Rzepak ozimy
Transkrypt
Rzepak ozimy
Rzepak ozimy Uwagi ogólne W roku 2012 w ramach PDOiR w naszym województwie prowadzone były trzy doświadczenia z rzepakiem ozimym zlokalizowane w ZDOO Ruska Wieś, SDOO Wrócikowo oraz w ZPD Bałcyny (UWM). W doświadczeniach badano 25 odmian rzepaku z krajowego rejestru (KR) i 16 z katalogu wspólnotowego (CCA). Aktualnie w KR znajdują się 94 odmiany, w tym 47 mieszańcowych. W 2012 roku na Listę Zalecanych Odmian (LZO) w województwie wpisano odmiany Sherlock, ES Mercure, Artoga, DK Example, a wycofano odmiany Adriana, NK Bold, Nelson oraz NK Petrol. Aktualnie tworzą ją: Monolit, Bellevue, NK Pegaz, Sherlock, NK Octans, Visby, Rohan, NK Technic, Abakus, ES Mercure, Artoga i DK Example. Doświadczenia prowadzone były w 4 powtórzeniach na jednym poziomie agrotechnicznym. W ZDOO Ruska Wieś była zastosowana pełna ochrona fungicydowa, w ZPD Bałcyny wykonano jednokrotny oprysk fungicydowy natomiast we Wrócikowie nie stosowano ochrony przeciw chorobom grzybowym (tabela 2). Obsada nasion na 1m2 uzależniona jest od wytycznych hodowcy i wynosi zwykle od 50 do 60 szt/m2. Doboru odmian do doświadczeń dokonał Wojewódzki Zespół PDOiR biorąc pod uwagę ich przydatność do uprawy w trudnych warunkach naszego województwa. Celem badań było sprawdzenie wartości gospodarczej wybranych odmian. W doświadczeniach stosowano wybraną przez specjalistów chemiczną ochronę roślin w zakresie zwalczania chwastów, szkodników i chorób grzybowych. Stosowane preparaty znajdowały się w oryginalnych opakowaniach i były zarejestrowane w Polsce. Wyniki doświadczeń 2012 był rokiem korzystnym do uzyskania wysokich plonów rzepaku ozimego. Średni plon w poszczególnych punktach doświadczalnych był znacznie wyższy niż w latach ubiegłych i wyniósł 63,9 dt/ha dla województwa. Najwyższe plony w ostatnim roku uzyskano w Ruskiej Wsi i w Bałcynach 68,7 dt/ha i 68,3 dt/ha natomiast we Wrócikowie były niższe i wynosiły 54,7 dt/ha. W ZDOO Ruska Wieś do najlepiej plonujących, w minionym sezonie, można zaliczyć odmiany mieszańcowe: NK Technic, NK Petrol i Nelson. Z odmian populacyjnych powyżej wzorca plonowały Adriana, NK Pegaz oraz NK Diamond. W SDOO Wrócikowo powyżej wzorca z odmian mieszańcowych plonowały: NK Petrol, Visby, NK Octans oraz Rohan, z odmian populacyjnych znacznie powyżej wzorca plonował Sherlock. Z badanych odmian mieszańcowych w ZPD Bałcyny powyżej wzorca plonowała Artoga i badana pierwszy rok populacyjna odmiana Pamela (tabela 4). W roku 2012 średnio z trzech miejscowości najlepszy wynik uzyskały odmiany mieszańcowe NK Petrol, NK Technic oraz NK Octans i Visby, wyróżniającą się odmianą populacyjną była Pamela. Natomiast w ostatnim trzyleciu plonowaniem wyróżniały się odmiany populacyjne Adriana, Bellevue i NK Pegaz , a z mieszańcowych Rohan, Visby, Abakus, NK Octans i NK Technic (tabela 5). W minionym sezonie rośliny rzepaku były wyższe niż w latach ubiegłych. Nie zaobserwowano większej presji chorób grzybowych. Wystąpiło jedynie porażenie zgnilizną Twardzikowi, na którą mniej odporne okazały się Nelson, Visby, Abakus oraz Monolit. Przezimowanie roślin rzepaku w naszym rejonie było dobre, niewielki udział roślin martwych zanotowano tylko w ZDOO Ruska Wieś. Tabela 1. Lp. Odmiana Rok wpisania do KR Odmian w Polsce Kod kraju pochodzenia Rzepak ozimy. Odmiany badane. Rok zbioru: 2012 2008 2008 2008 2008 2008 2009 2010 2010 2011 2011 FR DE PL CH CH DE CH DE DE FR 2006 2008 2008 2008 2008 2009 2009 2009 2010 2010 2010 2011 2011 2011 2011 CH CH CH DE DE DE FR DE FR DE DE DE FR DE DE Hodowca (jednostka prowadząca hodowlę zachowawczą lub dla odmian zagranicznych krajowy przedstawiciel) odmiany populacyjne 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. Adriana Bellevue Monolit NK Bold NK Pegaz Chagall NK Diamond Sherlock Andie Pamela 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24 25 Nelson NK Octans NK Petrol Rohan Visby Abakus ES Mercure NK Technic Artoga DK Example Primus DK Exfile Dobrava Inspiration Rumba F1 F1 F1 F1 F1 F1 F1 F1 F1 F1 F1 F1 F1 F1 F1 Limagrain Central Europe Societe Europeenne Sp. Europ. Oddz. w Polsce, ul. Ks.Piotra Wawrzyniaka 2; PL- 62-052 Komorniki Saaten – Union Polska sp. z o.o. ul. Straszewska 70; PL- 62-100 Wągrowiec Hodowla Roślin Strzelce sp. z o.o. Grupa IHAR ul. Główna 20; PL- 99-307 Strzelce Syngenta Seeds sp. z o.o. ul. Powązkowska 44C; PL- 01-797 Warszawa Syngenta Seeds sp. z o.o. ul. Powązkowska 44C; PL- 01-797 Warszawa Lantmännen SW Seed sp. z o.o. ul Terenowa 6g ; PL- 52-231 Wrocław Syngenta Seeds sp. z o.o. ul. Powązkowska 44C; PL- 01-797 Warszawa KWS Polska sp. z o.o. ul. Chlebowa 4/8; PL-61-003 Poznań Dieckmann Seeds Polska sp. z o.o.; ul. Mikołaja Reja 4; PL-86-100 Świecie Limagrain Central Europe Societe Europeenne Sp. Europ. Oddz. w Polsce, ul.Ks.Piotra Wawrzyniaka 2; PL- 62-052 Komorniki odmiany mieszańcowe Syngenta Seeds sp. z o.o. ul. Powązkowska 44C; PL- 01-797 Warszawa Syngenta Seeds sp. z o.o. ul. Powązkowska 44C; PL- 01-797 Warszawa Syngenta Seeds sp. z o.o. ul. Powązkowska 44C; PL- 01-797 Warszawa Saaten – Union Polska sp. z o.o. ul. Straszewska 70; PL- 62-100 Wągrowiec Saaten – Union Polska sp. z o.o. ul. Straszewska 70; PL- 62-100 Wągrowiec Saaten – Union Polska sp. z o.o. ul. Straszewska 70; PL- 62-100 Wągrowiec Rolagra, Błażej Springer ul. Chłapowskiego 22/14; PL- 63-100 Śrem Syngenta Seeds sp. z o.o. ul. Powązkowska 44C; PL- 01-797 Warszawa Limagrain Central Europe Societe Europeenne Sp. Europ. Oddz. w Polsce, ul. Ks.Piotra Wawrzyniaka 2; PL- 62-052 Komorniki Monsanto Polska sp. z o. o. ul. Domaniewska 41; PL- 02-672 Warszawa DSV Polska sp. z o.o.; ul. Straszewska 70; PL-62-100 Wągrowiec DSV Polska sp. z o.o.; ul. Straszewska 70; PL-62-100 Wągrowiec Limagrain Central Europe Societe Europeenne Sp. Europ. Oddz. w Polsce, ul. Ks.Piotra Wawrzyniaka 2; PL- 62-052 Komorniki DSV Polska sp. z o.o.; ul. Straszewska 70; PL-62-100 Wągrowiec DSV Polska sp. z o.o.; ul. Straszewska 70; PL-62-100 Wągrowiec *- według „Listy odmian roślin rolniczych wpisanych do krajowego rejestru w Polsce’’ F1 - odmiana mieszańcowa Tabela 2. Rzepak ozimy. Warunki polowe doświadczeń. Rok zbioru: 2012 ZDOO Ruska Wieś SDOO Wrócikowo Miejscowość pow. Ełk pow. Olsztyn Kompleks rolniczej pszenny dobry pszenny dobry przydatności gleby ZPD UWM Bałcyny pow. Ostróda pszenny dobry Klasa bonitacji gleby IV b III b III a pH gleby w KCl 6,25 5,96 - Przedplon pszenica ozima pszenica jara miesz. zboż. strączkowa Data siewu 22.08.11 26.08.11 24.08.11 50-60 50-60 50-60 26.07.12 26.07.12 25.07.12 Obsada nasion (szt./m2) Data zbioru Nawożenie mineralne N (kg/ha) 160 160 180 P2O5 (kg/ha) 80 100 80 K2O (kg/ha) 140 130 120 Dolistne nawożenie mikroelementami (nazwa, dawka/ha) Nawóz dolistny (nazwa, dawka/ha) Zaprawa nasienna (nazwa) Herbicyd (nazwa, dawka/ha) Insektycyd (nazwa, dawka/ha) Fungicyd (nazwa, dawka/ha) -pierwszy zabieg -drugi zabieg Desykacja (nazwa, dawka/ha) Maximus extra PK (3,5 kg); Ekolist Mono Mangan (1,5 l); MaxiBor Rzepak Extra (3kg) 21 (2 kg); Maximus extra PK (3 kg) Środki ochrony roślin Colzor Trio 405 EC + Butisan Star 416 SC ( 2 l + 1,5 l ); Targa Super 05 EC (1,5 l) Fastac 100 EC ( 0,1 l); Dursban Delta 200 CS (1,5 l); Karate Zeon 050 CS (0,12 l); Mavrik 240 EW (0,2 l); Mospilan 20 SP (0,12 kg) Alert 375 SE + Acanto 250 SC (0,8 l+0,6 l) Alert Solo 250 EW + Acanto 250 SC (0,8 l+0,8 l) Reglone 200 SL (3 l) Basfoliar 12-4-6+S (8 l) - - Butisan Star 416 SC ( 3 l); Targa Super 05 EC ( 1,0 l) Butisan Star 416 SC ( 2,5 l) Patriot 100 EC (80 ml); Proteus 110 OD ( 0,6 l); Karate Zeon 050 CS (0,12 l); Mospilan 20 SP ( 0,12 kg) Dursban 480 EC (0,6 l); Proteus 110 OD ( 0,6 l), Karate Zeon 050 CS ( 0,12 l); Trebon 30 EC (0,25 l) - - - - - Pictor 400 SC (0,5 l) Reglone 200 SL (2,5 l) - Tabela3. Rzepak ozimy. Wyniki ogólne doświadczeń. Rok zbioru 2012 Lp. Wyszczególnienie Ruska Wieś Wrócikowo Bałcyny 1. Stan roślin po zimie (9°) 5,7 7,7 9 2. Procent martwych roślin po zimie(%) 4,7 0 0 3. Wysokość roślin (cm) 154 155 154 4. Wysokość łanu przed zbiorem (cm) 138 111 141 5. Początek kwitnienia (data) 04.05. 04.05. 01.05. 6. Dojrzałość techniczna (data ) 13.07. 13.07. 08.07. 7. Wilgotność nasion podczas zbioru (%) 9,0 8,7 10,4 8. Plon nasion (przy wilgotności 9%) (dt/ha) 68,7 54,7 68,3 Wyniki średnie z wszystkich badanych odmian Skala 9° - 9 - oznacza stan najkorzystniejszy, 1- oznacza stan najmniej korzystny Tabela 4. Rzepak ozimy. Plon nasion odmian w miejscowościach ( % wzorca ). Rok zbioru 2012 Lp. Odmiana Wzorzec w dt/ha 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. Ruska Wieś Wrócikowo 69,8 odmiany populacyjne 56,5 Bałcyny 70,9 Adriana Bellevue Monolit NK Bold NK Pegaz Chagall w NK Diamond Sherlock Andie Pamela w 106 99 90 96 87 92 97 87 95 95 98 94 104 96 95 97 90 95 104 94 98 102 104 92 101 101 97 101 103 101 Nelson NK Octans NK Petrol Rohan Visby w Abakus ES Mercure NK Technic Artoga w DK Example Primus DK Exfile Dobrava Inspiration Rumba 106 101 101 101 112 101 109 119 100 102 111 92 102 113 100 104 109 92 82 84 85 114 104 101 100 94 105 99 86 94 95 95 97 99 91 100 90 89 97 101 98 96 102 106 96 odmiany mieszańcowe 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24 25 Kolejność odmian według lat badań w - wzorzec w 2012 roku Tabela 5. Rzepak ozimy. Plon nasion. ( % wzorca ). Lata zbioru: 2012-2010 Lp. Odmiana Plon nasion Liczba lat badań Wzorzec w dt/ha 2012 2011 2010 2011-2012 2010-2012 65,7 35,8 50,3 50,7 50,6 odmiany populacyjne 1. Adriana 3 99 93 102 96 98 2. Bellevue 3 92 102 101 97 98 3. Monolit 3 93 96 98 94 95 4. NK Bold 3 95 95 101 95 97 5. NK Pegaz 3 98 91 102 96 98 6. Chagall w 3 94 85 99 91 93 7. NK Diamond 2 98 98 - 98 - 8. Sherlock 2 99 107 - 102 - 9. Andie 1 99 - - - - 10. Pamela w 1 101 - - - - odmiany mieszańcowe 11. Nelson 3 102 108 106 104 105 12. NK Octans 3 105 109 109 106 107 13. NK Petrol 3 108 97 111 104 106 14. Rohan 3 101 121 114 109 111 15. Visby w 3 104 116 110 109 109 16. Abakus 3 101 112 114 107 109 17. ES Mercure 3 84 106 104 91 96 18. NK Technic 3 106 107 110 106 108 19. Artoga w 2 100 111 - 104 104 20. DK Example 2 94 119 - 102 - 21. Primus 1 95 - - - - 22. DK Exfile 1 97 - - - - 23. Dobrava 1 92 - - - - 24 Inspiration 1 99 - - - - 25 Rumba 1 101 - - - - 3 3 2 6 8 Liczba doświadczeń w - wzorzec w 2012 roku; 2011 – Casoar, Chagall, Visby, Artoga; 2010 - Castille, Casoar, Chagall Tabela 6. Rzepak ozimy. Ważniejsze właściwości rolniczo-użytkowe (odchylenia od wzorca). Lata zbioru:2010-2012 Lp. Odmiana Liczba lat badań Martwe rośliny po zimie Wzorzec Wysokość roślin % Wysokość łanu przed zbiorem Początek kwitnienia (cm) Dojrzałość techniczna (% roślin porażonych) (kolejny dzień roku) 2012 20102012 2012 20102012 2012 20102012 2012 20102012 1 5 153 135 131 116 124 126 195 2012 Zgnilizna twardzikowa 20102012 2012 20102012 193 9 7 odmiany populacyjne 1. Adriana 3 1 0 -3 1 -4 1 0 1 -1 0 -2 0 2. Bellevue 3 0 -2 2 8 -1 8 1 2 1 1 0 0 3. Monolit 3 -1 -4 -5 5 -16 -6 2 2 -1 0 5 3 4. NK Bold 3 -1 4 0 3 0 1 1 1 1 1 -3 -2 5. NK Pegaz 3 -1 -1 4 6 1 5 2 2 1 1 -3 -2 6. Chagall 3 1 7 -3 0 -2 -2 0 0 -1 0 -1 -1 7. NK Diamond 2 -1 -3 -6 - -5 - 0 - 0 - -2 - 8. Sherlock 2 -1 -5 0 - -10 - -1 - 0 - -2 - 9. Andie 1 -1 - -1 - -8 - 0 - -1 - 2 - 1 1 - 2 - -3 - 1 - 2 - -5 - 10. w w Pamela odmiany mieszańcowe 11. Nelson 3 -1 -4 4 10 -1 7 -1 0 -1 0 11 5 12. NK Octans 3 2 -2 7 12 -1 8 0 1 0 0 0 0 13. NK Petrol 3 2 4 8 9 8 11 0 1 0 0 1 0 14. Rohan 3 1 -4 -8 0 -6 3 -1 -1 0 0 0 0 15. Visby w 3 -1 -5 2 5 0 5 0 0 0 0 6 3 16. Abakus 3 1 -4 -4 2 1 7 0 0 -1 -1 6 2 17. ES Mercure 3 -1 -5 4 9 6 11 1 1 2 1 -1 0 18. NK Technic 3 1 -3 5 9 2 10 0 0 -1 0 0 0 2 -1 -4 0 - 4 - 0 - -1 - 1 - w 19. Artoga 20. DK Example 2 2 -3 14 - 7 - 2 - 1 - 4 - 21. Primus 1 2 - -7 - -4 - 0 - 0 - -2 - 22. DK Exfile 1 0 - 7 - 4 - 1 - 0 - 3 - 23. Dobrava 1 0 - 4 - 5 - 0 - 0 - 4 - 24 Inspiration 1 0 - 5 - 2 - 1 - 0 - -1 - 25 Rumba 1 -1 - -2 - 1 - -1 - 0 - -2 - 1 3 3 9 3 9 3 9 2 8 3 5 Liczba doświadczeń w - wzorzec w 2012 roku; 2011 – Casoar, Chagall, Visby, Artoga; 2010 - Castille, Casoar, Chagall Wyniki pochodzą jedynie z doświadczeń, w których wystąpiło dane zjawisko; wyższa wartość oznacza ocenę korzystniejszą