SE12 - Hydromet
Transkrypt
SE12 - Hydromet
Karta charakterystyki Data wydania/Data aktualizacji: 2014-11-28 Zgodna z rozporządzeniem (WE) nr 1907/2006 (REACH) załącznik II oraz z rozporządzeniem (WE) nr 1272/2008 (CLP) SEKCJA 1 1.1 Identyfikacja substancji/mieszaniny i identyfikacja przedsiębiorstwa Identyfikator produktu Roztwór elektrodowy 4 M LiCl w etanolu nasycony AgCl (SE12) Numer katalogowy: SE12-100 (dla opakowań poj. 100 ml); SE12-250 (dla opakowań poj. 250 ml). Numer rejestracyjny REACH: Dla tego produktu będącego mieszaniną nie podano numeru rejestracyjnego, gdyż jest on wyłączony z obowiązku rejestracji zgodnie z tytułem II rozporządzenia REACH. 1.2 Istotne zidentyfikowane zastosowania substancji lub mieszaniny oraz zastosowania odradzane Roztwór chlorku litu o stężeniu 4 mol/l w etanolu, nasycony chlorkiem srebra, przeznaczony jest do uzupełniania elektrod odniesienia, przeznaczonych do pomiarów w środowiskach niewodnych. 1.3 Dane dotyczące dostawcy karty charakterystyki HYDROMET Spółka Cywilna Justyna Krakowczyk i Adam Krakowczyk 44-100 Gliwice, ul. Karola Miarki 12 tel./fax (+48 32) 234 55 37 (czynny w godzinach urzędowania); e-mail: [email protected] Adres e-mail osoby odpowiedzialnej za tą kartę charakterystyki: [email protected] 1.4 Numer telefonu alarmowego W dni robocze, w godz. 7,00 – 15,00 nr tel. (32) 234 55 37 lub przez całą dobę nr 112. SEKCJA 2 2.1 Identyfikacja zagrożeń Klasyfikacja substancji lub mieszaniny 2.1.1 Klasyfikacja według rozporządzenia (WE) nr 1272/2008 [CLP/GHS] Flam. Liq. 2, H225. Acute Tox. 4, H302. Skin Irrit. 2, H315. Eye Irrit. 2, H319. Pełny tekst zwrotów H znajduje się w sekcji 16. 2.1.2 Klasyfikacja według dyrektywy 67/548/EWG [DSD] lub 1999/45/WE [DPD] F; R11 Xn; R22 Xi; R36/38 Pełny tekst zwrotów R znajduje się w sekcji 16. Szczegółowe informacje dotyczące wpływu produktu na stan zdrowia i ewentualne objawy zostały podane w sekcji 11. 2.2 Elementy oznakowania Piktogramy zagrożeń : Hasło ostrzegawcze : Niebezpieczeństwo : Uwaga Zwroty wskazujące rodzaj zagrożenia : H225 Wysoce łatwopalna ciecz i pary. : H302 Działa szkodliwie po połknięciu. : H315 Działa drażniąco na skórę. : H319 Działa drażniąco na oczy. HYDROMET Strona 1/11 Karta charakterystyki Roztwór elektrodowy 4 M LiCl w etanolu nas. AgCl (SE12) Zwroty wskazujące środki ostrożności : P210 Przechowywać z dala od źródeł ciepła, iskrzenia, otwartego ognia i gorących powierzchni. Palenie wzbronione. : P302 + P352 W PRZYPADKU KONTAKTU ZE SKÓRĄ: Umyć dużą ilością wody z mydłem. P305 + P351 + P338 W PRZYPADKU DOSTANIA SIĘ DO OCZU: Ostrożnie płukać wodą przez kilka minut. Wyjąć soczewki kontaktowe, jeżeli są i można je łatwo usunąć. Nadal płukać. Zapobieganie Reagowanie 2.3 Przechowywanie : P403 + P235 Przechowywać w dobrze wentylowanym miejscu. Przechowywać w chłodnym miejscu. Niebezpieczne składniki : Etanol, litu chlorek. Inne zagrożenia : Nieznane. SEKCJA 3 3.2 Skład/informacja o składnikach Mieszanina Nazwa składnika Klasyfikacja Wzór chemiczny Identyfikatory Zawartość Dyrektywa 67/548/EWG Rozporządzenie (WE) Nr 1272/2008 [CLP] Etanol C2H6O Nr CAS: 64-17-5 Nr WE: 200-578-6 Indeks: 603-002-00-5 70,3 % wag. F; R11 Flam. Liq. 2, H225 Litu chlorek LiCl Nr CAS: 7447-41-8 Nr WE: 231-212-3 Indeks: brak 18 % wag. Xn; R22 Xi; R36/38 Acute Tox. 4, H302 Skin Irrit. 2, H315 Eye Irrit. 2, Srebra chlorek AgCl Nr CAS: 7783-90-6 Nr WE: 232-033-3 Indeks: brak < 0,04 % wag. Pełny tekst zwrotów R i H znajduje się w sekcji 16. Informacje dodatkowe: Produkt nie zawiera dodatkowych składników, które zostały sklasyfikowane zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 1272/2008 i mogą spowodować zmianę klasyfikacji mieszaniny. SEKCJA 4 4.1 Środki pierwszej pomocy Opis środków pierwszej pomocy Po narażeniu przez drogi oddechowe : Wyprowadzić lub wynieść poszkodowanego na świeże powietrze i zapewnić warunki do odpoczynku w pozycji umożliwiającej swobodne oddychanie. W przypadku złego samopoczucia skontaktować się z lekarzem. Po kontakcie ze skórą Po kontakcie z oczami Po połknięciu : Stosować rękawice ochronne i odzież ochronną. Natychmiast zdjąć całą zanieczyszczoną odzież. Spłukać skórę pod strumieniem wody. Wyprać zanieczyszczoną odzież przed ponownym użyciem. W przypadku wystąpienia podrażnienia skóry zasięgnąć porady lekarza. : Ostrożnie płukać wodą przez kilka minut. Wyjąć soczewki kontaktowe, jeżeli są i można je łatwo usunąć. Nadal płukać. W przypadku utrzymywania się działania drażniącego na oczy: zasięgnąć porady lekarza. : Wypłukać usta. W przypadku złego samopoczucia skontaktować się z Ośrodkiem Zatruć lub z lekarzem. Ochrona osób udzielających pierwszej pomocy: Nie należy podejmować żadnych działań, które stwarzałyby ryzyko dla kogokolwiek. Osoby udzielające pierwszej pomocy powinny być wcześniej odpowiednio przeszkolone i korzystać z indywidualnego wyposażenia ochronnego. HYDROMET Strona 2/11 Karta charakterystyki 4.2 Roztwór elektrodowy 4 M LiCl w etanolu nas. AgCl (SE12) Najważniejsze ostre i opóźnione objawy oraz skutki narażenia Po narażeniu przez drogi oddechowe : Brak informacji o niepożądanych skutkach lub krytycznych zagrożeniach. 4.3 Po kontakcie ze skórą i z oczami : Działa drażniąco na oczy i skórę. Po połknięciu : Działa szkodliwie po połknięciu. Podrażnia usta, gardło i żołądek. Zawroty głowy, zaburzenia wzroku, mdłości, wymioty, zaburzenia sercowo-naczyniowe. Wskazania dotyczące wszelkiej natychmiastowej pomocy lekarskiej i szczególnego postępowania z poszkodowanym Leczyć objawowo. W przypadku połknięcia dużej ilości natychmiast skontaktować się z lekarzem. Okazać etykietę. SEKCJA 5 5.1 Postępowanie w przypadku pożaru Środki gaśnicze Odpowiednie środki gaśnicze Niewłaściwe środki gaśnicze 5.2 Szczególne zagrożenia związane z substancją lub mieszaniną Zagrożenia ze strony mieszaniny Niebezpieczne produkty spalania 5.3 : Wysoce łatwopalna ciecz i pary. W temperaturze otoczenia mogą się tworzyć wybuchowe mieszaniny z powietrzem. W ogniu oraz w razie ogrzania może dojść do wzrostu ciśnienia w pojemniku i jego pęknięcia, co stwarza ryzyko eksplozji. Pary są cięższe od powietrza i mogą zalegać przy powierzchni gruntu. Pary mogą się przemieszczać w kierunku źródła ognia i powodować powrót płomienia. : Produkty rozkładu mogą zawierać następujące substancje: dwutlenek węgla, tlenek węgla. Informacje dla straży pożarnej Specjalne działania ochronne Specjalny sprzęt ochronny Dalsze informacje SEKCJA 6 6.1 : Dwutlenek węgla (CO2), suchy proszek gaśniczy, piana, woda. : Dla tej substancji/mieszaniny nie ma ograniczeń dla środków gaśniczych. : Jeśli wybuchł pożar, szybko izolować teren przez wyprowadzenie wszystkich osób ze strefy zagrożenia. Usunąć pojemniki z miejsca pożaru, jeżeli można to zrobić bez zagrożenia. Do chłodzenia pojemników narażonych na pożar używać rozpylonej wody. Należy unikać kontaktu ze skórą czynnika niebezpiecznego. : Strażacy powinni posiadać ubrania ochronne odporne na chemikalia oraz autonomiczny aparat oddechowy z maską zakrywającą całą twarz. Podstawowy poziom ochrony podczas wypadków chemicznych zapewnia odzież stosowana przez strażaków (włączając hełmy, buty, rękawice ochronne) zgodne z normą europejską EN 469. : Zapobiegać przedostawaniu się wody po gaszeniu pożaru do wód powierzchniowych lub gruntowych. Postępowanie w przypadku niezamierzonego uwolnienia do środowiska Indywidualne środki ostrożności, wyposażenie ochronne i procedury w sytuacjach awaryjnych 6.1.1 Dla personelu nie biorącego udziału w akcji ratowniczej Nie należy podejmować żądnych działań, które stwarzałyby ryzyko dla kogokolwiek chyba, że jest się odpowiednio przeszkolonym. Unikać zanieczyszczenia substancją oraz wdychania par lub mgły rozpylonej cieczy. Zapewnić wystarczającą wentylację. Ewakuować ludzi ze strefy zagrożenia. Usunąć wszystkie źródła zapłonu. Zastosować odpowiedni sprzęt ochrony osobistej omówiony w sekcji 8 karty charakterystyki. 6.1.2 Dla personelu biorącego udział w akcji ratowniczej Przy usuwaniu skutków wycieku mieszaniny, zastosować odpowiednią odzież ochronną i sprzęt ochrony osobistej, wykonany z materiałów określonych w sekcji 8 karty charakterystyki. Patrz także informacje w podsekcji „Dla personelu nie biorącego udziału w akcji ratowniczej”. 6.2 Środki ostrożności w zakresie ochrony środowiska Należy zapobiegać przedostaniu się mieszaniny do gleby, kanalizacji, wód powierzchniowych i gruntowych. W przypadku, gdy produkt spowodował zanieczyszczenie środowiska należy poinformować odpowiednie władze lokalne. HYDROMET Strona 3/11 Karta charakterystyki 6.3 Roztwór elektrodowy 4 M LiCl w etanolu nas. AgCl (SE12) Metody i materiały zapobiegające rozprzestrzenianiu się skażenia i służące do usuwania skażenia Zatrzymać wyciek, jeśli to możliwe bez narażania na niebezpieczeństwo. Usunąć pojemniki z obszaru rozlania. Uszczelnić ujścia do kanalizacji. Zebrać za pomocą materiałów adsorbujących ciecze, takich jak piasek, ziemia, ziemia okrzemkowa itp. Zanieczyszczony materiał adsorbujący może stanowić takie samo zagrożenie jak rozlany produkt. Zebrać do pojemnika i przekazać do usunięcia w licencjonowanym przedsiębiorstwie utylizacji odpadów. Oczyścić skażone miejsce. Należy używać narzędzi nie wytwarzających iskier oraz wyposażenia zapobiegającego wybuchom. 6.4 Odniesienia do innych sekcji Informacje dotyczące odpowiedniego sprzętu ochrony osobistej podano w sekcji 8. Informacje dotyczące obróbki odpadów podano w sekcji 13. SEKCJA 7 7.1 Postępowanie z substancjami i mieszaninami oraz ich magazynowanie Środki ostrożności dotyczące bezpiecznego postępowania Wskazówki dotyczące bezpiecznego : Stosować zgodnie z przeznaczeniem, podanym w instrukcji użytkowania postępowania z produktem produktu. Stosować się do zaleceń podanych na etykiecie produktu. Używać właściwego wyposażenia ochrony osobistej, zgodnego z informacjami podanymi w sekcji 8. Nie odprowadzać do kanalizacji. Wskazówki dotyczące higieny pracy : Nie spożywać pokarmów ani napojów oraz nie palić tytoniu na terenie, gdzie produkt jest stosowany, transportowany lub magazynowany. Po pracy z produktem umyć ręce. Zaleca się stosowanie kremu ochronnego do skóry. Przed wejściem do miejsca spożywania posiłków zdjąć zanieczyszczoną odzież. 7.2 Warunki bezpiecznego magazynowania, łącznie z informacjami dotyczącymi wszelkich wzajemnych niezgodności Przechowywać w oryginalnym opakowaniu, z dala od promieni słonecznych, w suchym, chłodnym i dobrze wentylowanym pomieszczeniu, z dala od niezgodnych materiałów (patrz sekcja 10). Przechowywać z dala od otwartego ognia, gorących powierzchni i źródeł zapłonu. Przedsięwziąć środki ostrożności zapobiegające statycznemu wyładowaniu. Opakowanie powinno być szczelne i pozostać zamknięte aż do czasu użycia produktu. Opakowania, które zostały otwarte należy ponownie uszczelnić i przechowywać w położeniu pionowym, aby nie dopuścić do wycieku produktu. Nie przechowywać produktu z nieoznakowanym opakowaniu. Zalecane przechowywanie w temperaturze pokojowej od +15ºC do +25ºC. 7.3 Szczególne zastosowanie(-a) końcowe Oprócz zastosowania wymienionego w podsekcji 1.2, nie są przewidziane żadne inne zastosowania. SEKCJA 8 8.1 Kontrola narażenia/środki ochrony indywidualnej Parametry dotyczące kontroli Najwyższe dopuszczalne stężenia : Wartości dopuszczalnych stężeń dla etanolu wynoszą NDS = 1900 mg/m3. Podstawa prawna: Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 6 czerwca 2014, w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy (Dz.U. 2014, poz. 817). Mieszanina nie zawiera innych substancji, dla których podano wartości dopuszczalnych stężeń w środowisku pracy. Pochodny poziom niepowodujący zmian (DNEL) dla etanolu (CAS: 64-17-5) Osoby narażone Pracownicy Konsumenci HYDROMET Rodzaj narażenia Droga narażenia Stężenia graniczne Działanie przewlekłe ogólnoustrojowe Drogi oddechowe 950 mg/m3 Działanie ostre miejscowe Drogi oddechowe 1900 mg/m3 Działanie przewlekłe ogólnoustrojowe Skóra 343 mg/kg wagi ciała Działanie przewlekłe ogólnoustrojowe Drogi oddechowe 114 mg/m3 Działanie ostre miejscowe Drogi oddechowe 950 mg/m3 Działanie przewlekłe ogólnoustrojowe Skóra 206 mg/kg wagi ciała Działanie przewlekłe ogólnoustrojowe Doustnie 87 mg/kg wagi ciała Strona 4/11 Karta charakterystyki Roztwór elektrodowy 4 M LiCl w etanolu nas. AgCl (SE12) Przewidywane stężenie niepowodujące zmian w środowisku (PNEC) dla etanolu Zalecane procedury monitorowania 8.2 PNEC - woda słodka 0,96 mg/l. PNEC - woda morska 0,79 mg/l. PNEC – osady słodkowodne 3,6 mg/kg. PNEC – osady morskie 2,9 mg/kg. PNEC - gleba 0,63 mg/kg. PNEC – oczyszczalnia ścieków 580 mg/l. : Jeżeli produkt zawiera składniki, na które ekspozycja jest ograniczona może być niezbędny monitoring osobisty, monitoring środowiska pracy lub biologiczny w celu określenia skuteczności wentylacji lub inny sposób kontroli używania środków ochrony dróg oddechowych. Metody oceny jakości powietrza na stanowisku pracy powinny być zgodne z Dyrektywą nr 98/24/WE, z normą PN-EN 689 oraz z krajową dokumentacją dotyczącą metod oznaczania substancji niebezpiecznych. Kontrola narażenia 8.2.1 Stosowne techniczne środki kontroli : W pomieszczeniu, w którym produkt jest stosowany, zalecana jest wydajna wentylacja, zapewniająca skuteczną wymianę powietrza oraz pozwalająca na utrzymanie poziomu narażenia poniżej zalecanych lub prawnych granic. Zaleca się wyposażenie stanowiska pracy w wodny natrysk do płukania oczu oraz prysznic. 8.2.2 Indywidualne środki ochrony : Należy właściwie dobrać odzież ochronną do miejsca pracy, zależnie od stężenia i ilości substancji niebezpiecznych. Odporność odzieży ochronnej na chemikalia powinna być stwierdzona przez odpowiedniego dostawcę. Środki zachowania higieny : Nie jeść, nie pić i nie palić podczas używania produktu. Po użyciu produktu wymyć dokładnie ręce i twarz wodą z mydłem. Zanieczyszczoną odzież zdjąć i wyprać przed ponownym użyciem. Ochrona oczu lub twarzy : Zabezpieczenie oczu lub twarzy powinno być stosowane w przypadku gdy ocena ryzyka wskazuje, że jest to konieczne w celu uniknięcia narażenia poprzez chlapnięcie produktu lub oddziaływanie aerozolu, gazów lub pyłów. W razie wystąpienia narażenia zalecane jest stosowanie okularów ochronnych typu gogle lub maski ochronnej, zgodnych z dyrektywą 89/686/EWG. Ochrona rąk : Stosować rękawice ochronne odporne na działanie chemikaliów, wykonane z gumy nitrylowej o grubości 0,11 mm i czasie przełomu powyżej 480 minut, lub inne spełniające wymagania dyrektywy 89/686/EWG oraz normy PN-EN 374-3:2005 i dopuszczone przez producenta rękawic do kontaktu z tym produktem. Czas wytrzymałości materiału rękawic określa producent. Ochrona ciała : Stosować odzież ochronną i buty odpowiednie do potencjalnego ryzyka, zatwierdzoną przez kompetentną osobę przed przystąpieniem do pracy. Ochrona dróg oddechowych : Wymagana, gdy tworzą się pary lub aerozole. Gdy ocena ryzyka wskazuje, że narażenie może wystąpić, zalecane jest użycie właściwie dopasowanego aparatu oddechowego, wyposażonego w filtr powietrza typu A do par związków organicznych, spełniającego wymagania dyrektywy 89/686/EWG. Zagrożenia termiczne : Nie występują. Stosowanie produktu przebiega w temperaturze pokojowej. 8.2.3 Kontrola narażenia środowiska Nie dopuszczać do przedostania się produktu do kanalizacji. Ryzyko eksplozji. HYDROMET Strona 5/11 Karta charakterystyki SEKCJA 9 9.1 Właściwości fizyczne i chemiczne Informacje na temat podstawowych właściwości fizycznych i chemicznych Postać Barwa Zapach pH Temperatura topnienia/krzepnięcia Temperatura wrzenia Temperatura zapłonu Szybkość parowania Palność Dolna granica wybuchowości Górna granica wybuchowości Prężność par Gęstość par Gęstość względna Rozpuszczalność w wodzie Współczynnik podziału n-oktanol/woda Temperatura samozapłonu Temperatura rozkładu Lepkość dynamiczna Właściwości wybuchowe Właściwości utleniające 9.2 Roztwór elektrodowy 4 M LiCl w etanolu nas. AgCl (SE12) : ciecz : bezbarwny : alkoholowy : 5 – 6 (w temp. 20ºC) : -114ºC (dla 100 % etanolu) : 78ºC (dla 100 % etanolu) : 13ºC (dla 100 % etanolu, metoda tygla zamkniętego) : brak dostępnych informacji : ciecz wysoce łatwopalna : 2,5 % obj. (dla 100 % etanolu) : 13,5 % obj. (dla 100 % etanolu) : 57 hPa (w temp. 20ºC dla 100 % etanolu) : brak dostępnych informacji : 0,84 g/cm3 w temp. 20ºC : rozpuszczalny : -0,31 (dla 100 % etanolu o temp. 25ºC i pH 7) -0,46 (dla chlorku litu w temp. 20ºC) Dla żadnego ze składników nie należy oczekiwać bioakumulacji. : 425ºC (dla 100 % etanolu) : brak dostępnych informacji : brak dostępnych informacji : nie zaklasyfikowano do substancji wybuchowych : nie posiada Inne informacje Brak dodatkowych informacji. SEKCJA 10 Stabilność i reaktywność 10.1 Reaktywność Pary mogą tworzyć z powietrzem mieszaninę wybuchową. 10.2 Stabilność chemiczna Produkt jest stabilny chemicznie w standardowych warunkach otoczenia (temperatura od -40ºC do +40ºC, ciśnienie atmosferyczne). Nie występują niebezpieczne reakcje podczas magazynowania i stosowania zgodnie z instrukcją. 10.3 Możliwość występowania niebezpiecznych reakcji Ryzyko wybuchu lub reakcji egzotermicznej w wyniku kontaktu mieszaniny z silnymi utleniaczami. W normalnych warunkach stosowania i przechowywania niebezpieczne reakcje nie występują. 10.4 Warunki których należy unikać Unikać ogrzewania produktu oraz wszelkich możliwych źródeł ognia. Unikać kontaktu z silnymi utleniaczami. Nie dopuszczać aby opary zbierały się w niskich lub zamkniętych pomieszczeniach. 10.5 Materiały niezgodne Reaktywny lub niezgodny z następującymi materiałami: substancje utleniające. 10.6 Niebezpieczne produkty rozkładu W normalnych warunkach użytkowania i magazynowania, nie powinien nastąpić niebezpieczny rozkład produktu. HYDROMET Strona 6/11 Karta charakterystyki Roztwór elektrodowy 4 M LiCl w etanolu nas. AgCl (SE12) SEKCJA 11 Informacje toksykologiczne Mieszanina 11.1 Informacje dotyczące skutków toksykologicznych Toksyczność ostra Nazwa składnika Droga narażenia Gatunek Dawka Objawy Etanol Droga pokarmowa Szczur Wdychanie par Szczur Po naniesieniu na skórę Królik LD50 = 6200 mg/kg LC50 = 125 mg/l/4 godz. LD50 > 20000 mg/kg Zaburzenie równowagi, mdłości, wymioty Nieznaczne podrażnienie błon śluzowych Brak podrażnienia Litu chlorek Droga pokarmowa Szczur Wdychanie aerozolu Szczur Po naniesieniu na skórę Królik LD50 = 526 mg/kg LC50 = 5,57 mg/l/4 godz. LD50 = 1629 mg/kg Brak dostępnych informacji Podrażnienie błon śluzowych Działa drażniąco na skórę Działanie żrące/drażniące na skórę Etanol Litu chlorek Test podrażnienia skóry (królik): Brak podrażnienia. Powtarzający się lub długotrwały kontakt może powodować podrażnienia skóry spowodowane wysuszającymi własnościami substancji. Test podrażnienia skóry (królik): Występuje podrażnienie skóry. Poważne uszkodzenie oczu/działanie drażniące na oczy Etanol Test podrażnienia oczu (królik): Powoduje słabe podrażnienie oczu. Podrażnienie spojówek było niewystarczające dla zakwalifikowania substancji jako działającej drażniąco na oczy. Litu chlorek Test podrażnienia skóry (królik): Działa drażniąco na oczy. Działanie uczulające na drogi oddechowe lub skórę Etanol Test na uczulenie (mysz): Nie uczula. Litu chlorek Test na uczulenie (świnka morska): Nie uczula. Działanie mutagenne na komórki rozrodcze Etanol Litu chlorek Test in vitro Amesa (salmonella typhimurium): Wynik negatywny. Test in vitro Amesa (salmonella typhimurium): Wynik negatywny. Rakotwórczość : Brak dostępnych informacji. Szkodliwe działanie na rozrodczość : Brak dostępnych informacji. Działanie toksyczne na narządy docelowe - narażenie jednorazowe - narażenie powtarzane Zagrożenie spowodowane aspiracją 11.2 11.3 : Brak dostępnych informacji. : Brak dostępnych informacji. : Brak dostępnych informacji. Informacja dotyczące prawdopodobnych dróg narażenia Narażenie przez spożycie : Podrażnia błony śluzowe przewodu pokarmowego. Narażenie wdychanie : Brak informacji o niepożądanych skutkach lub zagrożeniach. Narażenie przez kontakt ze skórą : Działa drażniąco na skórę. Narażenie przez kontakt z oczami : Działa drażniąco na oczy. Objawy związane z właściwościami fizycznymi, chemicznymi i toksykologicznymi Kontakt drogą pokarmową : Mogą występować zawroty głowy, mdłości i wymioty. Kontakt przez drogi oddechowe : Brak dostępnych informacji. Kontakt ze skórą : Świąd z powodu podrażnienia, zaczerwienienie skóry. Kontakt z okiem : Zaczerwienienie spojówek, łzawienie, podrażnienie, ból. HYDROMET Strona 7/11 Karta charakterystyki Roztwór elektrodowy 4 M LiCl w etanolu nas. AgCl (SE12) Opóźnione, bezpośrednie oraz przewlekłe skutki krótko- i długotrwałego narażenia Brak dostępnych informacji. 11.4 Skutki wzajemnego oddziaływania Brak dostępnych informacji. 11.5 Inne informacje Brak dostępnych danych ilościowych o toksyczności tego produktu. SEKCJA 12 12.1 Informacje ekologiczne Toksyczność Toksyczność ostra (krótkotrwała) Nazwa składnika Gatunek Środowisko Wyniki badań Etanol Ryby: Pimephales promelas Bezkręgowce: Daphnia magna (rozwielitka) Bezkręgowce morskie: Palaemonetes pugio Rośliny wodne: Lemna minor (rzęsa drobna) Glony: Chlorella pyrenoidosa Bakterie: Pseudomonas putida Woda słodka Woda słodka Woda morska Woda słodka Woda słodka Woda słodka LC50 = 14200 mg/l/96 godz. LC50 = 12340 mg/l/48 godz. LC50 = 12070 mg/l/4 dni EC50 = 10789 mg/l/7 dni EC50 = 9300 mg/l/10 dni EC5 = 6500 mg/l/16 godz. Litu chlorek Ryby: Orconhyrchus mykiss (pstrąg tęczowy) Bezkręgowce: Daphnia magna (rozwielitka) Glony: Desmodesmus subspicatus Woda słodka Woda słodka Woda słodka LC50 = 158 mg/l/96 godz. EC50 = 249 mg/l/48 godz. EC50 > 400 mg/l/72 godz. Toksyczność przewlekła (długotrwała) Nazwa składnika 12.2 Środowisko Wyniki badań Etanol Ryby: Pimephales promelas Bezkręgowce: Daphnia magna (rozwielitka) Bezkręgowce morskie: Palaemonetes pugio Woda słodka Woda słodka Woda morska LC50 > 0,08 mg/l/42 dni LC50 > 9248 mg/l/2 dni LC50 = 530 mg/l/12 dni Litu chlorek Ryby: Pimephales promelas Bezkręgowce: Daphnia magna (rozwielitka) Woda słodka Woda słodka LC50 = 87 mg/l/26 dni NOEC = 1,7 mg/l/21 dni Trwałość i zdolność do rozkładu Etanol Litu chlorek 12.3 Gatunek Składnik odporny na hydrolizę i nie ulega fotodegradacji. Łatwo ulega biodegradacji. Według wytycznych OECD 301 C, biodegradacja wynosi 89% w czasie 14 dni. Biochemiczne zapotrzebowanie na tlen (BZT) = 930 – 1670 mg/g/5 dni. Teoretyczne zapotrzebowanie na tlen (ThOD) = 2100 mg/g. Brak dostępnych informacji. Zdolność do bioakumulacji Etanol Litu chlorek Współczynnik podziału n-oktanol/woda log Pow = -0,31. Nie należy oczekiwać bioakumulacji. Współczynnik podziału n-oktanol/woda, log Pow = -0,46. Nie należy oczekiwać bioakumulacji. 12.4 Mobilność w glebie Brak dostępnych informacji 12.5 Wyniki oceny właściwości PBT i vPvB Nie przeprowadzono oceny PBT/vPvB, ponieważ nie jest wymagana ocena bezpieczeństwa chemicznego. 12.6 Inne szkodliwe skutki działania Należy zapobiegać przedostaniu się produktu do kanalizacji. Przy właściwym stosowaniu nie należy oczekiwać szkodliwego oddziaływania produktu na środowisko. HYDROMET Strona 8/11 Karta charakterystyki Roztwór elektrodowy 4 M LiCl w etanolu nas. AgCl (SE12) SEKCJA 13 Postępowanie z odpadami 13.1 Metody unieszkodliwiania odpadów Produkt Tworzenie odpadów powinno być unikane lub ograniczane do minimum, jeśli to możliwe. Zalecane zastosowanie produktu przewiduje całkowite jego wykorzystanie. W wypadku pozostania resztek produktu jako odpadu należy go utylizować, zgodnie z dyrektywą o odpadach 2008/98/WE oraz zgodnie z aktualnymi przepisami krajowymi. Pozostawić produkt w oryginalnym opakowaniu i nie mieszać z innymi odpadami. Nieoczyszczone opakowania traktować tak samo jak produkt. W wypadku posiadania znacznych ilości produktu odpadowego, należy go utylizować w licencjonowanym przedsiębiorstwie utylizacji odpadów. Zgodnie z dyrektywą 91/686/EC, klasyfikacja tego produktu może spełniać kryteria dla niebezpiecznych odpadów. Opakowanie Opakowania całkowicie opróżnione z resztek produktu należy dokładnie wypłukać wodą. Po wyschnięciu, opakowania mogą być traktowane jako odpady niestwarzające zagrożenia. Odpady opakowaniowe należy poddawać recyklingowi. Spalanie lub składowanie opakowań należy rozważać jedynie wówczas, gdy nie ma możliwości recyklingu. Inne zalecenia dotyczące unieszkodliwiania odpadów Usuwać produkt i jego opakowanie w sposób bezpieczny. Puste opakowania mogą zawierać resztki produktu. Opary pozostałości produktu mogą tworzyć wewnątrz pojemnika atmosferę wysoce łatwopalną albo wybuchową. Nie ciąć, nie spawać i nie szlifować używanych pojemników jeśli nie zostały one dokładnie wyczyszczone od wewnątrz. Należy unikać kontaktu produktu z glebą i ciekami wodnymi i nie odprowadzać go do kanalizacji. SEKCJA 14 Informacje dotyczące transportu 14.1 Numer UN (numer ONZ) ADR/RID UN1170 14.2 IATA Ethanol ADN 3 IMDG 3 IATA 3 ADN II IMDG II IATA II ADN Nie IMDG No IATA No IMDG Tak Emergency schedules (EmS) F-E S-D IATA Nie Szczególne środki ostrożności dla użytkowników ADR/RID Tak Kod ograniczeń przewozu przez tunele D/E 14.7 IMDG ETHANOL Zagrożenia dla środowiska ADR/RID Nie 14.6 ADN ETHANOL Grupa pakowania ADR/RID II 14.5 IATA UN1170 Klasa zagrożenia w transporcie ADR/RID 3 14.4 IMDG UN1170 Prawidłowa nazwa przewozowa UN ADR/RID ETHANOL 14.3 ADN UN1170 ADN Nie Transport luzem zgodnie z załącznikiem II do konwencji MARPOL 73/78 i kodeksem IBC ADR/RID Bez znaczenia HYDROMET ADN Bez znaczenia IMDG Bez znaczenia IATA Bez znaczenia Strona 9/11 Karta charakterystyki SEKCJA 15 15.1 Roztwór elektrodowy 4 M LiCl w etanolu nas. AgCl (SE12) Informacje dotyczące przepisów prawnych Przepisy prawne dotyczące bezpieczeństwa, zdrowia i ochrony środowiska specyficzne dla substancji lub mieszaniny Regulacje UE Dyrektywa (WE) nr 96/82 (Dyrektywa Seveso II), dotycząca zarządzania zagrożeniami, poważnymi awariami z udziałem substancji niebezpiecznych. – Produkt wysoce łatwopalny. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1272/2008. Aneks XIV – Wykaz substancji podlegających procedurze udzielania zezwoleń, wraz z rozporządzeniami aktualizującymi (WE) nr 143/2011, 125/2012, 348/2013 i 895/2014. – Żaden ze składników produktu nie występuje w wykazie. Dyrektywa (WE) nr 2008/105 w sprawie środowiskowych norm jakości w dziedzinie polityki wodnej. – Produkt nie stwarza szczególnego zagrożenia dla środowiska. Rozporządzenie (WE) nr 453/2010 z dnia 20 maja 2010 zmieniająca rozporządzenie (WE) nr 1907/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie rejestracji, oceny, udzielania zezwoleń i stosowanych ograniczeń w zakresie chemikaliów. - Produkt nie wymaga rejestracji ani zezwolenia. Regulacje krajowe Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 21 grudnia 2005 w sprawie zasadniczych wymagań dla środków ochrony indywidualnej (Dz.U. 05. nr 259, poz. 2173). Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 6 czerwca 2014 w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy (Dz.U. 14, poz. 817). Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 w sprawie katalogu odpadów (Dz.U. 01, nr 112, poz. 1206). Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 2 lutego 2011 w sprawie badań i pomiaru czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy Dz.U. 11. nr 33, poz. 166). Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 30 grudnia 2004 w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy związanej z występowaniem w miejscu pracy czynników chemicznych (Dz.U. 05. nr 11, poz. 85 i 86). Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 20 kwietnia 2012 w sprawie oznakowania opakowań substancji niebezpiecznych i mieszanin niebezpiecznych oraz niektórych mieszanin (Dz.U. 12, poz. 445). Ustawa z dnia 14 grudnia 2012 o odpadach (Dz.U. 13, poz. 21). Ustawa z dnia 13 czerwca 2013 o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi (Dz.U. 13, poz. 888). Ustawa z dnia 25 Lutego 2011 o substancjach chemicznych i ich mieszaninach (Dz.U. 11. nr 63, poz.322). 15.2 Ocena bezpieczeństwa chemicznego Dla tego produktu nie dokonano oceny bezpieczeństwa chemicznego, ponieważ nie jest ona wymagana zgodnie z rozporządzeniem Unii Europejskiej nr 1907/2006. SEKCJA 16 Inne informacje Procedura zastosowana dla uzyskania klasyfikacji zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 1272/2008 Klasyfikacja Metoda klasyfikacji mieszaniny Flam. Liq. 2, H225. Acute Tox. 4, H302. Skin Irrit. 2, H315. Eye Irrit. 2, H319. Reguła pomostowa Reguła pomostowa Reguła pomostowa Reguła pomostowa Pełny tekst zwrotów H : H225 H302 H315 H319 - Wysoce łatwopalna ciecz i pary. - Działa szkodliwie po połknięciu. - Działa drażniąco na skórę. - Działa drażniąco na oczy. Pełny tekst klasyfikacji [CLP/GHS] : Flam. Liq. 2 Acute Tox. 4 Skin Irrit. 2 Eye Irrit. 2 - Substancja ciekła łatwopalna – kategoria 2. - Toksyczność ostra – kategoria 4. - Działanie drażniące na skórę – kategoria 2 - Działanie drażniące na oczy – kategoria 2 HYDROMET Strona 10/11 Karta charakterystyki Roztwór elektrodowy 4 M LiCl w etanolu nas. AgCl (SE12) Pełny tekst zwrotów R : R11 R22 R36/38 - Produkt wysoce łatwopalny. - Działa szkodliwie po połknięciu. - Działa drażniąco na oczy i skórę. Pełny tekst klasyfikacji [DSD/DPD] :F Xn Xi - Substancje i preparaty wysoce łatwopalne. - Substancje i preparaty szkodliwe. - Substancje i preparaty drażniące. Data wydania/Data aktualizacji : 2014-11-28 Data wydania poprzedniego : 2009-02-10 Numer wersji :3 Główne źródła danych wykorzystywanych przy opracowaniu karty charakterystyki. Baza danych substancji zarejestrowanych ECHA, http://echa.europa.eu/pl/information-on-chemicals. Wykaz klasyfikacji i oznakowania ECHA, http://echa.europa.eu/pl/regulations/clp/cl-inventory. Baza danych Międzynarodowych Kart Bezpieczeństwa Chemicznego MOP, http://www.ilo.org/dyn/icsc/showcard.home. Baza danych eChemPortal, http://www.echemportal.org/echemportal/index?pageID=0&request_locale=pl. Baza danych Międzynarodowego Programu Bezpieczeństwa Chemicznego INCHEM, http://www.inchem.org. Zalecenia dotyczące szkoleń Należy zapewnić dostęp do odpowiednich informacji i instrukcji oraz przeprowadzić szkolenia operatorów. Informacje podane w niniejszej karcie charakterystyki zostały opracowane w oparciu o aktualny stan naszej wiedzy oraz przepisy Unii Europejskiej i przepisy krajowe. Niniejsza karta charakterystyki dotyczy produktu w postaci, w jakiej jest stosowany. Dane dotyczące tego produktu przedstawiono w celu uwzględnienia wymogów bezpieczeństwa, a nie zagwarantowania jego szczególnych właściwości. W wypadku, gdy warunki stosowania produktu nie znajdują się pod kontrolą producenta, odpowiedzialność za bezpieczne jego stosowanie spoczywa na użytkowniku. Niniejsza karta charakterystyki została opracowana przez firmę HYDROMET S.C. i dotyczy wyłącznie produktów oznakowanych na etykiecie nazwą firmy. HYDROMET Strona 11/11