs free enthalpies of reaction arę
diyided by the carbon number of the n-alkane or alcohol formed, thus enabling a direct comparison of the
ease of formation of the respective products. It can be
seen from the figurę that methane, which is the least
desirable product, is thermodynamically most stable,
and that the formation of methanol is very unfavorable. Methanol can only be produced in appreciable
amounts, if the pressure is high and if all other competing reactions arę kinetically suppressed.
The tasks for science and technology arę clear enough.
The catalyst and the process parameters should be
chosen in such a way that the production of methane
stays Iow. Further, because of the exothermicity of the
synthesis, reactors used must provide for efficient heat
removal. The latter can be achieved in either a multitubular fixed-bed or in a fluidized-bed reactor.
3.6.3 Kinetics
^
nm
n"
(7)
The order of reaction m is always positive, and
some-times m is even greater than l. The exponent n
is, as a rule, negatiye. The problem is to rationalize in
the framework of the Langmuir-Hinshelwood
kinetics m > 0.5. Consider a mechanism which can
be described by the eqs 8-14:
(8)
Chemical reactor design and the process control require, in generał, the knowledge of the macrokinetics,
i.e. the quantitative information on the dependence of
the ratę on partial pressures and on the temperaturę.
This holds, of course, for syngas reactions, too.
It has been established experimentally [10] that for
syngas with CO: H2 = l and with promoted iron as
catalyst in a fixed-bed reactor, that the overall conversion of syngas x varies with the flow ratę F as
log(l - x) = const x F' 1 x p iot x exp(-E/RT)
- Ł-
r — Kt oi x /> H2 /> CO
(3)
where piot is the total pressure in the reactor.
Many kinetic equations have been reported [11—13],
such as the following (r — ratę):
(9)
(10)
(H)
(12)
(13)
(14)
If the removal of oxygen according to eq 10 is fast,
®oxyg ~ O can be safely assumed, and the surface coverage by carbon ®c is described by ©c arising from the
dissociative adsorption of CO:
(15)
(this equation is easily derived from the theory of virtual
pressures [14]). Further, ©H for dissociative adsorption
of hydrogen is
Although these and similar equations arę useful for reactor design, problems may anse if one tries to deduce
information from them concerning the reaction mechanism, as shown below for the simplest case of carbon
monoxide hydrogenation, i.e. methane synthesis.
The kinetics of methanation can, over a limited
rangę of pressures and temperatures, formally be described by a simple power-rate law, where kioi comprises the temperaturę dependence and all parameters
independent of pressures, such as surface area:
(16)
In these equations which arę widely used, the dots in
the denominator indicate that not only H2 and CO
compete for catalyst sites, but that the reaction products (H2O, CO2 and hydrocarbons) should also be
considered. If the ratę determining step (rds) of methanation is C + H ads, which is most likely according
to other available information, the ratę is, as a first
approximation, and for the case that adsorption of
CO is stronger than that of Ha:
(17)
Experimentally, however, m is very often found to be
greater than 1/2, and then one of the following assumptions has to be madę: (i) the rds is a collision of
three particles, C + 2Hads [15], or (ii) the rds is represented by eq 12 instead of eq 11, whereby all preceding
steps can be considered to have reached equilibrium
[16]. If the rds is described by eq 12 the equilibrium
OCH is given by
and the ratę of the rds is
(19)
This is one way to rationalize a reaction order with
respect to Hj above 0.5. Another way is to assume that
an oxygen-containing intermediate is formed [17]. This,
however, is in contradiction with the well established
fact that the main mechanism of methanation or of
FTS does not involve oxygen-containing intermediates
(see below). Obviously, the value m > 0.5 is a problem.
However, several papers [18-21] dealing with carbon
formation and steady state surface carbon concentrations, ofTer a way for solying the problem. There arę
always two (at least) kinds of carbon. One, (@c) which
participates in the methanation and another (0S) which
reacts slowly and whose concentration is kept in a
steady state by hydrogen on the one hand and CO dissociation on the other hand. One can therefore assume
that the working surface (~ (l — ©s)), on which eq 17
relies, is a function of hydrogen pressure f(pn2), for
example being ~/?[jj2. In this way the kinetic eąuation
holding for the working surface is
This result is very important - an unexpectedły high
order with respect to hydrogen is not necessarily related to the composition of the transition complex of
the rds, but it reflects the fact that the size of the
working surface (uncovered by the rather unreactive
species) is dependent on hydrogen pressure. Siich an
assumption also explains the freąuently found positive
order with respect to hydrogen for other reactions, such
as hydrogenolysis of higher hydrocarbons and the hydrogenation of compounds such as acetone. A generał
conclusion is that the kinetic eąuation can, perhaps,
give a hint as to the mechanism, but it cannot prove
any mechanism.
3.6.4 Prevailing Mechanism of
Fischer-Tropsch Synthesis and
Product Distributions
It is possible that both methanation and the formation of higher hydrocarbons can proceed via yarious
mechanisms [22], running in parallel, so it is most
appropriate to look at evidence concerning the main
mechanism.
Early on in hydrocarbon synthesis it was noticed
that carbon monoxide dissociates very easily, and a
major part of the iron is converted into carbide(s).
Sińce the C-C distance in iron carbides is simiiar to
that in alkanes and sińce virtually nothing was known
at that time about other possible mechanisrns of polymerizations in generał, Fischer and Tropsch simply
assumed that hydrocarbons arę formed from carbides
[23, 24]. There arę many possible arguments against
such a mechanism. One is that the products of hydrocarbon synthesis contain a very Iow percentage of
branched hydrocarbons, which is difficult to reconcile
with the original carbide mechanism. Craxford and
Rideal [25] modified the mechanism by assuming that
only surface carbides arę active, but this did not solve
the contradiction either. Soon thereafter, the idea of
carbidic intermediates was rejected anyway. Many
authors then agreed that the key intermediate is an
oxygen-containing species, such as a hydroxycarbene.
It was assumed that the hydroxycarbene reacts further
via either dehydrocondensation [12, 26, 27] or hydrogenolysis to CH2, which subseąuently polymenzes [28]
(eq 21).
Both mechanisms imply a step-by-step polymerization of Ci units, and the product distribution can
thus be described by the Flory-Schulz-AndersonHarrington (FSAH) distribution (see below). Still
another mechanism envisaging oxygen-containing intermediates is the carbonyl mechanism, proposed by
Pichler and Schulz [29] (eq 22).
The di-ff-adsorbed methanol fragment can either desorb after its hydrogenation as methanol, or it can be
hydrogenolyzed into a CH2 unit. The latter can polymerize as in the mechanism by Eidus [28], or through
hydrogenation to CHj it induces an insertion of CO,
forming an adsorbed acyl group. This acyl group, in
tum, reacts further in a similar way to the formyl in eq
22. This mechanism is also a step-by-step polymerization and all such polymerizations lead to the FSAH
product distribution. Thus, irrespective of the mechanism, the same product distribution should result.
The equation for the product distribution can be derived as follows [30-33]. When a hydrocarbon with n
carbon atoms appears in the gaś phase, its molar
fraction $n in the product distribution is a measure of
termination of the anchored chain growth, just at the
stage at which a hydrocarbon with n carbon atoms has
been formed. At the same time, all products with i > n
taken together arę the measure of propagation in the
chain growth. If the probability of a further chain
growth of a hydrocarbon with n is «.„, then the probability of termination must be (l - <x„), and
or
<D„ =««((&, /<x)
(25)
By plotting log <C>„ versus n, a. can be determined. Alpha
is a very important parameter in characterizing any
catalyst for the Fischer-Tropsch synthesis. Sińce the
weight fraction Wn is very close to <E>„n, we obtain from
eq 25 the Anderson-Harrington equation:
The Flory-Schułz equation used in polymer chemistry [30, 33] reads:
(27)
and can be considered equivalent to eq 26.
The effect of varying a on the FSAH product distribution has been derived [34] and is shown in Fig. 2.
Several important points can be seen immediately
from Fig. 2. First, it is hardly possible to produce the
very desirable C^ and C^ alkenes with a good selectivity, i. e. with a good economy. Even with the optimum catalyst, the production, limited by the FSAH
distribution, is not competitive in comparison with
other processes (such as the methanol-to-alkene process
with the ZSM-5-catalyst). Another conclusion is that,
to suppress methane formation, a catalyst and reaction
conditions so that a > 0.9 arę required. This was the
basis for the design of the Shell middle distillate process
(see below).
It has been shown above that neither the kinetics nor
the product distribution can help to formulate and
prove a particular mechanism of the FTS. One has to
employ other methods, for esample isotopic labelling.
Such experiments showed that all mechanisms discussed
above could be excluded as the main mechanism.
Figurę 3. Schematic description of the experiment by Araki and
Ponec [35]. Labelled C* is laid down on the surface and a CO-H2
mixture is admitted. If C* is the key intermediate, the left product
concentration-time curve is expected. If an oxygen-containing
species is the key intermediate, curyes as on the right part of the
figurę arę expected. The experimental result was as for left part.
Whatever the mechanism of the FTS is, the bond
between carbon and oxygen has to be spłit. The basie
mechanistic ąuestion is then: (i) is the bond in CO split
first and arę carbon or carbon polymers subseąuently
hydrogenated (as it is envisaged in the carbidic and
similar Fischer—Tropsch [4, 23-25] mechanisms) or (ii)
is carbon monoxide first hydrogenated and the C-O
bond split thereafter? (Storch, Anderson, Emmett [12,
26, 27]; Eidus [28]; Pichler, Schulz [29])? The salient
feature of the mechanisms of the first type is a dissociation followed by hydrogenation, while the mechanisms
of the second type arę characterized by hydrogenation
followed by dissociation. Those who prefer mechanisms of the second type usually argue in terms of the
very high C-O bond energy, amounting to morę than
1000 k J mor1.
Araki and Ponec [35] addressed the problem of the
prevailing mechanism in the following way. Nickel was
taken as catalyst sińce this is a metal which does not
form bulk carbides as easily as iron and does not produce much C2+ hydrocarbon either. This rendered the
analysis of the results easier. The nickel surface was
partially precovered by carbon-13 ( Cc) generated by
carbon monoxide disproportionation:
This surface was then exposed to a 12CO-H2 reaction
mixture. If an oxygen-containing intermediate was the
key intermediate, a faster production of 12CH4 than
of 13CH4 was expected on the uncovered surface. If,
however, carbon Cc was the first intermediate to be
formed in the seąuence of the reaction steps leading to
methane, then 13CH4 should be formed preferentially
(Fig. 3). The experimental results clearly showed that
carbon is the key intermediate. In other words, a type
(i) mechanism is prevailing on nickel. The same conclusion is valid for cobalt [36], and sińce iron dissociates carbon monoxide much easier than nickel, the
some conclusion should also be valid for this metal.
The opposite has been claimed in the literaturę [37], but
this was a conseąuence of experimental artefacts [38,
39]. Several other authors presented results confirming
that a mechanism of type (i) prevails on the most active
metals [40-42]. It is only for palladium that one has to
consider that a mechanism of type (ii) could contribute
to an appreciable extent to the overall reaction [41, 43].
The experimental evidence just mentioned was sufficient to establish clearly the main mechamism of
methanation. Although it is a straightforward assumption that higher hydrocarbons arę formed similarly,
there were some doubts concerning the validity of such
an extrapolation. The reason was twofold. First, there
was a report [44, 45] in the literaturę that carbon-14
from CH2='4C=O contributed to the chain growth,
whereas carbon-14 from I4CH2=C=O (i.e. the oxygenfree carbon) did not. This could mean that CO or another oxygen-containing intermediate if responsible for
chain propagation, but CH2= cannot be used as a
building unit for hydrocarbon chain growth. Secondly,
it was observed that copper, which is known to suppress CO dissociation [35], slowed down the overall
hydrocarbon synthesis, but the selectivity to higher hydrocarbons was apparently higher, as if undissociated
CO were necessary for chain growth [46]. However,
both conclusions were incorrect [38, 47]. Although all
attempts failed to bring direct evidence that CO or another oxygen-containing intermediate is necessary for
hydrocarbon chain growth (chain growth initiation
Figurę 4. Relative content oflabelled carbon 13C in various hydrocarbons formed from CO:H2 on a nickel surface precovered
by I3C. The coverage amounts to 20% [42].
seemed to be clear [35, 40, 41]), other experiments
supplied an indirect, but strong indication, that a chain
can grow by adding oxygen-free units. In these experiments, various compounds were added to the reaction
mixture as probes for the mechanism. First, several
authors showed, by using oxygen-free compounds such
as alkyl chlorides [47, 48] or diazomethane [49, 50],
that fragments generated from these molecules enhance
the formation of higher hydrocarbons. Secondly, by
using the same approach as in [35-37], the authors
[42] proved very clearly that a hydrocarbon chain
can grow without oxygen-containing intermediates.
13
Cc was predeposited on a nickel surface and the content of isotopes in various hydrocarbons formed from
12
CO-H2 in contact with the surface covered by 13CC
was analyzed. It was found, for example, that many
ethane to butane molecules formed contained morę
than one 13CC atom, so that these molecules must have
formed from an oxygen-free intermediate, namely surface carbon. This is illustrated in Fig. 4.
Ali these experimental results indicate very strongly
that the FTS runs as follows: (i) CO dissociates, (ii)
carhon is hydrogenated to CHX and oxygen to water,
which desorbs, (iii) chain growth occurs by stepwise
addition of one-carbon units, CHX. This leads to the
FSAH distribution shown in Fig. 5.
The mechanism just described has been confirmed
recently by a surface science study [51], in which the
build-up of Ca and C3 hydrocarbons from oxygen-free
units on Cu(lOO) has been followed by HREELS.
Methylene units which gave the main contribution to
the chain growth were created in situ from CHali.
In another paper [52] from the same laboratory, temperaturę programmed reaction-desorption of hydrocarbon fragments from iodides was followed on
Ag(lll) and Au(100)(lll). When these results arę put
together with those for Cu(llO) and Cu(lll), a picture
emerges for methyl coupling into ethane: the higher
.the metal-carbon bond strength, the lower the ratę of
recombination [52].
An indirect support for the generał mechanism formulated above is the effect of hydrocarbon fragments
Figurę 5. A typical Flory-Schulz-Anderson-Herrington distribution of various hydrocarbons. Hydrocarbon with —i— carbon
atoms is represented by its fraction <I>, in the products. Results
as shown here were obtained by various authors. The points x
indicate typical deviations from the linear FSAH.
(ex CH4_XC1X) on the ratę of formation of higher alcohols on metals which do not produce these alcohols
alone [53]. This paper also reports that hydrocarbon
fragments, not containing oxygen, contribute efficiently
to the hydrocarbon chain growth. Insertion of CHX
units in a metal-alkyl bond is also a common reaction
with homogeneous organometallic complexes [54, 55].
Thus, the generał mechanism formulated above seems
to be well established. Therefore, let us turn nów back
to the discussion on the FSAH product distribution.
A distribution as shown in Fig. 5 is observed ąuite
freąuently. It is also representative in that it shows the
typical deyiations from linearity: a higher than predicted value for methane and a lower than predicted
value for C2-hydrocarbons arę often encountered. It is
generally accepted that ethene is missing because it has
been consumed in an adsorbed state for a new chain
growth initiation and in some chain growth. Adding
ethene to the reaction mixture leads to a suppression of
methane production and an enhancement of higher
hydrocarbon production [56-63].
Scattered reports appeared in the literaturę claiming
that one or the other modification of the catalyst, such
as promotion by TiOi or the use of zeolites as supports,
can lead to a rather abrupt cut of the product distribution on the side of high carbon numbers. However, it is
known nów for some of these distributićms, that they
were a result of the retainment of the high molecular
weight products in the reactor [60].
It is very likely that the synthesis of C2+ alcohols and
aldehydes (oxygenates) has the same mechanism as
Figurę 6.
FSAH distribution of oxygenates and hydrocarbons formed simultaneously on the same catalyst [64].
hydrocarbon synthesis, only the chain termination
occurs by CO "insertion" (or alkyl shift). Product
distributions of hydrocarbons and oxygenates arę
shown in Fig. 6. [64]. However, before we start the
discussion on the parallel production of alcohols and
hydrocarbons, we have to analyze the role of the metal
support and of the promoter in the complex catalysts
for these reactions.
3.6.5 Role of Promoters and Supports
The primary beneficial effect of using supports is to
keep the dispersion of the metal component(s) high and
to prevent sintering. In so-called bifunctional catalysts,
the catalytically active centers can be associated both
with the metal and with the support. It is a matter of
discussion as to whether this holds also for methanol
synthesis (see below). There arę even papers which
speculate on some alchymistic "element-transmutation" [65] by the supports.
However, the basie idea behind this, i.e. that there is
an extended charge transfer from the metal particle to
the support, is not supported by the physical laws. For
example, a smali platinum particle has an ionization
potential (work function) several eV higher than the
estimated electron affłnity of alumina [66, 67]. Moreover, after the appearence of the first charge on the
smali particle, the strong electrostatic force thus created will inhibit any further charge transfer, so that the
expected "transmutation" of almost all surface atoms
is certainly not possible. Those, who favor the idea of
charge transfer would then argue that, perhaps, a single
charge acting through the metal is sufficient to cause
important effects. However, a single charge, if it ap-
pears at all on the metal particle, cannot change much
on the metallic particle as a whole. A metallic particle
of about 10-15 atoms has almost the same charge
screening as the bulk metal [68] and, with an appreciable screening, the electric field created by an extra
charge does not propagate through the metallic particle
[69, 70]. An increased binding energy of core-level
electrons, often quoted as the evidence for the electron
difficiency of supported metal particles, can be explained by other initial and finał sta te effects [71, 72].
If the support does not affect the reaction through the
metal, other possibilities arę (i) that it can change the
crystal shape, i.e. the exposure of various crystal faces
to the gaś phase [73, 74], and (ii) it can appear on the
metal surface and play a role of a promoter [75, 76].
For example, some transition metal oxides (e.g. TiC>2,
V2O5, ZrO and CeO2), known by their so called Strong
Metal-Support Interaction (SMSI) effects [77, 78], arę
easily dissolved in or corroded by the metal precursor
solutions (solutions of nitrates, chlorides, sulfates). After drying and reduction of the catalyst, they appear
on the metal surface in the form of chlorides, oxides,
oxychlorides, hydroxynitrates and so on. For typical
Fischer-Tropsch synthesis metals such as Co or Fe this
means, moreover, that the metal surface can be covered
by promoting species formed from the precursor and
the support together, such as cobalt and iron sillicates
or aluminates. Obviously, we can forget for a moment
supports and concentrate our attention to the role of
promoters on the metal surface.
We have mentioned above arguments that state that
an electrostatic charge does not extend its electrostatic
field through the metal [69, 70]; however, it does so
References see page 1S91
Figurę 7. Energy levels corresponding to the indicated pseudomolecules [80].
Tablc 1. Charge distributions (number of electrons) in vanous
complexes.
a
Na is placed against the middle of the CO bond, at eąuilibrium
distance.
b
AQ, charge transfer due to bonding.
through the vacuum [79]. Exact calculations on models
(Fig. 7) clearly show that this is an important effect
[80], Quantum chemical calculations [80] on the pseudomolecule Pd—CO revealed that a positive charge in
the neighbourhood of the C-O bond, or near to the
oxygen atom slightly increases the occupation of the
CO antibonding orbitals. In turn, this should increase
the reactivity of CO towards dissociation or interaction
with other (positively charged) surface intermediates.
An estimate of the changes in orbita) population is
shown in Table l [80], and Fig. 7 shows the energy
levels of the pseudomolecule species shown on the
bottom of the figurę.
If, however, the promoting Na atom is placed behind
Pd so that the promoter atom can affect CO only
through the Pd atom, there is no beneficial effect predicted [80]. This, too, strengthens the conclusion that
promoters work through the vacuum but not through
the metal.
Alkali metal ions arę probably an example of promoting species which influence the FTS by their electrostatic field (notice, that this field is there also in
the presence of the counter ion [79]), which enhances
the ratę of carbon monoxide dissociation. Transition
metal ions also create an electrostatic field, but they
can do morę. They can form a chemisorption bond
with various molecules, such as alkenes, or what is
morę important here, with oxygenates. Aldehydes
(similar to ketones or substituted acyls) arę morę difficult to hydrogenate than alkenes. This is most likely
due to the Iow surface concentration of their weakly
adsorbed forms, the necessary intermediates of hydrogenations (for a too weak adsorption of ketones see
Refs. 81 and 82). However, a cation of a suitable promoter can activate the aldehydic -C=O group and,
moreover, mediate the access of a hydrogen atom to it.
Kiennemann et al. [83] presented a convincing argument that the important role of promoters (perhaps,
the most important one) in the synthesis of higher
alcohols is to facilitate hydrogenation of the oxygen
containing intermediates. Tliis is illustrated in Fig. 8.
The upper part of Fig. 8 shows the reaction with the
unpromoted catalyst Rh/SiO2. After about 420 min on
stream, acetaldehyde was injected and we see, between
20 and 50 min on stream, that acetaldehyde reaches the
GC detector without being hydrogenated to ethanol.
There is also a Iow production of acetaldehyde at the
steady state of the reaction, without any simultaneous
production of ethanol. However, with the CeO2-supported Rh catalyst (bottom part of Fig. 8) the injected
aldehyde is easily hydrogenated to ethanol. In the
steady state, both ethanol and acetaldehyde arę produced (up to 270 min on stream). Notice, that during
the preparation of Rh/CeO2, cerium oxide appears on
the rhodium surface, and it plays there a role of a promoter (such a transfer of support materiał was also
found with Rh/V2O3 [75]).
Abundant evidence has already accumulated in the
literaturę showing that many transition metals of the
Groups 8-10 can be converted into catalysts producing
higher oxygenates (Fe [84], Co [85], Ni [86], Ru [87],
Rh [88, 89]).
Many papers describe the so-called SMSI effect
(strong metal support interaction), either in generał or
in particular in syngas reactions [77, 78]. The effect
manifests itself as follows. When a catalyst containing
transition metal oxides as supports or promoters is reduced at higher temperatures (above 700 K) it looses its
ability to adsorb hydrogen. However, a contact of the
Figurę 8, The role of the promoter in hydrogenation of oxygen-containing intermediates [83]. (Above) Unpromoted rhodium on Aerosil.
This catalyst would, in the absence of syngas in the gasphase, hydrogenate acetaldehyde to ethanol, but does not so, if acetaldehyde is
injected into a CO: H2 mixture (5% Rh/SiO2; 473 K). (Below) On the left side is a Rh/CeO2 catalyst during the steady state. If acetaldehyde
is injected into syngas, under the same conditions as above, ethanol is formed from it. In this case CeOj plays the role of a promoter.
catalyst with water or with CO or COj at elevated
pressure restores a great part of the adsorption capacity. In the syngas reaction, there is a promotional
effect of the high temperaturę reduction [77, 78, 90-93],
and a faster methanation, a faster FTS and/or and enhanced production of oxygenates arę observed. The
most likely explanation is that, upon preparation, promoting species accumulate in the nearest neighborhood
of the metallic particles or directly on them, and upon
high-temperature reduction, they arę spread over the
whole metal surface. The driving force is the adhesion
of the lower valency oxides to the metal surface; it is
stronger than that of the highest valency oxides. A reoxidation causes recrystallization, and the metal sur-
face is after recrystallization only marginally covered
by the promoting oxides [78].
3.6.6 Activity Patterns in the Periodic Table
(i) Metals in the Periodic Table between Groups 3-7
(included) adsorb and/or absorb hydrogen very
well (some of them up to highest valency stoichiometric hydrides). They also adsorb carbon monoxide very well and dissociatively. Oxides formed
by dissociative adsorption arę difficult to reduce at
3.6.7 Bimetallic (and Multimetallic)
Catalysts for FTS
8
9
10
11
12 group number
Figurę 9. FTS activity of various metals plotted as a function
of the position of the metallic element in the Periodic Table
[105].
temperatures at which higher hydrocarbon synthesis is thermodynamically feasible. Also, some of
the carbides of these metals have a very Iow reactivity. Thus, these metals- become inactive after
the dissociative adsorption of CO. However, some
carbides of Mo and W arę active also for the
steady state reaction [94-96].
(ii) Metals from Group 12 arę also inactive, but for
other reasons. These metals do not dissociate CO
at moderate temperatures, and they also do not
adsorb hydrogen well, or they do not adsorb it at
all.
(iii) Pd, Pt and Ir show a very Iow activity in CO dissociation (probably only defects dissociate CO
upon its adsorption on Pd [97, 98]). However, this
aspect makes these metals suitable for those syngas reactions which do not reąuire CO dissociation, such as methanol synthesis. Indeed, promoted palladium is a very good catalyst for this
reaction, just as promoted Ir. Rh or Pt [99-104].
(iv) The highest actiyity in FTS is shown by metals
such as Fe, Co, Ni, Ru, Rh and Os. How these
metals can be stimulated to alcohol or, morę generally, to oxygenate production, will be discussed
below.
The ranking of the metals according to their FTS
activity is shown in Fig. 9, where the literaturę data
[105] arę plotted against the metal group numbers. In
simple hydrogenations of yarious alkenes and alkynes,
Pd, Pt, Ir and Rh always belong to the group of the
most active metals and Fe to the least active ones
[81]. This alone indicates that FTS is not a simple
hydrogenation of a CO multiple bond. Indeed, we
have seen above that CO dissociation is the key step of
FTS.
It is practical to discern two groups of catalysts: (i)
those in which both metallic components stay during
the steady state reaction (at least, partially) in the zerovalent state and form possibly alloys, and (ii) catalysts
prepared from alloys which, by CO, HÔ or carbon,
decompose into segregated components, such as oxides
or carbides.
There arę many attempts in the literaturę to improve
the properties of FTS catalysts by alloying the metals.
Sometimes, it is just a trial-and-error approach, but in
some cases there was also some rationality in the choice
of the combinations of elements. For example, when
the correlations of catalytic activity with a parameter
characterizing the solid catalysts or the properties of
adsorbed layers (such as heats of adsorptions or heats
of oxide formation [57, 105]) have a volcano shape, one
can hope that elements from the left and right side of
the maximum would together form an optimal catalyst.
Another idea, sometimes being the basis of the choice
of alloyed metals, is that an undesired property of
one element would be suppressed and compensated by
good properties of the other metal. For example, carbidization of iron was expected to be beneficially suppressed by Ru, Pt or Ni. Likewise, a high tendency
to form heavy waxes at high pressures of syngas, as
shown by Co or Ru catalysts, was expected to be suppressed when a good hydrogenation catalyst such as
platinum or palladium is added to cobalt or ruthenium.
None of the potential improvements has already been
introduced into commercial practice, and many of
them appear to be improvements only under laboratory conditions. However, the work with alloys revealed many interesting and fundamentally important
features of the Fischer-Tropsch and related syntheses
and, therefore, we shall discuss it below.
The very early literaturę mentions the addition of
copper to iron or cobalt, but in these early -sês of
research the main expected effect was the improvement
of the reducibility of iron [106]. In the 1970s, alloys of
an active (Ni, Co, Ru) with an inactive (Cu, Au) metal
were used to check whether methanation and FTS can
also occur with one single metal atom as adsorption
site - or whether sites comprising several contiguous
surface atoms (i.e. ensembles of atoms) arę reąuired.
Nickel-copper alloys appeared to be most suitable for
this check: the surface composition of these alloys has
been repeatedly studied [107-109], and it is also known
that the alloy components do not mutually disturb the
electronic structures; in other words, the so-called ligand effect is very smali with these alloys [109]. Thus,
all effects of alloying can be directly related to the
surface composition of the alloys. Sińce the catalytic
Figurę 11. A three-dimensional cluster of active metal atoms
(shaded) as an active site for CO adsorption and dissociation
(schematically).
Figurę 10. Syngas reactions on Ni-Cu alloy catalysts. (Left)
Activity A, defined as the logarithm of the relative ratę in arbitrary unit (A is zero for methane on pure nickel), plotted as a
function of alloy bulk composition, in atom % Cu, for (1) ethane
plus propane formation, powder catalysts, (2) methane formation,
powder catalysts, (3) methane formation, evaporated alloy films
[35, 46]. (Right) The selectivity S2+, to hydrocarbons C2+, as a
function of temperaturę for (1) pure nickel, (2) 3 atom-% Cu, (3)
10 atom-% Cu. Ali results obtained with powder catalysts [46,
110]. Obviously, the higher S2+ of alloys at higher temperatures
is caused by suppression of secondary consecutive reaction of
hydrogenolytic cracking.
activity in methanation and the ratę of CO dissociation decreased with decreasing nickel surface content
(known from other papers) sharper than linearly, it was
speculated that several atoms of nickel (or Ru, Co, Fe
etc.) arę necessary to catalyze CO dissociation and FTS
synthesis [35, 46, 106]. This situation with Ni-Cu alloys
is illustrated in Fig. 10.
There was some controversy with regard to the effects
of alloying on the selectivity, such as with Ni-Cu alloys,
but the morę recent literaturę has probably settled this
ąuestion [110, 111]. The main effects of alloying mentioned have been confirmed by other authors [112, 113]
for Ni-Cu and for several other alloys, such as Co-Cu,
Fe-Cu, Ru-Cu and Rh-Au [111, 114-122]. In addition, research with Iow miscibility systems such as
Ru-Cu revealed some new aspects of alloying. If a
metal such as Au or Cu is added to a Ru catalys with a
very smali particle size, the additive is spread morę or
less randomly over the whole surface, and it partitions
the whole surface in smaller ruthenium ensembles. If
the Ru particles arę large and flat planes have already
developed, one can observe a larger difference in the
catalytic properties between the low-coordinated
atoms, atoms on the flat planes and atoms near to
defects and łedges. The additives can preferentially
occupy low-coordinated sites and sometimes cause a
surprinsingly large effect on the activity and/or selectivity [l 11,114-122]. Similar effects arę also known for
the reactions of hydrocarbons on alloys (bimetallics)
[123, 124].
A pronounced suppression of activity is observed
when copper is added to iron or cobalt [l 11]. However,
adding copper to a typical FTS catalyst can also induce
methanol synthesis running in parallel.
Ali studies with bimetallic catalysts confirmed that
methanation, FTS and the formation of a hydrocarbon
chain in higher oxygenates arę reactions reąuiring a
large ensemble of active atoms. Recent papers [124] on
metal-on-metal layers have clearly shown that a threedimensional cluster is needed, rather than a flat ensemble. It looks as if for a strong chemisorption of
carbon monoxide and its dissociation a certain number
of active atoms in a horizontal arrangement is needed,
together with some active atoms in the layer beneath
the outermost layer [124].
Systematic and very thorough research by Kuhn et
al. [124] concerning layers of one metal condensed onto
single crystal planes of another metal showed that in
CO chemisorption, a single monolayer does not behave
as the bulk metal, and that at least two layers arę necessary to approach its chemisorption behavior. Thus,
an active site of a Fischer-Tropsch catalyst should be
yisualized as a three-dimensional cluster, as schematically shown in Fig. 11.
Many papers have been devoted to bimetallics with
two active metals. In particular, ruthenium bimetallics
(alloys) have been popular [116, 125-128], but Fe-Co,
Fe-Ni and various Co alloys have also been studied
[129-133]. Ali these results have been collected in a
recent review and monograph [111, 134], and here we
just mention one particular study [135], the main results of which arę given in Fig. 12.
It should be mentioned that a suitable promotion of
Co or Fe can shift the product distribution of the FTS
to higher molecular weight products, morę than any
alloying does. For example, promotion of cobalt by
oxides such as ThOa, ZrO2, HfO2 or CeO2 can bring
the chain growth probability to values above 0.9. This
is of crucial importance for the recently introduced
SMDS technology (see below). A lot of work has been
devoted to Fe-Ru catalysts, and interesting information on catalyst preparation and characterization
gathered [136, 137]. Up to nów, however, no commercialization of such systems has been reported.
A special group of "alloys" arę those which decompose in contact with syngas into bulk oxides, carbides,
Figurę 14. (Left) Ratę of CHsOH formation of various Pt/
MxOy supported catalysts. The cation of the support is indicated.
The results arę displayed as a function of electronegativity
[150]. (Right) Ratę of C2H5OH formation of various Rh/MĄ
supported catalysts. The cation of the support is indicated. The
results arę displayed as a function of the Group number in the
Periodic Table of the cationic element [152].
Figurę 12. Chain growth probability a (the parameter of the
FSAH distribution) as a function of the composition of various
alloy catalysts [135]. Composition indicated as atom% cobalt in
iron, atom % nickel in cobalt and atom % iron in nickel.
6 7 8 9 10 11
Carbon Number
Figurę 13. Distribution of various alcohols (A) and hydrocarbons (D), obtained from syngas on alkalizcd cobalt catalysts
at 440 K [85].
oxycarbides, hydroxides or hydroxy oxides [138-144].
These alloys should be considered as precursors of
'specially promoted metals. Probably, their main perspective is in the oxygenate synthesis (methanol or
higher alcohols), so these and similar catalysts will be
discussed in the subseąuent section.
3.6.8 Simultaneous Hydrocarbon and
Oxygenate Formation
From the very beginning of the history of FTS, the
scientists involved knew that some oxygenates arę
always formed along with the hydrocarbons. "Alkalized" iron or cobalt as catalysts, with extended
0xygenate formation, have been known sińce the 1940s
[84, 85, 145-147]. Let us nów inspect morę closely a
typical product composition obtained with such catalysts, such as that given in Fig. 13 [85].
Both methanol and higher alcohols arę present. As
a matter of fact, pure metals, such as single crystal
planes, pure metal foils or metals on truły pure and inert supports do not produce alcohols [148, 149]. The
key ąuestion is, whether or not the same mechanism
leads to methanol and higher alcohols. The answer is
no, for the following reasons. Different promoters arę
reąuired for two reactions. For methanol synthesis,
these arę MgO, ZnO and rare carth oxides, whereas for
ethanol the best promoters arę the oxides of V, Ta, Ti,
Zr, Hf [150-152], as can.be seen from Fig. 14 [152].
Other authors [153] have found that a preparation
which increases the concentration of rhodium ions
present under synthesis conditions enhances the methanol synthesis activity. However, the best Rh catalysts
for ethanol synthesis do not contain any measurable
amount of Rh ions. Methanol synthesis catalysts can
be prepared with silica as support and promoter-free,
but the condition is that some Cu+ ions arę present
after reduction [149]. The best Rh catalysts for ethanol
synthesis contain no Rh ions and arę prepared at such
high temperatures that the catalyst is in the so-called
SMSI state (see above) [154]. The conclusion is evident
- methanol and ethanol (or higher alcohol) syntheses
have to be considered as two different processes. Let us
start with the methanol formation.
For several metals very good correlations have been
found between the activity and the concentration of
ions of the metal component of the catalysts, and results have been reported for Pd [155], Ru [156] and Cu
[157, 158]. However, the conclusions continue to be a
matter of debatę, and some authors even deny that
copper ions play any role in methanol synthesis [159].
Even if one accepts the idea that the formyl or formate
intermediates arę built on M"+ centers from CO adsorbed there and from hydrogen atoms produced in the
neighborhood, for example on the metal, the mechanism still comprises some problematic steps [160] and
leaves open ąuestions. Does only hydrogen migrate
from the metal to the Mn+ center, or does the methanol
intermediate migrate back to the metal as well? Can an
inert carrier such as SiO2 bear active centers when it is
promoted, for example by alkali? Some authors favor
the latter idea [161, 162]. This idea is also supported by
IR spectroscopy, which shows that formyl or formate
formation can occur around alkali atoms [163]. Thus,
the ąuestion of the precise location of methanol synthesis is still open.
We nów turn from methanol to ethanol (and higher
alcohol) synthesis and we start with rhodium-containing catalysts which arę relatively well investigated.
These catalysts produce mainly the first three in the
series of compounds ethanol > acetaldehyde > methane > higher hydrocarbons > higher alcohols. It is
known that promoting oxides must be on the metal
[164], and they have two functións. First, they promote
CO dissociation [165-167], and second they promote
hydrogenation of acyl groups (dissociatively adsorbed
aldehydes) [83]. It seems that a carbon atom from CO
dissociation keeps its reactivity longer if it has been
generated near to the promoter [168]. These pieces
of information can be put together in the following
picture. On a rhodium surface, far from the promoter
oxide patch, the CO dissociation is słów [169-171], and
mostly methane and some acetaldehyde (formed from
CHj; + CO) arę formed here. At the edge of the promoter, CO dissociation is faster and thus many morę
CHX groups arę located there. They can recombine
with CO, which is morę abundant and morę activated
in the direct neighborhood of the promoter, thus
forming acetaldehyde. The latter compound is easily
converted into ethanol [83]. Sińce Rh possesses Iow
activity for CO dissociation, only smali amounts of
C3+ products arę formed, and the selectivity to ethanol
is high. This mechanistic picture is schematically represented in Fig. 15.
If rhodium is replaced by another metal, which dissociates CO morę easily, such as Fe or Co, the promoter-free surface produces larger amounts of higher
hydrocarbons and aldehydes, the latter being only partially hydrogenated in the subseąuent catalytic steps.
Therefore, with these metals, a broader spectrum of
oxygenates arises, with a distribution of the FlorySchulz-Anderson-Herrington type [64]. However,
iridium combined with iron oxide induces mainly
methanol synthesis, sińce Ir is very słów in CO dissociation and its role is to supply atomie hydrogen.
Such a picture also helps to explain what happens when
yarious intermetallic compounds, decomposing under
reaction conditions, arę used as catalyst precursors.
Figurę 15. Reactions of syngas on a promoted metal M, for
example rhodium. Shaded Mn+~ centers arę embedded in the
promoting compound. Shown arę the following functións (from
left to right): CHX units arę preferentially located where CO dissociates most easily. Formyl (easily converted into formate) is
formed on the M"+ centers. Acyl and similar groups arę hydrogenated at the edge of a promoter island. Hydrocarbon formation
takes place on the metal.
When copper is a component of these compounds,
methanol is the main product of the catalytic reaction.
When promoted Fe, Co or Ni arę produced from the
alloy precursor, hydrocarbons prevail, but some oxygenates arę also formed. Promotion of higher oxygenates formation can be expected when transition metal
(mixed) oxides can be formed and deposited on the
metal surface by decomposition of CO during the induction period of the reaction. Yarious combinations
of promoted metals such as Co, Ni or Fe with copper,
have been suggested in the literaturę as catalysts for the
production of the so-called fuel alcohols [172-174].
Methanol is a possible, but not very suitable, fuel for
standard car engines and it is also not suitable to be
mixed with gasoline, sińce even smali amounts of water
can induce phase separation. However, a mixture of
methanol and higher alcohols is very well suited as a
gasoline blend, bringing oxygen into the fuel, a new
reąuirement in some states. It also enhances the octane
number of gasoline. The sole, but non-negligible, obstacle for using such mixtures as fuels continues to be
their price.
Finally, a few words about carbon dioxide hydrogenation. Some authors claim that this reaction on superactive catlysts can contribute to the suppression of
the CO2 level in the atmosphere [175]. However, it
is unkilely that the "CO2 problem" can be solved in
this way. If all chemicals world-wide were produced
from CO? in waste gases, only 5-10% of the total
CO2 released into the atmosphere would be consumed.
Another important problem is the dilution of CO2 in
the atmosphere. However, when CO2 has to be removed from other industrial gases, CO2 hydrogenation
could be a good option. One option is to convert
CO2 into methanol, a reaction which has already been
thoroughly studied. Remarkably, it runs, inter alia, on
gold-based catałysts. However, it is not yet clear
whether the gold itself, or defects in the support (e.g.
ZrC>2) produced during catalyst preparation, arę the
active centers [176]. Promising is the reaction of carbon
dioxide and methane (CO2-reforming), leading to syngas [177]. Otherwise, if COz is used instead of CO in
the synthesis mixture, CO2 is hydrogenated to CO in
situ with many catałysts, hence there is no apparent
advantage in using carbon dioxide for FTS. However,
a lot of Information is already available on this subject
and the practical use of CO2 as raw materiał is not excluded [178-186].
3.6.9 FTS Technology
3.6.9.1 Classical Technology
A fuel-producing plant is a complicated network of
production, purification and separation units. A flow
scheme of the Sasol I plant in South Africa is shown in
Fig. 16.
The heart of the whole production is a fked-bed
Fischer—Tropsch reactor [187]. Sińce considerable heat
production accompanies the fuel production, a multitubular reactor is used ensuring efficient heat removal.
Another possible option is a slurry bed reactor, in
which very high molecular weight waxes arę used to
suspend the iron- or cobalt-based catalyst [187]. The
3.6.9.2 Shell Middle Distillate Synthesis Process
(SMDS)
This is a new process [189-191], recently put into operation in Malaysia. It comprises several stages:
(i) the Shell gassification process (SGP)
2CH4 + O2 -> 2CO + 4H2
(ii) the heavy paraffin synthesis process (HPS), which
is a FTS with an oxide-promoted cobalt catalyst;
(iii) the heavy paraffin conversion (HPC), a cracking
unit with molecular sieves as catałysts;
(iv) a hydrogenation unit (HGU); (v) a wax
production unit (WPU).
The entire SMDS process is depicted in Fig. 18.
The SMDS process makes an extremely efficient use
of raw materials and energy. The catalyst is prepared in
such way and used under such conditions that a (the
propagation parameter) is greater than 0.95. Under the
operation conditions applied, the production of Iow
molecular weight hydrocarbons is minimized, and the
main products arę heavy hydrocarbons which arę
selectively hydrocracked down to the size of molecules
in middle distillates. Paraffins arę distilled into - essentially - three fractions: gaś oil (Diesel), kerosene and
naphtha. The products contain virtually no aromatics
(the products arę as transparant as water) nor do they
| Distillation |
"T
Alkanes
Figurę 18. Shell middle distillate synthesis process (SMDS),
coiwerting syngas (for example, from CH4) into fuels.
contain low-boiling hydrocarbons, hence they do not
smell badly. They can be used as such or blended with
fuels from oil refineries to suppress the aromatics content. It seems that the SMDS process has good chances
to become very important in the next century.
3.6.10 Notation and Abbreviations
A
E
F
FSAH
activity
activation energy
nów ratę
Flory-Schulz-Anderson-Herrington
(product distribution)
FTS
Fischer-Tropsch synthesis
AG°
standard Gibbs free enthalpy (change)
HGU hydrogenation unit
HPC
heavy paraffin conversion
HPS
heavy paraffin synthesis (process)
A:tot
ratę constant
K, K'
constants
m, n
reaction orders
MTG methanol-to-gasoline process (MobiPs
process)
n,nc
carbon number
Pi
partial pressure of species i
pM
total pressure
AQ
charge transfer
r
ratę of chemical conversion
R
gaś constant
SGP
Shell gassification process
SMDS Shell middle distillate synthesis (process)
SMSI strong metal support interaction
t
time
T
temperaturę
1. P. Sabatier, J. B. Senderens, C. R. Acad. Sci. Paris 1902,
134, 514.
2. E. I. Orlov, Zhur Russ. Khim. Ob-va, 1908, 40, 1588.
3. German Patent 293787 1913 (BASF).
4. F. Fischer, H. Tropsch, Brennstoff-Chem. 1923, 4, 276.
5. J. E. Johnson, Chem. Tech. 1981, 44.
6. A. Aąuillo, J. S. Alder, D. N. Freeman, R. J. H. Voorhoeve,
Hydrocarbon Process. 1983, 62, 57.
7. E. K. Poels, V. Ponec in 'Catalysis', Specialist Period. Reports (Eds: G. C. Bond, G. Webb) The Royal Society of
Chemistry, London, 1983 Vol. 6, p. 196.
8. D. R. Stuli, E. F. Westrum, G. C. Sinke, The Chemical Thermodynamics of Organie Compounds, Wiley, New York 1969.
9. K. Klier, Adv. Catal 1982, 31, 243.
10. R. B. Andersen, B. Seligman, J. F. Shulz, R. E. Kelly, M. A.
Elliot, Ind. Eng. Chem. 1982, 44, 391.
11. H. Tramm, Chem.-Ing.-Techn. 1952, 24, 237.
12. H. H. Storch, N. Columbie, R. B. Andersen, The Fischer
Tropsch and Related Syntheses, Wiley, New York, 1951.
13. H. Kólbel, M. Ralek in Chemierohstoffe aus Kohle (Ed.: J.
Falbe) G. Thieme Yerlag, Stuttgart, 1977 p. 232 (other
eąuations also mentioned in the text arę reviewed here).
14. J. Ross, /. Catal. 1981, 71, 205.
15. A. O. I. Rautavuoma, H. S. van der Baan, Appl. Catal.
1981, /, 243.
16. R. Z. C. van Meerten, J. G. Yollenbroek, M. H. de Croon,
P. F. van Nisselrooy, J. W. E. Coenen, Appl. Catal. 1982,
23, 25.
17. D. T. Ollis, M. A. Yannice, J. Catal. 1975, 38, 514.
18. D. W. Goodman, R. D. Kelly, T. E. Madey, J. M. White, J.
Catal. 1980 64, 479.
19. N. M. Gupta, V. S. Kemble, K. A. Rao, R. M. Iver, J.
Catal. 1979, 60, 57.
20. T. M. Duncan, P. Winslow, A. T. Bell, J. Catal. 1985, 93, 1.
21. D. W. Goodman, R. D. Kelly, T. E. Madey, J. T. Yates, /
Catal. 1986, 63, 226.
22. C. K. Roofer-de Poorter, Chem. Rev. 1981, 81, 447.
23. H. Fischer, Herstellung Fliissiger Kraftstoffe aus Kohle,
Bomtrager, Berlin, 1924.
24. H. Fischer, F. Tropsch, Brennsloff-Chem. 1926, 7, 97.
25. S. R. Craxford, E. K. Rideal, J. Chem. Soc. 1939, 1604.
26. K. Hali, R. J. Kokes, P. H. Emmett, J. Am. Chem. Soc.
1960, 82, 1077.
27. J. T. Kummer, P. H. Emmett, J. Am. Chem. Soc. 1953, 75,
5177.
28. Ya. T. Eidus, Russ. Chem. Rev. (Engl. Transl.) 1967,5(5,338.
29.
30.
31.
32.
H. Pichler, H. Schulz, Chem.-Ing.-Techn. 1970, 42, 1162.
G. V. Schulz, Z. Phys. Chem. B 1935, 43, 23.
E. F. G. Herington, Chem. Ind. (London) 1946, 344.
R. A. Friedel, R. B. Andersen, J. Am. Chem. Soc. 1950, 72,
1212, 2307.
33. P. J. Flory, J. Am. Chem. Soc. 1950, 58, 1877.
34. M. E. Dry in Catalysis (Eds: J. E. Andersen, M. Boudart)
Spnnger-Yerlag, Heidelberg, 1981, Vol. l, p. 160.
35. M. Araki, V. Ponec, J. Catal. 1976, 44, 439.
36.J. W. A. Sachtler, J. M. Kool, V. Ponec, J. Catal. 1979, 56,
284.
37. J. T. Kummer, T. W. de Witt, P. H. Emmett, J. Am.
Chem.
Soc. 1948, 70, 3632.
38.V. Ponec in Catalysis, Specialist Period. Reports (Eds: G. C.
Bond, G. Webb), The Royal Society of Chemistry,
London,
1983, Vol. 5, p. 48.
39. V. Ponec in Coal Science (Eds: M. L. Gorbaty, J. W.
Larsen, I. Wender) Academic Press, San Diego, 1984 Vol. 3,
p. 2.
40. P. R. Wentrcek, B. J. Wood, H. Wise, J. Catal. 1976, 43,
363.
41. J. A. Rabo, A. P. Rich, M. L. Poutsma, J. Catal. 1978, 53,
151.
42. P. Biloen, J. N. Helle, W. M. H. Sachtler, J. Catal. 1979 58,
95.
43. E. K. Poels, W. A, A. van Barneveld, E. H. van Broekhoven, V. Ponec, React. Kinet. Catal. Lett. 1981,18, 223.
44. G. Blyholder, P. H. Emmett, J. Phys. Chem. 1959, 63, 962.
46. W. A. A. van Barneveld, V. Ponec, J. Catal 1978, 51, 426.
47. W. A. A. van Barneveld, V. Ponec, / Catal. 1984, 88, 382.
48. V. Ponec, W. A. A. van Barneveld, Ind. Eng. Chem. Prod.
Res. Den. 1979, 18, 268.
49. R. C. Braddy III, R. Pettit, J. Am. Chem. Soc. 1980, 102,
6182.
50. R. C. Braddy III, R. Pettit. J. Am. Chem. Soc. 1981, 103,
1287.
51. J. L. Lin, Ch. M. Chinag, C. J. Jenks, M. X. Yang, T. H.
Wentzlaff, B. E. Bent, J. Catal. 1994, 147, 250.
52. A. Paul, B. E. Bent, / Catal. 1994, 147, 264.
53. T. L. F. Favre, G. van der Lee, V. Ponec, J. Chem. Soc.,
Chem. Commun. 1985, 230.
54. E. B. Young, G. M. Whiteside, J. Am. Chem. Soc. 1978,
700, 5808.
55. T. Yamamoto, J. Chem. Soc., Chem. Commun. 1978, 1003.
56. W. A. A. van Barneveld, Ph. D. Thesis, Leiden University,
1983.
57. D. J. Dwyer. G. A. Somorjai, J. Catal. 1978, 52, 291.
58. D. J. Dwyer, G. A. Somorjai, /. Catal 1979, 56, 249.
59. R. Snel, Catal. Rev. Sci. Eng. 1987, 29, 361.
60. J. G. Eckert, A. T. Bell, / Catal. 1980, 62, 19.
61. L. T. Percy, R. I. Walter, J. Catal. 1990, 727, 228.
62. ,D. S. Jordan, A. T. Bell, J. Phys. Chem. 1986, 90, 4797.
63. E. Iglesia, S. C. Reyes, R. J. Madon, J. Catal. 1991, 729,
238.
64. H. Schulz, A. Zein El Deen, Fuel Process Techn. 1977, 7,31.
65. R. A. Dalia Betta, M. Boudart in Proceedings of the 5th
International Congress on Catalysis Miami Beach, 1972
(Ed.: J. W. Hightower) North Holland, Amsterdam 1973
Vol. 2, p. 1329.
66. V. S. Fomenko in Handbook of Thermoionic
Properties
(Ed.: G. V. Samsonov) Plenum Press, New York, 1966.
67. Handbook of Chem. & Phys. 65th edn, CRC Press,
1984,
p. E76.
68. G. Moretti, A. Y. Stakhur, W. M. H. Sachtler, J. Electron
Spectrosc. Relat. Phenom. 1988, 55, Rl.
69. J. R. Smith, P. J. Arlingshous, J. G. Gay, Phys. Rev. B 1983,
36, 1071.
70. G. C. Aarts, J. E. Inglesfield, Surf. Sci. 1989, 277, 367.
71. G. A. Benesh, D. A. King, Chem. Phys. Lett. 1992,
191,
315.
72. N. J. Castellani, D. B. Leroy, W. Lambrecht, Phys.
State
Soi. (b) 1985, 729, K69.
73. C. Lec, L. D. Schmidt, /. Catal. 1986, 101, 123.
74. W. H. Lee, K. R. van Loon, V. Pehova, J. B. Woodhouse,
C. M. Loxton, R. I. Maseł, J. Catal. 1991, 126, 658.
75. A. G. T. M. Bastein, W. J. van den Boogert, G. van der Lee,
H. Luo, B. Schuller, V. Ponec, Appl. Catal. 1987, 29, 243.
76. G. van der Lee, V. Ponec, J. Catal. 1986, 95, 522.
77. S. J. Tauster, S. C. Fung, R. L. Garten, /. Am. Chem. Soc.
1978, 700, 170.
78. G. I. Haller, D. E. Resasco, Adv. Catal. 1989, 36, 173.
79. S. Holloway, J. K. Norskov, N. D. Lang, J. Chem. Soc.,
Faraday Trans, l 1987, 83, 1935.
80. V. Bonacic-Koutecky, J. Koutecky, P. Fantucci, V. Ponec,
/. Catal. 1988, 111, 409.
81. G. C. Bond, Catalysis by Metals, Academic Press, London,
1962.
82. C. Sungbom, K. Tanaka, Buli. Chem. Soc. Jpn. 1982, 55,
2275.
83. A. Kiennemann, R. Breault, J. P. Hindermann, M. Laurin,
/ Chem. Soc., Faraday Trans, l 1987, 83, 2119.
84. R. B. Andersen in Catalysis (Ed.: P. H. Emmett) Reinhold,
New York 1956, Vol. 4, p. 29.
85. D. Gali, E. J. Gibbson, C. C. Hali, J. Appl. Chem. 1952,
371.
86. S. Uchiyama, Y. Obayashi, M. Shibata, T. Uchiyama, N.
Kawata, T. Konishi, /. Chem. Soc., Chem. Commun. 1985,
1071.
87. M. Inoui, T. Miake, Y. Takegami, T. Inui, Appl. Catal.
1984, 11, 103.
88. M. Ichikawa, Buli. Chem. Soc. Jpn. 1978, 57, 2273.
89. G. van der Lee, B. Schuller, T. L. F. Favre, H. Post, V.
Ponec, J. Catal. 1986, 98, 522.
90. M. A. Yannice, R. L. Garten, J. Catal. 1979, 56, 236.
91. R. Burch, A. R. Flambard, J. Catal. 1984, 55, 16.
92. J. D. Bracey, R. Burch, J. Catal. 1984, 56, 384.
93. G. van der Lee, A. G. T. M. Bastein, J. van den Boogert, B.
Schuller, H-Y Luo, V. Ponec, J. Chem. Soc., Faraday Trans,
l 1987. 55, 2103.
94. A. V. van Langevld, V. Ponec, /. Catal. 1983, 83, 248.
95. R. D. Kelly, T. E. Madey, J. T. Yates, J. Catal. 1977, 50,
301.
96. M. Logan, A. Gellmann, G. A. Somorjai, /. Catal. 1985, 94,
60.
97. V. Matolin, M. Rebholz, N. Kruse, Surf. Sci. 1991, 245,
233.
98. S. Ichikawa, H. Poppa, M. Boudart, J. Catal. 1985 97, 1.
99. M. L. Poutsma, L. F. Elek, D. A. Ibarbia, A. P. Risch, J. A.
Rabo, /. Catal. 1978, 52, 157.
100. F. Fajula, R. C. Anthony, J. H. Luunsford, /. Catal 1982,
73, 237.
101. Y. A. Ryndin, R. F. Hicks, A. T. Bell, Y. T. Yermakov, /.
Catal. 1981, 70, 287.
102. M. Ichikawa, Shokubai 1979, 21, 253.
103. J. W. Niemantsverdriet, S. P. A. Louwers, J. van Grondelle,
A. M. van der Kraan, F. W. H. Kampers, D. C. Koningsberger, Proceedings of the 9th International Congress on
Catalysis Calgary 1988, (Eds: M. J. Phillips, M. Ternan)
Chemistry Institute of Canada, Ottawa, 1988, Vol. 2, p. 674.
104. H. Trevitro, W. M. H. Sachtler, Catal. Lett. 1994, 27, 251.
105. M. A. Yannice, J. Catal. 1977, 50, 228.
106. Y. T. Shah, A. H. Perotta, Ind. Eng. Chem. Prod. Res. Deu.
1976, 75, 123.
107. K. Watanabe, K. Hashiba, T. Yamashina, Surf Sci. 1976
67, 483.
108. F. J. Kuijers, V. Ponec, Surf Sci. 1977, 68, 294.
109. V. Ponec, Adv. Catal. 1983, 32, 149.
110. W. A. A. van Baraeveld, V. Ponec, J. Catal. 1984, 59, 542.
111. I. Schwank, Stud. Surf. Sci. Catal. 1991, 64, 225.
112. J. A. Dalmon, G, A. Martin in Proceedings of the 7th
International Congress on Catalysis, Tokyo, 1980, (Eds: T.
Seiyama, K. Tanabe) Kodansha, Tokyo 1981, Vol. A,
p. 402.
35. M. Araki, V. Ponec, J. Catal. 1976, 44, 439.
36. J. W. A. Sachtler, J. M. Kool, V. Ponec, J. Catal. 1979, 56,
284.
37. J. T. Kummer, T. W. de Witt, P. H. Emmett, /. Am. Chem.
Soc. 1948, 70, 3632.
38. V. Ponec in Catalysis, Specialist Period Reports (Eds: G. C.
Bond, G. Webb), The Royal Society of Chemistry, London,
1983, Vol. 5, p. 48.
39. V. Ponec in Coal Science (Eds: M. L. Gorbaty, J. W.
Larsen, I. Wender) Academic Press, San Diego, 1984 Vol. 3,
p. 2.
40. P. R. Wentrcek, B. J. Wood, H. Wise, /. Catal. 1976, 43,
363.
41. J. A. Rabo, A. P. Rich, M. L. Poutsma, J. Catal. 1978, 53,
151.
42. P. Biloen, J. N. Helle, W. M. H. Sachtler, /. Catal. 1979 58,
95.
43. E. K. Poels, W. A. A. van Barneveld, E. H. van Broekhoven, V. Ponec, React. Kinet. Catal. Lett. 1981, 18, 223.
44. G. Blyholder, P. H. Emmett, /. Phys. Chem. 1959, 63, 962.
46. W. A. A. van Barneveld, V. Ponec, /. Catal. 1978, 51, 426.
47. W. A. A. van Barneveld, V. Ponec, /. Catal. 1984, 88, 382.
48. V. Ponec, W. A. A. van Barneveld, Ind. Ehg. Chem. Prod.
Res. Dev. 1979, 18, 268.
49. R. C. Braddy III, R. Pettit, J. Am. Chem. Soc. 1980, 102,
6182.
50. R. C. Braddy III, R. Pettit. J. Am. Chem. Soc. 1981, 103,
1287.
51. J. L. Lin, Ch. M. Chinag, C. J. Jenks, M. X. Yang, T. H.
Wentzlaff, B. E. Bent, J. Catal. 1994, 147, 250.
52. A. Paul, B. E. Bent, /. Catal. 1994, 147, 264.
53. T. L. F. Favre, G. van der Lee, V. Ponec, J. Chem. Soc.,
Chem. Commun. 1985, 230.
54. E. B. Young, G. M. Whiteside, /. Am. Chem. Soc. 1978,
700, 5808.
55. T. Yamamoto, J. Chem. Soc., Chem. Commun. 1978, 1003.
56. W. A. A. van Barneveld, Ph. D. Thesis, Leiden University,
1983.
57. D. J. Dwyer. G. A. Somorjai, J. Catal. 1978, 52, 291.
58. D. J. Dwyer, G. A. Somorjai, J. Catal. 1979, 56, 249.
59. R. Snel, Catal. Rev. Sci. Eng. 1987, 29, 361.
60. J. G. Eckert, A. T. Bell, J. Catal. 1980, 62, 19.
61. L. T. Percy, R. I. Walter, /. Catal. 1990, 121, 228.
62. ,D. S. Jordan, A. T. Bell, /. Phys. Chem. 1986, 90, 4797.
63. E. Iglesia, S. C. Reyes, R. J. Madon, J. Catal. 1991, 729,
238.
64. H. Schulz, A. Zein El Deen, Fuel Process Techn. 1977, 7,31.
65. R. A. Dalia Betta, M. Boudart in Proceedings of the 5th
International Congress on Catalysis Miami Beach, 1972
(Ed.: J. W. Hightower) North Holland, Amsterdam 1973
Vol. 2, p. 1329.
66. V. S. Fomenko in Handbook of Thermoionic Properties
(Ed.: G. V. Samsonov) Plenum Press, New York, 1966.
67. Handbook of Chem. & Phys. 65th edn, CRC Press, 1984,
p. E76.
68. G. Moretti, A. Y. Stakhur, W. M. H. Sachtler, /. Electron
Spectrosc. Relat. Phenom, 1988, 58, Rl.
69. J. R. Smith, P. J. Arlingshous, J, G. Gay, Phys. Rev. B 1983,
36, 1071.
70. G. C. Aarts, J. E. Inglesfield, Surf. Sci. 1989, 277, 367.
71. G. A. Benesh, D. A. King, Chem. Phys. Lett. 1992, 797,
315.
72. N. J. Castellani, D. B. Leroy, W. Lambrecht, Phys. State
Soi. (b) 1985, 729, K69.
73. C. Lec, L. D. Schmidt, J. Catal. 1986, 707, 123.
74. W. H. Lee, K. R. van Loon, V. Pehova, J. B. Woodhouse,
C. M. Loxton, R. I. Maseł, J. Catal. 1991, 126, 658.
75. A. G. T. M. Bastein, W. J. van den Boogert, G. van der Lee,
H. Luo, B. Schuller, V. Ponec, Appl. Catal. 1987, 29, 243.
76. G. van der Lee, V. Ponec, J. Catal. 1986, 98, 522.
77. S. J. Tauster, S. C. Fung, R. L. Garten, J. Am. Chem. Soc.
1978, 700, 170.
78. G. I. Haller, D. E. Resasco, Ado. Catal. 1989, 36, 173.
79. S. Holloway, J. K. Norskov, N. D. Lang, /. Chem. Soc.,
Faraday Trans, l 1987, 83, 1935.
80. V. Bonacic-Koutecky, J. Koutecky, P. Fantucci, V. Ponec,
/. Catal. 1988, 777, 409.
81. G. C. Bond, Catalysis by Metals, Academic Press, London,
1962.
82. C. Sungbom, K. Tanaka, Buli. Chem. Soc. Jpn. 1982, 55,
2275.
83. A. Kiennemann, R. Breault, J. P. Hindermann, M. Laurin,
/. Chem. Soc., Faraday Trans, l 1987, 83, 2119.
84. R. B. Anderson in Catalysis (Ed.: P. H. Emmett) Reinhold,
New York 1956, Vol. 4, p. 29.
85. D. Gali, E. J. Gibbson, C. C. Hali, /. Appl. Chem.
1952,
371.
86. S. Ucbiyama, Y. Obayashi, M. Shibata, T. Uchiyama, N.
Kawata, T. Konishi, J. Chem. Soc., Chem. Commun. 1985,
1071.
87. M. Inoui, T. Miake, Y. Takegami, T. Inui, Appl. Catal.
1984, 77, 103.
88. M. Ichikawa, Buli Chem. Soc. Jpn. 1978, 57, 2273.
89. G. van der Lee, B. Schuller, T. L. F. Favre, H. Post, V.
Ponec, / Catal. 1986, 98, 522.
90. M. A. Yannice, R. L. Garten, J. Catal. 1979, 56, 236.
91. R. Burch, A. R. Flambard, J. Catal. 1984, 85, 16.
92. J. D. Bracey, R. Burch, J. Catal. 1984, 86, 384.
93. G. van der Lee, A. G. T. M. Bastein, J. van den Boogert, B.
Schuller, H-Y Luo, V. Ponec, J. Chem. Soc., Faraday Trans,
l 1987. 83, 2103.
94. A. V. van Langevld, V. Ponec, /. Catal. 1983, 83, 248.
95. R. D. Kelly, T. E. Madey, J. T. Yates, J. Catal. 1977, 50,
301.
96. M. Logan, A. Gellmann, G. A. Somorjai, /. Catal. 1985, 94,
60.
97. V. Matolin, M. RebhoLz, N. Kruse, Surf. Sci. 1991, 245,
233.
98. S. Ichikawa, H. Poppa, M. Boudart, J. Catal. 1985 91, 1.
99. M. L. Poutsma, L. F. Elek, D. A. Ibarbia, A. P. Risch, J. A.
Rabo, J. Catal. 1978, 52, 157.
100. F. Fajula, R. C. Anthony, J. H. Luunsford, J. Catal. 1982,
73, 237.
101. Y. A. Ryndin, R. F. Hicks, A. T. Bell, Y. T. Yermakov, J.
Catal. 1981, 70, 287.
102. M. Ichikawa, Shokubai 1979, 21, 253.
103. J. W. Niemantsverdriet, S. P. A. Louwers, J. van Grondelle,
A. M. van der Kraan, F. W. H. Kampers, D. C. Koningsberger, Proceedings of the 9th International Congress on
Catalysis Calgary 1988, (Eds: M. J. Phillips, M. Ternan)
Chemistry Institute of Canada, Ottawa, 1988, Vol. 2, p. 674.
104. H. Trevitro, W. M. H. Sachtler, Catal. Lett. 1994, 27, 251.
105. M. A. Yannice, J. Catal. 1977, 50, 228.
106. Y. T. Shah, A. H. Perotta, Ind. Eng. Chem. Prod. Res. Dev.
1976, 75, 123.
107. K. Watanabe, K. Hashiba, T. Yamashina, Surf. Sci. 1976
61, 483.
108. F. J. Kuijers, V. Ponec, Surf. Sci 1977, 68, 294.
109. V. Ponec, Adv. Catal. 1983, 32, 149.
110. W. A. A. van Barneveld, V. Ponec, / Catal. 1984, 89, 542.
111. J. Schwank, Stud. Surf. Sci. Catal. 1991, 64, 225.
112. J. A. Dalmon, G. A. Martin in Proceedings of the 7th
International Congress on Catalysis, Tokyo, 1980, (Eds: T.
Seiyama, K. Tanabe) Kodansha, Tokyo 1981, Vol. A,
p. 402.
113. L. J. M. Luyten, M. van Eck, J. van Grondelle, J. H. C. van
Hooff, J. Phys. Chem. 1978, 82, 200.
114. A. K. Datye, J. Schwank, /. Catal. 1985, 93, 256.
115. A. K. Datye, J. Schwank in Proceedings of the 8th Interna
tional Congress on Catalysis Berlin 1984, Chemie Yerlag,
Weinheim, 1984, Vol. 4, p. 587.
116. G. C. Bond, B, D. Turnham, /. Catal. 1976, 45, 128.
117. D. J. Elliot, J. H. Lunsford, /. Catal. 1979, 57, 116.
118. S. Y. Lai, J. C. Yickerman, J. Catal. 1984, 90, 337.
119. P. Courty, D. Durand, E. Freund, J. Sugierm J. Molec.
Catal. 1982, 17, 241.
120. A. Kiennemann, C. Diagnec, J. P. Hindermann, P.
Chaumette, P. Courty, Appl. Catal. 1989, 53, 197.
121. M. W. Smalę, T. S. King, / Catal. 1989, 119, 441; 1990,
720,331.
122. J. C. Kelzenberg, T. S. King, J. Catal. 1990, 126, 421.
123. J. H. Sinfelt Bimetallic Catafysts, Wiley, New York, 1983.
124. W. K. Kuhn, R. A. Campbell, D. W. Goodman in The
Chemical Physics of Solid Surfaces (Eds: D. K. King, D. P.
Woodruff) Elsevier, Amsterdam 1993, Vol. 6, p. 157.
125. A. Brown, J. A. van den Berg, J. C. Yickerman, Proceedings
of the 8th International Congress on Catalysis, Berlin 1984,
Chemie Yerlag, Weinheim, 1984, Yol. 4, p. 35.
126. S. Y. Lai, J. C. Yickerman, J. Catal 1984, 90, 337.
127. D. J. Elliot, J. H. Lunsford, /. Catal. 1979, 57, 116.
128. A. K. Datye, J. Schwank, J. Catal. 1985, 95, 256,
129. J. A. Amelse, L. H. Schwartz, J! B. Butt, J. Catal. 1981, 72,95.
130. H. Anai, K. Mitsuishi, T. Seyama, Chem. Lett. Jpn. 1984,
1291.
131. M. Nakamura, B. J. Wood, P. Y. Hou, H. Wise in Pro
ceedings of the 7th International Congress on Catalysis,
Tokyo, 1980 (Eds: T. Seiyama, K. Tanabe) Kodansha,
Tokyo, 1981 p. 432.
132. K. B. Arcuri, L. H. Schwartz, R. D. Poitrowski, J. B. Butt,
/. Catal. 1984, 85, 349.
133. R. M. Stanfield, W. N. Delgass, J. Catal. 1981, 72, 37.
134. V. Ponec, G. C. Bond, Catalysis by Metals and Alloys,
Elsevier, Amsterdam, 1995.
135. T. Ishihara, K. Eguchi, H. Arai, Appl. Catal. 1987 30, 225.
136. L. Guczi, Cat. Rev. Sci. Eng. 1981, 23, 329.
137. L. Guczi, Proceedings of the 9th International Congress on
Catalysis Calgary, 1988 (Eds: M. J. Phillips, M. Ternan)
Chemical Institute of Canada, Ottawa, 1988 Yol. 5, p. 114.
138. J. W. Niemantsverdriet, D. P. Aschenbeek, F. A. Fortunato, W. N. Delgass, /. Mol. Catal. 1984, 25, 285.
139. V. T. Coon, T. Takeshita, W. E. Wallace, R. S. Craig, /.
Phys. Chem. 1976, 80, 1878.
140. E. A. Shaw, T. Rayment, A. P. Walker, J. R. Jenningsm
R. M. Lambert, /. Catal. 1990, 126, 219.
141. R. M. Nix, T. Rayment, R. M. Lambert, J. R. Jennings,
G. Owen, J. Catal. 1987, 106, 216.
142. R. M. Nix, R. W. Judd, R. M. Lambert, J. R. Jennings,
G. Owen, J. Catal. 1989, 118, 175.
143. M. Shiboda, Y. Ohbayashi, N. Kawata, T. Masumoto, K.
Aoki, J. Catal. 1985, 96, 296.
144. R. Sasikado, N. M. Gupta, S. K. Kulshreshtha, R. M. lyer,
/. Catal. 1987, 107, 510.
145. R. B. Andersen, Catal Rev. Sci. Eng. 1980, 21, 53.
146. B. Yeh, L. H. Schwartz, J. B. Butt, J. Catal. 1985 91, 24.
147. K. Fujimoto, T. Oba, Appl. Catal. 1985, 13, 289.
148. L. E. Y. Nonneman, A. G. T. M. Bastein, V. Ponec, R.
Burch, Appl. Catal. 1990 62, L23.
149. L. E. Y. Nonneman, V. Ponec, Catal. Lett. 1990, 7, 213.
150. M. Ichikawa, K. Shikakura, Proceedings of the 7th Interna
tional Congress on Catalysis, Tokyo, 1980 (Eds: T. Seiyama,
K. Tanabe) Kodansha, Tokyo, 1981, Yol. B, p. 1468.
151. J. Kowalski, G. van der Lee, V. Ponec, Appl. Catal. 1985,
19, 423.
152. M. Ichikawa, K. Shikakura, M. Kawai, China-Japan-USA
Symposium on Heterogeneous Catalysis, Dalian, 1983, paper
A083.
153. G. van der Lee, B. Schuller, T. L. F. Favre, H. Post,
V. Ponec, J. Catal. 1986, 98, 522.
154. H.-Y. Luo, A. G. T. M. Bastein, A. A. J. P. Mulder,
V. Ponec, Appl. Catal. 1988, 38, 241.
155. J. M. Driessen, E. K. Poels, J. P. Hindermann, V. Ponec,
/. Catal. 1983, 82, 26.
156. T. Takeichi, K.-1. Aika, J. Catal. 1992, 156, 252.
157. G. R. Scheffer, T. S. King, J. Catal. 1989, 115, 376.
158. G. R. Dchefier, T. S. King, /. Catal. 1989, 116, 488.
159. M. Muhler, E. Tonąuist, L. P. Nielsen B. S. Clausen,
H. Topsoe, Catal. Lett. 1994, 25, 1.
160. V. Ponec, Surf. Sci. 1992, 272, 111.
161. Y. Kikuzono, S. Kagami, S. Naito, T. Onishi, K. Tamara,
Faraday Disc. Chem. Soc. 1981, 72, 194.
162. H. P. Nguyen, P. Meriaudeau, Stud. Surf. Sci. Catal. 1991,
61, 341.
163. L. C. Freriks, P. C. de Jong-Yersloot, A. G. T. G. Kortbeek,
J. P. van den Berg, J. Chem. Soc., Chem. Commun. 1986,
253.
164. V. Ponec, L. E. Y. Nonneman, Stud. Surf. Sci. Catal, 1991,
61, 225.
165. T. Mori, A. Miyamoto, N. Takahashi, H. Niizuma, T.
Hattori, Y. Murakami, /. Catal. 1986, 702, 199.
166. T. Mori, A. Miyamoto, N. Takahashi, Y. Fukagaya, T.
Hattori, Y. Marakami, J. Phys. Chem. 1986 90, 5197.
167. M. E. Levin, M. Salmeron, A. T. Bell, G. A. Somorjai, /.
Catal. 1987,706,401.
168. T. Koerts, W. J. J. Welters, R. A. van Santen, L. E. Y.
Nonneman, V. Ponec, Stud. Surf. Sci. Catal. 1991, 61, 235.
169. J. T. Yates Jr., E. D. Williams, W. H. Weinberg, Surf. Sci.
1980, 91, 562.
170. J. T. Yates Jr., E. D. Williams, W. H. Weinberg, Surf. Sci.
1982, 775, L93.
171. D. G. Castner, L. H. Dubois, B. A. Sexton, G. A. Somorjai,
Surf. Sci. 1981, 703,. LI34.
172. P. Courty, D. Durand, E. Freund, A. Sugier, J. Molec.
Catal. 1987, 77, 241.
173. A. Razaghi, J. P. Hindermann, A. Kienneman, Appl Catal
1984, 13, 193.
174. T. Hayasaka, T. Obayashi, S. Uchiyama, N. Kawata,
Chem. Lett. Jpn. 1986, 1405.
175. K. R. Thampi, J. Kiwi, M. Graetzel, Naturę 1987, 327, 506.
176. A. Baiker, M. Kilo, M. Maciejewski, S. Menzi, A. Wokaun,
Proceedings of the lOth International Congress on Catalysis,
Budapest, 1992, (Eds: L. Guczi, F. Solymosi, P. Tetenyi)
Elsevier, Amsterdam, 1993 Yol. B, p. 1257.
177. A. T. Ashcroft, A. K. Cheetham, A. K. Green, M. L. H.
Yeraon, Naturę 1991 352, 225.
178. B. Pommier, S. J. Teichner, Proceedings of the 9th Interna
tional Congress on Catalysis. Calgary (1988) (Eds: M. J.
Phillips, M. Ternan) Chemical Institute of Canada, Ottawa,
1988, Yol. 2, p. 610.
179. J. A. Dalmon, G. A. Maretin, /. Chem. Soc., Faraday
Trans. 1979, 75, 1011.
180. G. A. Mills, F. W. Steffgen, Catal. Rev. 1973, 8, 159.
181. A. Kiennemann, R. Kieffer, E. Chomet, React. Kinet. Catal.
Lett. 1981, 16, 371.
182. P. B. Rasmussen, P. M. Holmblad, T. Askaard, C. V.
Ovesen, P. Stoltz, J. K. Norskov, I. Chorkendorff, Catal.
Lett. 1994, 26, 373.
183. Y. Amenomya, Appl. Catal. 1987, 30, 57.
184. T. Inoue, T. lizuka, /. Chem. Soc., Faraday Trans, l 1986,
82, 1681.
185. J. Sneeden. /. Molec. Catal 1983, 77, 355.
186. Y. Ikeda, Y. Okamoto, T. Imanaka, Catal. Lett. 1994,26,345.
1.30
Reactivity and Structure of Complexes
of Smali Molecules: Carbon Dioxide
D. H. GIBSON
University of Louisville, KY, USA
1.30.1 INTRODUCTION
1.30.2 CARBON DIOXIDE AS A LIGANO
1.30.2.1 Bonding and Structural Types
1.30.2.2 Synthesis
1.30.2.3 Infrared Spectral Characteristics
1.30.3 CHARACTERISTIC REACTIONS
1.30.3.1 Decarboxylation
1.30.3.2 Oxygen Transfer
1.30.3.3 Reactions with Electrophiles
.30.4 INSERTION OF CO, IN METAL-X BONDS (X = C, H. O, N, Si, P, METAL)
.30.5 OXIDATIVE COUPLING
.30.6 CATALYTIC REDUCTION OF CO2
.30.7 SUMMARY AND FUTURE DIREĆTIONS
.30.8 REFERENCES
1.30.1
595
595
595
597
597
598
598
598
598
599
599
600
601
601
INTRODUCTION
The possibility of using CO2 for the synthesis of fme chemicals that arę nów deiwed frorn petroleum
has prompted efforts to obtain a broader understanding of the coordination chemistry of CO2 during
the past 20 years.1"21 Carbon dioxide utilization will inevitably center on metal complexes and their
ability to bind CO2. In the past decade, many CO2—metal complexes have been prepared and the
ligand has demonstrated a remarkable yariety of coordination modes in its complexes. The sections
below outline the synthesis, characterization by X-ray crystaliography and IR spectroscopy, and some
characteristic reactions of these compounds. Also discussed arę CO2 insertion reactions into M—X
bonds and oxidative coupling reactions between CO2 and unsaturated substrates which occur at some
metal centers. Finally, a profile of the research on catalytic reductions of CO2 is provided. Where
possible, references arę madę to reviews rather than to the primary literaturę.
1.30.2
CARBON DIOXIDE AS A LIGAND
1.30.2.1 Bonding and Structural Types
Theoretical calculations have focused on four basie modes of CO2 coordination: (i) rj -C, (ii) rf-C, O
(side-on), (iii) r]1-O (end-on) and (iv) r/2-O,O'. A review of the results of calculations on the
organometallic complexes (modes (i) and (ii)) appeared in 1992.22
595
596
Reactnity and Structure of Complexes of Smali Molecules: Carbon Dioxide
As a heterocumulene, CO2 has two sets of orthogonal n molecular orbitals. For ry - and t] bonding involving carbon and a metal, these arę in two sets: (ł) the TT, n?r, and TT* MOs which
lie in the pianę of the metal and CO2 (parallel) and (ii) an equivalent set which is in a pianę
perpendicular to the first set (perpendicular). The "parallel" MOs arę most important in
bonding to transition metals. For the r/ —C modę there is a strong charge transfer interaction
between a dz metal orbital and the 7r*-orbital of CCS. Bonding in the r/2 modę has been compared
to that in olefin—metal complexes: u-bonding involving the 7r-orbital of CO2 and an empty dz2 metal
orbital together with 7r-bonding involving a filled dxz metal orbital and the empty 7r*-orbital of
CCS.
Efforts have been madę to determine what circumstances might lead to stabilization of r?1—O or
7?2-O,O' carbon dioxide coordination.23 SCF calculations showed that complexes with linear CO2
ligands arę destabilized. If the CO2 ligand in Ni(NH3)2(CO2) was allowed to bend, the 77'—O form
was only slightly above the r2—C,O form in energy. For Cu(CO2), the end-on and side-on modes
were nearly degenerate in energy. For morę oxophilic metals, the r?2—O,O' modę can be stabilized.
Calculations on the bonding of CO2 to scandium showed that the rf—C,O modę and the r/2—O,O'
modę were nearly degenerate in energy.
StructuraJ. data for metal-CO2 complexes have been summarized recentły;17 the types which
have been characterized arę shown in Figurę 1. The only structurally characterized r/1—C complex
is a rhodium complex reported by Herskovitz et al11 X-ray structural analysis showed a Rh—C(l)
bond distance of 2.05(2) A and C—O bond distances of 1.20(2) and 1.25(2) A; the O—C-O
angle was 126(2)°. The first r2 compound, Ni(CO2) [(Cy)3P] 2, had almost planar coordination
about Ni; the CO 2 ligand had unequal C—O bond lenglhs, 1.17 A and 1.22 A, and a large
O—C—O angle of 133°. The iron complex, Fe(CO2)(depe)2, has trigonal bipyramidal geometry
about Fe with an equatorial CO? ligand. Uniquely among ^2-~CO2 complexes, it showed long C—O
bonds, 1.25(3) A and 1.28(2) A/and a smali O—C—O angle of 124(2)°.
Reactńity and Struć turę of Complexes of Smali Molecules: Carbon Dioxide
597
The /J-2~ff complexes have the carboxyl carbon bound to one metal and one oxygen bound to a
second metal. The first compounds of this type were Ir-Os metallacycles reported by Collins,
et al. Morę recently, a related complex with CO2 bridged between Ir and Zr was described and the
polymeric complex, fCoin(en)2(CO2)(ClO4)—H2O]„, was reported. At about the same time,
CpFe(CO)(PPh 3 )(CO 2 )Re(CO) 4 (PPh 3 ) was reported and showed uneąual carboxyl C—O
bond lengths, 1.226(3) A and 1.298(3) A, and an O—C—O angle of 121.9(3)°. There arę two
distinct types of compounds with the generał formuła M]/i2—773(CO2)M2. The Class I compounds
have nearly eąual O—M2 bond lengths; those in Class II have uneąual O—M2 bond lengths. Also,
the O—C—O bond angles of Class II compounds arę usually larger. Most compounds in Class I
have the CO 2 ligand bridged between two transition metals; O—C—O bond angles arę in the
rangę 106—114°. So far, compounds in Class II arę ones in which the carboxylate oxygens arę
bound, uneąually, to a tin atom.
The first ^—tf type to be structurally characterized was an osmium cluster anion. Caulton et al11
reported a rhodium/osmium complex which has the carboxylate carbon bound to osmium
and each oxygen bound to different rhodium centers. Cutler et al 24 characterized additional
complexes of this type. Few examples exist of the other two structural types.
1.30.2.2
Synthesis
Discussion is limited to compounds which can be studied by IR and NMR spectral techniąues to
confirm a metal-bound CO2 ligand. 15 '17' 19 The r;1 and r/ 2 complexes arę prepared by direct
reactions of metal complexes with CO 2. Metal centers which have a coordination vacancy (or a
labile ligand) and arę nucleophilic through the metal, due to charge or the presence of electrondonating ligands, can bind the weakly electrophilic CO2 molecule through carbon. The r/1 — CO2
complexes arę not robust; their isolation often reąuires Iow temperaturę and pressurization with
CO2. The rf complex Ni(CO2)(PCy3)2 was madę by reaction of [Ni(PCy3)3]N2 or Ni(PCy3)3.
Reaction of Fe(PMe3)4 with CO2 gave an i]2 complex; the related complex Fe(CO2)(depe)2 was fully
characterized. Both direct CO 2 addition and other strategies have been developed for
compounds with bridging CO 2 ligands.
Mascetti and Tranąuille 25 prepared CO 2 adducts by low-temperature matrix isolation techniąues. Recently, matrix isolation studies of Ni atoms with CO2 were done; the r2—C,O modę was
preferred in CO2 matrices. These results, and studies of isotopically labeled species, suggest that
Ni(N2)(CO2) and Ni(N2)2(CO2) were formed.26
Compounds having CO? bound to a metal center through oxygen only have not yet been
structurally characterized, but isotopic labeling studies support their existence. Margrave et al17
studied the reactions of Li atoms with CO2 in Ar matrices and obtained IR spectra of two LiCO2
species. At high metal concentration, Li 2 CO 2 was observed. Reactions with Na, K, and Cs and
CO 2 in argon, nitrogen and neat matrices gave M + CO 2 ^ species with C 2v symmetry. At high
metal concentrations, only K and Cs formed M2CC>2 species; forms with C2v symmetry and Cs
symmetry were found. Manceron et al. deposited Al and CC>2 in argon matrices; the adduct
converted, reversibly, between two isomers having Cs and C2v symmetries.17
1.30.2.3
Infrarcd Spectral Characteristics
In the transition metal complexes which have been structurally characterized, the CO 2 ligands
arę bent with internal O—C—O angles varying from 101° to 136 0.17 Thus, the vibrational bands
for coordmated CO2 do not resemble those of the linear molecule (vasym 2349, vsym 1388 or 1285 (one
due to Fermi resonance; both IR inactive) and 6 667 cm^1 ), but may be morę closely related to
metal-bound CO 2 " or to free radical anion. IR spectral bands for the radical anion arę
calculated at 1,677 cm l , 1,405 (stretching)cm" 1 , and 607 (bending)cm~'.
C—O stretching vibrations for several types of metal-CO 2 complexes arę shown in Table 1.
In each, the higher freąuency band is assigned to vasym and the lower one is assigned to vsym. The
few 77'-types show vasym near l,600 cm ' and vsynl near l,200cm '. The r2 complexes exhibit much
higher vasvm positions and the vsym band position is lower. The Av is large for n^-i? complexes,
typically 300^-00 cm^1 for the acyclic compounds and can be larger for metallacycles. The
magnitude of A v and the band positions will distinguish these from the other types of
bimetallic complexes. The vasym band position for the symmetrical ił-^—if complexes varies with
598
Reactivity and S truć turę ofComplexes of Smali Molecules: Car bon Dioxide
the coordination geometry at the metal center binding the two carboxyl oxygens; also, the properties of the two classes of ^—rf compounds arę distinct. There arę not yet enough examples of the
other types of compounds to identify them by IR data alone.
1.30.3
1.30.3.1
CHARACTERISTIC REACTIONS
Decarboxylation
Some 77' and r/2 complexes bind CO2 reversibly.17'19 With metallocarboxylate anion complexes, the
stability is related to that of the metal anion; if the corresponding anion is stable, dissociative loss
of CO2 from the metallocarboxylate can be expected. In contrast, salts of CpFe(CO)(PPh3) ,
cannot be madę, but salts of CpFe(CO)(PPh3)(CO2)~ arę relatively stable. The naturę of the alkah
metal exerts some control over the reversibility of CO2 binding. Sodium and potassium salts of
cobalt(salen)(CO2)~ lost CO2 under vacuum, but the lithium salt did not. The 77' complexes
reported by Herskovitz et al17 lost CO2 readily; the only ones which could be isolated were
those with a low-valent metal bearing good a-donor/poor 7r-acceptor ligands. The stability of 772coordinated compounds parallels the stability of ethylene-metal complexes. With bimetallic
compounds, the ones which lose CO2 most readily arę the pi2—rf and /i2—rf complexes which
have O—M bonds to a main group atom such as tin. If both metals arę transition metals, the
compounds arę stable toward decarboxylation.
1.30.3.2
Oxygen Transfer
Metallocarboxylate anions, in particular, arę very effective oxide transfer agents.17'19 Reaction of
Li2W(CO)5(CO2) with additional CO2 results in formation of W(CO)6 and Li2CO3, a reaction
described as reductive disproportionation. This dianion would transfer oxide to CpFe(CO)3+BF4~;
labeling studies showed that oxygen, but not carbon, of the CO2 ligand was incorporated into the
iron product [CpFe(CO)2]2. Intermediate metalloanhydrides have been proposed to rationalize
intramolecular oxide transfer from coordinated CO2 to coordinated CO in several systems.
1.30.3.3
Reactions with Electrophiles
Some compounds add electrophiles while others undergo O—M or C—O cleavage reactions.17'19
Herskovitz et al. alkylated the iridmm complex Ir(dmpe)2(Cl)(CO2) and characterized the methyl
ester. The p,j—if rhodium/osmium complex studied by Caulton et al11 binds ZnBr2 at the
carboxylate oxygens. Nicholas et a/.17 showed that both O—M and C—O bond scissions can
óccur with Cp2M0(CO2) and Cp'2Nb(CO2)CH2SiMe3. The reactions of metallocarboxylate anions
with electrophiles arę varied. The lithium salt of W(CO)5(CO2)~2 gave only W(CO)6 from reactions
with a vanety of electrophiles, but CpFe(CO)(PPh3)CO2"K+ and Cp*Fe(CO)(PPh3)CO2~K+
were cleaved by O—M bond breaking. Gibson et al11 reported C—O cleavage of CpFe(CO)(PPh3)(CO2)Re(CO)4(PPh3) by Me3SiOTf.
Reactivity and Structure of Complexes of Smali Molecules: Carbon Dioxide
1.30.4
599
INSERTION OF CO 2 IN METAL-X BONDS (X = C, H, O, N, Si, P, METAL)
Carbon dioxide mserts into M— X (X = H, O, C, N, Si, P, or M) bonds yielding M-O-C(O)X
products. ' The opposite type of product, M— C(O)OX, seems possible, but the łatę transition
metal M— X complexes which insert CO 2 have electron-rich M— X bonds with high electron
density at X; the product will have new M-O and C-X bonds.5 '19 Some early transition metal
compounds and mam group compounds also insert CO 2 in the same way. These reactions may
not mvolve initial coordination of CO2 to the metal center. Calculations on Cu-^l (R = H, CH 3
OH) mdicated that insertion into the Cu— CH3 bond occurs with higher energy than insertion mto
Cu-H. Insertion mto the Cu— OH bond proceeds with no barner; the oxygen lone pairs can
mitiate bondmg to CO2 without weaking the Cu— OH bond.27
Insertion of2 CO 2 into M— H bonds results only in metal formate complexes, M— OCHO, not M—
H insertions have received much attention because they arę thought to be mtermediate m
catalytic hydrogenations.12'13 Calculations indicate only weak M-O interaction in the transition
state leadmg to formate; a stable CO 2 complex may not precede the formate 28
Metal-carbon insertions of CO 2 occur in both main group and transition metal complexes 5 ' 19
fhe reactions result m a strong M-O bond at the expense of a weak M— C bond (together with a
- a bond at the expense of a C— O TV bond). Insertion mto threo-W(CO) 5 -CHDCHDPh~
gave the threo carboxylate, mdicating retention of configuration at the a-carbon, as with CO
insertion.
Cw-RW(CO) 4 L (R = Me, Et or Ph) showed second-order kinetics toward CO 2
insertion, first order in anion and in CO 2 . Replacement of CO by a phosphine or phosphite
mcreased the insertion ratę. Palladmm catalysis of CO2 insertion into unreactive Sn— C bonds in
allyl stannanes provided three isomeric tetra-carboxylates from tetraallyl tin. Attempted reactions
>1 tetraalkyl, vmyl or ary l tin complexes did not proceed. Insertion into an intermediate r;1 -allyl
palladmm complex was suggested to lead to carboxylate products 31 '32
Insertions of CO 2 m M-OH and M— OR (R = alkyl, aryl) yield carbonato complexes and
occur with complexes of Zr, V, Ta, Mo, W, lanthanoids and main group metals such as tin 5 ' 19
l hę reversiblejnsertion of CO 2 into M-OH bonds is believed to be a key step in the hydration of
£>2 to HCO3 that is catalyzed by the zinc-containing enzyme carbonic anhydrase.33 Also, M— O
insertion is believed to occur m CO 2 /epoxide copolymerization and in the preparation of cyclic
carbonates and dimethyl carbonate. 16 A zinc pyrazolyl borate complex bmds CO 2 reversibly and
catalyzes the exchange of oxygen atoms between CO 2 and H 2 17 O, providine; a structural and
functional model for carbonic anhydrase.34 Although two pathways arę available for reaction CO2
with M— OH after initial coordination at oxygen (proton transfer or CO 2 insertion), it has not yet
been possible to distinguish between them. However, reaction of W(CO) 5 OH~ with CS 2 led to
> bond rupture.
Insertion of CO 2 into M-O— M complexes may lead to /^-r/ 1 , r/ CO 3 bndged complexes or to species with the carbonato hgand bound in bidentate fashion to both
metal centers. '
Insertion of CO 2 into early transition metal-mtrogen bonds gives carbamates. Similarly,
carbamato complexes of zinc and aluminum have been synthesized. In some high-oxidationstate łatę transition metal amides, CO2 does not insert mto the M— N bond. A ligand exchange
process7was suggested because the reactions could be accelerated by the free amines.38 With
L 4 Ru(rr-NHC 6 H 4 ) insertion occurs via direct attack on nitrogen followed by rearrangement to
the carbamate metallacycle.39 With excess CO2, insertion occurred in M— N and M-P bonds in
l,2-M2(NMe2 )4 (M = Mo, W); however, there was a kinetic preference for the M— P bonds.40
A yery few insertion reactions of CO2 mto M— Si bonds have been reported. Reaction of CO2 with
Cp 2 Zr(?/ -SiMe2 =N Bu) gave a metallacycle which decarbonylated at room temperaturę 41 illey et
al. have shown that Cp 2 Sc(SiR 3 )(THF) complexes react with CO 2 providing dimeric silane
carboxylate complexes [Cp2Sc(/i-O2CSiR3)] 2.42
Cutler et al. reported CO2 insertion into transition metal-transition metal bonds.43 Thus
Cp(CO)2M-Zr(Cl)Cp 2 (M = Fe, Ru) with CO2 afforded Cp(CO)M(CO,)Zr(Cl)Cp 7. Bergman et al
reported CO 2 msertion into Cp 2 Zr(p-N tBu)IrCp.44 Again, the carboxylate oxygen was bound to the
early transition metal m the resulting metallacycle.
1.30.5
OXIDATIVE COUPLING
Although there arę many reports of metal-promoted catalytic reactions mvolvmg CO, and
unsaturated hydrocarbons, 3> s -^3,i4,i8 thls dlscussion 1S limited to reactions wh j c h have led to
>bservable complexes mcorporatmg these substrates. Such reactions result in a two-umt mcrease
600
Reactivity and S truć turę ofComplexes o f Smali Molecules: Carbon Dioxide
in the oxidation number of the metal and arę appropriately described as oxidative coupling
reactions, usually leading to metallalactones.3'5'6'19'20
The reaction of Ni(l,4,9-cyclododecatriene) together with a chelating ligand, ethylene and CO2
yields a five-membered metallalactone.45'46 Reaction of Fe(C2H4)2[P(CH2CH3)3]2 with CO2 gave a fivemembered metallalactone when additional phosphine ligand was added.6 Reaction of (r75C5Me5)2Ti(C2H4) with CO2 provided the titanalactone.47 7rara-M(C2H4)2(PMe3)4 (M = Mo, W), reacted
with CO2 to provide complexes with î2—Ty3,??1—acrylate ligands.48
Conjugated dienes and CO2 react with Ni(0) complexes to yield nickel allylcarboxylates.49
(Butadiene)Fe(PMe3)3 reacted with CO2 to provide an allylcarboxylate metallacycle.50 The anionie
(butadiene)Mn(CO)3~ reacted readily with CO2 to give the anionie allylcarboxylate.51 Similarly,
1,2-dienes reacted with CO2 on some Ni(0) complexes.52
The alkyne complex, (?/5—CsH5)(7]5—C5Me5)Ti(diphenylacetylene) reacted with CO2 to give a fivemembered metallacycle.53 Similarly, nickel complexes reacted with alkynes and CO2 to yield the same
type of metallacycles.54 The oxidative coupling of CO2 with imines (Schiff bases) at electron-rich
nickel(O) centers leads to cyclic carbamato complexes.55
1.30.6
CATALYTIC REDUCTION OF CO2
In spite of its thermodynamic stability and chemical inertness, efforts to catalytically reduce CO2
to compounds such as CH3OH, C2H5OH, HCOOH, CH2O, CO, C2H4, etc. have been underway for
a number of years. The approaches include homogeneous or heterogeneous hydrogenation,
photocatalytic reduction and eleetrocatalytic reduction.- In some cases, the pathways appear to
involve coordination of CO2 to a metal center; in others, CO2 insertion into a metal-hydrogen
bond is suggested. Any such processes reąuire a łarge input of energy; reductions on a large scalę
will require renewable energy sources.
Hydrogenation of CO2 occurs on a number of solid catalysts; with CuO/ZnO/Al2O3, methanol
can be prepared but the equilibrium yields arę less than 40%. The use of hybrid catalysts,
containing solid acids, improves the yiełds by partial dehydration of the methanol to dimethyl
ether.56 In situ IR spectroscopy has been used to identify catalytic intermediates in some
processes. With Cu/ZrO/SiO2, surface bound formate, gem-diolate and methoxide species could
be observed before the finał hydrolysis to methanol.57 Lithium salt-promoted Rh/SiO2 catalysts
increased the ethanol content of reduction mixtures from CO2 as compared to the unpromoted
reactions, but the main product was methane.58
Homogeneous catalytic reductions of CO2 adyanced with the report by Jessop et al12 of the use
of supercritical CO2 as solvent for H2 and the catalyst, RuQ2(PMe3)4. Dimethyl formamide was
produced with rates up to 10,000 h^1 and methyl formate at 55br'. The catalyst was modified by
Baiker et al59 to RuCl2(dppe) which gave rates of 360,000 h~' for dmf and several hundred per hour
for methyl formate. Leitner et al.60 used rhodium catalysts with chelating phosphine ligands to reduce
CO2 to formie acid with a turnover frequency of l ,335 h^1; an intermediate ?72-formate complex was
implicated. Jessop et al61 reported TOF of 95,000 h"1 for the hydrogenation of CO2 to HCOOH using
RuCl(OAc)(PMe3)4 together with a tracę of alcohol and a stoichiometric amount of base.
Although not yet viable on a large scalę, electrocatalytic reduction of CO2 has been vigorously
studied.62"64 Electron transfer to CO2 results m its conversion from a linear to a bent species; the
reduction potential is —1.9 V vs. NHE and is thus very unfavorable. Copper electrodes were found
to catalyze CO2 reduction to methane with current efficiencies as high as 65% although overpotentials were large. This unusual reduction involves the transfer of eight electrons.65 Copper
oxides on gaś diffusion electrodes, again operating at large negative potentials, can reduce CO2 to
ethanol.66 Homogeneous electrocatalysts generally reduce CO2 by two electrons and produce
formate or CO as well as H2 (m aąueous systems). A variety of catalysts have been studied:
complexes with nitrogen-containing macrocyclic ligands, phosphine complexes, cyclopentadienyl
complexes, polypyridine complexes (particularly those of Ru11 and Re1 and polymetallic complexes. With nickel cyclam catalysts, selective reduction of CO2, without H2 production, occurs
with nearly 100% current efficiency. The preference for CO2 reduction is thought to arise from
selective reaction of 17 electron intermediates with CO2.
Several types of transition metal complexes have been used as photocatalysts for CO2 reduction,63'67 but the ones most studied arę ruthemum (II) and rhenium (I) complexes with polypyridine
ligands. Thus, Ru(bpy) 32+ can be both photosensitizer and catalyst or another metal complex
may serve as catalyst. Alternatively, Re(bpy)(CO)3X-type complexes may serve as
Reactivity and Structure of Complexes of Smali Molecules: Carbon Dioxide
601
photosensitizers. There arę also examples of the use of metalloporphyrin complexes as both
photosensitizers and catalysts. Generally, the reductions lead to CO and a smali amount of
formate although H2 is a product (aąueous media) when the ruthenium compounds arę used in
combination with a cobalt or nickel macrocyclic complex. Metallocarboxylic acids (MCOOH) arę
thought to be the precursors to CO, but not to formate or H2 . At present, catalytic activities arę
Iow (TOF< 100) and costs would be high for commercialization.
1.30.7
SUMMARY AND FUTURE DIRECTIONS
Sińce the early 1980s there has been much research reported about the preparation and characterization of CO 2 -^netal complexes and on the reactions of CO 2 with other metal complexes
mat lead to its incorporation. The driving force for much of mis activity has been the prospect for
increased CO2 utilization in the sythesis of chemicals. The number of bonding modes which have
been identified for CO2 to metal centers is suprisingly many and vaned, but it is apparent that
electron-rich metal centers arę needed to bind CO 2 through carbon. Also, electron-rich metal
centers arę generally needed to promote insertion reactions into M—X bonds, although CO 2
insertions into M—X bonds, particulaly M—O bonds, involving very oxophilic metals also occur
readily. Characteristic reactions have emerged: oxide transfer from 77'—CO2 complexes and O—M
or C—O cleavage resulting from reactions with electrophiles.
However, in the case of CO2—metal complexes, the model compounds that have been wellcharacterized arę not catalytically, or even stoichiometrically, active toward CO2 reduction. Rapid
and efficient homogeneous catalysts for the reduction of CO2 by morę than two electrons (e.g., to
formate or CO) arę currently unknown. Clearly, fundamental structure/reactivity relationships
arę not yet well understood. Efforts nów arę focused on trying to combme the current Information about structural and electronic properties of the model compounds and available information
about low-efficiency catalytic processes into strategies that will accomplish the goal of CO 2
fixation. Certainly, processes that could utilize sunlight to promote the necessary electron transfer
reactions needed for CO 2 reduction arę most desirable.
1.30.8
REFERENCES
1. Ito, T.; Yamamoto, A. In Organie and Bioorganic Chemislry of Carbon Dioxide, Inoue. S.; Yamazaki, N., Eds.,
Kodansha Ltd-, Tokyo, Japan, 1982, Chapter 3.
2. Darensbourg, D. J.; Kudaroski, R. A. Adv. Organomet. Chem. 1983, 22, 129-168.
3. Walther, D. Coord. Chem. Rev. 1987, 79, 135-174 and references cited therein.
4. Braunstein, P.; Matt, D.; Nobel, D. Chem. Rev. 1988, 83, 747-764.
5. See Behr, A. Angew. Chem., Int. Ed. Engl. 1988, 27, 661-678 and references cited therein.
6. Cutler, A. R.; Hanna, P. K.; Yites, J. C. Chem. Rev. 1988, 88, 1363-1403.
7. Behr, A. Carbon Dioxide Aclivalion by Metal Complexes 1988, VCH, Weinheim, Germany.
8. Miller, J. D. Reactions of Coordinated Ligands, Braterman, P. S., Ed., Plenum Press, New York, 1989, Vol. 2,
pp 1-52.
9. Creutz, C. Electrochemical and Eleclrocaialytic Reactions of Carbon Dioxide, Sullivan, B. P.; Krist, K.; Guard, H. E.,
Eds., Elsevier, Amsterdam, 1993, Chapter 2.
10. Halmann, M. M. Chemical Fixalion of Carbon Dioxide. Melhods for Recvcling CO2 into Useful Products 1993, CRC
Press, Boca Raton, FL.
11. Aresta, M.; Quaranta. E.; Tommasi, I. New. J. Chem. 1994, 75, 133-142.
12. Jessop, P. G.; Ikanya, T.; Noyori, R. Chem. Rev. 1995, 95, 259-272.
13. Leitner, W. Angew. Chem., Int. Ed. Engl. 1995, 34, 2207-2221 and references cited therein.
14. Pandey, K. K. Coord. Chem. Rev. 1995, 140, 37-114.
15. Leitner, W. Coord. Chem. Rev. 1996, 153, 257-284 and references cited therein.
16. Darensbourg, D. J.; Holtcamp, M. W. Coord. Chem. Rev. 1996, 153, 155-174.
17. Gibson, D. H. Chem. Rev. 1996, 96, 2063-2095 and references cited therein.
18. Dinjus, E.; Fornika, R. In Applied Homogeneous Catalysis with Organometallic Compounds, Cornils, B.; Hermann W. A.,
Eds'., VCH, Weinheim , Germany, 1997, Vol. 2, Chapter 3.
19. Yin, X.; Moss, J. R. Coord. Chem. Rev. 1999, 181, 27-59 and references cited therein.
20. Walther, D.; Ruben, M.; Rau, S. Coord. Chem. Rev. 1999, 182, 67-100.
21. Gibson, D. H. Coord. Chem. Rev. 1999, 185-186, 335-355 and references cited therein.
22. Dedieu, A.; Bo, C.; Ingold. F. In Metal Ligand Interaclions from Atoms to Clusters to Surfaces, NATO ASI Series Ser.
C378, Salahub, D. R.; Russo, N., Eds., Kluwer Academic Publishers. Dordrecht, The Netherlands, 1992, 175-197.
23. Sodupe, M.; Branchadell, V.; Oliva, A. ./. Phys. Chem. 1995, 99, 8567-8571.
24. Tetrick, S. M.; Xu, C.; Pinkes, J. R.; Cutler, A. R. Organometallics 1998, 77, 1861-1867.
25. Mascetti, J.; Tranąuille, M. J. ./. Phys. Chem. 1988, 92, 2177-2184.
26. Galan, F.; Fonassier, M.; Tranqmlle, M.; Mascetti, J.; Papai, I. J. Phys. Chem. 1997, 707, 2626-2633.
602
27.
28.
29.
30.
31.
32.
33.
34.
35.
36.
37.
38.
39.
40.
41.
42.
43.
44.
45.
46.
47.
48.
49.
50.
51.
52.
53.
54.
55.
56.
57.
58.
59.
60.
61.
62.
63.
64.
65.
66.
.
67.
Reactmty and Structure of Complexes of Smali Molecules: Car bon
Dioxide
Sakaki, S.; Musashi, Y. Inorg. Chem. 1995, 34, 1914-1923.
Hutschka, F.; Dedieu, A.; Leitner, W. Angew. Chem.. Int. Ed. Engl. 1995, 34, 1742-1745.
Darensbourg, D. J.; Grotsch, G. /. Am. Chem. Soc. 1985, 707, 7473-7476.
Darensbourg, D. J.; Hanckel, R. K.; Bauch, C. G.; Pala, M.; Simmons, D.; White, J. N. J. Am. Chem. Soc. 1985, 707,
7463-7473.
Shi, M.; Nicholas, K. M. /. Am. Chem. Soc. 1997, 779, 5057-5058.
Franks, R. J.; Nicholas, K. M. Organometallics, 2000, 19, 1458-1460.
Bertini, I.; Luchinat, C. Bioinorganic Chemistry, Bertini, L; Gray, H. B.; Lippard, S. J.; Yalentine, J. S., Eds.,
University Science Books, Mili Yalley, CA, 1994, p 37.
Looney, A.; Hań, R.; McNeil, K.; Parkin, G. J. Am. Chem. Soc. 1993, 775, 4690-4697.
Darensbourg, D. J.; Jones, M. L. M.; Reibenspies, J. H. Inorg. Chem. 1996, 35, 4406-4413.
Michelin, R. A.; Strukul, G.; Bresiani-Pahor, N.; Zangrando, E.; Randaccio, C. Inorg. Chim. Acta 1984, 84, 229-232.
Katajima, N.; Hikichi, S.; Tanaka, M.; Moro-oka, Y. J. Am. Chem. Soc, 1993, 775, 5496-5508.
Chisholm, M. H.; Extine, M. W. J. Am. Chem. Soc. 1977, 99, 792-802.
Hartwig, J. F.; Bergman, R. G.; Andersen, R. A. /. Am. Chem. Soc. 1991, 77J, 6499-6508.
Buhro, W. E.; Chisholm, M. H.; Martin, J. D.; Huffman, J. C.; Folting, K.; Streib, W. E. .7. Am. Chem. Soc. 1989, 777,
8149-8156.
Procopio, L. J.; Carroll, P. T.; Berry, D. H. Organometallics, 1993, 12, 3087-3093.
Campion, B. K.; Heyn, R. H.; Tilley, T. D. Inorg. Chem. 1990, 29, 4356-4358.
Pinkes, J. R.; Steffey, B. D.; Yites, J. C.; Cutler, A. R. Organometallics 1994, 13, 21-23.
Hanna, T. A.; Baranger, A. M.; Bergman, R. G. J. Am. Chem. Soc. 1995, 777, 11363-11364.
Hoberg, H.; Schaefer, D. J. Organomet. Chem. 1983, C51-C53.
Hoberg, H.; Schafer, D.; Burkhart, G.; Kriiger, C.; Romao, M. J. J. Organomet. Chem. 1984, 266, 203-224.
Cohen, S. A.; Bercaw, J. E. Organometallics 1985, 4, 1006-1014.
Alvarez, R.; Carmona, E.; Galindo, A.; Gutierez, E.; Marin, J. M.; Monge, A.; Poveda, M. C.; Ruiz, C.; Savariault, J. M.
Organometallics 1989, 8, 2430-2439.
Hoberg, H.; Jenni, K. J. Organomet. Chem. 1987, 322, 193-201.
Hoberg, H.; Schaefer, D. J. Organomet. Chem. 1983, C51-C53.
Brookhart, M.; Noh, S. K.; Timmers, F. J. Organometallics 1987, 6, 1829-1831.
Hoberg, H.; Oster, B. W. J. Organomet. Chem. 1984, 266, 321-326.
Demersma, B.; Mahe, R.; Dixneuf, P. /. Chem. Soc., Chem. Comm. 1984, 1394-1395.
Walther, D.; Braiinlich, G.; Kempe, R.; Sieler, J. /. Organomet. Chem. 1992, 436, 109-119.
Walther, D.; Herzog, V. Z. Chem. 1987, 27, 373-374.
DuBois, J.-L.; Sayama, K.; Arakawa, H. Chem. Len. 1992, 1115-1118.
Fisher, I. A.; Bell, A. T. J. Catal. 1997, 772, 222-237.
Kusama, H.; Okabe, K.; Sayama, K; Arakawa, H. Catal. Today 1996, 28, 261-266.
Krócher, O.; Kóppel, R. A.; Baiker, A. J. Chem. Soc., Chem. Ćommun. 1997, 453-454.
Fornika, R.; Gorls, H.; Seemann, B.; Leitner, W. J. Chem. Soc., Chem. Ćommun. 1995, 1479-1480.
Munshi, P.; Main, A. D.; Linehan, J. C.; Tai, C. C.; Jessop, P. G. J. Am. Chem. Soc. 2002, 724, 7963-7971.
Keene, F. R.; Sullivan, B. P. In Eleclrochemical and Electrocatalytic Reactions of Carbon Dioxide, Sullivan, B. P.;
Krist, K.; Guard, H. E., Eds., Elsevier, New York, 1993, Chapter 5.
DuBois, D. L. Comments Inorg. Chem. 1997, 19, 307-325.
Fujita, E.; Brunschwig, B. S. In Electron Transfer in Chemistry, Balzani, V., Ed., Wiley-VCH, New York, 2001,
Chapter 3.
Hori, Y.; Kikuchi, K.; Murata, A.; Suzuki, S. Chem. Lett. 1986, 897-898.
Sammels, A. F.; Cook, R. L. In Eleclrochemical and Electrocatalytic Reactions of Carbon Dioxide, Sullivan, B. P.;
Krist, K.; Guard, H. E., Eds., Elsevier, New York, 1993, Chapter 8.
Sutin, N.; Creutz, C.; Fujita, E. Comments Inorg. Chem. 1997, 19, 67-92.
© 2003, Elsevier Ltd. Ali Rights Reserved
No part of this publication may be reproduced, stored in any retrieval system or
transmitted in any form or by any means electronic, electrostatic, magnetic tape,
mechanical, photocopying, recording or otherwise, without permission in writing
from the publishers
Comprehensive Coordinalion Chemistry II
ISBN (set): 0-08-0437486
Yolume l, (ISBN 0-08-0443230); pp 595-602
3.2 Steam Reforming 1819
3.2 Steam Reforming
K. KOCHLOEFL
3.2.1 Introduction
The reaction of hydrocarbons with steam on suitable
r catalysts is called steam reforming (STR) in the technical literaturę. Generally, the STR process involves ;
three reactions, namely the splitting of hydrocarbons
with steam (eq 1), which is accompanied by the water
gaś shift (WGS) (eq 2) and by the formation of methane (eq 3).
C„Hm + «H20 ^ «CO + (n + m/2)H2
(1)
This reaction is similar to methane STR and is therefore known as the CO2-methane reforming process.
In the so called Adam and Eve process [l, 2], studied
recently on a pilot scalę, helium heated in a nuclear
reactor is used for methane STR. The synthesis gaś
produced can be transported in pipelines over long
distances to locations where the heat will be liberated
through the exothermic hydrogenation of CO. The
methane formed is then transported back to the steam
reformer.
Finally, the STR process plays a key role in the fuel
celi technology using natural gaś or liquid hydrocarbons as feeds [1].
In the selective steam reforming or steam dealkylation of aromatic hydrocarbons [l, 3], only a part of
the molecule (e.g. a methyl group) is split off by steam.
For example, toluene reacts with steam on suitable
catalysts to give benzene, CO and hydrogen according
to eq 5.
CH3C6H5 + H20 ^ C6H6 + CO + 2H2
If methane is reformed, only the reverse methanation
_ (eq 3) and WGS reaction take place.
The STR has an old industrial tradition. The first
plant using light alkanes as a feed started to operate in
1
1930 at the Standard Oil Co. in the USA and 6 years
later at ICI in Billingham, England [1-3]. In the USA,
[where natural gaś was available, methane steam reforming had been performed initially. By contrast, in
[Europę during the 1950s, light naphtha became the
most economic feedstock. Later, however, the discov-|
ery of natural gaś reservs in the Netherlands and under
the North Sea changed the feedstock situation. Never-[
theless, naphtha is still used as raw materiał in the STR
process [1] in Japan and in India.
The STR process has found broad application in the
" chemical industry for the production of hydrogen for
lammonia synthesis or the production of synthesis gaś
(a mkture of CO and H 2 ) for the manufacture of
imethanol and oxo-alcohols (aliphatic alcohołs like
propanols or butanols obtained by oxo-synthesis).
In ammonia plants, the STR process is performed in
"two stages. In the primary steam reformer stage natural
§gas or naphtha arę converted to H 2 , CO, CO 2 and
CH4. In the secondary (autothermal) reformer stage,
.air is added to the effluent from the primary reformer
'to partly oxidize the remaining methane and produce
.heat necessary for the STR process, and to finally obHain the feed containing hydrogen and nitrogen for
monia synthesis [1—4]. Interest, in the STR process was
increased considerably by MobiFs MTG technology, which converts
Imethanol to gasoline [1].
The reduction of iron ore [l, 3, 4] requires synthesis
Bgas with a high CO content, which is produced from
methane and CO2 (eq 4).
(5)
Carbon dioxide, which is usually present in the reacation products, is formed by the WGS reaction.
In view of the enormous industrial importance of the
STR process, numerous reviews and articles dealing
with this process, or the catalysts employed, have been
published [1-4, 6-8].
3.2.2 Methane Steam Reforming
3.2.2.1 Thermodynamics
The reversible reaction of methane with steam is highly
endothermic (eq 6).
CH4 + H2O ^ CO + 3H2; AH = 205.7 kJmor1 (6)
Usually, the WGS reaction (eq 2) approaching the
equilibrium, follows the reaction with steam. Consequently, a mixture consisting of H2, CO, CO2 and
unused CH4 is obtained. The concentration of the various components depends on temperaturę, pressure and
the molar H2O:CH4 ratio. In spite of the exothermicity of the WGS reaction (AH = -41.1 kJ mol"1), the
overall reaction enthalpy of the STR process is still
positive (&.H = 164.6 kJ mol"1). The equilibrium constants of the methane steam reforming (A^STR) and of
the WGS reaction (.KWGS) at different temperatures arę
given in Table l.
As can be seen from these data, the values of KSTR
arę very smali below 500° C, but they become favorable at 700° C and above. Examples of the equilibrium
gaś composition resulting in the methane STR (eq 6)
Table 2. Eąuilibrium composition of gaseous products (vol%) in
methane STR (CH^FÔ) molar ratio 1) at various temperatures
and atmospheric pressure [9].
and the subseąuent WGS reaction (eq 2) at various
temperatures [9] arę given in Table 2.
It is evident from these data that, with increasing
temperaturę, the WGS reaction become less dominant,
and the main products arę CO and H2. Morę details
concerning the eąuilibrium composition under different
conditions can be found in the literaturę [ł, 3].
3.2.2.2 Catalysts
Industrial catalysts used for different types of methane
STR arę exclusively based on supported nickel. Because
the operating conditions for primary steam reforming
(850 °C, />H2o = 20 bar) arę severe, only a-alumina,
magnesia, magnesium aluminum spinel or zirconia arę
commonly used as thermoresistant carriers [l, 3, 7, 10,
11]. If calcium aluminate is combined with alumina, a
support of high mechanical strength is achieved [l, 3].
Table 3.
In the case of secondary STR, which proceeds at morę
severe conditions (900-1100 °C, p = 30 bar or higher),
the carriers have to meet tougher mechanical and thermal reąuirements [l, 3, 4]. For example, a alumina
promoted by La [6, 7, 12] or by Zr [6, 11] has been
found to be a very stable support. Also, the addition of
CaO and SrO to alumina [6] improves its thermoresistance and the mechanical strength of pellets. Ti(>2,
added during the preparation of A^C^/CaAliC^ carrier, had a markedly positive effect on the thermal
shock resistance of the materiał. Burgfels and Kochloefl
[13] found that TiC>2 favors the formation of the hibonite phase (CaO(Al2O3)6), which is obviously responsible
for improved thermal and mechanical properties.
Commercial catalysts used in methane STR arę
available in different shapes and sizes, such as Raschig
rings (16 x 16 x 6 mm or 16 x 10 x 8 mm), seven-hole
pellets or seven-spoked wheels (16 x 5 mm). The last
two shapes, in particular, provide a good compromise
between geometrie surface area, heat transfer properties and pressure drop [l, 3]. The chemical composition
of some commercial catalysts offered by ICI, Haldor
Topsoe and SUD-CHEMIE Catalysts Group arę given
in Table 3.
Supports used for the production of industrial catalysts need to be silica free (usually, the Si content is below
0.05 wt%), because SiOa is volatile at high steam partial
pressures and temperatures above 700°C. Hydrated
silica (Si(OH))4) escaping from the catalyst would then
deposit on the walls of the heat exchanger or in other
eąuipment placed downstream of the STR reactor.
Special care is necessary, if STR catalysts cońtain
magnesia, which can be hydrated, especially at the
start-up or shut-down of the reformer. Mg(OH)2
formed coułd cause weakening and, ultimately, disintegration of the catalyst pellets [l, 3].
Numerous patents cover the preparation of industrial catalysts [6]. In principle, catalysts used in
high temperaturę and in autothermal STR arę
prepared by impregnation of the preformed carrier
with an aąueous solution of a nickel salt (usually the
nitrate), folldwed by drying and calcination above 400
°C [3, 4, 7, 14]. Catalysts used in Iow temperaturę
STR (containing usually about 25 wt % of Ni), which
arę morę active than the catalysts used for primary
STR, arę prepared by coprecipitation or by deposition
precipitation [7].
Chemical composition (wt%) of some commercial methane STR catalysts [l, 3, 4].
3.2 Steam Reforming 1821
The reąuirements placed on STR catalysts such as
high activity, a high mechanical strength and thermoresistance, arę in conflict. Catalyst activity is related
to the Ni surface area as well as to the metal dispersion.
If a Iow surface area carrier (BET surface area
about l m2 g""') possessing good mechanical
properties is used, only a poor Ni dispersion (below
0.5%) can be achieved. The size of the Ni crystallites
then amounts to 50-150 nm. Therefore, it is sometimes
adyantageous to use carriers with moderate
mechanical and thermal properties but with a
specific surface area around 20 m2 g"1 (e.g.
MgAlaO^. In such cases, higher Ni dispersions (2-5%)
can be obtained with Ni crystallite sizes in the rangę
20—50 nm [1].
With increasing Ni content, the STR activity per
gram of catalyst increases, but the Ni dispersion or Ni
utilization decreases. Accordingly, the Ni content in
commercial catalysts is usually between 9 and 12wt%.
The activation of commercial catalysts is carried out
in the reformer with hydrogen or methane added to the
steam (H2O:H2 molar ratio 2.5 or H2O:CH4 molar
ratio 10) at Iow pressure and above 400 °C. To facilitate the reduction, some commercial catalysts contain a
smali amount of Cu or Ag [l, 6]. Catalysts that have
already been reduced and oxidized (as in the case of
reformer shut-down) can be activated much morę
easily than fresh materiał. Steaming carried out in
the absence of H2 or CHU and above 700 °C may
have detrimentał effects on catalyst activity. Under
these conditions, Ni spinel is formed according to
eq 7.
Al-Ubaid and Wolf [15] studied the methane STR on
stoichiometric (Ni content 33wt%) as well as on nonstoichiometric (Ni content 16 and 49wt%) nickel aluminum spinels. A catalyst with 49wt% Ni, consisting
of NiAl2O4 supported Ni° exhibited the highest activity. The highest stability, however, was attained with
stoichiometric Ni spinels.
In the case of Ni catalysts containing MgO, spinel
formation was observed [16] when the calcining temperaturę exceeded 600 °C. With increasing calcination
temperaturę, the Ni reducibility decreases. A reduction
performed at 600 °C instead of 800° C leads to a
narrower Ni crystallite size distribution. The highest
CH4 conversion was achieved on catalysts reduced at
625 °C. Turnover freąuencies (TOF) for methane STR
on various Ni/MgO catalysts increase with increasing
Ni crystallite size in the rangę 2—9nm, thereafter they
gradually decrease until they reach a constant value at
about 40 nm [16]. If Al or Mg spinels arę formed, temperatures close to 800 °C arę necessary to complete the
reduction (eq 8).
According to Jennings and Twigg [4] the life of the
methane STR catalyst in the primary reformer is 2-5
years. The growth of Ni crystallites by sintering during
the STR process causes a loss of the Ni surface area
and, conseąuently, a reduction in specific activity. For
example, in the Ni/a-alumina system about 75% of the
Ni surface area is lost at 800° C and a steam partial
pressure of 20 bar during the first 1000 h on stream [1].
The incorporation of yarious spacers such as La2O3,
CeO2 and other rare earth oxides into the Ni/Al2O3
system brought about a significant improvement in the
stability of Ni STR catalysts [6, 7].
Other factors affecting the performance of methane
STR catalysts arę coke formation and poisoning, Coke
may be formed by CH4 decomposition (eq 9) or by CO
disproportionation (Boudouard reaction; eq 10).
The Boudouard reaction is about 3-10 times faster
than methane decomposition [3]. The minimum thermodynamic steam to methane ratios at different temperatures arę given in Table 4.
In practice, however, the risk of carbon formation is
reduced by operating at higher H2O: CtŁt molar ratios
than calculated from thermodynamic data. For example, at molar ratios above 1.2, no carbon formation is
expected at normal STR conditions in hydrogen or
syngas production [1]. As identified in the literaturę [l,
3, 4, 17], there arę different forms of carbon (pyrolytic,
graphitic, ammorphous, whisker-like). Pyrolytic carbon may be formed at tÔ: CH4 molar ratios higher
than 1.2, particularly if the steam reformer operates
with a high space velocity (very highly loaded reformer). In such a case insufficient methane conversion
is taking place in the inlet (cooler) part of the reformer
tubę, and the methane-rich gaś moves into a hotter
region (at a distance of about 3 m from the inlet),
where the carbon may be formed. Deposited carbon
can reduce heat transfer, cause so-called hot bands
and finally damage the reformer tubę [l, 4]. Carbon
can be formed also within the catalyst pellets, especially
if the carrier possesses a residual acidity. In such
cases carbon formation results in the disintegration
of pellets
and ultimately in the blocking of the reformer tubę
W.
Yarious carbon species were detected on a Ni/MgO
catalyst using X-ray photoelectron spectroscopy (XPS)
[18]. For example, surface carbon was found only on
MgO. By contrast, carbidic carbon existed only on
the Ni° surface. The incorporation of K2CO3 in the
catalyst can reduce the formation of surface carbon.
Nevertheless, catalyst deactivation was related to the
carbidic carbon.
On a deactivated industrial Ni/a-AJ2O3 catalyst, two
types of carbon were identified using temperaturę programmed heating (TPH) in air [19]. One type (obviously surface carbon), burned off completely below
500 °C, whereas the other type could be removed only
slowly, even above 600° C. This second type was apparently carbon dissolved in metallic nickel as, for
example, NisC. XPS measurements conducted on catalyst samples with different sputtering times (corresponding to different etching depths) supported the
results and conclusions of the TPH experiments.
Amorphous or nonaged pyrolytic carbon can be gasified by catalyst treatment with steam at 600-700 °C [1].
The removal of graphitic carbon is morę difficult. Catalyst regeneration with steam can be accelerated by the
addition of a smali percentage of air above 350 °C [1].
Nickel STR catalysts arę very sensitive to traces of
some chemicals that could be present in the feedstock,
such as compounds of sulfur, arsenie and halogens [l,
3, 4, 17]. H2S or low-boiling mercaptans and sulfides
(50-600 ppm) preseat in the raw natural gaś arę very
strong catalyst poisons, and therefore the feedstock
needs to be treated over a Co-Mo catalyst and passed
through a ZnO adsorption bed, before entering the
STR reactor [17]. Tolerable amounts of sulfur arę usually below 5 ppm, depending on the reaction conditions
and. catalyst used. Given the Iow Ni dispersion in STR
catalysts, only a smali amount of S will poison the
catalyst (formation of surface nickel sulfide is assumed). On the other hand, it was observed [1] that a
Ni catalyst partly poisoned by sulfur enabled a cokefree STR operation at conditions which would otherwise have resulted in coke formation. Obviously, free
Ni atoms (not blocked by S) arę sufficient for the conversion of adsorbed methane with steam, but they do
not allow the formation of carbon whiskers. Sulfur
inhibits the ratę of carbon formation morę strongly
than the ratę of methane STR.
In principle, it is possible to regenerate the sulfurpoisoned catalyst, because the chernisorption of H2S is
reversible (eq 11).
According to ICI research [3] arsenie is a less severe
poison than sulfur. However, the poisoning with arsenie is irreversible because arsenie is most likely to be
alloyed with the nickel [17], Chłonne and other halogens have a lower or comparable effect on the activity
of STR catalysts as sulfur [l, 3, 17].
Cobalt has also been found to be active in methane
STR; however, its activity is lower than that of Ni [3].
Nevertheless, some patents [11, 20, 21] do cover the
preparation and application of Co-containing
catalysts.
Finally, supported precious metals, especially Rh
and Ru, provided higher activity in STR [l, 3, 4, 7]
than Ni. However, their cost per unit of activity has
restricted their technical application. The main advantage of precious metals would be a higher thermoresistance (slower growth of metal crystallites and reduced
loss of activity). Ań ICI patent [22] protects the application of Ni-Co-Rh catalysts for the methane STR.
3.2.2.3 Kinetics and Mechanism
The literaturę on the kinetics of methane STR published before 1983 has been discussed comprehensively
by Rostrup-Nielsen [1]. Simple first-order kinetics
(with respect to methane) were predominantly used
to describe methane STR on various catalysts. Yalues
for the apparent activation energy between 20 and
160kJmol~' were reported, depending on the contribution of porę diffusion and heat transfer limitations to
the measured kinetics.
In order to eliminate the effect of porę diffusion,
some kinetic studies were conducted on nickel foils [l,
3, 23]. However, the vast majority of measurements
were performed with supported nickel catalysts, due to
their technical importance. For example, Bodrov et al.
[24] studied methane STR on <x-Al2O3-supported Ni in
the temperaturę rangę 400-630° C. They found that at
temperatures close to 400 °C the reaction is retarded
by hydrogen (eq 12).
Kinetic orders of m = l and n = -1 were reported.
With increasing temperaturę the inhibiting effect of
hydrogen disappeared, and the order with respect to
hydrogen shifted to zero. The following mechanism of
methane STR was proposed:
CH4 + * ^ CH2 * +H2
(13)
In this scheme, * represents the active site. The kinetic
results were interpreted by assuming the surface reaction (eq 14) as the rate-determining step. Currently,
however, there arę many doubts conceming the validity of this mechanism [1].
3.2 Steam Reformmg 1823
Later on, the kinetics of methane STR over Ni supported on MgO (containing 6wt% of A12O3) and on
MgAl2O4 (spinel) was investigated by Rostrup-Nielsen
[25]. In the temperaturę rangę 400-500 °C and at atmospheric pressure the experimental data could be well
described by the first-order ratę eąuation
(17)
The apparent ratę constant ka was calculated as
fc a =JF7fFlnh ----- l—.—
[(l -x/x e ą
(18)
where Fis the CH4 flow ratę (molmin"1), IVthe catalyst
mass (g), x the CH4 conyersion and jceq the CH4
eąuilibrium conyersion. The calculated apparent actiyation energy amounted to HOkJmol"1. At 31 bar the
kinetics were morę complex:
The kinetic orders m and o were found to be positive,
whereas n was found to be negative, i.e. steam had an
inhibiting effect. Ross and Steel [26] who used a coprecipitated Ni/Al2O3 catalyst arrived at the same conclusions. They assumed that the carrier has a significant effect on the steam adsorption and hence on the
kinetics of the STR process. According to these authors
steam adsorption occurs in the following manner:
H2O + *S = H2O - *S
H 2 0-*S + ł Ni° = *Ni-0 + *S + H 2
(20)
(21)
where "S and *Ni represent adsorption sites on the
carrier, and the nickel surface, respectively. According
to eq 21, water adsorbed on the carrier spills onto
nickel, where it dissociates.
Kinetic measurements carried out on Ni/NiAl2O4
[15] under atmospheric pressure at 450-525 °C and in
the absence of mass transport effects resulted in the kinetic eąuation
r = ka(pcH^2\pH2o)°-2S/(l + K(PH2)}M)
4
(22)
where k a = 7.3 x 10 exp(-16.5//?r) (mol C H 4 g^), K
= 1.35 x 105(molH2lga1s). The activation energy amounts
to 69kJmol~'.
Rostrup-Nielsen et al. [27] recently described the
problems of activity determination of STR catalysts
and of eąuipment applied for this purpose. They
concluded that it is very difficult to scalę down from
an industrial eąuipment to laboratory reactors. For
example, for determining the intrinsic activity of an
industrial catalyst (in the form of a granulate), a
gradientless plug-flow microreactor is recommended.
On the other hand, to evaluate the apparent activity
of commercial size particles, a reactor with internal
recycle is well suited. Finally, for determining the
behavior of the catalyst under critical operating conditions, the use of a pilot plant unit is necessary.
An extensive kinetic study of methane STR on Ni/
MgAl2O4 was performed recently by Xu and Froment
[28] using a microreactor. The measurements were
conducted in the temperaturę rangę 500-573 °C, with
yarous H2O:CH4 molar ratios and pressures of 5-15
bar. With catalyst sizes in the rangę 0.17-0.25 mm,
there was no significant internal diffusion limitation.
For the three global reactions I, II, III in Scheme l
[28], the following ratę eąuations of the LangmuirHinshelwood type were deriyed:
n = k}/(pH2)2^[pCH,Pn2o - (pH2fpco/Ki]/A
r2 = k2/pK2(pcopH2o -PH2Pco2/K2}/A
/pH2
(23)
(24)
(26)
Where k\, k2 and kj arę the corresponding ratę constants, P{ the partial pressures of CFŁt, H2, H2O, etc.,
K\ , K2 and K^ the corresponding eąuilibrium
constants and KJ the corresponding adsorption
coefficients. The actiyation energy for reaction I
was found to be 240.1 kJmor1 and for reaction II
243.9 kJ mor1. The following reaction mechanism was
proposed:
Where * denotes a Ni surface atom. According to this
mechanism H2O reacts with surface Ni atoms, providReferences see page 1830
Table 5. Products composition (vol%) for naphtha STR at various conditions [1).
hand by CO or CH4 dissociation (see eqs 9 and 10),
and on the other hand by thermal cracking of alkanes,
where alkenes arę first formed [1]. The alkenes then
decompose to carbonaceous deposits, according to eq
33.
Whereas the dissociation of CO and CH4 (eqs 9 and
10) is reversible, thermal cracking is an irreversible reaction and must be eliminated in every case.
ing adsorbed oxygen and gaseous hydrogen; CFLt is
dissociatively adsorbed on surface Ni atoms; radicals
formed in this way react with adsorbed oxygen and
finally yield gaseous CO and H2.
3.2.3 Steam Reforming of Ci to C-j
Aliphatic Hydrocarbons and of
Naphtha
In the case of the STR of aliphatic hydrocarbOns, reactions described by eqs 1—3 need to be considered. It
is known that the aliphatic hydrocarbons react with
steam on Ni catalysts to give Ci compounds with no
intermediate formation. The composition of the reaction products at differect temperatures, different
H2O:C ratios and under different pressures can be
calculated from thermodynamic data published in the
literaturę [l, 3], taking into account STR (eq 1), WGS
(eq 2) and methanation (eq 3). Examples for the product composition in the naphtha STR at different reaction conditions arę given in Table 5.
It is evident from these data, that naphtha STR is a
very flexible process providing H2, or synthesis gaś
(SNG), depending on the reaction conditions. With
decreasing temperaturę and steam: naphtha molar
ratio, the H2 and CO contents in the reaction products
decrease, whereas the CH4 content increases.
The reaction enthalpy of naphtha STR may be positive or negatiye, depending on the process conditions:
at Iow temperaturę and at Iow H2O: naphtha molar
ratios, e.g. at 450 °C and a steam: naphtha molar
ratio of 2.0, the STR process (eqs 1-3) is exothermic
(A//(25°c) = ~47.9kJmol^1). However, in the production of hydrogen or of synthesis gaś, e.g. at 800° C and
a steam/naphtha molar ratio of 3.0, the overall reaction enthalpy is positive, i.e. the process is endother.mic (Atf(25oC) = 102.9 kJmor1).
In the STR of higher aliphatic hydrocarbons or
naphtha, the risk of coke formation is much higher
than with methane. Coke may be formed on the one
3.2.3.2 Catalysts
Catalyst formulation for the STR of higher aliphatic
hydrocarbons and especially of naphtha is morę complicated than for methane STR, because of the greater
tendency to form coke deposits [3]. As in the case of
methane STR, industrial catalysts used in naphtha
STR arę mainly based on nickel. To prevent the coke
formation, only basie supports arę suitable, e.g.
MgAl2O4, CaAl2O4, BaAl2O4, SrAl2O4, ZrO2-Al2O3, or
A12O3 containing rare earth oxides, especially of La
and Ce [l, 3, 6, 24]. Supports of the types mentioned
above were used successfully in the STR of ethane,
propane or n-butane [l, 3, 24]. However, in the case of
higher aliphatic hydrocarbons, e.g. of n-CyHie or of
naphtha, the incorporation of alkali metals, especially
of K into the support, to enhance its basicity, was
necessary. The K2O content in industrial catalysts
amounts to l-7wt%. It is preferable to use K compounds, such as KA12O4, which hydrolyze relatively
slowly. This is because under STR conditions, free K2O
would be removed very rapidly from the reforming
catalyst. The released K (mainly as K2CO3) is mobile
and well distributed on the catalyst surface, and thus
prevents coking [3].
Industrial naphtha STR catalysts arę available in
yarious shapes (rings, spokes, wheels, multi-hole tablets) and sizes (12 x 6 x 6, 16 x 10 x 8 or 16 x 5 mm).
The Ni content is between 11 and 25 wt %. The composition of some industrial catalysts is summarized in
Table 6.
In addition to catalysts containing pure Ni, catalysts
containing Ni promoted by Fe (l-3wt%) and Mn
(0.5-2wt%) arę known from the patent literaturę [6,
29]. Potassium (0.5wt%) or Ba (1.7wt%) were used to
protect such catalysts from coking.
According to a US patent of Hitachi Ltd. [30] Ni
promoted by Ag and La deposited on heat-resistant
oxides (alumina, magnesia, zirconia) was successfully
applied to hydrocarbon STR.
Nicklin and Whitaker [31] incorporated UO2 into
the Ni catalyst used in butane STR, to protect smali Ni
crystallites from growing and the catalyst from coke
formation.
3.2 Steam Reforming
Table 6. Chemical composition (wt%) of some commercial catalysts for naphtha STR [l, 3].
3
for light hydrocarbons.
CaAl204.
may be present
d
present in a smali amount
b
c
Furthermore, the patent of Pullman Co. Inc. [32]
protects a catalyst composed of 1-5 wt% of Ni and 2—
8wt% of Co deposited on ZrO2.
Some Japanese patents have reported on the application of supported Rh or Ru in the STR of higher
aliphatic hydrocarbons or of naphtha [33, 34].
Ethane STR was studied [24] over alumina- or carbon-supported precious metals (Pt, Pd, Ru, Rh and
Ru). The highest specific activity (mol converted
C2H6mT2 metal h"1) showed Rh, followed by Ru, Pt
and Pd.
Kikuchi et al. [35] and later Murakami and
Fujitami [36] described the application of A12O3 or
MgAl2O4 supported Rh in /i-heptane STR.
Nickel- or Cobalt-based naphtha STR catalysts arę
prepared mainly by impregnation of a preformed carrier with aąueous Ni or Co salts, preferably with the
corresponding nitrates [l, 3, 6, 29]. For catalysts containing morę than 15wt% of Ni, the coprecipitation of
Ni with Al and La salts by means of sodium carbonate,
was preferred [3, 7]. The mixing of NiO and CoO with
other components (e.g. ZrO2) has also been used for
catalyst preparation [6, 31]. Precious-metal-containing
catalysts have been prepared by impregnation of the
corresponding carrier with aąueous solutions of metal
chlorides [34, 35].
According to ICI [3] the life of naphtha STR catalysts is 1-3 years, depending on the composition of the
feedstock and on the severity of operation. The main
cause of catalyst failure is mechanical desintegration
and/or carbon deposition. Important factors arę the
content of aromatic hydrocarbons in the naphtha
feedstock and the applied H2O: C molar ratio, which
must be higher than in the case of natural gaś. The
thermodynamic minimum is about 1.6; however, for
safe operation a molar ratio of 3-4 is necessary [3]. As
found by Borowiecki [37] and Tracz et al. [38], the ratę
of coke formation on Ni/Al2O3-MgO in «-butane STR
depends not only on the H2O: C molar ratio but also
on the Ni dispersion, on the reduction temperaturę and
on the degree of Ni reduction. Catalysts reduced at
500° C and containing Ni crystallites between 6 and
15nm were less sensitive to coking than catalysts reduced at 700° C and possessing Ni crystallites between
10 and 36nm. Three kinds of coke deposits (filaments,
tubes and shells) were detected by high-resolution electron microscopy (HREM) on Ni/Al2Os and Ni/MgO
during n-butane STR [39].
Sulfur, arsenie and halogens, known as severe poisons for catalysts in natural gaś STR (Section 3.2.2.2)
exhibit the same deactivating effect on catalysts used in
the STR of higher aliphatic hydrocarbons or of naphtha [1].
3.2.3.3 Kinetics and Mechanism
Rostrup-Nielsen [1] reviewed the kinetic studies on
STR of higher aliphatic hydrocarbons as well as for
naphtha. Predominantly power ratę laws (see eq 19)
were applied to evaluate the intrinsic kinetic parameters [38-40]. Table 7 summarizes the results of some
kinetic studies. Depending on the catalyst and on the
hydrocarbon studied, the values of the kinetic coefficients vary between 0.6 and l for m, and between
0.4 and l for n.
Tottrup [41] investigated the macrokinetics of nheptane STR on a Ni/MgO catalyst using commercial
shaped tablets (4.2 x 4.2 mm). In the temperaturę
rangę 450-550 °C and at pressures from 5 to 30 bar,
hę found that the reaction ratę can be described by eq
19, where the kinetic coefficients arę m = 0.6, n = —
0.1 and o = 0.2. From the value of the apparent
activa-tion energy (E z — SS.SkJmol^ 1 ) it is
obvious that the STR ratę on commercial catalyst
particles is strongly affected by internal diffusion.
Applying a kinetic model for the heterogeneous
reaction which takes into account interfacial as well
as intraparticle gradients, it was possible to
calculated the intrinsic ratę constant and activation
energy (Ei) without diffuReferences see page 1830
Table 7. Results of kinetic studies on STR of higher aliphatic hydrocarbons [1].
a
Ref. 24.
Tromoted by UO2 and K [39].
c
Ref. 40.
sional łimitation. Ej was found to be 67. 8 kJ mol '
which is in good agreement with values for «-C4Hio
(77.9 kJ mor1) and for C2H6 (75.8 kJ mol"1) measured
with a granulated Ni/MgO catalyst.
In the STR of higher aliphatic hydrocarbons, mainly
CO and H2 were found as primary products. CO2 and
CH4 arę formed by a consecutive WGS reaction and
CO hydrogenation, respectively.
The mechanism proposed for methane STR is generally accepted for STR of higher aliphatic hydrocarbons as well (see eqs 27-32). However, it is assumed
that hydrocarbon adsorption on a dual active site is
followed by splitting of the a-C C bond [1]. Adsorbed R-C(*) reacts with another active site resulting
in a double-bonded species analogous to that in eq 34.
The surface species *-C2 reacts further, as described by
eqs 29-32, and finally provides CO and H2-
where k is the apparent ratę constant, K the adsorption coefficient of n-heptane, K' that of H2O, ;?hept and
PH2o arę partial pressures of n-heptane and water, respectively. At 500 °C, the adsorption coefficients for «heptane and steam were 111 bar~' and 0.712 bar^1,
respectively. The authors assumed that n-heptane is
adsorbed on rhodium and steam on the support.
When y-alumina-supported Rh [35] was used in the
n-heptane STR, toluene and benzene were formed by
dehydrocyclizatiion besides CO2 and H2.
Yarious hydrocarbons showed pronounced differences in reactivities in STR; for example methane was
.found to be less reactive than ethane or butane over
MgO-Al2O3-supported Ni [l, 24]. The apparent activation energy for methane STR is higher
(l l O U mor 1 ) than that for ethane (TókJmor 1 ) and
for butane (78kJmor 1 ) [l, 24]. Also, naphtha and nheptane were morę reactive than methane. With
increasing content of aromatics in naphtha, its reactivity in STR decreases.
3.2.4 Industrial Realization of Steam
Reforming
Primary reformers consist of gas-fired tubular reactors
with a length of l O-15 m, containing 40-400 tubes
(70-160 mm internal diameter, wali thickness 10—
30 mm) madę from highly alloyed Ni-Cr steel [1-3, 5,
6]. Depending on the position of the gaś burners, the
following furnaces types arę discerned:
(i) side-wall fired (designed by Topsoe or Selas); (ii)
terrace-wall type (designed by Foster Wheeler); (iii)
down-firing type (designed by Kellog or ICI); (iv) upfiring type (designed by EXXON).
The operating pressure in primary reformers is usually
30-40 bar. The catalysts arę mainly applied in the
shape of rings, multi-hole tables or spoked wheels.
They need to be carefully loaded into single tubes, to
exhibit about the same pressure drop.
If natural gaś is used as feed, the preheated steam
(780-800 °C) is mixed with preheated methane (400500 °C) in a molar ratio of 2.5-4.0. and the mixture is
introduced into the reformer, heated to 900-1000 °C
(catalyst temperaturę about 800 °C). Modern reforming plants often operate with an H2O: CH4 molar ratio
of 2.5-3.0 [1]. The gaś hourly space velocity (GHSV)
of methane is between 1500 and 2500 l h"1 lcat-1.
With light naphtha as a feed, an H2O: C molar ratio
of 2.25-2.5 and a temperaturę of 650-750 °C arę usually applied. The liquid hourly space velocity (LHSV)
of naphtha amounts to l .2 l h~ł W1 •
The methane content in the effluent of the primary
reformer is about 2-8 vol % (in the wet gaś), depending
on the reaction conditions.
If a hydrogen-rich gaś is required, then the application of the two-stage primary STR, according to an
3.2 Steam Refonning 1827
Table 8. Compositioa of effluent (vol %) in two-stage primary
refonning [6, 42].
3.2.5 CC>2 Reforming of Aliphatic
Hydrocarbons
The reaction of CO2 with aliphatic hydrocarbons on
suitable catalysts,
is generally called CO2 reforming. This reaction is
morę endothermic than steam reforming, with AH =
296kJmol~1 and 205.7kJmol~1, respectively, for
methane(eq4). A/7 = 296 kJmor 1 and 205.7 kJmor1 .
EXXON patent [42] is recornmended. In the first reformer, naphtha is gasified at 500 °C, 30 bar and an
H2O: C molar ratio of 2.25 over a catalyst containing
60 wt% of Ni. The effluent from the first reformer (see
Table 8) is mixed with preheated steam (HjOiCELi
molar ratio about 6, GHSV about 60001 h"1 lcat~' and
introduced into the second tubular reformer filled with
a-alumina-supported Ni (llwt%), promoted with U
(7wt%) and Ba (2wt%) and operating at 760 °C.
Table 8 shows the composition of the resulting hydrogen-rich gaś.
The secondary reformer is an adiabatic vessel, approximately 9 m high, with an internal diameter of
about 2 m, with a gaś mixer above [5]. The effluent
from the primary reformer is introduced together with
preheated steam and oxygen or air into the mixer and
from here into the reactor filled with a suitable catalyst.
Because the reactor operates adiabatically, inlet conditions such as the O2: CFŁi molar ratio (0.22-0.25)
determe the finał reactor temperaturę (1000-1100 °C).
To initiate methane oxidation, in some secondary reformers the burner is installed below the mixer. In
other reformers, the reforming catalyst is overlayed by
the ignition catalyst, containing nłckel and precious
metal supported by an extrem]y rugged carrier. Its
function is to initiate the CEU oxidation.
Information concerning the various STR processes
(BASF, ICI, ONIA etc.) is available elsewhere [5].
(38)
In the calculation of the eąuilibrium composition of
the reaction products, it is necessary to consider the
reverse WGS reaction:
Table 9 shows the eąuilibrium composition of the reaction products in the CO2 reforming of methane at
different CO2: CH4 molar ratios and pressures [43].
It is evident that, with decreasing CO2: CHU molar
ratio, the proportions of CO and H2 in the reaction
products increase, whereas that of H2O decreases.
Enhancing the pressure has the opposite effect.
Whereas in methane STR the produced synthesis gaś
possesses an H2:CO molar ratio of 3.0, the gaś prepared by CO2 reforming of methane has an H2: CO
molar ratio of 1.0. This feature of CO2 reforming is
important, especially if a suitable feed gaś for iron ore
reduction, the Fischer-Tropsch synthesis or other applications is to be supplied.
«-C4Hio can be reformed at 477 °C, C3H8 at 485 °C
and C2H6 at 530 °C, whereas CH4 reąuires temperatures above 640 °C.
The main problem in CO2 reforming is coke formation (eqs 9 and 10). Table 9 shows limiting temperatures at various CO2: CHU molar ratios, below which
carbon deposition will be thermodynamically possible.
Generally, catalysts used in STR -can also be applied
in CO2 reforming; however, Ni catalysts supported on
MgO or on carriers composed of a-alumina and of
Table 9. , Eąuilibrium composition of reaction products (vol %) in CO2 reforming of methane at different temperatures, pressures
and CO2: CFLi molar ratios [43].
Table 10. Relative activity of MgO-supported transition metals
ia CO2 and H2 O reforming of methane [44].
the Midrex process, the synthesis gaś (CO:H2 molar
ratio of 1) is used for the reduction of iron ore (Fe2O3).
The most economic solutions involve a minimum content of water in the reformer effluent gaś, entering the
shaft furnace in which the iron ore is continuously
reduced.
To obtain maximum CH4 conversion, CO2 reforming
needs to be performed at Iow pressures (1-5 bar) and
at high reactor exit temperatures (850-890 °C) [1].
For industrial plants, various commercial Ni based
catalysts arę available such as 6wt% Ni on MgO.
3.2.6 Selective Steam Reforming of
Aromatic Hydrocarbons
calcium or magnesium aluminate [43] show the best
performance.
Quite recently, COi reforming of methane was studied over MgO-supported Ni, Ru, Rh, Pd, Ir and Pt
[44]. For comparison, a commercial Ni/MgAl2O4 catalyst (16wt% Ni) was also tested at 550-600 °C and a
COiiCfŁt molar ratio of 4. Furthermore, all these
catalysts were submitted to an STR test under the same
reaction conditions. The activity data arę summarized
in Table 10. As can be seen from these data, the ratę
for methane COj reforming on the Ni/MgO catalyst
is about 30% lower than that for methane STR. The
yarious metals supported on MgO exhibited the following seąuence of activity in CCh reforming of
methane:
The activity of the commercial Ni/MgAl2O4 catalyst
was found to be lower than that of the Ru catalyst in
spite of its very high Ni content. Carbon formation
was studied separately by thermogravimetric analysis
(TGA). These measurements revealed that carbon
was rapidly formed on Ni and Pd catalysts, whereas
no coking of the Ru and Rh catalysts was observed.
Słów coke formation occurred on the Ir and Pt catalysts above 750 °C. A carbon-free operation on both
investigated Ni catalysts was attained after sulfur
passivation.
The carrier effect in methane CCb reforming was investigated with Pd in the temperaturę rangę 400500 °C [45]. The activity order (based on the turnover
freąuencies) was
TiO2-supported Pd exhibited an activity which was one
order of magnitude higher than that of Pd deposited on
MgO or SiOi. This finding is at variance to supported
Rh, where no significant carrier effect was observed
[46].
The CO2 reforming process has found industrial
apphcation in processes such as Midrex or Purofer.
In
3.2.6.1 General
In the selective steam reforming (SSTR) only part of
the hydrocarbon molecule is gasified by steam. Because
mainly alkyl groups of aromatic hydrocarbons arę split
off by steam, the process is often called steam dealkylation (STD). In the past, attention has been paid to
the STD of toluene (eq 5), due to its potential industrial
importance. Quite recently, an excellent review by
Duprez [47] appeared, collecting numerous papers and
patents published until 1990.
The main products of toluene STD arę benzene, H2,
CO, CO2 and CH4. CO2 is formed mainly by subsequent WGS and CH4 by subsequent GO hydrogenation (eq 3) or by hydrodealkylation:
Smali amounts of Cg aromatics arę formed by toluene
disproportionation (eq 40). The condensation of toluene with benzene (eq 41) results in the formation of
traces of fluorene.
The STD of toluene is endothermic, with a reaction
enthalpy of 164 kJ mol"1. The STR of the aromatic
nucleus is also highly endothermic (869kJmol~1).
However, side reactions such as hydrodealkylation or
disproportionation arę exothermic [47]. Table 11 shows
equlibrium conversions of toluene in the STD at
yarious temperatures and H2O: toluene ratios. With
increasing temperaturę and increasing H 2O: toluene
3.7 Methanol to Hydrocarbons 1895
Table 1. Effect of space velocity on methanol conversion and
hydrocarbon distribution (643 K, 101.3 kPa) [6].
fore aromatization proceeds with concurrent H transfer to an acceptor, which in this case is an alkene.
Stoichiometry reąuires that for each aromatic ring produced, six H atoms must be consigned to alkane formation
via alkene saturation.
Typical hydrocarbon distributions at three points on the reaction path, appear in Table l [6]. The inter-mediate
alkenes arę in the C2-Cs rangę, the aromatics arę mononuclear and predominantly methyl substi-tuted, and the
coproduced alkanes arę mainly C2-C$, with propane and isobutane in highest abundance. A distinctive
feature of MTG hydrocarbon distributions is their truncation at carbon numbers around Cio [1]. This is a
conseąuence of catalyst shape selectivity [12], and is significant for gasoline manufacture sińce Cio is the normal
endpoint of gasolines. In contrast, the Fischer-Tropsch hydrocarbon distribution is governed by Schulz-Flory
kinetics, and therefore spans the rangę from methane to waxes. The MTG process con-verts methanol directly to
high octane gasoline, while the product of the Fischer-Tropsch reaction reąuires fractionation and further
upgrading to yield com-parable ąuality gasoline.
3.7.2 Molecular Shape Selectivity in MTG Catalysis
Zeolites arę the most effective catalysts known for the MTG reaction, with pentasil ZSM-5 (MFI) recognized as the
most stable and selective. ZSM-5 owes its sta-
10-ring viewed along [100] (sinusoidal channel)
Figurę 2.
Stereographic drawing of ZSM-5 (MFI) framework and porę structure [2].
bility to its high silica content, and its catalytic effec-tiyeness to its unique porę structure. Stereoscopic views of the
MFI framework structure, along with its porę dimensions, arę given in Fig. 2 [13]. The porę system is twodimensional, composed of intersecting straight and sinusoidal channels. The porę openings arę framed by 10-rings
of oxygen atoms, which provide constrained access to sorbate molecules, giving rise to molecular sieving effects
(shape selectivity) in sorption and catal-ysis. For example, «-hexane and methylpentanes arę freely sorbed, while
dimethylbutanes encounter severe diffusional resistance.
In the MTG reaction the influence of shape selec-tivity may be clearly seen in the aromatics product
distribution, particularly in the C9-Cio polymethyl-benzene fraction. A typical distribution (normalized) appears
in Table 2 [1], where a clear preference for the 1,2,4- and 1,2,4,5-substituted isomers is evident. Notę that these
arę not the thermodynamically favored isomers, which arę 1,3,5- and 1,2,3,5-substituted. The observed species arę
the least bulky members of their respective groups. The critical dimensions of the

Pobierz

Transkrypt

Podobne dokumenty

Rycytyklik

Wpływ wstrzymania oddechu na mózg

GAZETKA - Nazaretanki

1923 2016 ST. STANISLAUS KOSTKA PARAFIA

1923 2016 ST. STANISLAUS KOSTKA PARAFIA

Komunikaty

maj 2016 NUMER 03 - Gazeta Studencka

Elektronika organiczna w polskich laboratoriach

sprawozdanie - Instytut Katalizy i Fizykochemii Powierzchni PAN

Part 2 - Polskie Towarzystwo Chemiczne

Uchwala Nr XV/108/2015 z dnia 21 grudnia 2015 r.