więcej informacji - Fundacja im. Friedricha Eberta

Transkrypt

więcej informacji - Fundacja im. Friedricha Eberta
Konferencja jubileuszu 20-lecia FES w Polsce
www.feswar.org.pl
___________________________________________________________________________
Kierować się ku przyszłości
Warszawa 2 lipca 2010 – Rok 1989 to punkt zwrotny, który do dziś symbolizuje koniec
konfliktu między Wschodem a Zachodem. Przed 20 laty rozmowy „Okrągłego Stołu”
wytyczyły drogę Polski do demokracji. W tym samym też czasie Fundacja Friedricha
Eberta
(FES)
otworzyła
zagraniczne
przedstawicielstwo w Warszawie rozpoczynając
działalność
w
Polsce.
Dla
uczczenia
tego
jubileuszu fundacja zorganizowała 2 lipca 2010
konferencję
„Od
Okrągłego
Stołu
do
Prezydencji w Unii Europejskiej 20 lat Fundacji
im. Friedricha Eberta w Polsce“. Uczestnicy
dokonali
wydarzeń,
przeglądu
skierowali
dotychczasowych
też
spojrzenie
w
przyszłość aby dostrzec wyzwania, jakie staną przed Polską i Niemcami w Europie,
demokracją w Polsce i dialogiem społecznym w Polsce.
Szef wydziału dialogu międzynarodowego FES Dr. Alexander Kallweit przypomniał wobec
200 uczestników konferencji skuteczną działania fundacji, która towarzyszyła Polsce w
drodze ku integracji europejskiej. Kallweit podkreślił, że dziś Polska jest „mocno obecna
w UE“. Obecnie wyzwaniem stojącym przed Polską jest przemiana jej roli z „pasażera w
unijnej łódce“ na „członka jej dowództwa“.
Urzędujący ambasador Republiki Federalnej
Niemiec
w
Polsce
Andreas
Meitzner
w
wystąpieniu także wskazał, że fundacji udało
się wnieść istotny wkład w dzieło przyjaźni
niemiecko-polskiej, jak również jednoczenia
Europy.
O przerzucaniu mostów między przeszłością
a przyszłością mówił następnie jeszcze były
prezydent Polski Aleksander Kwaśniewski. W jego osobistym postrzeganiu przemiany
roku 1989 zapisały się jako „wydarzenie niepowtarzalne“, którego jednak wówczas
przewidzieć było nie sposób. W związku z tym wyraził on uznanie ówczesnym politykom,
którzy zdołali tamte „znaki czasu“ rozpoznać. Po tym czasie nadszedł okres „dojrzewania“
Polski na drodze do Unii Europejskiej. W tym miejscu Kwaśniewski podkreślił znaczenie
www.feswar.org.pl
Konferencja jubileuszu 20-lecia FES w Polsce
___________________________________________________________________________
Republiki Federalnej Niemiec jako zwolennika wstąpienia Polski do UE, przypominał też o
swych dobrych relacjach z oboma kanclerzami – Helmutem Kohlem i Gerhardem
Schröderem. W swej całości owe procesy przemian nie były niczym mniejszym niż
„budowaniem nowej architektury“. Kwaśniewski podkreślił, że w szczególności niemieccy
socjaldemokraci przyczynili się w sposób znaczący do skutecznej transformacji w Polsce.
Równie obecnie szereg problemów można skutecznie rozwiązywać jedynie wspólnie w
ramach struktur europejskich. Niemcy są zatem nadal jednym z najważniejszych
partnerów Polski. Kwaśniewski zaapelował o podejście do stosunków niemiecko-polskich
niewyłącznie
w
kategoriach
dwustronnych,
ale
w
sposób
wzmacniający
wspólne
zaangażowanie w rozwiązywanie spraw europejskich.
Rolą FES byłoby więc dalsze wspieranie dialogu politycznego i znajdowanie na tej drodze
odpowiedzi na istotne wyzwania współczesności: „W jakim kształcie powinna obecnie
funkcjonować społeczna gospodarka rynkowa? Jak w epoce nowoczesnych technologii
prowadzić walkę o prawa pracownicze? Jak wygląda sprawa socjaldemokratycznej wizji
przyszłości UE? Jak wzmacniać rolę związków zawodowych również w przyszłości?“
zastanawiał się Kwaśniewski.
Ze strony niemieckiej prof. dr. Gesine Schwan, rektor Humboldt-Viadrina School of
Governance, również podkreśliła, że istotna jest znajomość zarówno przeszłości, jak
przyszłości. Prof. Schwan wskazała, że zdecydowanie się w roku 1989 na podjęcie
„eksperymentu“ Okrągłego Stołu wymagało wielkiej odwagi. W okresie ostatnich 20 lat
Niemcom i Polakom udało się, przy wsparciu
między
innymi
wypracować
przeszłości
ze
strony
„wspólne
z
perspektywy“
co
fundacji
FES,
podejście
do
jednoczesną
otworzyło
zmianą
drogę
do
postrzegania społeczeństwa z perspektywy
powyżej
poziomu
jednorodnych
bloków
narodowych.
W nawiązaniu do Unii Europejskiej prof. Schwan podkreśliła zdecydowanie proeuropejskie
nastawienie społeczeństwa w Polsce. Znalazło to wyraz choćby w zainicjowanej przez
Polskę idei Partnerstwa Wschodniego, która stwarza również „dobrą możliwość dla
niemiecko-polskiego myślenia o przyszłości“. Za decydujące wyzwanie uznała prof.
Schwan umacnianie zaangażowania obywatelskiego również ponad granicami państw
narodowych. „Najsilniej ludzi wiąże wspólne działanie!“ To tu właśnie Fundacja Friedricha
Eberta odgrywa istotną rolę. „Bez demokracji nie ma życia w wolności. Demokracja
jednak nie może istnieć bez społeczeństwa obywatelskiego!“
www.feswar.org.pl
Konferencja jubileuszu 20-lecia FES w Polsce
___________________________________________________________________________
Pierwszy panel, prowadzony przez dyrektora przedstawicielstwa FES na kraje bałtyckie
Hermanna Bünza, zajął się tematem „W 20 lat po Okrągłym Stole – obecny etap rozwoju
demokracji polskiej“. Poseł na Sejm Marek Borowski ocenił stan polskiej demokracji jako
„dobry, lecz możliwy do poprawy“. Krytycznie odniósł się do często „powierzchownie
prowadzonych debat w parlamencie“, które w mniejszym stopniu służą sprawie dialogu a
bardziej medialnie nośnej wymianie wzajemnych oskarżeń i które w oczach ludności
jedynie pogłębiają nieufność wobec
posłów.
Prezes
zarządu
Fundacji
Roberta Schumana Anna RadwanRöhrenschef
z
kolei
uznała
za
kwestię bardzo dyskusyjną pogląd,
że Polki i Polacy są w pełni świadomi
praw,
jakie
przysługują.
im
w
demokracji
Niewielki
udział
w
wyborach w Polsce niesie ze sobą
ryzyko, że wybory sprowadzą się
ostatecznie do pustej fasady. To zagrożenie wynika przede wszystkim z niedostatecznej
wyrazistości poszczególnych partii w Polsce. Wielu ludzi po prostu nie widzi już
możliwości prawdziwego wyboru. Do zmiany tego stanu rzeczy doprowadzić może jedynie
wykształcenie się silnego i aktywnego społeczeństwa obywatelskiego.
Poseł na Sejm Bartosz Arłukowicz zgodził się z tezą, że partie muszą wyostrzyć swe
profile stwarzając tym samym możliwości wyboru. Jednocześnie wysunął tezę, iż w
rzeczywistości
obecnej
politykom
znacznie
trudniej
rozpoznawać
„znaki
czasu“ i
zapewniać przejrzystość demokratycznych procesów decyzyjnych. Świat polityki może
liczyć na odzyskanie zaufania wyborców jedynie pod warunkiem, iż politycy powrócą do
dyskusji nad sprawami realnymi. Obecnie wyborcy w Polsce mają wybór pomiędzy
różnymi
emocjami,
nie
pomiędzy
różnymi
tematami.
Tu
należy
szukać
źródła
pogłębiającej się politycznej apatii społeczeństwa.
Kierownik programu Instytutu Spraw Publicznych „Prawo a instytucje demokratyczne“
dr Jarosław Zbieranek wskazał na fakt, iż większość Polaków ocenia swoją sytuację dziś
jako lepszą niż przed 20 laty. W tej sprawie Polska różni się od innych państw regionu
takich jak Węgry, Republika Czeska czy Słowacja, gdzie powszechnie unaje się stan
dzisiejszy za gorszy. Paradoksem jednak udział w wyborach w Polsce jest zdecydowanie
niższy niż w pozostałych krajach regionu. Możliwości przezwyciężenia tego stanu rzeczy
Zbieranek widzi w aktywizowaniu wyborców, na przykład poprzez inicjatywy organizacji
pozarządowych we współdziałaniu z zespołami eksperckimi typu think tanks, aczkolwiek
również na przykład przez wprowadzenie w Polsce głosowania korespondencyjnego.
Konferencja jubileuszu 20-lecia FES w Polsce
www.feswar.org.pl
___________________________________________________________________________
Drugi panel, poświęcony tematowi „Dialog społeczny“ poprowadził Clemens Rode,
regionalny koordynator ds. stosunków pracy i dialogu społecznego dla krajów Europy
Środkowej i Wschodniej Fundacji Friedricha Eberta w Bratysławie. Na początek prof.
dr Juliusz Gardawski z warszawskiej SGH wskazał, że w Polsce dialog społeczny
prowadzony jest trójstronnie – pomiędzy pracobiorcami, pracodawcami i stroną rządową.
Wskutek takiego układu częste spory na najwyższym poziomie utrącają konstruktywne
propozycje poszczególnych grup pracowniczych.
Ponadto – jak podkreślił wiceprzewodniczący OPZZ Andrzej Radzikowski – jeśli dialog ma
być prowadzony w sposób konstruktywny konieczne jest, aby polskie związki zawodowe
prezentowały stanowisko jednolite.
Obecny kryzys gospodarczy stwarza
ku temu pewną szansę i wymaga
szybkich działań. Prawdziwy dialog
jednak prowadzony jest jedynie w
ramach
niewielkich
grup
pracowniczych nie zaś w Komisji
Trójstronnej.
Również
szef
wydziału
spraw
międzynarodowych Komisji Krajowej
NSZZ „Solidarność“ Andrzej Adamczyk wyraził się krytycznie o dialogu społecznym w
ramach Komisji Trójstronnej. Stronie pracodawców zarzucił próby marginalizowania
związków zawodowych. Pracodawcy często przedstawiają związki jako „hamulcowych
reform i relikty czasów komunizmu“. W miejsce Komisji Trójstronnej Adamczyk
zaproponował dwustronny sposób negocjacji
pomiędzy związkami zawodowymi
a
pracodawcami.
Na dojście do fundamentalnej zmiany znaczenia związków zawodowych wskazał Dagmir
Długosz, kierownik wydziału w Kancelarii Premiera. O ile jeszcze 20 lat temu dialog
społeczny prowadzony był z klasą robotniczą jako podstawą, obecnie mamy sytuację
zupełnie odmienną. W okresie ubiegłych 20 lat rola związków zawodowych zmieniała się
w miarę zmiany stosunków pracy. Obecnie związków zawodowych nie można już uważać
za naturalnego reprezentanta pracobiorców. Natomiast stają one dziś wobec nowych
wyzwań takich jak zmiana demograficzna, wykluczenie społeczne, ochrona środowiska,
czy przyszłość systemów emerytalnych w Polsce.
Dr Jacek Męcina, doradca zarządu konfederacji pracodawców prywatnych „Lewiatan“,
zaapelował o podjęcie nowoczesnego, zorientowanego na przyszłość dialogu. Tempo
obecnych
przemian
na
rynku
pracy
stanowi
wyzwanie
nie
tylko
dla
związków
www.feswar.org.pl
Konferencja jubileuszu 20-lecia FES w Polsce
___________________________________________________________________________
zawodowych, ale i dla pracodawców. Poprawa dialogu społecznego, zdaniem Męciny, jest
możliwa do osiągnięcia jedynie z dala od medialnego szumu.
Na zakończenie były sekretarz stanu w federalnym ministerstwie pracy i spraw socjalnych
Günther Horzetzky przytoczył przykład z Niemiec w kwestii tego dialogu: dostrzegalne
tam jest „poczucie wspólnej odpowiedzialności“ pracowników i związków. Horzetzky
podkreślił, że dialog społeczny ułatwia pracę zarówno państwu, jak partiom politycznym.
Fakt ten stanowi mocną zachętę dla państwa, aby dialog społeczny wspierać. Dlatego w
Niemczech zarówno związki zawodowe, jak związki pracodawców generalnie są nie
osłabiane, a wspierane.
W
podsumowaniu
dyrektor biura
FES
w
Warszawie Knut Dethlefsen przytoczył słowa
Willyego
wolność“.
Brandta:
„Najważniejsza
Dlatego
właśnie
jest
działalność
Solidarności na rzecz wolności ludzi w Polsce
i
wolności
zasadniczy
Polski
wkład
w
w
Europie
dzieło
stanowiła
przerzucania
mostów między Wschodem a Zachodem.
Jednocześnie
zakończone
powodzeniem
przezwyciężenie podziału Europy na Wschód i Zachód należy również uznać za pokłosie
Polityki Wschodniej Willyego Brandta. Dethlefsen zapowiedział, że Fundacja Friedricha
Eberta również w przyszłości włączać się będzie w dzieło wspierania społecznej
sprawiedliwości i sprawiedliwości w świecie pracy. Podziękował uczestniczącym w
konferencji partnerom FES za ich wsparcie i zaangażowanie, wyrażając nadzieję na
dalszą dobrą współpracę i realizację kolejnych projektów. Relacje niemiecko-polskie,
podkreślił Dethlefsen, nie stanowią celu samego w sobie. Jest w nich jednak potencjał
dający Niemcom i Polsce szansę stania się motorem rozwoju Europy sprawiedliwości
społecznej. Tej sprawie Fundacja Friedricha Eberta zdecydowana jest aktywnie służyć i w
przyszłości.