docNarz˛edzia informatyczne. Wprowadzenie do systemu LATEX
download 
Reklamacja Transkrypt
Narz˛edzia informatyczne. Wprowadzenie do systemu LATEX
Narzedzia ˛ informatyczne. Wprowadzenie do systemu LATEX Aleksander Denisiuk Uniwersytet Warmińsko-Mazurski Olsztyn, ul. Słoneczna 54 [email protected] 1 / 49 Wprowadzenie do systemu LATEX Publikacja tekstów Najnowsza wersja tego dokumentu dostena ˛ jest pod adresem LATEX Podstawowe fakty http://wmii.uwm.edu.pl/~denisjuk/uwm 2 / 49 Publikacja tekstów ❖ Zagadnienie publikacji ❖ Docbook ❖ WYSIWYG LATEX Podstawowe fakty Publikacja tekstów 3 / 49 Zagadnienie publikacji Publikacja tekstów ❖ Zagadnienie publikacji ❖ Docbook ❖ WYSIWYG LATEX Podstawowe fakty Głównym zadaniem słowa pisanego jest przekaz myśli, informacji lub wiedzy. ● Nadanie zapisowi odpowiedniej struktury pomaga czytelnikowi lepiej rozumieć przekazywane treści. ● Skład typograficzny może te ˛ strukture˛ logiczna˛ i semantyczna˛ tekstu przybliżyć czytelnikowi. ● 4 / 49 Pracownicy Publikacja tekstów ❖ Zagadnienie publikacji Autor ● Zecer ● ❖ Docbook ❖ WYSIWYG LATEX Podstawowe fakty 5 / 49 Struktura tekstu i jezyka ˛ Publikacja tekstów ● ❖ Zagadnienie publikacji Akapit ✦ ✦ ❖ Docbook ❖ WYSIWYG LATEX Podstawowe fakty ● najważniejsza „jednostka podziału” treść akapitu powinna być poświecona ˛ jednej spójnej myśli lub pojeciu ˛ Rozdziały, podrozdziały, punkty, podpunkty, etc ✦ ✦ pomaga czytelnikom lepiej orientować sie˛ w tekście nagłówków podziałów dokumentu używa sie˛ do przygotowania spisu treści 6 / 49 Przedkomputerowe układanie tekstów Publikacja tekstów ❖ Zagadnienie publikacji ❖ Docbook ❖ WYSIWYG LATEX Podstawowe fakty 7 / 49 Komputerowe systemy przygotowania publikacji Publikacja tekstów ❖ Zagadnienie publikacji ❖ Docbook ❖ WYSIWYG Docbook ● WYSIWYG ● LATEX 2ε ● LATEX Podstawowe fakty 8 / 49 Docbook — znaczniki Publikacja tekstów ❖ Zagadnienie publikacji ❖ Docbook ❖ WYSIWYG LATEX Podstawowe fakty Ib2+iBQM=IiBiH2=aivH2 MQMBKQr2IfiBiH2= IT`=S`xv xKBMB2 7Q`KiQrMB +x+B i2Fbim xQbiD2 mirQ`xQMv bivH I2KT?bBb=MQMBKQrvXIf2KT?bBb= IfT`= IQ`/2`2/HBbi= IHBbiBi2K=IT`=*x2Km MH2v mMBFÄ mv+B bivHr MQMBKQrv+?\ IfT`=IfHBbiBi2K= IfQ`/2`2/HBbi= Ifb2+iBQM= 9 / 49 WYSIWYG — formatowanie wizualne Publikacja tekstów ❖ Zagadnienie publikacji ❖ Docbook ❖ WYSIWYG LATEX Podstawowe fakty 10 / 49 WYSIWYG — oznakowanie tekstu Publikacja tekstów ❖ Zagadnienie publikacji ❖ Docbook ❖ WYSIWYG LATEX Podstawowe fakty 11 / 49 WYSIWYG — style Publikacja tekstów ❖ Zagadnienie publikacji ❖ Docbook ❖ WYSIWYG LATEX Podstawowe fakty 12 / 49 Publikacja tekstów LATEX ❖ TEX ❖ Alternatywne silniki ❖ Dystrybucje ❖ Edytory ❖ LATEX ❖ CTAN ❖ Podrecznik ˛ LATEX Podstawowe fakty 13 / 49 TEX Publikacja tekstów LATEX ❖ TEX ❖ Alternatywne silniki ❖ Dystrybucje ❖ Edytory ❖ LATEX ❖ CTAN ❖ Podrecznik ˛ Podstawowe fakty τ εχ ● TeX ● Donald Knuth ● ✦ ✦ ✦ ✦ ✦ ✦ 1977, drugie wydanie „Sztuki programowania” poczatki ˛ pracy nad TEXem 1979, pierwsza wersja 1982, TEX82 1989, wersja 3.0 2008, wersja 3.1415926 14 / 49 Artykuł z 1987 roku oraz TEX wersja Publikacja tekstów LATEX ❖ TEX ❖ Alternatywne silniki ❖ Dystrybucje ❖ Edytory ❖ LATEX ❖ CTAN ❖ Podrecznik ˛ Podstawowe fakty Theorem A. Let K ∈ R and E(r, p)∈ C n−1 [K, ∞)2 , E(r, r 6= 0) for all r > K. Let H ∈ C n−1 [K, ∞) satisfy H(K) = H ′ (K) = · · · = H (n−1) (K) = 0. Then the generalized Volterra equation of the first kind Z r H(r) = E(r, p)(r − p)n−2 G(p) dp K 15 / 49 Publikacja dokumentu Publikacja tekstów LATEX ❖ TEX ❖ Alternatywne silniki ❖ Dystrybucje ❖ Edytory ❖ LATEX ❖ CTAN ❖ Podrecznik ˛ ekran O drukarka q8 html pdf qq q q qq q q q / ps tex■❯❯❯❯ / dvi ▼ ■■ ❯❯❯❯ ▼▼▼ ■■ ❯ ❯❯❯❯ ▼▼▼ ■■ ❯❯❯❯ ▼▼ ■■ ❯❯❯❯▼& $ * Podstawowe fakty 16 / 49 Alternatywne silniki Publikacja tekstów ● LATEX ● ❖ TEX ❖ Alternatywne silniki ❖ Dystrybucje ● ● ❖ Edytory ● ❖ LATEX ● ❖ CTAN pdfTeX XeTeX LuaTeX Omega New Typesetting System (NTS) e-TeX ❖ Podrecznik ˛ Podstawowe fakty 17 / 49 Dystrybucje Publikacja tekstów LATEX ❖ TEX TeXLive ● MikTeX ● ❖ Alternatywne silniki ❖ Dystrybucje ❖ Edytory ❖ LATEX ❖ CTAN ❖ Podrecznik ˛ Podstawowe fakty 18 / 49 Edytory Publikacja tekstów ● LATEX ● ❖ TEX ❖ Alternatywne silniki ❖ Dystrybucje ● ● ❖ Edytory ● ❖ LATEX ● ❖ CTAN ❖ Podrecznik ˛ ● Kile TeXnicCenter LyX AUCTeX Eclipse Emacs Vim Podstawowe fakty 19 / 49 LATEX Publikacja tekstów LATEX ❖ TEX 1984, Leslie Lamport ● LATEX 2ε ● ❖ Alternatywne silniki ❖ Dystrybucje ❖ Edytory ❖ LATEX ❖ CTAN ❖ Podrecznik ˛ Podstawowe fakty 20 / 49 Przykład. Preambuła Publikacja tekstów $/Q+mK2Mi+Hbb(RRTi-9TT2`)&`iB+H2' LATEX ❖ TEX ❖ Alternatywne silniki ❖ Dystrybucje ❖ Edytory ❖ LATEX ❖ CTAN ❖ Podrecznik ˛ Podstawowe fakty $mb2T+F;2&TQHbFB' $mb2T+F;2(HiBMk)&BMTmi2M+' W #v mvÄ TQHbFB+? xMFr W r bvbi2K+? GBMmt W mvrKv FQ/QrMB ]HiBMk] W Hm# ]mi73]- /H qBM/Qrb ]+TRk8y] $iBiH2&$Gh2s' $mi?Q`&CM qBFBT2/vbi' $/i2&' 21 / 49 Inny sposób polonizacji Publikacja tekstów LATEX ❖ TEX ❖ Alternatywne silniki ❖ Dystrybucje ❖ Edytory ❖ LATEX W @@i`MbHi2@7BH24BHk@THXi+t W #v mvÄ TQHbFB+? xMFr W r bvbi2K+? GBMmt W mvrKv FQ/QrMB ]HiBMk] W /H qBM/Qrb ]+TRk8y] $/Q+mK2Mi+Hbb(RRTi-9TT2`)&`iB+H2' ❖ CTAN ❖ Podrecznik ˛ Podstawowe fakty $mb2T+F;2(J2s)&TQHbFB' $iBiH2&$Gh2s' $mi?Q`&CM qBFBT2/vbi' $/i2&' 22 / 49 Przykład. Poczatek ˛ Publikacja tekstów LATEX $#2;BM&/Q+mK2Mi' $KF2iBiH2 ❖ TEX ❖ Alternatywne silniki ❖ Dystrybucje ❖ Edytory ❖ LATEX ❖ CTAN $#2;BM&#bi`+i' .QFmK2Mi i2M T`2x2MimD2 FBHF xb/ bF/m i2Fbim rbvbi2KB2 $Gh2sX $2M/&#bi`+i' ❖ Podrecznik ˛ Podstawowe fakty 23 / 49 Przykład. Pierwszy Rozdział Publikacja tekstów LATEX ❖ TEX ❖ Alternatywne silniki ❖ Dystrybucje ❖ Edytory ❖ LATEX W TB2`rbx b2F+D $b2+iBQM&h2Fbi'$H#2H&b2+,i2Fbi' $Gh2s$ mirB miQ`QrB i2Fbim x`x/xMB2 MmK2`QrMB2K b2F+DB- rvTmMFiQrMBKB Q`x Q/rQMBKB /Q i#2H- `vbmMFr BBMMv+? 2H2K2MirX qirv bTQb# KQ2Kv bB Q/rQÄ /Q rxQ`m $`27&2[M,rxQ`R'X ❖ CTAN ❖ Podrecznik ˛ Podstawowe fakty 24 / 49 Przykład. Drugi rozdział Publikacja tekstów LATEX ❖ TEX ❖ Alternatywne silniki ❖ Dystrybucje ❖ Edytory ❖ LATEX W /`m; b2F+D $b2+iBQM&Ji2KivF'$H#2H&b2+,Ki2KivF' SQMBbxv rx` T`2x2MimD2 KQHBrQ+B $Gh2s$ rxF`2bB2 bF/m 7Q`Km Ki2Kiv+xMv+?X qxQ`v b MmK2`QrM2 miQKiv+xMB2- TQ/Q#MB2 DF BMM2 2H2K2Miv QFi`v+? KQr rb2F+DB$`27&b2+,i2Fbi'X ❖ CTAN ❖ Podrecznik ˛ Podstawowe fakty 25 / 49 Przykład. Równanie i końcówka Publikacja tekstów LATEX ❖ TEX ❖ Alternatywne silniki ❖ Dystrybucje ❖ Edytory ❖ LATEX ❖ CTAN ❖ Podrecznik ˛ $#2;BM&2[miBQM' 1 4 K+k$H#2H&2[M,rxQ`R' $2M/&2[miBQM' ;/xB2 $#2;BM&2[miBQM' K 4 $7`+&Kny'&$b[`i&R@$7`+&pk'&+k'''X $2M/&2[miBQM' Podstawowe fakty $2M/&/Q+mK2Mi' 26 / 49 Przykład. Wynik Publikacja tekstów LATEX LATEX Jan Wikipedysta ❖ TEX ❖ Alternatywne silniki Streszczenie ❖ Dystrybucje Dokument ten prezentuje kilka zasad składu tekstu w systemie EX. ❖ Edytory LAT ❖ LATEX ❖ CTAN ❖ Podrecznik ˛ 1 Podstawowe fakty LATEX ułatwia autorowi tekstu zarządzanie numerowaniem sekcji, wypunktowaniami oraz odwołaniami do tabel, rysunków i innych elementów. W łatwy sposób możemy się odwołać do wzoru 1. 2 Tekst Matematyka Poniższy wzór prezentuje możliwości LATEX w zakresie składu formuł matematycznych. Wzory są numerowane automatycznie, podobnie jak inne elementy o których mowa w sekcji 1. E = mc2 , gdzie m0 m= q 1− v2 c2 (1) . (2) 27 / 49 Przykład. Wynik spolonizowany Publikacja tekstów Jan Wikipedysta LATEX LATEX ❖ TEX ❖ Alternatywne silniki ❖ Dystrybucje Streszczenie Dokument ten prezentuje kilka zasad składu tekstu w systemie LATEX. ❖ Edytory ❖ LATEX ❖ CTAN ❖ Podrecznik ˛ Podstawowe fakty 1. Tekst LATEX ułatwia autorowi tekstu zarządzanie numerowaniem sekcji, wypunktowaniami oraz odwołaniami do tabel, rysunków i innych elementów. W łatwy sposób możemy się odwołać do wzoru 1. 2. Matematyka Poniższy wzór prezentuje możliwości LATEX w zakresie składu formuł matematycznych. Wzory są numerowane automatycznie, podobnie jak inne elementy o których mowa w sekcji 1. E = mc2 , gdzie m0 m= q 1− v2 c2 (1) . (2) 28 / 49 CTAN Publikacja tekstów LATEX ❖ TEX ❖ Alternatywne silniki ❖ Dystrybucje CTAN ● TUG ● GUST ● LATEX Stack Exchange ● ❖ Edytory ❖ LATEX ❖ CTAN ❖ Podrecznik ˛ Podstawowe fakty 29 / 49 Podrecznik ˛ Publikacja tekstów LATEX ❖ TEX Nie za krótkie wprowadzenie do systemu LATEX 2ε ● Wikibook LATEX ● ❖ Alternatywne silniki ❖ Dystrybucje ❖ Edytory ❖ LATEX ❖ CTAN ❖ Podrecznik ˛ Podstawowe fakty 30 / 49 Publikacja tekstów LATEX Podstawowe fakty ❖ Plik źródłowy ❖ Cudzysłowy ❖ Spacja nierozdzialajaca ˛ ❖ Kreski ❖ Wielokropek ❖ Symbole Podstawowe fakty 31 / 49 Spacje Publikacja tekstów LATEX Podstawowe fakty ❖ Plik źródłowy ❖ Cudzysłowy Białe znaki sa˛ traktowane jako odstep ˛ ● Kilka odstepów ˛ pod rzad ˛ — jeden odstep ˛ ● Pusta linia — koniec akapitu ● Kilka końców akapitu — jeden koniec akapitu ● ❖ Spacja nierozdzialajaca ˛ ❖ Kreski ❖ Wielokropek ❖ Symbole 32 / 49 Znaki specjalne Publikacja tekstów ● $ & % # _ { } ˜ ˆ \ LATEX Podstawowe fakty $0 $ $W $O $n $& $' $&' $&' 0$#+FbHb?0 ❖ Plik źródłowy ❖ Cudzysłowy ❖ Spacja nierozdzialajaca ˛ ❖ Kreski ❖ Wielokropek ❖ Symbole 33 / 49 Polecenia TEXa Publikacja tekstów ● LATEX Polecenie-słowo ✦ Podstawowe fakty po takich poleceniach ignorowane sa˛ białe znaki ❖ Plik źródłowy ❖ Cudzysłowy ❖ Spacja nierozdzialajaca ˛ ■ SQH2+2MB $h2s Lxr $Gh2s$ TQ+?Q/xB $G&'mFbB2rB+x MQiiBQM ❖ Kreski ❖ Wielokropek ● Polecenie-symbol (jeden) ❖ Symbole ✦ ● po takich poleceniach białe znaki nie sa˛ ignorowane argumenty polecenia ✦ ✦ jeden symbol grupa w nawisie klamrowym \" o \emph{text} ● ö text 34 / 49 Komentarze Publikacja tekstów ● Od znaku % do końca linii LATEX Podstawowe fakty ❖ Plik źródłowy ❖ Cudzysłowy ❖ Spacja nierozdzialajaca ˛ JQ xK` W bT`r/xBÄ5 rRNd8 `QFmX ❖ Kreski ❖ Wielokropek ❖ Symbole 35 / 49 Cudzysłowy Publikacja tekstów LATEX “Please press the ‘x’ key.” ● „Przechodź tylko po «zebrach»”. ● Podstawowe fakty ❖ Plik źródłowy ❖ Cudzysłowy ❖ Spacja nierozdzialajaca ˛ ❖ Kreski ❖ Wielokropek ❖ Symbole $#2;BM&Bi2KBx2' $Bi2K <<SH2b2 T`2bb i?2 <t^ F2vX^^ $Bi2K --S`x2+?Q/| ivHFQ TQ IIx2#`+?==^^X $2M/&Bi2KBx2' 36 / 49 Niełamliwy odstep ˛ Publikacja tekstów ● LATEX Podstawowe fakty ❖ Plik źródłowy ❖ Cudzysłowy ❖ Spacja nierozdzialajaca ˛ ❖ Kreski ❖ Wielokropek Polskie zasady typograficzne nie pozwalaja˛ przy łamaniu akapitu pozostawiać na końcu wierszy jednoliterowych spójników lub przyimków. ✦ ● Jan Kochanowski urodził sie˛ w Czernolesie Odstepy, ˛ na których nie wolno złamać wiersza, zaznacza sie˛ w pliku tylda˛ (˜) ❖ Symbole 37 / 49 Przykłady Publikacja tekstów LATEX Podstawowe fakty ❖ Plik źródłowy ;Q/xXRdXyyc Q/R8 /Q 9yQb#c M bi`Xk MTBbMQc `Qx/xXkc k`Qx/xBvc TXCM LQrFc TXCXLQrFc A+xÄ AsavK7QMBBX ❖ Cudzysłowy ❖ Spacja nierozdzialajaca ˛ ❖ Kreski ❖ Wielokropek ❖ Symbole 38 / 49 Pauzy i myślniki Publikacja tekstów LATEX ● W składzie drukarskim wystepuj ˛ a˛ aż cztery rodzaje kresek poziomych: Podstawowe fakty ❖ Plik źródłowy ❖ Cudzysłowy ❖ Spacja nierozdzialajaca ˛ ❖ Kreski ❖ Wielokropek ✦ ✦ ✦ ✦ łacznik ˛ (-) myślnik (—) półpauza (–) minus (−) ❖ Symbole 39 / 49 Łacznik ˛ Publikacja tekstów ● LATEX Stosuje sie˛ go przy łaczeniu ˛ wyrazów wieloczłonowych (np. „niebiesko-czarny”). Podstawowe fakty ✦ ❖ Plik źródłowy ❖ Cudzysłowy ❖ Spacja nierozdzialajaca ˛ ❖ Kreski ● niebiesko-czarny Znaku łacznika ˛ używa sie˛ również do przenoszenia wyrazów ❖ Wielokropek ❖ Symbole 40 / 49 Łacznik ˛ a przenoszenie wyrazów Publikacja tekstów LATEX ● Jeżeli algorytm przenosi jakiś wyraz nieprawidłowo, to należy zadać prawidłowe miejsca przenoszenia. Podstawowe fakty ❖ Plik źródłowy ✦ ❖ Cudzysłowy ❖ Spacja nierozdzialajaca ˛ ✦ „ćwierć-li-trówka” można podzielić tylko w dwóch zaznaczonych miejscach „szczypce” nie można przenieść w ogóle. ❖ Kreski ❖ Wielokropek ❖ Symbole $?vT?2MiBQM&bx+xvT+2 ÄrB2`Ä@HB@i`rF' ÄrB2`Ä$@HB$@i`rF 41 / 49 Łacznik ˛ a przenoszenie wyrazów Publikacja tekstów LATEX niebiesko-czarny niebiesko-czarny niebiesko-czarny Podstawowe fakty ❖ Plik źródłowy ❖ Cudzysłowy MB2#B2bFQ&$/vrBx'+x`Mv ❖ Spacja nierozdzialajaca ˛ ❖ Kreski ❖ Wielokropek ❖ Symbole 42 / 49 Myślnik --Publikacja tekstów LATEX Podstawowe fakty ❖ Plik źródłowy ❖ Cudzysłowy ❖ Spacja nierozdzialajaca ˛ ❖ Kreski ❖ Wielokropek ❖ Symbole Dłuższa kreska używana jako znak przestankowy ● Przed oraz po myślniku w jezyku ˛ polskim dodajemy odstep ˛ ● ✦ w angielskim nie dodajemy odstepów ˛ Musiało to być~--- o~ile dobrze pami˛ etam~--- w~roku~1970. Musiało to być — o ile dobrze pamietam ˛ — w roku 1970. 43 / 49 Półpauza -Publikacja tekstów LATEX Kreska o połow˛e krótsza od myślnika ● Przy pisaniu zakresów liczbowych ● Podstawowe fakty ✦ ❖ Plik źródłowy ❖ Cudzysłowy ❖ Spacja nierozdzialajaca ˛ ● Przed i po półpauzie nie dodaje sie˛ odstepów ˛ ✦ ❖ Kreski ❖ Wielokropek ❖ Symbole ● str. 11–13, w latach 1960–1963 Odstepy ˛ takie musza˛ sie˛ pojawić w sytuacjach takich jak: „11 października – 13 listopada” Czasami półpauzy używa sie˛ także w roli myślnika. 44 / 49 Znak minusa Publikacja tekstów LATEX Podstawowe fakty ❖ Plik źródłowy ❖ Cudzysłowy ❖ Spacja nierozdzialajaca ˛ ● Znaku minusa używa sie˛ we wzorach matematycznych. ✦ −2 ◦ C 0@k$-&$+B`+'$Ki?`K&*'0 ❖ Kreski ❖ Wielokropek ❖ Symbole 45 / 49 Wielokropek Publikacja tekstów ● Wielokropek (trzy kropki) uzyskujemy inaczej LATEX Podstawowe fakty ❖ Plik źródłowy ❖ Cudzysłowy ❖ Spacja nierozdzialajaca ˛ ❖ Kreski ❖ Wielokropek Nie tak ..., tylko raczej tak:\\ Nowy Jork, Tokio, Budapeszt, \dots Nie tak ..., tylko raczej tak: Nowy Jork, Tokio, Budapeszt, . . . ❖ Symbole 46 / 49 Znaki Walut Publikacja tekstów ● LATEX ● Podstawowe fakty ● ❖ Plik źródłowy ❖ Cudzysłowy ❖ Spacja nierozdzialajaca ˛ ● ● e $ £ U PLN ❖ Kreski ❖ Wielokropek ❖ Symbole 47 / 49 Ligatury Publikacja tekstów LATEX Podstawowe fakty ❖ Plik źródłowy Znaki graficzne, w których połaczono ˛ dwie lub trzy litery ● Wiekszość ˛ ligatur tworzy sie˛ ze wzgledów ˛ estetycznych lub zwyczajowych ● ❖ Cudzysłowy ❖ Spacja nierozdzialajaca ˛ ❖ Kreski ❖ Wielokropek ❖ Symbole ✦ œ w jezyku ˛ francuskim Æ zamiast ff fi fl ffi ffl Jak lepiej: geograi zy geografii? ● Jak lepiej: geografii czy geograf{}ii? 48 / 49 Kerning Publikacja tekstów LATEX ● Regulowanie odległości pomiedzy ˛ konkretnymi parami znaków w danym kroju pisma i jego odmianie Podstawowe fakty ❖ Plik źródłowy ❖ Cudzysłowy ❖ Spacja nierozdzialajaca ˛ ❖ Kreski WARMIA I MAZURY WARMIA I MAZURY ❖ Wielokropek ❖ Symbole WARMIA I MAZURY WARMIA I MAZURY WARMIA I MAZURY WARMIA I MAZURY 49 / 49
