Uchwała Nr VII/65/11 zał.1

Transkrypt

Załącznik nr 1
do uchwały Nr VII/65/11
Rady Gminy Brenna
z dnia 12 maja 2011 r.
RAPORT Z WYKONANIA
PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA
DLA GMINY BRENNA ZA LATA 2009-2010
Brenna 2011
RAPORT Z WYKONANIA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA
ul. Niemodlińska 79 pok. 22-23
45-864 Opole
tel./fax: 77 454-07-10, 077 474-24-57
kom. 605-26-24-27, 607-79-05-85
e-mail: [email protected]
Wykonawcą
Raportu z wykonania Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Brenna
za lata 2009 – 2010 był zespół firmy ALBEKO z siedzibą w Opolu
w składzie:
mgr inż. Beata Podgórska
mgr inż. Jarosław Górniak
mgr inż. Marta Dubiel
mgr inż. Paweł Synowiec
lic. Marta Stelmach
lic. Mariusz Orzechowski
2
SPIS TREŚCI:
1. WSTĘP...........................................................................................................................................................................4
2. ZAKRES DANYCH PODSTAWOWYCH, DOKUMENTY WEJŚCIOWE DO RAPORTU O STANIE
ŚRODOWISKA W GMINIE BRENNA ZA LATA 2009-2010.....................................................................................4
3. SPRAWOZDANIE Z REALIZACJI PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA ZA LATA 2009-2010
WRAZ Z ANALIZĄ WYDATKÓW...............................................................................................................................5
Zbiorniki wodne zostały udostępnione dla turystów. ........................................................................................................... 12
Przystań wodna w Leśnicy - położona jest około 3,5 km od centrum Brennej, w dolinie potoku Leśnica. Od zachodu otacza
ją pasmo Orłowej (813 m.n.p.m.) oraz Beskidka (700 m.n.p.m.), a od wschodu pasmo Starego Gronia (790 m.n.p.m.).
Obecnie akwen służy głównie turystom. W okresie od maja do września można tu wypożyczać rowery wodne oraz kajaki.
W pobliżu znajduje się pole namiotowe oraz punkty gastronomiczne. ................................................................................. 12
Przystań wodna w Hołcynie - znajduje się 1,5 km od centrum Brennej, w dolinie potoku Hołcyna. Prowadzi do niej droga
asfaltowa, którą biegnie niebieski szlak turystyczny. Przystań położona jest na wysokości 450 m.n.p.m. Od zachodu otacza
ją pasmo Starego Gronia (790 m.n.p.m.), a od wschodu pasmo Kotarza (974 m.n.p.m.). Zaporę, która początkowo miała
pełnić funkcję przeciwpowodziową, zbudowano w 1962 roku. Jej długość wynosi 80 m, a wysokość progu 5 m. Średnia
głębokość zbiornika wodnego to około 1 m. Przystań czynna jest od maja do września. Można wypożyczać rowery wodne
oraz kajaki. ........................................................................................................................................................................... 12
4. MONITORING SKUTKÓW REALIZACJI PROGRAMU I JEGO AKTUALIZACJI .....................................19
5. OCENA STOPNIA ROZBIEŻNOŚCI POMIĘDZY PRZYJĘTYMI CELAMI A ICH WYKONANIEM,
WERYFIKACJA PRZYJĘTYCH ZADAŃ, OCENA WYKONANIA. .....................................................................24
8. LITERATURA. ...........................................................................................................................................................26
3
1. WSTĘP
Zgodnie z art. 18 ust. 2 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 roku „Prawo ochrony środowiska” (Dz.U.
z 2008 r. nr 25, poz. 150 – tekst jednolity) Wójt co 2 lata przedstawia raport z realizacji Programu
ochrony środowiska. Program Ochrony Środowiska dla Gminy Brenna, uchwalony Uchwałą Rady
Gminy Brenna nr XXXVIII/336/10 z dnia 08 czerwca 2010 r. obejmował cele z „Polityki
Ekologicznej Państwa na lata 2009-2012 z perspektywą do roku 2016”. Ustawa „Prawo ochrony
środowiska” nie określa wymagań dotyczących formy i struktury sprawozdania z realizacji
gminnego Programu ochrony środowiska. W samym Programie założono, iż analiza realizacji
programu polegać będzie przede wszystkim na monitorowaniu czyli obserwacji zmian w wielu
wzajemnie ze sobą powiązanych sferach funkcjonowania danego obszaru (ekonomicznej,
społecznej, ekologicznej itp.).
W Programie Ochrony Środowiska dla Gminy Brenna założono, że system monitoringu dla gminy
powinien zawierać n/w działania, które pozwolą na bieżące monitorowanie jego realizacji:
1. systematyczne zbieranie danych liczbowych oraz informacji dotyczących realizacji
poszczególnych zadań Programu; wynikiem tych działań będzie materiał empiryczny
stanowiący podstawę do analiz i ocen,
2. uporządkowanie, przetworzenie i analiza danych empirycznych; otrzymany materiał
będzie służył przygotowaniu raportów,
3. przygotowanie raportów z realizacji zadań ujętych w Programie,
4. analiza porównawcza osiągniętych wyników z założeniami Programu; określenie stopnia
wykonania zapisów przyjętego Programu oraz identyfikacja ewentualnych rozbieżności,
5. analiza przyczyn odchyleń oraz określenie działań korygujących polegających na
modyfikacji dotychczasowych oraz ewentualne wprowadzenie nowych instrumentów
wsparcia,
6. przeprowadzenie zaplanowanych działań korygujących.
2.
ZAKRES DANYCH PODSTAWOWYCH, DOKUMENTY
WEJŚCIOWE DO RAPORTU O STANIE ŚRODOWISKA
W GMINIE BRENNA ZA LATA 2009-2010.
Dane podstawowe do wykonania Raportu z wykonania „Programu Ochrony Środowiska dla Gminy
Brenna ” za lata 2009-2010 stanowią głównie:
• Program Ochrony Środowiska dla Gminy Brenna,
• sprawozdania opisowe z realizacji budżetu gminy za lata 2009 i 2010,
• informacje statystyczne GUS (dostępne w pełnym zakresie za rok 2009, i w niepełnym
zakresie za rok 2010),
• informacje pozyskane z Urzędu Gminy w Brennej,
• raporty o stanie środowiska w województwie śląskim wykonywane przez Wojewódzki
Inspektorat Ochrony Środowiska w Katowicach,
• rejestr form ochrony przyrody publikowany przez Regionalną Dyrekcję Ochrony Środowiska
w Katowicach,
• opracowania własne.
4
3. SPRAWOZDANIE Z REALIZACJI PROGRAMU OCHRONY
ŚRODOWISKA ZA LATA 2009-2010 WRAZ Z ANALIZĄ
WYDATKÓW.
3.1 Kierunki działań systemowych.
3.1.1 Wspieranie edukacji ekologicznej w szkołach.
Zadania:
- zajęcia edukacyjne organizowane w salach dydaktycznych lub w plenerze przybliżające walory
przyrodnicze, krajobrazowe i kulturowe,
- warsztaty ekologiczne,
- programy przyrodnicze w mediach oraz artykuły w prasie.
Realizacja zadania:
Zadania realizowane na bieżąco przez szkoły, gimnazja i organizacje pozarządowe.
Prowadzone działania zmierzały do zwiększenia efektywności edukacji ekologicznej przez:
- promowanie najskuteczniejszych jej form i najważniejszych treści,
- wskazanie sposobów optymalnego wykorzystania środków finansowych,
- uporządkowanie przepływu informacji i usprawnienie procesu decyzyjnego związanego
z edukacją ekologiczną.
Na terenie Gminy Brenna prowadzona jest edukacja ekologiczna polegająca na organizowaniu akcji
edukacyjnych z dziećmi i nauczycielami w placówkach oświatowych (pogadanki o tematyce
ekologicznej, organizowanie konkursów ekologicznych), na spotkaniach z mieszkańcami i lokalnymi
liderami.
Gmina wspiera selektywną zbiórkę odpadów. Na terenie gminy funkcjonują pojemniki przeznaczone
do selektywnej zbiórki odpadów. Corocznie uczniowie szkół podstawowych i gimnazjum z terenu
gminy aktywnie włączają się m.in. do akcji „Kochasz dzieci, nie pal śmieci”.
Silnym instrumentem kształtowania postaw proekologicznych są środki masowego przekazu.
Najbardziej powszechnym źródłem informacji o problemach ochrony środowiska w skali gminy jest
internet, prasa, radio i telewizja.
Dobrze przeprowadzona edukacja w prasie lokalnej ma na celu rozbudzenie świadomości
mieszkańców przejawiającej się w ich konkretnych działaniach związanych z troską o otaczające ich
najbliższe środowisko. Ważny jest również wybór odpowiednich treści, położenie szczególnego
nacisku na uświadomienie, że pojedyncze zachowania każdego mieszkańca mają wielkie znaczenie w
zachowaniu czystości i estetyki całej gminy. Dlatego niezbędna jest tematyka związana z odpadami,
recyklingiem, oraz ze znaczeniem przyrody. Media z reguły przybliżają te tematy kilkakrotnie, stosując
odmienne, interesujące formy przekazu. Edukacja ekologiczna w mediach, przede wszystkim w
prasie, jest stosunkowo prosta do przeprowadzenia, wymaga jednak odpowiedniego przygotowania
dziennikarzy, a także współpracy z instytucjami posiadającymi odpowiednie informacje i
opiniotwórczymi.
Najbardziej dynamiczny rozwój, w chwili obecnej, pod względem zainteresowania i formy przekazu
osiągnął Internet.
Rok realizacji
Lp.
Opis zadania
zadania
1.
2009
Wydatki związane z wydawaniem miesięcznika Wieści znad Brennicy.
Zadania inne związane z popularyzacją walorów przyrodniczych, krajobrazowych, kulturowych
i turystycznych gminy:
5
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
Rok realizacji
zadania
2009
2009
2009
2009
2009
2009
2009
8.
2010
9.
2010
10.
2010
11
2010
Lp.
Opis zadania
Montaż GPS.
Uczestnictwo w targach turystycznych.
Stworzenie publicznych punktów dostępu do Internetu”.
Tłoczenie + projekt okładki – film o Gminie.
Foldery Brenna Latem, Brenna Aktywna, Baza Gastronomiczna.
Folder A4 – Gmina Brenna (tłumaczenie, skład, druk, projekt).
Mapy Brennej.
Uczestnictwo w targach turystycznych, przeglądy placów zabaw na terenie
gminy, wymiana piasku w piaskownicach, naprawa uszkodzonego infokiosku.
Realizacja projektu pod nazwą „Agroturystyka pomysłem na ciekawszą
codzienność Wydatki te zostały w całości sfinansowane z Europejskiego
Funduszu Społecznego.
Rozwój infrastruktury turystycznej Gminy Brenna.
Całkowita realizacja tej
inwestycji nastąpi w 2011 roku. Inwestycja ta na podstawie podpisanej umowy
jest współfinansowana ze środków Regionalnego Programu Operacyjnego
Województwa Śląskiego.
Realizacja zadań z zakresu promowania wspólnego regionalnego dziedzictwa
kulturowego i jego upowszechniania na terenie Gminy Brenna.
3.1.2 Współpraca w ramach wdrażania programu.
Zadania:
- współpraca z pozarządowymi organizacjami ekologicznymi
Realizacja zadania:
Wspólnoty społeczne podejmują liczne lokalne akcje proekologiczne oraz sprawują społeczną
kontrolę nad działaniami przedsiębiorstw i instytucji. Aby mogły skutecznie wypełniać tę rolę, jest
konieczne zapewnienie im dostępu do informacji o środowisku i jego ochronie oraz o działaniach
instytucji w sektorze ochrony środowiska. Szczególną rolę pełnią tu pozarządowe organizacje
ekologiczne, które grupują najbardziej aktywnych, świadomych członków społeczeństwa, a tym
samym są najbardziej cenionym partnerem kontrolującym działania organów państwowych oraz
przedsiębiorstw z punktu widzenia ochrony środowiska. Przepisy prawa gwarantują udział
społeczeństwa, w tym w szczególności organizacji ekologicznych, w postępowaniu w sprawie ochrony
środowiska, w opiniowaniu projektów aktów prawnych, a także projektów finansowanych ze środków
publicznych, w tym przede wszystkim ze środków Unii Europejskiej.
Współpraca realizowana w ramach wykonywania bieżących działań przez pracowników Urzędu
Gminy w Brennej, m.in. projekty przygotowywanych dokumentów (Program Ochrony Środowiska, Plan
Gospodarki Odpadami, Prognoza oddziaływania) były umieszczane w na stronie BIP Urzędu w
określonych ustawowo terminach. Gmina współpracuje m.in. ze Śląskim Związkiem Gmin i Powiatów,
Stowarzyszeniem Rozwoju Gminy Brenna, Stowarzyszeniem Rozwoju „Integracja”, Beskidzką
Organizacją Turystyczną, Stowarzyszeniem Rozwoju i Promocji Wsi Górki Wielkie i Górki Małe,
Beskidzką 5,Lokalną Grupą Działania „Cieszyńska Kraina”, Góreckim Klubem Przyrodniczym oraz
Fundacją ARKA.
Rok realizacji
Lp.
Opis zadania
zadania
1.
2009
Działalność promocyjna w ramach Beskidzkiej 5.
2.
2010
Wydatki ponoszone w ramach Beskidzkiej 5.
3.
2010
Składki na rzecz Stowarzyszenia Samorządowego Ziemi Cieszyńskiej.
6
4.
5.
6.
2010
2010
2010
Składki na rzecz Stowarzyszenia Olza.
Składki na rzecz Śląskiego Związku Gmin i Powiatów.
Składki na rzecz Lokalnej Grupy Działania.
3.1.3 Aktywizacja rynku na rzecz ochrny środowiska.
Zadania:
- przygotowanie konkretnego programu tworzenia zielonych miejsc pracy.
Realizacja zadania:
Działający na terenie Gminy Brenna Zakład Budżetowy Gospodarki Komunalnej zatrudnia sezonowo
(przy pracach związanych z gospodarką odpadami) osoby bezrobotne kierowane przez Powiatowy
Urząd Pracy w Cieszynie.
3.2 Ochrona dziedzictwa przyrodniczego i racjonalnego użytkowania
zasobami przyrody.
3.2.1 Ochrona przyrody.
Zadania:
- opracowanie programu zamierzeń inwestycyjnych w zakresie ochrony różnorodności
przyrodniczej środowiska przyrodniczego w Gminie Brenna
Realizacja zadania:
Działania prowadzone są głównie przez Nadleśnictwo Ustroń m.in. w następujących tematach:
- zwiększanie różnorodności gatunkowej biocenoz oraz różnorodności ekosystemów kompleksów
leśnych regionu,
- utrzymywanie zgodności składów gatunkowych drzewostanów z potencjalną roślinnością
naturalną, to jest zgodności biocenozy z biotopem,
- monitorowanie krzewów i zielnych rośli reliktowych, endemitów, ginących i zagrożonych,
- uzupełnianie i odtwarzanie korytarzy ekologicznych,
- prowadzenie prac związanych z zachowaniem i odtwarzaniem śródleśnych bagien, oczek
wodnych, łąk oraz innych cennych biotopów,
- zakładanie, konserwacja i naprawa budek lęgowych dla ptaków i schronów dla nietoperzy,
wykładanie karmy,
- grodzenie mrowisk,
- wzbogacanie bazy żerowej dla zwierzyny płowej powodującej szkody w roślinności drzewiastej,
- ciągła aktualizacja w opracowanych „Programach ochrony przyrody” dla nadleśnictw
występowania gatunków rzadkich i zagrożonych, identyfikacja przyczyn zagrożenia rzadkich
gatunków i eliminacja źródeł zagrożenia,
- stosowanie czynnych metod ochrony rzadkich gatunków roślin i zwierząt, kontrola normowanego
zbioru i skupu płodów runa leśnego na cele przemysłowe w postaci owoców i ziół, a zwłaszcza
grzybów jadalnych.
- tworzenie nowych obszarów i obiektów chronionych,
Realizacja zadania:
Na terenie Gminy Brenna znajdują się 54 pomniki przyrody. Do najciekawszych należą:
7
-jodła pospolita o obw. 416 cm. rosnąca na stokach góry Kotarz w Brennej Hołcynie, która jest
drugą co do grubości jodłą w Polsce,
-cis pospolity (dwupniowy ) o obw. pni 147 cm i 152 cm rosnący na skraju byłej leśnej osady
Szporówka,
-buk pospolity o obw. 485 cm. rosnący na zachodnich stokach Starego Gronia w Brennej Leśnicy.
Do grupy pomników przyrody nieożywionej należą 4 jaskinie pseudokrasowe z łącznej liczby ok. 60
tego typu obiektów zinwentaryzowanych dotychczas na terenie gminy Brenna. Najbardziej znaną jest
Jaskinia w Trzech Kopcach / “Grota Klimczoka”/ o łącznej długości korytarzy 1244 m. Oprócz niej
pomnikami są też Jaskinia Salmopolska o długości 115 m., Jaskinia w Stołowie o długości 91 m. i
Jaskinia Głęboka w Stołowie o długości 554 m. Jaskinie te są niebezpieczne dla przeciętnego turysty
– należy je zatem zwiedzać wyłącznie pod opieką doświadczonego speleologa.
W 2010 roku na terenie Gminy Brenna utworzono zespół przyrodniczo – krajobrazowy „Góra Bucze”.
Szczególnym celem ochrony jest zachowanie za względów przyrodniczych, naukowych,
dydaktycznych i krajobrazowych źródła tufowego, ekosystemów leśnych i łąkowych ze stanowiskami
regionalnie rzadkich i ustępujących gatunków roślin i zwierząt.
- wydanie opracowania przedstawiającego pomniki przyrody Gminy Brenna – Wsi Brenna,
Realizacja zadania:
Rok realizacji
Lp.
Opis zadania
zadania
Wydanie publikacji pod nazwą „Pomniki przyrody Gminy Brenna. Brenna.”
1.
2009
(wydanie częściowo sfinansowane ze środków pochodzących z dotacji z
WFOŚiGW w kwocie 7.301,70zł).
-
zapewnienie warunków do ochrony zasobów przyrodniczych, walorów kulturowych i
krajobrazowych,
przy
jednoczesnym
zapewnieniu
możliwości
wypoczynku
i rekreacji dla mieszkańców i turystów.
Realizacja zadania:
W gminnym planie zagospodarowania przestrzennego ze szczególną uwagą ujmuje się tereny o
szczególnych walorach przyrodniczych oraz tereny chronione, zgodnie z ustawą o planowaniu i
zagospodarowaniu przestrzennym. Nieodzownym warunkiem sporządzenia poprawnego planu
zagospodarowania przestrzennego i uwidocznienia w nim różnych form ochrony przyrody jest
posiadanie pełnego rozeznania walorów przyrodniczych danego terenu. Gmina posiada ujęte w
miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego tereny przeznaczone tak do ochrony jak i do
wykorzystania m.in. pod kątem turystyki. Akty prawne wyższego rzędu zobowiązują do ochrony
obszarów, które jako ekosystemy zagrożone wyginięciem, a szczególnie wrażliwe na różne zakłócenia
związane z działalnością człowieka – muszą być wpisane w plany przestrzennego zagospodarowania
różnych szczebli i uwzględniać potrzeby lokalnych społeczeństw, turystyki, rolnictwa, leśnictwa i
wykorzystania gospodarczego.
Rok realizacji
Lp.
Opis zadania
zadania
1.
2009
Cięcie sanitarne dębów.
2.
2009
Aktualizacja programu ochrony środowiska.
- Utworzenie plaż nad Brennicą
Realizacja zadania:
Obecnie trwają uzgodnienia do projektu budowy kąpieliska prowizorycznego – etap pozwolenia wodno
– prawnego. Dla realizacji zadania konieczna jest ścisła współpraca z Regionalnym Zarządem
Gospodarki Wodnej, możliwe jest uzyskanie wsparcia zadania w ramach PROW.
8
-
Wyznaczenie i oznakowanie ścieżek przyrodniczo – turystycznych na terenie całej gminy oraz
budowa tablic informacyjnych
Realizacja zadania:
Na terenie Gminy Brenna wyznaczone są dwie ścieżki przyrodniczo – dydaktyczne:
- ścieżka przyrodniczo-dydaktyczna na Górze Bucze – prowadzi przez ekosystemy Góry Bucze
w Górkach Wielkich, charakterystyczne dla zachodniej części Pogórza Śląskiego. Długość
ścieżki wynosi około 4 km. Czas przejścia to co najmniej 1 godzina 45 minut. Najlepszą porą
do zapoznania się z różnorodnością przyrodniczą ścieżki jest wiosna, od marca do czerwca,
kiedy kwitnie większość roślin
- ścieżka przyrodniczo – leśna Brenna Bukowa - Karkoszczonka Trasa jest podzielona na IV
odcinki. Na początku każdego etapu znajduje się tablica informacyjna. Długość trasy wynosi 3
km w jedną stronę.
W latach 2009-2010 nie tworzono nowych ścieżek przyrodniczo dydaktycznych.
- Uporządkowanie ścieżek spacerowych na wałach wzdłuż Brennicy w Górkach Małych i Wielkich
Realizacja zadania:
W ramach realizacji zadania zostały zainstalowane elementy małej architektury (m.in. ławki),
przeprowadzono prace kształtujące zieleń, wykaszano trawę. W ramach ciągów spacerowych
funkcjonują również miejsca zwyczajowo wykorzystywane do kąpieli.
- Wytyczenie i oznakowanie szlaków konnych na terenie Gminy Brenna
Realizacja zadania:
Zadanie nie zostało zrealizowane. Obecnie istniejący potencjał skłania do wykorzystania go w
kolejnych latach. Gmina Brenna w ostatnich latach stała się lokalnym ośrodkiem turystyki konnej.
Działa tutaj Ośrodek Kolonijno-Wypoczynkowy „Hucuł” prowadzący hodowlę koni rasy huculskiej,
Agroturystyka Gazdówka, prowadząca całoroczną ujeżdżalnię, funkcjonują stadniny. Popularność
Brennej wśród miłośników turystyki konnej wynika przede wszystkim z możliwości odbycia w siodle
wielu malowniczych górskich wycieczek.
Zadania inne:
Rok realizacji
Lp.
zadania
1.
2009
2.
2009
3.
2009
4.
2009
5.
2009
6.
2010
7.
2010
8.
2010
9.
2010
10.
2010
Opis zadania
Wycinka drzew i koszenie poboczy.
Zakup materiałów związanych z utrzymaniem zieleni.
Utrzymanie zieleni.
Wycinka drzew.
Zakup traktora do koszenia trawy.
Wycinka drzew i koszenie poboczy.
Zakup materiałów i wyposażenia (związane z utrzymaniem zieleni).
Utrzymanie zieleni na terenie Gminy.
Wycinka drzew.
Prognoza oddziaływania na środowisko.
3.2.2 Ochrona i zrównoważony rozwój lasów.
Zadania:
- prowadzenie przebudowy drzewostanów sztucznego pochodzenia, zwykle świerkowych, w
kierunku osiągnięcia drzewostanów mieszanych i liściastych, które będą odpowiadały warunkom
glebowo-siedliskowym,
Realizacja zadania:
9
Zadanie realizowane głównie przez Nadleśnictwo Ustroń oraz właścicieli lasów. Punktem wyjścia w
odnowieniach i przebudowie lasu jest zachowanie puli genowej rodzimych, najlepiej przystosowanych
do lokalnych warunków gatunków wykazujących największą odporność na niekorzystne czynniki
biotyczne i abiotyczne. Podstawową metodą odnowienia lasu jest więc inicjowanie odnowień
naturalnych wszędzie tam gdzie pozwalają na to warunki, a przy ich braku zakładanie upraw z
materiału nasiennego pochodzącego z wyłączonych drzewostanów nasiennych. Zachowywane są w
stanie zbliżonym do naturalnego lub odtwarzane śródleśne zbiorniki i cieki wodne, a także
prowadzona jest renaturalizacja i szczególna ochrona lasów łęgowych, wilgotnych oraz bagien i
torfowisk.
-
prowadzenie monitoringu występowania patogenów grzybowych i szkodników owadzich,
sukcesywne prowadzenie cięć sanitarnych,
- inwentaryzacja i monitoring stanowisk gatunków zagrożonych i kwalifikujących się do objęcia
ochroną na czas określony oraz przeprowadzenie procedur prawnych w celu ustanowienia ich
ochrony okresowej.
Realizacja zadania:
Zadania realizowane przez Nadleśnictwo Ustroń w ramach działalności podstawowej, ubocznej i
dodatkowej.
W Nadleśnictwach funkcjonuje System Informatyczny Lasów Państwowych (SILP) służący do
gromadzenia, przetwarzania i obiegu informacji. Zasady funkcjonowania SILP określa Zarządzenie nr
9 Dyrektora Generalnego Lasów państwowych z dnia 10 marca 1997 roku, wraz z późniejszymi
zmianami. System zawiera i porządkuje zbieranie informacji o substancji leśnej na terenie wszystkich
nadleśnictw w kraju.
-
pozostawianie siedlisk głębokich dolin, jarów, bardzo stromych stoków i porastających je
drzewostanów do naturalnej śmierci i naturalnego odnowienia,
- zachowanie wielofunkcyjnego charakteru lasu poprzez utrzymanie wielofunkcyjnych i
wielowiekowych drzewostanów o cechach lasu naturalnego,
- oznaczanie w planach urządzania lasu najcenniejszych fragmentów lasów o charakterze
naturalnym i prowadzenie w odniesieniu do nich gospodarki leśnej jak przy drzewostanach
zachowawczych,
Realizacja zadania:
Zadanie realizowane przez Nadleśnictwo Ustroń oraz właścicieli lasów. Reguły obowiązujące podczas
przygotowywania planów urządzania lasu określone są w dokumencie „ZASADY HODOWLI LASU
obowiązujące w Państwowym Gospodarstwie Leśnym LASY PAŃSTWOWE” wydanym przez
Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych”.
3.2.3 Ochrona gleb.
Zadania:
- zachowanie walorów krajobrazowych związanych z gospodarką rolną i pasterską poprzez
ograniczanie zmian w użytkowaniu,
- ograniczanie zalesień hal, łąk i pastwisk poprzez propagowanie tradycyjnych wzorców kultury
rolnej
Realizacja zadania:
Wykorzystanie powierzchni ziemi powinno być możliwie optymalnie dostosowane do naturalnych
warunków przyrodniczo-glebowych. Obecny stan wskazuje, że bardziej racjonalne jest przeznaczenie
gruntów o niskiej przydatności dla rolnictwa na cele nie związane z gospodarką rolną tj. pod
urbanizację, rozwój infrastruktury, a przede wszystkim pod zalesienia niż pod uprawy rolne.
Granica rolno-leśna jest to wyznaczana na gruncie i przedstawiana na mapach linia oddzielająca
10
grunty aktualnie i perspektywicznie przewidziane do rolniczego lub leśnego użytkowania.
Wyznaczenie tej granicy ma na celu dążenie do optymalnego wykorzystania powierzchni ziemi,
uporządkowania przestrzeni rolniczej i leśnej zgodnego z warunkami glebowymi, przyrodniczymi
i krajobrazowymi. Powinna zatem stanowić instrument kierowania procesem zalesiania gruntów
w gminie. Prawidłowa regulacja granicy rolno – leśnej wymaga w jednych miejscach zalesień,
a w innych wyrębu lasu. W związku z niekontrolowaną zmianą granicy rolno-leśnej w niektórych
obszarach, coraz częściej zwraca się uwagę na niektóre skutki nieracjonalnego wyznaczania tej
granicy. Na przestrzeni wieków granica rolno-leśna zmieniała się najczęściej w kierunku zmniejszania
powierzchni leśnych. W kompleksowy sposób zagadnienia te reguluje miejscowy plan
zagospodarowania przestrzennego.
Rok realizacji
Lp.
Opis zadania
zadania
1.
2009
Zmiany planu zagospodarowania przestrzennego.
Komisja urbanistyczna i umowa o dzieło opracowanie do planu
2.
2010
zagospodarowania przestrzennego.
3.
2010
Zmiany planu zagospodarowania przestrzennego.
4.
2010
Operaty szacunkowe.
Dotacja celowa przekazana do powiatu na stworzenie kompleksowego
5.
2010
Systemu Informacji Przestrzennej na terenie Powiatu Cieszyńskiego.
-
zapobieganie sukcesji poprzez: koszenie łąk, usuwanie samosiewów drzew i krzewów, w razie
konieczności także karczowanie z usunięciem biomasy,
- ochrona charakterystycznych biotopów hal i pastwisk, a szczególnie niedopuszczenie do sukcesji
naturalnej
Realizacja zadania:
Zadanie realizowane na bieżąco przez Śląski Ośrodek Doradztwa Rolniczego (ŚODR) w
Częstochowie, Śląską Izbę Rolniczą w Katowicach oraz ARiMR. Ośrodek doradztwa rolniczego
prowadzi na bieżąco informowanie i doradztwo wśród rolników polegające na zalecaniu stosowania
odpowiednich zabiegów.
Zadanie realizowane jest także w ramach uzgodnień przy wnioskach o usunięcie drzew. Pisemnie
zwraca się uwagę mieszkańcom którzy nie koszą łąk.
3.2.4 Ochrona wód.
Zadania:
- dla powstających budynków lub rozwijanych osiedli należy zapewnić dostęp do wody pitnej i sieci
kanalizacyjnej (w przypadku braku sieci kanalizacyjnej należy wprowadzić i egzekwować wymóg
posiadania indywidualnych systemów ochrony środowiska w zakresie gospodarki ściekami),
- budynki pozostające w zasięgu sieci kanalizacyjnej podłączyć do niej,
Realizacja zadania:
Zadania w zakresie gospodarki ściekowej na terenie Gminy Brenna w latach 2009 - 2010 realizowały
głównie Zakład Budżetowy Gospodarki Komunalnej w Brennej, Spółka Wodna Chrobaczy w Brennej
Centrum, Spółka Wodna Brenna Leśnica oraz RSP „Bucze”. Sukcesywnie i systematycznie
rozbudowywano i modernizowano sieć wodociągową i kanalizacyjną w poszczególnych
miejscowościach Gminy.
W latach 2009-2010 r., w ramach istniejącej sieci gminnej, zaopatrzenie gminy w wodę było dobre.
Częstotliwość występowania awarii ocenia się jako niską. Parametry jakościowe wody określa się jako
dobre. Wszystkie ścieki wpływające do kanalizacji sanitarnej znajdującej się w Gminie kierowane są
do zmodernizowanej oczyszczalni ścieków w Skoczowie.
Osiąganie coraz wyższego poziomu czystości wód powierzchniowych jest uwarunkowane
systematycznymi działaniami na szeregu płaszczyznach, w tym m.in.:
11
- właściwym odprowadzaniem wód opadowych, uwzględnianiem tego aspektu przy kolejnych
modernizacjach,
- dążeniem do trwałego stanu 100% skanalizowania aglomeracji na terenie gminy,
- poprawą szczelności zbiorników przydomowych (szamb),
- wdrażaniem właściwych nawyków wśród mieszkańców, zmierzających do optymalnego
korzystania z zasobów wodnych gminy.
Rok realizacji
Lp.
Opis zadania
zadania
Budową kanalizacji sanitarnej – inwestycja „Budowa kanalizacji sanitarnej
1.
2010
przy ul. Śniegociny wraz z przyłączami domowymi”.
-
prowadzenie kontroli w zakresie posiadania umów na odprowadzanie ścieków (zarówno dla
mieszkańców przyłączonych do kanalizacji, jak i dla mieszkańców nie podłączonych do niej.
Realizacja zadania:
Zadanie realizowane przez pracowników Urzędu Gminy w Brennej, w latach 2009-2010 prowadzono
na bieżąco kontrole planowe i interwencyjne. Efektem kontroli każdorazowo jest protokół, wymagane
jest od właściciela przedstawienie umowy i faktury dot. wywozu nieczystości z posesji.
Działania kontrolne w zakresie gospodarki wodno ściekowej prowadzone są także przez WIOŚ w
Katowicach oraz pracowników Starostwa Powiatowego w Cieszynie. Wydawane są pozwolenia
wodnoprawne z zakresu wprowadzania ścieków do wód i do ziemi oraz do urządzeń kanalizacyjnych regulujące ilość i jakość odprowadzanych ścieków, nakładające obowiązek wykonywania analiz
ścieków. Przedkładane wyniki są analizowane i weryfikowane.
-
Zagospodarowanie brzegów rzek Brennicy i Leśnicy (rozwój systemu jazów na Brennicy i
Leśnicy)
Realizacja zadania:
Zrealizowano część zadania dot. utworzenia jazu w Brennej Leśnica. Pozostała część, czyli
utworzenie jazu w Brennej Centrum – będzie realizowane w kolejnych latach.
- Udostępnienie zbiorników na Leśnicy i Hołcynie dla turystów – kajaki i rowery wodne
Realizacja zadania:
Zbiorniki wodne zostały udostępnione dla turystów.
Przystań wodna w Leśnicy - położona jest około 3,5 km od centrum Brennej, w dolinie potoku Leśnica.
Od zachodu otacza ją pasmo Orłowej (813 m.n.p.m.) oraz Beskidka (700 m.n.p.m.), a od
wschodu pasmo Starego Gronia (790 m.n.p.m.). Obecnie akwen służy głównie turystom. W
okresie od maja do września można tu wypożyczać rowery wodne oraz kajaki. W pobliżu
znajduje się pole namiotowe oraz punkty gastronomiczne.
Przystań wodna w Hołcynie - znajduje się 1,5 km od centrum Brennej, w dolinie potoku Hołcyna.
Prowadzi do niej droga asfaltowa, którą biegnie niebieski szlak turystyczny. Przystań
położona jest na wysokości 450 m.n.p.m. Od zachodu otacza ją pasmo Starego Gronia (790
m.n.p.m.), a od wschodu pasmo Kotarza (974 m.n.p.m.). Zaporę, która początkowo miała
pełnić funkcję przeciwpowodziową, zbudowano w 1962 roku. Jej długość wynosi 80 m, a
wysokość progu 5 m. Średnia głębokość zbiornika wodnego to około 1 m. Przystań czynna
jest od maja do września. Można wypożyczać rowery wodne oraz kajaki.
- Budowa wodociągu wzdłuż ul. Leśnica do budynku OSP
Realizacja zadania:
Zadanie nie było realizowane.
-
Budowa sieci wodociągowej w Górkach Wielkich w rejonie ulic Nowy Świat – Zalesie
Budowa sieci wodociągowej w Górkach Wielkich: ul. Pod Zebrzydkę – Długa – Szczęśliwa
12
Zadania nie były realizowane.
-
Budowa sieci wodociągowej w Górkach Wielkich: Szpotawice – Pod Górką – Solarska,
Budowa sieci wodociągowej dla budynków wielorodzinnych przy ul. Kamińskiego w Górkach
Wielkich Sojka
Dla zadania budowy sieci wodociągowej Szpotawice-Pod Górką-Solarska jest przygotowany projekt.
Inwestycja budowy sieci wodociągowej dla budynków wielorodzinnych przy ul. Kamińskiego jest
zakończona.
Realizacja zadania:
Rok realizacji
Lp.
Opis zadania
zadania
1.
2009
Wodociąg w Górkach Etap II
2.
2010
Budowa wodociągu – inwestycja „Budowa wodociągu w Górkach Etap II”.
- Budowa kanalizacji sanitarnej przy ul. Jatny
Realizacja zadania:
- Uzupełnienie kanalizacji sanitarnej wzdłuż ulicy Miodowej
Realizacja zadania:
- Budowa kanalizacji sanitarnej w Brennej Leśnicy
Realizacja zadania:
Realizacja rozpoczętego we wcześniejszych latach zadania nie była kontynuowana.
- Budowa kanalizacji sanitarnej – Brenna Spalona – Kormany (Brenna Pinkas)
Realizacja zadania:
Kanalizacja Kretowskie Spalona została wykonana w roku 2008, poniesiono wówczas koszty w
wysokości 316.739,50 zł.
- Budowa kanalizacji sanitarnej w rejonie ulicy Szpotawickiej – 3. etap
Realizacja zadania:
W 2008r. wydatkowano 1 588 542,27zł na II etap realizacji zadania. Następne inwestycje nastąpią w
kolejnych latach.
-
Budowa kanalizacji sanitarnej w rejonie ulic: Nowy Świat – Zalesie w Górkach Wielkich i Górkach
Małych
Realizacja zadania:
Inwestycja znajduje się obecnie na etapie przygotowania dokumentacji projektowej.
-
Budowa kanalizacji sanitarnej z siecią przyłączy obejmującej obszar od Brennej Centrum do
Brennej Bukowa
Realizacja zadania:
Realizacja inwestycji przebiega zgodnie z założonym planem. Zakończenie inwestycji przewidywane
jest na 2011 rok.
Lp.
Rok realizacji
Opis zadania
13
1.
zadania
2009
2.
2010
3.
2010
Zadania inne:
Rok realizacji
Lp.
zadania
1.
2009
2.
2009
3.
2009
4.
2009
5.
2009
6.
2009
7.
2009
8.
2010
9.
2010
10.
2010
11.
2010
Kanalizacja Brenna Centrum – Brenna Bukowa.
Budowa kanalizacji sanitarnej – inwestycja „Budowa kanalizacji sanitarnej
wraz z siecią przyłączy domowych Brenna Centrum – Brenna Bukowa”.
Zadanie inwestycyjne zostało sfinansowane z dochodów własnych Gminy
Brenna, środków pochodzących z umorzenia pożyczki przez Wojewódzki
Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz pożyczki na
wyprzedzające finansowanie kosztów kwalifikowanych operacji realizowanej
w ramach działania 321 podstawowe usługi dla gospodarki i ludności
wiejskiej objętego PROW na lata 2007 – 2013.
Budowa wodociągu – inwestycja „Budowa wodociągu do Gimnazjum w
Brennej”.
Opis zadania
Czyszczenie rowów.
Odwodnienie ul. Topolowa.
Odwodnienie skrzyżowania ul. Bielskiej z ul. Harcerską w Górkach Wielkich.
Budowa parkingu przy ul. Bielskiej w Górkach Wielkich (projekt).
Monitoring, badania wody.
Wywóz ścieków – wykonanie zastępcze, oraz wynajem TOI TOI.
Wydatki inwestycyjne – odprowadzenie wód powierzchniowych przy ZSP w
Górkach Wielkich - projekt.
Budowa parkingu z odwodnieniem przy ul. Bielskiej w Górkach Wielkich”.
Wydatek ten w 2010 roku sfinansowany został z dochodów własnych gminy.
Jednakże zgodnie z podpisaną umową zostanie on częściowo
zrefundowany ze środków pochodzących z Programu Rozwoju Obszarów
Wiejskich. Przewiduje się, iż refundacja nastąpi w roku 2011.
Wykonanie odwodnienia oraz poprawienie wyjazdu z ul. Markówka w
Brennej.
Wykonanie modernizacji fragmentu ul. Sportowej wraz z wykonaniem
odwodnienia. Wydatki zaplanowane do poniesienia na rok 2010 zostały
wykonane. Zakończenie inwestycji obecnie zaplanowano na rok 2012.
Odprowadzenie wód powierzchniowych ZSP w Górkach Wielkich.
3.2.5 Ochrona powietrza.
Zadania:
- nowo powstające budynki powinny korzystać z wysokosprawnych (niskoemisyjnych) źródeł ciepła,
- w starych budynkach istniejących zaleca się wymianę nisko sprawnych indywidualnych źródeł
ciepła na nowe, spełniające współczesne normy, a także stosowanie mniej zanieczyszczających
powietrze surowców energetycznych,
Realizacja zadania:
Zanieczyszczenie powietrza atmosferycznego na terenie gminy jest związane głównie z niską emisją,
emisją pochodzącą od ciągów komunikacyjnych, emisją napływową oraz w niewielkim stopniu z
emisją przemysłową. Niska emisja może zostać ograniczona poprzez odpowiednią
termomodernizację budynków i modernizację indywidualnych źródeł ciepła oraz korzystanie
z ekologicznych i odnawialnych źródeł energii. Zanieczyszczenia pochodzące od ciągów
14
komunikacyjnych są trudne do wyeliminowania, zwłaszcza wobec ciągłej rozbudowy szlaków
komunikacyjnych i ciągłego przyrostu liczby pojazdów samochodowych. Na terenie Gminy
realizowany jest Program Ograniczenia Niskiej Emisji, w wyniku którego dofinansowano 42 wnioski o
wymianę pieców na retortowe i gazowe na terenie Gminy. W nowo uchwalanych zmianach w
miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego uwzględnia się obowiązek przestrzegania
zasad wykorzystywania zalecanych (w tym ekologicznych) nośników ciepła.
Rok realizacji
Lp.
Opis zadania
zadania
1.
2009
Realizacja Programu Ograniczenia Niskiej Emisji w Gminie Brenna Etap I.
-
rozwój edukacji ekologicznej – tu w odniesieniu do informowania o szkodliwości dla zdrowia ludzi i
środowiska spalania odpadów (w tym plastików, gum, gazet, impregnowanego drewna itp.) w
piecach domowych,
Realizacja zadania:
Prowadzone działania w zakresie edukacji ekologicznej zmierzały głównie do wzrostu świadomości
mieszkańców co do szkodliwości spalania odpadów w indywidualnych paleniskach domowych.
Eliminacji tego zjawiska służy również objęcie większości mieszkańców gminy zorganizowanym
odbiorem odpadów, zmniejszającym zjawisko niekontrolowanego spalania odpadów w paleniskach
domowych oraz pozbywania się odpadów. Powodzenie tych działań wymaga wdrożenia odpowiednich
instrumentów finansowych, właściwej kontroli i nadzoru nad jednostkami odpowiedzialnymi za
realizację tych zadań. Nie bez znaczenia jest przeprowadzenie szeroko zakrojonej akcji edukacyjno –
informacyjnej wśród społeczeństwa.
Wprowadzenie systemu selektywnej zbiórki odpadów opakowaniowych występujących w strumieniu
odpadów komunalnych bardzo korzystnie wpływa na stan środowiska w gminie. Przyczynia się to do
zmniejszenia ilości odpadów:
- spalanych w paleniskach domowych (dotyczy to głównie odpadów z papieru i tektury oraz z tworzyw
sztucznych),
- kierowanych bezpośrednio na składowiska poprzez poddawanie ich w pierwszej kolejności
procesom odzysku.
- modernizacja dróg gminnych o złej nawierzchni.
Realizacja zadania:
Rok realizacji
Lp.
Opis zadania
zadania
1.
2009
Usługi remontowe – remonty dróg.
2.
2009
Modernizacja ul. Cisowej.
3.
2009
Modernizacja ul. Cisowej (Dziadek).
4.
2009
Modernizacja ul. Jatny.
5.
2009
Studzienka ul. Jasna i Pod Zebrzydkę.
6.
2009
Modernizacja ul. Sportowej.
7.
2009
Modernizacja ul. Na Kępkę.
8.
2009
Modernizacja ul. Drożyska.
9.
2009
Modernizacja ul. Zalesie.
10.
2009
Przebudowa dwóch ciągów drogowych w Gminie Brenna.
11.
2010
Usługi remontowe – remonty dróg.
12.
2010
Modernizacja ul. Żory Brenna.
13.
2010
Modernizacja ul. Wiązowej Brenna.
14.
2010
Modernizacja ul. Wiosennej Górki Wielkie. W 2010 roku zakładano
15
15.
2010
16.
17.
18.
19.
2010
2010
2010
2010
20.
2010
21.
2010
22.
2010
wykonanie prac projektowych związanych z modernizacja ul. Wiosennej.
Zgodnie z Wieloletnią Prognozą Finansową dalszy ciąg prac przewidywany
jest na rok 2012.
Modernizacja skrętu ul. Hołcyna w kierunku posesji państwa Poloczek i
Janczar.
Wykonanie zjazdu na ul. Leśną w Brennej.
Modernizacja części nawierzchni ul. Sportowej.
Poszerzenie parkingu w Brennej Leśnicy”:
Przebudowa obiektów mostowych LNI 31 i LNI 32 na potoku Węgierski.
Zakup usług remontowych (remonty dróg po powodzi – Kotarz, Jatny,
Chobacze, Węgierski, most ul. Barujec – etap I).
Odbudowa części ul. Snowaniec w Brennej wraz z murem oporowym i
przepustami – etap I.
Przegląd obiektów mostowych.
-
Kompleksowe wytyczenie tras rowerowych na wałach nad Brennicą, budowa spójnego systemu
tras na terenie gminy
Realizacja zadania:
W ramach realizacji zadania został opracowany projekt (trasa od ujścia Jatnego do ujścia Hołcyny),
złożony został również wniosek o dofinansowanie. Do końca 2010 roku RZGW użyczało Gminie
Brenna wały nad Brennicą w celu wykorzystania ich na trasy rowerowe.
- Budowa systemu małych elektrowni wodnych na Brennicy
Realizacja zadania:
Zadanie obecnie nie realizowane. Dla realizacji zadania konieczna jest współpraca z Regionalnym
Zarządem Gospodarki Wodnej, możliwe jest pozyskanie wsparcia projektu w ramach PROW, system
może zasilać oświetlenie deptaku wzdłuż Brennicy oraz stanowić samoistną atrakcje turystyczną.
- Termomodernizacja budynku Gimnazjum w Brennej
Realizacja zadania:
Rok realizacji
Lp.
Opis zadania
zadania
1.
2009
Wydatki inwestycyjne „Termomodernizacja Gimnazjum w Brennej”.
Wydatki inwestycyjne „Remont pokrycia dachowego wraz z remontem
2.
2009
posadzek w Gimnazjum w Brennej.
Termomodernizacja budynku Gimnazjum w Brennej wraz z nadbudową
łącznika i przebudową wejścia): Wydatek ten sfinansowany został z
3.
2010
Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego, oraz z
dochodów własnych gminy.
-
Termomodernizacja przedszkola w Brennej Centrum wraz z adaptacją poddasza na cele
edukacyjne
Realizacja zadania:
Rok realizacji
Lp.
Opis zadania
zadania
Wydatki inwestycyjne „Adaptacja strychu i termomodernizacja w
1.
2009
Przedszkolu w Brennej”.
- Kompleksowa modernizacja drogi powiatowej Górki Wielkie – Brenna
Realizacja zadania:
16
Lp.
1.
Rok realizacji
zadania
Opis zadania
2010
Dotacja celowa przekazana do powiatu na inwestycje i zakupy inwestycyjne
realizowane na podstawie porozumień między jednostkami samorządu
terytorialnego „Modernizacja głównego ciągu komunikacyjnego łączącego
turystyczną Gminę Brenna z drogą ekspresową S1” od skrzyżowania z ul.
Miodową do skrzyżowania z ul. Malinową w Brennej (przekazanie dotacji
nastąpiło w 2011 roku).
- Modernizacja ul. Szpotawickiej w Górkach Wielkich
Realizacja zadania:
Zadanie nie zostało zrealizowane.
- Modernizacja ul. Leśnica
Realizacja zadania:
Rok realizacji
Lp.
Opis zadania
zadania
Dotacja celowa przekazana do powiatu na inwestycje i zakupy inwestycyjne
1.
2009
realizowane na podstawie porozumień między jednostkami samorządu
terytorialnego „Remont drogi powiatowej 2603S Brenna Leśnica”.
- Modernizacja ul. Lipowskiej
Realizacja zadania:
Zadanie zostało zrealizowane z funduszy Powiatu Cieszyńskiego.
- Modernizacja ul. Bielskiej w Górkach Wielkich
Realizacja zadania:
Zadanie w gestii Powiatu Cieszyńskiego – nie zostało zrealizowane.
- Modernizacja ul. Grabowej w Brennej Leśnicy
Realizacja zadania:
Realizacja zadania przewidziana na kolejne lata, w budżecie na 2011 rok przewidziano na ten cel
kwotę 842.400,00zł. (zadanie: Remont dróg gminnych nr 633189S ul. Pilarzy (km 0+917-1+370/ oraz
nr 633193S ul. Grabowa (km roboczy 0+000-0+645) w Brennej Gmina Brenna, Powiat Cieszyński).
- Termomodernizacja budynku Urzędu Gminy
Realizacja zadania:
Lp.
Rok realizacji
zadania
1.
2010
2.
2010
Zadania inne:
Rok realizacji
Lp.
zadania
Opis zadania
Termomodernizacja budynku Urzędu Gminy w Brennej. Zakończenie
inwestycji obecnie zaplanowano na rok 2013.
Termomodernizacja Biblioteki Publicznej w Brennej.
Opis zadania
17
1.
2.
2009
2009
3.
2009
4.
2009
5.
2010
6.
2010
7.
2010
Budowa kładki dla pieszych w Górkach Wielkich Sojka (projekt).
Usługi kominiarskie.
Modernizacje budynków komunalnych (wymiana kotła OPKiS, remont
kominów SP nr 1, montaż okien oraz remont mieszkania Brenna ul.
Górecka).
Termomodernizacja budynku Ośrodka Zdrowia w Brennej wraz z adaptacją
pomieszczeń dla GOPS (dokumentacja techniczna). W wieloletnim
programie inwestycyjnym nie zaplanowano wydatków do poniesienia na rok
2010. Inwestycja planowana jest obecnie do realizacji na lata 2012 - 2013.
Usługi kominiarskie.
Termomodernizacja budynku Ośrodka Zdrowia wraz z adaptacją
pomieszczeń I piętra na potrzeby GOPS.
Termomodernizacja Biblioteki Publicznej - filia w Górkach Małych.
3.2.6 Ochrona przed odpadami.
Zadania:
- prowadzenie działań edukacyjnych poprzez promowanie selektywnej zbiórki odpadów w postaci
konkursów organizowanych dla mieszkańców Gminy oraz akcje plenerowe, podczas których
mieszkańcy będą mogli nauczyć się „właściwego sposobu postępowania z odpadami”,
Realizacja zadania:
Działania edukacyjne na terenie Gminy Brenna realizowano poprzez:
- kampanie przeciwdziałającą spalaniu śmieci w piecach domowych w ramach Ogólnopolskiego
projektu Organizacji Arka pt. "Kochasz dzieci, nie pal śmieci",
- konkursy ekologiczne dla dzieci szkół podstawowych i gimnazjalnych,
- prezentacje pieców ekologicznych i urządzeń grzewczych,
- artykuły zamieszczone w lokalnej gazetce lub na stronie internetowej Urzędu Gminy.
-
wdrożenie „w życie” programu usuwania azbestu i dofinansowanie mieszkańcom kosztów utylizacji
zebranych już odpadów zawierających azbest,
Realizacja zadania:
Rok realizacji
Lp.
Opis zadania
zadania
1.
2010
Realizacja programu usuwania azbestu.
- wdrożenie kolejnych systemów zbierania selektywnego odpadów (np. zużytych baterii, żarówek,
świetlówek, olejów przepracowanych itp.).
Realizacja zadania:
Realizacja zadania opisana szerzej w Sprawozdaniu z realizacji Planu Gospodarki Odpadami dla
Gminy Brenna za lata 2009-2010.
Rok realizacji
Lp.
Opis zadania
zadania
1.
2010
Zbiórka przeterminowanych lekarstw.
3.3 Zadania inne.
Zadania inne:
18
-
Identyfikacja zasobów oraz możliwości wykorzystania złóż wód geotermalnych na terenie Gminy
Brenna
Realizacja zadania:
W celu realizacji niezbędne jest przeprowadzanie badań – odwiertów oraz opracowanie ekspertyz
wskazujących na możliwość komercyjnego wykorzystania wód. Ze względu duży koszt, realizację
projektu warunkuje finansowanie z budżetu centralnego oraz z budżetu województwa śląskiego.
Zostało wykonane opracowanie pt. „Program wykorzystania wód podziemnych, w szczególności
termalnych i leczniczych, w wybranych obszarach Województwa Śląskiego. Praca została zrealizowana
na zlecenie Województwa Śląskiego przez Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią
Polskiej Akademii Nauk dla gmin Brenna, Jaworze, Jeleśnia, Olsztyn, Rajcza, Ustroń. Jej zakres
obejmuje:
1. Charakterystykę terenu inwestycji w aspekcie jego wykorzystania jako obszaru działalności
górniczej,
2. Analizę uwarunkowań geologicznych dotyczącą możliwości pozyskania wód podziemnych,
3. Określenie przewidywanych parametrów energetycznych ujęcia otworowego rozpoznanych
zbiorników wodonośnych,
4. Określenie przewidywanych własności hydrochemicznych w aspekcie ich cech
balneoterapeutycznych,
5. Zestawienie istniejących odwiertów wraz z analizą i oceną technicznych możliwości ich
wykorzystania w planowanych przedsięwzięciach geotermalnych,
6. Wstępne wskazanie zakresu prac rekonstrukcyjnych starych odwiertów,
7. Wstępne karty nowego odwiertu zawierające lokalizację odwiertu, jego zarurowanie oraz
przewidywany profil geologiczny,
8. Ocenę kosztów wykonania odwiertu i rekonstrukcji starego odwiertu,
9. Określenie optymalnych kierunków wykorzystania dostępnych zasobów podziemnych z
uwzględnieniem lokalnych warunków terenowych,
10. Ogólną koncepcję przedsięwzięcia wykorzystującego dostępne zasoby wód podziemnych oraz
szacunkowe koszty,
11. Wstępną ocenę uwarunkowań środowiskowych dotyczącą możliwości wykorzystania
gospodarczego dostępnych zasobów wód podziemnych.
Zadania inne:
Rok realizacji
Lp.
Opis zadania
zadania
- w zakresie poprawy środowiska akustycznego
1.
2009
Wykonanie progów zwalniających.
2.
2010
Wykonanie progów zwalniających.
- w zakresie zapobiegania poważnym awariom:
Dotacja celowa przekazana do powiatu na zakup samochodu pożarniczego dla
3.
2009
Komendy Powiatowej Państwowej Straży Pożarnej w Cieszynie.
4.
2009
Wydatki poniesione na Ochotnicze Straże Pożarne.
Dotacje udzielane na zadania bieżące spółek wodnych związane z remontami
5.
2010
hydrantów przeciwpożarowych sfinansowane z dochodów własnych Gminy.
6.
2010
Wydatki poniesione na Ochotnicze Straże Pożarne.
7.
2010
Zakup materiałów i wyposażenia (kamień do umacniania wałów).
Zakup usług pozostałych (zabezpieczenie dróg w trakcie powodzi, transport
8.
2010
kamienia, usuwanie skutków powodzi, czyszczenie przydrożnych rowów).
Zakup materiałów i wyposażenia (worki na piasek, paliwo dla jednostek OSP,
9.
2010
woda dla powodzian, kamień na umacnianie wałów, piasek).
Zakup usług pozostałych (posiłki dla strażaków w czasie akcji powodziowej,
10.
2010
usługi koparką i transport kamienia związane z umacnianiem wałów, naprawa
19
sprzętu nadawczo odbiorczego OSP, noclegi osób ewakuowanych).
4. MONITORING SKUTKÓW REALIZACJI PROGRAMU I JEGO
AKTUALIZACJI
Nadzór nad realizacją programu w praktyce oznacza określenie zasad zarządzania nim wraz
z ustaleniem mechanizmu monitorowania jego realizacji. Program Ochrony Środowiska Gminy jest
dokumentem o charakterze strategicznym. Stanowi instrument wspomagający realizację prawa
miejscowego, pozostając w ścisłym związku z planami zagospodarowania przestrzennego
poszczególnych gmin, decyzjami o warunkach zabudowy i zagospodarowania oraz decyzjami
związanymi z realizacją przedsięwzięć w zakresie gospodarki wodno – ściekowej, gospodarki
odpadami, rozwojem terenów zielonych i innych. Gmina posiada kompetencje pozwalające
realizować zawarte w programie cele i zadania. Aby jednak ta realizacja przebiegała spójnie
z polityką regionalną konieczne jest przygotowanie struktur administracyjnych do ścisłej współpracy
z organami dysponującymi znacznie szerszymi uprawnieniami wynikającymi z ich kompetencji.
Organ wykonawczy Gminy w celu realizacji polityki ekologicznej państwa sporządza Gminny Program
Ochrony Środowiska, który podlega zaopiniowaniu poprzez organ wykonawczy powiatu.
Z punktu widzenia pełnionej roli w realizacji programu można wyodrębnić cztery grupy podmiotów
uczestniczących w nim. Są to:
- podmioty uczestniczące w organizacji i zarządzaniu programem,
- podmioty realizujące zadania programu, w tym instytucje finansujące,
- podmioty kontrolujące przebieg realizacji i efekty programu,
- społeczność gminy jako główny podmiot odbierający wyniki działań programu.
Główna odpowiedzialność za realizację programu spoczywa na Wójcie, który składa Radzie Gminy
Brenna raporty z wykonania programu. Gmina współdziała z organami administracji rządowej
i samorządowej szczebla powiatowego oraz wojewódzkiego. Ponadto Gmina współdziała
z instytucjami administracji rządowej, w dyspozycji których znajdują się instrumenty kontroli
i monitoringu. Instytucje te kontrolują respektowanie prawa, prowadzą monitoring stanu środowiska
(WIOŚ), prowadzą monitoring wód (RZGW).
Dla obowiązującego w latach sprawozdawczych 2009-2010 Programu Ochrony Środowiska dla
Gminy Brenna proponuje się określić skwantyfikowane wskaźniki postępów i skutków realizacji ww.
programu. Porównanie kolumn z poszczególnymi wskaźnikami będzie w kolejnych raportach ułatwiać
określanie tendencji w zmianach poszczególnych wskaźników (poza opisowym przedstawieniem
realizacji zadań Programu zawartym w rozdziale 3). Można powiedzieć, że przyjęta tabela będzie
określać efektywność realizacji celów Programu Ochrony Środowiska w kolejnych raportach
z Programu Ochrony Środowiska. Poniżej przedstawiono dostępne w czasie przygotowania raportu
wskaźniki (Uwaga: większość wskaźników za rok 2010 będzie dostępna dopiero w II półroczu 2011
roku). Przedstawione wskaźniki zostały ustalone na podstawie danych pozyskanych w Urzędzie
Gminy, GUS oraz na podstawie ustaleń własnych.
20
Tabela. Wskaźniki monitoringu dla Gminy Brenna.
Lp.
Wskaźnik
Stan wyjściowy 2008r.
2009r.
2010r.
6 655,0 ha
6 655,0 ha
*
Diagnoza – tendencje zmian
Ochrona przyrody i krajobrazu
1.
2.
Powierzchnia prawnie chroniona –
ogółem [ha]
Obszary NATURA 2000
3.
4.
Rezerwaty
Parki krajobrazowe
5.
6.
Obszary chronionego krajobrazu
Zespoły przyrodniczo-krajobrazowe
7.
Użytki ekologiczne
1. Proponowany obszar Natura 1. Proponowany
obszar
2000 „Beskid Śląski” –
Natura 2000 „Beskid
PLH 24005
Śląski” – PLH 24005
obszar
2. Proponowany obszar Natura 2. Proponowany
2000 „Kościół w Górkach
Natura 2000 „Kościół w
Wielkich” – PLH 240008
Górkach Wielkich” – PLH
240008
1. „Beskid Śląski” – PLH
240005
2. „Kościół
w
Górkach
Wielkich” – PLH 240008
Brak
Brak
1. Park krajobrazowy „Beskid 1. Park krajobrazowy „Beskid
Śląski”
Śląski”
Brak
Brak
Brak
Brak
Brak
1.
Park krajobrazowy
„Beskid Śląski”
Brak
„Góra Bucze”
Bez zmian
Obszary
Natura
2000
zostały
zatwierdzone przez Radę Ministrów w
dniu 28 października 2009 roku i
przesłane do Komisji Europejskiej 29
października 2009 roku. W ocenie
Generalnej
Dyrekcji
Ochrony
Środowiska
proces
tworzenia
kompletnej sieci Natura 2000 w
Polsce został zakończony.
Decyzjami z 10 stycznia 2011 r.
Komisja
Europejska
zatwierdziła
uaktualnione listy obszarów Natura
2000 dla poszczególnych regionów
biogeograficznych, poszerzone o 739
nowych obszarów - w tym wszystkie
polskie
obszary
zgłoszone
do
Komisji. Tym samym proponowane
obszary Natura 2000 na terenie
gminy Brenna tj. „Beskid Śląski” i
„Kościół w Górkach Wielkich” zostały
przyjęte.
Bez zmian
Bez zmian
Brak
Brak
Brak
Bez zmian
Zespół utworzono Uchwałą Rady
Gminy Brenna nr XLII/373/10 z 28
października 2010r (DZ.Urz. Z 2011
nr 8, poz 113).
Bez zmian
67,7%
67,7%
*
Bez zmian
Lasy
8.
Lesistość gminy
Jakość wód podziemnych i powierzchniowych
21
Lp.
9.
Wskaźnik
Jakość wód podziemnych
10.
Jakość wód powierzchniowych
11.
12.
Długość kanalizacji sanitarnej
Długość sieci wodociągowej
2009r.
2010r.
Brak punktów monitoringowych
na terenie gminy. W
analizowanym okresie WIOŚ w
Katowicach nie wyznaczył
również żadnego punktu
pomiarowo-kontrolnego na
terenie powiatu cieszyńskiego.
Brak punktów
monitoringowych na terenie
gminy. W analizowanym
okresie WIOŚ w Katowicach
nie wyznaczył również
żadnego punktu pomiarowokontrolnego na terenie
powiatu cieszyńskiego.
Brak punktów monitoringowych na terenie gminy.
93,6 km
39,2 km
*
Brak punktów monitoringowych na terenie gminy.
93,6 km
39,2 km
*
Diagnoza istniejącego stanu jakości
wód podziemnych i ocena tendencji
zmian w rejonie Gminy Brenna jest
niemożliwa, ze względu na brak
punktów monitoringowych jakości wód
podziemnych na terenie gminy w
2008 i 2009r.
*
*
Bez zmian
Bez zmian
W porównaniu do 2008r. w strefie
bielsko-żywieckiej zmniejszyła się
emisja tlenków azotu o 11%,
dwutlenku siarki o 12%, tlenku węgla
o 16%, pyłu zawieszonego PM10 o
6% oraz dwutlenku węgla o 20%.
Zmniejszenie emisji zanieczyszczeń
do powietrza przyczynia się w głównej
mierze do poprawy stanu atmosfery.
Należy dążyć do tego, aby poziomy
emisji poszczególnych substancji nie
przekraczały norm dopuszczalnych.
Brak stacji pomiarowych jakości
powietrza atmosferycznego na terenie
Gminy Brenna nie pozwala na
przeprowadzenie
szczegółowej
analizy zmian i oceny stanu
istniejącego na jej terenie.
Ochrona powietrza atmosferycznego
13.
14.
15.
16.
17.
Emisja NOx w strefie bielskożywieckiej [Mg/rok]
Emisja SO2 w strefie bielskożywieckiej [Mg/rok]
Emisja CO w strefie bielskożywieckiej [Mg/rok]
Emisja PM10 w strefie bielskożywieckiej [Mg/rok]
Substancje, których stężenia
przekroczyły wartości dopuszczalne
lub wartości dopuszczalne
powiększone o margines tolerancji w
strefie bielsko-żywieckiej
500 - 600
400 - 700
*
1 500 – 2 100
1 700 – 2 000
*
500 - 2 000
500 – 1 000
*
300 - 400
310 - 380
*
Pył zawieszony PM10,
Benzo(a)piren, (ochrona
zdrowia) , Ozon (ochrona
zdrowia i ochrona roślin)
Pył zawieszony PM10,
Benzo(a)piren, (ochrona
zdrowia) , Ozon (ochrona
zdrowia i ochrona roślin)
*
Bez zmian
Ochrona przed hałasem
22
Lp.
18.
Wskaźnik
Wyniki pomiarów hałasu w punktach
pomiarowych na terenie gminy
Brenna [dB]
WIOŚ w Katowicach nie
prowadzi monitoringu poziomu
hałasu komunikacyjnego na
terenie Gminy Brenna.
2009r.
WIOŚ w Katowicach nie
prowadzi monitoringu
poziomu hałasu
komunikacyjnego na
terenie Gminy Brenna.
2010r.
*
Bez zmian
1) Dane wg www.stat.gov.pl 2009
* dane z pomiarów za 2010 rok będą dostępne w II półroczu 2011 roku w raportach GUS i Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska.
23
5. OCENA STOPNIA ROZBIEŻNOŚCI POMIĘDZY PRZYJĘTYMI
CELAMI A ICH WYKONANIEM, WERYFIKACJA PRZYJĘTYCH
ZADAŃ, OCENA WYKONANIA.
Przyjęte w Programie Ochrony Środowiska priorytety, cele i zadania zgodne były z kierunkami
obowiązującej Polityki Ekologicznej Państwa. Stanowiły przełożenie celów Polityki Ekologicznej
Państwa na szczebel Gminy. Stanowi to niekiedy bardzo trudne zadanie, z jednej strony wobec
skromności dyspozycyjnych środków na ochronę środowiska, a z drugiej strony ogrom potrzeb
bieżących mieszkańców gminy. Realizacja przyjętego Programu w miarę jego realizacji stwarza
niekiedy problemy, tak natury finansowej (trudność w pozyskaniu środków finansowych) jak i innej
natury (np. zmieniające się potrzeby bieżące mieszkańców, czynniki zewnętrzne, zmiana
ustawodawstwa etc.) Duża część zadań zawartych w Programie wpisuje się w pożądane przez ogół
mieszkańców gminy kierunki – np. poprawę stanu wód, rozwój sieci wodno – kanalizacyjnej,
zmniejszenie uciążliwości hałasu i promieniowania elektromagnetycznego. Analizując przyjęte
w Programie Ochrony Środowiska zadania należy zauważyć:
- zrealizowanych zostało (w tym zrealizowano częściowo lub są sukcesywnie na bieżąco
realizowane) ok. 80% zadań – biorąc pod uwagę kryterium liczbowe. Zrealizowane zostały
najważniejsze zadania w zakresie ochrony powietrza, ochrony wód powierzchniowych
i podziemnych, edukacji ekologicznej, ochrony przyrody,
- dodatkowo w różnych komponentach środowiska zrealizowano 49 zadań sklasyfikowanych
jako „inne” (nie ujętych w Programie)
- powodem braku realizacji niektórych zadań są zwłaszcza:
o przesunięcie terminu realizacji zadania na kolejne lata,
o zmiana priorytetów wykonawczych w realizacji zadań na terenie gminy,
o braki środków finansowych na realizację niektórych zadań,
o bieżąca ocena sytuacji i potrzeb na terenie gminy.
6. DIAGNOZA, PROPOZYCJE
I KRYTERIÓW ICH WYŁONIENIA.
NOWYCH
PRIORYTETÓW
Przeprowadzona analiza zakresu i stopnia realizacji zadań zawartych w Programie Ochrony
Środowiska dla Gminy Brenna odbywała się w czasie obowiązywania Polityki Ekologicznej Państwa
na lata 2009-2012 z perspektywą do roku 2016.
Nadrzędnym, strategicznym celem polityki ekologicznej państwa jest zapewnienie bezpieczeństwa
ekologicznego kraju (mieszkańców, zasobów przyrodniczych i infrastruktury społecznej) i tworzenie
podstaw do zrównoważonego rozwoju społeczno - gospodarczego. Realizacja tego celu osiągana
będzie poprzez niezbędne działania organizacyjne, inwestycyjne (w tym wdrażanie postanowień
Traktatu Akcesyjnego), tworzenie regulacji dotyczących zakresu korzystania ze środowiska
i reglamentowania poziomu tego wykorzystania w najważniejszych obszarach ochrony środowiska.
W ten sposób realizacja krajowej polityki ekologicznej wpisywać się będzie w osiąganie celów tej
polityki na poziomie całej Wspólnoty.
Osiąganiu powyższych celów służyć ma realizacja następujących priorytetów i zadań, określona w
obowiązującym Programie Ochrony Środowiska dla Gminy Brenna, zgodna z obecną Polityką
ekologiczną państwa:
1. Kierunki działań systemowych polegające na:
- uwzględnianiu zasad ochrony środowiska w strategiach sektorowych,
- aktywizacji rynku na rzecz ochrony środowiska,
- zarządzaniu środowiskowym,
24
- udziale społeczeństwa w działaniach na rzecz ochrony środowiska,
- rozwoju badań i postępie technicznym,
- odpowiedzialności za szkody w środowisku,
- uwzględnianiu aspektu ekologicznego w planowaniu przestrzennym.
2. Ochrona zasobów naturalnych polegająca na:
- ochronie przyrody,
- ochronie i zrównoważonym rozwoju lasów,
- racjonalnym gospodarowaniu zasobami wodnymi,
- ochronie powierzchni ziemi,
- gospodarowaniu zasobami geologicznymi.
3. Poprawa jakości środowiska i bezpieczeństwa ekologicznego polegająca na działaniach
w obszarach:
- środowisko a zdrowie,
- jakość powietrza,
- ochrona wód,
- gospodarka odpadami,
- oddziaływanie hałasu i pól elektromagnetycznych,
- substancje chemiczne w środowisku.
Obecnie obowiązujący Program Ochrony Środowiska dla Gminy Brenna jest zgodny z priorytetami
aktualnej Polityki Ekologicznej Państwa. Dokument wraz z Prognozą oddziaływania na środowisko
przeszedł pomyślnie wymaganą procedurę opiniowania (przez Starostwo Powiatowe w Cieszynie,
Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Katowicach oraz Państwowego Inspektora
Sanitarnego w Katowicach. Stanowi to o bieżącej zgodności dokumentu z obowiązującymi
przepisami prawa.
Nie proponuje się w związku z tym zmiany priorytetów i celów uchwalonych w obowiązującym
Programie Ochrony Środowiska dla Gminy Brenna.
Sugerowanym elementem kolejnego Raportu z Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Brenna
powinno być łączne podsumowanie czteroletniego okresu obowiązywania Programu, jako że obecny
raport podsumowuje pierwsze dwa lata obowiązywania aktualizacji Programu Ochrony Środowiska,
a część zadań jest przewidziana do realizacji w dłuższym horyzoncie czasowym.
7. PODSUMOWANIE I WNIOSKI
Program Ochrony Środowiska dla Gminy Brenna stanowi podstawowe narzędzie prowadzenia polityki
ekologicznej w gminie. Podstawowym założeniem w tworzeniu programów ochrony środowiska na
wszystkich szczeblach – od krajowego do gminnego – jest, aby ich realizacja doprowadziła do
poprawy stanu środowiska naturalnego, efektywnego zarządzania środowiskiem oraz zapewniła
skuteczne mechanizmy chroniące środowisko przed degradacją, a także stworzyła warunki dla
wdrożenia wymagań obowiązującego w tym zakresie prawa. Analizując realizację programu na
poziomie gminnym należy pamiętać, że praktycznie zadania o charakterze wykonawczym, czyli
mające bezpośredni wpływ na stan środowiska i związane z jego ochroną przed szkodliwym
oddziaływaniem, obciążają samorząd gminy i powiatu oraz podmiotów gospodarczych. Charakter
zadań z zakresu ochrony środowiska wykonywany przez samorząd gminny wpływa na możliwości
bezpośredniej i pośredniej ochrony środowiska na terenie gminy.
W niniejszym opracowaniu przedstawiono zadania, które były realizowane w ramach przyjętego przez
Radę Gminy Brenna „Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Brenna”. Do najważniejszych zadań
można zaliczyć:
- budowę i modernizację dróg,
- zadania w zakresie gospodarki wodno - ściekowej,
25
-
edukację ekologiczną,
urządzanie, zagospodarowanie i utrzymanie terenów zieleni,
wspieranie przedsięwzięć proekologicznych poprzez dofinansowanie zadań modernizacji
źródeł ciepła.
Podsumowując należy zauważyć, iż większość zadań została zrealizowana lub jest realizowana
obecnie. Niektóre z zadań pozostających do realizacji będą realizowane w kolejnym 2 letnim okresie
obowiązywania Programu Ochrony Środowiska (którego okres obowiązywania to 4 lata). Pełny raport
z realizacji czteroletniego okresu obowiązywania Programu – jako kolejny raport za lata 2011-2012
będzie dopiero kompletnym podsumowaniem stanu realizacji zadań przyjętego Programu Ochrony
Środowiska dla Gminy Brenna.
8. LITERATURA.
1. Polityka Ekologiczna Państwa w latach 2009 – 2012 z perspektywą do roku 2016 – Warszawa
2008 r.
2. Program Ochrony Środowiska dla Gminy Brenna.
3. Sprawozdanie opisowe z realizacji budżetu Gminy Brenna za lata 2009 i 2010.
4. www.stat.gov.pl – GUS 2009.
5. Raporty o stanie środowiska w województwie śląskim, WIOŚ Katowice, 2008, 2009.
6. Program Ochrony Środowiska Województwa Śląskiego.
7. Rola powiatowej administracji geologicznej w ochronie zasobów kopalin, dr Kamilla
Olejniczak, Państwowy Instytut Geologiczny w Warszawie.
8. Program Ochrony Powietrza dla strefy bielsko - żywieckiej.
9. http://natura2000.mos.gov.pl/natura2000/index.php
10. www.lasy.gov.pl
11. ZARZĄDZENIE NR 11A DYREKTORA GENERALNEGO LASÓW PANSTWOWYCH z dnia
11 maja 1999 r
12. http://www.salamandra.org.pl
26

Uchwała Nr VII/65/11 zał.1

Transkrypt

Podobne dokumenty

Ogłoszenie Wójta Gminy Brenna - nieruchomość

UCHWAŁA NR IX/97/11 RADY GMINY BRENNA z dnia 8 września

BTH BESKID – TOUR