planszach z wczorajszych zajęć

Czy, jak i właściwie dlaczego można badać
opinię publiczną?
Instytut Socjologii UO// Kształtowanie i badanie opinii publicznej // lato 2013/14
dr Magdalena Piejko
Jak badać opinię publiczną?
Co to jest opinia publiczna?
→ reakcja zbiorowości/grup/społeczności na działania i
zjawiska społeczne, polityczne, ekonomiczne…
→ reakcja, która jest wyrażona publicznie - uogólniona →
stan świadomości zbiorowości/grup/społeczności
→ reakcja wyrażona w formie DEKLARACJI: zmienność,
niepewność, prawdopodobiestwo, sytuacyjność
Jak badać opinię publiczną?
metoda
●
●
●
●
badania ilościowe
badania opinii publicznej
badania prognostyczne, weryfikacyjne i diagnostyczne
sondaż → to nie sonda!
●
l. 30 XX wieku - USA, George Gallup, Elmo Roper, sondaż w oparciu o
próbę reprezentatywną - naukowa metoda przewidywania wyników
wyborów (w 1936 roku powstaje Instytut Gallupa)
Polska: w 1956 rozpoczyna się restytucja polskiej socjologii, 1958 - pierwszy
sondaż opinii publicznej przeprowadzony w Łodzi przez socjologów z
Uniwersytetu Łódzkiego
●
metoda → technika → narzędzie
techniki badań - w jaki sposób będziemy zadawać
pytania? jakich narzędzi użyjemy?
● badanie bezpośrednie: wywiad twarzą w twarz
● badanie telefoniczne: wywiad telefoniczny
● wywiad/ankieta online (sondaż internetowy)
● ankieta pocztowa
● ankieta audytoryjna
● wywiad grupowy (FGI)
● wywiad swobodny/kierowany/narracyjny
narzędzia
● kwestionariusz wywiadu
● kwestionariusz ankiety
● scenariusz wywiadu
próba - komu będziemy zadawać pytania? jak wybierzemy
respondentów?
●
●
próba reprezentatywna - wyniki można uogólnić na całą populację
próba niereprezentatywna - brak możliwości uogólniania na całą populację
próby reprezentatywne
●
●
●
reprezentatywna proceduralnie, losowa - wszystkie elementy populacji
mają znane szanse dostania się do próby
reprezentatywna przedmiotowo, kwotowa - skład próby odpowiada
składowi populacji (ze względu na zmienne, które wyznaczył badacz, np.
płeć, wiek, wykształcenie, wielkość miejscowości)
losowo-kwotowa
próby niereprezentatywne
●
●
●
dobór oparty na dostępności badanych (tzw. próby wygodne,
okolicznościowe lub przypadkowe)
metoda kuli śnieżnej - dobór próby polegający na doborze respondentów
przez innych uczestników
dobór celowy - ze względu na kryteria wyznaczone przez badacza, skład nie
odzwierciedla struktury populacji
co zrobić zanim zacznę budować narzędzie
badawcze?
● sformułować temat badania, problem badawczy i pytania
badawcze - czego chcemy się dowiedzieć? jakie zjawiska
chcemy zbadać?
● określić cel badań - dlaczego chcemy przeprowadzić badanie?
do czego ma służyć?
● określić zakres badań - kogo chcemy badać? gdzie i kiedy
zrealizujemy badanie? jak długo ma trwać badanie?
● dokonać konceptualizacji i operacjonalizacji pojęć
● postawić hipotezy - jakich wyników się spodziewamy?
● ustalić strategię doboru próby - jak dobierzemy
respondentów?
● wybrać technikę i narzędzie badawcze
czy sonda uliczna to sondaż?
zadanie i lektura na 13.05
Opracujcie w zespołach projektowych:
1.
2.
3.
temat badania i pytania badawcze - czego chcecie się dowiedzieć? jakie
zjawiska chcecie zbadać?
cel badań - dlaczego chcecie przeprowadzić badanie? do czego mogłoby
służyć?
definicje kluczowych pojęć (wynikających z problemu badawczego)
→ trzy pierwsze zadania powinny być już gotowe, ewentualnie prawie gotowe
4.
5.
6.
7.
zakres badań - kogo chcecie badać? gdzie i kiedy zrealizujecie badanie? jak
długo ma trwać badanie?
hipotezy - jakich wyników się spodziewacie?
dobór próby - co stanowi waszą populacje? jak dobierzecie respondentów?
dlaczego właśnie w ten sposób?
wybór techniki i narzędzia badawczego - jakiej techniki chcecie użyć i
dlaczego?
Przeczytajcie: Earl Babbie (2004). Badania społeczne w praktyce. Warszawa: s.
153-162 (operacjonalizacja, zmienne, wartości, wskaźniki, pomiar).
warsztaty
Manipulacja sondażami Czy sądzi Pan/Pani, że nauka może kłamać?
kwestionariusz
●
●
●
wstęp (m.in informacje o celu i temacie badania, instrukcja dla
respondenta i ankietera)
pytania
metryczka (cechy społeczno-demograficzne respondenta)
rodzaje pytań
●
●
●
●
●
pytania otwarte - respondent proszony jest o udzielenie własnej odpowiedzi
pytania zamknięte - zawierają gotowe odpowiedzi, respondent musi wybrać
tę, która najlepiej opisuje jego zdanie:
pytania rozstrzygnięcia - rozpoczynają się od partykuły “CZY”,
pytania półotwarte, z kafeterią - respondent wybiera spośród wielu
wariantów odpowiedzi, możliwość udzielenia odpowiedzi spoza listy
pytania filtrujące