Przyszłość zaczyna się dziś Jak zapewnić bezpieczne jutro osobom

Warszawa, 26.04.2013
Przyszłość zaczyna się dziś
Jak zapewnić bezpieczne jutro osobom niepełnosprawnym?
Z pewnością każdy rodzic osoby niepełnosprawnej niejednokrotnie zastanawiał się jak zapewnić
bezpieczną przyszłość swojemu dziecku, gdy zabraknie jego najbliższych. Z problemem tym
postanowili zmierzyć się Al Etmanski i Vickie Cammack – założyciele kanadyjskiej organizacja PLAN
(Planned Lifetime Advocacy Network), którzy gościli w Warszawie od 22 do 24 kwietnia w ramach
programu Ashoki „Innowacje - inna perspektywa”.
Relacje międzyludzkie a godna przyszłość
Etmanski i Cammack stawiają sobie za cel zapewnienie bezpiecznej i godnej przyszłości osobom
niepełnosprawnym. W jego realizacji skupiają się nie tylko na tworzeniu jak najlepszych rozwiązań
prawnych i finansowych, ale też na budowaniu społecznych sieci wsparcia, dzięki którym rodzice nie
muszą martwić się o sytuację dzieci po swojej śmierci.
Społeczną sieć wsparcia posiada każdy z nas, są to bliscy, przyjaciele i znajomi, na których pomoc
możemy liczyć w trudnych sytuacjach. Dla osób niepełnosprawnych, w szczególności intelektualnie,
zbudowanie tego typu relacji stanowi zazwyczaj nie lada wyzwanie. Dla większości z nich największym
upośledzeniem nie jest wcale choroba, ale samotność, która izoluje ich od ludzi i otaczającego świata.
Pracownicy PLANu, zwani łącznikami, pomagają im budować trwałe emocjonalne więzi, będące dla
chorych nie tylko wsparciem psychologicznym, ale i zabezpieczeniem gwarantującym opiekę w
chwilach kryzysu.
Przykładem ilustrującym sposób działania PLAN jest historia jednego z podopiecznych Etmanskiego i
Cammack, młodego mężczyzny cierpiącego na zespół Aspergera. Jego choroba skutecznie
uniemożliwiała mu zdobycie przyjaciół, co sprawiło, że jedyną osobą na którą mógł liczyć była jego
osiemdziesięciopięcioletnia matka. Kobieta obawiała się o przyszłość syna, więc zgłosiła się po pomoc
do PLANu. Członek organizacji nie skupił się na niepełnosprawności chłopaka, ale na jego zaletach i
największych pasjach – muzyce klasycznej i walce o prawa człowieka. Pomógł mu nawiązać przyjaźnie
z ludźmi o podobnych zainteresowaniach, między innymi z muzykami filharmonii i działaczami
Amnesty International. Osoby te spędzały z nim czas nie z litości czy dla korzyści, ale z powodu więzi
emocjonalnej, która ich połączyła. Dzięki temu, przyjaciele z jego sieci chcieli się nim wspólnie
opiekować, gdy zmarła jego matka.
Zdaniem Etmanskiego i Cammack, zbudowanie systemu uwzględniającego wagę relacji
międzyludzkich dla dobrostanu pacjentów jest dla nich najbardziej efektywnym rozwiązaniem.
Wydaje się ono szczególnie ważne w dobie kryzysu, gdy trudno liczyć na wsparcie finansowe czy
instytucjonalne ze strony państwa. Aby sieć wsparcia osoby niepełnosprawnej działała jeszcze
bardziej skutecznie, stworzyli internetowy serwis społecznościowy Tyze.com umożliwiający
współpracę wszystkich osób, które opiekują się niepełnosprawnym: krewnych, przyjaciół, lekarzy,
pracowników opieki społecznej czy wolontariuszy.
Plan oszczędnościowy dla osób niepełnosprawnych
Oprócz rozwiązań społecznych, PLAN tworzy również instrumenty prawne i finansowe, skierowane do
osób niepełnosprawnych. Według Ala Etmanskiego „przyszłość zaczyna się dziś”, dlatego tak istotne
jest jej planowanie już w momencie postawienia diagnozy przez lekarza. Dzięki wieloletnim
działaniom Etmanskiego oraz jego organizacji PLAN, w Kanadzie stworzono pierwszy plan
oszczędnościowy przeznaczony dla osób niepełnosprawnych – Registered Disability Savings Plan,
który stał się ważnym elementem tamtejszego systemu ubezpieczeń społecznych.
Tworzenie sieci wsparcia w Polsce
Podczas wizyty w Warszawie Etmanski i Cammack dzielili się swoimi doświadczeniami z
przedstawicielami organizacji pozarządowych, a także z bliskimi osób niepełnosprawnych. W trakcie
spotkania w Centrum Łowicka członkowie Ashoki z Kanady przekonywali, że rodzicie osób
niepełnosprawnych powinni uwierzyć, że ludzie spoza ich najbliższego kręgu również są w stanie
pokochać ich dziecko i być dla niego oparciem w codziennym życiu. W spotkaniu udział wzięło ponad
80 przedstawicieli polskich organizacji społecznych, działających na rzecz osób niepełnosprawnych.
Al Etmanski i Vickie Cammack spotkali się również z przedstawicielami banków oraz firm
ubezpieczeniowych. Podczas spotkania, które odbyło się w galerii „Apteka Sztuki” Stowarzyszenia
Otwarte Drzwi. Etmanski przybliżył zasady funkcjonowania funduszu oszczędnościowego – Registered
Disability Savings Plan, którego główną zaletą jest to, iż chory otrzymuje dodatkowe wsparcie
finansowe ze strony państwa. W trakcie spotkania podjęto decyzję o uruchomieniu
interdyscyplinarnej grupy ekspertów, reprezentujących sektor bankowy, ubezpieczeniowy, organizacje
społeczne i instytucje publiczne, której celem będzie ocena aktualnego stanu rynku. Jej działania mają
doprowadzić do podjęcia debaty, a także przygotowania i wdrożenia nowych rozwiązań w odpowiedzi
na potrzeby osób z niepełnosprawnością intelektualną.