Parajeździectwo nr 4/2010

PARAJEŹDZIECTWO
Nr 4/2010
ISSN 2082-1948
Stowarzyszenie Jeździeckie Osób Niepełnosprawnych Hippoland
PARAJEŹDZIECTWO
4/2010
Spis treści:
I.
Jak powstał Hippoland? ......................................................................................................3
II.
Dziesięć lat parajeździectwa w Polsce.................................................................................6
III. Notatki z archiwum. Pierwsze szkolenie dla trenerów paraujeżdżenia - Józefin, 14-16 maja 2003 roku .......................................................................................18
Autorzy tekstów .................................................................................................................23
PARAJEŹDZIECTWO
ISSN 2082-1948
wydawca:
Stowarzyszenie Jeździeckie Osób Niepełnosprawnych Hippoland
adres wydawcy i redakcji: ul. Kickiego 2 lok. U2
04-369 Warszawa
telefon:
22 671 51 77
e-mail:
[email protected]
redakcja:
Jadwiga Maźnicka-Maciaszek (redaktor naczelna)
Magdalena Jarmuła
Małgorzata Pyrka-Majerkiewicz
Aleksandra Krypa
przygotowanie i druk:
P.P.H.U. Vespa-Druk
ul. Mazowiecka 77a, 05-077 Warszawa-Wesoła
Na okładce: V Ogólnopolskie Zawody Jeździeckie Osób Niepełnosprawnych
w Ujeżdżeniu, maj 2005 roku. Zawodnicy od lewej: Tomek Zdańkowski,
Paweł Sowa, Krzysztof del Ponti.
2
4/2010
PARAJEŹDZIECTWO
I. Jak powstał Hippoland?
Decyzja o powołaniu do życia naszego stowarzyszenia zapadała stopniowo. Zaczęło się od
różnych pomysłów na to, co chcemy robić, ale było coś, co te pomysły łączyło - wszystkie były
związane z jeździectwem osób niepełnosprawnych.
Rozmowy o założeniu stowarzyszenia prowadziliśmy w gronie hipoterapeutów, jeźdźców
niepełnosprawnych i ich rodziców. Wszyscy byliśmy związani z Rotariańskim Ośrodkiem Hipoterapii przy Country Club Revita w podwarszawskim Józefowie. Warszawski Klub Rotariański
finansował ośrodek od 1990 roku przez prawie piętnaście lat. Bardzo wiele mu zawdzięczamy.
W imieniu swoim i innych hipoterapeutów, a przede wszystkim w imieniu bardzo wielu osób
niepełnosprawnych (w większości dzieci) i ich rodziców pragnę podziękować za dostęp do
wieloletniej bezpłatnej terapii jeździeckiej. Dziękujemy także za współpracę z Hippolandem
i wsparcie przy organizowaniu imprez jeździeckich. Puchary zdobywane przez zawodników na
organizowanych przez nas zawodach były przez pierwszych kilka lat fundowane przez kolejnych
prezydentów Rotary.
Po ustaleniu, że zakładamy organizację, zaczęliśmy myśleć o szczegółach. Katarzyna Wiśniewska podjęła się ułożenia statutu, ja wymyśliłam nazwę. Po tym, jak wpadł mi do głowy pomysł
na logo, było pewne, że będzie to Hippoland. W pierwszym roku naszej działalności przeważały
sprawy techniczne i organizacyjne - układanie statutu i złożenie wniosku rejestracyjnego do Sądu
Gospodarczego, bo w 2000 roku nie było jeszcze Krajowego Rejestru Sądowego (KRS).
14 lutego 2000 roku odbyło się zebranie założycielskie Stowarzyszenia Jeździeckiego
Osób Niepełnosprawnych Hippoland. Nastąpił wybór zarządu i zatwierdzenie statutu. Następnie złożyliśmy wniosek rejestracyjny do Sądu Okręgowego w Warszawie VII Wydział Cywilny
i Rejestrowy. Sąd dokonał wpisu SJON Hippoland do rejestru stowarzyszeń kultury fizycznej
- SKF„D” 206 - z datą 5 maja 2000 roku. Po roku powstał Krajowy Rejestr Sądowy i musieliśmy
się przerejestrować – otrzymaliśmy numer 0000010376.
3
PARAJEŹDZIECTWO
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
4/2010
Oto założycielska piętnastka:
Rafał Balicki – wieloletni pacjent,
Sławomir Galas – członek zarządu, tata zawodnika naszej Sekcji Olimpiad Specjalnych „Ptyś”,
Izabela Gielo – sympatyk,
Anna Karwacz – sympatyk,
Paweł Kłopotowski – przewodniczący komisji rewizyjnej, wieloletni pacjent, zawodnik,
Krzysztof Kowalski – sekretarz komisji rewizyjnej, tata pacjenta,
Aleksandra Lissowska – wieloletnia pacjentka,
Aneta Matysiak – skarbnik, wieloletnia pacjentka, zawodniczka,
Jadwiga Maźnicka-Maciaszek – prezes, hipoterapeutka, psycholog,
Mirosław Mąkosa – członek zarządu, tata wieloletniej pacjentki, a aktualnie wspaniale
rokującej zawodniczki,
Natalia Skalińska – sekretarz, mama pacjenta,
Izabela Wąsik – członek zarządu, instruktorka jazdy konnej w Country Club Revita,
Katarzyna Wiśniewska – wiceprezes, hipoterapeutka, rehabilitantka,
Jacek Wiśniewski – wiceprzewodniczący komisji rewizyjnej,
Jolanta Zdańkowska – mama pacjenta a teraz czołowego zawodnika Hippolandu.
Fundacja Hippoland została zarejestrowana 21 lipca 2005 roku i od tej pory działa aktywnie, realizując kilka projektów, z których najważniejszym jest stworzenie Centrum Jeździectwa
i Hipoterapii w Zagórzu. Szczególne podziękowania należą się Adamowi Gwiazdowiczowi,
który jako wolontariusz włożył ogrom pracy, działając na rzecz zarówno fundacji, jak i stowarzyszenia. Gdyby nie Adam, nie byłoby stajni w Zagórzu.
Działalność Hippolandu:
I.
II.
Budowa centrum Jeździectwa i Hipoterapii w Zagórzu.
Hipoterapia – każdego roku przyjmujemy około 200 osób. Wiele osób jest z nami związanych przez całe lata.
III. Sport parajeździecki:
1. Organizacja ogólnopolskich zawodów krajowych – 20 razy, w tym:
a. mistrzostwa Polski – 6 razy,
b. zawody wyjazdowe we Włocławku – 2 razy.
2. Organizacja zawodów międzynarodowych w Polsce – 4 razy.
3. Organizacja wyjazdów zagranicznych – 20 razy, w tym:
a. mistrzostwa Europy – 2 razy,
b. mistrzostwa świata – 2 razy,
c. igrzyska paraolimpijskie – 2 razy.
4
4/2010
PARAJEŹDZIECTWO
4. Organizacja szkoleń – 22 razy, w tym:
a. wyjazdy zagraniczne (Kladruby i Hartpury w ramach szkolenia dofinansowanego
przez Fundację Christophera Reeve’a) – 2 razy,
b. prowadzący: Stephan Kiesewetter,
c. prowadzący: Clive Milkins,
d. prowadząca: Jane Goldsmith – 4 razy,
e. prowadzący: Krzysztof Tomaszewski – 2 razy,
f. prowadząca: Anna Piasecka,
g. prowadzący: Jerzy Krukowski,
h. prowadząca: Monika Damec – 2 razy,
i. prowadząca: Katarzyna Żukiewicz – 2 razy,
j. prowadzący: Nick Rodgers – 5 razy.
IV. Turystyka konna po Mazowieckim Parku Krajobrazowym połączona z poznawaniem
historii i przyrody tego terenu.
V. Odpoczywaj zdrowo – projekt skierowany do dzieci i młodzieży z rodzin niewydolnych
wychowawczo i mający na celu zaszczepienie w beneficjentach nawyku aktywnego wykorzystywania czasu wolnego, uprawiania sportu (np. akrobatyka, wspinaczka, basen, jazda
konna, gry i zabawy ruchowe) czy rekreację (np. taniec, teatr).
Naszą działalność przez dziesięć lat wspierali:
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych,
Ministerstwo Sportu RP,
Urząd Marszałkowski Województwa Mazowieckiego,
Urząd Miasta st. Warszawy,
Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej w ramach Funduszu Inicjatyw Obywatelskich,
Unia Europejska, Program „Środki Przejściowe 2005”,
Fundusz dla Organizacji Pozarządowych.
Jadwiga Maźnicka-Maciaszek
5
PARAJEŹDZIECTWO
4/2010
II. DZIESIĘĆ LAT PARAJEŹDZIECTWA W POLSCE
Powstanie Hippolandu to zarazem początek polskiego parajeździectwa. Historia rozwoju
tej dyscypliny w Polsce jest nierozerwalnie związana z działalnością Stowarzyszenia Jeździeckiego Osób Niepełnosprawnych Hippoland. Dziesięć lat Hippolandu to zarazem dziesięć lat
parajeździectwa w Polsce. Dlatego obchodząc jubileusz dziesiątych urodzin Hippolandu i wspominając nasze dotychczasowe osiągnięcia, mówimy zarazem o tym, co wydarzyło się w historii
polskiego parajeździectwa.
2000 rok
14 lutego – ustanowienie statutu i zgłoszenie do sądu wniosku o rejestrację.
5 maja – wpis do rejestru stowarzyszeń.
2001 rok
Zawody krajowe:
17 czerwca – organizujemy I Ogólnopolskie Zawody Jeździeckie Osób Niepełnosprawnych
w Ujeżdżeniu. Zawody odbyły się w Klubie Jeździeckim Aromer.
I Ogólnopolskie Zawody Jeździeckie Osób Niepełnosprawnych w Ujeżdżeniu, dekoracja zawodników.
Od lewej: Paweł Kłopotowski, Aneta Matysiak, Łukasz Zarzycki, Małgorzata Ciborowska, Witold Hornung.
6
4/2010
PARAJEŹDZIECTWO
2002 rok
Zawody krajowe:
19 maja – I Międzynarodowe i II Ogólnopolskie Zawody Jeździeckie Osób Niepełnosprawnych
w Ujeżdżeniu, Józefin k. Warszawy.
Zawody międzynarodowe:
16-22 września – udział polskiej reprezentacji w Mistrzostwach Europy w Portugalii.
Szkolenia:
17-19 maja – szkolenie dla sędziów.
Polska ekipa na Mistrzostwach Europy w Portugalii. Zawodnicy na koniach od lewej: Patrycja Gepner, Aneta
Matysiak, Małgorzata Ciborowska; stoi Paweł Kłopotowski. W czerwonych koszulkach od lewej: Dorota
Kossowska oraz Jadwiga Maźnicka-Maciaszek.
Powrót polskiej ekipy z Mistrzostw Europy w Portugalii.
7
PARAJEŹDZIECTWO
4/2010
2003 rok
Zawody krajowe:
17-18 maja – III Ogólnopolskie Zawody Jeździeckie Osób Niepełnosprawnych w Ujeżdżeniu.
6-10 sierpnia – II Międzynarodowe Zawody Jeździeckie Osób Niepełnosprawnych w Ujeżdżeniu. Zawody odbyły się w Józefinie k. Warszawy. Podczas zawodów pani Jonquil Solt,
prezes International Paralympic Equestrian Committee, ogłosiła przyjęcie Hippolandu w poczet
członków tej organizacji.
Zawody międzynarodowe:
maj/czerwiec – udział polskiej reprezentacji w Otwartych Mistrzostwach Rosji.
2-7 września – udział polskiej reprezentacji w Mistrzostwach Świata w Belgii.
Szkolenia:
14-16 maja – szkolenie dla trenerów pracujących z osobami niepełnosprawnymi. Szkolenie
poprowadził Stephen Kiesewetter – członek Komisji Szkoleniowej IPEC.
Polska Ekipa na Otwartych Mistrzostwach Rosji. Pierwsza z lewej
- trener pani Maria Pilichowska.
Mistrzostwa Świata w Belgii
- zawodniczka Aneta Matysiak
na klaczy Deressa
oraz Anna Piasecka.
II Międzynarodowe Zawody Jeździeckie Osób Niepełnosprawnych w Józefinie – reprezentanci ekip z różnych państw.
8
4/2010
PARAJEŹDZIECTWO
2004 rok
Zawody krajowe:
24-25 kwietnia – IV Ogólnopolskie Zawody Jeździeckie Osób Niepełnosprawnych w Ujeżdżeniu.
24-27 czerwca – III Międzynarodowe Zawody Jeździeckie Osób Niepełnosprawnych w Ujeżdżeniu. Zawody odbyły się w Józefinie k. Warszawy.
Zawody międzynarodowe:
12-16 maja – wyjazd polskiej reprezentacji na Międzynarodowe Zawody Parajeździeckie na
Węgrzech.
10-30 września – wyjazd reprezentantki Polski na Igrzyska Paraolimpijskie w Atenach.
Szkolenia:
21-23 kwietnia – szkolenie dla trenerów i zawodników prowadzone przez Jane Goldsmith
z Wielkiej Brytanii, wieloletnią trenerkę reprezentacji i członka komisji szkoleniowej International Paralympic Equestrian Committee.
Międzynarodowe Zawody
Parajeździeckie na Węgrzech
- polska ekipa oraz ówczesny
prezydent Węgier, Ferenc Mádl.
Reprezentantka Polski Aneta Matysiak
na wałachu Jacht.
9
PARAJEŹDZIECTWO
4/2010
2005 rok
Zawody krajowe:
4-15 maja – V Ogólnopolskie Zawody Jeździeckie Osób Niepełnosprawnych w Ujeżdżeniu.
5-8 października – I Mistrzostwa Polski oraz IV Międzynarodowe Zawody Osób Niepełnosprawnych w Ujeżdżeniu.
Zawody międzynarodowe:
12-16 października – wyjazd polskiej reprezentacji na Otwarte Mistrzostwa Czech.
Szkolenia:
10-13 maja – szkolenie dla trenerów i zawodników poprowadził Clive Milkins.
29-30 października – wyjazd trzech trenerów do Wielkiej Brytanii na Trainers Convention
w Hartpury College.
4-6 listopada – wyjazd polskiej ekipy do klubu sportowego SK Kladruby w Czechach na szkolenie adresowane do zawodników niepełnosprawnych oraz do ich trenerów w ramach programu
Christopher Reeve Paralympic Equestrian Training Project.
Inne:
19 grudnia – Wigilia w Stajni. Gościem honorowym była Grażyna Szapołowska. Relację
filmową przygotował Program III Telewizji Polskiej.
Ceremonia otwarcia IV Międzynarodowych Zawodów w Parajeździectwie, w których wzięły udział trzy ekipy
zagraniczne.
10
4/2010
Ceremonia dekoracji podczas I Mistrzostw Polski ówczesny minister sportu - Jerzy Ciszewski - wręcza
nagrodę uczestnikowi zawodów, Pawłowi Sowie.
PARAJEŹDZIECTWO
Tomek Zdańkowski podczas Otwartych Mistrzostw
Czech w Pradze.
Zawodnicy biorący udział w Otwartych Mistrzostwach Czech a wraz z nimi szefowa ówczesnego Międzynarodowego Komitetu Parajeździeckiego (IPEC), pani Jonquil Solt z Wielkiej Brytanii (pierwsza z prawej).
11
PARAJEŹDZIECTWO
4/2010
2006 rok
Zawody krajowe:
19-20 maja – VI Ogólnopolskie Zawody w Paraujeżdżeniu.
7-10 czerwca – VIII Ogólnopolskie Letnie Igrzyska Olimpiad Specjalnych.
23-25 czerwca – V Międzynarodowe Zawody Jeździeckie Osób Niepełnosprawnych w Ujeżdżeniu.
22-26 listopada – II Mistrzostwa Polski Osób Niepełnosprawnych w Ujeżdżeniu.
Zawody międzynarodowe:
5-8 lipca – Międzynarodowe Zawody w Hartpury College w Wielkiej Brytanii.
10-11 lipca – Międzynarodowe Zawody Juniorów i Młodych Jeźdźców w Millfield w Wielkiej
Brytanii.
14-16 października – Międzynarodowe Zawody Paraujeżdżenia w Czechach.
Szkolenia:
16-18 maja, 20-22 czerwca – szkolenie dla zawodników i trenerów prowadziła Jane Goldsmith.
Inne:
18 grudnia – Wigilia w Stajni.
Dekoracja najmłodszych
uczestników VI Ogólnopolskich
Zawodów w Paraujeżdżeniu.
Wszyscy uczestnicy VI Ogólnopolskich Zawodów w Paraujeżdżeniu.
12
4/2010
PARAJEŹDZIECTWO
2007 rok
Zawody krajowe:
26-27 maja – VII Ogólnopolskie Zawody w Paraujeżdżeniu, Stara Miłosna.
28 czerwca - 1 lipca – VIII Ogólnopolskie Zawody w Paraujeżdżeniu.
10-11 listopada – III Mistrzostwa Polski w Paraujeżdżeniu.
Zawody międzynarodowe:
31 maja - 3 czerwca – Zawody Międzynarodowe w Kreuttal w Austrii, CPEDI4*.
15-17 czerwca – Zawody Międzynarodowe w Kristiansand w Norwegii, CPEDI4*.
16-22 lipca – Mistrzostwa Świata w Hartpury College w Wielkiej Brytanii, CPEDI4*.
Szkolenia:
23-25 maja, 7-9 listopada – szkolenie dla zawodników i trenerów prowadził Krzysztof
Tomaszewski.
25-27 czerwca – szkolenie dla zawodników i trenerów prowadziła Jane Goldsmith.
Polska ekipa na Mistrzostwach Świata
w Hartpury. Z lewej zawodnicy: Tomek
Zdańkowski i Patrycja Gepner a z prawej
reszta zespołu: Małgosia Pyrka i Jadwiga
Maźnicka-Maciaszek - szef ekipy.
Medaliści III Mistrzostw Polski: Patrycja Gepner,
Aneta Matysiak, Anna Mikołajczyk.
Po lewej stronie Jadwiga Maźnicka-Maciaszek,
po prawej Bogdan Jeziorski, warszawski radny.
13
PARAJEŹDZIECTWO
4/2010
2008 rok
Zawody krajowe:
26-27 kwietnia – IX Ogólnopolskie Zawody w Paraujeżdżeniu.
27-29 czerwca – Otwarte Zawody w Paraujeżdżeniu.
25-26 października – IV Mistrzostwa Polski w Paraujeżdżeniu.
Zawody międzynarodowe:
2-7 maja – Mannheim, Niemcy.
18-26 sierpnia – Aachen (Niemcy), kwarantanna konia jadącego do Hong Kongu.
26 sierpnia - 14 września – Igrzyska Paraolimpijskie w Pekinie. Zawody parajeździeckie
odbywały się w Hong Kongu.
Szkolenia:
23-25 kwietnia – zgrupowanie dla zawodników i trenerów poprowadził Jerzy Krukowski.
22-24 października – szkolenie dla zawodników i trenerów poprowadził Nick Rodgers.
Mistrzyni Polski z 2008 roku, Ania Mikołajczyk
z ORK Kisielnica, ze swoim trenerem
Romualdem Wojtkowskim.
Nick Rodgers, brytyjski szkoleniowiec
z Hong Kongu, z najmłodszymi uczestnikami
IV Mistrzostw Polski.
Sędzia Katarzyna Widalska wręcza Nickowi
Rodgersowi podziękowanie za poprowadzenie
szkolenia z polskimi paraolimpijczykami.
14
4/2010
PARAJEŹDZIECTWO
Polska ekipa obok reprezentacji innych
krajów podczas ceremonii otwarcia.
Polska reprezentacja na ceremonii
otwarcia Igrzysk Paraolimpijskich
w Pekinie, od lewej: Jerzy
Krukowski, Patrycja Gepner,
Jadwiga Maźnicka-Maciaszek,
Małgorzata Pyrka.
Po treningu na
olimpijskim obiekcie.
15
PARAJEŹDZIECTWO
4/2010
2009 rok
Zawody krajowe:
13-16 maja – X Ogólnopolskie Zawody Osób Niepełnosprawnych w Ujeżdżeniu, Stara
Miłosna.
25-27 czerwca – I Otwarte Zawody w Paraujeżdżeniu, Włocławek.
20-24 października – V Mistrzostwa Polski Osób Niepełnosprawnych w Ujeżdżeniu, Stara
Miłosna.
Zawody międzynarodowe:
1-6 maja – wyjazd reprezentacji Polski na Międzynarodowe Zawody Paraujeżdżenia do
Mannheim w Niemczech, CPEDI2*.
27 maja - 1 czerwca – wyjazd reprezentacji Polski na Międzynarodowe Zawody
Kwalifikacyjne w Paraujeżdżeniu, Vallensbak (Dania), CPEDI4*.
17-22 czerwca – wyjazd reprezentacji Polski na Międzynarodowe Zawody Paraujeżdżenia
w Kreuttal w Austrii, CPEDI4*.
1-6 lipca – wyjazd reprezentacji Polski na Zawody Dzieci, Juniorów i Młodych Jeźdźców
Niepełnosprawnych w Ujeżdżeniu, Millfield w Wielkiej Brytanii, CPEDIJY.
17-25 września – wyjazd reprezentacji Polski na Mistrzostwa Europy w Kristiansand
w Norwegii, CH-EU-PE-D.
Szkolenia:
17-19 maja, 19-22 października – szkolenie z paraujeżdżenia prowadzone przez trenerakonsultanta polskiej kadry, Nicholasa Rodgersa z Wielkiej Brytanii.
3-7 września – szkolenie z naturalnych metod treningu koni prowadzone przez Monikę Damec.
Inne:
Hippoland zrobił kolejny duży krok w rozwijaniu polskiego parajeździectwa, wydając
„Informator parajeździecki” i dwie broszury dotyczące jeździectwa osób niepełnosprawnych
oraz hipoterapii.
16
4/2010
PARAJEŹDZIECTWO
2010 rok
Zawody krajowe:
26-27 kwietnia – XI Ogólnopolskie Zawody Osób Niepełnosprawnych w Ujeżdżeniu, Józefin
k. Warszawy.
18-20 czerwca – II Otwarte Zawody Osób Niepełnosprawnych w Ujeżdżeniu, Włocławek.
21-23 października – VI Mistrzostwa Polski Osób Niepełnosprawnych w Ujeżdżeniu
w Józefinie pod Warszawą.
Zawody międzynarodowe:
24-31 maja – wyjazd kadry na Zawody Międzynarodowe *** do Valensbaek w Danii.
14-16 lipca – wyjazd kadry na Zawody Międzynarodowe *** w Hartpury College w Wielkiej
Brytanii.
24-25 lipca – wyjazd sześciu zawodników z reprezentacji na Międzynarodowe Zawody Dzieci,
Juniorów i Młodych Jeźdźców w Millfield w Wielkiej Brytanii.
Szkolenia:
26-27 lutego – szkolenie z masażu i stretchingu koni, pierwszy stopień. Prowadząca: Katarzyna
Żukiewicz. Szkolenie odbyło się w Warszawie.
18-20 marca – szkolenie z naturalnych metod treningu koni, drugi stopień. Prowadząca:
Monika Damec. Szkolenie odbyło się w Stajni Klucz pod Legionowem.
7-9 maja, 24-26 października – szkolenie z paraujeżdżenia prowadzone przez trenerakonsultanta polskiej kadry, Nicholasa Rodgersa z Wielkiej Brytanii. Szkolenia odbyły się
w Józefinie pod Warszawą.
20-22 czerwca – szkolenie z paraujeżdżenia prowadzone przez Annę Piasecką, Włocławek.
21-23 października – szkolenie klasyfikatorów paraujeżdżenia prowadzone przez Lynn
Lawford z Wielkiej Brytanii. Szkolenie odbyło się w Józefinie pod Warszawą.
27-28 października – szkolenie z masażu i stretchingu koni, drugi stopień. Prowadząca:
Katarzyna Żukiewicz. Szkolenie odbyło się w Józefinie pod Warszawą.
Inne:
Powstał kwartalnik „Parajeździectwo”.
17
PARAJEŹDZIECTWO
4/2010
III. Notatki z archiwum. Pierwsze szkolenie dla trenerów
paraujeżdżenia – Józefin, 14-16 maja 2003 roku
To było pierwsze szkolenie dla trenerów i instruktorów zajmujących się pracą z niepełnosprawnymi jeźdźcami, w którym uczestniczyłam, a jednocześnie pierwsze tego typu przedsięwzięcie zorganizowane w Polsce. Poprowadził je Stephen Kiesewetter, członek Komisji Szkoleniowej IPEC, ówczesny trener kadry narodowej Niemiec w paraujeżdżeniu, a jednocześnie
wicedyrektor słynnej niemieckiej Reitschule Warendorf. W późniejszych latach kilkakrotnie
uczestniczyłam w różnych szkoleniach prowadzonych przez specjalistów z kraju i zagranicy,
jednak z perspektywy ośmiu lat właśnie to szkolenie z 2003 roku oceniam najwyżej. Ogromna
wiedza i umiejętności praktyczne prowadzącego (Stephen sam przygotowuje konie do poziomu
Grand Prix), a jednocześnie niesamowita łatwość diagnozowania i rozwiązywania problemów
sprawiły, że szkolenie było efektywne. Szkoleniowiec reprezentował wszystkie cechy tradycyjnej
szkoły niemieckiej. Był bardzo dokładny, konkretny i konsekwentny.
Praca z koniem
Według Stephena koń od początku jazdy powinien chodzić w ustawieniu. Nie należy tego
bagatelizować, gdyż jest to zdrowe dla konia – dzięki temu zachowuje się prawidłowe wygięcie
kręgosłupa, tzw. prawidłowy łuk, oraz napięcie mięśni wokół kręgosłupa, które to mięśnie pozwalają koniowi nosić nas na grzbiecie. Gdy koń nie jest postawiony na kontakcie, wygięcie jest
odwrotne, co nie jest przyjemne dla konia.
Teoria ta została przez Stephena uzasadniona za pomocą szczegółowego wykładu anatomicznego, w którym odwoływał się do znanej wszystkim skali szkoleniowej (rytm – rozluźnienie
– kontakt – impuls – wyprostowanie – zebranie).
Dzięki utrzymaniu taktu we wszystkich trzech chodach koń jest bardziej wydolny. Regularność chodu to regularna cyrkulacja krwi, a zatem regularne, wydajne dotlenienie.
Rozluźnienie zapewnia właściwą reakcję na pomoce.
noga jeźdźca ® mięśnie brzucha konia ® mięśnie grzbietu konia ® mięśnie zadu ® noga konia
Prawidłowy kontakt utrzymuje właściwe napięcie mięśni wynikające ze wspomnianej
wcześniej sekwencji: noga jeźdźca ® mięśnie brzucha konia itd.
18
4/2010
PARAJEŹDZIECTWO
Impuls to zmiana naturalnego rytmu konia poprzez zwiększenie pracy tylnych nóg („łódka
na krótkiej fali skacze, a na długiej płynie”).
Konia prostujemy przez równomierne rozwijanie muskulatury. Naturalną prawo- lub lewostronność konia można korygować odpowiednio dobranymi ćwiczeniami.
Natomiast zebranie to przekształcenie energii jednocześnie na ruch do przodu i do góry.
Odwołując się do anatomii, Stephen zdefiniował także różnicę między jeździectwem alternatywnym (np. naturalnym) a jeździectwem klasycznym. W pierwszym przypadku dąży się
jedynie do tego, aby kontrolować konia. Jeździectwo klasyczne oprócz wspomnianej kontroli ma
na celu wzmocnienie konia poprzez zwiększenie jego wydolności i siły mięśni.
Jeździec ze spastycznością
Jeźdźcowi ze spastycznością, u którego występuje nadmiernie napięcie mięśni, potrzebny
jest koń z miękkim, rytmicznym chodem. Wzmożone napięcie mięśni u takiego jeźdźca słabnie
i „rozkłada się” wraz z rytmiczną jazdą na koniu. W niektórych przypadkach spastyczność może
Uczestnicy pierwszego kursu dla trenerów parajeździectwa. Prowadzący Stephen Kiesewetter stoi trzeci
od lewej.
19
PARAJEŹDZIECTWO
4/2010
się wpisać w rytm charakterystyczny dla danego konia. W takim przypadku przestaje ona koniowi „przeszkadzać”.
Gdy jeździec cierpi na spastyczność mięśni ręki, należy go lonżować bez wodzy do momentu, aż napięcie w kończynie „dostosuje się” do rytmu. Dopiero gdy ręce są rozluźnione,
jeździec powinien dostać wodze. Jeździec, który jest poza rytmem konia, wydaje mu sprzeczne
komunikaty, na przykład: „idź, ale nie idź”. Nie należy nakłaniać jeźdźca do spokojnego trzymania rąk, wywiera to bowiem odwrotny skutek – w rękach rośnie wtedy napięcie. Dla jeźdźca ze
spastycznością ważna jest także gimnastyka uzupełniająca, która nauczy go wyczuwania rytmu.
Może to być odbijanie (kozłowanie) piłki koszykowej lub taniec do rytmicznej muzyki.
Para uczestnicząca w szkoleniu: Małgosia Ciborowska na klaczy Peucetta, potocznie zwanej Siwą.
20
4/2010
PARAJEŹDZIECTWO
Dosiad – forma i funkcja
Ciągły balans jeźdźca na koniu dla postronnego obserwatora wygląda jak bezruch. Trenerzy, ucząc dosiadu, wymagają więc od swoich uczniów spokoju. To poważny błąd. Jeździec,
chcąc zachować „spokój”, usztywnia się. Należy więc skoncentrować się najpierw na funkcjach
dosiadu, a dopiero potem na jego formie, gdyż taka jest naturalna kolejność, a forma i technika
dosiadu wynikają z jego funkcji.
Nauczyciel - uczeń
Dobry nauczyciel stara się nauczyć swoich podopiecznych tego, jak rozumieć konia,
mowę jego ciała, komunikaty, które przekazuje człowiekowi. Koń sam „pokazuje” błędy swojemu jeźdźcowi. Jeździec musi nauczyć się tego, jak samodzielnie znaleźć pomysł na rozwiązanie danego problemu. Trener może podać mu wskazówki, ale wykonanie zależy już tylko od
jeźdźca. Nauczyciele, trenerzy powinni narzucić swoim uczniom dyscyplinę, wymagać od nich
na przykład punktualności, zapamiętania „czworoboku”, a także konsekwentnie rozliczać z prac
domowych.
Na jednym treningu nie należy ćwiczyć wielu różnych elementów – trzeba się skoncentrować na dwóch lub trzech i nad nimi pracować. Jeśli jeździec ma na przykład problemy z utratą
kontaktu, należy intensywnie ćwiczyć zmiany kierunku. Trening powinno się kończyć, gdy uda
się rozwiązać jakiś konkretny problem lub prawidłowo wykonać zlecone ćwiczenie. Staje się
to wtedy motywacją do dalszej pracy. Każdy trening wymaga podsumowania. Najpierw należy
odnotować wszystkie jego pozytywne aspekty, a następnie wymienić rzeczy, które są jeszcze
do poprawienia. W pracy, czyli podczas treningu, ważne jest też zachowanie dystansu w relacji
jeździec – trener. Po treningu można iść razem na piwo, ale w trakcie treningu jeździec musi się
podporządkować swojemu trenerowi. Bardzo często wymaga to od nas zmiany sposobu myślenia, a przede wszystkim otwartości na krytykę. Nie należy jej brać do siebie i zniechęcać się
– przeciwnie, trzeba ją traktować jako zasygnalizowanie problemu, który musimy rozwiązać.
Zawody
Przygotowując się do zawodów, należy na początku ćwiczyć oddzielnie poszczególne elementy. Dopiero gdy mamy już opanowany każdy element z osobna, można zacząć ćwiczyć cały
program. Nie można odstąpić od tej zasady, a uczenie zawodnika na konkretnym programie jest
niedopuszczalne. Przed zawodami nie należy także wprowadzać do treningu nowych elementów.
Stephen, który jest przeciwnikiem „prowadzenia uczniów za rączkę”, przekazał nam wtedy, że
trzeba uczyć zawodników samodzielności. W przeciwnym wypadku jeździec, który zostanie sam
na czworoboku, niepotrzebnie się denerwuje i usztywnia, a kiedy zdarzy mu się popełnić błąd,
panikuje.
21
PARAJEŹDZIECTWO
4/2010
Aby dojść na szczyt…
To nie talent jest najważniejszy lecz siła woli i dyscyplina. Osoby wybitnie uzdolnione
dochodzą zawsze do takiego etapu, kiedy sam talent już nie wystarcza. Wtedy często poddają
się, gdyż nie potrafią narzucić sobie odpowiedniej samodyscypliny. Jeżeli zawodnik chce coś
osiągnąć, powinien przede wszystkim przestać narzekać (a to na brak odpowiedniego konia, a to
na brak pieniędzy) i najpierw wykorzystać do maksimum to, czym dysponuje.
Tu mała dygresja. Gdy na szkoleniu zaczęły się narzekania na jakość naszych koni, a były
to dopiero początki polskiego parajeździectwa, Stephen w trakcie sesji praktycznej wsiadł na
Siwą. Dla niewtajemniczonych: była to chodząca w rekreacji siwa klacz bez pochodzenia, za to
z dużym temperamentem. Jeździła na niej wtedy i startowała Małgosia Ciborowska. Po dziesięciu minutach jazdy ze Stephenem koń podporządkował się, prezentując prawidłowe ustawienie
i poprawne przejścia między chodami. Stephen skomentował to w taki sposób: „Mówicie, że nie
macie na czym jeździć? Ten koń może osiągać na poziomie II wyniki w granicach 70 procent!” No
cóż, Stephen znany był z tego, że nawet osła potrafił nauczyć piaffu i pasażu.
Na koniec…
Nie można myśleć o medalach, jeżdżąc dwa lub trzy razy w tygodniu. Od Stephena
dowiedzieliśmy się, że każdy członek ścisłej reprezentacji Niemiec w parajeździectwie jeździ
codziennie po kilka godzin na dwóch, trzech, a nawet czterech koniach. Do tego dochodzi obowiązkowy trening bez konia - w domu, na siłowni, na basenie. Powinniśmy więc brać przykład
z niemieckich zawodników i korzystać z rad udzielonych nam przez ich znakomitego trenera.
Chociaż opisywane szkolenie odbyło się wiele lat temu, wskazówki Stephena są dzisiaj jak najbardziej aktualne.
Magdalena Jarmuła
22
4/2010
PARAJEŹDZIECTWO
Autorzy tekstów
Jadwiga Maźnicka-Maciaszek
instruktorka jazdy konnej, woltyżerki terapeutycznej i sportowej,
od 1989 roku hipoterapeutka, założycielka i prezes Stowarzyszenia
Jeździeckiego Osób Niepełnosprawnych oraz Fundacji Hippoland,
dobry duch polskiego parajeździectwa.
Magdalena Jarmuła
sędzia ujeżdżenia z licencjami także na sędziowanie
skoków i zaprzęgów. Od 2002 roku sędzia międzynarodowy
paraujeżdżenia. Członkini Komisji Parajeździectwa PZJ
od początku jej istnienia.
23
Gdzie szukać informacji na temat parajeździectwa?
Stowarzyszenie Jeździeckie Osób Niepełnosprawnych HIPPOLAND
ul. Kickiego 2, lok. U-2, 04-369 Warszawa, tel. 22 671 51 77, 509 785 665
www.hippoland.pl
Polskie Towarzystwo Hipoterapeutyczne
www.pthip.vot.pl
Ministerstwo Sportu i Turystyki RP
www.msport.gov.pl
Międzynarodowa Federacja Jeździecka
www.fei.org
Polski Związek Jeździecki
www.pzj.pl
Publikacja dofinansowana ze środków Ministerstwa Sportu i Turystyki RP