docNiebieska Skrzynka
download 
Reklamacja Transkrypt
Niebieska Skrzynka
Niebieska Skrzynka Projekt dla szkół i placówek edukacyjnych Opracowała: Małgorzata Frączek 2014 [email protected] 2014 Spis treści 1. Przemoc- definicja i formy .......................................................................2 2. Bullying- przemoc rówieśnicza.................................................................3 3. Cyberprzemoc..........................................................................................5 4. Przemoc w rodzinie i jej konsekwencje......................................................6 5. Projekt „Niebieska Skrzynka”...................................................................8 6. „Niebieska Skrzynka”- krok po kroku……………………………………………10 www.pcpr-limanowa.pl Źródło.......................................................................................................12 1 [email protected] 2014 1. Przemoc- definicja i formy Przemocą w rodzinie według art 2. pkt 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (Dz. U. Nr 180, poz. 1493 ze zm.) nazywamy „każde jednorazowe lub powtarzające się działanie, naruszające prawa lub dobra osobiste członków rodziny w szczególności narażające te osoby na niebezpieczeństwo utraty życia, zdrowia. Ponadto godzące w ich nietykalność cielesną, godność, powodujące szkody na ich zdrowiu fizycznym lub psychicznym, a także wywołujące cierpienia i krzywdy moralne u osób dotkniętych przemocą. Charakterystyczną cechą przemocy jest konieczność utrzymania kontroli nad drugą osobą z jednoczesnym podkreśleniem wyższości i władzy nad nią.” Przemoc występuje w różnych formach. Najczęstrzą formą przemocy jest przemoc psychiczna obejmująca działania, których celem jest wzbudzenie strachu w ofierze, pozbawienie jej bezpieczeństwa, obniżenie poczucia własnej wartości, a także pozbawienie kontroli nad własnym życiem. Przykłady: poniżanie słowne, stała krytyka i kontrola, groźby, upokarzanie, ośmieszanie, wyzywanie, wmawianie choroby psychicznej, ciągłe i zabranianie opuszczania domu, demoralizacja. Następnie wyróżnia się przemoc fizyczną rozumianą jako każde działanie przejawiające się w zadawaniu bólu fizycznego, uszkodzeniu ciała człowieka, mające wpływ na pogorszenie jego stanu zdrowia lub pozbawienie go życia. Przykłady: popychanie, bicie, kopanie, ciągnięcie za włosy, duszenie, zadawanie ran kłutych, oparzenia, złamania, pozbawianie jedzenia, picia, www.pcpr-limanowa.pl niepokojenie, izolowanie od rodziny i przyjaciół, ograniczanie kontaktów snu, zmuszanie do zażywania alkoholu, narkotyków i innych substancji psychoaktywnych. 2 [email protected] 2014 Kolejną formą przemocy jest przemoc seksualna polegająca na zmuszaniu osoby do obcowania płciowego lub innych zachowań seksualnych, a także deprecjonowanie jej seksualności. Przykłady: „niechciany dotyk”, gwałt, zmuszanie do uprawiania współżycia lub do współżycia z innymi osobami, wyśmiewanie preferencji seksualnych. Ponadto wyróżnia się przemoc ekonomiczną obejmującą działania polegające na ekonomicznym uzależnieniu osoby doświadczającej przemocy od sprawcy. Przykłady: niszczenie rzeczy osobistych, zabieranie wynagrodzenia lub kart kredytowych, zakazywanie wykonywania pracy zawodowej, kontrolowanie wydatków, ukrywanie informacji o stanie finansów rodziny. Dlaczego stosuję przemoc wobec innych? Poszukiwanie przyczyny Przyczyny zachowań agresywnych mogą tkwić zarówno w czynnikach jednostkowych obejmujących indywidualne cechy, predyspozycje osoby jak i w czynnikach środowiskowych. www.pcpr-limanowa.pl 2. Bullying- przemoc rówieśnicza 3 [email protected] 2014 Przyczyny jednostkowe Mogą wskazywać na trudności rozwojowe u dzieci lub współistnieć z pojawiającymi się zaburzeniami. Adolescencja jest trudnym i burzliwym okresem w życiu nastolatków. Wkraczanie w wiek młodzieńczy niesie ze sobą wiele zmian w życiu młodego człowieka. Ma związek nie tylko ze zmianami w wyglądzie i rozwoju fizycznym, ale przede wszystkim z rozwojem emocjonalnym, potrzebą dokonywania wyborów i podejmowania decyzji, a także z kształtowaniem tożsamości i stabilizacją własnej osobowości. W tym okresie młody człowiek nawiązuje głębsze relacje i związki interpersonalne, ucząc się społecznej roli związanej z płcią. Wyraźniej dostrzega istnienie problemów moralnych i etycznych. Wówczas następuje krystalizowanie się cech osobowości i postaw młodego człowieka. Postawy przejawiają się w jego zachowaniu i relacjach z innymi w tym z rodzicami, nauczycielami czy wreszcie z rówieśnikami. Normy społeczne określają rodzaj zachowań akceptowalnych społecznie. Przemoc rówieśnicza stanowi o pojawijących się trudnościach młodego człowieka w rozwoju społecznym i wymaga właściwej reakcji otoczenia w tym nauczycieli czy wychowawców. spojrzeć człowieka, który konieczne do na problem wykorzystuje zaspokojenia przemocy zachowania porzeb w tym z perspektywny agresywne, akceptacji, jako młodego narzędzie przynależności i posiadania odpowiedniej pozycji w grupie. Przemoc rówieśnicza ma paradoksalnie spowodować zwrócenie uwagi członków grupy i tym samym spowodować wzrost atrakcyjności sprawcy przemocy. www.pcpr-limanowa.pl Trzeba 4 [email protected] 2014 Przyczyny środowiskowe Przyczyny zachowań agresywnych mogą tkwić również w środowisku rodzinnym młodego człowieka. Dzieci obserwują i naśladują zachowania rodziców będących we wzajemnych relacjach (ich kłótnie, przeklinanie, obwinianie a nawet bicie). Naśladowanie agresywnych zachowań otaczających ludzi jest wykorzystywane przez młodych w kontaktach z rówieśnikami czy innymi osobami. Nie zawsze czynią to świadomie, od dziecka przekonani, iż tylko siłą można osiągnąć zamierzone cele. Pojawia się tutaj znacząca rola wychowawców, nauczycieli w szkołach i placówkach edukacyjnych, którzy mogą korygować zachowania niewłaściwe poprzez wskazywanie innych metod osiągania celi. Niewątpliwie dużą rolę w procesie wychowania pełni autorytet rodzica, wychowawcy czy innego mentora. W nim młody człowiek ma oparcie i na którego pomoc może liczyć. Brak autorytetu w życiu młodego człowieka czyni go osamotnionym i pozbawionym wzorca do naśladowania. W rezultacie autorytetem dla niego stają się osoby kreowane przez media, które nie 3. Cyberprzemoc (Cyberbullying) Przemoc wobec rówieśników może mieć znamiona i charakter „Cyberprzemocy”. Wówczas przybiera rozmaite formy dostosowane do postępu technologicznego, idące z duchem czasu i wykorzystujące najnowsze „zdobycze” techniki w tym Internet, komunikację elektroniczną. www.pcpr-limanowa.pl zawsze stanowią wzór godny naśladowania. Nękanie osoby poprzez publiczne wyśmiewanie, poniżanie na forum klasy czy innej grupy może przenieść się na wirtualne pole for i społeczności witryn 5 [email protected] 2014 internetowych. W połączeniu z krępującymi zdjęciami czy filmikami kręconymi przy pomocy telefonów komówkowych i umieszczanych w sieci staje się powodem cierpienia psychicznego osoby doznającej przemocy, utraty poczucia bezpieczeństwa i dotkliwych krzywd niszczących obraz siebie. Ważna jest interwencja rodziców, wychowawców czy pedagogów i psychologów szkolnych. Obserwacja zachowania młodzieży i wychwycenie w porę niepokojących sygnałów świadczących o psychicznym znęcaniu się może uchronić przed groźnymi w skutkach czynami, mającymi niejednokrotnie tragiczne zakończenie. Poniżej zamieszczono przydatne linki do witryn internetowych wraz z numerami infolinii, na których widnieją informacje dotyczące problematyki przemocy w tym również cyberprzemocy: www.dyzurnet.pl - 801 615 005 www.helpline.org.pl - 800 100 100 4. Przemoc w rodzinie i jej konsekwencje Przemoc w rodzinie może dotykać bezpośrednio jak i świadkiem aktów przemocy skierowanych na rodzica lub rodzeństwo. Zdarza się, iż przemoc w rodzinie bywa bagatelizowana przez różne środowiska. Będąc źródłem negatywnych emocji, rodzi wstyd, poczucie winy, ma związek z bezsilnością i upokorzeniem osoby doświadczającej ataków agresji ze strony bliskiej osoby. Coraz częściej staje się „Tajemnicą rodzinną”. Brak reakcji ze strony strzegących jej domowników, a nawet najbliższego otoczenia prowadzi do niejednego dramatu. www.pcpr-limanowa.pl pośrednio dzieci oraz młodzież. Dziecko może być Pojawia się pytanie o przyczynę tychże zachowań i konsekwencje dla rozwoju młodego człowieka. Pozbawiony miłości i ciepła rodzinnego człowiek 6 [email protected] 2014 wzrasta w przekonaniu, że nie spotka go nic dobrego w życiu a prawdziwa miłość w rodzinie występuje tylko w książkach. Powodem tego sposobu myślenia jest deprywacja emocjonalna. Brak związku emocjonalnego między dzieckiem a rodzicem jest silnym czynnikiem frustracyjnym i rodzącym złość. Wywołana w ten sposób agresja dziecka utrudnia kontakt między nim a rodzicami. Nadmierna kontrola i nadopiekuńczość z jednej strony oraz wroga swoboda i chłód emocjonalny z drugiej sprawiają, że rodzina przestaje pełnić funkcję wychowawczą. Dzieci wywodzące się z takich rodzin wykazują postawy lękowe bądź wrogie do innych i otaczającego świata. Dziecko cechuje bierność i wycofanie lub też negatywizm i agresja. Deprywacja podstawowych potrzeb w tym: przynależności, bezpieczeństwa, szacunku, akceptacji powoduje wzrost niskiej samooceny i rodzi poczucie niższości. Jeżeli dziecko jest świadkiem przemocy w rodzinie często ma obawy przed powrotem do domu, w którym nie może odnaleźć spokoju i czuć się bezpiecznie. Pozbawione miejsca pełniącego funkcję schronienia bywa również pozbawione opieki rodzicielskiej. Zdane na siebie i często pełniące rolę osoby dorosłej- ”rodzica” opiekującego się młodszym rodzeństwem, samo będąc jeszcze dzieckiem musi stawić czoła problemom dorosłych. Pozbawione miłości i akceptacji rodzica dziecko uczy się, że nikomu nie można ufać. Stosowana przez rodziców przemoc psychiczna w tym poniżanie słowne ma na celu deprecjonowanie dziecka i przejęcie nad nim kontroli. Poniżanie negatywne przeżycia m. in.: strach, poczucie niesprawiedliwości, świadomość braku miłości, rodzi bunt i chęć odwetu. Rodzice chcąc wymusić na dziecku posłuszeństwo w swojej bezradności uciekają się do krzyku, zastraszania, wyzwisk a nawet przekleństw pod adresem dziecka. Dziecko rozładowuje swoją agresję na osobach lub przedmiotach, które często nie mają nic wspólnego www.pcpr-limanowa.pl młodego człowieka nie pozostawia cielesnych symptomów, ale wywołuje za to z jego poczuciem krzywdy i złości. 7 [email protected] 2014 5. Projekt „Niebieska Skrzynka” W ramach współpracy z placówkami edukacyjnymi proponuje się projekt „Niebieska Skrzynka” w formie szkrzynki e-mail. Projekt jest propozycją dla szkół, której celem będzie łatwiejsze dotarcie z pomocą do młodzieży doświadczającej przemocy w rodzinie czy szkole. Dzięki temu młodzież mająca w/w problemy będzie mogła otrzymać wsparcie i specjalistyczną pomoc psychologa lub pedagoga szkolnego. W dobie Internetu taki rodzaj pomocy być może pozwoli na zahamowanie rozwoju patologii oraz na uniknięcie nie jednej tragedii osobistej lub rodzinnej. Wzmocni także poczucie bezpieczeństwa uczniów, wpłynie na pogłębienie więzi i interakcji na linii nauczyciel→uczeń→rodzic. Trzeba pamiętać, iż adolescencja i wkraczanie w wiek młodzieńczy niosą ze sobą wiele zmian w życiu młodego człowieka. Ważne jest otwarcie się na problemy, potrzeby dzieci i młodzieży występujące na różnych etapach ich życia. Proponowane rozwiązanie ma na celu zachęcenie młodzieży doświadczającej przemocy w rodzinie, szkole do łatwiejszego sięgania po i pozwoli na dokonanie rozpoznania zjawiska przemocy na terenie szkoły. Ponadto będzie stanowiło rodzaj innowacyjnego projektu wspomagającego programy szkolne w działaniach dotyczących profilaktyki i przeciwdziałania przemocy w rodzinie i szkole. Co więcej, działania te będą prowadzone celem poszerzenia świadomości społecznej i ochrony przed występowaniem niepożądanych zachowań u młodzieży wkraczającej w dorosłość. W procesie wychowania ważne jest wskazywanie na znaczenie rodziny www.pcpr-limanowa.pl wsparcie i specjalistyczną pomoc. Narzędzie to również dostarczy informacji i na mogące ją osłabić czynniki tj. alkoholizm, narkomania, bezrobocie, hazard czy inne uzależnienia itp. W związku z tym narzędzie w postaci 8 [email protected] 2014 „Niebieskiej Skrzynki” wzmocni pozycję szkoły w procesie wychowczym i w kształtowaniu właściwych postaw wobec zjawiska przemocy. Omawiany projekt być może wskaże również na zasięg, różnorodność i głębokość problemu przemocy na danym obszarze, umożliwi jego kontrolę. Pozwoli na stworzenie szczegółowej diagnozy zjawiska przemocy, obejmującej jej formy oraz częstotliwość. Narzędzie to dostarczy informacji o potrzebie zwiększonych działań prewencyjnych w obrębie placówki edukacyjnej. Celem projektu jest niewątpliwie zachęcenie młodzieży będącej w trudnej sytuacji do podzielenia się nią i otwarcia na pomoc. Fakt bycia ofiarą przemocy jest często skrywany przez uczniów. Ma wydźwięk w ich własnych zachowaniach agresywnych wobec rówieśników, a także w zaburzeniach zachowania, problemach zdrowotnych lub wiąże się z absencją szkolną i trudnościami w nauce. Warto zwrócić uwagę na siłę negatywnych emocji i przeżyć, które towarzyszą doświadczaniu przemocy. Projekt „Niebieska Skrzynka” będzie stanowić kolejną furtkę dla ofiar przemocy, którą mogą otworzyć na drodze do zmiany swojego życia i poprawy funkcjonowania. Ponadto omawiany projekt będzie narzędziem wspomagającym programy szkolne w działaniach profilaktycznych i prewencyjnych. Ważne jest podkreślenie wspólnego celu, którym jest otoczenie opieką i specjalistycznym wsparciem młodzieży doświadczającej przemocy. Ponadto często nieodwracalnych skutków mających destrukcyjny wpływ na życie. www.pcpr-limanowa.pl ograniczenie występowania przemocy, ochrona i zmiejszenie traumatycznych, 9 [email protected] 2014 6. „Niebieska Skrzynka”- krok po kroku Projekt „Niebieska Skrzynka” jest zachętą dla szkół by wspólnie z PCPR w Limanowej podjęły inicjatywę polegającą na założeniu tzw. „Niebieskiej Skrzynki” w formie adresu poczty e-mail na stronie internetowej szkoły. Ideą projektu jest otwarcie się na problemy młodzieży. Młode osoby doświadczające przemocy lub będące jej świadkami dzięki „Niebieskiej Skrzynce” będą jawnie lub anonimowo mogły o niej poinformować i poprosić o specjalistyczną pomoc psychologa lub pedagoga szkolnego. Pedagog lub psycholog szkolny mając dostęp do poczty e-mail będzie odpowiadać na pytania lub prośby. Ponadto w szybki sposób udzieli wsparcia osobie lub zareaguje w indywidualnych przypadkach. Wskazane jest dążenie do kontaktu z osobą sygnalizującą trudności czy będącą w kryzysie. Narzędzie to pozwoli na informowanie o pojawiających się na terenie szkoły zagrożeniach tj. narkotyki, alkohol, czy przemoc rówieśnicza. Możliwość anonimowego zgłaszania zaobserwowanych niepokojących sytuacji zmniejszy lęk i obawę przed konsekwencjami informowania o nich. Każde zgłoszenie winno być sprawdzone. W sytuacji otrzymania informacji o wystąpieniu przemocy w rodzinie sytuacji zagrożenia zdrowia i życia osoby czy powzięcia informacji o próbie samobójczej specjalista winien niezwłocznie zawiadomić o tym fakcie Komendę Powiatową Policji w Limanowej oraz Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Limanowej. W przypadku otrzymania lub bycia w posiadania informacji dla dobra osoby specjalista poinformuje również inne służby o problemie np. Miejski/Gminny Zespołów Interdyscyplinarny, Miejski/Gminny Punkt Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, Szpital Powiatowy czy inne instytucje mogące pomóc osobie znajdującej www.pcpr-limanowa.pl psycholog lub pedagog szkolny winien założyć „Niebieską Kartę”. Ponadto w się w kryzysie. 10 [email protected] 2014 Wdrażanie projektu- Harmonogram działań 1. Skierowanie informacji o projekcie „Niebieska Skrzynka” do szkół i placówek edukacyjnych z terenu Powiatu Limanowskiego. 2. Spotkanie informacyjne w związku z rozpoczęciem realizacji projektu odbędzie się w miesiącu czerwcu 2014r. w budynku Starostwa Powiatowego w Limanowej. Wezmą w niej udział szkoły, gminne i miejskie ośrodki pomocy społecznej z terenu Powiatu Limanowskiego oraz inne podmioty zainteresowane realizacją projektu. W trakcie spotkania orgnizatorzy odpowiedzą na wszelkie pytania związane z wprowadzeniem projektu. 3. Wdrażanie projektu. Na tym etapie Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Limanowej we współpracy z Komendą Powiatową Policji w Limanowej ruszy z akcją informacyjną do szkół, które zechcą wsparcia merytorycznego w realizacji projektu (wsparcie będzie polegało na przekazaniu informacji młodzieży o rozpoczynającym się projekcie w szkole i zaproszeniu do skorzystania z pomocy udzielaniej w tej formie). 4. Realizacja projektu. Placówka edukacyjna czy inna instytucja realizując projekt „Niebieska Skrzynka” umieści na swojej stronie internetowej ogólnodostępny adres e-mail np. Ponadto 30 września 2014r. zostanie ogłoszony konkurs plastyczny pod hasłem „Stop przemocy”. W konkursie będą mogli wziąźć udział uczniowie szkół podstawowych, gminazjum oraz szkół średnich. Ogłoszenie wyników konkursu odbędzie się z końcem listopada 2014r. i zakończy się wystawą prac w Miejskiej Bibliotece Publicznej w Limanowej/Sali konferencyjnej Starostwa Powiatowego w Limanowej. 5. Monitoring. Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Limanowej raz www.pcpr-limanowa.pl [email protected]. w roku będzie zwracało się do placówek edukacyjnych z prośbą o udzielenie informacji dot. efektów realizacji projektu. 11 [email protected] 2014 Źródło: 1. Browne K., Herbert M., (1999). Zapobieganie przemocy w rodzinie. Warszawa: WSiP. 2. Brzezińska A., (2007). Społeczna psychologia rozwoju. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar. 3. Kmiecik-Baran, K. (2000). Młodzież i przemoc. Mechanizmy socjologiczno-psychologiczne. s.15-34. Wydawnictwo PWN. Warszawa. Kozak, S. (2007). Patologie wśród dzieci i młodzieży. Leczenie i profilaktyka. s.136-187. Difin. Warszawa. www.pcpr-limanowa.pl 4. 12
