Aplikacja farb za pomocą pistoletów

Transkrypt

USZLACHETNIANIE POWIERZCHNI DREWNA
Postęp w dziedzinie wykończenia powierzchni na przełomie stulecia
Aplikacja farb za
pomocą pistoletów
Fot. Julian Ciesielski
Bez wątpienia pędzel jest jednym z najstarszych profesjonalnych
narzędzi malarskich na świecie. Jednakże dla rzemieślników
i producentów najbardziej cenionym i nieodzownym narzędziem został
przed blisko 100 laty pistolet lakierniczy.
Jak to się zaczęło?
Początki aplikacji farb i lakierów za pomocą pistoletów
pneumatycznych.
1876 r. Pierwszym
urządzeniem do malowania oficjalnie odnotowanym i
udokumentowanym był
pistolet Air-brush skonstruowany i opatentowany przez Francisa
Edgara Stanleya.
1887 r.Joseph Binks stworzył
pierwsze urządzenie
do bielenia natryskowego ścian.
1893 r. Columbian Exposition
- wystawa międzynarodowa, na której pojawiły się innowacyjne
urządzenie marki BINKS
(ekipa remontowa nie
była wstanie nadgonić
zaległości w malowaniu, Binks dostarczył
sprzęt i zadebiutował
na pierwszej międzynarodowej wystawie).
Wystawę odwiedziła
rekordowa liczba zwiedzających 71 6881!
1907 r.Thomas DeVilbiss rozpoczął produkcję pierwszych poręcznych pistoletów lakierniczych.
1919 r. Binks rozpoczął produkcję poręcznych pistoletów malarskich.
1920 r. Binks udoskonalił pistolety, skracając czasy malowania samochodów z 27-30 dni do
8 dni roboczych! Jest
to już prawdziwa rewolucja.
1920 r. Firma AEROMETAL rozpoczęła produkcję pistoletów lakierniczych.
1924 r.Firma KREMLIN sprzedała swój pierwszy pistolet.
1925 r. Sata rozpoczęła produkcję pistoletów lakierniczych.
1926 r. Powstała firma IWATA.
1926 r. Powstała firma GRACO.
1931 r. Powstała firma ECCO
Finishing. W okresie od
1948-1991 Ecco było
częścią Atlas Coco.
1947 r. Powstała firma Wagner.
1949 r. Powstała firma Bersch +
Fratscher OPTIMA.
1949 r. Edward Seymour stworzył pierwszą farbę w aerozolu.
1966 r. Apollo Sprayers opracował technologię aplikacji
HVLP.
www.lakiernictwo.net
1971 r. Devilbiss również rozpoczął prace nad technologią HVLP.
1981 r. John Darmoch złożył
pierwszy oficjalny patent HVLP.
Firma Apollo - Kalifornia rozpoczęła podbój
światowego rynku.
1998 r. High T.E.C. - IWATA
wprowadziła najnowsze rozwiązania w
dziedzinie atomizacji
To tyle z najważniejszych
dat.
Postaram się przybliżyć
Państwu poszczególne technologie i typy pistoletów lakierniczych rozpylających farby,
lakiery oraz kleje za pomocą
sprężonego powietrza stosowane w procesach wykończenia powierzchni w przemyśle
drzewnym i nie tylko.
Podział
Pistolety
pneumatyczne
możemy podzielić na trzy podstawowe grupy ze względu na
sposób ich zasilania, czyli podawania materiału do pistoletu:
Zastosowanie
Pistolety zasilane grawitacyjnie są dedykowane dla:
małego zużycia materiału, do 5 litrów dziennie
farb rozcieńczonych lub mało rozcieńczonych
lepkości mniejszej niż 40 sekund CA4
przy bardzo częstej zmianie kolorów
pojemności zbiornika około 0,6 litra
bardzo łatwego płukania ręcznego lub w myjkach
Pistolety zasilane podciśnieniowo (syfonowe) - dolny kubek są
dedykowane dla:
małego zużycia materiału, do 5 litrów dziennie
lepkości mniejszej niż 25 sekund CA4
przy bardzo częstej zmianie kolorów
pojemności zbiornika około 1 litra
Pistolety zasilane ciśnieniowo występujące w wersji ręcznej lub
automatycznej są dedykowane dla:
zużycia materiału od 6 litrów dziennie
wszystkich rodzajów lepkości
dużego wydatku produktu
mogą być używane z pompą tłokową, membranową lub ze zbiornikiem ciśnieniowym
Pistolety zasilane ciśnieniowo możemy zasilać ze zbiorników ciśnieniowych lub pomp.
Zbiorniki
ciśnieniowe
Zbiorniki ciśnieniowe przeznaczone są do zasilania pistoletów
pneumatycznych,
konwencjonalnych i niskociśnieniowych. Mają zastosowanie w przemyśle, warsztatach,
stolarniach i budownictwie.
Stosuje się je podczas aplikacji farb, lakierów, bejc, klejów,
tynków akrylowych, tapet natryskowych i wykończeń typu
multikolor.
Zbiorniki mogą być wykonane ze stali ocynkowanej
lub nierdzewnej, dodatkowo
wyposażone we wsady ułatwiające zmianę medium lub
koloru oraz mieszadło ręczne
lub pneumatyczne.
Zbiornik ciśnieniowy jest
bardzo uniwersalnym narzędziem pracy każdego fachowca zajmującego się wykończaniem powierzchni. Zbiorniki
ciśnieniowe mogą również służyć do aplikacji kleju zarówno
przez natrysk, jak i iniekcję
(wyciskanie strugi).
Pneumatyczne
pompy
membranowe
Pompy membranowe zasilane pneumatycznie służą
do zasilania wszystkich pistoletów pneumatycznych. Większość pomp membranowych
wyposażona jest w dwie membrany pracujące na przemian o
przełożeniu 1:1 (zdarzają się
również pompy membranowe
z przełożeniem 2:1 lub 3:1),
czyli ciśnienie powietrza wpadające do silnika wytwarza
takie samo ciśnienie medium
wychodzące do węża zasilającego pistolet pneumatyczny.
W zależności od wielkości hydrauliki pompy membranowe
mogą zasilać od jednego do
kilku pistoletów.
Mają zastosowanie w
przemyśle do malowania,
lakierownia, bejcowania i
klejenia, jak również do szkliwienia natrysku teflonu, olejów itp.
Pneumatyczne
pompy tłokowe
Pompy tłokowe zasilanie pneumatycznie o przełożeniu od 2:1 do 8:1 służą
do zasilania pistoletów ciśnieniowych. Przełożenie to
wartość stosunku hydrauliki do powierzchni silnika
zdolnej do wytworzenia
odpowiedniego ciśnienia
medium, czyli pompa o
przełożeniu 2:1 zasilana ciśnieniem 2 bary wytwarza
ciśnienie robocze medium
4 bary.
Pompy tłokowe mają
zastosowanie w przemyśle,
warsztatach, stolarniach.
Zaletą pomp tłokowych
jest szybka zmiana medium
i kolorów, małe zapotrzebowanie powietrza (pod
warunkiem
właściwego
doboru sprzętu do Państwa
potrzeb).
Techniki
aplikacji
Przechodzimy do meritum sprawy, a mianowicie
techniki czy technologii
atomizacji bejc, farb, lakierów i klejów.
Pistolety
lakiernicze
i malarskie dzielimy ze
względu na technikę natrysku. Technologie aplikacji
ciekłych podzieliliśmy ze
względu na kryterium efektywności przenoszenia farb
i lakierów podczas aplikacji na detale o nieskomplikowanej budowie, gdzie
przetrysk czy też inaczej
mgła lakiernicza (z ang.
overspray), stanowi stratę
materiałów malarskich i lakierniczych - na następujące techniki aplikacji:
HP (High Pressure) ogólno przyjęta nazwa
technologii dla tak zwanych
pistoletów konwencjonalnych, czyli tradycyjnych i zarazem najstarszych. Zakres
pracy od 2,5 do 6 barów,
lepkość medium praktycznie bez ograniczeń. Pistolety
konwencjonalne – HP – najstarszy system aplikacji niezastąpiony w wielu sektorach mimo istnienia bardziej
nowoczesnych technik. Jakość atomizacji jest bardzo
wysoka, możemy aplikować
farby, lakiery, bejce, patyny i
kleje w niewielkich ilościach
na powierzchnie metalowe,
drewno, szkło, tworzywa,
tkaniny, papier. Grubość
powłoki na mokro może wynosić od około 15 mikronów
do 200 mikronów. Atutem
aplikacji konwencjonalnej
jest jej duża elastyczność
i niewielkie zapotrzebowanie powietrza. Minusem tej
techniki aplikacji jest bardzo
duże zapylenie i straty wynikające z zapylenia i efektu
odbicia. Jest to metoda niezastąpiona podczas wykończenia powierzchni tworzyw
sztucznych, wybarwiania
drewna, barwienia szkła i
ceramiki, klejenia.
Pneumatyka konwencjonalna - straty 50% overspray, do tej pory najbardziej
popularna technika aplikacji
ze względu na dużą elastyczność zastosowań i niską cenę zakupu urządzeń.
Zapotrzebowanie powietrza dla jednego pistoletu wynosi około 500 l/min,
prędkość zatomizowanego
strumienia farby wynosi
około 11 m/sek.
Zastosowanie - malowanie i lakierowanie
dekoracyjne. Stosowana
niejako z przymusu, z uwagi na swoje właściwości.
Niezbitym jej atutem jest
doskonała atomizacja bejc,
farb, lakierów i możliwość nakładania prawie na sucho niezwykle cienkiej powłoki od 15
mikronów (aplikacja manualna).
Niezastąpiona podczas wybarwiania powierzchni drewna bejcami acetonowymi i spirytusowymi, lakierowania i malowania
szkła, tworzyw sztucznych, jak
również refinishingu.
Lepkości robocze stosowanych materiałów malarskich i
lakierniczych to od 15 do 80 sekund KF4 (kubek Forda 4 mm).
HVLP (High Volume Low
Pressure). Pistolety niskociśnieniowe – HVLP – technika
aplikacji HVLP jest przeznaczona do aplikacji farb, lakierów
oraz bejc. Zalecenia aplikacji
przewidują lepkość medium do
35 sekund kubka DIN4. Nie powinno się stosować farb i lakierów o dużej lepkości. Pneumatyka niskociśnieniowa - straty
od 25% do 40% overspray,
popularna technika aplikacji,
bardzo często nie jest stosowana zgodnie z zaleceniami,
nastaw, które są niezbędne do
prawidłowego funkcjonowania.
Optymalne nastawy i parametry to dostarczenie sprężonego
powietrza w ilości od 600 do
900 l/min i praca w zakresie
ciśnień od 1,5 do 2,5 bara. Podstawowe symbole tych technik
aplikacji to HVLP, LVLP, VLP.
Przeznaczenie to głównie
sektor refinish – warsztaty
samochodowe i przemysł, malowanie, lakierowanie, bejcowanie, patynowanie i inne nietypowe aplikacje, jak natrysk
ceramiki, teflony, olejów itp.
Wadami tej metody są
niewątpliwie duże zapotrzebowanie powietrza i problem z
doskonałą atomizacją bardzo
gęstych produktów.
LP (Low Pressure). Pistolety pracujące w systemie
mieszanym – LP – technika
aplikacji LP łączy w sobie zalety obydwu wyżej wymienionych
metod, czyli HP i HVLP Jest alternatywą w wielu dziedzinach
przemysłu i nie tylko. Jest to
technika najbardziej uniwersalna, daje nam oszczędności
i wysoką jakość wykończenia
powierzchni. Występuje również pod skrótem RP, którym na
przykład posługuje się SATA.
Pneumatyka niskociśnieniowa - straty od 25% do 40%
overspray, popularna technika aplikacji, bardzo często
nie jest stosowana zgodnie z
zaleceniami nastaw, które są
niezbędne do prawidłowego
funkcjonowania, czyli lakiernicy
i malarze nie stosują właściwych ciśnień podczas aplikacji,
zasilanie urządzeń nie spełnia
wymogów przewidzianych dla
tych aplikacji.
Optymalne nastawy i parametry to dostarczenie sprężonego powietrza w ilości od 600
do 900 l/min oraz praca w zakresie ciśnień od 1,5 do 2,5 bara.
Prędkość wylotowa zatomizowanego strumienia farby wynosi około 7 m/sek. Podstawowe
symbole tych technik aplikacji
to HVLP, LVLP, VLP, LP, RP.
Zastosowanie - malowanie i lakierowanie dekoracyjne.
Zaletą tej technologii jest niewątpliwie lepsza efektywność
wykorzystania farb i lakierów,
ale ma ona pewne wady; ograniczenie lepkości materiałów
malarskich i lakierniczych od 15
do 40 sekund KF 4, duże zapotrzebowanie przepływu sprężonego powietrza, mała elastyczność podczas pracy na jednym
rozmiarze dyszy dla różnych
materiałów o różnej lepkości.
Metoda sprawdza się podczas
malowania i lakierowania seryjnego dla wartości powłok aplikowanych na mokro o grubościach od 20 do 50 mikronów.
Cechą charakterystyczną dla
metody niskociśnieniowej jest
efekt lekkiej skórki pomarańczy.
Wykorzystywana najczęściej w
przemyśle
samochodowym,
ceramicznym, meblarskim.
HTI technika aplikacji
firmy KREMLIN-REXSON.
Technika rozpylania HTi (High
Transfer Innovation) spełnia
najnowsze wymogi prawne w
zakresie ochrony środowiska
V.O.C. (LZO).
Nowe pistolety M22 HTi
dostępne są w wersji grawitacyjnej lub w wersji ciśnieniowej,
z wyposażeniem w postaci
pompy lub zbiornika ciśnieniowego. Do wyboru są dwie głowice rozpylające, co pozwala na
optymalizację oczekiwanego
rezultatu w zależności od natężenia przepływu oraz rodzajów
rozpylanych substancji. Wysoka
skuteczność pistoletów M22
przeznaczonych do rozpylania
substancji płynnych została
osiągnięta dzięki zastosowaniu
głowic E5 lub E3 gwarantujących wyjątkową jakość rozpylania i oszczędność produktu.
Głowice E5 i E3 pozwalają na
wykorzystanie wszystkich zalet
rozpylania HTi, przy zastosowaniu substancji o nieco większej
lepkości. Technologia HTi ma
swoje korzenie zapożyczone
z technologii HVLP, która cały
czas ewoluuje i podlega udoskonaleniom.
Firma Kremlin wyeliminowała wady HVLP, a wyeksponowała zalety. Dzięki tym
zmianom pistolety oferują doskonałą atomizację przy niewielkim ciśnieniu powietrza dla
materiałów o niskiej lepkości.
Technika aplikacji HTi jest
przeznaczona do aplikacji farb,
lakierów oraz bejc. Zalecenia
aplikacji przewidują lepkość
medium do 35 sekund kubka
DIN4. Nie powinno się stosować farb i lakierów o dużej lepkości. Pneumatyka niskociśnieniowa - straty od 25% do 40%
overspray, popularna technika
aplikacji. Bardzo często nie jest
stosowana zgodnie z zaleceniami nastaw, które są niezbędne
do prawidłowego funkcjonowania. Optymalne nastawy i parametry to dostarczenie sprężo-
nego powietrza w ilości od 600
do 900 l/min i praca w zakresie
ciśnień od 1,5 do 2,5 bara. Podstawowe symbole tych technik
aplikacji to HVLP, LVLP, VLP.
Przeznaczenie to głównie sektor refinish – warsztaty samochodowe i przemysł, malowanie, lakierowanie, bejcowanie,
patynowanie i inne nietypowe
aplikacje, jak natrysk ceramiki,
teflony, olejów itp.
Wadami tej metody są
niewątpliwie duże zapotrzebowanie powietrza i problem z
doskonałą atomizacją bardzo
gęstych produktów.
Głowice E3. Technika
aplikacji LP łączy w sobie zalety obydwu wyżej wymienionych
metod, czyli HTi i HVLP. Jest
alternatywą w wielu dziedzinach przemysłu i nie tylko. Jest
to technika najbardziej uniwersalna, daje nam oszczędności
i wysoką jakość wykończenia
powierzchni.
Technologie te są również
powielane w aplikacjach automatycznych w serii pistoletów A25, A26, A25F, A35, A29,
A28, A3.
HPA technika aplikacji
firmy KREMLIN-REXSON.
Technika rozpylania HPA (High
Power of Atomisation) łączy
doskonałą jakość rozpylania i
wysoką zdolność atomizacji,
co pozwala na stosowanie szerokiej gamy substancji, w tym
substancji o dużej lepkości.
Nowe pistolety M22 HPA
i S3 są dostępne, do wyboru,
ze zbiornikiem w wersji ssącej
bądź grawitacyjnej lub w wersji
ciśnieniowej, z wyposażeniem
w postaci pompy lub zbiornika
ciśnieniowego. Można wybrać
spośród nich model doskonale
nadający się do prac intensywnych lub do użytku sporadycznego.
Technologie te są również
powielane w aplikacjach automatycznych w serii pistole-
tów A25, A26, A25F, A35, A29,
A28, A3.
Technika aplikacji HPA
ma swoje korzenie w technice
konwencjonalnej, najbardziej
rozpowszechnionej, stosowanej od prawie 100 lat przez
firmę Kremlin. Łączy w sobie
zalety wysokiej atomizacji, daje
możliwości natrysku bardzo
cienkich powłok malarskich i
lakierniczych - nawet do 8 mikronów! Jest to najstarszy system aplikacji, niezastąpiony w
wielu sektorach mimo istnienia
bardziej nowoczesnych technik.
Jakość atomizacji jest bardzo
wysoka, możemy aplikować
farby, lakiery, bejce, patyny i
kleje w niewielkich ilościach na
powierzchnie metalowe, drewno, szkło, tworzywa, tkaniny
i papier. Grubość powłoki na
mokro może wynosić od około
15 mikronów do 200 mikronów. Dużym atutem aplikacji
konwencjonalnej jest jej duża
elastyczność i niewielkie zapotrzebowanie powietrza. Minusem tej techniki aplikacji jest
bardzo duże zapylenie i straty
wynikające z zapylenia i efektu
odbicia. Jest to metoda niezastąpiona podczas wykończenia
powierzchni tworzyw sztucznych, wybarwiania drewna,
barwienia szkła i ceramiki, klejenia. Pneumatyka konwencjonalna - straty 50% overspray,
do tej pory jest to najbardziej
popularna technika aplikacji ze
względu na dużą elastyczność
zastosowań i niską cenę zakupu urządzeń.
Pistolety zasilane grawitacyjne z serii M22G i S3G oraz
pistolety zasilane podciśnieniowo z kubkiem dolnym M22A i
S3A a także pistolety zasilane
ciśnieniowo z pompy lub zbiornika ciśnieniowego M22P i S3P.
High T.E.C. IWATA.
Technologia stworzona do
aplikacji zarówno materiałów
o niskiej, jak i średniej lepkości.
Także dla lakierów wodoroz-
cieńczalnych WB. Specjalna
głowica połączona z opatentowaną przez Anest-Iwata dyszą z systemem preatomizacji materiału lakierniczego
umożliwia bardzo dokładne i
oszczędne nanoszenie powłok
lakierniczych. Ewenement konstrukcyjny stanowi specjalnie
profilowana i nacinana dysza.
Żaden inny producent nie stosuje takiego rozwiązania.
Rata naniesienia (sprawność mająca wpływ na zapylanie - stratę lakieru) 70 do 92%
została potwierdzona przez
niezależną instytucję i stawia
W400 WB w czołówce najwydajniejszych pistoletów do lakierowania. Połączenie takiej
sprawności z niską wagą pistoletów oraz niskim zużyciem
powietrza (280 l/min) czyni te
pistolety niezbędnym wyposażeniem wszystkich lakierników.
Pistolety natryskowe HIGH
T.E.C. poprawiają jakość obróbki
wykończeniowej, obniżają koszty i zwiększają dochodowość
procesów lakierniczych. HIGH
T.E.C. jest wynikiem wieloletnich badań nad dynamiką cieczy
w laboratoriach w Jokohamie.
Dzięki nowoczesnym instrumentom, takim jak spektrograf
i trójwymiarowy CAD, powstanie każdego produktu poprzedzone było licznymi modelami
matematycznymi i testami
prowadzonymi na prototypach.
Pistolety do malowania natryskowego HIGH T.E.C. zostały zaprojektowane i wykonane w taki
sposób, aby spełniały wymogi
brytyjskiej ustawy o ochronie
środowiska E.P.A. (Enviromental
Protection Act) oraz zapewniały
niebywałą atomizację wszystkich farb i lakierów.
To, co w szczególności wyróżnia HIGH T.E.C. od innych systemów, to wręcz niewiarygodna
sprawność nanoszenia materiału lakierniczego. W niezależnych
testach osiągnięto wydajność
do 95%, co jest wynikiem dalece
lepszym od minimów określa-
nych w ustawie o ochronie
środowiska
wynoszących
65%.
WBX grawitacyjny
pistolet lakierniczy
– WBX nakłada wodorozcieńczalny lakier bazowy
i warstwy lakieru bezbarwnego z doskonałą
kontrolą i atomizacją.
– Głowica WBX daje długi, płaski wzór natrysku
strumienia, który sprawia, że nowe warstwy
farby nakładają się na
siebie. Jest to kluczowe
dla równomiernego nałożenia lakieru bazowego
bez efektu „skórki pomarańczy” oraz uzyskania
gładkiej powierzchni.
– Podczas atomizacji WBX
dostarcza krople o jednakowym rozmiarze. Jest
to niezwykle ważne, by
uzyskać jednolity natrysk
wodorozcieńc zalnych
podkładów.
– Kontrola natrysku cieczy
jest podstawą dla odtworzenia koloru wodorozcieńczalnych lakierów
bazowych.
Można to osiągnąć, jeśli
macie Państwo X FACTOR,
pistolety pracujące w technologii HIGH T.E.C. To: seria
W 400, W 300, W 200, W
101 oraz seria pistoletów
automatycznych WA i WRA.
Warto nadmienić, iż prawie wszystkie ww. technologie mogą występować jako
aplikacje wspomagane elektrostatycznie, ale to temat
na osobne opracowanie.
Co można
natryskiwać
i w jaki sposób?
Ważnym
czynnikiem,
o którym trzeba pamiętać
przygotowując farby i lakiery do aplikacji, jest użycie
właściwych rozpuszczalników i rozcieńczalników
do nadania medium odpowiedniej lepkości roboczej, kompatybilnej z urządzeniami i technologią,
którą się posłużymy. Jest
to jeden z podstawowych
problemów, z którymi borykamy się na co dzień u
naszych klientów. Pomijam
fakt, iż gwarancją sukcesu
jest odpowiednie i dobre
przygotowanie powierzchni, a następnie przygotowana farba do aplikacji
odpowiednim sprzętem.
Aby przygotować medium (farba, lakier), producent/handlowiec musi
dostarczyć Państwu odpowiedni rozpuszczalnik.
W tym celu powinien dokładnie wypytać klienta, w
jakich warunkach maluje,
lakieruje i jaki ostatecznie
efekt chce osiągnąć. Powinien również wziąć pod
uwagę obecnie panującą
porę roku. Jeśli sprzedawca
tego nie zrobił znaczy, iż nie
jest fachowcem. Odpowie-
dzi uzyskane od klienta mają
kluczową rolę w doborze rozpuszczalników i rozcieńczalników odpowiednich do aplikacji
w warunkach Państwa zakładu
lub warsztatu.
Wyróżniamy trzy podstawowe grupy rozpuszczalników i
rozcieńczalników:
lekkie (stosowane zimą niedogrzane pomieszczenia)
ciężkie (stosowane latem temperatury przekraczają
średnio 23°C)
pośrednie (stosowane w
porach przejściowych lub
gdy mamy kontrolowane
warunki i parametry otoczenia w hali i suszarni).
Nazwy wskazują na zdolność odparowania w czasie.
Każdy pewnie widział efekty złego doboru rozpuszczalników, ale pewnie nie każdy
wie dlaczego tak się dzieje. W
większości wypadków to właśnie niewłaściwie dobrane rozpuszczalniki i rozcieńczalniki są
winne wadom powstałym na
skutek niewłaściwego odparowania (schnięcia/suszenia).
Ww. podział dokonany został w
oparciu o temperatury wrzenia
podstawowych
rozpuszczalników dostępnych na rynku.
Pamiętajmy, im wyższa temperatura wrzenia, tym cięższy
(mniej lotny) rozpuszczalnik.
Mając dobrany odpowiednio rozpuszczalnik, możemy
przystąpić do przygotowania
medium o odpowiedniej lepkości. W tym celu musimy się zaopatrzyć w bardzo przydatny
przyrząd, tzw. kubek. Najbardziej popularne są kubki FORDA (CF4) i AFNORDA (CA4).
Lepkość – konsystencja medium powinna być dostosowana
do warunków i sposobu aplikacji. Oceniamy ją poprzez pomiar
- najczęściej kubkiem. Lepkość
wyraża się w centypauzach lub
przez pomiar czasu wypływu
w sekundach, jaki upływa, gdy
pewna objętość medium wypłynie przez kalibrowany otwór
kubka pomiarowego.
Pomiaru lepkości dokonujemy poprzez napełnienie po
brzegi kubka - najlepiej zanu-
rzając go w hoboku czy też
naczyniu z farbą. W momencie
wyciągnięcia go z naczynia
należy uruchomić stoper lub
sekundnik, odmierzając czas
wypływu.
Pomiar kończymy w chwili,
gdy strumień wypływającego
medium zostanie przerwany.
Z uwagi na różne skale lepkości podawane i zalecane do
aplikacji farb i lakierów przez
producentów pojawiających się
kartach DTR, podajemy tabele
porównawcze (tab. 1).
W momencie pomiaru lepkości powinniśmy również wiedzieć, jaką temperaturę otoczenia mamy w miejscu, w którym
będzie prowadzona aplikacja i
jaka jest temperatura farby.
Z uwagi na ścisłą zależność lepkości od temperatury,
lepkość medium zmienia się
wraz z temperaturą. Żywice
zawarte w medium są tym bardziej płynne, im są cieplejsze.
Poniższa tabela ukazuje zależność lepkości od temperatury.
Większość producentów zaleca
i podaje lepkość roboczą przy
Tab. 1.
Afnor 4 (CA4)
ISO 4
mPas.s
Centypauzy
Ford 4 (CF4)
DIN 4 (0°)
LCH (Fr)
ZAHN (n°2)
12
–
20
20
10
11
6
18
14
17
25
25
12
12
7
19
15
23
30
30
14
14
–
20
20
34
40
40
18
16
8
22
25
51
50
50
22
20
9
24
29
60
60
60
25
23
10
27
32
68
70
70
28
25
–
30
34
74
80
80
30
26
11
34
37
82
90
90
33
28
12
37
40
93
100
100
35
30
13
41
45
–
120
120
40
34
14
49
50
–
140
140
44
38
15
58
56
–
160
160
50
42
16
66
61
–
180
180
54
45
17
74
66
–
200
200
58
49
18
82
70
–
220
220
62
52
19
–
UWAGA: 1PAUZ = 100 CENTYPAUZÓW A 1ApA.S = 1 CENTYPAUZ
Temperatura (°C)
2°
4°
6°
8°
10°
12°
14°
16°
18°
20°
22°
24°
26°
28°
30°
32°
34°
36°
38°
40°
27
26
24
23
22
21
21
20
19
18
18
17
17
16
15
15
14
14
14
14
33
31
29
27
26
25
23
22
21
20
19
18
18
17
16
16
15
15
14
14
39
36
34
32
30
28
26
24
23
22
21
20
19
18
17
17
16
15
15
14
46
42
39
36
34
31
29
27
26
24
23
22
21
19
18
17
17
16
15
15
54
49
45
41
38
35
32
30
28
25
24
23
21
20
19
18
17
17
16
15
58
51
47
43
40
36
33
31
29
27
25
23
21
20
20
19
18
17
15
15
61
55
50
46
42
38
35
32
30
28
26
24
22
21
20
19
18
17
16
16
69
63
56
52
46
42
39
35
32
30
28
25
24
23
21
20
19
18
17
16
77
69
62
55
50
46
41
38
35
32
29
27
25
24
22
21
19
18
17
16
84
74
67
61
54
50
44
40
36
34
30
28
26
25
23
22
20
18
17
16
95
84
75
66
60
54
46
44
40
35
33
30
28
26
24
22
20
19
18
17
104
92
81
73
65
53
52
46
42
38
35
31
29
27
24
23
21
20
19
18
112
100
88
76
69
62
51
49
44
40
35
32
30
27
25
23
21
20
19
18
122
108
90
85
75
66
59
53
47
42
38
35
31
28
26
24
22
21
19
18
132
120
102
90
80
70
63
55
50
44
40
36
33
30
27
25
23
22
20
18
142
124
108
95
84
74
65
58
52
45
41
37
34
31
27
25
23
22
20
18
152
132
119
101
90
80
69
61
54
48
43
38
35
31
28
26
24
23
21
18
146
140
123
106
94
83
73
64
56
50
45
40
35
32
29
27
24
23
21
19
Przykład: pożądana lepkość farby to 22 sekundy w skali kubka Afnorda (CA4) przy temp. 20 st. C, w przypadku wzrostu lub spadku temperatury, lepkość ulega zmianie, a tym samym – parametr rozlewności.
Tab. 2.
temperaturze otoczenia i medium 20°C (Tab. 2).
Jeśli nie mamy pewności, że
sprostamy utrzymaniu stałych
parametrów lepkości i temperatury, możemy zastosować
podgrzewacze przepływowe,
które w pełni zabezpieczą te
parametry. Podgrzewacze nie
tylko umożliwiają kontrolowanie
ww. parametrów, ale również
umożliwiają aplikację na gorąco,
która ma szereg zalet: oszczędność rozpuszczalnika, mniejsza
emisja części organicznych,
mniejsze ryzyko spowodowania
zacieków poprzez zwiększoną
tiksotropię, przyspieszenie procesu schnięcia, wyższa jakość i
szybkość aplikacji, szybki proces
przygotowania medium.
Jak już wiemy, podnosząc
temperaturę cieczy zmniej-
szamy jej lepkość. W ten sposób podgrzewanie farby np.
do temperatury 60 czy 80°C
daje ten sam efekt, co jej rozcieńczenie. Aplikacja na gorąco
jest również bardzo przydatna
dla utrzymania farby, lakieru
w stałej temperaturze, a więc
uniezależnia nas od zmian
temperatury panującej w hali
czy w warsztacie, zarówno w
ciągu całego dnia, jak również
całego roku, bez względu na
porę roku.
To tyle, jeśli chodzi o przygotowanie się do procesu aplikacji. W kolejnej części omówimy poszczególne parametry i
zastosowanie wybranych pistoletów oraz samą technikę
nanoszenia powłok lakierniczych i malarskich.
Bejce – aby dobrać pistolet do natrysku bejcy, trzeba
sobie odpowiedzieć na pytanie,
jaki rodzaj drewna bejcujemy i
czy posiadamy właściwy produkt do bejcowania. W dużym
uproszczaniu – twarde drewno
bejcujemy bejcami szybko odparowującymi i techniką aplikacji, tzn. na sucho, czyli HP lub
LP, RP. Dla miękkiego drewna
stosujemy wolniejsze bejce i
natrysk prowadzamy na mokro,
czyli HVLP, VLP LVLP. Różnice
te wynikają z chłonności i różnic w usłojeniu poszczególnych
typów drewna. Niektóre modele pistoletów pozwalają na atomizację na mokro przy ciśnieniu
roboczym około 1,2 bara. Ma to
szczególne znacznie podczas
barwienia frontów meblowych,
krzeseł i drzwi z dużą ilością
frezów i zakamarków. Dzięki tak niskiemu ciśnieniu nie
powstają jaśniejsze przebarwienia w miejscu styku
dwóch płaszczyzn.
Lakiery 1K i 2K – w
zależności od grubości warstwy, lepkości i połysku możemy aplikować za pomocą
wszystkich technik. Różnice
odczują tylko wprawni lakiernicy, którzy potrafią przygotować farbę czy lakier w
odpowiedniej
recepturze.
Jeśli potraficie zwracać
uwagę na otoczenie oraz
posługiwać się odpowiednio
rozcieńczalnikiem, wówczas
będziecie się cieszyć z pistoletów niskociśnieniowych,
a jeśli nie macie wprawy w
aplikacjach, to pracujcie z
10
pistoletami o większej tolerancji - na pistoletach LP,
RP lub HP. Są to pistolety,
które łatwiej zatomizują lakier. Dzięki temu uzyskamy
szybciej odpowiedni stopień połysku.
Farby – w zależności
od grubości powłoki na
mokro oraz połysku również rządzą się podobnymi prawami jak aplikacja
lakierów. Główne różnice
mogą się pojawiać w wielkości dobieranych dysz i
sposobów zasilania.
Kardynalną zasadą jest
dobór właściwej dyszy. Jak
to zrobić, na co zwracać
uwagę?
Przede wszystkim trzeba pamiętać, aby wypływ
farby z dyszy (bez powietrza
REKLAMA
atomizującego) był swobodny,
ponieważ im mniejsze ciśnienie
materiału, tym łatwiej jest naszym pistoletom zatomizować
dany produkt bez wpływu na
ilość dozowanego produktu. Jeśli
pracujecie inaczej, to wówczas
pojawiają się straty. Aby dobrze
zatomizować produkt wypływający pod większym niż powinien
ciśnieniem, potrzeba dwa trzy
razy więcej powietrza, a przez
to zapylenie jest większe, itp.
Kleje – natryskiwane są
głównie za pomocą pistoletów
HP z uwagi na ich ciężar właściwy, jak również na bardzo równomierne rozpylenie, które jest potrzebne w przypadku oklejania.
W przypadku klejów tapicerskich
również liczy się szybkość i atomizacja oraz możliwość szybkiej
regulacji szerokości strumienia.
Bardzo ważną zasadą jest, i
należy o tym bezwzględnie pamiętać, iż kleje, w szczególności
kleje kontaktowe, nie lubią materiałów nieszlachetnych, takich jak brąz, miedź, cynk. Kleje
wchodzą w reakcję z tymi materiałami i zachodzi wówczas zjawisko koagulacji (wytracają się
grudki kleju). Ma to szczególne
znacznie dla oklein.
* * *
Zrobiłem dla Państwa zestawienie najbardziej znanych
pistoletów pneumatycznych z
zachowaniem podstawowego
podziału (patrz str. 11-13).
Należy pamiętać, że każdy z
nich jest przystosowany do pracy z wieloma aplikacjami. Ważnym czynnikiem doboru pistoletu do danej aplikacji jest lepkość
medium i rodzaj dobranej dyszy.
Pod pojęciem „Części zamienne/dostępność” podaję w
przybliżeniu dwie wartości –
pierwsza to czas realizacji zamówień – maksymalna liczba
dni, a druga to liczba punktów
dystrybucyjnych w Polsce.
W opracowaniu niniejszego
artykułu oraz zestawienia przykładowych produktów korzystałem również z treści i materiałów zawartych na stronach
internetowych producentów i
dystrybutorów sprzętu lakierniczego.
Radosław Osiński
TopFinish
11
Skuteczność
transferu w
procentach
Parametry pracy
w barach
Zapotrzebowanie
powietrza l/min
Waga w gramach
Pojemność zbiornika
w ml
Dostępne dysze
w mm
Dysze i iglice
wzmacniane dostępność
Części zamienne/
dostępność
HVLP
Wg norm
V.O.C.
2
360
–
750
1,2-1,5
brak
1/100
Air Gunsa
AZ30HTE
HTE
72-93
2-3
80-315
517
600
1,0-2,0
brak
21/6
Binks
Mach-1
HVLP
65-71
1,5-2,5
250-400
459
600
1,2-2,8
brak
31/3
DeVilbiss
Advance
HD
HVLP
65-71
1,3-2,0
283-394
482
568
1,3-2,2
tak
21/12
Ecco
652S
HVLP
65-71
2,5-3,5
260-350
653
500
0,9-2,7
tak
21/3
Graco
Finex
HVLP
65-71
1,7-3,4
198-334
500
150-850
0,6-1,8
brak
21/10
Iwata
W400LV2
High
T.E.C
71-90
0,5-2,5
150-200
380
600
0,8-2,5
brak
21/6
Kremlin
M22G
HTI
i HVLP
74-76
0,9-2,2
330-450
680
600
0,9-2,2
tak
7/12
Optima
900
LVLP
65-80
2,4-3,0
111-237
680
500-750
0,8-3,0
tak
21/6
Sata
3000B
HVLP
65-71
2
430
542
600
1,0-2,2
brak
21/6
Wagner
– Walther Pilot
PILOT
Premium
HVLP/
pneumatyka
61-71
1,5-3
290-350
470
600
0,5-3,5
brak
7/4
Model
Victoria
2016
seria 3
Zdjęcie
Aerometal
Producent
Technologia
atomizacji
Pistolety zasilane grawitacyjnie
12
Technologia
atomizacji
Skuteczność
transferu
w procentach
Parametry pracy
w barach
Zapotrzebowanie
powietrza l/min
Dostępne dysze
w mm
Dysze i iglice
Cyrkulacja
w pistolecie
Oddzielna podstawa
adaptacyjna
Części zamienne/
dostępność
AEROMAC
216
HVLP
INOX
Wg norm
V.O.C.
2
360
0,8-2,0
tak
INOX
nie
nie
1/100
Binks
MAG
HVLP
65-71
0,5-1,8
250-400
1,2-2,8
tak
nie
tak
31/3
DeVilbiss
Viper
Trans-Tech
65-71
1,2-2,8
340-540
1,3-2,2
tak
nie
nie
21/5
Ecco
70A
HVLP
65-71
0,3-2,7
260-700
0,9-2,7
tak
tak
tak
21/3
Graco
EFX
HVLP
65-71
0,5-1,5
198-334
0,6-1,8
brak
tak
tak
21/10
Iwata
WRA200
High
T.E.C
71-90
1,1-2,5
255-750
0,8-2,4
brak
tak
tak
21/6
Kremlin
A35
HTI
i HVLP
72-74
1,5-3,0
330-500
0,6-1,8
(w modelach A25)
(w bazie)
tak
tak
7/12
Optima
ATM IV
LVLP
65-80
0,5-3,0
260-305
0,8-3,0
tak
nie
nie
21/5
Sata
jet3000A
HVLP
65-71
4,0-4,5
560
0,8-2,0
brak
nie
nie
21/6
Wagner
GA 3000
SupraCoat
HVLP
55-85
1-6
520
0,3-2,5
tak
tak
tak
7/4
Walther Pilot
WA 800
HVLP/
pneumatyka
61-71
2-6
200-380
0,5-2,5
brak
tak
tak
7/4
Zdjęcie
Aerometal
Producent
Model
Pistolety zasilane ciśnieniowo – aplikacja automatyczna
tak
13
Skuteczność
transferu w
procentach
Parametry pracy
w barach
Zapotrzebowanie
powietrza l/min
Waga w gramach
Dostępne dysze
w mm
Dysze i iglice
Części zamienne/
dostępność
HVLP
Wg norm
V.O.C.
2
380
–
1,2-2,5
brak
1/100
Air Gunsa
AZ10E
HTE
72-93
2-3
210-310
460
0,8-2,5
tak
21/6
Binks
Mach-1
HVLP
65-71
1,5-2,5
250-400
467
1,2-1,8
brak
31/3
DeVilbiss
Advance
HD
HVLP
65-71
1,3-2,0
130-800
495
0,5-2,8
tak
21/12
Ecco
65S
HVLP
65-71
2,5-3,5
250-700
565
0,5-2,7
tak
21/3
Graco
Finex
HVLP
65-71
1,7-3,4
198-334
370
1,0-1,8
brak
21/10
Iwata
W200
High
T.E.C
71-90
1-3
360-560
380
0,8-2,5
tak
21/6
Kremlin
M22P
HTI
i HVLP
72-75
1,5-2,5
330-550
520
0,6-4,0
(hartowane
i teflonowe)
7/12
Optima
801
LVLP
65-80
2,0-3,5
111-300
615
0,8-2,5
tak
21/6
Sata
jet1000k
HVLP
65-71
2,5
530
580
0,8-2,0
tak
21/6
Wagner
– Walther Pilot
PILOT
Premium
HVLP/
pneumatyka
61-71
1,5-3
290-350
470
0,5-2,5
nie
7/4
Model
Victoria
2012
PRESS
Zdjęcie
Aerometal
Producent
Technologia
atomizacji
Pistolety zasilane ciśnieniowo – aplikacja ręczna
tak

Aplikacja farb za pomocą pistoletów

Transkrypt

Podobne dokumenty