Nakłady na prace badawczo

Nakłady na prace badawczo-rozwojowe
Wpisany przez Dagmara Leszczyńska-Trochonowicz
W jaki sposób zaksięgować takie nakłady, ponoszone w ramach projektu finansowanego ze
środków UE?
Pytanie
W jaki sposób zaksięgować nakłady na prace badawczo-rozwojowe, ponoszone w ramach
projektu finansowanego ze środków UE?
Odpowiedź
Ze względu na fakt, że zakończone wynikiem pozytywnym prace rozwojowe zaliczane są do
wartości niematerialnych i prawnych, ponoszone nakłady należy księgować na koncie 080
Środki trwałe w budowie
lub 302
Rozliczenie zakupu usług i robót
(przykład poniżej). Oczywiście w sytuacji, kiedy uzyskane środki są przekazane na inwestycje
1/6
Nakłady na prace badawczo-rozwojowe
Wpisany przez Dagmara Leszczyńska-Trochonowicz
(środki trwałe w budowie czy prace rozwojowe) do chwili zakończenia inwestycji i przyjęcia
wartości niematerialnej do użytkowania - przychody przyszłych okresów nie zmieniają salda (do
chwili rozpoczęcia umarzania). Po zakończeniu - powstała wartość niematerialna i prawna
będzie podlegać amortyzacji (oczywiście przy spełnieniu określonych warunków) i ze względu
na fakt, że sfinansowana została nie ze środków własnych jednostki, sukcesywnie do
dokonywanych odpisów umorzeniowych przeksięgowywane będzie również rozliczenie
międzyokresowe przychodów w pozostałe przychody operacyjne bieżącego okresu.
Szczegółowy schemat ujęcia księgowego został przedstawiony w poniższym przykładzie.
Z punktu widzenia przepisów podatkowych otrzymana przez jednostkę dotacja stanowi
przychód podatkowy. Jednak w niektórych przypadkach otrzymane dofinansowanie - przy
spełnieniu określonych warunków - jest zwolnione od podatku. Jednocześnie w przypadku, gdy
otrzymane środki zostają przeznaczone na nabycie środków trwałych, odpisy amortyzacyjne od
nich nie stanowią kosztów uzyskania przychodu.
Uzasadnienie
Zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 23 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób
prawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 z późn. zm.) - dalej u.p.d.o.p. zwolnione od podatku są dochody uzyskane przez podatników od rządów państw obcych,
organizacji międzynarodowych lub międzynarodowych instytucji finansowych, pochodzące ze
środków bezzwrotnej pomocy, w tym także ze środków z programów ramowych badań, rozwoju
technicznego i prezentacji Unii Europejskiej i z programów NATO, przyznanych na podstawie
jednostronnej deklaracji lub umów zawartych z tymi państwami, organizacjami lub instytucjami
przez Radę Ministrów Rzeczypospolitej Polskiej, właściwego ministra lub agencje rządowe; w
2/6
Nakłady na prace badawczo-rozwojowe
Wpisany przez Dagmara Leszczyńska-Trochonowicz
tym również w przypadkach, gdy przekazanie tych środków jest dokonywane za pośrednictwem
podmiotu upoważnionego do rozdzielania środków bezzwrotnej pomocy zagranicznej na rzecz
podmiotów, którym służyć ma ta pomoc.
Natomiast według art. 16 ust. 1 pkt 58 u.p.d.o.p. nie uważa się za koszty uzyskania przychodów
wydatków i kosztów bezpośrednio sfinansowanych z dochodów (przychodów) o których mowa
w art. 17 ust. 1 pkt 14a, 23, 24, 42, 47 i 48 u.p.d.o.p., lub ze środków, o których mowa w art. 33
ust. 4 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie
(Dz. U. Nr 96, poz. 873 z późn. zm.).
Jednocześnie według art. 16 ust. 1 pkt 48 u.p.d.o.p. również nie uważa się za koszty uzyskania
przychodów odpisów z tytułu zużycia środków trwałych oraz wartości niematerialnych i
prawnych dokonywanych, według zasad określonych w art. 16a-16m u.p.d.o.p., od tej części ich
wartości, która odpowiada poniesionym wydatkom na nabycie lub wytworzenie we własnym
zakresie tych środków lub wartości niematerialnych i prawnych, odliczonym od podstawy
opodatkowania podatkiem dochodowym albo zwróconym podatnikowi w jakiejkolwiek formie.
Natomiast zgodnie z art. 41 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (tekst jedn.: Dz.
U. z 2002 r. Nr 76, poz. 694 z późn. zm.) - dalej u.o.r. - rozliczenia międzyokresowe
przychodów, dokonywane z zachowaniem zasady ostrożności, obejmują między innymi środki
pieniężne otrzymane na sfinansowanie nabycia lub wytworzenia środków trwałych, w tym także
środków trwałych w budowie oraz prac rozwojowych, jeżeli stosownie do innych ustaw nie
zwiększają one kapitałów (funduszy) własnych. Zaliczone do rozliczeń międzyokresowych
przychodów kwoty zwiększają stopniowo pozostałe przychody operacyjne, równolegle do
odpisów amortyzacyjnych lub umorzeniowych od środków trwałych lub kosztów prac
rozwojowych sfinansowanych z tych źródeł.
3/6
Nakłady na prace badawczo-rozwojowe
Wpisany przez Dagmara Leszczyńska-Trochonowicz
Należy zwrócić uwagę, że pojęcie „prac rozwojowych" zdefiniowane zostało w art. 2 pkt 3
ustawy z dnia 8 października 2004 r. o zasadach finansowania nauki (tekst jedn.: Dz. U. z 2008
r. Nr 169, poz. 1049 z późn. zm.). Zgodnie z tym przepisem prace rozwojowe to nabywanie,
łączenie, kształtowanie i wykorzystywanie dostępnej aktualnie wiedzy i umiejętności z dziedziny
nauki, technologii i działalności gospodarczej oraz innej wiedzy i umiejętności do planowania
produkcji oraz tworzenia i projektowania nowych, zmienionych lub ulepszonych produktów,
procesów lub usług. Zgodnie z tą definicją koszty poniesione na wytworzenie narzędzia zapewne specjalistycznego, a nie ogólnie dostępnego - służącego danej produkcji stanowią w
tym przypadku składową wydatków na prace rozwojowe.
Zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 14 u.o.r. do wartości niematerialnych i prawnych zalicza się również
nabytą wartość firmy oraz koszty zakończonych prac rozwojowych.
Według art. 16b ust. 2 pkt 3 u.p.d.o.p. amortyzacji podlegają niezależnie od przewidywanego
okresu używania między innymi koszty prac rozwojowych zakończonych wynikiem pozytywnym,
który może być wykorzystany na potrzeby działalności gospodarczej podatnika.
Spełnienie warunku „zakończenia pozytywnym wynikiem" jest uzależnione od spełnienia
następujących warunków:
1. produkt lub technologia wytwarzania są ściśle ustalone, a dotyczące ich koszty prac
rozwojowych wiarygodnie określone, oraz
2. techniczna przydatność produktu lub technologii została przez podatnika odpowiednio
udokumentowana i na tej podstawie podatnik podjął decyzję o wytwarzaniu tych produktów lub
stosowaniu technologii, oraz
3. z dokumentacji dotyczącej prac rozwojowych wynika, że koszty prac rozwojowych
zostaną pokryte spodziewanymi przychodami ze sprzedaży tych produktów lub zastosowania
technologii.
4/6
Nakłady na prace badawczo-rozwojowe
Wpisany przez Dagmara Leszczyńska-Trochonowicz
Ustalając wartość początkową, od której naliczana będzie amortyzacja, należy posłużyć się art.
16g u.p.d.o.p., przyjmując za nią cenę nabycia lub koszt wytworzenia.
Według art. 16h ust. 1 pkt 1 u.p.d.o.p. odpisów amortyzacyjnych dokonuje się od wartości
początkowej środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych począwszy od
pierwszego miesiąca następującego po miesiącu, w którym ten środek lub wartość
wprowadzono do ewidencji do końca tego miesiąca, w którym następuje zrównanie sumy
odpisów amortyzacyjnych z ich wartością początkową lub w którym postawiono je w stan
likwidacji, zbyto lub stwierdzono ich niedobór.
Zgodnie z art. 16m ust. 1 pkt 3 u.p.d.o.p. okres dokonywania odpisów amortyzacyjnych od
wartości niematerialnych i prawnych nie może być krótszy niż - od poniesionych kosztów
zakończonych prac rozwojowych - 12 miesięcy.
Przykład
Otrzymanie środków pieniężnych, jako dofinansowania, przeznaczenie ich na inwestycje oraz
kolejne księgowania dotyczące rozliczenia przychodów przyszłych okresów przedstawiają się
następująco.
1. Otrzymane środki:
Wn konto 131 Bieżący rachunek bankowy
Ma konto 844 Otrzymane środki pieniężne na sfinansowanie nabycia środków trwałych,
wartości niematerialnych i prawnych oraz prac rozwojowych
2. Przeznaczenie środków na koszty prac rozwojowych:
Wn konto 080 Środki trwałe w budowie lub 302 Rozliczenie zakupu usług i robót
Ma konto 131 Bieżący rachunek bankowy
3. Przyjęcie wartości niematerialnej i prawnej, jaką są koszty zakończonych prac
rozwojowych z wynikiem pozytywnym:
5/6
Nakłady na prace badawczo-rozwojowe
Wpisany przez Dagmara Leszczyńska-Trochonowicz
Wn konto 022 Koszty zakończonych prac rozwojowych
Ma konto 080 Środki trwałe w budowie lub 302 Rozliczenie zakupu usług i robót
4. Amortyzacja:
Wn konto 408 Amortyzacja
Ma konto 072 - Umorzenie kosztów zakończonych prac rozwojowych
5. Rozliczenie otrzymanej dotacji:
Wn konto 844 Otrzymane środki pieniężne na sfinansowanie nabycia środków trwałych,
wartości niematerialnych i prawnych oraz prac rozwojowych
Ma konto 762 Dotacje, subwencje i dopłaty.
6/6