Pobierz: 6,4 MB - Małopolskie Centrum Biotechniki
Transkrypt
Pobierz: 6,4 MB - Małopolskie Centrum Biotechniki
NAGRODZENI INSEMINATORZY za rok 2006 w MCB 1. Którzy sprzedali największą ilość nasienia knurów: Lp. Jednostka organizacyjna Imię i nazwisko inseminatora 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 Brzesko Jan Lizak Czermin Paweł Kapinos Częstochowa Józef Świerczok Jasło Mieczysław Pikuła Karczów Jan Wowra Klecza Dolna Andrzej Kutka Krasne Janusz Wszołek Nowy Sącz Paweł Piechówka Przeworsk Mieczysław Gronowicz Racibórz Jan Gwoździewicz Zabierzów Zdzisław Molong 2. Którzy wykonali najwięcej usług znakowania zwierząt: Procentowy udział sprzedaży nasienia przez inseminatora do sprzedaży nasienia ogółem w jednostce Lp. Jednostka organizacyjne Imię i nazwisko inseminatora Procentowy udział wykonanych znakowań przez inseminatora do ogółu wykonanych znakowań w jednostce 1 2 3 4 5 6 7 Brzesko Czermin Częstochowa Jasło Karczów Klecza Dolna Krasne 8 Nowy Sącz 9 Przeworsk Roman Rzeźnik Kazimierz Gąsior Dąbrowski Tadeusz Jerzy Gonek Grzegorz Wrona Ewa Drożdż-Winiarska Antoni Bała Jerzy Szpytma - 5,03 2,57 2,20 3,20 2,41 3,71 3,28 - 8,33 11,28 20,00 18,28 13,18 6,91 30,68 7,74 12,70 11,73 10 Racibórz 11 Zabierzów ZASADY PRZYZNAWANIA NAGRÓD ROCZNYCH INSEMINATOROM 1. Do nagród może pretendować inseminator spełniający warunki: a. każdy inseminator, który ma podpisaną z MCB umowę o pracą lub umowę zlecenia, oraz b. przepracował w MCB cały poprzedni rok w stosunku do roku którego nagroda dotyczy, c. inseminator, w jednostce, do której jest przydzielony osiąga najlepsze wyniki w stosunku do pozostałych inseminatorów. 2. Nagrody będą przyznawane w 5 kategoriach: a. Kategoria I – za największy przychód wniesiony do Spółki, b. Kategoria II – za największy przyrost przychodu w roku, którego nagroda dotyczy w stosunku do roku poprzedniego, c. Kategoria III – za największy przyrost sprzedaży nasienia buhajów w roku, którego nagroda dotyczy w stosunku do roku poprzedniego, d. Kategoria IV – za największy przyrost sprzedaży nasienia knurów w roku, którego nagroda dotyczy w stosunku do roku poprzedniego, e. Kategoria V – za największy przyrost fizycznych usług zna- 3. 4. 5. 6. 7. kowania w roku, którego nagroda dotyczy w stosunku do roku poprzedniego. Nagrody będą wynosiły odpowiednio: a. I Kategoria - 4 000 zł b. II Kategoria - 3 500 zł c. III Kategoria - 3 000 zł d. IV Kategoria - 2 500 zł e. V Kategoria - 2 000 zł, (łącznie 5 nagród na kwotę 15 000 zł). Jeden inseminator może otrzymać w roku jednorazowo za wyniki – maksymalnie dwie nagrody. Nagroda za rok 2007 będzie przyznawana do dońca marca 2008 r. Informacje o inseminatorach, którzy otrzymali nagrodę będą podane do wiadomości pracownikom MCB. Cały regulamin przyznawania nagród jest dostępny do wglądu, w siedzibie Spółki MCB w Krasnem i w terenowych jednostkach organizacyjnych. Życzenia Po tafli życia płyńcie spokojnie, Szczęśliwie niech wiatr miłości Was zawsze owiewa, Niech piękne będą wszystkie wspólne chwile, A pieśń radości niech zawsze rozbrzmiewa. Najserdeczniejsze życzenia wszystkiego, co najlepsze na nowej drodze życia składa zarząd i współpracownicy MCB Krasne. Ślub Agnieszki Witek i Bartosza Ociepki. Maj 2007 Aktualności Szanowni Państwo! Zarząd i dyrekcja Małopolskiego Centrum Biotechniki Sp. z o.o. w Krasnem, wydając i przekazując do Państwa dyspozycji pierwszy numer „Aktualności MCB”, proponują naszym czytelnikom kolejny sposób komunikowania się i przekazywania najbardziej aktualnych informacji i aktualności z życia firmy oraz nowości z zakresu hodowli i produkcji zwierzęcej. W rolnictwie, podobnie jak i w innych branżach w ostatnich latach nastąpił bardzo dynamiczny postęp hodowlany i produkcyjny. Sprostanie wymogom rynku i konkurencji wymaga od nas wszystkich wiedzy i nadążania za zmieniającymi się trendami w zakresie żywienia, wymogów sanitarno – weterynaryjnych, systemów produkcji i organizacji hodowli. Obecnie trwają prace nad nowym indeksem selekcyjnym, który określać będzie wartość hodowlaną buhajów testowanych i ocenianych w Polsce. Znajomość konstrukcji tego indeksu z pewnością pomoże hodowcom w najbardziej trafnym wyborze rozpłodników dla własnych stad. Inseminacja w Polsce i w rejonie działania MCB ma już długą, bo prawie 50-cio letnią tradycję. Dzięki rzetelności naszych pracowników, których zasługą są wyniki jakościowe, dzisiaj nie ma już dyskusji co do zasadności funkcjonowania tej metody rozrodu. Sylwetki osób najbardziej zasłużonych, a więc tych z najdłuższym stażem i osiągających najlepsze wyniki będziemy się starać systematycznie przedstawiać. Obecni będą na naszych łamach również najlepsi hodowcy i producenci, ponieważ sami, z własnego doświadczenia wiemy, że pokazywanie wzorów mobilizuje, a korzystanie z doświadczeń przynosi korzyści. Ze względów logistycznych planujemy wydawanie naszych „Aktualności” w okresach kwartalnych. Liczymy na to, że nasz kwartalnik zainteresuje rolników: hodowców i producentów, pracowników MCB oraz przedstawicieli firm i instytucji działających na rzecz hodowli i produkcji bydła, trzody chlewnej, królików i pszczół. Zakładając otwartą formułę „Aktualności” zapraszamy wszystkich tych, którzy chcieliby wyrazić własne poglądy i podzielić się swoimi doświadczeniami „z własnego podwórka” w sprawach będących przedmiotem naszej codziennej działalności. Z wyrazami szacunku Prezes Zarządu MCB Ryszard STOPYRA JAKIE CECHY DECYDUJĄ O PRZYDATNOŚCI NASIENIA BUHAJÓW DO SORTOWANIA? Właśnie zakończono pierwszy etap realizacji doświadczenia polegającego na produkcji i wykorzystaniu nasienia sortowanego, pozyskanego od dwóch buhajów simentalskich pochodzących z Austrii. W projekt zaangażowała się Stacja Unasieniania w Gleisdorfie, Instytut Zootechniki w Balicach – Zakład Biotechnologii Rozrodu oraz Małopolskie Centrum Biotechniki (Chów Bydła nr 5, maj 2006). Austriackie buhaje zostały umieszczone w Małopolskim Centrum Biotechniki w Krasnem na czas wyprodukowania od każdego z nich określonej liczby porcji nasienia sortowanego w kierunku potomstwa żeńskiego (frakcja X plemników) i męskiego (frakcja Y plemników). Frakcja żeńska stanowi materiał doświadczalny w wybranych oborach austriackich, a męska na terenie działania Spółki, głównie w wybranych gospodarstwach województwa podkarpackiego. W tych samych oborach próbę kontrolną stanowi nasienie niesortowane tych samych buhajów. Z założenia analizie poddane zostaną: porównanie skuteczności nasienia sortowanego i niesortowanego na podstawie wskaźnika niepowtarzalności oraz czystość sortowania czyli jaki procent potomstwa o określonej płci uzyskuje się w wyniku procesu rozdziału plemników na poszczególne frakcje. Ważnym etapem tej współpracy było określenie i wybranie buhajów, których na- sienie z największym prawdopodobieństwem gwarantowało przydatność do procesu sortowania. Biorąc pod uwagę wiele czynników indywidualnych buhaja wpływających na powodzenie sortowania, ocenę pozyskanego nasienia świeżego przeprowadzono bardzo starannie w laboratorium Zakładu Biotechnologii. Biorąc także pod uwagę liczbę porcji nasienia, którą należało pozyskać w określonym czasie, czynnikiem najbardziej limitującym, czynnikiem największego ryzyka jest indywidualna predyspozycja buhaja wynikająca z jakości i cech fizyko-chemicznych oddawanego nasienia. Cechy te można podzielić na trzy grupy: 1. Cechy podstawowe, najbardziej oczywiste, stanowiące pierwszy próg kwalifikacji - są to: ruchliwość plemników i odsetek plemników martwych. Mimo, że dość mocno powiązane ze sobą, nie są to cechy jednoznaczne. Plemniki ‘martwe’ według definicji to plemniki z uszkodzoną błoną komórkową choć niekoniecznie nieruchliwe. Mimo że plemniki martwe są w trakcie sortowania odrzucane, to większa ich ilość wpływa na obniżenie prędkości sortowania i tym samym wydłużenie czasu uzyskania porcji nasienia. Bezpośrednio po pobraniu ruchliwość nasienia przeznaczonego do sortowania nie powinna być mniejsza niż 75%, a od- setek plemników martwych nie większy niż 20% (warunkowo 25%). Ruch falowy nie ma większego znaczenia, gdyż silnie zależy od koncentracji. 2. Drugą grupą cech wpływających bezpośrednio na jakość identyfikacji plemników X i Y są pH nasienia i koncentracja plemników. Optymalne wartości to pH=6,2 oraz koncentracja 1600-2200 mln/mm3. Związane jest to z warunkami wiązania barwnika fluorescencyjnego z DNA plemników. Reakcja ta (tym samym jakość identyfikacji i rozdziału) jest bardzo wrażliwa na nawet niewielkie zmiany tych cech. 3. Cechy nasienia odpowiedzialne za dobrą ruchliwość plemników po sortowaniu i zamrożeniu/rozmrożeniu nasienia do tej pory stanowią zagadkę. Dobra ocena nasienia pełnego (niesortowanego) po 0 3 Aktualności Nr 1 (Rok I, nr 1) rozmrożeniu wcale nie jest jednoznaczna z dobrą oceną tego samego ejakulatu po sortowaniu! Należy pamiętać, że jedna porcja mrożonego nasienia sortowanego to tylko 2-2.5 mln plemników, a plemniki przechodzą długą i obciążającą procedurę barwienia i sortowania. „Wzmacnia” to niestety efekt niekorzystnych, lecz nie rozpoznanych jeszcze cech nasienia. Jak można uniknąć problemów z nasieniem? Na poziomie hodowcy: 1. Zdrowie buhaja – pomieszczenie w którym przebywa buhaj nie powinny być przegrzane, prawidłowe żywienie, natychmiastowe zwalczanie wszelkich objawów zapalenia szczególnie w obrębie moszny, dużo ruchu; 2. Eksploatacja – umiarkowana, regularna eksploatacja buhaja; Na poziomie laboratorium: 1. Regulacja pH mediów do poziomu optymalnego dla barwienia plemników X i Y (skuteczne w ograniczonym zakresie); 2. Odrzucanie plemników martwych podczas sortowania (poprzez dodatkowe barwienie ‘żywe/martwe’) – może to jednak drastycznie spowolnić sortowanie. Buhaje Ranten i Han Niezależnie od krótkotrwałych wahań, generalnie buhaj Ranten cechował się wyższą koncentracją plemników, pH bliższym optymalnemu i lepszą identyfikacją plemników X i Y niż Han. Wyższe pH Hana spowodowane było zarówno niższymi koncentracjami (to znana zależność) jak i rozpoznaną, lecz niedoleczoną infekcją. Bardzo różnie kształtowała się natomiast podatność na mrożenie nasienia sortowanego. Zgodnie z naszą wiedzą nie zależało to od intensywności ich użytkowania. Lipcowo-sierpniowe upały spowodowały pogorszenie jakości nasienia w ogóle i bardzo słabą jego jakość po sortowaniu i mrożeniu. Sytuacja poprawiła się wyraźnie w drugiej połowie września. Szczególnie dobrze oceniane było nasienia Rantena poddane sortowaniu i mrożeniu w styczniu 2007. W ostatnich miesiącach nasienie Hana utrzymywało się na równym poziomie co gwarantowało stabilność produkcji. Podsumowując, można stwierdzić, że sprawdziła się ocena nasienia buhajów dokonana w lutym 2006 roku na podstawie testowego sortowania próbek przywiezionych z Austrii. O skuteczności zacieleń i płci urodzonego potomstwa poinformujemy hodowców w kolejnych numerach kwartalnika „Aktualności”! Jarosław Jędraszczyk LEKARZE WETERYNARII MAŁOPOLSKIEGO CENTRUM BIOTECHNIKI Sp. Sp. z o.o. w Krasnem Służba weterynaryjna MCB Spółka z o.o. w Krasnem opiera się obecnie na pracy i wiedzy siedmiu lekarzy weterynarii sprawujących nadzór nad stadami zwierząt głównie rozpłodników oraz produkcją i dystrybucją nasienia buhajów, knurów i królików. Można powiedzieć, że „zawsze” od momentu organizowania się inseminacji w Polsce i w naszym rejonie lekarze weterynarii stanowili zrąb tworzących się struktur inseminacyjnych, by później tworzyć struktury nadzoru sanitarnego nad stacją produkcji nasienia buhajów a następnie knurów. Poniżej przedstawiamy krótką charakterystykę lekarzy zaangażowanych w dzisiejszą działalność Spółki i nadzór na unijnymi warunkami prowadzenia centrów produkcji. LESZEK HEBDA Absolwent Wydziału Weterynaryjnego w Lublinie, specjalista z rozrodu zwierząt. W 1982 roku rozpoczynał swoje doświadczenie zawodowe w Stacji w Krasnem pod okiem dr Jana Koszykowskiego i mgr Stanisława Drausa późniejszego prezesa Spółki. Nieocenione wydają się też po latach kontakty z lekarzami weterynarii pracującymi wtedy w inseminacji w naszym rejonie takimi jak: Ryszard Ciechowski i Jerzy Jakielaszek z Okręgowej Stacji Hodowli Zwierząt w Rzeszowie, Tadeusz Krok z Zimnej Wody czy Kazimierz Dul z Przeworska, którzy byli nie tylko świetnymi lekarzami znającymi problematykę inseminacji, ale też życzliwymi starszymi kolegami. Wieloletnie doświadczenia zawodowe obejmujące: szkolenia inseminatorów, nadzór nad stadem buhajów i produkcją nasienia w Krasnem, stadem knurów w Czerminie, selekcją buhajków do rozrodu w Wychowalni w Zimnej Wodzie a później w Brzesku oraz nadzór nad Stacją Testowania Buhajów w Przeworsku, spowodowały, że od 2000 r. sprawuje funkcję koordynatora służby weterynaryjnej Spółki. W ramach tej koordynacji od 9.02.2000 r. organizowane są spotkania weterynaryjne, których sens oddaje cytat z pierwszego pisma informującego o spotkaniu: „Mając na uwadze potrzebę konsolidacji i wspólnego wyrażania opinii w sprawach nadzoru weterynaryjnego nad rozrodem w Stacji, istnieje konieczność zorganizowania narad lekarzy weterynarii zajmującymi się tymi zagadnieniami w SHiUZ Krasne”. Trwa to w cyklach 3-4 spotkań rocznie od 7 lat do dnia dzisiejszego. Do 2005 r. narady lekarzy odbywały się z udziałem prof. Stefana Wierzbowskiego, którego cenne uwagi pomagały wypracować rozwiązania wielu problemów sanitarnych. W spotkaniach tych uczestniczyli także jako zaproszeni konsultanci i wykładowcy: profesorowie Zygmunt Pejsak z PIW Puławy, Adam Płonka z IZ Balice, 4 Barbara Tomaszewska z AR Wrocław, dr Mirosław Bochenek IZ Balice oraz wspomniany wcześniej prof. Stefan Wierzbowski. Od 21 czerwca 2002 r. w spotkaniach weterynaryjnych uczestniczą też kierownicy jednostek Spółki. Oprócz spotkań ogólnych poświęconych sytuacji sanitarnej i zdrowotnej nadzorowanych stad, produkcji i dystrybucji nasienia, wypracowania wspólnych metod zabezpieczenia i profilaktyki oraz stosowania obowiązujących przepisów, odbywały się spotkania tematyczne poświęcone poszczególnym gatunkom zwierząt utrzymywanych w Spółce. Wiele miejsca poświęcano zagrożeniom wynikającym z kontaktów Stacji z innymi krajami i występujących tam schorzeń: BSE, pryszczycy, choroby niebieskiego języka, ale też IBR/ IPV, BVD/MD, Campylobacter fetus u bydła czy PRRS, parvowirozy i mykoplazmozy u świń oraz inne choroby stanowiące stałe zagrożenie dla stad rozpłodników. Podnoszenie i utrzymanie wysokich standardów zdrowotnych stad i wypracowywanie jednolitych procedur bezpieczeństwa sanitarnego stanowi nadrzędny cel pracy służby weterynaryjnej. WŁODZIMIERZ GLIŃSKI Absolwent Wydziału Weterynaryjnego we Wrocławiu z 1978 r. Specjalista rozrodu zwierząt, prowadzi prywatną praktykę w Częstochowie i sprawuje nadzór nad Stacją Eksploatacji Knurów w Częstochowie od 1999 r. Wcześniej w latach 197886 sprawował nadzór z ramienia państwowej służby weterynaryjnej. Maj 2007 Aktualności SŁAWOMIR GOŁYŚ Absolwent Wydziału Weterynaryjnego w Warszawie z 1992 r. Specjalista rozrodu zwierząt i chorób koni, prowadzi prywatną praktykę w Mosznie i sprawuje nadzór od 2004 r. nad Stacją Inseminacyjno-Hodowlaną w Karczowie i Pasieką Zarodową w Maciejowie. JAROSŁAW JĘDRASZCZYK Absolwent Wydziału Weterynaryjnego w Olsztynie z 1999 r. Specjalista z rozrodu zwierząt, doktor nauk rolniczych, rozpoczynał swój staż pracy tego samego roku w Stacji Oceny Buhajów Mięsnych w Brzesku, gdzie sprawował opiekę na stadem buhajów wyczekujących oraz wychowalnią buhajków i stawkami opasów do wyceny buhajów mięsnych. Za namową prof. Stefana Wierzbowskiego wziął udział w 2000 r. w międzynarodowym sympozjum organizowanym przez grupę lekarzy pracujących w inseminacji – AI Vets we Włoszech, uczestnicząc do tej pory w siedmiu takich spotkaniach organizowanych corocznie w różnych krajach UE. Zaowocowało to zorganizowaniem w 2005 r. w Krakowie spotkania tej grupy, którego był współorganizatorem z ramienia MCB Krasne. Jest to prestiżowa i fachowa organizacja lekarzy weterynarii pracujących w inseminacji, którzy poprzez tego typu debaty wypracowują wspólne stanowiska i wyrażają opinie w sprawie tworzonych unijnych przepisów w zakresie pozyskiwania i obrotu materiałem biologicznym. Od 2002 r. pracuje w siedzibie Spółki, gdzie pełni obecnie funkcję wiceprezesa i utrzymuje stałe kontakty z lekarzami z AI Vets Group. ADAM CHORĄZKI Absolwent Wydziału Weterynaryjnego w Lublinie z 1994 r. Specjalista rozrodu zwierząt, prowadzi prywatną praktykę w Mielcu i sprawuje od 1997 r. nadzór nad Stacją Eksploatacji Knurów i Pasieką Zarodową w Czerminie. LESZEK BARAN Absolwent Wydziału Weterynaryjnego w Lublinie z 1988 r. Specjalista rozrodu zwierząt, prowadzi prywatną praktykę w Dębnie i sprawuje nadzór od 2004 r. nad stadem mięsnym w SOB Brzesko i samcami królików w Ośrodku Hodowli i Rozrodu Królików w Brzesku. ANDRZEJ ZIELIŃSKI Absolwent Wydziału Weterynaryjnego w Warszawie z 1976 r. Specjalista rozrodu zwierząt i chorób małych zwierząt, prowadzi prywatną praktykę w Andrychowie i sprawuje nadzór od 1999 r. nad Stacją Eksploatacji Knurów w Kleczy Dolnej. Jednocześnie opiekuje się stadem w Chlewni Zarodowej Hypor. Pamiętając o tym, że ochrona sanitarna produkcji nasienia rozpłodników podporządkowana jest zarówno polskim jak i unijnym przepisom należy stwierdzić, że obecność naszych kolegów jest rodzajem gwarancji wypełnienia tych przepisów i zapewnienia produktu/nasienia bezpiecznego i skutecznego jednocześnie. Za to im dziękujemy! Leszek Hebda WPŁYW CZYNNIKÓW GENETYCZNYCH I ŚRODOWISKOWYCH NA WARTOŚĆ NASIENIA KNURÓW I WYNIKI INSEMINACJI W dniu 15.11.2006 r. w Akademii Rolniczej na Wydziale Biologii i Hodowli Zwierząt w Krakowie odbyła się publiczna obrona pracy doktorskiej Kierownika Małopolskiego Centrum Biotechniki Spółka z o.o. w Krasnem Stacji Eksploatacji Knurów w Kleczy Dolnej Stanisława Orlickiego. W publicznej obronie wzięli udział zaproszeni goście, a wśród nich Zarząd, Dyrekcja oraz pracownicy MCB Sp. z o.o. w Krasnem. Tematem rozprawy doktorskiej był „WPŁYW CZYNNIKÓW GENETYCZNYCH I ŚRODOWISKOWYCH NA WARTOŚĆ NASIENIA KNURÓW I WYNIKI INSEMINACJI”. Praca doktorska wykonana została w Katedrze Hodowli Trzody Chlewnej Akademii Rolniczej w Krakowie pod kierunkiem prof. dr hab. Władysława Migdała. W pierwszym numerze kwartalnika „Aktualności Małopolskiego Centrum Biotechniki Spółka z o.o. w Krasnem” w rubryce trzoda chlewna pozwoliliśmy sobie zamieścić tezy powyższej pracy doktorskiej. W polskiej hodowli trzody chlewnej od szeregu lat obserwuje się zmniejszanie liczby knurów, które otrzymały licencję. Jest to wynik zwiększającej się liczby zabiegów inseminacji w kraju, jak również zmniejszania się pogłowia loch. Proces rozszerzania się i wzrostu popularności inseminacji w Polsce należy uznać za bardzo korzystny, a jednocześnie nieuchronny w sytuacji, gdy chcemy doskonalić pogłowie masowe świń. Nowoczesna hodowla świń nie może funkcjonować bez stosowania biotechnologii, a inseminacja do takich metod należy. W ostatnich latach unasienia się w Polsce około 40% pogłowia loch. Na terenie działalności Małopolskiego Centrum Biotechniki w Kras- nem, pomimo rozdrobnienia hodowli trzody chlewnej unasienia się od 26% (województwo Małopolskie) do 38% (województwo Podkarpackie) loch. Stacja Eksploatacji Knurów w Kleczy Dolnej prowadzi swoją działalność ponad trzydzieści lat - od roku 1973. W okresie od 1975 do 2004 roku w Stacji Eksploatacji Knurów w Kleczy Dolnej utrzymywano 351 knurów różnych ras i schematów krzyżowania. Zmienia się struktura rasowa utrzymywanych knurów, podyktowana zmieniającymi się wymaganiami rynku. Występuje niekorzystna zależność pomiędzy wysoką wartością tuczną i rzeźną knurów inseminacyjnych (szczególnie wysoką mięsnością) a wartością ich nasienia. Jednocześnie knury inseminacyjne podlegają wpływom środowiskowym (utrzymanie, żywienie). Pomimo udomowienia świń i dużej odległości pokoleniowej od przodka, czyli dzika, obserwuje się wpływ sezonu i pory roku na użytkowość rozpłodową świń. Chociaż uważa się lochy za zwierzęta asezonalne pod względem występowania rui to wyniki produkcyjne, szczególnie liczba urodzonych prosiąt w poszczególnych porach roku sugerują wpływ wartości nasienia knura szczególnie w okresie naturalnej „huczki” u dzików na wyniki produkcyjne. Wpływ ten powinien być zróżnicowany w zależności od rasy i schematu krzyżowania. 5 Aktualności Obserwuje się wpływ niekorzystnych warunków atmosferycznych na wyniki produkcyjne zwierząt. Medycyna ludzka znalazła określenia „meteopatia”, „meteowrażliwość” na dolegliwości związane ze zmianą pogody. Wrażliwość zwierząt na zmiany pogodowe może być uzależniona od stopnia ich udomowienia. Zabiegi wykonywane na zwierzętach, szczególnie niektóre zabiegi weterynaryjne mogą być czynnikami stresowymi, a reakcją zwierząt na te czynniki będzie pogorszenie samopoczucia, wyników produkcyjnych, zaburzenie tego co nazywamy dobrostanem. Zjawiska te obserwuje się również w hodowli trzody chlewnej. Reakcją knurów na te czynniki jest obniżona wartość nasienia knurów i pogorszenie wyników inseminacji. Celem prowadzonych badań było określenie wpływu czynników genetycznych (rasy, schematu krzyżowania, wartości indeksu hodowlanego, mięsności) i środowiskowych (wieku, żywienia, systemu utrzymania, warunków utrzymania, pory i sezonu roku, warunków pogodowych - wiatru halnego, zabiegów weterynaryjnych – pobieranie krwi) na wartość nasienia knurów i wyniki inseminacji. Przedstawiona została wartość produkcyjna knurów i przyczyny ich brakowania w Stacji Eksploatacji Knurów w Kleczy Dolnej Małopolskiego Centrum Biotechniki w Krasnem w okresie od początku funkcjonowania Stacji w roku 1975 do 2004 roku. Ponadto przedstawiono wyniki unasieniania loch w wybranych fermach trzody chlewnej korzystających z nasienia knurów utrzymywanych w Stacji Eksploatacji Knurów w Kleczy Dolnej. Podsumowując wyniki produkcyjne Stacji Eksploatacji Knurów w Kleczy Dolnej można postawić następujące wnioski: 1. W roku 1993 w Stacji zaniechano użytkowania czystorasowych knurów rasy duroc. W ich miejsce wprowadzono knury mieszańce z udziałem rasy duroc (duroc × pietrain, pietrain × duroc, hampshire × duroc). Biorąc pod uwagę odporność rasy duroc na stres oraz bardzo dobre cechy jakościowe mięsa, knury rasy duroc powinny wrócić na teren działalności SEK w Kleczy Dolnej. 2. Współczesne rasy świń wykazują jeszcze atawistyczną skłonność do przejawiania większej aktywności płciowej w okresie jesienno-zimowym. Najwyższą wartością użytkową charakteryzują się ejakulaty knurów mieszańców pobierane zimą po jednodniowym odpoczynku. Okres krótszego dnia świetlnego ma dodatni wpływ na objętość ejakulatu i koncentrację plemników. 3. Liczba dawek inseminacyjnych uzależniona jest od objętości ejakulatu oraz koncentracji żywych plemników w ejakulacie. 4. Najlepsze parametry nasienia uzyskiwano u knurów starszych w wieku 18-24 miesięcy. Nie należy użytkować w stacjach knurów starszych niż dwa lata. 5. Pozytywna selekcja knurów na wysokie przyrosty masy ciała i bardzo dobrą mięsność pogarsza parametry nasienia i wyniki produkcyjne knurów. 6. Świnie należą do zwierząt meteowrażliwych. W okresach występowania wiatru halnego typu fenowego i bezpośrednio po wystą- 6 Nr 1 (Rok I, nr 1) 7. 8. 9. 10. 11. 12. pieniu tego wiatru należy się liczyć z pogorszeniem się parametrów nasienia. Aby zapobiec obniżeniu wyników produkcyjnych należy zwiększyć koncentrację plemników w dawce inseminacyjnej, a tym samym zmniejszyć ilość dawek inseminacyjnych uzyskiwanych z jednego ejakulatu. Knury reagują na pobranie krwi do badań pogorszeniem parametrów ejakulatów. W okresie wykonywania tego zabiegu weterynaryjnego należy zwiększyć koncentrację plemników w dawce inseminacyjnej, a tym samym zmniejszyć ilość dawek inseminacyjnych uzyskiwanych z jednego ejakulatu. Jeżeli jest to możliwe należy ograniczyć pobieranie nasienia od knurów w okresie występowania wiatru halnego oraz bezpośrednio po zabiegach weterynaryjnych np. po pobraniu krwi do badań. W przypadku knurów mieszańców należy zwracać szczególną uwagę na brak libido i zaburzenia układu ruchu. Te przyczyny są powodem większego brakowania knurów mieszańców w porównaniu z knurami czystorasowymi. Hodowcy loch korzystający z inseminacji, powinni zdobyć umiejętność wykonania zabiegu unasieniania i korzystając z nasienia knurów utrzymywanych w Stacjach Unasienia Loch (Stacjach Eksploatacji Knurów) wykonywać ten zabieg w swoich chlewniach. Pozwoli to wyeliminować wpływ czynników środowiskowych (dyspozycyjność inseminatora, czas wykonania zabiegu) na wyniki produkcyjne loch. Problem meteowrażliwości zarówno knurów jak i loch wymaga dalszych szczegółowych badań, gdyż Stacja Eksploatacji Knurów w Kleczy Dolnej znajduje się w terenie występowania zjawiska wiatrów fenowych – tzw. wiatrów halnych. Pomimo bardzo dobrych wyników produkcyjnych Stacja Eksploatacji Knurów w Kleczy Dolnej podejmuje współpracę z programem hybrydowym HYPOR w celu zwiększenia swojej oferty dla hodowli trzody chlewnej w Polsce. Stanisław Orlicki, M. Sabuda Maj 2007 Aktualności PSZCZELARSTWO Pszczelarstwo – jako dziedzina rolnictwa, jest ściśle związana z warunkami przyrodniczymi, z całą ich mnogością, zmiennością i nieprzewidywalnością. Pszczoły – przedmiot naszego zainteresowania, a często i zachwytu – są owadami rozpowszechnionymi w przyrodzie. Na świecie żyje 25 – 30 tysięcy gatunków pszczół. W Polsce doliczono się ponad 500 gatunków. Do tej nadrodziny zaliczają się, oprócz naszej pszczoły miodnej, także trzmiele i rozliczne gatunki pszczół samotnic, często bardzo wysoko wyspecjalizowanych zapylaczy. Najdoskonalszą organizację życia społecznego wytworzyła pszczoła miodna, której rodzina może trwać latami, potrafi się rozmnażać, wychowywać nowe pokolenia, gromadzić zapasy na zimę. Pszczoła ukształtowana tak jak ją dzisiaj znamy, istniała na ziemi już 70 – 80 milionów lat temu. Była więc współczesna dinozaurom i przetrwała ich zagładę przed 65 milionami lat. Jest dla nas tajemnicą w jaki sposób pszczoły przetrwały radykalne zmiany klimatyczne i katastrofy kosmiczne, skutkujące masowym wymieraniem gatunków. Tym większy mamy szacunek i podziw dla tego delikatnego owada. Świat pszczół zawsze fascynował człowieka, był dla niego krainą zagadkową i pociągającą zarazem. Dziś dzięki badaniom naukowym wiemy coraz więcej o tym niezwykłym społeczeństwie. Teraz wiemy, że w rodzinie pszczelej są trzy rodzaje osobników: jedna matka pszczela (królowa), od której pochodzą wszystkie pozostałe osobniki, robotnice, które podobnie jak matka są samicami, chociaż mają niedorozwinięte jajniki, oraz trutnie – samce, pozbawione żądła, występujące w rodzinie tylko w sezonie. Po sezonie samce jako niepotrzebny balast dla rodziny przed zimą są z rodziny usuwane a zimująca rodzina składa się wyłącznie z osobników płci żeńskiej. Często słyszymy, że pszczoły w zimie śpią - to nieprawda - te pracowite owady skrupulatnie dzielą zapasy pokarmu (syrop, który dał im pszczelarz) i robią wszystko by utrzymać właściwą temperaturę w ulu. A osiągają ją dzięki prostemu zabiegowi - grzeją własnym ciałem. „Zimowe” pszczoły robotnice mają obowiązek przetrwać zimę tzn. utrzymać rodzinę i matkę w należytej kondycji, wychować nowe pokolenie pszczół. To następne i kolejne pokolenia żyją po 6 tygodni. Ich życie przebiega według zakodowanego od milionów lat cyklu, pierwsze obowiązki to porządki w ulu następnie pełnią rolę mamek - karmią mleczkiem larwy (1 pszczoła ma do wykarmienia 5 larw). Kolejny etap ich życia to budowanie plastrów z wosku są to tzw. pszczoły woszczarki. Najsprawniejsze fizycznie osiemnastodniowe pszczoły pełnią ważną rolę strażniczek, a wszystkie robotnice w wieku 21 dni rozpoczynają pierwsze loty po nektar i pyłek. Wszystkie pozostałe dni w swoim krótkim życiu wypełnia im praca - zbieranie i dostarczanie zapasów pokarmu dla larw i pszczół na bieżąco i gromadzenie zapasów na zimę. Te małe owady pomimo że nie mówią potrafią przekazywać sobie ważne dla nich informacje: gdzie jest pokarm, że zagraża im niebezpieczeństwo, że jest nas za dużo i część ma opuścić ul i założyć nową rodzinę. Wiele tajemnic pszczół udało się odkryć, ale bardzo wiele pozostanie długo jeszcze ich własnością. W przyrodzie pszczoła pełni rolę bardzo ważnego zapylacza, a również, to owad i to gospodarski, który może się cieszyć takimi samymi przywilejami jak krowy, świnie czy owce i również podlega pracy hodowlanej. Bo pszczelarzom właścicielom dużych pasiek, jak i amatorom, hobbystom - zależy, aby w ulu były łagodne i bardzo pracowite pszczoły. W Polsce obecnie istnieje sieć pasiek hodowlanych, które utrzymują i prowadzą prace hodowlane ras i linii pszczół w ramach tzw. programów doskonalenia pogłowia pszczół. Polska to światowy potentat w dziedzinie hodowli pszczół. W ramach Małopolskiego Centrum Biotrchniki Sp. z o.o. w Krasnem działają dwie pasieki hodowlane – Pasieka Zarodowa w Maciejowie (byłe Łowkowice), oraz Pasieka Zarodowa Brzesko-Czermin z siedzibą w Czerminie. Obydwie pasieki zajmują się doskonaleniem i utrwalaniem cech rasowych i liniowych w celu stworzenia rezerwy genetycznej pszczół o określonych cechach użytkowych oraz stabilnych, wysokich cechach hodowlanych. W pasiece w Maciejowie i Czerminie prowadzona jest selekcja pszczół, ocena wartości użytkowej łącznie z oceną wartości hodowlanej metodą stacjonarną i terenową, zgodnie z obowiązującymi przepisami. Ze względu na odrębność typów użytkowych poszczególnych linii hodowlanych pszczół, metodykę oceny stacjonarnej pasieki uzgadniają z prowadzącym ocenę osobno dla każdej linii. Ocenie podlegają następujące cechy: 1. miodność, 2. rozwój, 3. skłonność do rójki, 4. zimotrwałość, 5. zachowanie pszczół wskazujące na ich łagodność lub złośliwość, 6. cechy morfologiczne, takie jak ubarwienie, wielkość różnych części ciała pszczół robotnic – jeżeli są opisane we wzorcu – standardzie hodowlanym dla linii. Pasieki MCB w Krasnem od początku swojej działalności przyjęły zasadę, żeby wychodzić naprzeciw oczekiwaniom pszczelarzy i wychowywać matki pszczele, których pokolenie spełnia oczekiwania pszczelarzy na różnych terenach pożytkowych i klimatycznych. My hodowcy zatrudnieni w naszych pasiekach jesteśmy pasjonatami, maniakami w dobrym znaczeniu tego słowa. Tak jak pszczoły dużo pracujemy, stale podnosimy swoje kwalifikacje. Robimy wszystko, by spełniać coraz większym wymogom programowym. Polscy hodowcy są w światowej czołówce specjalistów tej branży. Dysponujemy także kadrą dobrze wyszkolonych inseminatorów matek pszczelich. W rozrodzie stosujemy wyłącznie sztuczne unasienianie matek pszczelich, gdyż jest to jedyna metoda kontrolowanego doboru matek i trutni do kojarzeń. Nasze obie pasieki od wielu lat zajmują się hodowlą i wychowem matek pszczelich i są w ścisłej czołówce krajowej w tej dziedzinie. Dysponujemy materiałem hodowlanym pszczół, który w wyniku prowadzonej przez nas pracy hodowlanej cechuje: wysoka miodność, łagodność i nierojliwość, a przy tym dynamiczny rozwój wiosenny. Nasze matki pszczele od wielu lat cieszą się dużym uznaniem u pszczelarzy z całego kraju, dowodem tego jest wzrastająca liczba sprzedanych matek. Współpracuje z nami wielu stałych odbiorców indywidualnych oraz Związków Pszczelarzy. Sezon pszczelarski 2007 roku zapowiada się bardzo pracowicie, gdyż złożone zamówienia na matki pszczele przekroczyły wielkość ubiegłorocznej sprzedaży. Grzegorz Lejko 7 Aktualności Nr 1 (Rok I, nr 1) OŚRODEK HODOWLI I ROZRODU KRÓLIKÓW W BRZESKU I. OŚRODEK HODOWLI I ROZRODU KRÓLIKÓW W BRZESKU Rozpoczął swoją działalność dnia 5.09.2006 roku. 1) Decyzją Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi nr 64/2006 z dnia 04.09.2006 r. na prowadzenie na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej przez Małopolskie Centrum Biotechniki Sp. z o.o. w Krasnem działalności w zakresie: pozyskiwania, konfekcjonowania i dostarczania nasienia królików. 2) Decyzją Państwowej Inspekcji Weterynaryjnej nr PL 12 02 21 01 z dnia 14.07.2006 na pozyskiwanie nasienia królików. 3) Decyzją Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi nr 80/2006 z dnia 04.12.2006 r. upoważniającą Małopolskie Centrum Biotechniki do prowadzenia specjalistycznych szkoleń zawodowych dla osób prowadzących sztuczne unasienianie królików oraz do wydawania zaświadczeń w tym zakresie. W budynku Ośrodka znajdują się pomieszczenia: 1) dla zwierząt – hala produkcji na 174 stanowiska i hala kwarantanny na 62 stanowiska dla samców. Przed wejściem do tych pomieszczeń znajdują się śluzy dezynfekcyjne, 2) laboratorium – część sucha, gdzie odbywa się ocena i przygotowanie nasienia i część mokra, gdzie myje i dezynfekuje się sprzęt, do przechowywania i dystrybucji nasienia, 3) biuro. Zabezpieczenie sanitarne Ośrodka: 1) budynek położony jest na terenie Stacji Oceny Buhajów w Brzesku, ale w miejscu oddalonym od innych budynków inwentarskich. Ośrodek jest ogrodzony, a obiekt od zewnątrz i od wewnątrz całodobowo monitorowany, 2) zwierzęta zakupione do OHiRK muszą być zdrowe, zaszczepione przeciwko myksomatozie i pomorowi, pochodzące ze stad wolnych od chorób, 8 3) po zakupie zwierzęta przechodzą 45 dniową kwarantannę zakończoną negatywnym wynikiem badań na obecność oocytów kokcydii i dobrym stanem zdrowia potwierdzonym przez lekarza weterynarii. Samce podlegają ocenie fenotypu zgodnie z programami hodowlanymi dla wszystkich utrzymywanych w Ośrodku ras. Ocenę przeprowadza specjalista Krajowego Centrum Hodowli Zwierząt. II. GŁÓWNE ZADANIE OHIRK Głównym zadaniem jest produkcja nasienia królików jak najlepszej jakości, wolnego od drobnoustrojów, spełniającego wymagane normy. Aby te wymogi były spełnione zwraca się uwagę na warunki odchowu samców i na przestrzeganie reżimów sanitarnych na każdym etapie produkcji nasienia. Pobieranie nasienia odbywa się przy użyciu sztucznej pochwy o odpowiedniej temperaturze, zbyt wysoka powoduje oddawanie nasienia z moczem, a gdy temperatura pochwy jest niska, królik niechętnie oddaje nasienie. Nasienie pobrane podlega ocenie makroskopowej i mikroskopowej. Dyskwalifikację nasienia powoduje między innymi: mała gęstość, brak ruchu postępowego plemników, obecność piasku, żółte zabarwienie świadczące o obecności moczu lub zabarwienie różowe świadczące o obecności krwi w nasieniu. Nasienie po ocenie zostaje rozrzedzone, konfekcjonowane w słomkach i przechowywane w temperaturze ok.17°C. III. INSEMINACJA KRÓLIKÓW. Zalety stosowania inseminacji: 1) Dzięki badaniom nasienia eliminuje się ejakulaty o złej jakości, a wykorzystuje tylko te, które spełniają wymagane parametry. 2) Sprzęt jednorazowy: słomki, osłonki i pistolety oraz badanie bakteriologiczne nasienia uniemożliwiają rozprzestrzenianie się chorób. 3) Przyjmując, że do krycia naturalnego potrzeba średnio 1 samca na 8 samic, zaś przy zastosowaniu inseminacji od 1 dobrego samca można wyprodukować jednorazowo nawet 50 dawek inseminacyjnych, w miejsce samców można utrzymywać samice, które będą produkować młode do tuczu. 4) Sterowanie hormonalne umożliwia: jednoczesną inseminację wszystkich samic na fermie, równoczesne porody, jednorodny materiał do tuczu i późniejszej sprzedaży. 5) Do rozrodu wykorzystywane są tylko najlepsze, zdrowe samce, które wykorzystane są najefektywniej. IV. OFERTA OHIRK BRZESKO: 1) Nasienie królików następujących ras: Nowozelandzki Biały Termondzki Kalifornijski Hybryda–HYLA 2) Profesjonalnie wykonana usługa inseminacyjna 3) Dostarczanie nasienia do hodowcy 4) Fachowe doradztwo 5) Szkolenia hodowców z zakresu techniki inseminacji HODOWCO PAMIĘTAJ ! O skuteczności inseminacji oprócz jakości nasienia decydują następujące czynniki: – wybór odpowiednich samic (zdrowie, wiek, waga, stan fizjologiczny) – przygotowanie samic do inseminacji (wydłużenie dnia świetlnego, podanie odpowiednich hormonów) – warunki zoohigieniczne na fermie (temperatura, wilgotność, światło, wielkość klatek). Elżbieta Błąkała Maj 2007 Aktualności RASA SIMENTALSKA CAŁKOWICIE WSPÓŁCZESNA W ogólnym postrzeganiu simental to niezbyt szlachetna rasa, kojarzona raczej z mięsnym kierunkiem użytkowania. Jednakże dzięki swoim atutom wychodzi z cienia, wzbudzając coraz szersze zainteresowanie i uznanie u hodowców. Poniżej przedstawiamy aktualny stan i trendy obserwowane w rozwoju rasy simentalskiej. kg rednie wydajnoĞci mleka w kg matek buhajów testowych, grup utrzymywanych w latach 1997-2007 14 000 11 530 12 000 10 106 10 390 9 706 10 000 8 000 10 287 10 567 10 448 10 880 9 681 8 870 6 000 KROWA: Celem hodowlanym na obecnym etapie jest krowa o średnim kalibrze, harmonijnie zbudowana, żywotna o bardzo wyraźnym dwukierunkowym charakterze, jak również dużym potencjale do produkcji mleka, mięsa, a ponadto dodatkowego produktu w postaci dorodnego cielęcia. Powinna się również cechować zdolnością do adaptacji w najróżniejszych warunkach środowiskowo – żywieniowych. Podstawowym zadaniem powinno pozostać utrzymanie równowagi w istocie jej funkcjonalności – doskonałym typie ogólnoużytkowym. Muskulatura krowy tej rasy nie powinna być postrzegana jako wykładnia lepszej mobilności czy jako zmagazynowana rezerwa energii, lecz także jako produkt stanowiący alternatywne źródło dochodu. Wyrośnięta simentalka (na początku trzeciej laktacji) powinna prezentować się w pełnym zdrowiu jako dobry i poszukiwany materiał rzeźny, co znakomicie ułatwia ekonomicznie wydajny obrót stadem. Wewnętrzna selekcja w stadzie produkcyjnym nie musi być w takim przypadku nakierowana na „wydojenie” ostatniej kropli mleka z posiadanych zwierząt, lecz łatwym dostosowaniu się do uwarunkowań rynkowych. Mocna demonstracja mleka i mięsa na najwyższym poziomie produkcyjnym, poparta długowiecznością, cechami funkcjonalnymi, wysoką płodnością i niewielkimi oznakami utraty żywotności to baza dla sukcesu hodowli bydła rasy simentalskiej. BUHAJ: Męski przedstawiciel omawianej rasy powinien łączyć w swoim wyglądzie zewnętrznym muskularną masywność, przy jednoczesnym zachowaniu ogólnej harmonii budowy. Dwukierunkowość z zaznaczoną, niewielką różnicą dla typu nieco bardziej mięsnego, ograniczoną do kalibru, to podwaliny perspekty- WydajnoĞü mleka w kg wicznego celu hodowlanego. Nie bez 4 000 znaczenia jest więc dzisiejszy dobór buhajów przez hodowcę oraz spółki 2 000 rok 0 hodowlane dla zaspokojenia ważne1997 1998 1999 2000 2002 2003 2004 2005 2006 2007 go sektora rynku produktów zwieŚrednie wydajności mleka(Ğrednie w kgwartoĞci) matekwbuhajów zawartoĞü białka i tłuszczu mleku matektestowych, buhajów rzęcych jakimi są wysokiej jakości Procentowa testowych utrzymywanych grup utrzymywanych w latach 1997-2007 cielęta, odsadki i opasy simentalskie. w MCB w latach 1997 - 2007 Spojrzenie na okolice ciała przekonuje nas o istotnej randze pewnego szczegółu anatomii topograficznej, jakim jest przejście między lędźwiami a miednicą i zadem. Buhaj powinien w tym miejscu wykazywać mocną strukturę oraz pewien przerost % tłuszczu % białka tkanki, a u krowy okolica ta musi być dobrze wypełniona masą mięśniową. Zadanie odpowiedniego rozpoznania 1997 1998 1999 2000 2002 2003 2004 2005 2006 2007 rok oznak, podjęcia na ich podstawie deProcentowa zawartość białka i tłuszczu (średnie wartości) cyzji o dalszym chowie lub hodowli w mleku matek buhajów testowych utrzymywanych MCB Dariusz w Smela Krasne w latach MCB 1997 - 2007 nie jest przy tym rzeczą łatwą. Wiemy o tym z własnego doświadczenia, iż trudno jest wnioskować o dalszym rozwoju nieliczne przypadki - zamienią się na lepsze osobniczym buhaja w momencie jego zakupu w następnym okresie rozwoju. do stacji w wieku 12–16 miesięcy, gdyż przedstawia on w pewnym sensie nieukształtowany POTENCJAŁ: Na koniec rozważań jeszcze materiał. Byłoby dużo łatwiej kupować nieco danych o aktualnym stanie czołowych zwierzęta dwuletnie, lecz jest to nie do pomy- hodowli bydła simentalskiego. Małopolskie ślenia w świetle współczesnych programów, Centrum Biotechniki od 10 lat współpracuje zakładających skracanie odstępu międzypoko- z Besamungsverein Neustadt a.d Aisch z Baleniowego i szybki postęp hodowlany. Równie warii – największą stacją specjalizującą się trudne zadania stoją przed selekcjonerem przy w tej rasie – utrzymując czasowo buhaje testowyborze przyszłych buhajów testowych w wie- we. Poniższe zestawienie charakteryzuje wyku cielęcym. Mimo dokładnej analizy nie moż- mownie potencjał pokolenia rodzicielskiego – na ustrzec się błędów i późniejszym „negatyw- a przecież buhaj testowy to wybrany potomek nym” rozwoju zwierzęcia, a niedostatki w typie najlepszej matki i najlepszego ojca – więc takujawniają się dopiero w wieku 2 lat i dotyczą że po nim samym należy spodziewać się właśokoło ¼ osobników. Niemal pewnym jest przy ciwie tylko idealnych cech. W hodowli nie ma tym, iż wyraźne wady w typie i pokroju do- jednak tak prostych i zawsze trafnych decyzji. strzeżone w momencie zakupu – wyłączając Dariusz Smela REFTRACH – urodzony 15.11.2002 roku; matka SAALE; trzecia, maksymalna laktacja – 13 805 kg mleka, 4,42% tłuszczu, 610 kg tłuszczu, 3,59% białka, 496 kg białka. Średnia wydajność życiowa – 11 757 kg mleka, 4,46% tłuszcz, 3,65% białko. 4,35 4,40 3,58 4,27 4,23 3,98 4,09 3,58 3,63 3,64 3,61 4,44 4,49 4,36 3,98 3,54 3,72 3,69 3,69 3,65 ROCHUS – urodzony 20.05.2002 roku; matka SABRINA; trzecia, maksymalna laktacja – 12 233 kg mleka, 4,53% tłuszczu, 554 kg tłuszczu, 3,79% białka, 463 kg białka. Średnia wydajność życiowa – 11 164 kg mleka, 4,67% tłuszcz, 3,83% białko. 9 10 Beneficjent Oś 1 – (gospodarcza) wsparcie konkurencyjności sektora rolnego i leśnego Cele działań Wysokość pomocy Forma rocznych płatności (procent od sprzedaży) w okresie 5 lat. W I i II roku max. 100 000 EU, w latach następnych 50 000 EU. Maksymalna wysokość pomocy jednemu Beneficjentowi, wynosi 20 mln zł. W przypadku przedsiębiorstwa wielozakładowego maksymalny poziom pomocy wynosi 30 mln zł. Jednakże wysokość pomocy udzielona jednemu zakładowi nie może przekraczać 20 mln zł. Wielkość pomocy przyznanej na realizację jednego projektu nie może być niższa niż 100 000 zł. Grupy producentów rol- Pomoc będzie udzielana grupom producentów Grupa producentów nych rolnych w pierwszym okresie ich funkcjonowania. Zwiększenie wartości do- Realizacja projektów związanych z moderdanej podstawowej pro- nizacją lub budową zakładów przetwórstwa dukcji rolnej i leśnej produktów rolnych lub infrastruktury handlu hurtowego produktami rolnymi. Uczestnictwo rolników Wsparcie rolników uczestniczących w syste- Osoba fizyczna, osoba prawna, jednostka organizacyjna nie posiadająca osobow systemach jakości żyw- mach jakości żywności wości prawnej prowadząca działalność rolniczą w zakresie produkcji roślinnej lub ności zwierzęcej. Poprawienie i rozwijanie Działanie będzie wdrażane w ramach dwóch Schemat I – Starości; infrastruktury związanej schematów: Schemat II – Wojewódzki Zarząd Melioracji i Urządzeń Wodnych. z rozwojem i dostosowa1. Schemat I – scalanie gruntów, niem rolnictwa i leśnictwa 2. Schemat II – Gospodarowanie rolniczymi zasobami wodnymi. 2. 1. System Chronionych Nazw Pochodzenia, Chronionych Oznaczeń Geograficznych, i Gwarantowanych Tradycyjnych Specjalności, 3500 zł/rok na gospodarstwo przez pierwsze 2 lata, w kolejnych latach 3000 zł/rok na gospodarstwo. Integrowana produkcja, 1730 zł/rok na gospodarstwo. Maksymalna wysokość pomocy będzie wynosiła 100% kosztów kwalifikowanych. Maksymalna wysokość pomocy udzielona jednemu Beneficjentowi nie może przekroczyć 500 000 zł. Poziom pomocy będzie wynosił maksymalnie od 40 do 50% w niektórych przypadkach 75%. Modernizacja gospodarstw Zakup nieruchomości rolnych, budowa, mo- Osoba fizyczna, osoba prawna albo jednostka organizacyjna nie posiadająca osorolnych dernizacja budynków, zakup lub instalacja no- bowości prawnej prowadząca działalność rolniczą w zakresie produkcji roślinnej wych maszyn, w tym oprogramowania, zakła- lub zwierzęcej. danie i modernizacja sadów lub plantacji. Osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka nie posiadająca osobowości prawnej która: wykonuje działalność w zakresie przetwórstwa, działa jako małe lub średnie przedsiębiorstwo, lub przedsiębiorstwo zatrudniające mniej niż 750 pracowników i jego obrót nie przekracza 200 mln euro. Podstawowa wysokość pomocy wynosi 150% najniższej emerytury. Wysokość renty strukturalnej może zostać zwiększona o 100% kwoty najniższej emerytury, jako dodatek dla małżonka. Wysokość wsparcia podlega sumowaniu, z tym, że łączna wysokość pomocy nie może wynosić więcej niż 250% najniższej emerytury. Pomoc wypłaca się nie dłużej niż do osiągnięcia przez Beneficjenta 65 roku życia. Następca spełnia następujące warunku: nie Osoba fizyczna - producent rolny, który: ukończył 40 roku życia, po raz pierwszy podej1. ukończył 55 lat lecz nie osiągnął jeszcze wieku emerytalnego, muje się prowadzenia gospodarstwa rolnego, 2. zaprzestał prowadzenia działalności rolniczej, posiada odpowiednie kwalifikacje zawodowe 3. prowadził działalność rolniczą na własny rachunek w gospodarstwie do prowadzenia działalności rolniczej, przedrolnym, przez co najmniej ostatnie 10 lat, bezpośrednio przed złożełoży plan rozwoju gospodarstwa rolnego. niem wniosku o pomoc. Renty strukturalne Ułatwienie startu młodym Pomoc w formie jednorazowej premii przyzna- Pełnoletni i nie ukończył 40 roku życia w dniu składania wniosku; po raz pierwszy Jednorazowa premia w wysokości 50 000 zł. rolnikom wana rolnikom o odpowiednich kwalifikacjach rozpoczyna samodzielnie prowadzenie gospodarstwa rolnego; posiada odpowiednie zawodowych kwalifikacje zawodowe wynikające z posiadanego wykształcenia lub stażu pracy w rolnictwie lub uzupełni wykształcenie w ciągu 36 miesięcy od rozpoczęcia prowadzenia gospodarstwa rolnego: po przejęciu gospodarstwa rolnego i przez okres co najmniej jednego roku od wypłaty pomocy będzie ubezpieczony jako rolnik, z mocy ustawy w pełnym zakresie; będzie prowadził gospodarstwo rolne przez okres co najmniej 5 lat od dnia wypłaty pomocy; przedłoży plan rozwoju gospodarstwa rolnego (biznes plan) i w ciągu 5 lat zrealizuje jego założenia, w szczególności zrealizuje inwestycje o wartości odpowiadającej co najmniej 50% kwoty otrzymanej pomocy. Działania Część I DOTACJE – PROGRAM ROZWOJU OBSZARÓW WIEJSKICH 2007 – 2013 (PROW) Aktualności Nr 1 (Rok I, nr 1) Grupy producentów mogą uzyskać refundację, która wyniesie do 70% kosztów kwalifikowanych. Osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna nie posiadająca osobowości prawnej prowadząca działalność rolniczą w zakresie produkcji roślinnej lub zwierzęcej. Beneficjent zobowiązany jest do prowadzenia rejestru działalności rolnośrodowiskowej. Wysokość płatności rolnośrodowiskowej: Od 260 zł/ha do 4500 zł/ha Od 330 zł/szt. do 1500 zł/szt. Od 40 zł/100 mb do 110 zł/100 mb Dla pakietów: 1. Rolnictwo zrównoważone, 2. Rolnictwo ekologiczne, 7. Ochrona gleb i wód a. 1-100 ha 100% płatności rolnośrodowiskowej, b. 100,01-200 ha 50% płatności rolnośrodowiskowej, c. powyżej 200 ha – 10% płatności rolnośrodowiskowej Dla pakietów: 3. ekstensywne trwałe użytki zielone, wariant 3.1 a. 1-10 ha 100% płatności rolnośrodowiskowej, b. 10,01-50 ha – 75% płatności rolnośrodowiskowej, c. 50,01-100 ha – 50% płatności rolnośrodowiskowej, d. powyżej – 100 ha – 10% płatności rolnośrodowiskowej. Odtwarzanie potencjału produkcji leśnej zniszczonego przez katastrofy i wprowadzanie instrumentów zapobiegawczych Schemat I – wsparcie dla obszarów, na któ- Jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej – Nadleśnictwa Pań- Poziom pomocy udzielanej Beneficjentowi wynosi 100% rych nastąpiła katastrofa naturalna lub klęska stwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe. kosztów kwalifikowanych projektu. żywiołowa; Schemat II – wprowadzenie elementów zapobiegawczych na terenach zaliczonych do dwóch najwyższych kategorii zagrożenia pożarowego. Zalesienie gruntów rolnych Schemat I: zalesienie gruntów rolnych, Osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna nie posiadająca oso- Wsparcie na zalesienie jednorazowe – Premia pielęgnacyjna: oraz zalesienie gruntów in- Schemat II: zalesienie gruntów nie uprawia- bowości prawnej będące posiadaczem gruntów rolnych oraz gruntów innych niż 5 lat, nych niż rolne rolne. Premia zalesieniowa: 15 lat. nych rolniczo. Program rolnośrodowisko- Pakiet 1. Rolnictwo zrównoważone, wy (płatność rolnośrodowi- Pakiet 2. Rolnictwo ekologiczne, skowa) Pakiet 3. Ekstensywne trwałe użytki zielone, Pakiet 4. Ochrona cennych siedlisk przyrodniczych, Pakiet 5. Zachowanie lokalnych odmian roślin uprawnych, Pakiet 6. Ochrona lokalnych ras zwierząt gospodarskich, Pakiet 7. Ochrona gleb i wód, Pakiet 8. Strefy buforowe. Schemat I: Płatności dla obszarów Natura Osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna nie posiadająca oso- Płatność będzie wypłacana w przeliczeniu na ha. 2000; bowości prawnej prowadząca działalność rolniczą w zakresie produkcji roślinnej Schemat II: Płatności związane z wdrożeniem lub zwierzęcej. Ramowej Dyrektywy Wodnej (Program Wodnośrodowiskowy). Płatność dla obszarów Natura 2000 oraz związanych z wdrożeniem Ramowej Dyrektywy Wodnej 1-50 ha – 100% płatności 50,01–100 ha – 50% płatności 100,01-300 ha – 25% płatności powyżej 300 ha – brak płatności. Wsparcie gospodarstw rolnych położonych, na Osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna nie posiadająca osoobszarach, na których produkcja rolnicza jest bowości prawnej prowadząca działalność rolniczą w zakresie produkcji roślinnej utrudniona ze względu, na niekorzystne warun- lub zwierzęcej. ki naturalne. Wspieranie gospodarowania na obszarach górskich i innych obszarach o niekorzystnych warunkach gospodarowania (ONW) OŚ 2 – (ŚRODOWISKOWA) – POPRAWA STANU ŚRODOWISKA I KRAJOBRAZU Korzystanie z usług dorad- Świadczenie usług doradczych na rzecz rolni- Osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna nie posiadająca oso- Maksymalna kwota pomocy dla jednego Beneficjenta wynoczych przez rolników i po- ków i posiadaczy lasów bowości prawnej prowadząca działalność rolniczą w zakresie produkcji roślinnej, si nie więcej niż równowartość 1500 euro. Maksymalnie 80% siadaczy lasów zwierzęcej lub będąca posiadaczem lasu. kosztów kwalifikowanych. Działania informacyjne Refundację części kosztów kwalifikowanych Grupy producentów i promocyjne grupom producentów realizującym działania informacyjne i promocyjne na rynku wewnętrznym UE Szkolenie zawodowe dla Doskonalenie zawodowe rolników i posiada- Osoby fizyczne, osoby prawne, jednostki organizacyjne nie posiadające osobowo- Refundacja udokumentowanych kosztów poniesionych osób zatrudnionych w rol- czy lasów. ści prawnej prowadzące działalność szkoleniową. w związku z przeprowadzeniem szkolenia, ryczałt na pokrycie nictwie i leśnictwie kosztów operacyjnych. Maj 2007 Aktualności 11 Aktualności Nr 1 (Rok I, nr 1) DOBRY WZÓR JANINA I ANTONI JOŃCZY – Wieprz, pow. wadowicki, woj. małopolskie. Gospodarstwo położone w malowniczym regionie Podbeskidzia Żywieckiego. Ogółem w stadzie 95 szt. bydła, w tym 45 krów w rasie HF: odmiana HO 22 szt., odmiana RW 23 szt. 1. Od jak dawna Pan pracuje w hodowli? W hodowli pracuję już od 30 lat, w 1977 roku przejąłem gospodarstwo od rodziców wielkości 8 ha, na których utrzymywano 4 szt. bydła. 2. Co zmieniło się na przestrzeni tych lat? Gospodarstwo na przestrzeni 30 lat zostało zmodernizowane i powiększone. Obecnie gospodaruje na areale 42 ha, na którym utrzymywane jest 95 szt. bydła. Stado objęte jest oceną wartości użytkowej. Produkcja roślinna jest całkowicie podporządkowana produkcji zwierzęcej – zabezpieczenie bazy paszowej, rośliny uprawiane to: kukurydza na kiszonkę 30% areału, zboża 30%, 40% to użytki zielone (siano-kiszonka). W żywieniu stosowana jest mono dieta (TMR). Pod koniec lat 70-tych wybudowałem nową oborę uwięziową, która dziesięć lat później została zmodernizowana i rozbudowana, dobudowano pomieszczenie dla jałówek z zastosowaniem kurtyny. Gospodarstwo spełnia standardy unijne dotyczące produkcji mleka. Rozpoczynając swoją działalność powiększyłem stado kupując kilka jałówek po likwidowanych PGR-ów woj. opolskim i śląskim. W chwili obecnej remont stada prowadzony jest we własnym zakresie wyłącznie na bazie nasienia Małopolskiego Centrum Biotechniki Sp. z o.o. w Krasnem. Zabiegi inseminacyjne od roku 2004 wykonuję we własnym stadzie sam, co dla mnie jest dużym ułatwieniem. 3. Czy dzisiaj pracuje się łatwiej? Z jednej strony łatwiej ponieważ są nowe technologie. Jest łatwiejszy dostęp do środków produkcji, które usprawniają pracę w gospodarstwie. Dzięki współpracy z firmą Sano zakupiłem wóz paszowy, który ułatwia przygotowanie zbilansowanej dawki pokarmowej. Z kolei z drugiej strony rosną koszty produkcji w związku z czym zysk jednostkowy jest coraz mniejszy i chcąc utrzymać standard życia na odpowiednim poziomie muszę obniżać koszty produkcji, której nie mogę zwiększyć ponieważ jestem ograniczony kwotą mleczną (380 tys. kg). Mleko odstawiam do SM w Wieprzu, w której jestem członkiem Rady Nadzorczej. Spółdzielnia dostosowała się do wymogów UE i jest własnością producentów mleka. 4. Jak ocenia Pan współpracę z MCB na przestrzeni tych lat? Czy zauważył Pan zmiany na lepsze? Od początku prowadzenia hodowli bydła współpracowałem z dawną SH i UZ, a obecnie z MCB Sp. z o.o. w Krasnem, Stacją Eksploatacji Knurów w Kleczy Dolnej. Oferta proponowanych buhajów była zawsze dla mnie zadawalająca i wystarczająca. 12 Świadczyć o tym może obecna wydajność do jakiej doszedłem zajmując pierwszą lokatę w województwie małopolskim i 8 miejsce w kraju pod względem wydajności za 2006 w odmianie HO i RW. RW 8234 kg mleka, 4,06% tłuszczu, 3,5% białka HO 9677 kg mleka, 3,64% tłuszczu, 3,39% białka. Obecnie nie poprawiam już wydajności krów tylko staram się poprawić cechy pokrojowe zwracając szczególną uwagę na budowę nóg i wymienia. W moim stadzie pracownik MCB przeprowadził pokrojową ocenę krów i indywidualny dobór buhajów z wykorzystaniem programu MATESEL, dzięki któremu wykluczony został inbred i zostały dobrane buhaje poprawiające właśnie cechy pokrojowe. Najczęściej wykorzystywane nasienie buhajów do inseminacji to: Chaber, Lir, Otulip, Zaner, Mock, Osterwood, Okendo. 5. A Pana przyszłość? Czy są następcy gotowi kontynuować rozpoczętą pracę? Na dzień dzisiejszy nie planuję powiększenia stada, ponieważ nie mam możliwości zwiększenia bazy paszowej. Obecnie na gospodarstwie pracuję wraz z małżonką i dwoma synami, tak że następcy są, a jaka będzie przyszłość to czas pokaże. Rozmawiali: St. Orlicki i M. Sabuda Maj 2007 Aktualności WZÓR DO NAŚLADOWANIA ANDRZEJ PIELOK (42 lata) wraz z żoną Marią (36 lat) oraz czwórką dzieci: Simona - 16 lat, Sandra - 14 lat, Wiktoria – 6 lat oraz syn Michał – 8 lat, gospodarują w miejscowości Kościeliska w powiecie oleskim. Uprawiają około 140 ha ziemi, z czego własnej jest 43 ha, natomiast 100 ha jest dzierżawionych od sąsiadów. W gospodarstwie utrzymywanych jest 100 loch. W zwiąku z tym, że dzieci są małe, a rodzice w podeszłym wieku: matka Anna - 78 lat, ojciec Jan - 85 lat, są zmuszeni do zatrudnienia jednego stałego pracownika do pomocy przy obsłudze gospodarstwa. Od dziecka pan Andrzej pracował w gospodarstwie rodziców. W 1983 roku rodzice przekazali gospodarstwo na syna. Było w nim 12 loch i kilka krów. Krowy zostały zlikwidowane, a stado loch zostało powiększone do 35 sztuk. Utrzymywano również 2 knury. W lutym 2000 roku pan Andrzej Pielok został przeszkolony w zakresie unasieniania loch na własne potrzeby i od tej pory wykorzystuje nasienie knurów znajdujących się w Stacji Eksploatacji Knurów w Częstochowie. W 2003 roku stado loch wzrosło do 100 sztuk i stan ten jest utrzymywany do dnia dzisiejszego. Gospodarstwo sukcesywnie było modernizowane i rozbudowywane. Stodoła została przerobiona do odchowu tuczników na głębokiej ściółce. Została wybudowana porodówka 2 x 14 stanowisk, sektor krycia (2 x 14 loch), sektor macior luźnych na głębokiej ściółce – 130 m2. Najnowszym pomieszczeniem jest odchowalnia prosiąt (dwa sektory 140 i 200 sztuk). Rocznie sprzedawanych jest 1500 prosiąt i 800 tuczników (cena zawsze jest wyższa o 50 groszy od obowiązującej na rynku). Na pewno dziś pracuje się łatwiej - jak twierdzi hodowca - dzięki częściowej mechanizacji, komputerowemu zadawaniu pasz maciorom luźnym oraz kamerze w porodówce. Bardzo dużo dała współpraca z MCB. Dzięki dostarczaniu nasienia przez SEK w Częstochowie, nie muszę utrzymywać, jak mówi pan Andrzej – 5-ciu czy 6-ściu knurów. Knur jest tylko jeden tak zwany „szukarek”, który wystawia lochy do inseminacji oraz jest używany, gdy sporadycznie wystąpi powtórka, dodaje pan Andrzej i kontynuuje - plusem również jest to, że kupuje nasienie różnych ras w zależności od potrzeb. W roku 2006 kupiłem 382 porcje nasienia ras pbz, wbp oraz mieszańców pxd i dxp. Loszki pbz są kryte wbp i na F1 używane są mieszańce. Ze względu na to, że nie ma problemu ze sprzedażą tuczników pan Pielok ma zamiar w przyszłości wybudować tuczarnię na 1000 sztuk. Oczywiście nowy budynek od podstaw, gdyż jak uważa nie ma sensu adoptować starych budynków. W najbliższej przyszłości nie myśli o powiększaniu stada loch, jedynie pielęgnowaniu i dbaniu o to co jest. Najważniejsze sprawy w hodowli wg pana Andrzeja to: profilaktyka, szczepienia oraz żywienie. Hodowca skarmia własne pasze z dodatkiem premiksów. Rodzina ma nadzieję, że syn będzie następcą i kontynuatorem rozpoczętej pracy. Zdzisław Dawidowicz 13 Aktualności Nr 1 (Rok I, nr 1) CENNIK NA NASIENIE BUHAJÓW I KNURÓW W MCB – 2007 r. Cennik na nasienie buhajów w MCB – 2007 r. Lp. Rasa Nazwa Nr buhaja SIM-W: wspólny program hodowlany MCB - BVN SIM-N: nasienie niemieckich buhajów RP-R: ocena na podstawie rodowodu wartość hodowli 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 67 SIM SIM SIM SIM SIM SIM SIM SIM-W SIM-W SIM-W SIM-W SIM-W SIM-W SIM-N SIM-N SIM-N SIM-N SIM-N SIM-N SIM-N SIM-N HO HO HO HO HO-B HO-B HO-B HO-B HO-B HO-B HO-B HO-B HO-B HO-B HO-B HO-B RW RW RW RW RW RW RW RW RW PRW PRW PRW PRW RP RP RP RP-R RP-R RP-R RP-R RP-R RP-R Jersey Limousin Limousin Limousin Charolaise Charolaise Charolaise Piemontese Red Angus Salers Pracz Moro Han Meron Elwir Lux Partner Ribos Veital Hulk Romall Gebung Zarri Samut Hulock Malach Weinold Romtell Manso Hagat Humult Zaner Diamat Diadem Moe Boswell Midway Outstandin Zetor Overture Laner ET Orizaba Corek Figaron ET Lejton Luidor Julek Chaber Lir Tukan Tulipan Kabat Rezon Rombas Jaskier Janus Junin Granit Gigant Akar Deks Litwin Lubczyk Tatar Centuś Słowik Waluś Wir Furman Rambo Toutefois Saint-Jal Hosel Necolo Ultime Ikar Gino Adonis Aniver Strona w katalogu Cena nasienia (zł netto) UWAGI HO-B: Nasienie buhajów z SHiUZ Bydgoszcz PRW: Rasa Polska Czerwono-Biała (niski dolew HF-a) PL 005041641120 PL 005041641045 PL 005041640826 PL 005041641007 PL 005041640789 PL 005041640918 PL 005041641083 DE 0934742212 DE 0935029870 DE 0933783711 DE 0935474163 DE 0934396323 DE 0933748308 DE 0930988845 DE 0932878499 DE 0932322205 DE 0933663105 DE 0935491281 DE 0934686820 DE 0934642735 DE 0934053353 PL 005050280099 PL 005050280013 PL 005050279963 PL 005041641052 PL 005053304495 PL 005053304372 PL 005053304327 PL 005053309926 PL 005053304310 PL 005020208394 PL 005053311271 PL 005022117132 PL 005020208357 PL 005020208405 PL 005022116906 PL 005020207307 PL 005047827368 PL 005047828242 PL 000607046592 PL 005047828945 PL 005047827443 PL 005047829256 PL 005047828211 PL 005047827436 PL 005047827825 PL 005047827474 PL 000607044499 PL 005047827764 PL 000607040198 PL 000607006639 PL 000607001639 PL 000607002938 PL 005072836427 PL 005079863891 PL 000607007938 PL 005079841318 PL 005079841301 PL 000607008237 PL 005107420003 FR 002942852175 FR 1930841802 PL 005041234353 FR 0397102499 FR 1822243804 PL 005079714957 PL 005011902619 PL 000040000113 PL 000090002034 30 28 28 28 28 21 25 30 35 28 30 28 28 30 30 30 40 40 35 30 30 28 35 30 21 50 50 50 40 40 35 35 30 25 25 21 30 28 35 30 28 28 30 30 25 21 28 28 28 28 28 28 25 25 21 30 28 25 21 28 27 25 27 27 27 27 25 25 25 5 6 7 8 9 10 11 13 14 15 16 17 18 19 19 19 20 20 20 x x 21 22 23 x 24 x 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 51 52 52 53 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 Indeks: 42,8 Indeks: 27,8 Indeks: 23,5 Indeks: 22,8 Indeks: 19,0 Indeks: 17,7 Indeks: 13,1 GZW: 129 GZW: 128 GZW: 123 GZW: 117 GZW: 117 GZW: 115 GZW: 125 GZW: 132 GZW: 128 GZW: 146 GZW: 135 GZW: 133 Nie wyst. w katalogu Nie wyst. w katalogu Indeks: 106,2 Indeks: 103,0 Indeks: 100,4 Nie wyst. w katalogu Indeks: 139,9 Nie wyst. w katalogu Indeks: 121,1 Indeks: 114,0 Indeks: 110,0 Indeks: 107,5 Indeks: 99,5 Indeks: 98,0 Indeks: 75,4 Indeks: 72,5 Indeks: 70,0 Indeks: 62,0 Indeks: 84,1 Indeks: 82,9 Indeks: 72,1 Indeks: 66,8 Indeks: 63,5 Indeks: 61,8 Indeks: 56,9 Indeks: 54,1 Indeks: 45,3 HF-50% HF-60% HF-53% HF-53% Indeks: 15,6 Indeks: 10,2 Indeks: 9,4 Indeks: 12,2 Indeks: 9,3 Indeks: 28,4 Indeks: 19,8 Indeks: 15,8 Indeks: 12,0 Ocena ogólna: 83 Mięsny Mięsny Mięsny Mięsny Mięsny Mięsny Mięsny Mięsny Mięsny Cennik na nasienie knurów MCB – 2007 r. Lp. Opis Cena nasienia (zł netto) 1 Cena nasienia knurów krajowych 13 2 Cena nasienia knurów z importu 15 Uwagi Sporządzono na podstawie: Załącznika nr 1 Uchwały Zarządu MCB nr 65/7/III/07 z dnia 15.02.2007 r. Firma MCB stosuje także rabaty w sprzedaży nasienia buhajów i knurów. 14 Maj 2007 Aktualności NASI PRACOWNICY GNIADECKI JÓZEF Urodz. 27.05.1930 r., żonaty Wykształcenie - średnie weterynaryjne Technikum Weterynaryjne we Wrześni ukończone w 1969 r. Główne miejsce zatrudnienia – Lecznica Zwierząt w Żorach 01.01.1957 - 31.12.1992 Praca w inseminacji - 50 lat stażu pracy zatrudniony 01.01.1957 - 31.12.1978 umowa zlecenia 01.01.1979 – 31.12.1992 etat 01.01.1993 – nadal umowa zlecenie Zainteresowania – dobra książka, film sensacyjny Pracownik sumienny, pełen zaangażowania w wykonywanie powierzonych obowiązków WŁADYSŁAW JAŚNIKOWSKI Pan Władysław Jaśnikowski pracę zawodową rozpoczął w 1976 roku w Stacji Unasieniania Bydła w Kluczborku jako inspektor punktów unasieniania. W latach 1986-2001 pracował na stanowisku organizatora rozrodu w Stacji Hodowli i Unasieniania Zwierząt w Karczowie. Od 2002 roku do dzisiaj pracuje jako inseminator w rejonie powiatu namysłowskiego. Dzięki jego wiedzy i zaangażowaniu poprawia się jakość usług inseminacyjnych w rejonie działania. Doskonały organizator pracy. Swoim bogatym doświadczeniem zawodowym chętnie dzieli się z hodowcami. Od wielu lat pełni funkcję Naczelnika Straży Pożarnej w Brzozowcu, gdzie za swoją pracę społeczną został odznaczony brązowym i srebrnym medalem zasługi dla pożarnictwa. Aktualności redaguje zespół: Jarosław Jędraszczyk, Igor Draus Projekt graficzny, druk: RS DRUK, tel. (0-17) 85-40-790, e-mail: [email protected] www.rsdruk.pl Artykuły do Aktualności prosimy nadsyłać na adres e-mail: [email protected] 15
Podobne dokumenty
Pobierz: 6,8 MB - Małopolskie Centrum Biotechniki
Jak zawsze cenimy sobie kontakty z hodowcami i relacją z jednej z wizyt w naszej Stacji chcemy się z Państwem podzielić. Kończy się sezon inseminacji matek pszczelich. Kierownik pasieki zarodowej w...
Bardziej szczegółowo