przewodnik dydaktyczny - I Wydział Lekarski Warszawskiego
Transkrypt
przewodnik dydaktyczny - I Wydział Lekarski Warszawskiego
WARSZAWSKI UNIWERSYTET MEDYCZNY PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY DLA STUDENTÓW II ROKU I WYDZIAŁU LEKARSKIEGO Rok akademicki 2013 / 2014 Opracowanie edytorskie i druk: Oficyna Wydawnicza Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego Zam. ...... / 2013 nakład 350 egz. tel. 22 5720 327 e-mail: [email protected] www.oficynawydawnicza.wum.edu.pl Spis treści . WŁADZE WARSZAWSKIEGO UNIWERSYTETU MEDYCZNEGO.......3 . PODZIAŁ ROKU AKADEMICKIEGO 2013/2014 ........................................4 3. SKŁAD ZARZĄDU SAMORZĄDU STUDENTÓW WUM W KADENCJI 2012-2014.................................................................................5 4. Plan studiów na rok akademicki 2013/2014.................................6 5. Biochemia.....................................................................................................7 6. Biostatystyka i informatyka medyczna....................................14 7. Cytofizjologia..........................................................................................18 8. Etyka lekarska z elementami filozofii medycyny.............22 . Fizjologia z elementami patofizjologii......................................24 0. Genetyka......................................................................................................30 . Historia Medycyny.................................................................................33 . Immunologia..............................................................................................35 3. Język Obcy w Medycynie: język angielski/francuski/niemiecki/rosyjski w medycynie..............................37 RAMOWY PROGRAM PRAKTYK DLA STUDENTÓW II ROKU WYDZIAŁU LEKARSKIEGO Po II roku studiów studenta obowiązuje 4 tygodniowa praktyka / 20 dni roboczych – 140 godzin / w zakresie lecznictwa otwartego, w gabinetach lekarskich lekarza rodzinnego – 2 tygodnie, oraz pomocy doraźnej w izbie przyjęć lub pogotowiu ratunkowym – 2 tygodnie. Kierownicy / dyrektorzy przychodni i stacji pogotowia ratunkowego / ustalają szczegółowy zakres i harmonogram praktyki oraz sprawuje kontrolę nad pracą studenta. Opiekunem praktyki studenckiej winien być lekarz o odpowiednim przygotowaniu zawodowym i ogólnym. Nieobecność studenta w pracy może być usprawiedliwiona formalnym zwolnieniem lekarskim. Choroba dłuższa niż 1 tydzień powoduje konieczność przedłużenia praktyki o odpowiedni okres czasu. W miarę możliwości student pod nadzorem opiekuna winien wykonywać wszystkie czynności pielęgnacyjne w Przychodni. Odbycie praktyki potwierdza opiekun, a praktykę zalicza Kierownik / Dyrektor przychodni i stacji pogotowia ratunkowego. Celem praktyki w gabinecie lekarza rodzinnego jest: 1 / Zapoznanie się z tokiem rejestrowania chorych, rodzajami dokumentacji i systemem prowadzenia kartotek w przychodni. 2 / Zaznajomienie się z zasadami wydawania zwolnień lekarskich, zaświadczeń, skierowań do badań specjalistycznych oraz sposobami ich wypełnienia. 3 / Opanowanie sposobu przygotowania materiałów opatrunkowych i narzędzi do sterylizacji. 4 / Zapoznanie się z pracą w gabinetach zabiegowych, w tym samodzielne wykonywanie wstrzyknięć podskórnych, śródskórnych i domięśniowych. 5 / Zapoznanie się z techniką desmurgii i gipsowania. 6 / Zapoznanie się teoretyczne i w miarę możliwości praktyczne z zasadami udzielania pierwszej pomocy w nagłych wypadkach. 7 / Pomoc przy wykonywaniu przez lekarza drobnych zabiegów. 8 / Asysta lekarzowi przyjmującemu pacjentów w przychodni. Celem praktyki w izbie przyjęć lub pogotowiu ratunkowym jest: 1 / Zapoznanie z zakresem czynności działu pomocy doraźnej. 2 / Asystowanie przy udzielaniu pierwszej pomocy chorym oraz przy badaniu chorych. 3 / Udział w charakterze sanitariusza w wyjazdach karetki ogólnej, reanimacyjnej, wypadkowej, pediatrycznej i ginekologiczno-położniczej. 4 / Zdobycie umiejętności w stanach zagrożenia życia. WŁADZE WARSZAWSKIEGO UNIWERSYTETU MEDYCZNEGO REKTOR – prof. dr hab. MAREK KRAWCZYK Prorektorzy PROREKTOR ds. DYDAKTYCZNO–WYCHOWAWCZYCH – prof. dr hab. MAREK KULUS PROREKTOR ds. NAUKI I WSPÓŁPRACY Z ZAGRANICĄ – prof. dr hab. SŁAWOMIR MAJEWSKI PROREKTOR ds. KLINICZNYCH, INWESTYCJI i współpracy z regionem – prof. dr hab. SŁAWOMIR NAZAREWSKI PROREKTOR ds. KADR – prof. dr hab. RENATA GÓRSKA DZIEKAN I WYDZIAŁU LEKARSKIEGO – prof. dr hab. MIROSŁAW WIELGOŚ Prodziekan I Wydziału Lekarskiego ds. I / II/ III r. – prof. dr hab. Barbara Górnicka Prodziekan I Wydziału Lekarskiego ds. IV / V / VI r. – prof. dr hab. Krzysztof Zieniewicz Prodziekan I Wydziału Lekarskiego ds. studiów licencjackich – prof. dr hab. Kazimierz Niemczyk Prodziekan I Wydziału Lekarskiego ds. Przewodów Doktorskich – dr hab. Paweł Włodarski Prodziekan I Wydziału Lekarskiego ds. Nauki – prof. dr hab. Krzysztof Filipiak WŁADZE UCZELNI urzędują w budynku przy ul. Żwirki i Wigury 61. Przewodniczący Rady Pedagogicznej II r. – dr Tomasz Stokłosa Kierownik dziekanatu – mgr Joanna Kwiatkowska, tel. (22) 57 20 208, fax (22) 57 20 266, pok. 208. SEKRETARIAT I WYDZIAŁU LEKARSKIEGO Sprawy studenckie I r. studiów mgr Danuta Bogucka, pok. 213 d, przyjmuje w poniedziałek, wtorek, czwartek, piątek w godz. 1030–1500, tel. (22) 57 20 210, fax (22) 57 20 266. SEKCJA SPRAW BYTOWYCH STUDENTÓW tel. (22) 57 20 814, 57 20 815. Przychodnia dla studentów WUM: Niepubliczny ZOZ Centrum Medyczne WUM ul. Banacha 1 a, tel. (22) 599 18 01, 02-03. PODZIAŁ ROKU AKADEMICKIEGO 2013/2014 Na podstawie Zarządzenia nr 11/2013 Rektora WUM z dnia 21 lutego 2013 r. oraz Zarządzenia nr 61/2013 Retora WUM z dnia 24 lipca 2013 r. SEMESTR ZIMOWY 30.09.2013 22.12.2013 zajęcia dydaktyczne 23.12.2013 06.01.2014 wakacje zimowe 07.01.2014 26.01.2014 zajęcia dydaktyczne 27.01.2014 02.02.2014 sesja egzaminacyjna zimowa 03.02.2014 09.02.2014 przerwa semestralna 10.02.2014 16.02.2014 sesja poprawkowa 12 tygodni 3 tygodnie SEMESTR LETNI 17.02.2014 19.04.2014 zajęcia dydaktyczne 20.04.2014 27.04.2014 wakacje wielkanocne 28.04.2014 07.06.2014 zajęcia dydaktyczne 08.06.2014 29.06.2014 sesja egzaminacyjna letnia 01.09.2014 07.09.2014 sesja poprawkowa 9 tygodni 6 tygodni Warszawski Uniwersytet Medyczny SAMORZĄD STUDENTÓW ul. Oczki 5, pok. 307 02-007 Warszawa tel./faks: +48 22 62 88 306 SkųadZarzČduSamorzČduStudentówWUMwkadencji2012Ͳ2014: PrzewodniczČcy TomaszZawadzki,Vrok,IWLkieruneklekarski, Tel.Kom.:510Ͳ051Ͳ468 WiceprzewodniczČcy 1.MarcinWojciechowski,IrokdrugiegostopniaWNOZ, Tel.Kom.:531Ͳ299Ͳ999 2.PiotrSobieraj,VIrok,IWLkieruneklekarski, WiceprzewodniczČcy,PrzewodniczČcyKomisjiDydaktyki MaciejPawliszewski,Vrok,IWLkieruneklekarski, Tel.Kom.:531Ͳ299Ͳ999 PrzewodniczČcyKomisjiInformacjiiPromocji MarcinWojciechowski,IrokdrugiegostopniaWNOZ, Tel.Kom.:531Ͳ299Ͳ999 PrzewodniczČcyKomisjiKultury MichaųGontkiewicz,VIrok,IWLkieruneklekarski Tel.Kom.:604Ͳ840Ͳ013 PrzewodniczČcaKomisjiSportuiTurystyki EwaSzymczyk,IVrokkieruneklekarski, Tel.Kom.:509Ͳ296Ͳ222 Sekretarz MartaPieŷkowska,IIIrok,zdrowiepubliczne, Wiħcejinformacjinastroniehttp://www.samorzad.wum.edu.pl/ 15 17 3 Biochemia Fizjologia z patofizjologią Immunologia Język franc., niem., ros., ang. w medycynie (1 język do wyboru) 2 2 2 2 4 4 Etyka lekarska z elementamii filozofii Genetyka Biostatystyka i informatyka Historia medycyny Praktyki zawodowe Fakultet R a z e m (maksymalnie) przedmioty: 3 3 Cytofizjologia Nazwa przedmiotu ECTS Plan studiów na rok akademicki 2013/2014 c 2 1 1 1 c 2 c c 1 zaliczenie zaliczenie zaliczenie zaliczenie zaliczenie zaliczenie egzamin egzamin egzamin egzamin egzamin 165,0 222,0 328,0 855,0 21,0 17,0 60,0 130,0 75,0 25,0 60,0 20,0 8,0 16,0 23,0 30,0 55,0 10,0 sem. ćwicz. 20,0 4,0 24,0 17,0 40,0 50,0 10,0 wyk. w tym: 40,0 140 60,0 25,0 25,0 40,0 60,0 40,0 200,0 180,0 45,0 Semestr Wymiar godzin (1 zimowy, Forma obowiązujących 2 letni, zaliczenia studenta c oznacza (maksymalny) 1 i 2) ROK STUDIÓW II 140 140 prak. zaw. 1 ME 1 MF 1WY 2 MC S1 1 M19 1 MA 1WK 1 M17 1 M15 Kod jednostki c. kurs c. kurs 10 20 20 10 10 10 10 10 10 Zakład Bioetyki i Humanistycznych Podstaw Medycyny Zakład Genetyki Medycznej Zakład Informatyki Medycznej i Telemedycyny Zakład Historii Medycyny 20 20 20 20 20 20 sem. ćwicz. 20 c. kurs c. kurs c. kurs c. kurs c. kurs c. kurs wyk. Minimalna liczba studentów w grupie na zajęciach Studium Języków Obcych Katedra i Zakład Histologii i Embriologii (80%) Zakład Transplantologii i Centralny Bank Tkanek (20%) Katedra i Zakład Biochemii Katedra i Zakład Fizjologii Doświadczalnej i Klinicznej Zakład Immunologii Jednostka dydaktyczna prowadząca zajęcia I Wydział Lekarski – studia 6 letnie stacjonarne i niestacjonarne (d. wieczorowe) Rok akademicki: 2013/2014 Kierunek: Lekarski Specjalność: Rok studiów, II rok, semestr: semestr III i IV Tryb studiów: Stacjonarne Nazwa przedmiotu: Biochemia Typ przedmiotu: Poziom przedmiotu Język wykładowy: Nazwa jednostki dydaktycznej prowadzącej zajęcia: Imię i nazwisko Kierownika Zakładu Imię i nazwisko Osoby odpowiedzialnej za dydaktykę: Rodzaj zajęć: Łączna liczba godzin Liczba godzin: Liczba punktów ECTS Metody dydaktyczne: (organizacja zajęć) obowiązkowy ogólny zaawansowany Język polski Katedra i Zakład Biochemii ul. Banacha 1a, 02-097 Warszawa prof. dr hab. Anna Barańczyk- Kuźma dr Maria Szumiło dr hab. Iwonna Rahden-Staroń dr Beata Gajewska lek. Wojciech Graboń dr Marzenna Gutowicz mgr Małgorzata Chołojczyk Wykłady, ćwiczenia laboratoryjne, seminaria 180 wykłady: ćwiczenia: seminaria: 50 75 55 15 pkt ECTS – godziny kontaktowe: 180 h (50 h wykłady; 75 h ćwiczenia; 55 h seminaria) = 5, 6 pkt ECTS – przygotowanie do ćwiczeń – 50 h; – przygotowanie do seminariów – 70 h; – przygotowanie do sprawdzianów – 120 h; – przygotowanie do egzaminu – 42h; razem 282 h = 9, 4 pkt ECTS razem: 5, 6 + 9, 4 = 15, 0 pkt. ECTS Zajęcia odbywają się w III i IV semestrze studiów medycznych i obejmują łącznie 170 godz. wykładów, seminariów i ćwiczeń laboratoryjnych. Wykłady: 2 x w tygodniu po 2 godz. (razem 50 godz.) Seminaria: 1 x w tygodniu po 2, 5 godz. (razem 55 godz.) Ćwiczenia laboratoryjne: 1 x w tygodniu po 5 godz. (razem 75 godz.). Tematy wykładów: 1. Białka 2. Białka 3. Enzymy 4. Enzymy 5. Utlenianie tkankowe 6. Utlenianie tkankowe 7. Trawienie i wchłanianie 8. Węglowodany jako źródło energii 9. Metabolizm węglowodanów 10.Metabolizm węglowodanów 11.Metabolizm węglowodanów Metody dydaktyczne: (organizacja zajęć) 12.Lipidy jako źródło energii 13.Metabolizm lipidów 14.Metabolizm lipidów 15.Metabolizm lipidów 16.Przemiany aminokwasów 17.Przemiany aminokwasów 18.Przemiany aminokwasów 19.Krew – składniki, funkcje 20.Krew – transport gazów 21.Biochemia krwinki czerwonej 22.Funkcje biochemiczne nerki 23.Odrębność metaboliczna wątroby 24.Nukleotydy purynowe i pirymidynowe 25.Witaminy 26.Hormonalna regulacja procesów metabolicznych Tematy seminariów i ćwiczeń laboratoryjnych: 1. Białka. Podział białek i ich właściwości. Struktura I, II, III i IV- rzędowa białek. Typy struktury II-rzędowej (α-helisa, struktura pofałdowanej kartki) na przykładzie wybranych białek: kolagenu, elastyny, keratyny, mioglobiny, lizozymu. Struktura IV-rzędowa białek (pojęcie podjednostek, rola jonów metali). Hemoglobina – budowa, rola, hemoglobiny patologiczne. Kolageny. Insulina. Metody izolowania białek z materiału biologicznego. Denaturacja białek. 2. Enzymy. Budowa enzymu, mechanizm działania enzymów, kinetyka reakcji enzymatycznej, zjawisko allosterii. Klasyfikacja enzymów, koenzymy. Regulacja aktywności enzymatycznej. Enzymy diagnostyczne. Izoenzymy i ich znaczenie diagnostyczne. 3. Utleniania biologiczne. Związki wysokoenergetyczne, łańcuch oddechowy, cykl Krebsa. Pojęcie wiązania bogatego w energię. Związki wysokoenergetyczne i ich rola w metabolizmie komórki (np. ATP, ADP, fosfoenolopirogronian, fosfokreatyna, 1, 3-bisfosfoglicerynian). Łańcuch oddechowy, fosforylacja oksydacyjna i fosforylacja substratowa. Inhibitory łańcucha oddechowego: inhibitory transportu elektronów, inhibitory fosforylacji oksydacyjnej, związki rozprzęgające łańcuch oddechowy. Oksydacyjna dekarboksylacja α-ketokwasów. Cykl Krebsa – reakcje, enzymy, koenzymy, znaczenie. 4. Budowa genomu. Procesy replikacji i transkrypcji. Struktura chromatyny. Białka histonowe i niehistonowe. Substraty i enzymy procesu replikacji (polimerazy DNA, primaza, ligazy, endonukleazy, topoizomerazy, telomeraza). Substraty i enzymy procesu transkrypcji. Modyfikacje potranskrypyjne. 5. Biosynteza białka. Regulacja ekspresji genetycznej. Wirusy. Aktywacja aminokwasów. Budowa rybosomów. Etapy syntezy białka. Synteza białek sekrecyjnych i błonowych. Modyfikacje potranslacyjne. Sortowanie białek w komórce. Regulacja ekspresji genetycznej w organizmach proi eukariotycznych. Wirusy DNA i RNA. Interferon – mechanizm działania i wykorzystanie w terapii (działanie przeciwwirusowe, przeciwnowotworowe, stwardnienie rozsiane). 6. Węglowodany – trawienie, przemiany. Trawienie i wchłanianie węglowodanów w przewodzie pokarmowym. Glikoliza, glukoneogeneza, szlak pentozofosforanowy, fermentacja alkoholowa. Centralna rola glukozo-6-fosforanu w przemianach węglowodanów. Biosynteza i rola “aktywnej glukozy” (UDPG). Synteza i degradacja glikogenu (zaburzenia). Przemiany galaktozy i fruktozy (zaburzenia). Regulacja poziomu cukru we krwi – działanie insuliny i glukagonu. Proteoglikany.Glikozaminoglikany (kwas hialuronowy, heparyna, siarczany chondroityny, siarczan heparanu). Glikoproteiny – budowa, synteza, funkcje. Metody dydaktyczne: (organizacja zajęć) 7. Lipidy – trawienie, przemiany. Trawienie i wchłanianie lipidów w przewodzie pokarmowym. Utlenianie kwasów tłuszczowych (proces β-oksydacji). Biosynteza kwasów tłuszczowych (lipogeneza). Przemiany wielonienasyconych kwasów tłuszczowych. Biosynteza i rola prostaglandyn, prostacyklin, tromboksanów i leukotrienów (procesy lipo- i cyklooksygenacji). Przemiany triacylogliceroli w wątrobie i tkance tłuszczowej – regulacja hormonalna lipolizy. Biosynteza i rozpad fosfolipidów glicerolowych i sfingolipidów. Centralna rola acetylo-CoA w metabolizmie komórki. Powstawanie ciał ketonowych (ketogeneza) w wątrobie i tkankach pozawątrobowych. Połączenia przemian lipidów i węglowodanów. Metabolizm cholesterolu. Kwasy żółciowe. Hormony steroidowe. Witamina D3. Metabolizm lipoprotein osocza (chylomikrony, VLDL, LDL, HDL). Zaburzenia metabolizmu lipoprotein osocza i ich skutki (miażdżyca). 8. Białka – trawienie i wchłanianie. Ureogeneza. Trawienie i wchłanianie białek w przewodzie pokarmowym. Aminokwasy egzo- i endogenne. Białka pełno- i niepełnowartościowe. Bilans azotowy. Degradacja białek w komórce. Rola ubikwityny. Ogólne reakcje aminokwasów: mechanizm reakcji, enzymy, koenzymy: oksydacyjna deaminacja (dehydrogenaza glutaminianowa, oksydazy aminokwasowe, dehydratazy), transaminacja; dekarboksylacja (aminy biogenne). Usuwanie azotu z organizmu – proces ureogenezy; synteza i rola glutaminy w ustroju (mózg, wątroba, nerka). 9. Aminokwasy – przemiany. Katabolizm szkieletów węglowych aminokwasów: glicyna, alanina, seryna, arginina, histydyna, fenyloalanina, tyrozyna, tryptofan, metionina, cysteina, kwas glutaminowy, kwas asparaginowy. Rola fragmentów jednowęglowych (kwas foliowy). Wykorzystanie szkieletu węglowego aminokwasów (aminokwasy gluko- i ketogenne). Wrodzone wady metaboliczne w przemianach aminokwasów. Biologicznie czynne pochodne aminokwasów: hormony tarczycy, aminy katecholowe, aminy indolowe, poliaminy, kreatyna i kreatynina, cholina i acetylocholina. Międzynarządowa wymiana aminokwasów (mięśnie, wątroba, mózg, nerka). 10.Krew. Składniki i funkcje krwi. Białka osocza i ich funkcje. Hemoglobina – rodzaje, budowa, udział w transporcie gazów (tlenu, dwutlenku węgla). Bufory krwi. Synteza hemu – zaburzenia (porfirie). Katabolizm hemu. Krążenie bilirubiny. Żółtaczki. Metabolizm erytrocytów. Rola glutationu. Enzymopatie krwinkowe. 11.Nerka. Powstawanie moczu. Rola nerki w utrzymaniu homeostazy organizmu (udział nerek w utrzymaniu stałego pH krwi, regulacji gospodarki wodnej i elektrolitowej). Substancje progowe i bezprogowe. Selektywna reabsorpcja glukozy, aminokwasów (cykl γ-glutamylowy), jonów (HCO3-, Na+, K+, HPO4-2). Regulacja gospodarki wodnej i elektrolitowej (aldosteron, wazopresyna) Klirens nerkowy. Udział nerek w utrzymaniu stałego pH krwi. Zaburzenia równowagi kwasowo-zasadowej – kwasice i zasadowice (metaboliczne i oddechowe). 12.Nukleotydy purynowe i pirymidynowe. Budowa i znaczenie w metabolizmie nukleotydów purynowych i pirymidynowych – regulacja syntezy. Katabolizm nukleotydów purynowych i pirymidynowych. Rezerwowe („salvage”) reakcje syntezy nukleotydów purynowych i pirymidynowych. Zaburzenia przemian nukleotydów purynowych (dna moczanowa, zespół Lesch-Nyhana). 13.Witaminy. Witaminy rozpuszczalne w wodzie: z grupy B (B1, B2, B3, B6, B12), kwas foliowy, witamina H, witamina C – budowa, udział w przemianach, objawy niedoboru. Związki witaminopodobne: wielonienasycone kwasy tłuszczowe (wit. F), ubichinon, cholina, karnityna, kwas p-aminobenzoesowy, bioflawonoidy. Witaminy rozpuszczalne w tłuszczach: witaminy A, D3, K i E – budowa i funkcje. 14.Współzależność szlaków metabolicznych. Działanie hormonów. Regulacja metabolizmu na poziomie enzymu. Regulacja na poziomie komórki i organizmu. Współzależność torów metabolicznych. Kompartmentacja metaboliczna komórki. Wpływ hormonów na metabolizm komórkowy: hormony steroidowe, hormony białkowe, peptydowe i pochodne aminokwasów. Metody dydaktyczne: (organizacja zajęć) ZASADY I FORMY OCENY WYNIKÓW NAUCZANIA 1. Student powinien być przygotowany do każdego zajęcia w oparciu o podaną literaturę 2. Wszystkie nieobecności należy usprawiedliwiać, a ustalenie ich odrabiania należy uzgodnić (w jak najkrótszym terminie) z osobą odpowiedzialną za dydaktykę 3. Zaliczenie zajęć, udokumentowane podpisem w indeksie, odbywa się pod koniec semestru IV (w maju) 4. Warunkiem zaliczenia i dopuszczenia do egzaminu jest: – obecność na wszystkich ćwiczeniach i seminariach – uzyskanie oceny co najmniej dostatecznej ze wszystkich ćwiczeń i seminariów tematycznych oraz trzech sprawdzianów. 5. Planowane są trzy sprawdziany: I – białka, enzymy, utlenianie tkankowe, kwasy nukleinowe (listopad/grudzień) – test. II – cukry, lipidy – statyka, przemiany (styczeń) – ustny. III – aminokwasy, białka, krew, mocz, witaminy, ksenobiotyki, hormony (kwiecień) – ustny. Egzamin z biochemii jest egzaminem testowym, obejmuje 100 pytań opartych o technikę wyboru LITERATURA 1 R.K. Murray, D.K. Granner, V.W. Rodwell. Biochemia Harpera. PZWL, 2008. Alternatywnie: 2. E. Bańkowski. Biochemia. Podręcznik dla studentów uczelni medycznych. Wydawnictwo Medyczne, Urban & Partner, Wrocław, 2009 3. L. Stryer. Biochemia. PWN, 2005 4. J. Koolman, K-H. Rohm. Biochemia. Ilustrowany przewodnik. PZWL, 2005 5. Skrypty opracowane przez zespół dydaktyczny Katedry i Zakładu Biochemii KOŁO NAUKOWE W Katedrze i Zakładzie Biochemii działa studenckie koło naukowe: Koło Naukowe Studentów I Wydziału Lekarskiego – opiekun lek. Wojciech Graboń. Członkowie kół naukowych pogłębiają swoją wiedzę teoretyczną i praktyczną z biochemii w formie spotkań referatowo – dyskusyjnych, prac badawczych w laboratorium oraz uczestniczą w prowadzeniu zajęć dydaktycznych. Wymagania wstępne Cele kształcenia Efekty kształcenia - w zakresie wiedzy student: Poznanie budowy chemicznej organizmów żywych, procesów chemicznych i energetycznych zachodzących w tych organizmach oraz ich współdziałania i regulacji na poziomie molekularnym. Zdobyta wiedza powinna ułatwić zrozumienie mechanizmów funkcjonowania organizmu człowieka w warunkach fizjologicznych i patologicznych. – opisuje gospodarkę wodno-elektrolitową w układach biologicznych, skład płynów ustrojowych – opisuje równowagę kwasowo-zasadową i jej znaczenie w homeostazie ustrojowej; – opisuje funkcje lipidów i polisacharydów w strukturach komórkowych i pozakomórkowych; – charakteryzuje struktury I-, II-, III- oraz IV-rzędowe białek; zna modyfikacje potranslacyjne i funkcjonalne białka oraz ich znaczenie; 10 - w zakresie wiedzy student: - w zakresie umiejętności student: – opisuje procesy replikacji, naprawy i rekombinacji DNA, transkrypcji i translacji, oraz degradacji DNA, RNA i białek; zna podstawowe koncepcje regulacji ekspresji genów, w tym regulacji epigenetycznej; – opisuje podstawowe szlaki kataboliczne i anaboliczne, sposoby ich regulacji oraz wpływ czynników genetycznych i środowiskowych; – zna profile metaboliczne podstawowych narządów i układów; – zna pojęcia: potencjał oksydacyjny organizmu i stres oksydacyjny; – zna enzymy biorące udział w trawieniu, mechanizm wytwarzania kwasu solnego w żołądku, rolę żółci w procesie trawienia, mechanizm wytwarzania kwasu solnego żołądku, rolę żółci, przebieg wchłaniania produktów trawienia oraz zaburzenia z nimi związane; – zna konsekwencje niewłaściwego odżywiania, w tym długotrwałego głodowania, przyjmowania zbyt obfitych posiłków oraz stosowania niezbilansowanej diety; – zna konsekwencje niedoboru witamin lub minerałów oraz ich nadmiaru w organizmie; – zna mechanizm działania hormonów, oraz konsekwencje zaburzeń reakcji hormonalnej w zakresie biochemii; – zna zasady prowadzenia badań naukowych, obserwacyjnych i doświadczalnych oraz badań in vitro w dziedzinie biochemii; – potrafi przewidzieć kierunek procesów biochemicznych w zależności od stanu energetycznego komórek; – posługuje się podstawową techniką laboratoryjną, takimi jak np. chromatografia jonowymienna, bibułowa, cienkowarstwowa\ elektroforeza, immunoelektoforeza; – korzysta z baz danych, w tym internetowych, i wyszukuje potrzebną informację za pomocą dostępnych narządów; – umie zaplanować i wykonać proste badanie naukowe z dziedziny biochemii oraz zinterpretować jego wyniki i wyciągnąć wnioski; – posiada umiejętność samokształcenia i współdziałania w grupie - w zakresie kompetencji personalno-społecznych Metody oceny pracy Egzamin po IV semestrze studenta (forma i warunki zaliczenia przedmiotu) Literatura Literatura i materiały obowiązkowe: obowiązkowa: 1. R.K. Murray, D.K. Granner, P.A. Mayes, V.W. Rodwell. Biochemia Harpera. PZWL, 2008. Alternatywnie: 1. E. Bańkowski. Biochemia. Podręcznik dla studentów uczelni medycznych. Wydawnictwo Medyczne, Urban & Partner, Wrocław, 2009. 2. L. Stryer. Biochemia. PWN, 2009. 3. J. Koolman, K-H. Rohm. Biochemia. Ilustrowany przewodnik. PZWL, 2005. 4. Murray R.K., Granner D.K., Mayes P.A., Rodwell V.W. Biochemia Harpera Ilustrowana. PZWL, 2008. Literatura Skrypty opracowane przez zespół dydaktyczny Katedry i Zakładu Biochemii WUM: uzupełniająca: 1. Biochemia. Skrypt dla studentów I Wydziału Lekarskiego, (red. BarańczykKuźma A.), Oficyna Wydawnicza WUM w Warszawie, Wydanie III (poprawione), 2010. 2. Biochemia. Pytania testowe dla studentów medycyny. Cz. I (red. BarańczykKuźma A.), Oficyna Wydawnicza WUM w Warszawie, Wyd.I, 2009. 3. Biochemia. Pytania testowe dla studentów medycyny. Cz. II (red. BarańczykKuźma A.) Oficyna Wydawnicza WUM w Warszawie, Wyd.I, 2009. Koło naukowe Koło Naukowe Studentów I Wydziału Lekarskiego – opiekun lek. Wojciech Graboń 11 Regulamin: 2013/2014 Wszystkie zajęcia są obowiązkowe. Zasady obowiązujące na ćwiczeniach laboratoryjnych 1. Obowiązuje noszenie fartucha i plakietki z nazwiskiem oraz posiadanie zeszytu i skryptu do ćwiczeń. 2. Ćwiczenia rozpoczynają się krótkim sprawdzianem (do 15 min) punktualnie o 10.30 i 15.00. Spóźnienie do 15 min skraca czas pisania sprawdzianu, a powyżej 15 min student nie jest przyjmowany na zajęcia. 3. Jest 9 ćwiczeń merytorycznych. Każde ćwiczenie jest oceniane na podstawie pisemnego sprawdzianu i wykonanych oznaczeń. Ostateczne ocena każdego ćwiczenia zawarta jest w skali punktowej 0-6. Maksymalna liczba uzyskanych punktów wynosi; 54 – do zaliczenia niezbędne jest uzyskanie 33 punktów (ok. 60%). Ocen z ćwiczeń nie poprawia się. 4. W uzasadnionych przypadkach (zwolnienie lekarskie poświadczone w książeczce zdrowia, wypadek losowy) możliwe jest odrobienie ćwiczenia w tym samym tygodniu, po uprzednim uzgodnieniu terminu/grupy tylko z mgr Małgorzatą Chołojczyk. 5. Poprawkowe zaliczanie ćwiczeń w formie ustnej odbywa się po ich zakończeniu i obejmuje materiał ze wszystkich tematów. Zasady obowiązujące na seminariach 1. Obecność obowiązkowa na wszystkich seminariach. 2. W uzasadnionych przypadkach (zwolnienie lekarskie poświadczone w książeczce zdrowia, wypadek losowy) możliwe jest odrobienie seminarium w tym samym tygodniu, tylko po uprzednim uzgodnieniu terminu/grupy z dr Beatą Gajewską. 3. Nieobecności nieusprawiedliwione i/lub brak aktywności (pozytywnych ocen) podczas zajęć skutkują ich niezaliczeniem. 4. Poprawkowe zaliczanie seminariów odbywa się z całości materiału, pod koniec II semestru (w maju). Zaliczanie biochemii W ciągu roku akademickiego są 3 kolokwia: I testowe, II i III ustne. Zaliczenie poprawkowe każdego niezdanego kolokwium odbywa się pod koniec II semestru (tego samego dnia, w maju) – średnią z kolokwiów liczy się tylko z ocen ostatecznych (poprawionych). Warunki dopuszczenia do egzaminu końcowego – zaliczenie ćwiczeń – zaliczenie seminariów – zaliczenie najmniej dwóch z trzech kolokwiów. 12 Regulamin: Egzamin końcowy test w sesji letniej Na podstawie średniej z pracy całorocznej doliczane są dodatkowe punkty do wyników zdanego testu: Regulamin dydaktyczny z Biochemii dla studentów IWL Średnia ocena Liczba punktów 5,0 4,5 4,0 8,0 4,0 2,0 Ściąganie na zaliczeniach i egzaminie jest niedopuszczalne i będzie skutkowało otrzymaniem oceny niedostatecznej. Prof. dr hab. Anna Barańczyk-Kuźma Kierownik Katedry i Zakładu Biochemii 13 Rok akademicki: 2013/2014 Kierunek: Specjalność: Rok studiów, semestr: Tryb studiów: Nazwa przedmiotu: Lekarski Typ przedmiotu: Poziom przedmiotu Język wykładowy: Nazwa jednostki dydaktycznej prowadzącej zajęcia: Imię i nazwisko Kierownika Zakładu Imię i nazwisko Osoby odpowiedzialnej za dydaktykę: Rodzaj zajęć: Łączna liczba godzin Liczba godzin: obowiązkowy ogólny zaawansowany Język polski Zakład Informatyki Medycznej i Telemedycyny Ul. Banacha 1a, 02-097 Warszawa, blok E, II piętro Liczba punktów ECTS Metody dydaktyczne (organizacja zajęć) II rok, semestr III/ IV Stacjonarne/ niestacjonarne Biostatystyka i informatyka medyczna prof. dr hab. Robert Rudowski dr. Janusz Sierdziński wykłady i ćwiczenia 25 wykłady: ćwiczenia: seminaria: 4 21 2 Tematyka wykładów: (2 x 2 godziny) 1. Zaawansowane systemy informatyczne wykorzystywane w medycynie. Telemedycyna. Badania kliniczne. Cel badania, podział badań naukowych, rodzaje błędów. • Opis wybranych medycznych systemów informatycznych. Omówienie możliwości współczesnej telemedycyny. Internet jako narzędzie do wyszukiwania informacji i danych medycznych – medyczne bazy danych. • Rodzaje badań klinicznych: – podział ze względu na cel badania, na przykład diagnostyczne, prognostyczne, interwencyjne. – podział na podstawie sposobu zbierania danych – opisowe, kohortowe, przekrojowe i eksperymentalne. – podział ze względu na wiarygodność i jakości dowodów naukowych. Błędy systematyczne i losowe. 2. Planowanie badania – algorytm postępowania. Analiza opisowa, rodzaje zmiennych, podstawowe pojęcia statystyczne. Testy statystyczne i ich wybór. • Próba a populacja. Przedział ufności. Weryfikacja hipotez. Zmienne ilościowe, jakościowe, daty i inne. Braki danych. Operacje na zmiennych. • Planowanie badania statystycznego. Podstawowe pojęcia statystyczne. Analiza opisowa. Omówienie podstawowych testów statystycznych – wybór testu ze względu na rodzaj zmiennych. 14 Metody dydaktyczne (organizacja zajęć) Wymagania wstępne Cele kształcenia Efekty kształcenia - w zakresie wiedzy student: - w zakresie umiejętności student: Tematyka ćwiczeń: (7 x 3 godziny) 1. Internet medyczny. Internetowe bazy medyczne dostępne dla studentów WUM. Podstawy Evidence Based Medicine (EBM) – baza literaturowa Cochrane i inne źródła literatury medycznej publikujące artykuły zgodnie z zasadami EBM. 2. Obrazowanie medyczne. Podstawowe właściwości formatu DICOM i systemu PACS. Podstawy edycji obrazu w programie graficznym. Omówienie podstawowych formatów, ich metody kompresji i właściwości. 3. Opis narzędzi do tworzenia i korzystania z baz danych. Operacje na zmiennych. Przetwarzanie danych. Baza danych – tworzenie i zbieranie danych. Przetwarzanie oraz przygotowanie danych do analizy. Zmienne ilościowe, jakościowe, daty i inne. Braki danych. Błędy systematyczne i losowe. 4.Podstawowe pojęcia statystyczne. Omówienie podstawowych pojęć statystycznych na wybranych przykładach medycznych. 5. Analiza opisowa. Rodzaje statyk opisowych. Rozkład normalny. Tabele liczności. Wykresy funkcji. Liczebność próby. 6. Omówienie testów statystycznych. Wybór testu statycznego ze względu na rodzaj zmiennych. 7. Zaliczenie. Prezentacja wyników samodzielnej prostej opisowej analizy statystycznej. Zaliczenie wiedzy teoretycznej – test. Informatyka i rachunek prawdopodobieństwa na poziomie szkoły średniej. – Celem zajęć jest przekazanie studentom podstaw wiedzy z biostatystyki i informatyki medycznej w celu realizacji medycyny opartej na dowodach naukowych (ang. Evidence Based Medicine); – Student pozna zaawansowane metody informatyczne wykorzystywane w medycynie, w tym medyczne bazy danych, systemy klasyfikacji i kodowania, elektroniczną historię choroby. – Pozna funkcje programów, które są przydatne w praktyce medycznej i w trakcie prowadzenia badań naukowych. – zna podstawowe metody informatyczne i biostatystyczne wykorzystywane w medycynie, w tym medyczne bazy danych, arkusze kalkulacyjne, podstawy grafiki komputerowej, – zna podstawowe metody analizy statystycznej wykorzystywane w badaniach populacyjnych i diagnostycznych; – zna możliwości współczesnej telemedycyny jako narzędzia wspomagania pracy lekarza; – korzysta z baz danych, w tym internetowych i wyszukuje potrzebną informację za pomocą dostępnych narzędzi; – potrafi wybrać odpowiedni test statystyczny, przeprowadzić podstawowe analizy statystyczne oraz posługuje się odpowiednimi metodami przedstawiania wyników; interpretuje wyniki meta analizy; przeprowadza analizę prawdopodobieństwa przeżycia; – wyjaśnia różnice pomiędzy badaniami prospektywnymi i retrospektywnymi, randomizowanymi i kliniczno-kontrolnymi, opisami przypadków i badaniami eksperymentalnymi oraz szereguje je według wiarygodności i jakości dowodów naukowych; - w zakresie kompetencji Wykorzystuje środki elektroniczne do komunikacji z pacjentami i lekarzami. personalno-społecznych 15 Metody oceny pracy studenta (forma i warunki zaliczenia przedmiotu) Literatura obowiązkowa: Literatura uzupełniająca: Koło naukowe Regulamin: Zaliczenie Literatura i materiały obowiązkowe: 1. Biostatystyka, autor Andrzej Stanisz. 2. Podręcznik „Informatyka Medyczna” pod red. R. Rudowskiego, PWN, Warszawa 2003. 3. Zasoby Zakładu Informatyki Medycznej i Telemedycyny (http://moodle.wum.edu.pl): • Wprowadzenie do Excela, Excel-Podstawy obliczeń statystycznych, Statystyka opisowa, Statystyka zaawansowana, SAS – Janusz Sierdziński • Systemy Klasyfikacji i Kodowania – Joanna Michalik • Wstęp do podstaw statystyki na podstawie artykułów w Medycynie Praktycznej (od 1998/07 do 2002/09) – Tomasz Koziński Książki: 1. „Biocybernetyka i Inżynieria Biomedyczna” 2000 (Red. M. Nałęcz), t.7. Systemy komputerowe i teleinformatyczne w służbie zdrowia (Red. E. Kącki, J.L. Kulikowski, A. Nowakowski, E. Waniewski). Exit, Warszawa 2002. 2. „Podstawy EBM czyli medycyny opartej na danych naukowych dla lekarzy i studentów”, autorzy: Piotr Gajewski, Roman Jaeschke, Jan Brożek. 3. „Prawo medyczne”, autor Mirosław Nestorowicz. 4. „Zasady planowania i prowadzenia badań naukowych w medycynie”, autor Wiesław Jędrychowski. Czasopisma: 1. Cykl artykułów na temat statystyki medycznej. A. Stanisz. Portal Medycyna Praktyczna (http://www.mp.pl/artykuly/index.php? lid=356&all=1&s=2) 2. Cykl artykułów na temat EBM. Portal Medycyna Praktyczna (http://www. mp.pl/artykuly/index.php? lid=357&all=1&s=1) Przy Zakładzie istnieje Studenckie Koło Naukowe Informatyki i Telemedycyny. 1. Obecność na zajęciach i przepisy BHP oObecność na zajęciach (ćwiczenia, seminaria) jest obowiązkowa. oNieobecność na zajęciach powinna być usprawiedliwiona w formie zaświadczenia lekarskiego. oNieobecność na więcej niż 1-ych zajęciach powoduje brak zaliczenia. oSpóźnienia przekraczające 15 minut będą traktowane jak nieobecność. oW czasie ćwiczeń należy przestrzegać przepisów BHP. 2. Warunki zaliczenia oStosuje się binarną skalę ocen – zal, nzal. oZaliczenie ćwiczeń wymaga zaliczenia wszystkich ćwiczeń. Wyjątkowo dopuszczalne jest niezaliczenie jednego ćwiczenia. oJeżeli zaliczenie ćwiczenia kończy się niepowodzeniem, to istnieje możliwość poprawy w terminie uzgodnionym z asystentem prowadzącym ćwiczenia. oPoszczególne ćwiczenia są zaliczane na podstawie samodzielnego rozwiązania zadania związanego z tematem ćwiczeń. oZaliczenie materiału przedstawianego na wykładach odbywa się na podstawie testu elektronicznego przeprowadzonego na ostatnich zajęciach. oTest można zdawać dwukrotnie. W przypadku braku zaliczenia w obu terminach, studentowi przysługuje prawo zdawania w trzecim terminie, wyznaczonym przez Kierownika Zakładu (uzgodnionym z Radą Pedagogiczną). 16 Regulamin: oKońcowe zaliczenie przedmiotu wymaga zaliczenia wszystkich rodzajów zajęć: wykładów, ćwiczeń i seminariów (jeżeli są one prowadzone). oZaliczenia muszą zakończyć się przed sesją egzaminacyjną. 3. Zasady zaliczenia przedmiotu dla osób, które powtarzają rok, miały zajęcia na innym kierunku studiów WUM lub zaliczyły przedmiot w trakcie studiów na innej uczelni. oZgodnie z Regulaminem Studiów, student powtarzający rok studiów uzyskuje zaliczenie, o ile w roku poprzednim otrzymał ocenę co najmniej dostateczną. oOsoby posiadające zaliczenie przedmiotu w trakcie studiów na innym kierunku WUM muszą wystąpić do Kierownika Zakładu z podaniem. Podanie musi zawierać numer albumu studenta oraz rok, w którym zaliczał przedmiot. Należy również załączyć ksero Indeksu (strona z danymi osobowymi i z zaliczeniem). oOsoby, które zaliczały przedmiot na innych uczelniach muszą złożyć podanie, ksero Indeksu (strona z danymi osobowymi i z zaliczeniem) oraz dołączyć program zajęć, na podstawie którego otrzymał zaliczenie. oPodania będą przyjmowane tylko przez pierwszy miesiąc danego semestru. oDo czasu uzyskania decyzji, student musi uczestniczyć w zajęciach. 17 Rok akademicki: 2013/2014 Kierunek: Specjalność: Rok studiów, semestr: Tryb studiów: Nazwa przedmiotu: Lekarski Typ przedmiotu: Poziom przedmiotu Język wykładowy: Nazwa jednostki dydaktycznej prowadzącej zajęcia: obowiązkowy zaawansowany Język polski Katedra i Zakład Histologii i Embriologii CENTRUM BIOSTRUKTURY 02-004 Warszawa, ul. Chałubińskiego 5 (budynek Anatomicum) STRONA INTERNETOWA: http://histologia.wum.edu.pl Imię i nazwisko Kierownika Zakładu Imię i nazwisko Osoby odpowiedzialnej za dydaktykę: Rodzaj zajęć: Łączna liczba godzin Liczba godzin: Liczba punktów ECTS Metody dydaktyczne (organizacja zajęć) Wymagania wstępne Rok drugi, semestr III Stacjonarne/ niestacjonarne Cytofizjologia Sekretariat przyjmuje studentów w godz. 9: 30 – 14: 00 i w razie potrzeby umawia na spotkanie z Kierownikiem Katedry, (tel./fax 22629-52-82). prof. dr hab. n. med. Jacek Malejczyk prof. dr hab. n. med. Jacek Malejczyk Wykłady, seminaria, ćwiczenia Ćwiczenia i seminaria z histologii odbywają się w salach mikroskopowych na I piętrze budynku Anatomicum przy ul. Chałubińskiego 5. Wykłady odbywają się w sali im. prof. Ludwika Paszkiewicza w tym samym budynku. 45 wykłady: ćwiczenia: seminaria: 10 25 10 4 Organizacja zajęć 1. Studenci przystępują do ćwiczeń przygotowani. Zakres materiału objętego ćwiczeniem jest podany w Programie Zajęć. 2. W trakcie ćwiczeń studenci omawiają z asystentem zagadnienia objęte tematem ćwiczenia oraz oglądają preparaty mikroskopowe, schematy i elektronogramy. Warunkiem zaliczenia ćwiczenia jest obecność na zajęciach, wykazanie się wiedzą z zakresu omawianego tematu. 3. Mikroskopy są rozmieszczone na stołach, lub wypożycza się je pod zastaw legitymacji studenckiej. Po zakończeniu oglądania preparatów należy wyłączyć oświetlenie mikroskopu i przykryć mikroskop pokrowcem. Wynoszenie mikroskopów lub ich części z sal ćwiczeniowych jest zabronione. 4. W czasie ćwiczeń należy przestrzegać przepisów BHP. Zdany egzamin z przedmiotu: Histologia i embriologia. 18 Cele kształcenia Efekty kształcenia - w zakresie wiedzy student: - w zakresie umiejętności student: 1. Przedstawienie procesów dotyczących regulacji różnicowania i funkcji poszczególnych komórek i ich populacji; 2. Przedstawienie mechanizmów cyklu komórkowego, mechanizmu kontrolującego proliferację komórek oraz skutki ich zaburzeń, często prowadzące do rozwoju nowotworów; 3. Przedstawienie molekularnych mechanizmów procesu apoptozy i odbierania przez komórki sygnałów ze środowiska, przekazywania ich do wnętrza komórki i regulacji procesów wewnątrzkomórkowych; 4. Omówienie współczesnych poglądów na starzenie się komórek oraz wskazanie, dlaczego komórki nowotworowe uważane są za nieśmiertelne; 5. Przedstawienie podstawowych metod histochemicznych i immunocytochemicznych stosowanych we współczesnej diagnostyce mikroskopowej; 6. Omówienie budowy narządu zębowego z uwzględnieniem danych dotyczących regulacji jego powstawania i różnicowania się w świetle nowych osiągnięć budowy komórki; 7. Przedstawienie metod konserwacji tkanek przeznaczonych do przeszczepiania w celach leczniczych i omówienie zachowania się takich przeszczepów w organizmie. 8. Przedstawianie podstaw biologii molekularnej oraz podstawowych molekularnych metod badawczych wykorzystywanych we współczesnej diagnostyce medycznej. – zna funkcje nukleotydów w komórce; – zna funkcje genomu, transkryptomu i proteomu człowieka oraz podstawowe metody stosowane w ich badaniu; opisuje procesy replikacji DNA, transkrypcji i translacji, regulacji ekspresji genów; – zna procesy takie jak: cykl komórkowy, proliferacja, różnicowanie i starzenie się komórek, apoptoza i nekroza oraz ich znaczenie dla funkcjonowania organizmu; wyjaśnia różnice pomiędzy mitozą i mejozą; – zna podstawowe metody stosowane w badaniu genomu, transkryptomu i proteomu człowieka; – zna sposoby komunikacji między komórkami, między komórką a macierzą zewnątrzkomórkową; oraz szlaki przekazywania sygnałów komórce i przykłady zaburzeń w tych procesach prowadzące do rozwojów nowotworów i innych chorób; – zna procesy takie jak: cykl komórkowy, proliferacja, różnicowanie i starzenie się komórek, apoptoza i nekroza oraz ich znaczenie dla funkcjonowania organizmu; – posiada podstawową wiedzę na temat komórek macierzystych i ich zastosowania w medycynie; – opisuje budowę lipidów i polisacharydów w błonach komórkowych; – zna mechanizmy starzenia się organizmu na poziomie komórkowym; – zna zasady prowadzenia badań naukowych, obserwacyjnych i doświadczalnych oraz badań in vitro służących rozwojowi medycyny w dziedzinie cytofizjologii; – zna zasady konserwacji tkanek przeznaczonych do przeszczepiania w celach leczniczych – umie wykonać i zaplanować proste badania naukowe z dziedziny cytofizjologii oraz zinterpretować jego wyniki i wyciągnąć wnioski; 19 - w zakresie kompetencji personalnospołecznych: Treści merytoryczne przedmiotu: Metody oceny pracy studenta (forma i warunki zaliczenia przedmiotu) Literatura obowiązkowa: Literatura uzupełniająca: Koło naukowe – – – – powinien znać zasady pracy w zespole; wykazuje umiejętność i nawyk samokształcenia; rozumie potrzebę ustawicznego kształcenia; wykazuje zdolność komunikowania się ze specjalistami reprezentującymi nauki morfologiczne; – potrafi wytłumaczyć podstawowe terminy morfologiczne pacjentowi; Tematy wykładów: Semestr III (zimowy) 1. Cholesterol. 2. Metody badania DNA od Cricka do Crichtona. 3. Naprawa DNA. 4. Interferencja RNA. 5. Proteasomy i ubikwityna w medycynie. 6. Mitochondria, nie tylko maszyna do wytwarzania energii. 7. Cząsteczki adhezyjne, potencjalny cel terapii. 8. Rola cytokin w zdrowiu i chorobie. 9. Zjawisko transformacji nabłonkowo-mezenchymalnej, fizjologiczne i patologiczne znaczenie tego zjawiska. 10.Mechanizmy uzależnień. Tematy seminariów i ćwiczeń: 1. Jądro komórkowe. Replikacja, transkrypcja, naprawa DNA. 2. Od DNA do białka, kontrola ekspresji. 3. Błony komórkowe i transport przez błony. 4. Przedziały komórkowe, transport pęcherzykowy. 5. Cytoszkielet i ruch komórek. 6. Przekaźnictwo sygnałów. 7. Cykl komórkowy i podział komórki. 8. Starzenie się i śmierć komórek. 9. Różnicowanie komórek. 10.Mechanizmy onkogenezy. 11.Terapia komórkowa. 12.Bankowanie komórek i tkanek na potrzeby kliniczne. • Warunkiem zaliczenia ćwiczeń jest obecność na zajęciach i wykazanie się wiedzą z zakresu omawianego tematu. • Warunkiem dopuszczenia do egzaminu jest zaliczenie wszystkich ćwiczeń. • Egzamin końcowy odbywa się po trzecim semestrze. • Egzamin w formie testu. Szczegółowe informacje dotyczące warunków zaliczenia zamieszczone są w Regulaminie. Literatura i materiały obowiązkowe: 1. pod redakcją Kawiak J., Zabel M. „Seminaria z Cytofizjologii dla studentów medycyny, weterynarii i biologii”, Urban & Partner, 2009. 2. Alberts B. at all – tłumaczenie pod redakcją Kmita H., Wojtaszek P. „Podstawy biologii komórki”, Wydawnictwo naukowe PWN, Warszawa 2005. 1. Sawicki W, Malejczyk J..: Histologia, PZWL Warszawa, 2012. 2. Wheater – Histologia podręcznik i atlas, Elsevier Urban & Partner 2010, wydanie I polskie. Przy Katedrze i Zakładzie Histologii i Embriologii działają dwa koła studenckie: 1. SKN Opiekunami Koła są dr Izabela Młynarczuk-Biały i dr Ryszard Galus http://histologia.wum.edu.pl – Studenckie Koło Naukowe 2. SKN Inżynierii Tkankowej Opiekunem Koła jest prof. dr hab. Małgorzata Lewandowska-Szumieł [email protected] 20 Regulamin: Regulamin 1. Obecność na zajęciach jest obowiązkowa. • Dni, w których wyznaczono termin odbywania się ćwiczeń, są dniami zajęć obowiązkowych. • Dopuszcza się nieobecności na trzech zajęciach w semestrze, bez względu na przyczynę nieobecności. Nieobecność na 4 zajęciach powoduje niezaliczenie semestru i niedopuszczenie do egzaminu. • Zajęcia niezaliczone z powodu nieobecności lub nieprzygotowania do zajęć należy zaliczyć w formie ustalonej z prowadzącym ćwiczenia. Dotyczy to również zajęć odwołanych przez Władze Uczelni. • Ćwiczenia rozpoczynają się objaśnieniami, na których obecność jest obowiązkowa. • Spóźnienia przekraczające 15 minut będą traktowane jak nieobecność. 2. Warunkiem dopuszczenia do egzaminu jest zaliczenie wszystkich ćwiczeń. 3. Egzamin końcowy odbywa się po trzecim semestrze w zimowej sesji egzaminacyjnej. • Egzamin składa się z części teoretycznej w formie testu. • Kryteria zaliczenia testu określa każdorazowo Kierownik Katedry. • Test jest złożony z 60 pytań z zakresu przewidzianego programem. 4. Drugi termin egzaminu odbywa się w sesji poprawkowej. W razie niezaliczenia tego egzaminu Dziekan może wyznaczyć egzamin komisyjny. 5. W przypadku nieobecności na egzaminie lub kolokwium spowodowanej przyczynami zdrowotnymi, Student zobowiązany jest dostarczyć zwolnienie lekarskie w ciągu trzech dni roboczych od dnia wyznaczonego egzaminu. 6. Studenci, dla których język polski jest językiem obcym podlegają takim samym kryteriom oceny i zdają egzamin w formie testu. Stanowisko Katedry w sprawie ściągania na egzaminach i kolokwiach Ściąganie na egzaminach i kolokwiach jest naruszeniem zasad etyki oraz Regulaminu studiów WUM. Osoby aktywnie i biernie uczestniczące w tym procederze będą karane usunięciem z egzaminu, z oceną niedostateczną. Dodatkowo Zakład wdroży postępowanie dyscyplinarne wobec osób ściągających. Osoby aktywnie ściągające to osoby, które odpisują wyniki od innych studentów, bądź korzystające w czasie egzaminu z niedozwolonych notatek lub urządzeń elektronicznych służących do komunikowania się lub do przechowywania danych. Wnoszenie takich urządzeń na egzaminy jest zabronione. Poprzez bierny udział w ściąganiu rozumie się ułatwianie odpisywania własnych odpowiedzi innym uczestnikom egzaminu. Student jest zatem zobowiązany dochować należnej staranności, aby uniemożliwić innym odpisywanie swoich odpowiedzi. Kierownik Katedry obliguje Studentów i Egzaminatorów do ścisłego przestrzegania tych zasad.odpisywanie swoich odpowiedzi. Kierownik Katedry obliguje Studentów i Egzaminatorów do ścisłego przestrzegania tych zasad. Stanowisko Katedry w sprawie formy zaliczenia przedmiotu Wszystkie zaliczenia odbywają się w formie testu. Także studenci, dla których język polski jest językiem obcym podlegają takim samym kryteriom oceny i zdają kolokwia i egzamin w formie testu. 21 Rok akademicki: 2013/2014 Kierunek: Specjalność: Rok studiów, semestr: Tryb studiów: Nazwa przedmiotu: Lekarski Typ przedmiotu: Poziom przedmiotu Język wykładowy: Nazwa jednostki dydaktycznej prowadzącej zajęcia: Imię i nazwisko Kierownika Zakładu Imię i nazwisko Osoby odpowiedzialnej za dydaktykę: Rodzaj zajęć: Łączna liczba godzin Liczba godzin: obowiązkowy ogólny zaawansowany Język polski Zakład Bioetyki i Humanistycznych Podstaw Medycyny Ul. Żwirki i Wigury 63 Centrum Biblioteczno Informacyjne prof. dr hab. n. med. Tomasz Pasierski Liczba punktów ECTS Metody dydaktyczne (organizacja zajęć) Wymagania wstępne Cele kształcenia Efekty kształcenia - w zakresie wiedzy student: - w zakresie umiejętności student: - w zakresie kompetencji personalno-społecznych II rok, semestr I Stacjonarne/ niestacjonarne Etyka lekarska z elementami filozofii medycyny prof. dr hab. n. med. Tomasz Pasierski Wykłady, seminaria 40 wykłady: 24 2 ćwiczenia: 0 seminaria: 16 Wykład, dyskusja seminaryjna, prezentacja ustna krytycznego komentarza do kazusu etycznego, praca w grupie. brak Wykłady: Zapoznanie studentów z wybranymi zagadnieniami z zakresu filozofii medycyny, elementami metodologii nauk i teorii prawdy, filozoficznymi podstawami etyki lekarskiej, podstawowymi pojęciami etyki lekarskiej oraz etycznymi i prawnymi warunkami wykonywania zawodu lekarza. Seminaria: Umiejętność krytycznego analizowania medycznych problemów etycznych na podstawie treści wykładu, lektur artykułów naukowych i dyskusji nad kazusami. Kształtowanie opartego na obowiązujących standardach etyczno-prawnych poczucia odpowiedzialności etycznej za podejmowane decyzje kliniczne. – zna i rozumie główne pojęcia, teorie, zasady i reguły etyczne służące jako ogólne ramy właściwego interpretowania i analizowania zagadnień moralnomedycznych; – zna zasady altruizmu i odpowiedzialności klinicznej i ma świadomość zasad funkcjonowania zespołu terapeutycznego; – przestrzega wzorców etycznych w działaniach zawodowych; – posiada zdolność rozpoznawania etycznych wymiarów decyzji medycznych i odróżniania aspektów faktualnych od normatywnych. – ma poczucie odpowiedzialności wobec pacjentów, współpracowników i innych członków społeczeństwa; – wykazuje aktywność w rozwiązywaniu problemów etycznych związanych z medycyną; – potrafi współdziałać i pracować w grupie, przyjmując w niej różne role. 22 Metody oceny pracy studenta (forma i warunki zaliczenia przedmiotu) Literatura obowiązkowa: Zaliczenie na podstawie: testowy sprawdzian znajomości treści wykładu; aktywność (w tym obecność, przygotowanie, udział w dyskusjach i pracach na seminariach); przygotowanie i wygłoszenie analizy kazusu etycznego na seminarium. Literatura uzupełniająca: Koło naukowe Regulamin: kazusy z zakresu etyki lekarskiej dostarczone przez wykładowcę, wybrane artykuły naukowe z zakresu filozofii medycyny i bioetyki. Wybrane fragmenty z: 1. Wulff, Henrik R.; Pedersen, Stig Andur; Rosenberg, Raben, Filozofia Medycyny. Wprowadzenie, przeł. Zbigniew Szawarski, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1993. 2. Beauchamp, Tom L.; Childress, James F., Zasady etyki medycznej, Warszawa, Książka i Wiedza 1996. 3. Gillon, Raanan, Etyka lekarska. Problemy filozoficzne, przeł. Anna Alichniewicz i Anna Szczęsna, Warszawa, Wydawnictwo Lekarskie PZWL 1997. 4. K. Szewczyk, Bioetyka. Podręcznik akademicki. T. 1, Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN 2009. 23 Rok akademicki: 2013/2014 Kierunek: Specjalność: Rok studiów, semestr: Tryb studiów: Nazwa przedmiotu: Typ przedmiotu: Poziom przedmiotu Język wykładowy: Nazwa jednostki dydaktycznej prowadzącej zajęcia: Imię i nazwisko Kierownika Zakładu Imię i nazwisko Osoby odpowiedzialnej za dydaktykę: Rodzaj zajęć: Łączna liczba godzin Liczba godzin: 130 Liczba punktów ECTS: Lekarski II rok, semestr III i IV Stacjonarne niestacjonarne Fizjologia z elementami patofizjologii obowiązkowy ogólny zaawansowany Język polski Katedra i Zakład Fizjologii Doświadczalnej i Klinicznej ul. Pawińskiego 3C Warszawa dr hab. n. med. Agnieszka Cudnoch-Jędrzejewska dr n. med. Liana Puchalska wykłady, ćwiczenia, seminaria 200 wykłady: ćwiczenia: seminaria: 40 130 30 Przedmiot: Fizjologia z elementami patofizjologii 1. Godziny kontaktowe: 200 h (wykłady 30, ćwiczenia 55, seminaria 45). 2. Czas na zapoznanie się ze wskazaną lekturą (7 stron tekstu naukowego = 1 h), (500 str. fizjologia + 300 str. patofizjologia) 200 h. 3. Rozwiązywanie zadań tematycznych w ramach przygotowania do ćwiczeń (samodzielna praca poza godzinami zajęć) 20 h. 4. Przygotowanie referatów tematycznych w oparciu o najnowsze dostępne dane z piśmiennictwa 20 h. 5. Przygotowanie do seminariów sprawdzających 60 h (4 seminaria sprawdzające po 15 h każde). 6. Przygotowanie do egzaminu 60 h. Razem 540 h 17 ECTS Metody dydaktyczne (organizacja zajęć) Wymagania wstępne Zajęcia prowadzone są w formie: (i) obowiązkowych wykładów autorskich, które prowadzone są w blokach tematycznych oraz przekazują informacje dotyczące najnowszych osiągnięć medycyny z zakresu omawianych zagadnień, (ii) ćwiczeń, podczas których studenci w czasie samodzielnej pracy zespołowej i konsultacji z asystentem zdobywają wiedzę poprzez: badanie czynności narządów i układów organizmu zdrowego człowieka, korzystanie z programów multimedialnych, prezentujących fizjologiczne i patofizjologiczne procesy zachodzące w ludzkim organizmie, interpretację objawów chorobowych i wyników badań diagnostycznych na podstawie praktycznych przykładów, tzw. „case study” oraz (iii) seminariów sprawdzających. Znajomość anatomii człowieka, biofizyki, biologii komórki, histologii, cytofizjologii, chemii, biochemii. 24 Cele kształcenia Celem nauczania fizjologii jest poznanie mechanizmów umożliwiających prawidłowe funkcjonowanie organizmu człowieka, wytworzenie umiejętności kojarzenia procesów i myślenia o poszczególnych narządach i układach, jako o elementach całego organizmu oraz poznanie mechanizmów umożliwiających integrację poszczególnych funkcji. Nauczanie fizjologii ma również na celu poznanie możliwości adaptacyjnych organizmu człowieka zdrowego i chorego do naturalnych obciążeń życia codziennego oraz do warunków ekstremalnych. Celem nauczania patofizjologii jest poznanie zmian zachodzących w organizmie pod wpływem czynników patogennych i zrozumienie wywołujących je przyczyn. Program nauczania fizjologii i patofizjologii jest dostosowany do programu medycyny translacyjnej i daje podstawy dla wszechstronnej krytycznej analizy i zrozumienia objawów i mechanizmów chorób oraz dla prawidłowego postępowania profilaktycznego, terapeutycznego i rehabilitacyjnego w klinice. Podczas nauki fizjologii i patofizjologii student powinien zdobyć umiejętność przeprowadzenia badania najważniejszych układów i narządów organizmu oraz interpretacji podstawowych objawów chorobowych i wyników badań laboratoryjnych. Bloki tematyczne i zakres poruszanych zagadnień. Program ćwiczeń i seminariów 1. Fizjologia i patofizjologii komórki. Komórka nerwowa. 2. Układy neurotransmisyjne mózgu. Autonomiczny układ nerwowy. 3. Fizjologia i patofizjologia układów sensorycznych 4. Narządy zmysłu. 5-6. Fizjologia i patofizjologia układu ruchowego. 7. Rytmy biologiczne. Fizjologia i patofizjologia snu i czuwania. Czynność bioelektryczna mózgu (EEG). Fizjologia zachowania. Zjawisko stresu. 8. Organizacja układu limbicznego. Uczenie się i pamięć. 9. Fizjologia i patofizjologia krwi 10-15. Fizjologia układu sercowo-naczyniowego. 16-17. Fizjologia układu oddechowego Fizjologia kliniczna układu oddechowego. Patofizjologia chorób układu oddechowego (17). 18.Fizjologia i patofizjologia układu moczowego 19.Fizjologia i patofizjologia gospodarki wodno-elektrolitowej i równowagi kwasowo-zasadowej 20. Energetyka spoczynkowa i wysiłkowa. Termoregulacja. 21. Fizjologia i patofizjologia układu pokarmowego 24. Fizjologia i patofizjologia układu rozrodczego, ciąży, porodu. Laktacja 25.Fizjologia noworodka oraz wieku starczego. Choroby cywilizacyjne 26.Fizjologiczne podstawy najczęściej używanych w klinice testów diagnostycznych – ćwiczenie podsumowujące. Tematy wykładów 1. Wprowadzenie do fizjologii. Historia katedry. Podstawy regulacji procesów fizjologicznych na poziomie komórek, narządów i całego organizmu 2. Transport przez błonę komórkową. Receptory błonowe i wewnątrzkomórkowe i układy przekaźników wewnątrzkomórkowych. Zaburzenia transportu jonów oraz funkcji receptorów i przekaźników wewnątrzkomórkowych 3. Choroby neurodegeneracyjne. Zjawisko stresu 4. Zaburzenia pamięci i stanów świadomości 5. Objawy kliniczne uszkodzenia mózgu w wybranych jednostkach chorobowych 6. Patofizjologia choroby wieńcowej 7. Zaburzenia krążenia mózgowego. Udar krwotoczny i niedokrwienny mózgu 25 Cele kształcenia 8. Krótko i długoterminowa regulacja ciśnienia tętniczego. Nadciśnienie tętnicze 9. Zaburzenia pobudzenia i przewodzenia w sercu. Mechanizm powstawania arytmii 10.Patofizjologia niewydolności serca 11.Patofizjologia najczęstszych wad serca 12.Podstawowe testy diagnostyczne w kardiologii – grania między fizjologią i patofizjologią 13.Zaburzenia hemostazy – punkt widzenia lekarza praktyka 14.Podstawowe testy diagnostyczne układu oddechowego – granica między fizjologią i patofizjologią 15.Patofizjologia najczęstszych chorób układu oddechowego 16.Patofizjologia układu moczowego. Najczęstsze jednostki chorobowe. Podstawowe testy diagnostyczne 17.Patofizjologiczne podstawy objawów klinicznych najczęściej występujących u chorych z patologią układu pokarmowego 18.Choroby metaboliczne – podstawy patofizjologiczne 19.Hormonalna regulacja gospodarki wapniowo-fosforanowej i zaburzenia bilansu wapniowego 20.Adaptacja do wysiłku fizycznego w chorobach układu krążenia i oddychania oraz w chorobach metabolicznych. Tematy ćwiczeń BLOK I 1. Fizjologia i patofizjologii komórki. Komórka nerwowa. 2. Układy neurotransmisyjne mózgu. Autonomiczny układ nerwowy. 3. Fizjologia układów sensorycznych. Czucie. Ból fizjologiczny i patologiczny 4. Narządy zmysłu. Wzrok. Słuch. Węch. Smak. 5. Fizjologia i patofizjologia układu ruchowego I. Fizjologia i patofizjologii mięśni 6. Fizjologia i patofizjologia układu ruchowego II. Regulacja napięcia mięśniowego. Odruchy rdzeniowe. Ponadrdzeniowa kontrola czynności ruchowych. Zwoje podstawy. Układ przedsionkowy. Móżdżek 7. Rytmy biologiczne. Fizjologia i patofizjologia snu i czuwania. Czynność bioelektryczna mózgu (EEG). Fizjologia zachowania. Zjawisko stresu. 8. Organizacja układu limbicznego. Uczenie się i pamięć. 9. Seminarium sprawdzające I w formie testowej. BLOK II 10.Fizjologia i patofizjologia krwi 11.Fizjologia układu sercowo-naczyniowego I. Hemodynamika serca. Regulacja siły skurczu mięśnia sercowego. Zasady krążenia krwi 12.Fizjologia układu sercowo-naczyniowego II. Podstawy elektrokardiografii 13.Fizjologia układu sercowo-naczyniowego III. Nerwowa i humoralna regulacja czynności układu sercowo-naczyniowego 14.Fizjologia układu sercowo-naczyniowego IV. Rola śródbłonka w regulacji światła naczyń. Regulacja krążenia w poszczególnych narządach. Mikrokrążenie 15.Fizjologia układu sercowo-naczyniowego V. Patofizjologia układu krążenia 16.Fizjologia układu sercowo-naczyniowego VI. Adaptacja układu krążenia do wysiłku fizycznego 17. Seminarium sprawdzające II w formie ustnej. 26 Cele kształcenia Efekty kształcenia - w zakresie wiedzy student: - w zakresie umiejętności student: Blok III 18.Fizjologia układu oddechowego I. Postawy anatomiczne i biofizyczne procesu oddychania. Nerwowa i humoralna regulacja czynności układu oddechowego 19.Fizjologia układu oddechowego II. Fizjologia kliniczna układu oddechowego. Patofizjologia chorób układu oddechowego 20.Fizjologia i patofizjologia układu moczowego 21.Fizjologia i patofizjologia gospodarki wodno-elektrolitowej i równowagi kwasowo-zasadowej 22.Energetyka spoczynkowa i wysiłkowa. Termoregulacja 23. Seminarium sprawdzające III w formie pytań otwartych. BLOK IV 24.Fizjologia i patofizjologia układu pokarmowego 25.Układ dokrewny I. Czynność endokrynna trzustki. Hormonalna regulacja wzrostu i metabolizmu – podstawy fizjologiczne i patofizjologiczne 26.Układ dokrewny II. Oś podwzgórzeprzysadka-tarczyca. Oś podwzgórzeprzysadka-nadnerczy – fizjologia i patofizjologia 27.Fizjologia i patofizjologia układu rozrodczego, ciąży, porodu. Laktacja 28.Fizjologia noworodka oraz wieku starczego. Choroby cywilizacyjne 29.Fizjologiczne podstawy najczęściej używanych w klinice testów diagnostycznych 30. Seminarium sprawdzające w formie testowej 31.Zaliczenie końcowe + konsultację. – opisuje gospodarkę wodno-elektrolitową w układach biologicznych; – zna prawa fizyczne opisujące przepływ cieczy oraz czynniki wpływające na opór naczyniowy przepływu krwi; – zna podstawy pobudzenia i przewodzenia w układzie nerwowym oraz wyższe czynności nerwowe a także fizjologię mięśni prążkowanych i gładkich oraz funkcje krwi; – zna czynności i mechanizmy regulacji wszystkich narządów i układów organizmu człowieka, w tym układu: krążenia, oddechowego, pokarmowego, moczowego, i powłok skórnych oraz rozumie zależności istniejące między nimi; – zna mechanizm działania hormonów, oraz konsekwencje zaburzeń regulacji hormonalnej; – zna przebieg i regulację funkcji rozrodczych u kobiet i mężczyzn; – zna mechanizmy starzenia się organizmu; – zna podstawowe ilościowe parametry opisujące wydolność poszczególnych układów i narządów, w tym: zakres normy i czynniki demograficzne wpływające na wartość tych parametrów; – wymienia postacie kliniczne najczęstszych chorób poszczególnych układów i narządów, chorób metabolicznych oraz zaburzeń gospodarki wodnoelektrolitowej i kwasowo-zasadowej. – potrafi wskazać związek między czynnikami zaburzającymi stan równowagi procesów biologicznych a zmianami fizjologicznymi i patofizjologicznymi – opisuje zmiany w funkcjonowaniu organizmu w sytuacji zaburzenia homeostazy, w szczególności określa jego zintegrowaną odpowiedź na wysiłek fizyczny, ekspozycję na wysoką i niską temperaturę, utratę krwi lub wody, nagłą pionizację, przejście od snu do stanu czuwania; – wykonuje proste testy czynnościowe oceniające organizm człowieka jako układ regulacji stabilnej (testy obciążeniowe, wysiłkowe); interpretuje dane liczbowe dotyczące podstawowych zmiennych fizjologicznych; – umie zaplanować proste badania naukowe z dziedziny fizjologii. 27 - w zakresie kompetencji personalno-społecznych Metody oceny pracy studenta (forma i warunki zaliczenia przedmiotu) Literatura obowiązkowa: Literatura uzupełniająca: Koło naukowe Regulamin: Student uczy się współpracy w zespole w zakresie wykonywania badań i opracowywania wyników, rozwiązywania problemów klinicznych podczas wspólnego analizowania wyników badań, przygotowywania referatów i ich krytycznej dyskusji. Egzamin po IV semestrze Literatura i materiały obowiązkowe: . Konturek S J. Podstawy Fizjologii. Elsevier, Urban i Partner 2007. . Traczyk W., Trzebski A.: Fizjologia Człowieka z Elementami Fizjologii Klinicznej, PZWL 2001. 3. Opuchlik A.M, Lubiński W. Patofizjologia, tom 1 i 2, Warszawa 2012, PZWL. . Ganong W.F. Fizjologia, Warszawa 2007, PZWL. . Damjanov I. Patofizjologia. Wrocław 2009, Elsevier, Urban i Partner. 3. Szczepańska-Sadowska E. – Skrypt do wykładów: Fizjologiczne podstawy Endokrynologii Wyd. AM, 1999. 4. Szczepańska-Sadowska E., Koźniewska E.: Seminaria z Fizjologii., Wyd. AM, cz. I 2000, cz. II, 2001. Koło Naukowe Fizjologii Klinicznej. Opiekun: dr hab. Agnieszka Cudnoch-Jędrzejewska. Studenci biorą aktywny udział w badaniach naukowych Katedry, przygotowują referaty. Są współautorami prac naukowych. Zajęcia odbywają się zgodnie z regulaminem obowiązującym studentów Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego i ze statutem WUM. Regulamin wewnętrzny Katedry 1. Za całokształt procesu dydaktycznego odpowiada Kierownik Katedry oraz powołany w tym celu Opiekun Dydaktyczny. 2. Na początku roku akademickiego student ma obowiązek zapoznać się z regulaminem dydaktycznym oraz planem zajęć umieszczonym na stronie internetowej Katedry. 3. Zajęcia z fizjologii obejmują: wykłady, ćwiczenia i seminaria sprawdzające. 4. Obecność studenta na wykładach, ćwiczeniach i seminariach jest obowiązkowa. W roku akademickim dopuszcza się 2 nieobecności na ćwiczeniach, które należy usprawiedliwić w sposób zgodny z regulaminem studiów na pierwszych zajęciach po nieobecności oraz 1 nieobecność nieusprawiedliwiona. 5. Student przychodzi na zajęcia tylko ze swoją grupą dziekańską. Nie ma możliwości przenoszenia się do innych grup akademickich na poszczególne zajęcia. W przypadku, gdy student uczy się jednocześnie na dwóch kierunkach, może zostać przeniesiony na cały semestr do innej grupy akademickiej. W takiej sytuacji należy jednak przedstawić stosowne zaświadczenie. 6. Każda grupa dziekańska powinna posiadać grupowy e-mail w celu utrzymania bieżącego kontaktu z Opiekunem Dydaktycznym. 7. Warunkami przystąpienia do ćwiczeń i ich zaliczenia są: a.punktualne stawienie się na zajęciach oraz udział w wejściówce (forma testowa); b.posiadanie odpowiedniego stroju zgodnego z wymogami BHP. 8. O ocenach z poszczególnych wejściówek studenci będą informowani na kolejnych zajęciach. Informacji na temat ocen i innych związanych z zaliczeniami spraw nie będą udzielane telefoniczne. 28 Regulamin: 9. Student nie zalicza ćwiczenia lub seminarium, jeżeli w trakcie zajęć: a.nie jest przygotowany do zajęć, co uniemożliwia mu czynny udział w tych zajęciach; b.utrudnia lub uniemożliwia pracę innym; c.nie przestrzega zasad BHP; d.samowolnie opuszcza zajęcia. 10.Warunkiem dopuszczenia do seminarium sprawdzającego jest zaliczenie ćwiczeń i seminariów danego bloku tematycznego ze średnią 3.0. 11.Seminaria sprawdzające odbywają się na koniec każdego bloku tematycznego (IV bloki), a ich termin oraz forma ustalone zostaną na początku roku akademickiego. Obowiązujący do seminarium sprawdzającego zakres materiału obejmuje: a.wiadomości przekazane na ćwiczeniach; b.wiadomości z wykładów, tematycznie związanych z danym blokiem ćwiczeń; c.wiadomości zawarte we wskazanym piśmiennictwie. 12.Student ma prawo do maksymalnie dwóch terminów poprawkowych nie zaliczonego seminarium sprawdzającego w terminach ustalonych przez Opiekuna Dydaktycznego. 13.Niedopuszczenie do seminarium sprawdzającego w pierwszym terminie z powodu nieosiągnięcia średniej 3.0 jest równoznaczne z utratą pierwszego terminu. 14.Drugi termin seminarium sprawdzającego zostanie ustalony przez Opiekuna Dydaktycznego. 15.Termin zaliczenia komisyjnego (III termin) zostanie ustalony przez Opiekuna Dydaktycznego po zakończeniu całego kursu zajęć z fizjologii. 16.Warunkiem dopuszczenia do egzaminu jest zaliczenie wszystkich seminariów sprawdzających z oceną minimum 3.0. 17.Egzamin końcowy jest w formie testowej w terminie ustalonym przez Radzę Pedagogiczną. 18.Do punktów uzyskanych na egzaminie końcowym doliczane będą dodatkowe punkty z poszczególnych kolokwiów, zaliczonych jedynie w I terminie (2 – 4 punkty począwszy od oceny dobrej). 19.Próg zaliczenia egzaminu końcowego zostanie ustalony komisyjnie przez Kierownika Katedry i Opiekuna Dydaktycznego po uzyskaniu wyników egzaminu. 20.Wyniki egzaminu końcowego zostaną podane do wiadomości studentów w dniu następnym. 29 Rok akademicki: 2014/2015 Kierunek: Lekarski Specjalność: Rok studiów, II rok, semestr: semestr III i IV Tryb studiów: Stacjonarne/ niestacjonarne Nazwa przedmiotu: Genetyka Typ przedmiotu: Poziom przedmiotu Język wykładowy: Nazwa jednostki dydaktycznej prowadzącej zajęcia: Imię i nazwisko Kierownika Zakładu Imię i nazwisko Osoby odpowiedzialnej za dydaktykę: Rodzaj zajęć: Łączna liczba godzin Liczba godzin: Liczba punktów ECTS Metody dydaktyczne (organizacja zajęć) Wymagania wstępne Cele kształcenia obowiązkowy zaawansowany Język polski Zakład Genetyki Medycznej WUM Ul. Pawińskiego 3 C, Warszawa prof. dr hab. n med. Rafał Płoski dr JoannaKosińska Ćwiczenia i seminaria 25 wykłady: 0 5 ćwiczenia: 17 seminaria: 8 Zajęcia odbywają się codziennie. Rozpoczynają się od 1 godzinnego seminarium, po którym następują 2 godziny ćwiczeń. Seminaria i ćwiczenia prowadzone każdego dnia są powiązane tematycznie. II. W13. Zna funkcje nukleotydów w komórce; opisuje struktury I- i ll-rzędową DNA i RNA, wymienia oddziaływania stabilizujące te struktury; opisuje strukturę chromatyny; II. W15. Zna funkcje genomu, transkryptomu i proteomu człowieka oraz podstawowe metody stosowane w ich badaniu; opisuje procesy replikacji, naprawy i rekombinacji DNA, transkrypcji i translacji, oraz degradacji DNA, RNA i białek; zna podstawowe koncepcje regulacji ekspresji genów, w tym regulacji epigenetycznej; II. W26. Zna procesy takie jak: cykl komórkowy, proliferacja, różnicowanie i starzenie się komórek, apoptoza i nekroza oraz ich znaczenie dla funkcjonowania organizmu; wyjaśnia różnice pomiędzy mitozą i mejozą; II. W24. Zna funkcjonowanie podstawowych szlaków przekazywania sygnałów w komórce, a także przykłady zaburzeń w działaniu tych szlaków prowadzące do rozwoju nowotworów i innych chorób. Celem nauczania jest zapoznanie z teoretycznymi i laboratoryjnymi podstawami genetyki medycznej i klinicznej. Podczas zajęć główny nacisk jest położony na naukę wykorzystania zdobytej wiedzy w praktyce. Studenci powinni nauczyć się samodzielnego interpretowania podstawowych analiz genetycznych, zrozumieć zasady poradnictwa genetycznego oraz poznać podstawowe techniki laboratoryjne i statystyczne wykorzystywane w badaniach naukowych z zakresu genetyki człowieka. Efekty kształcenia 30 - w zakresie wiedzy student: – – – – – – – – – – - w zakresie umiejętności student: – – – – – zna podstawowe pojęcia z zakresu genetyki; opisuje zjawiska sprzężenia i współdziałania genów; opisuje prawidłowy kariotyp człowieka, zna zasady dziedziczenia różnej liczby cech, dziedziczenia cech ilościowych, niezależnego dziedziczenia cech oraz dziedziczenia pozajądrowej informacji genetycznej; opisuje aberracje autosomów i heterosomów będące przyczyną chorób, w tym onkogenezy; zna podstawy diagnostyki mutacji genowych i chromosomowych odpowiedzialnych za choroby dziedziczne oraz nabyte, w tym nowotworowe; zna uwarunkowania genetyczne grup krwi człowieka oraz konfliktu serologicznego w układzie Rh; zna czynniki wpływające na pierwotna i wtórną równowagę genetyczna populacji; określa korzyści i zagrożenia wynikające z obecności w ekosystemie organizmów modyfikowanych genetycznie (GMO); zna genetyczne mechanizmy nabywania lekooporności przez komórki nowotworowe. analizuje krzyżówki genetyczne oraz rodowody cech i chorób człowieka oraz ocenia ryzyko urodzenia się dziecka z aberracjami chromosomowymi; identyfikuje wskazania do wykonania badań prenatalnych; potrafi podjąć decyzję o potrzebie wykonania badań cytogenetycznych i molekularnych; wykonuje pomiary morfometryczne, analizuje morfogram i zapisuje kariotypy chorób; szacuje ryzyko ujawnienia się danej choroby u potomstwa w oparciu o predyspozycje rodzinne i wpływ czynników środowiskowych. II. U13. Korzysta z baz danych, w tym internetowych i wyszukuje potrzebną informację za pomocą dostępnych narzędzi w zakresie genetyki; IV. U21 Krytycznie analizuje piśmiennictwo medyczne, w tym w języku angielskim, oraz wyciąga wnioski w oparciu o dostępne doniesienia literaturowe w zakresie genetyki. - w zakresie kompetencji Potrafi przekazywać pacjentowi i jego rodzinie informacje o niekorzystnym rokowapersonalno-społecznych niu w zakresie chorób genetycznych (IV. U8). Metody oceny pracy Podstawą zaliczenia przedmiotu jest pisemne kolokwium organizowane ostatstudenta (forma niego dnia po zajęciach lub w innym terminie o uzgodnieniu ze studentami. Wai warunki zaliczenia runkiem dopuszczenia do kolokwium jest obecność na seminariach i zaliczenie przedmiotu) wszystkich ćwiczeń. W przypadku jednej nieobecności na ćwiczeniach/seminarium zaliczenie jest możliwe na podstawie referatu i/lub rozmowy z asystentem. Przy większej liczbie nieobecności należy je odrobić z inna grupą lub uzyskać zgodę Dziekana na organizacje przez Zakład dodatkowych ćwiczeń/seminariów. Przedmiot kończy się egzaminem pisemnym w formie testu w sesji letniej po V semestrze. Warunkiem dopuszczenia do egzaminu jest zaliczenie kolokwium. Literatura Literatura i materiały obowiązkowe: Genetyka medyczna Jorde, Carem, Bamobowiązkowa: shad, Tłum B Kałużewski, Urban&Partner 2013. Literatura uzupełniająca: Koło naukowe Książki: “Genetics in Medicine”, Thompson & Thompson, SAUNDERS, 2007, ISBN 978-1-4160-3080-5. Spotkania w piątki o 13 w Zakładzie. Warunkiem działania koła jest min. 5 osób chętnych. Zainteresowani studenci proszeni są kontakt z kierownikiem Zakładu. 31 Regulamin Zakładu: Regulamin odbywania zajęć z Genetyki na I Wydziale Lekarskim WUM. Zajęcia z przedmiotu genetyka odbywają się w sali seminaryjnej Zakładu Genetyki Medycznej przy ul. Pawińskiego 3c. Zajęcia odbywają się według harmonogramu ustalonego przez Dziekanat I Wydziału Lekarskiego WUM. W części komputerowej sali seminaryjnej obowiązuje całkowity zakaz spożywania posiłków oraz napojów. Sala seminaryjna musi być pozostawiona w ładzie i porządku. Zaliczenie zajęć jest stwierdzeniem uczęszczania i aktywnego udziału w zajęciach. Zaliczenie przedmiotu i dopuszczenie do egzaminu odbywać się będzie na podstawie uzyskania pozytywnej oceny z kolokwium przeprowadzonego w ostatnim dniu zajęć. Niezaliczenie lub nieobecność na kolokwium należy poprawić przed rozpoczęciem sesji egzaminacyjnej. Nie uzyskanie zaliczenia z kolokwium będzie skutkowało niedopuszczeniem do egzaminu. Egzamin ma formę testu składającego się z 50 pytań. Ewentualne uwagi dotyczące treści pytań przyjmowane są jedynie w dniu bezpośrednio po egzaminie. Wgląd w własną pracę jest możliwy w okresie 3 dni od ogłoszenia wyników egzaminu. Indeksy powinny być złożone w sekretariacie Zakładu w wyznaczonym terminie. Nie zgłoszenie się na egzamin bez usprawiedliwienia powoduje konieczność zaliczenia w sesji poprawkowej. 32 Rok akademicki: 2013/2014 Kierunek: Specjalność: Rok studiów, semestr: Tryb studiów: Nazwa przedmiotu: Lekarski Typ przedmiotu: Poziom przedmiotu Język wykładowy: Nazwa jednostki dydaktycznej prowadzącej zajęcia: Adres: Imię i nazwisko Kierownika Zakładu Imię i nazwisko Osoby odpowiedzialnej za dydaktykę: Rodzaj zajęć: Łączna liczba godzin Liczba godzin: obowiązkowy ogólny zaawansowany Język polski Zakład Historii Medycyny Ul. Żwirki i Wigury 63 Centrum Biblioteczno-Informacyjne Tel. 225720474 Dr Hanna Celnik II rok Stacjonarne Historia Medycyny Dr Hanna Celnik Wykłady, seminaria 40 wykłady: 20 ćwiczenia: 20 seminaria: Liczba punktów ECTS Metody dydaktyczne (organizacja zajęć) Wymagania wstępne Cele kształcenia Wykład, ćwiczenia prezentacje, praca w grupie. Opanowanie wiedzy podstawowej z historii medycyny oraz zapoznanie studentów z rozwojem myśli lekarskiej na przestrzeni wieków. Celem nauczania jest zapoznanie studentów z rozwojem myśli lekarskiej na przestrzeni wieków. Rozpoczynamy od przedstawienia wierzeń magicznych człowieka pierwotnego, onkologicznej teorii choroby, koncepcji choroby najdawniejszych cywilizacji (Babilonia, Egipt, Chiny, Indie), Grecji (Hipokrates oraz powstanie egzystującej do początków XIX wieku teorii humoralnej), Rzymu (Galen), Odrodzenia (Wesaliusz, Paracelsus, Paré, Fracastoro i ich osiągnięcia dla rozwoju anatomii, fizjologii, chemii fizjologicznej i chirurgii). Następnie omawiamy wiek XVII – odkrycie krążenia krwi (Serwato, Harvey Malphigi) oraz powstanie irracjonalnych doktryn: jatrochemików i jatrofizyków. Przedstawiając w taki sposób kolejne etapy rozwoju poglądów na istotę choroby dochodzimy do współczesnych poglądów na omawiane sprawy. Równolegle z przedstawieniem ewolucji poglądów na teorie choroby przedstawiamy rozwój myśli lekarskiej w zakresie lecznictwa, począwszy od najprymitywniejszych środków leczniczych człowieka pierwotnego, poprzez wynikające z patologii humoralnej upusty krwi, środki wymiotne, napotne i przeczyszczające do postępów diagnostyki, rozwoju wiedzy o leku, terapii, nauczania klinicznego, rozwoju specjalizacji a następnie postępów lecznictwa ostatniej doby. Zwracamy uwagę na twórców i ich przeciwników, rozwój myśli deontologicznej, uwypuklamy rolę lekarza o szczególnych, godnych naśladownictwa cechach charakteru (wzorce osobowe). W trakcie seminariów, poświęconych rozwojowi myśli lekarskiej od czasów najdawniejszych, zwracamy szczególną uwagę na wkład lekarzy polskich do nauki światowej, polską szkołę deontologiczną, szkolnictwo w czasach zaborów, nauczanie medycyny w okresie okupacji hitlerowskiej oraz wybitne, godne naśladownictwa jednostki. 33 Cele kształcenia Wykłady: Obejmują ogólny program nauczania. Seminaria i ćwiczenia: zapoznawanie studentów z literaturą źródłowo podręcznikową. (w tym przypadku nie ma żadnej różnicy pomiędzy seminarium a ćwiczeniami). Różnice dotyczą wyłącznie przedmiotów ściśle medycznych). Efekty kształcenia - w zakresie wiedzy student: Zna historie początków medycyny. Zna medycynę najdawniejszych cywilizacji. Zna charakterystyczne cechy medycyny średniowiecznej. Zna cechy medycyny nowożytnej i jej najważniejsze odkrycia. Zna proces kształtowania się dyscyplin medycznych oraz osiągnięcia czołowych przedstawicieli medycyny polskiej i światowej. Zna podstawy medycyny opartej na dowodach. - w zakresie umiejętności Potrafi rozróżnić najważniejsze cywilizacje. student: Umie rozróżniać cechy i odkrycia medycyny średniowiecznej od nowożytnej. Potrafi wyróżnić i dokonuje analizy największych przedstawicieli medycyny polskiej i światowej. - w zakresie kompetencji Ma poczucie odpowiedzialności wobec pacjentów i współpracowników. personalno-społecznych Potrafi współdziałać w grupie. Metody oceny pracy Egzamin ustny – sprawdzian znajomości wykładów i ćwiczeń studenta (forma i warunki zaliczenia przedmiotu) Literatura 1. T. Brzeziński: Historia medycyny, PZWL, Warszawa 1990. obowiązkowa: 2. M. Łyskanowski, Z dziejów medycyny polskiej. 3. W. Szumowski: Historia medycyny, PZWL, Warszawa 1961. Literatura uzupełniająca: Koło naukowe Regulamin: 1. Dzieje I Wydziału Lekarskiego Akademii Medycznej w Warszawie (18092006)” tom I-II, pod redakcją Marka Krawczyka, Wydawnictwo Czelej, Lublin, 2007-2008. 2. Dzieje nauczania medycyny i farmacji w Warszawie (1789-1950), red. Marcin Łyskanowski; red. Andrzej Stapiński; red. Andrzej Śródka, PZWL, Warszawa, 1990. Obowiązkowe uczestniczenie w zajęciach wynikających z planu zajęć, przygotowanie się do zajęć oraz czynne w nich uczestnictwo, zdanie egzaminu, okazanie szacunku pracownikom i przestrzeganie zasad współżycia koleżeńskiego. Student może przenieść się, zmienić grupę dziekańską za zgodą kierownika Zakładu ze względu na ważne okoliczności po przedłożeniu odpowiedniego dokumentu. 34 Immunologia Rok akademicki 2013/2014 Kierunek: Lekarski Rok studiów: 2; semestr 4 Tryb studiów: stacjonarne Nazwa przedmiotu: Immunologia Typ przedmiotu: obowiązkowy Poziom przedmiotu: zaawansowany Język wykładowy: Język polski Nazwa jednostki dydaktycznej prowadzące zajęcia: Zakład Immunologii Centrum Biostruktury (1 M19) Imię i nazwisko Kierownika Zakładu: Jakub Gołąb Imię i nazwisko Osoby odpowiedzialnej za dydaktykę Rodzaj zajęć: Wykłady i seminaria Liczba godzin z podziałem na wykłady, seminaria, ćwiczenia: wykłady 17 h, seminaria 23 h, ćwiczenia 0 h Liczba punktów ECTS: 2 Metody dydaktyczne: audiowizualne Wymagania wstępne: Znajomość histologii i anatomii Założenia i cele przedmiotu: Celem nauczania immunologii jest zapoznanie studentów z funkcjami układu odpornościowego, mechanizmami odpowiedzi immunologicznej, udziałem procesów immunologicznych w patogenezie określonych chorób i z niektórymi metodami używanymi do oceny czynności układu odpornościowego. Treści merytoryczne przedmiotu: TEMATY WYKŁADÓW: 1. Wstęp. Najważniejsze elementy układu odpornościowego. 2. Komponenty odpowiedzi immunologicznej nieswoistej. 3. Główny układ zgodności tkankowej i jego znaczenie. Populacje limfocytów. 4. Dojrzewanie limfocytów. 5. Krążenie limfocytów. 6.Limfocyty T cytotoksyczne, komórki K i komórki NK. 7. Tkanka limfatyczna związana z błonami śluzowymi. 8. Cytokiny i regulacja odpowiedzi immunologicznej. 9. Immunologia transplantacyjna. 10.Relacje immunologiczne między matką a płodem. 11. Immunologia w nowoczesnej diagnostyce i badaniach naukowych. 12.Mechanizmy nadwrażliwości typu I. 13.Podstawy immunopatologii chorób alergicznych. 14.Immunoterapia nowotworów. 15.Przeciwciała monoklinalne – przełom w diagnostyce i terapii. 16.Odporność przeciwzakaźna. 17.Zespół nabytego niedoboru odporności AIDS. TEMATY SEMINARIÓW: 1. Definicje podstawowe. Rola układu odpornościowego. Budowa narządów limfatycznych. Dojrzewanie i krążenie limfocytów. Budowa przeciwciał i receptorów limfocytów T rozpoznających antygen. 35 2. Źródła różnorodności przeciwciał i receptorów limfocytów T rozpoznających antygen. Funkcje efektorowe przeciwciał. Zastosowanie przeciwciał monoklonalnych i ich pochodnych. 3. Główny układ zgodności tkankowej. Prezentacja antygenów i indukcja odpowiedzi immunologicznej. Mechanizmy cytotoksyczności limfocytów. 4. Populacje i subpopulacje limfocytów, komórki NK. Cytokiny i ich receptory. Rola cytokin w aktywacji, proliferacji i różnicowaniu limfocytów. Udział cytokin w regulacji odpowiedzi immunologicznej humoralnej i komórkowej. Zastosowanie cytokin w medycynie. 5. Odpowiedź nieswoista. Funkcja układu dopełniacza. Interferony. Funkcje makrofagów i granulocytów. Odporność przeciwzakaźna. 6. Immunologia transplantacyjna. Mechanizmy odrzucania przeszczepów allogenicznych. Charakterystyka przeszczepów różnych narządów. Hamowanie odrzucania przeszczepów. 7. Nadwrażliwość i choroby alergiczne. Typy nadwrażliwości ze szczególnym uwzględnieniem nadwrażliwości typu I. Immunoterapia alergenem. 8. Zjawiska autoimmunizacyjne. Tolerancja immunologiczna i autotolerancja. Naturalne mechanizmy zabezpieczające przed autoagresją. Niektóre mechanizmy indukujące autoagresję. 9. Immunologia nowotworów. Ułatwnienie immunologiczne. Odpowiedź przeciwnowotworowa układu odpornościowego. Immunoterapia nowotworów. 10.Pierwotne i wtórne niedobory odporności. Parametry immunologiczne w warunkach zdrowia. Diagnostyka niedoborów odporności. Terapia genowa. Metody oceny pracy studenta /forma i warunki zaliczenia przedmiotu/. Literatura obowiązkowa: 1. Gołąb J., Jakóbisiak M., Lasek W., Stokłosa T. (red.) “Immunologia”, PWN, 2012. Literatura uzupełniająca: 1.Lasek W. Immunologia – podstawowe zagadnienia i aktualności, PWN, 2009 2. Male D., Brostoff J., Roth D.B., Roitt I. Immunology. wyd. VII, Mosby. London. 2006. 3. Kindt T.J., Goldsby R.A., Osborne B.A., Kuby Immunology. W.H. Freeman and Co. New York. 2007. 4. Male D., Brostoff J., Roth D.B., Roitt I. Immunologia. Urban & Partner. Tłumaczenie wyd. VII z 2006. 36 Rok akademicki: 2013/2014 Kierunek: Specjalność: Rok studiów, semestr: Tryb studiów: Nazwa przedmiotu: Lekarski Typ przedmiotu: Poziom przedmiotu Język wykładowy: Nazwa jednostki dydaktycznej prowadzącej zajęcia: Imię i nazwisko Kierownika Zakładu Imię i nazwisko Osoby odpowiedzialnej za dydaktykę: Rodzaj zajęć: Łączna liczba godzin Liczba godzin: Liczba punktów ECTS obowiązkowy ogólny zaawansowany angielski/francuski/niemiecki/rosyjski w zależności od wyboru Studium Języków Obcych ul. Księcia Trojdena 2a, 02-109 Warszawa Metody dydaktyczne (Organizacja zajęć) Wymagania wstępne Cele kształcenia II rok, semestr I i II Stacjonarne/niestacjonarne Język Obcy w Medycynie: język angielski/ francuski/niemiecki/rosyjski w medycynie dr Maciej Ganczar Ćwiczenia 60 wykłady: 4 ćwiczenia: 60 seminaria: Metody podające: • wprowadzenie informacyjne, • metoda przewodniego tekstu, • wyjaśnienie. Metody problemowe: • omówienie problemu. Metody aktywizujące: • metoda przypadków – analiza struktury języka i języka opisu przypadków, • metoda sytuacyjna (odgrywanie ról), • dyskusja dydaktyczna. Metody eksponujące: • film i nagrania audio. Metody praktyczne: • ćwiczenia językowe utrwalające, • metoda projektów (plakat naukowy lub edukacyjny/prezentacja). Zaliczenie lektoratu języka obcego w medycynie (60 h) zgodnie z sylabusem zatwierdzonym dla I roku studiów na kierunku lekarskim w WUM. Posługiwanie się wybranym językiem obcym na poziomie min. B2 według ESOKJ w zakresie medycyny, z rozróżnieniem języka tekstów specjalistycznych i komunikacji w środowisku zawodowym oraz języka w komunikacji z pacjentem. Efekty kształcenia 37 - w zakresie wiedzy student: 1. W wybranym języku obcym posługuje się nazwami najczęściej występujących zaburzeń i jednostek chorobowych. 2. W wybranym języku obcym potrafi przedstawić mechanizmy patologiczne 3. W wybranym języku obcym posługuje się nazwami objawów przedmiotowych i podmiotowych z rozróżnieniem terminów specjalistycznych i stosowanych w komunikacji z pacjentami. 4. W wybranym języku obcym posługuje się nazwami podstawowych grup leków, ich postaci i dróg podawania. 5. W wybranym języku obcym posługuje się nazwami badań diagnostycznych, przedstawia i interpretuje ich wyniki. 6. W wybranym języku obcym posługuje się nazwami podstawowych zabiegów z zakresu pierwszej pomocy, terapeutycznych, chirurgicznych, daje instrukcje pacjentom, wyjaśnia naturę i cel zabiegu. 7. W wybranym języku obcym przedstawia prawa pacjenta obowiązujące w Polsce porównując je do praw obowiązujących w krajach danego obszaru językowego. - w zakresie umiejętności 1. Krytycznie analizuje piśmiennictwo medyczne w wybranym języku obcym student: oraz wyciąga wnioski w oparciu o dostępną literaturę 2. Potrafi porozumieć się z pacjentem w jednym z języków obcych tzn. potrafi a. W wybranym języku obcym przeprowadzić badanie podmiotowe i przedmiotowe z pacjentem. b. W wybranym języku obcym wyjaśnić pacjentowi istotę dolegliwości. c. W wybranym języku obcym opisać stan pacjenta i postępowanie innemu lekarzowi oraz przedstawić pisemny opis przypadku w różnych formatach d. W wybranym języku obcym podać pacjentowi niezbędne informacje i instrukcje podczas wykonywanej procedury/podawania leku. e. W wybranym języku obcym przekazać podstawowe informacje o stanie pacjenta innemu lekarzowi. 3. W wybranym języku obcym potrafi opracować i przedstawić plakat/prezentację ekranową na tematy związane z medycyną i edukacją zdrowotną. - w zakresie kompetencji 1. Potrafi nawiązać i utrzymać pełen szacunku kontakt z chorym personalno-społecznych 2. Posiada świadomość własnych ograniczeń w dziedzinie znajomości języka obcego i umiejętność stałego dokształcania się. Metody oceny pracy Warunkiem zaliczenia każdego semestru jest systematyczny, aktywny udział studenta (forma w zajęciach, obowiązkowa obecność na wszystkich 15 zajęciach w semestrze, poi warunki zaliczenia zytywne oceny z pisemnego zaliczenia kończącego semestr oraz przedstawienie przedmiotu) plakatu lub prezentacji w oparciu o dodatkową lekturę. Forma zaliczenia: Zaliczenie pisemne – testy otwarte, testy krótkiej odpowiedzi, testy zamknięte prawda-fałsz, dobieranie i uzupełnianie, transformacje zdań i parafraza tekstu, tłumaczenie z języka polskiego na wybrany język obcy. Część ustna – opracowanie i przedstawienie plakatu/prezentacji ekranowej: procesy patologiczne, jednostka chorobowa i przypadki, metody diagnostyczne i terapeutyczne. Skala ocen – numeryczna i słowna obowiązująca w WUM. Egzamin końcowy po IV semestrze obejmujący zakres materiałów semestrów IIV: część pisemna i ustna – struktura i metody oceniana jak zaliczeń semestralnych. 38 Literatura obowiązkowa: Literatura i materiały obowiązkowe: . J. angielski: J.Ciecierska, B. Jenike: English for Medicine, PZWL, 2007. . J. francuski: T. Fassier, S. Talavera-Goy: Le français des medicines, PUG, 2008. 3. J. niemiecki: M. Ganczar, B. Rogowska: Medycyna. Język niemiecki. Ćwiczenia i słownictwo specjalistyczne, Huber Polska, 2001. 4. J. rosyjski: R. Hajczuk: Ruskij jazyk w medycynie, PZWL, 2008. Literatura uzupełniająca: Podręczniki: J. angielski: . M.H. Beers [ed.]. The Merck Manual of Diagnosis and Therapy, 19th ed. . Eric H. Glendinning, A.S. Beverly Holmström, English in Medicine, Cambridge University Press, 2010. 3. Eric H. Glendinning, R. Howard, Professional English in Use, Cambridge University Press, 2010. 4. L. Murrey, I. B. Wilkinson, S. R. Rajogopalan Oxford Handbook of Clinical Medicine, Oxford, 2010. J. francuski: . J. Mourlhon-Dallies, J. Tolas: Santé-medeciné.com, CLE International, Paris 2004. J. niemiecki: . U. Schrimpf, M.Bahnemann, Deutch fűr Ärztinnem and Ärzte, Springer, 2011. J. rosyjski: . D.A. Nelson-Anderson, I.B. Komers: Medicynskij sprawocznik, Sonters Publishing Inc. 1995 Tłum. na język rosyjski, Wydawnictwo Sowa, Moskwa, 2001. Czasopisma: . J. angielski: The Lancet, BMJ, JAMA, Scientific American. . J. francuski: www.doctissimo.fr. 3. J. niemiecki: Medical Tribune. Regulamin: 1. Studenta obowiązuje obecność na wszystkich 15 zajęciach w semestrze. Nieobecność usprawiedliwia jedynie zwolnienie lekarskie przedłożone prowadzącemu w ciągu tygodnia po zakończeniu choroby. 2. W przypadku nieobecności student jest zobowiązany odrobić zajęcia w formie uzgodnionej z prowadzącym. 3. Podstawę zaliczenia przedmiotu stanowią: udział we wszystkich zajęciach, aktywne uczestnictwo oraz pozytywne cząstkowe oceny oraz pozytywna ocena z testu końcowego (część pisemna i ustna) 4. W przypadku nieuzyskania zaliczenia w I terminie student ma prawo do terminu poprawkowego (w okresie do 2 tygodni po I terminie). W przypadku niezaliczenia poprawy studentowi przysługuje zaliczenie komisyjne. 5. Terminy części pisemnej i ustnej ustalane są na początku semestru i podawane do wiadomości studentów i Rady Pedagogicznej. 6. Po zakończonym czwartym semestrze student ma obowiązek przystąpić do egzaminu – części pisemnej i ustnej. W przypadku niestawienia się w wyznaczonym terminie, bądź niezaliczenia egzaminu, studentowi przysługuje jeden termin poprawkowy w egzaminacyjnej sesji poprawkowej. W przypadku niezaliczenia egzaminu w II terminie studentowi przysługuje egzamin komisyjny. 39