Spawanie gazowe i łukowe elektrodami otulonymi : podręcznik

Spawanie gazowe i łukowe elektrodami otulonymi : podręcznik
spawaczy / Bolesław Kurpisz. – Krosno, 2010
Spis treści
1.
Przedmowa
2.
2.1.
2.2.
2.3.
2.4.
2.5.
2.6.
2.7.
Wytwarzanie stali, własności stali i wyroby ze stali
Wprowadzenie
Proces wielkopiecowy
Proces stalowniczy
Odlewanie stali
Własności mechaniczne stali
Klasyfikacja stali
Wytwarzanie blach, kształtowników i rur stalowych
15
15
15
17
19
20
26
30
3.
Spawalność stali
33
4.
4.1.
4.2.
4.3.
4.4.
4.5.
Spawalne materiały inne niŜ stale
śeliwo
Aluminium i jego stopy
Miedź i jej stopy
Nikiel i jego stopy
Tytan i jego stopy
36
36
38
39
41
42
5.
5.1.
5.2.
5.3.
5.4.
5.5.
5.6.
5.7.
Wprowadzenie do elektryczności
Prąd elektryczny
Działanie prądu elektrycznego
Typy prądu elektrycznego
Obwód prądu spawania
Łuk spawalniczy
Moc cieplna łuku elektrycznego, wprowadzone ciepło
Cykl cieplny procesu spawania
44
44
46
47
49
50
53
54
6.
6.1.
6.2.
Spajanie i procesy pokrewne
Definicje procesów spajania
Nazwy i numery procesów spajania
56
56
57
7.
Złącza spawane i spoiny
60
8.
Pozycje spawania
65
9.
9.1.
9.2.
9.3.
9.4.
Cięcie i przygotowanie brzegów do spawania
Wprowadzenie
Cięcie tlenowo-płomieniowe
Cięcie plazmowe
Cięcie laserowe
68
68
69
75
77
9.5.
9.6.
9.7.
Cięcie strumieniem wody
śłobienie elektropowietrzne
Przygotowanie brzegów do spawania
78
80
81
10.
10.1.
10.2.
10.3.
10.4.
10.5.
10.6.
Oznaczanie spoin na rysunkach
Znaki umowne
Znaki dodatkowe
PołoŜenie znaków na rysunkach
Wymiarowanie spoin
Oznaczenia uzupełniające
Oznaczanie przerywanych spoin pachwinowych
88
88
90
92
94
95
96
11.
11.1.
11.2.
11.2.1.
11.2.2.
11.2.3.
11.3.
11.4.
11.4.1.
11.4.2.
11.4.3.
11.4.4.
11.4.5.
11.4.6.
11.5.
11.5.1.
11.5.2.
11.5.3.
11.4.4.
11.4.5.
11.4.6.
11.5.
Spawanie gazowe (3)
Zasada spawania gazowego
Gazy do spawania
Acetylen - gaz palny
Tlen - gaz podtrzymujący palenie
Zasilanie gazami stanowisk do spawania gazowego
Pręty i druty do spawania gazowego
Sprzęt do spawania gazowego
Stanowisko do spawania gazowego
Palniki
Reduktory ciśnienia
WęŜe do gazów
Urządzenia zabezpieczające
Oszczędzacz gazów
Techniki spawania gazowego
Wprowadzenie
Spawanie gazowe w lewo
Spawanie gazowe w prawo
Instrukcja technologiczna spawania (WPS)
Sczepianie
Przykładowe dane spawania gazowego
Zakończenie
97
97
100
100
104
107
109
112
112
112
114
116
117
120
120
120
121
122
123
126
126
128
12.
12.1.
12.2.
12.2.1.
12.2.2.
12.2.3.
12.2.4.
12.3.
12.4.
12.4.1.
12.4.2.
12.4.3.
Spawanie łukowe elektrodami otulonymi (111)
Zasada spawania łukowego elektrodami otulonymi
Elektrody otulone do ręcznego spawania łukowego
Wprowadzenie
Klasyfikacja elektrod otulonych
Klasyfikacja elektrod otulonych w normie PN-EN ISO 2560
UŜytkowanie elektrod otulonych
Stanowisko do spawania łukowego elektrodami otulonymi
Spawalnicze źródła energii
Wprowadzenie
Transformator spawalniczy (rys. 12.4)
Przetwornica wirująca (rys. 12.5)
129
129
130
130
136
137
143
144
145
145
146
148
12.4.4. Prostownik spawalniczy (rys. 12.6)
12.4.5. Charakterystyka statyczna spawalniczych źródeł energii do spawania
elektrodami otulonymi
12.4.6. Cykl pracy spawalniczych źródeł energii
12.4.7. Tabliczki znamionowe spawalniczych źródeł
energii do spawania elektrodami otulonymi
12.5.
Przewody spawalnicze
12.6.
Uchwyty do elektrod
12.7.
Instrukcja technologiczna spawania elektrodami otulonymi (WPS)
12.8.
Technika wykonywania spoin
149
13.
13.1.
Inne procesy spajania
Spawanie łukowe elektrodą wolframową w osłonie gazu metodą TIG
(141)
Spawanie łukowe elektrodą metalową w osłonie gazów metodami
MAG/MIG (135/131)
Spawanie łukiem krytym (12)
Zgrzewanie rezystancyjne (2)
166
177
177
177
14.4.
14.5.
NapręŜenia i odkształcenia
Wprowadzenie
Powstawanie napręŜeń i odkształceń
Powstawanie napręŜeń własnych i odkształceń w złączach
i konstrukcjach spawanych
Sposoby zapobiegania odkształceniom i napręŜeniom własnym
Sposoby usuwania odkształceń (prostowanie) spawanych elementów
15.
15.1.
15.2.
15.3.
Zabiegi cieplne procesu spawania
Wprowadzenie
Podgrzewanie wstępne, międzyściegowe i utrzymujące
Obróbka cieplna po spawaniu
185
185
185
187
16.
16.1.
16.2.
Niezgodności i wady spawalnicze, ocena jakości
Niezgodności i wady spawalnicze
Ocena jakości złączy spawanych
190
190
195
17.
17.1.
17.2.
17.3.
Badanie złączy spawanych
Wprowadzenie
Badania nieniszczące
Badania niszczące
197
197
198
204
18.
Zapewnienie jakości spawania
213
19.
19.1.
19.2.
19.3.
Bezpieczeństwo i higiena pracy
Wprowadzenie
ZagroŜenia występujące podczas prac spawalniczych
Ogólne wymagania w zakresie bhp
217
217
218
221
13.2.
13.3.
13.4.
14.
14.1.
14.2.
14.3.
150
151
152
155
156
157
160
166
168
171
173
179
181
183
19.4.
19.5.
19.6.
19.7.
19.8.
20.
20.1.
20.2.
20.3.
Szczegółowe wymagania wynikające z przepisów bhp,
a dotyczące spawania gazowego
Szczegółowe wymagania wynikające z przepisów bhp,
a dotyczące spawania łukowego elektrodami otulonymi
Wymagania bezpieczeństwa i higieny pracy w przypadku spawania w
specyficznych miejscach
Środki ochrony indywidualnej spawacza
Pierwsza pomoc
223
225
226
227
230
231
231
231
20.5.
System szkolenia spawaczy w Polsce
Wprowadzenie
Krajowy system szkolenia spawaczy
Programy szkolenia spawaczy według wytycznych
Instytutu Spawalnictwa w Gliwicach
Egzaminowanie spawaczy według Wytycznych W-IS-17 Instytutu
Spawalnictwa w Gliwicach [1]
Wprowadzenie
Dopuszczenie do egzaminu końcowego
Egzamin teoretyczny
Zasady oznaczania egzaminów spawaczy po kursach spawania
Zasady wykonywania złączy egzaminacyjnych
Złącza egzaminacyjne po kursach spawania
gazowego i łukowego elektrodami otulonymi
Dokumenty absolwentów kursów spawania
21.
21.1.
21.2.
21.3.
21.4.
21.4.1.
21.4.2.
21.4.3.
21.4.4.
21.5.
21.6.
21.7.
21.7.1.
21.7.2.
21.7.3.
21.8.
Kwalifikowanie spawaczy
Objaśnienia wstępne
Oznaczenie egzaminu spawacza wg PN-EN 287-1 lub PN-EN ISO 9606
Zakresy uprawnień wynikające ze zdanego egzaminu
Egzaminowanie i badanie
Nadzór
Kształty, wymiary i liczby złączy egzaminacyjnych
Warunki spawania
Metody badań
Wymagania dotyczące akceptacji złączy egzaminacyjnych
Egzamin poprawkowy
Okres waŜności
Początek kwalifikacji
Potwierdzenie waŜności
PrzedłuŜenie kwalifikacji
Świadectwo egzaminu kwalifikacyjnego spawacza
247
247
248
252
260
260
260
262
263
264
265
265
265
265
266
266
20.4.
20.4.1.
20.4.2.
20.4.3.
20.4.4.
20.4.5.
20.4.6.
Literatura
234
236
236
236
237
237
238
239
244
269
oprac. BPK