Nr 317. Stan bezpieczeństwa ruchu drogowego w 1993 r.

KANCELARIA SEJMU
BIURO STUDIÓW
I EKSPERTYZ
WYDZIAŁ ANALIZ
EKONOMICZNYCH
I SPOŁECZNYCH
Czerwiec 1995
Stan bezpieczeństwa
ruchu drogowego w 1993 r.
Zespół Systemu Gospodarczego
Informacja
Nr 317
Materiał ten stanowi streszczenie "Informacji o stanie bezpieczeństwa ruchu drogowego" wykonanej na zlecenie Komisji Transportu, Łączności, Handlu i Usług.
BSE
1
Każdego dnia w wypadkach drogowych w naszym kraju ginie 14-15 osób, około 140
trafia do szpitala, niektórzy pozostają inwalidami do końca życia. Dla zobrazowania skali
problemu warto uzmysłowić sobie, że co roku ginie ludność małego miasta.
Szacunkowe straty z powodu przedwczesnych zgonów, inwalidztwa i absencji
chorobowej osób uczestniczących w wypadkach drogowych, liczonych wielkością
niewytworzonego dochodu narodowego, przewyższają wielkość wydatków budżetowych na
opiekę zdrowotną i pomoc społeczną. Do tych strat należy doliczyć koszty leczenia, zasiłków
chorobowych i rodzinnych oraz koszty pogrzebu.
W 1993 r. na drogach publicznych w Polsce zanotowano 48.901 wypadków
drogowych, w których zginęło 6.341 osób, a 58.821 zostało rannych. Ponadto zgłoszono do
Policji 146.650 kolizji drogowych pociągających za sobą wyłącznie straty materialne. Aby
uzmysłowić rozmiar obciążeń finansowych z tytułu odszkodowań za te wydatki warto
przytoczyć sumę wypłaconych przez dwa zakłady ubezpieczeń w ciągu tego roku.
Powszechny Zakład Ubezpieczeń S.A. wypłacił:
za OC - 3 biliony 124 miliardy 357 milionów st. złotych,
za AC - 2 biliony 999 miliardów 399 milionów st. złotych.
Towarzystwo Ubezpieczeń i Reasekuracji S.A. "WARTA" wypłaciło:
za OC - 991 miliardów 166 milionów 676 tys. st. złotych,
za AC - 504 miliardy 275 milionów 800 tys. st. złotych.
W oparciu o szacunkowe dane Instytutu Dróg i Mostów jednostkowe straty wynoszą:
1 zabity 237,8 mln st. zł.
1 ranny 116,5 mln st. zł.
1 wypadek - 226,9 mln st. zł.
1 kolizja - 21 mln st. zł.
Na podstawie powyższych danych ocenia się, że ogólne straty finansowe
spowodowane wypadkami i kolizjami drogowymi wynoszą na około
22 biliony 534 miliardy 774 miliony st.zł.; w tym związane ze śmiercią osób - 1 bilion
507 miliardów 889 milionów st. zł, a z rannymi - 6 bilionów 851 miliardów 598 milionów st.
zł.
Wzrost liczby wypadków, a co za tym idzie konsekwencje finansowe zmuszają do podejmowania skutecznych działań w zakresie poprawy bezpieczeństwa na drogach.
Według ekspertyzy Komendy Głównej Policji zasadniczy wpływ na poziom
bezpieczeństwa mają:
1. Nieadekwatny do aktualnego stopnia rozwoju motoryzacji stan dróg i brak
nowoczesnej infrastruktury drogowej;
2. Duża kolizyjność ruchu wynikająca z jego niewłaściwej,często niedbałej
organizacji, brak segregacji ruchu, itp.
3. Niedostateczne kwalifikacje i dyscyplina kierujących pojazdami, w tym
szczególnie samochodami osobowymi;
4. Systematyczny wzrost liczby pojazdów na naszych drogach.
5. Stan nietrzeźwości osób kierujących i pieszych.
6. Niedoskonałe oraz często niespójne przepisy regulujące zasady zachowania
się uczestników ruchu drogowego.
2
BSE
7. Brak do niedawna zorganizowanego, systemowego współdziałania wszystkich podmiotów zobowiązanych do podejmowania działań w dziedzinie ochrony bezpieczeństwa i porządku w ruchu drogowym.
Statystyki wskazują że do około 80% ogólnej liczby wypadków dochodzi na skutek
błędu człowieka.
Do najczęstszych przyczyn powstawania wypadków drogowych powodowanych przez
kierujących pojazdami należą:
- nadmierna prędkość jazdy (27,3%)
- nieprzestrzeganie pierwszeństwa przejazdu (16,7%)
- nieprawidłowe wyprzedzanie, wymijanie, omijanie (12,9%)
- nieuwaga, roztargnienie (9,7%)
- nieprawidłowe przejeżdżanie przejść dla pieszych (7,0%)
W ciągu ostatnich dziesięciu lat liczba pojazdów silnikowych wzrosła o 52,4%, w tym
w kategorii:
- samochody osobowe - 97%,
- samochody ciężarowe - 68,7%,
- zmalała natomiast liczba motocykli - o 35,8%.
W 1993 r. nietrzeźwi uczestnicy ruchu drogowego spowodowali 21,2% wypadów.
Zauważa się jednak w stosunku do poprzedniego roku niewielki spadek. Największa liczba
tego typu wypadków przypada szczególnie na okresy weekenów i miesiący letnich.
Wśród nietrzeźwych kierujących dominowały osoby w wieku 21 - 40 lat, natomiast
18,8% osób nietrzeźwych nie legitymowało się posiadaniem prawa jazdy.
W 1993 r. funkcjonariusze Policji ujawnili 8.449.626 wykroczeń w ruchu drogowym
(tj. o 7,5% więcej niż w 1992 r.). Z tego:
- ukarano mandatami karnymi - 3.346. 981 osób na sumę 487.688.187.000 st.zł. oraz
- skierowano około 335 tysięcy wniosków o ukaranie do kolegiów ds. wykroczeń,
- zatrzymano ok. 156 tysięcy praw jazdy w większość za spożycie alkoholu oraz około
363 dowody rejestracyjne za poważne usterki techniczne(w tym przeważały braki techniczne
w układzie hamulcowym i układzie kierowniczym).
W celu podniesienia poziomu bezpieczeństwa drogowego Policja prowadzi szeroko
zakrojoną działalność profilaktyczno wychowawczą ukierunkowaną na zwiększenie
dyscypliny zmotoryzowanych i pieszych uczestników ruchu drogowego a także dla
podniesienia wiedzy i kultury motoryzacyjnej społeczeństwa. Od kilku już lat szczególny
nacisk w ramach działań profilaktycznych kładzie się na sprawy bezpieczeństwa drogowego
dzieci i młodzieży. W miarę posiadanych możliwości finansowych prowadzona jest również
działalność wydawnicza propagująca zasady bezpiecznego uczestnictwa w ruchu drogowym.