Rynek powierzchni handlowych - III kwartał 2009

Rynek powierzchni handlowych - III kwartał 2009

800 000
8 000 000
700 000
7 000 000
600 000
6 000 000
500 000
5 000 000
400 000
4 000 000
300 000
3 000 000
200 000
2 000 000
100 000
1 000 000
)
(m
ż
d
itp
w
o
łk
a
C
)
w
k
(m
ż
d
p
a
n
z
c
o
R
ZARYS OGÓLNY
Ewolucja powierzchni handlowej w Polsce
0
0
Ro czn a p o d a ż
Ca łko wita p o d a ż
Podaż powierzchni handlowej w Polsce
2%
2%
3%
3%
22%
19%
4%
13%
5%
5%
8%
Warszawa
Trójmiasto
Łódź
Białystok
Pozostałe miasta
7%
7%
Śląsk
Poznań
Bydgosz/Toruń
Lublin
Wrocław
Kraków
Szczecin
Rzeszów
W III kwartale rynek powierzchni handlowych odczuł nieznaczną poprawę nastrojów. Po okresie wstrzymywania
budowanych projektów i zamrażania inwestycji pojawiły się informacje o uruchomieniu finansowania na niektóre projekty.
W rezultacie mogły zostać wznowione prace nad częścią inwestycji. Deweloperzy przedstawili zrewidowane plany – nowe
harmonogramy prowadzenia prac nad projektami, które w wielu przypadkach zostały zmniejszone lub pozbawione mniej
dochodowych funkcji.
W III kwartale odnotowano również poprawę nastrojów konsumenckich społeczeństwa polskiego. Bieżący wskaźnik
ufności konsumenckiej (BWUK) ukształtował się na poziomie –20,5 p. proc. i był wyższy o 4,0 p. proc. niż w II kwartale
oraz o 4,7 p. proc. niż w I kwartale. Pomimo wzrostu w II i III kwartale wskaźnik nie osiągnął jeszcze poziomu z IV
kwartału 2008 r. Dynamika sprzedaży detalicznej nadal pozostaje na niskim poziomie. W lipcu i sierpniu odnotowano
najlepsze wyniki sprzedaży – wzrost w ujęciu rocznym o 5,7 i 5,2%. We wrześniu dynamika sprzedaży nieco osłabła
i osiągnęła 2,5% wzrostu, co stanowi słabszy wynik od prognozowanego przez analityków 4% wzrostu. Jednak
w porównaniu z innymi krajami UE jest to dobry wynik.
PODAŻ
Pod względem nowej podaży III kwartał nie przyniósł znaczących zmian na rynku powierzchni handlowych. Dostarczono
zaledwie 35 000 mkw w ramach inwestycji raczej o charakterze lokalnym, zwiększając tym samym całkowite zasoby
nowoczesnych powierzchni handlowych w Polsce do 7,16 mln mkw. Największym projektem ukończonym w III kwartale
był hipermarket Carrefour zwany także Galerią Zdrój (16 000 mkw powierzchni sprzedaży) w Jastrzębiu Zdroju. Do użytku
oddano również Galerię Feniks w Radomiu, nową część Centrum Handlowego Alfa w Olsztynie
i Galerię Hosso w Szczecinku.
Na sam IV kwartał planowane jest dostarczenie około 340 000 mkw GLA, z czego blisko 240 000 mkw ma zwiększyć
zasoby małych i średnich miast. Spośród 8 największych miast znaczącego przyrostu podaży doświadczy tylko rynek
krakowski, gdzie nastąpi otwarcie Galerii Bonarka (92 000 mkw GLA).
Jeśli chodzi o przyszłoroczną podaż, jest ona znacznie mniejsza niż pierwotnie planowano. Na chwilę
obecną w budowie jest 15 nowych projektów oferujących łącznie około 415 000 mkw GLA, które mają
trafić na rynek w 2010 roku. Jednak stopień zaawansowania prac w przypadku niektórych projektów
i wydłużony proces komercjalizacji pozwalają przypuszczać, iż nie wszystkie projekty zostaną oddane
do użytku w deklarowanym przez inwestorów terminie.
Wybrane projekty planowane na IV kw. 2009
Projekt
Deweloper
GLA (mkw)
Miasto/Region
Bonarka
Galeria Jurajska
Trigranit
GTC
92 000
49 000
Parkridge
34 000
Kraków
Częstochowa
Piotrków
Trybunalski
Focus Mall
Galeria Sfera II
Nowy Świat
Bielsko Business
Center 2
Womak
Wzorcownia
Budizol Property
Galeria
TK Development
Sandecja
Galeria Tarnovia TK Development
Polimeni
Galeria Rumia
International
24 000
Bielsko-Biała
22 000
Rzeszów
20 400
Włocławek
17 300
Nowy Sącz
16 800
Tarnów
15 200
Rumia
Najwyższe stawki czynszu w galeriach
handlowych (EUR/mkw)
100
80
SYTUACJA NAJEMCÓW
W III kwartale najemcy byli nadal ostrożni pod względem podejmowania strategicznych decyzji odnośnie nowych
lokalizacji. Utrzymywał się wydłużony proces decyzyjny i wysoce selektywne podejście do nowych projektów – pod uwagę
brane są topowe centra handlowe w największych miastach.
W ramach optymalizacji kosztów część firm zdecydowała się na zmniejszenie liczby sklepów i zamknięcie nierentownych
punktów. Alternatywnym rozwiązaniem dla grup, które mają w swej ofercie kilka marek, jest otwieranie sklepów
multibrandowych, np. Redan zdecydował się na uruchomienie sklepów Top Secret & Friends.
W III kwartale doszło do prognozowanych wcześniej przejęć. Najbardziej spektakularne miały miejsce w sektorze RTV
i AGD oraz w branży spożywczej. Brytyjski Electro World zdecydował się na wycofanie z Polski i sprzedaż 8 marketów
polskiej sieci Mix Electronics. Natomiast 25 sklepów sieci Billa trafiło do portfolio francuskiej grupy E. Leclerc.
Ze spowolnieniem nie poradziło sobie również kilka luksusowych sklepów oferujących marki dla bardziej zamożnych
klientów. Z handlowej mapy Polski zniknęły luksusowe butiki Max & Co, a Vistula zaczęła likwidować lub zamieniać salony
działające pod markami Wolford, Replay czy Cacharel. Również duńska marka DNK wycofała się z centrów handlowych.
Z kolei opóźnia się wejście do Polski butików Donny Karan DKNY i marki Tiffany.
Z drugiej strony w III kwartale byliśmy także świadkami kilku debiutów na polskim rynku. Zostały otwarte sklepy
holenderskiej marki Dept, oferującej odzież dla kobiet, brytyjskiej sieci TK Maxx, prowadzącej sprzedaż dyskontową
odzieży, obuwia i dodatków, a także amerykańskiej marki odzieżowej Guess, która ma w planach rozwój kilku formatów.
Natomiast francuskie marki specjalizujące się w odzieży dziecięcej Jean Bourget i 3Pommes zapowiedziały wejście na
polski rynek.
60
40
20
0
STAWKI CZYNSZU
Zgodnie z oczekiwaniami na skutek osłabionego popytu i rosnącej dostępności lokali stawki czynszu utrzymują tendencję
spadkową, w nielicznych przypadkach pozostają na poziomie z ubiegłego kwartału. Należy jednak podkreślić, iż trend ten
nie dotyczy najatrakcyjniejszych centrów handlowych, które nie mają kłopotów ze znalezieniem nowych
najemców. W dłuższej perspektywie czasowej na skutek ograniczonej nowej podaży projektów
handlowych i małej dostępności powierzchni na wynajem nastąpi odwrócenie trendu – stawki czynszu
zaczną rosnąć, a elastyczność właścicieli centrów handlowych w negocjacjach będzie mniejsza.