artykułu
Transkrypt
artykułu
Nauka l ***.*rborcza.pl rłĺychodz i24 lodziny na dobę wwwwyborcza.pl . Gazeta Wyborcza. Głartek 26 sterpnta í1 l l|emle 0dzľ$kane dla W|lka Polskęzamieszkujetylko niespełna 70owllk wtymczasem zmieśclłobysięich Słlwołĺlnäo nsxl lacja powoli się odnarłiala za sprawą aa ilk budzi silne emocje. Sąludziąkt ľzygolubią cry rłľęczsię nim cego z fascynują (wystaľczy wspomnieć czą"Ta wilkami''), a acy, kt qy go ą nienalłidą (pľrypomiĘą mi się ď ĺazll,wilczn ouxĺ Tbska'). Więlszości z nas wilk kojaľry się jednak z zagnľzeniem. Tbn duży' sąib ki i żaľloczny drapieżnik wchodzi aneinteľalajezczlowielĺiern,ďp nas sam;rch przecież nie atakuje' Je śtijĘto poĘe na lĺrrrvy, olľce, kory, czasem zab$a pqy i o wlaśniez tych w powod w ciesąy się złą slawąwśd nrlnik w. Mlki w hlsce zjadąią śľednionie spelna tysiąc ał,ielząt hodowlarych nrcznie' np. w 2003 ľ. zabi 3t8 lm 610 owiec i26k z (mieszkające na q ł osobnik w wędľqjących do nas ze .wschodu. Dziśpopulacja wilk w w PuszcryBiďoł,ieskiejjest inniej wiE kazs 5'6 kg mięsa na dobę. Rocanie 42 kopytne - wśrd nich na więcejjestjeleni' mniej saĺeni dzik q zdaľzają się t'eżłosie. Z ľacji swej wielkości i oľaz po lowaniaw gľupiewilk znajduje się na samym szczycie tzw. pirami{y Ąnľie si niowej. To on poluje na irme zwielzęĘ a sam nie majuz natuľalrych wog w tłyjątkiem niekt rych ludzi). To od niego zależy liczebność,a takze kondycj a populacji kopytnych w naszym lľaj'ł$ ľniejeleni. Jednym z tľadycyjnych sieďisk wilkawFolscejest Puszcza Biďowie ska- Jednakw ciągu ostatnich stu lat (z juzdwulcoh go dopľowadzono doje calkolľitej elsteľminacji na Ęm ob e szalze.Donqgizostalwybi 189G1914 i 1945-70. Fo tych wlataďl olĺesacĘ nłlafjzľ,Zzpodczź.6wojeą jego popu- nas ponad drľa ra4ĺwięcej wlLK! w PolscE. JlA lľsGHoDzlE TLoK' NA ZAGHODZIE PUSTKA zach d i tam się osieďďy(tak się wolutku dzieje ďe en poces po m ghy czy czteryaięć watah zachodać,mawlieszybciejf - Wilki potľafią szybko się pľzemieszczać i pokorywać ogromne Czego wilkorvi potneba do szczE ściď Sporo lasu' htcchę molaadeł, du_ Jędruejewski z Zakladu Badania Ssak w PAN. - Srłiaderyo tym choćĘza- cej stabilna i li DANE zA l^TA 2005106 (ąwlie}G%mieľząt). oďe$ości - m wi pľof. Wodzimieľz pisę& żo zwieľryr'yi spokoju. Aczego unika? kzede wsąntkim e g' po wlĺiplzezhlskęrnlodegowilkaAlaną kt ryrłiosną ubie$ego rcku kt ľrh gne ją samochody (co roku w Polsce ginie z Ęo powodu kilkaosobnik rv)' Mimo że czasem atakuje zwielzęta hodowlane, aľ;d<le stala ĺę teŻ trzymać, z dala od ludzi, a takźe od t',eľen wpĺzeznas zabudorľar1ych i upľawiarych. Naukowcy z Zakladu Badania Ssak tľPANwBialoľiery' bioąc @ uwa- przemierxyl z zachodu na vĺsch d canasz i vryemigowal na Biďoluś. Ęi oznan TP TTT gęwilczepefelencje' wyticryli'jakajest opffmalna'pojemnoŚď' Polski ďa telo dľapiemika i najakich eľenach m $byon mieszkać. okazuje się, że ok. 60 pľoc. powierzchni naszego laaju na lopolskĹ 1äľąmoana äq-Ęl sie ľenach p lnocno-rvschodnich zde' ďisko ďa rryilk w nie nadaje się (m.in. cydolľanie częścĘpolują na larĺľy' większe miasta, bezdrzewne teľeny zaśe z poludnia - na owce). Jako że upľawną miejsca o gęÁtszej sieci dľ g). od 1998 ľ. tłilkjest objęĘ w hlsce pd14 pnrc. t'o okolice, gdzie wilk od biedy ną ochľoną (zakaz niejesĘ niesteĘ m $byźyć' 18 pľoc. - gdzie cďkiem by ściśleprzesbzegľy i m.ĺn. z lego po mu się podobalo' a8 proc. powieruchni wodu populacja ego dľapiemika nie hlsĘestwęcz ďa niego rłymarzone. ncśnie)' nclnicy za każdą taką stľatę Podsumowując' w dľapieanik do dostlają odszlĺodorľanie od panstwa" brze by się cztil na mniej więcej j ednej czwaľtej povłĺerzcľminaszego kraju; Na szcłycle phamHy t;rmczasem . jak dowodzą badania Jednak lĺowie cry owcze mięso o le - więlĺszościtycĘ leorcĘcznie gościn_ dwie drcbne (ok. lź5) uzupelnienie rych, teren wniemalwog lenieodwilczej điety.Wilk poluje bowiem wĺedza(patIz mapka) Mlki zamieszkują przede wszyst$ rvnie na dzikie zwieľzęta" Wataha skladają(la się z cztelech-pięciu zwie kimokolioePuszcąyBialowieskiej il(ĺryr rąt zabĺia jedną ofiaę co dru$ dzieIí sry skiej, Mazury Roztocze, BieszDorcs osobnikpotľzebujeśľednio czas' a także poludniowe laa ce Ma- wilk zablia u 3B;í:%':,ff'ľl'Í'í$Í"*,'*o' r-l La| potencjalna liczba wilk w mogących .utrzyrnać się' na danyÍn terytorium ił:'!3"Wtľ'fi?f'ľ' O GAZETA WYBORCZA ŹRlDto; w, JĘoRzEJE}vsKl l wsP (2@8) .Aĺ{IMAL coNsERAlloN' Ę lzec' już się dľ oo zl loneśwlďbdławllka Co na zobiĄ żeĘ ľnlode wilki uodzone unchodzie i poludniu migowaly na nie zadbać' Pamdoksalnie nasąm cem mogąolĺazaćsięwie lolehie zaniedbaniaw kwestiibudorły & gZnaca'ietaniej bolľiemiprcściej podziemne plzejściac4ywiadukty lu bićw trakcie budorły' niż dodawać po jejzako czeniu. kt ädbanie o rłilkaw hlsce - choć nie ľym moze się tovydawać fľnbeľią byloby cďkiem nieĄm wyanacznikiem naszego rczwoju i naszej cywili- - TAoJLO rľ u swobodnie wędľou'ać. Takie pľzej_ ścianie są tanie (muszą mieć odpowiednią szeľokość,a te nadziemne powinlry pľzypominać las, inaczej qplrymieze isF wilk Ęjściejestjedno: trzeba stĺvorryć ekologiczne, leśnekorytarz e wtaz z najľ żniejsrymi pod- i nadziemľymi pľzejŚciami, kt ľe pozwalalyby wilkom i innym zwierzętom bezpiecznie pokoĺywać ruchliwe dľo$ ildusownik wudalo siępľzebrłaĄ war. dośćsĘn zaludnionej zaďndniej nocnozachodniej folsce. Np. Lubuskie mo$oĘ bez trudu tłyĄnľić az l85 wilk rv' a źryje tam leđwiejednawata}nok. l,5 tys. Slowacji, Węgľzech, Białorusi, Ukľainie' w Rosji i Skanfunalľii" ďe pľ żno ich dziśszukać w kľajach o bardzo gg stym zaludnieniu i ľ wnie gęstej sieci dr g, np. w Bel$i, Holandii czyza- ďugoletniej dzialďności myśliwych mieszłđoichtam67. Diametľďnie odmienna sytuacj a jestwpoľośniętejlasami i miejscami maąy ich niespelna 700. Ęiem dľł piea'ikiteryjątalaeĺninweWoszedr w His4anii' we F'andi" w fu munĘ na Europy, apoĺ'oli także u nas' Skoľo pľzyľoda dala namjuż takie dzikieipiękne zwieľzę, kt lęmu mimo kw.), tSrmczasem w latach 2005/06 a Ę i rcmongęstsąsiat- zwieľzę a bęđąsię bďypľzu nie pľze chodzić), ale na szczęściepowstają już coraz liczniej w ľ znych rcjonach iBagien Bi&na slĺiďtąwstanie'pąr jąď' g ľa 55wilk w (są to zwieľzęta * rytoľialną a pľzecięĘy obszaľ zajmo warypľzezwatďlę wynosi 10G300 kn mo$aĘutrąymać ach- oplaĘiąfulskę ooľaz Co prav'da poza nasrym i vąNp.okolicePuszcryAugusounkiej Cala Polska zdaniem naukorvc op źnie wichbudowie mo chodnichNiemczech. l lil Niestety' wilki kiepsko dąją sobie ľadę zpnelaaazaniem &Úg kt re - mi- lVilcze ďedliďĺo Jednqztradycy|ľtych ostol wllkä w PolsceJect Pugzcza Blalĺowlegka. Jednak w clągu ootatnlch etu lat cdowlek dwukľotnle dopĺowadzal tamtelszą poptllacl9 togo dÍaplehlka do wyglnlęcla. yekała wllkl dzlękl lch mlgracJl ze wschođu Puszcza o Tekst powstal na podstawie wyldadu, jaki prď' Wodzimiez Jędaejewski wy'glosil w ramach tegorocznej Europejskĺej Letniej Szkoły Ekologii i Bior żnorodnościw Zakładzie Badania Ssak wPAN Bialowieży