Pobierz

Opis analizy: Stan ukraińskiego rynku farmaceutyków w 2009 r.
W czasie światowego kryzysu finansowego ukraiński rynek farmaceutyków był bodajże jedynym
obszarem gospodarki ukraińskiej, który zanotował wzrost. W 2009 r. poziom sprzedaży farmaceutyków,
kosmetyków medycznych oraz wyrobów medycznych wyniósł 20,3 mld UAH (wzrost o ¼ w porównaniu z
rokiem 2008), chociaż w wyrażeniu rzeczowym rynek ten skurczył się o 10% - do 1,7 mld opakowań. Wg
prognozy firmy inwestycyjnej „Dragon Capital” w ciągu kolejnych trzech-czterech lat rynek ten będzie
sukcesywnie rosnąć o 30% w skali roku.
W okresie kryzysowym krajowym firmom farmaceutycznym udało się odwojować u importerów
dodatkowo 2% rynku oraz zwiększyć własny eksport. Wg danych firmy inwestycyjnej „Sokrat”, w roku
2009 liczba importowanych na Ukrainę preparatów medycznych spadła w wyrażeniu rzeczowym w
porównianiu z rokiem 2008 o 16,2%, czyli do poziomu 27,8 tys. ton, natomiast w przeliczeniu
pieniężnym import zmniejszył się o 13,4% - do poziomu 1,9 mln USD, co spowodowane było spadkiem
zdolności konsumpcyjnej ludności oraz wzrostem cen lekarstw produkcji zagranicznej. Warto zaznaczyć,
iż różnica cenowa pomiędzy preparatami produkcji ukraińskiej a ich zagranicznymi odpowiednikami
wahała się – w zależności od grupy tych preparatów – w przedziale 300-400%, a poniekąd nawet 600700%. Ogólnie rzecz biorąc, w roku 2009 średnia cena leków produkcji zagranicznej wzrosła o 67% w
porównaniu z rokiem poprzednim. Na wzrost cen lekarstw przełożył się wzrost cen surowców, co
spowodowało, że ukraińskie zakłady farmaceutyczne też zmuszone były do podwyższenia cen swoich
wyrobów. Podwyżka ta nie była wprawdzie tak gwałtowna jak wzrost cen leków produkcji zagranicznej
ze względu na duże zapasy leków w magazynach ukraińskich producentów, co pozwoliło im na
stopniowe podwyższanie cen swoich wyrobów. W efekcie ukraińskim producentom udało się znacznie
podnieść poziom sprzedaży i poprawić wyniki finansowe.
W związku z zaistniałą sytuacją pod koniec roku 2009 importerzy farmaceutyków byli zmuszeni do
obniżenia cen swoich wyrobów i jednocześnie zwiększyli wydatki na reklamę. Niektórzy z nich założyli na
Ukrainie przedstawicielstwa. Na dzień dzisiejszy na Ukrainie skutecznie działają takie firmy jak „SanofiAventis Ukraina”, „Niżfarm-Ukraina”, „Servier-Ukraina”, ukraińskie oddziały firm „Bayer” oraz
„GlaksoSmitKlein”.
Warto również zaznaczyć, iż ukraińscy producenci leków dobrze opanowali proces wytwarzania tzw.
leków generycznych, które są bioekwiwalentnymi kopiami leków oryginalnych, co również pozytywnie
odzwierciedliło się na dochodach tych producentów. Obecnie ukraińskie koncerny farmaceutyczne
aktywnie rozwijają produkcję leków generycznych, oddziaływujących m.in. na układ oddechowy
człowieka, układ trawienia i metabolizm oraz układy naczyniowo-sercowy i nerwowy. Jednak produkcja
tych leków jest dosyć kosztowna. Koszt opracowania jednego leku generycznego wynosić może od 20
mln UAH do ponad 100 mln UAH. Tym nie mniej wartość eksportowanych lekarstw z Ukrainy
sukcesywnie rośnie z roku na rok. W ocenie ekspertów firmy inwestycyjnej „Sokrat”, w roku 2009 z
Ukrainy wyeksportowano leków na niecałe 1,1 mln UAH (wzrost o 54% wobec roku ubiegłego). W
przeliczeniu dolarowym wzrost ten stanowil 6%. Podstawowymi eksporterami leków z Ukrainy są m.in.:
„Farmak”, „Zdorowie”, „Darnica”, „Arterium”, których łączny udział w eksporcie farmaceutyków z
Ukrainy w 2009 r. stanowił 43%.
A na krajowym rynku farmaceutycznym liderem sprzedaży w roku ubiegłym (w ujęciu wartościowym) wg danych badania „Farmstandard” przeprowadzonego przez firmę „Morion”- był preparat norweskiej
firmy farmaceutycznej „Nycomed” „Aktowegin” (stosowany w leczeniu chorób centralnego układu
nerwowego). Dochody ze sprzedaży w/w preparatu wyniosły 200 mln UAH.
W roku 2009 znacznie wzrósł poziom sprzedaży preparatów przeciwwirusowych i
przeciwprzeziębieniowych (przede wszystkim w związku z epidemią tzw. świńskiej grypy). Do piątki
najbardziej sprzedawanych leków z tej grupy dołączył „Amizon” produkowany przez firmę „Farmak”. W
ciągu ubiegłego roku lek ten sprzedano na łączną kwotę 110 mln UAH, co przesunęło „Amizon” z 37-ego
miejsca (w 2008 r.) na 4-e miejsce w 2009 r. w rankingu najlepiej sprzedawanych leków na Ukrainie. Z
20-ego miejsca na 8-e przesunął się również „Koldrex” (producent „GlaxoSmith-Kline”) – dochody ze
sprzedaży tego preparatu w 2009 r. wyniosły 89 mln UAH. Na drugim miejscu pod względem wielkości
sprzedaży w ujęciu wartościowym znajdują się leki na wątrobę francuskiego producenta „Sanofi Aventis”
pod marką „Essenciale”, których w 2009 r. sprzedano na łączną kwotę 125 mln UAH. Na trzecim miejscu
- lek firmy „Grindex” „Mildronad” stosowany w leczeniu chorób czynnościowych układu nerwowego i
chorób serca. Do dziesiątki najbardziej popularnych wśród Ukraińców leków weszły również takie
preparaty zagraniczne jak „Mezim” (stosowany w leczeniu niestrawności; producent „Berlin-Chemie”),
„Nospa”(„Sanofi-Aventis”) oraz preparat stosowany w kardiologii„Preduktal” („Servier”).
Wśród lekarstw produkcji krajowej - wg badania gazety „Delo” – liderami sprzedaży w 2009 r. były
względnie niedrogie leki m.in.: „Cytramon”, „Analgin”, „Korwalol”, „Walidol”, „Senadeks” oraz węgiel
aktywowany.
Jednak największym popytem w 2009 r. - przede wszystkim w związku z wybuchem epidemii „świńskiej"
grypy - cieszyły się preparaty przeciwwirusowe oraz przeciwprzeziębieniowe (wg danych firmy
farmaceutycznej „Farmstandart", w okresie epidemii apteki i małe placówki apteczne co tydzień
sprzedawały w/w leki o wartości około 645,5 mln UAH, wskaźnik ten przewyższa średniostatystyczny
wskaźnik 2009 r. o 278,8 mln UAH).
Wśród firm farmaceutycznych w 2009 r. największy poziom sprzedaży odnotowały firmy: „BerlinChemie" (5%), „Farmak" (3,6%), „Sanofi Aventis" (3,5%), „Darnica" (2,9%).
Liderzy sprzedaży leków na Ukrainie w 2009 r.
Miejsce w 2009
(2008)
1 (1)
2 (6)
3 (2)
4 (3)
5 (8)
6 (7)
7 (5)
8 (4)
9 (6)
10 (12)
Nazwa producenta
„Berlin-Chemie”
„Farmak”
„Sanofi Aventis”
„Darnica”
„Nycomed”
„Arterium”
„Sandoz”
„KRKA”
„Servier”
„Gedeon Richter”
Udział w
rynku*, %
5
3,6
3,5
2,9
2,8
2,6
2,6
2,5
2,5
2,1
*poziom sprzedaży w 2009 r. w ujęciu wartościowym
Źródło: „Farmstandard”
Wyniki finansowe rynku farmaceutyków w 2009 r. świadczą o spadku popytu na drogie leki i wzroście
poziomu sprzedaży ich tańszych odpowiedników. W 2010 r. farmaceuci oraz firmy marketingowe
prognozują, że rynek farmaceutyków w wyrażeniu rzeczowym skurczy się o 8-9%.
Źródło: „Delo”, „Inwest Gazeta”