zamówienie RDOŚ Katowice WOF-I.261.25.2014

Załącznik nr 6
Opis przedmiotu zamówienia do zadania: „Identyfikacja miejsc i rozpoznanie
skutecznych metod ograniczenia antropopresji w celu ochrony wilka, rysia i
niedźwiedzia brunatnego na terenie obszaru Natura 2000 Beskid Żywiecki PLH240006”
I. Krótki opis zamówienia
CPV:
90 72 00 00 - 0 - ochrona środowiska
90 72 17 00 - 4 - usługi ochrony gatunków zagrożonych.
II. Przedmiot i cel zadania
Przedmiotem zadania jest identyfikacja miejsc i wypracowanie skutecznych metod ograniczania
antropopresji oraz jej skutków dla wybranych gatunków zwierząt (niedźwiedź brunatny, wilk, ryś)
będących przedmiotami ochrony obszaru Natura 2000 Beskid Żywiecki PLH240006. Działania te
zostały wskazane do realizacji jako uzupełnienie stanu wiedzy o przedmiotach ochrony oraz jako
działania dotyczące ochrony czynnej zwierząt oraz ich siedlisk w Zarządzeniu Regionalnego
Dyrektora Ochrony Środowiska w Katowicach z dnia 24 kwietnia 2014 r. w sprawie ustanowienia
planu zadań ochronnych dla obszaru Natura 2000 Beskid Żywiecki PLH240006 (Dz. U. Woj.
Śląskiego z 2014r. Poz. 2606).
Antropopresja w Beskidzie Żywieckim przejawia się między innymi poprzez wnikanie terenów
zabudowy mieszkaniowej i letniskowej w głąb ostoi, lokalizacji dużych ośrodków narciarskich,
wzmożenie ruchu turystycznego na szlakach turystycznych i w sąsiedztwie schronisk,
niekontrolowanym masowym zbieractwie płodów runa leśnego, a przede wszystkim poprzez
nielegalny wjazd pojazdów silnikowych (quady, motocykle crossowe, samochody terenowe, skutery
śnieżne), a także penetrację terenu w ostojach poza wyznaczonymi trasami pieszymi, rowerowymi i
narciarskimi (zbieractwo, narciarstwo, biegi przełajowe, itp.). Czynniki te mają niewątpliwy wpływ na
gatunki będące przedmiotem opracowania, tj. na duże drapieżniki: niedźwiedzia brunatnego, wilka i
rysia. Ekspertyza stanowiąca produkt końcowy zadania zawierać powinna wnioski i propozycje
działań, które będą uwzględniane w bieżącej działalności RDOŚ w Katowicach oraz wykorzystywane
dla potrzeb Planu Zadań Ochronnych.
III. Opis zadania
Realizacja zadania musi obejmować opracowanie następujących elementów wykonywanych przez
ekspertów, które można podzielić na następujące etapy:
Etap I Analiza materiałów
W ramach etapu I przeprowadzona będzie analiza wszystkich dostępnych materiałów dotyczących
zagadnień będących przedmiotem ekspertyzy, a w szczególności:
- Zarządzenie Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Katowicach z dnia 24 kwietnia 2014 r.
w sprawie ustanowienia planu zadań ochronnych dla obszaru Natura 2000 Beskid Żywiecki
PLH240006 (Dz. U. Woj. Śląskiego z 2014r. Poz. 2606),
- Ekspertyza w zakresie dużych drapieżników - niedźwiedzia brunatnego, rysia euroazjatyckiego i
wilka na potrzeby planu zadań ochronnych dla SOO Beskid Żywiecki PLH240006, R.W. Mysłajek, S.
Pierużek-Nowak, Twardorzeczka 2012,
1
- Przeciwdziałanie synantropizacji niedźwiedzi w polskiej części Karpat, E. Zyśk- Gorczyńska, Z.
Jakubiec, Wrocław, 2011.
Przeprowadzona analiza stanowić będzie podstawę do zaplanowania prac terenowych mających na
celu ustalenie konkretnych miejsc lub rejonów kolejnych działań w ramach Etapu II.
Etap II Prace terenowe
W trakcie prac terenowych należy zidentyfikować miejsca i zaproponować skuteczne metody
ograniczenia antropopresji, z rozważeniem następujących elementów:
1. W ramach organizacji ruchu:

ewentualne wskazanie obszarów, na których będzie obowiązywał całoroczny lub okresowy
zakaz wstępu wraz z miejscami usytuowania tablic informacyjnych oraz treścią zakazów, np. „Zakaz
wstępu ostoja zwierząt podlegających ochronie”,

ewentualne wskazanie miejsc i sposobów spowodowania niedrożności niektórych dróg
leśnych, szlaków zrywkowych, ścieżek itd., które spowodują uniemożliwienie lub ograniczenie
wjazdu pojazdów mechanicznych w strefy kluczowe dla gatunków będących przedmiotami
opracowania, a w tym miejsca i sposób realizacji dla działania dotyczącego ochrony czynnej:
„Wykonanie trwałych przeszkód naturalnych ograniczających ruch pojazdów silnikowych na aktualnie
nieużytkowanych drogach i szlakach zrywkowych” wynikającego z PZO dla obszaru Natura 2000
Beskid Żywiecki PLH240006,

wskazanie możliwości ograniczenia nielegalnego wjazdu pojazdów silnikowych, na niektóre
szlaki turystyczne poprzez stosowanie zapór mechanicznych, umożliwiających jednocześnie ruch
pieszy; w razie potrzeby zaproponować korektę istniejących szlaków turystycznych oraz wyznaczyć
miejsca usytuowania dodatkowych szlabanów i znaków informacyjnych o obowiązujących w lasach
zakazach,

propozycja sposobu realizacji dla działania dotyczącego ochrony czynnej: „Stworzenie
utrudnień i naturalnych barier ograniczających ruch konny oraz pojazdów silnikowych
i rowerowych”, wynikającego z PZO dla obszaru Natura 2000 Beskid Żywiecki PLH240006
(załącznik graficzny nr 13).
2. W ramach organizacji gospodarki odpadami:

ustalenie miejsc, gdzie konieczna jest wymiana istniejących niezabezpieczonych koszów lub
kontenerów na śmieci, na pojemniki z zabezpieczeniami uniemożliwiającymi dostęp zwierząt
(działanie te obejmować powinny również tereny bezpośrednio przyległe do ostoi, a narażone na
penetrację przez dzikie zwierzęta, np. wilki czy niedźwiedzie),
W trakcie przeprowadzania prac terenowych wykonawca jest zobowiązany do współpracy i
bieżącej konsultacji planowanych działań z administracją lasów państwowych, zarządcami szlaków
turystycznych lub innymi podmiotami lub osobami, których te działania mogą dotyczyć. Zaplanowane
działania nie powinny powodować ograniczania własności
(np. dostępu do nieruchomości rolnych, leśnych, itp.) prywatnych właścicieli gruntów.
Etap III Wykonanie ekspertyzy końcowej
W oparciu o analizę dostępnych materiałów, badania terenowe oraz własną wiedzę
i doświadczenie, wykonawca jest zobowiązany do sporządzenia ekspertyzy końcowej uwzględniającej
sezonową specyfikę zagrożeń, która będzie zawierała:
2

wskazanie metod ograniczenia antropopresji poprzez konkretne działania terenowe,
z uwzględnieniem wyżej wymienionych propozycji działań oraz innych „autorskich” działań, które nie
zostały wymienione w niniejszej specyfikacji (w opracowaniu wymagane jest wskazanie na mapach
konkretnych miejsc proponowanych działań, a także wykonanie schematów i specyfikacji
ustalających sposoby ich realizacji),

zaproponowanie innych metod przeciwdziałania antropopresji, np. organizacyjnych,
kontrolnych i edukacyjnych,

zaproponowanie zmian prawnych w aktach normujących poruszanie się pojazdami,
dotyczących gospodarki odpadami, a także w prawie karnym oraz aktach prawa miejscowego,

określenie zakresu monitoringu skuteczności zaproponowanych działań.
Etap IV
Wykonawca zobowiązany jest do zaprezentowania opracowania końcowego w trakcie konsultacji
społecznych, na które zaproszeni zostaną właściciele lub użytkownicy terenu, organizacje ekologiczne
i przedstawiciele władz lokalnych. W razie uzasadnionych uwag wniesionych w trakcie konsultacji,
przed końcowym odbiorem zadania, wykonawca zobowiązany jest do wniesienia do opracowania
uzgodnionych zmian.
IV.
Inne
Przygotowana dokumentacja musi stanowić spójne opracowanie. Podczas prowadzonych prac
eksperci muszą się konsultować ze sobą oraz pracownikami Regionalnej Dyrekcji Ochrony
Środowiska w Katowicach, którzy mogą uczestniczyć w realizowanych przez Wykonawcę pracach
terenowych.
Z uwagi na prawie całkowite pokrywanie się obszarów Natura 2000: Beskid Żywiecki PLH240006 i
Beskid Żywiecki PLB240002 oraz ze względu na konieczność wypracowania spójnych metod
ograniczania antropopresji w obydwu obszarach Natura 2000, w trakcie prac oraz formułowania
wniosków końcowych eksperci powinni się konsultować z zespołem realizującym zadanie:
„Identyfikacja miejsc i rozpoznanie skutecznych metod ograniczenia antropopresji w celu ochrony
głuszca na terenie obszaru Natura 2000 Beskid Żywiecki PLB240002”.
W trakcie opracowania należy skorzystać z dostępnych danych oraz uwzględnić zapisy Planu Zadań
Ochronnych dla tych obszarów Natura 2000 Beskid Żywiecki PLH240006.
Zamawiający udostępni do wykorzystania na potrzeby wykonania ekspertyzy dokumentację
przyrodniczą będącą w posiadaniu Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w Katowicach
dotyczącą tematu i obszaru objętego ekspertyzą, w tym dokumentację zgromadzoną na potrzeby
opracowania Planu Zadań Ochronnych dla obszaru Natura 2000 Beskid Żywiecki PLH240006.
Wynikiem przeprowadzonych prac powinno być opracowanie przygotowane w formie tekstowej i
graficznej. Integralną częścią opracowania muszą być mapy, na których powinny zostać zobrazowane
przestrzenne zagadnienia poszczególnych elementów opracowania.
Do opracowania muszą być dołączone dane GIS, zgodne ze „Standardem Danych GIS
w Ochronie Przyrody” oraz aktualnej adaptacji tego standardu dla potrzeb dokumentacji PZO (PIK
PZO Natura 2000 jako narzędzie wspomagające tworzenie planów zadań ochronnych dla obszarów
NATURA 2000, tzw. „Podręcznik PIK”). Dokumentacja Standardu GIS i „Podręcznik PIK” są
dostępne u Zamawiającego.
Trwałość map w wersji papierowej: 20 lat - skala map papierowych nie mniejsza niż 1:20 000.
3
Liczba egzemplarzy: opracowanie w formie papierowej - 3 egzemplarze, w formie elektronicznej
edytowalnej - 2 egzemplarze.
Wykonawca jest zobowiązany do uzyskania wszystkich zgód i zezwoleń wymaganych do
prowadzenia badań terenowych.
Do opracowania należy dołączyć 50 sztuk fotografii w technice cyfrowej o rozdzielczości min. 10
MPix i wymiarach 300 DPI. Wykonawca przeniesie na Zamawiającego z dniem przekazania
kompletnej publikacji pełne prawa autorskie majątkowe do całości opracowania, w tym do zdjęć.
4