Rozliczanie straty z inwestycji giełdowych

Rozliczanie straty z inwestycji giełdowych
Wpisany przez Wojciech Krysztofiak
Podatkowe rozliczanie tej straty może trwać nawet przez 5 kolejnych lat.
Podatkowe rozliczanie straty poniesionej w związku ze zbyciem papierów wartościowych
oraz z realizacji praw wynikających z papierów wartościowych
Na warszawskiej giełdzie przez kilka miesięcy spadały indeksy notowanych spółek. Część
inwestorów indywidualnych, o ile sytuacja na GPW oraz rynkach światowych nie ulegnie
radykalnej zmianie, musi zacząć się liczyć z faktem, że zakończy obecny rok podatkowy ze
stratą na działalności inwestycyjnej. Pewnym pocieszeniem – z podatkowego punktu widzenia –
może być możliwość skompensowania, w określonych granicach, poniesionych obecnie strat
zyskami osiągniętymi w latach kolejnych.
Przepis art. 30b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. 2000 nr 14 poz.
176 z późn. zm.) przewiduje, że dochody z tytułu inwestycji giełdowych opodatkowane są
zryczałtowaną stawką 19%. Uzyskane dochody rozlicza się odrębnie, nie łącząc ich z
dochodami uzyskanymi z innych źródeł, opodatkowanymi według progresywnej skali
podatkowej. Podatek nalicza się od dochodów uzyskanych z inwestycji w akcje, obligacje, z
tytułu transakcji w instrumenty pochodne, jak np. kontrakty indeksowe oraz kontrakty walutowe
(określone enumeratywnie w art. 5a pkt 15 updof). W odmienny sposób uregulowane zostało
zatem opodatkowanie dochodów podatnika uzyskanych poprzez bezpośrednie inwestycje w
papiery wartościowe na giełdzie, a odrębnie poprzez pośrednie inwestowanie w akcje,
instrumenty pochodne – za pośrednictwem funduszy inwestycyjnych, w tym również w tzw.
fundusze akcji.
1/3
Rozliczanie straty z inwestycji giełdowych
Wpisany przez Wojciech Krysztofiak
Dochodem ze zbycia papierów wartościowych oraz ze wskazanych transakcji giełdowych jest
różnica między sumą przychodów uzyskanych z odpłatnego zbycia papierów (z realizacji
transakcji) a kosztami uzyskania przychodu. Odpowiednio strata z tego tytułu powstaje, gdy
suma kosztów uzyskania przychodów z tego źródła przekracza wysokość przychodów.
Wskazać należy, że kosztem uzyskania przychodów z tytułu operacji giełdowych są, poza
wydatkami bezpośrednio związanymi z nabyciem papierów wartościowych lub instrumentów
pochodnych (kosztami bezpośrednimi) również koszty pośrednie dokonanych transakcji
związane z obsługą rachunku przez biuro maklerskie. Nie został ustalony zamknięty katalog
wydatków stanowiących koszt uzyskania przychodu z tego źródła, co zostało potwierdzone
również przez Ministra Finansów (pismo z dnia 18 marca 2004, znak PB5/RD-033-2-106/04).
Przy obliczaniu dochodu lub straty z działalności inwestycyjnej uwzględnia się m.in:
- opłaty za prowadzenie rachunku maklerskiego;
- prowizje maklerskie od zrealizowanych transakcji;
- opłaty za dostęp do notowań rachunku internetowego;
- opłaty maklerskie za złożenie zapisu w imieniu klienta na akcje w ramach publicznej
subskrypcji;
- prowizje oraz odsetki od udzielonego kredytu w takiej części, jaka związana jest z
nabyciem akcji (interpretacja US Warszawa-Targówek 1437/ZDF/423/15/07/LJ).
Ponieważ to podatnik, na podstawie informacji otrzymanej z biura lub biur maklerskich rozlicza
się z podatku samodzielnie, warto skontrolować dokumenty przesłane przez podmiot
prowadzący rachunek. W przypadku, gdy operacje przeprowadzone na giełdzie w roku
podatkowym przyniosły stratę, możemy ją w określonych granicach skompensować z zyskami,
jakie osiągniemy w kolejnych latach.
2/3
Rozliczanie straty z inwestycji giełdowych
Wpisany przez Wojciech Krysztofiak
Inwestor, który poniósł stratę może wysokość straty poniesionej z określonego źródła
przychodów w roku podatkowym obniżyć o dochód uzyskany z tego samego źródła w kolejnych
5 latach podatkowych. Wysokość obniżenia dochodu w którymkolwiek z tych lat nie może
przekroczyć 50% kwoty tej straty. Dochodu nie pomniejsza się o straty z tytułu udziału w
funduszach kapitałowych oraz inne straty z kapitałów pieniężnych i praw majątkowych,
poniesione w roku podatkowym oraz w latach poprzednich, ponieważ uzyskane zostały z
odrębnego źródła przychodów.
Ustawodawca wyraźnie wskazał, że odrębnie rozlicza się przychody z takich źródeł, jak na
przykład dochody z lokat bankowych, dochody uzyskane z tytułu udziału w funduszach
kapitałowych oraz obligacji (o ile transakcje nie zostały dokonane na giełdzie) oraz innych
źródeł wskazanych w art. 30a updof. Nie mogą być one kompensowane ze stratami
poniesionymi na papierach wartościowych. Zyski traktowane są jako odrębne źródło
przychodów, to jest dochody z kapitałów pieniężnych, i opodatkowane według 19% stawki
podatku. Do poboru podatku jako płatnicy zobowiązane są firmy inwestycyjne. Straty z tytułu
udziału w funduszach kapitałowych nie mogą być rozliczane nie tylko z dochodami z innych
źródeł, ale też rozliczenie straty z uzyskanymi zyskami w latach kolejnych nie jest możliwe.
Reasumując, straty z działalności inwestycyjnej na giełdzie mogą być rozliczane nawet przez 5
kolejnych lat. Inwestorzy giełdowi, którzy zobowiązani są do samodzielnego rozliczania tzw.
podatku giełdowego powinni w miarę możliwości skontrolować PIT przesłany przez biuro
maklerskie. Możliwe jest bowiem, że biuro maklerskie nie uwzględniło wszystkich kosztów
uzyskania przychodów, a straty podatnika mogą być nawet większe niż wynika to z przesłanego
przez biuro maklerskie formularza. W odróżnieniu od strat z działalności inwestycyjnej, straty z
kapitałów pieniężnych, a zatem i straty z inwestycji w fundusze inwestycyjne, nie mogą zostać
rozliczone przez osoby fizyczne w przyszłości, nawet w przypadku osiągnięcia dochodów z tego
samego źródła w latach kolejnych.
3/3