D - Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Świdnicy

Sygn. akt II Ca 706/14
POSTANOWIENIE
Dnia 6 listopada 2014 r.
Sąd Okręgowy w Świdnicy II Wydział Cywilny Odwoławczy
w składzie następującym:
Przewodniczący: SSO Jerzy Dydo
Sędziowie: SO Aleksandra Żurawska
SR Łukasz Kozakiewicz (del.) Protokolant: Alicja Marciniak
po rozpoznaniu w dniu 6 listopada 2014r. w Świdnicy
na rozprawie
sprawy z wniosku M. T.
przy udziale W. T.
o zobowiązanie do opuszczenia lokalu mieszkalnego
na skutek apelacji uczestnika postępowania
od postanowienia Sądu Rejonowego w Świdnicy
z dnia 3 kwietnia 2014 r., sygn. akt I Ns 188/14
postanawia:
uchylić zaskarżone postanowienie i sprawę przekazać do ponownego rozpoznania Sądowi
Rejonowemu w Świdnicy.
Sygn.akt II Ca 706/14
UZASADNIENIE
Postanowieniem z dnia 3.04.2014r Sąd Rejonowy w Świdnicy I Wydział Cywilny zobowiązał uczestnika postepowania
W. T. do opuszczenia lokalu mieszkalnego położonego w S. przy ul. (...) i zasądził od uczestnika na rzecz
wnioskodawczyni M. T. 40 zł kosztów postępowania.
Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:
M. T. i W. T. zawarli związek małżeński w S. w dniu 8 sierpnia 1987 roku.
Początkowo pożycie małżeńskie wnioskodawczyni i uczestnika układało się zgodnie, przez okres dwóch lat
małżonkowie mieszkali w wynajętym mieszkaniu, a następnie we własnym. Pozwany czynnie uprawiał boks i jego
dochody wystarczały na pokrycie kosztów utrzymania całej rodziny, wnioskodawczyni zajmowała się domem i
wychowywaniem dzieci. Pod koniec lat 90-tych uczestnik zakończył karierę sportową i od tego czasu małżonkowie
wyjeżdżali do pracy za granicę. Po krótkim czasie W. T. nie chciał już pracować za granicą, nie czynił też starań
o podjęcie zatrudnienia w Polsce, więc koszty utrzymania rodziny ponosiła wyłącznie wnioskodawczyni. Uczestnik
koncentrował się na własnej osobie, oglądał telewizję, korzystał z internetu i spał do późnych godzin. Nie interesował
się w ogóle małoletnim synem, nie pomagał też w obowiązkach domowych. Zaczął nadużywać alkoholu, a będąc pod
jego wpływem szarpał wnioskodawczynię.
W dniu 27 grudnia 2012 roku Sąd Okręgowy w Świdnicy w sprawie o sygn. akt I C 2561/11 rozwiązał przez rozwód z
winy pozwanego małżeństwo M. T. i W. T. zawarte w dniu 8 sierpnia 1987 roku.
Do chwili obecnej M. T. i W. T. wspólnie z 12-letnim synem zamieszkują w mieszkaniu komunalnym przy ul. (...) w S.,
którego głównym najemcą jest wnioskodawczyni M. T.. Mieszkanie ma powierzchnię 48m2, znajdują się w nim dwa
pokoje, w tym większy zajmuje M. T. wraz z synem, zaś pokój dziecka zamieszkuje uczestnik.
Po zakończeniu postępowania w sprawie o rozwód zachowanie uczestnika wobec wnioskodawczyni znacznie się
pogorszyło. Od tego czasu zaczęły się „przepychanki, popychanki, poniżenia, wyzwiska”. Na skutek zachowania byłego
męża M. T. od końca grudnia ubiegłego roku leczy się w (...), a co stanowi powód do drwin ze strony uczestnika.
W. T. wyzywa M. T. od głupków, głąbów, skrajnej patologii, ubliża jej, popycha, pluje i sugeruje, by odebrała sobie
życie. Uczestnik wciąż nie partycypuje w kosztach utrzymania mieszkania, do domu wraca pod wpływem alkoholu, w
mieszkaniu także spożywa alkohol, a puszki po piwie chowa do pufy.
W. T. był zarejestrowany jako bezrobotny w okresie od dnia 1 lutego 2012 roku do dnia 30 czerwca 2013 roku, aktualnie
nie jest zarejestrowany w Powiatowym Urzędzie Pracy w Ś. jako osoba bezrobotna.
W. T. nie korzysta w żadnej formie z pomocy Ośrodka Pomocy (...) w S..
W. T. został skazany wyrokiem Sądu Rejonowego w Świdnicy z dnia 22 października 2013 roku, w sprawie sygn. akt
II K 261/13 z oskarżenia prywatnego S. P., za popełnienie przestępstwa z art. 157§2 kk.
W dniu 1 marca 2014 roku Prokurator Rejonowy w Świdnicy odmówił wszczęcia dochodzenia w sprawie psychicznego
znęcania się nad M. T. przez ustaloną osobę w okresie od listopada 2011 roku do 11 lutego 2014 roku, tj. o czyn z art.
207§1 kk, z uwagi na brak znamion czynu zabronionego.
Przy tak ustalonym stanie faktycznym Sąd Rejonowy uznał, że wniosek jest zasadny, zachodzą podstawy przewidziane
w art.11 a ustawy z dnia 29.07.2005r o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie, do zobowiązania uczestnika
postepowania do opuszczenia lokalu mieszkalnego. Sąd Rejonowy ustalenia o stosowaniu przez uczestnika
postepowania przemocy w rodzinie dokonał przede wszystkim w oparciu o zeznania wnioskodawczyni, uznając je
za całkowicie wiarygodne, odmawiając przy tym wiarygodności zeznaniom uczestnika oraz o dowody ze sprawy
rozwodowej.
O kosztach postepowania orzekł na podstawie art.520 § 2 kpc.
Od postanowienia Sądu pierwszej instancji apelację złożył uczestnik postępowania zaskarżając postanowienie w pkt
I i II i zarzucając:
1/ obrazę prawa materialnego, a to art. 2 pkt 2 i art. 1 la ustawy o przeciwdziałaniu
przemocy w rodzinie z dnia 29 lipca 2005 (Dz. U. Nr 180, poz. 1493 z późn. zmianami) przez zobowiązanie uczestnika
do opuszczenia lokalu mieszkalnego położonego w S. przy ul. (...) mimo braku przesłanek,
2/ sprzeczność istotnych ustaleń sądu z treścią zebranego w sprawie materiału, a wyrażającą się w przyjęciu, że:
po rozwodzie zachowanie uczestnika wobec wnioskodawczyni pogorszyło się, zaczęły się „przepychanki, popychanki,
poniżenia, wyzwiska", -uczestnik wyzywa wnioskodawczynię od głupków, głąbów, ubliża jej, popycha, pluje, sugeruje,
by odebrała sobie życie,
-uczestnik nie partycypuje w kosztach utrzymania mieszkania, wraca do domu pod wpływem alkoholu,
-wnioskodawczyni od grudnia 2013 leczy się w (...), co poza gołosłownymi twierdzeniami wnioskodawczyni nie zostało
poparte żadnymi dowodami, a postanowienie Prokuratora Rejonowego w Świdnicy z dnia 1 marca 2014 o odmowie
wszczęcia dochodzenia podważa wiarygodność tych zeznań,
3/ obrazę prawa procesowego, a to art. 233 § 1 kpc przez dokonanie dowolnej oceny dowodów bez wszechstronnego
rozważenia zebranego w sprawie materiału. Wskazując na powyższe zarzuty wniósł o zmianę zaskarżonego
postanowienia i oddalenie wniosku.
Sąd Okręgowi zważył:
Przede wszystkim należy zauważyć, że w rozpoznanej sprawie nie było podstaw do zmiany trybu postępowania.
Wprawdzie zgodnie z art.201 § 1 kpc przewodniczący bada, w jakim trybie sprawa powinna być rozpoznana oraz czy
podlega rozpoznaniu według przepisów o postepowaniu odrębnym i wydaje odpowiednie zarządzenia. Tylko jeżeli
sprawę wszczęto lub prowadzono w trybie niewłaściwym Sąd rozpozna ją w trybie właściwym/…/. O treści żądania
decyduje wyłącznie powód określając je w pozwie.
M. T. określiła żądanie jako nakazanie W. T. opuszczenie mieszkania przy ul. (...) w S. wraz ze wszystkimi rzeczami
osobistymi do niego należącymi. Pismo procesowe zawierające żądanie określiła jako pozew wskazujący strony jako
powódkę i pozwanego. Treść żądania zostało określone jasno i precyzyjnie. Również wskazane w uzasadnieniu
pozwu powody eksmisji jak nie ponoszenie przez W. T. opłat związanych z lokalem, nie utrzymywanie porządku w
zajmowanym przez niego pokoju ( brud, smród, bałagan), wszczynanie awantur uznać należy za typowe przyczyny
związane z żądaniem eksmisji. Sprawie nadano właściwy bieg rejestrując ją jak pozew o eksmisję rozpoznawany
w postępowaniu procesowym. Na rozprawie w dniu 6.02.2014r Sąd Rejonowy wydał zarządzenie o zmianie trybu
postępowania procesowego na postępowanie nieprocesowe o zobowiązanie do opuszczenia mieszkania z powodu
przemocy w rodzinie mimo, że z protokołu rozprawy ani pisma procesowego nie wynikało aby M. T. zmieniła swoje
pierwotne żądanie. Z przepisu art.11 a ust 1 ustawy z dnia 29.07.2005r wynika, że to osoba dotknięta przemocą
może żądać aby sąd nakazał winnemu przemocy członkowi rodziny opuszczenie mieszkania. To żądanie musi zostać
jednak wyartykułowane przez osobę zainteresowaną. Sąd nie może zmieniać trybu postępowania bez takiego żądania
tylko dlatego, że strona złożyła zawiadomienie do prokuratury o podjęcie dochodzenia w sprawie psychicznego
i fizycznego znęcania. Należy w tym miejscu zauważyć, ze taka zmiana trybu postepowania i podstawy prawnej
nakazania opuszczenia lokalu wcale nie musi być korzystna dla zainteresowanego. Orzeczenie eksmisji w procesie
w oparciu o przepisy ustawy z dnia 21.06.2011r o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o
zmianie Kodeksy cywilnego ma charakter definitywny, natomiast opuszczenie lokalu na podstawie art. 11 a ustawy
o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie może być zmienione lub uchylone w razie zmiany okoliczności. Jest to więc
działanie o charakterze tymczasowym, które ma być podjęte szybko aby nie doszło do nieodwracalnych skutków dla
członków rodziny.
Reasumując Sąd Okręgowy stwierdza, że Sąd Rejonowy naruszył przepis art.201 kpc, ponieważ sprawa powinna
toczyć się zgodnie z żądaniem w trybie procesowym. To uchybienie procesowe miało istotne znaczenie dla oceny
zasadności rozstrzygnięcia. Sąd Rejonowy ustalił, że W. T. dopuścił się przemocy w rodzinie zdefiniowanej w art.2
ust 2 ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie w zasadzie wyłącznie na podstawie zeznań M. T. uznając
je za całkowicie wiarygodne w przeciwieństwie do zeznań W. T. i to w sytuacji gdy wiedział już, że Prokuratura
Rejonowa w Świdnicy odmówiła wszczęcia dochodzenia w sprawie psychicznego znęcania się gdyż czyn nie zawierał
znamion czynu niedozwolonego. Wprawdzie do uznania, że doszło do przemocy w rodzinie na podstawie ustawy
o zwalczaniu przemocy w rodzinie nie jest potrzebny wyrok sądu karnego skazujący członka rodziny za takie
przestępstwo, ale oparcie rozstrzygnięcia w sprawie wyłącznie na dowodzie z zeznań zainteresowanej w sprawie M.
T. jest niewystarczające. Trafny jest zatem zarzut apelacji naruszenia przez Sąd Rejonowy art.233 § 1 kpc przez
przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów. Odwoływanie się przez Sąd Rejonowy do ustaleń i rozstrzygnięcia
Sądu Okręgowego w Świdnicy w sprawie rozwodowej stron, nie daje podstaw do nakazanie opuszczenia W. T.
mieszkania skoro Sąd Okręgowy nie uwzględnił w wyroku rozwodowym żądania jego eksmisji uznając, że nie było do
tego podstaw.
Z powyższych względów Sąd Okręgowy uznał, że zachodziły podstawy do uchylenia na podstawie art.386 § 4 kpc
zaskarżonego postanowienia i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania. Przy ponownym rozpoznaniu sprawy
Sąd Rejonowy rozpozna sprawę w procesie zgodnie z żądaniem powódki zawartym w pozwie, oceniając żądanie
eksmisji w oparciu o przepisy ustawy z dnia 21.06. 2011r o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy
i zmianie Kodeksu cywilnego w szczególności o przepis art.13 tej ustawy.