Akty prawne sierpień 2012 r - osoba uprawnienia kwalifikacje

Transkrypt

1
Zestawienie aktów prawnych sierpień 2012 r_- Część 3 – uprawnienia, kwalifikacje
PRAWO ZAMÓWIEŃ PUBLICZNYCH
ZESTAWIENIE PRZEPISÓW
OSOBY - WYKONAWCY
UPRAWNIENIA – KWALIFIKACJE - ZEZWOLENIA
MATERIAŁ SZKOLENIOWY
Opracował©: Piotr Sperczyński
UWAGA: Materiał szkoleniowy obejmuje stan prawny, oraz znane autorowi zmiany
w przepisach, które mogą być pomocne w przygotowaniu i prowadzeniu
postępowania o udzielenie zamówienia publicznego lub w jego uczestnictwie
jako wykonawca. Osoba korzystająca z tego materiału powinna sprawdzić
aktualność materiału w dacie przygotowania czy też prowadzenia postępowania
o udzielenie zamówienia publicznego.
Sierpień 2012 r
Pracownia Zamówień Publicznych – Piotr Sperczyński;
www.pzp.pl;
adres e’mail: [email protected];
tel./ faks (48) 36 216 48
2
SPIS TREŚCI
Numeracja stron
USTAWA z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej ................................................................. 5
USTAWA z dnia 22 sierpnia 1997 r. o ochronie osób i mienia ............................................................................... 39
USTAWA z dnia 4 marca 2010 r. o świadczeniu usług na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej ...................... 48
Rozdział 1. Przepisy ogólne .................................................................................................................................. 48
Rozdział 2. Zasady świadczenia usług na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej ................................................. 51
Rozdział 3. Współpraca międzynarodowa właściwych organów w zakresie świadczenia usług ......................... 52
Rozdział 4. Przepisy karne .................................................................................................................................... 54
Rozdział 5. Zmiany w przepisach obowiązujących .............................................................................................. 54
Rozdział 6. Przepisy przejściowe, dostosowujące i końcowe............................................................................... 54
DYREKTYWA 2005/36/WE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY z dnia 7 września 2005 r.
w sprawie uznawania kwalifikacji zawodowych (Tekst mający znaczenie dla EOG) .................................. 56
TYTUŁ I. PRZEPISY OGÓLNE ......................................................................................................................... 62
TYTUŁ II. SWOBODA ŚWIADCZENIA USŁUG............................................................................................ 64
TYTUŁ III. SWOBODA PRZEDSIĘBIORCZOŚCI ........................................................................................... 67
ROZDZIAŁ II. UZNAWANIE DOŚWIADCZENIA ZAWODOWEGO ........................................................... 72
ROZDZIAŁ III UZNAWANIE NA PODSTAWIE KOORDYNACJI MINIMALNYCH WYMOGÓW
W ZAKRESIE KSZTAŁCENIA ..................................................................................................................... 74
ROZDZIAŁ IV. PRZEPISY WSPÓLNE W SPRAWIE PODEJMOWANIA DZIAŁALNOŚCI ...................... 92
TYTUŁ IV. SZCZEGÓŁOWE ZASADY WYKONYWANIA ZAWODU ........................................................ 94
TYTUŁ V. WSPÓŁPRACA ADMINISTRACYJNA I UPRAWNIENIA WYKONAWCZE ............................ 94
TYTUŁ VI INNE PRZEPISY .............................................................................................................................. 96
ZAŁĄCZNIK I Lista stowarzyszeń lub organizacji zawodowych, które spełniają warunki art. 3 ust. 2. ........... 97
ZAŁĄCZNIK II Wykaz kursów kształcenia o specjalnym programie, o których mowa w art. 11 lit. c)
ppkt ii ............................................................................................................................................................... 98
ZAŁĄCZNIK III. Wykaz rodzajów kształcenia regulowanego, o których mowa w art. 13 ust. 2 akapit
trzeci .............................................................................................................................................................. 112
ZAŁĄCZNIK IV. Rodzaje działalności związane z kategoriami doświadczenia zawodowego, o których
mowa w art. 17, 18 i 19. ................................................................................................................................ 114
ZAŁĄCZNIK V. Uznawanie na podstawie koordynacji minimalnych wymogów w zakresie kształcenia. ...... 121
ZAŁĄCZNIK VI. Prawa nabyte właściwe dla zawodów, które podlegają systemowi uznawania na
podstawie koordynacji minimalnych wymogów w zakresie kształcenia....................................................... 128
ZAŁĄCZNIK VII. Dokumenty i świadectwa, które mogą być wymagane zgodnie z art. 50 ust. 1. ................. 128
USTAWA z dnia 18 marca 2008 r. o zasadach uznawania kwalifikacji zawodowych nabytych
w państwach członkowskich Unii Europejskiej ............................................................................................. 130
Rozdział 1. Przepisy ogólne ................................................................................................................................ 130
Rozdział 2. Uznawanie kwalifikacji zawodowych ............................................................................................. 133
Rozdział 3. Świadczenie usług transgranicznych ............................................................................................... 139
Rozdział 4. Zmiany w przepisach obowiązujących, przepisy przejściowe i końcowe ....................................... 141
ROZPORZĄDZENIE MINISTRA NAUKI I SZKOLNICTWA WYŻSZEGO1) z dnia 16 czerwca 2009
r. w sprawie wskazania ośrodka informacji właściwego do informowania w sprawach związanych
z uznawaniem kwalifikacji zawodowych oraz ustalenia szczegółowego zakresu zadań ośrodka. ............. 142
ROZPORZĄDZENIE PREZESA RADY MINISTRÓW z dnia 5 marca 2009 r. w sprawie określenia
zawodów regulowanych, w przypadku których można wszcząć postępowanie w sprawie uznania
kwalifikacji ........................................................................................................................................................ 143
USTAWA z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane .............................................................................................. 149
ROZPORZĄDZENIE MINISTRA TRANSPORTU I BUDOWNICTWA z dnia 28 kwietnia 2006 r. w
sprawie samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie .................................................................... 154
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
3
Przykładowe rozstrzygnięcia Polskiej Izby Inżynierów Budownictwa dotyczące uprawnień
budowlanych...................................................................................................................................................... 161
1. Uprawnienia budowlane wydane na podstawie rozp. z 1928 r. ...................................................................... 163
* Uprawnienia budowlane wydane na podstawie art. 362 rozporządzenia z 1928 r. ................................... 163
* Uprawnienia budowlane wydane na podstawie § 6 ust. 1 pkt 1 i 2 ............................................................ 163
* Uprawnienia budowlane wydane na podstawie § 9 ust. 1 pkt 1 i 2 ............................................................ 164
* Uprawnienia budowlane wydane na podstawie § 9 ust. 1 pkt 1 i 2, a uprawnienia w zakresie
telekomunikacji .............................................................................................................................................. 164
* Uprawnienia budowlane wydane na podstawie § 11 ust. 1 pkt 1 ............................................................... 165
3. Uprawnienia budowlane wydane na podstawie zarządzenia nr 195 Ministra Komunikacji z 1964 r............. 167
* Uprawnienia budowlane w zakresie dróg ................................................................................................... 167
* Uprawnienia budowlane wydane na podstawie § 6 ust. 1 .......................................................................... 168
* Uprawnienia budowlane w specjalności instalacyjno-inżynieryjnej w zakresie instalacji
elektrycznych, a uprawnienia w zakresie telekomunikacji ............................................................................ 169
* Uprawnienia budowlane w zakresie obiektów i budowli melioracji wodnych i ujęć wód do
projektowania, a obliczenia hydrologiczne dla takich projektów.................................................................. 169
* Uprawnienia budowlane projektanta oraz kierownika budowy i robót w specjalności
architektonicznej ............................................................................................................................................ 170
* Uprawnienia zakładowe wydawane na podstawie § 13 ust. 3 .................................................................... 170
* Uprawnienia budowlane w specjalności instalacyjno-inżynieryjnej w zakresie sieci i instalacji
sanitarnych .................................................................................................................................................... 171
* Uprawnienia budowlane w zakresie adaptacji projektów powtarzalnych .................................................. 171
* Uprawnienia budowlane projektanta w specjalności konstrukcyjno-inżynieryjnej w zakresie dróg .......... 172
* Uprawnienia budowlane majstra budowlanego ......................................................................................... 172
* Uprawnienia budowlane w specjalności konstrukcyjno-budowlanej, a uprawnienia w zakresie dróg
i mostów ......................................................................................................................................................... 173
* Uprawnienia do sporządzania projektów zagospodarowania terenu lub działki. ...................................... 173
* Uprawnienia budowlane w specjalności instalacyjnej w zakresie sieci, instalacji i urządzeń
elektrycznych i elektrotechnicznych, a uprawnienia w dziedzinie transportu kolejowego ............................ 175
* Uprawnienia budowlane w specjalności konstrukcyjno-budowlanej w ograniczonym zakresie,
a uprawnienia w zakresie dróg ...................................................................................................................... 175
* Uprawnienia budowlane w specjalności architektonicznej w ograniczonym zakresie ............................... 175
* Uprawnienia budowlane majstra budowlanego ......................................................................................... 176
USTAWA z dnia 15 grudnia 2000 r. o samorządach zawodowych architektów, inżynierów
budownictwa oraz urbanistów. ........................................................................................................................ 177
OBWIESZCZENIE MINISTRA INFRASTRUKTURY z dnia 16 lutego 2009 r. w sprawie wykazu
dyplomów i innych dokumentów, wydawanych przez inne niż Rzeczpospolita Polska państwa
członkowskie Unii Europejskiej, Konfederację Szwajcarską, państwa członkowskie Europejskiego
Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - strony umowy o Europejskim Obszarze
Gospodarczym, potwierdzających posiadanie kwalifikacji do wykonywania zawodu architekta
oraz terminów, w których odbywało się kształcenie ...................................................................................... 184
PRZYKŁADOWE ROZSTRZYGNIĘCIA I SPORY........................................................................................... 202
1. Spór dotyczący nabycia uprawnień na podstawie rozporzadzenia na podstawie Prezydenta
Rzeczypospolitej z dnia 16 lutego 1926 r ...................................................................................................... 202
2. Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 18 marca 2009 r. VII SA/Wa
2042/2008 ...................................................................................................................................................... 203
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
4
Niniejszy materiał został przygotowany w celu pomocny tym osobom, które przygotowując
i prowadząc postępowanie, składając oferty spotykają się w procedurach zamówień
publicznych z pojęciem uprawnień, kwalifikacji, wykształcenia i nie do końca wiedzą,
z jakimi regulacjami prawnymi należałoby je połączyć ....
W niniejszym materiale przygotowano zestawienie aktów prawnych, które mogą pomóc
zamawiającemu/wykonawcy w rozstrzygnięciu dylematów, które w systemie
zamówień się pojawiają.
Osoby, które będą chciały skorzystać z tego opracowania proszone są o przesyłanie uwag,
wskazania jakie jeszcze regulacje prawne należałoby dołączyć to tego zestawienia,
aby materiał ten mógł służyć pomocą w praktycznej pracy innym.
Sygnały i uwagi proszę zgłaszać:
na skrzynkę e’mail: [email protected] lub
pod nr telefonu, faksu: (48) 36 216 48
Będę wdzięczny za każdą uwagę i sugestie, zasadne zostaną uwzględnione w kolejnej aktualizacji.
Życząc zdrowia i szczęścia ;)
Piotr Sperczyński
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
5
Dz.U.2010.220.1447 j.t.
Zmiany:
2010-12-28
zm.
2011-01-02
zm. przen.
2011-05-23
zm.
2011-06-25
zm.
2011-07-01
zm.
zm.
zm.
zm.
2011-08-10
zm.
2011-09-01
zm.
2011-10-24
zm.
2011-12-29
zm.
2012-01-01
zm.
zm.
zm.
Dz.U.2010.239.1593
Dz.U.2010.182.1228
Dz.U.2011.85.459
Dz.U.2011.120.690
Dz.U.2011.106.622
Dz.U.2011.112.654
Dz.U.2011.131.764
Dz.U.2011.132.766
Dz.U.2011.153.902
Dz.U.2011.171.1016
Dz.U.2011.199.1175
Dz.U.2011.204.1195
Dz.U.2011.131.764
Dz.U.2011.163.981
Dz.U.2011.232.1378
art. 4
art. 154
art. 4
art. 95
art. 65
art. 171
art. 1
art. 4
art. 2
art. 38
art. 165
art. 6
art. 1
art. 193
art. 16
USTAWA z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej
Rozdział 1
Przepisy ogólne
Art. 1. Ustawa reguluje podejmowanie, wykonywanie i zakończenie działalności gospodarczej na
terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz zadania organów w tym zakresie.
Art. 2. Działalnością gospodarczą jest zarobkowa działalność wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa
oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóż, a także działalność zawodowa,
wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły.
Art. 2a. Do działalności gospodarczej: budowlanej, handlowej i usługowej, oraz działalności zawodowej
polegającej na świadczeniu usług stosuje się odpowiednio przepisy art. 5, przepisy rozdziału 2 i 3
ustawy z dnia 4 marca 2010 r. o świadczeniu usług na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. Nr
47, poz. 278).
Art. 3. Przepisów ustawy nie stosuje się do działalności wytwórczej w rolnictwie w zakresie upraw rolnych
oraz chowu i hodowli zwierząt, ogrodnictwa, warzywnictwa, leśnictwa i rybactwa śródlądowego, a
także wynajmowania przez rolników pokoi, sprzedaży posiłków domowych i świadczenia w
gospodarstwach rolnych innych usług związanych z pobytem turystów oraz wyrobu wina przez
producentów będących rolnikami wyrabiającymi mniej niż 100 hektolitrów wina w ciągu roku
gospodarczego, o których mowa w art. 17 ust. 3 ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o wyrobie i rozlewie
wyrobów winiarskich, obrocie tymi wyrobami i organizacji rynku wina (Dz. U. Nr 120, poz. 690).
Art. 4. 1. Przedsiębiorcą w rozumieniu ustawy jest osoba fizyczna, osoba prawna i jednostka organizacyjna
niebędąca osobą prawną, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną - wykonująca we własnym
imieniu działalność gospodarczą.
2. Za przedsiębiorców uznaje się także wspólników spółki cywilnej w zakresie wykonywanej przez nich
działalności gospodarczej.
Art. 5. Użyte w ustawie określenia oznaczają:
1) organ koncesyjny - organ administracji publicznej upoważniony na podstawie ustawy do udzielania,
odmowy udzielania, zmiany i cofania koncesji;
2) osoba zagraniczna:
a) osobę fizyczną nieposiadającą obywatelstwa polskiego,
b) osobę prawną z siedzibą za granicą,
c) jednostkę organizacyjną niebędącą osobą prawną posiadającą zdolność prawną, z siedzibą za granicą;
3) przedsiębiorca zagraniczny - osobę zagraniczną wykonującą działalność gospodarczą za granicą oraz
obywatela polskiego wykonującego działalność gospodarczą za granicą;
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
6
4) oddział - wyodrębnioną i samodzielną organizacyjnie część działalności gospodarczej,
wykonywaną przez przedsiębiorcę poza siedzibą przedsiębiorcy lub głównym miejscem wykonywania
działalności;
5) działalność regulowana - działalność gospodarczą, której wykonywanie wymaga spełnienia
szczególnych warunków, określonych przepisami prawa;
6) właściwy organ - właściwy w sprawach podejmowania, wykonywania lub zakończenia działalności
gospodarczej organ administracji publicznej, samorządu zawodowego oraz inny organ władzy
publicznej;
7) nadrzędny interes publiczny - nadrzędny interes publiczny w rozumieniu art. 2 ust. 1 pkt 7 ustawy z
dnia 4 marca 2010 r. o świadczeniu usług na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Art. 6. 1. Podejmowanie, wykonywanie i zakończenie działalności gospodarczej jest wolne dla każdego na
równych prawach, z zachowaniem warunków określonych przepisami prawa.
2. Właściwy organ nie może żądać ani uzależniać swojej decyzji w sprawie podjęcia, wykonywania i
zakończenia działalności gospodarczej przez zainteresowaną osobę od spełnienia przez nią
dodatkowych warunków, w szczególności od przedłożenia dokumentów lub ujawnienia danych,
nieprzewidzianych przepisami prawa.
3. Właściwy organ, z wyłączeniem sądu powszechnego, nie może żądać ani uzależnić swoich rozstrzygnięć
w sprawie podjęcia, wykonywania lub zakończenia działalności gospodarczej od przedłożenia
dokumentów w formie oryginału, poświadczonej kopii lub poświadczonego tłumaczenia, chyba że
obowiązek taki jest przewidziany przepisami ustaw szczególnych z uwagi na nadrzędny interes
publiczny lub wynika z bezpośrednio stosowanych przepisów powszechnie obowiązującego prawa
wspólnotowego albo ratyfikowanych umów międzynarodowych.
Art. 7. Państwo udziela przedsiębiorcom pomocy publicznej na zasadach i w formach określonych w
odrębnych przepisach, z poszanowaniem zasad równości i konkurencji.
Art. 8. 1. Organy administracji publicznej wspierają rozwój przedsiębiorczości, tworząc korzystne warunki
do podejmowania i wykonywania działalności gospodarczej, w szczególności wspierają
mikroprzedsiębiorców oraz małych i średnich przedsiębiorców.
2. Organy administracji publicznej, które wdrażają programy pomocowe w rozumieniu przepisów o
postępowaniu w sprawach dotyczących pomocy publicznej, przekazują drogą elektroniczną informacje
o warunkach i formach pomocy udzielanej przedsiębiorcom do Polskiej Agencji Rozwoju
Przedsiębiorczości, która je gromadzi i udostępnia na stronie internetowej.
3. Informacje, o których mowa w ust. 2, przekazywane są w terminie 30 dni od dnia ustanowienia
programu pomocowego, nie później niż na 14 dni przed wyznaczonym terminem składania wniosków o
udzielenie pomocy.
Art. 9. Wykonując swoje zadania, w szczególności w zakresie nadzoru i kontroli, właściwy organ działa
wyłącznie na podstawie i w granicach prawa, z poszanowaniem uzasadnionych interesów
przedsiębiorcy.
Art. 9a. Właściwy organ, dokonując oceny spełnienia wymogów niezbędnych do podjęcia i wykonywania
działalności gospodarczej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, uznaje wymogi, jakie spełnił
przedsiębiorca mający siedzibę na terytorium jednego z państw, o których mowa w art. 13 ust. 1, aby na
terytorium tego państwa mógł podjąć lub wykonywać działalność gospodarczą, w szczególności uznaje
certyfikaty, zaświadczenia lub inne dokumenty wydane przez właściwy organ państwa, o których mowa
w art. 13 ust. 1, które potwierdzają spełnienie warunków podjęcia i wykonywania działalności
gospodarczej.
Art. 9b. Właściwy organ uznaje ubezpieczenia i gwarancje odpowiedzialności zawodowej wydane w
państwach, o których mowa w art. 13 ust. 1, w zakresie, w jakim spełniają warunki określone w
przepisach odrębnych ustaw.
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
7
Art. 10. 1. Przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej
jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu
zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny
publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie.
2. Wniosek o wydanie interpretacji może dotyczyć zaistniałego stanu faktycznego lub zdarzeń przyszłych.
3. Przedsiębiorca we wniosku o wydanie interpretacji jest obowiązany przedstawić stan faktyczny lub
zdarzenie przyszłe oraz własne stanowisko w sprawie.
4. Wniosek o wydanie interpretacji zawiera również:
1) firmę przedsiębiorcy;
2) oznaczenie siedziby i adresu albo miejsca zamieszkania i adresu przedsiębiorcy;
3) numer identyfikacji podatkowej (NIP);
4) numer w rejestrze przedsiębiorców w Krajowym Rejestrze Sądowym albo w Ewidencji
Działalności Gospodarczej;
5) adres do korespondencji w przypadku, gdy jest on inny niż adres siedziby albo adres zamieszkania
przedsiębiorcy.
5. Udzielenie interpretacji następuje w drodze decyzji, od której przysługuje odwołanie. Interpretacja
zawiera wskazanie prawidłowego stanowiska w sprawie wraz z uzasadnieniem prawnym oraz
pouczeniem o prawie wniesienia środka zaskarżenia.
6. Wniosek o wydanie interpretacji podlega opłacie w wysokości 40 zł, którą należy wpłacić w terminie 7
dni od dnia złożenia wniosku. W razie nieuiszczenia opłaty w terminie wniosek pozostawia się bez
rozpatrzenia.
7. W przypadku wystąpienia w jednym wniosku o wydanie interpretacji odrębnych stanów faktycznych lub
zdarzeń przyszłych pobiera się opłatę od każdego przedstawionego we wniosku odrębnego stanu
faktycznego lub zdarzenia przyszłego.
8. Opłata, o której mowa w ust. 6 i 7, stanowi odpowiednio dochód budżetu państwa, Narodowego
Funduszu Zdrowia albo jednostki samorządu terytorialnego.
9. Opłatę od wniosku, o którym mowa w ust. 1, uiszcza się na rachunek organu administracji publicznej
lub państwowej jednostki organizacyjnej, właściwych do wydania interpretacji albo, jeżeli istnieje taka
możliwość, gotówką w kasie tego organu lub jednostki.
Art. 10a. 1. Interpretację wydaje się bez zbędnej zwłoki, jednak nie później niż w terminie 30 dni od dnia
otrzymania przez organ administracji publicznej lub państwową jednostkę organizacyjną kompletnego i
opłaconego wniosku. W razie niewydania interpretacji w terminie uznaje się, że w dniu następującym
po dniu, w którym upłynął termin wydania interpretacji, została wydana interpretacja stwierdzająca
prawidłowość stanowiska przedsiębiorcy przedstawionego we wniosku o wydanie interpretacji.
2. Interpretacja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, jednakże przedsiębiorca nie może być obciążony
jakimikolwiek daninami publicznymi, sankcjami administracyjnymi, finansowymi lub karami w
zakresie, w jakim zastosował się do uzyskanej interpretacji.
3. Interpretacja jest wiążąca dla organów administracji publicznej lub państwowych jednostek
organizacyjnych właściwych dla przedsiębiorcy i może zostać zmieniona wyłącznie w drodze
wznowienia postępowania. Nie zmienia się interpretacji, w wyniku której nastąpiły nieodwracalne
skutki prawne.
4. Zasady i tryb udzielania interpretacji przepisów prawa podatkowego reguluje ustawa z dnia 29 sierpnia
1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60, z późn. zm.1)).
Art. 11. 1. Właściwy organ jest obowiązany do załatwiania spraw przedsiębiorców bez zbędnej zwłoki.
2. Właściwy organ nie może odmówić przyjęcia pism i wniosków niekompletnych ani żądać jakichkolwiek
dokumentów, których konieczność przedstawienia lub złożenia nie wynika wprost z przepisu prawa.
3. Właściwy organ, przyjmując wniosek, niezwłocznie potwierdza jego przyjęcie.
4. Potwierdzenie zawiera:
1) wskazanie daty wpływu oraz terminu rozpatrzenia wniosku;
2) pouczenie o przysługujących przedsiębiorcy środkach odwoławczych;
3) informację o uprawnieniach wynikających z ust. 9.
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
8
5. W przypadku stwierdzenia konieczności uzupełnienia wniosku termin rozpatrzenia wniosku biegnie od
dnia wpływu uzupełnionego wniosku.
6. Terminy i tryb uzupełniania pism i wniosków, o których mowa w ust. 2, oraz terminy załatwiania spraw
wynikających z tych pism i wniosków określają odrębne przepisy.
7. Termin rozpatrzenia wniosku może zostać przedłużony dodatkowo tylko jeden raz. Przedłużenie terminu
rozpatrzenia wniosku nie może przekroczyć dwóch miesięcy.
8. Właściwy organ ma obowiązek poinformować o przedłużeniu terminu przed upływem terminu
rozpatrzenia wniosku określonego w potwierdzeniu przyjęcia wniosku.
9. Jeżeli organ nie rozpatrzy wniosku w terminie, uznaje się, że wydał rozstrzygnięcie zgodnie z
wnioskiem przedsiębiorcy, chyba że przepisy ustaw odrębnych ze względu na nadrzędny interes
publiczny stanowią inaczej.
Art. 12. Wykonując swe zadania, organy administracji publicznej współdziałają z organizacjami
pracodawców, organizacjami pracowników, organizacjami przedsiębiorców oraz samorządami
zawodowymi i gospodarczymi.
Art. 13. 1. Osoby zagraniczne z państw członkowskich Unii Europejskiej, państw członkowskich
Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - stron umowy o Europejskim Obszarze
Gospodarczym oraz osoby zagraniczne z państw niebędących stronami umowy o Europejskim Obszarze
Gospodarczym, które mogą korzystać ze swobody przedsiębiorczości na podstawie umów zawartych
przez te państwa ze Wspólnotą Europejską i jej państwami członkowskimi, mogą podejmować i
wykonywać działalność gospodarczą na takich samych zasadach jak obywatele polscy.
1a. (uchylony).
2. Obywatele innych państw niż wymienione w ust. 1, którzy:
1) posiadają w Rzeczypospolitej Polskiej:
a) zezwolenie na osiedlenie się,
b) zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego Wspólnot Europejskich,
c) zezwolenie na zamieszkanie na czas oznaczony udzielone w związku z okolicznością, o której mowa w
art. 53 ust. 1 pkt 7, 13, 14 lub 16 ustawy z dnia 13 czerwca 2003 r. o cudzoziemcach (Dz. U. z 2006 r.
Nr 234, poz. 1694, z późn. zm.2)),
d) zezwolenie na zamieszkanie na czas oznaczony udzielone, przybywającemu na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej lub przebywającemu na tym terytorium w celu połączenia z rodziną,
członkowi rodziny w rozumieniu art. 53 ust. 2 i 3 ustawy z dnia 13 czerwca 2003 r. o cudzoziemcach,
osób, o których mowa w lit. a, b, e i f,
e) status uchodźcy,
f) ochronę uzupełniającą,
g) zgodę na pobyt tolerowany,
h) zezwolenie na zamieszkanie na czas oznaczony i pozostają w związku małżeńskim, zawartym z
obywatelem polskim zamieszkałym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
i) (uchylona),
2) korzystają w Rzeczypospolitej Polskiej z ochrony czasowej,
3) posiadają ważną Kartę Polaka,
4) są członkami rodziny, w rozumieniu art. 2 pkt 4 ustawy z dnia 14 lipca 2006 r. o wjeździe na
terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, pobycie oraz wyjeździe z tego terytorium obywateli państw
członkowskich Unii Europejskiej i członków ich rodzin (Dz. U. Nr 144, poz. 1043, z 2007 r. Nr 120,
poz. 818, z 2008 r. Nr 216, poz. 1367 oraz z 2010 r. Nr 81, poz. 531), dołączającymi do obywateli
państw, o których mowa w ust. 1, lub przebywającymi z nimi
- mogą podejmować i wykonywać działalność gospodarczą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na
takich samych zasadach jak obywatele polscy.
2a. Obywatele innych państw niż wymienione w ust. 1, którzy przebywają na terytorium Rzeczypospolitej
Polskiej na podstawie art. 61 ust. 3 lub art. 71a ust. 3 ustawy z dnia 13 czerwca 2003 r. o cudzoziemcach,
jeżeli bezpośrednio przed złożeniem wniosku o udzielenie zezwolenia na zamieszkanie na czas
oznaczony, zezwolenia na osiedlenie się lub zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego
Wspólnot Europejskich byli uprawnieni do podejmowania i wykonywania działalności gospodarczej na
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
9
podstawie ust. 2 pkt 1 lit. c, mogą podejmować i wykonywać działalność gospodarczą na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej na takich samych zasadach jak obywatele polscy.
3. Osoby zagraniczne inne niż wymienione w ust. 1-2a mają prawo do podejmowania i wykonywania
działalności gospodarczej wyłącznie w formie spółki: komandytowej, komandytowo-akcyjnej, z
ograniczoną odpowiedzialnością i akcyjnej, a także do przystępowania do takich spółek oraz
obejmowania bądź nabywania ich udziałów lub akcji, o ile umowy międzynarodowe nie stanowią
inaczej.
4. Członek rodziny, w rozumieniu art. 53 ust. 2 ustawy z dnia 13 czerwca 2003 r. o cudzoziemcach, osób
zagranicznych, do których odnoszą się umowy międzynarodowe, o których mowa w ust. 3, posiadający
zezwolenie na zamieszkanie na czas oznaczony, może podejmować i wykonywać działalność
gospodarczą na takich samych zasadach jak te osoby zagraniczne.
5. Członek rodziny, w rozumieniu art. 53 ust. 2 ustawy z dnia 13 czerwca 2003 r. o cudzoziemcach posiadający zezwolenie na zamieszkanie na czas oznaczony, udzielone w związku z przybywaniem na
terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub przebywaniem na tym terytorium w celu połączenia z rodziną cudzoziemców, którzy posiadają zezwolenie na zamieszkanie na czas oznaczony i wykonują działalność
gospodarczą na podstawie wpisu do ewidencji działalności gospodarczej dokonanego na zasadzie
wzajemności, może podejmować i wykonywać działalność gospodarczą w takim samym zakresie jak ci
cudzoziemcy.
Art. 13a. Przedsiębiorca, będący osobą fizyczną wykonującą we własnym imieniu działalność gospodarczą,
może być przekształcony w spółkę kapitałową na zasadach określonych w przepisach ustawy z dnia 15
września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych (Dz. U. Nr 94, poz. 1037, z późn. zm.).
Rozdział 2
Zasady podejmowania i wykonywania działalności gospodarczej
Art. 14. 1. Przedsiębiorca może podjąć działalność gospodarczą w dniu złożenia wniosku o wpis do
Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej albo po uzyskaniu wpisu do rejestru
przedsiębiorców w Krajowym Rejestrze Sądowym.
2. Wpisowi do ewidencji podlegają przedsiębiorcy będący osobami fizycznymi.
3. Przedsiębiorca ma prawo we wniosku o wpis do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności
Gospodarczej określić późniejszy dzień podjęcia działalności gospodarczej niż dzień złożenia wniosku.
4. Spółka kapitałowa w organizacji może podjąć działalność gospodarczą przed uzyskaniem wpisu do
rejestru przedsiębiorców.
5. Przepisu ust. 1 nie stosuje się, w przypadku gdy ustawy uzależniają podejmowanie i wykonywanie
działalności gospodarczej od obowiązku uzyskania przez przedsiębiorcę koncesji albo zezwolenia, o
którym mowa w art. 75.
6. W przypadku przedsiębiorców będących osobami fizycznymi, podejmujących działalność gospodarczą
wiążącą się z obowiązkiem uzyskania przez przedsiębiorcę wpisu w rejestrze działalności regulowanej,
stosuje się przepis art. 65 ust. 3.
7. Zasady wpisu do rejestru przedsiębiorców określają odrębne przepisy.
Art. 14a. 1. Przedsiębiorca niezatrudniający pracowników może zawiesić wykonywanie działalności
gospodarczej na okres od 30 dni do 24 miesięcy, z zastrzeżeniem ust. 1a.
1a. Jeżeli okres zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej obejmuje wyłącznie pełny miesiąc
luty danego roku kalendarzowego, za minimalny okres zawieszenia wykonywania działalności
gospodarczej przyjmuje się liczbę dni miesiąca lutego przypadającą w danym roku kalendarzowym.
1b. Okres zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej może być oznaczony w dniach, miesiącach
albo miesiącach i dniach.
1c. Do obliczania okresu zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej stosuje się przepisy
Kodeksu postępowania administracyjnego.
2. W przypadku wykonywania działalności gospodarczej w formie spółki cywilnej zawieszenie
wykonywania działalności gospodarczej jest skuteczne pod warunkiem jej zawieszenia przez wszystkich
wspólników.
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
10
2a. Przedsiębiorca wykonujący działalność gospodarczą jako wspólnik w więcej niż jednej spółce cywilnej
może zawiesić wykonywanie działalności gospodarczej w jednej lub kilku takich spółkach. Przepisy ust.
2 oraz ust. 3-7 stosuje się odpowiednio.
2b. Przedsiębiorca wykonujący działalność gospodarczą w różnych formach prawnych może zawiesić
wykonywanie działalności gospodarczej w jednej z tych form. Przepisy ust. 3-7 stosuje się do
zawieszonej formy działalności gospodarczej.
3. W okresie zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej przedsiębiorca nie może wykonywać
działalności gospodarczej i osiągać bieżących przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej.
4. W okresie zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej przedsiębiorca:
1) ma prawo wykonywać wszelkie czynności niezbędne do zachowania lub zabezpieczenia źródła
przychodów;
2) ma prawo przyjmować należności lub obowiązek regulować zobowiązania, powstałe przed datą
zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej;
3) ma prawo zbywać własne środki trwałe i wyposażenie;
4) ma prawo albo obowiązek uczestniczyć w postępowaniach sądowych, postępowaniach
podatkowych i administracyjnych związanych z działalnością gospodarczą wykonywaną przed
zawieszeniem wykonywania działalności gospodarczej;
5) wykonuje wszelkie obowiązki nakazane przepisami prawa;
6) ma prawo osiągać przychody finansowe, także z działalności prowadzonej przed zawieszeniem
wykonywania działalności gospodarczej;
7) może zostać poddany kontroli na zasadach przewidzianych dla przedsiębiorców wykonujących
działalność gospodarczą.
5. Zawieszenie wykonywania działalności gospodarczej oraz wznowienie wykonywania działalności
gospodarczej następuje na wniosek przedsiębiorcy.
6. Okres zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej rozpoczyna się od dnia wskazanego we
wniosku o wpis informacji o zawieszeniu wykonywania działalności gospodarczej, nie wcześniej niż w
dniu złożenia wniosku, i trwa do dnia złożenia wniosku o wpis informacji o wznowieniu wykonywania
działalności gospodarczej lub do dnia wskazanego w tym wniosku, który nie może być wcześniejszy niż
dzień złożenia wniosku.
7. W stosunku do zobowiązań o charakterze publicznoprawnym zawieszenie wykonywania działalności
gospodarczej wywiera skutki prawne od dnia, w którym rozpoczyna się zawieszenie wykonywania
działalności gospodarczej, do dnia poprzedzającego dzień wznowienia wykonywania działalności
gospodarczej.
8. Zgłaszanie informacji o zawieszeniu wykonywania działalności gospodarczej oraz o wznowieniu
wykonywania działalności gospodarczej w przypadku przedsiębiorców podlegających obowiązkowi
wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego następuje na podstawie przepisów o Krajowym Rejestrze
Sądowym.
Art. 15. (uchylony).
Art. 16. 1. Przedsiębiorca wpisany do rejestru przedsiębiorców albo ewidencji jest obowiązany umieszczać
w oświadczeniach pisemnych, skierowanych w zakresie swojej działalności do oznaczonych osób i
organów, numer identyfikacji podatkowej (NIP) oraz posługiwać się tym numerem w obrocie prawnym
i gospodarczym.
2. Obowiązek, o którym mowa w ust. 1, nie uchybia obowiązkom określonym w przepisach szczególnych.
3. Identyfikacja przedsiębiorcy w poszczególnych urzędowych rejestrach następuje na podstawie numeru
identyfikacji podatkowej (NIP).
Art. 17. Przedsiębiorca wykonuje działalność gospodarczą na zasadach uczciwej konkurencji i
poszanowania dobrych obyczajów oraz słusznych interesów konsumentów.
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
11
Art. 18. Przedsiębiorca jest obowiązany spełniać określone przepisami prawa warunki wykonywania
działalności gospodarczej, w szczególności dotyczące ochrony przed zagrożeniem życia, zdrowia
ludzkiego i moralności publicznej, a także ochrony środowiska.
Art. 19. Jeżeli przepisy szczególne nakładają obowiązek posiadania odpowiednich uprawnień zawodowych
przy wykonywaniu określonego rodzaju działalności gospodarczej, przedsiębiorca jest obowiązany
zapewnić, aby czynności w ramach działalności gospodarczej były wykonywane bezpośrednio przez
osobę legitymującą się posiadaniem takich uprawnień zawodowych.
Art. 20. 1. Przedsiębiorca wprowadzający towar do obrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest
obowiązany do zamieszczenia na towarze, jego opakowaniu, etykiecie, instrukcji lub do dostarczenia w
inny, zwyczajowo przyjęty sposób, pisemnych informacji w języku polskim:
1) określających firmę przedsiębiorcy i jego adres;
2) umożliwiających identyfikację towaru.
2. Przepis ust. 1 pkt 2 nie dotyczy towarów, w stosunku do których odrębne przepisy szczegółowo regulują
obowiązki w zakresie oznakowania.
3. Przepis ust. 1 nie dotyczy środków spożywczych w rozumieniu rozporządzenia (WE) nr 178/2002
Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 28 stycznia 2002 r. ustanawiającego ogólne zasady i
wymagania prawa żywnościowego, powołującego Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności oraz
ustanawiającego procedury w zakresie bezpieczeństwa żywności (Dz. Urz. UE L 31 z 01.02.2002, str. 1;
Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 15, t. 6, str. 463 i nast.).
4. Przepis ust. 1 nie dotyczy wyrobów w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 20 maja 2010 r. o wyrobach
medycznych (Dz. U. Nr 107, poz. 679).
Art. 21. Jeżeli przedsiębiorca oferuje towary lub usługi w sprzedaży bezpośredniej lub sprzedaży na
odległość za pośrednictwem środków masowego przekazu, sieci teleinformatycznych lub druków
bezadresowych, jest on obowiązany do podania w ofercie co najmniej następujących danych:
1) firmy przedsiębiorcy;
2) numeru identyfikacji podatkowej (NIP);
3) siedziby i adresu przedsiębiorcy.
Art. 22. 1. Dokonywanie lub przyjmowanie płatności związanych z wykonywaną działalnością
gospodarczą następuje za pośrednictwem rachunku bankowego przedsiębiorcy w każdym przypadku,
gdy:
1) stroną transakcji, z której wynika płatność, jest inny przedsiębiorca oraz
2) jednorazowa wartość transakcji, bez względu na liczbę wynikających z niej płatności, przekracza
równowartość 15.000 euro przeliczonych na złote według średniego kursu walut obcych ogłaszanego
przez Narodowy Bank Polski ostatniego dnia miesiąca poprzedzającego miesiąc, w którym dokonano
transakcji.
2. Przedsiębiorca będący członkiem spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej może realizować
obowiązek określony w ust. 1 za pośrednictwem rachunku w tej spółdzielczej kasie oszczędnościowokredytowej.
3. (uchylony).
Rozdział 2a
Punkt kontaktowy
Art. 22a. 1. Minister właściwy do spraw gospodarki prowadzi punkt kontaktowy.
2. Zadaniem punktu kontaktowego jest:
1) umożliwienie dopełnienia procedur związanych z podejmowaniem, wykonywaniem i zakończeniem
działalności gospodarczej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
2) udzielanie informacji, o których mowa w art. 22b oraz art. 22d.
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
12
3. Punkt kontaktowy umożliwia złożenie drogą elektroniczną do właściwych organów wniosków,
oświadczeń lub notyfikacji niezbędnych do podjęcia, wykonywania lub zakończenia działalności
gospodarczej oraz uznania kwalifikacji zawodowych.
4. Punkt kontaktowy nie prowadzi doradztwa w indywidualnych sprawach.
5. Punkt kontaktowy jest prowadzony za pośrednictwem strony internetowej, zwanej dalej "stroną
internetową punktu kontaktowego".
6. Przekazywanie danych między punktem kontaktowym a właściwymi organami odbywa się za
pośrednictwem elektronicznej platformy usług administracji publicznej lub elektronicznych skrzynek
podawczych właściwych organów albo innych systemów teleinformatycznych umożliwiających dostęp
do rejestrów sądowych.
Art. 22b. 1. Punkt kontaktowy zapewnia dostęp do informacji dotyczących:
1) procedur i formalności wymaganych przy podejmowaniu, wykonywaniu lub zakończeniu
działalności gospodarczej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
2) ogólnych zasad świadczenia usług w państwach, o których mowa w art. 13 ust. 1, w szczególności
w zakresie ochrony konsumentów;
3) danych kontaktowych właściwych organów wraz ze wskazaniem zakresu ich kompetencji;
4) sposobów i warunków dostępu do rejestrów publicznych i publicznych baz danych dotyczących
działalności gospodarczej i przedsiębiorców;
5) środków prawnych przysługujących w przypadku sporu między właściwym organem a
przedsiębiorcą lub konsumentem, między przedsiębiorcą a konsumentem oraz między przedsiębiorcami;
6) wydanych lub opracowanych przez właściwe organy wyjaśnień w zakresie przepisów dotyczących
podejmowania, wykonywania i zakończenia działalności gospodarczej;
7) danych kontaktowych stowarzyszeń i organizacji, które mogą udzielić praktycznej pomocy
przedsiębiorcom lub konsumentom;
8) praw i obowiązków pracowników i pracodawców.
2. Właściwe organy zapewnią kompletność i aktualność informacji, o których mowa w ust. 1 pkt 1-6 i 8.
3. Informacje, o których mowa w ust. 1, są podawane w sposób zrozumiały i wyczerpujący.
4. Dane, o których mowa w ust. 1 pkt 7, są zamieszczane na stronie internetowej punktu kontaktowego na
wniosek stowarzyszeń i organizacji.
Art. 22c. 1. Właściwe organy umożliwiają za pośrednictwem punktu kontaktowego realizację spraw
związanych z podejmowaniem, wykonywaniem i zakończeniem działalności gospodarczej, z
wyłączeniem procedur odwoławczych.
2. Punkt kontaktowy przekazuje otrzymane dokumenty do właściwych organów niezwłocznie, nie później
niż następnego dnia roboczego po ich otrzymaniu.
3. Właściwe organy przyjmują w formie elektronicznej wszelkie dokumenty złożone w punkcie
kontaktowym, o których mowa w art. 22a ust. 3. W takim przypadku bieg terminu załatwienia sprawy
przez właściwy organ rozpoczyna się w dniu roboczym następującym po dniu wpływu wniosku do
punktu kontaktowego.
4. Właściwy organ odpowiada niezwłocznie, nie później niż w terminie 7 dni roboczych, na wnioski o
udzielenie informacji, o których mowa w art. 22b ust. 1. W przypadku spraw wymagających konsultacji
z innymi właściwymi organami, termin ten może być przedłużony do 14 dni roboczych. Jeżeli wniosek
jest błędny, nieuzasadniony lub zawiera braki, właściwy organ jest obowiązany niezwłocznie
poinformować wnioskodawcę.
5. Przepis ust. 1 nie ma zastosowania do inspekcji lokalu, kontroli sprzętu, fizycznego sprawdzenia
możliwości wykonywania działalności gospodarczej przez przedsiębiorcę.
6. Właściwy organ nie daje gwarancji uczciwości przedsiębiorcy i jego pracowników.
Art. 22d. 1. W celu umożliwienia uzyskania informacji o przepisach regulujących świadczenie usług poza
terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, punkt kontaktowy za pośrednictwem strony internetowej punktu
kontaktowego udostępnia informacje o adresach stron internetowych punktów kontaktowych w innych
państwach.
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
13
2. Informacje i materiały udostępniane za pośrednictwem strony internetowej punktu kontaktowego mogą
być opracowywane i udostępniane także w innych językach niż język polski.
Art. 22e. Ilekroć obowiązujące przepisy nadają uprawnienia lub nakładają obowiązki związane z
działalnością gospodarczą, właściwe organy są obowiązane zapewnić możliwość ich wykonania za
pomocą środków komunikacji elektronicznej.
Art. 22f. Rada Ministrów może określić, w drodze rozporządzenia, szczegółowe warunki współpracy
właściwych organów w zakresie niezbędnym do realizacji zadań punktu kontaktowego, uwzględniając
określone w ustawie zadania punktu kontaktowego oraz konieczność zapewnienia właściwego
przepływu danych i informacji między tymi organami.
Rozdział 3
Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej
Art. 23. 1. Tworzy się Centralną Ewidencję i Informację o Działalności Gospodarczej, zwaną dalej
"CEIDG".
2. CEIDG prowadzi w systemie teleinformatycznym minister właściwy do spraw gospodarki.
3. Zadaniem CEIDG jest:
1) ewidencjonowanie przedsiębiorców będących osobami fizycznymi;
2) udostępnianie informacji o przedsiębiorcach i innych podmiotach w zakresie wskazanym w ustawie;
3) umożliwienie wglądu do danych bezpłatnie udostępnianych przez Centralną Informację Krajowego
Rejestru Sądowego;
4) umożliwienie ustalenia terminu i zakresu zmian wpisów w CEIDG oraz wprowadzającego je
organu.
Art. 24. 1. Przekazywanie danych oraz informacji do CEIDG oraz przekazywanie danych oraz informacji z
CEIDG odbywa się za pośrednictwem platformy usług administracji publicznej lub w inny sposób,
środkami komunikacji elektronicznej.
2. Wnioski o wpis do CEIDG, informacje i inne dane przekazywane są do CEIDG za pośrednictwem
formularzy elektronicznych zamieszczonych na stronie internetowej CEIDG, w Biuletynie Informacji
Publicznej ministra właściwego do spraw gospodarki oraz na elektronicznej platformie usług
administracji publicznej.
3. Wzory wniosków, o których mowa w ust. 2, zamieszcza się na elektronicznej platformie usług
administracji publicznej.
Art. 25. 1. Wpisowi do CEIDG podlegają:
1) firma przedsiębiorcy oraz jego numer PESEL, o ile taki posiada;
1a) data urodzenia przedsiębiorcy;
2) numer identyfikacyjny REGON przedsiębiorcy, o ile taki posiada;
3) numer identyfikacji podatkowej (NIP);
4) informacja o obywatelstwie polskim przedsiębiorcy, o ile takie posiada, i innych obywatelstwach
przedsiębiorcy;
5) oznaczenie miejsca zamieszkania i adresu zamieszkania przedsiębiorcy, adres do doręczeń
przedsiębiorcy oraz adresy, pod którymi jest wykonywana działalność gospodarcza, w tym adres
głównego miejsca wykonywania działalności i oddziału, jeżeli został utworzony; dane te są zgodne z
oznaczeniami kodowymi przyjętymi w krajowym rejestrze urzędowym podziału terytorialnego kraju, o
ile to w danym przypadku możliwe;
6) adres poczty elektronicznej przedsiębiorcy oraz jego strony internetowej, o ile przedsiębiorca takie
posiada i zgłosił te informacje we wniosku o wpis do CEIDG;
7) data rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej;
8) określenie przedmiotów wykonywanej działalności gospodarczej, zgodnie z Polską Klasyfikacją
Działalności (PKD);
9) informacje o istnieniu lub ustaniu małżeńskiej wspólności majątkowej;
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
14
10) numer identyfikacji podatkowej (NIP) oraz numer identyfikacyjny REGON spółek cywilnych,
jeżeli przedsiębiorca zawarł umowy takich spółek;
11) dane pełnomocnika upoważnionego do prowadzenia spraw przedsiębiorcy, wraz ze wskazaniem
zakresu spraw, które obejmuje dane pełnomocnictwo, o ile przedsiębiorca udzielił pełnomocnictwa i
zgłosił informację o jego udzieleniu we wniosku o wpis do CEIDG;
12) informacja o zawieszeniu i wznowieniu wykonywania działalności gospodarczej;
13) informacja o ograniczeniu lub utracie zdolności do czynności prawnych oraz ustanowieniu kurateli
lub opieki;
14) informacja o ogłoszeniu upadłości z możliwością zawarcia układu, o ogłoszeniu upadłości
obejmującej likwidację majątku dłużnika, zmianie postanowienia o ogłoszeniu upadłości z możliwością
zawarcia układu na postanowienie o ogłoszeniu upadłości obejmującej likwidację majątku dłużnika i
zakończeniu tego postępowania;
15) informacja o wszczęciu postępowania naprawczego;
15a) informacja o przekształceniu przedsiębiorcy będącego osobą fizyczną wykonującą we własnym
imieniu działalność gospodarczą w jednoosobową spółkę kapitałową;
16) informacja o zakazie prowadzenia działalności gospodarczej;
17) informacja o zakazie wykonywania określonego zawodu, którego wykonywanie przez
przedsiębiorcę podlega wpisowi do CEIDG;
18) informacja o zakazie prowadzenia działalności związanej z wychowaniem, leczeniem, edukacją
małoletnich lub z opieką nad nimi;
19) informacja o wykreśleniu wpisu w CEIDG.
2. Dane, o których mowa w ust. 1 pkt 11, obejmują imię i nazwisko albo firmę pełnomocnika oraz
odpowiednie dane określone w ust. 1 pkt 1, 1a i 3-6.
3. Wpis do CEIDG polega na wprowadzeniu do systemu teleinformatycznego danych podlegających
wpisowi. Wpis jest dokonany z chwilą zamieszczenia danych w CEIDG, nie później niż następnego
dnia roboczego po dniu wpływu do CEIDG wniosku, z zastrzeżeniem art. 27 ust. 1.
4. Wpis do CEIDG jest dokonywany na wniosek, chyba że przepis szczególny przewiduje wpis z urzędu.
Wpisem do CEIDG jest również wykreślenie albo zmiana wpisu.
5. Integralną częścią wniosku o wpis do CEIDG jest żądanie:
1) wpisu albo zmiany wpisu do krajowego rejestru urzędowego podmiotów gospodarki narodowej
(REGON);
2) zgłoszenia identyfikacyjnego albo aktualizacyjnego, o którym mowa w przepisach o zasadach
ewidencji i identyfikacji podatników i płatników;
3) zgłoszenia płatnika składek albo jego zmiany w rozumieniu przepisów o systemie ubezpieczeń
społecznych albo zgłoszenia oświadczenia o kontynuowaniu ubezpieczenia społecznego rolników w
rozumieniu przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników;
4) przyjęcia oświadczenia o wyborze przez przedsiębiorcę formy opodatkowania podatkiem
dochodowym od osób fizycznych albo wniosku o zastosowanie opodatkowania w formie karty
podatkowej.
5a. Do wniosku o wpis do CEIDG przedsiębiorca może dołączyć zgłoszenie rejestracyjne lub
aktualizacyjne, o których mowa w przepisach o podatku od towarów i usług.
6. (uchylony).
7. Wraz z wnioskiem o wpis do CEIDG składa się oświadczenie o braku orzeczonych - wobec osoby,
której wpis dotyczy - zakazów, o których mowa w ust. 1 pkt 16-18, pod rygorem odpowiedzialności
karnej za złożenie fałszywego oświadczenia.
Art. 25a. 1. Jeżeli w CEIDG wpisano dane, o których mowa w art. 25 ust. 1 pkt 11, do wykazania przed
organem administracji publicznej upoważnienia do prowadzenia sprawy w imieniu przedsiębiorcy nie
stosuje się przepisu art. 33 § 3 Kodeksu postępowania administracyjnego.
2. W przypadku, o którym mowa w ust. 1, organ administracji publicznej z urzędu potwierdza w CEIDG
upoważnienie pełnomocnika do prowadzenia sprawy w imieniu przedsiębiorcy.
3. Przepisu ust. 2 nie stosuje się w sprawach prowadzonych na podstawie ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r.
- Ordynacja podatkowa oraz ustawy z dnia 28 września 1991 r. o kontroli skarbowej (Dz. U. z 2011 r.
Nr 41, poz. 214 i Nr 53, poz. 273).
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
15
Art. 26. 1. Osoba fizyczna składa wniosek o wpis do CEIDG za pośrednictwem formularza
elektronicznego dostępnego na stronie internetowej CEIDG, w Biuletynie Informacji Publicznej
ministra właściwego do spraw gospodarki oraz za pośrednictwem elektronicznej platformy usług
administracji publicznej. System teleinformatyczny CEIDG przesyła wnioskodawcy na wskazany adres
poczty elektronicznej potwierdzenie złożenia wniosku.
2. Wniosek o wpis do CEIDG może być również złożony na formularzu zgodnym z formularzem, o którym
mowa w ust. 1, w wybranym przez przedsiębiorcę urzędzie gminy:
1) osobiście albo
2) wysłany listem poleconym.
3. Organ gminy potwierdza tożsamość wnioskodawcy składającego wniosek, o którym mowa w ust. 2 pkt
1, i potwierdza wnioskodawcy, za pokwitowaniem, przyjęcie wniosku.
4. Organ gminy przekształca wniosek, o którym mowa w ust. 2, na formę dokumentu elektronicznego,
opatruje go podpisem elektronicznym weryfikowanym za pomocą kwalifikowanego certyfikatu, przy
zachowaniu zasad przewidzianych w przepisach o podpisie elektronicznym, albo podpisuje podpisem
potwierdzonym profilem zaufanym ePUAP, albo podpisuje podpisem osobistym, o którym mowa w
przepisach o dowodach osobistych, albo podpisuje w inny sposób akceptowany przez system CEIDG
umożliwiający jednoznaczną identyfikację osoby przesyłającej wniosek oraz czasu jego przesłania i
przesyła do CEIDG nie później niż następnego dnia roboczego od dnia jego otrzymania.
4a. W przypadku gdy czynności, o których mowa w ust. 4, wykonują upoważnieni pracownicy, organ
gminy jest obowiązany niezwłocznie przekazywać do CEIDG imiona i nazwiska tych osób.
5. Wniosek w formie dokumentu elektronicznego i papierowego oraz dokumentacja z nim związana
podlegają archiwizacji przez okres 10 lat od dokonania wpisu. Archiwizacji dokonują, odpowiednio,
organ gminy i minister właściwy do spraw gospodarki. Do wniosku i dokumentacji nie stosuje się
przepisów o narodowym zasobie archiwalnym i archiwach.
6. Przyjmowanie, przesyłanie i niszczenie przez gminy wniosków o wpis do CEIDG jest zadaniem
zleconym z zakresu administracji rządowej.
7. Osoby, o których mowa w art. 13 ust. 2, 4 oraz 5, wraz z wnioskiem przedkładają dane dokumentu
potwierdzającego status, o którym mowa w tych przepisach, w szczególności datę wydania i sygnaturę
dokumentu oraz wskazanie organu, który go wydał, albo przedkładają w urzędzie gminy do wglądu
oryginał dokumentu.
Art. 27. 1. Wpis do CEIDG jest dokonywany jeżeli wniosek jest złożony przez osobę uprawnioną i jest
poprawny.
2. Wniosek niepoprawny to wniosek:
1) niezawierający danych, o których mowa w art. 25 ust. 1 i 5, lub
2) (uchylony),
3) dotyczący działalności nieobjętej przepisami ustawy, lub
4) złożony przez osobę, wobec której prawomocnie orzeczono zakaz prowadzenia działalności
gospodarczej, lub
5) dotyczący osoby już wpisanej do CEIDG, lub
5a) wraz z którym nie złożono oświadczenia, o którym mowa w art. 25 ust. 7, lub
6) niepodpisany.
3. Jeżeli wniosek określony w art. 26 ust. 1 jest niepoprawny, system teleinformatyczny CEIDG informuje
niezwłocznie składającego o niepoprawności tego wniosku.
4. Jeżeli wniosek złożony w sposób określony w art. 26 ust. 2 jest niepoprawny, organ gminy niezwłocznie
wzywa do skorygowania lub uzupełnienia wniosku, wskazując uchybienia, w terminie 7 dni roboczych,
pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpoznania.
5. CEIDG korzysta z informacji zawartych w rejestrach publicznych dostępnych w formie elektronicznej w
zakresie danych objętych wnioskiem o wpis do CEIDG w szczególności w celu weryfikacji danych
wpisanych do CEIDG.
6. W przypadku gdy przedsiębiorca nie posiada numeru PESEL, okazuje upoważnionemu pracownikowi
urzędu gminy paszport albo inny dokument potwierdzający jego tożsamość i obywatelstwo.
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
16
7. Wniosek o wpis do CEIDG składany w sposób określony w art. 26 ust. 1 opatrzony jest podpisem
elektronicznym, weryfikowanym za pomocą kwalifikowanego certyfikatu, przy zachowaniu zasad
przewidzianych w przepisach o podpisie elektronicznym albo podpisywany podpisem potwierdzonym
profilem zaufanym ePUAP, albo podpisywany podpisem osobistym, o którym mowa w przepisach o
dowodach osobistych, albo podpisywany w inny sposób akceptowany przez system CEIDG
umożliwiający jednoznaczną identyfikację osoby składającej wniosek i czas jego złożenia.
8. Wniosek o wpis do CEIDG składany w sposób określony w art. 26 ust. 2 pkt 1 opatrzony jest
własnoręcznym podpisem wnioskodawcy.
9. Wniosek o wpis do CEIDG składany w sposób określony w art. 26 ust. 2 pkt 2 opatrzony jest
własnoręcznym podpisem wnioskodawcy, którego własnoręczność poświadczona jest przez notariusza.
Art. 28. CEIDG przesyła odpowiednie dane zawarte we wniosku o wpis do CEIDG niezbędne dla
uzyskania, zmiany albo skreślenia wpisu w krajowym rejestrze urzędowym podmiotów gospodarki
narodowej (REGON), zgłoszenia identyfikacyjnego albo aktualizacyjnego, o którym mowa w
przepisach o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników, zgłoszenia płatnika składek
albo ich zmiany w rozumieniu przepisów o systemie ubezpieczeń społecznych albo zgłoszenia
oświadczenia o kontynuowaniu ubezpieczenia społecznego rolników w rozumieniu przepisów o
ubezpieczeniu społecznym rolników oraz złożenia oświadczenia o wyborze formy opodatkowania
podatkiem dochodowym od osób fizycznych albo wniosku o zastosowanie opodatkowania w formie
karty podatkowej, zgłoszenia rejestracyjnego lub aktualizacyjnego, o których mowa w przepisach o
podatku od towarów i usług, za pośrednictwem elektronicznej platformy usług administracji publicznej
lub innych środków komunikacji elektronicznej, niezwłocznie, nie później niż w dniu roboczym
następującym po dokonaniu wpisu, do właściwego naczelnika urzędu skarbowego wskazanego przez
przedsiębiorcę, a po uzyskaniu informacji o nadanym numerze identyfikacji podatkowej (NIP) do:
1) Głównego Urzędu Statystycznego,
2) Zakładu Ubezpieczeń Społecznych albo Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego
- wraz z informacją o dokonaniu wpisu do CEIDG i nadanym numerze NIP.
Art. 29. Wnioski o wpis do CEIDG są wolne od opłat.
Art. 30. 1. Przedsiębiorca jest obowiązany złożyć wniosek o:
1) zmianę wpisu - w terminie 7 dni od dnia zmiany danych, o których mowa w art. 25 ust. 1 i 5,
powstałej po dniu dokonania wpisu do CEIDG;
2) wykreślenie wpisu - w terminie 7 dni od dnia trwałego zaprzestania wykonywania działalności
gospodarczej.
2. Do wniosku w sprawie zmian albo wykreślenia wpisu stosuje się odpowiednio przepisy art. 26-29, z
wyłączeniem przepisu art. 27 ust. 2 pkt 5.
3. Przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio do wspólników spółki cywilnej w przypadku wpisania do rejestru
przedsiębiorców spółki handlowej powstałej z przekształcenia spółki cywilnej, w zakresie działalności
wpisanej do rejestru przedsiębiorców.
Art. 31. 1. Wpisowi z urzędu do CEIDG podlegają informacje, o których mowa w art. 25 ust. 1 pkt 3 oraz
13-19.
2. Informację, o której mowa w art. 25 ust. 1 pkt 13, kurator lub opiekun zgłasza niezwłocznie do CEIDG
za pośrednictwem formularza dostępnego na stronie internetowej CEIDG, nie później niż w terminie 7
dni roboczych od dnia uprawomocnienia się postanowienia o ograniczeniu lub utracie zdolności do
czynności prawnych przedsiębiorcy.
3. Informacje, o których mowa w art. 25 ust. 1 pkt 14 i 15, sąd zgłasza niezwłocznie do CEIDG za
pośrednictwem formularza dostępnego na stronie internetowej CEIDG, nie później niż w terminie 7 dni
roboczych od dnia uprawomocnienia się postanowienia wydanego w postępowaniu upadłościowym i
naprawczym.
4. Informację, o której mowa w art. 25 ust. 1 pkt 15a, Centralna Informacja Krajowego Rejestru Sądowego
zgłasza niezwłocznie do CEIDG za pośrednictwem formularza dostępnego na stronie internetowej
CEIDG, nie później niż w terminie 7 dni roboczych od dnia dokonania wpisu do rejestru
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
17
przedsiębiorców jednoosobowej spółki kapitałowej powstałej wskutek przekształcenia przedsiębiorcy
będącego osobą fizyczną.
5. Informacje, o których mowa w art. 25 ust. 1 pkt 16-18, Krajowy Rejestr Karny albo organ zgłasza
niezwłocznie do CEIDG za pośrednictwem formularza dostępnego na stronie internetowej CEIDG,
niezwłocznie po uzyskaniu informacji o uprawomocnieniu wyroku albo decyzji o zakazie wykonywania
określonej działalności lub zawodu.
Art. 32. 1. Przedsiębiorca zawieszający albo wznawiający wykonywanie działalności gospodarczej składa
wniosek o zmianę wpisu. Przepisy art. 26-30 stosuje się odpowiednio.
2. Wniosek o zmianę wpisu w przedmiocie zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej zawiera
dane wymienione w art. 25 ust. 1 pkt 1-3, 5 i 10 oraz oświadczenie o niezatrudnianiu pracowników.
Art. 33. Domniemywa się, że dane wpisane do CEIDG są prawdziwe. Jeżeli do CEIDG wpisano dane
niezgodnie z wnioskiem lub bez tego wniosku, osoba wpisana do CEIDG nie może zasłaniać się wobec
osoby trzeciej, działającej w dobrej wierze, zarzutem, że dane te nie są prawdziwe, jeżeli po powzięciu
informacji o tym wpisie zaniedbała wystąpić niezwłocznie z wnioskiem o sprostowanie, uzupełnienie
lub wykreślenie wpisu.
Art. 34. 1. Dane zawarte w CEIDG nie mogą być z niej usunięte, chyba że ustawa stanowi inaczej.
Wykreślenie wpisu w CEIDG nie oznacza usunięcia danych.
2. Przedsiębiorca podlega wykreśleniu z CEIDG z urzędu, w drodze decyzji administracyjnej ministra
właściwego do spraw gospodarki, w przypadku:
1) gdy prawomocnie orzeczono zakaz wykonywania działalności gospodarczej przez przedsiębiorcę;
1a) wpisania do rejestru przedsiębiorców jednoosobowej spółki kapitałowej powstałej wskutek
przekształcenia przedsiębiorcy będącego osobą fizyczną wykonującą we własnym imieniu działalność
gospodarczą;
2) stwierdzenia trwałego zaprzestania wykonywania przez przedsiębiorcę działalności gospodarczej;
3) niezłożenia wniosku o wpis informacji o wznowieniu wykonywania działalności gospodarczej
przed upływem okresu 24 miesięcy od dnia zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej;
4) utraty przez przedsiębiorcę uprawnień do wykonywania działalności gospodarczej przysługujących
na podstawie art. 13 ust. 1 albo ust. 2;
5) gdy został dokonany z naruszeniem prawa.
3. Organy administracji rządowej, które posiadają informacje o utracie uprawnień, o których mowa w ust.
2 pkt 4, są obowiązane do przekazywania ich ministrowi właściwemu do spraw gospodarki za
pośrednictwem formularza dostępnego na stronie internetowej CEIDG, niezwłocznie, nie później niż w
terminie 3 dni roboczych od otrzymania informacji.
Art. 35. 1. W przypadku, gdy wpis zawiera dane niezgodne z rzeczywistym stanem rzeczy, minister
właściwy do spraw gospodarki wzywa przedsiębiorcę do dokonania odpowiedniej zmiany wpisu w
terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania.
2. Jeżeli, mimo wezwania, o którym mowa w ust. 1, przedsiębiorca nie dokona odpowiedniej zmiany
swojego wpisu, minister właściwy do spraw gospodarki może wykreślić, w drodze decyzji
administracyjnej, przedsiębiorcę z CEIDG.
3. Minister właściwy do spraw gospodarki z urzędu, w formie postanowienia, sprostuje wpis zawierający
oczywiste błędy, niezgodności z treścią wniosku przedsiębiorcy lub stanem faktycznym wynikającym z
innych rejestrów publicznych.
Art. 36. Minister właściwy do spraw gospodarki jest obowiązany do przekazania drogą elektroniczną,
niezwłocznie, nie później niż następnego dnia roboczego, informacji o wykreśleniu przedsiębiorcy z
CEIDG oraz o sprostowaniu wpisu w CEIDG przedsiębiorcy, którego wpis dotyczy, właściwemu
naczelnikowi urzędu skarbowego, do Głównego Urzędu Statystycznego, Zakładu Ubezpieczeń
Społecznych, Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego oraz do organów, o których mowa w art. 37
ust. 5.
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
18
Art. 37. 1. CEIDG udostępnia zawarte w niej dane i informacje określone:
1) w art. 25 ust. 1, z wyjątkiem numeru PESEL, daty urodzenia oraz adresu zamieszkania, o ile nie jest
on taki sam jak miejsce wykonywania działalności gospodarczej;
2) w ust. 2.
2. CEIDG udostępnia następujące informacje o przedsiębiorcach i innych podmiotach:
1) o uzyskaniu, cofnięciu, utracie i wygaśnięciu uprawnień wynikających z koncesji;
2) o uzyskaniu, cofnięciu, utracie i wygaśnięciu uprawnień wynikających z zezwolenia lub licencji;
3) o wpisie do rejestru działalności regulowanej, zakazie wykonywania działalności określonej we
wpisie oraz o wykreśleniu z rejestru.
3. W celu weryfikacji informacji, o których mowa w ust. 2, CEIDG korzysta z danych udostępnianych
przez Centralną Informację Krajowego Rejestru Sądowego na podstawie art. 4 ust. 4a ustawy z dnia 20
sierpnia 1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym (Dz. U. z 2007 r. Nr 168, poz. 1186, z późn. zm.).
CEIDG umożliwia wgląd do tych danych.
4. Dane i informacje, o których mowa w ust. 1 pkt 1, oraz informację o zakończeniu wykonywania
działalności gospodarczej CEIDG udostępnia niezwłocznie, nie później niż w terminie 3 dni roboczych
od dnia dokonania do niej wpisu.
5. Informacje, o których mowa w ust. 2, są przekazywane do CEIDG przez odpowiednie organy
koncesyjne, organy prowadzące rejestry działalności regulowanej oraz organy właściwe do spraw
zezwoleń i licencji, niezwłocznie, nie później niż następnego dnia roboczego po uzyskaniu informacji o
prawomocnym rozstrzygnięciu sprawy, której dotyczą, wraz z podaniem daty uprawomocnienia i znaku
sprawy. Jeżeli sprawa była rozstrzygana w drodze decyzji, której nadano rygor natychmiastowej
wykonalności, organy te przekazują informacje niezwłocznie, nie później niż w dniu roboczym
następującym po dniu nadania rygoru natychmiastowej wykonalności. CEIDG udostępnia te informacje
niezwłocznie, nie później niż następnego dnia roboczego po dniu ich otrzymania. Przepisy art. 26 ust. 4
i 4a stosuje się odpowiednio.
6. (uchylony).
7. Domniemywa się, że dane i informacje, o których mowa w ust. 2, udostępniane przez CEIDG, są
prawdziwe. W przypadku stwierdzenia niezgodności tych danych lub informacji ze stanem faktycznym
każdy ma obowiązek niezwłocznie poinformować o tym właściwy organ, o którym mowa w ust. 5.
8. Przekazywanie do CEIDG danych i informacji przez organy samorządu terytorialnego i gospodarczego,
o których mowa w ust. 5, należy do zadań z zakresu administracji rządowej.
Art. 38. 1. Dane i informacje udostępniane przez CEIDG są jawne. Każdy ma prawo dostępu do danych i
informacji udostępnianych przez CEIDG.
2. Dane i informacje, o których mowa w art. 37 ust. 1 i 2, są udostępniane na stronie internetowej CEIDG.
3. (uchylony).
4. Zaświadczenia o wpisie w CEIDG dotyczące przedsiębiorców będących osobami fizycznymi w zakresie
jawnych danych, o których mowa w art. 25 ust. 1, mają formę dokumentu elektronicznego albo
wydruku ze strony internetowej CEIDG.
5. Organy administracji publicznej nie mogą domagać się od przedsiębiorców okazywania, przekazywania
lub załączania do wniosków zaświadczeń o wpisie w CEIDG.
6. (uchylony).
Art. 39. 1. Dane CEIDG mogą być nieodpłatnie udostępniane, w sposób inny niż określony w art. 38 ust. 2,
organom administracji, po uprzednim ustaleniu z ministrem właściwym do spraw gospodarki warunków
technicznych.
2. Dane CEIDG są udostępniane odpłatnie, w sposób inny niż określony w art. 38 ust. 2, za pomocą
urządzeń teletransmisji innym podmiotom do ponownego wykorzystywania w celach komercyjnych i
niekomercyjnych.
3. Podmiot, o którym mowa w ust. 2, musi łącznie spełniać następujące warunki:
1) posiadać urządzenia umożliwiające identyfikację: osoby uzyskującej dane w systemie oraz zakresu,
daty i celu ich uzyskania;
2) posiadać zabezpieczenia techniczne i organizacyjne uniemożliwiające wykorzystanie danych
niezgodnie z celami określonymi w ustawach.
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
19
4. Udostępnienie, o którym mowa w ust. 2, wymaga zawarcia z ministrem właściwym do spraw gospodarki
umowy określającej przynajmniej zakres udostępnianych danych i warunki techniczne ich udostępnienia.
5. Podmioty, którym udostępniono dane CEIDG w trybie ust. 1 albo 2, nie mogą przekazywać tych danych,
ani ich fragmentów, innym podmiotom.
6. Opłaty za udostępnianie danych z CEIDG stanowią dochód budżetu państwa.
7. Minister właściwy do spraw gospodarki określi, w drodze rozporządzenia, sposób obliczania wysokości
oraz sposób uiszczania opłat za udostępnianie danych z CEIDG podmiotom, o których mowa w ust. 2,
uwzględniając wysokość opłat w zależności od sposobu i zakresu udostępniania danych.
8. W zakresie nieuregulowanym w ust. 2-7 do ponownego wykorzystywania danych CEIDG stosuje się
przepisy ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz. U. Nr 112, poz. 1198,
z późn. zm.).
Rozdział 4
Koncesje oraz regulowana działalność gospodarcza
Art. 46. 1. Uzyskania koncesji wymaga wykonywanie działalności gospodarczej w zakresie:
1) poszukiwania, rozpoznawania złóż węglowodorów oraz kopalin stałych objętych własnością
górniczą, wydobywania kopalin ze złóż, podziemnego bezzbiornikowego magazynowania substancji
oraz podziemnego składowania odpadów;
2) wytwarzania i obrotu materiałami wybuchowymi, bronią i amunicją oraz wyrobami i technologią o
przeznaczeniu wojskowym lub policyjnym;
3) wytwarzania, przetwarzania, magazynowania, przesyłania, dystrybucji i obrotu paliwami i energią;
4) ochrony osób i mienia;
5) rozpowszechniania programów radiowych i telewizyjnych, z wyłączeniem programów
rozpowszechnianych wyłącznie w systemie teleinformatycznym, które nie są rozprowadzane naziemnie,
satelitarnie lub w sieciach kablowych;
6) przewozów lotniczych;
7) prowadzenia kasyna gry.
2. Szczegółowy zakres i warunki wykonywania działalności gospodarczej podlegającej koncesjonowaniu
określają przepisy odrębnych ustaw.
3. Wprowadzenie innych koncesji w dziedzinach działalności gospodarczej mających szczególne znaczenie
ze względu na bezpieczeństwo państwa lub obywateli albo inny ważny interes publiczny jest
dopuszczalne tylko w przypadku, gdy działalność ta nie może być wykonywana jako wolna lub po
uzyskaniu wpisu do rejestru działalności regulowanej albo zezwolenia oraz wymaga zmiany niniejszej
ustawy.
Art. 47. 1. Jeżeli przepisy odrębnych ustaw nie stanowią inaczej, udzielenie, odmowa udzielenia, zmiana i
cofnięcie koncesji lub ograniczenie jej zakresu należy do ministra właściwego ze względu na przedmiot
działalności gospodarczej wymagającej uzyskania koncesji.
2. Udzielenie, odmowa udzielenia, zmiana i cofnięcie koncesji lub ograniczenie jej zakresu w stosunku do
wniosku następuje w drodze decyzji.
3. (uchylony).
Art. 48. 1. Organ koncesyjny może określić w koncesji, w granicach przepisów odrębnych ustaw,
szczególne warunki wykonywania działalności gospodarczej objętej koncesją.
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
20
2. Organ koncesyjny jest obowiązany przekazać każdemu zainteresowanemu przedsiębiorcy szczegółową
informację o warunkach, o których mowa w ust. 1, niezwłocznie po wszczęciu postępowania w sprawie
udzielenia koncesji.
Art. 49. 1. Wniosek o udzielenie lub o zmianę koncesji zawiera:
1) firmę przedsiębiorcy, oznaczenie jego siedziby i adresu albo miejsca zamieszkania i adresu oraz
adresu głównego miejsca wykonywania działalności gospodarczej;
2) numer w rejestrze przedsiębiorców lub w ewidencji oraz numer identyfikacji podatkowej (NIP);
3) określenie rodzaju i zakresu wykonywania działalności gospodarczej, na którą ma być udzielona
koncesja.
2. We wniosku, o którym mowa w ust. 1, należy podać także informacje oraz dołączyć dokumenty
określone w przepisach regulujących działalność gospodarczą wymagającą uzyskania koncesji.
Art. 50. Przed podjęciem decyzji w sprawie udzielenia koncesji lub jej zmiany organ koncesyjny może:
1) wezwać wnioskodawcę do uzupełnienia, w wyznaczonym terminie, brakującej dokumentacji
poświadczającej, że spełnia on warunki określone przepisami prawa, wymagane do wykonywania
określonej działalności gospodarczej, pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia;
2) dokonać sprawdzenia faktów podanych we wniosku o udzielenie koncesji w celu stwierdzenia, czy
przedsiębiorca spełnia warunki wykonywania działalności gospodarczej objętej koncesją oraz czy daje
rękojmię prawidłowego wykonywania działalności objętej koncesją.
Art. 51. 1. W przypadku gdy organ koncesyjny przewiduje udzielenie ograniczonej liczby koncesji, fakt ten
ogłasza w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski".
2. Ogłoszenie, o którym mowa w ust. 1, zawiera:
1) określenie przedmiotu i zakresu działalności gospodarczej, na którą ma być udzielona koncesja;
2) liczbę koncesji;
3) szczególne warunki wykonywania działalności gospodarczej, na którą ma być udzielona koncesja, o
ile organ koncesyjny, w granicach przepisów odrębnych ustaw, przewiduje ich określenie;
4) termin i miejsce składania wniosków o udzielenie koncesji;
5) wymagane dokumenty i informacje dodatkowe;
6) czas, na jaki może być udzielona koncesja.
3. Przepisu art. 60 nie stosuje się.
Art. 52. 1. Jeżeli liczba przedsiębiorców, spełniających warunki do udzielenia koncesji i dających rękojmię
prawidłowego wykonywania działalności objętej koncesją, jest większa niż liczba koncesji
przewidzianych do udzielenia, organ koncesyjny zarządza przetarg, którego przedmiotem jest udzielenie
koncesji.
2. W postępowaniu o udzielenie koncesji na rozpowszechnianie programów radiowych i telewizyjnych
organ koncesyjny zarządza przetarg, o którym mowa w ust. 1, jeżeli w wyniku dokonania oceny
wniosków w trybie art. 36 ustawy z dnia 29 grudnia 1992 r. o radiofonii i telewizji (Dz. U. z 2004 r. Nr
253, poz. 2531, z późn. zm.4)) liczba przedsiębiorców pozostaje większa niż liczba koncesji.
Art. 53. 1. Organ koncesyjny ogłasza w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor
Polski" o konieczności przeprowadzenia przetargu wśród przedsiębiorców, o których mowa w art. 52
ust. 1.
2. W ogłoszeniu organ koncesyjny określa również:
1) minimalną opłatę, za którą może być udzielona koncesja - nie niższą niż opłata skarbowa albo inna
opłata o charakterze publicznoprawnym, przewidziana w odrębnych przepisach za udzielenie koncesji;
2) miejsce i termin składania ofert;
3) szczegółowe warunki, jakie powinna spełniać oferta;
4) wysokość, formę i termin wniesienia wadium;
5) termin rozstrzygnięcia przetargu.
3. Przetarg przeprowadza właściwy organ koncesyjny.
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
21
4. Ofertę sporządzoną w języku polskim składa się w terminie, miejscu i formie określonych stosownie do
ust. 1 i 2, w zapieczętowanych kopertach.
5. Oferta zawiera:
1) firmę przedsiębiorcy, oznaczenie jego siedziby i adresu albo miejsca zamieszkania i adresu oraz
adresu głównego miejsca wykonywania działalności gospodarczej;
2) deklarowaną wysokość opłaty za udzielenie koncesji.
6. Oferty złożone nie podlegają wycofaniu.
Art. 54. 1. Organ koncesyjny dokonuje wyboru ofert w liczbie zgodnej z liczbą koncesji, o której mowa w
art. 51 ust. 2 pkt 2, kierując się wysokością zadeklarowanych opłat za udzielenie koncesji.
2. W przypadku gdy kilku przedsiębiorców zadeklarowało opłatę w takiej samej wysokości, organ
koncesyjny wzywa tych przedsiębiorców do ponownego zadeklarowania wysokości opłaty i wybiera
ofertę przedsiębiorcy, który zadeklarował wyższą opłatę.
3. Organ koncesyjny przekazuje przedsiębiorcom, którzy złożyli oferty, pisemną informację o wyniku
przetargu, niezwłocznie po jego rozstrzygnięciu, oraz:
1) zwraca wadium przedsiębiorcom, których oferty nie zostały wybrane;
2) zalicza wadium na poczet opłaty przedsiębiorcom, których oferty zostały wybrane.
4. Organ koncesyjny udziela koncesji przedsiębiorcom, których oferty zostały wybrane.
Art. 55. 1. Przedsiębiorca przekazujący podczas postępowania o udzielenie koncesji informacje stanowiące
tajemnice przedsiębiorstwa w rozumieniu przepisów o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji może
zgłosić wniosek, aby informacjom tym była nadana klauzula poufności.
2. Informacjom nadaje się klauzulę poufności, pod warunkiem, że przedsiębiorca:
1) przekazując informacje, uzasadni swoje żądanie;
2) z przekazanych informacji sporządzi streszczenie, które może zostać udostępnione innym
uczestnikom postępowania.
3. Informacje, którym nadano klauzulę poufności, nie mogą być udostępniane innym uczestnikom
postępowania bez zgody przedsiębiorcy przekazującego informacje.
Art. 56. 1. Organ koncesyjny może odmówić udzielenia koncesji lub ograniczyć jej zakres w stosunku do
wniosku o udzielenie koncesji albo odmówić zmiany koncesji:
1) gdy przedsiębiorca nie spełnia warunków wykonywania działalności gospodarczej objętej koncesją
określonych w ustawie lub warunków podanych do wiadomości przedsiębiorcom w trybie art. 48 ust. 2
lub art. 51 ust. 1;
2) ze względu na zagrożenie obronności lub bezpieczeństwa państwa lub obywateli;
3) jeżeli w wyniku przeprowadzonego przetargu, o którym mowa w art. 52, udzielono koncesji innemu
przedsiębiorcy lub przedsiębiorcom;
4) w przypadkach określonych w odrębnych przepisach.
2. Organ koncesyjny może czasowo wstrzymać udzielanie koncesji, ze względu na przyczyny wymienione
w ust. 1 pkt 2, ogłaszając o tym w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski".
Art. 57. 1. Organ koncesyjny jest uprawniony do kontroli działalności gospodarczej w zakresie:
1) zgodności wykonywanej działalności z udzieloną koncesją;
2) przestrzegania warunków wykonywania działalności gospodarczej;
3) obronności lub bezpieczeństwa państwa, ochrony bezpieczeństwa lub dóbr osobistych obywateli.
2. Osoby upoważnione przez organ koncesyjny do dokonywania kontroli są uprawnione w szczególności
do:
1) wstępu na teren nieruchomości, obiektu, lokalu lub ich części, gdzie jest wykonywana działalność
gospodarcza objęta koncesją, w dniach i w godzinach, w których ta działalność jest wykonywana lub
powinna być wykonywana;
2) żądania ustnych lub pisemnych wyjaśnień, okazania dokumentów lub innych nośników informacji
oraz udostępnienia danych mających związek z przedmiotem kontroli.
3. Organ koncesyjny może wezwać przedsiębiorcę do usunięcia stwierdzonych uchybień w wyznaczonym
terminie.
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
22
Art. 58. 1. Organ koncesyjny cofa koncesję, w przypadku gdy:
1) wydano prawomocne orzeczenie zakazujące przedsiębiorcy wykonywania działalności
gospodarczej objętej koncesją;
2) przedsiębiorca nie podjął w wyznaczonym terminie działalności objętej koncesją, mimo wezwania
organu koncesyjnego, lub trwale zaprzestał wykonywania działalności gospodarczej objętej koncesją.
2. Organ koncesyjny cofa koncesję albo zmienia jej zakres, w przypadku gdy przedsiębiorca:
1) rażąco narusza warunki określone w koncesji lub inne warunki wykonywania koncesjonowanej
działalności gospodarczej, określone przepisami prawa;
2) w wyznaczonym terminie nie usunął stanu faktycznego lub prawnego niezgodnego z warunkami
określonymi w koncesji lub z przepisami regulującymi działalność gospodarczą objętą koncesją.
3. Organ koncesyjny może cofnąć koncesję albo zmienić jej zakres ze względu na zagrożenie obronności
lub bezpieczeństwa państwa lub bezpieczeństwa obywateli, a także w razie ogłoszenia upadłości
przedsiębiorcy.
Art. 59. Przedsiębiorca jest obowiązany zgłaszać organowi koncesyjnemu wszelkie zmiany danych, o
których mowa w art. 49, w terminie 14 dni od dnia ich powstania.
Art. 60. 1. Przedsiębiorca, który zamierza podjąć działalność gospodarczą wymagającą uzyskania koncesji,
może ubiegać się o przyrzeczenie wydania koncesji, zwane dalej "promesą". W promesie uzależnia się
udzielenie koncesji od spełnienia warunków wykonywania działalności gospodarczej wymagającej
uzyskania koncesji.
2. W postępowaniu o udzielenie promesy stosuje się przepisy dotyczące udzielenia koncesji, z
wyłączeniem art. 52-54.
3. W promesie ustala się okres jej ważności, z tym że nie może on być krótszy niż 6 miesięcy.
4. W okresie ważności promesy nie można odmówić udzielenia koncesji na wykonywanie działalności
gospodarczej określonej w promesie, chyba że:
1) uległy zmianie dane zawarte we wniosku o udzielenie promesy;
2) wnioskodawca nie spełnił wszystkich warunków określonych w promesie;
3) wystąpiły okoliczności, o których mowa w art. 56 ust. 1 pkt 1 i 2.
Art. 61. Przedsiębiorca, któremu cofnięto koncesję z przyczyn, o których mowa w art. 58 ust. 1 pkt 1 i ust.
2, może wystąpić z wnioskiem o ponowne udzielenie koncesji w takim samym zakresie nie wcześniej
niż po upływie 3 lat od dnia wydania decyzji o cofnięciu koncesji.
Art. 62. 1. Za udzielenie koncesji lub jej zmianę oraz za udzielenie promesy pobiera się opłatę skarbową,
chyba że przepisy odrębnych ustaw stanowią inaczej, z zastrzeżeniem ust. 2.
2. Jeżeli koncesji udzielono w trybie przetargu, za udzielenie koncesji pobiera się opłatę w wysokości, o
której mowa w art. 54 ust. 1 lub ust. 2.
3. Opłatę, o której mowa w art. 54 ust. 1 lub ust. 2, wnosi się na rachunek organu koncesyjnego, chyba że
przepisy odrębnych ustaw stanowią inaczej.
Art. 63. W sprawach nieuregulowanych w przepisach art. 47-61 stosuje się przepisy odrębnych ustaw
regulujących działalność podlegającą koncesjonowaniu.
Art. 64. 1. Jeżeli przepis odrębnej ustawy stanowi, że dany rodzaj działalności jest działalnością
regulowaną w rozumieniu niniejszej ustawy, przedsiębiorca może wykonywać tę działalność, jeżeli
spełnia szczególne warunki określone przepisami tej odrębnej ustawy i po uzyskaniu wpisu w rejestrze
działalności regulowanej, z zastrzeżeniem art. 75.
2. Wpis do rejestru działalności regulowanej podlega opłacie skarbowej, chyba że przepisy odrębne
stanowią inaczej.
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
23
Art. 65. 1. Organ prowadzący, na podstawie przepisów regulujących daną działalność gospodarczą, rejestr
działalności regulowanej dokonuje wpisu na wniosek przedsiębiorcy, po złożeniu przez przedsiębiorcę
oświadczenia o spełnieniu warunków wymaganych do wykonywania tej działalności.
2. Oświadczenie składa się na piśmie do organu prowadzącego rejestr działalności regulowanej.
3. Przedsiębiorca podlegający wpisowi do ewidencji może złożyć wniosek wraz z oświadczeniem również
w urzędzie gminy, wskazując organ prowadzący rejestr działalności regulowanej.
4. Treść oświadczenia, sposób prowadzenia rejestru oraz dane podlegające wpisowi do rejestru określają
przepisy ustaw regulujących daną działalność.
5. Organ prowadzący rejestr działalności regulowanej wydaje z urzędu zaświadczenie o dokonaniu wpisu
do rejestru.
Art. 66. 1. Rejestr działalności regulowanej jest jawny. Każdy ma prawo dostępu do zawartych w nim
danych za pośrednictwem organu, który prowadzi rejestr.
2. Dla przedsiębiorcy wpisanego do rejestru prowadzi się akta rejestrowe, obejmujące w szczególności
dokumenty stanowiące podstawę wpisu oraz decyzje dotyczące wykreślenia wpisu.
3. Wpis do rejestru może być wykreślony wyłącznie w przypadkach przewidzianych przez ustawę.
4. Organ prowadzący rejestr sprostuje z urzędu wpis do rejestru zawierający oczywiste błędy lub
niezgodności ze stanem faktycznym.
5. Przedsiębiorca jest obowiązany zgłosić zmianę danych wpisanych do rejestru w terminie 14 dni od dnia
zajścia zdarzenia, które spowodowało zmianę tych danych.
Art. 67. 1. Organ prowadzący rejestr działalności regulowanej jest obowiązany dokonać wpisu
przedsiębiorcy do tego rejestru w terminie 7 dni od dnia wpływu do tego organu wniosku o wpis wraz z
oświadczeniem o spełnieniu warunków wymaganych do wykonywania działalności gospodarczej, dla
której rejestr jest prowadzony.
2. Jeżeli organ prowadzący rejestr działalności regulowanej nie dokona wpisu w terminie, o którym mowa
w ust. 1, a od dnia wpływu wniosku do tego organu upłynęło 14 dni, przedsiębiorca może rozpocząć
działalność. Nie dotyczy to przypadku, gdy organ wezwał przedsiębiorcę do uzupełnienia wniosku o
wpis nie później niż przed upływem 7 dni od dnia jego otrzymania. W takiej sytuacji termin, o którym
mowa w zdaniu pierwszym, biegnie odpowiednio od dnia wpływu uzupełnienia wniosku o wpis.
Art. 68. Organ prowadzący rejestr działalności regulowanej, w drodze decyzji, odmawia wpisu
przedsiębiorcy do rejestru, w przypadku gdy:
1) wydano prawomocne orzeczenie zakazujące przedsiębiorcy wykonywania działalności
gospodarczej objętej wpisem;
2) przedsiębiorcę wykreślono z rejestru tej działalności regulowanej z przyczyn, o których mowa w art.
71 ust. 1, w okresie 3 lat poprzedzających złożenie wniosku.
Art. 69. Przedsiębiorca jest obowiązany przechowywać wszystkie dokumenty niezbędne do wykazania
spełniania warunków wymaganych do wykonywania działalności regulowanej.
Art. 70. Spełnianie przez przedsiębiorcę warunków wymaganych do wykonywania działalności
regulowanej podlega kontroli, w szczególności przez organ prowadzący rejestr danej działalności.
Przepis art. 57 stosuje się odpowiednio.
Art. 71. 1. Organ prowadzący rejestr działalności regulowanej wydaje decyzję o zakazie wykonywania
przez przedsiębiorcę działalności objętej wpisem, gdy:
1) przedsiębiorca złożył oświadczenie, o którym mowa w art. 65, niezgodne ze stanem faktycznym;
2) przedsiębiorca nie usunął naruszeń warunków wymaganych do wykonywania działalności
regulowanej w wyznaczonym przez organ terminie;
3) stwierdzi rażące naruszenie warunków wymaganych do wykonywania działalności regulowanej
przez przedsiębiorcę.
2. Decyzja, o której mowa w ust. 1, podlega natychmiastowemu wykonaniu.
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
24
3. W przypadku wydania decyzji, o której mowa w ust. 1, organ z urzędu wykreśla wpis przedsiębiorcy w
rejestrze działalności regulowanej.
4. Przepis ust. 3 stosuje się odpowiednio w przypadku gdy przedsiębiorca wykonuje działalność
gospodarczą objętą wpisem także na podstawie wpisów do innych rejestrów działalności regulowanej w
tym samym zakresie działalności gospodarczej.
Art. 72. 1. Przedsiębiorca, którego wykreślono z rejestru działalności regulowanej, może uzyskać ponowny
wpis do rejestru w tym samym zakresie działalności gospodarczej nie wcześniej niż po upływie 3 lat od
dnia wydania decyzji, o której mowa w art. 71 ust. 1.
2. Przepis ust. 1 stosuje się do przedsiębiorcy, który wykonywał działalność gospodarczą bez wpisu do
rejestru działalności regulowanej. Nie dotyczy to sytuacji określonej w art. 67 ust. 2.
Art. 73. Organ prowadzący rejestr działalności regulowanej wykreśla wpis przedsiębiorcy w rejestrze na
jego wniosek.
Art. 74. W sprawach nieuregulowanych w art. 64-73 stosuje się przepisy ustaw określających
wykonywanie działalności gospodarczej na podstawie wpisu do rejestru działalności regulowanej.
Art. 75. 1. Uzyskania zezwolenia wymaga wykonywanie działalności gospodarczej w zakresie określonym
w przepisach:
1) ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu
alkoholizmowi (Dz. U. z 2007 r. Nr 70, poz. 473, z późn. zm.);
2) ustawy z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych (Dz. U. Nr 201, poz. 1540 oraz z 2010 r.
Nr 127, poz. 857);
3) ustawy z dnia 20 października 1994 r. o specjalnych strefach ekonomicznych (Dz. U. z 2007 r. Nr
42, poz. 274, z 2008 r. Nr 118, poz. 746 oraz z 2009 r. Nr 18, poz. 97);
4) ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (Dz. U. z 2005 r.
Nr 236, poz. 2008, z późn. zm.);
5) ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz. U. Nr 179, poz. 1485, z późn.
zm.);
6) (uchylony);
7) ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz. U. z 2010 r. Nr 211, poz.
1384);
7a)
ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów
finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych (Dz. U. z 2009 r. Nr 185,
poz. 1439 oraz z 2010 r. Nr 167, poz. 1129);
8) ustawy z dnia 28 sierpnia 1997 r. o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych (Dz. U. z
2010 r. Nr 34, poz. 189, Nr 127, poz. 858 i Nr 182, poz. 1228);
9) ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe;
10) ustawy z dnia 21 lipca 2000 r. - Prawo telekomunikacyjne (Dz. U. Nr 73, poz. 852, z późn. zm.);
11) ustawy z dnia 26 października 2000 r. o giełdach towarowych (Dz. U. z 2010 r. Nr 48, poz. 284, Nr
81, poz. 530 i Nr 182, poz. 1228);
12) ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. z 2010 r. Nr 185, poz. 1243 i Nr 203, poz.
1351);
13) ustawy z dnia 11 maja 2001 r. - Prawo o miarach (Dz. U. z 2004 r. Nr 243, poz. 2441, z późn. zm.);
14) ustawy z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu
ścieków (Dz. U. z 2006 r. Nr 123, poz. 858, z 2007 r. Nr 147, poz. 1033, z 2009 r. Nr 18, poz. 97 oraz z
2010 r. Nr 47, poz. 278);
15) ustawy z dnia 22 czerwca 2001 r. o organizmach genetycznie zmodyfikowanych (Dz. U. z 2007 r.
Nr 36, poz. 233 oraz z 2009 r. Nr 18, poz. 97) w zakresie prowadzenia laboratorium referencyjnego;
16) (uchylony);
17) ustawy z dnia 6 września 2001 r. - Prawo farmaceutyczne (Dz. U. z 2008 r. Nr 45, poz. 271, z późn.
zm.);
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
25
18) ustawy z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym (Dz. U. z 2007 r. Nr 125, poz. 874, z
późn. zm.);
19) ustawy z dnia 19 lutego 2004 r. o rybołówstwie (Dz. U. Nr 62, poz. 574, z późn. zm.);
20) ustawy z dnia 3 lipca 2002 r. - Prawo lotnicze (Dz. U. z 2006 r. Nr 100, poz. 696, z późn. zm.);
21) ustawy z dnia 12 września 2002 r. o elektronicznych instrumentach płatniczych (Dz. U. Nr 169, poz.
1385, z późn. zm.);
22) ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o działalności ubezpieczeniowej (Dz. U. z 2010 r. Nr 11, poz. 66, Nr
81, poz. 530, Nr 126, poz. 853 i Nr 127, poz. 858);
23) ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o pośrednictwie ubezpieczeniowym (Dz. U. Nr 124, poz. 1154 , z
późn. zm.);
24) ustawy z dnia 12 czerwca 2003 r. - Prawo pocztowe (Dz. U. z 2008 r. Nr 189, poz. 1159, z 2009 r.
Nr 18, poz. 97 i Nr 168, poz. 1323 oraz z 2010 r. Nr 47, poz. 278 i Nr 182, poz. 1228);
25) ustawy z dnia 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym (Dz. U. z 2009 r. Nr 3, poz. 11, z późn. zm.);
26) ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych (Dz. U. Nr 146, poz. 1546, z późn.
zm.);
27) ustawy z dnia 21 stycznia 2005 r. o doświadczeniach na zwierzętach (Dz. U. Nr 33, poz. 289, z
2006 r. Nr 171, poz. 1225 i Nr 220, poz. 1600 oraz z 2009 r. Nr 18, poz. 97);
28) (uchylony);
29) (uchylony);
30) ustawy z dnia 19 sierpnia 2011 r. o usługach płatniczych (Dz. U. Nr 199, poz. 1175).
2. Uzyskania zezwolenia albo dokonania zgłoszenia wymaga wykonywanie działalności związanej z
narażeniem na działanie promieniowania jonizującego, określonej w ustawie z dnia 29 listopada 2000 r.
- Prawo atomowe (Dz. U. z 2007 r. Nr 42, poz. 276, z późn. zm.).
2a. Uzyskania zezwolenia wymaga prowadzenie warsztatu w zakresie określonym w przepisach ustawy z
dnia 29 lipca 2005 r. o systemie tachografów cyfrowych (Dz. U. Nr 180, poz. 1494 oraz z 2007 r. Nr 99,
poz. 661).
3. Uzyskania licencji wymaga wykonywanie działalności gospodarczej w zakresie określonym w
przepisach:
1) ustawy z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym;
2) ustawy z dnia 28 marca 2003 r. o transporcie kolejowym (Dz. U. z 2007 r. Nr 16, poz. 94, z późn.
zm.).
4. Uzyskania zgody wymaga prowadzenie systemu płatności lub systemu rozrachunku papierów
wartościowych w zakresie określonym w przepisach ustawy z dnia 24 sierpnia 2001 r. o ostateczności
rozrachunku w systemach płatności i systemach rozrachunku papierów wartościowych oraz zasadach
nadzoru nad tymi systemami (Dz. U. z 2010 r. Nr 112, poz. 743).
5. Organy zezwalające, udzielające licencji i udzielające zgody oraz wszelkie warunki wykonywania
działalności objętej zezwoleniami, licencjami oraz zgodami, a także zasady i tryb wydawania decyzji w
sprawie zezwoleń, licencji i zgód określają przepisy ustaw, o których mowa w ust. 1-4.
Art. 75a. 1. Koncesja, zezwolenie, zgoda, licencja albo wpis do rejestru działalności regulowanej
uprawniają do wykonywania działalności gospodarczej na terenie całego kraju i przez czas nieokreślony.
2. Wprowadzenie wyjątku od zasady określonej w ust. 1 jest dopuszczalne tylko w przepisach ustaw
odrębnych wyłącznie ze względu na nadrzędny interes publiczny.
Art. 76. Jeżeli przepisy regulujące daną działalność gospodarczą stanowią, że wydawanie, odmowa
wydania, zmiana zakresu i cofanie koncesji i zezwoleń, a także prowadzenie rejestrów działalności
regulowanej należy do zadań organów jednostek samorządu terytorialnego, to zadania te są
wykonywane jako zadania zlecone z zakresu administracji rządowej.
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
26
Rozdział 5
Kontrola działalności gospodarczej przedsiębiorcy
Art. 77. 1. Kontrola działalności gospodarczej przedsiębiorców przeprowadzana jest na zasadach
określonych w niniejszej ustawie, chyba że zasady i tryb kontroli wynikają z bezpośrednio stosowanych
przepisów powszechnie obowiązującego prawa wspólnotowego albo z ratyfikowanych umów
międzynarodowych.
1a. Przepisów niniejszego rozdziału nie stosuje się do kontroli przedsiębiorcy w zakresie przestrzegania
warunków bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej.
2. W zakresie nieuregulowanym w niniejszym rozdziale stosuje się przepisy ustaw szczególnych.
3. Zakres przedmiotowy kontroli działalności gospodarczej przedsiębiorcy oraz organy upoważnione do jej
przeprowadzenia określają odrębne ustawy.
4. Przedsiębiorcy, który poniósł szkodę na skutek przeprowadzenia czynności kontrolnych z naruszeniem
przepisów prawa w zakresie kontroli działalności gospodarczej przedsiębiorcy, przysługuje
odszkodowanie.
5. Dochodzenie roszczenia, o którym mowa w ust. 4, następuje na zasadach i w trybie określonych w
odrębnych przepisach.
6. Dowody przeprowadzone w toku kontroli przez organ kontroli z naruszeniem przepisów prawa w
zakresie kontroli działalności gospodarczej przedsiębiorcy, jeżeli miały istotny wpływ na wyniki
kontroli, nie mogą stanowić dowodu w żadnym postępowaniu administracyjnym, podatkowym, karnym
lub karno-skarbowym dotyczącym kontrolowanego przedsiębiorcy.
Art. 78. 1. W razie powzięcia wiadomości o wykonywaniu działalności gospodarczej niezgodnie z
przepisami ustawy, a także w razie stwierdzenia: zagrożenia życia lub zdrowia, niebezpieczeństwa
powstania szkód majątkowych w znacznych rozmiarach lub naruszenia środowiska w wyniku
wykonywania tej działalności, wójt, burmistrz lub prezydent miasta niezwłocznie zawiadamia właściwe
organy administracji publicznej.
2. Zawiadomione organy niezwłocznie powiadamiają wójta, burmistrza lub prezydenta miasta o podjętych
czynnościach.
3. W przypadku braku możliwości zawiadomienia, o którym mowa w ust. 1, wójt, burmistrz lub prezydent
miasta może nakazać, w drodze decyzji, wstrzymanie wykonywania działalności gospodarczej na czas
niezbędny, nie dłuższy niż 3 dni.
4. Decyzji nakazującej wstrzymanie wykonywania działalności gospodarczej w razie stwierdzenia
zagrożenia życia lub zdrowia, niebezpieczeństwa powstania szkód majątkowych w znacznych
rozmiarach lub naruszenia środowiska w wyniku wykonywania tej działalności nadaje się rygor
natychmiastowej wykonalności.
Art. 79. 1. Organy kontroli zawiadamiają przedsiębiorcę o zamiarze wszczęcia kontroli.
2. Zawiadomienia o zamiarze wszczęcia kontroli nie dokonuje się, w przypadku gdy:
1) kontrola ma zostać przeprowadzona na podstawie bezpośrednio stosowanych przepisów
powszechnie obowiązującego prawa wspólnotowego albo na podstawie ratyfikowanej umowy
międzynarodowej;
2) przeprowadzenie kontroli jest niezbędne dla przeciwdziałania popełnieniu przestępstwa lub
wykroczenia, przeciwdziałania popełnieniu przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego lub
zabezpieczenia dowodów jego popełnienia;
3) kontrola jest przeprowadzana na podstawie przepisów ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o systemie
monitorowania i kontrolowania jakości paliw (Dz. U. Nr 169, poz. 1200, z 2008 r. Nr 157, poz. 976, z
2009 r. Nr 18, poz. 97 oraz z 2011 r. Nr 153, poz. 902);
4) kontrola jest prowadzona w toku postępowania prowadzonego na podstawie przepisów ustawy z
dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów (Dz. U. Nr 50, poz. 331, z późn. zm.);
5) przeprowadzenie kontroli jest uzasadnione bezpośrednim zagrożeniem życia, zdrowia lub
środowiska naturalnego;
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
27
6) przedsiębiorca nie ma adresu zamieszkania lub adresu siedziby lub doręczanie pism na podane
adresy było bezskuteczne lub utrudnione.
3. Zawiadomienia o zamiarze wszczęcia kontroli nie dokonuje się także w przypadkach określonych w art.
282c ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa.
4. Kontrolę wszczyna się nie wcześniej niż po upływie 7 dni i nie później niż przed upływem 30 dni od
dnia doręczenia zawiadomienia o zamiarze wszczęcia kontroli. Jeżeli kontrola nie zostanie wszczęta w
terminie 30 dni od dnia doręczenia zawiadomienia, wszczęcie kontroli wymaga ponownego
zawiadomienia.
5. Na wniosek przedsiębiorcy kontrola może być wszczęta przed upływem 7 dni od dnia doręczenia
zawiadomienia.
6. Zawiadomienie o zamiarze wszczęcia kontroli zawiera:
1) oznaczenie organu;
2) datę i miejsce wystawienia;
3) oznaczenie przedsiębiorcy;
4) wskazanie zakresu przedmiotowego kontroli;
5) podpis osoby upoważnionej do zawiadomienia.
7. Uzasadnienie przyczyny braku zawiadomienia o zamiarze wszczęcia kontroli umieszcza się w książce
kontroli i protokole kontroli.
Art. 79a. 1. Czynności kontrolne mogą być wykonywane przez pracowników organów kontroli po
okazaniu przedsiębiorcy albo osobie przez niego upoważnionej legitymacji służbowej upoważniającej
do wykonywania takich czynności oraz po doręczeniu upoważnienia do przeprowadzenia kontroli,
chyba że przepisy szczególne przewidują możliwość podjęcia kontroli po okazaniu legitymacji. W
takim przypadku upoważnienie doręcza się przedsiębiorcy albo osobie przez niego upoważnionej w
terminie określonym w tych przepisach, lecz nie później niż trzeciego dnia od wszczęcia kontroli.
2. Podjęcie czynności kontrolnych po okazaniu legitymacji służbowej, na podstawie przepisów
szczególnych, może dotyczyć jedynie przypadków, gdy czynności kontrolne są niezbędne dla
przeciwdziałania popełnieniu przestępstwa lub wykroczenia, przeciwdziałania popełnieniu przestępstwa
skarbowego lub wykroczenia skarbowego lub zabezpieczenia dowodów jego popełnienia, a także gdy
przeprowadzenie kontroli jest uzasadnione bezpośrednim zagrożeniem życia, zdrowia lub środowiska
naturalnego.
3. Czynności kontrolne mogą być wykonywane przez osoby niebędące pracownikami organu kontroli,
jeżeli przepisy odrębnych ustaw tak stanowią.
4. Do pracowników organu kontroli oraz osób, o których mowa w ust. 3, stosuje się przepisy ustawy z dnia
14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071, z
późn. zm.) dotyczące wyłączenia pracownika, chyba że przepisy odrębnych ustaw stanowią inaczej.
5. Zmiana osób upoważnionych do wykonania kontroli, zakresu przedmiotowego kontroli oraz miejsca
wykonywania czynności kontrolnych wymaga każdorazowo wydania odrębnego upoważnienia. Zmiany
te nie mogą prowadzić do wydłużenia przewidywanego wcześniej terminu zakończenia kontroli.
6. Upoważnienie, o którym mowa w ust. 1, zawiera co najmniej:
1) wskazanie podstawy prawnej;
2) oznaczenie organu kontroli;
3) datę i miejsce wystawienia;
4) imię i nazwisko pracownika organu kontroli uprawnionego do wykonania kontroli oraz numer jego
legitymacji służbowej;
5) oznaczenie przedsiębiorcy objętego kontrolą;
6) określenie zakresu przedmiotowego kontroli;
7) wskazanie daty rozpoczęcia i przewidywanego terminu zakończenia kontroli;
8) podpis osoby udzielającej upoważnienia z podaniem zajmowanego stanowiska lub funkcji;
9) pouczenie o prawach i obowiązkach kontrolowanego przedsiębiorcy.
7. Dokument, który nie spełnia wymagań, o których mowa w ust. 6, nie stanowi podstawy do
przeprowadzenia kontroli.
8. Zakres kontroli nie może wykraczać poza zakres wskazany w upoważnieniu.
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
28
9. W razie nieobecności kontrolowanego przedsiębiorcy lub osoby przez niego upoważnionej, czynności
kontrolne mogą być wszczęte po okazaniu legitymacji służbowej pracownikowi kontrolowanego, który
może być uznany za osobę, o której mowa w art. 97 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny
(Dz. U. Nr 16, poz. 93, z późn. zm.), lub w obecności przywołanego świadka, którym powinien być
funkcjonariusz publiczny, niebędący jednak pracownikiem organu przeprowadzającego kontrolę.
Art. 79b. W przypadku wszczęcia czynności kontrolnych po okazaniu legitymacji służbowej, przed
podjęciem pierwszej czynności kontrolnej, osoba podejmująca kontrolę ma obowiązek poinformować
kontrolowanego przedsiębiorcę lub osobę, wobec której podjęto czynności kontrolne, o jego prawach i
obowiązkach w trakcie kontroli.
Art. 80. 1. Czynności kontrolnych dokonuje się w obecności kontrolowanego lub osoby przez niego
upoważnionej.
2. Przepisu ust. 1 nie stosuje się, w przypadkach gdy:
1) ratyfikowane umowy międzynarodowe stanowią inaczej;
dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów;
środowiska naturalnego.
3. Kontrolowany jest obowiązany do pisemnego wskazania osoby upoważnionej do reprezentowania go w
trakcie kontroli, w szczególności w czasie jego nieobecności.
4. Do czasu trwania kontroli, o którym mowa w art. 83 ust. 1, nie wlicza się czasu nieobecności
kontrolowanego przedsiębiorcy lub osoby przez niego upoważnionej, jeżeli stanowi to przeszkodę w
przeprowadzeniu czynności kontrolnych.
5. W razie nieobecności kontrolowanego lub osoby przez niego upoważnionej albo niewykonania przez
kontrolowanego obowiązku, o którym mowa w ust. 3, czynności kontrolne mogą być wykonywane w
obecności innego pracownika kontrolowanego, który może być uznany za osobę, o której mowa w art.
97 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny, lub w obecności przywołanego świadka,
którym powinien być funkcjonariusz publiczny, niebędący jednak pracownikiem organu
przeprowadzającego kontrolę.
Art. 80a. 1. Kontrolę przeprowadza się w siedzibie kontrolowanego lub w miejscu wykonywania
działalności gospodarczej oraz w godzinach pracy lub w czasie faktycznego wykonywania działalności
gospodarczej przez kontrolowanego.
2. Kontrola lub poszczególne czynności kontrolne, za zgodą kontrolowanego, mogą być przeprowadzane
również w siedzibie organu kontroli, jeżeli może to usprawnić prowadzenie kontroli.
Art. 80b. Czynności kontrolne powinny być przeprowadzane w sposób sprawny i możliwie niezakłócający
funkcjonowania kontrolowanego przedsiębiorcy. W przypadku gdy przedsiębiorca wskaże na piśmie, że
przeprowadzane czynności zakłócają w sposób istotny działalność gospodarczą przedsiębiorcy,
konieczność podjęcia takich czynności powinna być uzasadniona w protokole kontroli.
Art. 81. 1. Przedsiębiorca jest obowiązany prowadzić i przechowywać w swojej siedzibie książkę kontroli
oraz upoważnienia i protokoły kontroli. Książka kontroli może mieć formę zbioru dokumentów.
Książka kontroli służy przedsiębiorcy do dokumentowania liczby i czasu trwania kontroli jego
działalności.
1a. Książka kontroli może być prowadzona także w formie elektronicznej. Przedsiębiorca, który prowadzi
książkę kontroli w formie elektronicznej, dokonuje wpisów oraz aktualizacji danych zawartych w
książce kontroli. Domniemywa się, że dane zawarte w książce kontroli prowadzonej w formie
elektronicznej znajdują potwierdzenie w dokumentach przechowywanych przez przedsiębiorcę.
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
29
2. Książka kontroli zawiera wpisy dokonywane przez organ kontroli. Wpisy obejmują:
1) oznaczenie organu kontroli;
2) oznaczenie upoważnienia do kontroli;
3) zakres przedmiotowy przeprowadzonej kontroli;
4) daty podjęcia i zakończenia kontroli;
5) zalecenia pokontrolne oraz określenie zastosowanych środków pokontrolnych;
6) uzasadnienie braku zawiadomienia przedsiębiorcy o zamiarze wszczęcia kontroli;
7) uzasadnienie wszczęcia kontroli, o której mowa w art. 79a ust. 2;
8) uzasadnienie zastosowanych wyjątków, o których mowa w art. 79, 80, 82 i 83;
9) uzasadnienie przedłużenia czasu trwania kontroli, o którym mowa w art. 83 ust. 3 i 3a;
10) uzasadnienie czasu trwania przerwy, o której mowa w art. 83a ust. 3.
3. Przedsiębiorca jest obowiązany dokonywać w książce kontroli wpisu informującego o wykonaniu
zaleceń pokontrolnych bądź wpisu o ich uchyleniu przez organ kontroli lub jego organ nadrzędny albo
sąd administracyjny.
Art. 81a. 1. W przypadku wszczęcia kontroli, przedsiębiorca jest obowiązany niezwłocznie okazać
kontrolującemu książkę kontroli, o której mowa w art. 81 ust. 1, albo kopie odpowiednich jej
fragmentów lub wydruki z systemu informatycznego, w którym prowadzona jest książka kontroli,
poświadczone przez siebie za zgodność z wpisem w książce kontroli.
2. Przedsiębiorca jest zwolniony z okazania książki kontroli, jeżeli jej okazanie jest niemożliwe ze względu
na udostępnienie jej innemu organowi kontroli. W takim przypadku przedsiębiorca okazuje książkę
kontroli w siedzibie organu kontroli w terminie 3 dni roboczych od dnia zwrotu tej książki przez organ
kontroli.
Art. 82. 1. Nie można równocześnie podejmować i prowadzić więcej niż jednej kontroli działalności
przedsiębiorcy. Nie dotyczy to sytuacji, gdy:
5) kontrola dotyczy zasadności dokonania zwrotu podatku od towarów i usług przed dokonaniem tego
zwrotu;
6) przeprowadzenie kontroli jest realizacją obowiązków wynikających z przepisów prawa
wspólnotowego o ochronie konkurencji lub przepisów prawa wspólnotowego w zakresie ochrony
interesów finansowych Wspólnoty Europejskiej;
7) kontrola dotyczy zasadności dokonania zwrotu podatku od towarów i usług na podstawie przepisów
o zwrocie osobom fizycznym niektórych wydatków związanych z budownictwem mieszkaniowym.
1a. Jeżeli przedsiębiorca wykonuje działalność gospodarczą w więcej niż jednym zakładzie lub innej
wyodrębnionej części swojego przedsiębiorstwa, zasada określona w ust. 1 zdanie pierwsze odnosi się
do zakładu lub części przedsiębiorstwa, z zastrzeżeniem ust. 1b.
1b. W zakładzie lub części przedsiębiorstwa, w której przeprowadzana jest kontrola, dopuszczalne jest
równoczesne przeprowadzenie czynności kontrolnych niezbędnych do zakończenia innej kontroli u tego
przedsiębiorcy.
1c. Przepisu ust. 1a nie stosuje się do kontroli działalności gospodarczej przedsiębiorcy, o którym mowa w
art. 104 i 105.
2. Jeżeli działalność gospodarcza przedsiębiorcy jest już objęta kontrolą innego organu, organ kontroli
odstąpi od podjęcia czynności kontrolnych oraz może ustalić z przedsiębiorcą inny termin
przeprowadzenia kontroli.
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
30
Art. 83. 1. Czas trwania wszystkich kontroli organu kontroli u przedsiębiorcy w jednym roku
kalendarzowym nie może przekraczać:
1) w odniesieniu do mikroprzedsiębiorców - 12 dni roboczych;
2) w odniesieniu do małych przedsiębiorców - 18 dni roboczych;
3) w odniesieniu do średnich przedsiębiorców - 24 dni roboczych;
4) w odniesieniu do pozostałych przedsiębiorców - 48 dni roboczych.
2. Ograniczeń czasu kontroli nie stosuje się, w przypadkach gdy:
5) kontrola dotyczy zasadności dokonania zwrotu podatku od towarów i usług przed dokonaniem tego
zwrotu;
6) przeprowadzenie kontroli jest realizacją obowiązków wynikających z przepisów prawa
wspólnotowego o ochronie konkurencji lub przepisów prawa wspólnotowego w zakresie ochrony
interesów finansowych Wspólnoty Europejskiej;
7) kontrola dotyczy podmiotów, którym na mocy odrębnych przepisów właściwy organ wydał decyzję
o uznaniu prawidłowości wyboru i stosowania metody ustalania ceny transakcyjnej między podmiotami
powiązanymi - w zakresie związanym z wykonaniem tej decyzji;
8) kontrola dotyczy zasadności dokonania zwrotu podatku od towarów i usług na podstawie przepisów
o zwrocie osobom fizycznym niektórych wydatków związanych z budownictwem mieszkaniowym.
3. Przedłużenie czasu trwania kontroli jest możliwe jedynie z przyczyn niezależnych od organu kontroli i
wymaga uzasadnienia na piśmie. Uzasadnienie doręcza się przedsiębiorcy i wpisuje do książki kontroli
przed podjęciem dalszych czynności kontrolnych. Przedłużenie czasu trwania kontroli nie może
naruszać terminów, o których mowa w ust. 1.
3a. Przedłużenie czasu trwania kontroli możliwe jest także, jeżeli w toku kontroli zostanie ujawnione
zaniżenie zobowiązania podatkowego lub zawyżenie straty w wysokości przekraczającej równowartość
10 % kwoty zadeklarowanego zobowiązania podatkowego lub straty, albo w przypadku ujawnienia
faktu niezłożenia deklaracji pomimo takiego obowiązku.
3b. Organ kontroli zawiadamia kontrolowanego o ujawnionych okolicznościach, o których mowa w ust. 3a,
jednocześnie wskazując zgromadzony w tym zakresie materiał dowodowy. Uzasadnienie przedłużenia
czasu trwania kontroli umieszcza się w książce kontroli i protokole kontroli.
3c. Czas trwania kontroli, o której mowa w ust. 3a, nie może spowodować przekroczenia odpowiednio
dwukrotności czasu określonego w ust. 1.
4. Jeżeli wyniki kontroli wykazały rażące naruszenie przepisów prawa przez przedsiębiorcę, można
przeprowadzić powtórną kontrolę w tym samym zakresie przedmiotowym w danym roku
kalendarzowym, a czas jej trwania nie może przekraczać 7 dni. Czasu trwania powtórnej kontroli nie
wlicza się do czasu, o którym mowa w ust. 1.
Art. 83a. 1. Organ kontroli może, po pisemnym zawiadomieniu przedsiębiorcy, przerwać kontrolę na czas
niezbędny do przeprowadzenia badań próbki produktu lub próbki kontrolnej, jeżeli jedyną czynnością
kontrolną po otrzymaniu wyniku badania próbki będzie sporządzenie protokołu kontroli. Czasu przerwy
nie wlicza się do czasu, o którym mowa w art. 83 ust. 1, o ile podczas przerwy przedsiębiorca miał
możliwość wykonywania działalności gospodarczej oraz miał nieograniczony dostęp do prowadzonej
przez siebie dokumentacji i posiadanych rzeczy, z wyjątkiem zabezpieczonej w celu kontroli próbki.
2. W przypadku określonym w ust. 1, doręczenie przedsiębiorcy protokołu kontroli nie wymaga
ponownego wszczęcia kontroli, a dnia, w którym doręczono przedsiębiorcy protokół kontroli, nie wlicza
się do czasu trwania kontroli. Dopuszcza się doręczenie protokołu kontroli w trakcie trwania kontroli
innego organu.
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
31
3. Uzasadnienie czasu trwania przerwy organ kontroli obowiązany jest wpisać do książki kontroli
przedsiębiorcy.
4. Przerwa, o której mowa w ust. 1, nie stanowi przeszkody do przeprowadzenia w czasie jej trwania
kontroli przez inny organ kontroli.
Art. 84. Przepisów art. 82 i art. 83 nie stosuje się wobec działalności przedsiębiorców w zakresie objętym:
1) nadzorem, o którym mowa w art. 1 ust. 2 ustawy z dnia 21 lipca 2006 r. o nadzorze nad rynkiem
finansowym (Dz. U. Nr 157, poz. 1119, z późn. zm.);
2) nadzorem sanitarnym na podstawie ustawy z dnia 14 marca 1985 r. o Państwowej Inspekcji
Sanitarnej (Dz. U. z 2006 r. Nr 122, poz. 851, z późn. zm.) i ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o
bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz. U. z 2010 r. Nr 136, poz. 914, z późn. zm.), w zakresie
dotyczącym bezpieczeństwa żywności.
Art. 84a. Przepisów art. 79, 79a, 80, 80a, art. 81 ust. 2, art. 81a, 82 i 83 nie stosuje się wobec działalności
gospodarczej przedsiębiorców w zakresie objętym:
1) szczególnym nadzorem podatkowym, na podstawie ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o Służbie
Celnej (Dz. U. Nr 168, poz. 1323 i Nr 201, poz. 1540 oraz z 2010 r. Nr 182, poz. 1228);
2) nadzorem weterynaryjnym, na podstawie ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o ochronie zwierząt (Dz.
U. z 2003 r. Nr 106, poz. 1002, z późn. zm.23)), ustawy z dnia 6 września 2001 r. - Prawo
farmaceutyczne, ustawy z dnia 27 sierpnia 2003 r. o weterynaryjnej kontroli granicznej (Dz. U. Nr 165,
poz. 1590, z późn. zm.), ustawy z dnia 10 grudnia 2003 r. o kontroli weterynaryjnej w handlu (Dz. U. z
2004 r. Nr 16, poz. 145, z 2006 r. Nr 17, poz. 127 oraz z 2008 r. Nr 145, poz. 916 oraz z 2009 r. Nr 18,
poz. 97), ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. o Inspekcji Weterynaryjnej (Dz. U. z 2010 r. Nr 112, poz.
744), ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych
zwierząt (Dz. U. z 2008 r. Nr 213, poz. 1342 oraz z 2010 r. Nr 47, poz. 278, Nr 60, poz. 372 i Nr 78, poz.
513), ustawy z dnia 16 grudnia 2005 r. o produktach pochodzenia zwierzęcego (Dz. U. z 2006 r. Nr 17,
poz. 127, z późn. zm.) oraz ustawy z dnia 22 lipca 2006 r. o paszach (Dz. U. Nr 144, poz. 1045, z późn.
zm);
3) kontrolą administracji rybołówstwa, na podstawie ustawy z dnia 19 lutego 2004 r. o rybołówstwie;
4) kontrolą związaną z nadawaniem towarom przeznaczenia celnego dokonywaną w urzędzie celnym
albo w miejscu wyznaczonym lub uznanym przez organ celny, na podstawie przepisów celnych albo
graniczną kontrolą fitosanitarną dokonywaną na podstawie przepisów ustawy z dnia 18 grudnia 2003 r.
o ochronie roślin (Dz. U. z 2008 r. Nr 133, poz. 849, z późn. zm.);
5) kontrolą przemieszczających się środków transportu, osób z nich korzystających oraz towarów nimi
przewożonych, na podstawie ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o Służbie Celnej, ustawy z dnia 6
września 2001 r. o transporcie drogowym oraz ustawy z dnia 28 marca 2003 r. o transporcie kolejowym;
6) zakupem produktów lub usług sprawdzającym rzetelność usługi, na podstawie ustawy z dnia 15
grudnia 2000 r. o Inspekcji Handlowej (Dz. U. z 2009 r. Nr 151, poz. 1219 oraz z 2010 r. Nr 182, poz.
1228);
7) sprzedażą dokonywaną poza punktem stałej lokalizacji (sprzedaż obwoźna i obnośna na
targowiskach w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach
lokalnych (Dz. U. z 2010 r. Nr 95, poz. 613 i Nr 96, poz. 620)).
Art. 84aa. Przepisów art. 79, art. 80a, art. 82 i art. 83 ustawy nie stosuje się w odniesieniu do kontroli
działalności leczniczej dokonywanej przez organ prowadzący rejestr, ministra właściwego do spraw
zdrowia, wojewodę i pomiot tworzący w zakresie zadań określonych w przepisach o działalności
leczniczej.
Art. 84b. 1. Przepisów art. 79, art. 82 ust. 1 i art. 83 ust. 1 nie stosuje się do kontroli wszczętej w toku
postępowania prowadzonego w wyniku złożenia wniosku przez przedsiębiorcę we własnej sprawie, na
podstawie przepisów odrębnych ustaw oraz bezpośrednio stosowanych przepisów powszechnie
obowiązującego prawa wspólnotowego.
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
32
2. Ilekroć w przepisach ustaw odrębnych oraz bezpośrednio stosowanych przepisach powszechnie
obowiązującego prawa wspólnotowego używa się pojęć: zawiadomienie, wezwanie, zgłoszenie, których
celem jest wszczęcie kontroli działalności gospodarczej przez właściwy organ kontroli, przepis ust. 1
stosuje się odpowiednio.
Art. 84c. 1. Przedsiębiorca może wnieść sprzeciw wobec podjęcia i wykonywania przez organy kontroli
czynności z naruszeniem przepisów art. 79-79b, art. 80 ust. 1 i 2, art. 82 ust. 1 oraz art. 83 ust. 1 i 2, z
zastrzeżeniem art. 84d.
2. Sprzeciw przedsiębiorca wnosi na piśmie do organu podejmującego i wykonującego kontrolę. O
wniesieniu sprzeciwu przedsiębiorca zawiadamia na piśmie kontrolującego.
3. Sprzeciw wnosi się w terminie 3 dni roboczych od dnia wszczęcia kontroli przez organ kontroli.
Przedsiębiorca musi uzasadnić wniesienie sprzeciwu.
4. W przypadku gdy naruszenie przepisu art. 83 ust. 1 wystąpiło w trakcie prowadzonej kontroli, bieg
terminu, o którym mowa w ust. 3, rozpoczyna się w dniu, w którym nastąpiło przekroczenie limitu
czasu trwania kontroli.
5. Wniesienie sprzeciwu powoduje wstrzymanie czynności kontrolnych przez organ kontroli, którego
sprzeciw dotyczy, z chwilą doręczenia kontrolującemu zawiadomienia o wniesieniu sprzeciwu do czasu
rozpatrzenia sprzeciwu, a w przypadku wniesienia zażalenia do czasu jego rozpatrzenia.
6. Wniesienie sprzeciwu powoduje wstrzymanie biegu czasu trwania kontroli od dnia wniesienia sprzeciwu
do dnia doręczenia przedsiębiorcy postanowienia, o którym mowa w ust. 9, albo do dnia, o którym
mowa w ust. 12, z zastrzeżeniem ust. 7.
7. W przypadku wniesienia przez przedsiębiorcę zażalenia, o którym mowa w ust. 10, wstrzymanie biegu
czasu trwania kontroli następuje do dnia doręczenia przedsiębiorcy postanowienia, o którym mowa w
ust. 10, albo do dnia, o którym mowa w ust. 13.
8. W przypadku wniesienia sprzeciwu organ kontroli może, w drodze postanowienia, dokonać
zabezpieczenia dowodów mających związek z przedmiotem i zakresem kontroli, na czas rozpatrzenia
sprzeciwu. Zabezpieczeniu podlegają dokumenty, informacje, próbki wyrobów oraz inne nośniki
informacji, jeżeli stanowią lub mogą stanowić dowód w toku kontroli.
9. Organ kontroli w terminie 3 dni roboczych od dnia otrzymania sprzeciwu, rozpatruje sprzeciw oraz
wydaje postanowienie o:
1) odstąpieniu od czynności kontrolnych;
2) kontynuowaniu czynności kontrolnych.
10. Na postanowienie, o którym mowa w ust. 9, przedsiębiorcy przysługuje zażalenie w terminie 3 dni od
dnia otrzymania postanowienia. Rozstrzygnięcie zażalenia następuje w drodze postanowienia, nie
później niż w terminie 7 dni od dnia jego wniesienia.
11. W przypadku wydania postanowienia, o którym mowa w ust. 9 pkt 2, organ kontroli może
kontynuować czynności kontrolne od dnia, w którym postanowienie doręczono przedsiębiorcy, a w
przypadku wniesienia zażalenia, od dnia doręczenia przedsiębiorcy postanowienia, o którym mowa w
ust. 10.
12. Nierozpatrzenie sprzeciwu w terminie, o którym mowa w ust. 9, jest równoznaczne w skutkach z
wydaniem przez organ właściwy postanowienia, o którym mowa w ust. 9 pkt 1.
13. Nierozpatrzenie zażalenia w terminie, o którym mowa w ust. 10, jest równoznaczne w skutkach z
wydaniem przez organ właściwy postanowienia uznającego słuszność wniesionego zażalenia.
14. Postanowienie, o którym mowa w ust. 8, wygasa z mocy ustawy w dniu następującym po dniu
doręczenia przedsiębiorcy postanowienia, o którym mowa w ust. 9, a w przypadku, o którym mowa w
ust. 12, w dniu następującym po dniu upływu terminu do rozpatrzenia sprzeciwu, z zastrzeżeniem ust.
15.
15. W przypadku wniesienia przez przedsiębiorcę zażalenia postanowienie, o którym mowa w ust. 8,
wygasa w dniu następującym po dniu doręczenia przedsiębiorcy postanowienia, o którym mowa w ust.
10, a w przypadku, o którym mowa w ust. 13, w dniu następującym po dniu upływu terminu do
rozpatrzenia zażalenia.
16. Do postępowań, o których mowa w ust. 9 i 10, w zakresie nieuregulowanym stosuje się przepisy
Kodeksu postępowania administracyjnego.
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
33
Art. 84d. Wniesienie sprzeciwu nie jest dopuszczalne, gdy organ przeprowadza kontrolę, powołując się na
przepisy art. 79 ust. 2 pkt 2, art. 80 ust. 2 pkt 2, art. 82 ust. 1 pkt 2, art. 83 ust. 2 pkt 2 i art. 84a.
Rozdział 6
Oddziały i przedstawicielstwa przedsiębiorców zagranicznych
Art. 85. 1. Dla wykonywania działalności gospodarczej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej
przedsiębiorcy zagraniczni mogą, na zasadzie wzajemności, o ile ratyfikowane umowy międzynarodowe
nie stanowią inaczej, tworzyć oddziały z siedzibą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, zwane dalej
"oddziałami".
2. Do tworzenia oddziałów przez przedsiębiorców zagranicznych z państw członkowskich Unii
Europejskiej, państw Europejskiego Obszaru Gospodarczego nienależących do Unii Europejskiej oraz
państw niebędących stronami umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym, którzy mogą korzystać
ze swobody przedsiębiorczości na podstawie umów zawartych przez te państwa ze Wspólnotą
Europejską i jej państwami członkowskimi, przepis art. 13 ust. 1 stosuje się odpowiednio.
Art. 86. Przedsiębiorca zagraniczny tworzący oddział może wykonywać działalność gospodarczą
wyłącznie w zakresie przedmiotu działalności przedsiębiorcy zagranicznego.
Art. 87. Przedsiębiorca zagraniczny tworzący oddział jest obowiązany ustanowić osobę upoważnioną w
oddziale do reprezentowania przedsiębiorcy zagranicznego.
Art. 88. Przedsiębiorca zagraniczny może rozpocząć działalność w ramach oddziału po uzyskaniu wpisu
oddziału do rejestru przedsiębiorców. Zasady wpisu do rejestru przedsiębiorców określają przepisy
odrębnej ustawy.
Art. 89. Niezależnie od obowiązków określonych w przepisach o Krajowym Rejestrze Sądowym
przedsiębiorca zagraniczny jest obowiązany:
1) podać imię i nazwisko oraz adres na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej osoby upoważnionej w
oddziale do reprezentowania przedsiębiorcy zagranicznego;
2) dołączyć poświadczony notarialnie wzór podpisu osoby, o której mowa w pkt 1;
3) jeżeli działa na podstawie aktu założycielskiego, umowy lub statutu - złożyć ich odpisy do akt
rejestrowych oddziału wraz z uwierzytelnionym tłumaczeniem na język polski; w przypadku gdy
przedsiębiorca zagraniczny utworzył na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej więcej niż jeden oddział,
złożenie tych dokumentów może nastąpić w aktach jednego z oddziałów, z tym że w aktach
rejestrowych pozostałych oddziałów należy wskazać ten oddział, w którego aktach złożono wskazane
dokumenty, wraz z oznaczeniem sądu, w którym znajdują się akta, i numeru oddziału w rejestrze;
4) jeżeli istnieje lub wykonuje działalność na podstawie wpisu do rejestru - złożyć do akt rejestrowych
oddziału odpis z tego rejestru wraz z uwierzytelnionym tłumaczeniem na język polski; w przypadku gdy
przedsiębiorca zagraniczny utworzył na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej więcej niż jeden oddział,
złożenie tych dokumentów może nastąpić w aktach jednego z oddziałów, z tym że w aktach
rejestrowych pozostałych oddziałów należy wskazać ten oddział, w którego aktach złożono wskazane
dokumenty, wraz z oznaczeniem sądu, w którym znajdują się akta, i numeru oddziału w rejestrze.
Art. 90. Przedsiębiorca zagraniczny, który utworzył oddział, jest obowiązany:
1) używać do oznaczenia oddziału oryginalnej nazwy przedsiębiorcy zagranicznego wraz z
przetłumaczoną na język polski nazwą formy prawnej przedsiębiorcy oraz dodaniem wyrazów "oddział
w Polsce";
2) prowadzić dla oddziału oddzielną rachunkowość w języku polskim zgodnie z przepisami o
rachunkowości;
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
34
3) zgłaszać ministrowi właściwemu do spraw gospodarki wszelkie zmiany stanu faktycznego i
prawnego w zakresie okoliczności, o których mowa w art. 91 ust. 1 pkt 2, w terminie 14 dni od dnia ich
wystąpienia.
Art. 91. 1. Minister właściwy do spraw gospodarki wydaje decyzję o zakazie wykonywania działalności
gospodarczej przez przedsiębiorcę zagranicznego w ramach oddziału, w przypadku gdy:
1) oddział rażąco narusza prawo polskie lub nie wykonuje obowiązku, o którym mowa w art. 90 pkt 3;
2) nastąpiło otwarcie likwidacji przedsiębiorcy zagranicznego, który utworzył oddział, lub
przedsiębiorca ten utracił prawo wykonywania działalności gospodarczej;
3) działalność przedsiębiorcy zagranicznego zagraża bezpieczeństwu lub obronności państwa,
bezpieczeństwu informacji niejawnych o klauzuli tajności "poufne" lub wyższej lub innemu ważnemu
interesowi publicznemu.
2. W przypadku wydania decyzji, o której mowa w ust. 1, minister właściwy do spraw gospodarki
zawiadamia osobę, o której mowa w art. 89 pkt 1, o obowiązku wszczęcia postępowania likwidacyjnego
oddziału w oznaczonym terminie, nie krótszym niż 30 dni. Odpis decyzji, o której mowa w ust. 1,
minister przesyła do właściwego sądu rejestrowego.
Art. 92. Do likwidacji oddziału będącej następstwem:
1) decyzji o zakazie wykonywania działalności gospodarczej przez przedsiębiorcę zagranicznego w
ramach oddziału, wydanej przez ministra właściwego do spraw gospodarki,
2) decyzji przedsiębiorcy zagranicznego o likwidacji oddziału
- stosuje się odpowiednio przepisy Kodeksu spółek handlowych o likwidacji spółki z ograniczoną
odpowiedzialnością.
Art. 93. Przedsiębiorcy zagraniczni mogą tworzyć przedstawicielstwa z siedzibą na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej, zwane dalej "przedstawicielstwami".
Art. 94. Zakres działania przedstawicielstwa może obejmować wyłącznie prowadzenie działalności w
zakresie reklamy i promocji przedsiębiorcy zagranicznego.
Art. 95. 1. Przedstawicielstwo mogą utworzyć również osoby zagraniczne, powołane aktem właściwego
organu kraju ich siedziby, do promocji gospodarki tego kraju, z tym że zakres działania takiego
przedstawicielstwa może obejmować wyłącznie promocję i reklamę gospodarki tego kraju.
2. Do przedstawicielstwa, o którym mowa w ust. 1, przepisy niniejszego rozdziału stosuje się odpowiednio.
Art. 96. 1. Utworzenie przedstawicielstwa wymaga wpisu do rejestru przedstawicielstw przedsiębiorców
zagranicznych, zwanego dalej "rejestrem przedstawicielstw", prowadzonego przez ministra właściwego
do spraw gospodarki.
1a. Utworzenie przedstawicielstwa przez bank zagraniczny lub instytucję kredytową w rozumieniu ustawy
z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe (Dz. U. z 2002 r. Nr 72, poz. 665, z późn. zm.) nie wymaga
wpisu do rejestru przedstawicielstw.
2. Wpisu do rejestru przedstawicielstw dokonuje się na podstawie złożonego wniosku i zgodnie z jego
treścią.
Art. 97. 1. Wniosek, o którym mowa w art. 96 ust. 2, sporządzony w języku polskim, zawiera:
1) nazwę, siedzibę i formę prawną przedsiębiorcy zagranicznego;
2) przedmiot działalności gospodarczej przedsiębiorcy zagranicznego;
3) imię, nazwisko oraz adres pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej osoby upoważnionej w
przedstawicielstwie do reprezentowania przedsiębiorcy zagranicznego;
4) adres siedziby głównej przedstawicielstwa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, w której są
przechowywane oryginały dokumentów związanych z działalnością przedstawicielstwa.
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
35
2. Do wniosku należy dołączyć:
1) urzędowy odpis dokumentu potwierdzającego rejestrację przedsiębiorcy zagranicznego, na
podstawie którego przedsiębiorca wykonuje działalność gospodarczą;
2) uwierzytelnioną urzędowo kopię dokumentu określającego adres siedziby przedsiębiorcy
zagranicznego, zasady reprezentacji przedsiębiorcy zagranicznego oraz wskazanie osób uprawnionych
do jego reprezentacji, jeżeli dokument, o którym mowa w pkt 1, nie zawiera niezbędnych informacji w
tym zakresie;
3) uwierzytelnioną kopię dokumentu uprawniającego przedsiębiorcę zagranicznego do
wykorzystywania lokalu lub nieruchomości na potrzeby siedziby głównej przedstawicielstwa.
2a. Jeżeli wniosek zawiera braki formalne, minister właściwy do spraw gospodarki wzywa wnioskodawcę
do jego uzupełnienia w terminie nie krótszym niż 7 dni. Wyznaczony termin na uzupełnienie wniosku,
na umotywowany wniosek wnioskodawcy złożony przed upływem tego terminu, może zostać
przedłużony. Nieusunięcie braków formalnych w wyznaczonym terminie skutkuje pozostawieniem
wniosku bez rozpoznania.
3. Dokumenty, o których mowa w ust. 2, sporządzone w języku obcym, należy przedstawić wraz z
tłumaczeniem na język polski, sporządzonym i poświadczonym przez tłumacza przysięgłego albo
sprawdzonym i poświadczonym przez tłumacza przysięgłego, wykonującego zawód tłumacza
przysięgłego na warunkach określonych w ustawie z dnia 25 listopada 2004 r. o zawodzie tłumacza
przysięgłego (Dz. U. Nr 273, poz. 2702, z 2006 r. Nr 107, poz. 722, z 2010 r. Nr 182, poz. 1228 oraz z
2011 r. Nr 106, poz. 622), lub przez tłumacza przysięgłego mającego siedzibę na terytorium jednego z
państw, o których mowa w art. 13 ust. 1.
4. Dołączony do wniosku o wpis do rejestru przedstawicielstw dokument, o którym mowa w ust. 2 pkt 1,
powinien być poświadczony przez apostille, jeżeli przedsiębiorca zagraniczny działa na terytorium
państwa będącego stroną Konwencji znoszącej wymóg legalizacji zagranicznych dokumentów
urzędowych, sporządzonej w Hadze dnia 5 października 1961 r. (Dz. U. z 2005 r. Nr 112, poz. 938),
albo przez legalizację, jeżeli przedsiębiorca zagraniczny działa na terytorium państwa niebędącego
stroną tej konwencji.
5. Poświadczenie przez apostille albo legalizację nie jest wymagane, jeżeli umowa międzynarodowa, którą
jest związana Rzeczpospolita Polska, zniosła lub uprościła legalizację lub zwolniła z legalizacji
dokumenty w sprawach objętych zakresem tych umów.
Art. 98. 1. O dokonaniu wpisu przedstawicielstwa do rejestru przedstawicielstw wydaje się z urzędu
zaświadczenie. Zaświadczenie zawiera dane, o których mowa w art. 97 ust. 1, oraz numer wpisu do
rejestru przedstawicielstw i datę wpisu.
2. Rejestr przedstawicielstw jest jawny.
Art. 99. 1. Minister właściwy do spraw gospodarki odmawia, w drodze decyzji, wpisu do rejestru
przedstawicielstw, jeżeli:
1) utworzenie przedstawicielstwa zagrażałoby bezpieczeństwu lub obronności państwa lub
interesowi publicznemu;
2) wniosek, o którym mowa w art. 96 ust. 2, dotyczy działalności wykraczającej poza zakres określony
w art. 94 i art. 95 ust. 1.
2. Odmowa wpisu z przyczyn, o których mowa w ust. 1 pkt 1, nie wymaga uzasadnienia faktycznego.
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
36
Art. 100. Przedsiębiorca zagraniczny, który utworzył przedstawicielstwo, jest obowiązany:
1) używać do oznaczenia przedstawicielstwa oryginalnej nazwy przedsiębiorcy zagranicznego wraz z
przetłumaczoną na język polski nazwą formy prawnej przedsiębiorcy oraz dodaniem wyrazów
"przedstawicielstwo w Polsce";
2) prowadzić dla przedstawicielstwa oddzielną rachunkowość w języku polskim zgodnie z przepisami
o rachunkowości;
3) zgłaszać ministrowi właściwemu do spraw gospodarki wszelkie zmiany stanu faktycznego i
prawnego w zakresie danych, o których mowa w art. 97, oraz o rozpoczęciu likwidacji przedsiębiorcy
zagranicznego i jej ukończeniu, a także o utracie przez przedsiębiorcę zagranicznego prawa
wykonywania działalności gospodarczej lub rozporządzania swoim majątkiem, w terminie 14 dni od
dnia wystąpienia tych zdarzeń; do zgłoszenia zmian stosuje się odpowiednio przepisy art. 97.
Art. 101. 1. Minister właściwy do spraw gospodarki wydaje decyzję o zakazie wykonywania działalności
przez przedsiębiorcę zagranicznego w ramach przedstawicielstwa, w przypadku gdy:
1) rażąco narusza prawo polskie lub nie wykonuje obowiązku, o którym mowa w art. 100 pkt 3;
2) nastąpiło otwarcie likwidacji przedsiębiorcy zagranicznego, który utworzył przedstawicielstwo, lub
przedsiębiorca ten utracił prawo wykonywania działalności gospodarczej;
3) działalność przedsiębiorcy zagranicznego zagraża bezpieczeństwu lub obronności państwa,
interesowi publicznemu.
2. Do likwidacji przedstawicielstwa stosuje się odpowiednio przepis art. 91 ust. 2 oraz przepisy Kodeksu
spółek handlowych o likwidacji spółki z ograniczoną odpowiedzialnością.
Art. 102. 1. O zakończeniu likwidacji przedstawicielstwa przedsiębiorca zagraniczny jest obowiązany
zawiadomić ministra właściwego do spraw gospodarki w terminie 14 dni, licząc od dnia zakończenia
likwidacji.
2. Po zakończeniu likwidacji przedstawicielstwa minister właściwy do spraw gospodarki, w drodze decyzji,
wykreśla przedstawicielstwo z rejestru przedstawicielstw.
Art. 102a. Do przedstawicielstw utworzonych przez bank zagraniczny lub instytucję kredytową, w
rozumieniu ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe, przepisów art. 100 pkt 3, art. 101 ust. 1
i art. 102 nie stosuje się.
Rozdział 7
Mikroprzedsiębiorcy, mali i średni przedsiębiorcy
Art. 103. Państwo stwarza, z poszanowaniem zasad równości i konkurencji, korzystne warunki dla
funkcjonowania i rozwoju mikroprzedsiębiorców, małych i średnich przedsiębiorców, w szczególności
przez:
1) inicjowanie zmian stanu prawnego sprzyjających rozwojowi mikroprzedsiębiorców, małych i
średnich przedsiębiorców, w tym dotyczących dostępu do środków finansowych pochodzących z
kredytów i pożyczek oraz poręczeń kredytowych;
2) wspieranie instytucji umożliwiających finansowanie działalności gospodarczej na dogodnych
warunkach w ramach realizowanych programów rządowych;
3) wyrównywanie warunków wykonywania działalności gospodarczej ze względu na obciążenia
publicznoprawne;
4) ułatwianie dostępu do informacji, szkoleń oraz doradztwa;
5) wspieranie instytucji i organizacji działających na rzecz przedsiębiorców;
6) promowanie współpracy mikroprzedsiębiorców, małych i średnich przedsiębiorców z innymi
przedsiębiorcami polskimi i zagranicznymi.
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
37
Art. 104. Za mikroprzedsiębiorcę uważa się przedsiębiorcę, który w co najmniej jednym z dwóch ostatnich
lat obrotowych:
1) zatrudniał średniorocznie mniej niż 10 pracowników oraz
2) osiągnął roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz operacji finansowych
nieprzekraczający równowartości w złotych 2 milionów euro, lub sumy aktywów jego bilansu
sporządzonego na koniec jednego z tych lat nie przekroczyły równowartości w złotych 2 milionów euro.
Art. 105. Za małego przedsiębiorcę uważa się przedsiębiorcę, który w co najmniej jednym z dwóch
ostatnich lat obrotowych:
sporządzonego na koniec jednego z tych lat nie przekroczyły równowartości w złotych 10 milionów
euro.
Art. 106. Za średniego przedsiębiorcę uważa się przedsiębiorcę, który w co najmniej jednym z dwóch
ostatnich lat obrotowych:
sporządzonego na koniec jednego z tych lat nie przekroczyły równowartości w złotych 43 milionów
euro.
Art. 107. Wyrażone w euro wielkości, o których mowa w art. 104-106, przelicza się na złote według
średniego kursu ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski w ostatnim dniu roku obrotowego
wybranego do określenia statusu przedsiębiorcy.
Art. 109. 1. Średnioroczne zatrudnienie określa się w przeliczeniu na pełne etaty.
2. Przy obliczaniu średniorocznego zatrudnienia nie uwzględnia się pracowników przebywających na
urlopach macierzyńskich i wychowawczych, a także zatrudnionych w celu przygotowania zawodowego.
3. W przypadku przedsiębiorcy działającego krócej niż rok, jego przewidywany obrót netto ze sprzedaży
towarów, wyrobów i usług oraz operacji finansowych, a także średnioroczne zatrudnienie oszacowuje
się na podstawie danych za ostatni okres, udokumentowany przez przedsiębiorcę.
4. (uchylony).
Art. 110. 1. Przedsiębiorca wnioskujący o udzielenie pomocy publicznej składa oświadczenie przed
organem udzielającym pomocy, że spełnia przesłanki określone w załączniku I do rozporządzenia
Komisji (WE) nr 800/2008 z dnia 6 sierpnia 2008 r. uznającego niektóre rodzaje pomocy za zgodne ze
wspólnym rynkiem w zastosowaniu art. 87 i 88 Traktatu (ogólnego rozporządzenia w sprawie wyłączeń
blokowych) (Dz. Urz. UE L 214 z 09.08.2008, str. 3).
2. Oświadczenie ma formę pisemną, chyba że przepisy odrębne stanowią inaczej.
3. Przepisy ust. 1 i 2 nie uchybiają uprawnieniom organu udzielającego pomocy do kontroli stanu
faktycznego u przedsiębiorcy.
4. Wyrażone w euro wielkości, o których mowa w załączniku I do rozporządzenia określonego w ust. 1,
przelicza się na złote według średniego kursu ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski w ostatnim
dniu roku obrotowego wybranego do określenia statusu przedsiębiorcy.
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
38
Rozdział 8
Przepis końcowy
Art. 111. Ustawa wchodzi w życie w terminie i na zasadach określonych w ustawie - Przepisy
wprowadzające ustawę o swobodzie działalności gospodarczej.
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
39
Dz. U. z 2005 r. Nr 145 poz. 1221
zmiany:
2006-01-01
zm. przen.
2006-07-24
zm.
2008-10-08
zm.
2008-10-25
zm.
2009-07-10
zm.
2010-04-10
zm.
2011-01-02
zm.
2011-02-05
zm.
2011-07-01
zm.
2011-09-01
zm.
2011-09-18
zm.
2012-02-19
zm.
Dz.U.2005.90.757
Dz.U.2006.104.708
Dz.U.2008.171.1055
Dz.U.2008.180.1112
Dz.U.2009.98.817
Dz.U.2010.47.278
Dz.U.2010.182.1228
Dz.U.2010.229.1496
Dz.U.2011.106.622
Dz.U.2011.171.1016
Dz.U.2011.170.1015
Dz.U.2011.170.1015
art. 9
art. 174
art. 68
art. 5
art. 18
art. 33
art. 115
art. 49
art. 21
art. 12
art. 3
art. 3
USTAWA z dnia 22 sierpnia 1997 r. o ochronie osób i mienia
(tekst pierwotny)
Rozdział 1
Przepisy ogólne
Art. 1. Ustawa określa:
1) obszary, obiekty i urządzenia podlegające obowiązkowej ochronie;
2) zasady tworzenia i funkcjonowania wewnętrznych służb ochrony;
3) zasady prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie usług ochrony osób i mienia;
4) wymagane kwalifikacje i uprawnienia pracowników ochrony;
5) nadzór nad funkcjonowaniem ochrony osób i mienia;
6) zasady ochrony transportowanej broni, amunicji, materiałów wybuchowych, uzbrojenia, urządzeń i
sprzętu wojskowego.
Art. 2. Użyte w ustawie określenia oznaczają:
1) kierownik jednostki - osobę lub organ przedsiębiorcy lub innej jednostki organizacyjnej,
uprawnionych, zgodnie z przepisami prawa, statutem, umową, do zarządzania nią; za kierownika
jednostki uważa się również likwidatora lub syndyka;
2) licencja - zezwolenie na wykonywanie zadań związanych z ochroną osób i mienia w zakresie
wymaganym ustawą;
3) obszar podlegający obowiązkowej ochronie - obszar określony przez ministrów, kierowników
urzędów centralnych i wojewodów, wydzielony i odpowiednio oznakowany;
3a) transport podlegający obowiązkowej ochronie - transport broni, amunicji, materiałów
wybuchowych, uzbrojenia, urządzeń i sprzętu wojskowego, wysyłany z obszarów i obiektów
podlegających obowiązkowej ochronie;
4) ochrona osób - działania mające na celu zapewnienie bezpieczeństwa życia, zdrowia i nietykalności
osobistej;
5) ochrona mienia - działania zapobiegające przestępstwom i wykroczeniom przeciwko mieniu, a także
przeciwdziałające powstawaniu szkody wynikającej z tych zdarzeń oraz niedopuszczające do wstępu
osób nieuprawnionych na teren chroniony;
6) pracownik ochrony - osobę posiadającą licencję pracownika ochrony fizycznej lub licencję
pracownika zabezpieczenia technicznego i wykonującą zadania ochrony w ramach wewnętrznej służby
ochrony albo na rzecz przedsiębiorcy, który uzyskał koncesję na prowadzenie działalności gospodarczej
w zakresie ochrony osób i mienia, lub osobę wykonującą zadania ochrony w zakresie niewymagającym
licencji;
7) specjalistyczne uzbrojone formacje ochronne - wewnętrzne służby ochrony oraz przedsiębiorców,
którzy uzyskali koncesje na prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie usług ochrony osób i
mienia, posiadających pozwolenie na broń na okaziciela, wydane na podstawie odrębnych przepisów;
8) wewnętrzne służby ochrony - uzbrojone i umundurowane zespoły pracowników przedsiębiorców lub
jednostek organizacyjnych, powołane do ich ochrony.
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
40
Art. 3. Ochrona osób i mienia realizowana jest w formie:
1) bezpośredniej ochrony fizycznej:
a) stałej lub doraźnej,
b) polegającej na stałym dozorze sygnałów przesyłanych, gromadzonych i przetwarzanych w
elektronicznych urządzeniach i systemach alarmowych,
c) polegającej na konwojowaniu wartości pieniężnych oraz innych przedmiotów wartościowych lub
niebezpiecznych;
2) zabezpieczenia technicznego, polegającego na:
a) montażu elektronicznych urządzeń i systemów alarmowych, sygnalizujących zagrożenie chronionych
osób i mienia, oraz eksploatacji, konserwacji i naprawach w miejscach ich zainstalowania,
b) montażu urządzeń i środków mechanicznego zabezpieczenia oraz ich eksploatacji, konserwacji,
naprawach i awaryjnym otwieraniu w miejscach zainstalowania.
Art. 4. 1. Ustawa nie narusza przepisów dotyczących ochrony obszarów, obiektów i urządzeń jednostek
organizacyjnych podległych, podporządkowanych lub nadzorowanych przez:
1) Ministra Obrony Narodowej,
2) Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji,
3) Ministra Sprawiedliwości,
4) Ministra Spraw Zagranicznych,
5) Szefa Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego,
6) Szefa Agencji Wywiadu,
7) Szefa Centralnego Biura Antykorupcyjnego,
a także przepisów dotyczących ochrony transportu broni, amunicji, materiałów wybuchowych, uzbrojenia,
urządzeń i sprzętu wojskowego wykonywanego przez te jednostki.
2. Ustawa nie narusza przepisów dotyczących organizacji i zasad funkcjonowania innych uzbrojonych
służb i formacji ochronnych, tworzonych na podstawie odrębnych ustaw.
3. Ustawy nie stosuje się do Straży Marszałkowskiej podległej Marszałkowi Sejmu.
............
Rozdział 4
Zasady prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie usług ochrony osób i mienia oraz kontrola
tej działalności
Art. 15. 1. Podjęcie działalności gospodarczej w zakresie usług ochrony osób i mienia wymaga uzyskania
koncesji, określającej zakres i formy prowadzenia tych usług.
2. Koncesji nie wymaga działalność gospodarcza w zakresie, o którym mowa w art. 3 pkt 2, jeżeli nie
dotyczy obszarów, obiektów i urządzeń określonych w art. 5 ust. 5.
Art. 16. Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji, po zasięgnięciu opinii właściwego komendanta
wojewódzkiego Policji, jest organem właściwym do udzielenia, odmowy udzielenia, ograniczenia zakresu
działalności gospodarczej lub formy usług oraz cofania koncesji na działalność gospodarczą w zakresie
usług ochrony osób i mienia.
Art. 17. 1. Koncesję wydaje się na wniosek:
1) przedsiębiorcy będącego osobą fizyczną, jeżeli osoba ta posiada licencję drugiego stopnia, o której
mowa w art. 27 ust. 1 lub art. 29 ust. 1;
2) przedsiębiorcy innego niż osoba fizyczna, jeżeli licencję, o której mowa w pkt 1, posiada co najmniej
jedna osoba będąca wspólnikiem spółki cywilnej, jawnej lub komandytowej, członkiem zarządu,
prokurentem lub pełnomocnikiem ustanowionym przez przedsiębiorcę do kierowania działalnością
określoną w koncesji.
1a. Do wniosku dołącza się dokumenty w formie oryginału, poświadczonej kopii lub poświadczonego
tłumaczenia.
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
41
2. (uchylony).
3. Wniosek o udzielenie koncesji powinien zawierać:
1) firmę przedsiębiorcy, oznaczenie jego siedziby i adresu lub adresu zamieszkania;
2) numer w rejestrze przedsiębiorców w Krajowym Rejestrze Sądowym albo w Centralnej Ewidencji i
Informacji o Działalności Gospodarczej oraz numer identyfikacji podatkowej (NIP);
3) określenie zakresu i form wykonywanej działalności gospodarczej, na którą ma być udzielona
koncesja;
4) datę rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej objętej koncesją;
5) adresy miejsc wykonywania działalności gospodarczej objętej wnioskiem, w tym przechowywania
dokumentacji, o której mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 i 3;
6) dane przedsiębiorcy będącego osobą fizyczną, osób uprawnionych lub wchodzących w skład organu
uprawnionego do reprezentowania przedsiębiorcy, prokurentów oraz pełnomocnika ustanowionego w
celu kierowania działalnością określoną w koncesji, zawierające:
a) imię i nazwisko,
b) datę i miejsce urodzenia,
c) obywatelstwo,
d) numer PESEL, o ile został nadany,
e) serię i numer paszportu albo innego dokumentu stwierdzającego tożsamość oraz adresy
zamieszkania tych osób na pobyt stały i czasowy,
f) informację o posiadaniu licencji drugiego stopnia, ze wskazaniem numeru licencji, daty jej wydania
i organu, który ją wydał;
7) informacje o posiadanych koncesjach, zezwoleniach lub wpisach do rejestru działalności regulowanej;
8) zaświadczenie albo oświadczenie o niezaleganiu z wpłatami należności budżetowych.
4. Oświadczenie, o którym mowa w ust. 3 pkt 8, składa się pod rygorem odpowiedzialności karnej za
składanie fałszywych zeznań. Składający oświadczenie jest obowiązany do zawarcia w nim klauzuli
następującej treści: "Jestem świadomy odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia.".
Klauzula ta zastępuje pouczenie organu o odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań.
5. Do wniosku o udzielenie koncesji należy dołączyć następujące dokumenty:
1) kopię dokumentu potwierdzającego posiadanie licencji drugiego stopnia, o której mowa w ust. 1 pkt 1 i
2;
2) oświadczenie o niekaralności przedsiębiorcy oraz osób, o których mowa w art. 17 ust. 3 pkt 6,
obywateli państw członkowskich Unii Europejskiej, państw członkowskich Europejskiego Porozumienia
o Wolnym Handlu (EFTA) - stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym oraz obywateli
państw niebędących stronami umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym, które mogą korzystać ze
swobody przedsiębiorczości na podstawie umów zawartych przez te państwa ze Wspólnotą Europejską i
jej państwami członkowskimi;
3) poświadczone tłumaczenie zaświadczenia o niekaralności przedsiębiorców oraz osób innych niż
wymienione w pkt 2.
6. Oświadczenie, o którym mowa w ust. 5 pkt 2, składa się pod rygorem odpowiedzialności karnej za
składanie fałszywych zeznań. Składający oświadczenie jest obowiązany do zawarcia w nim klauzuli
następującej treści: "Jestem świadomy odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia.".
Klauzula ta zastępuje pouczenie organu o odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań.
7. Do wniosku, o którym mowa w ust. 3, przedsiębiorca inny niż osoba fizyczna jest obowiązany
dodatkowo dołączyć listę udziałowców lub akcjonariuszy, posiadających co najmniej 50% udziałów lub
akcji.
8. Minister właściwy do spraw wewnętrznych określi, w drodze rozporządzenia, wzór wniosku składanego
do organu koncesyjnego przez przedsiębiorcę ubiegającego się o udzielenie lub zmianę koncesji na
wykonywanie działalności gospodarczej w zakresie usług ochrony osób i mienia z uwzględnieniem
danych zawartych w ust. 3, treści klauzuli, o której mowa w ust. 4, oraz informacji o dokumentach
wymaganych przy złożeniu wniosku o udzielenie koncesji.
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
42
Art. 17a. Organ koncesyjny może odmówić udzielenia koncesji lub ograniczyć jej zakres w stosunku do
wniosku o udzielenie koncesji albo odmówić zmiany koncesji:
1) gdy przedsiębiorca nie spełnia określonych w ustawie warunków wykonywania działalności objętej
koncesją;
2) ze względu na zagrożenie obronności i bezpieczeństwa państwa oraz bezpieczeństwa lub dóbr
osobistych obywateli;
3) przedsiębiorcy, któremu w ciągu ostatnich trzech lat cofnięto koncesję na działalność określoną ustawą
z przyczyn wymienionych w art. 22 ust. 1 pkt 1, ust. 2 i 3, lub przedsiębiorcę reprezentuje osoba, która
była osobą uprawnioną do reprezentowania innego przedsiębiorcy lub była jej pełnomocnikiem
ustanowionym do kierowania działalnością określoną w koncesji, a jej działalność spowodowała wydanie
decyzji cofającej koncesję temu przedsiębiorcy;
4) przedsiębiorcy, którego w ciągu ostatnich trzech lat wykreślono z rejestru działalności regulowanej z
powodu złożenia oświadczenia niezgodnego ze stanem faktycznym;
5) gdy w stosunku do przedsiębiorcy otwarto likwidację albo ogłoszono upadłość.
Art. 18. 1. Koncesja zawiera:
1)
firmę przedsiębiorcy, oznaczenie jego siedziby i adresu albo adresu zamieszkania;
1a)
numer w rejestrze przedsiębiorców albo ewidencji działalności gospodarczej oraz numer
identyfikacji podatkowej (NIP);
2) imiona i nazwiska wspólników lub członków zarządu, prokurentów oraz pełnomocników w razie ich
ustanowienia, ze wskazaniem osób posiadających licencję drugiego stopnia;
3) określenie zakresu działalności gospodarczej i formy usług;
4) wskazanie miejsca wykonywania działalności gospodarczej;
5) określenie czasu jej ważności;
6) określenie obszaru wykonywania działalności gospodarczej w zakresie ochrony osób i mienia oraz datę
jej rozpoczęcia.
2. Koncesja może zawierać szczególne warunki wykonywania działalności gospodarczej w zakresie usług
ochrony osób i mienia, określone przez organ, o którym mowa w art. 16.
3. Przedsiębiorca jest obowiązany zgłaszać organowi koncesyjnemu zmiany danych, o których mowa w
ust. 1 pkt 1 i 1a, ust. 2 i 4.
Art. 19. 1. Przedsiębiorca prowadzący działalność gospodarczą w zakresie ochrony osób i mienia
obowiązany jest:
1) powiadomić organ koncesyjny o podjęciu działalności gospodarczej;
2) prowadzić i przechowywać dokumentację dotyczącą zatrudnionych pracowników ochrony oraz
zawieranych i realizowanych umów;
3) przedstawiać dokumentację, o której mowa w pkt 2, na żądanie organu upoważnionego do kontroli;
4) zachowywać formę pisemną umów w zakresie prowadzonej działalności gospodarczej;
5) spełniać w sposób nieprzerwany warunek, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 2, jeżeli koncesję
uzyskał przedsiębiorca inny niż osoba fizyczna.
2. Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji określi, w drodze rozporządzenia, dokumentację, o której
mowa w ust. 1 pkt 2, i czas jej przechowywania.
Art. 20. Przedsiębiorca obowiązany jest:
1) oznaczyć pracowników ochrony w sposób jednolity, umożliwiający ich identyfikację oraz
identyfikację podmiotu zatrudniającego;
2) zapewnić noszenie ubioru przez pracowników ochrony, umożliwiającego ich identyfikację oraz
identyfikację podmiotu zatrudniającego w przypadkach, o których mowa w art. 40.
Art. 21. 1. Ubiory pracowników ochrony zatrudnianych przez przedsiębiorcę powinny posiadać
oznaczenia różniące je w sposób widoczny od mundurów pozostających pod szczególną ochroną lub
których wzory zostały wprowadzone na podstawie odrębnych przepisów.
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
43
2. Identyfikatory i odznaki pracowników ochrony zatrudnianych przez przedsiębiorcę powinny w sposób
widoczny różnić się od identyfikatorów i odznak funkcjonariuszy i pracowników służb publicznych.
Art. 22. 1. Organ koncesyjny cofa, w drodze decyzji administracyjnej, koncesję na wykonywanie
działalności gospodarczej w zakresie usług ochrony osób i mienia, jeżeli:
1) wydano prawomocne orzeczenie zakazujące przedsiębiorcy wykonywania działalności gospodarczej
objętej koncesją;
2) przedsiębiorca nie podjął w wyznaczonym terminie działalności objętej koncesją mimo wezwania
organu koncesyjnego lub trwale zaprzestał wykonywania działalności gospodarczej objętej koncesją.
2. Organ koncesyjny cofa koncesję albo zmienia jej zakres, w przypadku gdy przedsiębiorca:
1) w wyznaczonym terminie nie usunął stanu faktycznego lub prawnego niezgodnego z warunkami
określonymi w koncesji lub z przepisami regulującymi działalność gospodarczą objętą koncesją;
2) rażąco narusza warunki określone w koncesji lub inne warunki wykonywania koncesjonowanej
działalności gospodarczej, określone przepisami prawa.
3. Organ koncesyjny może cofnąć koncesję albo zmienić jej zakres ze względu na zagrożenie obronności i
bezpieczeństwa państwa lub bezpieczeństwa obywateli, a także w razie ogłoszenia upadłości
przedsiębiorcy.
Art. 22a. 1. Przedsiębiorca ubiegający się o zawarcie umowy na prowadzenie działalności w zakresie
ochrony lotnictwa cywilnego w portach lotniczych jest obowiązany:
1) przedstawić informację o dotychczasowej działalności, w tym dokumenty finansowe za ostatnie 3 lata
oraz za rok, w którym ubiega się on o wykonywanie działalności w zakresie kontroli bezpieczeństwa;
2) prowadzić działalność gospodarczą w zakresie usług ochrony osób i mienia co najmniej przez okres 5
lat;
3) przedstawić informację o liczbie zatrudnionych pracowników ochrony posiadających licencję
pracownika ochrony fizycznej;
4) przedstawić informację o liczbie zatrudnionych pracowników spełniających wymagania określone w
przepisach z zakresu ochrony lotnictwa cywilnego dla osób wykonujących zadania w zakresie kontroli
bezpieczeństwa w ruchu lotniczym;
5) przedstawić informację o planowanych szkoleniach osób, które będą wykonywać zadania w zakresie
kontroli bezpieczeństwa w ruchu lotniczym, oraz przewidywanym terminie ich zakończenia;
6) przedstawić dokumenty potwierdzające posiadanie uprawnień do prowadzenia kontroli
bezpieczeństwa w ruchu lotniczym co najmniej przez 10% liczby pracowników niezbędnych dla
prawidłowego wykonywania tej kontroli;
7) wskazać deklarowany termin, w którym zostaną zatrudnieni pracownicy spełniający wymagania
dotyczące osób dokonujących kontroli bezpieczeństwa w ruchu lotniczym w liczbie niezbędnej do
wykonywania zadań;
8) przedstawić zaświadczenie z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz urzędu skarbowego o
niezaleganiu z należnościami z tytułu zobowiązań publicznoprawnych;
9) przedstawić oświadczenie, złożone pod rygorem odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych
oświadczeń, o posiadaniu środków finansowych albo zdolności kredytowej w wysokości niezbędnej do
realizacji zadań w zakresie kosztów przygotowania pracowników do realizacji zadań;
oświadczeń, że nie toczy się postępowanie w sprawie o cofnięcie koncesji na wykonywanie działalności
gospodarczej w zakresie usług ochrony osób i mienia;
11) udokumentować możliwość spełnienia warunków organizacyjnych niezbędnych dla zapewnienia
prawidłowego, niezakłóconego wykonywania kontroli bezpieczeństwa w ruchu lotniczym w zakresie
liczby pracowników ochrony posiadających odpowiednie poświadczenia bezpieczeństwa oraz
kwalifikacje, którzy mają wykonywać te zadania;
oświadczeń, o zdolności do samodzielnego wykonywania kontroli bezpieczeństwa w ruchu lotniczym;
13) zawrzeć umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej za szkody powstałe w związku z
prowadzoną działalnością gospodarczą w zakresie ochrony lotnictwa cywilnego w portach lotniczych.
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
44
2. Minister właściwy do spraw instytucji finansowych w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw
transportu oraz ministrem właściwym do spraw wewnętrznych określi, w drodze rozporządzenia,
szczegółowy zakres ubezpieczenia obowiązkowego, o którym mowa w ust. 1 pkt 13, termin powstania
obowiązku ubezpieczenia oraz minimalną sumę gwarancyjną, z uwzględnieniem specyfiki prowadzenia
działalności gospodarczej w zakresie ochrony lotnictwa cywilnego w portach lotniczych.
Art. 22b. Przedsiębiorca prowadzący działalność gospodarczą w zakresie ochrony lotnictwa cywilnego w
portach lotniczych jest obowiązany wykonywać tę działalność samodzielnie, bez możliwości
powierzania wykonywania czynności z zakresu ochrony lotnictwa cywilnego w portach lotniczych
innym podmiotom.
Art. 23. 1. Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji może upoważnić Komendanta Głównego Policji
do kontroli działalności gospodarczej w zakresie usług ochrony osób i mienia wymagającej koncesji.
2. W przypadku, o którym mowa w ust. 1, Komendant Główny Policji może powierzać przeprowadzenie
kontroli komendantom wojewódzkim Policji.
Art. 23a. 1. Minister właściwy do spraw wewnętrznych może upoważnić Komendanta Głównego Straży
Granicznej do kontroli działalności gospodarczej w zakresie usług ochrony osób i mienia dotyczących
prawidłowości dokonywania kontroli bezpieczeństwa przeprowadzanej w portach lotniczych.
2. W przypadku, o którym mowa w ust. 1, Komendant Główny Straży Granicznej może powierzyć
przeprowadzenie kontroli komendantom oddziałów Straży Granicznej.
Art. 24. . W sprawach udzielenia koncesji, odmowy udzielenia koncesji, zmiany koncesji, cofania
koncesji, ograniczenia zakresu koncesji oraz kontroli działalności gospodarczej w zakresie usług
ochrony osób i mienia, nieuregulowanych w niniejszej ustawie, stosuje się przepisy ustawy z dnia 2
lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. Nr 173, poz. 1807 i Nr 281, poz. 2777 oraz
z 2005 r. Nr 33, poz. 289 i Nr 94, poz. 788).
2. W sprawach, o których mowa w ust. 1, nie stosuje się przepisów art. 11 ust. 3-9 ustawy z dnia 2 lipca
2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej.
Rozdział 5
Wymagania kwalifikacyjne pracowników ochrony
Art. 25. 1. Zadania ochrony osób i mienia realizowane przez wewnętrzne służby ochrony oraz
przedsiębiorców, którzy uzyskali koncesję w zakresie usług ochrony osób i mienia, wykonują pracownicy
ochrony.
2. Wykonywanie czynności określonych w art. 26 ust. 1, art. 27 ust. 1, art. 28 ust. 1 i art. 29 ust. 1 wymaga
posiadania licencji:
1) pracownika ochrony fizycznej lub
2) pracownika zabezpieczenia technicznego.
3. Licencje, o których mowa w ust. 2, ustanawia się jako licencje pierwszego i drugiego stopnia.
Art. 26. 1. Licencja pracownika ochrony fizycznej pierwszego stopnia wymagana jest do wykonywania
czynności, o których mowa w art. 3 pkt 1, przez:
1) członków specjalistycznych uzbrojonych formacji ochronnych;
2) członków zespołów konwojujących wartości pieniężne oraz inne przedmioty wartościowe lub
niebezpieczne;
3) pracowników ochrony wykonujących bezpośrednio czynności związane z ochroną osób;
4) osoby nadzorujące i kontrolujące pracę pracowników ochrony fizycznej nieposiadających licencji;
5) pracowników ochrony mających prawo do czynności określonych w art. 36 ust. 1 pkt 4 i 5;
6) pracowników ochrony wykonujących zadania na obszarach, w obiektach i urządzeniach podlegających
obowiązkowej ochronie.
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
45
2. O wydanie licencji pracownika ochrony fizycznej pierwszego stopnia może ubiegać się osoba, która:
1) posiada obywatelstwo polskie lub obywatelstwo innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej,
Konfederacji Szwajcarskiej lub państwa członkowskiego Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu
(EFTA) - strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym;
2) ukończyła 21 lat;
3) ukończyła szkołę podstawową;
4) ma pełną zdolność do czynności prawnych, stwierdzoną własnym oświadczeniem;
5) nie była skazana prawomocnym orzeczeniem za przestępstwo umyślne;
6) ma uregulowany stosunek do służby wojskowej.
3. Licencję pracownika ochrony fizycznej pierwszego stopnia wydaje się osobie, która spełnia warunki, o
których mowa w ust. 2, oraz:
1) posiada nienaganną opinię wydaną przez komendanta komisariatu Policji właściwego ze względu na
jej miejsce zamieszkania;
2)posiada zdolność fizyczną i psychiczną do wykonywania zadań, stwierdzoną orzeczeniem lekarskim;
3) legitymuje się dyplomem lub świadectwem szkoły lub innej placówki oświatowej, które potwierdzają
uzyskanie specjalistycznego wykształcenia, albo pełniła nienaganną służbę w stopniu podoficera lub
chorążego w Biurze Ochrony Rządu przez okres co najmniej 15 lat, albo ukończyła kurs pracowników
ochrony pierwszego stopnia i zdała egzamin przed właściwą komisją.
Art. 27. 1. Licencja pracownika ochrony fizycznej drugiego stopnia upoważnia do wykonywania
czynności, o których mowa w art. 3 pkt 1, oraz do:
1) opracowywania planu ochrony;
2) organizowania i kierowania zespołami pracowników ochrony fizycznej.
2. O wydanie licencji pracownika ochrony fizycznej drugiego stopnia ubiegać się może osoba, która:
1) spełnia warunki, o których mowa w art. 26 ust. 2 pkt 1, 2, 4 i 5;
2) posiada co najmniej wykształcenie średnie.
3. Licencję pracownika ochrony fizycznej drugiego stopnia wydaje się osobie, która:
1) spełnia warunki, o których mowa w art. 26 ust. 3 pkt 1 i 2;
2) legitymuje się dyplomem lub świadectwem szkoły lub innej placówki oświatowej, które potwierdzają
uzyskanie specjalistycznego wykształcenia, albo pełniła nienaganną służbę w stopniu oficera w Biurze
Ochrony Rządu przez okres co najmniej 15 lat, albo ukończyła kurs pracowników ochrony drugiego
stopnia i zdała egzamin przed właściwą komisją.
Art. 28. 1. Licencja pracownika zabezpieczenia technicznego pierwszego stopnia upoważnia do
wykonywania czynności, o których mowa w art. 3 pkt 2.
2. O wydanie licencji pracownika zabezpieczenia technicznego pierwszego stopnia może ubiegać się
osoba, która:
1) ukończyła 18 lat;
2) spełnia warunki, o których mowa w art. 26 ust. 2 pkt 1, 4 i 5.
3. Licencję pracownika zabezpieczenia technicznego pierwszego stopnia wydaje się osobie, która:
2) posiada wykształcenie zawodowe techniczne o specjalności elektronicznej, elektrycznej, łączności,
mechanicznej lub ukończyła kurs pracownika zabezpieczenia technicznego albo została przyuczona do
wymienionych zawodów na podstawie odrębnych przepisów.
Art. 29. 1. Licencja pracownika zabezpieczenia technicznego drugiego stopnia upoważnia do
wykonywania czynności, o których mowa w art. 3 pkt 2, oraz do:
1)opracowywania projektów zabezpieczenia technicznego;
2) organizowania i kierowania zespołami pracowników zabezpieczenia technicznego.
2. O licencję pracownika zabezpieczenia technicznego drugiego stopnia może ubiegać się osoba, która
spełnia warunki, o których mowa w art. 26 ust. 2 pkt 1, 2, 4 i 5.
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
46
3. Licencję pracownika zabezpieczenia technicznego drugiego stopnia wydaje się osobie, która:
2) posiada wykształcenie co najmniej średnie techniczne o specjalności elektronicznej, elektrycznej,
łączności lub mechanicznej albo stopień specjalizacji zawodowej przyznawany na podstawie odrębnych
przepisów.
Art. 30. 1. Licencje wydaje, odmawia wydania, zawiesza i cofa, w formie decyzji administracyjnej,
właściwy ze względu na miejsce zamieszkania osoby komendant wojewódzki Policji.
2. Licencje wydaje się na czas nieokreślony.
3. Za wydanie licencji pobiera się opłatę.
4. Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji w porozumieniu z Ministrem Finansów określi, w drodze
rozporządzenia, wysokość i tryb wnoszenia opłaty za wydanie licencji pracownika ochrony.
5. Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji określi, w drodze rozporządzenia:
1) wzór i tryb wydawania licencji pracownika ochrony fizycznej i licencji pracownika zabezpieczenia
technicznego;
2) tryb i częstotliwość wydawania przez organy Policji opinii o pracownikach ochrony.
Art. 31. 1. Komendant wojewódzki Policji odmawia wydania licencji, jeżeli osoba nie spełnia warunków,
o których mowa w art. 26 ust. 2 i 3, art. 27 ust. 2 i 3, art. 28 ust. 2 i 3, art. 29 ust. 2 i 3 oraz art. 30 ust. 3.
2. Komendant wojewódzki Policji cofa licencję, jeżeli pracownik ochrony:
1) przestał spełniać warunki, o których mowa w art. 26 ust. 2 pkt 1, 4 i 5 oraz ust. 3 pkt 1 i 2;
2) zgłosił pisemnie zaprzestanie wykonywania zadań pracownika ochrony;
3) wykonuje zadania pracownika ochrony z naruszeniem przepisów prawa stwierdzone w trybie
odrębnych przepisów.
Art. 32. 1. Komendant wojewódzki Policji, w przypadku powzięcia wiadomości o wszczęciu postępowania
karnego przeciwko pracownikowi ochrony o przestępstwo przeciwko życiu, zdrowiu i mieniu, zawiesza
prawa wynikające z licencji, do czasu wydania prawomocnego rozstrzygnięcia w sprawie.
2. Komendant wojewódzki Policji, w przypadku powzięcia wiadomości o wszczęciu postępowania karnego
przeciwko pracownikowi ochrony o przestępstwo inne niż wymienione w ust. 1, może zawiesić prawa
wynikające z licencji do czasu wydania prawomocnego rozstrzygnięcia w sprawie.
3. Komendant wojewódzki Policji, w przypadku zawieszenia praw wynikających z licencji, zatrzymuje
dokument stwierdzający posiadanie licencji.
4. Pracodawca jest zobowiązany do powiadomienia właściwego terytorialnie komendanta wojewódzkiego
Policji o każdym przypadku rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika
ochrony, z przyczyn określonych w art. 52 Kodeksu pracy.
Art. 33. 1. Licencja wygasa z mocy prawa w przypadku niewykonywania przez pracownika ochrony
zawodu przez okres dłuższy niż 2 lata.
2. Do okresu niewykonywania przez pracownika ochrony zawodu nie wlicza się czasu zawieszenia praw
wynikających z licencji, o którym mowa w art. 32 ust. 1 i 2.
Art. 34. Minister Zdrowia i Opieki Społecznej w porozumieniu z Ministrem Spraw Wewnętrznych i
Administracji oraz Ministrem Finansów określi, w drodze rozporządzenia, zasady, zakres, tryb i
częstotliwość przeprowadzania badań lekarskich i psychologicznych osób ubiegających się o wydanie
licencji oraz posiadających licencję pracownika ochrony fizycznej, jednostki uprawione do
przeprowadzania badań oraz wzory druków stosowanych w związku z tymi badaniami, jak również
wysokość i tryb wnoszenia opłat za te badania.
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
47
Art. 35. Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji w porozumieniu z Ministrem Edukacji Narodowej
określi, w drodze rozporządzenia:
1) rodzaje dyplomów i świadectw wydawanych przez szkoły i inne placówki oświatowe, które
potwierdzają uzyskanie specjalistycznych kwalifikacji w zakresie ochrony osób i mienia;
2) minimalny zakres programów kursów, o których mowa w art. 26 ust. 3 pkt 3 i art. 27 ust. 3 pkt 2, oraz
zakres obowiązujących tematów egzaminów i tryb ich składania;
3) skład komisji egzaminacyjnej i sposób przeprowadzania egzaminu.
Art. 35a. Pracownik ochrony, któremu mają być powierzone na podstawie ustawy z dnia 5 sierpnia 2010 r.
o ochronie informacji niejawnych (Dz. U. Nr 182, poz. 1228) zadania pełnomocnika ochrony lub
pracownika pionu ochrony, musi dodatkowo spełnić wymagania określone w tej ustawie.
..............
Rozdział 8
Przepisy karne
Art. 48. Kto wbrew obowiązkowi nie zapewnia fizycznej lub technicznej ochrony obszaru, obiektu,
urządzeń lub transportu,
podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.
Art. 49. Kto prowadzi działalność gospodarczą w zakresie usług ochrony osób i mienia bez wymaganej
koncesji,
Art. 50. Pracownik ochrony, który przy wykonywaniu zadań przekroczył upoważnienia lub nie dopełnił
obowiązku, naruszając w ten sposób dobro osobiste człowieka,
podlega karze pozbawienia wolności do lat 5.
Art. 50a. Kto, wbrew obowiązkowi określonemu w art. 43 ust. 3, nie usuwa, w terminie określonym w
zaleceniu, stwierdzonych w ramach sprawowanego nadzoru Komendanta Głównego Policji naruszeń
przepisów prawa lub nieprawidłowości,
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
48
Dz. U. z 2010 r. Nr 47 poz. 278
Zm.
2011-07-01
zm.
Dz.U.2011.112.654 art. 185
2012-01-01
zm.
Dz.U.2011.227.1367 art. 123
2012-01-25
zm.
Dz.U.2011.228.1368 art. 140
USTAWA z dnia 4 marca 2010 r. o świadczeniu usług na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej
(Dz. U. z dnia 26 marca 2010 r.)
Rozdział 1. Przepisy ogólne
Art. 1. Ustawa określa zasady:
1) świadczenia usług na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
2) współpracy międzynarodowej właściwych organów w zakresie świadczenia usług.
Art. 2. 1. Użyte w ustawie określenia oznaczają:
1) usługa - świadczenie wykonywane przez usługodawcę na własny rachunek, zwykle za
wynagrodzeniem, w szczególności usługi budowlane, handlowe oraz usługi świadczone w ramach
wykonywanego zawodu;
2) usługodawca:
a) osobę fizyczną, osobę prawną albo jednostkę organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej, z
innego państwa członkowskiego, nieprowadzącą działalności gospodarczej, która czasowo oferuje
lub świadczy usługę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
b) przedsiębiorcę z innego państwa członkowskiego, który wykonuje działalność gospodarczą zgodnie z
obowiązującymi w tym państwie przepisami, a na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej czasowo
oferuje lub świadczy usługę,
c) osobę fizyczną, osobę prawną albo jednostkę organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej,
która posiada siedzibę lub miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
nieprowadzącą działalności gospodarczej, oferującą lub świadczącą usługę;
3) usługobiorca - osobę fizyczną, osobę prawną albo jednostkę organizacyjną nieposiadającą osobowości
prawnej z państwa członkowskiego, korzystającą lub zamierzającą skorzystać z usługi świadczonej
przez usługodawcę;
4) państwo członkowskie - państwo członkowskie Unii Europejskiej, państwo członkowskie
Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - strona umowy o Europejskim Obszarze
Gospodarczym oraz państwa, które zawarły ze Wspólnotą Europejską i jej państwami członkowskimi
umowę regulującą swobodę świadczenia usług;
5) właściwy organ - właściwy w sprawach podejmowania, wykonywania lub zakończenia świadczenia
usługi organ administracji publicznej, samorządu zawodowego oraz inny organ władzy publicznej;
6) zawód regulowany - zawód regulowany w rozumieniu art. 2 pkt 1 ustawy z dnia 18 marca 2008 r. o
zasadach uznawania kwalifikacji zawodowych nabytych w państwach członkowskich Unii Europejskiej
(Dz. U. Nr 63, poz. 394);
7) nadrzędny interes publiczny - wartość podlegającą ochronie, w szczególności porządek publiczny,
bezpieczeństwo publiczne, zdrowie publiczne, utrzymanie równowagi finansowej systemu
zabezpieczenia społecznego, ochrona konsumentów, usługobiorców i pracowników, uczciwość w
transakcjach handlowych, zwalczanie nadużyć, ochrona środowiska naturalnego i miejskiego, zdrowie
zwierząt, własność intelektualna, cele polityki społecznej i kulturalnej oraz ochrona narodowego
dziedzictwa historycznego i artystycznego.
2. Do świadczenia usług przez usługodawców stosuje się odpowiednio przepisy art. 6 ust. 3, art. 9a, art. 9b,
art. 11 i art. 75a oraz przepisy rozdziału 2a ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności
gospodarczej (Dz. U. z 2007 r. Nr 155, poz. 1095, z późn. zm.).
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
49
Art. 3. 1. Przepisów ustawy nie stosuje się do świadczenia usług, o których mowa w:
1) ustawie z dnia 15 listopada 1984 r. - Prawo przewozowe (Dz. U. z 2000 r. Nr 50, poz. 601, z późn.
zm.);
2) ustawie z dnia 14 lutego 1991 r. - Prawo o notariacie (Dz. U. z 2008 r. Nr 189, poz. 1158 oraz z 2009 r.
Nr 37, poz. 286 i Nr 166, poz. 1317);
3) ustawie z dnia 23 maja 1991 r. o pracy na morskich statkach handlowych (Dz. U. Nr 61, poz. 258, z
późn. zm.);
4) w przepisach o działalności leczniczej;
5) ustawie z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, z późn. zm.),
z wyłączeniem działalności oświatowej, o której mowa w art. 83a ust. 2 tej ustawy;
6) ustawie z dnia 29 grudnia 1992 r. o radiofonii i telewizji (Dz. U. z 2004 r. Nr 253, poz. 2531, z późn.
zm.);
7) ustawie z dnia 5 lipca 1996 r. o zawodach pielęgniarki i położnej (Dz. U. z 2009 r. Nr 151, poz. 1217 i
Nr 219, poz. 1706), z wyłączeniem świadczenia usług w zakresie kształcenia podyplomowego;
8) ustawie z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty (Dz. U. z 2008 r. Nr 136, poz.
857, z późn. zm.), z wyłączeniem świadczenia usług w zakresie kształcenia podyplomowego;
9) ustawie z dnia 20 grudnia 1996 r. o portach i przystaniach morskich (Dz. U. z 2010 r. Nr 33, poz. 179);
10) art. 75a ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 2005 r. Nr 108, poz.
908, z późn. zm.);
11) ustawie z dnia 22 sierpnia 1997 r. o ochronie osób i mienia (Dz. U. z 2005 r. Nr 145, poz. 1221, z
późn. zm.);
12) ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 r. o komornikach sądowych i egzekucji (Dz. U. z 2006 r. Nr 167, poz.
1191, z późn. zm.);
13) ustawie z dnia 18 sierpnia 2011 r. o bezpieczeństwie morskim (Dz. U. Nr 228, poz. 1368);
14) ustawie z dnia 21 grudnia 2000 r. o żegludze śródlądowej (Dz. U. z 2006 r. Nr 123, poz. 857, z późn.
zm.);
15) art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 22 czerwca 2001 r. o wykonywaniu działalności gospodarczej w zakresie
wytwarzania i obrotu materiałami wybuchowymi, bronią, amunicją oraz wyrobami i technologią o
przeznaczeniu wojskowym lub policyjnym (Dz. U. Nr 67, poz. 679, z późn. zm.);
16) art. 5, art. 6 i art. 18 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym (Dz. U. z 2007 r. Nr
125, poz. 874, z późn. zm.);
17) ustawie z dnia 6 września 2001 r. - Prawo farmaceutyczne (Dz. U. z 2008 r. Nr 45, poz. 271, z późn.
zm.);
18) ustawie z dnia 18 września 2001 r. - Kodeks morski (Dz. U. z 2009 r. Nr 217, poz. 1689);
19) ustawie z dnia 3 lipca 2002 r. - Prawo lotnicze (Dz. U. z 2006 r. Nr 100, poz. 696, z późn. zm.), z
wyłączeniem świadczenia usług polegających na szkoleniu personelu lotniczego w celu uzyskania
licencji członka personelu lotniczego oraz usług innych niż przewóz lotniczy;
20) ustawie z dnia 28 marca 2003 r. o transporcie kolejowym (Dz. U. z 2007 r. Nr 16, poz. 94, z późn.
zm.);
21) ustawie z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz. U. Nr 96,
poz. 873, z późn. zm.), z wyłączeniem świadczenia usług w ramach wykonywanej działalności
gospodarczej, o której mowa w art. 9 ust. 1, przez organizacje pozarządowe oraz podmioty wymienione
w art. 3 ust. 3;
22) ustawie z dnia 12 czerwca 2003 r. - Prawo pocztowe (Dz. U. z 2008 r. Nr 189, poz. 1159 oraz z 2009
r. Nr 18, poz. 97 i Nr 168, poz. 1323), w zakresie świadczenia powszechnych usług pocztowych;
23) ustawie z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2009 r. Nr 175, poz. 1362, z późn.
zm.), z wyłączeniem świadczenia usług w ramach wykonywanej działalności gospodarczej, o której
mowa w art. 67, oraz usług świadczonych osobom potrzebującym przez wyłonione przez jednostki
samorządu terytorialnego, w drodze zamówień publicznych, podmioty niepubliczne;
24) w ustawie z dnia 19 sierpnia 2011 r. o przewozie towarów niebezpiecznych (Dz. U. Nr 227, poz.
1367), z wyłączeniem świadczenia usług w zakresie prowadzenia kursów;
25) ustawie z dnia 16 lipca 2004 r. - Prawo telekomunikacyjne (Dz. U. Nr 171, poz. 1800, z późn. zm.);
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
50
26) ustawie z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków
publicznych (Dz. U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027, z późn. zm.);
27) ustawie z dnia 30 czerwca 2005 r. o kinematografii (Dz. U. Nr 132, poz. 1111, z późn. zm.);
28) ustawie z dnia 27 lipca 2005 r. - Prawo o szkolnictwie wyższym (Dz. U. Nr 164, poz. 1365, z późn.
zm.);
29) ustawie z dnia 28 lipca 2005 r. o lecznictwie uzdrowiskowym, uzdrowiskach i obszarach ochrony
uzdrowiskowej oraz o gminach uzdrowiskowych (Dz. U. Nr 167, poz. 1399, z 2007 r. Nr 133, poz. 921
oraz z 2009 r. Nr 62, poz. 504);
30) ustawie z dnia 8 września 2006 r. o Państwowym Ratownictwie Medycznym (Dz. U. Nr 191, poz.
1410, z późn. zm.);
31) ustawie z dnia 7 maja 2009 r. o biegłych rewidentach i ich samorządzie, podmiotach uprawnionych
do badania sprawozdań finansowych oraz o nadzorze publicznym (Dz. U. Nr 77, poz. 649), w zakresie
wykonywania zawodu przez biegłego rewidenta oraz świadczenia usług przez podmioty uprawnione do
badania sprawozdań finansowych związanych z wykonywaniem czynności rewizji finansowej;
32) ustawie z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych (Dz. U. Nr 201, poz. 1540).
2. Przepisów ustawy nie stosuje się do usług świadczonych w zakresie:
1) regulowanym ustawami podatkowymi w rozumieniu art. 3 pkt 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60, z późn. zm.);
2) regulowanym przepisami celnymi oraz przepisami określającymi zasady przywozu i wywozu towarów
do lub z Unii Europejskiej w zakresie realizowanym przez organy celne, w szczególności związanymi z
realizacją polityki rolnej i handlowej.
3. Przepisów ustawy nie stosuje się do:
1) usług finansowych świadczonych przez podmioty wykonujące działalność na rynku finansowym na
podstawie przepisów wymienionych w art. 1 ust. 2 ustawy z dnia 21 lipca 2006 r. o nadzorze nad
rynkiem finansowym (Dz. U. Nr 157, poz. 1119, z późn. zm.);
2) usług finansowych, takich jak usługi z zakresu działalności kredytowej, doradztwa inwestycyjnego,
obsługi papierów wartościowych oraz innych usług finansowych, o których mowa w załączniku nr I do
dyrektywy 2006/48/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 14 czerwca 2006 r. w sprawie
podejmowania i prowadzenia działalności przez instytucje kredytowe (Dz. Urz. UE L 177 z 30.06.2006,
str. 1, z późn. zm.), określającym wykaz rodzajów działalności podlegających wzajemnemu uznawaniu.
4. Przepisy ustawy nie wyłączają stosowania przepisów z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych.
Art. 4. 1. Usługodawca z innego państwa członkowskiego może czasowo świadczyć usługi na zasadach
określonych w przepisach Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską albo w postanowieniach
umów regulujących swobodę świadczenia usług bez konieczności uzyskania wpisu do rejestru
przedsiębiorców albo ewidencji działalności gospodarczej.
2. Czasowe świadczenie usług przez usługodawcę, o którym mowa w ust. 1, może wiązać się z
obowiązkiem uzyskania certyfikatu, koncesji, licencji, zezwolenia, zgody, wpisu do rejestru działalności
regulowanej lub innego właściwego rejestru, o ile przepisy odrębnych ustaw nakładają taki obowiązek ze
względu na porządek publiczny, bezpieczeństwo publiczne, zdrowie publiczne lub ochronę środowiska
naturalnego.
Art. 5. 1. Właściwy organ nie może nakładać na usługobiorcę wymogów, które ograniczają korzystanie z
usług świadczonych przez usługodawcę, w szczególności:
1) obowiązku uzyskania zezwolenia na korzystanie z usługi;
2) ograniczeń wprowadzających dyskryminację w zakresie przyznawania pomocy finansowej.
2. Właściwy organ nie może nakładać na usługobiorcę wymogów dyskryminujących ze względu na
pochodzenie lub miejsce zamieszkania.
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
51
Rozdział 2. Zasady świadczenia usług na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej
Art. 6. 1. Usługodawca może świadczyć usługi różnego rodzaju samodzielnie lub łącznie z innymi
usługodawcami.
2. Wprowadzenie wyjątku od zasady określonej w ust. 1 może nastąpić w przepisach odrębnych i jest
dopuszczalne wyłącznie w celu:
1) zapewnienia niezależności i bezstronności wykonywania zawodu regulowanego, jak również
zagwarantowania zgodności z uregulowaniami dotyczącymi etyki zawodowej i postępowania
zawodowego;
2) zagwarantowania niezależności i bezstronności świadczenia usług w zakresie certyfikacji, akredytacji,
nadzoru technicznego, badań lub prób.
3. Przepisy ust. 1 i 2 nie wyłączają stosowania przepisów ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie
konkurencji i konsumentów (Dz. U. Nr 50, poz. 331, z późn. zm.).
Art. 7. 1. Na wniosek usługobiorcy usługodawca jest obowiązany udostępnić informacje o prowadzonej
działalności związanej bezpośrednio z oferowaną usługą, o spółkach, w których uczestniczy, które są
bezpośrednio powiązane ze świadczoną usługą oraz o środkach podjętych w celu uniknięcia konfliktu
interesów.
2. Informacje, o których mowa w ust. 1, usługodawca podaje także w dokumentach zawierających opis
oferowanych przez niego usług.
Art. 8. 1. Usługodawca wykonujący zawód regulowany może rozpowszechniać informacje o świadczonej
usłudze mające na celu promowanie towarów, usług lub wizerunku, jeżeli informacje te są zgodne z
zasadami wykonywania zawodu.
2. Wprowadzanie ograniczeń w zakresie rozpowszechniania informacji, o których mowa w ust. 1, jest
dopuszczalne tylko w przypadku, gdy ograniczenia te nie prowadzą do dyskryminacji, są proporcjonalne i
uzasadnione nadrzędnym interesem publicznym.
Art. 9. Usługodawca zapewnia, aby ogólne warunki dostępu do usługi nie dyskryminowały usługobiorcy ze
względu na obywatelstwo lub miejsce zamieszkania.
Art. 10. 1. Usługodawca, przed zawarciem umowy w formie pisemnej, a w przypadku braku pisemnej
umowy - przed rozpoczęciem świadczenia usługi, jest obowiązany, w sposób jednoznaczny, podać
usługobiorcy, o ile posiada, następujące informacje:
1) firmę, adres siedziby albo adres miejsca zamieszkania i głównego miejsca wykonywania działalności;
2) organ rejestrowy i numer w rejestrze, w którym usługodawca jest zarejestrowany jako przedsiębiorca
albo numer w ewidencji działalności gospodarczej;
3) adres poczty elektronicznej lub inne dane umożliwiające bezpośredni kontakt z usługodawcą;
4) wskazanie organu, który wydał certyfikat, koncesję, zezwolenie, zgodę, licencję lub dokonał wpisu do
rejestru albo wydał inny dokument uprawniający usługodawcę do świadczenia usługi;
5) wskazanie samorządu zawodowego, do którego usługodawca należy, tytułu zawodowego oraz państwa,
w którym przyznano ten tytuł;
6) główne cechy usługi;
7) cenę usługi, jeżeli została ustalona;
8) stosowane przez usługodawcę wzorce umów oraz postanowienia umowne określające prawo właściwe
dla danej umowy lub sąd albo inny organ właściwy do rozstrzygania sporów;
9) numer identyfikacji podatkowej (NIP) lub inny numer identyfikacyjny, którym usługodawca jest
obowiązany posługiwać się na potrzeby podatku od towarów i usług;
10) o obowiązkowym ubezpieczeniu lub gwarancji finansowej, wraz z danymi ubezpieczyciela lub
gwaranta, oraz o zasięgu terytorialnym ubezpieczenia;
11) o gwarancjach jakości wykonanej usługi, które nie są wymagane przepisami prawa.
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
52
2. Na wniosek usługobiorcy usługodawca udostępnia następujące informacje dodatkowe:
1) o sposobie kalkulacji ceny za usługę, jeżeli cena nie została wcześniej ustalona lub gdy nie ma
możliwości podania dokładnej ceny;
2) o regulacjach prawnych dotyczących wykonywanego przez usługodawcę zawodu regulowanego oraz
sposobu, w jaki można uzyskać dostęp do tych uregulowań;
3) o kodeksach dobrych praktyk, którym usługodawca podlega, wraz ze wskazaniem miejsca ich
publikacji;
4) w przypadku gdy usługodawca podlega przepisom kodeksu dobrych praktyk lub jest członkiem
stowarzyszenia handlowego lub zrzeszenia zawodowego, które przewiduje odwołanie do pozasądowego
rozstrzygania sporów, usługodawca podaje informacje w tym zakresie, jak również określa sposób, w
jaki można uzyskać dostęp do szczegółowych informacji dotyczących charakterystyki i warunków
korzystania z pozasądowego rozstrzygania sporów.
3. Informacje, o których mowa w ust. 1 i 2, usługodawca jest obowiązany udostępnić w sposób
zapewniający zapoznanie się przez usługobiorcę z tymi informacjami, w szczególności:
1) w miejscu, w którym świadczona jest usługa;
2) w miejscu zawarcia umowy;
3) na swojej stronie internetowej;
4) w dokumentach informacyjnych dostarczonych usługobiorcy.
Rozdział 3. Współpraca międzynarodowa właściwych organów w zakresie świadczenia usług
Art. 11. 1. Minister właściwy do spraw gospodarki, zwany dalej „ministrem”, monitoruje i koordynuje
współpracę między właściwymi organami w zakresie uregulowanym w niniejszym rozdziale.
2. Współpraca, o której mowa w ust. 1, odbywa się w szczególności przy wykorzystaniu systemów
teleinformatycznych udostępnionych przez Komisję Europejską.
Art. 12. 1. Właściwe organy są obowiązane do współpracy z właściwymi organami państw członkowskich
oraz z Komisją Europejską. Współpraca polega w szczególności na:
1) wymianie informacji dotyczących usługodawców i świadczonych przez nich usług;
2) przeprowadzaniu kontroli działalności usługodawców.
2. Właściwym organom z państw członkowskich zapewnia się dostęp do rejestrów zawierających
informacje, o których mowa w ust. 1 pkt 1, na takich samych zasadach, jak właściwym organom
krajowym.
Art. 13. 1. Właściwy organ, na wniosek właściwego organu z innego państwa członkowskiego, udziela
informacji oraz przeprowadza kontrolę usługodawcy na zasadach określonych przepisami rozdziału 5
ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej oraz przepisami ustaw odrębnych.
2. Właściwy organ niezwłocznie informuje wnioskującego oraz ministra o przeszkodach w realizacji
wniosku.
3. Właściwy organ informuje wnioskującego o wynikach przeprowadzonej kontroli oraz o działaniach
podjętych wobec usługodawcy.
Art. 14. 1. Właściwy organ, na wniosek właściwego organu z innego państwa członkowskiego, przekazuje
informacje dotyczące postępowań - w zakresie, w jakim odnoszą się one bezpośrednio do kompetencji
usługodawcy lub jego wiarygodności zawodowej oraz decyzji dotyczących niewypłacalności lub
upadłości usługodawcy związanych z nadużyciami finansowymi - dyscyplinarnych, karnych,
administracyjnych.
2. W przypadku konieczności przekazania informacji, o których mowa w ust. 1, przed uprawomocnieniem
się wyroku lub decyzji właściwy organ informuje wnioskującego o przysługujących usługodawcy
środkach odwoławczych.
3. Właściwy organ niezwłocznie powiadamia usługodawcę o przekazaniu informacji, o których mowa w
ust. 1.
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
53
Art. 15. 1. Jeżeli działalność usługodawcy stanowi poważne zagrożenie bezpieczeństwa życia, zdrowia,
mienia lub środowiska naturalnego, właściwy organ występuje z wnioskiem do właściwego organu
państwa, w którym usługodawca ma siedzibę albo - w przypadku osoby fizycznej - miejsce zamieszkania,
o podjęcie działań mających na celu usunięcie zagrożenia. Organ wnioskujący niezwłocznie informuje
ministra o wystąpieniu z wnioskiem.
2. Jeżeli właściwy organ państwa członkowskiego, który został poinformowany zgodnie z ust. 1, nie podjął
działań zmierzających do usunięcia stwierdzonego zagrożenia albo podjął działania niewystarczające,
organ wnioskujący zawiadamia ministra, adresata wniosku oraz Komisję Europejską o zamiarze podjęcia
działań wobec usługodawcy. Zawiadomienie to zawiera uzasadnienie prawne i faktyczne zamierzonych
działań.
3. W przypadku, o którym mowa w ust. 2, właściwy organ może podjąć, nie wcześniej niż po upływie
piętnastu dni roboczych od dnia zawiadomienia, działania niezbędne do usunięcia zagrożenia, jeżeli
przepisy prawa polskiego:
1) przewidują wyższy poziom ochrony usługobiorcy niż przepisy prawa państwa, w którym usługodawca
ma siedzibę albo miejsce zamieszkania;
2) zgodnie z którymi zamierza się podjąć działania niezbędne do usunięcia zagrożenia, nie zostały
poddane harmonizacji wspólnotowej w dziedzinie bezpieczeństwa usług.
4. Jeżeli usunięcie zagrożenia, o którym mowa w ust. 1, wymaga podjęcia działań przed upływem terminu,
o którym mowa w ust. 3, właściwy organ może podjąć niezwłocznie działania, nie stosując procedury
określonej w ust. 1-3.
5. W przypadku, o którym mowa w ust. 4, właściwy organ zawiadamia niezwłocznie właściwy organ
państwa, w którym usługodawca ma siedzibę albo - w przypadku osoby fizycznej - miejsce zamieszkania,
Komisję Europejską oraz ministra o podjętych działaniach. Zawiadomienie to zawiera uzasadnienie
podjęcia działań w trybie pilnym.
Art. 16. 1. W przypadku otrzymania wniosku o podjęcie działań mających na celu usunięcie zagrożenia
bezpieczeństwa życia, zdrowia, mienia lub środowiska naturalnego, wobec usługodawcy mającego
siedzibę albo - w przypadku osoby fizycznej - miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej
Polskiej, który czasowo świadczy usługi na terytorium państwa wnioskującego, właściwy organ
informuje o tym ministra i niezwłocznie podejmuje działania mające na celu usunięcie zagrożenia.
2. Właściwy organ niezwłocznie informuje organ wnioskujący o podjętych działaniach albo o przyczynach,
dla których nie podjął działań, o których mowa w ust. 1.
Art. 17. W przypadku uzyskania informacji o działalności usługodawcy, która może wyrządzić szkodę dla
zdrowia lub środowiska naturalnego lub stanowi zagrożenie bezpieczeństwa osób przebywających na
terytorium Rzeczypospolitej Polskiej albo innego państwa członkowskiego, właściwy organ niezwłocznie
przekazuje tę informację ministrowi, właściwemu organowi państwa członkowskiego, w którym
usługodawca ma siedzibę albo - w przypadku osoby fizycznej - miejsce zamieszkania. Komisji
Europejskiej, a także właściwym organom zainteresowanych państw członkowskich.
Art. 18. 1. Wnioski, zawiadomienia i informacje, o których mowa w przepisach niniejszego rozdziału, są
przekazywane niezwłocznie w formie elektronicznej.
2. Informacje przekazywane w ramach współpracy międzynarodowej nie mogą być wykorzystane w innym
celu niż określony we wniosku.
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
54
Art. 19. Minister właściwy do spraw gospodarki określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowy zakres
współpracy międzynarodowej w zakresie świadczenia usług, ze szczególnym uwzględnieniem zadań
organów wykonujących tę współpracę oraz określeniem systemów teleinformatycznych
wykorzystywanych do jej realizacji, mając na względzie zapewnienie właściwej realizacji swobody
świadczenia usług.
Rozdział 4. Przepisy karne
Art. 20. Kto, będąc usługodawcą, nie dopełnia obowiązku podania usługobiorcy informacji, o których
mowa w art. 7 i art. 10, albo podaje informacje nieprawdziwe, podlega karze grzywny.
Art. 21. Orzekanie w sprawach określonych w art. 20 następuje w trybie przepisów o postępowaniu w
sprawach o wykroczenia.
Rozdział 5. Zmiany w przepisach obowiązujących
Art. 22. - art. 48. Pominięto.
Rozdział 6. Przepisy przejściowe, dostosowujące i końcowe
Art. 49. Dotychczasowe przepisy wykonawcze wydane na podstawie art. 175 ust. 5, art. 181 ust. 4 i art.
186 ust. 4 ustawy wymienionej w art. 31, zachowują moc do dnia wejścia w życie przepisów
wykonawczych wydanych na podstawie art. 175 ust. 5, art. 181 ust. 4 i art. 186 ust. 4 ustawy
wymienionej w art. 31, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, nie dłużej jednak niż przez 6 miesięcy od
dnia wejścia w życie niniejszej ustawy.
Art. 50. Upoważnienia do badań skuteczności działania środka ochrony roślin, wydane na podstawie
przepisów ustawy wymienionej w art. 43 do dnia wejścia w życie niniejszej ustawy, stają się
upoważnieniami wydanymi na czas nieokreślony.
Art. 51. Jednostki organizacyjne, które przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy zostały
upoważnione przez ministra właściwego do spraw rolnictwa, na podstawie przepisów wykonawczych
wydanych na podstawie art. 43 ust. 5 ustawy wymienionej w art. 43, do opracowywania ocen i raportów
dotyczących środków ochrony roślin wpisuje się z urzędu do rejestru, o którym mowa w art. 43a ust. 6
ustawy wymienionej w art. 43 w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą.
Art. 52. Dotychczasowe przepisy wykonawcze, wydane na podstawie art. 5 ust. 7 i art. 75 ust. 6 ustawy
wymienionej w art. 43, zachowują moc do dnia wejścia w życie przepisów wykonawczych wydanych na
podstawie art. 5 ust. 7 oraz art. 75 ust. 8 ustawy wymienionej w art. 43 w brzmieniu nadanym niniejszą
ustawą, nie dłużej jednak niż przez 18 miesięcy od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy.
Art. 53. 1. Jednostki będące przedsiębiorcami w rozumieniu ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie
działalności gospodarczej, które przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy zostały upoważnione do
przeprowadzenia szkoleń w zakresie integrowanej produkcji na podstawie przepisów wykonawczych
wydanych na podstawie art. 5 ust. 7 pkt 1 ustawy wymienionej w art. 43 lub zostały upoważnione na
podstawie art. 75 ust. 1 tej ustawy przez wojewódzkiego inspektora ochrony roślin i nasiennictwa do
prowadzenia szkoleń, o których mowa w art. 64 ust. 4 pkt 1 lit. a, art. 66 ust. 1 i art. 74 tej ustawy w
dotychczasowym brzmieniu, wpisuje się z urzędu do rejestru, o którym mowa w art. 75 ust. 1 ustawy
wymienionej w art. 43, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą.
2. Wpisów, o których mowa w ust. 1, dokonuje się nie później niż w terminie 6 miesięcy od dnia wejścia
w życie niniejszej ustawy.
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
55
3. Wojewódzki inspektor, o którym mowa w art. 75 ust. 2 ustawy wymienionej w art. 43 w brzmieniu
nadanym niniejszą ustawą, potwierdza dokonanie wpisu, o którym mowa w ust. 1, przez wydanie
zaświadczenia o dokonaniu wpisu do rejestru, nie później niż w terminie 7 dni od dnia dokonania tego
wpisu.
4. Do dnia doręczenia przedsiębiorcy zaświadczenia, o którym mowa w ust. 3, przedsiębiorca może
prowadzić szkolenia w zakresie integrowanej produkcji na podstawie przepisów dotychczasowych.
Art. 54. 1. Jednostki niebędące przedsiębiorcami w rozumieniu ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie
działalności gospodarczej, które przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy zostały upoważnione do
przeprowadzenia szkoleń w zakresie integrowanej produkcji na podstawie przepisów wykonawczych
wydanych na podstawie art. 5 ust. 7 pkt 1 ustawy wymienionej w art. 43 lub zostały upoważnione na
podstawie art. 75 ust. 1 tej ustawy przez wojewódzkiego inspektora ochrony roślin i nasiennictwa do
prowadzenia szkoleń, o których mowa w art. 64 ust. 4 pkt 1 lit. a, art. 66 ust. 1 i art. 74 tej ustawy w
dotychczasowym brzmieniu, wpisuje się z urzędu do rejestru, o którym mowa w art. 75a ust. 1 ustawy
wymienionej w art. 43, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą.
2. Wpisów, o których mowa w ust. 1, dokonuje się nie później niż w terminie 6 miesięcy od dnia wejścia
w życie niniejszej ustawy.
3. Wojewódzki inspektor, o którym mowa w art. 75a ust. 1 ustawy wymienionej w art. 43 w brzmieniu
nadanym niniejszą ustawą, potwierdza dokonanie wpisu, o którym mowa w ust. 1, przez wydanie
zaświadczenia o dokonaniu wpisu do rejestru, nie później niż w terminie 7 dni od dnia dokonania tego
wpisu.
4. Do dnia doręczenia jednostce zaświadczenia, o którym mowa w ust. 3, jednostka może prowadzić
szkolenia w zakresie integrowanej produkcji na podstawie przepisów dotychczasowych.
Art. 55. Spółki prowadzące w dniu wejścia w życie ustawy kancelarie patentowe są obowiązane do
dostosowania postanowień swoich umów, składu osobowego oraz składu osobowego organów do
wymogów określonych w art. 5 ustawy wymienionej w art. 35, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, w
terminie 5 lat od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy.
Art. 56. 1. Koncesje, zezwolenia, licencje i zgody wydane przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy
zachowują ważność do upływu terminu, na który zostały wydane.
2. Do postępowań o:
1) udzielenie koncesji, zezwolenia, licencji i zgody,
2) dokonanie wpisu do rejestru działalności regulowanej
- wszczętych i niezakończonych do dnia wejścia w życie niniejszej ustawy stosuje się przepisy
dotychczasowe.
Art. 57. Ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
56
Dz. Urz U. E. L. z 2005 r. 255.22
zmiany:
2005-10-20
2006-01-06
2007-01-01
2007-07-19
2007-12-26
2008-08-21
2008-12-11
2009-04-27
2011-03-24
2012-08-01
sprost.
sprost.
zm.
zm.
zm.
zm.
zm.
zm.
zm.
zm.
zm.
zm.
Dz.U.UE.L.2007.271.18
Dz.U.UE.L.2008.93.28
Dz.U.UE.C.2006.3.12
Dz.U.UE.L.2006.363.141
Dz.U.UE.C.2007.165.13
Dz.U.UE.C.2007.165.18
Dz.U.UE.L.2007.320.3
Dz.U.UE.L.2008.205.10
Dz.U.UE.L.2008.311.1
Dz.U.UE.L.2009.93.11
Dz.U.UE.L.2011.59.4 art. 1
Dz.U.UE.L.2012.180.9
ogólne
ogólne
ogólne
art. 1
ogólne
ogólne
art. 1
art. 1
art. 1
art. 1
art. 1
DYREKTYWA 2005/36/WE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY z dnia 7 września 2005 r.
w sprawie uznawania kwalifikacji zawodowych (Tekst mający znaczenie dla EOG)
PARLAMENT EUROPEJSKI I RADA UNII EUROPEJSKIEJ,
uwzględniając Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską, w szczególności jego art. 40, art. 47
ust. 1, art. 47 ust. 2 zdanie pierwsze i trzecie oraz art. 55,
uwzględniając wniosek Komisji,
uwzględniając opinię Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego,
stanowiąc zgodnie z procedurą określoną w art. 251 Traktatu,
a także mając na uwadze, co następuje:
(1) Zgodnie z art. 3 ust. 1 lit. c) Traktatu jednym z celów Wspólnoty jest zniesienie przeszkód w
swobodnym przepływie osób i usług między Państwami Członkowskimi. Dla obywateli Państw
Członkowskich oznacza to w szczególności możliwość wykonywania zawodu jako osoba pracująca na
własny rachunek lub jako pracownik najemny, w Państwie Członkowskim innym niż to, w którym zdobyli
kwalifikacje zawodowe. Ponadto art. 47 ust. 1 Traktatu przewiduje uchwalenie dyrektyw zmierzających do
wzajemnego uznawania dyplomów, świadectw i innych dokumentów potwierdzających posiadanie
kwalifikacji.
(2) Po posiedzeniu Rady Europejskiej w Lizbonie w dniach 23. i 24. marca 2000 r. Komisja przyjęła
komunikat w sprawie „Strategii rynku wewnętrznego w dziedzinie usług”, zakładającej w szczególności
stworzenie takich warunków, by swobodne świadczenie usług na terytorium Wspólnoty było równie proste
jak w przypadku usług świadczonych na terytorium pojedynczego Państwa Członkowskiego. Nawiązując
do komunikatu Komisji zatytułowanego „Nowe europejskie rynki pracy, otwarte i dostępne dla
wszystkich”, Rada Europejska na posiedzeniu w Sztokholmie w dniach 23. i 24. marca 2001 r. powierzyła
Komisji zadanie przedstawienia wiosennej Radzie Europejskiej w 2002 r. szczegółowych propozycji
dotyczących bardziej jednolitego, przejrzystego i elastycznego systemu uznawania kwalifikacji.
(3) Gwarancje przyznane w niniejszej dyrektywie osobom, które uzyskały kwalifikacje zawodowe w
jednym z Państw Członkowskich, w zakresie dostępu do tego samego zawodu i jego wykonywania w
innym Państwie Członkowskim na takich samych prawach jak obywatele tego drugiego Państwa
Członkowskiego, nie zwalniają migrujących specjalistów z obowiązku wypełniania wszelkich
niedyskryminujących warunków wykonywania zawodu, które mogą zostać ustanowione przez to drugie
Państwo, o ile znajdują one obiektywne uzasadnienie i są proporcjonalne.
(4) W celu ułatwienia swobodnego świadczenia usług należy ustanowić szczegółowe przepisy
zmierzające do poszerzenia możliwości prowadzenia działalności zawodowej pod tytułem zawodowym w
oryginalnym brzmieniu. W przypadku usług społeczeństwa informacyjnego świadczonych na odległość
powinny obowiązywać także przepisy dyrektywy 2000/31/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 8
czerwca 2000 r. w sprawie niektórych aspektów prawnych usług społeczeństwa informacyjnego, w
szczególności handlu elektronicznego, w ramach rynku wewnętrznego.
(5) Ze względu na obowiązywanie odrębnych systemów, z jednej strony dla transgranicznego
świadczenia usług o charakterze tymczasowym i okazjonalnym, a z drugiej strony dla podejmowania
działalności gospodarczej, powinny zostać określone kryteria rozróżnienia tych dwóch form w przypadku
gdy usługodawca przenosi się na terytorium przyjmującego Państwa Członkowskiego.
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
57
(6) Wprowadzanie ułatwień w świadczeniu usług musi odbywać się przy pełnym poszanowaniu
wymogów w zakresie zdrowia i bezpieczeństwa publicznego oraz ochrony konsumentów. Dlatego należy
ustanowić szczególne przepisy dotyczące przedstawicieli zawodów regulowanych, związanych ze
zdrowiem lub bezpieczeństwem publicznym, którzy świadczą usługi transgra-niczne tymczasowo lub
okazjonalnie.
(7) Przyjmujące Państwo Członkowskie może, w niezbędnych przypadkach i zgodnie z prawem
wspólnotowym, ustanowić wymogi dokonywania odpowiednich zgłoszeń. Wymogi te nie mogą skutkować
nałożeniem na usługodawców nieproporcjonalnych ciężarów i uniemożliwiać im korzystania ze swobody
świadczenia usług albo zmniejszać wynikające z niej korzyści. Należy dokonywać okresowej oceny
potrzeby dalszego utrzymywania takich wymogów w świetle postępu dokonywanego w tworzeniu
wspólnotowych ram współpracy administracyjnej Państw Członkowskich.
(8) Usługodawca powinien podlegać obowiązującym w przyjmującym Państwie Członkowskim
przepisom dyscyplinarnym, bezpośrednio związanym z kwalifikacjami zawodowymi, takim jak przepisy
regulujące kwestie definicji zawodu, zakresu czynności należących do danego zawodu lub zastrzeżonych
dla jego przedstawicieli, używania tytułów zawodowych oraz poważnych uchybień zawodowych, co
bezpośrednio wiąże się z ochroną i bezpieczeństwem konsumentów.
(9) Przy zachowaniu, dla celów swobody przedsiębiorczości, zasad i gwarancji stanowiących
podstawę obecnie obowiązujących, zróżnicowanych systemów uznawania kwalifikacji, należy poprawić
odpowiednie przepisy, opierając się na dotychczasowym doświadczeniu. Dodatkowo ze względu na to, że
odpowiednie dyrektywy były kilkakrotnie zmieniane, należy zreorganizować i zracjonalizować ich
przepisy poprzez ujednolicenie obowiązujących zasad. W tym celu niezbędne jest zastąpienie dyrektyw
Rady 89/48/EWGi 92/51/EWG, jak również dyrektywy 1999/42/WE Parlajmentu Europejskiego i Rady,
dotyczących ogólnego systemu uznawania kwalifikacji zawodowych, oraz dyrektyw Rady 77/452/EWG,
77/453/EWG, 78/686/EWG, 78/687/EWG, 78/1026/EWG, 78/1027/EWG, 80/154/EWG, 80/155/EWG,
85/384/EWG, 85/432/EWG, 85/433/EWGi 93/16/EWG, dotyczących zawodów: pielęgniarki
odpowiedzialnej za opiekę ogólną, lekarza dentysty, lekarza weterynarii, położnej, architekta, farmaceuty i
lekarza, poprzez połączenie ich w jednym tekście.
(10) Niniejsza dyrektywa nie stanowi przeszkody dla uznawania przez Państwa Członkowskie,
zgodnie z własnymi przepisami, kwalifikacji zawodowych zdobytych poza terytorium Unii Europejskiej
przez obywateli państw trzecich. Uznawanie kwalifikacji powinno być w każdym przypadku uzależnione
od spełnienia minimalnych wymogów w zakresie wykształcenia, przewidzianych dla danego zawodu.
(11) W przypadku zawodów objętych ogólnym systemem uznawania kwalifikacji, zwanym dalej „
systemem ogólnym” , Państwa Członkowskie powinny zachować prawo do określania minimalnego
poziomu kwalifikacji wymaganego dla zagwarantowania właściwej jakości usług świadczonych na ich
terytorium. Jednakże, zgodnie z art. 10, 39 i 43 Traktatu, nie powinny one wymagać od obywatela jednego
z Państw Członkowskich uzyskania kwalifikacji, określonych wyłącznie na podstawie odniesienia do
dyplomów uzyskiwanych w ramach ich własnego systemu szkolnictwa w przypadku gdy obywatel ten
uzyskał całość lub część tych kwalifikacji w innym Państwie Członkowskim. W konsekwencji należy
ustanowić zasadę, zgodnie z którą każde przyjmujące Państwo Członkowskie, w którym dany zawód jest
zawodem regulowanym, powinno uwzględnić kwalifikacje zdobyte w innym Państwie Członkowskim oraz
ustalić, czy kwalifikacje te odpowiadają kwalifikacjom, których ono wymaga. Ogólny system uznawania
kwalifikacji nie narusza prawa Państw Członkowskich do ustanowienia dla osób wykonujących dany
zawód w tym Państwie Członkowskim szczególnych wymogów wynikających z przepisów dotyczących
wykonywania danego zawodu uzasadnionych interesem publicznym. Przepisy tego rodzaju dotyczą,
między innymi, zasad organizacji zawodu, standardów zawodowych, w tym dotyczących zasad etycznych,
nadzoru oraz odpowiedzialności. Dyrektywa nie ma na celu ingerencji w uprawnienie Państw
Członkowskich do przeciwdziałania nieuczciwemu uchylaniu się przez niektórych z ich obywateli od
przestrzegania przepisów krajowych dotyczących wykonywania zawodu.
(12) Niniejsza dyrektywa dotyczy uznawania przez Państwa Członkowskie kwalifikacji zawodowych
uzyskanych w innym Państwie Członkowskim. Nie dotyczy jednak uznawania przez Państwa
Członkowskie decyzji w sprawie uznania kwalifikacji podjętych przez inne Państwa Członkowskie na
podstawie niniejszej dyrektywy. Osoby, których kwalifikacje zawodowe zostały uznane na podstawie
niniejszej dyrektywy, nie mogą tym samym powołać się na to uznanie w celu nabycia w Państwie
Członkowskim swego pochodzenia praw, które nie wynikają z kwalifikacji zawodowych uzyskanych w
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
58
tym Państwie Członkowskim, chyba że wykażą uzyskanie dodatkowych kwalifikacji zawodowych w
przyjmującym Państwie Członkowskim.
(13) W celu zdefiniowania mechanizmu uznawania w ramach systemu ogólnego, konieczne jest
zgrupowanie różnych krajowych programów edukacyjnych i szkoleniowych na różnych poziomach.
Poziomy te są określone jedynie w związku z funkcjonowaniem systemu ogólnego i nie mają wpływu na
krajowe struktury edukacji i kształcenia, ani na uprawnienia Państw Członkowskich w tej dziedzinie.
(14) Mechanizm uznawania ustanowiony w dyrektywach 89/48/EWG oraz 92/51/EWG pozostaje
niezmieniony. W związku z tym posiadacz dyplomu zaświadczającego o ukończeniu kształcenia na
poziomie pomaturalnym, które trwało co najmniej jeden rok, powinien mieć dostęp do zawodu
regulowanego w Państwie Członkowskim, w którym dostęp jest uwarunkowany posiadaniem dyplomu
ukończenia studiów uniwersyteckich lub innych studiów wyższych trwających cztery lata, bez względu na
poziom, do którego zaliczany jest dyplom wymagany w przyjmującym Państwie Członkowskim. W
przeciwnym przypadku, gdy dostęp do zawodu regulowanego jest uwarunkowany ukończeniem studiów
uniwersyteckich lub innych studiów wyższych trwających dłużej niż cztery lata, dostęp taki powinien
zostać przyznany jedynie osobom posiadającym dyplom ukończenia studiów uniwersyteckich lub innych
studiów wyższych trwających co najmniej trzy lata.
(15) W przypadku braku harmonizacji minimalnych wymogów w zakresie wykształcenia,
wymaganego do dostępu do zawodów objętych systemem ogólnym, przyjmujące Państwo Członkowskie
powinno mieć możliwość wprowadzenia środka wyrównawczego. Środek ten powinien być
proporcjonalny i uwzględniać, w szczególności, doświadczenie zawodowe wnioskodawcy. Doświadczenie
pokazuje, że pozostawienie migrantowi możliwości wyboru, zdania testu umiejętności bądź odbycia stażu
adaptacyjnego stanowi wystarczającą gwarancję stwierdzenia poziomu jego kwalifikacji, dlatego
odstąpienie od tego wyboru musi być w każdym przypadku uzasadnione istotnym wymogiem interesu
publicznego.
(16) W celu wspierania swobodnego przepływu specjalistów, przy równoczesnym zapewnieniu
właściwego poziomu kwalifikacji, poszczególne stowarzyszenia i organizacje zawodowe lub Państwa
Członkowskie powinny mieć możliwość zaproponowania stworzenia wspólnych platform na szczeblu
europejskim. Niniejsza dyrektywa powinna, pod określonymi warunkami i zgodnie z uprawnieniami
Państw Członkowskich w dziedzinie określania kwalifikacji niezbędnych dla wykonywania zawodu na ich
terytorium, jak również istoty i organizacji ich systemów kształcenia zawodowego oraz zgodnie z prawem
wspólnotowym, w szczególności wspólnotowym prawem konkurencji, uwzględniać takie inicjatywy,
równocześnie wspierając w tym kontekście nadanie bardziej automatycznego charakteru uznawaniu
kwalifikacji w ramach systemu ogólnego. Stowarzyszenia zawodowe zdolne do przedstawienia propozycji
wspólnych platform powinny być reprezentatywne na szczeblu krajowym i europejskim. Wspólną
platformę stanowi zespół kryteriów umożliwiających złagodzenie w jak najszerszym zakresie skutków
znaczących różnic w dziedzinie wymogów dotyczących wykształcenia, jakie stwierdzono, w co najmniej
dwóch trzecich Państw Członkowskich, w tym we wszystkich Państwach Członkowskich, w których dany
zawód jest regulowany. Kryteria te mogłyby przykładowo obejmować wymogi, takie jak: dodatkowe
szkolenie, staż adaptacyjny odbywany w formie nadzorowanej praktyki, test umiejętności, wymóg
posiadania minimalnego poziomu doświadczenia zawodowego albo też połączenie tych wymogów.
(17) W celu uwzględnienia wszystkich sytuacji, które w dalszym ciągu nie podlegają przepisom
dotyczącym uznawania kwalifikacji zawodowych, system ogólny powinien zostać rozszerzony na te
przypadki, które nie zostały objęte systemem szczególnym wskutek tego, że dany zawód nie został objęty
żadnym systemem bądź też w przypadku, gdy dany zawód wprawdzie został objęty takim szczególnym
systemem, jednakże wnioskodawca z pewnych szczególnych i wyjątkowych przyczyn nie spełnia
warunków koniecznych do skorzystania z tego systemu.
(18) Istnieje potrzeba uproszczenia warunków podejmowania szeregu rodzajów działalności
przemysłowej, handlowej i rzemieślniczej w Państwach Członkowskich, w których zawody te są
regulowane, przez osoby, które wykonywały daną działalność przez stosowny i wystarczająco długi okres
w innym Państwie Członkowskim, z równoczesnym utrzymaniem co do tych rodzajów działalności
systemu automatycznego uznawania kwalifikacji na podstawie doświadczenia zawodowego.
(19) Swoboda przemieszczania się i wzajemne uznawanie dokumentów potwierdzających posiadanie
kwalifikacji lekarzy, pielęgniarek odpowiedzialnych za opiekę ogólną (przy czym termin ten obejmuje
również pielęgniarzy), lekarzy dentystów, lekarzy weterynarii, położnych, farmaceutów i architektów,
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
59
muszą opierać się na ogólnej zasadzie automatycznego uznawania kwalifikacji na podstawie
skoordynowanych, minimalnych wymogów w zakresie wykształcenia. Dodatkowo warunkiem
wykonywania w Państwach Członkowskich zawodu lekarza, pielęgniarki odpowiedzialnej za opiekę
ogólną, lekarza weterynarii, położnej (przy czym termin ten obejmuje również położnego) i farmaceuty
powinno być posiadanie przez osobę zainteresowaną kwalifikacji gwarantujących, że posiada ona
wykształcenie spełniające ustanowione minimalne wymogi. Powyższy system należy uzupełnić o szereg
przepisów dotyczących ochrony praw nabytych, z których wykwalifikowani specjaliści będą mogli
korzystać pod pewnymi warunkami.
(20) W celu uwzględnienia charakteru kształcenia lekarzy i lekarzy dentystów oraz związanego z tym
dorobku wspólnotowego w dziedzinie wzajemnego uznawania kwalifikacji, uzasadnione jest utrzymanie
zasady automatycznego uznawania specjalności medycznych i lekarsko-dentystycznych, wspólnych
przynajmniej dla dwóch Państw Członkowskich wobec specjalności, które są uznane w momencie
przyjęcia niniejszej dyrektywy. W celu uproszczenia systemu rozszerzenie automatycznego uznawania
kwalifikacji o nowe specjalności medyczne po wejściu w życie niniejszej dyrektywy powinno być jednak
ograniczone do takich specjalności, które występują w przynajmniej dwóch piątych Państw Członkowskich.
Ponadto niniejsza dyrektywa nie narusza prawa Państw Członkowskich do uzgodnienia między sobą
automatycznego uznawania kwalifikacji zgodnie z ich własnymi zasadami w określonych specjalnościach
medycznych i stomatologicznych występujących w tych Państwach, lecz niepodlegających
automatycznemu uznawaniu w rozumieniu niniejszej dyrektywy.
(21) Automatyczne uznawanie formalnych kwalifikacji lekarza posiadającego podstawowy poziom
wykształcenia medycznego nie narusza uprawnienia Państw Członkowskich do decydowania, czy
kwalifikacje te będą powiązane z czynnościami zawodowymi.
(22) Wszystkie Państwa Członkowskie powinny formalnie rozróżniać zawód lekarza dentysty od
zawodu lekarza, niezależnie od posiadanej przez niego specjalizacji z odontostomatologii. Państwa
Członkowskie powinny zagwarantować, że kształcenie lekarzy dentystów zapewni im uzyskanie
umiejętności niezbędnych dla zapobiegania, diagnozowania i leczenia nieprawidłowości i chorób zębów,
jamy ustnej, szczęki, żuchwy oraz okolic przyległych. Działalność zawodowa lekarza dentysty powinna
być wykonywana przez osoby posiadające kwalifikacje lekarza dentysty określone w niniejszej dyrektywie.
(23) Nie wydaje się pożądane określanie jednolitych norm kształcenia położnych dla wszystkich
Państw Członkowskich. Powinno się raczej zapewnić im możliwie największą swobodę w organizowaniu
swojego kształcenia.
(24) W celu uproszczenia niniejszej dyrektywy należy odnieść się do pojęcia „ farmaceuta” , aby
wyznaczyć zakres stosowania przepisów dotyczących automatycznego uznawania kwalifikacji bez
uszczerbku dla odrębności występujących w przepisach krajowych regulujących tą działalność.
(25) Osoby posiadające kwalifikacje farmaceuty są specjalistami w dziedzinie leków i z zasady
powinny być uprawnione do wykonywania zawodu farmaceuty w jego podstawowym zakresie we
wszystkich Państwach Członkowskich. Określenie tego minimalnego zakresu w niniejszej dyrektywie nie
powoduje ani ograniczenia zakresu uprawnień farmaceutów w Państwach Członkowskich, w szczególności
dotyczących analiz biomedycznych, ani też stworzenia monopolu dla tych specjalistów, jako że pozostaje
to wyłącznie w kompetencji Państw Członkowskich. Przepisy niniejszej dyrektywy nie naruszają prawa
Państw Członkowskich do wprowadzenia dodatkowych wymogów w zakresie kształcenia, warunkujących
możliwość wykonywania czynności nieujętych w skoordynowanym podstawowym zakresie czynności.
Oznacza to, że Państwo Członkowskie powinno mieć możliwość wprowadzania tych wymogów wobec
obywateli posiadających kwalifikacje objęte automatycznym uznawaniem w rozumieniu niniejszej
dyrektywy.
(26) Niniejsza dyrektywa nie zapewnia koordynacji wszystkich wymogów w zakresie podejmowania i
wykonywania działalności w dziedzinie farmacji. W szczególności kwestie rozmieszczenia geograficznego
aptek i monopolu na wydawanie produktów leczniczych powinny pozostać w kompetencji Państw
Członkowskich. Dyrektywa nie wprowadza żadnych zmian w przepisach ustawowych, wykonawczych i
administracyjnych Państw Członkowskich wprowadzających zakaz wykonywania przez spółki niektórych
czynności w dziedzinie farmacji lub uzależniających wykonywanie tych czynności od spełnienia
określonych warunków.
(27) Projekt architektoniczny, jakość obiektów budowlanych, ich harmonijne wkomponowanie w
otoczenie, poszanowanie charakteru krajobrazu naturalnego i miejskiego oraz zbiorowego i prywatnego
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
60
dziedzictwa należą do kwestii o znaczeniu publicznym. Dlatego też wzajemne uznawanie kwalifikacji
powinno być oparte na kryteriach jakościowych i ilościowych gwarantujących, że osoby posiadające
uznane kwalifikacje potrafią zrozumieć i wyrazić potrzeby jednostek, grup społecznych i władz w zakresie
planowania przestrzennego, projektowania, organizacji i konstrukcji budynków, konserwacji i
wykorzystywania dziedzictwa architektonicznego oraz ochrony naturalnej równowagi.
(28) Krajowe regulacje w dziedzinie architektury oraz podejmowania i wykonywania działalności
zawodowej przez architektów mają bardzo zróżnicowany zakres. W większości Państw Członkowskich
działalność w dziedzinie architektury prowadzona jest de iure bądź de facto przez osoby posiadające
wyłącznie tytuł architekta lub dodatkowo także inny tytuł, przy czym osoby te nie mają wyłączności na
prowadzenie takiej działalności, chyba że wynika to przepisów ustawowych. Działalność ta, bądź tylko
niektóre jej rodzaje, może być wykonywana także przez przedstawicieli innych zawodów, w szczególności
przez inżynierów, którzy uzyskali specjalistyczne wykształcenie w dziedzinie budownictwa lub sztuki
budowania. W celu uproszczenia niniejszej dyrektywy należy odnieść się do pojęcia „architekt” , aby
wyznaczyć zakres stosowania przepisów dotyczących automatycznego uznawania kwalifikacji w
dziedzinie architektury, bez uszczerbku dla odrębności występujących w przepisach krajowych
regulujących tą działalność.
(29) W przypadku przedstawienia przez organizację zawodową lub stowarzyszenie, które działają w
zakresie zawodu regulowanego na szczeblu europejskim i krajowym, uzasadnionego wniosku dotyczącego
szczególnych postanowień dotyczących uznawania kwalifikacji w oparciu o zharmonizowane minimalne
wymogi w zakresie wykształcenia, Komisja ocenia zasadność przyjęcia projektu zmiany niniejszej
dyrektywy.
(30) Aby system uznawania kwalifikacji zawodowych był skuteczny, powinny zostać ustalone
jednolite procedury i zasady postępowania w zakresie jego wprowadzenia w życie, jak również określone
warunki wykonywania zawodu.
(31) Ponieważ współpraca między Państwami Członkowskimi oraz pomiędzy Państwami
Członkowskimi a Komisją powinna ułatwić wdrożenie niniejszej dyrektywy oraz realizację wynikających
z niej zobowiązań, należy zapewnić warunki służące tej współpracy.
(32) Wprowadzenie przez stowarzyszenia lub organizacje zawodowe legitymacji zawodowych na
szczeblu europejskim mogłoby ułatwić mobilność przedstawicieli danych zawodów, w szczególności
poprzez przyspieszenie wymiany informacji pomiędzy przyjmującym Państwem Członkowskim a
Państwem Członkowskim pochodzenia. Legitymacja zawodowa powinna umożliwiać monitorowanie
kariery osób wykonujących dany zawód, które prowadzą działalność w różnych Państwach Członkowskich.
Legitymacje te, przy pełnym poszanowaniu przepisów dotyczących ochrony danych, mogłyby zawierać
informacje na temat kwalifikacji zawodowych danej osoby (dotyczące uniwersytetu lub instytucji, w
których uzyskała ona wykształcenie, posiadanych kwalifikacji, doświadczenia zawodowego), jej miejsca
prowadzenia działalności, sankcji nałożonych na tą osobę w związku z wykonywaniem zawodu oraz
informacje dotyczące właściwego organu.
(33) Ustanowienie sieci ośrodków informacji mających za zadanie dostarczenie obywatelom Państw
Członkowskich informacji i wsparcia zapewni przejrzystość systemowi uznawania kwalifikacji. W
ośrodkach informacji każdy zainteresowany obywatel oraz Komisja uzyskają wszelkie informacje i adresy
istotne w procedurze uznawania. Wyznaczenie przez każde Państwo Członkowskie pojedynczego ośrodka
informacji w ramach tej sieci nie wpływa na ich organizację i uprawnienia na szczeblu krajowym. W
szczególności nie stanowi to przeszkody dla wyznaczenia szeregu innych biur na szczeblu krajowym, przy
czym ośrodek informacji wyznaczony w ramach wyżej wymienionej sieci będzie odpowiedzialny za
koordynację działań z tymi biurami oraz kierowanie obywateli, w razie potrzeby, do właściwego biura.
(34) Zarządzanie różnorodnymi systemami uznawania kwalifikacji ustanowionymi w dyrektywach
sektorowych oraz systemem ogólnym okazało się zadaniem uciążliwym i skomplikowanym. Dlatego
potrzebne jest uproszczenie zarządzania i dostosowania niniejszej dyrektywy do postępu naukowego i
technicznego, w szczególności w przypadku koordynacji minimalnych wymogów w zakresie
wykształcenia dla potrzeb automatycznego uznawania kwalifikacji. W tym celu powinien zostać powołany
wspólny komitet ds. uznawania kwalifikacji zawodowych oraz należy zapewnić odpowiedni udział
przedstawicieli organizacji zawodowych, również na poziomie wspólnotowym.
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
61
(35) Środki niezbędne dla wdrożenia niniejszej dyrektywy należy przyjąć zgodnie z procedurą
określoną w decyzji Rady 1999/468/WE z dnia 28 czerwca 1999 r. ustanawiającą warunki wykonywania
uprawnień wykonawczych przyznanych Komisji.
(36) Sporządzanie przez Państwa Członkowskie sprawozdania okresowego z wdrożenia niniejszej
dyrektywy, zawierającego dane statystyczne, umożliwi ocenę oddziaływania systemu uznawania
kwalifikacji zawodowych.
(37) Należy ustanowić odpowiednią procedurę przyjmowania środków tymczasowych, na wypadek
gdyby stosowanie przepisów niniejszej dyrektywy napotykało na istotne trudności w Państwie
Członkowskim.
(38) Przepisy niniejszej dyrektywy nie wpływają na kompetencje Państw Członkowskich w zakresie
organizacji ich krajowego systemu ubezpieczeń społecznych oraz określania działań, które należy w
ramach tego systemu realizować.
(39) Wobec szybkości przemian technologicznych i postępu naukowego uczenie się przez całe życie
ma szczególne znaczenie w odniesieniu do znaczącej liczby zawodów. W tym kontekście rolą Państw
Członkowskich jest przyjęcie szczegółowych przepisów dotyczących odpowiedniego dalszego kształcenia,
które umożliwi przedstawicielom tych zawodów stałe zaznajamianie się ze zmianami, które przynosi
postęp techniczny i naukowy.
(40) W związku z tym, że cele niniejszej dyrektywy, a mianowicie racjonalizacja, uproszczenie i
poprawa regulacji dotyczących uznawania kwalifikacji zawodowych, nie mogą być w wystarczającym
stopniu osiągnięte przez Państwa Członkowskie, a możliwe jest lepsze ich osiągnięcie na poziomie
Wspólnoty, Wspólnota może podjąć działania zgodnie z zasadą pomocniczości określoną w art. 5 Traktatu.
Zgodnie z zasadą proporcjonalności określoną w tym artykule niniejsza dyrektywa nie wykracza poza to,
co jest konieczne do osiągnięcia tych celów.
(41) Niniejsza dyrektywa nie narusza art. 39 ust. 4 oraz art. 45 Traktatu, w szczególności w
odniesieniu do notariuszy.
(42) Niniejsza dyrektywa w zakresie dotyczącym swobody przedsiębiorczości i świadczenia usług nie
narusza innych, szczególnych przepisów prawnych dotyczących uznawania kwalifikacji zawodowych,
takich jak przepisy obowiązujące w odniesieniu do transportu, pośredników ubezpieczeniowych oraz
biegłych rewidentów. Niniejsza dyrektywa nie wpływa na stosowanie dyrektywy Rady 77/249/EWG z dnia
22 marca 1977 r. mającej na celu ułatwienie skutecznego korzystania przez prawników ze swobody
świadczenia usługani dyrektywy 98/5/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 16 lutego 1998 r.
mającej na celu ułatwienie stałego wykonywania zawodu prawnika w Państwie Członkowskim innym niż
państwo uzyskania kwalifikacji zawodowych. Uznawanie kwalifikacji zawodowych prawników dla celów
podejmowania przez nich bezpośredniej działalności w przyjmującym Państwie Członkowskim na
podstawie tytułu zawodowego przyjmującego Państwa Członkowskiego powinno zostać objęte przepisami
niniejszej dyrektywy.
(43) W zakresie, w jakim są one regulowane, niniejsza dyrektywa dotyczy również wolnych zawodów,
do których, zgodnie z niniejszą dyrektywą, należą zawody wykonywane osobiście na podstawie
odpowiednich kwalifikacji zawodowych w sposób odpowiedzialny i zawodowo niezależny przez osoby
świadczące usługi intelektualne i koncepcyjne w interesie klienta i w interesie publicznym. Wykonywanie
zawodu może podlegać w Państwach Członkowskich, zgodnie z Traktatem, szczególnym ograniczeniom
ustawowym zgodnie z prawem krajowym oraz uregulowaniom zawodowym przyjmowanym w tych
ramach samodzielnie przez odpowiednie organizacje zawodowe, chroniącym i rozwijającym
profesjonalizm oraz jakość usług, a także poufność w relacjach z klientem.
(44) Niniejsza dyrektywa nie narusza przepisów niezbędnych dla zapewnienia wysokiego poziomu
ochrony zdrowia i konsumentów,
PRZYJMUJĄ NINIEJSZĄ DYREKTYWĘ:
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
62
TYTUŁ I. PRZEPISY OGÓLNE
Artykuł 1.
Cel
Niniejsza dyrektywa ustanawia zasady, na podstawie których każde Państwo Członkowskie, które
uzależnia dostęp do zawodu regulowanego lub jego wykonywanie na swoim terytorium od posiadania
szczególnych kwalifikacji zawodowych (zwane dalej „przyjmującym Państwem Członkowskim”) uznaje,
dla celów dostępu do tego zawodu i jego wykonywania, kwalifikacje zawodowe uzyskane w innym lub
innych Państwach Członkowskich (zwanych dalej „rodzimym Państwem Członkowskim”), które
umożliwiają posiadaczowi wymienionych kwalifikacji wykonywanie w tych Państwach tego samego
zawodu.
Artykuł 2.
Zakres
1. Niniejszą dyrektywę stosuje się wobec wszystkich obywateli Państw Członkowskich,
zamierzających wykonywać zawód regulowany w Państwie Członkowskim innym niż to, w którym
uzyskali kwalifikacje zawodowe, zarówno jako osoba pracująca na własny rachunek, w tym jako osoba
wykonująca wolny zawód, jak też jako pracownik najemny.
2. Każde Państwo Członkowskie może zezwolić obywatelom Państwa Członkowskiego posiadającym
dokument potwierdzający posiadanie kwalifikacji, który nie został uzyskany w jednym z Państw
Członkowskich, na wykonywanie na swoim terytorium zawodu regulowanego w rozumieniu art. 3 ust.1 lit.
a) zgodnie z przepisami obowiązującymi w tym Państwie. W przypadku zawodów określonych w
przepisach tytułu III, rozdział III, wstępne uznanie jest uzależnione od spełnienia minimalnych wymogów
w zakresie wykształcenia ustanowionych w tym rozdziale.
3. Jeżeli w odniesieniu do danego zawodu regulowanego obowiązują inne szczególne przepisy
bezpośrednio dotyczące uznawania kwalifikacji zawodowych, ustanowione w odrębnym instrumencie
prawa wspólnotowego, odpowiadających im przepisów niniejszej dyrektywy nie stosuje się.
Artykuł 3.
Definicje
1. Dla celów niniejszej dyrektywy stosuje się poniższe definicje:
a) „zawód regulowany” : działalność zawodowa lub zespół działalności zawodowych, których podjęcie,
wykonywanie, lub jeden ze sposobów wykonywania wymaga, bezpośrednio bądź pośrednio, na mocy
przepisów ustawowych, wykonawczych lub administracyjnych, posiadania specjalnych kwalifikacji
zawodowych; w szczególności używanie tytułu zawodowego zastrzeżonego na mocy przepisów
ustawowych, wykonawczych i administracyjnych dla osób posiadających odpowiednie kwalifikacje
zawodowe stanowi sposób wykonywania działalności zawodowej. W przypadkach, w których nie stosuje
się pierwszego zdania niniejszej definicji, działalność zawodowa, o której mowa w ust. 2, traktowana jest
jako zawód regulowany;
b) „kwalifikacje zawodowe” : kwalifikacje potwierdzone dokumentem potwierdzającym posiadanie
kwalifikacji, poświadczeniem kompetencji, o którym mowa w art. 11 lit. a) ppkt i) lub doświadczenia
zawodowego;
c) „dokument potwierdzający posiadanie kwalifikacji” : dyplomy, świadectwa lub inne dokumenty wydane
przez organ Państwa Członkowskiego wyznaczony zgodnie z przepisami ustawowymi, wykonawczymi
lub administracyjnymi tego Państwa, potwierdzające pomyślne ukończenie kształcenia zawodowego,
odbywanego w przeważającej części na terytorium Wspólnoty. W przypadkach, w których nie stosuje się
zdania pierwszego niniejszej definicji, dokument potwierdzający posiadanie kwalifikacji, o którym mowa
w ust. 3, traktowany jest jako dokument potwierdzający posiadanie kwalifikacji;
d) „właściwy organ” : każdy organ lub jednostka upoważniona przez Państwa Członkowskie do
wystawiania lub przyjmowania świadectw wykształcenia i innych dokumentów lub informacji,
przyjmowania wniosków i podejmowania decyzji, o których mowa w niniejszej dyrektywie;
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
63
e) „kształcenie regulowane” : każdy rodzaj kształcenia, które w szczególny sposób przystosowane jest na
potrzeby wykonywania określonego zawodu oraz obejmuje kurs lub kursy uzupełnione, w stosownych
przypadkach, kształceniem zawodowym albo praktyką w okresie próbnym lub praktyką zawodową.
Struktura i poziom kształcenia zawodowego oraz praktyk w okresie próbnym lub praktyk zawodowych
określane są w ustawach, przepisach wykonawczych lub administracyjnych danego Państwa
Członkowskiego albo są nadzorowane bądź zatwierdzane przez wyznaczony w tym celu organ;
f) „doświadczenie zawodowe” : faktyczne i zgodne z prawem wykonywanie danego zawodu w Państwie
Członkowskim;
g) „staż adaptacyjny” : wykonywanie zawodu regulowanego w przyjmującym Państwie Członkowskim
pod nadzorem wykwalifikowanego przedstawiciela tego zawodu, gdzie takiej praktyce odbywanej pod
nadzorem może towarzyszyć dalsze kształcenie. Powyższy okres nadzorowanej praktyki podlega ocenie.
Szczegółowe zasady regulujące kwestie stażu adaptacyjnego i jego oceny, jak również status migranta
objętego nadzorem, określa właściwy organ przyjmującego Państwa Członkowskiego.
Status prawny osoby odbywającej nadzorowaną praktykę w przyjmującym Państwie Członkowskim,
zwłaszcza w zakresie prawa pobytu, obowiązków, uprawnień i przywilejów socjalnych, świadczeń i
wynagrodzenia, określany jest przez właściwe organy tego Państwa Członkowskiego zgodnie z
obowiązującymi przepisami wspólnotowymi;
h) „test umiejętności” : test ograniczony do sprawdzenia poziomu wiedzy zawodowej wnioskodawcy,
przeprowadzony przez właściwe władze przyjmującego Państwa Członkowskiego w celu oceny zdolności
wnioskodawcy do wykonywania zawodu regulowanego w tym Państwie Członkowskim. Aby umożliwić
przeprowadzenie powyższego testu, właściwe organy sporządzają listę zagadnień, ustaloną w wyniku
porównania zakresu kształcenia wymaganego w danym Państwie Członkowskim z zakresem kształcenia
odbytego przez wnioskodawcę, których nie obejmuje posiadane przez wnioskodawcę dyplom lub inny
dokument potwierdzający posiadanie kwalifikacji.
Test umiejętności musi uwzględniać fakt, że wnioskodawca jest wykwalifikowanym specjalistą w
rodzimym Państwie Członkowskim lub Państwie Członkowskim, z którego przybywa. Test umiejętności
obejmuje zagadnienia wybrane z listy, których znajomość jest niezbędna do wykonywania danego
zawodu w przyjmującym Państwie Członkowskim. Test może sprawdzać również znajomość przepisów
dotyczących wykonywania danego zawodu obowiązujących w przyjmującym Państwie Członkowskim.
Szczegóły dotyczące przeprowadzania testu umiejętności oraz status prawny wnioskodawcy, który w
przyjmującym Państwie Członkowskim pragnie przygotowywać się do testu umiejętności, określane są
przez właściwe organy tego Państwa Członkowskiego.
i) „kierownik przedsiębiorstwa” : każda osoba, która w przedsiębiorstwie działającym w danym sektorze
zawodowym sprawowała funkcję:
(i) kierownika przedsiębiorstwa lub oddziału przedsiębiorstwa; lub
(ii) przedstawiciela właściciela lub zastępcy kierownika przedsiębiorstwa, przy czym stanowisko wiązało
się z takimi samymi obowiązkami, jakie spoczywały na zastępowanym właścicielu albo kierowniku; lub
(iii) na stanowisku kierowniczym z obowiązkami o charakterze handlowym lub technicznym, związanym z
odpowiedzialnością za jeden lub kilka działów przedsiębiorstwa.
2. Zawód wykonywany przez członków stowarzyszeń lub organizacji wyszczególnionych w załączniku I
traktowany jest jako zawód regulowany.
Celem realizowanym przez stowarzyszenia i organizacje, o których mowa w akapicie pierwszym, jest w
szczególności wspieranie i utrzymywanie wysokiego standardu w danej dziedzinie zawodowej. W tym
celu podlegają one specjalnej formie uznania przez Państwa Członkowskie, oraz wydają swoim członkom
dokument potwierdzający posiadanie kwalifikacji, zapewniają przestrzeganie przez członków przyjętych
zasad wykonywania zawodu i przyznają im prawo używania tytułu bądź skrótu tytułu zawodowego lub
prawo do korzystania ze statusu odpowiadającego temu wykształceniu.
Za każdym razem, gdy Państwo Członkowskie uzna stowarzyszenie lub organizację, o których mowa w
akapicie pierwszym, powiadamia o tym Komisję, która opublikuje odpowiednie zawiadomienie
w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.
3. Potwierdzenie kwalifikacji zawodowych wydane przez państwo trzecie uznawane jest za dokument
potwierdzający posiadanie kwalifikacji, jeżeli jego posiadacz legitymuje się trzyletnim doświadczeniem
zawodowym w danym zawodzie, zdobytym na terytorium Państwa Członkowskiego, które uznało to
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
64
potwierdzenie kwalifikacji zawodowych zgodnie z przepisami art. 2 ust. 2 oraz państwo to potwierdziło
uzyskane doświadczenie zawodowe.
Artykuł 4.
Skutki uznania
1. Uznanie kwalifikacji zawodowych przez przyjmujące Państwo Członkowskie pozwala beneficjentowi na
podjęcie w tym Państwie Członkowskim zawodu, do którego posiada kwalifikacje w rodzimym Państwie
Członkowskim, oraz wykonywanie tego zawodu w przyjmującym Państwie Członkowskim na tych
samych warunkach, jakie obowiązują obywateli przyjmującego Państwa Członkowskiego.
2. Dla celów niniejszej dyrektywy, zawód, który wnioskodawca pragnie wykonywać w przyjmującym
Państwie Członkowskim uznaje się za ten sam, do którego wykonywania kwalifikacje wnioskodawca
posiada w rodzimym Państwie Członkowskim, jeżeli w obu przypadkach chodzi o porównywalną
działalność.
TYTUŁ II. SWOBODA ŚWIADCZENIA USŁUG
Artykuł 5.
Zasada swobodnego świadczenia usług
1. Bez uszczerbku dla szczególnych przepisów prawa wspólnotowego, jak również przepisów art. 6 i 7
niniejszej dyrektywy, Państwa Członkowskie nie wprowadzają ograniczeń w swobodnym świadczeniu
usług w innym Państwie Członkowskim, które w jakikolwiek sposób byłyby związane z kwalifikacjami
zawodowymi:
a) jeżeli usługodawca prowadzi zgodną z prawem działalność w zakresie tego samego zawodu w innym
Państwie Członkowskim (zwanym dalej „Państwem Członkowskim siedziby” ), oraz
b) w przypadku przeniesienia się usługodawcy, jeżeli wykonywał zawód w Państwie Członkowskim
siedziby przez co najmniej dwa lata w okresie dziesięciu lat poprzedzających świadczenie usług, jeżeli
dany zawód nie jest w tym Państwie Członkowskim regulowany. Wymóg dotyczący wykonywania
zawodu przez okres dwóch lat nie obowiązuje, jeżeli zawód lub kształcenie prowadzące do zdobycia
zawodu są regulowane.
2. Przepisy niniejszego tytułu obowiązują jedynie w przypadku przeniesienia się usługodawcy na
terytorium przyjmującego Państwa Członkowskiego w celu tymczasowego i okazjonalnego wykonywania
zawodu, o którym mowa w ust. 1.
Tymczasowy i okazjonalny charakter świadczenia usług podlega każdorazowo indywidualnej ocenie, przy
uwzględnieniu przede wszystkim jego długości, częstotliwości, regularności i ciągłości.
3. Usługodawca, który przeniósł się do innego Państwa Członkowskiego, podlega przepisom dotyczącym
wykonywania zawodu, mającym charakter zawodowy, ustawowy lub administracyjny regulującym
kwestie bezpośrednio powiązane z kwalifikacjami zawodowymi, takimi jak definicja zawodu, używanie
tytułów zawodowych i poważne uchybienia zawodowe, w sposób bezpośredni i szczególny związane z
ochroną i bezpieczeństwem konsumentów, jak również przepisom dyscyplinarnym, które obowiązują w
przyjmującym Państwie Członkowskim osoby wykonujące ten sam zawód.
Artykuł 6.
Wyłączenia
Zgodnie z art. 5 ust. 1 przyjmujące Państwo Członkowskie zwalnia usługodawców prowadzących
działalność w innym Państwie Członkowskim z wymogów obowiązujących osoby wykonujące dany
zawód, prowadzące działalność na jego terytorium, dotyczących:
a) uzyskania zezwolenia, rejestracji albo członkostwa w organizacji lub instytucji zawodowej. W celu
ułatwienia stosowania, zgodnie z art. 5 ust. 3, przepisów dyscyplinarnych obowiązujących na ich
terytorium, Państwa Członkowskie mogą wprowadzić automatyczną rejestrację tymczasową albo
członkostwo pro forma w organizacji lub instytucji zawodowej, o ile taka rejestracja lub uzyskanie
członkostwa nie spowoduje w żaden sposób opóźnienia ani utrudnienia w świadczeniu usług, ani nie
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
65
spowoduje obciążenia usługodawcy dodatkowymi kosztami. Odpis oświadczenia oraz, w stosownych
przypadkach, jego odnowionej wersji, o której mowa w art. 7 ust. 1, z załączonym, w przypadku
określonych w art. 7 ust. 4 zawodów związanych ze zdrowiem lub bezpieczeństwem publicznym lub
zawodów korzystających z automatycznego uznawania kwalifikacji na podstawie przepisów tytułu III
rozdział III, kopią dokumentów, o których mowa w art. 7 ust. 2, jest przesyłany przez właściwy organ do
odpowiedniej organizacji lub instytucji zawodowej i uznawany jest za automatyczną rejestrację
tymczasową albo uzyskanie członkostwa pro forma w powyższym celu,
b) rejestracji w publicznej instytucji ubezpieczenia społecznego w celu dokonywania z ubezpieczycielem
rozliczeń związanych ze świadczeniem usług na rzecz osób ubezpieczonych.
Jednakże usługodawca informuje instytucję, o której mowa w lit. b), o świadczonych usługach przed ich
świadczeniem, albo, w nagłych wypadkach, po ich wykonaniu.
Artykuł 7.
Uprzednie oświadczenie składane w przypadku przeniesienia się usługodawcy
1. Państwa Członkowskie mogą wymagać od usługodawcy, który po raz pierwszy przenosi się z jednego
Państwa Członkowskiego do innego w celu świadczenia usług, poinformowania o tym z wyprzedzeniem
właściwego organu przyjmującego Państwa Członkowskiego w formie pisemnego oświadczenia
obejmującego informacje o posiadanym ubezpieczeniu lub innych środkach indywidualnego lub
zbiorowego zabezpieczenia w odniesieniu do odpowiedzialności zawodowej. Oświadczenie takie składa
się ponownie raz na rok, o ile usługodawca zamierza świadczyć w danym roku w tym Państwie
Członkowskim usługi w sposób tymczasowy i okazjonalny. Usługodawca może przekazać oświadczenie
w dowolny sposób.
2. Ponadto w przypadku świadczenia usług po raz pierwszy lub w przypadku istotnej zmiany sytuacji
potwierdzonej dokumentami Państwo Członkowskie może wymagać dołączenia do oświadczenia
następujących dokumentów:
a) dokumentu potwierdzającego obywatelstwo usługodawcy,
b) zaświadczenia potwierdzającego, że jego posiadacz prowadzi zgodnie z prawem działalność w Państwie
Członkowskim oraz że w momencie składania zaświadczenia nie obowiązuje go zakaz, nawet
tymczasowy, wykonywania tej działalności,
c) potwierdzenia kwalifikacji zawodowych,
d) w przypadkach, o których mowa w art. 5 ust. 1 lit. b), dowolnego dowodu potwierdzającego
wykonywanie przez usługodawcę danej działalności przez co najmniej dwa lata w okresie ostatnich
dziesięciu lat,
e) zaświadczenia o niekaralności, jeśli Państwo Członkowskie wymaga tego od własnych obywateli, przy
prowadzeniu działalności w sektorze bezpieczeństwa.
3. Usługi świadczone są przy użyciu tytułu zawodowego Państwa Członkowskiego siedziby, o ile w tym
Państwie Członkowskim istnieje taki tytuł dla danego rodzaju działalności zawodowej. Tytuł ten
podawany jest w języku urzędowym lub jednym z języków urzędowych Państwa Członkowskiego
siedziby w sposób uniemożliwiający pomylenie go z tytułem zawodowym występującym w
przyjmującym Państwie Członkowskim. Jeżeli w Państwie Członkowskim siedziby nie ma takiego tytułu,
usługodawca podaje informacje o formalnie uzyskanych kwalifikacjach w języku urzędowym lub jednym
z języków urzędowych tego Państwa Członkowskiego. Świadczenie usług pod tytułem zawodowym
występującym w przyjmującym Państwie Członkowskim jest możliwe, w drodze wyjątku, w przypadkach,
o których mowa w przepisach tytułu III rozdział III.
4. W przypadku świadczenia po raz pierwszy usług w ramach zawodów regulowanych, związanych ze
zdrowiem lub bezpieczeństwem publicznym, co do których nie obowiązuje automatyczne uznawanie
kwalifikacji na podstawie przepisów tytułu III rozdział III, właściwy organ przyjmującego Państwa
Członkowskiego może sprawdzić kwalifikacje zawodowe usługodawcy przed rozpoczęciem świadczenia
przez niego usług. Taka wstępna kontrola możliwa jest jedynie wtedy, gdy jej celem jest zapobieżenie
poważnym szkodom dla zdrowia lub bezpieczeństwa usługobiorcy, które mogłyby powstać wskutek
braku kwalifikacji zawodowych usługodawcy i gdy nie wykracza poza zakres niezbędny dla osiągnięcia
tego celu.
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
66
Właściwy organ zobowiązany jest dołożyć starań, by w terminie miesiąca od otrzymania oświadczenia
wraz z załączonymi dokumentami poinformować usługodawcę o decyzji dotyczącej odstąpienia od
kontroli jego kwalifikacji lub o wynikach takiej kontroli. W przypadku zaistnienia trudności mogących
skutkować opóźnieniem, właściwy organ powiadomi usługodawcę w ciągu pierwszego miesiąca o
przyczynie opóźnienia oraz o przewidywanym terminie wydania decyzji, która musi zostać wydana w
ciągu drugiego miesiąca od otrzymania kompletnej dokumentacji.
W przypadku gdy pomiędzy kwalifikacjami zawodowymi usługodawcy oraz wykształceniem wymaganym
w przyjmującym Państwie Członkowskim występują różnice na tyle istotne, że zagrażają zdrowiu lub
bezpieczeństwu publicznemu, przyjmujące Państwo Członkowskie umożliwi usługodawcy wykazanie, w
szczególności poprzez poddanie się testowi umiejętności, że uzyskał on brakującą wiedzę lub
umiejętności. W każdym przypadku świadczenie usług musi być możliwe w terminie miesiąca od
wydania decyzji zgodnie z przepisami poprzedniego akapitu.
W przypadku bezczynności właściwego organu w terminach określonych w poprzednich akapitach usługi
mogą być świadczone.
W przypadkach gdy kwalifikacje zostały sprawdzone zgodnie z przepisami niniejszego ustępu, usługi są
świadczone przy użyciu tytułu zawodowego używanego w przyjmującym Państwie Członkowskim.
Artykuł 8.
Współpraca administracyjna
1. Właściwe organy przyjmującego Państwa Członkowskiego mogą wezwać organy Państwa
Członkowskiego siedziby, w odniesieniu do każdego świadczenia usług, do przedstawienia informacji
potwierdzających, że usługodawca prowadzi działalność zgodnie z prawem, że wykonywał zawód w
sposób należyty, jak również, że nie zostały na niego nałożone kary dyscyplinarne lub sankcje karne
związane z wykonywaniem działalności zawodowej. Właściwe organy Państwa Członkowskiego siedziby
przekazują powyższe informacje zgodnie z przepisami art. 56.
2. Właściwe organy zapewniają wymianę wszelkich informacji niezbędnych dla prawidłowego
rozpatrywania skarg składanych przez usługobiorcę na usługodawcę. Usługobiorcy informowani są o
rezultatach złożonej skargi.
Artykuł 9.
Informacje przekazywane usługobiorcom
W przypadkach, w których usługa świadczona jest przy użyciu tytułu zawodowego Państwa
Członkowskiego siedziby lub na podstawie dokumentu potwierdzającego posiadanie kwalifikacji
usługodawcy, obok innych wymogów dotyczących przekazania informacji wynikających z prawa
wspólnotowego, właściwe organy przyjmującego Państwa Członkowskiego mogą wymagać od
usługodawcy przekazania usługobiorcy wszystkich lub niektórych spośród następujących informacji:
a) w przypadku gdy usługodawca wpisany jest do rejestru przedsiębiorców lub podobnego rejestru
publicznego - wskazania rejestru, w którym jest on wpisany, numeru, pod jakim występuje w rejestrze lub
innych danych pozwalających na identyfikację usługodawcy, zawartych w tym rejestrze;
b) w przypadku gdy w Państwie Członkowskim siedziby dana działalność wymaga uzyskania zezwolenia nazwy i adresy właściwego organu nadzoru;
c) wskazania stowarzyszenia zawodowego lub podobnej instytucji, w której zarejestrowany jest
usługodawca;
d) tytułu zawodowego lub w przypadku gdy taki tytuł nie istnieje - wskazania formalnych kwalifikacji
zawodowych usługodawcy oraz nazwy Państwa Członkowskiego, w którym zostały one uzyskane;
e) w przypadku gdy usługodawca prowadzi działalność podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT numeru identyfikacji podatkowej VAT, o którym mowa w art. 22 ust. 1 szóstej dyrektywy Rady
77/388/EWG z dnia 17 maja 1977 r. w sprawie harmonizacji ustawodawstw Państw Członkowskich w
odniesieniu do podatków obrotowych - wspólny system podatku od wartości dodanej: ujednolicona
podstawa wymiaru podatku;
f) szczegółów dotyczących polisy ubezpieczeniowej lub innych środków indywidualnego lub zbiorowego
zabezpieczenia w odniesieniu do odpowiedzialności zawodowej.
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
67
TYTUŁ III. SWOBODA PRZEDSIĘBIORCZOŚCI
ROZDZIAŁ I
Ogólny system uznawania dokumentów potwierdzających posiadanie kwalifikacji
Artykuł 10.
Zakres
Przepisy niniejszego rozdziału mają zastosowanie do wszystkich zawodów, które nie są objęte przepisami
rozdziałów II i III niniejszego tytułu oraz w następujących przypadkach, w których wnioskodawca, z
przyczyn szczególnych i wyjątkowych nie spełnia warunków określonych w przepisach zawartych w tych
rozdziałach:
a) w przypadku czynności wyszczególnionych w załączniku IV - jeżeli migrant nie spełnia wymogów
określonych w art. 17, 18 oraz 19;
b) w przypadku lekarzy posiadających podstawowy poziom wykształcenia medycznego, lekarzy
specjalistów, pielęgniarek odpowiedzialnych za opiekę ogólną, lekarzy dentystów, wyspecjalizowanych
lekarzy dentystów, lekarzy weterynarii, położnych, farmaceutów i architektów - jeżeli migrant nie spełnia
wymogów dotyczących odbycia faktycznej i zgodnej z prawem praktyki zawodowej, o których mowa
w art. 23, 27, 33, 37, 39, 43 i 49;
c) w przypadku architektów - jeżeli migrant posiada dokument potwierdzający posiadanie kwalifikacji inny
niż wyszczególnione w załączniku V, pkt 5.7;
d) bez uszczerbku dla przepisów art. 21 ust. 1, art. 23 i 27, w przypadku lekarzy, pielęgniarek, lekarzy
dentystów, lekarzy weterynarii, położnych, farmaceutów i architektów posiadających dokument
potwierdzający posiadanie kwalifikacji specjalisty, uzyskany w wyniku odbycia kształcenia
prowadzącego do zdobycia jednego z tytułów wymienionych w załączniku V pkt 5.1.1, 5.2.2, 5.3.2, 5.4.2,
5.5.2, 5.6.2 i 5.7.1, wyłącznie na potrzeby uznania właściwej specjalizacji;
e) w przypadku pielęgniarek odpowiedzialnych za opiekę ogólną i pielęgniarek wyspecjalizowanych
posiadających dokument potwierdzający posiadanie kwalifikacji specjalistów, uzyskane po odbyciu
kształcenia prowadzącego do zdobycia jednego z tytułów wyszczególnionych w załączniku V, pkt 5.2.2 jeżeli migrant wnosi o uznanie swoich kwalifikacji w innym Państwie Członkowskim, w którym
właściwe rodzaje działalności zawodowej wykonywane są przez pielęgniarki wyspecjalizowanie, które
nie odbyły kształcenia w dziedzinie pielęgniarstwa ogólnego;
f) w przypadku wyspecjalizowanych pielęgniarek, które nie odbyły kształcenia w dziedzinie pielęgniarstwa
ogólnego - jeżeli migrant wnosi o uznanie swoich kwalifikacji w innym Państwie Członkowskim, w
którym właściwe rodzaje działalności zawodowej wykonywane są przez pielęgniarki odpowiedzialne za
opiekę ogólną, wyspecjalizowane pielęgniarki nieposiadające wykształcenia w dziedzinie pielęgniarstwa
ogólnego lub wyspecjalizowane pielęgniarki posiadające dokument potwierdzający posiadanie
kwalifikacji specjalistek, uzyskane po odbyciu kształcenia prowadzącego do zdobycia jednego tytułów
wyszczególnionych w załączniku V, pkt 5.2.2;
g) w przypadku migrantów spełniających wymogi określone w art. 3 ust. 3.
Artykuł 11.
Poziomy kwalifikacji
Dla potrzeb stosowania przepisów art. 13 kwalifikacje zawodowe są pogrupowane na następujące poziomy:
a) poświadczenie kompetencji wydawane przez właściwy organ w rodzimym Państwie Członkowskim,
wyznaczony zgodnie z krajowymi przepisami ustawowymi, wykonawczymi lub administracyjnymi
Państwa Członkowskiego na podstawie:
(i) ukończenia szkolenia nie stanowiącego elementu kształcenia prowadzącego do uzyskania świadectwa
lub dyplomu w rozumieniu lit. b), c), d) lub e) lub specjalnego egzaminu niepoprzedzonego kształceniem
lub wykonywania w Państwie Członkowskim zawodu w pełnym wymiarze czasu pracy przez okres trzech
kolejnych lat lub przez równoważny okres w niepełnym wymiarze czasu pracy w okresie ostatnich
dziesięciu lat,
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
68
(ii) albo ogólnego wykształcenia podstawowego lub średniego, potwierdzającego, że jego posiadacz
uzyskał wiedzę ogólną;
b) świadectwo potwierdzające ukończenie kształcenia w szkole średniej:
(i) o charakterze ogólnym, uzupełnionego o kurs lub szkolenie zawodowe inne niż te, o których mowa w lit.
c), lub praktykę w okresie próbnym lub praktykę zawodową wymaganą jako uzupełnienie tego kursu,
(ii) lub o charakterze technicznym lub zawodowym, uzupełnionego w stosownych przypadkach kursem
lub szkoleniem zawodowym, o których mowa w ppkt i) lub praktyką w okresie próbnym lub praktyką
zawodową wymaganą jako uzupełnienie tego kursu;
c) dyplom poświadczający ukończenie:
(i) kształcenia na poziomie pomaturalnym innego niż określone w lit. d) i e), trwającego przynajmniej rok
lub równoważny okres w niepełnym wymiarze, które generalnie można podjąć dopiero po uzyskaniu
wykształcenia średniego wymaganego do przyjęcia na studia uniwersyteckie lub inne studia wyższe lub
uzyskanie równoważnego wykształcenia średniego drugiego stopnia, jak również szkolenia zawodowego,
które może być wymagane jako uzupełnienie tego kursu na poziomie pomaturalnym;
(ii) lub w przypadku zawodu regulowanego, kształcenia o specjalnym programie, wymienionego
w załączniku II, równoważnego z kształceniem, o którym mowa w ppkt i), które zapewnia porównywalny
poziom przygotowania zawodowego i przygotowuje do pełnienia porównywalnych obowiązków i funkcji;
d) dyplom poświadczający ukończenie kształcenia na poziomie pomaturalnym, trwającego co najmniej trzy
lata i nie dłużej niż cztery lata lub równoważny okres w niepełnym wymiarze, w ramach studiów
uniwersyteckich lub innych studiów wyższych lub studiów w innej placówce prowadzącej kursy na
równoważnym poziomie, jak również odbycie kształcenia zawodowego, które może być wymagane jako
uzupełnienie tego kształcenia pomaturalnego;
e) dyplom poświadczający ukończenie kształcenia na poziomie pomaturalnym trwającego co najmniej
cztery lata lub równoważny okres w niepełnym wymiarze, w ramach studiów uniwersyteckich lub innych
studiów wyższych lub studiów w innej placówce prowadzącej kursy na równoważnym poziomie, jak
również, w odpowiednich przypadkach, odbycie kształcenia zawodowego, które może być wymagane
jako uzupełnienie tego kształcenia pomaturalnego.
Komisja może dostosować wykaz znajdujący się w załączniku II w celu uwzględnienia kształcenia, które
odpowiada warunkom określonym w akapicie pierwszym, lit. c) ppkt (ii). Środki te, mające na celu
zmianę elementów innych niż istotne niniejszej dyrektywy, przyjmuje się zgodnie z procedurą
regulacyjną połączoną z kontrolą, o której mowa w art. 58 ust. 3;
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
69
Artykuł 12.
Równe traktowanie kwalifikacji
Każdy dokument potwierdzający posiadanie kwalifikacji lub zestaw dokumentów potwierdzających
posiadanie kwalifikacji wydany przez właściwy organ Państwa Członkowskiego, potwierdzający
ukończenie we Wspólnocie kształcenia, którego poziom został uznany przez Państwo Członkowskie za
równoważny i przyznający posiadaczowi dokumentu potwierdzającego posiadanie kwalifikacji lub
zestawu dokumentów potwierdzających posiadanie kwalifikacji te same prawa w zakresie dostępu do
zawodu lub jego wykonywania albo które przygotowuje do wykonywania tego zawodu, jest traktowany
jako dokument potwierdzający posiadanie kwalifikacji należący do rodzaju objętego art. 11, co dotyczy
także odpowiedniego poziomu.
Wszelkie kwalifikacje zawodowe, które mimo iż nie spełniają wymogów dotyczących dostępu do zawodu
lub jego wykonywania zawartych przepisach ustawowych, wykonawczych lub administracyjnych
obowiązujących w rodzimym Państwie Członkowskim, stanowią na mocy tych przepisów podstawę do
przyznania ich posiadaczowi praw nabytych, traktowane są również jako kwalifikacje zawodowe na
takich samych warunkach, jak określone w ustępie pierwszym. Odnosi się to szczególnie do przypadków,
kiedy rodzime Państwo Członkowskie podnosi poziom wykształcenia wymaganego, aby uzyskać dostęp
do zawodu i jego wykonywania, i kiedy osoba, która uzyskała wykształcenie w poprzednio
obowiązującym systemie, niespełniające wymogów nowego systemu, korzysta z praw nabytych na mocy
postanowień zawartych w krajowych przepisach ustawowych, wykonawczych lub administracyjnych; w
takim przypadku wykształcenie uzyskane w dawnym systemie jest uznawane przez przyjmujące Państwo
Członkowskie, do celu stosowania art. 13, za równoważne z poziomem wykształcenia w nowym systemie.
Artykuł 13.
Warunki uznania
1. W przypadku gdy w przyjmującym Państwie Członkowskim podjęcie lub wykonywanie zawodu
regulowanego uzależnione jest od posiadania określonych kwalifikacji zawodowych, właściwy organ
tego Państwa obowiązany jest zezwolić na podjęcie i wykonywanie tego zawodu na tych samych
warunkach, które obowiązują własnych obywateli, przez wnioskodawców posiadających poświadczenie
kompetencji lub dokument potwierdzający posiadanie kwalifikacji wymagany w innym Państwie
Członkowskim do dostępu do danego zawodu lub jego wykonywania na terytorium tego Państwa.
Poświadczenie kompetencji lub dokument potwierdzający posiadanie kwalifikacji musi spełniać
następujące warunki:
a) muszą być wydane przez właściwy organ Państwa Członkowskiego, wyznaczony zgodnie z przepisami
ustawowymi, wykonawczymi lub administracyjnymi tego Państwa Członkowskiego;
b) muszą potwierdzać uzyskanie kwalifikacji zawodowych na poziomie co najmniej równoważnym z
poziomem bezpośrednio poprzedzającym ten, jaki wymagany jest w przyjmującym Państwie
Członkowskim, zgodnie z art. 11.
2. Zezwolenie na dostęp do zawodu, o którym mowa w ust. 1, lub jego wykonywanie udzielane jest także
wnioskodawcom, którzy wykonywali zawód określony w tym ustępie w pełnym wymiarze czasu pracy
przez dwa lata w okresie ostatnich dziesięciu lat w innym Państwie Członkowskim, które nie reguluje
tego zawodu, o ile posiadają oni jedno lub więcej poświadczeń kompetencji lub dokumentów
potwierdzających posiadanie kwalifikacji.
Poświadczenie kompetencji lub dokument potwierdzający posiadanie kwalifikacji musi spełniać
następujące warunki:
a) musi być wydane przez właściwy organ Państwa Członkowskiego, wyznaczony zgodnie z przepisami
ustawowymi, wykonawczymi lub administracyjnymi tego Państwa Członkowskiego;
b) musi potwierdzać uzyskanie kwalifikacji zawodowych na poziomie co najmniej równoważnym z
poziomem bezpośrednio poprzedzającym ten, jaki wymagany jest w przyjmującym Państwie
Członkowskim, określonym w art. 11.
c) musi poświadczać, że jego posiadacz jest przygotowany do wykonywania danego zawodu.
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
70
Jednakże nie można wymagać posiadania dwuletniego doświadczenia zawodowego, o którym mowa w
akapicie pierwszym, jeżeli dokument potwierdzający posiadanie kwalifikacji wnioskodawcy poświadcza
ukończenie kształcenia regulowanego w rozumieniu art. 3 ust. 1 lit. e) na poziomach kwalifikacji
określonych w art. 11 lit. b), c), d) lub e). Rodzaje kształcenia regulowanego wyszczególnione
w załączniku III uznaje się za kształcenie regulowane na poziomie określonym w art. 11 lit. c). Komisja
może dostosować wykaz znajdujący się w załączniku III w celu uwzględnienia kształcenia regulowanego,
zapewniającego porównywalny poziom przygotowania zawodowego i przygotowującego do pełnienia
porównywalnych obowiązków i funkcji. Środki te, mające na celu zmianę elementów innych niż istotne
niniejszej dyrektywy, przyjmuje się zgodnie z procedurą regulacyjną połączoną z kontrolą, o której mowa
w art. 58 ust. 3.
3. W drodze odstępstwa od ust. 1 lit. b) oraz ust. 2 lit. b) niniejszego artykułu przyjmujące Państwo
Członkowskie zezwala na wykonywanie zawodu regulowanego, jeżeli dostęp do tego zawodu na jego
terytorium uzależniony jest od posiadania kwalifikacji potwierdzających ukończenie studiów
uniwersyteckich lub innych studiów wyższych trwających cztery lata, a wnioskodawca posiada
kwalifikacje na poziomie, określonym w art. 11 lit. c).
Artykuł 14.
Środki wyrównawcze
1. Przepisy art. 13 nie stanowią przeszkody dla wymagania przez Państwo Członkowskie od
wnioskodawcy odbycia stażu adaptacyjnego trwającego nie dłużej niż trzy lata lub przystąpienia do testu
umiejętności, jeżeli:
a) okres kształcenia, wykazanego przez wnioskodawcę zgodnie z przepisami art. 13 ust. 1 lub 2, jest co
najmniej o rok krótszy od okresu wymaganego w przyjmującym Państwie Członkowskim;
b) kształcenie, które wnioskodawca odbył, obejmuje materiał zasadniczo różniący się od tego, którego
opanowanie jest podstawą uzyskania dokumentu potwierdzającego posiadanie kwalifikacji w
przyjmującym Państwie Członkowskim;
c) na zawód regulowany w przyjmującym Państwie Członkowskim składają się jedna lub więcej
regulowanych działalności zawodowych, które nie wchodzą w zakres odpowiadającego mu zawodu w
rodzimym Państwie Członkowskim wnioskodawcy w rozumieniu art. 4 ust. 2, a różnica ta polega na
specyficznym programie kształcenia wymaganym w przyjmującym Państwie Członkowskim, który
obejmuje materiał zasadniczo różniący się od objętego kształceniem, którego ukończenie potwierdza
poświadczenie kompetencji lub dokument potwierdzający posiadanie kwalifikacji wnioskodawcy.
2. Jeżeli przyjmujące Państwo Członkowskie korzysta z możliwości przewidzianej w ust. 1, musi
umożliwić wnioskodawcy wybór między odbyciem stażu adaptacyjnego a zdaniem testu umiejętności.
Jeżeli w odniesieniu do określonego zawodu Państwo Członkowskie uzna za konieczne odstąpienie od
wymogu określonego w akapicie poprzedzającym, dotyczącego umożliwienia wnioskodawcy wyboru
pomiędzy odbyciem stażu adaptacyjnego a zdaniem testu umiejętności, obowiązane jest poinformować o
tym z wyprzedzeniem pozostałe Państwa Członkowskie i Komisję, odpowiednio uzasadniając to
odstępstwo.
Jeżeli po otrzymaniu wszelkich niezbędnych informacji Komisja uzna odstępstwo, o którym mowa w
akapicie drugim, za niewłaściwe lub niezgodne z prawem wspólnotowym, wzywa dane Państwo
Członkowskie w ciągu trzech miesięcy do zaniechania wprowadzenia planowanego środka. W przypadku
braku odpowiedzi ze strony Komisji w powyższym trzymiesięcznym terminie odstępstwo takie może
zostać zastosowane.
3. W drodze odstępstwa od określonej w ust. 2 zasady umożliwienia wnioskodawcy wyboru, w odniesieniu
do zawodów, których wykonywanie wymaga dokładnej znajomości prawa krajowego i w odniesieniu do
których udzielanie porad lub pomocy związanej z prawem krajowym jest zasadniczą i trwałą cechą
działalności zawodowej, przyjmujące Państwo Członkowskie może samo wyznaczyć staż adaptacyjny lub
test umiejętności.
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
71
Dotyczy to także przypadków przewidzianych w art. 10 lit. b) i c), art. 10 lit. d) w odniesieniu do lekarzy i
lekarzy dentystów, w art. 10 lit. f), jeżeli migrant ubiega się o uznanie swoich kwalifikacji w innym
Państwie Członkowskim, gdzie odpowiednia działalność zawodowa wykonywana jest przez pielęgniarki
odpowiedzialne za opiekę ogólną lub pielęgniarki wyspecjalizowane posiadające dokument
potwierdzający posiadanie kwalifikacji specjalisty, uzyskany po odbyciu kształcenia prowadzącego do
zdobycia tytułów wyszczególnionych w załączniku V, pkt 5.2.2, a także w art. 10 lit. g).
W przypadkach objętych art. 10 lit. a) przyjmujące Państwo Członkowskie może wymagać od migranta
odbycia stażu adaptacyjnego lub zdania testu umiejętności, jeżeli migrant przewiduje możliwość
wykonywania na własny rachunek lub w charakterze kierownika przedsiębiorstwa działalności
zawodowej wymagającej znajomości i stosowania szczególnych przepisów krajowych, pod warunkiem że
znajomość i stosowanie tych przepisów wymagane jest przez właściwe organy przyjmującego Państwa
Członkowskiego od własnych obywateli, podejmujących taką działalność.
4. Do celów stosowania ust. 1 lit. b) i c) „zasadniczo różniący się materiał” oznacza materiał, którego
znajomość jest niezbędna dla wykonywania zawodu, a w odniesieniu do którego kształcenie odbyte przez
migranta wykazuje istotne różnice pod względem długości i treści w porównaniu z kształceniem
wymaganym przez przyjmujące Państwo Członkowskie.
5. Przepisy ust. 1 stosuje się z należytym uwzględnieniem zasady proporcjonalności. W szczególności,
jeżeli przyjmujące Państwo Członkowskie zamierza wymagać od wnioskodawcy odbycia stażu
adaptacyjnego lub zdania testu umiejętności, musi najpierw upewnić się, że wiedza wnioskodawcy
wynikająca z doświadczenia zawodowego zdobytego w jednym z Państw Członkowskich lub państwie
trzecim może wyrównać w całości lub w części zasadnicze różnice w materiale, o których mowa w ust. 4.
Artykuł 15.
Odstąpienie od środków wyrównawczych na podstawie wspólnych platform
1. Do celów niniejszego artykułu „wspólne platformy” oznaczają zestaw kryteriów dotyczących
kwalifikacji zawodowych, których spełnienie pozwala na wyrównanie ustalonych zasadniczych różnic
występujących pomiędzy poszczególnymi Państwami Członkowskimi odnośnie wymogów w zakresie
kształcenia obowiązujących w danym zawodzie. Wymienione zasadnicze różnice ustala się przez
porównanie długości i programów kształcenia w przynajmniej dwóch trzecich Państw Członkowskich, w
tym we wszystkich Państwach Członkowskich regulujących dany zawód. Różnica w programie
kształcenia może wynikać z zasadniczych różnić dotyczących zakresu działalności zawodowych.
2. Propozycje wspólnych platform w rozumieniu ust. 1 mogą być przekazywane Komisji przez państwa
członkowskie lub organizacje albo stowarzyszenia zawodowe, reprezentatywne na szczeblu krajowym i
europejskim. Jeżeli Komisja po konsultacji z państwami członkowskimi jest zdania, że projektowana
wspólna platforma ułatwi wzajemne uznawanie kwalifikacji zawodowych, może przedstawić projekty
środków w celu ich przyjęcia. Środki te, mające na celu zmianę elementów innych niż istotne niniejszej
dyrektywy poprzez jej uzupełnienie, przyjmuje się zgodnie z procedurą regulacyjną połączoną z kontrolą,
o której mowa w art. 58 ust. 3.
3. Jeżeli kwalifikacje zawodowe wnioskodawcy spełniają kryteria określone w środku przyjętym zgodnie z
ust. 2, przyjmujące Państwo Członkowskie odstąpi od stosowania środków wyrównawczych na podstawie
art. 14.
4. Przepisy ust. 1 - 3 nie wpływają na uprawnienia Państw Członkowskich w zakresie określania
kwalifikacji zawodowych niezbędnych dla wykonywania zawodów na ich terytorium ani na program i
organizację ich systemów kształcenia i szkolenia zawodowego.
5. Jeżeli państwo członkowskie uzna, że kryteria ustanowione w środku przyjętym zgodnie z ust. 2 nie
zapewniają dłużej odpowiednich gwarancji odnośnie do kwalifikacji zawodowych, poinformuje o tym
Komisję. Komisja w stosownym przypadku przedstawi projekt środków w celu ich przyjęcia. Środek ten,
mający na celu zmianę elementów innych niż istotne niniejszej dyrektywy poprzez jej uzupełnienie,
przyjmuje się zgodnie z procedurą regulacyjną połączoną z kontrolą, o której mowa w art. 58 ust. 3.
6. Komisja przedkłada Parlamentowi Europejskiemu i Radzie w terminie do 20 października 2010 r.
sprawozdanie w sprawie wykonywania przepisów niniejszego artykułu i w razie konieczności
odpowiednie propozycje ich zmiany.
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
72
ROZDZIAŁ II. UZNAWANIE DOŚWIADCZENIA ZAWODOWEGO
Artykuł 16.
Wymogi dotyczące doświadczenia zawodowego
Jeżeli podjęcie lub wykonywanie jednego z rodzajów działalności wymienionych w załączniku IV w
danym Państwie Członkowskim zależy od posiadania wiedzy i umiejętności o charakterze ogólnym,
handlowym lub zawodowym, to Państwo Członkowskie uzna za dowód posiadania takiej wiedzy i takich
umiejętności fakt, że działalność taka była uprzednio wykonywana w innym Państwie Członkowskim. W
tym celu działalność taka musiała być prowadzona zgodnie z art. 17, 18 i 19.
Artykuł 17.
Rodzaje działalności ujęte w wykazie I w załączniku IV
1. W odniesieniu do rodzajów działalności ujętych w wykazie I w załączniku IV przedmiotowa działalność
musi być uprzednio prowadzona:
a) nieprzerwanie przez sześć lat na własny rachunek albo na stanowisku kierownika przedsiębiorstwa; lub
b) nieprzerwanie przez trzy lata na własny rachunek lub na stanowisku kierownika przedsiębiorstwa, jeśli
beneficjent wykaże, że uprzednio odbył przynajmniej trzyletnie kształcenie przygotowujące do
wykonywania tej działalności, co zostało potwierdzone świadectwem uznawanym przez Państwo
Członkowskie lub uznanym przez właściwą instytucję zawodową za spełniające wszystkie warunki
formalne; lub
c) nieprzerwanie przez cztery lata na własny rachunek lub na stanowisku kierownika przedsiębiorstwa, jeśli
beneficjent wykaże, że uprzednio odbył przynajmniej dwuletnie kształcenie przygotowujące do
Członkowskie lub uznanym przez właściwą instytucję zawodową za spełniające wszystkie warunki
formalne; lub
d) lub nieprzerwanie przez trzy lata na własny rachunek, jeśli beneficjent wykaże, że, przez co najmniej
pięć lat wykonywał przedmiotową działalność w charakterze pracownika najemnego; lub
e) nieprzerwanie przez pięć lat na stanowisku kierowniczym, przy czym przez co najmniej trzy lata
sprawował obowiązki o charakterze technicznym i odpowiadał za przynajmniej jeden dział
przedsiębiorstwa, jeżeli beneficjent wykaże, że uprzednio odbył co najmniej trzyletnie kształcenie
przygotowujące do wykonywania tej działalności, co zostało potwierdzone świadectwem uznawanym
przez Państwo Członkowskie lub uznanym przez właściwą instytucję zawodową za spełniające wszystkie
warunki formalne.
2. W przypadkach określonych w lit. a) i d) okres od zaprzestania wykonywania danej działalności do
wystąpienia z kompletnym wnioskiem do właściwego organu, o którym mowa w art. 56, nie może
przekraczać dziesięciu lat.
3. Przepisów ust. 1 lit. e) nie stosuje się do rodzajów działalności z grupy Ex 855 w nomenklaturze ISIC salony fryzjerskie.
Artykuł 18.
Rodzaje działalności ujęte w wykazie II w załączniku IV
1. W przypadku rodzajów działalności ujętych w wykazie II w załączniku IV, przedmiotowa działalność
a) nieprzerwanie przez pięć lat na własny rachunek albo na stanowisku kierownika przedsiębiorstwa; lub
b) nieprzerwanie przez trzy lata na własny rachunek lub na stanowisku kierownika przedsiębiorstwa, jeśli
beneficjent wykaże, że uprzednio odbył co najmniej trzyletnie kształcenie przygotowujące do
Członkowskie lub uznanym przez właściwą instytucję zawodową za spełniające wszystkie wymogi
formalne; lub
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
73
c) nieprzerwanie przez cztery lata na własny rachunek lub na stanowisku kierownika przedsiębiorstwa, jeśli
beneficjent wykaże, że uprzednio odbył co najmniej dwuletnie kształcenie przygotowujące do
Członkowskie lub uznanym przez właściwą instytucję zawodową za spełniające wszystkie wymogi
formalne; lub
d) nieprzerwanie przez trzy lata na własny rachunek lub na stanowisku kierownika przedsiębiorstwa, jeśli
beneficjent wykaże, że przez co najmniej pięć lat wykonywał przedmiotową działalność w charakterze
pracownika najemnego; lub
e) nieprzerwanie przez pięć lat w charakterze pracownika najemnego, jeśli beneficjant wykaże, że
uprzednio odbył co najmniej trzyletnie kształcenie przygotowujące do wykonywania tej działalności, co
zostało potwierdzone świadectwem uznawanym przez Państwo Członkowskie lub uznanym przez
właściwą instytucję zawodową za spełniające wszystkie wymogi formalne; lub
f) nieprzerwanie przez sześć lat w charakterze pracownika najemnego, jeśli beneficjent wykaże, że
uprzednio odbył co najmniej dwuletnie kształcenie przygotowujące do wykonywania tej działalności, co
właściwą instytucję zawodową za spełniające wszystkie wymogi formalne.
2. W przypadkach określonych w lit. a) i d) okres od zaprzestania danej działalności do wystąpienia z
kompletnym wnioskiem do właściwego organu, o którym mowa w art. 56, nie może przekraczać
dziesięciu lat.
Artykuł 19.
Rodzaje działalności ujęte w wykazie III w załączniku IV
1. W przypadku rodzajów działalności ujętych w wykazie III w załączniku IV przedmiotowa działalność
a) nieprzerwanie przez trzy lata na własny rachunek albo na stanowisku kierownika przedsiębiorstwa; lub
b) nieprzerwanie przez dwa lata na własny rachunek lub na stanowisku kierownika przedsiębiorstwa, jeśli
beneficjant wykaże, że uprzednio odbył kształcenie przygotowujące do wykonywania tej działalności, co
właściwą instytucję zawodową za spełniające wszystkie wymogi formalne; lub
c) nieprzerwanie przez dwa lata na własny rachunek lub na stanowisku kierownika przedsiębiorstwa, jeśli
beneficjent wykaże, że przez co najmniej trzy lata wykonywał przedmiotową działalność w charakterze
pracownika najemnego; lub
d) nieprzerwanie przez trzy lata w charakterze pracownika najemnego, jeśli beneficjent wykaże, że
uprzednio odbył kształcenie przygotowujące do wykonywania tej działalności, co zostało potwierdzone
świadectwem uznawanym przez Państwo Członkowskie lub uznanym przez właściwą instytucję
zawodową za spełniające wszystkie wymogi formalne.
2. W przypadkach określonych w lit. a) i c), okres od zaprzestania danej działalności do wystąpienia z
kompletnym wnioskiem do właściwego organu, o którym mowa w art. 56, nie może przekraczać
dziesięciu lat.
Artykuł 20.
Dostosowanie wykazów działalności w załączniku IV
Komisja może dostosować wykaz działalności, o których mowa w załączniku IV i które podlegają
systemowi uznawania kwalifikacji zawodowych zgodnie z art. 16, w celu dokonania jego aktualizacji lub
wyjaśnienia nazewnictwa, o ile nie spowoduje to zmian w rodzajach działalności związanych z
poszczególnymi kategoriami. Środki te, mające na celu zmianę elementów innych niż istotne niniejszej
dyrektywy, przyjmuje się zgodnie z procedurą regulacyjną połączoną z kontrolą, o której mowa w art. 58
ust. 3.
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
74
ROZDZIAŁ III UZNAWANIE NA PODSTAWIE KOORDYNACJI MINIMALNYCH
WYMOGÓW W ZAKRESIE KSZTAŁCENIA
Sekcja 1
Przepisy ogólne
Artykuł 21.
Zasada automatycznego uznawania
1. Każde Państwo Członkowskie uznaje dokumenty potwierdzające posiadanie kwalifikacji lekarzy
uprawniające do podejmowania działalności zawodowej w charakterze lekarza posiadającego
podstawowy poziom wykształcenia medycznego lub lekarza specjalisty, pielęgniarki odpowiedzialnej za
opiekę ogólną, lekarza dentysty lub wyspecjalizowanego lekarza dentysty, lekarza weterynarii,
farmaceuty oraz architekta wyszczególnione odpowiednio w załączniku V, pkt 5.1.1, 5.1.2, 5.2.2, 5.3.2,
5.3.3, 5.4.2, 5.6.2 i 5.7.1 spełniające minimalne wymogi w zakresie kształcenia, o których mowa
odpowiednio w art. 24, 25, 31, 34, 35, 38, 44 oraz 46 i nadaje tym dokumentom potwierdzającym
posiadanie kwalifikacji, na potrzeby podejmowania i prowadzenia działalności zawodowej taką samą
moc na swoim terytorium, jak dokumentom potwierdzającym posiadanie kwalifikacji, które samo wydaje.
Wymienione dokumenty potwierdzające posiadanie kwalifikacji muszą być wydane przez właściwe organy
w Państwach Członkowskich i w stosownym przypadku muszą im towarzyszyć świadectwa
wyszczególnione odpowiednio w załączniku V, pkt 5.1.1, 5.1.2, 5.2.2, 5.3.2, 5.3.3, 5.4.2, 5.6.2 oraz 5.7.1.
Przepisy akapitu pierwszego i drugiego nie wpływają na prawa nabyte, o których mowa w art. 23, 27, 33,
37, 39 i 49.
2. Każde Państwo Członkowskie uznaje, w ramach własnego systemu zabezpieczenia społecznego, na
potrzeby prowadzenia działalności w zakresie ogólnej praktyki medycznej dokumenty potwierdzające
posiadanie kwalifikacji wyszczególnione w załączniku V, pkt 5.1.4 i wydane obywatelom Państw
Członkowskich przez inne Państwa Członkowskie, zgodnie z minimalnymi wymogami w zakresie
kształcenia określonymi w art. 28.
Przepisy akapitu poprzedzającego nie wpływają na prawa nabyte, o których mowa w art. 30.
3. Każde Państwo Członkowskie uznaje dokumenty potwierdzające posiadanie kwalifikacji położnych
wydane obywatelom Państw Członkowskich przez inne Państwa Członkowskie i wyszczególnione w
załączniku V, pkt 5.5.2, które spełniają minimalne wymogi w zakresie kształcenia, o których mowa w art.
40, i kryteria określone w art. 41 oraz nadaje im na potrzeby podejmowania i prowadzenia działalności
zawodowej taką samą moc na swoim terytorium, jak dokumentom potwierdzającym posiadanie
kwalifikacji, które samo wydaje. Powyższy przepis nie narusza praw nabytych, o których mowa w art. 23
i 43.
4. Państwa Członkowskie nie są zobowiązane do uznawania, że dokumenty potwierdzające posiadanie
kwalifikacji, o których mowa w załączniku V, pkt 5.6.2, uprawniają do otwierania nowych,
ogólnodostępnych aptek. Do celów niniejszego ustępu za nowe uważane będą także apteki działające
krócej niż trzy lata.
5. Dokument potwierdzający posiadanie kwalifikacji architekta, o którym mowa w załączniku V, pkt 5.7.1,
który podlega zgodnie z ust. 1 automatycznemu uznaniu, stanowi dowód odbycia kształcenia, które
rozpoczęło się nie wcześniej niż w akademickim roku odniesienia, o którym mowa w tym załączniku.
6. Każde Państwo Członkowskie uzależnia dostęp do zawodu lekarza, pielęgniarki odpowiedzialnej za
opiekę ogólną, lekarza dentysty, lekarza weterynarii, położnej i farmaceuty, i jego wykonywanie od
posiadania dokumentu potwierdzającego posiadanie kwalifikacji, o którym mowa odpowiednio w
załączniku V, pkt 5.1.1, 5.1.2, 5.1.4, 5.2.2, 5.3.2, 5.3.3, 5.4.2, 5.5.2 i 5.6.2, poświadczającego, że dana
osoba uzyskała w trakcie kształcenia i w stosownych przypadkach wiedzę i umiejętności, o których mowa
w art. 24 ust. 3, art. 31 ust. 6, art. 34 ust. 3, art. 38 ust. 3, art. 40 ust. 3 oraz art. 44 ust. 3.
Komisja może dostosować wykaz wiadomości i umiejętności, o których mowa w art. 24 ust. 3, art. 31 ust.
6, art. 34 ust. 3, art. 38 ust. 3, art. 40 ust. 3 oraz art. 44 ust. 3 do postępu naukowego i technicznego.
Środki te, mające na celu zmianę elementów innych niż istotne niniejszej dyrektywy, przyjmuje się
zgodnie z procedurą regulacyjną połączoną z kontrolą, o której mowa w art. 58 ust. 3.
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
75
Takie aktualizacje nie pociągają za sobą żadnych zmian w istniejących w Państwach Członkowskich
zasadach prawnych dotyczących struktury zawodów w zakresie dotyczącym kształcenia osób fizycznych
i ich dostępu do zawodu.
7. Każde Państwo Członkowskie zawiadamia Komisję o wszelkich przyjmowanych przepisach
ustawowych, wykonawczych i administracyjnych dotyczących wydawania dokumentów
potwierdzających posiadanie kwalifikacji w dziedzinach objętych przez przepisy niniejszego rozdziału.
W przypadku dokumentów potwierdzających posiadanie kwalifikacji w dziedzinie, o której mowa w
sekcji 8, zawiadomienie to adresowane jest także do pozostałych Państw Członkowskich.
Komisja publikuje w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej stosowny komunikat, podający tytuły
przyporządkowane przez państwa członkowskie dokumentom potwierdzającym posiadanie kwalifikacji
oraz, w stosownych przypadkach, dane organu wydającego dokument potwierdzający posiadanie
kwalifikacji, świadectwo, które mu towarzyszy, oraz odpowiadający mu tytuł zawodowy, o którym mowa
odpowiednio w załączniku V, pkt 5.1.1, 5.1.2, 5.1.3, 5.1.4, 5.2.2, 5.3.2, 5.3.3, 5.4.2, 5.5.2, 5.6.2 oraz 5.7.1.
Artykuł 22.
Wspólne przepisy w sprawie kształcenia
W odniesieniu do kształcenia, o którym mowa w art. 24, 25, 28, 31, 34, 35, 38, 40, 44 i 46:
a) Państwa Członkowskie mogą zezwolić na kształcenie w niepełnym wymiarze godzin na warunkach
określonych przez właściwe organy, które zapewniają, by łączny czas trwania, poziom i jakość takiego
kształcenia nie były niższe niż w przypadku ciągłego kształcenia w pełnym wymiarze godzin;
b) zgodnie z procedurami obowiązującymi w poszczególnych Państwach Członkowskich prowadzone jest
stałe dokształcanie gwarantujące, że osoby, które uzyskały wykształcenie, na bieżąco zaznajamiają się ze
zmianami, które przynosi postęp techniczny i naukowy, w zakresie niezbędnym dla prowadzenia przez
nie bezpiecznej i efektywnej praktyki zawodowej.
Artykuł 23.
Prawa nabyte
1. Bez uszczerbku dla szczególnych praw nabytych w odniesieniu do określonych zawodów, w
przypadkach, w których dokument potwierdzający posiadanie kwalifikacji uprawniający do podjęcia
działalności zawodowej lekarza posiadającego podstawowy poziom wykształcenia medycznego lub
lekarza specjalisty, pielęgniarki odpowiedzialnej za opiekę ogólną, lekarza dentysty lub
wyspecjalizowanego lekarza dentysty, lekarza weterynarii, położnej lub farmaceuty, uzyskany przez
obywatela Państwa Członkowskiego nie spełnia wszystkich wymogów w zakresie wykształcenia, o
których mowa w art. 24, 25, 31, 34, 35, 38, 40 oraz 44, każde Państwo Członkowskie uznaje ten
dokument za wystarczający dokument potwierdzający posiadanie kwalifikacji wydany przez te Państwa
Członkowskie, o ile dokument ten poświadcza ukończenie kształcenia, które rozpoczęło się przed datami
odniesienia określonymi w załączniku V, pkt 5.1.1, 5.1.2, 5.2.2, 5.3.2, 5.3.3, 5.4.2, 5.5.2 i 5.6.2, oraz
załączone jest do niego zaświadczenie, stwierdzające, że posiadacz danego dokumentu faktycznie i
zgodnie z prawem wykonywał przedmiotowe rodzaje działalności nieprzerwanie przez co najmniej trzy
lata w okresie pięciu lat poprzedzających wydanie zaświadczenia.
2. Te same przepisy obowiązują także w przypadku dokumentu potwierdzającego posiadanie kwalifikacji
uprawniającego do podejmowania działalności zawodowej lekarza posiadającego podstawowy poziom
wykształcenia medycznego i lekarza specjalisty, pielęgniarki odpowiedzialnej za opiekę ogólną, lekarza
dentysty, wyspecjalizowanego lekarza dentysty, lekarza weterynarii, położnej i farmaceuty, uzyskanych
na terytorium byłej Niemieckiej Republiki Demokratycznej, który nie spełnia minimalnych wymogów w
zakresie wykształcenia określonych w art. 24, 25, 31, 34, 35, 38, 40 i 44, jeżeli taki dokument poświadcza
ukończenie kształcenia rozpoczętego przed:
a) 3 października 1990 r. w przypadku lekarzy posiadających podstawowy poziom wykształcenia
medycznego, pielęgniarek odpowiedzialnych za opiekę ogólną, lekarzy dentystów bez specjalizacji,
wyspecjalizowanych lekarzy dentystów, lekarzy weterynarii, położnych i farmaceutów, oraz
b) 3 kwietnia 1992 r. w przypadku lekarzy specjalistów.
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
76
Dokumenty potwierdzające posiadanie kwalifikacji, o których mowa w akapicie pierwszym, uprawniają
ich posiadacza do prowadzenia działalności zawodowej na terytorium Niemiec na tych samych
warunkach, jak wydane przez właściwe organy niemieckie dokumenty potwierdzające posiadanie
kwalifikacji, określone w załączniku V, pkt 5.1.1, 5.1.2, 5.2.2, 5.3.2, 5.3.3, 5.4.2, 5.5.2 i 5.6.2.
3. Bez uszczerbku dla przepisów art. 37 ust. 1, każde Państwo Członkowskie uznaje dokument
potwierdzający posiadanie kwalifikacji uprawniający do podejmowania działalności zawodowej lekarza
posiadającego podstawowy poziom wykształcenia medycznego i lekarza specjalisty, pielęgniarki
odpowiedzialnej za opiekę ogólną, lekarza weterynarii, położnej, farmaceuty i architekta, uzyskane przez
obywateli Państw Członkowskich i wydane przez byłą Czechosłowację lub uzyskane przez obywateli,
których kształcenie rozpoczęło się, w przypadku Republiki Czeskiej i Słowacji, przed 1 stycznia 1993 r.,
w przypadkach gdy organy jednego z wyżej wymienionych Państw Członkowskich poświadczyły, że taki
dokument potwierdzający posiadanie kwalifikacji ma taką samą moc prawną na ich terytorium, jak
dokumenty potwierdzające posiadanie kwalifikacji wydawane przez te Państwa, a w stosunku do
architektów jak dokumenty potwierdzające posiadanie kwalifikacji przyporządkowane tym Państwom
Członkowskim w załączniku VI, pkt 6, w odniesieniu do podejmowania i wykonywania działalności
zawodowej w charakterze lekarza posiadającego podstawowy poziom wykształcenia medycznego i
lekarza specjalisty, pielęgniarki odpowiedzialnej za opiekę ogólną, lekarza weterynarii, położnej lub
farmaceuty w zakresie rodzajów działalności, o których mowa w art. 45 ust. 2, oraz architekta w zakresie
rodzajów działalności, o których mowa w art. 48.
Do takiego poświadczenia należy dołączyć zaświadczenie wydane przez te same organy, stwierdzające, że
dane osoby faktycznie i zgodnie z prawem wykonywały danego rodzaju działalność nieprzerwanie przez
co najmniej trzy lata w okresie pięciu lat przed wydaniem zaświadczenia.
4. Każde Państwo Członkowskie uznaje dokumenty potwierdzające posiadanie kwalifikacji uprawniające
do podejmowania działalności zawodowej w charakterze lekarza posiadającego podstawowy poziom
dentysty, wyspecjalizowanego lekarza dentysty, lekarza weterynarii, położnej, farmaceuty i architekta,
posiadane przez obywateli Państw Członkowskich i wydane przez były Związek Radziecki, lub obywateli,
których kształcenie rozpoczęło się:
a) w przypadku Estonii przed 20 sierpnia 1991 r.;
b) w przypadku Łotwy przed 21 sierpnia 1991 r.;
c) w przypadku Litwy przed 11 marca 1990 r.;
jeżeli organy jednego z trzech wyżej wymienionych Państw Członkowskich poświadczą, że taki dokument
potwierdzający posiadanie kwalifikacji ma taką samą moc prawną na ich terytorium, jak dokumenty
potwierdzające posiadanie kwalifikacji przez nie wydawane, a w stosunku do architektów jak dokumenty
potwierdzające posiadanie kwalifikacji przyporządkowane tym Państwom Członkowskim w załączniku
VI, pkt 6, w odniesieniu do podejmowania i wykonywania działalności zawodowej w charakterze lekarza
posiadającego podstawowy poziom wykształcenia medycznego i lekarza specjalisty, pielęgniarki
odpowiedzialnej za opiekę ogólną, lekarza dentysty, wyspecjalizowanego lekarza dentysty, lekarza
weterynarii, położnej, farmaceuty, w zakresie rodzajów działalności, o których mowa w art. 45 ust. 2 oraz
architekta w zakresie rodzajów działalności, o których mowa w art. 48.
co najmniej trzy lata w okresie pięciu lat poprzedzających wydanie zaświadczenia.
W odniesieniu do dokumentów potwierdzających posiadanie kwalifikacji lekarzy weterynarii, wydanych
przez były Związek Radziecki lub w odniesieniu do kształcenia rozpoczętego w przypadku Estonii przed
20 października 1991 r., do zaświadczenia, o którym mowa w poprzednim akapicie, należy dołączyć
zaświadczenie wydane przez organy estońskie, stwierdzające, że osoby te faktycznie i zgodnie z prawem
wykonywały danego rodzaju działalność na terytorium Estonii nieprzerwanie przez co najmniej trzy lata
w okresie pięciu lat poprzedzających wydanie zaświadczenia.
5. Każde Państwo Członkowskie uznaje dokument potwierdzający posiadanie kwalifikacji, uprawniający
do podejmowania działalności zawodowej lekarza posiadającego podstawowy poziom wykształcenia
medycznego i lekarza specjalisty, pielęgniarki odpowiedzialnej za opiekę ogólną, lekarza dentysty,
wyspecjalizowanego lekarza dentysty, położnej, farmaceuty i architekta uzyskane przez obywateli Państw
Członkowskich i wydane przez byłą Jugosławię, lub uzyskane przez obywateli, których kształcenie
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
77
rozpoczęło się w przypadku Słowenii przed 25 czerwca 1991 r., jeżeli organy wymienionego Państwa
Członkowskiego poświadczą, że taki dokument potwierdzający posiadanie kwalifikacji ma taką samą
moc prawną na terytorium Słowenii, jak dokumenty potwierdzające posiadanie kwalifikacji wydawane
przez te organy, a w stosunku do architektów, jak dokumenty potwierdzające posiadanie kwalifikacji
przyporządkowane tym Państwom Członkowskim w załączniku VI pkt 6, w odniesieniu do
podejmowania i wykonywania działalności zawodowej lekarza posiadającego podstawowy poziom
dentysty, wyspecjalizowanego lekarza dentysty, lekarza weterynarii, położnej, farmaceuty w zakresie
rodzajów działalności, o których mowa w art. 45 ust. 2, oraz architekta w zakresie rodzajów działalności,
o których mowa w art. 48.
co najmniej trzy lata w okresie pięciu lat poprzedzających wydanie zaświadczenia.
6. Każde Państwo Członkowskie uznaje za wystarczający dowód posiadania kwalifikacji przez obywateli
Państw Członkowskich, których dokumenty potwierdzające posiadanie kwalifikacji: lekarza, pielęgniarki
odpowiedzialnej za opiekę ogólną, lekarza dentysty, lekarza weterynarii, położnej i farmaceuty nie
odpowiadają tytułom przyporządkowanym danemu Państwu Członkowskiemu w załączniku V, pkt 5.1.1,
5.1.2, 5.1.3, 5.1.4, 5.2.2, 5.3.2, 5.3.3, 5.4.2, 5.5.2 i 5.6.2, dokumenty potwierdzające posiadanie
kwalifikacji wydawane w tych Państwach Członkowskich, do których załączone będzie zaświadczenie
wydane przez właściwe organy lub instytucje.
Zaświadczenie, o którym mowa w akapicie pierwszym, stanowi potwierdzenie, że dokument
potwierdzający posiadanie kwalifikacji stanowi odpowiednio dowód pomyślnego ukończenia kształcenia,
zgodnie odpowiednio z art. 24, 25, 28, 31, 34, 35, 38, 40 i 44 niniejszej dyrektywy, i jest traktowany
przez Państwo Członkowskie,w którym został on wydany, na równi z kwalifikacjami, których tytuły
wyszczególniono w załączniku V, pkt 5.1.1, 5.1.2, 5.1.3, 5.1.4, 5.2.2, 5.3.2, 5.3.3, 5.4.2, 5.5.2 i 5.6.2.
Art. 23a. 1. Na zasadzie odstępstwa od niniejszej dyrektywy, Bułgaria może zezwolić posiadaczom
kwalifikacji (felczer) przyznawanej w Bułgarii przed dniem 31 grudnia 1999 r. i wykonującym ten zawód
w ramach bułgarskiego systemu zabezpieczeń społecznych w dniu 1 stycznia 2000 r. na dalsze
wykonywanie wspomnianego zawodu, nawet jeżeli ich działalność jest częściowo objęta zakresem
niniejszej dyrektywy dotyczącej odpowiednio lekarzy i pielęgniarek odpowiedzialnych za opiekę ogólną.
2. Posiadaczom bułgarskiej kwalifikacji (felczer), o której mowa w ust. 1, nie przysługuje prawo do
uznania ich kwalifikacji jako lekarzy i pielęgniarek odpowiedzialnych za opiekę ogólną w innych
państwach członkowskich na podstawie niniejszej dyrektywy.”
Sekcja 2
Lekarze
Artykuł 24.
Kształcenie medyczne na podstawowym poziomie
1. Warunkiem podjęcia kształcenia medycznego na podstawowym poziomie jest posiadanie dyplomu lub
świadectwa, uprawniającego do dostępu do studiów uniwersyteckich na danym kierunku.
2. Kształcenie medyczne na podstawowym poziomie obejmuje co najmniej sześcioletni okres studiów lub
5 500 godzin zajęć teoretycznych i praktycznych prowadzonych na uniwersytecie lub pod jego nadzorem.
W przypadku osób, które podjęły kształcenie przed dniem 1 stycznia 1972 r., kurs kształcenia, o którym
mowa w akapicie pierwszym, może obejmować sześciomiesięczne szkolenie praktyczne odbywane w
pełnym wymiarze godzin na poziomie uniwersyteckim, nadzorowane przez właściwe organy.
3. Odbycie przez daną osobę kształcenia medycznego na poziomie podstawowym gwarantuje, że uzyskała
ona następującą wiedzę i umiejętności:
a) odpowiednią wiedzę w zakresie nauk, na których opiera się medycyna i dobre zrozumienie metod
naukowych, w tym zasad dokonywania pomiarów funkcji biologicznych, oceny naukowo ustalonych
stanów faktycznych i analizy danych;
b) wystarczającą znajomość anatomii, fizjologii i zachowania osób zdrowych i chorych, a także zależności
występujących pomiędzy stanem zdrowia a fizycznym i społecznym środowiskiem, w jakim przebywa
istota ludzka;
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
78
c) odpowiednią wiedzę w zakresie dyscyplin i praktyki klinicznej, zapewniającą danej osobie
kompleksowe postrzeganie chorób fizycznych i psychicznych oraz medycyny w aspekcie profilaktyki,
diagnostyki i terapii oraz rozrodczości;
d) odpowiednie doświadczenie kliniczne zdobyte w szpitalach pod odpowiednim nadzorem.
Artykuł 25.
Specjalistyczne kształcenie medyczne
1. Warunkiem podjęcia specjalistycznego kształcenia medycznego jest potwierdzone ukończenie
sześcioletnich studiów w ramach programu kształcenia, o którym mowa w art. 24, w trakcie których dana
osoba uzyskała właściwą wiedzę w zakresie medycyny podstawowej.
2. Specjalistyczne kształcenie medyczne obejmuje zajęcia teoretyczne i praktyczne na uniwersytecie lub w
szpitalu uniwersyteckim albo, w stosownych przypadkach, w jednostce ochrony zdrowia, upoważnionej
do jego prowadzenia przez właściwe organy lub instytucje.
Państwa Członkowskie zapewniają, że minimalny okres specjalistycznego kształcenia medycznego, o
którym mowa w załączniku V pkt 5.1.3, jest nie krótszy od okresu przewidzianego w tym punkcie.
Kształcenie odbywa się pod nadzorem właściwych organów lub instytucji. Obejmuje ono osobisty udział
lekarza odbywającego specjalistyczne kształcenie w działalności i wypełnianiu obowiązków danej
placówki.
3. Kształcenie odbywa się w pełnym wymiarze godzin w placówkach uznanych przez właściwe organy.
Obejmuje ono udział w pełnym zakresie działalności medycznej prowadzonej przez placówkę, w której
odbywa się kształcenie, w tym w pełnieniu dyżurów, tak aby kształcący się lekarz cały czas przeznaczony
na pracę zawodową we wszystkich tygodniach roboczych w roku poświęcał na zajęcia praktyczne i
teoretyczne, zgodnie z procedurami ustanowionymi przez właściwe organy. W związku z tym kształcący
się lekarze otrzymują odpowiednie wynagrodzenie.
4. Państwa Członkowskie mogą uzależniać wydanie dokumentu potwierdzającego odbycie medycznego
kształcenia specjalistycznego od posiadania dokumentu potwierdzającego odbycie kształcenia
medycznego na podstawowym poziomie, o którym mowa w załączniku V pkt 5.1.1.
5. Komisja może dostosować minimalne okresy kształcenia, o których mowa w załączniku V pkt 5.1.3, do
postępu naukowego i technicznego. Środki te, mające na celu zmianę elementów innych niż istotne
niniejszej dyrektywy, przyjmuje się zgodnie z procedurą regulacyjną połączoną z kontrolą, o której mowa
w art. 58 ust. 3.
Artykuł 26.
Rodzaje specjalistycznego kształcenia medycznego
Dokumentem potwierdzającym posiadanie kwalifikacji lekarza specjalisty jest określony w art. 21
dokument wydawany przez właściwe organy lub instytucje, o których mowa w załączniku V pkt 5.1.2,
odpowiadający tytułowi używanemu w poszczególnych Państwach Członkowskich po ukończeniu
danego kształcenia specjalistycznego, o którym mowa w załączniku V pkt 5.1.3.
Komisja może rozszerzyć wykaz w załączniku V pkt 5.1.3 o nowe specjalności medyczne, występujące w
co najmniej dwóch piątych państw członkowskich, w celu dostosowania niniejszej dyrektywy do zmian
wprowadzanych w ustawodawstwie krajowym. Środek ten, mający na celu zmianę elementów innych niż
istotne niniejszej dyrektywy, przyjmuje się zgodnie z procedurą regulacyjną połączoną z kontrolą, o
której mowa w art. 58 ust. 3.
Artykuł 27.
Prawa nabyte lekarzy specjalistów
1. Przyjmujące Państwo Członkowskie może wymagać od lekarzy specjalistów, których specjalistyczne
kształcenie medyczne było prowadzone w niepełnym wymiarze godzin na podstawie przepisów
ustawowych, wykonawczych i administracyjnych obowiązujących w dniu 20 czerwca 1975 r., którzy
rozpoczęli kształcenie specjalistyczne najpóźniej w dniu 31 grudnia 1983 r., przedstawienia obok
dokumentu potwierdzającego posiadanie kwalifikacji zaświadczenia stwierdzającego, że przez
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
79
nieprzerwany okres co najmniej trzech lat w okresie pięciu lat poprzedzających wydanie zaświadczenia,
faktycznie i zgodnie z prawem wykonywały danego rodzaju działalność.
2. Każde Państwo Członkowskie uznaje kwalifikacje lekarzy specjalistów uzyskane w Hiszpanii przez
lekarzy, którzy ukończyli kształcenie specjalistyczne przed dniem 1 stycznia 1995 r., nawet jeżeli nie
spełnia ono minimalnych wymogów w zakresie kształcenia określonych w art. 25, o ile obok dokumentu
potwierdzającego posiadanie kwalifikacji przedstawione zostanie zaświadczenie, wydane przez właściwe
organy hiszpańskie, stwierdzające, że dana osoba zdała egzamin specjalizacyjny w danej dziedzinie
specjalizacji, przeprowadzony w ramach szczególnych środków w zakresie uznawania kwalifikacji,
ustanowionych w dekrecie królewskim 1497/99, w celu potwierdzenia, że dana osoba dysponuje
poziomem wiedzy i umiejętności porównywalnym z tym, jaki mają lekarze posiadający kwalifikacje
lekarza specjalisty określony w przypadku Hiszpanii w załączniku V pkt 5.1.2 i 5.1.3.
3. Każde Państwo Członkowskie, które uchyliło przepisy ustawowe, wykonawcze i administracyjne
dotyczące wydawania dokumentów potwierdzających posiadanie kwalifikacji lekarzy specjalistów, o
których mowa w załączniku V pkt 5.1.2 i 5.1.3, i w związku z tym przyjęło środki dotyczące praw
nabytych przysługujących jego obywatelom, przyznaje obywatelom pozostałych Państw Członkowskich
prawo do korzystania z tych samych środków, jeżeli dany dokument potwierdzający posiadanie
kwalifikacji został wydany przed datą, w której przyjmujące Państwo Członkowskie zaprzestało
wydawania takich dokumentów w zakresie danej specjalności.
Daty uchylenia tych przepisów określone są w załączniku V pkt 5.1.3.
Artykuł 28.
Kształcenie specjalistyczne w zakresie ogólnej praktyki medycznej
1. Warunkiem podjęcia kształcenia specjalistycznego w zakresie ogólnej praktyki medycznej jest
potwierdzone ukończenie sześcioletnich studiów w ramach programu kształcenia, o którym mowa w art.
24.
2. Kształcenie specjalistyczne w zakresie ogólnej praktyki medycznej prowadzące do uzyskania
dokumentu potwierdzającego posiadanie kwalifikacji, który zostanie wydany przed 1 stycznia 2006 r.,
musi trwać co najmniej dwa lata w pełnym wymiarze godzin. W przypadku dokumentów
potwierdzających posiadanie kwalifikacji wydawanych po tej dacie, kształcenie musi trwać co najmniej
trzy lata w pełnym wymiarze godzin.
W przypadku gdy program kształcenia, o którym mowa w art. 24, obejmuje szkolenie praktyczne w
zatwierdzonym szpitalu wyposażonym w odpowiedni sprzęt i służby medyczne albo w zatwierdzonym
gabinecie medycyny ogólnej lub w zatwierdzonej przychodni, w której lekarze świadczą podstawową
opiekę medyczną, okres kształcenia praktycznego, w wymiarze nie większym niż rok, może zostać
zaliczony do okresu przewidzianego w akapicie pierwszym w odniesieniu do świadectw odbycia
kształcenia, wydawanych od dnia 1 stycznia 2006 r.
Możliwość przewidziana w akapicie drugim jest dostępna jedynie w Państwach Członkowskich, w których
kształcenie specjalistyczne w zakresie ogólnej praktyki medycznej trwało na dzień 1 stycznia 2001 r. dwa
lata.
3. Kształcenie specjalistyczne w zakresie ogólnej praktyki medycznej prowadzone jest w pełnym wymiarze
godzin, pod nadzorem właściwych organów lub instytucji. Ma ono w większym stopniu charakter
praktyczny niż teoretyczny.
Kształcenie praktyczne odbywa się z jednej strony co najmniej przez sześć miesięcy w zatwierdzonym
szpitalu posiadającym właściwe wyposażenie i służby medyczne, z drugiej zaś strony co najmniej przez
sześć miesięcy w zatwierdzonym gabinecie medycyny ogólnej lub w zatwierdzonej przychodni, w której
lekarze świadczą podstawową opiekę medyczną.
Kształcenie praktyczne odbywa się w połączeniu z innymi jednostkami ochrony zdrowia lub placówkami
odpowiedzialnymi za medycynę ogólną. Jednakże, bez uszczerbku dla okresów minimalnych określonych
w akapicie drugim, kształcenie praktyczne może być prowadzone przez okres nie dłuższy niż sześć
miesięcy w innej zatwierdzonej jednostce lub placówkach zdrowotnych odpowiedzialnych za medycynę
ogólną.
Kształcenie wymaga osobistego udziału kształcącego się lekarza w wykonywaniu działalności zawodowej
i wypełnianiu obowiązków osób, z którymi pracuje.
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
80
4. Państwa Członkowskie uzależniają wydanie dokumentu potwierdzającego posiadanie kwalifikacji
lekarza ogólnego od posiadania dokumentu potwierdzającego odbycie podstawowego kształcenia
medycznego, wymienionego w załączniku V pkt 5.1.1.
5. Państwa Członkowskie mogą wydać dokument potwierdzający posiadanie kwalifikacji, o którym mowa
w załączniku V pkt 5.1.4 lekarzowi, który wprawdzie nie ukończył kształcenia, o którym mowa w
niniejszym artykule, ale ukończył inne uzupełniające kształcenie, potwierdzone dokumentem
potwierdzającym posiadanie kwalifikacji wydanym przez właściwe organy Państwa Członkowskiego.
Nie mogą one jednakże wydać dokumentu potwierdzającego posiadanie kwalifikacji, jeżeli nie
potwierdza on posiadania wiedzy na poziomie równoważnym z wiedzą zdobywaną w trakcie kształcenia,
o którym mowa w niniejszym artykule.
Państwa Członkowskie określają między innymi zakres, w jakim kształcenie uzupełniające i doświadczenie
zawodowe posiadane przez wnioskodawcę mogą zastąpić kształcenie, o którym mowa w niniejszym
artykule.
Państwa Członkowskie mogą wydać dokument potwierdzający posiadanie kwalifikacji, o którym mowa w
załączniku V pkt 5.1.4, jeżeli wnioskodawca zdobył co najmniej sześciomiesięczne doświadczenie w
zakresie medycyny ogólnej w gabinecie medycyny ogólnej lub w przychodni, w której lekarze świadczą
podstawową opiekę zdrowotną należącego do rodzaju określonego w ust. 3 niniejszego artykułu.
Artykuł 29.
Wykonywanie zawodu lekarza ogólnego
Każde Państwo Członkowskie, z zastrzeżeniem przepisów dotyczących ochrony praw nabytych, uzależnia
wykonywanie zawodu lekarza ogólnego w ramach własnego systemu ubezpieczeń społecznych od
posiadania dokumentu potwierdzającego posiadanie kwalifikacji, o którym mowa w załączniku V pkt
5.1.4.
Państwa Członkowskie mogą zwolnić z tego warunku osoby, które odbywają obecnie specjalne kształcenie
w zakresie ogólnej praktyki medycznej.
Artykuł 30.
Prawa nabyte lekarzy ogólnych
1. Każde Państwo Członkowskie samodzielnie określa prawa nabyte. Jednakże każde Państwo
Członkowskie uznaje prawo do wykonywania działalności lekarza ogólnego w ramach własnego,
krajowego systemu zabezpieczeń społecznych, bez posiadania dokumentu potwierdzającego posiadanie
kwalifikacji, o którym mowa w załączniku V pkt 5.1.4, jako prawo nabyte wszystkich lekarzy, którzy w
dniu określonym w wymienionym punkcie korzystają z tego prawa na podstawie przepisów dotyczących
zawodów medycznych, uprawniających do wykonywania działalności zawodowej lekarza posiadającego
podstawowy poziom wykształcenia medycznego, i którzy, korzystając z przepisów art. 21 lub 23, podjęli
działalność na terytorium danego Państwa Członkowskiego.
Właściwe organy każdego Państwa Członkowskiego wydają na wniosek lekarzy, którym, zgodnie z
akapitem pierwszym przysługują prawa nabyte, zaświadczenie potwierdzające, że jego posiadacz ma
prawo do wykonywania działalności lekarza ogólnego w ramach systemów ubezpieczeń społecznych tych
Państw bez posiadania dokumentu potwierdzającego posiadanie kwalifikacji, o którym mowa w
załączniku V pkt 5.1.4.
2. Każde Państwo Członkowskie uznaje zaświadczenia, o których mowa w ust. 1 akapit drugi, wydane
obywatelom Państw Członkowskich przez inne Państwa Członkowskie, i przyznają takim świadectwom
taką samą moc na swoim terytorium, jak wydawanym przez siebie dokumentom potwierdzającym
posiadanie kwalifikacji, które pozwalają na wykonywanie zawodu lekarza ogólnego w ramach krajowego
systemu zabezpieczeń społecznych.
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
81
Sekcja 3
Pielęgniarki odpowiedzialne za opiekę ogólną
Artykuł 31.
Kształcenie pielęgniarek odpowiedzialnych za opiekę ogólną
1. Warunkiem podjęcia kształcenia pielęgniarki odpowiedzialnej za opiekę ogólną jest ukończenie
dziesięcioletniego kształcenia ogólnego, potwierdzonego dyplomem, świadectwem lub innym
dokumentem wydanym przez właściwe organy lub instytucje Państwa Członkowskiego albo
świadectwem potwierdzającym zdanie egzaminu wstępnego na równoważnym poziomie do szkoły
pielęgniarskiej.
2. Kształcenie pielęgniarek odpowiedzialnych za opiekę ogólną prowadzone jest w pełnym wymiarze
godzin i obejmuje co najmniej program określony w załączniku V pkt 5.2.1.
Komisja może dostosować wykaz przedmiotów wyszczególnionych w załączniku V pkt 5.2.1 do postępu
naukowego i technicznego. Środek ten, mający na celu zmianę elementów innych niż istotne niniejszej
ust. 3.
zasadach, określonych w przepisach dotyczących struktury zawodów w zakresie dotyczącym kształcenia
osób fizycznych i ich dostępu do zawodu.
3. Kształcenie pielęgniarek odpowiedzialnych za opiekę ogólną obejmuje co najmniej trzy lata lub 4 600
godzin kształcenia teoretycznego i klinicznego, przy czym kształcenie teoretyczne obejmuje co najmniej
jedną trzecią, a kształcenie kliniczne co najmniej połowę minimalnego okresu kształcenia. Państwa
Członkowskie mogą w części zwolnić z powyższych wymogów osoby, które odbyły część kształcenia na
kursach o poziomie co najmniej równoważnym.
Państwa Członkowskie gwarantują, że instytucje prowadzące kształcenie pielęgniarek odpowiadają za
skoordynowanie elementów kształcenia teoretycznego i klinicznego w trakcie całego programu studiów.
4. Kształcenie teoretyczne stanowi tą część kształcenia pielęgniarek, w trakcie której zdobywają one
wiedzę zawodową, doświadczenie i umiejętności niezbędne do organizowania, udzielania i oceny
sprawowanej opieki zdrowotnej. Kształcenie prowadzone jest przez wykładowców pielęgniarstwa lub
inne kompetentne osoby w szkołach pielęgniarskich lub innych placówkach nauczania wybranych przez
instytucje edukacyjne.
5. Kształcenie kliniczne stanowi tą część kształcenia pielęgniarek, w trakcie której kandydatka uczy się,
jako członek zespołu i w bezpośrednim kontakcie z osobami zdrowymi lub chorymi lub z określoną
społecznością, jak w oparciu o zdobytą wiedzę i umiejętności organizować, udzielać i dokonywać oceny
wymaganej, kompleksowej opieki pielęgniarskiej. Kandydatka na pielęgniarkę uczy się nie tylko pracy
zespołowej, ale także umiejętności kierowania zespołem i organizowania ogólnej opieki pielęgniarskiej,
w tym prowadzenia edukacji zdrowotnej na rzecz osób fizycznych i małych grup w placówkach
zdrowotnych lub określonej społeczności.
Powyższe kształcenie odbywa się w szpitalach lub innych placówkach zdrowotnych oraz w określonej
społeczności, pod nadzorem wykładowców pielęgniarstwa oraz przy współpracy i pomocy innych,
wykwalifikowanych pielęgniarek. Także inne osoby należącego do wykwalifikowanego personelu mogą
wziąć udział w procesie nauczania.
Kandydatki na pielęgniarki biorą udział w tych czynnościach wykonywanych na danym oddziale, które są
odpowiednie ze względu na cele kształcenia i uczą je podejmowania obowiązków związanych z
pielęgniarstwem.
6. Odbycie przez daną osobę kształcenia w zawodzie pielęgniarki odpowiedzialnej za opiekę ogólną
gwarantuje, że uzyskała ona następującą wiedzę i umiejętności:
a) odpowiednią wiedzę w zakresie nauk, na których opiera się pielęgniarstwo ogólne, łącznie z
wystarczającym zrozumieniem budowy, funkcji fizjologicznych i zachowania osób zdrowych i chorych
oraz zależności między stanem zdrowia a fizycznym i społecznym środowiskiem człowieka;
b) wystarczającą wiedzę o charakterze i etyce zawodu oraz ogólnych zasadach dotyczących zdrowia i
pielęgniarstwa;
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
82
c) odpowiednie doświadczenie kliniczne; doświadczenie to, dobrane ze względu na jego wartości
szkoleniowe, powinno zostać zdobyte pod nadzorem wykwalifikowanego personelu pielęgniarskiego w
miejscu, w którym dzięki odpowiedniej liczbie wykwalifikowanego personelu i wyposażeniu istnieją
odpowiednie warunki do świadczenia opieki pielęgniarskiej na rzecz pacjenta;
d) zdolność do brania udziału w praktycznym kształceniu personelu służby zdrowia oraz doświadczenie w
pracy z tym personelem;
e) doświadczenie we współpracy z innymi zawodami w służbie zdrowia.
Artykuł 32.
Wykonywanie zawodu pielęgniarki odpowiedzialnej za opiekę ogólną
Do celów niniejszej dyrektywy, do działalności zawodowej pielęgniarek odpowiedzialnych za opiekę
ogólną należą rodzaje działalności wykonywane zawodowo, wyszczególnione w załączniku V pkt 5.2.2.
Artykuł 33.
Prawa nabyte pielęgniarek odpowiedzialnych za opiekę ogólną
1. Aby ogólne zasady w zakresie praw nabytych mogły znaleźć zastosowanie wobec pielęgniarek
odpowiedzialnych za opiekę ogólną, rodzaje działalności, o których mowa w art. 23, muszą obejmować
pełną odpowiedzialność za planowanie, organizowanie i zarządzanie opieką medyczną świadczoną
pacjentowi.
2. W odniesieniu do polskich kwalifikacji pielęgniarek odpowiedzialnych za opiekę ogólną, uznaje się
wyłącznie prawa nabyte, o których mowa poniżej. W przypadku obywateli państw członkowskich,
których dokument potwierdzający posiadanie kwalifikacji pielęgniarki odpowiedzialnej za opiekę ogólną
został wydany w Polsce przed dniem 1 maja 2004 r. i którzy nie spełniają minimalnych wymogów
kształcenia określonych w art. 31, lub których kształcenie rozpoczęło się w Polsce przed dniem 1 maja
2004 r. i którzy nie spełniają minimalnych wymogów określonych w art. 31, państwa członkowskie
uznają dokumenty potwierdzające posiadanie kwalifikacji pielęgniarki odpowiedzialnej za opiekę ogólną
określone poniżej, pod warunkiem dołączenia do nich zaświadczenia potwierdzającego, że dani
obywatele Państw Członkowskich faktycznie i w sposób zgodny z prawem wykonywali działalność
pielęgniarek odpowiedzialnych za opiekę ogólną w Polsce przez okres wyszczególniony poniżej:
a) w przypadku osób posiadających dokument potwierdzający posiadanie kwalifikacji pielęgniarki w
stopniu licencjata (dyplom licencjata pielęgniarstwa): przez co najmniej trzy kolejne lata w okresie pięciu
lat poprzedzających wydanie zaświadczenia;
b) w przypadku osób posiadających dokument potwierdzający posiadanie kwalifikacji pielęgniarki
potwierdzający ukończenie kształcenia pomaturalnego w medycznych szkołach zawodowych (dyplom
pielęgniarki albo pielęgniarki dyplomowanej): przez co najmniej pięć kolejnych lat w okresie siedmiu lat
poprzedzających wydanie świadectwa.
Wymienione czynności muszą obejmować pełną odpowiedzialność za planowanie, organizowanie i
sprawowanie opieki pielęgniarskiej pacjenta.
3. Państwa Członkowskie uznają dokumenty potwierdzające posiadanie kwalifikacji pielęgniarek wydane
w Polsce pielęgniarkom, które ukończyły kształcenie przed 1 maja 2004 r. nawet jeżeli dokumenty te nie
spełniają minimalnych wymogów kształcenia określonych w art. 31, potwierdzonych uzyskaniem tytułu
„licencjata” , jeżeli zostały one uzyskane na podstawie specjalnego programu kształcenia, określonego
w art. 11 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o zmianie ustawy o zawodach pielęgniarki i położnej oraz
niektórych innych ustaw (Dziennik Ustaw z dnia 30 kwietnia 2004 r., nr 92, poz. 885)
oraz rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 11 maja 2004 r. w sprawie szczegółowych warunków
prowadzenia studiów zawodowych na kierunku pielęgniarstwo lub położnictwo przeznaczonych dla
pielęgniarek i położnych posiadających świadectwo dojrzałości i będących absolwentami liceów
medycznych oraz medycznych szkół zawodowych kształcących w zawodzie pielęgniarki i położnej
(Dziennik Ustaw z dnia 13 maja 2004 r., nr 110, poz. 1170) w celu potwierdzenia, że dana osoba
dysponuje wiedzą i umiejętnościami porównywalnymi z tymi, jakie posiadają pielęgniarki posiadające
kwalifikacje, które w przypadku Polski określono w załączniku V pkt 5.2.2.
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
83
Art. 33a.
W odniesieniu do rumuńskich kwalifikacji pielęgniarek odpowiedzialnych za opiekę ogólną, będą
stosowane jedynie następujące przepisy dotyczące praw nabytych.
W przypadku obywateli państw członkowskich, których dokumenty potwierdzające kwalifikacje
pielęgniarki odpowiedzialnej za opiekę ogólną zostały wydane lub których kształcenie zaczęło się w
Rumunii przed dniem przystąpienia i które nie spełniają minimalnych wymogów szkolenia określonych
w artykule 31, państwa członkowskie uznają dokumenty potwierdzające kwalifikacje pielęgniarki
odpowiedzialnej za opiekę ogólną (Certificat de competenţe profesionale de asistent medical generalist) z
wykształceniem pomaturalnym uzyskanym w şcoală postliceală za wystarczające, jeśli jest do nich
załączone zaświadczenie stwierdzające, że ci obywatele państw członkowskich rzeczywiście i zgodnie z
prawem prowadzili działalność pielęgniarki odpowiedzialnej za opiekę ogólną w Rumunii przez co
najmniej pięć kolejnych lat w ciągu siedmiu lat przed dniem wydania zaświadczenia.
Wymieniona działalność musiała obowiązkowo obejmować pełną odpowiedzialność za planowanie,
organizację i opiekę pielęgniarską nad pacjentem.
Sekcja 4
Lekarze dentyści
Artykuł 34.
Podstawowe kształcenie lekarsko-dentystyczne
1. Warunkiem podjęcia podstawowego kształcenia lekarsko-dentystycznego jest posiadanie dyplomu lub
świadectwa, uprawniającego do podjęcia przedmiotowych studiów na uniwersytetach lub w szkołach
wyższych prowadzących kształcenie na poziomie uznanym w danym Państwie Członkowskim za
równoważny.
2. Podstawowe kształcenie lekarsko-dentystyczne obejmuje co najmniej pięcioletni okres studiów
teoretycznych i praktycznych prowadzonych w pełnym wymiarze godzin, w trakcie których realizowany
jest co najmniej program określony w załączniku V pkt 5.3.1, odbywanych na uniwersytecie lub w szkole
wyższej prowadzącej kształcenie na poziomie uznanym za równoważny albo też pod nadzorem
uniwersytetu.
ust. 3.
zasadach określonych w przepisach prawa, dotyczących struktury zawodów w zakresie dotyczącym
kształcenia osób fizycznych i ich dostępu do zawodu.
3. Odbycie przez daną osobę podstawowego kształcenia lekarsko-dentystycznego gwarantuje, że uzyskała
ona następującą wiedzę i umiejętności:
a) odpowiednią wiedzę w zakresie nauk, na których opiera się kształcenie lekarsko-dentystyczne, i dobre
zrozumienie metod naukowych, w tym zasad dokonywania pomiarów czynności biologicznych, oceny
naukowo ustalonych stanów faktycznych i analizy danych;
b) odpowiednią wiedzę o organizmie, fizjologii i zachowaniu osób zdrowych i chorych, jak również
oddziaływaniu środowiska naturalnego i społecznego na stan ludzkiego zdrowia, w zakresie, w jakim
czynniki te dotyczą kształcenia lekarsko-dentystycznego;
c) odpowiednią wiedzę o strukturze i funkcji zębów, jamy ustnej, szczęki, żuchwy i okolic przyległych,
zarówno zdrowych, jak i chorych, jak również o ich związku z ogólnym stanem zdrowia oraz fizycznym i
społecznym samopoczuciem pacjenta;
d) odpowiednią wiedzę w zakresie dyscyplin i metod klinicznych, zapewniającą lekarzowi dentyście
kompleksowe postrzeganie nieprawidłowości, uszkodzeń i chorób zębów, jamy ustnej, szczęki, żuchwy i
okolic przyległych oraz w zakresie profilaktyki, diagnostyki i terapii lekarsko-dentystycznej;
e) odpowiednie doświadczenie kliniczne zdobyte w szpitalach pod odpowiednim nadzorem.
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
84
Powyższe kształcenie zapewnia lekarzowi dentyście umiejętności niezbędne do wykonywania wszelkich
czynności w zakresie profilaktyki, diagnostyki i leczenia nieprawidłowości oraz chorób zębów, jamy
ustnej, szczęki, żuchwy i okolic przyległych.
Artykuł 35.
Specjalistyczne kształcenie lekarsko-dentystyczne
1. Warunkiem podjęcia specjalistycznego kształcenia lekarsko-dentystycznego jest potwierdzone
ukończenie pięcioletniego szkolenia teoretycznego i praktycznego w ramach kształcenia, o którym mowa
w art. 34, lub posiadanie dokumentów, o których mowa w art. 23 i 37.
2. Specjalistyczne kształcenie lekarsko-dentystyczne obejmuje szkolenia teoretyczne i praktyczne w
ośrodku uniwersyteckim, ośrodku leczniczym i badawczym, lub, w stosownych przypadkach, w placówce
zdrowotnej upoważnionej do tego przez właściwe organy lub instytucje.
Specjalistyczne kursy lekarsko-dentystyczne w pełnym wymiarze godzin trwają co najmniej trzy lata i
nadzorowane są przez właściwe organy i instytucje. Obejmują one osobisty udział lekarza dentysty
odbywającego specjalistyczne kształcenie w działalności i wypełnianiu obowiązków danej placówki
zdrowotnej.
Komisja może dostosować minimalny okres kształcenia, o którym mowa w akapicie drugim, do postępu
ust. 3.
3. Państwa Członkowskie uzależniają wydanie dokumentu potwierdzającego odbycie specjalistycznego od
posiadania dokumentu potwierdzającego odbycie podstawowego kształcenia lekarsko-dentystycznego, o
którym mowa w załączniku V pkt 5.3.2.
Artykuł 36.
Wykonywanie zawodu lekarza dentysty
1. Do celów niniejszej dyrektywy, działalność zawodowa lekarzy dentystów obejmuje rodzaje działalności
określone w ust. 3, wykonywane na podstawie posiadania kwalifikacji zawodowych wyszczególnionych
w załączniku V pkt 5.3.2.
2. Zawód lekarza dentysty opiera się na kształceniu lekarsko-dentystycznym, o którym mowa w art. 34, i
stanowi osobny zawód, odmienny od innych zawodów medycznych o charakterze ogólnym lub
specjalistycznym. Warunkiem wykonywania zawodu lekarza dentysty jest posiadanie dokumentu
potwierdzającego posiadanie kwalifikacji, o którym mowa w załączniku V pkt 5.3.2. Posiadacze takich
dokumentów traktowani są w taki sam sposób jak osoby, wobec których zastosowanie znajduje art. 23 lub
art. 37.
3. Państwa członkowskie zapewniają lekarzom dentystom powszechne prawo podejmowania i
wykonywania czynności w zakresie profilaktyki, diagnozowania i leczenia nieprawidłowości i chorób
zębów, jamy ustnej, szczęki, żuchwy i okolic przyległych, przy należytym uwzględnieniu odpowiednich
przepisów i zasad etyki zawodowej obowiązujących w tej dziedzinie w dniach określonych w załączniku
V pkt 5.3.2.
Artykuł 37.
Prawa nabyte lekarzy dentystów
1. Każde Państwo Członkowskie uznaje, na potrzeby wykonywania działalności zawodowej w charakterze
lekarza dentysty na podstawie kwalifikacji wyszczególnionych w załączniku V pkt 5.3.2 dokumenty
potwierdzające posiadanie kwalifikacji lekarzy, wydane we Włoszech, Hiszpanii, Austrii, Republice
Czeskiej, Słowacji i Rumunii osobom, które rozpoczęły kształcenie medyczne najpóźniej w dniu
określonym w tym załączniku dla danego Państwa Członkowskiego, któremu towarzyszyć będzie
zaświadczenie wydane przez właściwe organy tego Państwa Członkowskiego.
Zaświadczenie musi potwierdzać spełnienie dwóch następujących warunków:
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
85
a) dane osoby faktycznie wykonywały w Państwach Członkowskich zgodnie z prawem i jako swoje
główne zajęcie działalność określoną w art. 36 przez przynajmniej trzy kolejne lata w okresie pięciu lat
poprzedzających wydanie zaświadczenia;
b) dane osoby są upoważnione do wykonywania działalności wymienionego rodzaju na takich samych
warunkach, jak posiadacze dokumentów wymienionych dla danego Państwa Członkowskiego
Osoby, które pomyślnie ukończyły co najmniej trzyletnie studia, co do których właściwe organy w danym
Państwie Członkowskim potwierdziły, że są one równoważne z kształceniem, o którym mowa w art. 34,
są zwolnione z obowiązku posiadania trzyletniego doświadczenia zawodowego, o którym mowa w
akapicie drugim lit. a).
W przypadku Republiki Czeskiej i Słowacji, dokumenty potwierdzające posiadanie kwalifikacji uzyskane
w byłej Czechosłowacji są dla potrzeb uznawania traktowane tak samo, jak czeskie i słowackie
dokumenty potwierdzające posiadanie kwalifikacji i podlegają uznaniu na warunkach określonych w
akapitach poprzedzających.
2. Każde Państwo Członkowskie uznaje dokumenty potwierdzające posiadanie kwalifikacji lekarzy,
wydane we Włoszech osobom, które rozpoczęły uniwersyteckie kształcenie medyczne po dniu 28
stycznia 1980 r., ale nie później niż dnia 31 grudnia 1984 r., którym towarzyszy zaświadczenie wydane
przez właściwe organy włoskie.
Zaświadczenie musi potwierdzać spełnienie trzech następujących warunków:
a) dane osoby zdały odpowiedni test umiejętności przeprowadzony przez właściwe organy włoskie w celu
wykazania, że osoby te posiadają poziom wiedzy i umiejętności porównywalny z osobami posiadającymi
dokumenty potwierdzające posiadanie kwalifikacji wyszczególnione dla Włoch w załączniku V pkt 5.3.2;
b) dane osoby faktycznie wykonywały we Włoszech zgodnie z prawem i jako swoje główne zajęcie
działalność określoną w art. 36 przez co najmniej trzy kolejne lata w okresie pięciu lat poprzedzających
wydanie zaświadczenia;
c) dane osoby są upoważnione do wykonywania działalności określonej w art. 36 na tych samych
warunkach, co posiadacze dokumentów potwierdzających posiadanie kwalifikacji, wyszczególnionych
dla
Włoch
w załączniku V pkt 5.3.2, albo faktycznie wykonują taką działalność zgodnie z prawem i jako swoje
główne zajęcie.
Osoby, które ukończyły co najmniej trzyletnie studia, co do których właściwe organy w danym Państwie
Członkowskim potwierdziły, że są one równoważne z kształceniem, o którym mowa w art. 34, są
zwolnione z obowiązku zdania testu umiejętności, o którym mowa w akapicie drugim lit. a).
Osoby, które rozpoczęły uniwersyteckie kształcenie medyczne po dniu 31 grudnia 1984 r., traktowane są w
ten sam sposób co osoby, o których mowa powyżej, o ile powyższy trzyletni okres studiów rozpoczął się
przed dniem 31 grudnia 1994 r.
Sekcja 5
Lekarze weterynarii
Artykuł 38.
Kształcenie lekarzy weterynarii
1. Kształcenie lekarzy weterynarii obejmuje co najmniej pięcioletni okres studiów teoretycznych i
praktycznych prowadzonych w pełnym wymiarze godzin, w trakcie których realizowany jest co najmniej
program określony w załączniku V pkt 5.4.1, odbywanych na uniwersytecie lub w szkole wyższej
prowadzącej kształcenie na poziomie uznanym za równoważny albo też pod nadzorem uniwersytetu.
ust. 3.
zasadach określonych w przepisach, dotyczących struktury specjalności zawodowych w zakresie
dotyczącym kształcenia osób fizycznych i ich dostępu do zawodu.
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
86
2. Warunkiem podjęcia kształcenia w zakresie weterynarii jest posiadanie dyplomu lub świadectwa
uprawniającego do podjęcia tego rodzaju studiów na uniwersytecie lub w szkołach wyższych, które dane
Państwo Członkowskie uznaje za równoważne pod względem poziomu.
3. Odbycie przez daną osobę kształcenia w zakresie weterynarii gwarantuje, że uzyskała ona następującą
wiedzę i umiejętności:
a) odpowiednią wiedzę w zakresie nauk, na których opiera się weterynaria;
b) odpowiednią wiedzę na temat budowy i czynności zwierząt zdrowych, ich hodowli, reprodukcji, higieny
ogólnej, a także żywienia, włącznie z technologią stosowaną podczas produkcji i konserwacji żywności
odpowiadającej ich potrzebom;
c) odpowiednią wiedzę na temat zachowania i ochrony zwierząt;
d) odpowiednią wiedzę na temat przyczyn, natury, przebiegu, skutków, diagnozowania i leczenia chorób
zwierzęcych, rozpatrywanych zarówno indywidualnie jak i grupowo, w tym specjalistyczną wiedzę o
chorobach, które mogą się przenosić na człowieka;
e) dostateczną znajomość medycyny prewencyjnej;
f) dostateczną znajomość higieny i technologii produkcji, wytwarzania oraz wprowadzania do obrotu
zwierzęcych artykułów spożywczych lub artykułów spożywczych pochodzenia zwierzęcego
przeznaczonych do spożycia przez ludzi;
g) dostateczną znajomość przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych odnoszących się do
wyżej wymienionych dziedzin;
h) odpowiednie doświadczenie kliniczne i praktyczne uzyskane pod odpowiednim nadzorem.
Artykuł 39.
Prawa nabyte lekarzy weterynarii
Bez uszczerbku dla art. 23 ust. 4, w odniesieniu do obywateli Państw Członkowskich, których dokumenty
potwierdzające posiadanie kwalifikacji zostały wydane w Estonii przed 1 maja 2004 r., lub których
kształcenie rozpoczęło się w Estonii przed 1 maja 2004 r., Państwa Członkowskie uznają wymienione
dokumenty potwierdzające posiadanie kwalifikacji lekarzy weterynarii w przypadku gdy załączone do
nich będzie zaświadczenie potwierdzające, że dane osoby faktycznie i w sposób zgodny z prawem
wykonywały w Estonii działalność tego rodzaju przez co najmniej pięć kolejnych lat w okresie siedmiu
lat poprzedzających wydanie zaświadczenia.
Sekcja 6
Położne
Artykuł 40.
Kształcenie położnych
1. Kształcenie położnych obejmuje co najmniej:
a) kurs położnictwa prowadzony w pełnym wymiarze godzin i obejmujący co najmniej trzy lata nauki
teoretycznej i praktycznej (ścieżka I), w trakcie której realizowany jest co najmniej program określony
w załączniku V pkt 5.5.1; lub
b) kurs położnictwa trwający 18 miesięcy (ścieżka II) i obejmujący co najmniej program studiów określony
w załączniku V pkt 5.5.1, który nie został zrealizowany w ramach równoważnego kształcenia
pielęgniarek odpowiedzialnych za opiekę ogólną.
Państwa Członkowskie gwarantują, że instytucje prowadzące kształcenie położnych odpowiadają za
skoordynowanie teorii i praktyki w ramach programu kształcenia.
ust. 3.
zasadach określonych w przepisach dotyczących struktury zawodów w zakresie dotyczącym kształcenia
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
87
2. Warunkiem podjęcia kształcenia w zakresie położnictwa jest spełnienie jednego z dwóch następujących
warunków:
a) w przypadku ścieżki I - ukończenie co najmniej pierwszych dziesięciu lat kształcenia ogólnego; lub
b) w przypadku ścieżki II - posiadanie dokumentu potwierdzającego posiadanie kwalifikacji pielęgniarki
odpowiedzialnej za opiekę ogólną, o którym mowa w załączniku V pkt 5.2.2.
3. Odbycie przez daną osobę kształcenia położniczego gwarantuje, że uzyskała ona następującą wiedzę i
umiejętności:
a) dostateczną wiedzę w zakresie nauk, na których opiera się działalność położnych, a szczególnie
położnictwa i ginekologii;
b) odpowiednią znajomość etyki zawodowej i przepisów prawa dotyczących wykonywania zawodu;
c) szczegółową znajomość czynności biologicznych, anatomii i fizjologii w dziedzinie położnictwa i
noworodków, jak również wiedzę o związku zachodzącym pomiędzy stanem zdrowia a fizycznym i
społecznym środowiskiem człowieka oraz o jego zachowaniu;
d) odpowiednie doświadczenie kliniczne zdobyte w zatwierdzonych instytucjach pod nadzorem personelu
wykwalifikowanego w położnictwie;
e) odpowiednią znajomość procesu kształcenia personelu służby zdrowia i doświadczenie we współpracy z
nim.
Artykuł 41.
Procedury uznawania dokumentów potwierdzających posiadanie kwalifikacji położnych
1. Dokument potwierdzający posiadanie kwalifikacji położnej, o którym mowa w załączniku V pkt 5.5.2,
podlega automatycznemu uznaniu zgodnie z art. 21, o ile potwierdza odbycie jednego z następujących
rodzajów kształcenia:
a) kursu położnictwa prowadzonego przez co najmniej trzy lata w pełnym wymiarze godzin:
(i) jeżeli warunkiem jego podjęcia jest posiadanie dyplomu, świadectwa lub innego dokumentu
uprawniającego do podjęcia nauki na uniwersytecie lub wyższej uczelni albo w inny sposób
potwierdzającego
posiadanie
równoważnego
poziomu
wiedzy;
lub
(ii) po którym nastąpiła dwuletnia praktyka zawodowa, potwierdzona zaświadczeniem wydanym zgodnie
z ust. 2;
b) kursu położnictwa prowadzonego w pełnym wymiarze godzin przez co najmniej dwa lata lub
obejmującego 3 600 godzin, jeżeli warunkiem jego podjęcia było posiadanie dokumentu
potwierdzającego posiadanie kwalifikacji pielęgniarki odpowiedzialnej za opiekę ogólną, o którym mowa
w załączniku V pkt 5.2.2;
c) kursu położnictwa prowadzonego w pełnym wymiarze godzin przez co najmniej 18 miesięcy lub
obejmującego 3 000 godzin, jeżeli warunkiem jego podjęcia było posiadanie dokumentu
potwierdzającego posiadanie kwalifikacji pielęgniarki odpowiedzialnej za opiekę ogólną, o którym mowa
w załączniku V pkt 5.2.2, po którego zdobyciu nastąpiła roczna praktyka zawodowa, potwierdzona
zaświadczeniem wydanym zgodnie z ust. 2.
2. Zaświadczenie, o którym mowa w ust. 1, wydawane jest przez właściwe organy rodzimego Państwa
Członkowskiego. Zaświadczenie potwierdza, że jego posiadacz po zdobyciu dokumentu
potwierdzającego posiadanie kwalifikacji położnej z powodzeniem wykonywał w danym okresie pełen
zakres czynności położnej w szpitalu lub w upoważnionym zakładzie opieki zdrowotnej.
Artykuł 42.
Wykonywanie zawodu położnej
1. Bez uszczerbku dla ust. 2, przepisy niniejszej sekcji stosuje się do działalności położnych określonej
przez poszczególne Państwa Członkowskie i wykonywanej na podstawie tytułów zawodowych
określonych w załączniku V pkt 5.5.2.
2. Państwa Członkowskie gwarantują położnym możliwość podjęcia i wykonywania przynajmniej
następujących rodzajów działalności:
a) udzielanie wiarygodnych informacji i porad na temat planowania rodziny;
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
88
b) rozpoznawanie ciąży i nadzorowanie przebiegu ciąż normalnych; przeprowadzanie badań niezbędnych
dla nadzorowania przebiegu ciąż normalnych;
c) kierowanie na badania konieczne do jak najwcześniejszego rozpoznania ciąży zagrożonej;
d) realizacja programu przygotowywania do rodzicielstwa oraz pełnego przygotowania do urodzenia
dziecka, łącznie z poradnictwem na temat higieny i żywienia;
e) opieka nad rodzącą i pomoc podczas porodu oraz nadzorowanie stanu płodu w macicy za pomocą
właściwych środków klinicznych i technicznych;
f) przyjmowanie porodów naturalnych, w razie konieczności także z nacięciem krocza, a w przypadkach
nagłych - także porodu z położenia miednicowego;
g) rozpoznawanie u matki lub dziecka objawów nieprawidłowości wymagających skierowania do lekarza
oraz, w miarę potrzeby, pomoc lekarzowi; podejmowanie koniecznych działań nagłych pod nieobecność
lekarza, w szczególności ręcznego wydobycia łożyska, a następnie, w razie potrzeby, ręcznego zbadania
macicy;
h) badanie noworodków i opieka nad nimi, podejmowanie w razie potrzeby wszelkich niezbędnych działań,
w tym, w koniecznych przypadkach, natychmiastowej reanimacji;
i) opieka i czuwanie nad matką w okresie poporodowym oraz udzielanie matce wszelkich niezbędnych
porad na temat opieki nad noworodkiem, aby umożliwić jej stworzenie optymalnych warunków dla
rozwoju noworodka;
j) prowadzenie leczenia zaleconego przez lekarza;
k) sporządzanie koniecznych sprawozdań na piśmie.
Artykuł 43.
Prawa nabyte położnych
1. Każde Państwo Członkowskie, w odniesieniu do obywateli Państw Członkowskich, których dokument
potwierdzający posiadanie kwalifikacji położnej spełnia minimalne wymogi kształcenia określone w art.
40, który jednakże na mocy art. 41 nie jest uznawany, o ile nie towarzyszy mu zaświadczenie o odbytej
praktyce zawodowej, o którym mowa w art. 41 ust. 2, uznaje za wystarczający dowód kwalifikacji
dokumenty potwierdzające posiadanie kwalifikacji wydane przez dane Państwa Członkowskie przed datą
określoną w załączniku V pkt 5.5.2, do których załączone jest zaświadczenie potwierdzające, że osoby te
faktycznie i zgodnie z prawem wykonywały czynności danego rodzaju przez co najmniej dwa kolejne lata
w okresie pięciu lat poprzedzających wydanie zaświadczenia.
2. Przepisy ust. 1 stosuje się do obywateli Państw Członkowskich, których dokument potwierdzający
posiadanie kwalifikacji położnej potwierdza odbycie kształcenia na terytorium byłej Niemieckiej
Republiki Demokratycznej oraz spełnia minimalne wymogi w zakresie kształcenia określone w art. 40,
jednakże zgodnie z art. 41, warunkiem uznania dokumentu potwierdzającego posiadanie kwalifikacji jest
dołączenie zaświadczenia potwierdzającego posiadanie praktyki zawodowej, o którym mowa w art. 41
ust. 2, jeżeli dokument potwierdza ukończenie kształcenia rozpoczętego przed 3 października 1990 r.
3. W odniesieniu do polskich dokumentów potwierdzających posiadanie kwalifikacji położnych uznaje się
wyłącznie prawa nabyte określone poniżej.
W przypadku obywateli Państw Członkowskich, których dokumenty potwierdzające posiadanie
kwalifikacji położnej zostały wydane w Polsce przed 1 maja 2004 r. i którzy nie spełniają minimalnych
wymogów w zakresie kształcenia określonych w art. 40 lub których kształcenie rozpoczęło się w Polsce
przed 1 maja 2004 r. i którzy nie spełniają minimalnych wymogów w zakresie kształcenia określonych w
art. 40, Państwa Członkowskie uznają dokumenty potwierdzające posiadanie kwalifikacji położnej
określone poniżej pod warunkiem dołączenia do nich zaświadczenia potwierdzającego, że dane osoby
faktycznie i w sposób zgodny z prawem wykonywały czynności położnych przez okres wyszczególniony
poniżej:
a) w przypadku osób posiadających dokument potwierdzający posiadanie kwalifikacji położnej w stopniu
licencjata (dyplom licencjata położnictwa): przez co najmniej trzy kolejne lata w okresie pięciu lat
poprzedzających wydanie zaświadczenia;
b) w przypadku osób posiadających dokument potwierdzający posiadanie kwalifikacji położnej
potwierdzający ukończenie pomaturalnego kursu kształcenia w medycznej szkole zawodowej (dyplom
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
89
położnej): przez co najmniej pięć kolejnych lat w okresie siedmiu lat poprzedzających wydanie
zaświadczenia.
4. Państwa Członkowskie uznają dokumenty potwierdzające posiadanie kwalifikacji położnych wydane w
Polsce położnym, które ukończyły kształcenie przed 1 maja 2004 r., nawet jeżeli dokumenty te nie
spełniają minimalnych wymogów kształcenia określonych w art. 40, potwierdzonych nadaniem tytułu
„licencjata” , uzyskanego na podstawie specjalnego programu kształcenia, określonego w art. 11 ustawy
z dnia 20 kwietnia 2004 r. o zmianie ustawy o zawodach pielęgniarki i położnej oraz niektórych innych
ustaw (Dziennik Ustaw z dnia 30 kwietnia 2004 r., nr 92, poz. 885) oraz rozporządzeniu Ministra
Zdrowia z dnia 11 maja 2004 r. w sprawie szczegółowych warunków prowadzenia studiów zawodowych
na kierunku pielęgniarstwo lub położnictwo przeznaczonych dla pielęgniarek i położnych posiadających
świadectwo dojrzałości i będących absolwentami liceów medycznych oraz medycznych szkół
zawodowych kształcących w zawodzie pielęgniarki i położnej (Dziennik Ustaw z dnia 13 maja 2004 r., nr
110, poz. 1170) w celu potwierdzenia, że dana osoba dysponuje wiedzą i umiejętnościami
porównywalnymi z posiadanymi przez położne o kwalifikacjach, które w przypadku Polski określono
Art. 43a.
W odniesieniu do rumuńskich kwalifikacji położnych będą stosowane jedynie następujące przepisy
dotyczące praw nabytych.
W przypadku obywateli państw członkowskich, których dokumenty potwierdzające kwalifikacje położnej
(asistent medical obstetrică-ginecologie/pielęgniarka w zakresie położnictwa i ginekologii) zostały
wydane w Rumunii przed dniem przystąpienia i które nie spełniają minimalnych wymogów szkolenia
określonych w artykule 40, państwa członkowskie uznają wspomniane dokumenty potwierdzające
kwalifikacje za wystarczające do celu wykonywania zawodu położnej, jeśli jest do nich załączone
zaświadczenie stwierdzające, że ci obywatele państw członkowskich rzeczywiście i zgodnie z prawem
prowadzili działalność położnej w Rumunii przez co najmniej pięć kolejnych lat w ciągu siedmiu lat
przed dniem wydania zaświadczenia.
Sekcja 7
Farmaceuci
Artykuł 44.
Kształcenie farmaceutów
1. Warunkiem podjęcia kształcenia farmaceutycznego jest posiadanie dyplomu lub świadectwa
uprawniającego do podjęcia w Państwie Członkowskim studiów na danym kierunku na uniwersytecie
lub w szkołach wyższych o statusie uznanym za równorzędny.
2. Dokument potwierdzający posiadanie kwalifikacji farmaceuty potwierdza odbycie kształcenia
trwającego co najmniej pięć lat i obejmującego przynajmniej:
a) cztery lata kształcenia teoretycznego i praktycznego w pełnym wymiarze godzin na uniwersytecie, w
szkole wyższej o statusie uznanym za równorzędny lub pod nadzorem uniwersytetu;
b) sześciomiesięczną praktykę w ogólnodostępnej aptece lub w szpitalu, pod nadzorem oddziału
farmaceutycznego tego szpitala.
ust. 3.
zasadach określonych w przepisach dotyczących struktury zawodów w zakresie dotyczącym kształcenia
3. Odbycie przez daną osobę kształcenia farmaceutycznego gwarantuje, że uzyskała ona następującą
wiedzę i umiejętności:
a) odpowiednią wiedzę o lekach i substancjach używanych do wytwarzania leków;
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
90
b) odpowiednią wiedzę o technologii farmaceutycznej oraz fizycznym, chemicznym, biologicznym i
mikrobiologicznym testowaniu produktów leczniczych;
c) odpowiednią wiedzę o metabolizmie i skutkach działania produktów leczniczych oraz o działaniu
substancji toksycznych, a także o używaniu produktów leczniczych;
d) odpowiednią wiedzę do oceny danych naukowych dotyczących leków, by w oparciu o nią móc udzielać
właściwych informacji;
e) odpowiednią wiedzę o wymogach prawnych i innych wymogach związanych z wykonywaniem zawodu
farmaceuty.
Artykuł 45.
Wykonywanie zawodu farmaceuty
1. Do celów niniejszej dyrektywy, do czynności zawodowych farmaceuty zalicza się te rodzaje działalności,
których warunkiem wykonywania w jednym lub więcej Państw Członkowskich jest posiadanie
kwalifikacji zawodowych i do których dostęp jest otwarty dla osób posiadających dokumenty
potwierdzające posiadanie kwalifikacji wyszczególnione w załączniku V pkt 5.6.2.
2. Państwa Członkowskie gwarantują osobom posiadającym dokument potwierdzający posiadanie
kwalifikacji farmaceuty na poziomie uniwersyteckim lub poziomie uznawanym za równoważny,
spełniający warunki określone w art. 44 - w stosownych przypadkach pod warunkiem posiadania
dodatkowego doświadczenia zawodowego - możliwość podejmowania i wykonywania co najmniej
następujących czynności:
a) sporządzanie farmaceutycznej formy produktów leczniczych;
b) wytwarzanie i testowanie produktów leczniczych;
c) testowanie produktów leczniczych w laboratorium przeznaczonym do tego celu;
d) składowanie, przechowywanie i dystrybucja produktów leczniczych w obrocie hurtowym;
e) sporządzanie, testowanie, składowanie i wydawanie produktów leczniczych w ogólnie dostępnych
aptekach;
f) sporządzanie, testowanie, składowanie i wydawanie produktów leczniczych w szpitalach;
g) udzielanie informacji i porad na temat produktów leczniczych.
3. W przypadku gdy w określonym państwie członkowskim dodatkowym warunkiem podejmowania lub
wykonywania jednego z rodzajów działalności farmaceuty jest posiadanie doświadczenia zawodowego
obok dokumentu potwierdzającego posiadanie kwalifikacji, o którym mowa w załączniku V pkt 5.6.2,
Państwo to uznaje za wystarczający dowód w tym zakresie zaświadczenie wydane przez właściwe organy
w rodzimym Państwie Członkowskim danej osoby, potwierdzające, że przez podobny okres wykonywała
ona tego rodzaju czynności w rodzimym Państwie Członkowskim.
4. Uznanie, o którym mowa w ust. 3, nie dotyczy dwuletniego stażu zawodowego, który w Wielkim
Księstwie Luksemburga jest warunkiem przyznania państwowej koncesji na prowadzenie
ogólnodostępnej apteki.
5. Jeżeli w dniu 16 września 1985 r. obowiązywał w określonym Państwie Członkowskim konkurs,
przeprowadzany w celu wyłonienia spośród kandydatów posiadających dokumenty, o których mowa w
ust. 2, osób, którym przyznane zostanie prawo otwarcia nowych aptek, przewidzianych w krajowym
systemie geograficznego rozmieszczenia aptek, Państwo to może, na zasadzie odstępstwa od ust. 1,
przeprowadzać powyższe konkursy w dalszym ciągu i wymagać od obywateli Państw Członkowskich
posiadających dokumenty potwierdzające posiadanie kwalifikacji określone w załączniku V pkt 5.6.2 lub
korzystających z przepisów art. 23 wzięcia w nich udziału.
Sekcja 8
Architekci
Artykuł 46.
Kształcenie architektów
1. Kształcenie architekta obejmuje co najmniej czteroletnie studia w pełnym wymiarze godzin albo sześć
lat studiów na uniwersytecie lub w porównywalnej instytucji oświatowej, z których co najmniej trzy lata
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
91
prowadzone są w pełnym wymiarze godzin. Powyższe kształcenie powinno być zakończone zdaniem
egzaminu na poziomie szkoły wyższej.
Kształcenie musi odbywać się na poziomie studiów wyższych, których podstawowym przedmiotem jest
architektura i których program w równoważnym stopniu uwzględnia teoretyczne i praktyczne aspekty
kształcenia architekta oraz gwarantuje uzyskanie następującej wiedzy i umiejętności:
a) umiejętności tworzenia projektów architektonicznych spełniających wymogi zarówno estetyczne, jak i
techniczne;
b) odpowiedniej znajomości historii i teorii architektury oraz sztuk pokrewnych, technologii i nauk
humanistycznych;
c) wiedzy na temat sztuk pięknych w zakresie, w jakim wpływają one na jakość projektu
architektonicznego;
d) odpowiedniej znajomości urbanistyki, planowania oraz umiejętności niezbędnych w procesie
planowania;
e) rozumienia związków zachodzących pomiędzy ludźmi a budynkami oraz pomiędzy budynkami a
środowiskiem je otaczającym, oraz potrzeby dostosowania budynków do ludzkich potrzeb i skali;
f) rozumienia charakteru zawodu architekta oraz jego roli w społeczeństwie, w szczególności w
przygotowywaniu koncepcji projektów uwzględniających czynniki społeczne;
g) rozumienia metod gromadzenia informacji i przygotowywania koncepcji projektu;
h) rozumienia problemów konstrukcyjnych, budowlanych i inżynieryjnych związanych z projektowaniem
budynków;
i) odpowiedniej wiedzy w zakresie problemów fizycznych i technologii oraz funkcji budynków,
umożliwiającej zapewnienie im wygodnych wnętrz oraz zabezpieczenia przed niekorzystnym działaniem
czynników atmosferycznych;
j) umiejętności koniecznych do projektowania budynków spełniających wymogi użytkowników w zakresie,
w jakim umożliwiają to dostępne środki finansowe i przepisy budowlane;
k) odpowiedniej znajomości gałęzi przemysłu, organizacji, przepisów i procedur niezbędnych dla realizacji
projektów budynków oraz integracji planów z ogólnym projektem planistycznym.
2. Komisja może dostosować wykaz dziedzin wiedzy i umiejętności wymienionych w ust. 1 do postępu
ust. 3.
Takie aktualizacje nie mogą pociągać za sobą zmian w zasadach obowiązujących w Państwach
Członkowskich dotyczących struktury zawodów w zakresie kształcenia osób fizycznych i warunków ich
dostępu do zawodu.
Artykuł 47.
Odstępstwa od warunków kształcenia architektów
1. W drodze odstępstwa od art. 46, za spełniające wymogi określone w art. 21 uznaje się także kształcenie:
w „Fachhochschulen” w Republice Federalnej Niemiec przez okres trzech lat w formie, w jakiej było
prowadzone w dniu 5 sierpnia 1985 r., spełniające wymogi określone w art. 46 i umożliwiające w
powyższym Państwie Członkowskim podejmowanie czynności określonych w art. 48 pod tytułem
zawodowym „architekta” , o ile kształcenie to zostało uzupełnione czteroletnim doświadczeniem
zawodowym w zawodzie architekta w Republice Federalnej Niemiec, potwierdzonym przez świadectwo
wydane przez stowarzyszenie zawodowe, do którego rejestru wpisany jest architekt pragnący skorzystać z
przepisów niniejszej dyrektywy.
Przed wydaniem świadectwa stowarzyszenie zawodowe ustala, czy osiągnięcia danego architekta w
dziedzinie architektury stanowią wystarczający dowód opanowania dziedzin wiedzy i umiejętności
wyszczególnionych w art. 46 ust. 1. Świadectwo wydawane jest zgodnie z procedurą stosowaną przy
wpisie do rejestru architektów prowadzonego przez stowarzyszenie zawodowe.
2. W drodze odstępstwa od art. 46, za spełniające wymogi określone w art. 21 uznaje się także kształcenie:
odbywane w ramach programu rozwoju społecznego lub w formie studiów wyższych w niepełnym
wymiarze godzin, spełniające wymogi określone w art. 46 i potwierdzone pomyślnym zaliczeniem
egzaminem z architektury, pod warunkiem że dana osoba pracowała w dziedzinie architektury przez co
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
92
najmniej siedem lat, pod nadzorem architekta albo biura architektonicznego. Egzamin musi być na
poziomie szkoły wyższej i odpowiadać egzaminowi końcowemu określonemu w art. 46 ust. 1 akapit
pierwszy.
Artykuł 48.
Wykonywanie zawodu architekta
1. Do celów niniejszej dyrektywy do działalności zawodowej architekta należą rodzaje działalności
zazwyczaj wykonywane pod tytułem zawodowym „architekta” .
2. Uznaje się, że obywatele Państwa Członkowskiego, którzy zostali upoważnieni do używania tytułu
architekta zgodnie z przepisami przyznającymi właściwemu organowi Państwa Członkowskiego prawo
przyznawania tego tytułu obywatelom Państw Członkowskim, wyróżniającym się ze względu na
osiągnięcia w dziedzinie architektury, spełniają warunki konieczne do wykonywania działalności
architekta pod tytułem zawodowym „architekta” . Dowodem na to, że dane osoby wykonują działalność
w dziedzinie architektury, jest świadectwo wydawane przez ich rodzime Państwo Członkowskie.
Artykuł 49.
Prawa nabyte architektów
1. Każde Państwo Członkowskie uznaje dokumenty potwierdzające posiadanie kwalifikacji architektów
wymienione w załączniku VI, wydawane przez pozostałe Państwa Członkowskie i potwierdzające
odbycie kształcenia, które rozpoczęło się nie później, niż w roku akademickim określonym w tym
załączniku nawet, jeżeli nie spełniają one minimalnych wymogów określonych w art. 46, oraz traktuje
takie dokumenty na swoim terytorium w zakresie dotyczącym podejmowania i wykonywania działalności
zawodowej architekta, tak samo, jak dokumenty potwierdzające posiadanie kwalifikacji architekta, które
samo wydaje.
Na powyższej podstawie uznawane są zaświadczenia wydane przez właściwe organy Republiki Federalnej
Niemiec, potwierdzające, że dokument potwierdzający posiadanie kwalifikacji wydany po dniu 8 maja
1945 r. przez właściwe organy Niemieckiej Republiki Demokratycznej jest równoważny z dokumentami
wyszczególnionymi w załączniku VI.
2. Bez uszczerbku dla ust. 1, każde Państwo Członkowskie uznaje dokumenty potwierdzające posiadanie
kwalifikacji określone poniżej i traktuje je na swoim terytorium, w zakresie dotyczącym podejmowania i
wykonywania działalności zawodowej architekta, tak samo, jak dokumenty potwierdzające posiadanie
kwalifikacji, które samo wydaje: świadectwa wydawane obywatelom Państw Członkowskich przez
Państwa Członkowskie, w których na dzień określony poniżej obowiązywały przepisy regulujące dostęp
do zawodu architekta i jego wykonywanie:
a) 1 stycznia 1995 r. w przypadku Austrii, Finlandii i Szwecji;
b) 1 maja 2004 r. w przypadku Republiki Czeskiej, Estonii, Cypru, Łotwy, Litwy, Węgier, Malty, Polski,
Słowenii i Słowacji;
c) 5 sierpnia 1987 r. w przypadku pozostałych Państw Członkowskich.
Zaświadczenia określone w akapicie pierwszym powinny potwierdzać, że dana osoba uzyskała, najpóźniej
w dniu określonym odpowiednio powyżej, prawo do używania tytułu zawodowego architekta oraz w
świetle danych przepisów faktycznie wykonywała przedmiotową działalność przez co najmniej trzy
kolejne lata w okresie pięciu lat poprzedzających wydanie zaświadczenia.
ROZDZIAŁ IV. PRZEPISY WSPÓLNE W SPRAWIE PODEJMOWANIA DZIAŁALNOŚCI
Artykuł 50.
Dokumentacja i formalności
1. Właściwe organy Państwa Członkowskiego rozpatrujące wniosek o zezwolenie na wykonywanie
określonego zawodu regulowanego na mocy niniejszego tytułu mogą żądać przedstawienia dokumentów i
zaświadczeń wymienionych w załączniku VII.
Dokumenty określone w załączniku VII pkt 1 lit. d), e) i f) są przedkładane przed upływem trzech miesięcy
od daty ich wydania.
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
93
Państwa Członkowskie, instytucje i inne osoby prawne zapewniają poufność przekazywanych im
informacji.
2. W przypadku uzasadnionych wątpliwości przyjmujące Państwo Członkowskie może zwrócić się do
właściwych organów innego Państwa Członkowskiego o potwierdzenie autentyczności świadectw i
dokumentów potwierdzających posiadanie kwalifikacji, wydanych przez to drugie Państwo
Członkowskie oraz, w stosownych przypadkach, potwierdzenie faktu, że dana osoba spełnia minimalne
wymogi w zakresie kształcenia określone odpowiednio w art. 24, 25, 28, 31, 34, 35, 38, 40, 44 i 46 dla
zawodów, o których mowa w rozdziale III niniejszego tytułu.
3. W przypadku uzasadnionych wątpliwości, jeżeli dokument potwierdzający posiadanie kwalifikacji, o
którym mowa w art. 3 ust. 1 lit, c), został wydany przez właściwy organ w Państwie Członkowskim i
potwierdza odbycie kształcenia w całości lub w części w placówce zarejestrowanej zgodnie z prawem na
terytorium innego Państwa Członkowskiego, przyjmujące Państwo Członkowskie może sprawdzić, przy
udziale właściwej instytucji Państwa Członkowskiego, w którym wydano dokument:
a) czy przebieg kształcenia w danej placówce został formalnie zatwierdzony przez instytucję edukacyjną
mającą siedzibę w Państwie Członkowskim, w którym wydano dokument;
b) czy wydany dokument potwierdzający posiadanie kwalifikacji jest taki sam jak ten, który zostałby
wydany w przypadku gdyby kształcenie odbyło się w całości w Państwie Członkowskim, w którym
wydano dokument; oraz
c) czy dany dokument potwierdzający posiadanie kwalifikacji przyznaje te same prawa zawodowe na
terytorium Państwa Członkowskiego, w którym wydano dokument.
4. W przypadku gdy przyjmujące Państwo Członkowskie wymaga od swoich obywateli, zamierzających
podjąć zawód regulowany, złożenia ślubowania lub przysięgi, a formuła tego ślubowania lub przysięgi
nie może być wykorzystana przez obywateli innych Państw Członkowskich, przyjmujące Państwo
Członkowskie umożliwia takim osobom skorzystanie z odpowiedniej, równoważnej formuły.
Artykuł 51.
Procedura wzajemnego uznawania kwalifikacji zawodowych
1. Właściwy organ przyjmującego Państwa Członkowskiego potwierdza otrzymanie wniosku w terminie
miesiąca od jego otrzymania oraz zawiadamia wnioskodawcę, w stosownym przypadku, o konieczności
dostarczenia brakujących dokumentów.
2. Procedura rozpatrywania wniosku o zezwolenie na wykonywanie zawodu regulowanego musi być
zakończona możliwie najszybciej i prowadzić do jak najszybszego wydania przez właściwy organ w
przyjmującym państwie członkowskim należycie uzasadnionej decyzji, nie później niż w terminie trzech
miesięcy od daty złożenia przez wnioskodawcę kompletu dokumentów. Jednakże powyższy termin może
zostać przedłużony o miesiąc w sprawach uregulowanych w rozdziale I i II niniejszego tytułu.
3. Od decyzji lub braku decyzji w przepisanym terminie przysługuje odwołanie zgodnie z prawem
krajowym.
Artykuł 52.
Używanie tytułów zawodowych
1. Jeżeli w przyjmującym Państwie Członkowskim używanie tytułu zawodowego związanego z daną
działalnością zawodową podlega prawnej regulacji, obywatele innych Państw Członkowskich,
uprawnieni do wykonywania zawodu regulowanego na podstawie tytułu III, używają w przyjmującym
Państwie Członkowskim tytułu zawodowego, który w Państwie tym odpowiada zawodowi danego
rodzaju, oraz wszelkich związanych z nim skrótów.
2. W przypadku gdy dany zawód jest w przyjmującym Państwie Członkowskim regulowany przez
stowarzyszenie lub organizację, o których mowa w art. 3 ust. 2, obywatele Państw Członkowskich mogą
używać tytułu lub skrótu tytułu zawodowego przyznawanego przez daną organizację lub stowarzyszenie
wyłącznie za okazaniem dowodu potwierdzającego przynależność do tych stowarzyszeń lub organizacji.
W przypadku gdy warunkiem członkostwa w danym stowarzyszeniu lub organizacji jest posiadanie
określonych kwalifikacji, warunek ten obowiązuje obywateli innych Państw Członkowskich
posiadających kwalifikacje zawodowe wyłącznie na zasadach określonych w niniejszej dyrektywie.
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
94
TYTUŁ IV. SZCZEGÓŁOWE ZASADY WYKONYWANIA ZAWODU
Artykuł 53.
Znajomość języków
Osoby, których kwalifikacje podlegają uznaniu, muszą posiadać znajomość języków niezbędną do
wykonywania danego zawodu w przyjmującym Państwie Członkowskim.
Artykuł 54.
Używanie tytułów określających wykształcenie
Bez uszczerbku dla art. 7 i 52, przyjmujące Państwo Członkowskie zapewnia osobom zainteresowanym
prawo do używania tytułów, a także, w miarę możliwości, skróconej formy tytułów określających
wykształcenie, uzyskanych w rodzimym Państwie Członkowskim w języku rodzimego Państwa
Członkowskiego. Przyjmujące Państwo Członkowskie może wymagać, aby tytuł ten był opatrzony
informacją dotyczącą nazwy i siedziby instytucji albo komisji egzaminacyjnej, która go przyznała. Jeżeli
tytuł określający wykształcenie używany w rodzimym Państwie Członkowskim może być mylony w
przyjmującym Państwie Członkowskim z tytułem, którego uzyskanie w tym drugim Państwie zależy od
odbycia dodatkowego kształcenia, a osoba zainteresowana takiego kształcenia nie zdobyła, przyjmujące
Państwo Członkowskie może wymagać od tej osoby używania tytułu określającego wykształcenie
obowiązującego w rodzimym Państwie Członkowskim w odpowiedniej formie, określanej przez
przyjmujące Państwo Członkowskie.
Artykuł 55.
Akceptacja przez fundusz ubezpieczeń zdrowotnych
Bez uszczerbku dla art. 5 ust. 1 i art. 6 akapit pierwszy lit. b), Państwa Członkowskie wymagające od osób,
które zdobyły kwalifikacje zawodowe na ich terytorium odbycia praktyk przygotowawczych lub zdobycia
stażu zawodowego celem uzyskania akceptacji funduszu ubezpieczeń zdrowotnych, zwalniają z takiego
obowiązku osoby posiadające dokumenty potwierdzające posiadanie kwalifikacji lekarzy lub lekarzy
dentystów uzyskane w innych Państwach Członkowskich.
TYTUŁ V. WSPÓŁPRACA ADMINISTRACYJNA I UPRAWNIENIA WYKONAWCZE
Artykuł 56.
Właściwe organy
1. Właściwe organy przyjmującego Państwa Członkowskiego i rodzimego Państwa Członkowskiego ściśle
współpracują ze sobą i wzajemnie się wspierają w celu ułatwienia stosowania niniejszej dyrektywy.
Zapewniają one poufność wymienianych informacji.
2. Właściwe organy przyjmującego Państwa Członkowskiego i rodzimego Państwa Członkowskiego
wymieniają między sobą, przy poszanowaniu przepisów dotyczących ochrony danych osobowych
przewidzianych w dyrektywach 95/46/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 24 października 1995
r. w sprawie ochrony osób fizycznych w zakresie przetwarzania danych osobowych i swobodnego
przepływu tych danychi 2002/58/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 12 lipca 2002 r. dotyczącej
przetwarzania danych osobowych i ochrony prywatności w sektorze łączności elektronicznej (dyrektywa
o prywatności i łączności elektronicznej), informacje dotyczące postępowań dyscyplinarnych lub
nałożonych sankcji karnych albo innych, poważnych okoliczności szczególnych, które
najprawdopodobniej mogą wywierać skutki na wykonywanie zawodu na podstawie niniejszej dyrektywy.
Rodzime Państwo Członkowskie sprawdza wiarygodność stanu faktycznego, a jego organy decydują o
charakterze i zakresie dochodzenia, które należy przeprowadzić, a następnie zawiadamiają przyjmujące
Państwo Członkowskie o własnych wnioskach wypływających z posiadanych informacji.
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
95
3. Każde Państwo Członkowskie wyznacza do 20 października 2007 r. organy i instytucje właściwe do
wydawania lub przyjmowania dokumentów potwierdzających posiadanie kwalifikacji oraz innych
dokumentów i informacji, jak również organy odpowiedzialne za przyjmowanie wniosków i
podejmowanie decyzji, o których mowa w niniejszej dyrektywie, oraz niezwłocznie zawiadamiają o nich
pozostałe Państwa Członkowskie i Komisję.
4. Każde Państwo Członkowskie wyznacza koordynatora działań organów określonych w ust. 1, o czym
niezwłocznie zawiadamia pozostałe Państwa Członkowskie oraz Komisję.
Do zadań tych koordynatorów należy:
a) wspieranie jednolitego stosowania niniejszej dyrektywy;
b) gromadzenie wszelkich informacji przydatnych przy stosowaniu niniejszej dyrektywy, takich jak
informacje dotyczące warunków dostępu do zawodów regulowanych w Państwach Członkowskich.
W celu realizacji zadań określonych w pkt b) koordynatorzy mogą korzystać z pomocy ośrodków
informacji, o których mowa w art. 57.
Artykuł 57.
Ośrodki informacji
Każde Państwo Członkowskie wyznaczy do 20 października 2007 r. ośrodek informacji, do którego zadań
należy:
a) dostarczanie obywatelom i ośrodkom informacji w pozostałych Państwach Członkowskich niezbędnych
informacji dotyczących uznawania kwalifikacji zawodowych przewidzianego w niniejszej dyrektywie,
takich jak informacje dotyczące ustawodawstwa krajowego regulującego dane zawody i ich
wykonywanie, w tym ustawodawstwa socjalnego oraz, w stosownych przypadkach, zasad etyki
zawodowej;
b) pomaganie obywatelom w realizacji praw przyznanych im w niniejszej dyrektywie, w stosownych
przypadkach przy współdziałaniu innych ośrodków informacji i właściwych organów w przyjmującym
Państwie Członkowskim.
Na wniosek Komisji ośrodki informacji dostarczają jej informacji o wynikach spraw prowadzonych
zgodnie z przepisami lit. b) w terminie dwóch miesięcy od ich podjęcia
.
Artykuł 58.
Procedura komitetu
1. Komisja jest wspierana przez Komitet ds. Uznawania Kwalifikacji Zawodowych.
2. W przypadku odwołania się do niniejszego ustępu stosuje się art. 5 i 7 decyzji 1999/468/WE, z
uwzględnieniem przepisów jej art. 8.
Termin określony w art. 5 ust. 6 decyzji 1999/468 wynosi dwa miesiące.
3. W przypadku odesłania do niniejszego ustępu stosuje się art. 5a ust. 1–4 oraz art. 7 decyzji
1999/468/WE, z uwzględnieniem przepisów jej art. 8.
Artykuł 59.
Konsultacje
Komisja zapewnia odpowiednie konsultacje z ekspertami z zainteresowanych grup zawodowych,
szczególnie w kontekście prac komitetu, o którym mowa w art. 58, oraz przedkłada komitetowi
uzasadnione sprawozdanie z tych konsultacji.
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
96
TYTUŁ VI INNE PRZEPISY
Artykuł 60.
Sprawozdania
1. Od dnia 20 października 2007 r. Państwa Członkowskie przekazują Komisji co dwa lata sprawozdanie
ze stosowania wprowadzonego systemu. Poza ogólnymi uwagami, sprawozdanie to zawiera statystyczne
podsumowanie podjętych decyzji oraz opis podstawowych problemów wynikających ze stosowania
niniejszej dyrektywy.
2. Od dnia 20 października 2007 r. Komisja co pięć lat sporządza raport w sprawie wdrożenia niniejszej
dyrektywy.
Artykuł 61.
Klauzula odstępstwa
W przypadku gdy stosowanie jednego z przepisów niniejszej dyrektywy przez Państwo Członkowskie
napotyka na poważne trudności w określonej dziedzinie, Komisja wraz z tym państwem dokonują
wspólnej analizy tych trudności.
W stosownych przypadkach Komisja zgodnie z procedurą określoną w art. 58 ust. 2 podejmuje decyzję o
zezwoleniu temu Państwu Członkowskiemu na odstąpienie przez określony czas od stosowania
określonego przepisu.
Artykuł 62.
Uchylenie
.Dyrektywy 77/452/EWG, 77/453/EWG, 78/686/EWG, 78/687/EWG, 78/1026/EWG, 78/1027/EWG,
80/154/EWG, 80/155/EWG, 85/384/EWG, 85/432/EWG, 85/433/EWG, 89/48/EWG, 92/51/EWG,
93/16/EWG i 1999/42/WE uchyla się ze skutkiem od dnia 20 października 2007 r. Odesłania do
uchylonych dyrektyw będą rozumie się odesłania do niniejszej dyrektywy, przy czym uchylenie nie
wpływa na ważność aktów przyjętych na podstawie tych dyrektyw.
Artykuł 63.
Transpozycja
Państwa Członkowskie wprowadzają w życie przepisy ustawowe, wykonawcze i administracyjne
konieczne dla wykonania niniejszej dyrektywy przed dniem 20 października 2007 r. Niezwłocznie
informują one o tym Komisję.
Środki przyjęte przez Państwa Członkowskie zawierają odesłanie do niniejszej dyrektywy lub odesłanie
takie towarzyszy ich urzędowej publikacji. Metody dokonywania takiego odesłania określane są przez
Państwa Członkowskie.
Artykuł 64.
Wejście w życie
Niniejsza dyrektywa wchodzi w życie dwudziestego dnia po jej opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym
Unii Europejskiej
.
Artykuł 65.
Adresaci
Niniejsza dyrektywa skierowana jest do Państw Członkowskich.
Sporządzono w Strasburgu, dnia 7 września 2005 r.
W imieniu Parlamentu Europejskiego
J. BORRELL FONTELLES
Przewodniczący
W imieniu Rady
C. CLARKE
Przewodniczący
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
97
ZAŁĄCZNIK I Lista stowarzyszeń lub organizacji zawodowych, które spełniają warunki art. 3
ust. 2.
IRLANDIA.
1. The Institute of Chartered Accountants in Ireland
2. The Institute of Certified Public Accountants in Ireland
3. The Association of Certified Accountants
4. Institution of Engineers of Ireland
5. Irish Planning Institute
ZJEDNOCZONE KRÓLESTWO
1. Institute of Chartered Accountants in England and Wales
2. Institute of Chartered Accountants of Scotland
3. Institute of Chartered Accountants in Ireland
4. Chartered Association of Certified Accountants
5. Chartered Institute of Loss Adjusters
6. Chartered Institute of Management Accountants
7. Institute of Chartered Secretaries and Administrators
8. Chartered Insurance Institute
9. Institute of Actuaries
10. Faculty of Actuaries
11. Chartered Institute of Bankers
12. Institute of Bankers in Scotland
13. Royal Institution of Chartered Surveyors
14. Royal Town Planning Institute
15. Chartered Society of Physiotherapy
16. Royal Society of Chemistry
17. British Psychological Society
18. Library Association
19. Institute of Chartered Foresters
20. Chartered Institute of Building
21. Engineering Council
22. Institute of Energy
23. Institution of Structural Engineers
24. Institution of Civil Engineers
25. Institution of Mining Engineers
26. Institution of Mining and Metallurgy
27. Institution of Electrical Engineers
28. Institution of Gas Engineers
29. Institution of Mechanical Engineers
30. Institution of Chemical Engineers
31. Institution of Production Engineers
32. Institution of Marine Engineers
33. Royal Institution of Naval Architects
34. Royal Aeronautical Society
35. Institute of Metals
36. Chartered Institution of Building Services Engineers
37. Institute of Measurement and Control
38. British Computer Society
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
98
ZAŁĄCZNIK II Wykaz kursów kształcenia o specjalnym programie, o których mowa w art. 11 lit. c)
ppkt ii
1. Dziedzina paramedyczna i socjalno-społeczna
Szkolenie w następujących specjalnościach:
w Niemczech:
– pielęgniarka/pielęgniarz pediatryczny i zdrowotny ("Gesundheits- und Kinderkrankenpfleger(in)"),
– fizjoterapeuta ("Krankengymnast(in)/Physiotherapeut(in)")(1),
– terapeuta zajęciowy/ergoterapeuta ("Beschäftigungs- und Arbeitstherapeut/Ergotherapeut"),
– logopeda ("Logopäde/Logopädin"),
– ortoptysta ("Orthoptist(in)"),
– wychowawca dzieci posiadający dyplom państwowy ("Staatlich anerkannte(r) Erzieher(in)"),
– wychowawca terapeuta posiadający dyplom państwowy ("Staatlich anerkannte(r) Heilpädagoge(in)"),
– technik analityki medycznej ("medizinisch-technische(r) Laboratoriums- Assistent(in)"),
– technik radiolog ("medizinisch-technische(r) Radiologie-Assistent(in)"),
– technik diagnostyki czynnościowej ("medizinisch-technische(r) Assistent(in) für
Funktionsdiagnostik"),
– asystent weterynaryjny ("veterinärmedizinisch-technische(r) Assistent(in)"),
– dietetyk ("Diätassistent(in)"),
– technik farmaceutyczny ("Pharmazieingenieur"): kształcenie odbyte przed 31 marca 1994 r. na
terytorium byłej Niemieckiej Republiki Demokratycznej lub na terytorium nowych landów,
– logopeda ("Sprachtherapeut(in)"), które odpowiada kształceniu o łącznym czasie trwania co
najmniej trzynastu lat, obejmujące:
– co najmniej trzy lata szkolenia zawodowego w specjalistycznej szkole, zakończonego egzaminem,
w niektórych przypadkach uzupełnionego rocznym lub dwuletnim kursem specjalizacji zakończonym
egzaminem, lub
– co najmniej dwa i pół roku szkolenia zawodowego w specjalistycznej szkole, zakończonego
egzaminem i uzupełnionego co najmniej sześciomiesięczną praktyką zawodową lub co najmniej
sześciomiesięcznym stażem w uprawnionej instytucji, lub
– co najmniej dwa lata szkolenia zawodowego w specjalistycznej szkole, zakończonego egzaminem i
uzupełnionego co najmniej roczną praktyką zawodową lub co najmniej rocznym stażem w uprawnionej
instytucji,
– opiekun/opiekunka geriatryczna ("Altenpflegerin und Altenpfleger").
w Republice Czeskiej:
– asystent sanitarny ("zdravotnický asistent"),
które odpowiada kształceniu o łącznym czasie trwania co najmniej 13 lat, w tym co najmniej 8 lat
kształcenia podstawowego i 4 lata kształcenia zawodowego na poziomie średnim w medycznej szkole
średniej, zakończone egzaminem "maturitní zkouška",
– asystent dietetyk ("nutriční asistent"),
kształcenia podstawowego i 4 lata kształcenia zawodowego na poziomie średnim w medycznej szkole
średniej, zakończone egzaminem "maturitní zkouška".
we Włoszech:
– technik dentystyczny ("odontotecnico"),
– optyk ("ottico"), które odpowiada kształceniu o łącznym czasie trwania co najmniej trzynastu lat,
obejmujące:
egzaminem, lub
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
99
instytucji.
na Cyprze:
– technik dentystyczny ("ďäďíôďôĺ÷íßôçň"),
które odpowiada kształceniu o łącznym czasie trwania co najmniej 14 lat, w tym zawierające co
najmniej 6 lat kształcenia podstawowego, 6 lat kształcenia na poziomie szkoły średniej i 2 lata
pomaturalnego kształcenia zawodowego, a następnie 1 rok stażu zawodowego.
– optyk ("ôĺ÷íéęüň ođôéęüň"),
kształcenia podstawowego, 6 lat kształcenia na poziomie szkoły średniej i 2 lata kształcenia pomaturalnego,
a następnie 1 rok stażu zawodowego.
na Łotwie:
– pomoc dentystyczna ("zobârstniecîbas mâsa"),
nauki w szkole o profilu ogólnym i 2 lata kształcenia zawodowego w szkole medycznej, a następnie 3 lata
stażu zawodowego zakończonego egzaminem dającym świadectwo w tej specjalności.
– biomedyczny technik laborant ("biomedicînas laborants"),
stażu zawodowego zakończonego egzaminem dającym świadectwo w tej specjalności,
– technik dentystyczny ("zobu tehniíis"),
stażu zawodowego zakończonego egzaminem dającym świadectwo w tej specjalności,
– asystent fizjoterapeuty ("fizioterapeita asistents"),
stażu zawodowego zakończonego egzaminem dającym świadectwo w tej specjalności.
w Luksemburgu:
– technik radiolog ("assistant(e) technique médical(e) en radiologie"),
– technik analityki medycznej ("assistant(e) technique médical(e) de laboratoire"),
– pielęgniarka/pielęgniarz psychiatryczny ("infirmier/ičre psychiatrique"),
– technik asystent w chirurgii ("assistant(e) technique médical(e) en chirurgie"),
– pielęgniarka/pielęgniarz pediatryczny ("infirmier(čre) en pédiatrie"),
– pielęgniarka/pielęgniarz odpowiedzialny za anestezjologię i reanimację ("infirmier(čre) en
anesthésie et en réanimation"),
– masażysta ("masseur"),
– wychowawca/wychowawczyni ("éducateur/trice"), które odpowiada kształceniu o łącznym czasie
trwania co najmniej trzynastu lat, obejmujące:
egzaminem, lub
instytucji.
w Niderlandach:
– asystent weterynaryjny ("dierenartsassistent"),
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
100
które odpowiada kształceniu o łącznym czasie trwania co najmniej trzynastu lat, obejmujące trzy lata
szkolenia zawodowego w specjalistycznej szkole (system "MBO") lub alternatywnie trzy lata szkolenia
zawodowego w dualnym systemie praktyk ("LLW"); w obu przypadkach szkolenie zakończone
egzaminem.
w Austrii:
– specjalne podstawowe szkolenie dla pielęgniarek specjalizujących się w opiece nad dziećmi i
młodzieżą ("spezielle Grundausbildung in der Kinder-und Jugendlichenpflege"), które odpowiada
kształceniu i szkoleniu zawodowemu o łącznym czasie trwania co najmniej 13 lat, w tym co najmniej 10
lat nauki w szkole o profilu ogólnym i 3 lata kształcenia zawodowego w szkole pielęgniarskiej,
zakończonemu zdaniem egzaminu w celu otrzymania dyplomu,
– specjalne podstawowe szkolenie dla pielęgniarek psychiatrycznych ("spezielle Grundausbildung in
der psychiatrischen Gesundheits- und Krankenpflege"), które odpowiada kształceniu i szkoleniu
zawodowemu o łącznym czasie trwania co najmniej 13 lat, w tym co najmniej 10 lat nauki w szkole o
profilu ogólnym i 3 lata kształcenia zawodowego w szkole pielęgniarskiej, zakończonemu zdaniem
egzaminu w celu otrzymania dyplomu,
– optyk-specjalista w zakresie szkieł kontaktowych ("Kontaktlinsenoptiker"),
– pedikiurzysta ("Fußpfleger"),
– protetyk słuchu ("Hörgeräteakustiker"),
– aptekarz ("Drogist"),
które odpowiada kształceniu o łącznym czasie trwania co najmniej czternastu lat, w tym co najmniej
pięcioletnie szkolenie odbywane w oparciu o określony ramowy program szkolenia, podzielone na co
najmniej trzyletni staż, obejmujący szkolenie odbywające się częściowo w miejscu pracy, a częściowo w
instytucji szkolenia zawodowego oraz okres praktyki zawodowej i szkolenia zakończony egzaminem
zawodowym, potwierdzającym prawo do wykonywania zawodu i szkolenia praktykantów.
– masażysta ("Masseur"),
które odpowiada kształceniu o łącznym czasie trwania czternastu lat, w tym pięcioletnie szkolenie
odbywane w oparciu o określony ramowy program szkolenia, obejmujący dwuletni staż, dwuletni okres
praktyki zawodowej i szkolenia oraz roczne szkolenie zakończone egzaminem zawodowym,
potwierdzającym prawo do wykonywania zawodu i szkolenia praktykantów,
– wychowawca przedszkolny ("Kindergärtner/in"),
– wychowawca dziecięcy ("Erzieher"),
które odpowiada kształceniu o łącznym trzynastoletnim czasie trwania, w tym pięcioletniemu
szkoleniu zawodowemu w specjalistycznej szkole, zakończonemu egzaminem.
– specjalne szkolenie w zakresie opieki nad dziećmi i młodzieżą (Sonderausbildung in der Kinderund Jugendlichen-pflege),
– specjalne szkolenie w zakresie opieki psychiatrycznej i pielęgniarstwa (Sonderausbildung in der
psychiatrischen Gesundheits- und Krankenpflege),
– specjalne szkolenie w zakresie intensywnej opieki medycznej (Sonderausbildung in der
Intensivpflege),
– specjalne szkolenie w zakresie dziecięcej intensywnej opieki medycznej (Sonderausbildung in der
Kinderintensiv-pflege),
– specjalne szkolenie w zakresie pielęgniarstwa anestezjologicznego (Sonderausbildung in der
Anästhesiepflege),
– specjalne szkolenie w zakresie pielęgniarstwa w dziedzinie terapii nerkozastępczej
(Sonderausbildung in der Pflege bei Nierenersatztherapie),
– specjalne szkolenie w zakresie pielęgniarstwa operacyjnego (Sonderausbildung in der Pflege im
Operationsbereich),
– specjalne szkolenie w zakresie higieny szpitalnej (Sonderausbildung in der Krankenhaushygiene),
– specjalne szkolenie w zakresie nauczania opieki psychiatrycznej i pielęgniarstwa
(Sonderausbildung für Lehrauf-gaben in der Gesundheits- und Krankenpflege),
– specjalne szkolenie w zakresie zadań kierowniczych związanych z opieką zdrowotną i
pielęgniarstwem (Sonderausbildung für Führungsaufgaben in der Gesundheits- und Krankenpflege),
które odpowiada kształceniu o łącznym czasie trwania co najmniej trzynastu lat i sześciu miesięcy do
czternastu lat, w tym co najmniej dziesięć lat kształcenia ogólnego, dalsze trzy lata podstawowego
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
101
szkolenia na poziomie wyższego stanowiska w służbie publicznej w zakresie opieki zdrowotnej i
pielęgniarstwa oraz sześć do dwunastu miesięcy specjalnego szkolenia w zakresie zadań specjalistycznych,
nauczania lub kierownictwa.
na Słowacji:
– nauczyciel w sekcji tańca w podstawowych szkołach artystycznych ("učiteľ v tanečnom odbore na
základných umeleckých školách"),
które odpowiada kształceniu o łącznym czasie trwania co najmniej 14,5 roku, w tym 8 lat kształcenia
podstawowego, 4 lata nauki w specjalistycznej szkole średniej i 5 semestrów kursu nauczania tańca,
– wychowawca w specjalnych placówkach edukacyjnych i placówkach służb socjalnych
("vychovávatel' v špeciálnych výchovných zariadeniach a v zariadeniach sociálnych služieb"),
które odpowiada kształceniu o łącznym czasie trwania co najmniej 14 lat, w tym 8/9 lat kształcenia
podstawowego, 4 lata nauki w średniej szkole pedagogicznej lub innej szkole średniej oraz 2 lata
uzupełniających zaocznych studiów pedagogicznych,
– technik dentystyczny ("zubný technik"),
które odpowiada kształceniu o łącznym czasie trwania co najmniej 14 lat, zawierające osiem lub
dziewięć lat kształcenia podstawowego, cztery lata kształcenia na poziomie szkoły średniej i dwa lata
pomaturalnego kształcenia zawodowego w średniej szkole medycznej, zakończonego teoretycznopraktycznym egzaminem ("maturitné vysvedčenie").
2. Sektor mistrzów-rzemieślników ("Mester"/"Meister"/"Maître") odpowiadający kształceniu i
szkoleniu w zakresie działalności rzemieślniczej nieobjętej tytułem III, rozdział II, niniejszej
dyrektywy
w Niemczech:
– optyk ("Augenoptiker"),
– technik dentystyczny ("Zahntechniker"),
– technik ortopedyczny ("Orthopädietechniker"),
– protetyk słuchu ("Hörgeräte-Akustiker"),
– obuwnik ortopedyczny ("Orthopädieschuhmacher").
w Luksemburgu:
– optyk ("opticien"),
– technik dentystyczny ("mécanicien dentaire"),
– protetyk słuchu ("audioprothésiste"),
– technik ortopedyczny/bandażysta ("mécanicien orthopédiste/bandagiste"),
– obuwnik ortopedyczny ("orthopédiste-cordonnier"),
trwające łącznie 14 lat, w tym co najmniej pięcioletnie szkolenie odbywane w oparciu o określony
ramowy program szkolenia, częściowo w miejscu pracy, a częściowo w placówce szkolenia zawodowego,
zakończone egzaminem, którego zaliczenie warunkuje wykonywanie jakiejkolwiek działalności
wymagającej nabycia określonych umiejętności zarówno niezależnie, jak i w charakterze pracownika
najemnego o porównywalnym poziomie odpowiedzialności.
w Austrii:
– bandażysta ("Bandagist"),
– gorseciarz ("Miederwarenerzeuger"),
– optyk ("Optiker"),
– obuwnik ortopedyczny ("Orthopädieschuhmacher"),
– technik ortopedyczny ("Orthopädietechniker"),
– technik dentystyczny ("Zahntechniker"),
– ogrodnik ("Gärtner"),
które odpowiada kształceniu o łącznym czasie trwania co najmniej czternastu lat, w tym co najmniej
pięcioletnie szkolenie odbywane w oparciu o określony ramowy program szkolenia, podzielone na co
najmniej trzyletni staż, obejmujący szkolenie prowadzone częściowo w miejscu pracy i częściowo w
placówce szkolenia zawodowego, oraz co najmniej dwuletni okres praktyki zawodowej i szkolenia
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
102
zakończony egzaminem mistrzowskim, potwierdzającym prawo do wykonywania zawodu, szkolenia
praktykantów i używania tytułu "Meister".
Szkolenie mistrzów-rzemieślników w dziedzinie rolnictwa i leśnictwa, a zwłaszcza:
– w rolnictwie ("Meister in der Landwirtschaft"),
– w gospodarstwie wiejskim ("Meister in der ländlichen Hauswirtschaft"),
– w ogrodnictwie ("Meister im Gartenbau"),
– w uprawie warzyw ("Meister im Feldgemüsebau"),
– w sadownictwie i przetwórstwie owoców ("Meister im Obstbau und in der Obstverwertung"),
– w uprawie winorośli i technikach winiarskich ("Meister im Weinbau und in der Kellerwirtschaft"),
– w mleczarstwie i serowarstwie ("Meister in der Molkerei- und Käsereiwirtschaft"),
– w hodowli koni ("Meister in der Pferdewirtschaft"),
– w rybactwie śródlądowym ("Meister in der Fischereiwirtschaft"),
– w hodowli drobiu ("Meister in der Geflügelwirtschaft"),
– w pszczelarstwie ("Meister in der Bienenwirtschaft"),
– w gospodarce leśnej ("Meister in der Forstwirtschaft"),
– w leśnictwie ("Meister in der Forstgarten- und Forstpflegewirtschaft"),
– w składowaniu produktów rolnych ("Meister in der landwirtschaftlichen Lagerhaltung"),
które odpowiada kształceniu o łącznym czasie trwania co najmniej piętnastu lat, w tym co najmniej
sześcioletnie szkolenie prowadzone w oparciu o określony ramowy program szkolenia, podzielone na co
najmniej trzyletni staż, obejmujący szkolenie prowadzone częściowo w miejscu pracy i częściowo w
placówce szkolenia zawodowego, oraz trzyletnią praktykę zawodową, zakończone egzaminem
mistrzowskim w danym zawodzie, potwierdzającym prawo do wykonywania zawodu, szkolenia
praktykantów i używania tytułu "Meister".
w Polsce:
– nauczyciel praktycznej nauki zawodu,
które odpowiada kształceniu obejmującemu:
i) 8 lat kształcenia podstawowego i 5 lat kształcenia zawodowego na poziomie szkoły średniej lub
równoważnego kształcenia średniego w odpowiednich dziedzinach, po którym następuje przygotowanie
pedagogiczne w wymiarze co najmniej 150 godzin, kurs bezpieczeństwa i higieny pracy i 2 lata stażu
zawodowego w zawodzie, którego dana osoba będzie nauczać;
ii) 8 lat kształcenia podstawowego i 5 lat kształcenia zawodowego na poziomie szkoły średniej oraz
dyplom ukończenia pedagogicznego studium technicznego;
iii)
8 lat kształcenia podstawowego i 2 - 3 lata zasadniczego kształcenia zawodowego i co
najmniej 3 lata doświadczenia zawodowego poświadczonego tytułem mistrza w danym zawodzie, po
którym następuje przygotowanie pedagogiczne w wymiarze co najmniej 150 godzin.
na Słowacji:
– mistrz kształcenia zawodowego ("majster odbornej výchovy"),
które odpowiada kształceniu obejmującemu co najmniej 12 lat, w tym 8 lat kształcenia podstawowego,
4 lata kształcenia zawodowego (pełne kształcenie zawodowe na poziomie średnim lub staż na
odpowiednich (podobnych) kursach zawodowych lub praktykach), doświadczenie zawodowe trwające co
najmniej 3 lata w dziedzinie, w której odbyte było kształcenie lub staż oraz dodatkowe studia pedagogiczne
na wydziale pedagogicznym lub na uniwersytecie technicznym, lub pełne wykształcenie na poziomie
średnim i staż na odpowiednich (podobnych) kursach zawodowych lub praktykach, doświadczenie
zawodowe trwające 3 lata w dziedzinie, w której odbyte było kształcenie lub praktyka oraz dodatkowe
studia pedagogiczne na wydziale pedagogicznym, lub do 1 września 2005 r. kształcenie specjalistyczne w
dziedzinie pedagogiki specjalnej odbyte w centrach metodycznych dla mistrzów w dziedzinie kształcenia
zawodowego w szkołach specjalnych bez uzupełniających studiów pedagogicznych.
2b
Mistrz ("Meister/Maître") (kształcenie i szkolenie zawodowe w celu otrzymania tytułu
mistrza "Meister/Maître") w następujących zawodach:
w Niemczech:
– metalowiec ("Metallbauer"),
– mechanik instrumentów chirurgicznych ("Chirurgiemechaniker"),
– mechanik nadwoziowy i konstruktor pojazdów ("Karosserie- und Fahrzeugbauer"),
– mechanik samochodowy ("Kraftfahrzeugtechniker"),
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
103
– mechanik pojazdów jednośladowych ("Zweiradmechaniker"),
– konstruktor urządzeń chłodniczych ("Kälteanlagenbauer"),
– operator ds. technologii informacji ("Informationstechniker"),
– mechanik rolniczy ("Landmaschinenmechaniker"),
– rusznikarz ("Büchsenmacher"),
– blacharz ("Klempner"),
– konstruktor i monter instalacji grzewczych ("Installateur und Heizungsbauer"),
– elektrotechnik ("Elektrotechniker"),
– konstruktor maszyn elektrycznych ("Elektromaschinenbauer"),
– konstruktor łodzi i okrętów ("Boots- und Schiffbauer"),
– murarz i betoniarz ("Maurer und Betonbauer"),
– konstruktor i monter pieców i urządzeń ogrzewania powietrznego ("Ofen- und Luftheizungsbauer"),
– cieśla ("Zimmerer"),
– dekarz ("Dachdecker"),
– konstruktor dróg ("Straßenbauer"),
– monter izolacji termicznej i akustycznej ("Wärme-, Kälte- und Schallschutzisolierer"),
– robotnik kanałowy ("Brunnenbauer"),
– kamieniarz i rzeźbiarz w kamieniu ("Steinmetz und Steinbildhauer"),
– sztukator ("Stuckateur"),
– malarz i lakiernik ("Maler und Lackierer"),
– monter rusztowań ("Gerüstbauer"),
– kominiarz ("Schornsteinfeger"),
– mechanik precyzyjny ("Feinwerkmechaniker"),
– stolarz ("Tischler"),
– powroźnik ("Seiler"),
– piekarz ("Bäcker"),
– cukiernik ("Konditor"),
– rzeźnik ("Fleischer"),
– fryzjer ("Frisör"),
– szklarz ("Glaser"),
– dmuchacz szkła i wytwórca urządzeń szklanych ("Glasbläser und Glasapparatebauer"),
– wulkanizator i naprawiający opony ("Vulkaniseur und Reifenmechaniker").
w Luksemburgu:
– piekarz cukiernik ("boulanger-pâtissier"),
– cukiernik wytwórca czekolady, cukierków i lodów ("pâtissier-chocolatier-confiseur-glacier"),
– rzeźnik masarz ("boucher-charcutier"),
– rzeźnik masarz przetwórca koniny ("boucher-charcutier-chevalin"),
– osoba świadcząca usługi gastronomiczne na zamówienie ("traiteur"),
– młynarz ("meunier"),
– krawiec ("tailleur-couturier"),
– modysta ("modiste-chapelier"),
– kuśnierz ("fourreur"),
– szewc ("bottier-cordonnier"),
– zegarmistrz ("horloger"),
– jubiler złotnik ("bijoutier-orfčvre"),
– fryzjer ("coiffeur"),
– kosmetyczka ("esthéticien"),
– mechanik w zakresie mechaniki ogólnej ("mécanicien en mécanique générale"),
– monter wind, podnośników, schodów ruchomych i sprzętu do przeładunku ("installateur
d'ascenseurs, de monte-charges, d'escaliers mécaniques et de matériel de manutention"),
– rusznikarz ("armurier"),
– kowal ("forgeron"),
– mechanik maszyn i sprzętu przemysłowego i budowlanego ("mécanicien de machines et de
matériels industriels et de la construction"),
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
104
– elektromechanik samochodowy i motocyklowy ("mécanicien-électronicien d'autos et de motos"),
– specjalista w zakresie konstrukcji i naprawy nadwozia ("constructeur réparateur de carosseries"),
– osoba zajmująca się naprawą i lakierowaniem nadwozia pojazdów mechanicznych ("débosseleurpeintre de véhicules automoteurs"),
– nawijacz ("bobineur"),
– elektronik instalacji i sprzętu audiowizualnego ("électronicien d'installations et d'appareils
audiovisuels"),
– specjalista w zakresie konstrukcji i naprawy sieci kablowej ("constructeur réparateur de réseaux de
télé-distribution"),
– elektronik w zakresie biurotyki i informatyki ("électronicien en bureautique et en informatique"),
– mechanik maszyn i sprzętu rolniczego i winiarskiego ("mécanicien de machines et de matériel
agricoles et viticoles"),
– kotlarz ("chaudronnier"),
– galwanizator ("galvaniseur"),
– specjalista samochodowy ("expert en automobiles"),
– przedsiębiorca budowlany ("entrepreneur de construction"),
– przedsiębiorca w zakresie dróg i nawierzchni ("entrepreneur de voirie et de pavage"),
– producent nawierzchni betonowych ("confectionneur de chapes"),
– przedsiębiorca w zakresie izolacji termicznej, akustycznej i wodoszczelnej ("entrepreneur
d'isolations thermiques, acoustiques et d'étanchéité"),
– monter instalacji kanalizacyjnych i grzewczych ("installateur de chauffage-sanitaire"),
– monter urządzeń chłodniczych ("installateur frigoriste"),
– elektryk ("électricien"),
– elektromonter reklam świetlnych ("installateur d'enseignes lumineuses"),
– elektronik w zakresie technologii komunikacyjnych i informacyjnych ("électronicien en
communication et en informatique"),
– monter systemów alarmowych i bezpieczeństwa ("installateur de systčmes d'alarmes et de sécurité"),
– stolarz mebli stylowych ("menuisier-ébéniste"),
– posadzkarz ("parqueteur"),
– monter elementów prefabrykowanych ("poseur d'éléments préfabriqués"),
– wytwórca-monter okiennic, żaluzji, markiz i zasłon ("fabricant poseur de volets, de jalousies, de
marquises et de store"),
– przedsiębiorca w zakresie konstrukcji metalowych ("entrepreneur de constructions métalliques"),
– konstruktor pieców ("constructeur de fours"),
– dekarz blacharz ("couvreur-ferblantier"),
– cieśla ("charpentier"),
– szlifierz-kamieniarz ("marbrier-tailleur de pierres"),
– glazurnik ("carreleur"),
– budowniczy stropu-fasady ("plafonneur-façadier"),
– malarz dekorator ("peintre-décorateur"),
– szklarz lustrzarz ("vitrier-miroitier"),
– tapicer dekorator ("tapissier-décorateur"),
– konstruktor-monter kominków i pieców kaflowych ("constructeur poseur de cheminées et de poęles
en faďence"),
– drukarz ("imprimeur"),
– operator medialny ("opérateur média"),
– specjalista w zakresie sitodruku (sérigraphe'),
– introligator ("relieur"),
– technik w zakresie sprzętu medyczno-chirurgicznego ("mécanicien de matériel médico-chirurgical"),
– instruktor jazdy samochodowej ("instructeur de conducteurs de véhicules automoteurs"),
– wytwórca-monter oszalowania budowli i dachów metalowych ("fabricant poseur de bardages et
toitures métalliques"),
– fotograf ("photographe"),
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
105
– specjalista w zakresie produkcji i naprawy instrumentów muzycznych ("fabricant réparateur
d'instruments de musique"),
– instruktor pływania ("instructeur de natation").
w Austrii:
– kierownik budowy odpowiedzialny za wykonanie prac ("Baumeister hinsichtl. der ausführenden
Tätig-keiten"),
– piekarz ("Bäcker"),
– studniarz ("Brunnenmeister"),
– dekarz ("Dachdecker"),
– elektrotechnik ("Elektrotechniker"),
– rzeźnik ("Fleischer"),
– fryzjer i perukarz (stylista) ("Friseur und Perückenmacher (Stylist)"),
– technik instalacji sanitarnych i gazowych ("Gas- und Sanitärtechnik"),
– szklarz ("Glaser"),
– monter okładzin szklanych i szlifierz szkła płaskiego ("Glasbeleger und Flachglasschleifer"),
– dmuchacz szkła i wytwórca instrumentów szklanych ("Glasbläser und Glasapparatebauer"),
– polerowanie i formowanie szkła gospodarczego (związane z tym działalności rzemieślnicze)
("Hohlglass-chleifer und Hohlglasveredler (verbundenes Handwerk)"),
– wypalacz ("Hafner"),
– technik instalacji grzewczych ("Heizungstechnik"),
– technik instalacji wentylacyjnych (związane z tym działalności rzemieślnicze) ("Lüftungstechnik
(verbundenes Handwerk)"),
– chłodnictwo i klimatyzacja ("Kälte- und Klimatechnik"),
– elektronik w zakresie technologii komunikacyjnych ("Kommunikationselektronik"),
– cukiernik, w tym wytwórcy pierników i wyrobów cukierniczych, lodów i wyrobów czekoladowych
("Konditor (Zuckerbäcker) einschl. der Lebzelter und der Kanditen- Gefrorenes- und -Schokoladewarenerzeugung"),
– mechanik samochodowy ("Kraftfahrzeugtechnik"),
– mechanik nadwoziowy, w tym blacharz i lakiernik samochodowy (związane z tym działalności
rzemieśl-nicze) ("Karosseriebauer einschl. Karosseriespengler u. -lackierer (verbundenes Handwerk)"),
– przetwarzanie tworzyw sztucznych ("Kunststoffverarbeitung"),
– malarz pokojowy ("Maler und Anstreicher"),
– lakiernik ("Lackierer"),
– pozłotnik i dekorator ("Vergolder und Staffierer"),
– wytwórca szyldów (związane z tym działalności rzemieślnicze) ("Schilderherstellung (verbundenes
Hand-werk)"),
– mechanik-elektronik w zakresie budowy maszyn elektrycznych i automatyzacji ("Mechatroniker f.
Elek-tromaschinenbau u. Automatisierung"),
– mechanik elektronik w zakresie elektroniki ("Mechatroniker f. Elektronik"),
– biurotyka i systemy informatyczne ("Büro- und EDV-Systemtechnik"),
– mechanik elektronik w zakresie maszyn i technik produkcji ("Mechatroniker f. Maschinen- und
Fertigungs-technik"),
– mechanik elektronik sprzętu medycznego (związane z tym działalności rzemieślnicze)
("Mechatroniker f. Medizingerätetechnik (verbundenes Handwerk)"),
– inżynieria powierzchni ("Oberflächentechnik"),
– wzornictwo metalowe (związane z tym działalności rzemieślnicze) ("Metalldesign (verbundenes
Hand-werk)"),
– ślusarz ("Schlosser"),
– kowal ("Schmied"),
– technik maszyn rolniczych ("Landmaschinentechnik"),
– hydraulik ("Spengler"),
– kotlarz (związane z tym działalności rzemieślnicze) ("Kupferschmied (verbundenes Handwerk)"),
– mistrz kamieniarstwa, w tym wytwórca wyrobów z kamienia sztucznego i terrazzo
("Steinmetzmeister einschl. Kunststeinerzeugung und Terrazzomacher"),
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
106
– sztukator i tynkarz ("Stukkateur und Trockenausbauer"),
– stolarz ("Tischler"),
– modelarz ("Modellbauer"),
– bednarz ("Binder"),
– tokarz ("Drechsler"),
– konstruktor łodzi ("Bootsbauer"),
– rzeźbiarz (związane z tym działalności rzemieślnicze) ("Bildhauer (verbundenes Handwerk)"),
– wulkanizator ("Vulkaniseur"),
– rusznikarz (w tym handel bronią) ("Waffengewerbe (Büchsenmacher) einschl. des Waffenhandels"),
– izolacja termiczna, akustyczna i przeciwpożarowa ("Wärme- Kälte- Schall- und Branddämmer"),
– mistrz cieśla odpowiedzialny za wykonanie prac ("Baumeister hinsichtl. der ausführenden
Tätigkeiten"),
które odpowiadają kształceniu i szkoleniu zawodowemu o łącznym czasie trwania co najmniej 13 lat,
w tym co najmniej 3-letnie szkolenie odbywane w oparciu o określony ramowy program szkolenia,
odbywające się częściowo w zakładzie pracy i częściowo w instytucji szkolenia zawodowego i zakończone
egzaminem oraz trwające co najmniej jeden rok szkolenie teoretyczne i praktyczne w zawodzie mistrza
rzemieślnika. Pozytywny wynik egzaminu na mistrza w zawodzie rzemieślniczym daje prawo do
wykonywania zawodu jako osoba prowadząca własną działalność gospodarczą, do szkolenia praktykantów
i do używania tytułu mistrza ("Meister/Maître").
3. Sektor morski.
a) Transport morski
Szkolenie przygotowujące do zawodu:
na Łotwie:
– oficer elektryk okrćtowy (kuěu elektromehâniíis),
– mechanik chůodniczy (kuěa saldçđanas iekârtu mađînists),
w Niderlandach:
– operator systemu VTS (VTS-functionaris), których szkolenie obejmuje:
– na Łotwie:
(i)w przypadku oficera elektryka okrćtowego (kuěu elektromehâniíis):
1. Osoba, która ukończyła 18 lat.
2. Wymagane co najmniej 12 lat i 6 miesięcy nauki, w tym co najmniej 9 lat kształcenia
podstawowego i co najmniej 3 lata kształcenia zawodowego. Dodatkowo wymagana jest służba na morzu
trwająca co najmniej 6 miesięcy w charakterze elektryka okrętowego lub pomocnika inżyniera elektryka na
statkach o mocy silnika powyżej 750 kW. Kształcenie zawodowe zakończone specjalnym egzaminem
przeprowadzanym przez właściwy organ, zgodnie z programem szkolenia zatwierdzonym przez
Ministerstwo Transportu;
(ii)
w przypadku mechanika chůodniczego (kuěa saldçđanas iekârtu mađînists):
1. Osoba, która ukończyła 18 lat.
2. Wymagane co najmniej 13 lat nauki, w tym co najmniej 9 lat kształcenia podstawowego i co
najmniej 3 lata kształcenia zawodowego. Dodatkowo wymagana jest służba na morzu w charakterze
pomocnika inżyniera urządzeń chłodniczych trwająca co najmniej 12 miesięcy. Kształcenie zawodowe
zakończone specjalnym egzaminem przeprowadzanym przez właściwy organ, zgodnie z programem
szkolenia zatwierdzonym przez Ministerstwo Transportu;
– w Niderlandach:
Wymagane co najmniej 15 lat nauki, w tym co najmniej 3 lata kształcenia w instytucji wyższego
szkolnictwa zawodowego (HBO) lub średniego szkolnictwa zawodowego (MBO), a następnie ukończenie
krajowych lub regionalnych kursów specjalistycznych, obejmujących co najmniej 12-tygodniowe szkolenia
teoretyczne, w każdym przypadku zakończone egzaminem.
b) Rybołówstwo morskie:
w Niemczech:
– kapitan jednostki rybołówstwa głębokowodnego ("Kapitän BG/Fischerei"),
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
107
– kapitan jednostki rybołówstwa przybrzeżnego ("Kapitän BK/Fischerei"),
– oficer pokładowy jednostki przystosowanej do połowów głębokowodnych ("Nautischer
Schiffsoffizier BGW/Fischerei"),
– oficer pokładowy jednostki przystosowanej do połowów przybrzeżnych ("Nautischer Schiffsoffizier
BK/Fischerei").
w Niderlandach:
– pierwszy oficer/V mechanik ("stuurman werktuigkundige V"),
– IV mechanik statku rybackiego ("werktuigkundige IV visvaart"),
– pierwszy oficer IV statku rybackiego ("stuurman IV visvaart"),
– pierwszy oficer/VI mechanik ("stuurman werktuigkundige VI"),
obejmujące:
– w Niemczech - o łącznej długości od 14 do 18 lat, w tym 3-letnie podstawowe szkolenie zawodowe
oraz roczna służba na morzu, następnie specjalistyczne szkolenie zawodowe trwające rok lub dwa lata,
uzupełnione, o ile jest to wymagane, dwuletnią zawodową praktyką nawigacyjną,
– w Niderlandach - o długości wahającej się od 13 do 15 lat, w tym co najmniej 2 lata w
specjalistycznej szkole zawodowej, uzupełnione 12-miesięczną praktyką zawodową,
które jest uznane w ramach Konwencji z Torremolinos (Międzynarodowa konwencja o
bezpieczeństwie statków rybackich, 1977 r.).
4. Sektor techniczny
w Republice Czeskiej:
– autoryzowany technik, autoryzowany pracownik budowlany ("autorizovaný technik, autorizovaný
stavitel"),
które odpowiada kształceniu obejmującemu co najmniej 9 lat, w tym 4 lata średniego wykształcenia
technicznego zakończonego egzaminem "maturitní zkouška" (egzamin średniej szkoły technicznej), 5 lat
doświadczenia zawodowego zakończonego testem kwalifikacji zawodowych w celu podejmowania
niektórych czynności zawodowych w dziedzinie budownictwa (zgodnie z ustawą nr 50/1976 Sb. (ustawa o
budownictwie) i ustawą nr 360/1992 Sb.),
– maszynista ("fyzická osoba řídící drážní vozidlo"),
które odpowiada kształceniu obejmującemu co najmniej 12 lat, w tym co najmniej 8 lat kształcenia
podstawowego i co najmniej 4 lata kształcenia zawodowego na poziomie średnim zakończonego
egzaminem "maturitní zkouška", oraz zakończonego egzaminem państwowym w zakresie napędu
pojazdów,
– technik przeglądu trakcji ("drážní revizní technik"),
które odpowiada kształceniu trwającemu co najmniej 12 lat, w tym co najmniej 8 lat kształcenia
podstawowego i 4 lata kształcenia zawodowego w średniej szkole budowy maszyn lub elektrotechnicznej
zakończonego egzaminem "maturitní zkouška",
– instruktor jazdy ("učitel autoškoly"),
osoba która ukończyła 24 lata i odbyła kursy kształcenia i szkolenia trwające co najmniej 12 lat, w
tym co najmniej 8 lat kształcenia podstawowego i co najmniej 4 lata kształcenia zawodowego na poziomie
szkoły średniej skoncentrowanego na ruchu drogowym lub mechanice, zakończonego egzaminem
"maturitní zkouška",
– technik państwowej kontroli technicznej pojazdów ("kontrolní technik STK"),
osoba która ukończyła 21 lat; wymagane co najmniej 12 lat nauki, w tym co najmniej 8 lat kształcenia
podstawowego i co najmniej 4 lata kształcenia zawodowego na poziomie szkoły średniej, zakończonego
egzaminem "maturitní zkouška", a następnie co najmniej 2 lata praktyki technicznej; zainteresowana osoba
musi posiadać prawo jazdy, zaświadczenie o niekaralności oraz ukończyć specjalne szkolenie dla
państwowych techników trwające co najmniej 120 godzin oraz zdać egzamin,
– mechanik odpowiedzialny za kontrolę emisji spalin ("mechanik měření emisí"),
podstawowego i co najmniej 4 lata kształcenia zawodowego na poziomie szkoły średniej, zakończonego
egzaminem "maturitní zkouška", ponadto zgłaszający musi ukończyć co najmniej trzyletnią praktykę
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
108
techniczną i specjalne szkolenie dla "mechaników odpowiedzialnych za kontrolę emisji spalin" trwające 8
godzin oraz zdać egzamin,
– kapitan statku klasy I ("kapitán I. třídy"),
które odpowiada kształceniu trwającemu co najmniej 15 lat, w tym 8 lat kształcenia podstawowego i 3
lata kształcenia zawodowego zakończonego egzaminem "maturitní zkouška" i kończące się egzaminem
potwierdzonym świadectwem posiadanych umiejętności. Po kształceniu zawodowym musi nastąpić
czteroletnia praktyka zawodowa zakończona egzaminem,
– konserwator zabytków stanowiących dzieła rzemiosła artystycznego ("restaurátor památek, které
jsou díly uměleckých řemesel"),
które odpowiada kształceniu trwającemu co najmniej 12 lat, jeżeli zawiera pełne kształcenie
techniczne na poziomie średnim na kursie konserwatorskim, lub 10 do 12 lat studiów na kursach
pokrewnych, ponad 5 lat doświadczenia zawodowego w przypadku pełnego kształcenia technicznego na
poziomie średnim zakończonego egzaminem "maturitní zkouška", lub 8 lat stażu zawodowego w
przypadku technicznego kształcenia na poziomie średnim z końcowym egzaminem praktycznym.
– konserwator dzieł sztuki, które nie są zabytkami i są przechowywane w kolekcjach muzeów i
galerii oraz innych przedmiotów o wartości kulturowej ("restaurátor děl výtvarných umění, která nejsou
památkami a jsou uložena ve sbírkách muzeí a galerií, a ostatních předmětů kulturní hodnoty"),
które odpowiada kształceniu trwającemu co najmniej 12 lat oraz 5 lat stażu zawodowego w przypadku
pełnego kształcenia na poziomie średnim na kursach konserwatorskich zakończonego egzaminem
"maturitní zkouška",
– zarządzający odpadami ("odpadový hospodář"),
egzaminem "maturitní zkouška" i co najmniej 5 lat doświadczenia w sektorze gospodarki odpadami w
ciągu ostatnich 10 lat,
– kierownik techniczny prac wybuchowych ("technický vedoucí odstřelů"),
egzaminem "maturitní zkouška",
po których następują:
2 lata stażu w charakterze strzałowego pod ziemią (dla działań podziemnych) lub 1 rok na
powierzchni (dla działań naziemnych), w tym 6 miesięcy w charakterze pomocnika strzałowego;
kurs trwający 100 godzin, obejmujący teoretyczne i praktyczne szkolenie zakończone egzaminem
przed odpowiednim Okręgowym Urzędem Górnictwa;
przynajmniej 6-miesięczny staż zawodowy w planowaniu i wykonywaniu dużych prac wybuchowych;
kurs trwający 32 godziny obejmujący teoretyczne i praktyczne szkolenie zakończone egzaminem
przed Czeskim Urzędem Górnictwa.
na Łotwie:
– pomocnik maszynisty lokomotywy ("vilces lîdzekďa vadîtâja (mađînista) palîgs"),
osoba, która ukończyła 18 lat; wymagane co najmniej 12 lat nauki, w tym co najmniej 8 lat
kształcenia podstawowego i co najmniej 4 lata kształcenia zawodowego; kształcenie zawodowe
zakończone specjalnym egzaminem u pracodawcy; świadectwo uprawnień wydawany przez właściwy
organ na okres 5 lat.
w Niderlandach:
– komornik sądowy ("gerechtsdeurwaarder"),
– protetyk dentystyczny ("tandprotheticus"),
które odpowiada kształceniu i szkoleniu zawodowemu:
i) w przypadku komornika sądowego ("gerechtsdeurwaarder") - o łącznej długości dziewiętnastu lat,
w tym osiem lat obowiązkowej nauki szkolnej, następnie osiem lat szkoły średniej, w tym cztery lata
kształcenia technicznego zakończonego egzaminem państwowym, uzupełnione trzyletnim teoretycznym i
praktycznym szkoleniem zawodowym;
ii) w przypadku protetyka dentystycznego ("tandprotheticus") - trwającemu co najmniej 15 lat w
pełnym wymiarze godzin oraz trzy lata w niepełnym wymiarze godzin, w tym osiem lat kształcenia
podstawowego, cztery lata kształcenia średniego ogólnego i ukończenie trzyletniego szkolenia
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
109
zawodowego, obejmującego szkolenie teoretyczne i praktyczne w zawodzie technika dentystycznego,
uzupełnione trzyletnim kształceniem w niepełnym wymiarze godzin jako protetyka dentystycznego,
zakończone egzaminem.
w Austrii:
– leśnik ("Förster"),
– biuro techniczne ("Technisches Büro"),
– wypożyczanie siły roboczej ("Überlassung von Arbeitskräften - Arbeitsleihe"),
– pośrednik pracy ("Arbeitsvermittlung"),
– doradca inwestycyjny ("Vermögensberater"),
– prywatny detektyw ("Berufsdetectiv"),
– strażnik("Bewachungsgwerbe"),
– agent nieruchomości ("Immobilienmakler"),
– zarządca nieruchomości ("Immobilinverwalter"),
– przedsiębiorca budowlany ("Bauträger, Bauorganisator, Baubetreuer"),
– biuro ściągania wierzytelności ("Inkassobüro/Inkassoinstitut"),
kształcenie o łącznym czasie trwania co najmniej 15 lat, w tym osiem lat obowiązkowej nauki
szkolnej, następnie co najmniej pięć lat średniego kształcenia technicznego lub handlowego, zakończone
egzaminem technicznym lub handlowym, uzupełnione co najmniej dwuletnim kształceniem i szkoleniem w
miejscu pracy, zakończonym egzaminem zawodowym,
– doradca ubezpieczeniowy ("Berater in Versicherungsangelegenheiten"),
kształcenie o łącznym czasie trwania 15 lat, w tym sześcioletnie szkolenie prowadzone w oparciu o
określony ramowy program szkolenia, podzielone na trzyletni staż i trzyletni okres praktyki i szkolenia
zawodowego, zakończone egzaminem,
– przedsiębiorca - projektant budowlany ("Planender Baumeister"),
– technik budownictwa - projektant ("Planender Zimmermeister"),
kształcenie o łącznym czasie trwania co najmniej 18 lat, w tym co najmniej dziewięcioletnie szkolenie
zawodowe podzielone na cztery lata średniego kształcenia technicznego i pięć lat praktyki i szkolenia
zawodowego, zakończone egzaminem zawodowym, potwierdzającym prawo do wykonywania zawodu i
szkolenia praktykantów, w takim zakresie, w jakim kształcenie to uprawnia do sporządzania planów,
wykonywania obliczeń technicznych i nadzorowania prac budowlanych ("przywilej Marii Teresy"),
– księgowy prowadzący działalność gospodarczą ("Gewerblicher Buchhalter"), zgodnie z
Gewerbeordnung z 1994 r. (ustawa z 1994 r. o handlu, rzemiośle i przemyśle),
– samodzielny księgowy ("Selbständiger Buchhalter"), zgodnie z Bundesgesetz über die
Wirtschaftstreuhandberufe z 1999 r. (ustawa z 1999 r. o zawodach w zakresie księgowości publicznej).
w Polsce:
– diagnosta przeprowadzający badania techniczne pojazdów w stacji kontroli pojazdów o
podstawowym zakresie badań,
które odpowiada okresowi 8 lat kształcenia podstawowego, 5 lat kształcenia w średniej szkole
technicznej o specjalności samochodowej i 3 lata praktyki w stacji obsługi pojazdów lub w warsztacie
naprawy pojazdów, obejmującej 51 godzin szkolenia podstawowego w zakresie kontroli technicznej
pojazdu i zdanie egzaminu kwalifikacyjnego,
– diagnosta przeprowadzający badania techniczne pojazdu w okręgowej stacji kontroli pojazdów,
które odpowiada okresowi 8 lat kształcenia podstawowego, 5 lat kształcenia w średniej szkole
technicznej o specjalności samochodowej oraz 4 lata praktyki w stacji obsługi pojazdów lub w warsztacie
naprawy pojazdów, obejmującej 51 godzin szkolenia podstawowego w zakresie kontroli technicznej
pojazdów i zdanie egzaminu kwalifikacyjnego,
– diagnosta wykonujący badania techniczne pojazdów w stacji kontroli pojazdów,
wymagane:
i) 8 lat kształcenia podstawowego i 5 lat kształcenia w średniej szkole technicznej o specjalności
samochodowej oraz 4 lata potwierdzonej praktyki w stacji obsługi pojazdów lub w warsztacie naprawczym;
lub
ii) 8 lat kształcenia podstawowego i 5 lat kształcenia w średniej szkole technicznej o specjalności innej
niż samochodowa i 8 lat potwierdzonej praktyki w stacji obsługi pojazdów lub w warsztacie naprawczym,
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
110
obejmującej w całości 113 godzin pełnego szkolenia zawierającego szkolenie podstawowe i
specjalistyczne, z egzaminem po każdym etapie.
Ilość godzin i ogólny zakres poszczególnych kursów w ramach pełnego szkolenia diagnostów są
odrębnie określone w rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 28 listopada 2002 r. w sprawie
szczegółowych wymagań w stosunku do diagnostów (Dziennik Ustaw z 2002 r., nr 208, poz. 1769),
– dyżurny ruchu,
które oznacza:
(i)8 lat kształcenia podstawowego i 4 lata kształcenia zawodowego na poziomie średnim o
specjalności transport kolejowy oraz szkolenie przygotowawcze do pracy w charakterze dyżurnego ruchu
trwające 45 dni i zdanie egzaminu kwalifikacyjnego; lub
(ii)
8 lat kształcenia podstawowego i 5 lat kształcenia zawodowego na poziomie średnim o
trwające 63 dni i zdanie egzaminu kwalifikacyjnego; lub
(iii)
8 lat kształcenia podstawowego i 5 lat kształcenia zawodowego na poziomie średnim o
trwające 29 dni, zajęcia próbne pod nadzorem trwające 5 dni i zdanie egzaminu kwalifikacyjnego; lub
(iv)
6 lat kształcenia podstawowego, 3 lata kształcenia na poziomie szkoły średniej niższego
stopnia, 3 lata kształcenia zawodowego na poziomie średnim o specjalności transport kolejowy oraz
szkolenie przygotowawcze do pracy w charakterze dyżurnego ruchu trwające 29 dni, zajęcia próbne pod
nadzorem trwające 5 dni i zdanie egzaminu kwalifikacyjnego.
– kierownik pociągu,
które oznacza:
(i)8 lat kształcenia podstawowego i 5 lat kształcenia zawodowego na poziomie średnim o specjalności
transport kolejowy oraz szkolenie przygotowawcze do pracy w charakterze kierownika pociągu trwające
22 dni, zajęcia próbne pod nadzorem trwające 3 dni i zdanie egzaminu kwalifikacyjnego; lub
(ii)
6 lat kształcenia podstawowego, 3 lata kształcenia na poziomie szkoły średniej niższego
stopnia, 3 lata kształcenia zawodowego na poziomie średnim o specjalności transport kolejowy oraz
szkolenie przygotowawcze do pracy w charakterze kierownika pociągu trwające 22 dni, zajęcia próbne pod
nadzorem trwające 3 dni i zdanie egzaminu kwalifikacyjnego.
– mechanik statkowy żeglugi śródlądowej,
które oznacza:
(i)8 lat kształcenia podstawowego i 5 lat kształcenia zawodowego na poziomie średnim o specjalności
żegluga śródlądowa, jak również 24 miesiące doświadczenia zawodowego, w tym co najmniej 18 miesięcy
na statkach żeglugi śródlądowej przy obsłudze mechanicznych urządzeń napędowych i mechanizmów
pomocniczych oraz 6 miesięcy, które może stanowić praktyka w stoczniach lub w warsztatach
mechanicznych przy remoncie silników spalinowych, a także zdanie egzaminu kwalifikacyjnego; lub
(ii)
6 lat kształcenia podstawowego i 3 lata kształcenia na poziomie szkoły średniej niższego
stopnia, 4 lata kształcenia zawodowego na poziomie średnim o specjalności żegluga śródlądowa, jak
również 24 miesiące doświadczenia zawodowego, w tym co najmniej 18 miesięcy na statkach żeglugi
śródlądowej przy obsłudze mechanicznych urządzeń napędowych i mechanizmów pomocniczych oraz 6
miesięcy, które może stanowić praktyka w stoczniach lub w warsztatach mechanicznych przy remoncie
silników spalinowych, a także zdanie egzaminu kwalifikacyjnego.
5. Kursy w Wielkiej Brytanii określane mianem National Vocational Qualifications lub Scottish
Vocational Qualifications
– zatwierdzona pielęgniarka weterynaryjna ("listed veterinary nurse"),
– inżynier elektryk górnictwa ("mine electrical engineer"),
– inżynier mechanik górnictwa ("mine mechanical engineer"),
– terapeuta stomatologiczny ("dental therapist"),
– higienista stomatologiczny ("dental hygienist"),
– optyk okularowy ("dispensing optician"),
– sztygar górnictwa ("mine deputy"),
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
111
– syndyk masy upadłościowej (zarządca ustanowiony przez sąd) ("insolvency practitioner"),
– licencjonowany "conveyancer" (prawnik sporządzający przeniesienie tytułu własności) ("licensed
conveyancer"),
– specjalista w dziedzinie zarządzania odpadami, którego kwalifikacje techniczne zostały
udokumentowane ("certified technically competent person in waste management"),
nadające kwalifikacje określane jako "National Vocational Qualifications" (NVQ) lub określane w
Szkocji jako "Scottish Vocational Qualifications" na poziomie 3 i 4 Krajowych Ramowych Kwalifikacji
Zawodowych Zjednoczonego Królestwa.
Poziomy te określane są następująco:
– Poziom 3: zdolność do wykonywania szerokiego wachlarza różnych zadań w bardzo różnorodnych
sytuacjach, spośród których większość ma charakter złożony i nietypowy. Zakres odpowiedzialności i
autonomii jest znaczny, a funkcje pełnione na tym poziomie obejmują często nadzór lub kierowanie innymi
osobami.
– Poziom 4: zdolność do wykonywania szerokiego wachlarza złożonych, technicznych lub
specjalistycznych zadań w bardzo różnorodnych sytuacjach, z dużym zakresem odpowiedzialności i
samodzielności. Pełnione na tym poziomie funkcje często obejmują odpowiedzialność za prace
wykonywane przez inne osoby oraz za podział zasobów.
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
112
ZAŁĄCZNIK III. Wykaz rodzajów kształcenia regulowanego, o których mowa w art. 13 ust. 2
akapit trzeci
W Zjednoczonym Królestwie:
Kształcenie regulowane, zapewniające kwalifikacje określane jako „National Vocational
Qualifications” (NVQ), albo w Szkocji określane mianem „Scottish Vocational Qualifications”,
znajdujące się na poziomie 3 i 4 Krajowych Ramowych Kwalifikacji Zawodowych Zjednoczonego
Królestwa.
Poziomy te określane są następująco:
- Poziom 3: zdolność do wykonywania szerokiego wachlarza różnych zadań w bardzo różnorodnych
sytuacjach, spośród których większość ma charakter złożony i nietypowy. Zakres odpowiedzialności i
autonomii jest znaczny, a funkcje pełnione na tym poziomie obejmują często nadzór lub kierowanie innymi
osobami.
- Poziom 4: zdolność do wykonywania szerokiego wachlarza złożonych, technicznych lub
specjalistycznych zadań w bardzo różnorodnych sytuacjach, z dużym zakresem odpowiedzialności i
samodzielności. Pełnione na tym poziomie funkcje często obejmują odpowiedzialność za prace
wykonywane przez inne osoby oraz za podział zasobów.
W Niemczech:
Następujące kształcenie regulowane:
- regulowane kształcenie przygotowujące do zawodu asystenta technicznego („technische(r)
Assistent(in)”), asystentów handlowych („kaufmännischer Assistent(in)”), do zawodów związanych ze
sferą socjalną („ soziale Berufe”), jak również do zawodu rehabilitanta oddychania, mowy i głosu,
posiadającego dyplom państwowy („staatlisch geprüfte(r) Atem-, Sprech- und Stimmlehrer(in)”), o łącznej
długości co najmniej 13 lat, które jest uwarunkowane ukończeniem kształcenia średniego („mittlerer
Bildungsabschluss”) i które obejmuje:
i) co najmniej trzy lataszkolenia zawodowego w specjalistycznej szkole („Fachschule” )
zakończonego egzaminem i, o ile jest to wymagane, uzupełnionego rocznym lub dwuletnim kursem
specjalizacji, także zakończonej egzaminem; lub
ii) co najmniej dwa i pół roku nauki w specjalistycznej szkole („Fachschule”), zakończonej
egzaminem, uzupełnionej praktyką zawodową trwającą nie krócej niż sześć miesięcy lub stażem w
uprawnionej instytucji, trwającym nie krócej niż sześć miesięcy; lub
iii) co najmniej dwa lata nauki w specjalistycznej szkole („Fachschule”), zakończonej egzaminem i
uzupełnionej co najmniej roczną praktyką zawodową lub co najmniej rocznym stażem w uprawnionej
instytucji,
- regulowane kształcenie techników („Techniker(in)” ), ekonomistów przedsiębiorstw
(„Betriebswirt(in)” ), projektantów („Gestalter(in)” ) oraz opiekunów rodzinnych („Familienpfleger(in)” )
posiadających dyplom państwowy („staatlich geprüfte(r)”), trwające łącznie co najmniej 16 lat, odbywane
na bazie kursu kształcenia obowiązkowego lub równoważnego kształcenia (trwającego co najmniej
dziewięć lat), jak również ukończenie co najmniej trzyletniego kształcenia w szkole zawodowej
(„Berufsschule”), które obejmuje, po odbyciu co najmniej dwuletniej praktyki zawodowej, co najmniej
dwuletnie kształcenie w pełnym wymiarze godzin lub odpowiednio dłuższe w niepełnym wymiarze godzin,
- regulowane kształcenie oraz regulowane doskonalenie zawodowe trwające łącznie co najmniej 15 lat,
odbywane na bazie kształcenia obowiązkowego (trwającego co najmniej dziewięć lat) i szkolenia
zawodowego (zwykle trwającego trzy lata), które obejmują w zasadzie co najmniej dwuletnią praktykę
zawodową (w większości przypadków - trzy lata), jak również egzamin w ramach doskonalenia
zawodowego, do którego zwykle przygotować się można podczas szkolenia odbywanego równolegle z
praktyką zawodową (co najmniej 1 000 godzin) albo odbywanego w pełnym wymiarze godzin (co najmniej
rok).
Władze niemieckie przekazują Komisji i Państwom Członkowskim listę kursów, których dotyczy
niniejszy załącznik.
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
113
W Niderlandach:
Kształcenie regulowane odpowiadające poziomowi kwalifikacji 3 lub 4 w centralnym krajowym
rejestrze szkoleń zawodowych ustanowionym ustawą o kształceniu i szkoleniu zawodowym lub kształcenie
oparte na wcześniejszych programach, którego poziom jest równoważny wyżej wymienionym poziomom
kwalifikacji.
Poziomy 3 i 4 struktury kwalifikacji odpowiadają opisanym poniżej poziomom:
- Poziom 3: Odpowiedzialność za stosowanie i łączenie znormalizowanych procedur. Łączenie lub
opracowanie procedur dotyczących organizacji pracy lub prac przygotowawczych. Umiejętność
uzasadnienia tych prac swoim współpracownikom (bez hierarchicznych zależności). Hierarchiczna
odpowiedzialność za kontrolę i nadzór nad stosowaniem znormalizowanych i zautomatyzowanych
procedur rutynowych przez innych pracowników. Dotyczy to głównie kompetencji zawodowych i wiedzy
zawodowej.
- Poziom 4: Odpowiedzialność za wykonanie przydzielonych zadań oraz za łączenie lub opracowanie
nowych procedur. Umiejętność uzasadnienia tych prac swoim współpracownikom (bez hierarchicznych
zależności). Wyraźna hierarchiczna odpowiedzialność za planowanie i/lub zarządzanie i/lub organizację
i/lub opracowanie całego cyklu produkcji. Dotyczy to kompetencji i wiedzy specjalistycznej i/lub
niezwiązanej z wykonywanym zawodem.
Oba poziomy odpowiadają kształceniu regulowanemu trwającemu łącznie co najmniej 15 lat,
uwarunkowanemu ukończeniem ośmioletniej szkoły podstawowej wraz z 4-letnią szkołą średnią
przygotowującą do zawodu („VMBO”) oraz ukończeniem 3- lub 4-letniej średniej szkoły zawodowej
(„MBO”), zakończonej egzaminem. (Okres średniego kształcenia zawodowego może wynosić dwa lata
zamiast trzech, jeżeli zainteresowana osoba posiada kwalifikacje dające prawo do ubiegania się o przyjęcie
na uniwersytet (wcześniejsze kształcenie trwające 14 lat) lub prawo do pomaturalnego kształcenia
zawodowego (wcześniejsze kształcenie trwające 13 lat )).
Władze Niderlandów przekazują Komisji i państwom członkowskim listę szkoleń, których dotyczy
W Austrii:
- kształcenie prowadzone w wyższych szkołach zawodowych („Berufsbildende Höhere Schulen” )
oraz w instytucjach szkolnictwa wyższego w dziedzinie rolnictwa i leśnictwa („Höhere Land- und
Forstwirtschaftiche Lehranstalten” ), włącznie z instytucjami szczególnego typu („einschließlich der
Sonderformen” ), których struktura i poziom są określone przepisami ustawowymi, wykonawczymi i
administracyjnymi.
Kształcenie to trwa co najmniej 13 lat i obejmuje pięcioletnie szkolenie zawodowe, zakończone
egzaminem końcowym, którego zdanie oznacza nabycie kwalifikacji zawodowych,
- kształcenie prowadzone w szkołach dla mistrzów-rzemieślników („Meisterschulen”), klasach dla
mistrzów-rzemieślników („Meisterklassen”), klasach przeznaczonych do kształcenia mistrzówrzemieślników w sektorze przemysłowym („Werkmeisterschulen”) lub szkołach przeznaczonych do
kształcenia rzemieślników w dziedzinie budownictwa („Bauhandwerkerschulen”), których struktura i
poziom są określone przepisami ustawowymi, wykonawczymi i administracyjnymi.
Kształcenie to trwa łącznie co najmniej 13 lat, obejmując dziewięć lat kształcenia obowiązkowego, a
następnie co najmniej trzy lata szkolenia zawodowego w specjalistycznej szkole albo co najmniej trzy lata
szkolenia w zakładzie i równolegle szkole zawodowej („Berufsschule”), zakończone w obu przypadkach
egzaminem i uzupełnione ukończeniem co najmniej rocznego szkolenia w szkole dla mistrzówrzemieślników („Meisterschule”), klasie dla mistrzów-rzemieślników („Meisterklasse” ), szkole
przeznaczonej do kształcenia mistrzów-rzemieślników w sektorze przemysłowym („Werkmeisterschule” )
lub szkole przeznaczonej do kształcenia rzemieślników w dziedzinie budownictwa
(„Bauhandwerkerschule” ). W większości przypadków łączny czas trwania kształcenia wynosi co najmniej
15 lat, obejmując okresy praktyki zawodowej, które albo poprzedzają szkolenie w tychże instytucjach, albo
są równoległe do szkolenia w niepełnym wymiarze godzin (co najmniej 960 godzin).
Władze austriackie przekazują Komisji i Państwom Członkowskim listę kursów, których dotyczy
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
114
ZAŁĄCZNIK IV. Rodzaje działalności związane z kategoriami doświadczenia zawodowego, o
których mowa w art. 17, 18 i 19.
Wykaz I
Działy objęte dyrektywą 64/427/EWG, zmienione dyrektywą 69/77/EWG i dyrektywami:
68/366/EWG i 82/489/EWG
1.
Dyrektywa 64/427/EWG
(dyrektywa liberalizująca: 64/429/EWG)
Nomenklatura NICE (odpowiedniki działów 23 - 40 nomenklatury ISIC)
Dział
Dział
Dział
Dział
Dział
Dział
Dział
Ex dział
Ex dział
23
232
233
234
235
236
237
238
239
24
241
242
243
244
245
25
251
252
253
254
255
259
26
27
271
272
28
29
291
292
30
301
302
303
31
311
312
313
Dział
Dział
32
33
Włókiennictwo
Przetwarzanie włókien i produkcja tkanin na urządzeniach do wełny
Przetwarzanie włókien i produkcja tkanin na urządzeniach do bawełny
Przetwarzanie włókien i produkcja tkanin na urządzeniach do jedwabiu
Przetwarzanie włókien i produkcja tkanin na urządzeniach do lnu i konopi
Inne branże włókiennicze (surowiec - juta, włókna liściowe itp.); produkcja lin
Produkcja dzianin i wyrobów szydełkowych
Wykańczanie tkanin
Pozostałe branże włókiennicze
Produkcja obuwia, odzieży, koców i wyrobów pościelowych
Maszynowa produkcja obuwia (oprócz wykonanego z gumy lub drewna)
Ręczne wytwarzanie obuwia; reperacja obuwia
Produkcja odzieży (oprócz futer)
Produkcja materacy, koców i wyrobów pościelowych
Produkcja skór futerkowych i futer
Produkcja wyrobów z drewna lub korka (oprócz produkcji mebli)
Piłowanie i przemysłowa obróbka drewna
Produkcja półfabrykatów z drewna
Seryjna produkcja drewnianych elementów budowlanych, w tym podłogowych
Produkcja pojemników z drewna
Produkcja pozostałych wyrobów z drewna (oprócz mebli)
Produkcja wyrobów ze słomy, korka, wikliny (w tym koszykarskich), rattanu; wyrób szczotek i
pędzli
260 Produkcja mebli z drewna
Produkcja papieru i wyrobów z papieru
Produkcja masy celulozowej, papieru i tektury
Produkcja papieru i tektury oraz wyrobów z masy celulozowej
280 Poligrafia, działalność wydawnicza i branże pokrewne
Produkcja skóry i wyrobów ze skóry
Garbowanie i wyprawianie skór
Produkcja wyrobów ze skór wyprawionych
Produkcja wyrobów z gumy i tworzyw sztucznych, włókien sztucznych i wyrobów
skrobiowych
Przetwórstwo gumy i azbestu
Przetwórstwo tworzyw sztucznych
Produkcja włókien sztucznych
Przemysł chemiczny
Produkcja surowców chemicznych i dalsze ich przetwórstwo
Wyspecjalizowana produkcja wyrobów chemicznych, głównie dla celów przemysłowych i
rolniczych (w tym produkcja - na cele przemysłowe - tłuszczów i olejów pochodzenia
roślinnego lub zwierzęcego, wg grupy ISIC 312)
Wyspecjalizowana produkcja wyrobów chemicznych, głównie na użytek domowy lub biurowy
(oprócz produkcji wyrobów medycznych i farmaceutycznych - ISIC ex grupa 319)
320 Przemysł naftowy
Produkcja wyrobów z niemetalicznych surowców mineralnych
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
115
331
332
333
334
335
339
Dział
34
341
342
343
Dział
Dział
344
345
35
351
352
353
354
355
359
36
361
362
363
364
365
366
Dział
367
368
369
37
371
372
373
374
Ex dział
Dział
375
376
377
378
379
38
383
384
385
389
39
391
392
Produkcja uformowanych wyrobów z gliny
Produkcja szkła i wyrobów szklanych
Produkcja wyrobów ceramicznych, w tym ogniotrwałych
Produkcja cementu, wapna i gipsu
Produkcja uformowanych elementów z betonu, cementu i gipsu
Obróbka kamienia i produkcja pozostałych wyrobów z niemetalicznych surowców
mineralnych
Produkcja i wstępna obróbka żelaza i metali nieżelaznych
Stal i przemysł stalowy (zgodnie z definicją Traktatu EWWS, w tym koksownie należące do
hut stali)
Produkcja rur stalowych
Ciągnienie drutów, ciągnienie na zimno taśm, walcowanie na zimno taśm, formowanie na
zimno
Produkcja i wstępna obróbka metali nieżelaznych
Odlewnictwo żelaza i metali nieżelaznych
Produkcja wyrobów metalowych (oprócz maszyn, urządzeń i środków transportu)
Kucie, wytłaczanie i prasowanie
Druga faza obróbki i obróbka powierzchniowa
Produkcja konstrukcji metalowych
Produkcja kotłów i przemysłowych profili wklęsłych
Produkcja narzędzi, sprzętu oraz innych wyrobów gotowych z metalu (oprócz sprzętu
elektrycznego)
Pomocnicze rodzaje działalności z zakresu mechaniki
Produkcja maszyn i urządzeń innych niż elektryczne
Produkcja ciągników oraz maszyn i urządzeń dla rolnictwa
Produkcja maszyn i urządzeń na cele biurowe
Produkcja obrabiarek, w tym do metali oraz osprzętu i oprzyrządowania wymiennego do nich i
do innych przyrządów zasilanych prądem
Produkcja maszyn, urządzeń i wyposażenia dodatkowego dla włókiennictwa oraz maszyn do
szycia
Produkcja maszyn, urządzeń i wyposażenia dla przemysłu spożywczego, w tym dla branży
napojów, oraz dla przemysłu chemicznego i przemysłów pokrewnych
Produkcja instalacji i wyposażenia dla kopalń, odlewni żelaza i stali (zlokalizowanych przy
hutach) i dla budownictwa; produkcja urządzeń do mechanicznego podawania
Produkcja wyposażenia transmisyjnego
Produkcja maszyn i urządzeń do innych, specjalistycznych zastosowań przemysłowych
Produkcja innych nieelektrycznych maszyn, urządzeń i wyposażenia
Elektrotechnika
Produkcja elektrycznych drutów i kabli
Produkcja silników, generatorów, transformatorów, przełączników i podobnych urządzeń dla
dostarczania energii elektrycznej
Produkcja sprzętu elektrycznego do bezpośredniego użytku handlowego
Produkcja sprzętu telekomunikacyjnego, liczników, innych aparatów pomiarowych oraz
sprzętu elektromedycznego
Produkcja sprzętu elektronicznego, odbiorników radiowych i telewizyjnych, sprzętu audio
Produkcja urządzeń elektrycznych domowego użytku
Produkcja lamp i sprzętu oświetleniowego
Produkcja baterii i akumulatorów
Naprawy, montaż i specjalistyczne instalacje sprzętu i wyposażenia elektrycznego
Produkcja środków transportu
Produkcja pojazdów mechanicznych oraz części do nich
Naprawy pojazdów mechanicznych, w tym motocykli oraz rowerów
Produkcja motocykli, rowerów i części do nich
Produkcja sprzętu transportowego niesklasyfikowanego gdzie indziej
Różne branże produkcyjne
Produkcja precyzyjnych instrumentów oraz aparatów kontrolnych i pomiarowych
Produkcja aparatów medycznych, w tym chirurgicznych oraz towarów i sprzętu
ortopedycznego (oprócz obuwia ortopedycznego)
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
116
Dział
393
394
395
396
397
399
40
400
401
402
403
404
Produkcja sprzętu fotograficznego i optycznego
Produkcja i naprawy zegarów i zegarków
Produkcja biżuterii i wyrobów z metali szlachetnych
Produkcja i naprawy instrumentów muzycznych
Produkcja gier, zabawek, sprzętu sportowego, w tym lekkoatletycznego
Pozostałe branże produkcyjne
Budownictwo
Budownictwo niespecjalistyczne; wyburzanie
Wznoszenie budynków (mieszkalnych i innych)
Budowa dróg, mostów, linii kolejowych itp.
Prace instalacyjne
Prace dekoracyjne i wykończeniowe
2.
Nomenklatura NICE
Dział
Dział
20A
20B
201
202
203
204
205
206
207
208
209
21
211
212
213
214
ex 30
304
200 Branże wytwarzające tłuszcze i oleje - roślinne i zwierzęce
Branże produkcji spożywczej (poza produkcją napojów)
Ubój zwierząt, obróbka i konserwacja mięsa
Mleczarstwo
Pakowanie w szczelne pojemniki i konserwowanie owoców i warzyw
Puszkowanie i konserwowanie ryb i innej żywności pochodzenia morskiego
Usługi młynarskie
Produkcja piekarnicza, w tym sucharki i herbatniki
Cukrownictwo
Produkcja kakao, czekolady i wyrobów cukierniczych
Produkcja pozostałych wyrobów spożywczych
Produkcja napojów
Produkcja alkoholu etylowego metodą fermentacyjną; produkcja drożdży i napojów spirytusowych
Produkcja wina i innych niesłodowych napojów alkoholowych
Piwowarstwo i słodownictwo
Produkcja napojów bezalkoholowych i wód gazowanych
Produkcja wyrobów z gumy, tworzyw sztucznych, włókien celulozowych i sztucznych oraz wyrobów
skrobiowych
Produkcja wyrobów skrobiowych
Nomenklatura ISIC
Ex 855 Usługi fryzjerskie, oprócz pedicure oraz prowadzenia szkół przygotowujących do zawodów
kosmetycznych i fryzjerskich
Wykaz II
Działy z dyrektyw 75/368/EWG, 75/369/EWG oraz 82/470/EWG
1.
Dyrektywa 75/368/EWG (rodzaje działalności wymienione w art. 5 ust. 1)
Nomenklatura ISIC
Ex 04
Ex 38
Ex 71
Rybołówstwo
043
Rybołówstwo śródlądowe
Produkcja środków transportu
381
Budowa i naprawy statków
382
Produkcja taboru kolejowego
386
Produkcja sprzętu latającego (w tym międzyplanetarnego)
Działalności pokrewne z transportowymi oraz działalności inne niż transportowe w ramach następujących grup:
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
117
Ex 711
73
Ex 85
Usługi związane z wagonami sypialnymi i restauracyjnymi; konserwacja taboru kolejowego w
lokomotywowniach; sprzątanie wagonów pasażerskich
Ex 712
Konserwacja taboru dla transportu miejskiego, podmiejskiego oraz międzymiastowego
Ex 713
Konserwacja taboru innego niż przeznaczony do pasażerskiej komunikacji lądowej (samochody,
autobus, taksówki)
Ex 714
Eksploatacja i usługi konserwacyjne wspomagające transport drogowy (np. drogi, tunele, mosty z
opłacanym przejazdem, magazyny towarów, parkingi, zajezdnie autobusowe i tramwajowe)
Ex 716
Działalności pokrewne z transportem śródlądowym (np. prowadzenie i utrzymanie dróg wodnych,
portów oraz innych obiektów dla transportu śródlądowego; usługi holowników portowych i
pilotowanie w portach, instalowanie boi, załadunek i rozładunek statków i inne podobne działalności,
np. ratownictwo okrętowe, holowanie i prowadzenie stanic wodnych)
Łączność: Usługi pocztowe i telekomunikacyjne
Usługi osobiste
854
Prowadzenie pralni i usługi pralnicze, czyszczenie na sucho oraz farbowanie
Ex 856 Studia fotograficzne: fotografia portretowa i komercyjna, oprócz fotografii reporterskiej
Ex 859 Usługi osobiste niesklasyfikowane gdzie indziej (konserwacja i utrzymanie w czystości budynków lub
mieszkań)
2.
Dyrektywa 75/369/EWG (art. 6: w którym rozróżnia się skalę działalności - przemysłową lub
rzemieślniczą)
Nomenklatura ISIC
Działalności wykonywane bez stałej lokalizacji (obnośne, objazdowe):
a) kupno i sprzedaż towarów:
- przez obnośnych/objazdowych handlarzy, straganiarzy lub domokrążców (ex grupa ISIC 612)
- na targach - w prowizorycznych pomieszczeniach lub pod gołym niebem;
b) działalności, których dotyczą przyjęte wcześniej środki przejściowe, wyraźnie wykluczając je lub nie
wymieniając ich w odniesieniu do obnośnego/objazdowego ich wykonywania.
3.
Dyrektywa 82/470/EWG (art. 6 ust. 1 i 3)
Grupy 718 i 720 Nomenklatury ISIC
Rodzaje działalności obejmują w szczególności:
- organizowanie, oferowanie do sprzedaży oraz sprzedaż (gotówkowa lub komisowa, indywidualnie
lub zbiorowo) usług w dziedzinie: transportu, wyżywienia, zakwaterowania, wycieczek i innych
związanych z podróżowaniem (niezależnie od przyczyny podróży) lub pobytem (art. 2 pkt B lit. a)).
- pośrednictwo między kontrahentami w zakresie różnych rodzajów transportu i osobami, które
wysyłają lub otrzymują towary, oraz wykonywanie działalności związanych z:
aa) zawieraniem umów z kontrahentami transportowymi na zamówienie zleceniodawców;
bb) wyborem środka transportu, firmy oraz trasy - z punktu widzenia opłacalności dla zleceniodawcy;
cc) przygotowywaniem technicznych aspektów transportu (np. pakowaniem towarów do transportu);
podejmowaniem działań w różnych okolicznościach dotyczących transportu (np. zapewnianie dostaw lodu
dla wagonów-chłodni),
dd) załatwianiem formalności związanych z transportem, np. wystawianiem dokumentów
przewozowych, łączeniem lub rozdzielaniem przesyłek;
ee) koordynacją różnych etapów transportu, np. zapewnieniem tranzytu, rozładunku, przeładunku i
innych operacji w terminalach;
ff) przygotowaniem zarówno ładunku, jak przewoźnika i środków transportu dla osób wysyłających
towary lub otrzymujących je:
- szacowanie kosztów transportu oraz sprawdzanie szczegółowych rozliczeń,
- podejmowanie pewnych przedsięwzięć (okresowych lub stałych) w imieniu i na zlecenie
przewoźników lub właścicieli statków (dotyczy urzędów portowych, dostawców okrętowych itp.).
[Rodzaje działalności wymienione w art. 2 pkt A lit. a), b) i d)].
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
118
Wykaz III
Dyrektywy 64/222/EWG, 68/364/EWG, 68/368/EWG, 75/368/EWG, 75/369/EWG, 70/523/EWG oraz
82/470/EWG
1.
(dyrektywy liberalizujące: 64/223/EWG i 64/224/EWG)
1. Działalności prowadzone na własny rachunek w handlu hurtowym, z wyłączeniem handlu hurtowego
produktami medycznymi i farmaceutycznymi, produktami toksycznymi i patogenami oraz węglem (ex
dział 611).
2. Działalności zawodowe polegające na pośrednictwie - z upoważnienia i zgodnie z instrukcjami jednej
lub większej liczby osób - w negocjacjach lub zawieraniu transakcji handlowych w imieniu i na zlecenie
tych osób.
3. Działalności zawodowe polegające na pośrednictwie, w którym pośrednik, zachowując pewną swobodę
działania, kojarzy strony zamierzające zawrzeć ze sobą bezpośredni kontrakt lub przygotowuje ich
transakcje handlowe lub pomaga w ich finalizowaniu.
4. Działalności zawodowe polegające na pośrednictwie, w którym pośrednik zawiera transakcje handlowe
we własnym imieniu na zlecenie innych osób.
5. Działalności zawodowe polegające na pośrednictwie, w którym pośrednik prowadzi sprzedaż hurtową w
formie przetargu, na zlecenie innych osób.
6. Działalności zawodowe polegające na pośrednictwie, w którym pośrednik poszukuje zamówień, chodząc
od domu do domu.
7. Działalności zawodowe polegające na świadczeniu usług pośrednictwa, w których pośrednik angażuje
jedno lub większą liczbę przedsiębiorstw o charakterze handlowym, przemysłowym lub rzemieślniczym.
2.
Ex dział
612 ISIC: Handel detaliczny
Działalności wykluczone:
012
Wynajem maszyn i urządzeń rolniczych
640
Nieruchomości, w tym ich wynajem
713
Wynajem samochodów, powozów i koni
718
Wynajem wagonów kolejowych - osobowych i towarowych
839
Wynajem maszyn i urządzeń dla przedsięwzięć komercyjnych
841
Rezerwacja miejsc w kinach i wypożyczanie filmów wielkoekranowych
842
Rezerwacja miejsc teatralnych i wypożyczanie sprzętu teatralnego
843
Wynajem łodzi, rowerów, automatów wrzutowych do gier zręcznościowych i innych
853
Wynajem umeblowanych pokoi
854
Wypożyczanie obrusów i bielizny pościelowej
859
Wypożyczanie strojów
3.
Nomenklatura ISIC
Ex dział 85 ISIC:
1. Działalności związane z prowadzeniem restauracji, kawiarni, tawern i innych obiektów
gastronomicznych (grupa ISIC 852).
2. Działalności związane z prowadzeniem hoteli, pensjonatów, campingów i innych miejsc
zakwaterowania (grupa ISIC 853).
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
119
4
Dyrektywa 75/368/EWG (art. 7)
Wszystkie rodzaje działalności wymienione w załączniku do dyrektywy 75/368/EWG, oprócz
rodzajów określonych w art. 5 ust. 1. niniejszej dyrektywy (wykaz II, punkt 1 niniejszego załącznika)
Nomenklatura ISIC
Ex 62
Ex 71
Ex 82
Ex 84
Ex 85
Bankowość i finanse
Ex 620
Instytucje kupujące patenty i wydające licencje
Transport
Ex 713
Transport drogowy osób, z wyłączeniem transportu wykonywanego pojazdami samochodowymi
Ex 719
Transport rurociągami ciekłych węglowodorów i innych ciekłych produktów chemicznych
Usługi dla lokalnej społeczności
827
Biblioteki, muzea, ogrody botaniczne i zoologiczne
Usługi rekreacyjne
843
Usługi rekreacyjne niesklasyfikowane gdzie indziej:
- działalności sportowe (utrzymanie terenów sportowych, organizacja imprez sportowych itp.),
oprócz działalności trenerów
- działalności związane z wyścigami (stajnie wyścigowe, tereny wyścigowe, organizacja wyścigów
konnych itp.)
- inne działalności rekreacyjne (cyrki, wesołe miasteczka i inne miejsca rozrywki)
Usługi osobiste
Ex 851
Usługi domowe
Ex 855
Salony fryzjerskie i usługi kosmetyczne (oprócz pedicure i prowadzenia szkół przygotowujących
do zawodów kosmetycznych i fryzjerskich)
Ex 859
Usługi osobiste niesklasyfikowane gdzie indziej ( oprócz masaży sportowych i leczniczych oraz
usług przewodników górskich):
- zwalczanie szkodników,
- wypożyczanie ubrań i sprzętu do ich przechowywania,
- prowadzenie biur matymonialnych itp.,
- usługi astrologów, wróżek itp.,
- utrzymanie i konserwacja grobów,
- usługi kurierów i pilotów - tłumaczy.
5.
Dyrektywa 75/369/EWG (art. 5)
Działalności wykonywane bez stałej lokalizacji (obnośne, objazdowe):
a) kupno i sprzedaż towarów:
- przez obnośnych/objazdowych handlarzy, straganiarzy lub domokrążców (ex grupa ISIC 612),
- na targach - w prowizorycznych pomieszczeniach lub pod gołym niebem;
b) działalności, których dotyczą przyjęte wcześniej środki przejściowe, wyraźnie wykluczając je, lub nie
wymieniając ich w odniesieniu do obnośnego/objazdowego ich wykonywania.
6.
Działalności osób prowadzących własne firmy hurtowego handlu węglem lub pośrednictwa w handlu
węglem (ex grupa 6112 nomenklatury ISIC).
7.
Dyrektywa 82/470/EWG (art. 6 ust. 2)
[Rodzaje działalności wymienione w art. 2 pkt A) lit. c) i lit. e), pkt B) lit. b), pkt C) i D)]
Działalności te obejmują w szczególności:
- wynajem wagonów towarowych i osobowych do przewozu ludzi lub towarów,
- pośrednictwo w sprzedaży, zakupie lub wynajmie statków,
- przygotowanie, prowadzenie negocjacji i podpisywanie kontraktów na przewóz emigrantów,
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
120
- przyjmowanie w depozyt wszelkich przedmiotów i towarów, na zlecenie depozytora, przy kontroli
celnej lub gdzie indziej - w hurtowniach, magazynach ogólnych, magazynach meblowych, chłodniach,
silosach itp.,
- wystawianie depozytorowi kwitu składowego na zdeponowane przedmioty lub towary,
- udostępnianie pomieszczeń, paszy i wybiegów dla bydła - podczas jego oczekiwania na sprzedaż lub
podczas transportu do albo z miejsca sprzedaży,
- przeprowadzanie kontroli lub oceny technicznej pojazdów mechanicznych,
- mierzenie, ważenie i cechowanie towarów.
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
121
ZAŁĄCZNIK V. Uznawanie na podstawie koordynacji minimalnych wymogów w zakresie
kształcenia.
V.1: LEKARZ MEDYCYNY
.....................
V.2. PIELĘGNIARKI ODPOWIEDZIALNE ZA OPIEKĘ OGÓLNĄ
……………….
V.3. LEKARZ DENTYSTA
……………
V.4. LEKARZ WETERYNARII
…………..
V.5. POŁOŻNE
…………..
V.6. FARMACEUTA
……………..
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
122
V.7. ARCHITEKT
7.1. Dokument potwierdzający posiadanie kwalifikacji architektów uznawany zgodnie z art. 46
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
123
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
124
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
125
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
126
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
127
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
128
ZAŁĄCZNIK VI. Prawa nabyte właściwe dla zawodów, które podlegają systemowi uznawania na
podstawie koordynacji minimalnych wymogów w zakresie kształcenia.
6. Dokument potwierdzający posiadanie kwalifikacji architektów uzyskany na podstawie praw nabytych
zgodnie z art. 49 ust. 1
…………………
ZAŁĄCZNIK VII. Dokumenty i świadectwa, które mogą być wymagane zgodnie z art. 50 ust. 1.
1. Dokumenty
a) Dokument potwierdzający obywatelstwo danej osoby.
b) Kopie poświadczeń kwalifikacji zawodowych lub dokument potwierdzający posiadanie kwalifikacji
uprawniających do wykonywania danego zawodu oraz, gdzie to konieczne, zaświadczenie o
doświadczeniu zawodowym danej osoby.
Właściwe organy przyjmującego Państwa Członkowskiego mogą wezwać wnioskodawcę do
przedstawienia informacji dotyczących jego kształcenia w koniecznym zakresie, w celu ustalenia
potencjalnych istotnych różnic z wymaganym kształceniem krajowym, jak określono w art. 14. W
przypadku gdy wnioskodawca nie jest w stanie przedstawić takich informacji, właściwe organy
przyjmującego Państwa Członkowskiego zwracają się do ośrodka informacji, właściwych organów lub
innej odpowiedniej instytucji w rodzimym Państwie Członkowskim.
c) W przypadkach określonych w art. 16 świadectwo dotyczące charakteru i czasu trwania działalności
wydane przez właściwy organ lub instytucję w rodzimym Państwie Członkowskim lub Państwie
Członkowskim, z którego dana osoba przybywa.
d) W przypadku gdy właściwe organy przyjmującego Państwa Członkowskiego uzależniają podjęcie
zawodu regulowanego od przedłożenia dowodów nieskazitelnego charakteru lub reputacji
wnioskodawców lub że nie ogłoszono wobec nich upadłości lub nie zawieszono im prawa do
wykonywania działalności bądź zakazano im wykonywania zawodu z powodu poważnego wykroczenia
zawodowego lub przestępstwa, państwo to przyjmuje jako wystarczający dowód w stosunku do obywateli
Państw Członkowskich, którzy zamierzają wykonywać ten zawód na terytorium tego Państwa
Członkowskiego, przedłożenie dokumentów, z których wynika, że wszystkie te wymogi są spełnione,
wydanych przez właściwe organy w rodzimym Państwie Członkowskim lub w Państwie Członkowskim,
z którego osoba ta przybywa. Organy te muszą przedstawić takie wymagane dokumenty w ciągu dwóch
miesięcy.
W przypadku gdy właściwe organy rodzimego Państwa Członkowskiego lub Państwa Członkowskiego, z
którego dana osoba przybywa, nie wydają dokumentów, o których mowa w akapicie pierwszym, mogą
one być zastąpione przysięgą lub - w państwach gdzie nie istnieje forma przysięgi - ślubowaniem
złożonym przez wnioskodawcę przed właściwym organem sądowym lub administracyjnym lub, gdzie
stosowne, przed notariuszem lub upoważnionym organem zawodowym w rodzimym Państwie
Członkowskim lub w Państwie Członkowskim, z którego dana osoba przybywa; wyżej wymienione
organy lub notariusz powinny wydać zaświadczenie stwierdzające autentyczność przysięgi lub
ślubowania.
e) Jeżeli przyjmujące Państwo Członkowskie wymaga od swoich obywateli, zamierzających podjąć zawód
regulowany, dokumentu dotyczącego stanu zdrowia fizycznego lub psychicznego, to Państwo
Członkowskie uznaje jako wystarczający dowód dokument wymagany w rodzimym Państwie
Członkowskim. W przypadku gdy rodzime Państwo Członkowskie nie wydaje takich dokumentów,
przyjmujące Państwo Członkowskie uzna świadectwo wydane przez właściwe organy takiego Państwa.
W takim przypadku właściwe organy rodzimego Państwa Członkowskiego muszą przedstawić wymagany
dokument w ciągu dwóch miesięcy.
f) Jeżeli przyjmujące Państwo Członkowskie wymaga od swoich obywateli, zamierzających podjąć zawód
regulowany, dostarczenia:
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
129
- dokumentu stwierdzającego sytuację finansową wnioskodawcy,
- dokumentu stwierdzającego, że wnioskodawca jest ubezpieczony od ryzyka finansowego wynikającego z
jego obowiązków zawodowych zgodnie z przepisami ustawowymi i wykonawczymi obowiązującymi w
przyjmującym Państwie Członkowskim dotyczącymi warunków i zakresu ubezpieczenia,
takie Państwo Członkowskie przyjmuje za wystarczający dowód poświadczenie tego wydane przez banki i
towarzystwa ubezpieczeniowe innego Państwa Członkowskiego.
2. Zaświadczenia
W celu ułatwienia stosowania przepisów tytułu III rozdział III niniejszej dyrektywy Państwa
Członkowskie mogą nakazać, aby oprócz dokumentu potwierdzającego posiadanie kwalifikacji, osoby,
które spełniają wymagane warunki co do wykształcenia, musiały przedstawić świadectwo wydane przez
właściwe organy rodzimego Państwa Członkowskiego, stwierdzające, że dany dokument potwierdzający
posiadanie kwalifikacji jest dokumentem objętym niniejszą dyrektywą.
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
130
Dz. U. z 2008 r. Nr 63 poz. 394
USTAWA z dnia 18 marca 2008 r. o zasadach uznawania kwalifikacji zawodowych nabytych
w państwach członkowskich Unii Europejskiej
Art. 1. 1. Obywatelom państw członkowskich Unii Europejskiej, Konfederacji Szwajcarskiej lub państw
członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - stron umowy o Europejskim Obszarze
Gospodarczym, zwanych dalej „państwami członkowskimi”, którzy nabyli w tych państwach, poza granicami
Rzeczypospolitej Polskiej, kwalifikacje do wykonywania zawodów regulowanych lub działalności, o których
mowa w załączniku nr IV do dyrektywy 2005/36/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 7 września 2005 r.
w sprawie uznawania kwalifikacji zawodowych (Dz. Urz. UE L 255 z 30.09.2005, str. 22, z późn. zm.), zwanej
dalej „dyrektywą”, uznaje się te kwalifikacje na zasadach określonych w ustawie.
2. Obywatelom państw członkowskich, których kwalifikacje zostały uznane, zapewnia się prawo wykonywania w
Rzeczypospolitej Polskiej zawodu regulowanego lub działalności na takich samych zasadach jak osobom, które
kwalifikacje do ich wykonywania uzyskały w Rzeczypospolitej Polskiej.
3. Ustawa nie narusza zasad uznawania kwalifikacji do wykonywania zawodów regulowanych lub działalności,
nabytych w państwach członkowskich, określonych w odrębnych przepisach.
Art. 2. 1. Ilekroć w ustawie jest mowa o:
1) zawodzie regulowanym - oznacza to zespół czynności zawodowych, których wykonywanie jest uzależnione od
spełnienia wymagań kwalifikacyjnych i warunków określonych w odrębnych polskich przepisach, zwanych dalej
„przepisami regulacyjnymi”;
2) wykonywaniu zawodu - oznacza to wykonywanie zawodu na własny rachunek, na podstawie umowy o pracę
lub w innej formie dozwolonej przez przepisy obowiązujące w państwie, w którym zawód był, jest lub ma być
wykonywany;
3) podejmowaniu lub wykonywaniu działalności - oznacza to podejmowanie lub wykonywanie działalności na
własny rachunek lub zatrudnienie przy wykonywaniu tej działalności;
4) wnioskodawcy - oznacza to obywatela, o którym mowa w art. 1 ust. 1, zamierzającego wykonywać zawód
regulowany albo działalność w Rzeczypospolitej Polskiej;
5) państwie wnioskodawcy - oznacza to państwo, w którym wnioskodawca uzyskał kwalifikacje do wykonywania
zawodu albo wykonywał działalność;
6) uprawnionej instytucji - oznacza to instytucję w państwie członkowskim prowadzącą kształcenie lub szkolenie,
których ukończenie jest potwierdzane dyplomami lub świadectwami, zgodnie z przepisami o systemie edukacji w
tym państwie, a także stowarzyszenie albo organizację zawodową, których wykaz stanowi załącznik nr I do
dyrektywy;
7) kształceniu regulowanym - oznacza to kształcenie przygotowujące do wykonywania zawodu w państwie
wnioskodawcy, uzupełnione, o ile jest to dodatkowo wymagane, szkoleniem zawodowym, okresem próbnym lub
praktyką zawodową, których poziom i program są określone przepisami państwa wnioskodawcy lub podlegają
zatwierdzeniu lub ocenie przez powołaną w tym celu instytucję w państwie wnioskodawcy;
8) kwalifikacjach do wykonywania zawodu regulowanego - oznacza to wymogi określone przepisami
regulacyjnymi, od których spełnienia jest uzależnione wykonywanie zawodu;
9) kwalifikacjach na poziomie czwartym - oznacza to, że wnioskodawca posiada:
a) dyplom, świadectwo lub inny dokument, wydane przez uprawnioną instytucję, potwierdzające ukończenie
studiów wyższych o co najmniej czteroletnim okresie kształcenia, lub odpowiednio dłuższym w przypadku
nauki w cyklu innym niż podstawowy, zwanym dalej „nauką w niepełnym wymiarze”, albo inne uznane w
państwie wnioskodawcy za równorzędne, a także dodatkowo ukończenie szkolenia zawodowego, o ile jest
wymagane - stanowiące jednocześnie potwierdzenie posiadania kwalifikacji wymaganych do wykonywania
zawodu regulowanego w państwie wnioskodawcy, wówczas gdy ponad połowę kształcenia lub szkolenia
odbyto w państwie członkowskim lub gdy wnioskodawca uzyskał trzyletnie doświadczenie zawodowe
poświadczone przez państwo członkowskie, które uznało dokumenty uzyskane w państwie innym niż państwo
członkowskie, albo
b) dokumenty wydane przez uprawnioną instytucję, potwierdzające ukończenie studiów wyższych o co najmniej
czteroletnim okresie kształcenia lub odpowiednio dłuższym, w przypadku nauki w niepełnym wymiarze, albo
inne uznane w państwie wnioskodawcy za równorzędne, a także ukończenie szkolenia zawodowego, o ile jest
wymagane - stanowiące jednocześnie potwierdzenie posiadania kwalifikacji do wykonywania zawodu,
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
131
niebędącego w państwie wnioskodawcy zawodem regulowanym, oraz dodatkowo dokumenty poświadczające
wykonywanie w państwie członkowskim przez wnioskodawcę zawodu przez dwa lata w czasie
odpowiadającym pełnemu wymiarowi czasu pracy w okresie ostatnich dziesięciu lat, z tym że wykonywanie
zawodu przez dwa lata nie jest wymagane, jeżeli wnioskodawca posiada dokument potwierdzający ukończenie
kształcenia regulowanego, albo
c) dokument potwierdzający ukończenie w państwie członkowskim kształcenia regulowanego, o co najmniej
czteroletnim okresie kształcenia lub odpowiednio dłuższym w przypadku nauki w niepełnym wymiarze;
10) kwalifikacjach na poziomie trzecim - oznacza to, że wnioskodawca posiada:
a) dyplom, świadectwo lub inny dokument, wydane przez uprawnioną instytucję, potwierdzające ukończenie
studiów wyższych o okresie kształcenia od trzech do czterech lat, lub odpowiednio dłuższym w przypadku
nauki w niepełnym wymiarze, albo inne uznane w państwie wnioskodawcy za równorzędne, a także dodatkowo
ukończenie szkolenia zawodowego, o ile jest wymagane - stanowiące jednocześnie potwierdzenie posiadania
kwalifikacji wymaganych do wykonywania zawodu regulowanego w państwie wnioskodawcy, wówczas gdy
ponad połowę kształcenia lub szkolenia odbyto w państwie członkowskim lub gdy wnioskodawca uzyskał
trzyletnie doświadczenie zawodowe poświadczone przez państwo członkowskie, które uznało dokumenty
uzyskane w państwie innym niż państwo członkowskie, albo
b) dokumenty wydane przez uprawnioną instytucję, potwierdzające ukończenie studiów wyższych o okresie
kształcenia od trzech do czterech lat lub odpowiednio dłuższym, w przypadku nauki w niepełnym wymiarze,
albo inne uznane w państwie wnioskodawcy za równorzędne, a także ukończenie szkolenia zawodowego, o ile
jest wymagane - stanowiące jednocześnie potwierdzenie posiadania kwalifikacji do wykonywania zawodu,
niebędącego w państwie wnioskodawcy zawodem regulowanym, oraz dodatkowo dokumenty poświadczające
wykonywanie w państwie członkowskim przez wnioskodawcę zawodu przez dwa lata w czasie
odpowiadającym pełnemu wymiarowi czasu pracy w okresie ostatnich dziesięciu lat, z tym że wykonywanie
zawodu przez dwa lata nie jest wymagane, jeżeli wnioskodawca posiada dokument potwierdzający ukończenie
kształcenia regulowanego, albo
c) dokument potwierdzający ukończenie w państwie członkowskim kształcenia regulowanego, o okresie
kształcenia od trzech do czterech lat lub odpowiednio dłuższym w przypadku nauki w niepełnym wymiarze;
11) kwalifikacjach na poziomie drugim - oznacza to, że wnioskodawca posiada:
a) dokumenty potwierdzające wykształcenie lub ukończenie szkolenia, wydane przez uprawnioną instytucję po
ukończeniu:
- nauki o okresie kształcenia co najmniej rocznym lecz krótszym niż trzy lata, lub odpowiednio dłuższym w
przypadku nauki w niepełnym wymiarze, podejmowanej na podstawie świadectwa uprawniającego do
kształcenia w systemie szkolnictwa wyższego, albo inne uznane w państwie wnioskodawcy za równorzędne, a
także dodatkowo ukończenie szkolenia zawodowego, o ile jest to wymagane, lub
- kursów o specjalnym programie, uznawanych jako kwalifikacje na poziomie drugim, których wykaz stanowi
załącznik nr II do dyrektywy,
stanowiące jednocześnie potwierdzenie posiadania kwalifikacji wymaganych do podjęcia i wykonywania zawodu
regulowanego w państwie wnioskodawcy, jeżeli ponad połowę kształcenia lub szkolenia odbyto w państwie
członkowskim albo gdy wnioskodawca uzyskał trzyletnie doświadczenie zawodowe poświadczone przez
państwo członkowskie, które uznało dokumenty uzyskane w państwie innym niż państwo członkowskie, albo
b) dokumenty wydane przez uprawnioną instytucję, potwierdzające ukończenie nauki o okresie kształcenia co
najmniej rocznym lecz krótszym niż trzy lata, lub odpowiednio dłuższym w przypadku nauki w niepełnym
wymiarze, podejmowanej na podstawie świadectwa uprawniającego do kształcenia w systemie szkolnictwa
wyższego, albo inne uznane w państwie wnioskodawcy za równorzędne, a także dodatkowo ukończenie
szkolenia zawodowego, o ile jest to wymagane - stanowiące jednocześnie potwierdzenie posiadania kwalifikacji
do wykonywania zawodu, który w państwie wnioskodawcy nie jest zawodem regulowanym, oraz dodatkowo
dokumenty poświadczające wykonywanie w państwie członkowskim przez wnioskodawcę zawodu przez dwa
lata w czasie odpowiadającym pełnemu wymiarowi czasu pracy lub odpowiednio dłużej w przypadku
wykonywania zawodu w niepełnym wymiarze czasu pracy, w okresie ostatnich dziesięciu lat, z zastrzeżeniem,
że wykonywanie tego zawodu przez ten okres nie jest wymagane, jeżeli wnioskodawca posiada dokument
potwierdzający ukończenie kształcenia regulowanego, albo
c) dokument potwierdzający ukończenie w państwie członkowskim kursu kształcenia regulowanego, świadczący
o posiadaniu kwalifikacji na poziomie drugim, w tym kursu, którego wykaz stanowi załącznik nr III do
dyrektywy;
12) kwalifikacjach na poziomie pierwszym - oznacza to, że wnioskodawca posiada:
a) dokumenty potwierdzające wykształcenie lub szkolenie, wydane przez uprawnioną instytucję po zakończeniu
nauki z zakresu szkoły średniej:
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
132
- ogólnej - potwierdzające ukończenie kształcenia lub szkolenia innego niż wymienione w pkt 11 lit. a tiret
pierwsze, w instytucji szkolnictwa, uzupełnionego dodatkowo okresem próbnym lub okresem praktyki
zawodowej, lub
- technicznej lub zawodowej - potwierdzające ukończenie, o ile jest to wymagane, kształcenia lub szkolenia
innego niż wymienione w pkt 11 lit. a tiret pierwsze, w instytucji szkolnictwa, uzupełnionego dodatkowo
okresem próbnym lub okresem praktyki zawodowej,
albo inne uznane w państwie wnioskodawcy za równorzędne, stanowiące jednocześnie potwierdzenie posiadania
kwalifikacji wymaganych do wykonywania zawodu regulowanego w państwie wnioskodawcy, jeżeli ponad
połowę kształcenia lub szkolenia odbyto w państwie członkowskim albo gdy wnioskodawca uzyskał trzyletnie
doświadczenie zawodowe poświadczone przez państwo członkowskie, które uznało dokumenty uzyskane w
państwie innym niż państwo członkowskie, albo
b) dokumenty wydane przez uprawnioną instytucję po zakończeniu nauki z zakresu szkoły średniej:
- ogólnej - świadczące o ukończeniu kształcenia lub szkolenia odbytego w instytucji szkolnictwa, uzupełnionego
dodatkowo okresem próbnym lub okresem praktyki zawodowej, lub
- technicznej lub zawodowej - świadczące o ukończeniu, o ile jest to wymagane, kształcenia lub szkolenia
odbytego w instytucji szkolnictwa, uzupełnionego dodatkowo okresem próbnym lub okresem praktyki
zawodowej,
albo inne uznane w państwie wnioskodawcy za równorzędne, stanowiące jednocześnie potwierdzenie posiadania
kwalifikacji do wykonywania zawodu, który w państwie wnioskodawcy nie jest zawodem regulowanym, oraz
dodatkowo dokumenty poświadczające wykonywanie w państwie członkowskim przez wnioskodawcę zawodu
przez dwa lata w czasie odpowiadającym pełnemu wymiarowi czasu pracy lub odpowiednio dłużej w przypadku
wykonywania zawodu w niepełnym wymiarze czasu pracy, w okresie ostatnich dziesięciu lat, z tym, że
wykonywanie zawodu przez dwa lata nie jest wymagane, jeżeli wnioskodawca posiada dokument
potwierdzający ukończenie kształcenia regulowanego, albo
c) dokument potwierdzający ukończenie kształcenia regulowanego na poziomie, o którym mowa w lit. a tiret
pierwsze i drugie;
13) zaświadczeniu potwierdzającym kompetencje - oznacza to:
a) dokument potwierdzający ukończenie istotnego dla zawodu regulowanego kształcenia lub szkolenia innego niż
wymienione w pkt 9-12, albo
b) dokument potwierdzający zdanie egzaminu specjalistycznego, niepoprzedzonego kształceniem, albo
c) dokument potwierdzający wykonywanie w państwie członkowskim przez wnioskodawcę zawodu przez trzy
lata w czasie odpowiadającym pełnemu wymiarowi czasu pracy lub odpowiednio dłużej w przypadku
wykonywania zawodu w niepełnym wymiarze czasu pracy, w okresie ostatnich dziesięciu lat, albo
d) dokument potwierdzający ukończenie w państwie członkowskim ogólnego kształcenia podstawowego
lub średniego, stanowiący potwierdzenie uzyskania przez wnioskodawcę wiedzy ogólnej;
14) dyplomie ukończenia szkoły wyższej - oznacza to dyplom ukończenia studiów wyższych w Rzeczypospolitej
Polskiej oraz, jeżeli przepisy regulacyjne tak stanowią, dokumenty potwierdzające spełnienie wymogów
kwalifikacyjnych zawartych w tych przepisach dla danego zawodu regulowanego;
15) świadectwie ukończenia szkoły pomaturalnej - oznacza to świadectwo ukończenia szkoły pomaturalnej w
Rzeczypospolitej Polskiej oraz, jeżeli przepisy regulacyjne tak stanowią, dokumenty potwierdzające spełnienie
wymogów kwalifikacyjnych zawartych w przepisach dla danego zawodu regulowanego;
16) świadectwie ukończenia szkoły średniej - oznacza to świadectwo ukończenia szkoły ponadpodstawowej lub
ponadgimnazjalnej w Rzeczypospolitej Polskiej, z wyjątkiem szkół, o których mowa w pkt 15;
17) kwalifikacjach do podejmowania lub wykonywania działalności - oznacza to formalne kwalifikacje lub
doświadczenie zawodowe;
18) kierowniku przedsiębiorstwa - oznacza to:
a) członka organu zarządzającego przedsiębiorstwa, pełnomocnika przedsiębiorstwa do spraw zarządzania,
prokurenta, kierującego przedsiębiorstwem lub jego zastępcę, kierującego wyodrębnioną częścią
przedsiębiorstwa, posiadającego upoważnienie do zaciągania zobowiązań w imieniu przedsiębiorstwa lub
kierującego komórką organizacyjną przedsiębiorstwa, od którego wymaga się posiadania specjalistycznej
wiedzy lub doświadczenia zawodowego i który upoważniony jest do zaciągania zobowiązań w imieniu
przedsiębiorstwa,
b) osobę kierującą co najmniej jedną komórką organizacyjną przedsiębiorstwa, od której wymaga się
specjalistycznej wiedzy handlowej lub technicznej lub doświadczenia zawodowego;
19) doświadczeniu zawodowym - oznacza to okres zgodnego z prawem wykonywania przez wnioskodawcę
zawodu albo działalności;
20) stażu adaptacyjnym - oznacza to okres przysposobienia do samodzielnego wykonywania zawodu regulowanego,
odbywanego w ramach stosunku pracy lub na podstawie umowy cywilnoprawnej, pod nadzorem
wykwalifikowanego przedstawiciela zawodu regulowanego;
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
133
21) teście umiejętności - oznacza to czynności mające na celu sprawdzenie, z uwzględnieniem wymagań zawodu
regulowanego, zakresu i poziomu wiedzy zawodowej wnioskodawcy niezbędnej do wykonywania tego zawodu;
22) organizacjach zawodowych - oznacza to organizację zawodową, stowarzyszenie zawodowe lub samorząd
zawodowy lub gospodarczy;
23) zasadniczej różnicy w kształceniu lub szkoleniu - oznacza to istotne różnice pod względem czasu trwania i
treści zakresu programu kształcenia lub szkolenia, którego znajomość jest niezbędna do wykonywania zawodu
przez wnioskodawcę, w porównaniu z kształceniem lub szkoleniem wymaganym w Rzeczypospolitej Polskiej;
24) formalnych kwalifikacjach - oznacza to dyplom, świadectwo lub inny dokument potwierdzający wiedzę i
umiejętności do wykonywania zawodu lub działalności, wydany przez uprawnioną instytucję;
25) świadczeniu usług transgranicznych - oznacza to wykonywanie tymczasowo i okazjonalnie zawodu
regulowanego lub działalności w Rzeczypospolitej Polskiej przez obywatela, o którym mowa w art. 1 ust. 1,
uprawnionego do wykonywania tego zawodu lub tej działalności w państwie członkowskim, w którym ma on
swoją siedzibę;
26) usługodawcy - oznacza to obywatela, o którym mowa w art. 1 ust. 1, mającego zamiar świadczyć
lub świadczącego usługi transgraniczne.
2. Ilekroć w ustawie jest mowa o obywatelach państw członkowskich, rozumie się przez to także członków ich
rodzin w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 14 lipca 2006 r. o wjeździe na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
pobycie oraz wyjeździe z tego terytorium obywateli państw członkowskich Unii Europejskiej i członków ich rodzin
(Dz. U. Nr 144, poz. 1043 oraz z 2007 r. Nr 120, poz. 818) oraz obywateli państw trzecich posiadających
zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego WE w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 13 czerwca 2003 r.
o cudzoziemcach (Dz. U. z 2006 r. Nr 234, poz. 1694 oraz z 2007 r. Nr 120, poz. 818 i Nr 165, poz. 1170).
Rozdział 2. Uznawanie kwalifikacji zawodowych
Art. 3. Do postępowania w sprawie uznania kwalifikacji do wykonywania zawodu regulowanego albo działalności w
Rzeczypospolitej Polskiej, zwanego dalej „postępowaniem w sprawie uznania kwalifikacji”, stosuje się, z
zastrzeżeniem przepisów ustawy, przepisy ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania
administracyjnego (Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071, z późn. zm.).
Art. 4. 1. Organem właściwym do wydawania decyzji w sprawie uznania kwalifikacji do wykonywania w
Rzeczypospolitej Polskiej zawodu regulowanego albo działalności jest organ określony w przepisach ustawy z dnia
4 września 1997 r. o działach administracji rządowej (Dz. U. z 2007 r. Nr 65, poz. 437, Nr 107, poz. 732, Nr 120,
poz. 818 i Nr 173, poz. 1218), zwany dalej „właściwym organem”.
2. Organem uprawnionym do wydawania decyzji o wykonywaniu w Rzeczypospolitej Polskiej zawodów
regulowanych albo działalności przez obywateli państw członkowskich jest organ określony w przepisach
regulacyjnych, uprawniony do podejmowania takich decyzji wobec osób, które uzyskały kwalifikacje do ich
wykonywania w Rzeczypospolitej Polskiej.
Art. 5. Właściwy organ, na wniosek obywatela państwa członkowskiego zamierzającego wykonywać zawód
regulowany na terytorium innego niż Rzeczpospolita Polska państwa członkowskiego, wydaje zaświadczenie
potwierdzające posiadanie kwalifikacji do wykonywania tego zawodu w Rzeczypospolitej Polskiej.
Art. 6. 1. Upoważniony organ, na wniosek obywatela państwa członkowskiego zamierzającego wykonywać
działalność na terytorium innego niż Rzeczpospolita Polska państwa członkowskiego, wydaje zaświadczenie
stwierdzające charakter, okres i rodzaj działalności wykonywanej w Rzeczypospolitej Polskiej.
2. Organem upoważnionym do wydania zaświadczenia jest marszałek województwa właściwy dla miejsca
zamieszkania osoby składającej wniosek, a w przypadku braku miejsca zamieszkania na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej - marszałek województwa właściwy ze względu na ostatnie miejsce wykonywania
działalności lub ostatnie miejsce zatrudnienia przy wykonywaniu działalności, w tym w charakterze kierownika
przedsiębiorstwa.
3. Zaświadczenie zawiera w szczególności informacje o przebiegu doświadczenia zawodowego z podziałem na
wykonywanie działalności na własny rachunek, zatrudnienie przy wykonywaniu działalności, w tym w charakterze
kierownika przedsiębiorstwa.
4. Wydanie zaświadczenia podlega opłacie w wysokości 50 zł. Opłata stanowi dochód budżetu samorządu
województwa.
5. Minister właściwy do spraw gospodarki określi, w drodze rozporządzenia, wzór zaświadczenia, wykaz
dokumentów, które należy dołączyć do wniosku o wydanie zaświadczenia oraz instrukcję wypełniania
zaświadczenia, uwzględniając konieczność zachowania jednolitego wzoru zaświadczenia na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej.
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
134
Art. 7. 1. Postępowanie w sprawie uznania kwalifikacji wszczyna się na wniosek, z zastrzeżeniem przepisów
rozdziału 3.
2. Właściwy organ zawiadamia wnioskodawcę o otrzymaniu wniosku w terminie miesiąca od dnia jego otrzymania.
W przypadku stwierdzenia braków formalnych, właściwy organ wzywa do uzupełnienia wniosku w terminie przez
siebie wskazanym pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpoznania.
3. Postępowanie w sprawie uznania kwalifikacji powinno się zakończyć wydaniem decyzji nie później niż w
terminie trzech miesięcy od dnia przedłożenia przez wnioskodawcę wszystkich niezbędnych dokumentów. W
szczególnych przypadkach termin wydania decyzji może być przedłużony o miesiąc.
4. Bieg terminu, o którym mowa w ust. 3, w przypadku wnioskodawcy, który odbywa staż adaptacyjny lub
przystępuje do testu umiejętności, ulega zawieszeniu do dnia uzyskania przez właściwy organ oceny, o której
mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 18.
Art. 8. 1. Ilekroć przepisy odrębne wymagają dla uzyskania prawa do wykonywania zawodu regulowanego albo
działalności decyzji lub opinii organów organizacji zawodowych, uczestniczą one w postępowaniu w sprawie
uznania kwalifikacji na prawach strony.
2. Decyzje w sprawach uznania kwalifikacji wiążą organizacje zawodowe, właściwe w sprawach wykonywania
zawodu regulowanego lub działalności.
Art. 9. 1. Wnioski w sprawie uznania kwalifikacji składa się w języku polskim. Pisma i dokumenty w toku tego
postępowania składa się w języku polskim lub wraz z tłumaczeniem na język polski dokonanym przez tłumacza
przysięgłego.
2. Tłumaczenie na język polski nie jest wymagane w przypadku dokumentów potwierdzających dane, o których
mowa w ust. 3 pkt 1 i 2.
3. Wniosek o wszczęcie postępowania w sprawie uznania kwalifikacji zawiera w szczególności:
1) imię, nazwisko, datę i miejsce urodzenia wnioskodawcy;
2) obywatelstwo oraz nazwę państwa wnioskodawcy;
3) określenie zawodu regulowanego, albo działalności wraz z określeniem formy, w jakiej działalność ma być
wykonywana;
4) informację o posiadanych kwalifikacjach i uprawnieniach;
5) informacje o odbytym kształceniu regulowanym;
6) wykaz dokumentów dołączanych do wniosku.
4. Okresy wykonywania w państwie członkowskim działalności dokumentuje się przez przedłożenie świadectwa lub
zaświadczenia, wydanych przez upoważniony organ administracji lub organizacji zawodowej, stwierdzających
charakter, okres i rodzaj wykonywanej działalności.
5. Wniosek składa się na formularzach udostępnianych nieodpłatnie przez właściwy organ lub ośrodek informacji, o
którym mowa w art. 28 ust. 1.
Art. 10. Minister właściwy do spraw szkolnictwa wyższego określi, w drodze rozporządzenia, wzory formularzy, o
których mowa w art. 9 ust. 5, uwzględniając w szczególności dane, o których mowa w art. 9 ust. 3 oraz art. 19 ust.
1-5, wykaz dokumentów, które należy dołączyć do wniosku, instrukcję wypełniania wniosku, a także dane o
ośrodku informacji, o którym mowa w art. 28 ust. 1, mając na uwadze jednolitość wzorów formularzy i
przejrzystość dokumentów stosowanych w postępowaniu w sprawie uznania kwalifikacji.
Art. 11. Jeżeli do wykonywania zawodu regulowanego w Rzeczypospolitej Polskiej wymagane jest posiadanie:
1) dyplomu ukończenia szkoły wyższej - za spełnienie tego wymogu uznaje się posiadanie kwalifikacji na
poziomie czwartym, trzecim lub drugim;
2) świadectwa ukończenia szkoły pomaturalnej - za spełnienie tego wymogu uznaje się posiadanie kwalifikacji na
poziomie czwartym, trzecim, drugim lub pierwszym;
3) świadectwa ukończenia szkoły średniej - za spełnienie tego wymogu uznaje się posiadanie kwalifikacji na
poziomie czwartym, trzecim, drugim lub pierwszym;
4) dokumentu odpowiadającego zaświadczeniu potwierdzającemu kompetencje - za spełnienie tego wymogu
uznaje się posiadanie formalnych kwalifikacji lub zaświadczenia potwierdzającego kompetencje, wymaganych w
państwie wnioskodawcy do wykonywania zawodu, dla którego ubiega się on o uznanie kwalifikacji, wydanych
przez upoważnioną w tym celu instytucję.
Art. 12. 1. Jeżeli przepisy odrębne w Rzeczypospolitej Polskiej uzależniają wykonywanie działalności od posiadania
właściwej dla danej działalności wiedzy ogólnej lub zawodowej i umiejętności, właściwy organ uznaje kwalifikacje
wnioskodawcy za spełniające wymagania określone w przepisach odrębnych, jeżeli wnioskodawca:
1) w razie zamiaru podejmowania lub wykonywania działalności wymienionej w Wykazie nr I załącznika nr IV do
dyrektywy przedłoży dokumenty świadczące o tym, że:
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
135
a) w nieprzerwanym okresie sześciu lat wykonywał działalność na własny rachunek lub był zatrudniony przy
wykonywaniu tej działalności w charakterze kierownika przedsiębiorstwa, albo
b) w nieprzerwanym okresie trzech lat wykonywał działalność na własny rachunek lub był zatrudniony przy
wykonywaniu tej działalności w charakterze kierownika przedsiębiorstwa, a ponadto uprzednio ukończył
trwające co najmniej trzy lata szkolenie przygotowujące do wykonywania tej działalności, potwierdzone
świadectwem uznawanym na terytorium państwa wnioskodawcy lub uznanym przez organizację zawodową
właściwą dla danej działalności w tym państwie za spełniające wszystkie wymagane warunki, albo
c) w nieprzerwanym okresie czterech lat wykonywał działalność na własny rachunek lub był zatrudniony przy
wykonywaniu tej działalności w charakterze kierownika przedsiębiorstwa, a uprzednio ukończył trwające co
najmniej dwa lata szkolenie przygotowujące do wykonywania tej działalności, potwierdzone świadectwem
uznawanym na terytorium państwa wnioskodawcy lub uznanym przez organizację zawodową właściwą dla
danej działalności w tym państwie za spełniające wszystkie wymagane warunki, albo
d) w nieprzerwanym okresie trzech lat wykonywał działalność na własny rachunek, a ponadto przez co najmniej
pięć lat był zatrudniony przy wykonywaniu tej działalności, albo
e) w nieprzerwanym okresie pięciu lat był zatrudniony przy wykonywaniu tej działalności w charakterze
kierownika przedsiębiorstwa, w tym przez co najmniej trzy lata sprawował obowiązki o charakterze
technicznym i odpowiadał za co najmniej jeden dział przedsiębiorstwa, a uprzednio ukończył trwające co
najmniej trzy lata szkolenie przygotowujące do wykonywania tej działalności, potwierdzone świadectwem
danej działalności w tym państwie za spełniające wszystkie wymagane warunki;
2) w razie zamiaru podejmowania lub wykonywania działalności wymienionej w Wykazie nr II załącznika nr IV do
dyrektywy przedłoży dokumenty świadczące o tym, że:
a) w nieprzerwanym okresie pięciu lat wykonywał działalność na własny rachunek lub był zatrudniony przy
b) w nieprzerwanym okresie trzech lat wykonywał działalność na własny rachunek lub był zatrudniony przy
c) w nieprzerwanym okresie czterech lat wykonywał działalność na własny rachunek lub był zatrudniony przy
wykonywaniu tej działalności w charakterze kierownika przedsiębiorstwa, a uprzednio ukończył trwające co
najmniej dwa lata szkolenie przygotowujące do wykonywania tej działalności, potwierdzone świadectwem
danej działalności w tym państwie za spełniające wszystkie wymagane warunki, albo
d) w nieprzerwanym okresie trzech lat wykonywał działalność na własny rachunek lub był zatrudniony przy
wykonywaniu tej działalności w charakterze kierownika przedsiębiorstwa, a ponadto przez co najmniej pięć lat
był zatrudniony przy wykonywaniu tej działalności, albo
e) w nieprzerwanym okresie pięciu lat był zatrudniony przy wykonywaniu tej działalności, a uprzednio ukończył
f) w nieprzerwanym okresie sześciu lat był zatrudniony przy wykonywaniu tej działalności, a uprzednio ukończył
trwające co najmniej dwa lata szkolenie przygotowujące do wykonywania tej działalności, potwierdzone
właściwą dla danej działalności w tym państwie za spełniające wszystkie wymagane warunki;
3) w razie zamiaru podejmowania lub wykonywania działalności wymienionej w Wykazie nr III załącznika nr IV
do dyrektywy przedłoży dokumenty świadczące o tym, że:
a) w nieprzerwanym okresie trzech lat wykonywał działalność na własny rachunek lub był zatrudniony przy
b) w nieprzerwanym okresie dwóch lat wykonywał działalność na własny rachunek lub był zatrudniony przy
szkolenie przygotowujące do wykonywania tej działalności, potwierdzone świadectwem uznawanym na
terytorium państwa wnioskodawcy lub uznanym przez organizację zawodową właściwą dla danej działalności w
tym państwie za spełniające wszystkie wymagane warunki, albo
c) w nieprzerwanym okresie dwóch lat wykonywał działalność na własny rachunek lub był zatrudniony przy
wykonywaniu tej działalności w charakterze kierownika przedsiębiorstwa, a ponadto przez co najmniej trzy lata
był zatrudniony przy wykonywaniu tej działalności, albo
d) w nieprzerwanym okresie trzech lat był zatrudniony przy wykonywaniu tej działalności, a uprzednio ukończył
szkolenie przygotowujące do wykonywania tej działalności, potwierdzone świadectwem uznawanym na
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
136
terytorium państwa wnioskodawcy lub uznanym przez organizację zawodową właściwą dla danej działalności w
tym państwie za spełniające wszystkie wymagane warunki.
2. Okres od ustania wykonywania działalności, którą wnioskodawca zamierza wykonywać, do wystąpienia z
wnioskiem o uznanie kwalifikacji nie może przekraczać dziesięciu lat w przypadkach, o których mowa w ust. 1 pkt
1 lit. a i d, pkt 2 lit. a i d oraz pkt 3 lit. a i c.
3. Postanowień ust. 1 pkt 1 lit. e nie stosuje się do wykonywania działalności objętych nomenklaturą ISIC ex 855.
4. Właściwy organ przeprowadza postępowanie w sprawie uznania kwalifikacji zgodnie z zasadami określonymi w
art. 11, art. 13 i art. 17, jeżeli wnioskodawca nie spełnia wymogów określonych w ust. 1-3, a posiada formalne
kwalifikacje do wykonywania działalności.
5. Uprawnienie do wyboru stażu adaptacyjnego albo testu umiejętności określone w art. 13 ust. 2 może zostać
wyłączone, jeżeli wnioskodawca zamierza wykonywać działalność na własny rachunek lub w charakterze
kierownika przedsiębiorstwa, w przypadku gdy do wykonywania tej działalności konieczne jest posiadanie
specjalistycznej znajomości polskiego prawa.
6. Minister właściwy do spraw gospodarki w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw szkolnictwa wyższego
określi, w drodze rozporządzenia, rodzaje działalności, o których mowa w ust. 5, dla których wyboru stażu
adaptacyjnego albo testu umiejętności dokonuje właściwy organ, mając na uwadze specyfikę danego rodzaju
działalności.
Art. 13. 1. Właściwy organ może uzależnić decyzję o uznaniu kwalifikacji od odbycia przez wnioskodawcę stażu
adaptacyjnego albo przystąpienia do testu umiejętności, z zastrzeżeniem art. 16, w przypadku:
1) gdy okres kształcenia lub szkolenia odbytego w państwie wnioskodawcy jest krótszy co najmniej o rok od
okresu kształcenia lub szkolenia wymaganego przepisami regulacyjnymi, lub
2) zasadniczej różnicy w kształceniu lub szkoleniu, lub
3) gdy zakres wykonywanego w państwie wnioskodawcy zawodu różni się znacząco od zakresu tego zawodu w
Rzeczypospolitej Polskiej, a różnica ta odnosi się do określonego kształcenia lub szkolenia w Rzeczypospolitej
Polskiej.
2. Właściwy organ może zobowiązać wnioskodawcę do odbycia stażu adaptacyjnego albo przystąpienia do testu
umiejętności, zgodnie z wyborem wnioskodawcy, z zastrzeżeniem art. 15 ust. 1.
3. Staż adaptacyjny nie może przekraczać trzech lat.
4. Wnioskodawca ponosi koszty odbywania stażu adaptacyjnego albo przeprowadzania testu umiejętności.
Art. 14. Właściwy organ, w trakcie postępowania w sprawie uznania kwalifikacji sprawdza, czy wiedza i
umiejętności nabyte przez wnioskodawcę podczas zdobywania doświadczenia zawodowego mogą wyrównać w
całości lub w części zasadnicze różnice w kształceniu lub szkoleniu.
Art. 15. 1. Uprawnienie do wyboru stażu adaptacyjnego albo testu umiejętności, o którym mowa w art. 13 ust. 2,
może zostać wyłączone w przypadku zawodów regulowanych:
1) których wykonywanie wymaga dokładnej znajomości prawa polskiego, a ich zasadniczą i trwałą cechą jest
udzielanie porad i pomocy związanej z prawem polskim, albo
2) w stosunku do których Komisja Europejska pozytywnie rozpatrzyła wniosek Rzeczypospolitej Polskiej w
sprawie wyłączenia uprawnienia wyboru zastrzeżonego dla wnioskodawcy.
2. Minister właściwy do spraw szkolnictwa wyższego określi, w drodze rozporządzenia, zawody, o których mowa w
ust. 1 pkt 1, a także określi dla każdego z tych zawodów obowiązek odbywania stażu adaptacyjnego albo
przystąpienia do testu umiejętności, mając na uwadze specyfikę danego zawodu.
3. Prezes Rady Ministrów ogłasza, w drodze obwieszczenia, w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej
„Monitor Polski” zawody, o których mowa w ust. 1 pkt 2.
Art. 16. Prezes Rady Ministrów ogłasza, w drodze obwieszczenia, w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej
Polskiej „Monitor Polski” warunki ustalone wspólnie przez państwa członkowskie odnoszące się do zawodu lub
zawodów, po których spełnieniu wnioskodawca nie może być zobowiązany do odbycia stażu adaptacyjnego albo
przystąpienia do testu umiejętności.
Art. 17. 1. Wnioskodawca, którego kwalifikacje do wykonywania zawodu regulowanego albo działalności zostały
uznane, posługuje się tytułem ustalonym dla danego zawodu regulowanego albo działalności w Rzeczypospolitej
Polskiej lub jego skrótem.
2. W przypadku gdy używanie tytułu ustalonego dla danego zawodu regulowanego albo działalności w
Rzeczypospolitej Polskiej uzależnione jest od przynależności do organizacji zawodowej lub od decyzji organu
określonego w art. 4 ust. 2, wnioskodawca ma prawo używać tego tytułu odpowiednio po uzyskaniu członkostwa w
organizacji lub po uzyskaniu decyzji organu.
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
137
3. Wnioskodawca ma prawo posługiwać się także tytułem uzyskanym w systemie szkolnictwa, lub jego skrótem, w
oryginalnym brzmieniu wraz z podaniem nazwy i siedziby instytucji, która nadała ten tytuł.
4. W przypadku gdy tytuł w oryginalnym brzmieniu może być mylony z tytułem uzyskiwanym w Rzeczypospolitej
Polskiej, otrzymywanym w wyniku odbycia dodatkowego kształcenia lub szkolenia, którego wnioskodawca nie
odbył, może on posługiwać się tytułem używanym w państwie członkowskim, którego jest obywatelem lub z
którego przybywa albo w którym uzyskał tytuł, w języku tego państwa, w formie określonej przez właściwy organ
w decyzji uznającej kwalifikacje wnioskodawcy.
Art. 18. Ministrowie kierujący działami administracji rządowej, właściwi w sprawach uznawania kwalifikacji w
zawodach regulowanych lub działalnościach należących do danego działu, określą, w drodze rozporządzenia:
1) warunki, sposób i tryb odbywania stażu adaptacyjnego, sposób i tryb wykonywania nadzoru nad odbywaniem
stażu oraz oceny nabytych przez wnioskodawcę umiejętności, sposób ustalania kosztów odbywania stażu
adaptacyjnego oraz tryb ponoszenia, pobierania i zwrotu opłaty za odbycie stażu adaptacyjnego,
2) warunki, sposób i tryb przeprowadzania testu umiejętności oraz oceny wykazanych przez wnioskodawcę
umiejętności, sposób ustalania kosztów przeprowadzania testu umiejętności oraz tryb ponoszenia, pobierania i
zwrotu opłaty za przeprowadzenie testu umiejętności
- uwzględniając odrębności w wykonywaniu zawodów lub działalności w państwach członkowskich oraz specyfikę
i szczególne wymagania dotyczące wykonywania zawodów regulowanych lub działalności w Rzeczypospolitej
Polskiej.
Art. 19. 1. Ilekroć przepisy regulacyjne lub przepisy odrębne uzależniają wykonywanie zawodu regulowanego lub
działalności od spełnienia określonych wymogów dotyczących niekaralności wnioskodawcy lub od jego postawy
etycznej, lub braku ogłoszenia upadłości, lub braku zakazu wykonywania zawodu, zawieszenia prawa jego
wykonywania, lub skreślenia z listy osób uprawnionych do wykonywania zawodu na podstawie orzeczenia sądu,
lub w wyniku postępowania dyscyplinarnego - właściwy organ ustala spełnienie przesłanek przewidzianych tymi
przepisami na podstawie dokumentów wystawionych przez państwo wnioskodawcy lub inne państwo
członkowskie, w którym wnioskodawca wykonywał zawód lub działalność.
2. Jeżeli w państwie wnioskodawcy nie są wydawane dokumenty, o których mowa w ust. 1, dowodem w
postępowaniu w sprawie uznania kwalifikacji jest oświadczenie wnioskodawcy złożone w formie i trybie
określonym w przepisach tego państwa.
3. Ilekroć przepisy regulacyjne wymagają odpowiedniego stanu zdrowia do wykonywania zawodu regulowanego lub
działalności, dowodem w postępowaniu w sprawie uznania kwalifikacji są dokumenty wystawione przez
upoważnioną instytucję państwa wnioskodawcy lub innego państwa członkowskiego, w którym wnioskodawca
wykonywał ostatnio dany zawód lub działalność.
4. Ilekroć przepisy regulacyjne lub przepisy odrębne uzależniają wykonywanie zawodu regulowanego lub
działalności od określonej sytuacji finansowej wnioskodawcy, właściwy organ, ustalając spełnienie tej przesłanki,
uznaje zaświadczenie wydane przez bank prowadzący działalność w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie
członkowskim, z którego pochodzi lub przybywa wnioskodawca.
5. Ilekroć przepisy regulacyjne lub przepisy odrębne przewidują obowiązek ubezpieczenia odpowiedzialności
cywilnej osoby wykonującej zawód regulowany lub działalność, w przypadku gdy osoba ta zawrze umowę
ubezpieczenia z ubezpieczycielem z innego państwa członkowskiego, obowiązek ten będzie uważany za spełniony,
jeżeli osoba ta przedstawi dowód zawarcia umowy ubezpieczenia spełniającej warunki określone w tych przepisach.
6. Dokumenty, o których mowa w ust. 1-5, są przedkładane przez wnioskodawcę nie później niż w terminie trzech
miesięcy od dnia ich wydania.
Art. 20. Właściwy organ przekazuje, na wniosek zainteresowanych organów właściwych z państw członkowskich,
informacje o toczących się i prawomocnie zakończonych postępowaniach dyscyplinarnych lub karnych, oraz
innych okolicznościach, które mogą wywierać skutki na prawo do wykonywania zawodu regulowanego lub
działalności na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Art. 21. Dokumenty i informacje, o których mowa w art. 19, art. 20 i art. 33 ust. 2, są gromadzone lub przekazywane
zgodnie z przepisami o ochronie danych osobowych.
Art. 22. 1. Właściwy organ, w przypadku uzasadnionych wątpliwości co do autentyczności dokumentów, o których
mowa w art. 2 ust. 1 pkt 9-13, może zwrócić się do właściwego organu innego państwa członkowskiego o
potwierdzenie autentyczności tych dokumentów.
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
138
2. Właściwy organ, w przypadku uzasadnionych wątpliwości co do dokumentów potwierdzających wykształcenie
lub ukończenie szkolenia uzyskanego w całości lub części w państwie członkowskim innym niż państwo, którego
organ wydał dokument może sprawdzić, we współpracy z organem wydającym ten dokument, czy:
1) przebieg kształcenia lub szkolenia został formalnie zatwierdzony przez uprawnioną instytucję w państwie
członkowskim, w którym dokument wydano;
2) dokument potwierdzający posiadane kwalifikacje zawodowe odpowiada dokumentowi, jaki zostałby wydany w
przypadku ukończenia kształcenia lub szkolenia odbytego w całości na terytorium państwa członkowskiego, w
którym wydano dokument;
3) dokument potwierdzający ukończenie kształcenia lub szkolenia przyznaje te same prawa do wykonywania
zawodu na terytorium państwa członkowskiego, w którym wydano dokument.
Art. 23. W przypadku gdy do podjęcia i wykonywania zawodu regulowanego lub działalności wymagane jest
złożenie ślubowania lub przysięgi, a formuła tego ślubowania lub przysięgi nie może być wykorzystana przez
wnioskodawcę, stosuje się odpowiednią, równoważną formułę ustaloną przez właściwy organ.
Art. 24. Wnioskodawca powinien posiadać znajomość języka polskiego, niezbędną do wykonywania zawodu
regulowanego albo działalności na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Art. 25. 1. Minister właściwy do spraw szkolnictwa wyższego koordynuje uznawanie kwalifikacji w zawodach
regulowanych i działalnościach. Minister właściwy do spraw szkolnictwa wyższego może wyznaczyć pracownika z
obsługującego go urzędu do pełnienia funkcji koordynatora.
2. Minister właściwy do spraw szkolnictwa wyższego albo osoba wyznaczona do pełnienia funkcji koordynatora
zapewnia w szczególności jednolite stosowanie przepisów ustawy przez właściwe organy, gromadzi informacje o
postępowaniach w sprawach uznania kwalifikacji oraz wymogach dotyczących zawodów regulowanych i
działalności, oraz współpracuje z organizacjami zawodowymi, o których mowa w art. 8 ust. 1, i ośrodkiem
informacji, o którym mowa w art. 28 ust. 1.
3. Prezes Rady Ministrów, w drodze zarządzenia, powołuje zespół do współpracy przy realizacji zadań określonych
w ust. 2, określa jego szczegółowe zadania oraz tryb pracy.
4. W skład zespołu, o którym mowa w ust. 3, wchodzą przedstawiciele ministrów kierujących działami administracji
rządowej, właściwych w sprawach uznawania kwalifikacji w zawodach regulowanych lub działalnościach.
5. Zespołowi, o którym mowa w ust. 3, przewodniczy minister właściwy do spraw szkolnictwa wyższego lub osoba
wyznaczona do pełnienia funkcji koordynatora.
Art. 26. 1. Właściwy organ przekazuje ministrowi właściwemu do spraw szkolnictwa wyższego lub osobie
wyznaczonej do pełnienia funkcji koordynatora okresowe informacje o zmianach wymogów dotyczących zawodów
regulowanych i działalności oraz o podjętych decyzjach w sprawach uznania kwalifikacji.
2. Prezes Rady Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, zakres informacji, o których mowa w ust. 1, a także
terminy ich składania, kierując się zobowiązaniami Rzeczypospolitej Polskiej wobec państw członkowskich i
instytucji Wspólnoty Europejskiej.
Art. 27. Prezes Rady Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, przyporządkowanie działalności oznaczonych
nomenklaturami ISIC lub NICE do Polskiej Klasyfikacji Działalności, mając na uwadze ujednolicenie oznaczeń
działalności w toku postępowania przed właściwymi organami.
Art. 28. 1. Minister właściwy do spraw szkolnictwa wyższego, w drodze rozporządzenia, wskazuje lub tworzy
ośrodek informacji właściwy do informowania w sprawach związanych z uznawaniem kwalifikacji zawodowych
oraz ustala szczegółowy zakres zadań ośrodka, uwzględniając w szczególności konieczność zapewnienia dostępu
do właściwej informacji obywatelom państw członkowskich oraz ośrodkom informacji w innych państwach
członkowskich.
2. Ośrodek informacji współpracuje z ministrem właściwym do spraw szkolnictwa wyższego lub osobą wyznaczoną
do pełnienia funkcji koordynatora i właściwymi organami oraz pełni funkcję ośrodka informacji dla obywateli
państw członkowskich.
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
139
Rozdział 3. Świadczenie usług transgranicznych
Art. 29. 1. Właściwy organ, z zastrzeżeniem art. 31, nie wszczyna postępowania w sprawie uznania kwalifikacji, a
wszczęte postępowanie umarza w przypadku usługodawcy, który:
1) wykonuje ten sam zawód lub działalność w innym państwie członkowskim będącym państwem siedziby
usługodawcy lub
2) przez dwa lata w czasie odpowiadającym pełnemu wymiarowi czasu pracy lub odpowiednio dłużej w przypadku
wykonywania zawodu lub działalności w niepełnym wymiarze czasu pracy, w okresie ostatnich dziesięciu lat,
wykonywał zawód lub działalność, które w państwie siedziby usługodawcy nie są regulowane, lub
3) odbył kształcenie regulowane.
2. W ramach świadczenia usługi transgranicznej od usługodawcy nie wymaga się uzyskania pozwolenia na
dopuszczenie do wykonywania zawodu regulowanego lub działalności, wydawanego przez organizację zawodową
lub właściwy organ, członkostwa w organizacji zawodowej, rejestracji w organizacji zawodowej lub wpisu do
rejestru zawodowego prowadzonego przez właściwy organ.
3. Właściwy organ, organizacje i instytucje mogą, w celu ułatwienia stosowania przepisów dyscyplinarnych
obowiązujących na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, wprowadzić uproszczoną tymczasową rejestrację lub
członkostwo w organizacji, lub instytucji zawodowej, jeżeli nie spowoduje to poniesienia dodatkowych kosztów
przez usługodawcę, opóźnień lub utrudnień w świadczeniu usługi. Kopie dokumentów, o których mowa w art. 30,
oraz decyzji, o której mowa w art. 31 ust. 4, właściwy organ przekazuje organizacji zawodowej, o której mowa
w art. 8.
4. Usługodawca nie ma obowiązku rejestracji swojej działalności w systemie ubezpieczeń społecznych celem
dokonywania rozliczeń związanych z transgranicznym świadczeniem usługi na rzecz osób ubezpieczonych.
Usługodawca zobowiązany jest poinformować Zakład Ubezpieczeń Społecznych o świadczeniu usługi
transgranicznej przed jej rozpoczęciem, a w nagłych wypadkach - po zakończeniu jej świadczenia.
5. Usługodawca podlega przepisom ustawowym, administracyjnym i dyscyplinarnym, które są bezpośrednio
związane z ochroną i bezpieczeństwem konsumentów oraz dotyczą sposobu wykonywania danego zawodu
regulowanego lub działalności, w tym przepisom odnoszącym się do definicji zawodu lub działalności, używania
tytułów zawodowych i poważnych uchybień zawodowych.
Art. 30. 1. Przed rozpoczęciem świadczenia usług transgranicznych po raz pierwszy na terytorium Rzeczypospolitej
Polskiej usługodawca przedkłada właściwemu organowi pisemne oświadczenie o zamiarze świadczenia danej
usługi transgranicznej, zawierające informacje o posiadanej polisie ubezpieczeniowej lub innych środkach
indywidualnego lub zbiorowego ubezpieczenia w związku z wykonywaniem danego zawodu, obowiązujących na
terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
2. Usługodawca zamierzający świadczyć usługi transgraniczne w kolejnych latach przedkłada oświadczenie, o
którym mowa w ust. 1, ponownie w każdym roku, w którym zamierza świadczyć te usługi.
3. W przypadku świadczenia usługi po raz pierwszy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz w przypadku
istotnej zmiany sytuacji potwierdzonej dokumentami, właściwy organ może wymagać dołączenia do oświadczenia,
o którym mowa w ust. 1, następujących dokumentów:
1) dokumentu potwierdzającego obywatelstwo usługodawcy;
2) zaświadczenia potwierdzającego, że usługodawca zgodnie z prawem wykonuje zawód lub działalność w innym
państwie członkowskim oraz że w chwili składania zaświadczenia nie obowiązuje go zakaz - nawet tymczasowy,
wykonywania zawodu lub działalności;
3) dokumentów potwierdzających kwalifikacje zawodowe;
4) dokumentu potwierdzającego wykonywanie przez usługodawcę danego zawodu regulowanego lub działalności
przez co najmniej dwa lata w okresie ostatnich dziesięciu lat albo kształcenie regulowane - w przypadku
określonym w art. 29 ust. 1;
5) zaświadczenie o niekaralności, jeżeli jest wymagane od obywateli Rzeczypospolitej Polskiej zamierzających
wykonywać zawód regulowany lub działalność, związane z bezpieczeństwem publicznym.
Art. 31. 1. W przypadku zawodów regulowanych i działalności związanych ze zdrowiem lub bezpieczeństwem
publicznym, których niewłaściwe wykonywanie mogłoby narażać osoby, wobec których usługa jest świadczona, na
poważne niebezpieczeństwo lub powstanie poważnej szkody dla zdrowia, właściwy organ, gdy jest to niezbędne,
może wszcząć postępowanie w sprawie uznania kwalifikacji, jeżeli usługodawca zamierza świadczyć na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej daną usługę po raz pierwszy.
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
140
2. Prezes Rady Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, zawody, o których mowa w ust. 1, mając na uwadze
zapewnienie właściwego świadczenia usług w zawodach związanych ze zdrowiem lub bezpieczeństwem
publicznym.
3. W przypadku gdy występują zasadnicze różnice pomiędzy kwalifikacjami zawodowymi usługodawcy a
kształceniem lub szkoleniem wymaganym w Rzeczypospolitej Polskiej, mające wpływ na bezpieczeństwo lub
zdrowie publiczne, właściwy organ umożliwi usługodawcy przystąpienie do testu umiejętności.
4. Właściwy organ, w terminie miesiąca od dnia otrzymania oświadczenia, o którym mowa w art. 30, wraz z
załączonymi dokumentami, wydaje decyzję w sprawie uznania kwalifikacji albo wydaje decyzję o odstąpieniu od
sprawdzenia kwalifikacji zawodowych usługodawcy.
5. W przypadku gdy wydanie decyzji o sprawdzeniu kwalifikacji usługodawcy albo o odstąpieniu od sprawdzenia
jego kwalifikacji nie jest możliwe w terminie miesiąca od dnia otrzymania oświadczenia, o którym mowa w art. 30,
właściwy organ poinformuje usługodawcę w tym terminie o przyczynach opóźnienia oraz o przewidywanym
terminie wydania decyzji. Wydanie decyzji następuje nie później niż w terminie dwóch miesięcy od dnia
otrzymania przez właściwy organ dokumentów, o których mowa w art. 30 ust. 3.
6. Brak decyzji właściwego organu w terminach określonych w ust. 5 oznacza, że usługodawca może rozpocząć
świadczenie usług transgranicznych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Art. 32. 1. Usługodawca w trakcie świadczenia usług transgranicznych posługuje się tytułem ustalonym dla danego
zawodu, jeżeli taki tytuł istnieje w państwie członkowskim, w którym usługodawca ma swoją siedzibę. Tytuł
podaje się w języku urzędowym lub jednym z języków urzędowych państwa członkowskiego siedziby
usługodawcy, w sposób uniemożliwiający pomylenie go z tytułem ustalonym dla tego zawodu w Rzeczypospolitej
Polskiej. W przypadku braku takiego tytułu w państwie członkowskim, w którym usługodawca ma swoją siedzibę,
podaje się informacje o uzyskanych kwalifikacjach w języku urzędowym lub jednym z języków urzędowych
państwa członkowskiego siedziby usługodawcy, wraz z podaniem nazwy i siedziby instytucji, która wydała
dyplom lub inny dokument, potwierdzający uzyskanie formalnych kwalifikacji.
2. W przypadku gdy kwalifikacje usługodawcy zostały sprawdzone w trybie przewidzianym w art. 31, usługodawca
świadczy usługi transgraniczne używając tytułu ustalonego dla danego zawodu w Rzeczypospolitej Polskiej.
Art. 33. 1. Właściwy organ może zwracać się do właściwych organów państwa członkowskiego, w którym
usługodawca ma swoją siedzibę, o przedstawienie informacji potwierdzających, że usługodawca wykonuje
działalność zgodnie z prawem, w sposób należyty oraz że nie zostały na niego nałożone kary dyscyplinarne lub nie
został skazany prawomocnym wyrokiem sądu w związku z prowadzeniem działalności.
2. Właściwy organ, na wniosek państwa członkowskiego, wymienia informacje pomocne przy rozpatrywaniu skarg
składanych na usługodawców przez usługobiorców. Usługobiorca, który złożył skargę, jest informowany o
sposobie rozpatrzenia skargi.
Art. 34. Właściwy organ, w przypadku świadczenia usług transgranicznych na podstawie tytułu, o którym mowa w
art. 32 ust. 1, lub na podstawie formalnych kwalifikacji usługodawcy, może wymagać, aby usługodawca przekazał
usługobiorcy również następujące informacje:
1) w przypadku gdy usługodawca jest wpisany do rejestru przedsiębiorców lub innego rejestru - wskazanie rejestru,
numeru w rejestrze lub innych danych zawartych w rejestrze, pozwalających na identyfikację usługodawcy;
2) w przypadku gdy w państwie członkowskim, w którym usługodawca ma swoją siedzibę, jest wymagane
pozwolenie na wykonywanie danego zawodu lub działalności - o nazwie i siedzibie organu nadzorującego;
3) o organizacji zawodowej lub innej instytucji, w której jest zarejestrowany usługodawca;
4) dotyczące tytułu zawodowego lub - w przypadku gdy taki tytuł nie istnieje, informacje o kwalifikacjach
usługodawcy oraz nazwie państwa członkowskiego, w którym zostały uzyskane;
5) w przypadku gdy usługodawca wykonuje zawód lub działalność, podlegającą opodatkowaniu podatkiem od
towarów i usług - o numerze identyfikacji podatkowej, o którym mowa w przepisach o podatku od towarów i
usług;
6) szczegółowe dane dotyczące polisy ubezpieczeniowej lub innych środków indywidualnego lub zbiorowego
ubezpieczenia w związku z wykonywaniem danego zawodu lub działalności, obowiązujących na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej.
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
141
Rozdział 4. Zmiany w przepisach obowiązujących, przepisy przejściowe i końcowe
Art. 35. W ustawie z dnia 4 września 1997 r. o działach administracji rządowej (Dz. U. z 2007 r. Nr 65, poz. 437, Nr
107, poz. 732, Nr 120, poz. 818 i Nr 173, poz. 1218) wprowadza się następujące zmiany:
1) w art. 9 w ust. 2 uchyla się pkt 6;
2) w art. 20 uchyla się ust. 2;
3) w art. 26 ust. 2 otrzymuje brzmienie:
„2. Minister właściwy do spraw szkolnictwa wyższego koordynuje uznawanie kwalifikacji w zawodach
regulowanych i działalnościach oraz podejmuje działania mające na celu udostępnianie informacji o uznawaniu
tych kwalifikacji.”.
Art. 36. W ustawie z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2007 r. Nr 11, poz.
74, z późn. zm.) w art. 7 pkt 6 otrzymuje brzmienie:
„6) wnioskodawcom odbywającym na podstawie nieodpłatnych umów cywilnoprawnych staż adaptacyjny w
postępowaniu w sprawie uznania kwalifikacji do wykonywania zawodu regulowanego lub działalności - w
rozumieniu przepisów o zasadach uznawania kwalifikacji zawodowych nabytych w państwach członkowskich
Unii Europejskiej.”.
Art. 37. W ustawie z dnia 16 listopada 2006 r. o opłacie skarbowej (Dz. U. Nr 225, poz. 1635, z późn. zm.)
w załączniku do ustawy w Części I w kolumnie 2 ust. 25 otrzymuje brzmienie:
„25. Decyzja w sprawie uznania kwalifikacji do wykonywania zawodu regulowanego lub działalności w
rozumieniu przepisów o zasadach uznawania kwalifikacji zawodowych nabytych w państwach członkowskich
Unii Europejskiej”.
Art. 38. Do postępowań w sprawie uznania kwalifikacji, wszczętych zgodnie z przepisami ustaw, o których mowa w
art. 42, i niezakończonych przed dniem wejścia w życie ustawy stosuje się przepisy dotychczasowe.
Art. 39. Dotychczasowe przepisy wykonawcze wydane na podstawie art. 8, art. 13 ust. 2, art. 15 i art. 18 ust. 2
ustawy, o której mowa w art. 42 pkt 1 oraz na podstawie art. 8, art. 10 ust. 5 i art. 13 ust. 2 ustawy, o której mowa
w art. 42 pkt 2, zachowują moc do dnia wejścia w życie przepisów wydanych na podstawie art. 10, art. 15 ust. 2,
art. 18, art. 26 ust. 2 i art. 27 w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, nie dłużej jednak niż do dnia 20 października
2008 r.
Art. 40. Ilekroć w przepisach odrębnych jest mowa o:
1) ustawie z dnia 26 kwietnia 2001 r. o zasadach uznawania nabytych w państwach członkowskich Unii
Europejskiej kwalifikacji do wykonywania zawodów regulowanych (Dz. U. Nr 87, poz. 954, z późn. zm.),
2) ustawie z dnia 10 maja 2002 r. o zasadach uznawania nabytych w państwach członkowskich Unii Europejskiej
kwalifikacji do podejmowania lub wykonywania niektórych działalności (Dz. U. Nr 71, poz. 655, z 2003 r. Nr
190, poz. 1864, z 2004 r. Nr 96, poz. 959 oraz z 2007 r. Nr 176, poz. 1238)
- rozumie się przez to niniejszą ustawę.
Art. 41. Do dnia wskazania lub utworzenia ośrodka informacji na podstawie art. 28 ust. 1 niniejszej ustawy, nie
dłużej jednak niż przez okres trzech lat od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy, zadania ośrodka informacji
wykonuje Biuro Uznawalności Wykształcenia i Wymiany Międzynarodowej, utworzone na podstawie odrębnych
przepisów.
Art. 42. Tracą moc:
1) ustawa z dnia 26 kwietnia 2001 r. o zasadach uznawania nabytych w państwach członkowskich Unii
Europejskiej kwalifikacji do wykonywania zawodów regulowanych;
2) ustawa z dnia 10 maja 2002 r. o zasadach uznawania nabytych w państwach członkowskich Unii Europejskiej
kwalifikacji do podejmowania lub wykonywania niektórych działalności.
Art. 43. Ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.
Data wejścia w życie ustawy: 2 maja 2008 r.
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
142
Dz.U.2009.98.821
ROZPORZĄDZENIE MINISTRA NAUKI I SZKOLNICTWA WYŻSZEGO1) z dnia 16 czerwca
2009 r. w sprawie wskazania ośrodka informacji właściwego do informowania w sprawach
związanych z uznawaniem kwalifikacji zawodowych oraz ustalenia szczegółowego zakresu zadań
ośrodka.
(Dz. U. z dnia 25 czerwca 2009 r.)
Na podstawie art. 28 ust. 1 ustawy z dnia 18 marca 2008 r. o zasadach uznawania kwalifikacji
zawodowych nabytych w państwach członkowskich Unii Europejskiej (Dz. U. Nr 63, poz. 394)
zarządza się, co następuje:
§ 1. Wskazuje się Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego, utworzone na podstawie odrębnych
przepisów, do pełnienia funkcji ośrodka informacji właściwego do informowania w sprawach
związanych z uznawaniem kwalifikacji zawodowych, zwane dalej "Ministerstwem".
§ 2. Do zadań Ministerstwa należy:
1) udzielanie informacji o zawodach regulowanych i działalnościach oraz zasadach uznawania
kwalifikacji nabytych w państwach członkowskich Unii Europejskiej, Konfederacji Szwajcarskiej
lub państwach członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - stronach
umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym do wykonywania zawodów regulowanych i
działalności;
2) udzielanie informacji o zawodach regulowanych i działalnościach w Rzeczypospolitej Polskiej oraz
organach właściwych w sprawach uznawania kwalifikacji w Rzeczypospolitej Polskiej;
3) udzielanie informacji o organach właściwych w państwach członkowskich Unii Europejskiej,
Konfederacji Szwajcarskiej lub państwach członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym
Handlu (EFTA) - stronach umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym, do uznawania
kwalifikacji zawodowych;
4) upowszechnianie informacji, o których mowa w pkt 1-3, na stronie internetowej Ministerstwa;
5) współdziałanie z ośrodkami informacji w innych państwach.
§ 3. Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.
______
1)
Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego kieruje działem administracji rządowej - szkolnictwo wyższe, na podstawie § 1 ust. 2
pkt 2 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 16 listopada 2007 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania
Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego (Dz. U. Nr 216, poz. 1596).
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
143
.Dz.U.2009.38.302
ROZPORZĄDZENIE PREZESA RADY MINISTRÓW z dnia 5 marca 2009 r. w sprawie określenia
zawodów regulowanych, w przypadku których można wszcząć postępowanie w sprawie uznania
kwalifikacji
(Dz. U. z dnia 12 marca 2009 r.)
Na podstawie art. 31 ust. 2 ustawy z dnia 18 marca 2008 r. o zasadach uznawania kwalifikacji
zawodowych nabytych w państwach członkowskich Unii Europejskiej (Dz. U. Nr 63, poz. 394) zarządza
się, co następuje:
§ 1. Właściwy organ, gdy jest to niezbędne, może wszcząć postępowanie w sprawie uznania kwalifikacji w
przypadku zawodów regulowanych określonych w załączniku do rozporządzenia, jeżeli usługodawca
zamierza świadczyć usługę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej po raz pierwszy.
ZAŁĄCZNIK
ZAWODY REGULOWANE, W PRZYPADKU KTÓRYCH MOŻNA WSZCZĄĆ
POSTĘPOWANIE W SPRAWIE UZNANIA KWALIFIKACJI PRZED ŚWIADCZENIEM
USŁUGI PO RAZ PIERWSZY NA OBSZARZE RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Lp.
1
2
ZAWÓD REGULOWANY
asystentka dentystyczna
diagnosta laboratoryjny
dietetyk
felczer
fizjoterapeuta
higienistka dentystyczna
inspektor ochrony radiologicznej
instruktor terapii uzależnień
koordynator pobierania lub przeszczepiania komórek, tkanek i narządów
logopeda
masażysta
opiekunka dziecięca
optometrysta
ortoptystka
protetyk słuchu
ratownik medyczny
specjalista psychoterapii uzależnień
specjalista terapii uzależnień
technik analityki medycznej
technik dentystyczny
technik elektroradiolog
technik farmaceutyczny
technik optyk (optyk okularowy)
technik ortopeda
terapeuta zajęciowy
pracownik ochrony fizycznej I stopnia
pracownik ochrony fizycznej II stopnia
pracownik zabezpieczenia technicznego I stopnia
pracownik zabezpieczenia technicznego II stopnia
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
144
3
a) stanowiska związane z kierownictwem i dozorem w ruchu zakładu górniczego:
kierownik działu robót górniczych odkrywkowego zakładu górniczego
kierownik działu robót górniczych odkrywkowego zakładu górniczego
wydobywającego kopaliny pospolite bez użycia materiałów wybuchowych
kierownik działu robót górniczych podziemnego zakładu górniczego
kierownik działu robót górniczych zakładu górniczego wydobywającego kopaliny
otworami wiertniczymi
kierownik innego działu ruchu, poza działem robót górniczych, w zależności od
specjalności technicznej tego działu
kierownik ruchu likwidowanego podziemnego zakładu górniczego
kierownik ruchu odkrywkowego zakładu górniczego
kierownik ruchu odkrywkowego zakładu górniczego wydobywającego
kopaliny pospolite bez użycia materiałów wybuchowych
kierownik ruchu odkrywkowego zakładu górniczego wydobywającego kopaliny
pospolite w warunkach określonych w art. 16 ust. 2a ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. Prawo geologiczne i górnicze (Dz. U. z 2005 r. Nr 228, poz. 1947, z późn. zm.1))
kierownik ruchu podziemnego zakładu górniczego
kierownik ruchu zakładu górniczego wydobywającego kopaliny otworami
wiertniczymi
osoby dozoru ruchu
b) stanowiska w ruchu podziemnych zakładów górniczych:
elektromonter sprzętu elektrycznego o napięciu do 1 kV
elektromonter sprzętu elektrycznego o napięciu powyżej 1 kV
górnik strzałowy
instruktor strzałowy
maszynista lokomotyw pod ziemią
maszynista maszyn wyciągowych
operator pojazdów pozaprzodkowych i (samojezdnych) maszyn pomocniczych
operator (samojezdnych) maszyn przodkowych
rewident urządzeń elektrycznych, maszyn wyciągowych i sygnalizacji szybowych
rewident urządzeń systemów łączności, bezpieczeństwa i alarmowania
rewident urządzeń wyciągowych
spawacz
sygnalista szybowy
wydawca materiałów wybuchowych
c) stanowiska w ruchu odkrywkowych zakładów górniczych:
maszynista wiertniczy
operator specjalistycznych, wielostanowiskowych maszyn zwałujących i
urabiających
strzałowy
d) stanowiska w ruchu zakładów górniczych wydobywających kopaliny otworami
wiertniczymi:
mechanik wiertni
operator agregatów cementacyjnych, zasobników oraz urządzeń do intensyfikacji
wydobycia ropy i gazu
spawacz
strzałowy
e) stanowiska związane z ratownictwem górniczym:
kierownik oddziału terenowego jednostki ratownictwa górniczego, wykonujący
czynności ratownictwa dla zakładów górniczych innych niż podziemne zakłady
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
145
górnicze
kierownik okręgowej stacji ratownictwa górniczego, wykonujący czynności
ratownictwa dla podziemnych zakładów górniczych
kierownik (zastępca kierownika) jednostki ratownictwa górniczego, wykonujący
czynności ratownictwa dla podziemnych zakładów górniczych
kierownik (zastępca kierownika) jednostki ratownictwa górniczego, wykonujący
czynności ratownictwa dla zakładów górniczych innych niż podziemne zakłady
górnicze
kierownik zawodowego pogotowia specjalistycznego, wykonujący czynności
ratownictwa dla podziemnych zakładów górniczych
kierownik zawodowego pogotowia specjalistycznego, wykonujący czynności
ratownictwa dla zakładów górniczych innych niż podziemne zakłady górnicze
kierownik zawodowych zastępów ratowniczych, wykonujący czynności ratownictwa
dla podziemnych zakładów górniczych
kierownik zawodowych zastępów ratowniczych, wykonujący czynności ratownictwa
dla zakładów górniczych innych niż podziemne zakłady górnicze
mechanik sprzętu ratowniczego
ratownik górniczy
z wyjątkiem działań ratowniczych przeprowadzanych na terytorium Rzeczypospolitej
Polskiej na podstawie bilateralnych umów międzynarodowych lub w ramach
wspólnotowego mechanizmu udzielania pomocy do spraw ochrony ludności
f) inne stanowiska w ruchu zakładu górniczego:
4
5
6
geolog górniczy
mierniczy górniczy
rzeczoznawca do spraw ruchu zakładu górniczego
dozymetrysta reaktora badawczego
inspektor ochrony radiologicznej, z wyjątkiem inspektora ochrony radiologicznej w
pracowniach rentgenowskich stosujących aparaty rentgenowskie do celów
diagnostyki medycznej, radiologii zabiegowej, radioterapii powierzchniowej i
radioterapii schorzeń nienowotworowych
operator akceleratora stosowanego do celów innych niż medyczne, z wyłączeniem
akceleratorów stosowanych do kontroli pojazdów na przejściach granicznych
operator akceleratora stosowanego do celów medycznych oraz urządzeń do
teleradioterapii
operator przechowalnika wypalonego paliwa jądrowego
operator reaktora badawczego
operator urządzeń do brachyterapii ze źródłami promieniotwórczymi
specjalista do spraw ewidencji materiałów jądrowych
starszy dozymetrysta reaktora badawczego
inżynier pożarnictwa
strażak
technik pożarnictwa
z wyjątkiem działań ratowniczych przeprowadzanych na terytorium Rzeczypospolitej
Polskiej na podstawie bilateralnych umów międzynarodowych lub w ramach
wspólnotowego mechanizmu udzielania pomocy do spraw ochrony ludności
konserwator dźwignic
konserwator dźwigów
konserwator kolei linowych, wyciągów narciarskich i zjeżdżalni grawitacyjnych
konserwator wózków podnośnikowych
maszynista kolei linowych, wyciągów narciarskich i zjeżdżalni grawitacyjnych
monter rusztowań
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
146
7
8
9
10
11
napełniający zbiorniki przenośne
obsługujący dźwigi
obsługujący dźwignice
operator maszyn i urządzeń do produkcji betonu, asfaltobetonu, elementów
betonowych, kamiennych i pokrewnych
operator sprzętu do robót ziemnych i urządzeń pokrewnych
operator wózków podnośnikowych
operator urządzeń do produkcji materiałów wybuchowych
pirotechnik, w tym pirotechnik filmowy i pirotechnik widowiskowy
rusznikarz
specjalista do spraw oczyszczania terenu z materiałów wybuchowych i
niebezpiecznych
technik oczyszczania terenu z materiałów wybuchowych i niebezpiecznych
osoby dokonujące demontażu instalacji i urządzeń, odzysku substancji
kontrolowanych, recyklingu, regeneracji i unieszkodliwiania substancji
osoby dokonujące naprawy i obsługi technicznej oraz demontażu urządzeń i
instalacji przeciwpożarowych oraz odzysku, recyklingu, regeneracji i
unieszkodliwiania substancji w nich zawartych
osoby dokonujące naprawy i obsługi technicznej urządzeń i instalacji chłodniczych
zawierających substancje kontrolowane
stanowiska pracy związane z dozorem nad eksploatacją urządzeń, instalacji i sieci
gazowych wytwarzających, przetwarzających, przesyłających, magazynujących i
zużywających paliwa gazowe, do których zalicza się stanowiska osób kierujących
czynnościami osób wykonujących prace w zakresie eksploatacji oraz stanowiska
pracowników technicznych sprawujących nadzór nad eksploatacją urządzeń,
instalacji i sieci
stanowiska pracy związane z eksploatacją urządzeń, instalacji i sieci gazowych
wytwarzających, przetwarzających, przesyłających, magazynujących i zużywających
paliwa gazowe, do których zalicza się stanowiska osób wykonujących prace w
zakresie obsługi, konserwacji, remontów, montażu i kontrolno-pomiarowym
elektroenergetycznych wytwarzających, przetwarzających, przesyłających i
zużywających energię elektryczną
wytwarzających, przetwarzających, przesyłających i zużywających ciepło oraz innych
urządzeń energetycznych
stanowiska pracy związane z eksploatacją urządzeń, instalacji i sieci
elektroenergetycznych wytwarzających, przetwarzających, przesyłających i
zużywających energię elektryczną
stanowiska pracy związane z eksploatacją urządzeń, instalacji i sieci
wytwarzających, przetwarzających, przesyłających i zużywających ciepło oraz innych
urządzeń energetycznych
inżynier budownictwa - specjalność architektoniczna
inżynier budownictwa - specjalność konstrukcyjno-budowlana
inżynier budownictwa - specjalność konstrukcyjno-budowlana:
- specjalizacja geotechnika
- specjalizacja obiekty budowlane budownictwa ogólnego
- specjalizacja obiekty budowlane budownictwa przemysłowego
- specjalizacja budowle wysokościowe
- specjalizacja budowle hydrotechniczne
- specjalizacja obiekty budowlane melioracji wodnych
- specjalizacja rusztowania i deskowania wielofunkcyjne
inżynier inżynierii środowiska - specjalność konstrukcyjno-budowlana
inżynier inżynierii środowiska - specjalność konstrukcyjno-budowlana:
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
147
- specjalizacja budowle hydrotechniczne
- specjalizacja obiekty budowlane melioracji wodnych
inżynier budownictwa - specjalność drogowa
inżynier budownictwa - specjalność mostowa
inżynier budownictwa - specjalność mostowa:
- specjalizacja drogowe obiekty inżynierskie
- specjalizacja kolejowe obiekty inżynierskie
inżynier budownictwa - specjalność kolejowa
inżynier budownictwa - specjalność wyburzeniowa
inżynier górnictwa i geologii w specjalności eksploatacja złóż (w budownictwie) specjalność wyburzeniowa
inżynier inżynierii wojskowej (w budownictwie) - specjalność wyburzeniowa
inżynier telekomunikacji (w budownictwie) - specjalność telekomunikacyjna
inżynier elektrotechnik (w budownictwie) - specjalność telekomunikacyjna
inżynier inżynierii środowiska (w budownictwie) - specjalność instalacyjna w
zakresie sieci, instalacji i urządzeń cieplnych, wentylacyjnych, gazowych,
wodociągowych i kanalizacyjnych
inżynier inżynierii środowiska (w budownictwie) - specjalność instalacyjna w
zakresie sieci, instalacji i urządzeń cieplnych, wentylacyjnych, gazowych,
wodociągowych i kanalizacyjnych:
- specjalizacja sieci, instalacje i urządzenia cieplne i wentylacyjne
- specjalizacja sieci, instalacje i urządzenia gazowe
inżynier inżynierii środowiska - specjalność instalacyjna w zakresie sieci, instalacji i
urządzeń cieplnych, wentylacyjnych, gazowych, wodociągowych i kanalizacyjnych,
specjalizacja sieci, instalacje i urządzenia wodociągowe i kanalizacyjne
inżynier górnik w specjalności z zakresu inżynierii gazowniczej (w budownictwie) specjalność instalacyjna w zakresie sieci, instalacji i urządzeń cieplnych,
wentylacyjnych, gazowych, wodociągowych i kanalizacyjnych
inżynier górnik w specjalności z zakresu inżynierii gazowniczej (w budownictwie) specjalność instalacyjna w zakresie sieci, instalacji i urządzeń cieplnych,
wentylacyjnych, gazowych, wodociągowych i kanalizacyjnych:
- specjalizacja sieci, instalacje i urządzenia cieplne i wentylacyjne
- specjalizacja sieci, instalacje i urządzenia gazowe
- specjalizacja sieci, instalacje i urządzenia wodociągowe i kanalizacyjne
inżynier budownictwa - specjalność instalacyjna w zakresie sieci, instalacji i
urządzeń cieplnych, wentylacyjnych, gazowych, wodociągowych i kanalizacyjnych
12
inżynier energetyk (w budownictwie) - specjalność instalacyjna w zakresie sieci,
instalacji i urządzeń cieplnych, wentylacyjnych, gazowych, wodociągowych i
kanalizacyjnych
inżynier elektrotechnik (w budownictwie) - specjalność instalacyjna w zakresie sieci,
instalacji i urządzeń elektrycznych i elektroenergetycznych
inżynier elektrotechnik (w budownictwie) - specjalność instalacyjna w zakresie sieci,
instalacji i urządzeń elektrycznych i elektroenergetycznych:
- specjalizacja sieci, instalacje i urządzenia elektryczne i elektroenergetyczne
powyżej 45 kV
- specjalizacja sieci, instalacje i urządzenia elektryczne i elektroenergetyczne w
elektrowniach jądrowych
- specjalizacja trakcje elektryczne
inżynier transportu w specjalności sterowanie ruchem w transporcie lub sterowanie
ruchem lub zabezpieczenie ruchu pociągów lub automatyka i robotyka (w
budownictwie) - specjalność instalacyjna w zakresie sieci, instalacji i urządzeń
elektrycznych i elektroenergetycznych
geodeta uprawniony do wykonywania samodzielnych funkcji w dziedzinie geodezji i
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
148
13
14
kartografii w zakresie geodezyjnych pomiarów sytuacyjno-wysokościowych,
realizacyjnych i inwentaryzacyjnych
kartografii w zakresie geodezyjnych pomiarów podstawowych
kartografii w zakresie geodezyjnej obsługi inwestycji
kartografii w zakresie fotogrametrii i teledetekcji
monter urządzeń sterowania ruchem pociągów
monter urządzeń zdalnego sterowania i kontroli dyspozytorskiej
kierownik prac podwodnych I klasy
kierownik prac podwodnych II klasy
nurek I klasy
nurek II klasy
nurek III klasy
nurek saturowany
operator systemów nurkowych
______
1)
Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2006 r. Nr 133, poz. 934, Nr 170, poz. 1217,
Nr 190, poz. 1399 i Nr 249, poz. 1834, z 2007 r. Nr 21, poz. 125 i Nr 82, poz. 556, z 2008 r. Nr 138, poz. 865, Nr 154, poz. 958,
Nr 199, poz. 1227 i Nr 227, poz. 1505 oraz z 2009 r. Nr 18, poz. 97.
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
149
Dz.U.2010.243.1623 j.t.
Zmiany:
2011-03-18
zm.
2011-04-04
zm.
2011-07-01
zm.
2011-08-08
zm.
2012-01-01
zm.
2012-04-29
zm.
2012-05-31
zm.
2012-07-01
zm.
Dz.U.2011.32.159
Dz.U.2011.45.235
Dz.U.2011.135.789
Dz.U.2011.142.829
Dz.U.2011.185.1092
Dz.U.2011.232.1377
Dz.U.2012.472
Dz.U.2011.94.551
art. 3
art. 68
art. 59
art. 2
art. 59
art. 35
art. 2
art. 38
USTAWA z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane
(tekst pierwotny)
Art. 1. Ustawa - Prawo budowlane, zwana dalej "ustawą", normuje działalność obejmującą sprawy
projektowania, budowy, utrzymania i rozbiórki obiektów budowlanych oraz określa zasady działania
organów administracji publicznej w tych dziedzinach.
Art. 2. 1. Ustawy nie stosuje się do wyrobisk górniczych.
2. Przepisy ustawy nie naruszają przepisów odrębnych, a w szczególności:
1) prawa geologicznego i górniczego - w odniesieniu do obiektów budowlanych zakładów górniczych;
2) prawa wodnego - w odniesieniu do urządzeń wodnych;
3) o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami - w odniesieniu do obiektów i obszarów wpisanych do
rejestru zabytków oraz obiektów i obszarów objętych ochroną konserwatorską na podstawie miejscowego
planu zagospodarowania przestrzennego.
Art. 3. Ilekroć w ustawie jest mowa o:
1) obiekcie budowlanym - należy przez to rozumieć:
a) budynek wraz z instalacjami i urządzeniami technicznymi,
b) budowlę stanowiącą całość techniczno-użytkową wraz z instalacjami i urządzeniami,
c) obiekt małej architektury;
2) budynku - należy przez to rozumieć taki obiekt budowlany, który jest trwale związany z gruntem,
wydzielony z przestrzeni za pomocą przegród budowlanych oraz posiada fundamenty i dach;
2a) budynku mieszkalnym jednorodzinnym - należy przez to rozumieć budynek wolno stojący albo
budynek w zabudowie bliźniaczej, szeregowej lub grupowej, służący zaspokajaniu potrzeb
mieszkaniowych, stanowiący konstrukcyjnie samodzielną całość, w którym dopuszcza się wydzielenie
nie więcej niż dwóch lokali mieszkalnych albo jednego lokalu mieszkalnego i lokalu użytkowego o
powierzchni całkowitej nieprzekraczającej 30 % powierzchni całkowitej budynku;
3) budowli - należy przez to rozumieć każdy obiekt budowlany niebędący budynkiem lub obiektem małej
architektury, jak: obiekty liniowe, lotniska, mosty, wiadukty, estakady, tunele, przepusty, sieci
techniczne, wolno stojące maszty antenowe, wolno stojące trwale związane z gruntem urządzenia
reklamowe, budowle ziemne, obronne (fortyfikacje), ochronne, hydrotechniczne, zbiorniki, wolno stojące
instalacje przemysłowe lub urządzenia techniczne, oczyszczalnie ścieków, składowiska odpadów, stacje
uzdatniania wody, konstrukcje oporowe, nadziemne i podziemne przejścia dla pieszych, sieci uzbrojenia
terenu, budowle sportowe, cmentarze, pomniki, a także części budowlane urządzeń technicznych (kotłów,
pieców przemysłowych, elektrowni wiatrowych, elektrowni jądrowych i innych urządzeń) oraz
fundamenty pod maszyny i urządzenia, jako odrębne pod względem technicznym części przedmiotów
składających się na całość użytkową;
3a) obiekcie liniowym - należy przez to rozumieć obiekt budowlany, którego charakterystycznym
parametrem jest długość, w szczególności droga wraz ze zjazdami, linia kolejowa, wodociąg, kanał,
gazociąg, ciepłociąg, rurociąg, linia i trakcja elektroenergetyczna, linia kablowa nadziemna i,
umieszczona bezpośrednio w ziemi, podziemna, wał przeciwpowodziowy oraz kanalizacja kablowa, przy
czym kable w niej zainstalowane nie stanowią obiektu budowlanego lub jego części ani urządzenia
budowlanego;
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
150
4) obiekcie małej architektury - należy przez to rozumieć niewielkie obiekty, a w szczególności:
a) kultu religijnego, jak: kapliczki, krzyże przydrożne, figury,
b) posągi, wodotryski i inne obiekty architektury ogrodowej,
c) użytkowe służące rekreacji codziennej i utrzymaniu porządku, jak: piaskownice, huśtawki, drabinki,
śmietniki;
5) tymczasowym obiekcie budowlanym - należy przez to rozumieć obiekt budowlany przeznaczony do
czasowego użytkowania w okresie krótszym od jego trwałości technicznej, przewidziany do przeniesienia
w inne miejsce lub rozbiórki, a także obiekt budowlany niepołączony trwale z gruntem, jak: strzelnice,
kioski uliczne, pawilony sprzedaży ulicznej i wystawowe, przekrycia namiotowe i powłoki
pneumatyczne, urządzenia rozrywkowe, barakowozy, obiekty kontenerowe;
6) budowie - należy przez to rozumieć wykonywanie obiektu budowlanego w określonym miejscu, a także
odbudowę, rozbudowę, nadbudowę obiektu budowlanego;
7) robotach budowlanych - należy przez to rozumieć budowę, a także prace polegające na przebudowie,
montażu, remoncie lub rozbiórce obiektu budowlanego;
7a) przebudowie - należy przez to rozumieć wykonywanie robót budowlanych, w wyniku których
następuje zmiana parametrów użytkowych lub technicznych istniejącego obiektu budowlanego, z
wyjątkiem charakterystycznych parametrów, jak: kubatura, powierzchnia zabudowy, wysokość, długość,
szerokość bądź liczba kondygnacji; w przypadku dróg są dopuszczalne zmiany charakterystycznych
parametrów w zakresie niewymagającym zmiany granic pasa drogowego;
8) remoncie - należy przez to rozumieć wykonywanie w istniejącym obiekcie budowlanym robót
budowlanych polegających na odtworzeniu stanu pierwotnego, a niestanowiących bieżącej konserwacji,
przy czym dopuszcza się stosowanie wyrobów budowlanych innych niż użyto w stanie pierwotnym;
9) urządzeniach budowlanych - należy przez to rozumieć urządzenia techniczne związane z obiektem
budowlanym, zapewniające możliwość użytkowania obiektu zgodnie z jego przeznaczeniem, jak
przyłącza i urządzenia instalacyjne, w tym służące oczyszczaniu lub gromadzeniu ścieków, a także
przejazdy, ogrodzenia, place postojowe i place pod śmietniki;
10) terenie budowy - należy przez to rozumieć przestrzeń, w której prowadzone są roboty budowlane wraz
z przestrzenią zajmowaną przez urządzenia zaplecza budowy;
11) prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane - należy przez to rozumieć tytuł prawny
wynikający z prawa własności, użytkowania wieczystego, zarządu, ograniczonego prawa rzeczowego
albo stosunku zobowiązaniowego, przewidującego uprawnienia do wykonywania robót budowlanych;
12) pozwoleniu na budowę - należy przez to rozumieć decyzję administracyjną zezwalającą na rozpoczęcie
i prowadzenie budowy lub wykonywanie robót budowlanych innych niż budowa obiektu budowlanego;
13) dokumentacji budowy - należy przez to rozumieć pozwolenie na budowę wraz z załączonym projektem
budowlanym, dziennik budowy, protokoły odbiorów częściowych i końcowych, w miarę potrzeby,
rysunki i opisy służące realizacji obiektu, operaty geodezyjne i książkę obmiarów, a w przypadku
realizacji obiektów metodą montażu - także dziennik montażu;
14) dokumentacji powykonawczej - należy przez to rozumieć dokumentację budowy z naniesionymi
zmianami dokonanymi w toku wykonywania robót oraz geodezyjnymi pomiarami powykonawczymi;
15) terenie zamkniętym - należy przez to rozumieć teren zamknięty, o którym mowa w przepisach prawa
geodezyjnego i kartograficznego;
16) (uchylony);
17) właściwym organie - należy przez to rozumieć organy administracji architektoniczno-budowlanej i
nadzoru budowlanego, stosownie do ich właściwości, określonej w rozdziale 8;
18) (uchylony);
19) organie samorządu zawodowego - należy przez to rozumieć organy określone w ustawie z dnia 15
grudnia 2000 r. o samorządach zawodowych architektów, inżynierów budownictwa oraz urbanistów (Dz.
U. z 2001 r. Nr 5, poz. 42, z późn. zm.);
20) obszarze oddziaływania obiektu - należy przez to rozumieć teren wyznaczony w otoczeniu obiektu
budowlanego na podstawie przepisów odrębnych, wprowadzających związane z tym obiektem
ograniczenia w zagospodarowaniu tego terenu;
21) (uchylony);
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
151
22) odnawialnym źródle energii - należy przez to rozumieć odnawialne źródło energii, o którym mowa w
art. 3 pkt 20 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne (Dz. U. z 2006 r. Nr 89, poz. 625, z
późn zm.);
23) cieple użytkowym w kogeneracji - należy przez to rozumieć ciepło użytkowe w kogeneracji, o którym
mowa w art. 3 pkt 34 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne.
Rozdział 2
Samodzielne funkcje techniczne w budownictwie
Art. 12. 1. Za samodzielną funkcję techniczną w budownictwie uważa się działalność związaną z
koniecznością fachowej oceny zjawisk technicznych lub samodzielnego rozwiązania zagadnień
architektonicznych i technicznych oraz techniczno-organizacyjnych, a w szczególności działalność
obejmującą:
1) projektowanie, sprawdzanie projektów architektoniczno-budowlanych i sprawowanie nadzoru
autorskiego;
2) kierowanie budową lub innymi robotami budowlanymi;
3) kierowanie wytwarzaniem konstrukcyjnych elementów budowlanych oraz nadzór i kontrolę techniczną
wytwarzania tych elementów;
4) wykonywanie nadzoru inwestorskiego;
5) sprawowanie kontroli technicznej utrzymania obiektów budowlanych;
6) (uchylony);
7) rzeczoznawstwo budowlane.
2. Samodzielne funkcje techniczne w budownictwie, określone w ust. 1 pkt 1-5, mogą wykonywać
wyłącznie osoby posiadające odpowiednie wykształcenie techniczne i praktykę zawodową, dostosowane
do rodzaju, stopnia skomplikowania działalności i innych wymagań związanych z wykonywaną funkcją,
stwierdzone decyzją, zwaną dalej "uprawnieniami budowlanymi", wydaną przez organ samorządu
zawodowego.
3. Warunkiem uzyskania uprawnień budowlanych jest zdanie egzaminu ze znajomości procesu
budowlanego oraz umiejętności praktycznego zastosowania wiedzy technicznej.
4. Egzamin składa się przed komisją egzaminacyjną powoływaną przez organ samorządu zawodowego
albo inny upoważniony organ.
5. Koszty postępowania kwalifikacyjnego, obejmujące w szczególności wynagrodzenie członków komisji
egzaminacyjnej, ponosi osoba ubiegająca się o nadanie uprawnień budowlanych.
6. Osoby wykonujące samodzielne funkcje techniczne w budownictwie są odpowiedzialne za
wykonywanie tych funkcji zgodnie z przepisami i zasadami wiedzy technicznej oraz za należytą
staranność w wykonywaniu pracy, jej właściwą organizację, bezpieczeństwo i jakość.
7. Podstawę do wykonywania samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie stanowi wpis, w
drodze decyzji, do centralnego rejestru, o którym mowa w art. 88a ust. 1 pkt 3 lit. a, oraz - zgodnie z
odrębnymi przepisami - wpis na listę członków właściwej izby samorządu zawodowego, potwierdzony
zaświadczeniem wydanym przez tę izbę, z określonym w nim terminem ważności.
8. (uchylony).
9. Organy samorządu zawodowego są obowiązane przekazywać bezzwłocznie informacje o wpisie na listę
członków właściwej izby samorządu zawodowego oraz o wykreśleniu z tej listy, w celu ujawnienia w
rejestrze, o którym mowa w art. 88a ust. 1 pkt 3 lit. a.
Art. 12a. Samodzielne funkcje techniczne w budownictwie, określone w art. 12 ust. 1, mogą również
wykonywać osoby, których odpowiednie kwalifikacje zawodowe zostały uznane na zasadach
określonych w przepisach odrębnych.
Art. 12b. (uchylony).
Art. 12c. (uchylony).
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
152
Art. 13. 1. Uprawnienia budowlane mogą być udzielane do:
1) projektowania;
2) kierowania robotami budowlanymi.
2. W uprawnieniach budowlanych należy określić specjalność i ewentualną specjalizację technicznobudowlaną oraz zakres prac projektowych lub robót budowlanych objętych danym uprawnieniem.
3. Uprawnienia do kierowania robotami budowlanymi stanowią również podstawę do wykonywania
samodzielnych funkcji technicznych, o których mowa w art. 12 ust. 1 pkt 3 i 4.
4. Uprawnienia do projektowania lub kierowania robotami budowlanymi stanowią również podstawę do
wykonywania samodzielnych funkcji technicznych, o których mowa w art. 12 ust. 1 pkt 5 i 6(4).
Art. 14. 1. Uprawnienia budowlane są udzielane w specjalnościach:
1) architektonicznej;
2) konstrukcyjno-budowlanej;
2a)
drogowej;
2b) mostowej;
2c)
kolejowej;
2d) wyburzeniowej;
2e) telekomunikacyjnej;
3) (uchylony);
4) instalacyjnej w zakresie sieci, instalacji i urządzeń cieplnych, wentylacyjnych, gazowych,
wodociągowych i kanalizacyjnych;
5) instalacyjnej w zakresie sieci, instalacji i urządzeń elektrycznych i elektroenergetycznych;
6) (uchylony).
2. W ramach specjalności wymienionych w ust. 1 mogą być wyodrębniane specjalizacje technicznobudowlane.
3. Uzyskanie uprawnień budowlanych w specjalnościach, o których mowa w ust. 1, wymaga:
1) do projektowania bez ograniczeń i sprawdzania projektów architektoniczno-budowlanych:
a) ukończenia studiów magisterskich, w rozumieniu przepisów o szkolnictwie wyższym, na kierunku
odpowiednim dla danej specjalności,
b) odbycia dwuletniej praktyki przy sporządzaniu projektów,
c) odbycia rocznej praktyki na budowie;
2) do projektowania w ograniczonym zakresie:
a) ukończenia wyższych studiów zawodowych, w rozumieniu przepisów o wyższych szkołach
zawodowych, na kierunku odpowiednim dla danej specjalności lub ukończenia studiów magisterskich,
w rozumieniu przepisów o szkolnictwie wyższym, na kierunku pokrewnym dla danej specjalności,
b) odbycia dwuletniej praktyki przy sporządzaniu projektów,
c) odbycia rocznej praktyki na budowie;
3) do kierowania robotami budowlanymi bez ograniczeń:
a) ukończenia studiów magisterskich, w rozumieniu przepisów o szkolnictwie wyższym, na kierunku
odpowiednim dla danej specjalności,
b) odbycia dwuletniej praktyki na budowie;
4) do kierowania robotami budowlanymi w ograniczonym zakresie:
a) ukończenia wyższych studiów zawodowych, w rozumieniu przepisów o wyższych szkołach
zawodowych, na kierunku odpowiednim dla danej specjalności lub ukończenia studiów magisterskich,
w rozumieniu przepisów o szkolnictwie wyższym, na kierunku pokrewnym dla danej specjalności,
b) odbycia trzyletniej praktyki na budowie.
4. Warunkiem zaliczenia praktyki zawodowej jest praca polegająca na bezpośrednim uczestnictwie w
pracach projektowych albo na pełnieniu funkcji technicznej na budowie pod kierownictwem osoby
posiadającej odpowiednie uprawnienia budowlane, a w przypadku odbywania praktyki za granicą pod
kierunkiem osoby posiadającej uprawnienia odpowiednie w danym kraju.
5. Do osób ubiegających się o uprawnienia budowlane bez ograniczeń, posiadających uprawnienia
budowlane w ograniczonym zakresie w tej specjalności, nie stosuje się przepisów ust. 3 pkt 1 lit. b i c
lub ust. 3 pkt 3 lit. b.
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
153
Art. 15. 1. Rzeczoznawcą budowlanym może być osoba, która:
1) korzysta w pełni z praw publicznych;
2) posiada:
a) tytuł zawodowy magistra inżyniera, magistra inżyniera architekta, inżyniera lub inżyniera architekta,
b) uprawnienia budowlane bez ograniczeń,
c) co najmniej 10 lat praktyki w zakresie objętym rzeczoznawstwem,
d) znaczący dorobek praktyczny w zakresie objętym rzeczoznawstwem.
2. Właściwy organ samorządu zawodowego, na wniosek zainteresowanego, orzeka, w drodze decyzji, o
nadaniu tytułu rzeczoznawcy budowlanego, określając zakres rzeczoznawstwa.
3. Właściwy organ samorządu zawodowego może również nadać tytuł rzeczoznawcy osobie, która nie
spełnia warunku, o którym mowa w ust. 1 pkt 2 lit. a i b, ale posiada szczególną wiedzę i doświadczenie
w zakresie nieobjętym uprawnieniami budowlanymi.
4. Podstawę do podjęcia czynności rzeczoznawcy budowlanego stanowi dokonanie wpisu, w drodze
decyzji, do centralnego rejestru rzeczoznawców budowlanych.
5. Właściwy organ samorządu zawodowego orzeka, w drodze decyzji, o pozbawieniu tytułu rzeczoznawcy
budowlanego na wniosek rzeczoznawcy lub w razie:
1) pozbawienia praw publicznych;
2) ukarania z tytułu odpowiedzialności zawodowej;
3) nienależytego wykonywania czynności rzeczoznawcy budowlanego.
6. Właściwy organ samorządu zawodowego przesyła ostateczną decyzję o pozbawieniu tytułu
rzeczoznawcy budowlanego do Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego.
7. Skreślenie z centralnego rejestru rzeczoznawców budowlanych następuje:
1) na podstawie ostatecznej decyzji o pozbawieniu tytułu rzeczoznawcy budowlanego;
2) w razie śmierci rzeczoznawcy.
Art. 16. 1. Minister właściwy do spraw budownictwa, gospodarki przestrzennej i mieszkaniowej określi, w
drodze rozporządzenia: rodzaje i zakres przygotowania zawodowego do wykonywania samodzielnych
funkcji technicznych w budownictwie, sposób stwierdzania posiadania tego przygotowania,
ograniczenia zakresu uprawnień budowlanych, wykaz kierunków wykształcenia odpowiedniego i
pokrewnego dla danej specjalności, wykaz specjalizacji wyodrębnionych w ramach poszczególnych
specjalności, a także sposób przeprowadzania i zakres egzaminu, zasady odpłatności za postępowanie
kwalifikacyjne oraz zasady wynagradzania członków komisji egzaminacyjnej.
1a. W rozporządzeniu, o którym mowa w ust. 1, należy w szczególności uregulować sprawy:
1) sposobu dokumentowania posiadanego wykształcenia i kwalifikowania wykształcenia za odpowiednie
lub pokrewne,
2) sposobu dokumentowania praktyki i kryteriów uznawania praktyki,
3) sposobu przeprowadzania egzaminu na uprawnienia budowlane,
4) ustalania wysokości odpłatności za postępowanie kwalifikacyjne,
5) ustalania wynagrodzenia członków komisji egzaminacyjnej,
6) sposobu stwierdzania przygotowania zawodowego oraz uzyskiwania specjalizacji technicznobudowlanej,
7) ograniczania zakresu uprawnień budowlanych,
8) określania rodzajów specjalizacji techniczno-budowlanych,
w taki sposób, aby mając na względzie zachowanie interesu osób ubiegających się o nadanie uprawnień
budowlanych, rozporządzenie nie stwarzało problemów interpretacyjnych przy stosowaniu w praktyce.
2. (uchylony).
3. (uchylony).
4. (uchylony).
5. (uchylony).
6. (uchylony).
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
154
Dz. U. z 2006 r. Nr 83 poz. 578
zmiany:
2007-11-29
2011-05-31
zm.
zm.
Dz.U.2007.210.1528 § 1
Dz.U.2011.99.573
§1
ROZPORZĄDZENIE MINISTRA TRANSPORTU I BUDOWNICTWA z dnia 28 kwietnia 2006 r.
w sprawie samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie
Na podstawie art. 16 ust. 1 i 1a ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane (Dz. U. z 2003 r. Nr 207, poz. 2016,
z późn. zm.) zarządza się, co następuje:
Rozdział 1
Przepisy ogólne
§ 1. Rozporządzenie określa:
1)
rodzaje i zakres przygotowania zawodowego do wykonywania samodzielnych funkcji technicznych
w budownictwie;
2)
sposób stwierdzania posiadania tego przygotowania;
3)
ograniczenia zakresu uprawnień budowlanych;
4)
wykaz kierunków wykształcenia odpowiedniego i pokrewnego dla danej specjalności;
5)
wykaz specjalizacji wyodrębnionych w ramach poszczególnych specjalności;
6)
sposób przeprowadzania i zakres egzaminu;
7)
zasady odpłatności za postępowanie kwalifikacyjne;
8)
zasady wynagradzania członków komisji egzaminacyjnej.
§ 2. Ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o:
1)
ustawie - należy przez to rozumieć ustawę z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane;
2)
izbie - należy przez to rozumieć właściwy organ izby architektów albo izby inżynierów
budownictwa, zgodnie z właściwością określoną w ustawie z dnia 15 grudnia 2000 r. o samorządach
zawodowych architektów, inżynierów budownictwa oraz urbanistów (Dz. U. z 2001 r. Nr 5, poz. 42, z
późn. zm.).
………….
Rozdział 4
Specjalności budowlane
§ 15. Uprawnienia budowlane do projektowania w odpowiedniej specjalności uprawniają do sporządzania
projektu zagospodarowania działki lub terenu, w zakresie danej specjalności.
§ 16. 1. Uprawnienia budowlane w specjalności architektonicznej bez ograniczeń uprawniają do
projektowania lub kierowania robotami budowlanymi związanymi z obiektem budowlanym w zakresie:
1)
sporządzania projektu architektoniczno-budowlanego w odniesieniu do architektury obiektu lub
2)
kierowania robotami budowlanymi w odniesieniu do architektury obiektu.
2. Uprawnienia budowlane w specjalności architektonicznej w ograniczonym zakresie uprawniają do
projektowania obiektu budowlanego lub kierowania robotami budowlanymi związanymi z obiektem
budowlanym w zakresie określonym w ust. 1 pkt 1 lub pkt 2, o kubaturze do 1.000 m3 na terenie
zabudowy zagrodowej.
§ 17. 1. Uprawnienia budowlane w specjalności konstrukcyjno-budowlanej bez ograniczeń uprawniają do
projektowania lub kierowania robotami budowlanymi związanymi z obiektem budowlanym w zakresie:
1)
sporządzania projektu architektoniczno-budowlanego w odniesieniu do konstrukcji obiektu lub
2)
kierowania robotami budowlanymi w zakresie, o którym mowa w pkt 1 oraz w § 16 ust. 1 pkt 2.
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
155
2. Uprawnienia budowlane w specjalności konstrukcyjno-budowlanej w ograniczonym zakresie uprawniają
do projektowania obiektu budowlanego lub kierowania robotami budowlanymi związanymi z obiektem
budowlanym o kubaturze do 1.000 m3 oraz:
1)
o wysokości do 12 m nad poziomem terenu, do 3 kondygnacji nadziemnych i o wysokości
kondygnacji do 4,8 m;
2)
posadowionego na głębokości do 3 m poniżej poziomu terenu, bezpośrednio na stabilnym gruncie
nośnym;
3)
przy rozpiętości elementów konstrukcyjnych do 6 m i wysięgu wsporników do 2 m;
4)
niezawierającego elementów wstępnie sprężanych na budowie;
5)
niewymagającego uwzględniania wpływu eksploatacji górniczej.
3. Ograniczenia uprawnień budowlanych, o których mowa w ust. 2, w odniesieniu do osób legitymujących
się wykształceniem uzyskanym na kierunku inżynieria środowiska, nie dotyczą obiektów budowlanych
gospodarki wodnej i melioracji wodnych.
§ 18. 1. Uprawnienia budowlane w specjalności drogowej bez ograniczeń uprawniają do projektowania
obiektu budowlanego lub kierowania robotami budowlanymi związanymi z obiektem budowlanym, takim
jak:
1)
droga, w rozumieniu przepisów o drogach publicznych, z wyłączeniem drogowych obiektów
inżynierskich oprócz przepustów;
2)
droga dla ruchu i postoju statków powietrznych oraz przepust.
2. Uprawnienia budowlane w specjalności drogowej w ograniczonym zakresie uprawniają do
budowlanym, takim jak:
1)
droga klasy: lokalna i dojazdowa oraz droga wewnętrzna, w rozumieniu przepisów o drogach
publicznych, z wyłączeniem drogowych obiektów inżynierskich oprócz przepustów;
2)
droga na terenie lotniska, nieprzeznaczona dla ruchu i postoju statków powietrznych.
§ 19. 1. Uprawnienia budowlane w specjalności mostowej bez ograniczeń uprawniają do projektowania
jak:
1)
drogowy obiekt inżynierski, w rozumieniu przepisów o drogach publicznych;
2)
kolejowy obiekt inżynierski: most, wiadukt, przepust, konstrukcja oporowa oraz nadziemne i
podziemne przejście dla pieszych, w rozumieniu przepisów o warunkach technicznych, jakim powinny
odpowiadać budowle kolejowe.
2. Uprawnienia budowlane w specjalności mostowej do projektowania bez ograniczeń uprawniają również
do obliczania światła mostów i przepustów.
3. Uprawnienia budowlane w specjalności mostowej w ograniczonym zakresie uprawniają do
budowlanym, takim jak:
1)
jednoprzęsłowy obiekt mostowy, w rozumieniu przepisów o drogach publicznych lub przepisów o
warunkach technicznych, jakim powinny odpowiadać budowle kolejowe, o przęśle wykonanym z
zastosowaniem prefabrykatów i rozpiętości do 21 m, posadowiony na stabilnym gruncie;
2)
typowy składany obiekt mostowy;
3)
przepust.
§ 20.1. Uprawnienia budowlane w specjalności kolejowej bez ograniczeń uprawniają do projektowania
jak: bocznica kolejowa, linia kolejowa wraz z punktami eksploatacyjnymi i posterunkami technicznymi,
torowe instalacje techniczne oraz inne budowle kolejowe w rozumieniu przepisów rozporządzenia
Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 10 września 1998 r. w sprawie warunków technicznych,
jakim powinny odpowiadać budowle kolejowe i ich usytuowanie (Dz. U. Nr 151, poz. 987), z
wyłączeniem obiektów budowlanych, o których mowa w § 19 ust. 1 pkt 2.
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
156
2. Uprawnienia budowlane w specjalności kolejowej w ograniczonym zakresie uprawniają do kierowania
robotami budowlanymi polegającymi na remoncie lub rozbiórce, z wyłączeniem obiektów budowlanych
na terenach eksploatacji górniczej i osuwisk.
§ 21. Uprawnienia budowlane w specjalności wyburzeniowej bez ograniczeń uprawniają do projektowania
robót rozbiórkowych i kierowania tymi robotami budowlanymi związanymi z użyciem materiałów
wybuchowych.
§ 22. 1. Uprawnienia budowlane w specjalności telekomunikacyjnej bez ograniczeń uprawniają do
budowlanym w zakresie telekomunikacji przewodowej wraz z infrastrukturą telekomunikacyjną oraz
telekomunikacji radiowej wraz z infrastrukturą towarzyszącą.
2. Uprawnienia budowlane w specjalności telekomunikacyjnej w ograniczonym zakresie uprawniają do
budowlanym wraz z infrastrukturą telekomunikacyjną, w odniesieniu do obiektu budowlanego, takiego
jak: lokalne linie i instalacje.
§ 23. 1. Uprawnienia budowlane w specjalności instalacyjnej w zakresie sieci, instalacji i urządzeń
cieplnych, wentylacyjnych, gazowych, wodociągowych i kanalizacyjnych bez ograniczeń uprawniają do
budowlanym, takim jak: sieci i instalacje cieplne, wentylacyjne, gazowe, wodociągowe i kanalizacyjne, z
doborem właściwych urządzeń w projekcie budowlanym oraz ich instalowaniem w procesie budowy lub
remontu.
2. Uprawnienia budowlane w specjalności, o której mowa w ust. 1, w ograniczonym zakresie uprawniają
do projektowania, z doborem właściwych urządzeń, lub kierowania robotami budowlanymi przy
wykonywaniu instalacji wraz z przyłączami i instalowaniem tych urządzeń dla obiektów budowlanych o
kubaturze do 1.000 m3.
§ 24. 1. Uprawnienia budowlane w specjalności instalacyjnej w zakresie sieci, instalacji i urządzeń
elektrycznych i elektroenergetycznych bez ograniczeń uprawniają do projektowania obiektu budowlanego
lub kierowania robotami budowlanymi związanymi z obiektem budowlanym, takim jak: sieci, instalacje i
urządzenia elektryczne i elektroenergetyczne, w tym kolejowe, trolejbusowe i tramwajowe sieci trakcyjne
wraz z instalacjami i urządzeniami technicznymi zasilania i sterowania, w tym kolejowej, trolejbusowej i
tramwajowej sieci trakcyjnej oraz elektrycznego ogrzewania rozjazdów.
2. Uprawnienia budowlane w specjalności, o której mowa w ust. 1, w ograniczonym zakresie uprawniają
do projektowania obiektu budowlanego lub kierowania robotami budowlanymi przy wykonywaniu
instalacji wraz z przyłączami o napięciu do 1 kV w obiektach budowlanych o kubaturze do 1.000 m3.
Rozdział 5
Specjalizacja techniczno-budowlana
§ 25. 1. O nadanie specjalizacji techniczno-budowlanej może ubiegać się wyłącznie osoba posiadająca
uprawnienia budowlane bez ograniczeń w specjalności, w której wyodrębniono tę specjalizację, z
wyjątkiem osób określonych w § 17 ust. 3.
2. Wykaz specjalizacji techniczno-budowlanych wyodrębnionych w specjalnościach budowlanych określa
załącznik nr 2 do rozporządzenia.
§ 26. Nadanie specjalizacji techniczno-budowlanej wymaga odbycia, po uzyskaniu uprawnień
budowlanych, pięcioletniej praktyki we właściwej specjalności, w zakresie specjalizacji, przy
sporządzaniu projektów, w przypadku specjalizacji do projektowania, lub na budowie, w przypadku
specjalizacji do kierowania robotami budowlanymi.
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
157
§ 27. 1. Do wniosku o nadanie specjalizacji techniczno-budowlanej należy dołączyć:
1)
odpis posiadanych uprawnień budowlanych;
2)
oświadczenie potwierdzające odbycie praktyki zawodowej, o której mowa w § 26, zawierające
wyszczególnienie obiektów budowlanych, przy których projektowaniu lub budowie brała udział osoba
ubiegająca się o nadanie specjalizacji.
2. Egzamin dla osoby ubiegającej się o nadanie specjalizacji techniczno-budowlanej powinien uwzględniać
w szczególności sprawdzenie umiejętności praktycznego zastosowania wiedzy technicznej w zakresie tej
specjalizacji.
3. W składzie komisji kwalifikacyjnej nie mniej niż połowa jej członków powinna posiadać specjalizację
odpowiadającą specjalizacji, o którą ubiega się osoba egzaminowana.
4. Po zakończeniu postępowania kwalifikacyjnego w sprawie nadania specjalizacji techniczno-budowlanej
izba wydaje decyzję:
1)
o nadaniu specjalizacji - w razie pozytywnego wyniku egzaminu;
2)
o odmowie nadania specjalizacji - w razie negatywnego wyniku egzaminu.
5. Przepisy § 3, § 4 ust. 1-3, § 7, § 8, § 9 ust. 1, § 10 oraz § 12-14 stosuje się odpowiednio.
Rozdział 6
Przepisy przejściowe i końcowe
§ 28. 1. Do spraw wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie rozporządzenia stosuje się
przepisy dotychczasowe.
2. Przepisów § 4 i § 7 ust. 1 pkt 2 nie stosuje się do praktyki zawodowej odbytej przed dniem 1 stycznia
1995 r.
§ 29. Wykształcenie, uzyskane przed dniem wejścia w życie rozporządzenia, którego kierunek lub zawód
techniczny był określany w sposób odbiegający od przyjętego w rozporządzeniu, podlega
indywidualnemu rozpatrzeniu i zakwalifikowaniu przez izbę, na podstawie programu kształcenia, jako
wykształcenie odpowiednie lub pokrewne dla danej specjalności.
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
158
ZAŁĄCZNIKI
ZAŁĄCZNIK Nr 1
WYKAZ WYKSZTAŁCENIA ODPOWIEDNIEGO I POKREWNEGO DLA
POSZCZEGÓLNYCH SPECJALNOŚCI UPRAWNIEŃ BUDOWLANYCH
Specjalność architektoniczna
1. Uprawnienia budowlane do projektowania bez ograniczeń - ukończone studia magisterskie na kierunku
architektura i urbanistyka (O).
2. Uprawnienia budowlane do projektowania w ograniczonym zakresie - ukończone wyższe studia
zawodowe na kierunku architektura i urbanistyka (O) lub ukończone studia magisterskie na kierunku
budownictwo (P).
Specjalność konstrukcyjno-budowlana
1. Uprawnienia budowlane bez ograniczeń - ukończone studia magisterskie na kierunku budownictwo (O).
2. Uprawnienia budowlane w ograniczonym zakresie - ukończone studia zawodowe na kierunku
budownictwo (O) lub ukończone studia magisterskie na kierunku:
1)
architektura i urbanistyka (P);
2)
inżynieria środowiska (P).
Specjalność drogowa
budownictwo (O).
Specjalność mostowa
budownictwo (O).
Specjalność kolejowa
1. Uprawnienia budowlane bez ograniczeń - ukończone studia magisterskie na kierunku budownictwo lub
kierunku transport (O).
2. Uprawnienia budowlane w ograniczonym zakresie - ukończone wyższe studia zawodowe na kierunku
budownictwo lub kierunku transport (O).
Specjalność wyburzeniowa
Uprawnienia budowlane bez ograniczeń - ukończone studia magisterskie na kierunku:
1)
budownictwo (O);
2)
górnictwo i geologia w specjalności eksploatacja złóż (O);
3)
inżynieria wojskowa (O).
Specjalność telekomunikacyjna
1. Uprawnienia budowlane bez ograniczeń - ukończone studia magisterskie na kierunku:
1)
elektronika i telekomunikacja w specjalności z zakresu telekomunikacji (O);
2)
elektrotechnika w specjalności z zakresu telekomunikacji (O).
2. Uprawnienia budowlane w ograniczonym zakresie - ukończone studia zawodowe na kierunku:
1)
elektronika i telekomunikacja w specjalności z zakresu telekomunikacji (O);
2)
elektrotechnika w specjalności z zakresu telekomunikacji (O).
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
159
Specjalność instalacyjna w zakresie sieci, instalacji i urządzeń cieplnych, wentylacyjnych, gazowych,
wodociągowych i kanalizacyjnych
1. Uprawnienia budowlane bez ograniczeń - ukończone studia magisterskie na kierunku:
1)
inżynieria środowiska (O);
2)
wiertnictwa, nafty i gazu w specjalności z zakresu inżynierii gazowniczej (O);
3)
inżynieria naftowa i gazownicza (O).
2. Uprawnienia budowlane w ograniczonym zakresie - ukończone studia zawodowe na kierunku inżynieria
środowiska (O) lub wykształcenie wyższe na kierunku:
1)
budownictwo (P);
2)
energetyka (P).
Specjalność instalacyjna w zakresie sieci, instalacji i urządzeń elektrycznych i elektroenergetycznych
1. Uprawnienia budowlane bez ograniczeń - ukończone studia magisterskie na kierunku elektrotechnika
(O).
elektrotechnika (O) lub transport w specjalności sterowanie ruchem w transporcie lub sterowanie ruchem
lub zabezpieczenie ruchu pociągów lub automatyka i robotyka (P).
Objaśnienia:
(O) - wykształcenie odpowiednie,
(P) - wykształcenie pokrewne.
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
160
ZAŁĄCZNIK Nr 2
WYKAZ SPECJALIZACJI TECHNICZNO-BUDOWLANYCH WYODRĘBNIONYCH
W SPECJALNOŚCIACH BUDOWLANYCH
Lp.
Specjalizacja techniczno-budowlana do
projektowania lub kierowania robotami
budowlanymi
Specjalność
1
konstrukcyjno-budowlana
2
mostowa
- geotechnika
- obiekty budowlane budownictwa ogólnego
- obiekty budowlane budownictwa przemysłowego
- budowle wysokościowe
- budowle hydrotechniczne
- obiekty budowlane melioracji wodnych
- rusztowania i deskowania wielofunkcyjne
- drogowe obiekty inżynierskie
- kolejowe obiekty inżynierskie
3
instalacyjna w zakresie sieci, instalacji i - sieci, instalacje i urządzenia cieplne i
urządzeń cieplnych, wentylacyjnych, wentylacyjne
gazowych, wodociągowych i
- sieci, instalacje i urządzenia gazowe
kanalizacyjnych
- sieci, instalacje i urządzenia wodociągowe
i kanalizacyjne
4
instalacyjna w zakresie sieci, instalacji i - sieci, instalacje i urządzenia elektryczne
urządzeń elektrycznych i
i elektroenergetyczne powyżej 45 kV
elektroenergetycznych
- sieci, instalacje i urządzenia elektryczne i
elektroenergetyczne w elektrowniach
jądrowych
- trakcje elektryczne
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
161
Przykładowe rozstrzygnięcia Polskiej Izby Inżynierów Budownictwa dotyczące uprawnień
budowlanych.
Na podstawie rozporządzenia Ministra Transportu i Budownictwa z dnia 28 kwietnia 2006 r. (Dz. U.
z 2003 r. Nr 207, poz. 2016, z późn. zm.) procedurę wyjaśniającą wątpliwości dotyczących treści
nadanych uprawnień realizuje Izba w trybie art. 113 § 2 kpa.
§ 29. Wykształcenie, uzyskane przed dniem wejścia w życie rozporządzenia, którego kierunek lub
zawód techniczny był określany w sposób odbiegający od przyjętego w rozporządzeniu, podlega
indywidualnemu rozpatrzeniu i zakwalifikowaniu przez izbę, na podstawie programu kształcenia,
jako wykształcenie odpowiednie lub pokrewne dla danej specjalności.
Poniżej przykładowe wyjaśnienia dotyczące uprawnień budowlanych zaczerpnięte ze strony Polskiej Izby
Inzynierów Budownistwa (http://www.piib.org.pl/index.php).
http://www.piib.org.pl/index.php/przyksadowe-wyjapnienia-dotyczpce-zakresu-uprawniedowlanych-kkk-154
środa, 31 stycznia 2007
PROCEDURA WYJAŚNIANIA WĄTPLIWOŚCI, DOTYCZĄCYCH TREŚCI DECYZJI
O NADANIU UPRAWNIEŃ BUDOWLANYCH, W TRYBIE ART. 113 § 2 KPA.
W związku z wprowadzeniem procedury wyjaśniania wątpliwości co do treści decyzji o nadaniu
uprawnień budowlanych w trybie art. 113 § 2 Kpa przez organy samorządu zawodowego, poniżej
przedstawiamy obowiązujący tryb postępowania w tym zakresie:
Zgodnie z art. 113 § 2 Kpa organ, który wydał decyzję, wyjaśnia w drodze postanowienia na żądanie
organu egzekucyjnego lub strony wątpliwości co do treści decyzji. Wyjaśnienie wątpliwości co do treści
decyzji konieczne jest wówczas, gdy decyzja jest niejednoznaczna lub dotknięta zawiłością utrudniającą
ustalenie sensu rozstrzygnięcia sprawy.
Polska Izba Inżynierów Budownictwa realizując obowiązki nałożone przez ustawę z dnia 15 grudnia 2000
r. o samorządach zawodowych architektów, inżynierów budownictwa oraz urbanistów w przypadkach
wątpliwości co do treści decyzji o nadaniu uprawnień budowlanych wydaje opinie na temat zakresu
obowiązywania tych uprawnień lub na żądanie uprawnionej strony postępowania w trybie art. 113 § 2
Kpa.
Polska Izba Inżynierów Budownictwa będąc następcą prawnym organów administracji państwowej w
przedmiocie nadawania uprawnień budowlanych jest uprawniona i jedynie właściwa do wydawania
postanowień w odniesieniu do uprawnień wydanych przez swoje organy, jak i organy uprawnione
poprzednio. Prawomocne postanowienia są wiążące (jako integralna część decyzji) dla wszystkich
organów orzekających w sprawach indywidualnych.
Postępowanie w sprawie wyjaśnienia w drodze postanowienia treści decyzji wszczyna się tylko na żądanie
strony, którą jest osoba fizyczna legitymująca się taką decyzją i mająca wątpliwości co do jej treści lub
na żądanie organu egzekucyjnego. Wyjaśnienie powyższe może być dokonane w każdym czasie.
Dlatego też, jak określono powyżej, będą dotyczyły decyzji wydanych zarówno przez izby samorządu
zawodowego, jak i przez organy administracji państwowej tytułem następstwa prawnego.
W omawianym postępowaniu obowiązuje zasada dwuinstancyjności. Organem uprawnionym do
dokonywania wyjaśnień w I instancji jest właściwa miejscowo komisja kwalifikacyjna okręgowej izby
inżynierów budownictwa.
Postanowienia wydawane przez okręgowe komisje kwalifikacyjne muszą zawierać uzasadnienie, są
doręczane na piśmie i służy na nie zażalenie do Krajowej Komisji Kwalifikacyjnej, jako organu II
instancji. Krajowa Komisja Kwalifikacyjna w postępowaniu zażaleniowym jest organem II instancji i
ma kompetencje merytoryczno-reformacyjne oraz kompetencje kasacyjne.
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
162
Po rozpatrzeniu kwestii będącej przedmiotem zaskarżonego postanowienia, organ II instancji wydaje
postanowienie, w którym:
1) utrzyma w mocy zaskarżone postanowienie,
2) uchyli zaskarżone postanowienie i wyda postanowienie rozstrzygające kwestie będącą przedmiotem
zaskarżonego postanowienia,
3) umorzy postępowanie zażaleniowe, stosując odpowiednio przepis art. 138 § 1 pkt 3 kpa, gdy skarżący
cofnie zażalenie.
Postanowienie wydane przez Krajową Komisję Kwalifikacyjną jest ostateczne i w toku instancji nie
przysługuje od niego żaden środek odwoławczy. Na powyższe postanowienie przysługuje jednak skarga
do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w terminie 30 dni od dnia otrzymania postanowienia za
pośrednictwem organu, który je wydał, tj. za pośrednictwem Krajowej Komisji Kwalifikacyjnej.
W celu eliminacji ewentualnych błędów w postanowieniach wydanych na podstawie art. 113 § 2 Kpa oraz
w celu ujednolicenia interpretacji uprawnień budowlanych, okręgowe komisje kwalifikacyjne
zobowiązane są do przesyłania powyższych postanowień wraz z kopią uprawnień budowlanych do
wiadomości Krajowej Komisji Kwalifikacyjnej.
W przypadku stwierdzenia wady w wydanym postanowieniu, Krajowa Komisja Kwalifikacyjna zwraca się
do okręgowej komisji kwalifikacyjnej, w celu dokonania korekty swojego postanowienia.
Ponadto, w celu rozpowszechniania najbardziej precedensowych opinii, będą one publikowane na stronie
internetowej Polskiej Izby Inżynierów Budownictwa w zakładce Krajowa Komisja Kwalifikacyjna pkt 5
pt: ,,Precedensowe postanowienia". Tam również będzie zamieszczony przykładowy wzór
postanowienia wydanego w trybie art. 113 § 2 Kpa, który przesyłamy również przy piśmie.
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
163
Przykładowe wyjaśnienia uprawnień budowlanych, które stosuje Krajowa Komisja Kwalifikacyjna.
1. Uprawnienia budowlane wydane na podstawie rozp. z 1928 r.
* Uprawnienia budowlane wydane na podstawie art. 362 rozporządzenia z 1928 r.
Zgodnie z art. 104 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane (Dz. U. z 2003 r. Nr 207, poz. 2016 z późn.
zm.) osoby, które przed dniem wejścia w życie ustawy uzyskały uprawnienia budowlane lub stwierdzenie
posiadania przygotowania zawodowego do pełnienia samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie,
zachowują uprawnienia do pełnienia tych funkcji w dotychczasowym zakresie.
Zakres uprawnień budowlanych należy odczytywać zgodnie z treścią decyzji o ich nadaniu i w oparciu o przepisy
będące podstawą ich nadania. Decyzja o nadaniu uprawnień budowlanych lub o stwierdzeniu posiadania
przygotowania zawodowego do pełnienia samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie określa
każdorazowo zakres prac projektowych lub robót budowlanych w danej specjalności, do których uprawniona
jest dana osoba.
Zgodnie z powyższym, uprawnienia budowlane uzyskane na podstawie art. 362 rozporządzenia Prezydenta
Rzeczypospolitej z dnia 16 lutego 1928r. o prawie budowlanym i zabudowaniu osiedli (Dz. U. z 1939 r., Nr 34,
poz. 216 z późn. zm.) stanowią podstawę do kierowania robotami budowlanymi z wyjątkiem
architektonicznego kierowania robotami, dotyczącymi budynków zabytkowych, pomników, budynków
monumentalnych i budynków określonych w art. 358 ust. 2 ww. rozporządzenia oraz do sporządzania
projektów (planów) robót konstrukcyjnych i instalacyjnych.
Wówczas istniała możliwość uzyskania uprawnień do sporządzania projektów architektonicznych dla robót, do
kierowania którymi osoba posiadała uprawnienia budowlane, po wykazaniu się praktyczną umiejętnością
sporządzania takich projektów.
Z powyższego wynika, że uprawnienia budowlane wydawane na podstawie art. 362 były wydawane ,,stopniowo",
po spełnieniu określonych warunków.
* Uprawnienia budowlane wydane na podstawie § 6 ust. 1 pkt 1 i 2
Uprawnienia budowlane wydane na podstawie
§ 6 ust. 1 pkt 1 i 2 rozporządzenia z 1962 r.
Decyzja o nadaniu uprawnień budowlanych lub o stwierdzeniu posiadania przygotowania zawodowego do
pełnienia samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie określa każdorazowo zakres prac projektowych
lub robót budowlanych w danej specjalności, do których uprawniona jest dana osoba. Zatem, zakres
uprawnień budowlanych należy odczytywać zgodnie z treścią decyzji o ich nadaniu.
Na podstawie powyższego należy stwierdzić, że uprawnienia budowlane uzyskane na podstawie rozporządzenia
PKBUiA z dnia 10 września 1962 r. w sprawie kwalifikacji fachowych osób wykonujących funkcje techniczne
w budownictwie powszechnym (Dz. U. Nr 53, poz. 266) stanowią podstawę do wykonywania samodzielnych
funkcji technicznych zgodnie z treścią decyzji.
Zgodnie z § 6 ust. 1 pkt 1 i 2 ww. rozporządzenia, stanowią one podstawę do:
1) sporządzania projektów budowlanych konstrukcyjnych wszelkich obiektów budowlanych, projektów instalacji i
urządzeń sanitarnych z wyjątkiem skomplikowanych urządzeń i instalacji oraz następujących projektów
budowlanych architektonicznych:
a) wszelkich obiektów budowlanych inżynierskich zaliczanych do budownictwa powszechnego, do których
zgodnie z art. 2 ustawy z dnia 31 stycznia 1961 r. Prawo budowlane (Dz. U. Nr 7, poz. 46 z późn. zm.), należy
zaliczyć:
* budynki stałe i tymczasowe oraz urządzenia budowlane związane z budynkami,
* pomniki, posągi, wodotryski itp. obiekty architektury ogrodowej oraz kapliczki i inne podobne obiekty kultu
religijnego.
b) obiektów budowlanych o prostej architekturze, przez które należy rozumieć:
* budynki gospodarskie i inwentarskie,
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
164
* budynki mieszkalne do 2 kondygnacji nadziemnych (ewentualnie z mieszkalnym poddaszem) o kubaturze
łącznej do 1000 m3, z wyjątkiem obiektów zabytkowych; ograniczenie kubatury do 1000 m3 stosuje się w
budownictwie mieszkaniowym szeregowym do jednego segmentu, a w budownictwie mieszkaniowym
bliźniaczym - do samodzielnej części budynku bliźniaczego.
c) budynków przemysłowych o charakterze wyłącznie produkcyjnym lub składowym,
2) kierowania robotami budowlanymi na budowie obiektów budowlanych z wyjątkiem robót obejmujących
skomplikowane instalacje i urządzenia sanitarne oraz instalacje i urządzenia elektryczne.
Zatem, omawiane uprawnienia budowlane stanowią podstawę do sporządzania projektów tylko ww. obiektów
budowlanych.
* Uprawnienia budowlane wydane na podstawie § 9 ust. 1 pkt 1 i 2
Zgodnie z art. 104 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane ( Dz. U. z 2003r., Nr 207, poz. 2016 z późn.
Powyższy przepis deklaruje poszanowanie praw dobrze nabytych. Oznacza to, że uprawnienia budowlane
uzyskane pod rządami poprzednio obowiązujących przepisów pozostają w mocy, a zakres ich nie ulega
zmianie.
Zatem, uprawnienia budowlane uzyskane w oparciu o przepisy ustawy z dnia 31 stycznia 1961 r.- Prawo
budowlane (Dz. U. Nr 7, poz. 46 z późn. zm.) oraz rozporządzenia Przewodniczącego KBUiA z dnia 10
września 1962 r. w sprawie kwalifikacji fachowych osób wykonujących funkcje techniczne w budownictwie
powszechnym (Dz. U. Nr 53, poz. 266), uprawniają do pełnienia samodzielnych funkcji technicznych w
budownictwie w zakresie określonym w decyzji o ich nadaniu.
Z uwagi na powyższe, uprawnienia budowlane uzyskane na podstawie § 9 ust. 1 pkt 1 i 2 rozporządzenia z 1962 r.
w specjalności instalacji i urządzeń elektrycznych, zgodnie z przepisami ww. rozporządzenia są
uprawnieniami bez ograniczeń w zakresie całej specjalności, tj. instalacji i urządzeń elektrycznych
obejmującej projektowanie i kierowanie robotami budowlanymi.
Przyjmuje się, że zakres uprawnień budowlanych nadanych na podstawie ustawy Prawo budowlane z 1961 r. w
specjalności ,,instalacje i urządzenia elektryczne" odpowiada zakresowi specjalności: ,,sieci, instalacji
elektrycznych i urządzeń elektrycznych i elektroenergetycznych", określonych w obowiązujących przepisach.
Wówczas nie istniała bowiem żadna inna specjalność w powyższym zakresie, należy zatem uznać, że
obejmowała ona całość zagadnień w specjalności elektrycznej.
* Uprawnienia budowlane wydane na podstawie § 9 ust. 1 pkt 1 i 2, a uprawnienia w zakresie telekomunikacji
a uprawnienia w zakresie telekomunikacji
Zgodnie z art. 104 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane (Dz. U. z 2003 r. Nr 207, poz.2016 z późn.
Zatem, uprawnienia budowlane uzyskane na podstawie rozporządzenia Przewodniczącego KBUiA z dnia 10
powszechnym (Dz. U. Nr 53, poz. 266), zostają zachowane w zakresie określonym w decyzji o ich nadaniu.
Zgodnie z § 9 ust. 1 pkt 1 i 2 ww. rozporządzenia, przedmiotowe uprawnienia budowlane stanowią podstawę do
sporządzania projektów i kierowania robotami budowlanymi w zakresie wszelkiego rodzaju instalacji i
urządzeń elektrycznych wchodzących do zakresu budownictwa powszechnego.
W czasie uzyskiwania powyższych uprawnień budowlanych nie istniały oddzielne uprawnienia budowlane w
specjalności telekomunikacyjnej. W związku z powyższym, urzędy administracji uznawały uprawnienia
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
165
budowlane w specjalności instalacji i urządzeń elektrycznych jako odpowiednie do wykonywania
samodzielnych funkcji technicznych w zakresie telekomunikacji.
Powyższe potwierdza fakt, że o uprawnienia budowlane w specjalności elektrycznej mogły ubiegać się osoby
posiadające wykształcenie wyższe i dyplom magistra inżyniera lub inżyniera elektryka albo magistra inżyniera
lub inżyniera łączności.
Ponadto w § 1 ust. 6 ww. rozporządzenia znajdował się zapis, co należy rozumieć pod pojęciem ,,skomplikowane
instalacje i urządzenia elektryczne". Jeżeli chodzi o branżę telekomunikacyjną to w pkt 4 tego ustępu był zapis,
że jako skomplikowane instalacje należy rozumieć: ,,wszelkie instalacje i urządzenia elektryczne
automatycznych central telefonicznych o pojemności powyżej 200 NN rozgłaszania przewodowego o mocy
powyżej 500 W i dyspozytorskie o pojemności łącznej powyżej 100 NN".
Z powyższego wynika, że osoby posiadające wykształcenie wyższe w specjalnościach elektrycznych i łączności
mogły uzyskiwać uprawnienia budowlane do projektowania i kierowania robotami w zakresie instalacji
telefonicznych wewnętrznych, instalacji central telefonicznych abonenckich oraz sieci telefonicznych
rozdzielczych.
* Uprawnienia budowlane wydane na podstawie § 11 ust. 1 pkt 1
§ 11 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia z 1962 r.
Zatem, uprawnienia budowlane uzyskane na podstawie przepisów rozporządzenia Przewodniczącego KBUiA z
dnia 10 września 1962 r. w sprawie kwalifikacji fachowych osób wykonujących funkcje techniczne w
budownictwie powszechnym (Dz. U. Nr 53, poz. 266), zostają zachowane w zakresie określonym w decyzji o
ich nadaniu.
Zgodnie z § 11 ust. 1 pkt 1 powyższego rozporządzenia, przedmiotowe uprawnienia upoważniają w specjalności
architektonicznej i konstrukcyjno-inżynieryjnej do kierowania robotami budowlanymi obiektów budowlanych,
z wyłączeniem obiektów o skomplikowanej konstrukcji. Obiektami budowlanymi o skomplikowanej konstrukcji
są obiekty wymienione w § 1 ust. 4 rozporządzenia, tj.:
* wszelkie obiekty budowlane zawierające elementy składowe, przy których obliczaniu uwzględnia się
przestrzenny schemat pracy statycznej całej konstrukcji lub jej części, z wyjątkiem prostokątnych krzyżowozbrojonych płyt żelbetowych swobodnie podpartych o rozpiętości do 4,0 m,
* wszelkie obiekty budowlane zawierające elementy składowe o statycznie niewyznaczalnym, płaskim
schemacie obliczeniowym, z wyjątkiem prostych belek ciągłych przy rozpiętości przęseł do 6,0 m oraz płyt
ciągłych o rozpiętości do 4,0 m, rozwiązywanych przy pomocy ogólnie znanych tablic i monogramów,
* wszelkie obiekty budowlane zawierające elementy składowe o statycznie wyznaczalnym, płaskim schemacie
obliczeniowym i rozpiętości ponad 12,0 m oraz elementy o osi geometrycznej krzywej bądź łamanej i
rozpiętości ponad 6,0 m oraz o wysięgu wsporników ponad 2,0 m,
* wszelkie obiekty budowlane zawierające elementy składowe podlegające obciążeniom równym bądź
większym od 800 kg/m2 oraz elementy, przy których obliczaniu uwzględniać należy wpływy dynamiczne,
termiczne i skurczowe lub osiadania podpór poziomych elementów nośnych, jak również obciążenia ruchome
albo o działaniu wielokierunkowym, wszelkie obiekty budowlane zawierające elementy konstrukcyjne
wymagające ze względu na bezpieczeństwo budowli sprawdzenia rachunkowego lub doświadczalnego
warunków utraty statyczności miejscowej pod działaniem obciążenia,
* wszelkie obiekty budowlane o posadowieniu odmiennym od płaskich ław i stóp fundamentowych,
posadowionych bezpośrednio na stałym, nie podlegającym żadnym ruchom gruncie nośnym,
* wszelkie ściany oporowe o wysokości ponad 2,0 m,
* wszelkie obiekty budowlane o wysokości pionowych elementów nośnych dla jednej kondygnacji powyżej 6,0
m oraz obiekty budowlane o całkowitej wysokości ponad 16,0 m nad terenem bądź też o zagłębieniu większym
niż 3,0 m poniżej terenu.
Na podstawie powyższego należy stwierdzić, że powyższe uprawnienia budowlane nie upoważniają do
sporządzania jakichkolwiek projektów.
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
166
Zgodnie z art. 104 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane (Dz. U. z 2003 r. Nr 207, poz.2016 z późn.
Zatem, uprawnienia budowlane uzyskane na podstawie rozporządzenia Przewodniczącego KBUiA z dnia 10
powszechnym (Dz. U. Nr 53, poz. 266), zostają zachowane w zakresie określonym w decyzji o ich nadaniu.
Zgodnie z § 11 ust. 1 pkt 2 powyższego rozporządzenia, upoważniają w specjalności architektonicznej i
konstrukcyjno-inżynieryjnej do kierowania robotami budowlanymi obiektów budowlanych, z wyłączeniem
obiektów o skomplikowanej konstrukcji oraz sporządzania projektów architektonicznych i konstrukcyjnych
obiektów budowlanych o prostej architekturze z wyłączeniem obiektów o skomplikowanej konstrukcji.
Obiektami budowlanymi o skomplikowanej konstrukcji są obiekty wymienione w § 1 ust. 4 rozporządzenia, tj.:
* wszelkie obiekty budowlane zawierające elementy składowe, przy których obliczaniu uwzględnia się
przestrzenny schemat pracy statycznej całej konstrukcji lub jej części, z wyjątkiem prostokątnych krzyżowozbrojonych płyt żelbetowych swobodnie podpartych o rozpiętości do 4,0 m,
* wszelkie obiekty budowlane zawierające elementy składowe o statycznie niewyznaczalnym, płaskim
schemacie obliczeniowym, z wyjątkiem prostych belek ciągłych przy rozpiętości przęseł do 6,0 m oraz płyt
ciągłych o rozpiętości do 4,0 m, rozwiązywanych przy pomocy ogólnie znanych tablic i monogramów,
* wszelkie obiekty budowlane zawierające elementy składowe o statycznie wyznaczalnym, płaskim schemacie
obliczeniowym i rozpiętości ponad 12,0 m oraz elementy o osi geometrycznej krzywej bądź łamanej i
rozpiętości ponad 6,0 m oraz o wysięgu wsporników ponad 2,0 m,
* wszelkie obiekty budowlane zawierające elementy składowe podlegające obciążeniom równym bądź
większym od 800 kg/m2 oraz elementy, przy których obliczaniu uwzględniać należy wpływy dynamiczne,
termiczne i skurczowe lub osiadania podpór poziomych elementów nośnych, jak również obciążenia ruchome
albo o działaniu wielokierunkowym, wszelkie obiekty budowlane zawierające elementy konstrukcyjne
wymagające ze względu na bezpieczeństwo budowli sprawdzenia rachunkowego lub doświadczalnego
warunków utraty statyczności miejscowej pod działaniem obciążenia,
* wszelkie obiekty budowlane o posadowieniu odmiennym od płaskich ław i stóp fundamentowych,
posadowionych bezpośrednio na stałym, nie podlegającym żadnym ruchom gruncie nośnym,
* wszelkie ściany oporowe o wysokości ponad 2,0 m,
* wszelkie obiekty budowlane o wysokości pionowych elementów nośnych dla jednej kondygnacji powyżej 6,0
m oraz obiekty budowlane o całkowitej wysokości ponad 16,0 m nad terenem bądź też o zagłębieniu większym
niż 3,0 m poniżej terenu.
Przez obiekty budowlanych o prostej architekturze, zgodnie z § 1 ust. 3 należy rozumieć:
* - budynki gospodarskie i inwentarskie,
* - budynki mieszkalne do 2 kondygnacji nadziemnych (ewentualnie z mieszkalnym poddaszem) o kubaturze
łącznej do 1000 m3, z wyjątkiem obiektów zabytkowych; ograniczenie kubatury do 1000 m3 stosuje się w
budownictwie mieszkaniowym szeregowym do jednego segmentu, a w budownictwie mieszkaniowym
bliźniaczym - do samodzielnej części budynku bliźniaczego.
Omawiane uprawnienia budowlane, w części dotyczącej możliwości sporządzania projektów obiektów
budowlanych o prostej architekturze w tym budynków gospodarczych i inwentarskich, nie posiadają
ograniczenia kubaturowego.
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
167
lub robót budowlanych w danej specjalności, do których uprawniona jest dana osoba.
Załączone uprawnienia budowlane uzyskane przez osobę ze średnim wykształceniem technicznym na podstawie
przepisów rozporządzenia Przewodniczącego KBUiA z dnia 10 września 1962 r. w sprawie kwalifikacji
fachowych osób wykonujących funkcje techniczne w budownictwie powszechnym (Dz. U. Nr 53, poz. 266), w
specjalności instalacji i urządzeń sanitarnych uprawniają do:
* kierowania robotami budowlanymi w zakresie budowy instalacji i urządzeń sanitarnych w obiektach
budowlanych z wyjątkiem budowy skomplikowanych instalacji i urządzeń sanitarnych.
Zgodnie z § 1 ust. 5 ww. rozporządzenia, przez skomplikowane instalacje i urządzenia sanitarne należy rozumieć:
* instalacje i urządzenia sanitarne w obiektach budowlanych z pomieszczeniami zaliczonymi do I i II kategorii
niebezpieczeństwa pożarowego w rozumieniu przepisów techniczno-budowlanych,
* instalacje i urządzenia: ogrzewania wodnego systemu zamkniętego, ogrzewania parowego o temperaturze
pary powyżej 115oC, wszelkiego ogrzewania przez promieniowanie, ogrzewania zdalaczynnego
obsługiwanego przez kotłownie, kotłownie wodne i parowe niskiego ciśnienia o wydajności powyżej 400 000
kcal/h oraz wszelkiego typu węzły cieplne,
* instalacje i urządzenia pełnej i częściowej klimatyzacji oraz instalacje i urządzenia wentylacji o
mechanicznym pobudzeniu, obsługującej pomieszczenia o różnym przeznaczeniu,
* instalacje i urządzenia gaśnicze przeciwpożarowe, z wyjątkiem instalacji kranów przeciwpożarowych
wodnych, nie wymagających specjalnej obsługi,
* instalacje i urządzenia hydroforowe i przepompownie o wydajności ponad 1,5 l/sek., lokalne oczyszczalnie
wody i ścieków nie zaliczone przez obowiązujące przepisy do budownictwa specjalnego, instalacje i
urządzenia wodociągowe oraz kanalizacji zewnętrznej na terenie nieruchomości o powierzchni
przekraczającej 2,0 ha,
* instalacje gazowe o ciśnieniu powyżej 0,03 at (3 kPa) nadciśnienia.
Pojęcie obiektu budowlanego definiuje art. 1 ust. 4 ustawy z dnia 31 stycznia 1961 r. Prawo budowlane, która
obowiązywała w okresie nadawania przedmiotowych uprawnień. Zgodnie z powyższym przepisem, obiekty
budowlane to m.in.: stałe i tymczasowe budynki, urządzenia budowlane związane z budynkami, obiekty
inżynierskie, urządzenia techniczne, instalacje przemysłowe.
Tak więc, osoba legitymująca się wymienionymi uprawnieniami budowlanymi może kierować budową lub
robotami budowlanymi jedynie w obiektach budowlanych z podanymi wyżej ograniczeniami dotyczącymi
skomplikowanych instalacji i urządzeń sanitarnych.
3. Uprawnienia budowlane wydane na podstawie zarządzenia nr 195 Ministra Komunikacji z 1964 r.
* Uprawnienia budowlane w zakresie dróg
lub robót budowlanych w danej specjalności, do których uprawniona jest dana osoba. Zatem, zakres
uprawnień budowlanych należy odczytywać zgodnie z treścią decyzji o ich nadaniu.
Na podstawie powyższego należy stwierdzić, że uprawnienia budowlane wydane na podstawie przepisów
zarządzenia Nr 195 Ministra Komunikacji z dnia 1 grudnia 1964 r. w sprawie uprawnień budowlanych w
budownictwie specjalnym w zakresie komunikacji (Dz. Bud. z 1969 r. Nr 7, poz. 24), stanowią podstawę do
kierowania robotami budowlanymi w specjalności dróg w zakresie nieskomplikowanych obiektów.
Stosownie do § 3 ust. 2 pkt 3 ww. zarządzenia, przez określenie ,,droga" należy rozumieć drogi publiczne,
określone art. 13 ustawy z dnia 29 marca 1962 r. o drogach publicznych (Dz. U. Nr 20, poz. 90) oraz
lotniskowe drogi startowe i manipulacyjne łącznie z mostami i przepustami o rozpiętości w świetle do 10 m,
opartymi na adaptacji projektów typowych lub powtarzalnych.
Natomiast załącznik Nr 2 do ww. zarządzenia określa zasady kwalifikacji obiektów (robót) budowlanych w
budownictwie specjalnym w zakresie komunikacji jako obiektów (robót) nieskomplikowanych. Zgodnie z pkt 1
powyższego załącznika za nieskomplikowane uważało się m.in.:
1. projektowanie obiektów lub elementów w postaci adaptacji istniejących projektów typowych lub powtarzalnych
bez wprowadzania zmian konstrukcyjnych,
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
168
2. kierowanie robotami w obiektach realizowanych w oparciu o dokumentację, o której mowa powyżej.
Ponadto, w obiektach budownictwa komunikacyjnego należących do specjalności drogi za nieskomplikowane
uważało się również:
1. projektowanie i kierowanie robotami w zakresie budowy i przebudowy wszystkich dróg z wyjątkiem dróg
projektowanych na warunkach I i II klasy technicznej oraz budowy nowych dróg projektowanych na
warunkach III klasy technicznej w terenach górskich,
2. projektowanie remontów dróg publicznych oraz kierowanie robotami z zakresu remontów dróg publicznych z
wyjątkiem projektowania remontów dróg klasy I i II obejmujących zmianę konstrukcji nawierzchni,
3. projektowanie i kierowanie robotami w zakresie budowy, przebudowy i remontów lotnisk o nawierzchniach
darniowych (trawiastych),
4. projektowanie i kierowanie robotami w zakresie dróg samochodowych na terenie lotnisk,
5. kierowanie robotami przy remontach lotniczych dróg startowych i manipulacyjnych o nawierzchniach
sztucznych,
6. projektowanie i kierowanie robotami rozbiórkowymi obiektów z zakresu specjalności ,,drogi".
Stosując zasadę analogii do obecnie obowiązujących przepisów Prawa budowlanego, określających zakres
uprawnień budowlanych w ograniczonym zakresie w specjalności drogowej, można ewentualnie uznać, że
pojęcie ,,nieskomplikowane obiekty" w odniesieniu do dróg obejmuje:
- drogi wewnętrzne,
- drogi dojazdowe (D), drogi lokalne (L) oraz drogi zbiorcze (Z), w rozumieniu przepisów rozporządzenia
MTiGM z dnia 2 marca 1999 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać drogi
publiczne i ich usytuowanie - Dz. U. z 1999r., Nr 43, poz. 430).
Zatem, nadesłane uprawnienia budowlane upoważniają do pełnienia funkcji kierownika budowy na budowie
wymienionych dróg: wewnętrznych, dojazdowych (D), lokalnych (L) oraz zbiorczych (Z).
* Uprawnienia budowlane wydane na podstawie § 6 ust. 1
§ 6 ust. 1 rozporządzenia z 1975 r.
Zgodnie z § 6 ust. 1 rozporządzenia MGTiOŚ z dnia 20 lutego 1975 r. w sprawie samodzielnych funkcji
technicznych w budownictwie (Dz. U. Nr 8, poz. 46 z późn. zm.), osoby z wyższym wykształceniem technicznym,
posiadające przygotowanie zawodowe wymagane do pełnienia funkcji obejmujących kierowanie,
nadzorowanie i kontrolowanie budowy i robót, są uprawnione również do sporządzania projektów w
budownictwie jednorodzinnym, zagrodowym oraz innych budynków o kubaturze do 1000 m3 w zakresie
objętym specjalnością techniczno-budowlaną, w której mogą kierować budową lub robotami.
Ograniczenie kubatury dotyczy wszystkich wymienionych budynków i budownictwa, w czym przejawia się między
innymi ograniczony zakres omawianych uprawnień.
Zatem, osoba posiadająca uprawnienia budowlane w powyższym zakresie może projektować: budynki
jednorodzinne do 1000 m3, zagrodowe - do 1000 m3 oraz inne budynki o kubaturze do 1000 m3 w zakresie
objętym specjalnością techniczno-budowlaną, w której może kierować budową lub robotami
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
169
* Uprawnienia budowlane w specjalności instalacyjno-inżynieryjnej w zakresie instalacji elektrycznych, a
uprawnienia w zakresie telekomunikacji
Zgodnie z art. 104 ustawy z dnia 7 lipca 1994r. - Prawo budowlane (Dz. U. z 2003 r. Nr 207, poz. 2016 z późn.
Zakres uprawnień budowlanych należy odczytywać zgodnie z treścią decyzji o ich nadaniu i w oparciu o przepisy
będące podstawą ich nadania.
Zatem, uprawnienia budowlane uzyskane w oparciu o przepisy rozporządzenia MGTiOŚ z dnia 20 lutego 1975 r.
w sprawie samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie (Dz. U. Nr 8, poz. 46 z późn. zm.), w
specjalności instalacyjno-inżynieryjnej upoważniające do wykonywania samodzielnych funkcji technicznych
projektanta oraz kierownika budowy i robót w zakresie instalacji elektrycznych stanowią podstawę do
wykonywania samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie jedynie w ramach powyższej specjalności.
Powyższe uprawnienia budowlane nie stanowią podstawy do pełnienia samodzielnych funkcji technicznych w
budownictwie telekomunikacyjnym. Uprawnienia w tym zakresie mogły być nadawane wówczas przez zakłady
pracy na podstawie § 13 ust. 3 ww. rozporządzenia. Natomiast w latach 1995-2004 r., uprawnienia budowlane
w zakresie telekomunikacji wydawane były na mocy rozporządzenia Ministra Łączności z dnia 10 października
1995 r. w sprawie samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie telekomunikacyjnym (Dz. U. Nr 120,
poz. 581 z późn. zm.).
* Uprawnienia budowlane w zakresie obiektów i budowli melioracji wodnych i ujęć wód do projektowania, a
obliczenia hydrologiczne dla takich projektów
Przepisy rozporządzenia MGTiOŚ samodzielnych dnia 20 lutego 1975 r. w sprawie samodzielnych funkcji
technicznych w budownictwie (Dz. U. Nr 8, poz. 46 z poźn. zm.) nie wydzielały ze specjalności wodnomelioracyjnej problematyki hydrologicznej (obliczeń i dokumentacji hydrologicznej). Nie regulowały tych
kwestii także obowiązujące w tym czasie: ustawa z 30 maja 1962 r. Prawo wodne (Dz. U. z 1962 r., Nr 34, poz.
158 z póżn. zm.) i następująca po niej ustawa z 24 października 1974 r. Prawo wodne (Dz. U. z 1974 r., Nr 38,
poz. 230 z późn. zm.).
Przedstawiony stan prawny trwał do 1 stycznia 2004 r., tj. do dnia wejścia w życie art. 2 ust. 3 ustawy z 18 lipca
2001r. - Prawo wodne (Dz. U. z 2001r., Nr 115, poz. 1229 z póżn. zm.). Zgodnie z tym
przepisem ,,Dokumentacje hydrologiczne, stanowiące podstawę projektowania i planowania w zakresie
budownictwa wodnego, ochrony przed powodzią i zapobiegania skutkom suszy oraz zarządzania zasobami
śródlądowych wód powierzchniowych, w tym wykonywania decyzji administracyjnych, mogą być wykonywane
tylko przez osoby posiadające odpowiednie kwalifikacje." Jednocześnie z mocy upoważnienia ustawowego (art.
2 ust. 4 Prawa wodnego z 2001r.) wydane zostało rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 26 lutego 2004
r. w sprawie kwalifikacji ogólnych i zawodowych wymaganych od osób wykonujących dokumentacje
hydrologiczne (Dz. U. z 2004 r., Nr 43, poz.406).
Tak więc dopiero z dniem wejścia w życie omawianego przepisu (art. 2 ust. 3 Prawa wodnego) ustawodawca
nałożył obowiązek uzyskiwania kwalifikacji do wykonywania dokumentacji hydrologicznej. Tym samym należy
stwierdzić, że do tej daty tj. do 1stycznia 2004 r. przepisy prawa (budowlanego i wodnego) nie zawierały
obowiązku posiadania szczególnych kwalifikacji do wykonywania obliczeń czy też dokumentacji
hydrologicznych. Oznacza to, że osoby, które uzyskały stwierdzenie przygotowania zawodowego do pełnienia
samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie dotyczące projektowania w zakresie budowli melioracji
wodnych lub ujęć wód mogą w tym zakresie wykonywać obliczenia hydrologiczne niezbędne do przygotowania
odpowiedniego projektu. Możliwość taka zastrzeżona jest jednak wyłącznie do takich obiektów budownictwa
wodnego i wodno melioracyjnego, których projektowanie umożliwia zakres przyznanych uprawnień
budowlanych. Uprawnienia do wykonywania obliczeń należy traktować jako prawo nabyte i będące niezbędną
częścią składową prawa do sporządzania projektów z zakresu budownictwa wodnego lub melioracji wodnych.
Powyższa wykładnia przedmiotowych uprawnień znajduje oparcie także w treści art.104 ustawy z 7 lipca 1994r. Prawo budowlane (tekst jednolity.- Dz. U. z 2003r., Nr 207, poz.2016 z późn. zm.). Zgodnie z tym przepisem
"Osoby, które, przed dniem wejścia w życie ustawy, uzyskały uprawnienia budowlane lub stwierdzenie
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
170
zachowują uprawnienia do pełnienia tych funkcji w dotychczasowym zakresie".
Wnioskodawca uzyskał stwierdzenie posiadania przygotowania zawodowego do pełnienia samodzielnych funkcji
technicznych w budownictwie przed zmianami przepisów prawa wodnego, dotyczącymi wyodrębnienia
specjalności hydrologicznej. W związku z tym posiadane przez niego uprawnienia należy interpretować
zgodnie z zakresem dotychczasowym, wynikającym z przepisów obowiązujących w dacie wydania uprawnień.
W świetle powyższego należy stwierdzić, że uprawnienia w zakresie obiektów i budowli melioracji wodnych i ujęć
wód do projektowania obejmują też uprawnienie do dokonywania obliczeń hydrologicznych dla takich
projektów.
* Uprawnienia budowlane projektanta oraz kierownika budowy i robót w specjalności architektonicznej
Dokonując interpretacji uprawnień budowlanych uzyskanych na podstawie przepisów rozporządzenia MGTiOŚ z
dnia 20 lutego 1975 r. w sprawie samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie (Dz. U. Nr 8, poz. 46 z
późn. zm.), należy brać pod uwagę wszystkie zmiany prawne do powyższego rozporządzenia, w tym dokonane
w 1991r. (Dz. U. Nr 69, poz. 299), gdyż dotyczą one z mocy prawa wszystkich osób, które uzyskały
uprawnienia budowlane na jego podstawie. W wyniku powyższej nowelizacji termin "budownictwo osób
fizycznych" został zastąpiony terminem ,,w budownictwie jednorodzinnym, zagrodowym oraz innych budynków
o kubaturze do 1000 m3".
Zatem, uprawnienia budowlane uzyskane na podstawie ww. rozporządzenia uprawniające do wykonywania
samodzielnej funkcji projektanta oraz kierownika budowy i robót w specjalności architektonicznej stanowią
podstawę m.in. do sporządzania projektów w zakresie rozwiązań architektonicznych i konstrukcyjno budowlanych obiektów budowlanych z wyłączeniem konstrukcji fundamentów głębokich i trudniejszych
konstrukcji statycznie niewyznaczalnych w budownictwie jednorodzinnym, zagrodowym oraz innych budynków
o kubaturze do 1000 m3.
* Uprawnienia zakładowe wydawane na podstawie § 13 ust. 3
Uprawnienia zakładowe wydawane na podstawie
§ 13 ust. 3 rozporządzenia z 1975 r.
Stwierdzenia przygotowania zawodowego do pełnienia samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie
wydane na podstawie wydanego na podstawie § 13 ust. 3 rozporządzenia Ministra Gospodarki Terenowej i
Ochrony Środowiska z dnia 20 lutego 1975 roku w sprawie samodzielnych funkcji technicznych w
budownictwie (Dz. U. Nr 8, poz. 46 z póżn. zm.), spełniają kryteria wskazane w przepisie art. 5 ust. 2 pkt 3
ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o samorządach zawodowych architektów, inżynierów budownictwa oraz
urbanistów (Dz. U. Nr 5, poz.42 z póżn. zm.), a osoby posiadające uprawnienia budowlane w zakresie
odpowiadającym zakresowi specjalności, o których mowa w art. 5 ust. 2 pkt 1 i 2 tejże ustawy mogą być
członkami izby inżynierów budownictwa.
W odniesieniu do miejsca pełnienia tych funkcji, to żaden z przepisów ww. rozporządzenia nie przewidywał
ograniczonych skutków stwierdzenia posiadania przygotowania zawodowego na podstawie § 13 ust. 3 ww.
rozporządzenia jedynie do terenu zakładu pracy i jedynie w okresie zatrudnienia.
Inaczej, gdyby w dokumencie było stwierdzenie o ograniczeniu ważności dokumentu tylko do terenu lub czasu
zatrudnienia w danym zakładzie pracy. Wtedy należy domniemywać, że wolą wydającego taki dokument było
terytorialne i czasowe ograniczenie jego skutkowania. Wtedy należałoby i dziś ograniczyć jego działanie do
terenu zakładu pracy lub następcy prawnego tego zakładu.
W przypadku, gdy uprawnienia budowlane nie zawierają żadnych ograniczeń osoba nimi się legitymująca może je
pełnić na terenie całej Polski nie będąc pracownikiem zakładu, który je wydał tj. bez żadnych ograniczeń
czasowych i miejscowych.
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
171
* Uprawnienia budowlane w specjalności instalacyjno-inżynieryjnej w zakresie sieci i instalacji sanitarnych
Zgodnie z art. 104 ustawy z dnia 7 lipca 1994r. - Prawo budowlane (Dz. U. z 2003 r., Nr 207, poz. 2016 z późn.
Zatem, uprawnienia budowlane uzyskane na podstawie przepisów rozporządzenia MGTiOŚ z dnia 20 lutego 1975
r. w sprawie samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie (Dz. U. Nr 8, poz. 46 z późn. zm.),
uprawniające do wykonywania samodzielnej funkcji projektanta oraz kierownika budowy i robót w
specjalności instalacyjno-inżynieryjnej w zakresie sieci i instalacji sanitarnych stanowią podstawę m.in. do:
- sporządzania projektów sieci wodociągowych, kanalizacyjnych i gazowych uzbrojenia terenu oraz projektów
instalacji wodociągowych, kanalizacyjnych i gazowych - o powszechnie znanych rozwiązaniach
konstrukcyjnych i schematach technicznych,
- kierowania, nadzorowania i kontrolowania budowy i robót, kierowania i kontrolowania wytarzania
konstrukcyjnych elementów sieci i instalacji gazowych oraz oceniania i badania stanu technicznego w zakresie
sieci gazowych uzbrojenia terenu i w zakresie instalacji gazowych - o powszechnie znanych rozwiązaniach
konstrukcyjnych.
Omawiane uprawnienia budowlane są uprawnieniami budowlanymi ograniczonym w zakresie w całej
specjalności.
* Uprawnienia budowlane w zakresie adaptacji projektów powtarzalnych
Osoby posiadające uprawnienia budowlane wydane na podstawie rozporządzenia MGTiOŚ z dnia 20 lutego 1975
r. (Dz. U. Nr 8, poz. 46 z późn. zm.) obowiązują nadal w zakresie w jakim je nadano z modyfikacją wynikającą
z mocy prawa wprowadzoną przepisami nowelizacji tego rozporządzenia z dnia 18 lipca 1991 r. (Dz. U. Nr 69,
poz. 299).
Zatem, zakres uprawnień budowlanych należy odczytywać zgodnie z treścią decyzji o ich nadaniu i w oparciu o
przepisy będące podstawą ich nadania. W związku z powyższym, uprawnienia budowlane upoważniające do
"sporządzania projektów w zakresie rozwiązań architektonicznych budynków inwentarskich i gospodarczych,
adaptacji projektów powtarzalnych innych budynków oraz sporządzania planów zagospodarowania działki
związanych z realizacją tych budynków" upoważniają do samodzielnego sporządzania projektów w zakresie
rozwiązań architektonicznych:
1) budynków inwentarskich i gospodarczych,
2) adaptacji projektów powtarzalnych innych niż wymienione w pkt 1 budynków,
3) sporządzania planów zagospodarowania działki związanych z realizacją budynków, o których mowa w pkt 1 i 2.
Każdy z tych zakresów jest od siebie niezależny.
Bez znaczenia praktycznego w omawianej sprawie jest brak w obowiązującym ustawodawstwie definicji projektu
powtarzalnego. Dla uzyskania przez projekt architektoniczny takiego statusu wystarczające jest nadanie
projektowi takiego charakteru przez autora lub wyrażenie przez autora zgody na korzystanie w odpowiednim
zakresie z jego praw autorskich przez nabywcę projektu. Jest to więc domena prawa autorskiego i prawa
cywilnego a nie prawa budowlanego.
Zmiany w zakresie adaptacji, mogą być dokonywane tylko za zgodą autora projektu chyba, że pewne zmiany
dozwolone są bez takiej zgody, o czym jest wzmianka na projekcie.
Jednocześnie wyjaśniamy, że prawo nie określa charakteru i zakresu zmian, jakie mogą być wprowadzone do
projektu powtarzalnego na podstawie konkretnych uprawnień. Na pewno zakres takich zmian musi być zgodny
z posiadanymi uprawnieniami budowlanymi.
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
172
* Uprawnienia budowlane projektanta w specjalności konstrukcyjno-inżynieryjnej w zakresie dróg
Zgodnie z art. 104 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane (Dz. U. z 2003 r., Nr 207, poz. 2016 z późn.
Zatem, uprawnienia budowlane uzyskane na podstawie rozporządzenia MGTiOŚ z dnia 20 lutego 1975 r. w
sprawie samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie (Dz. U. Nr 8, poz. 46 z późn. zm.), stanowią
podstawę do pełnienia samodzielnej funkcji projektanta w specjalności konstrukcyjno-inżynieryjnej w zakresie
dróg, z uwzględnieniem zmian dokonanych przepisami rozporządzenia z 1991 r. zmieniającego rozporządzenie
w sprawie samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie (Dz. U. Nr 69, poz. 299).
Zgodnie z powyższym, przedmiotowe uprawnienia budowlane upoważniają do:
* sporządzania projektów budowli dróg, lotniskowych dróg startowych i manipulacyjnych oraz typowych
mostów i przepustów,
* kierowania, nadzorowania i kontrolowania elementów budowlanych oraz oceniania i badania stanu
technicznego obiektów budowlanych w budownictwie jednorodzinnym, zagrodowym oraz innych budynków o
kubaturze do 1000 m3 w zakresie specjalności konstrukcyjno-inżynieryjnej w zakresie dróg.
Omawiane uprawnienia budowlane nie upoważniają do wykonywania samodzielnych funkcji technicznych w
zakresie budynków kubaturowych, które objęte były wówczas specjalnością konstrukcyjno-budowlaną.
* Uprawnienia budowlane majstra budowlanego
Zatem, stwierdzenie posiadania przygotowania zawodowego do kierowania robotami w rzemiośle uzyskane na
podstawie przepisów rozporządzenia MGTiOŚ z dnia 20 lutego 1975 r. w sprawie samodzielnych funkcji
technicznych w budownictwie (Dz. U. Nr 8, poz. 46 z późn. zm.), stanowią podstawę do kierowania robotami w
rzemiośle sieci gazowych oraz w rzemiośle instalacji wodociągowych, kanalizacyjnych i gazowych.
Powyższe stwierdzenie upoważnia wyłącznie do kierowania, nadzorowania i kontrolowania technicznego przy
wykonywaniu robót budowlanych objętych rzemiosłem dla którego wydano przedmiotowe stwierdzenie. Nie
upoważnia jednak do pełnienia funkcji kierownika budowy.
Zgodnie bowiem z ogólną zasadą nadawania uprawnień budowlanych, majster budowlany może kierować jedynie
powierzonymi robotami w ramach budowy kierowanej przez osobę posiadającą uprawnienia bez ograniczeń
lub w ograniczonym zakresie.
Wykonywanie pracy na stanowisku majstra budowlanego nie stanowi obecnie wykonywania samodzielnych
funkcji technicznych w budownictwie, w konsekwencji powyższego ustawodawca zrezygnował z nadawania
uprawnień budowlanych osobom posiadających dyplom mistrza.
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
173
* Uprawnienia budowlane w specjalności konstrukcyjno-budowlanej, a uprawnienia w zakresie dróg i mostów
lub robót budowlanych w danej specjalności, do których uprawniona jest dana osoba. Zakres uprawnień
budowlanych należy oceniać indywidualnie, zgodnie z treścią decyzji o ich nadaniu, przy uwzględnieniu
przepisów będących podstawą ich nadania.
Zatem, uprawnienia budowlane uzyskane na podstawie przepisów ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo
budowlane (Dz. U. z 2000 r., Nr 106, poz. 1126) i rozporządzenia MGPiB z dnia 30 grudnia 1994 r. w sprawie
samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie (Dz. U. z 1995 r. Nr 8, poz. 38 z późn. zm.) uprawniają
do kierowania robotami budowlanymi w specjalności konstrukcyjno-budowlanej bez ograniczeń w zakresie
jaki obowiązywał w dniu uzyskania decyzji.
W związku z powyższym, w zakresie omawianych uprawnień budowlanych mieści się uprawnienie do
wykonywania samodzielnych funkcji technicznych w zakresie dróg i mostów bez ograniczeń.
Przedmiotowe uprawnienia budowlane nie stanowią jednak podstawy do sporządzania jakichkolwiek projektów.
Zmiana dokonana przepisami rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 19.09.2003 r. zmieniającego
rozporządzenie w sprawie samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie (Dz. U. Nr 175, poz. 1704) nie
wpływa na zakres omawianych uprawnień budowlanych. Dotyczy ona tylko uprawnień budowlanych nadanych
po dacie wejścia w życie wspomnianych przepisów, tj. po 8 października 2003 r.
* Uprawnienia do sporządzania projektów zagospodarowania terenu lub działki.
Uprawnienia budowlane do projektowania w odpowiedniej specjalności uzyskane na podstawie przepisów
rozporządzenia z dnia 30 grudnia 1994 r. w sprawie samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie (Dz.
U. Nr 8, poz. 38 z późn. zm.) upoważniają do sporządzania projektów zagospodarowania terenu lub działki, w
zakresie danej specjalności.
Zgodnie z § 4 ust. 4 tego rozporządzenia, uprawnienia budowlane do projektowania bez ograniczeń w
specjalnościach, o których mowa w art. 14 ust. 1 pkt 2a, 2b, 4 i 5 ustawy – Prawo budowlane, stanowią
podstawę do sporządzania projektów zagospodarowania działki i terenu.
Należy jednak zauważyć, że powołany przepis został dodany do rozporządzenia Ministra Gospodarki
Przestrzennej i Budownictwa z dnia 30 grudnia 1994 r. na mocy § 1 pkt 3 rozporządzenia Ministra
Infrastruktury z dnia 19 września 2003 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie samodzielnych funkcji
technicznych w budownictwie (Dz. U. z 2003 r., Nr 175, poz.1704) i obowiązywał dopiero od dnia 16
października 2003 r.
Zgodnie z zasadą trwałości decyzji administracyjnych, zmiany stanu prawnego następującego po dacie, w której
decyzja stała się ostateczna, nie mają wpływu na zakres praw lub obowiązków w niej określonych. W świetle
powyższego, decyzje wydane przed tą datą, nie upoważniałyby do sporządzania projektów zagospodarowania
terenu lub działki, gdyż w stanie prawnym obowiązującym przed 16 października 2003 r. prawo sporządzania
takich projektów miały jedynie osoby posiadające uprawnienia budowlane do projektowania w specjalności
architektonicznej.
Stanowisko takie nie może być jednak zaakceptowane z następujących względów.
Przede wszystkim należy zauważyć, że przepis § 4 ust. 4 rozszerzył uprawnienia osób, które uzyskały prawo
wykonywania samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie po 16 października 2003 r. Wraz z
nowelizacja § 4 ust. 4 rozporządzenia nie wprowadzono jednakże przepisów, które uzasadniałby zwiększenie
uprawnień tych osób, w szczególności nie wprowadzono innych, ostrzejszych kryteriów uzyskania uprawnień
budowlanych. Nie zmieniono przepisów dotyczących wykształcenia osób, które ubiegają się o uprawnienia, jak
również nie zwiększono wymiaru praktyki zawodowej. W tym zakresie osoby, którym nadano uprawnienia
przed 16 października 2003 r. musiały spełniać takie same przesłanki, jak osoby które uzyskały te uprawnienia
po tej dacie.
Pod rządami rozporządzenia Ministra Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa z dnia 30 grudnia 1994 r. nie
uległ również zmianie zakres przedmiotowy egzaminu na uprawnienia budowlane. Zgodnie z § 10 ust. 1 pkt 1
tego rozporządzenia, egzamin składany na uprawnienia budowlane zawiera część ustną oraz pisemną w
formie tekstu i obejmuje sprawdzenie znajomości przepisów prawa w zakresie niezbędnym do ich właściwego
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
174
stosowania oraz umiejętności praktycznego posługiwania się tymi przepisami. W myśl zaś ust. 3 tego przepisu,
znajomość przepisów tych dotyczy:
1) we wszystkich specjalnościach:
a) ustawy - Prawo budowlane oraz rozporządzeń i zarządzeń wydanych na jej podstawie,
b) warunków bezpieczeństwa i higieny pracy przy wykonywaniu robót budowlano-montażowych,
c) postępowania administracyjnego (dział I i II Kodeksu postępowania administracyjnego),
d) zagospodarowania przestrzennego, ochrony środowiska, dóbr kultury i ochrony przeciwpożarowej,
normalizacji i certyfikacji - w części związanej z projektowaniem, budową, utrzymaniem i rozbiórką obiektów
budowlanych.
Jak z powyższego wynika, obowiązek złożenia egzaminu ze znajomości przepisów dotyczących zagospodarowania
przestrzennego – w części związanej z projektowaniem obiektów budowlanych - dotyczył wszystkich
specjalności, co więcej obowiązek taki istniał przez cały okres obowiązywania przepisów rozporządzenia
Ministra Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa z dnia 30 grudnia 1994 r.
W tym miejscu należy wyjaśnić, że w dniu 11 lipca 2003 r. weszła w życie ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o
planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. Nr 80, poz. 717), tym samym została uchylona ustawa
z dnia 7 lipca 1994 r. o zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 1999 r., Nr 15, poz. 139).
Zmiana stanu prawnego w zakresie przepisów objętych egzaminem jest procesem normalnym, i nie może wpływać
na sytuacje prawną osób, które już egzamin zdały i tym samy nie daje podstaw do weryfikacji uprawnień
budowlanych, a w szczególności nie uzasadnia przeprowadzania kolejnego egzaminu ze znajomości tej części
przepisów, które uległy zmianie po uzyskaniu uprawnień budowlanych. Przykładowo, jak już podkreślono, w
stanie prawnym obowiązującym przed 16 października 2003 r., prawo sporządzania projektów
zagospodarowania działki lub terenu, posiadały osoby, które uzyskały decyzję o nadaniu uprawnień
budowlanych do projektowania w specjalności architektonicznej. Znaczna część tych osób zdawała egzamin ze
znajomości przepisów ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. o zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 1999 r., Nr
15, poz. 139), uchylenie tej ustawy i wprowadzenie do porządku prawnego nowej nie daje podstaw do
przeprowadzenia kolejnego egzaminu dla tych osób, tym razem w zakresie znajomości przepisów nowej
ustawy. Osoby te, mimo obowiązywania zupełnie nowej ustawy, nadal są uprawnione do sporządzania
projektów zagospodarowania terenu lub działki.
Zasada ta odnosi się również do osób, które uzyskały uprawnienia budowlane w innych specjalnościach. W
przedmiotowej sprawie stanowisko takie jest tym bardziej uzasadnione, że obie ustawy, tj. ustawa z dnia
ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. Nr 80, poz. 717) i
ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. o zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 1999 r., Nr 15, poz. 139), dotyczą
tej samej materii.
Oznacza to, że zarówno osoby, które uzyskały uprawnienia budowlane przed 16 października 2003 r., jak i osoby,
które uzyskały takie uprawnienia po tej dacie, musiały zdać egzamin ze znajomości przepisów, które regulują
materię związaną ze sporządzaniem projektów zagospodarowania działki lub terenu.
Można powiedzieć, że osoby, które uzyskały uprawnienia budowlane przed 16 października 2003 r., zdawały
egzamin w takim samym zakresie przedmiotowym, jak osoby, które uzyskały uprawnienia budowlane po tej
dacie, gdy obowiązywał już przepis § 4 ust. 4 rozporządzenia Ministra Gospodarki Przestrzennej i
Budownictwa z dnia 30 grudnia 1994 r. W tej sytuacji nie można różnicować sytuacji prawnej ww. osób. Jak
wykazano powyżej, osoby te musiały bowiem spełniać takie same
przesłanki. Zakres tych uprawnień
powinien być zatem jednolity.
Jeżeli byśmy przyjęli odmienne stanowisko, wówczas osoby, które uzyskały przed 16 października 2003 r.
uprawnienia budowlane w innych specjalnościach niż architektoniczna, musiałby ponownie zdawać egzamin
na uprawnienia budowlane, egzamin ten siłą rzeczy dotyczyłby jedynie przepisów o planowaniu i
zagospodarowaniu przestrzennym. Tymczasem nałożenie na te osoby obowiązku przystąpienia do takiego
egzaminu byłoby prawnie nieuzasadnione, bo osoby te zdawały już raz egzamin ze znajomości przepisów,
które regulują materię związaną z planowaniem i zagospodarowaniem przestrzennym.
Jak już wyjaśniono, zagadnienia dotyczące planowania i zagospodarowania przestrzennego przez cały okres
obowiązywania rozporządzenia Ministra Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa z dnia 30 grudnia 1994 r.
wchodziły w zakres egzaminu na uprawnienia budowlane. W tej sytuacji osoby, które posiadają uprawnienia
budowlane do projektowania w specjalnościach innych niż architektoniczna nadane przed 16 października
2003 r. nie miałby w ogóle możliwości uzyskania uprawnień do sporządzenia projektów zagospodarowania
działki lub terenu.
Mając na względzie wyżej przedstawioną argumentację należy przyjąć, że uprawnienia budowlane do
projektowania w danej specjalności, nadane przed 16 października 2003 r., na podstawie przepisów ustawy –
Prawo budowlane i przepisów rozporządzenia Ministra Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa z dnia 30
grudnia 1994 r., obejmują również prawo sporządzania projektów zagospodarowania działki i terenu, w
zakresie tej specjalności.
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
175
* Uprawnienia budowlane w specjalności instalacyjnej w zakresie sieci, instalacji i urządzeń elektrycznych
i elektrotechnicznych, a uprawnienia w dziedzinie transportu kolejowego
Uprawnienia budowlane uzyskane na podstawie przepisów rozporządzenia MGPiB z dnia 30 grudnia 1994 r.
w sprawie samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie (Dz. U. z 1995 r. Nr 8, poz. 38 z późn. zm.),
stanowią podstawę do kierowania robotami budowlanymi bez ograniczeń w specjalności instalacyjnej w
zakresie sieci, instalacji i urządzeń elektrycznych i elektrotechnicznych.
W zakresie posiadanych uprawnień budowlanych nie mieszczą się uprawnienia do wykonywania samodzielnych
funkcji technicznych w budownictwie w dziedzinie transportu kolejowego. W czasie uzyskiwania omawianych
uprawnień budowlanych, istniały odrębne specjalności wynikające z przepisów rozporządzenia Ministra
Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 20 grudnia 1996 r. w sprawie samodzielnych funkcji technicznych w
budownictwie w dziedzinie transportu kolejowego (Dz. U. z 1997 r., Nr 4, poz. 23 z późn. zm.).
Natomiast obecnie, zgodnie z przepisami rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 18 maja 2005 r.
w sprawie samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie (Dz. U. Nr 96, poz. 817), które wejdą w życie
z dniem 2 lipca br., następuje włączenie zakresu uprawnień budowlanych w specjalności kolejowych sieci
elektroenergetycznych do specjalności instalacyjnej w zakresie sieci, instalacji i urządzeń elektrycznych i
elektroenergetycznych. Powyższe nie ma jednak zastosowania w powyższym przypadku.
* Uprawnienia budowlane w specjalności konstrukcyjno-budowlanej w ograniczonym zakresie, a uprawnienia
w zakresie dróg
Zatem, zakres uprawnień budowlanych należy odczytywać zgodnie z treścią decyzji o ich nadaniu i w oparciu o
przepisy będące podstawą ich nadania. Ponadto, zgodnie z zasadą ochrony praw dobrze nabytych, uzyskane
uprawnienia budowlane pozostają w mocy, a zakres ich nie ulega zmianie.
W konsekwencji, uprawnienia budowlane w specjalności konstrukcyjno-budowlanej upoważniające do
kierowania robotami budowlanymi w ograniczonym zakresie, upoważniają. do wykonywania samodzielnych
funkcji technicznych w zakresie dróg, ale tylko wewnętrznych.
Zgodnie z art. 8 ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (Dz. U. z 2004r. Nr 204, poz. 2086 z późn.
zm.) drogami wewnętrznymi są w szczególności drogi w osiedlach mieszkaniowych, dojazdowe do gruntów
rolnych i leśnych, dojazdowe do obiektów użytkowanych przez przedsiębiorców, place przed dworcami
kolejowymi, autobusowymi i portami oraz pętle autobusowe.
* Uprawnienia budowlane w specjalności architektonicznej w ograniczonym zakresie
Uprawnienia budowlane uzyskane na podstawie ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane (Dz. U. z 2000
r. Nr 106, poz. 1126 z późn. zm.) oraz § 5 ust. 1 rozporządzenia Ministra Gospodarki Przestrzennej i
Budownictwa z dnia 30 grudnia 1994 r. w sprawie samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie (Dz. U.
z 1995 r., Nr 8, poz. 38 z późn. zm.) uprawniają do projektowania budynków mieszkalnych jednorodzinnych i
inwentarskich na terenach budownictwa zagrodowego oraz gospodarczych i składowych o kubaturze do 1000
m3, a także sporządzania projektów zagospodarowania działki, związanych z realizacją tych obiektów.
Ww. warunki muszą być spełnione łącznie. Oznacza to, że osoba posiadająca uprawnienia w ograniczonym
zakresie może projektować budynki mieszkalne jednorodzinne o kubaturze do 1000 m3 wyłącznie na terenach
budownictwa zagrodowego. Niedopuszczalne jest bowiem, w przypadku innego przeznaczenia terenu w
miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego, zatwierdzanie projektów budowlanych sporządzonych
przez osoby posiadające uprawnienia architektoniczne w ograniczonym zakresie.
W tym, m.in. przejawia się ograniczony zakres przedmiotowych uprawnień budowlanych.
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
176
* Uprawnienia budowlane majstra budowlanego
Uprawnienia budowlane majstra budowlanego wydane w oparciu o § 5 ust. 7 rozporządzenia MGPiB z dnia 30
grudnia 1994 r. w sprawie samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie (Dz. U. z 1995 r. Nr 8, poz. 38
z późn. zm.) upoważniające do wykonywania pracy na stanowisku majstra budowlanego i kierowania w
powierzonym zakresie robotami budowlanymi stanowią podstawę do wykonywania tych czynności w zakresie
objętym rzemiosłem określonym w dyplomie mistrza, z wyłączeniem robót budowlanych przy obiektach
zabytkowych.
Uprawnienia budowlane majstra obejmują wyłącznie kierowanie robotami budowlanymi w zakresie zgodnym z
zawodem budowlanym, określonym w dyplomie mistrza. Zakres uprawnień majstra nie obejmuje ani
kierowania całością budowy, ani na ogół kierowania całością robót budowlanych w ramach danej
specjalności techniczno - budowlanej uprawnień budowlanych.
W związku z powyższym osoby posiadające uprawnienia uzyskane na podstawie dyplomu mistrza w odpowiednim
zawodzie budowlanym, nie mają prawa do podpisywania jakichkolwiek protokołów
.
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
177
.
Dz.U.2001.5.42
Zmiany:
2002-01-25
2002-03-31
2003-01-01
2004-01-01
2004-05-01
2004-09-22
2005-08-24
2008-12-13
2011-10-28
zm.
zm.
zm.
zm.
zm.
zm.
zm.
zm.
zm.
zm.wyn.z
Dz.U.2002.23.221
Dz.U.2002.23.221
Dz.U.2002.240.2052
Dz.U.2002.153.1271
Dz.U.2003.124.1152
Dz.U.2003.190.1864
Dz.U.2004.141.1492
Dz.U.2005.150.1247
Dz.U.2008.210.1321
Dz.U.2010.200.1326
art. 1
art. 1
art. 87
art. 69
art. 154
art. 5
art. 7
art. 1
art. 1
pkt 3
USTAWA z dnia 15 grudnia 2000 r. o samorządach zawodowych architektów, inżynierów
budownictwa oraz urbanistów.
(Dz. U. z dnia 24 stycznia 2001 r.)
Rozdział 1
Przepisy ogólne
Art. 1. Ustawa określa organizację i zadania samorządów zawodowych architektów, inżynierów
budownictwa oraz urbanistów, a także prawa i obowiązki członków tych samorządów.
Art. 2. 1. Wykonywanie zawodu architekta polega na współtworzeniu kultury przez projektowanie
architektoniczne obiektów budowlanych, ich przestrzennego otoczenia oraz ich realizację, nadzorze nad
procesem ich powstawania oraz na edukacji architektonicznej.
2. Wykonywanie zawodu inżyniera budownictwa polega na projektowaniu obiektów budowlanych, ich
realizacji, nadzorze nad procesem ich powstawania, utrzymaniu tych obiektów oraz na edukacji w tym
zakresie.
3. Wykonywanie zawodu urbanisty polega na projektowaniu zagospodarowania przestrzeni w skali
regionalnej i lokalnej, zgodnie z wymaganiami ładu przestrzennego, ochrony wartości architektonicznych
i krajobrazowych, z wymaganiami ochrony środowiska, racjonalności struktur osadniczych i sieci
infrastruktury oraz na edukacji w tym zakresie.
Art. 3. Samorządy zawodowe architektów, inżynierów budownictwa oraz urbanistów, zwane dalej
"samorządami zawodowymi", tworzą członkowie zrzeszeni w izbach architektów, inżynierów
budownictwa oraz urbanistów.
Art. 4. Samorządy zawodowe są niezależne w wykonywaniu swoich zadań i podlegają tylko przepisom
prawa.
Art. 4a. 1. Ilekroć w ustawie jest mowa o państwach członkowskich rozumie się przez to państwa
członkowskie Unii Europejskiej, Konfederację Szwajcarską oraz państwa członkowskie Europejskiego
Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym.
2. Ilekroć w ustawie jest mowa o obywatelach państw członkowskich rozumie się przez to obywateli
państw członkowskich, o których mowa w ust. 1, a także członków ich rodzin w rozumieniu przepisów
ustawy z dnia 14 lipca 2006 r. o wjeździe na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, pobycie oraz
wyjeździe z tego terytorium obywateli państw członkowskich Unii Europejskiej i członków ich rodzin
(Dz. U. Nr 144, poz. 1043 oraz z 2007 r. Nr 120, poz. 818) oraz obywateli państw trzecich posiadających
zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego Wspólnot Europejskich w rozumieniu przepisów
ustawy z dnia 13 czerwca 2003 r. o cudzoziemcach (Dz. U. z 2006 r. Nr 234, poz. 1694, z późn. zm.).
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
178
Art. 5. 1. Izby architektów zrzeszają osoby, które:
1) posiadają uprawnienia budowlane w specjalności architektonicznej, o której mowa w art. 14 ust. 1 pkt
1, w zakresie określonym w art. 14 ust. 3 pkt 1 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane (Dz. U. z
2000 r. Nr 106, poz. 1126, Nr 109, poz. 1157 i Nr 120, poz. 1268), zwanej dalej "ustawą - Prawo
budowlane",
2) posiadają uprawnienia budowlane w specjalności architektonicznej do projektowania bez ograniczeń
uzyskane przed dniem wejścia w życie ustawy - Prawo budowlane,
3) są obywatelami państw członkowskich, którzy nabyli kwalifikacje zawodowe do wykonywania
działalności w budownictwie, równoznacznej wykonywaniu samodzielnych funkcji technicznych w
budownictwie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w dziedzinie architektury, odpowiadające
wymaganiom określonym w pkt 1 i 2 oraz posiadają odpowiednią decyzję o uznaniu kwalifikacji
zawodowych.
2. Izby inżynierów budownictwa zrzeszają osoby, które:
1) posiadają uprawnienia budowlane w specjalnościach, o których mowa w art. 14 ust. 1 pkt 2-5 ustawy Prawo budowlane,
2) posiadają uprawnienia budowlane w specjalności, o której mowa w art. 14 ust. 1 pkt 1 ustawy - Prawo
budowlane, w zakresie określonym w art. 14 ust. 3 pkt 2-4 ustawy - Prawo budowlane,
3) posiadają uprawnienia budowlane w zakresie odpowiadającym zakresowi specjalności, o których
mowa w pkt 1 i 2, uzyskane przed dniem wejścia w życie ustawy - Prawo budowlane,
4) są obywatelami państw członkowskich, którzy nabyli kwalifikacje zawodowe do wykonywania
działalności w budownictwie, równoznacznej wykonywaniu samodzielnych funkcji technicznych w
budownictwie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, odpowiadające wymaganiom określonym w pkt
1-3 oraz posiadają odpowiednią decyzję o uznaniu kwalifikacji zawodowych.
3. Izby urbanistów zrzeszają osoby, które:
1) posiadają uprawnienia urbanistyczne uzyskane na podstawie art. 51 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. o
zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 1999 r. Nr 15, poz. 139, Nr 41, poz. 412 i Nr 111, poz. 1279
oraz z 2000 r. Nr 12, poz. 136, Nr 109, poz. 1157 i Nr 120, poz. 1268), zwanej dalej "ustawą o
zagospodarowaniu przestrzennym",
2) posiadają uprawnienia do projektowania w planowaniu przestrzennym uzyskane na podstawie ustawy
z dnia 12 lipca 1984 r. o planowaniu przestrzennym (Dz. U. z 1989 r. Nr 17, poz. 99, Nr 34, poz. 178 i Nr
35, poz. 192, z 1990 r. Nr 34, poz. 198 i Nr 87, poz. 505 oraz z 1993 r. Nr 47, poz. 212),
3) posiadają dyplom ukończenia studiów wyższych o kierunkach architektura, urbanistyka lub
gospodarka przestrzenna, a także doświadczenie zawodowe zdobyte w czasie dwuletniej pracy związanej
z gospodarką przestrzenną,
4) posiadają dyplom ukończenia studiów wyższych innych niż określone w pkt 3, które w obowiązującym
programie nauczania realizują zagadnienia związane z architekturą i urbanistyką lub gospodarką
przestrzenną w wymiarze co najmniej 90 godzin, uzupełnionych studiami podyplomowymi w zakresie
planowania przestrzennego, urbanistyki lub gospodarki przestrzennej, a także doświadczenie zawodowe
zdobyte w czasie trzyletniej pracy związanej z gospodarką przestrzenną,
5) posiadają dyplom ukończenia studiów wyższych innych niż określone w pkt 3 i 4, uzupełnionych
studiami podyplomowymi w zakresie planowania przestrzennego, urbanistyki lub gospodarki
przestrzennej, mają doświadczenie zawodowe zdobyte w czasie trzyletniej pracy związanej z gospodarką
przestrzenną, a także złożyły egzamin ze znajomości przepisów prawnych dotyczących gospodarki
przestrzennej oraz praktycznego zastosowania wiedzy w zakresie urbanistyki,
6) są obywatelami państw członkowskich, którzy nabyli kwalifikacje zawodowe do projektowania
zagospodarowania przestrzeni i zagospodarowania przestrzennego w skali lokalnej i regionalnej,
odpowiadające wymaganiom określonym w pkt 1-5 oraz posiadają odpowiednią decyzję o uznaniu
kwalifikacji zawodowych.
4. Umowa międzynarodowa, zawarta na zasadzie wzajemności, może określić inny tryb zrzeszania osób w
izbie urbanistów.
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
179
5. Minister właściwy do spraw budownictwa, gospodarki przestrzennej i mieszkaniowej ogłasza, w
drodze obwieszczenia, w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski", wykaz
członkowskie i potwierdzających posiadanie kwalifikacji do wykonywania zawodu architekta, o
których mowa w ust. 1 pkt 3, oraz terminy, w których odbywało się kształcenie, uwzględniając
obowiązujące w tym zakresie przepisy prawa Unii Europejskiej dotyczące uznawania kwalifikacji
zawodowych architektów.
Art. 6. 1. Prawo wykonywania samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie oraz samodzielnego
projektowania przestrzeni w skali regionalnej i lokalnej lub kierowania zespołem prowadzącym takie
projektowanie przysługuje wyłącznie osobom wpisanym na listę członków właściwej izby samorządu
zawodowego.
2. Członek izby samorządu zawodowego podlega obowiązkowi ubezpieczenia od odpowiedzialności
cywilnej za szkody, które mogą wyniknąć w związku z wykonywaniem samodzielnych funkcji
technicznych w budownictwie.
3. Minister właściwy do spraw instytucji finansowych, w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw
budownictwa, gospodarki przestrzennej i mieszkaniowej, po zasięgnięciu opinii Polskiej Izby
Ubezpieczeń, określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowy zakres ubezpieczenia obowiązkowego, o
którym mowa w ust. 2, termin powstania obowiązku ubezpieczenia oraz minimalną sumę gwarancyjną,
biorąc w szczególności pod uwagę specyfikę wykonywanego zawodu oraz zakres realizowanych zadań.
Art. 7. 1. Izby architektów, inżynierów budownictwa oraz urbanistów, zwane dalej "izbami", mają
osobowość prawną.
2. Działalność izb określają ich statuty.
3. Izby mogą prowadzić działalność gospodarczą, z wyłączeniem działalności polegającej na wykonywaniu
usług w zakresie obsługi inwestycyjnej, projektowania architektonicznego, konstrukcyjno-budowlanego
lub urbanistycznego, robót budowlanych oraz rzeczoznawstwa budowlanego.
Art. 8. Do zadań samorządów zawodowych należy w szczególności:
1) sprawowanie nadzoru nad należytym i sumiennym wykonywaniem zawodu przez członków izb,
2) reprezentowanie i ochrona interesów zawodowych swoich członków,
3) ustalanie zasad etyki zawodowej i nadzór nad jej przestrzeganiem,
4) nadawanie i pozbawianie uprawnień budowlanych w specjalnościach, o których mowa w art. 14 ust. 1
pkt 1-5 ustawy - Prawo budowlane, zwanych dalej "uprawnieniami budowlanymi", uznawanie
kwalifikacji zawodowych oraz nadawanie i pozbawianie tytułu rzeczoznawcy budowlanego,
5) przeprowadzanie egzaminów oraz potwierdzanie kwalifikacji osób, o których mowa w art. 5 ust. 3 pkt
3-5,
6) współdziałanie z organami administracji rządowej i organami samorządu terytorialnego oraz z innymi
samorządami zawodowymi i stowarzyszeniami zawodowymi,
7)
opiniowanie minimalnych wymagań programowych w zakresie kształcenia zawodowego
architektów, inżynierów budownictwa lub urbanistów oraz wnioskowanie w tych sprawach,
8) współdziałanie w doskonaleniu kwalifikacji zawodowych architektów, inżynierów budownictwa lub
urbanistów,
9) zarządzanie majątkiem i działalnością gospodarczą samorządu zawodowego,
10) prowadzenie postępowań w zakresie odpowiedzialności zawodowej i dyscyplinarnej członków
samorządów zawodowych,
11) opiniowanie projektów aktów normatywnych dotyczących architektury, budownictwa lub
zagospodarowania przestrzennego,
12) organizowanie i prowadzenie instytucji samopomocowych oraz innych form pomocy materialnej
członkom samorządów zawodowych,
13) prowadzenie list członków samorządów zawodowych,
14) realizacja zadań statutowych.
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
180
Art. 8a. (uchylony).
Art. 9. 1. Jednostkami organizacyjnymi samorządów zawodowych są:
1) Krajowa Izba Architektów, Krajowa Izba Inżynierów Budownictwa oraz Krajowa Izba Urbanistów,
zwane dalej "Krajowymi Izbami",
2) okręgowe izby architektów, okręgowe izby inżynierów budownictwa oraz okręgowe izby urbanistów,
zwane dalej "okręgowymi izbami".
2. Okręgowe izby tworzą ich członkowie, których przynależność powstaje z chwilą uzyskania wpisu na
listę członków okręgowej izby właściwej według miejsca zamieszkania.
Art. 10. 1. Siedzibą Krajowych Izb jest miasto stołeczne Warszawa.
2. Obszary działania okręgowych izb oraz ich siedziby ustalają właściwe Krajowe Izby, uwzględniając
podział terytorialny państwa.
Art. 11. 1. Do postępowania w sprawach indywidualnych uregulowanych w ustawie, z wyjątkiem spraw
dyscyplinarnych, stosuje się przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego.
2. Rozstrzygnięcia organów w sprawach indywidualnych podpisują wszyscy członkowie składu
orzekającego organu.
Art. 12. 1. Uchwały organów samorządów zawodowych są przesyłane odpowiednio ministrowi
właściwemu do spraw architektury i budownictwa lub ministrowi właściwemu do spraw gospodarki
przestrzennej i mieszkaniowej, w terminie 14 dni od dnia ich podjęcia.
2. Minister właściwy do spraw architektury i budownictwa lub minister właściwy do spraw gospodarki
przestrzennej i mieszkaniowej może zaskarżyć, w terminie 30 dni od dnia otrzymania, uchwały organów
okręgowych izb do właściwych organów Krajowych Izb, a uchwały organów Krajowych Izb do sądu
administracyjnego.
3. Minister właściwy do spraw architektury i budownictwa lub minister właściwy do spraw gospodarki
przestrzennej i mieszkaniowej może zwrócić się do właściwego Krajowego Zjazdu lub właściwej
Krajowej Rady o podjęcie uchwały w określonej sprawie należącej do właściwości samorządu. Uchwała
Krajowej Rady powinna być podjęta w terminie dwóch miesięcy, a uchwała Krajowego Zjazdu na
najbliższym Zjeździe.
……………
Art. 20a. 1. Obywatel państwa członkowskiego posiadający kwalifikacje zawodowe architekta, inżyniera
budownictwa lub urbanisty, który prowadzi zgodnie z prawem działalność w zakresie tego zawodu w
innym niż Rzeczpospolita Polska państwie członkowskim ma prawo do tymczasowego i okazjonalnego
wykonywania zawodu odpowiednio architekta, inżyniera budownictwa lub urbanisty na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej, zwanego dalej "świadczeniem usług transgranicznych", bez konieczności
uznawania kwalifikacji zawodowych, z zastrzeżeniem wymogów określonych w ust. 2-11.
2. Przed rozpoczęciem świadczenia usług transgranicznych po raz pierwszy na terytorium Rzeczypospolitej
Polskiej architekt, inżynier budownictwa lub urbanista przedkłada właściwej okręgowej radzie izby,
właściwej ze względu na miejsce zamierzonego wykonywania czynności, pisemne oświadczenie o
zamiarze świadczenia danej usługi, zawierające następujące informacje:
1) o rodzaju czynności zawodowych, jakie zamierza wykonywać, oraz o miejscu i przybliżonym terminie
ich rozpoczęcia, jeżeli ich określenie jest możliwe;
2) o posiadanym ubezpieczeniu lub innych środkach indywidualnego lub zbiorowego ubezpieczenia w
odniesieniu do odpowiedzialności zawodowej.
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
181
3. Architekt, inżynier budownictwa lub urbanista jest obowiązany dołączyć do oświadczenia, o którym
mowa w ust. 2, następujące dokumenty, w przypadku świadczenia usług transgranicznych po raz
pierwszy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz w przypadku istotnej zmiany sytuacji
potwierdzonej tymi dokumentami:
1) dokument potwierdzający obywatelstwo;
2) zaświadczenie wydane przez właściwy organ państwa członkowskiego, że architekt, inżynier
budownictwa lub urbanista wykonuje faktycznie i zgodnie z prawem zawód lub działalność w tym
państwie członkowskim oraz że w momencie składania zaświadczenia nie obowiązuje go zakaz, nawet
tymczasowy, wykonywania zawodu lub działalności;
3) dokumenty potwierdzające kwalifikacje zawodowe.
4. Architekt, inżynier budownictwa lub urbanista, o którym mowa w ust. 1, zamierzający świadczyć usługi
transgraniczne w kolejnych latach, przedkłada oświadczenie, o którym mowa w ust. 2, ponownie raz w
roku.
5. Świadczenie usług transgranicznych podlega każdorazowo indywidualnej ocenie dokonywanej przez
właściwą okręgową radę izby, przy uwzględnieniu w szczególności długości, częstotliwości, regularności
oraz ciągłości usługi.
6. Właściwa okręgowa rada izby dokonuje tymczasowego wpisu na listę członków izby osób, o których
mowa w ust. 1. Wpis ten jest dokonywany nieodpłatnie po złożeniu oświadczenia, o którym mowa w ust.
2, i nie może powodować utrudnień lub opóźnień w świadczeniu usług transgranicznych.
7. Architekt, inżynier budownictwa lub urbanista, o którym mowa w ust. 1, nie ma obowiązku rejestracji
swojej działalności w systemie ubezpieczeń społecznych w celu dokonywania rozliczeń związanych z
transgranicznym świadczeniem usług na rzecz osób ubezpieczonych. Architekt, inżynier budownictwa
lub urbanista jest obowiązany poinformować właściwy ze względu na miejsce ich wykonywania oddział
Zakładu Ubezpieczeń Społecznych o świadczeniu usługi transgranicznej przed jej rozpoczęciem, a w
nagłych wypadkach - po zakończeniu jej świadczenia.
8. Architekt, inżynier budownictwa lub urbanista świadczący na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej
usługi transgraniczne podlega przepisom regulującym wykonywanie zawodu odpowiednio architekta,
inżyniera budownictwa lub urbanisty na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, które są bezpośrednio
związane z ochroną i bezpieczeństwem konsumentów, w tym przepisom odnoszącym się do definicji
zawodu, używania tytułów zawodowych i poważnych uchybień zawodowych, z zastrzeżeniem ust. 9.
9. Inżynier budownictwa lub urbanista świadczący na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej usługi
transgraniczne posługuje się tytułem zawodowym nadanym w państwie członkowskim, w którym uzyskał
kwalifikacje do wykonywania tego zawodu.
10. Właściwa okręgowa rada izby może zwracać się do właściwych organów państwa członkowskiego o
przedstawienie informacji potwierdzających, że architekt, inżynier budownictwa lub urbanista wykonuje
działalność zgodnie z prawem, w sposób należyty oraz że nie zostały na niego nałożone kary
dyscyplinarne lub sankcje karne związane z wykonywaniem zawodu lub prowadzeniem działalności.
11. Właściwa okręgowa rada izby na wniosek właściwego organu państwa członkowskiego innego niż
Rzeczpospolita Polska, udostępnia informacje, o których mowa w ust. 10, oraz informacje niezbędne przy
rozpatrywaniu skargi złożonej na architekta, inżyniera budownictwa lub urbanistę przez usługobiorcę.
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
182
Art. 33a. 1. Właściwa Krajowa Rada Izby wszczyna postępowanie w sprawie uznawania kwalifikacji
zawodowych architekta, inżyniera budownictwa lub urbanisty na wniosek obywatela państwa
członkowskiego.
2. Właściwa Krajowa Rada Izby zawiadamia wnioskodawcę o otrzymaniu wniosku w terminie miesiąca od
dnia jego otrzymania. W przypadku stwierdzenia braków formalnych wzywa do jego uzupełnienia.
3. Postępowanie w sprawie uznawania kwalifikacji zawodowych architekta, inżyniera budownictwa lub
urbanisty kończy się wydaniem decyzji, nie później niż w terminie trzech miesięcy od dnia złożenia przez
wnioskodawcę wszystkich niezbędnych dokumentów, z zastrzeżeniem art. 33d.
4. Wniosek o wszczęcie postępowania w sprawie uznania kwalifikacji zawiera:
1) imię, nazwisko, datę i miejsce urodzenia oraz obywatelstwo wnioskodawcy;
2) nazwę państwa członkowskiego, w którym wnioskodawca uzyskał kwalifikacje zawodowe architekta,
inżyniera budownictwa albo urbanisty;
3) określenie zawodu albo działalności wraz z określeniem formy, w jakiej działalność ma być
wykonywana;
4) wskazanie dyplomów, świadectw i innych dokumentów potwierdzających posiadane kwalifikacje i
uprawnienia.
5. Do wniosku dołącza się następujące dokumenty:
1) dokument potwierdzający obywatelstwo danej osoby;
2) dokumenty potwierdzające kwalifikacje zawodowe architekta, inżyniera budownictwa albo urbanisty
oraz - w przypadku, gdy jest to wymagane - zaświadczenie o doświadczeniu zawodowym danej osoby;
3) zaświadczenie wydane przez właściwy organ państwa członkowskiego, że architektowi, inżynierowi
budownictwa albo urbaniście nie zawieszono prawa do wykonywania działalności bądź nie zakazano mu
wykonywania zawodu, złożone nie później niż 3 miesiące od daty jego wydania.
6. W przypadku, gdy właściwy organ państwa członkowskiego nie wydaje dokumentów, o których mowa
w ust. 5 pkt 3, dopuszcza się zastąpienie ich pisemnym oświadczeniem złożonym przez wnioskodawcę do
właściwej Krajowej Rady Izby.
7. Wniosek w sprawie uznania kwalifikacji zawodowych architekta, inżyniera budownictwa lub urbanisty
składa się w języku polskim. W toku tego postępowania pisma i dokumenty składa się w języku polskim
albo wraz z tłumaczeniem na język polski.
8. Tłumaczenie na język polski nie jest wymagane w przypadku dokumentów potwierdzających dane, o
których mowa w ust. 5 pkt 1.
9. W przypadku uzasadnionych wątpliwości dotyczących autentyczności dyplomów, świadectw lub innych
dokumentów potwierdzających posiadanie kwalifikacji do wykonywania zawodu architekta, inżyniera
budownictwa lub urbanisty wydawanych przez właściwe organy państwa członkowskiego innego niż
Rzeczpospolita Polska, lub w przypadku uzasadnionych wątpliwości dotyczących spełnienia wymogów w
zakresie kształcenia, określonych w przepisach prawa Unii Europejskiej, właściwa Krajowa Rada Izby
zwraca się do tych organów o potwierdzenie autentyczności dokumentów lub potwierdzenie spełnienia
wymogów w zakresie kształcenia.
10. Właściwa Krajowa Rada Izby wydaje decyzję o uznaniu kwalifikacji zawodowych po spełnieniu
warunków określonych w ustawie oraz zobowiązuje okręgową izbę wskazaną przez zainteresowanego do
dokonania wpisu na listę członków w przypadku, gdy osoba ta posiada znajomość języka polskiego w
mowie i piśmie w zakresie niezbędnym do wykonywania samodzielnych funkcji technicznych w
budownictwie.
Art. 33b.1. Jeżeli właściwa Krajowa Rada Izby albo właściwa okręgowa rada izby posiadają informacje
dotyczące postępowań dyscyplinarnych lub nałożonych sankcji karnych lub innych ważnych okoliczności,
które mogą wywierać wpływ na wykonywanie zawodu architekta, inżyniera budownictwa lub urbanisty
informują o tym zdarzeniu właściwe organy państwa członkowskiego, innego niż Rzeczpospolita Polska.
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
183
2. Właściwa Krajowa Rada Izby oraz właściwa okręgowa rada izby mają obowiązek:
1)
dokonania weryfikacji informacji, o których mowa w ust. 1, o które występują właściwe organy
państwa członkowskiego;
2)
informowania o wynikach weryfikacji, o której mowa w pkt 1, właściwe organy państwa
członkowskiego.
3. Właściwa Krajowa Rada Izby albo właściwa okręgowa rada izby, na wniosek właściwych organów
państwa członkowskiego innego niż Rzeczpospolita Polska, w odniesieniu do osób będących członkami
izby, potwierdza autentyczność dyplomów, świadectw lub innych dokumentów potwierdzających
posiadanie kwalifikacji do wykonywania zawodu architekta, inżyniera budownictwa lub urbanisty albo
spełnienie wymagań w zakresie kształcenia, określonych w przepisach prawa Unii Europejskiej.
4. Właściwa Krajowa Rada Izby oraz właściwa okręgowa rada izby zapewniają poufność wymienianych
informacji.
Art. 33c. 1. Architekt, inżynier budownictwa lub urbanista będący obywatelem państwa członkowskiego
ma prawo posługiwania się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oryginalnym tytułem określającym
wykształcenie, uzyskanym w państwie członkowskim, lub jego skrótem w języku tego państwa.
2. Właściwa Krajowa Rada Izby może wymagać, aby tytuł określający wykształcenie był opatrzony
informacją dotyczącą nazwy i siedziby instytucji albo komisji egzaminacyjnej, która ten tytuł nadała.
3. Jeżeli tytuł, o którym mowa w ust. 1, określający wykształcenie lub jego skrót może być mylony z
tytułem używanym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, dla którego uzyskania wymagane jest
dodatkowe szkolenie lub kształcenie, którego architekt, inżynier budownictwa lub urbanista nie posiada,
właściwa Krajowa Rada Izby może wymagać, aby osoba taka posługiwała się posiadanym tytułem w
formie określonej przez właściwą Krajową Radę Izby.
Art. 33d.1. Krajowa Rada Izby Architektów, rozpatrując wniosek obywatela państwa członkowskiego w
sprawie uznania kwalifikacji zawodowych, który nie spełnia wymagań określonych w niniejszej ustawie,
stosuje odpowiednio przepisy ustawy z dnia 18 marca 2008 r. o zasadach uznawania kwalifikacji
zawodowych nabytych w państwach członkowskich Unii Europejskiej (Dz. U. Nr 63, poz. 394).
2. W zakresie nieuregulowanym niniejszą ustawą, do zasad uznawania kwalifikacji zawodowych lub
świadczenia usług transgranicznych stosuje się przepisy, o których mowa w ust. 1.
3. Przepisy, o których mowa w ust. 1, mają zastosowanie również w przypadku wniosku w sprawie uznania
kwalifikacji obywatela państwa członkowskiego nabytych na terytorium państwa innego niż państwo
członkowskie.
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
184
M. P. z 2009 r. Nr 15 poz. 191
OBWIESZCZENIE MINISTRA INFRASTRUKTURY z dnia 16 lutego 2009 r. w sprawie wykazu
członkowskie Unii Europejskiej, Konfederację Szwajcarską, państwa członkowskie Europejskiego
Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym,
potwierdzających posiadanie kwalifikacji do wykonywania zawodu architekta oraz terminów, w
których odbywało się kształcenie
Na podstawie art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o samorządach zawodowych
architektów, inżynierów budownictwa oraz urbanistów (Dz. U. z 2001 r. Nr 5, poz. 42, z późn. zm.)
ogłasza się wykaz dyplomów i innych dokumentów, wydawanych przez inne niż Rzeczpospolita Polska
państwa członkowskie Unii Europejskiej, Konfederację Szwajcarską oraz państwa członkowskie
Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - strony umowy o Europejskim Obszarze
Gospodarczym, potwierdzających posiadanie kwalifikacji do wykonywania zawodu architekta oraz
terminów, w których odbywało się kształcenie - stanowiący załącznik do obwieszczenia.
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
185
ZAŁĄCZNIK. WYKAZ DYPLOMÓW I INNYCH DOKUMENTÓW, WYDAWANYCH PRZEZ
INNE NIŻ RZECZPOSPOLITA POLSKA PAŃSTWA CZŁONKOWSKIE UNII EUROPEJSKIEJ,
KONFEDERACJĘ SZWAJCARSKĄ ORAZ PAŃSTWA CZŁONKOWSKIE EUROPEJSKIEGO
POROZUMIENIA O WOLNYM HANDLU (EFTA) - STRONY UMOWY O EUROPEJSKIM
OBSZARZE GOSPODARCZYM, POTWIERDZAJĄCYCH POSIADANIE KWALIFIKACJI DO
WYKONYWANIA ZAWODU ARCHITEKTA ORAZ TERMINÓW, W KTÓRYCH ODBYWAŁO
SIĘ KSZTAŁCENIE
Dyplomy i inne dokumenty spełniające minimalne wymagania w zakresie kształcenia określone w przepisach prawa Unii Europejskiej
Kraj
Dokument
potwierdzający
Organ wydający dokument
posiadanie kwalifikacji
Zaświadczenie
dołączone do
dokumentu
potwierdzającego
posiadanie
kwalifikacji
Pierwszy rok
akademicki, od którego
mogło rozpocząć się
kształcenie
1
2
3
4
5
1. Architect/Architecte
3. Architect
6. Burgelijke ingenieurarchitect
1. Nationale hogescholen voor architectuur
2. Hogere-architectuur-instituten
3. Provinciaal Hoger Instituut voor
Architectuur te Hasselt
4. Koninklijke Academies voor Schone
Kunsten
5. Sint-Lucasscholen
6. Faculteiten Toegepaste Wetenschappen van
de Universiteiten
7. "Faculté Polytechnique" vanMons
1. Architecte/Architect
3. Architect
6. Ingénieur - civil architecte
1. Ecoles nationales supérieures d'architecture
2. Instituts supérieurs d'architecture
3. Ecole provinciale superiéure d'architecture
de Hasselt
4. Académies royales des Beaux-Arts
5. Ecoles Saint-Luc
6. Facultés des sciences appliquées des
universités
7. Faculté polytechnique de Mons
Česka republika
(Czechy)
Architektura a
urbanismus
Fakulta architektury, České vysoké učení
technické (ČVUT) v Praze
2007/2008
Danmark (Dania)
Arkitekt cand. arch.
- Kunstakademiets Arkitektskole i København
- Arkitektskolen i Århus
1988/1989
België/
Belgique/
Belgien (Belgia)
1988/1989
Dyplomy i inne dokumenty spełniające minimalne wymagania w zakresie kształcenia określone w przepisach prawa Unii Europejskiej
Kraj
Dokument
potwierdzający
Organ wydający dokument
Pierwszy rok
Zaświadczenie dołączone do akademicki, od
dokumentu potwierdzającego którego mogło
rozpocząć się
kształcenie
1
2
3
4
Deutschland
(Niemcy)
- Universitäten
(Architektur/Hochbau)
- Technische Hochschulen
Diplom-Ingenieur,
- Technische Universitäten
Diplom-Ingenieur Univ.
- Universitäten-Gesamthochschulen
- Hochschulen für bildende Künste
www.pzp.pl;
5
1988/1989
tel./ faks (48) 36 216 48
186
- Hochschulen für Künste
Diplom-Ingenieur,
Diplom-Ingenieur FH
- Fachhochschulen /Achitektur/ Hochbau)(1)
- Universitäten-Gesamthochschulen
(Architektur/Hochbau) bei entsprechenden
Fachhochschulstudiengängen
(1) Dyplomy różnią się w zależności od czasu
trwania nauki zgodnego z art. 47 ust. 1
dyrektywy 2005/36/WE.
Título oficial de
arquitecto
Rectores de las universidades enumeradas a
continuación:
(Grecja)
España
(Hiszpania)
1988/1989
- Universidad Politécnica de Cataluña,
Escuelas Técnicas Superiores de rquitectura
de Barcelona o del Vallès;
- Universidad Politécnica de Madrid, Escuela
Técnica Superior de Arquitectura de Madrid;
- Universidad Politécnica de Las Palmas,
Escuela Técnica Superior de Arquitectura de
Las Palmas;
- Universidad Politécnica de Valencia,
Valencia;
- Universidad de Sevilla, Escuela Técnica
Superior de Arquitectura de Sevilla;
- Universidad de Valladolid, Escuela Técnica
Superior de Arquitectura de Valladolid;
- Universidad de Santiago de Compostela,
La Coruña;
- Universidad del País Vasco, Escuela
Técnica Superior de Arquitectura de San
Sebastián;
- Universidad de Navarra, Escuela Técnica
Superior de Arquitectura de Pamplona;
France (Francja)
Ireland (Irlandia)
- Universidad de Alcalá de Henares, Escuela
Politécnica de Alcalá de Henares;
1999/2000
- Universidad Alfonso X El Sabio, Centro
Politécnico Superior de Villanueva de la
Cañada;
1999/2000
- Universidad de Alicante, Escuela
Politécnica Superior de Alicante;
1997/1998
- Universidad Europea de Madrid;
1998/1999
- Universidad de Cataluña, Escuela Técnica
Superior de Arquitectura de Barcelona;
1999/2000
- Universidad Ramón Llull, Escuela Técnica
Superior de Arquitectura de La Salle;
1998/1999
- Universidad S.E.K. de Segovia, Centro de
Estudios Integrados de Arquitectura de
Segovia;
1999/2000
- Universidad de Granada, Escuela Técnica
Superior de Arquitectura de Granada.
1994/1995
1. Diplôme d'architecte
DPLG, y compris dans
le cadre de la formation
1. Le ministre chargé de l'architecture
professionnelle continue
et de la promotion
sociale.
ESA
2. Ecole spéciale d'architecture de Paris
ENSAIS
3. Ecole nationale supérieure des arts et
Industries de Strasbourg, section architecture
1988/1989
1. Degree of Bachelor of 1. National University of Ireland to
Architecture (B.Arch.
architecture graduates of University College
NUI)
Dublin
1988/1989
2. Degree of Bachelor of 2. Dublin Institute of Technology, Bolton
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
187
Architecture (B.Arch.)
(Do 2002 r. - Degree
standard diploma in
architecture (Dip.Arch)
Ísland
(Islandia)
Italia (Włochy)
Street, Dublin
(College of Technology, Bolton Street,
Dublin)
3. Certificate of
associateship ARIAI)
3. Royal Institute of Architects of Ireland
4. Certificate of
membership MRIAI)
4. Royal Institute of Architects of Ireland
Dyplomy, certyfikaty
wydane przez właściwe
organy państwa
właściwe organy państwa członkowskiego
członkowskiego UE,
UE, EFTA-EOG lub Szwajcarii
EFTA-EOG lub
Szwajcarii
- Laurea in architettura
- Università di Camerino
- Università di Catania - Sede di Siracusa
- Università di Chieti
- Università di Ferrara
- Università di Firenze
- Università di Genova
- Università di Napoli Federico II
- Università Napoli II
- Università Palermo
- Università di Parma
- Università di Reggio Calabria
- Università di Roma "La Sapienza"
- Università di Roma III
- Università di Trieste
- Politecnico di Bari
- Politecnico di Milano
- Politecnico di Torino
- Istituto universitario di architettura di
Venezia
- Laurea in ingegneria
edile - architettura
- Università dell'Aquilla
- Laurea specialistica in - Università di Pavia
ingegneria edile - Università di Roma "La Sapienza"
architettura
- Laurea specialistica in - Università degli Studi di Salerno
ingegneria - edile- Università degli Studi della Calabria
architettura
- Università degli Studi di Brescia
- Laurea specialistica in - Facoltà di architettura dell' Università degli
architettura
Studi G. D'Annunzio di Chieti-Pescara
- Facoltà di architettura, Pianificazione e
Ambiente del Politecnico di Milano
- Università IUAV di Venezia
- Laurea specialistica
quinquennale in
Architettura
- Università dell'Aquilla
- Università di Pavia
- Università di Roma "La Sapienza"
- Università di Ancona
- Università di Basilicata -Potenza
- Università di Pisa
- Università di Bologna
- Università di Catania
- Università di Palermo
- Università di Roma - Tor Vergata
- Università di Trento
www.pzp.pl;
Certyfikat dotyczący odbytej
praktyki wydany przez
właściwe władze Islandii
Diploma di abilitazione
all'esercizo indipendente
della professione che viene
rilasciato dal ministero della
Pubblica istruzione dopo che 1988/1989
il candidato ha sostenuto con
esito positivo l'esame di
Stato davanti ad una
commissione competente
1998/1999
della
professione che viene
Pubblica istruzione dopo che
all'esercizio indipendente
rilasciato dal Ministero
dell'Istruzione, dell'università
e della ricerca dopo che il
candidato ha sostenuto con
Stato
davanti ad una commissione
competente
2005/2006
2003/2004
2001/2002
2001/2002
2001/2002
2002/2003
Dipioma di abilitazione
tel./ faks (48) 36 216 48
188
quinquennale in
Architettura
quinquennale in
Architettura
quinquennale in
architettura
- Prima Facoltà di Architettura dell'
Università di Roma "La Sapienza"
- Università di Ferrara
- Università di Palermo
- Università di Roma III
- Università di Firenze
- Laurea specialistica in - Università di Napoli II
Architettura
- Politecnico di Milano II
- Facoltà di Architettura, Università di
Bologna
- Facoltà di Architettura Valle Giulia,
Università degli Studi di Roma «La
- Laurea specialistica in Sapienza»
architettura
- Facoltà di Architettura di Siracusa,
Università di Catania
- Facoltà di architettura, Università degli
Studi di Parma
2004/2005
Pubblica istruzione dopo che
della
professione che viene
dell'istruzione, dell'università
2001/2002
2004/2005
2001/2002
2001/2002
- Facoltà di architettura di "Valle Giulia"
dell'Università degli Studi La Sapienza di
Roma
2004/2005
- Laurea specialistica in
Architettura
(Restauro)
- Università degli Studi di Roma Tre - Facoltà candidato ha sostenuto con
2001/2002
di Architettura
- Laurea specialistica in
architettura - Facoltà "Ludovico Quaroni" dell'Università
2000/2001
progettazione
degli Studi "La Sapienza" di Roma
architettonica e urbana
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
189
- Laurea Magistrale /
Specialistica in
Architettura
- Facoltà di Architettura dell'Università degli
studi di Trieste
2001/2002
(Cypr)
Liechtenstein
(Liechtenstein)
Nederland
(Holandia)
- Dipl.-Arch. FH
Dla studiów, kursów
architektury, które
odbyły się w roku
akademickim
1999/2000, włącznie dla
studentów, którzy
Fachhochschule Liechtenstein
wykazali program
studiów Model B do
roku akademickiego
2000/2001, pod
warunkiem że w roku
akademickim 2001/2002
przeszli dodatkowe
szkolenie, kształcenie.
1999/2000
Master ot Science in
Hochschule Liechtenstein
Architecture (MScArch)
2002/2003
1. Het getuigschrift van
het met goed gevolg
afgelegde doctoraal
examen van de
studierichting
bouwkunde,
afstudeerrichting
architectuur
1. Technische Universiteit te Delft
2. Het getuigschrift van
het met goed gevolg
afgelegde doctoraal
examen van de
studierichting
bouwkunde,
differentiatie
architectuur en
urbanistiek
2. Technische Universiteit te Eindhoven
Verklaring van de Stichting
Bureau Architectenregister
die bevestigt dat de opleiding
1988/1989
voldoet aan de normen van
artikel 46 of Directive
2005/36/EC
3. Het getuigschrift
hoger beroepsonderwijs,
op grond van het met
goed gevolg afgelegde
examen verbonden aan
de opleiding van de
tweede fase voor
beroepen op het terrein
van de architectuur,
afgegeven door de
betrokken
examencommissies van
respectievelijk:
- de Amsterdamse
Hogeschool voor de
Kunsten te Amsterdam
- de Hogeschool
Rotterdam en omstreken
te Rotterdam
- de Hogeschool
Katholieke Leergangen
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
190
te Tilburg
- de Hogeschool voor de
Kunsten te Arnhem
- de Rijkshogeschool
Groningen te Groningen
- de Hogeschool
Maastricht te Maastricht
Norge
(Norwegia)
Österreich
(Austria)
- Sivilarkitekt
1. Norges teknisk-naturvitenskaplige
universitet (NTNU);
2. Arkitektur- og designhøgskolen i Oslo
(AHO) (przed 29 października 2004 r.
Arkitekthøgskolen i Oslo);
3. Bergen Arkitekt Skole (BAS)
1997/1998
- Master i arkitektur
1. Norges teknisk-naturvitenskaplige
universitet (NTNU);
1999/2000
2. Arkitektur- og designhøgskolen i Oslo
(AHO) (przed 29 października 2004 r.
Arkitekthøgskolen i Oslo);
1998/1999
3. Bergen Arkitekt Skole (BAS)
2001/2002
1. Diplom-Ingenieur,
Dipl.-Ing.
1. Technische Universität Graz
(Erzherzog-Johann-Universität Graz)
2. Dilplom-Ingenieur,
Dipl.-Ing.
2. Technische Universität Wien
3. Diplom-Ingenieur,
Dipl.-Ing.
3. Universität Innsbruck
(Leopold-Franzens-Universität Innsbruck)
4. Magister der
Architektur, Magister
architecturae, Mag.
Arch.
4. Hochschule für Angewandte
Kunst
in Wien
5. Magister der
architecturae, Mag.
Arch.
5. Akademie der Bildenden
Künste in
Wien
6. Magister der
architecturae, Mag.
Arch.
6. Hochschule für künstlerishe
und
industrielle Gestaltung in Linz
Carta de curso de
licenciatura em
Arquitectura
- Faculdade de arquitectura da Universidade
técnica de Lisboa
1998/1999
1988/1989
- Faculdade de arquitectura da Universidade
do Porto
- Escola Superior Artística do Porto
Portugal
(Portugalia)
Dla kursów
rozpoczętych począwszy
od roku akademickiego
1991/1992
Carta de curso de
licenciatura em
Arquitectura
- Faculdade de Arquitectura e Artes da
Universidade Lusíada do Porto
1991/1992
- Faculdade de Arquitectura e Artes da
Universidade Lusíada de Vila Nova de
Famalicão
1993/1994
- Universidade Lusófona de Humanidades e
Tecnologia
1998/1999
- Faculdade de Ciências e Tecnologia da
Universidade de Coimbra
1988/1989
- Instituto Superior Manuel Teixeira Gomes
1997/1998
- Universidade do Minho
1997/1998
Carta de curso de
licenciatura em
arquitectura e
Urbanismo
- Escola Superior Gallaecia
2002/2003
Carta de curso de
licenciatura em
arquitectura
- Universidade Lusiada de Lisboa
1991/1992
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
191
Carta de curso de
licenciatura em
arquitectura e
Urbanismo
- Instituto Superior Técnico da Universidade
Técnica de Lisboa
1998/1999
Slovenija
(Słowenia)
Magister inženir
arhitekture / Magistrica
inženirka arhitekture
Univerza v Ljubljani, Fakulteta za
Arhitekturo
2007/2008
Suomi/
Finland
(Finlandia)
- Teknillinen korkeakoulu /Tekniska
högskolan (Helsinki)
Arkkitehdin
- Tampereen teknillinen
tutkinto/Arkitektexamen
korkeakoulu/Tammerfors tekniska högskola
- Oulun yliopisto/Uleåborgs universite
1998/1999
1. Dipl. Arch. ETH,
arch. dipl. EPF,
arch. dipl. PF
Eidgenössische Technische Hochschulen
Ecoles polytechniques fédérales Politecnici
Federali
2004/2005
2. Architecte diplômé
EAUG
Ecole d'architecture de l'Université de Genève
2004/2005
3. Architekt REG A
Architecte REG A
Architetto REG A
Stiftung der Schweizerischen Register der
Ingenieure, der Architekten und der
Techniker (REG)
Fondation des registres suisses des
ingénieurs, des architectes et des techniciens
(REG)
Fondazione dei Registri svizzeri degli
ingegneri, degli architetti e dei tecnici (REG)
2004/2005
Sverige
(Szwecja)
Arkitektexamen
Chalmers Tekniska Högskola AB
Kungliga Tekniska Högskolan
Lunds Universitet
1998/1999
United Kingom
(Zjednoczone
Królestwo)
1. Diplomas in
architecture
1. - Universities
- Colleges of Art
- Schools of Art
Switzerland/
Schweiz/
Suisse/
Svizzera
(Szwajcaria)
Certificate of architectural
education, issued by the
Architects Registration
Board.
Dyplomy i programy studiów
w dziedzinie architektury
uniwersytetów i szkół
wyższych powinny spełniać
normy, podane w art. 46
dyrektywy 2005/36/WE oraz
w "Kryteriach akceptacji"
opublikowanych przez Radę
ds. Akceptacji (dyplomów)
Królewskiego Instytutu
Architektów Brytyjskich oraz
Radę ds. Rejestracji
Architektów.
Obywatele Unii
Europejskiej, którzy
posiadają certyfikaty
Królewskiego Instytutu
Architektów Brytyjskich
część I i część II, uznawane
przez Radę ds. Rejestracji
Architektów (ARB) jako
organ kompetentny w tej
kwestii, są uznawani jako
spełniający ww. wymagania.
Również obywatele Unii
Europejskiej, którzy nie
posiadają certyfikatów ARB
część I i część II, będą
traktowani jako odpowiedni
dla uzyskania Certyfikatu
Edukacji w dziedzinie
Architektury, jeśli spełnią
wymagania tej Rady, tzn.
program i długość ich
studiów spełnia normy
podane w art. 46 dyrektywy
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
1988/1989
192
2005/36/WE oraz "Kryteria
akceptacji".
2. Degrees in
architecture
2. Universities
3. Final examination
3. Architectural Association
4. Examination in
architecture
4. Royal College of Art
5. Examination Part II
5. Royal Institute of British Architects
Dyplomy i inne dokumenty niespełniające minimalnych wymagań w zakresie kształcenia określonych w przepisach prawa Unii Europejskiej
Kraj
Ostami rok
akademicki, do
którego mogło
rozpocząć się
kształcenie
Dokument potwierdzający posiadane kwalifikacje
1
België/
Belgique/
Belgien
(Belgia)
2
3
- dyplomy wydawane przez wyższe krajowe szkoły architektury lub wyższe krajowe instytuty
architektury ("architecte - architect"),
1987/1988
- dyplomy wydawane przez wyższą rejonową szkolę architektury w Hasselt ("architect"),
- dyplomy wydawane przez Królewskie Akademie Sztuk Pięknych ("architecte - architect"),
- dyplomy wydawane przez szkoły Saint-Luc ("écoles Saint-Luc") ("architecte - architect"),
- dyplomy uniwersyteckie w zakresie inżynierii budowlanej, wraz ze świadectwem odbycia
praktyki, wydawane przez stowarzyszenie architektów i uprawniające posiadacza dyplomu do
używania zawodowego tytułu architekta ("architecte - architect"),
- dyplomy architekta wydawane przez centralne lub państwowe komisje egzaminacyjne w
dziedzinie architektury ("architecte - architect"),
- dyplomy inżyniera budowlanego/architekta oraz dyplomy architekta/inżyniera wystawiane przez
katedry nauk stosowanych w uniwersytetach oraz przez politechnikę w Mons ("ingenieur architecte", "ingenieur - architect"),
България
(Bułgaria)
- dyplomy przyznane przez akredytowane instytucje szkolnictwa wyższego potwierdzające
kwalifikacje "apxитект" (architekt), "cтроителен инженер" (inżynier budownictwa lądowego) lub
"инженер" (inżynier):
- Унивеpcитeт зa apxитектура, строителство и геодезия София: специалности "Урбанизъм" и
"Apxитектура" (Uniwersytet Architektury, Budownictwa Lądowego i Geodezji - Sofia:
specjalizacje "Urbanistyka"i "Architektura") oraz wszystkie specjalności inżynierskie w
2009/2010
następujących dziedzinach:
"конструкциина сгради и съоръжения" (budowa budynków i konstrukcji),
"пътища" (drogi),
"тpaнспорт" (transport),
"хидротехника и водно строителство" (hydrotechnika i budownictwo wodne), "мелиорации и
др." (nawadnianie, itd.),
- dyplomy przyznane przez politechniki i instytucje szkolnictwa wyższego w zakresie budownictwa
w następujących dziedzinach: "електpo- и топлотехника" (elektrotechnika i termotechnika),
"съобщителна и комуникационнa техника" (techniki i technologie telekomunikacyjne),
"cтроителни технологии" (technologie budowlane), "приложна геодезия" (geodezja stosowana)
i"ландшафт и др."(architektura krajobrazu itp.).
W celu prowadzenia działalności w zakresie projektów architektonicznych i budowlanych, do
dyplomów należy załączyć następujące dokumenty: "придружени oт yдостоверение за
проектантска правоспoсoбност" (zaświadczenie o uprawnieniach do projektowania), wydane
przez "Kaмapaтa нa apxитектите (Izba Architektów) oraz "Kaмapaтa нa инженерите в
инвестиционното проектиране"(Izba Inżynierów Projektów Inwestycyjnych), które uprawnia do
prowadzenia działalności w zakresie projektów inwestycyjnych.
Česká republika
(Czechy)
- dyplomy wydane przez wydziały "České vysoké učeni technické" (Czeski Uniwersytet
Techniczny w Pradze):
"Vysoká škola architektury a pozemního stavitelství" (Wydział Architektury i Budownictwa) (do
1951 r.),
"Fakulta architektury a pozemního stavitelství" (Wydział Architektury i Budownictwa) (od 1951 do
2006/2007
1960 r.),
"Fakulta stavební" (Wydział Inżynierii) (od 1960 r.) w dziedzinie studiów: budownictwo i
struktury, budownictwo, budownictwo i architektura, architektura (w tym urbanistyka i
zagospodarowanie przestrzenne), budownictwo cywilne i budownictwo przemysłowe oraz dla
potrzeb produkcji rolnej, lub w programie studiów inżynierii cywilnej z zakresu budownictwa i
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
193
architektury,
"Fakulta architektury" (Wydział Architektury) (od 1976 r.) w dziedzinie studiów: architektura,
urbanistyka i zagospodarowanie przestrzenne lub w programie studiów: architektura i urbanistyka
w dziedzinie studiów: architektura, teoria projektowania, urbanistyka i zagospodarowanie
przestrzenne, historia architektury i rekonstrukcja zabytków lub architektura i budownictwo,
- dyplomy wydane przez "Vysoká škola technická Dr. Edvarda Beneše"(do 1951 r.) w dziedzinie
architektury i budownictwa,
- dyplomy wydane przez "Vysoká škola stavitelství v Brně" (od 1951 do 1956 r.) w dziedzinie
architektury i budownictwa,
- dyplomy wydane przez "Vysoké učeni technické v Brně" przez "Fakulta architektury" (Wydział
Architektury) (od 1956 r.) w dziedzinie studiów architektonicznych i urbanistycznych lub "Fakulta
stavební" (Wydział Inżynierii) (od 1956 r.) w dziedzinie studiów z zakresu budownictwa,
- dyplomy wydane przez "Vysoká škola báňská - Technická univerzita Ostrava", "Fakulta stavební"
(Wydział Inżynierii) (od 1997 r.) w dziedzinie studiów nad budowlami i architekturą lub w
dziedzinie studiów inżynieryjnych,
- dyplomy wydane przez "Technická univerzita v Liberci", "Fakulta architektury" (Wydział
Architektury) (od 1994 r.) w programie studiów architektonicznych i urbanistycznych ,w dziedzinie
studiów architektonicznych,
- dyplomy wydane przez "Akademie výtvarných umění v Praze" w programie sztuk pięknych w
dziedzinie studiów z zakresu architektury,
- dyplomy wydane przez "Vysoká škola umělecko-průmyslová v Praze" w programie sztuk
pięknych w dziedzinie studiów z zakresu projektowania,
- świadectwo dopuszczające wydane przez "Česká komora architektů" bez wskazania dziedziny lub
w dziedzinie budownictwa.
- dyplomy wydawane przez Krajowe Szkoły Architektury w Kopenhadze i Aarhus ("architekt"),
Danmark
(Dania)
- świadectwo rejestracji wydane przez Radę Architektów, na podstawie ustawy nr 202 z dnia 28
maja 1975 r. ("registreret arkitekt"),
dyplomy wydawane przez Wyższe Szkoły Inżynierii Lądowej ("bygningskonstruktoer"), wraz ze
świadectwem wydanym przez właściwe organy, potwierdzającym zdanie testu kwalifikacyjnego,
zawierającym uznanie planów przygotowanych i zrealizowanych przez kandydata w trakcie
przynajmniej sześcioletniego faktycznego wykonywania działań określonych w art. 48 dyrektywy
2005/36/WE.
- dyplomy wydane przez wyższe szkoły sztuk pięknych (Dipl.-Ing., Architekt (HfbK),
Deutschland
(Niemcy)
1987/1988
1987/1988
- dyplomy wydawane przez wydziały architektury ("Architektur/Hochbau") wyższych szkół
technicznych ("Technische Hochschulen"), uniwersytetów technicznych lub uniwersytetów oraz, o
ile instytucje te wchodzą w skład szkół "Gesamthochschulen", przez wydziały architektury szkół
"Gesamthochschulen" ("Dipl.-Ing" i inne tytuły, które mogą być później określone dla posiadaczy
tych dyplomów),
- dyplomy wydawane precz wydziały architektury ("Architektur/Hochbau") szkół typu
"Fachhochschulen", zawodowych szkół wyższych oraz, o ile instytucje te wchodzą w skład szkół
"Gesamthochschulen", przez wydziały architektury szkół "Gesamthochschulen", łącznie - jeśli
okres studiów jest krótszy niż cztery lata, ale wynosi co najmniej trzy lata - ze świadectwem
zaświadczającym o czteroletnim stażu pracy w zawodzie w Republice Federalnej Niemiec,
wydanym przez organy zawodowe zgodnie z art. 47 ust. 1 dyrektywy 2005/36/WE ("Ingenieur
grad." lub inne tytuły, które mogą zostać później określone dla posiadaczy tych dyplomów),
- dyplomy ("Prüfungszeugnisse") wydane przed dniem 1 stycznia 1973 r. przez wydziały
architektury szkół "Ingenieurschulen" i "Werkkunstschulen", łącznie z zaświadczeniem
wystawionym przez właściwe organy potwierdzającym zdanie testu kwalifikacyjnego,
zawierającym uznanie planów przygotowanych i zrealizowanych przez kandydata w trakcie
przynajmniej sześcioletniego faktycznego wykonywania działań określonych w art. 48 dyrektywy
2005/36/WE.
Eesti
(Estonia)
diplom arhitektuuri erialal, väljastatud Eesti Kunstiakadeemia arhitektuuri teaduskonna poolt alates
1996. aastast (dyplom studiów architektonicznych wydawany przez Wydział Architektury
Estońskiej Akademii Sztuki od 1996 r.), väljastatud Tallinna Kunstiülikooli poolt 1989 - 1995
2006/2007
(wydany przez Talliński Uniwersytet Sztuki 1989 - 1995), väljastatud Eesti NSV Riikliku
Kunstiinstituudi poolt 1951 - 1988 (wydany przez Państwowy Instytut Sztuki Estońskiej SRR w
latach 1951 - 1988).
Eλλάς
(Grecja)
- dyplomy inżyniera/architekta wydawane przez "Metsovion Polytechnion" w Atenach, wraz ze
świadectwem wystawianym przez Izbę Techniczną Grecji uprawniającym do prowadzenia
działalności w dziedzinie architektury,
1987/1988
- dyplomy inżyniera/architekta wydawane przez "Aristotelion Panepistimion" w Salonikach, wraz
ze świadectwem wystawianym przez Izbę Techniczną Grecji uprawniającym do prowadzenia
- dyplomy inżyniera/inżyniera budowlanego wydawane przez "Metsovion Polytechnion" w
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
194
Atenach, wraz ze świadectwem wystawianym przez Izbę Techniczną Grecji uprawniającym do
prowadzenia działalności w dziedzinie architektury,
- dyplomy inżyniera/inżyniera budowlanego wydawane przez "Aristotelion Panepistimion" w
Salonikach, wraz ze świadectwem wystawianym przez Izbę Techniczną Grecji uprawniającym do
prowadzenia działalności w dziedzinie architektury,
- dyplomy inżyniera/inżyniera budowlanego wydawane przez "Panepistimion Thrakis", wraz ze
- dyplomy inżyniera/inżyniera budowlanego wydawane przez "Panepistimion Patron", wraz ze
działalności w dziedzinie architektury.
España
(Hiszpania)
France
(Francja)
urzędowe formalne kwalifikacje niezbędne do podejmowania i wykonywania zawodu architekta
(título oficial de arquitecto) wydawane przez Ministerstwo Edukacji i Nauki lub przez
uniwersytety.
1987/1988
- dyplomy architekta do 1959 r. wydawane przez Ministerstwo Edukacji, a następnie przez
Ministerstwo Kultury ("architecte DPLG"),
1987/1988
- dyplomy wydawane przez "Ecole spéciale d'architecture" ("architecte DESA"),
- dyplomy wydawane od 1955 r. przez wydział architektury szkoły "Ecole nationale supérieure des
arts et industries de Strasbourg" (dawniej "Ecole nationale d'ingenieurs de Strasbourg") ("architecte
ENSAIS").
Ísland
(Islandia)
Dyplomy wydane przez właściwe organy państwa członkowskiego UE, EFTA-EOG lub
Szwajcarii, którym towarzyszy certyfikat o odbyciu szkolenia praktycznego wydane przez
właściwe organy Islandii.
Ireland
(Irlandia)
- stopień licencjata architektury ("Bachelor of Architecture") przyznawany przez "National
University of Ireland" ("B. Arch." (NUI) absolwentom architektury "University College" w
Dublinie),
1987/1988
- dyplom uniwersytecki architektury wydawany przez "College of Technology", Bolton Street,
Dublin ("Dipl. Arch."),
- świadectwo członka stowarzyszonego ("Certificate of Associateship") w Królewskim Instytucie
Architektów Irlandii ("Royal Institute of Architects of Ireland") (ARIAI),
- świadectwo członkostwa ("Certificate of Membership") w Królewskim Instytucie Architektów
Irlandii ("Royal Institute of Architects of Ireland") (MRIAI).
Italia
(Włochy)
- dyplomy "laurea in architettura" wydawane przez uniwersytety, instytuty politechniczne i wyższe
szkoły architektury w Wenecji i Reggio Calabria, wraz z dyplomem, upoważniającym do
samodzielnego wykonywania zawodu architekta, wydawanym przez Ministra Edukacji po zdaniu 1987/1988
przez kandydata przed właściwą komisją egzaminu państwowego, upoważniającego do
samodzielnego wykonywania zawodu architekta ("dott. Architetto"),
- dyplomy "laurea in ingegneria" w dziedzinie budownictwa wydawane przez uniwersytety,
instytuty politechniczne, wraz z dyplomem upoważniającym do samodzielnego wykonywania
zawodu architekta, wydawanym przez Ministra Edukacji po zdaniu przez kandydata przed
właściwą komisją egzaminu państwowego, upoważniającego do samodzielnego wykonywania
zawodu architekta ("dott. Ing. Architetto" lub "dott. Ing in ingegneria civile"),
(Cypr)
Latvija
(Łotwa)
"Arhitekta diploms" ko izsniegusi Latvijas Valsts Universitātes Inženierceltniecības fakultātes
Arhitektūras nodaļa līdz 1958.gadam, Rīgas Politehniskā Institūta Celtniecības fakultātes
Arhitektūras nodaļa no 1958 gada līdz 1991.gadam, Rīgas Tehniskās Universitātes Arhitektūras
fakultāte kopš 1991. gada, un "Architekta prakses sertifikāts", ko izsniedz Latvijas Arhitektu
savienība ("dyplom architekta") wydawany przez Departament Architektury Wydziału Inżynierii
Państwowego Uniwersytetu Łotewskiego do 1958 r., Departament Architektury Wydziału
Inżynierii Instytutu Politechnicznego w Rydze w latach 1958 - 1991, Wydział Architektury
Technicznego Uniwersytetu w Rydze od 1991 r. i świadectwa rejestracji przez Stowarzyszenie
Architektów Łotwy.
2006/2007
Liechtenstein
(Liechtenstein)
Dyplomy wydawane przez "Fachhochschule" (Dipl.-Arch. (FH))
1997/1998
Lietuva
(Litwa)
- dyplomy inżyniera architekta/architekta wydawane przez Kauno politechnikos institutas do 1969
r. (inžinierius architektas/architektas),
2006/2007
- dyplomy architekta/licencjacki architektury/magisterski architektury wydawane przez Vilnius
inžinerinis statybos institutas do 1990, Vilniaus technikos universitetas do 1996 r., Vilnius
Gedimino technikos universitetas od 1996 r. (architektas/ architektūros bakalauras/architektūros
magistras),
- dyplomy dla specjalistów, którzy ukończyli szkolenie z architektury/licencjackie z
architektury/magisterskie z architektury wydawane przez LTSR Valstybinis dailės institutas do
1990 r.; Vilniaus dailės akademija od 1990 r. (architektūros kursas/architektūros
bakalauras/architektūros magistras),
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
195
- dyplomy licencjackie architektury/magisterskie architektury wydawane przez Kauno
technologijos universitetas od 1997 r. (architektūros bakalauras/architektūros magistras),
Do wszytkich dyplomów muszą być dołączone certyfikaty wydawane przez Komisję Atestacyjną
przyznające prawo podejmowania działalności w zakresie architektury (architekci
atestowani/Atestuotas architektas).
Magyarország
(Węgry)
- dyplom "okleveles építészmérnök" (dyplom architektury, magister nauk w zakresie architektury)
wydawany przez uniwersytety,
2006/2007
- dyplom "okleveles építész tervező művész" (dyplom architektury, magister nauk w zakresie
architektury i inżynierii budowlanej) wydawany przez uniwersytety.
Malta
(Malta)
Perit: Lawrja ta' Perit wydawany przez Universita' ta' Malta, który daje prawo zarejestrowania jako
2006/2007
Perit.
Nederland
(Holandia)
- świadectwo stwierdzające zdanie egzaminu z architektury, wydawane przez wydziały architektury
1987/1988
wyższych szkół technicznych w Delft lub Eindhoven ("bouwkundig ingenieur"),
- dyplomy wydawane przez uznane przez państwo akademie architektury ("architect"),
- dyplomy wydawane do 1971 r. przez dawne wyższe szkoły architektury ("Hoger
Bouekunstonderricht") ("architcet HBO"),
- dyplomy wydawane do 1970 r. przez dawne wyższe szkoły architektury ("voortgezet
Bouwkunstonderricht") ("architect VBO"),
- świadectwo stwierdzające zdanie egzaminu organizowanego przez radę architektów z "Bond van
Nederlandse Architecten" (Związek Architektów Holenderskich, BNA) ("architect"),
- dyplom przyznany przez "Stichting Instituut voor Architectuur" (Fundację Instytutu Architektury)
(IVA) wydawany na zakończenie kursu zorganizowanego przez tę fundację i trwającego co
najmniej cztery lata (architect), łącznie z zaświadczeniem wystawionym przez właściwe organy,
potwierdzającym zdanie testu kwalifikacyjnego, zawierającym uznanie planów przygotowanych i
zrealizowanych przez kandydata w trakcie przynajmniej sześcioletniego faktycznego wykonywania
działań określonych w art. 44 dyrektywy 2005/36/WE,
- świadectwo wydawane przez właściwe organy stwierdzające zdanie egzaminu przed 5 sierpnia
1985 r. na stopień "kandidaat in de bouwkunde", organizowanego przez wyższą szkołę techniczną
w Delft lub Eindhoven oraz, że w okresie co najmniej pięciu lat bezpośrednio przed tą datą osoba
zainteresowana prowadziła działalność w dziedzinie architektury, której charakter i znaczenie
gwarantują, w myśl przepisów prawa krajowego Holandii, że osoba ta ma uprawnienia do
prowadzenia działalności w dziedzinie architektury ("architect"),
- świadectwo wystawione przez właściwe organy osobom, które osiągnęły wiek lat 40 przed 5
sierpnia 1985r., stwierdzające, że przez co najmniej pięć lat bezpośrednio przed tą datą dana osoba
prowadziła działalność w dziedzinie architektury, której charakter i znaczenie gwarantują, zgodnie
z przepisami prawa krajowego Holandii, że osoba ta posiada uprawnienia do prowadzenia
działalności w dziedzinie architektury ("architect"),
- świadectwa, o których mowa w tiret 7 i 8, nie muszą już być uznawane od dnia wejścia w życie
przepisów ustawowych i wykonawczych regulujących podejmowanie i prowadzenie działalności w
dziedzinie architektury w zakresie zawodowego tytułu architekta w Holandii, o ile w ramach tych
przepisów świadectwa te nie upoważniają do podejmowania takiej działalności w zakresie
zawodowego tytułu architekta.
Norge
(Norwegia)
- dyplomy (sivilarkitekt) wydawane przez "Norges tekniske høgskole (NTH)", począwszy od 1
stycznia 1996 r. przez "Norges teknisk-naturvitenskaplige universitet (NTNU)", "Arkitekthøgskolen i Oslo" oraz przez "Bergen Arkitekt Skole(BAS)",
1996/1997
- certyfikaty członkostwa w "Norske Arkitekters Landsforbund" (NAL) pod warunkiem
ukończenia szkolenia w jednym z państw członkowskich, do których znajduje zastosowanie
dyrektywa 2005/36/WK.
Österreich
(Austria)
- dyplomy wydawane przez Politechnikę Wiedeńską i Politechnikę Graz oraz przez Uniwersytet w
Innsbrucku, Wydział Inżynierii Budowlanej ("Bauingenieurwesen") i Architektury ("Architektur"),
1997/1998
w dziedzinie studiów architektury, inżynierii budowlanej ("Bauingenieurwesen"), budownictwa
("Hochbau") i ("Wirtschaftsingenieurwesen - Bauwesen"),
- dyplomy wydawane przez Uniwersytet "Bodenkultur" w dziedzinie studiów "Kulturtechnik und
Wasserwirtschaft",
- dyplomy wydawane przez Kolegium Uniwersyteckie Sztuk Użytkowych w Wiedniu w dziedzinie
studiów architektury,
- dyplomy wydawane przez Akademię Sztuk Pięknych w Wiedniu w dziedzinie studiów
architektury,
- dyplomy inżynierów dyplomowanych (Ing.) wydawane przez wyższe szkoły techniczne lub
wyższe szkoły budownictwa, wraz z licencją "Baumeister", potwierdzającą minimum sześcioletnie
doświadczenie zawodowe w Austrii, zatwierdzone egzaminem,
- dyplomy wydawane przez Kolegium Uniwersyteckie kształcenia artystycznego przemysłowego w
Linz, w dziedzinie studiów architektury,
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
196
- świadectwo stwierdzające kwalifikacje inżyniera budowlanego lub samodzielnego konsultanta
technicznego ("Hochbau", "Bauwesen", "Wirtschaftsingenieurwesen -Bauwesen", "Kulturtechnik
und Wasserwirtschaft") zgodnie z ustawą o technikach budownictwa (Ziviltechnikergesetz, BGBl.
nr 156/1994).
Portugal
(Portugalia)
- dyplom "diploma do curso especial de arquitectura", wydawany przez Szkoły Sztuk Pięknych w
Lizbonie i Porto,
1987/1988
- dyplom architekta "diploma de arquitecto", wydawany przez Szkoły Sztuk Pięknych w Lizbonie i
Porto,
- dyplom "diploma do curso de arquitectura", wydawany przez Wyższe Szkoły Sztuk Pięknych w
Lizbonie i Porto,
- dyplom "diploma de licenciatura em arquitectura", wydawany przez Wyższą Szkołę Sztuk
Pięknych w Lizbonie,
- dyplom "carta de curso de licenciatura em arquitectura", wydawany przez Uniwersytet
Techniczny w Lizbonie i przez Uniwersytet w Porto,
- dyplomy uniwersyteckie w zakresie inżynierii lądowej wydany przez Wyższy Instytut Techniczny
Uniwersytetu Technicznego w Lizbonie (Licenciatura em engenharia civil),
- dyplom uniwersytecki w zakresie inżynierii lądowej wydany przez Wydział Inżynierii (de
Engenharia) Uniwersytetu w Porto (Licenciatura em engenharia civil),
- dyplom uniwersytecki w zakresie inżynierii lądowej wydany przez Wydział Nauki i Technologii
Uniwersytetu w Coimbra (Licenciatura em engenharia civil),
- dyplom uniwersytecki w zakresie inżynierii lądowej (produkcja) wydany przez Uniwersytet w
Minho (licenciatura em engenharia civil (produção)
România
Rumunia)
Universitatea de Arhitectură şi Urbanism "Ion Mincu" Bucureşti (Uniwersytet Architektury i
Urbanistyki "Ion Mincu" Bukareszt):
- 1953-1966: - Institutul de Arhitectură "Ion Mincu" Bucureşti (Instytut Architektury "Ion Mincu"
Bukareszt), Arhitect (architekt),
- 1967-1974: - Institutul de Arhitectură "Ion Mincu" Bucureşti (Instytut Architektury "Ion Mincu"
Bukareszt), Diplomă de Arhitect, Specialitatea Arhitectură (dyplom architekta, specjalność
architektura),
- 1975-1977: Institutul de Arhitectură "Ion Mincu" Bucureşti, Facultatea de Arhitectură (Instytut
Architektury "Ion Mincu" Bukareszt, Wydział Architektury), Diplomă de Arhitect, Specializarea
Arhitectură (dyplom architekta, specjalność architektura);
- 1978-1991: Institutul de Arhitectură, "Ion Mincu" Bucureşti, Facultatea de Arhitectură şi
Sistematizare (Instytut Architektury "Ion Mincu" Bukareszt, Wydział Architektury i
Systematyzacji), Diplomă de Arhitect, Specializarea Arhitectură şi Sistematizare (dyplom
architekta, specjalność architektura i systematyzacja),
- 1992-1993: Institutul de Arhitectură "Ion Mincu" Bucureşti, Facultatea de Arhitectură şi
Urbanism (Instytut Architektury, "Ion Mincu" Bukareszt, Wydział Architektury i Urbanistyki),
Diplomă de Arhitect, specializarea Arhitectură şi Urbanism (dyplom architekta, specjalność
architektura i urbanistyka),
- 1994-1997: Institutul de Arhitectură "Ion Mincu" Bucureşti, Facultatea de Arhitectură şi
Urbanism (Instytut Architektury "Ion Mincu" Bukareszt, Wydział Architektury i Urbanistyki),
Diplomă de Licenţă, profilul Arhitectură, specializarea Arhitectură (dyplom licencjata, kierunek
architektura, specjalność architektura),
- 1998-1999: Institutul de Arhitectură "Ion Mincu" Bucureşti, Facultatea de Arhitectură (Instytut
Architektury "Ion Mincu" Bukareszt, Wydział Architektury), Diplomă de Licenţă, profilul
Arhitectură, specializarea Arhitectură (dyplom licencjata, kierunek architektura, specjalność
architektura),
- Od 2000 r.: Universitatea de Arhitectură şi Urbanism "Ion Mincu" Bucureşti, Facultatea de
Arhitectură (Uniwersytet Architektury i Urbanistyki "Ion Mincu" - Bukareszt, Wydział
Architektury), Diplomă de Arhitect, profilul Arhitectură, specializarea Arhitectură (dyplom
architekta, kierunek architektura, specjalność architektura).
2009/2010
Universitatea Tehnică din Cluj-Napoca (Politechnika Cluj-Napoca):
- 1990-1992: Institutul Politehnic din Cluj-Napoca, Facultatea de Construcţii (Politechnika ClujNapoca, Wydział Budownictwa Lądowego), Diplomă de Arhitect, profilul Arhitectură,
specializarea Arhitectură (dyplom architekta, kierunek architektura, specjalność architektura),
- 1993-1994: Universitatea Tehnică din Cluj-Napoca, Facultatea de Construcţii (Politechnika ClujNapoca, Wydział Budownictwa Lądowego), Diplomă de Arhitect, profilul Arhitectură,
specializarea Arhitectură (dyplom architekta, kierunek architektura, specjalność architektura),
- 1994-1997: Universitatea Tehnică din Cluj-Napoca, Facultatea de Construcţii (Politechnika ClujNapoca, Wydział Budownictwa Lądowego), Diplomă de Licenţă, profilul Arhitectură, specializarea
Arhitectură (dyplom licencjata, kierunek architektura, specjalność architektura),
- 1998-1999: Universitatea Tehnică din Cluj-Napoca, Facultatea de Arhitectură şi Urbanism
(Politechnika Cluj-Napoca, Wydział Architektury i Urbanistyki), Diplomă de Licenţă, profilul
Arhitectură, specializarea Arhitectură (dyplom licencjata, kierunek architektura, specjalność
architektura),
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
197
- Od 2000 r.: Universitatea Tehnică din Cluj-Napoca, Facultatea de Arhitectura şi Urbanism
(Politechnika Cluj-Napoca, Wydział Architektury i Urbanistyki), Diplomă de Arhitect, profilul
Arhitectură, specializarea Arhitectură (dyplom architekta, kierunek architektura, specjalność
architektura).
Universitatea Tehnică "Gh. Asachi" Iaşi (Politechnika "Gh. Asachi" Iaşi):
- 1993: Universitatea Tehnică "Gh. Asachi" Iaşi, Facultatea de Construcţii şi Arhitectură
(Politechnika "Gh. Asachi" Iaşi, Wydział Budownictwa Lądowego i Architektury), Diplomă de
Arhitect, profilul Arhitectură, specializarea Arhitectură (dyplom architekta, kierunek architektura,
specjalność architektura),
- 1994-1999: Universitatea Tehnică "Gh. Asachi" Iaşi, Facultatea de Construcţii şi Arhitectură
(Politechnika "Gh.Asachi" Iaşi, Wydział Budownictwa Lądowego i Architektury), Diplomă de
Licenţă, profilul Arhitectură, specializarea Arhitectură (dyplom licencjata, kierunek architektura,
- 2000-2003: Universitatea Tehnică "Gh. Asachi" Iaşi, Facultatea de Construcţii şi Arhitectură
(Politechnika "Gh.Asachi" Iaşi, Wydział Budownictwa Lądowego i Architektury), Diplomă de
Arhitect, profilul Arhitectură, specializarea Arhitectură (dyplom architekta, kierunek architektura,
- Od 2004 r.: Universitatea Tehnică "Gh. Asachi" Iaşi, Facultatea de Arhitectură (Politechnika "Gh.
Asachi" Iaşi, Wydział Architektury), Diplomă de Arhitect, profilul Arhitectură, specializarea
Arhitectură (dyplom architekta, kierunek architektura, specjalność architektura).
Universitatea Politehnica din Timişoara (Politechnika Timişoara):
- 1993-1995: Universitatea Tehnică din Timişoara, Facultatea de Construcţii (Politechnika
Timişoara, Wydział Budownictwa Lądowego), Diplomă de Arhitect, profilul Arhitectură şi
urbanism, specializarea Arhitectură generală (dyplom architekta, kierunek architektura i
urbanistyka, specjalność architektura ogólna),
- 1995-1998 Universitatea Politehnica din Timişoara, Facultatea de Construcţi (Politechnika
Timişoara, Wydział Budownictwa Lądowego), Diplomă de Licenţă, profilul Arhitectură,
specializarea Arhitectură (dyplom licencjata, kierunek architektura, specjalność architektura),
- 1998-1999: Universitatea Politehnica din Timişoara, Facultatea de Construcţii şi Arhitectură
(Politechnika Timişoara, Wydział Budownictwa Lądowego i Architektury), Diplomă de Licenţă,
profilul Arhitectură specializarea Arhitectură (dyplom licencjata, kierunek architektura, specjalność
architektura),
- Od 2000 r.: Universitatea Politehnica din Timişoara, Facultatea de Construcţii şi Arhitectură
(Politechnika Timişoara, Wydział Budownictwa Lądowego i Architektury), Diplomă de Arhitect,
profilul Arhitectură, specializarea Arhitectură (dyplom architekta, kierunek architektura,
specjalność architektura).
Universitatea din Oradea (Uniwersytet Oradea):
- 2002: Universitatea din Oradea, Facultatea de Protecţia Mediului (Uniwersytet Oradea, Wydział
Ochrony Środowiska), Diplomă de Arhitect, profilul Arhitectură specializarea Arhitectură (dyplom
architekta, kierunek architektura, specjalność architektura),
- Od 2003 r.: Universitatea din Oradea, Facultatea de Arhitectură şi Construcţii (Wydział
Architektury i Budownictwa Lądowego), Diplomă de Arhitect, profilul Arhitectură, specializarea
Arhitectură (dyplom architekta, kierunek architektura, specjalność architektura).
Universitatea Spiru Haret Bucureşti (Uniwersytet Spiru Haret Bukareszt):
- Od 2002 r.: Universitatea Spiru Haret Bucureşti, Facultatea de Arhitectură (Uniwerystet Spiru
Haret Bukareszt, Wydział Architektury), Diplomă de Arhitect, profilul Arhitectură, specializarea
Arhitectură (dyplom architekta kierunek architektura).
Slovenija
(Słowenia)
- "univerzitetni diplomirani inženir arhitekture/univerzitetna diplomirana inženirka arhitekture"
(uniwersytecki dyplom architektury) wydawany przez wydział architektury, do którego dołączono
zaświadczenie właściwego organu w dziedzinie architektury uznane prawnie, przyznający prawo
prowadzenia działalności architektonicznej,
2006/2007
- dyplom uniwersytecki wydawany przez wydziały techniczne przyznające tytuły "univerzitetni
diplomirani inženir (univ.dipl.inž.)/univerzitetna diplomirana inženirka" do którego dołączono
zaświadczenie właściwego organu w dziedzinie architektury uznane prawnie, przyznające prawo
prowadzenia działalności architektonicznej.
- dyplom w dziedzinie studiów "architektura i budownictwo" ("architektúra a pozemné
staviteľstvo") wydany przez Słowacki Uniwersytet Techniczny (Slovenská vysoká škola technická) 2006/2007
w Bratysławie w latach 1950 - 1952 (tytuł: Ing.),
Slovensko
(Słowacja)
- dyplom w dziedzinie studiów "architektura" ("architektúra") wydany przez Wydział Architektury
i Budownictwa Słowackiego Uniwersytetu Technicznego (Fakulta architektúry a pozemného
staviteľstva, Slovenská vysoká škola technická) w Bratysławie w latach 1952 - 1960 (tytuł: Ing.
arch.),
- dyplom w dziedzinie studiów "budownictwo" ("pozemné staviteľstvo") wydany przez Wydział
Architektury i Budownictwa Słowackiego Uniwersytetu Technicznego (Fakulta architektúry a
pozemného staviteľstva, Slovenská vysoká škola technická) w Bratysławie w latach 1952 - 1960
(tytuł: Ing.),
- dyplom w dziedzinie studiów "architektura" ("architektúra") wydany przez Wydział Inżynierii
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
198
Słowackiego Uniwersytetu Technicznego (Stavebná fakulta, Slovenská vysoká škola technická) w
Bratysławie w latach 1961 - 1976 (tytuł: Ing. arch.),
- dyplom w dziedzinie studiów "budownictwo" ("pozemné stavby") wydany przez Wydział
Inżynierii Słowackiego Uniwersytetu Technicznego (Stavebná fakulta, Slovenská vysoká škola
technická) w Bratysławie w latach 1961 - 1976 (tytuł: Ing.),
- dyplom w dziedzinie studiów "architektura" ("architektúra") wydany przez Wydział Architektury
Słowackiego Uniwersytetu Technicznego (Fakulta architektúry, Slovenská vysoká škola technická)
w Bratysławie od 1977 r. (tytuł: Ing. arch.),
- dyplom w dziedzinie studiów "urbanistyka" ("urbanizmus") wydany przez Wydział Architektury
Słowackiego Uniwersytetu Technicznego (Fakulta architektúry, Slovenská vysoká škola technická)
w Bratysławie od 1977 r. (tytuł: Ing. arch.),
- dyplom w dziedzinie studiów "budownictwo" ("pozemné stavby") wydany przez Wydział
Inżynierii Słowackiego Uniwersytetu Technicznego (Stavebná fakulta, Slovenská technická
univerzita) w Bratysławie w latach 1977 - 1997 (tytuł: Ing.),
- dyplom w dziedzinie studiów "architektura i budownictwo" ("architektúra a pozemné stavby")
wydany przez Wydział Inżynierii Słowackiego Uniwersytetu Technicznego (Stavebná fakulta,
Slovenská technická univerzita) w Bratysławie od 1998 r. (tytuł: Ing.),
- dyplom w dziedzinie studiów "budownictwo - specjalizacja architektura" ("pozemné stavby špecializácia: architektúra") wydany przez Wydział Inżynierii Słowackiego Uniwersytetu
Technicznego (Stavebná fakulta, Slovenská technická univerzita) w Bratysławie w latach 2000 2001 (tytuł: Ing.),
- dyplom w dziedzinie studiów "budownictwo i architektura" ("pozemné stavby a architektúra")
wydany przez Wydział Inżynierii Słowackiego Uniwersytetu Technicznego (Stavebná fakulta Slovenská technická univerzita) w Bratysławie od 2001 r. (tytuł: Ing.),
- dyplom w dziedzinie studiów "architektura" ("architektúra") wydany przez Akademię Sztuk
Pięknych i Projektowania (Vysoká škola výtvarných umení) w Bratysławie od 1969 r. (tytuł: Akad.
arch. do 1990 r.; Mgr. w latach 1990 - 1992; Mgr. arch. w latach 1992 - 1996: Mgr. art. od 1997 r.),
- dyplom w dziedzinie studiów "budownictwo" ("pozemné staviteľstvo") wydany przez Wydział
Inżynierii Uniwersytetu Technicznego (Stavebná fakulta, Technická univerzita) w Koszycach w
latach 1981 - 1991 (tytuł: Ing.),
Do wszystkich tych dyplomów należy dodać:
- zezwolenie wydane przez Słowacką Izbę Architektów (Slovenská komora architektov) w
Bratysławie bez wskazania dziedziny lub w dziedzinie "budownictwo" ("pozemné stavby") lub
"planowanie przestrzenne" ("územné plánovanie"),
- zezwolenie wydane przez Słowacką Izbę Inżynierów Budowlanych (Slovenská komora
stavebných inžinierov) w Bratysławie w dziedzinie budownictwa ("pozemné stavby").
Suomi/
Finland
- dyplomy wydawane przez wydziały architektury uniwersytetów technicznych lub Uniwersytetu w
1997/1998
Oulu (arkkitehti/arkitekt),
(Finlandia)
- dyplomy wydawane przez Instytuty Techniczne (rakennusarkkitehti/byggnadsarkitekt).
Sverige
(Szwecja)
- dyplomy wydawane przez Wydział Architektury przy Królewskim Instytucie Technicznym,
Instytut Techniczny Chalmers oraz Instytut Techniczny na Uniwersytecie w Lund (arkitekt,
dyplom uniwersytecki architekta),
1997/1998
- świadectwo członkostwa "Svenska Arkitekters Riksförbund" (SAR), jeśli dana osoba otrzymała
wykształcenie w państwie, do którego dyrektywa 2005/36/WE ma zastosowanie.
United Kingom
(Zjednoczone
Królestwo)
- kwalifikacje przyznawane po zdaniu egzaminów w:
Królewskim Instytucie Architektów Brytyjskich ("Royal Institute of British Architects"),
na wydziałach architektury na uniwersytetach, politechnikach, kolegiach, akademiach, szkołach
technicznych i artystycznych, które były na dzień 10 czerwca 1985 r., uznawane przez radę
"Architects Registration Council" Zjednoczonego Królestwa w celu wpisania do rejestru
architektów ("Architect"),
1987/1988
- świadectwo potwierdzające, że posiadacz ma prawa nabyte do posługiwania się tytułem
zawodowym architekta zgodnie z przepisami sekcji 6 (1) a, 6 (1) b lub 6 (1) ustawy o rejestrze
architektów z 1931 r. (Architect),
- świadectwo potwierdzające, że posiadacz ma prawa nabyte do posługiwania się tytułem
zawodowym architekta zgodnie z przepisami sekcji 2 ustawy o rejestrze architektów z 1938 r.
(Architect).
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
199
Dyplomy i inne dokumenty uznawane na zasadzie praw nabytych oraz kwalifikacje, które w drodze
odstępstwa uznawane są za spełniające minimalne wymagania w zakresie kształcenia określone w
przepisach prawa Unii Europejskiej i skutkujące automatycznym uznaniem
Kraj
Dokument potwierdzający posiadane kwalifikacje
1
2
België
Belgique/
Belgien
(Belgia)
zaświadczenie wydane przez właściwy organ państwa członkowskiego potwierdzające uzyskanie prawa do
używania tytułu zawodowego architekta, nie później niż w dniu 5 sierpnia 1987 r. oraz że dana osoba faktycznie
i zgodnie z prawem wykonywała działalność w dziedzinie architektury, nieprzerwanie przez co najmniej 3 lata w
okresie 5 lat poprzedzających wydanie tego zaświadczenia.
България
(Bułgaria)
zaświadczenie wydane przez właściwy organ państwa członkowskiego, potwierdzające uzyskanie prawa do
używania tytułu zawodowego architekta, nie później niż w dniu 1 stycznia 2007 r. oraz że dana osoba faktycznie
Česká republika
(Czechy)
- dyplom lub inny dokument potwierdzający posiadanie kwalifikacji, uprawniający do podejmowania
działalności zawodowej architekta, wydany w byłej Czechosłowacji lub uzyskany w wyniku kształcenia, które
rozpoczęło się w byłej Czechosłowacji przed 1 stycznia 1993 r. oraz zaświadczenie wydane przez właściwe
organy Czech poświadczające, że dokument ten potwierdza kwalifikacje zawodowe architekta i uprawnia na ich
terytorium do podejmowania i wykonywania działalności w dziedzinie architektury oraz potwierdzające, że dana
osoba faktycznie i zgodnie z prawem wykonywała działalność w dziedzinie architektury nieprzerwanie przez co
najmniej 3 lata w okresie 5 lat poprzedzających wydanie zaświadczenia,
- zaświadczenie wydane przez właściwy organ państwa członkowskiego, potwierdzające uzyskanie prawa do
używania tytułu zawodowego architekta, nie później niż w dniu 1 maja 2004 r. oraz że dana osoba faktycznie i
zgodnie z prawem wykonywała działalność w dziedzinie architektury, nieprzerwanie przez co najmniej 3 lata w
(Cypr)
Danmark
(Dania)
Deutschland
(Niemcy)
- dokumenty potwierdzające odbycie kształcenia w "Fachhochschule" w Republice Federalnej Niemiec trwające
przez okres trzech lat, w formie, w jakiej było ono prowadzone w dniu 5 sierpnia 1985 r., spełniające inne
minimalne wymagania w zakresie kształcenia określone w przepisach prawa Unii Europejskiej i umożliwiające
w Republice Federalnej Niemiec podejmowanie czynności przy użyciu tytułu zawodowego architekta oraz
świadectwo wydane przez stowarzyszenie zawodowe, do którego rejestru wpisany jest architekt, o uzupełnieniu
tego kształcenia czteroletnim doświadczeniem zawodowym w zawodzie architekta w Republice Federalnej
Niemiec,
- zaświadczenie wydane przez właściwe organy Republiki Federalnej Niemiec wskazujące, że dokument
potwierdzający posiadanie kwalifikacji zawodowych architekta, wydany po dniu 8 maja 1945 r. przez właściwe
organy Niemieckiej Republiki Demokratycznej potwierdza kwalifikacje zawodowe architekta i uprawnia na ich
terytorium do podejmowania i wykonywania działalności w dziedzinie architektury,
- zaświadczenie wydane przez właściwy organ państwa członkowskiego potwierdzające uzyskanie prawa do
Eesti
Estonia)
działalności zawodowej architekta, wydany w byłym Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich lub
uzyskany w wyniku kształcenia, które rozpoczęło się w byłym Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich
przed 20 sierpnia 1991 r. oraz zaświadczenie wydane przez właściwe organy Estonii poświadczające, że
dokument ten potwierdza kwalifikacje zawodowe architekta i uprawnia na ich terytorium do podejmowania i
wykonywania działalności w dziedzinie architektury oraz potwierdzające, że dana osoba faktycznie i zgodnie z
prawem wykonywała działalność w dziedzinie architektury nieprzerwanie przez co najmniej 3 lata w okresie 5
lat poprzedzających wydanie zaświadczenia,
Eλλάς
(Grecja)
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
200
España
(Hiszpania)
używania tytułu zawodowego architekta, nie później niż w dniu 5 sierpnia 1987 r. oraz że dana osoba
faktycznie i zgodnie z prawem wykonywała działalność w dziedzinie architektury, nieprzerwanie przez co
najmniej 3 lata w okresie 5 lat poprzedzających wydanie tego zaświadczenia.
France
(Francja)
Ireland
(Irlandia)
Ísland
(Islandia)
Italia
(Włochy)
Latvija
(Łotwa)
przed 21 sierpnia 1991 r. oraz zaświadczenie wydane przez właściwe organy Łotwy poświadczające, że
dokument ten potwierdza kwalifikacje zawodowe architekta i uprawnia na ich terytorium do podejmowania i
wykonywania działalności w dziedzinie architektury oraz potwierdzające, że dana osoba faktycznie i zgodnie z
prawem wykonywała działalność w dziedzinie architektury nieprzerwanie przez co najmniej 3 lata w okresie 5
lat poprzedzających wydanie zaświadczenia,
Liechtenstein
(Liechtenstein)
Lietuva
(Litwa)
przed 11 marca 1990 r. oraz zaświadczenie wydane przez właściwe organy Litwy poświadczające, że dokument
ten potwierdza kwalifikacje zawodowe architekta i uprawnia na ich terytorium do podejmowania i wykonywania
działalności w dziedzinie architektury oraz potwierdzające, że dana osoba faktycznie i zgodnie z prawem
wykonywała działalność w dziedzinie architektury nieprzerwanie przez co najmniej 3 lata w okresie 5 lat
poprzedzających wydanie zaświadczenia,
Luksemburg
Magyarország (Węgry)
Malta
(Malta)
Nederland (Holandia)
Norge
(Norwegia)
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
201
Österreich
(Austria)
Portugal
(Portugalia)
România
(Rumunia)
Slovenija
(Słowenia)
działalności zawodowej architekta, wydany w byłej Jugosławii lub uzyskany w wyniku kształcenia, które
rozpoczęło się w byłej Jugosławii przed 25 czerwca 1991 r. oraz zaświadczenie wydane przez właściwe organy
Słowenii poświadczające, że dokument ten potwierdza kwalifikacje zawodowe architekta i uprawnia na ich
terytorium do podejmowania i wykonywania działalności w dziedzinie architektury oraz potwierdzające, że dana
osoba faktycznie i zgodnie z prawem wykonywała działalność w dziedzinie architektury nieprzerwanie przez co
najmniej 3 lata w okresie 5 lat poprzedzających wydanie zaświadczenia,
-zaświadczenie wydane przez właściwy organ państwa członkowskiego, potwierdzające uzyskanie prawa do
Slovensko
(Słowacja)
działalności zawodowej architekta, wydany w byłej Czechosłowacji lub uzyskany w wyniku kształcenia, które
rozpoczęło się w byłej Czechosłowacji przed 1 stycznia 1993 r. oraz zaświadczenie wydane przez właściwe
organy Słowacji poświadczające, że dokument ten potwierdza kwalifikacje zawodowe architekta i uprawnia na
ich terytorium do podejmowania i wykonywania działalności w dziedzinie architektury oraz potwierdzające, że
dana osoba faktycznie i zgodnie z prawem wykonywała działalność w dziedzinie architektury nieprzerwanie
przez co najmniej 3 lata w okresie 5 lat poprzedzających wydanie zaświadczenia,
-zaświadczenie wydane przez właściwy organ państwa członkowskiego, potwierdzające uzyskanie prawa do
zgodnie z prawem wykonywała działalność w dziedzinie architektury nieprzerwanie przez co najmniej 3 lata w
Suomi/
Finland
(Finlandia)
Switzerland/
Schweiz/
Suisse/
Svizzera
(Szwajcaria)
używania tytułu zawodowego architekta, nie później niż w dniu 1 czerwca 2002 r. oraz że dana osoba faktycznie
Sverige
(Szwecja)
United
Kingom
(Zjednoczone Królestwo)
zaświadczenie wydane przez właściwy organ o odbyciu kształcenia w ramach programu rozwoju społecznego
lub w formie studiów wyższych w niepełnym wymiarze godzin, spełniającego inne minimalne wymagania w
Państwa członkowskie
zakresie kształcenia określone w przepisach prawa Unii Europejskiej i potwierdzonego pomyślnym zaliczeniem
Unii Europejskiej, EFTA- egzaminu z architektury, który organizowany był w przypadku tego typu kształcenia na poziomie szkoły wyższej
EOG lub Szwajcaria
i odpowiadał egzaminowi końcowemu, zgodnie z minimalnymi wymaganiami w zakresie kształcenia
określonymi w dyrektywie 2005/36/WE, pod warunkiem że dana osoba pracowała w dziedzinie architektury
przez co najmniej siedem lat, pod nadzorem architekta albo biura architektonicznego.
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
202
PRZYKŁADOWE ROZSTRZYGNIĘCIA I SPORY.
1. Spór dotyczący nabycia uprawnień na podstawie rozporzadzenia na podstawie Prezydenta
Rzeczypospolitej z dnia 16 lutego 1926 r
Sygn. akt KIO/UZP 1857/09
WYROK
z dnia 9 lutego 2010 r.
Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie:
Przewodniczący: Ewa Sikorska
Członkowie:
Anna Packo
Małgorzata Rakowska
Protokolant:
Rafał Komoń
W pierwszej kolejności Izba ustaliła, że odwołujący się ma interes prawny w uzyskaniu zamówienia uprawniający go
do wnoszenia środków ochrony prawnej na podstawie art. 179 ust. 1 ustawy Pzp. Odwołujący się podnosił, iż Pan
Mieczysław G nabył uprawnienia kierownika budowy na podstawie przepisów rozporządzenia Prezydenta
Rzeczypospolitej z dnia 16 lutego 1928 roku o prawie Budowlanym i zagospodarowaniu osiedli (Dz. U. z 1939
roku Nr 34, poz. 216 ze zm.) i funkcję kierownika budowy wykonywał bez wpisów na jakiekolwiek listy i
dokumentowania jego uprawnień.
Zgodnie z art. 361 cytowanego wyżej rozporządzenia do kierowania robotami budowlanymi, z wyjątkiem
kierowania robotami konstrukcyjnymi, dotyczącymi budynków, określonych w art. 358 ust. 2, są uprawnione
osoby, które:
a) posiadają wyższe wykształcenie techniczne, ukończone przepisanymi egzaminami, nabyte w jednej z
państwowych politechnik w kraju na wydziale architektonicznym, albo na odpowiadającym mu wydziale uczelni
zagranicznych, b) wykażą się dostateczną co najmniej trzyletnią, praktyką przy robotach budowlanych w służbie
państwowej, samorządowej lub prywatnej, zaświadczoną przez odnośny urząd lub przez osoby, uprawnione do
kierowania robotami, i
c) złożą egzamin z ustawodawstwa budowlanego i z tych przepisów ustawodawstwa administracyjnego, których
znajomość przy wykonywaniu zawodu jest potrzebna. O uprawnieniach w zakresie kierowania robotami
budowlanymi stanowiły również art. 362-364, gdzie każdy przewidywał konieczność złożenia egzaminu, o którym
mowa w art. 361 pkt c. W myśl art. 367 uprawnień wymienionych w art. 361-364 udzielał Minister Spraw
Wewnętrznych. Nadanie uprawnień następowało w formie właściwych decyzji administracyjnych. Nie można
wobec powyższego zgodzić się z odwołującym się, że nabywanie uprawnień na podstawie rozporządzenia z 1928
roku nie wymagało jakiegokolwiek ich udokumentowania. Posiadanie decyzji o nadaniu uprawnień budowlanych
było istotne z uwagi na treść art. 104 ustawy z dnia 9 lipca 1994 roku - Prawo budowlane (Dz. U. z 2003 roku Nr
207, poz. 2016 ze zm.), zgodnie z którym osoby, które uzyskały uprawnienia budowlane lub stwierdzenie
zachowują uprawnienia do pełnienia tych funkcji w dotychczasowym zakresie. Przepis ten przewiduje zachowanie
uprawnień do pełnienia samodzielnych funkcji technicznych budownictwie, ale tylko tych, które zostały
stwierdzone stosownymi orzeczeniami administracyjnymi. Zakres uprawnień budowlanych należy odczytywać
bowiem zgodnie z treścią decyzji o ich badaniu i w oparciu o przepisy będące podstawą ich nadania. Dokument
stwierdzający posiadanie przez osobę mającą pełnić obowiązki kierownika budowy odpowiednich uprawnień
budowlanych jest dokumentem, o którym mowa w art. 25 ust. 1 pkt 1 ustawy Pzp. Jest to bowiem dokument
potwierdzający spełnianie przez wykonawcę warunków udziału w postępowaniu. W przypadku, gdy dokument taki
nie został złożony wraz z ofertą zamawiający obowiązany jest wszcząć postępowanie naprawcze, o którym mowa
w art. 26 ust. 3 ustawy Pzp i wezwać wykonawcę do złożenia tego dokumentu w wyznaczonym terminie. Wezwany
przez zamawiającego odwołujący się nie przedstawił wymaganego dokumentu. W tej sytuacji zamawiający
słusznie wykluczył odwołującego się z postępowania. Wobec powyższego, oferta odwołującego się, zgodnie z art.
24 ust. 4 ustawy Pzp, winna zostać uznana za odrzuconą
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
203
2. Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 18 marca 2009 r. VII SA/Wa
2042/2008
Wykształcenie skarżącego - wyższe magisterskie na wydziale Mechanicznym Energetycznym w zakresie:
Mechanika: systemy i urządzenia energetyczne nie stanowią wykształcenia odpowiedniego w rozumieniu ww.
przepisów.
Przewodniczący: Sędzia WSA Małgorzata Miron (sprawozdawca).
Sędziowie WSA: Jarosław Stopczyński, Krystyna Tomaszewska.
Protokolant: Ewa Sawicka.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 4 marca 2009 r. sprawy ze
skargi M. P. na decyzję Krajowej Komisji Kwalifikacyjnej Polskiej Izby Inżynierów Budownictwa z dnia (...)
listopada 2008 r. znak (...) w przedmiocie odmowy nadania uprawnień budowlanych bez przeprowadzenia egzaminu,
skargę oddala.
Uzasadnienie
Decyzją z dnia (...) listopada 2008 r. Krajowa Komisja Kwalifikacyjna Polskiej Izby Inżynierów Budownictwa
utrzymała w mocy decyzję Okręgowej Komisji Kwalifikacyjnej (...) Okręgowej Izby Inżynierów Budownictwa z dnia
(...) kwietnia 2008 r. w sprawie odmowy nadania uprawnień budowlanych do projektowania bez ograniczeń w
specjalności instalacyjnej w zakresie sieci, instalacji i urządzeń cieplnych, wentylacyjnych, gazowych,
wodociągowych i kanalizacyjnych.
W uzasadnieniu rozstrzygnięcia organ wskazał na następujące ustalenia faktyczne i prawne:
Decyzją z dnia (...) kwietnia 2008 r. Okręgowa Komisja Kwalifikacyjna (...) Okręgowej Izby Inżynierów
Budownictwa odmówiła nadania M. P. uprawnień budowlanych do projektowania bez ograniczeń w specjalności
instalacyjnej w zakresie sieci, instalacji i urządzeń cieplnych, wentylacyjnych, gazowych, wodociągowych i
kanalizacyjnych. W uzasadnieniu organ wyjaśnił, że wnioskodawca nie legitymuje się wykształceniem odpowiednim
dla ww. specjalności.
Odwołanie od powyższej decyzji wniósł M. P., który w obszernym uzasadnieniu wyjaśnił, że zakres studiów
obejmował przedmioty niezbędne do wykonywania prac w zakresie specjalności instalacyjnej w zakresie sieci,
instalacji i urządzeń cieplnych, wentylacyjnych, gazowych, wodociągowych i kanalizacyjnych.
Rozpoznając odwołanie organ odwoławczy wskazał, że warunki uzyskania uprawnień budowlanych zostały
określone w ustawie, tj. w art. 14 ust. 3 ustawy - Prawo budowlane. Do dnia 1 stycznia 2006 roku warunkiem
uzyskania uprawnień budowlanych bez ograniczeń było posiadanie m.in. odpowiedniego wykształcenia wyższego, a
więc zarówno wyższego zawodowego, jak i magisterskiego. W dniu 1 stycznia 2006 r. weszła w życie ustawa z dnia
28 lipca 2005 r. o zmianie ustawy -Prawo budowlane oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. 2005 r. Nr 163
poz. 1364). Powyższa ustawa nadała nowe brzmienie art. 14 ust. 3 - ustawy - Prawo budowlane, podwyższając
wymogi uzyskania uprawnień budowlanych. Zmiana art. 14 ust. 3 polegała głównie na tym, iż osoby ubiegające się o
uprawnienia budowlane bez ograniczeń powinny posiadać wykształcenie wyższe magisterskie, a osoby ubiegające
się o uprawnienia w ograniczonym zakresie wykształcenie wyższe zawodowe. W ustawie zmieniającej art. 14 ust. 3
ustawy - Prawo budowlane, znalazły się przepisy przejściowe, które dotyczą tzw. „spraw w toku”.
Jednym z nich jest art. 5 tej ustawy, który stanowi, że „w stosunku do osób ubiegających się o uprawnienia
budowlane, które przed dniem wejścia w życie ustawy uzyskały wykształcenie wymagane na podstawie przepisów
dotychczasowych oraz rozpoczęły odbywanie wymaganej praktyki, stosuje się przepisy dotychczasowe”.
Warunkiem skorzystania z tego przepisu jest: po pierwsze - uzyskanie przed 1 stycznia 2006 r. wykształcenia
wymaganego na podstawie przepisów dotychczasowych, a więc na podstawie art. 14 ust. 3 w brzmieniu przed
zmianą dokonaną ustawą z dnia 28 lipca 2005 r, po drugie - rozpoczęcie przed tą datą praktyki zawodowej. Ww.
warunki muszą zostać spełnione łącznie.
Biorąc pod uwagę okoliczności sprawy, zwrócić należy uwagę, że zastosowanie tego przepisu do konkretnej sprawy
wywołuje przede wszystkim taki skutek, że osoba posiadająca tytuł zawodowy technika, mimo zmiany art. 14 ust. 3,
będzie mogła ubiegać się o uprawnienia budowlane w ograniczonym zakresie oraz że osoba posiadająca wyższe
wykształcenie zawodowe, a nie magisterskie, będzie mogła uzyskać uprawnienia bez ograniczeń.
Inaczej mówiąc art. 5 ma istotne znaczenie dla osób, które przed 1 stycznia 2006 r. uzyskały średnie lub wyższe
zawodowe wykształcenie techniczne. Ma również pewne znaczenie dla osób, które przed tą datą uzyskały
wykształcenie wyższe zawodowe lub magisterskie i rozpoczęły praktykę zawodową. Dzieje się tak dlatego, że w
świetle ustawy - Prawo budowlane nie każde wyższe wykształcenie jest właściwe do uzyskania uprawnień
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
204
budowlanych. W świetle art. 14 ust. 3 ustawy -Prawo budowlane, i to zarówno w brzmieniu przed zmianą, jak i po,
osoby ubiegające się o uprawnienia bez ograniczeń, a właśnie o nadanie takich uprawnień wnosi strona, powinny
posiadać wykształcenie „odpowiednie” lub „pokrewne” dla danej specjalności, w tym wypadku dla specjalności
instalacyjnej w zakresie sieci, instalacji i urządzeń cieplnych, wentylacyjnych, gazowych wodociągowych i
kanalizacyjnych. O tym czy dane wykształcenie spełnia ten warunek rozstrzygają przepisy rozporządzenia wydanego
na podstawie art. 16 ustawy- Prawo budowlane.
Z tego też względu nie można powiedzieć, że art. 5 w ogóle nie wpływa na sytuację prawną osób legitymujących się
wyższym wykształceniem magisterskim uzyskanym przed 1 stycznia 2006 r. Na mocy ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o
zmianie ustawy - Prawo budowlane oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. 2005 r. Nr 163 poz. 1364)
znowelizowano bowiem nie tylko art. 14 ust. 3, ale także art. 16 ustawy - Prawo budowlane, na mocy którego
wydano rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 18 maja 2005 r. w sprawie samodzielnych funkcji
technicznych w budownictwie. Zmiana tego przepisu polegała na wprowadzeniu katalogu spraw, które mają być
uregulowane w akcie wykonawczym. Stąd też przez przepisy dotychczasowe w rozumieniu art. 5 należy rozumieć
także przepis art. 16 w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 stycznia 2006 r., w tym także przepisy ww.
rozporządzenia. Zastosowanie przepisu dotychczasowego zawierającego upoważnienia ustawowe do wydania aktu
wykonawczego sprowadza się bowiem do stosowania przepisów tego aktu. Rozporządzenie Ministra Transportu i
Budownictwa z dnia 28 kwietnia 2006 r. w sprawie samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie zostało
natomiast wydane na podstawie art. 16 ust. 1 i 1a ustawy - Prawo budowlane, w brzmieniu obowiązującym po 28
lipca 2005 r.
Odnosząc powyższe do niniejszej sprawy, organ zauważył, że skarżący uzyskał wyższe wykształcenie i rozpoczął
praktykę przed 1 stycznia 2006 r. Wnioskodawca uzyskał tytuł magistra inżyniera mechanika. Przepis art. 5 ustawy z
dnia 28 lipca 2005 r. uzależnia zastosowanie przepisów dotychczasowych w sprawie od uzyskania przez
wnioskodawcę przed dniem 1 stycznia 2006 r. wykształcenia wymaganego na podstawie przepisów dotychczasowych.
W świetle załącznika nr 1 do rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 18 maja 2005 r. (przepisy
dotychczasowe) wykształcenie strony nie jest ani „odpowiednie”, ani „pokrewne” dla specjalności instalacyjnej w
zakresie sieci, instalacji i urządzeń cieplnych, wentylacyjnych, gazowych, wodociągowych i kanalizacyjnych.
Zgodnie z treścią tego załącznika osoba ubiegająca się o uprawnienia bez ograniczeń w tej specjalności powinna
skończyć studia na kierunku inżynieria środowiska.
Z powyższego wynika, że strona nie posiada wykształcenia wymaganego na podstawie przepisów dotychczasowych.
Strona nie spełnia zatem warunków określonych w art. 5 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o zmianie ustawy - Prawo
budowlane oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. 2005 r. Nr 163 poz. 1364). Tym samym do jej wniosku
będą miały zastosowanie przepisy obowiązujące po 1 stycznia 2006 r. w tym również art. 16 ust. 1 i 1a ustawy Prawo budowlane i wydane na jego podstawie rozporządzenie Ministra Transportu i Budownictwa z dnia 28
kwietnia 2006 r. w sprawie samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie, zwane dalej „rozporządzeniem”.
W świetle załącznika nr 1 do rozporządzenia Ministra Transportu i Budownictwa osoba ubiegająca się o
uprawnienia budowlane bez ograniczeń powinna mieć ukończone studia magisterskie na kierunku inżynieria
środowiska lub wiertnictwa, nafty i gazu w specjalności z zakresu inżynierii gazowniczej, a w przypadku uprawnień
w ograniczonym zakresie - ukończone studia zawodowe na kierunku inżynieria środowiska lub wykształcenie wyższe
na kierunku budownictwo lub energetyka.
Nie ulega zatem wątpliwości, że strona posiadając tytuł magistra inżyniera mechanika uzyskany na Wydziale
Mechanicznym Energetycznym Politechniki (...) nie posiada wykształcenia uzyskanego na kierunku inżynieria
środowiska.
Strona podniosła, iż aktualnie wydział ten przekształcił się w Wydział Inżynierii Środowiska i Energetyki.
W związku z tym w sprawie będzie miał zastosowanie § 29 rozporządzenia Ministra Transportu i Budownictwa,
zgodnie z którym wykształcenie, uzyskane przed dniem wejścia w życie rozporządzenia, którego kierunek lub zawód
techniczny był określany w sposób odbiegający od przyjętego w rozporządzeniu, podlega indywidualnemu
rozpatrzeniu i zakwalifikowaniu przez izbę, na podstawie programu kształcenia, jako wykształcenie odpowiednie lub
pokrewne dla danej specjalności.
Ponieważ skarżący ukończył wydział, który obecnie nosi nazwę Inżynierii Środowiska i Energetyki, to warto
zauważyć, że o ile w aktualnym stanie prawnym wykształcenia magisterskie uzyskane na kierunku inżynieria
środowiska stanowi podstawę do uzyskania uprawnień budowlanych bez ograniczeń, o tyle wykształcenie
magisterskie na kierunku energetyka jest już wykształceniem nieodpowiednim dla takich uprawnień. Stąd też należy
w pierwszej kolejności rozstrzygnąć, czy wykształcenie strony odpowiada wykształceniu na kierunku inżynieria
środowiska, czy też na kierunku energetyka.
Dalej organ wskazał, że w programie kształcenia na kierunku inżynieria środowiska znajdują się takie przedmioty
jak: budownictwo, konstrukcje inżynierskie, sieci i instalacje sanitarne, mechanika gruntów, geotechnika, melioracje
wodne, a więc przedmioty z zakresu budownictwa, ponadto przedmioty: wentylacja, ogrzewnictwo i klimatyzacje,
gospodarka odpadami, ochrona powietrza.
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
205
Tymczasem na kierunku ukończonym przez stronę dominują przedmioty z zakresu energetyki: pompy i rurociągi,
sprężarki i wentylatory, turbiny parowe i gazowe, kotły i wytwornice pary, cieplne maszyny tłokowe, a więc
przedmioty odnoszące się do technologii maszyn energetycznych, w programie tym w ogóle nie uwzględniono
przedmiotów: budownictwo, konstrukcje inżynierskie, sieci i instalacje sanitarne, melioracje wodne, geotechnika,
klimatyzacje i wentylacji. Analiza programu studiów ukończonych przez stronę i na kierunku inżynieria środowiska
wskazuje na istotne różnice. W istocie rzeczy program kształcenia na Wydziale Mechanicznym Energetycznym
Politechniki (...) jest zbliżony do programu kształcenia na kierunku energetyka. Organ zauważył też, że zgodnie z
danymi zawartymi w zaświadczeniu prodziekana dr hab. inż. A. Z., skarżący bronił pracę dyplomową z zakresu
systemów i urządzeń energetycznych. I choć z treści tego zaświadczenia wynika, że wykształcenie strony „jest
zbliżone do wykształcenia uzyskiwanego obecnie na Wydziale Inżynierii Środowiska i Energetyki”, to nie ulega
wątpliwości, iż wykształcenia to jest bliższe kierunkowi „energetyka”, a nie „inżynieria środowiska”, na co wskazuje
wyżej przedstawiona analiza porównawcza.
W świetle powyższego organ uznał, że strona uzyskała wykształcenie na kierunku, którego program odpowiada
kierunkowi energetyka a zatem nie posiada wykształcenia odpowiedniego dla specjalności instalacyjnej w zakresie
sieci, instalacji i urządzeń cieplnych, wentylacyjnych, gazowych wodociągowych i kanalizacyjnych. W świetle
załącznika nr 1 do rozporządzenia Ministra Transportu i Budownictwa kierunek energetyka nie jest wykształceniem
odpowiednim dla ww. specjalności, lecz pokrewnym i w związku z tym może stanowić podstawę do uzyskania
uprawnień budowlanych w ograniczonym zakresie.
Jako podstawę prawną rozstrzygnięcia wskazano art. 138 § 1 kpa w zw. z art. 12 ust. 1 pkt 1 ust. 2, art. 13 ust. 1 i
art. 14 ustawy - Prawo budowlane, art. 24 ust. 1 pkt 1 ustawy o samorządach zawodowych architektów, inżynierów
budownictwa oraz urbanistów, § 8 ust. 6 pkt 2 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z 18 maja 2005 r. w sprawie
samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie.
M. P. złożył skargę na decyzje Krajowej Komisji Kwalifikacyjnej Polskiej Izby Inżynierów Budownictwa z dnia (...)
listopada 2008 r. do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie.
W uzasadnieniu skargi podał, że podstawą jego skargi jest całkowity brak ustosunkowania się do najważniejszego
punktu wniosku, którym było nierówne traktowanie obywateli przez obowiązujące prawo budowlane co przejawia
się w dopuszczeniu do egzaminu na nadanie uprawnień budowlanych osób, które legitymują się wykształceniem
wyższym magisterskim na kierunku „wiertnictwa, nafty i gazu w specjalności z zakresu inżynierii gazowniczej” a
niedopuszczanie osób po studiach energetycznych. Program studiów na wydziale wiertnictwa, nafty i gazu w
specjalności z zakresu inżynierii gazowniczej zdecydowanie bardziej odbiega od założonego wzorca, jakim jest
wydział inżynierii środowiska. Skarżący podniósł także, że jego starania o uzyskanie uprawnień projektanta trwają
od 10 lat, jest obecnie projektantem w wieku najbardziej produktywnym, z dużym doświadczeniem zawodowym i
możliwość uzyskanie przez niego uprawnień jedynie w ograniczonym zakresie jest dla niego bardzo krzywdzące.
W odpowiedzi na skargę organ wniósł o jej oddalenie powtarzając argumenty zawarte w uzasadnieniu zaskarżonej
decyzji.
Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył co następuje:
Skarga nie jest zasadna i jako taka podlega oddaleniu.
Stosownie do dyspozycji art. 1 ust. 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz.
U. 2002 r. Nr 153 poz. 1269) sądy administracyjne sprawują kontrolę działalności administracji publicznej jedynie
pod względem zgodności z prawem. Natomiast zgodnie z treścią art. 145 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r.
Prawo o postępowaniu przed Sądami administracyjnymi (Dz. U. 2002 r. Nr 153 poz. 1270, ze zm.) sąd uchyla
decyzje jedynie w sytuacji gdy stwierdzi:
a) naruszenie prawa materialnego, które miało wpływ na wynik sprawy,
b) naruszenie prawa dające podstawę do wznowienia postępowania
administracyjnego,
c) inne naruszenie przepisów postępowania, jeżeli mogło ono mieć istotny wpływ
na wynik sprawy.
W niniejszej sprawie tego rodzaju wady i uchybienia nie wstąpiły.
Zaskarżona decyzja została wydana w oparciu o treść art. 12 ust. 1 pkt 1 i ust. 2, 13 ust. 1 i 14 ustawy - Prawo
budowlane.
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
206
Ustawa ta, w części obejmującej ww. przepisy, ulegała wielu zmianom. Ostatecznie ustawą z dnia 28 lipca 2005 r. o
zmianie ustawy - Prawo budowlane i o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. 2005 r. Nr 163 poz. 1364) dalej:
„ustawa zmieniająca” ustawodawca nadał art. 14 ust. 3 nowe brzmienie wskazujące, że uzyskanie uprawnień
budowlanych w specjalnościach o których mowa w ust. 1 to jest m.in. do projektowania bez ograniczeń (bo o takie
uprawnienia ubiega się skarżący) wymagane jest:
- ukończenie studiów magisterskich w rozumieniu przepisów o szkolnictwie wyższym
na kierunków odpowiednim dla danej specjalności;
- odbycie 2-letniej praktyki przy sporządzaniu projektów;
- odbycie rocznej praktyki na budowie.
Ponieważ organ uznał, ze skarżący nie posiada wykształcenia wymaganego do uzyskania uprawnień objętych
wnioskiem spór sprowadza się w istocie do tego, czy skarżący, który 20 czerwca 1979 r. uzyskał tytuł magistra na
Wydziale Mechanicznym Energetycznym w zakresie „Mechanika, specjalność: Systemy i urządzenia energetyczne”
na Politechnice (...) posiada odpowiednie wykształcenie dla uzyskania wnioskowanych uprawnień.
Analiza przepisów Prawa budowlanego oraz rozporządzeń wykonawczych prowadzi do wniosku, że organ dokonał
prawidłowej oceny ww. okoliczności aczkolwiek w oparciu o niewłaściwe przepisy rozporządzenia wykonawczego.
Biorąc jednak pod uwagę, ze treść przepisów zastosowanych przez organ oraz właściwych w niniejszej sprawie - w
zakresie niezbędnym do rozpoznania sprawy - są tożsame:
- naruszenie przepisów prawa materialnego pozostaje bez wpływu na treść rozstrzygnięcia.
I tak: należy zwrócić uwagę, że ustawa zmieniająca znacznie zaostrzyła wymogi, które musi spełnić osoba
ubiegająca się o uprawnienia budowlane bez ograniczeń, albowiem nałożyła obowiązek ukończenia studiów
magisterskich o odpowiednim kierunku w miejsce dotychczasowych studiów zawodowych. Trafnie wskazał organ, że
w niniejszej sprawie nie może mieć zastosowania art. 5 ustawy zmieniającej wskazujący, że w stosunku do osób
ubiegających się o uprawnienia budowlane, które przed dniem wejścia w życie ustawy uzyskały wykształcenie
wymagane na podstawie przepisów dotychczasowych oraz rozpoczęły odbywanie wymaganej praktyki stosuje się
przepisy dotychczasowe. O ile bowiem skarżący rozpoczął odbywanie praktyki przed wejściem w życie ustawy
zmieniającej, o tyle nie spełnił on drugiej przesłanki - nie posiadał odpowiedniego wykształcenia.
Zgodnie bowiem z treścią art. 14 ust. 3 w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 stycznia 2006 r. do uzyskania
uprawnień budowlanych bez ograniczeń niezbędne było posiadanie wyższego wykształcenia odpowiedniego dla
danej specjalności.
Wykaz kierunków wykształcenia odpowiedniego i pokrewnego dla danej specjalności został określony w
rozporządzeniu wydanym w oparciu o art. 16 Prawa budowlanego W dacie wejścia w życie ustawy zmieniającej
obowiązywało rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 18 maja 2005 r. w sprawie samodzielnych funkcji
technicznych w budownictwie (Dz. U. 2005 r. Nr 96 poz. 817), które wskazywało, że dla specjalności, o którą ubiega
się skarżący niezbędne jest posiadanie wyższego wykształcenia na kierunku: inżynieria środowiska. Skarżący
ukończył studia w innym kierunku a zatem prawidłowe są ustalenia organu, że dla rozstrzygnięcia jego wniosku będą
miały zastosowanie przepisy Prawa budowlanego w brzmieniu obowiązującym po dniu 1 stycznia 2006 r. Co za tym
idzie skarżący winien legitymować się wyższym wykształceniem magisterskim w kierunku odpowiednim dla swojej
specjalności.
Sąd nie podzielił natomiast stanowiska organu odwoławczego co do tego, że w niniejszej sprawie będą miały
zastosowanie przepisy rozporządzenia Ministra Transportu i Budownictwa z dnia 28 kwietnia 2006 r. w sprawie
samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie (Dz. U. 2006 r. Nr 83 poz. 578 ze zm.) - obowiązujące w dacie
wydania decyzji. Uszło bowiem uwadze organu że §28 tego rozporządzenia wskazywał, że do spraw wszczętych i
niezakończonych przed dniem wejścia w życie rozporządzenia stosuje się przepisy dotychczasowe. Ponieważ
skarżący złożył wniosek w dniu 14 marca 2006 r. organ winien był zastosować przepisy dotychczasowe to jest
rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 18 maja 2005 r. (jak to uczynili organ I instancji). Naruszenie to
pozostaje jednak bez wpływu na treść rozstrzygnięcia. Rozporządzenie to wskazywało, że osoba ubiegająca się o
uprawnienia budowlane bez ograniczeń dla specjalności instalacyjnej w zakresie: sieci, instalacji i urządzeń
cieplnych, wentylacyjnych, gazowych, wodociągowych i kanalizacyjnych musi legitymować się wyższym
wykształceniem w kierunku inżynierii środowiska. Wymaga przy tym podkreślenia, że - zgodnie ze stanowiskiem
reprezentowanym w orzecznictwie sądowo administracyjnym - załącznik do rozporządzenia zawiera taksatywne
wyliczenie kierunków kształcenia odpowiedniego i pokrewnego co oznacza zakaz interpretacji rozszerzającej (tak
m.in. wyrok NSA z dnia 30 kwietnia 1999 r. IV SA 657/97, wyrok NSA z dnia 21 czerwca 2001 r. IV SA 867/99, które
wprawdzie odnoszą się do rozporządzenia z dnia 30 grudnia 1994 r. jednakże porównując treść przepisów
interpretowanych przez NSA z przepisami mającymi zastosowanie w niniejszej sprawie - stanowisko to może mieć w
pełni zastosowanie).
Tym samym wykształcenie skarżącego - wyższe magisterskie na wydziale Mechanicznym Energetycznym w zakresie:
Mechanika: systemy i urządzenia energetyczne nie stanowią wykształcenia odpowiedniego w rozumieniu ww.
przepisów. Jednocześnie §29 rozporządzenia Ministra Infrastruktury wskazuje, że wykształcenie, uzyskane przed
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48
207
dniem wejścia w życie rozporządzenia, którego kierunek lub zawód techniczny był określany w sposób odbiegający
od przyjętego w rozporządzeniu, podlega indywidualnemu rozpatrzeniu i zakwalifikowaniu przez właściwą komisję
kwalifikacyjną, na podstawie programu kształcenia, jako wykształcenie odpowiednie lub pokrewne dla danej
specjalności.
Organy orzekający w niniejszej sprawie dokonały porównania programu kształcenia na kierunku inżynieria
środowiska (wymaganego do uzyskania uprawnień o które ubiega się skarżący) oraz na Wydziale Mechanicznym
Energetycznym i uznały, że kierunki te nie są pokrewne albowiem wykazują istotne różnice. Sąd uznał, że ocena ta
jest prawidłowa i nie nosi cech dowolności. Organ wziął przy tym pod uwagę program kształcenia określony w
załączniku nr 32 do rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 18 kwietnia 2002 r. w sprawie
standardów nauczania dla poszczególnych kierunków studiów i poziomów kształcenia (Dz. U. 2003 r. Nr 116 poz.
1004 ze zm.), który w niniejszej sprawie będzie miał zastosowanie. Wprawdzie załącznik ten nie obowiązywał w
dacie wydawania rozstrzygnięcia jednakże biorąc pod uwagę, że zgodnie z §16 rozporządzenia Ministra Nauki i
Szkolnictwa Wyższego z dnia 12 lipca 2007 r. w sprawie standardów kształcenia dla poszczególnych kierunków oraz
poziomów kształcenia, a także trybu tworzenia i warunków, jakie musi spełniać uczelnia, by prowadzić studia
miedzykierunkowe oraz makrokierunki (Dz. U. 2007 r. Nr 164 poz. 1166 zał.) przepisy rozporządzenia, mają
zastosowanie od dnia 1 października 2007 r., w odniesieniu do pierwszego roku studiów a do kształcenia na
wyższych latach studiów stosuje się przepisy dotychczasowe - to rozporządzenie z 2002 r. będzie miało zastosowanie
w niniejszej sprawie.
Sąd podzielił także stanowisko organu, iż pozostaje bez znaczenia dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy odmienna
interpretacja omawianej kwestii wyrażona w piśmie Ministra Infrastruktury z dnia 27 marca 2008 r. skierowanym do
posła J. G. Po pierwsze - pismo to ma charakter jedynie opiniujący a organ nie jest takim stanowiskiem związany; co
więcej ustawa nie nakłada obowiązku zasięgnięcia takiej opinii, po drugie - Minister odniósł się w tym piśmie do
obecnie obowiązujących przepisów które, co - zostało wyżej wskazane - nie mają zastosowania w niniejszej sprawie.
Podobnie należy ocenić zaświadczenie z dnia 31 października 2006 r. podpisane przez dr hab. inż. A. Z.
Odnosząc się natomiast do zarzutów zawartych w skardze wskazać należy, że nie mogą one zostać uwzględnione.
Zarzut „nierównego traktowania obywateli” odnosi się wszak nie do zaskarżonego rozstrzygnięcia lecz do przepisów
ustawy Prawo budowlane. Sąd administracyjny nie jest natomiast organem właściwym do oceny zgodności ustaw z
Konstytucją i wyrażoną w niej zasadą sprawiedliwości społecznej.
W okolicznościach niniejszej sprawy ani organy administracji, ani Sąd nie mogły uwzględnić także podnoszonych
przez skarżącego okoliczności dotyczących jego doświadczenia zawodowego albowiem w postępowaniu
administracyjnym nie mają zastosowania zasady wyrażone w art. 5 kc a odnoszące się do zasad współżycia
społecznego.
W tym stanie rzeczy Sąd uznał, że skarga nie jest zasadna. Dostrzeżone przez Sąd naruszenie przepisów prawa
materialnego pozostają bez wpływu na treść rozstrzygnięcia. Sąd nie stwierdził też naruszenia przepisów prawa,
które miałyby skutkować uchyleniem zaskarżonej decyzji. W konsekwencji skargę należało oddalić.
Wobec powyższego w oparciu o treść art. 151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami
administracyjnymi Sąd orzekł jak w sentencji.
www.pzp.pl;
tel./ faks (48) 36 216 48

Akty prawne sierpień 2012 r - osoba uprawnienia kwalifikacje

Transkrypt

Podobne dokumenty

Kwiaty z tropików

Prezentacja z realizacji inwestycji

Informator UZP

Komunikacja w Sieci - Technologie Informacyjne

nr 8/2012

Sierpień 2013

rodzinne rewolucje

Flyer SIMONA® SIMOPOR

Architekt 4/11 - Zawód:Architekt

ESET Mail Security for Microsoft Exchange Server