Cisna Komańcza - Instytut Ochrony Przyrody PAN

Badania społeczności
bieszczadzkich – wstępne wyniki
Joanna Cent
Instytut Nauk o Środowisku
Uniwersytet Jagielloński
Po co realizować badania?
• Dla kogo mamy planować edukację?
• Co te osoby sądzą o swoim miejscu zamieszkania?
• Co sądzą o otaczającej ich przyrodzie i jak ją
traktują?
• Czy chcą być edukowani?
• Czy cokolwiek wiedzą i co mogą sądzić o Naturze
2000?
Kim byli nasi respondenci?
Liczba wywiadów
Cisna
Komańcza
Jabłonka i
Lipnica Wielka
Ogółem
146
150
309
605
Wykształcenie
Podstawowe i zawodowe
34%
54%
63%
55%
Średnie i policealna
46%
33%
26%
33%
Wyższe
20%
13%
7%
11%
Sytuacja materialna
Stać nas na wszystko
choć liczymy się z
wydatkami (i lepiej)
12%
3%
12%
10%
Stać nas od czasu do czas
na większe wydatki
34%
26%
24%
27%
Żyjemy skromnie ale nie
brakuje na podstawowe
potrzeby
38%
41%
50%
44%
Pod koniec miesiąca
brakuje na podstawowej
potrzeby (i gorzej)
15%
30%
12%
18%
Gmina Komańcza
Gmina Cisna
Cisna
36
Radoszyce
3
Rzepedź
7
Kułaszne
13
Dołżyca
10
Majdan
9
Maniów
2
Liszna
3
Wisłok Wielki
6
Krywe
5
Kalnica
12
Przysłup
5
Smolnik
14
Czystogard
6
Dołżyca
5
Wysoczany
2
Strzebowiska
12
Turzańsk
18
Smerek
17
Łupków
10
Wetlina
30
Mików
4
Moszczaniec
6
Szczawne
9
Komańcza
45
Żubracze
Suma wywiadów
7
146
Suma wywiadów
150
Cisna
Komańcza
Osoby posiadające
niepełnoletnie dzieci
44% (65 osób)
32% (49 osób)
Osoby posiadające
niepełnoletnie wnuki
24% (35 osób)
28% (42 osoby)
Gdzie chciałby aby dzieci / wnuki zamieszkały, gdy będą dorosłe?
W mojej gminie
52%
37%
W innej podobnej gminie
8%
20%
W mieście
17%
21%
Za granicą
3%
4%
Czym chciałby, aby dzieci / wnuki zajmowały się, gdy będą dorosłe?
Kontynuowały to, czym ja
się zajmuję
20%
13%
Utrzymywały się z innych
źródeł
80%
87%
Czy sam chciałby mieszkać w innej miejscowości?
Tak
15%
56%
Nie
85%
44%
Co jest ważne aby w (jakiejś) miejscowości dobrze
się ludziom żyło?
ładna przyroda w okolicach
bezpieczeństwo
dobrzy, zgodni sąsiedzi
czysta woda
łatwość znalezienia pracy
dobra szkoła (gimnazjum)
dobre drogi
podtrzymywanie zwyczajów i tradycji
rozrywka dla mieszkańców
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
Na ile mieszkańcy są zadowoleni z tych rzeczy w
ich miejscu zamieszkania?
ładna przyroda w okolicach
bezpieczeństwo
czysta woda
dobra szkoła (gimnazjum)
dobrzy, zgodni sąsiedzi
podtrzymywanie zwyczajów i tradycji
dobre drogi
łatwość znalezienia pracy
rozrywka dla mieszkańców
1
1 – najgorzej
2
3
5 - najlepiej
4
5
Cisna
Komańcza
czy mógłby mieszkać z dala od przyrody
czy przyroda ma wpływ na zdrowie rodziny
czy przyroda w okolicach jest wyjątkowa
czy przyroda jest miejscem odpoczynku
mieszkańców
czy przyroda jest wysoko ceniona przez
mieszkańców
1
2
3
4
5
1 – zdecydowanie nie 2 – raczej nie 3 – ani nie ani tak 4 – raczej tak 5 – zdecydowanie tak
Cisna
Komańcza
czy to dobrze że okoliczna przyroda
jest chroniona
czy mieszkańcy zarabiają na
turystach
czy miejscow ość przyciąga ludzi
inw estujących w turystykę
czy zabytki i tradycja regionu
przyciągają turystów
czy okoliczna przyroda przyciąga
turystów
czy przyroda spraw ia że
miejscow ośc jest znana
1
2
3
4
5
1 – zdecydowanie nie 2 – raczej nie 3 – ani nie ani tak 4 – raczej tak 5 – zdecydowanie tak
Cisna
Komańcza
czy mieszkańcy pow inni czerpać w ięcej korzyści z
przyrody
czy turystyka rozw ija się dzięki chronieniu przyrody praw em
czy w łaściciele ziemi pow inni sami decydow ać o przyrodzie
na ich terenie
czy głosow ałby na kandydata planującego rozszerzyć
obszary chronionej przyrody
czy ludzie przeprow adzają się tutaj by mieszkać blisko
chronionej przyrody
1
2
3
4
1 – zdecydowanie nie 2 – raczej nie 3 – ani nie ani tak 4 – raczej tak 5 – zdecydowanie tak
5
Przyroda a tradycja
90%
80%
70%
60%
50%
40%
30%
20%
10%
0%
Cisna
Komańcza
Przyroda ma nie wiele Przyroda jest częścią
wspólnego z naszą tradycji, powinniśmy
historią
ją chronić tak jak
dbamy o naszą
historię
Nie wiem
Niszczenie przyrody w opiniach samych
mieszkańców
• Zdaniem 80% badanych nie zdarza się aby okoliczna
przyroda była niszczona przez mieszkańców.
• 40% badanych uważa, że do ochrony przyrody w ich
miejscu zamieszkania przykłada się za mało uwagi, 49%
- że wystarczająco
• Według prawie połowy badanych to turyści niszczą
przyrodę (47%), a nieco ponad 1/3 nie zgadza się z tą
oceną (37%).
Ocena szkodliwości działania a jego występowanie
Czy chroniąc przyrodę utrudnia się życie
okolicznym ludziom?
60%
50%
40%
Cisna
30%
Komańcza
20%
10%
0%
zdecydow anie
tak
raczej tak
ani tak ani nie
raczej nie
zdecydow anie
nie
Kontrowersje:
• Quady i samochody terenowe
• Wilki
• Wyciąg
Jak często zdarza się że mieszkańcy jeżdżą
quadami i samochodami terenowymi poza
wyznaczonymi w tym celu trasami?
50%
45%
40%
35%
30%
25%
20%
15%
10%
5%
0%
Cisna
Komańcza
bardzo
często
raczej
często
od czasu do
czasu
raczej
rzadko
bardzo
rzadko
Czy zdarza się że dzikie zwierzęta sprawiają
kłopoty okolicznym mieszkańcom?
50%
45%
40%
35%
30%
25%
20%
15%
10%
5%
0%
Cisna
Komańcza
zdecydow anie
tak
raczej tak
ani tak ani nie
raczej nie
zdecydow anie
nie
Jak szkodliwe jest strzelanie do wilków
podchodzących do gospodarstw?
35%
30%
25%
20%
Cisna
15%
Komańcza
10%
5%
0%
zdecydow anie
szkodliw e
raczej
szkodliw e
trudno
pow iedzieć
raczej
nieszkodliw e
zdecydow anie
nieszkodliw e
Czy okolicznej przyrodzie zaszkodziłoby wybudowanie
nowego wyciągu narciarskiego?
Opinie mieszkańców gminy Cisna
80
74
70
60
49
50
40
30
20
13
10
7
3
0
zdecydowanie
zaszkodziłoby
raczej zaszkodziłoby
raczej nie zaszkodziłoby
zdecydowanie nie
zaszkodziłoby
trudno powiedzieć
Czy chciałby, aby w okolicach wybudowano nowy
wyciąg narciarski?
Opinie mieszkańców gminy Cisna
100
90
90
80
70
60
50
40
31
30
20
9
10
6
6
raczej nie
zdecydowanie nie
3
0
zdecydowanie tak
raczej tak
ani tak ani nie
trudno powiedzieć
Wiedza mieszkańców o przyrodzie i stosunek do
edukacji
•
87% zgadza się ze stwierdzeniem, że aby nie szkodzić przyrodzie
trzeba mieć o niej wiedzę.
•
Poprawa stanu środowiska w ich opinii jest zależna w
porównywalnym stopniu od zachowań całego
społeczeństwa, wysiłków edukacji ekologicznej, zachowań jego
samego jak i nakładów finansowych państwa na te cele.
•
Badani uważają, że jak na swoje potrzeby to dysponują
wystarczającą wiedzą o przyrodzie (67%)
•
Jednak gdyby była taka możliwość to chętnie by się czegoś więcej o
niej dowiedzieli (84%).
Natura 2000 – wiedza i opinie
Czy warto rozszerzać tereny chronionej przyrody
w tej gminie?
45%
40%
35%
30%
25%
Cisna
20%
Komańcza
15%
10%
5%
0%
zdecydow anie
tak
raczej tak
ani tak ani nie
raczej nie
zdecydow anie
nie
Czy słyszał o Naturze 2000?
(wie ogólnie czego dotyczy)
90%
80%
70%
60%
50%
tak
40%
nie
30%
20%
10%
0%
Cisna
Komańcza
Jabłonka
Lipnica Wielka
Skąd dowiedział się o Naturze 2000?
60%
50%
40%
Cisna
30%
Komańcza
20%
10%
0%
od rodziny,
z
z telew izji z Internetu
znajomych ogłoszenia lub radia
w UG
z prasy
z ODR
inne
Czy to ważne że gmina znalazła się w Europejskiej
Sieci obszarów chronionych Natura 2000?
50%
45%
40%
35%
30%
25%
20%
15%
10%
5%
0%
Cisna
Komańcza
zdecydow anie
tak
raczej tak
ani tak ani nie
raczej nie
zdecydow anie
nie
Zadowolenie z wprowadzenia na terenie gminy
programu Natura 2000
40%
35%
30%
25%
Cisna
20%
Komańcza
15%
10%
5%
0%
bardzo
zadow olony
raczej
zadow olony
ani zadow olony
raczej
bardzo
ani nie
niezadow olony niezadow olony
nie w iem
Pierwsze przesłanki dla edukacji o Naturze 2000
• Powinna uwzględniać zróżnicowanie pomiędzy gminami
• Warto aby wykorzystywała istniejące generalnie
pozytywne opinie o przyrodzie oraz duże przywiązanie
do miejsca zamieszkania
• Ważny aspekt turystyki (Cisna)
• Mieszkańcy gmin bieszczadzkich nie są jednoznacznie
negatywnie nastawieni do Natury 2000