Procedury szkolne

Procedury
postępowania nauczycieli
w Szkole Podstawowej
Im.H. Ch. Andersena
wPetrykozach
w sytuacjach zagrożenia
dzieci i młodzieży
przestępczością i demoralizacją
1
SPIS PROCEDUR
1. Podstawy prawne stosowanych procedur.
2. Procedury postępowania nauczycieli z uczniem sprawiającym trudności
wychowawcze.
3. Procedury postępowania nauczycieli w przypadku agresywnego zachowania
ucznia.
4. Procedury postępowania nauczycieli w sytuacji zagrożenia poczucia
bezpieczeństwa.
5. Procedury postępowania nauczycieli wobec ucznia-sprawcy czynu karalnego
lub przestępstwa.
6. Procedury postępowania nauczycieli wobec ucznia-ofiary czynu karalnego lub
przestępstwa.
7. Procedury postępowania nauczycieli w przypadku podejrzenia, że uczeń
posiada przy sobie substancję przypominającą narkotyk.
8. Procedury postępowania nauczycieli w przypadku, gdy na terenie szkoły
znajduje się substancja przypominająca wyglądem narkotyk.
9. Procedury postępowania nauczycieli wobec uczniów, znajdujących się na
terenie szkoły pod wpływem alkoholu lub środków odurzających.
2
10. Procedury postępowania nauczycieli w sytuacji ujawnienia w szkole zjawiska
cyberprzemocy.
11. Procedury postępowania nauczycieli w sytuacji zaistnienia wypadku ucznia.
12. Procedury postępowania nauczycieli w przypadku znalezienia na terenie
szkoły broni, materiałów wybuchowych lub innych niebezpiecznych substancji
lub przedmiotów.
Podstawy prawne stosowanych procedur:
1. Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o postępowaniu w sprawach nieletnich
/Dz. U. z 1982r. Nr 35 poz. 228 z p. zm. - tekst jednolity Dz. z 2002 r. Nr 11
poz. 109 z / oraz przepisy wykonawcze w związku z ustawą /.
2. Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i
przeciwdziałaniu alkoholizmowi /Dz. U. Nr 35, poz. 230 z p. zm./
3. Ustawa z dnia 24 kwietnia 1997 r. o przeciwdziałaniu narkomanii /Dz. U. z
2003 r. Nr 24, poz. 198/.
4. Ustawa z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji /Dz. U. Nr 30 poz. 179 z późn. zm./
5. Zarządzenie Nr 590 Komendanta Głównego Policji z dnia 24 października
2003 r. w sprawie form i metod działań policji w zakresie przeciwdziałania i
zwalczania demoralizacji i przestępczości nieletnich.
6. Ustawa z dnia 7 września 1991r. o systemie oświaty /Dz. U. z 1996 r. Nr 67,
poz. 329 z późn. zm
7. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i sportu z dnia 31 stycznia 2003
r. w sprawie szczegółowych form działalności wychowawczej i
zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniem /Dz. U.
Nr 26, poz. 226/.
3
Procedury postępowania nauczycieli z uczniem
sprawiającym trudności wychowawcze
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
Nauczyciel wychowawca ma obowiązek przeprowadzenia diagnozy
sytuacji szkolnej i rodzinnej uczniów na początku roku szkolnego.
Nauczyciel podejmuje działania wychowawcze zmierzające do
eliminacji trudności i rozwiązania problemów szkolnych ucznia.
Nauczyciel informuje rodzica o istniejących trudnościach i zapoznaje go
ze swoim planem działań, jednocześnie zobowiązuje rodzica do
rzetelnej współpracy.
Nauczyciel opracowuje plan naprawczy w celu przezwyciężenia
trudności ucznia wraz z pisemnym zobowiązaniem dla rodzica.
Pedagog szkolny we współpracy z wychowawcą klasy przeprowadza
diagnozę problemów wychowawczych i emocjonalnych ucznia.
Pedagog występuje do rodzica o zgodę na przeprowadzenie badań w
Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej, rzetelnie informując rodzica o
znaczeniu opinii w dalszej edukacji ucznia.
W przypadku braku zgody rodzica na przeprowadzenie badań w
poradni, a dotyczącego ucznia zagrażającego bezpieczeństwu innych,
nauczyciel postępuje zgodnie z procedurą dotyczącą postępowania z
uczniem agresywnym.
Na najbliższej konferencji Rady Pedagogicznej nauczyciel szczegółowo
zapoznaje członków Rady o zaistniałym problemie i przedstawia
podjęte działania.
4
Procedury postępowania nauczycieli w przypadku
agresywnego zachowania ucznia
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Nauczyciel przeprowadza rozmowę z uczniem, uświadamiając mu
nieodpowiednie zachowanie.
Wychowawca informuje rodziców ucznia o jego agresywnym
zachowaniu, zwracając uwagę na przeprowadzenie przez rodziców
rozmowy z dzieckiem na temat przestrzegania praw człowieka,
budowania pozytywnych relacji międzyludzkich.
Zwraca się z pisemną prośbą o zgłoszenie się rodzica (prawnego
opiekuna) do szkoły: przeprowadza rozmowę z rodzicem (prawnym
opiekunem), pogłębiając wiedzę na temat ucznia, jego rozwoju
intelektualnego, społecznego, emocjonalnego
W przypadku utrzymywania się nieprawidłowych relacji ucznia z
rówieśnikami (pobicia, zaczepianie itp.), pedagog szkolny w
porozumieniu z rodzicami dziecka kieruje je na badania
psychologiczne, w celu otrzymania dalszych wskazówek dot.
prowadzenia ucznia.
Na prośbę rodzica uczeń ma możliwość uczestniczenia w zajęciach
opiekuńczo-wychowawczych
organizowanych
przez
Poradnię
Psychologiczno-Pedagogiczną.
W sytuacji, kiedy uczeń w dalszym ciągu stwarza zagrożenie dla innych
uczniów, dyrektor szkoły w porozumieniu z wychowawcą ucznia kieruje
wniosek do Sądu Rejonowego, Wydział Rodzinny i Nieletnich o
5
zastosowanie środka wychowawczego zapobiegającego demoralizacji
ucznia.
Procedury postępowania nauczycieli w sytuacji
zagrożenia poczucia bezpieczeństwa
1. Natychmiast i stanowczo reaguje na zaistniałą sytuację tzn:

rozdziela uczniów, odizolowuje sprawcę od ofiary

zgłasza ten fakt do wychowawcy, pedagoga szkolnego, dyrektora
szkoły

udziela poszkodowanemu uczniowi pierwszej pomocy, jeśli takiej
wymaga
2. Pedagog szkolny przeprowadza z uczniem bądź uczniami biorącymi udział w
zdarzeniu rozmowę charakterze ostrzegawczym celem ustalenia przyczynkonfrontacji zdarzenia
3. Pedagog natychmiast wzywa rodziców uczniów( zarówno sprawcy jak i ofiary
zdarzenia).
4. Wobec ucznia, który dopuścił się zachowania agresywnego dyrektor szkoły
stosuje kary statutowe.
5. Pedagog szkolny z rozmowy z uczniem i rodzicem sporządza notatkę, którą
podpisuje zarówno uczeń jak i rodzic, a następnie zapisuje fakt agresji w
teczce indywidualnej agresora.
6
Procedury postępowania nauczycieli wobec
ucznia - sprawcy czynu karalnego lub przestępstwa
1. Niezwłocznie powiadamia pedagoga szkolnego oraz dyrektora szkoły.
2. Pedagog szkolny ustala okoliczności czynu i ewentualnych świadków
zdarzenia
3. Przekazuje sprawcę o ile jest znany i przebywa na terenie szkoły pod opiekę
pedagoga lub dyrektora szkoły
4. Powiadamia rodziców ucznia-sprawcy
5. Jeżeli sprawców jest kilku, w miarę możliwości należy umieścić ich w
oddzielnych pomieszczeniach.
6. Powiadamia policję w przypadku, gdy sprawa jest poważna ( rozbój,
uszkodzenie ciała, itp.) a obligatoryjnie w przypadku czynów ściganych z
urzędu, gdy sprawca nie jest uczniem szkoły i jego tożsamość nie jest znana.
7. Zabezpiecza ewentualne dowody przestępstwa, przedmioty pochodzące z
przestępstwa i przekazuje je policji.
8. UWAGA!!! Nie należy „ na własną rękę” wyjaśniać przebiegu zdarzenia a
zwłaszcza konfrontować ich uczestników lub dążyć do pojednania.
7
Procedury postępowania nauczycieli wobec
ucznia-ofiary czynu karalnego lub przestępstwa
1. Udziela pierwszej pomocy przedmedycznej lub wzywa lekarza.
2. Niezwłocznie p[powiadamia pedagoga szkolnego oraz dyrektora szkoły.
3. Pedagog powiadamia rodziców/opiekunów ucznia.
4. Pedagog szkolny powiadamia policję i w ramach działań pedagogicznych
ustala okoliczności i ewentualnych świadków zdarzenia.
5. UWAGA!!! Ofiarę należy odizolować od sprawców oraz udzielić jej wsparcia
psychologicznego, jeśli sytuacja tego wymaga.
8
Procedury postępowania nauczycieli w przypadku
podejrzenia, że uczeń posiada przy sobie substancję
przypominającą narkotyk.
1. Nauczyciel w obecności innej osoby (wychowawca, pedagog, dyrektor) ma
prawo żądać okazania substancji. Może domagać się okazania zawartości
torby szkolnej, kieszeni w odzieży ucznia, okazania innych przedmiotów
mogących mieć związek z substancją. Przeszukanie odzieży i teczki ucznia
możliwe jest tylko przez policję.
2. O swych spostrzeżeniach informuje pedagoga szkolnego, dyrektora szkoły,
rodziców/opiekunów ucznia, który wzywa ich do natychmiastowego stawienia
się w szkole.
3. Pedagog szkolny w obecności rodziców lub opiekunów ustala, od kogo uczeń
otrzymał substancję. Sporządza dokumentację.
4. W przypadku, gdy uczeń odmawia wydania substancji i okazania zawartości
kieszeni ubrania, dyrektor szkoły wzywa policję, która dokonuje przeszukania
odzieży i przedmiotów należących do ucznia, zabezpiecza znalezioną
substancję i zabiera ją do analizy.
5. Gdy uczeń wyda dobrowolnie substancję, nauczyciel po jej zabezpieczeniu
przekazuje ją jednostce policji.
6. Dalsze działania podejmuje policja.
9
Procedury postępowania nauczycieli w przypadku,
gdy na terenie szkoły znajduje się substancja
przypominająca wyglądem narkotyk.
1. Nauczyciel zachowując środki ostrożności, zabezpiecza substancję przed
dostępem do niej osób niepowołanych oraz ewentualnym jej zniszczeniem
2. Powiadamia o zaistniałym zdarzeniu pedagoga szkolnego i dyrektora szkoły.
3. Pedagog szkolny na prośbę dyrektora wzywa policję.
4. Przekazuje policji zabezpieczoną substancję i przekazuje informację
dotyczącą szczegółów zdarzenia.
5. Dalsze działania wyjaśniające prowadzi policja.
10
Procedury postępowania nauczycieli wobec
uczniów, znajdujących się na terenie szkoły pod
wpływem alkoholu lub środków odurzających
W przypadku uzyskania informacji, że uczeń jest pod wpływem alkoholu lub
innych środków odurzających nauczyciel podejmuje następujące kroki:
1. Powiadamia o wychowawcę klasy, pedagoga szkolnego.
2. Odizolowuje ucznia od reszty klasy, ale ze względów bezpieczeństwa nie
pozostawia go samego; stwarza warunki, w których nie będzie zagrożone jego
życie ani zdrowie.
3. Pedagog szkolny wzywa lekarza w celu stwierdzenia stanu trzeźwości lub
odurzenia, ewentualnie udziela pomocy medycznej.
4. Pedagog szkolny zawiadamia o tym fakcie dyrektora szkoły oraz rodziców
(opiekunów), których zobowiązuje do niezwłocznego odebrania ucznia ze
szkoły.
5. W czasie wizyty rodziców w szkole dyrektor udziela uczniowi w ich obecności
stosownej kary statutowej.
6. Dyrektor szkoły zawiadamia najbliższą jednostkę policji, gdy rodzice ucznia
będącego pod wpływem alkoholu lub środków odurzających, odmawiają
przyjścia do szkoły, a jest on agresywny, bądź swoim zachowaniem daje
powód do zgorszenia albo zagraża życiu lub zdrowiu innych osób.
7. Jeżeli powtarzają się przypadki, w których uczeń znajduje się pod wpływem
alkoholu lub narkotyków na terenie szkoły, to dyrektor szkoły ma obowiązek
powiadomienia o tym policji lub sądu rodzinnego.
11
Spożywanie alkoholu na terenie szkoły przez ucznia stanowi wykroczenie z art.
43 ust. 1 Ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i
przeciwdziałaniu alkoholizmowi. Należy o tym fakcie powiadomić policję.
Dalszy tok postępowania leży w kompetencji tej instytucji.
Procedury postępowania nauczycieli w sytuacji
ujawnienia w szkole zjawiska cyberprzemocy
W przypadku gdy zostaje w szkole zgłoszony przypadek cyberprzemocy należy
podjąć następujące działania:
1. Ustalić okoliczności zdarzenia.





Wszystkie przypadki przemocy, a więc także przemocy z wykorzystaniem
mediów elektronicznych, powinny zostać właściwie zbadane, zarejestrowane
i udokumentowane.
Jeśli wiedzę o zajściu posiada nauczyciel nie będący wychowawcą, powinien
przekazać informację wychowawcy klasy, który informuje o fakcie pedagoga
szkolnego i dyrektora.
Pedagog szkolny i dyrektor wspólnie z wychowawcą powinni dokonać analizy
zdarzenia i zaplanować dalsze postępowanie.
Do zadań szkoły należy także ustalenie okoliczności zdarzenia i ewentualnych
świadków.
Na etapie zabezpieczania dowodów i ustalania tożsamości sprawcy
cyberprzemocy w procedurze interwencyjnej bierze udział nauczyciel
informatyki.
2. Zabezpieczyć dowody



Wszelkie dowody cyberprzemocy powinny zostać zabezpieczone i
zarejestrowane. Należy zanotować datę i czas otrzymania materiału,
treść wiadomości oraz, jeśli to możliwe, dane nadawcy (nazwę
użytkownika, adres e-mail, numer telefonu komórkowego itp.) lub adres
strony www, na której pojawiły się szkodliwe treści czy profil.
Sprawdzić czy ofiara cyberprzemocy potrafi wskazać sprawcę bądź
przynajmniej ma przypuszczenie, kto może nim być.
Gdy ustalenie sprawcy nie jest możliwe, należy skontaktować się z
dostawcą usługi w celu usunięcia z sieci kompromitujących lub
krzywdzących materiałów.
12

W przypadku, gdy zostało złamane prawo, a tożsamości sprawcy nie
udało się, ustalić należy bezwzględnie skontaktować się z policją.

3. Działania wobec sprawcy cyberprzemocy.




Gdy sprawca cyberprzemocy jest znany i jest on uczniem szkoły, pedagog
szkolny pełniący w szkole rolę koordynatora działań wychowawczych wobec
uczniów wymagających szczególnej uwagi powinien podjąć dalsze działania:
Przeprowadzić rozmowa z uczniem-sprawcą przemocy o jego zachowaniu.
Powiadomić rodziców sprawcy i omówić z nimi zachowania dziecka.
Objąć sprawcę opieką psychologiczno-pedagogiczną, w uzasadnionym
przypadku można w toku interwencji zaproponować uczniowi (za zgodą
rodziców) skierowanie do specjalistycznej placówki i udział w programie
terapeutycznym.
4. Działania wobec ofiary cyberprzemocy.




Umożliwić wsparcie psychiczne.
Uczeń będący ofiarą cyberprzemocy otrzymuje poradę, jak ma się zachować,
aby zapewnić sobie poczucie bezpieczeństwa i nie doprowadzić do eskalacji
prześladowania.
Po zakończeniu interwencji należy monitorować sytuację ucznia sprawdzając,
czy nie są wobec niego podejmowane dalsze działania przemocowe bądź
odwetowe ze strony sprawcy.
Rodzice dziecka będącego ofiarą cyberprzemocy zostają poinformowani o
problemie i otrzymują wsparcie i pomoc ze strony szkoły. W rozmowie z nimi
pedagog lub wychowawca przedstawiają kroki, jakie zostały podjęte w celu
wyjaśnienia zajścia oraz zapewnienia bezpieczeństwa poszkodowanemu
uczniowi, a także, jeśli to wskazane, zaproponować rodzicom i dziecku pomoc
specjalisty (psychologa, pedagoga).
5. Sporządzić dokumentację z zajścia.




Pedagog szkolny zobowiązany jest do sporządzenia notatki służbowej z
rozmów ze sprawcą, poszkodowanym, ich rodzicami oraz świadkami
zdarzenia. Dokument powinien zawierać datę i miejsce rozmowy, personalia
osób biorących w niej udział i opis ustalonego przebiegu wydarzeń.
Jeśli rozmowa przebiegała w obecności świadka (np. wychowawcy), powinien
on podpisać notatkę po jej sporządzeniu.
Jeśli zostały zabezpieczone dowody cyberprzemocy, należy je również
włączyć do dokumentacji pedagogicznej (wydruki, opis itp.)
Dyrektor szkoły pisemnie powiadamia sąd rodzinny o sprawie w sytuacji gdy:
o rodzice sprawcy cyberprzemocy odmawiają współpracy lub nie stawiają
się do szkoły, a uczeń nie zaniechał dotychczasowego postępowania
lub gdy do szkoły napływają informacje o innych przejawach
demoralizacji dziecka;
o gdy szkoła wykorzysta wszystkie dostępne jej środki wychowawcze
(rozmowa z rodzicami, konsekwencje regulaminowe wobec ucznia,
13
spotkania z pedagogiem itp.), a ich zastosowanie nie przynosi
pożądanych rezultatów.
o Poważne przypadki cyberprzemocy przebiegające z naruszeniem
prawa (np. groźby karalne, propozycje seksualne, publikowanie
nielegalnych treści itp.) zostają przez dyrektora szkoły bezwzględnie
zgłoszone na policję.
o Procedura jest wdrażana w życie w momencie oficjalnego zgłoszenia
zjawiska cyberprzemocy przez jej ofiarę /w przypadku osób
pełnoletnich/ lub rodzica /prawnego opiekuna/ ucznia.
Procedury postępowania nauczycieli w sytuacji
zaistnienia wypadku ucznia
Procedury postępowania nauczycieli w przypadku zaburzeń psychicznych,
samookaleczeń (próby samobójcze).
Działania interwencyjne:
1. Ustalenie i potwierdzenie rodzaju zdarzenia.
2. Odizolowanie ucznia od reszty klasy i zapewnienie bezpieczeństwa.
3. Usunięcie wszystkiego, co może ułatwić realizacje zamiaru.
4. Zebranie wstępnej informacji o okolicznościach zdarzenia.
5. Wezwanie pomocy (pogotowie, policja, straż, jeśli jest potrzebna)
6. Zadbanie o dyskrecję przebiegu interwencji w/w służb;
7. Zawiadomienie dyrekcji szkoły;
8. Dokonanie szybkiej oceny dalszych zagrożeń (wg klucza).

Ryzyko umiarkowane- uczeń mówi o samobójstwie, nie mówi, jak to
zrobi, nie było wcześniejszych prób

Ryzyko podwyższone- wystąpiły czynniki przedwypadkowe, uczeń
mówi, jak to zrobi, były wcześniejsze próby
14

Ryzyko ekstremalne- wystąpiły wskaźniki przedwypadkowe, uczeń
dokonał samookaleczenia, podjął inne działania zagrażające życiu i
zdrowiu.
9. Powiadomienie wychowawcy i członków Zespołu wychowawczego.
Poinformowanie o wynikach oceny sytuacji (ryzyka).
10. Powiadomienie rodziców/opiekunów prawnych.
11. Ustalenie strategii działań w zależności od oceny sytuacji
12. Ochrona ucznia oraz innych osób przed zbędnymi czynnikami
traumatyzujacymi np. kontakt z mediami.
Działania naprawcze:
1. Dokonanie diagnozy ryzyka ponowienia zamachu uwzględniając, że
odratowana osoba ma nadal poważne kłopoty z radzeniem sobie z
problemami.
2. Bezwzględnie należy skonsultować dalsza strategię z PPP i lekarzem
3. Podjęcie próby zmobilizowania rodziny do udzielenia wsparcia, zapewnienia
bezpieczeństwa, wzmocnienia wzajemnych więzi z poszkodowanym.
Procedury postępowania nauczycieli w przypadku
znalezienia na terenie szkoły broni, materiałów
wybuchowych lub innych niebezpiecznych
substancji lub przedmiotów
1. Nauczyciel uniemożliwia dostęp osób postronnych do znalezionych
materiałów.
15
2. Powiadamia dyrektora szkoły.
3. Dyrektor szkoły zapewnia bezpieczeństwo przebywającym na terenie szkoły,
ogłasza ewakuację szkoły zgodnie z opracowaną procedurą.
4. Dyrektor powiadamia służby ratownicze( straż pożarną, policję) oraz
Kuratorium Oświaty w Łodzi.
16