Sylabus dla studentów II roku studiów drugiego stopnia w r.ak. 2014

Sylabus dla studentów II roku studiów drugiego stopnia w r.ak. 2014/2015
Seminarium magisterskie 3
Typ zajęć: seminarium magisterskie
Liczba godzin: 30
Punkty ECTS: 1
Skrócony opis:
Celem zajęć seminaryjnych jest permanentne doskonalenie umiejętności pogłębionej
analizy filologicznej, czemu sprzyjać mają prezentowane niżej zagadnienia oraz literatura
przedmiotu. Podstawowym zadaniem studentów jest opracowanie przez nich kolejnych
zwartych fragmentów tekstu rozprawy magisterskiej.
Wymagania wstępne:
Ogólna znajomość zagadnień
pracy.
kierunkowych ze szczególnym uwzględnieniem tematyki
Efekty kształcenia:
Wiedza:
e1
posiada wiedzę ogólną z zakresu współczesnego języka rosyjskiego;
e2
zna zasady i potrafi tworzyć samodzielne prace studyjne oraz naukowe teksty
filologiczne.
Umiejętności:
e3
potrafi wykorzystać współczesne metody badawcze do realizacji zadań własnych;
e4
potrafi wykorzystać wiedzę teoretyczną do działań praktycznych;
e5
posiada umiejętności niezbędne do kompleksowej analizy zjawisk językowych w
obrębie tematyki pracy dyplomowej.
Kompetencje społeczne:
e6
samodzielnie formułuje opinie oraz umiejętnie posługuje się językiem dyskursu
naukowego.
Treści kształcenia (do tematu: Słowniki języka rosyjskiego i encyklopedie)
 Leksykografia historyczna: Słownik W. Dahla, Słownik encyklopedyczny F.
Brockhausa i I. Efrona.
 Triada słowników akademickich: MAS, BAS i BTS.
 Nowsze leksykony objaśniające: m.in. Słownik S. Ożegowa i N. Szwiedowej.
 Słownik pieriestrojki pod red. W. Maksimowa.
 Słownik końca wieku pod red. G. Sklariewskiej. Słowniki neologizmów.
 Leksykografia przekładowa. Leksykografia dwujęzyczna: polsko-rosyjska i rosyjsko-polska.
 Aktualne problemy leksykografii rosyjskiej. Tendencje w rozwoju leksykografii rosyjskiej w
ostatnim dziesięcioleciu (zarys problemu).
Metody i kryteria oceniania:
Zaliczenie na ocenę, na którą składają się: aktywność na zajęciach seminaryjnych
(40%), postępy w pracy nad tekstem w oparciu o wybrane metody i techniki badawcze (60%).
Regularne sprawdzanie i ocenianie poszczególnych części pracy magisterskiej. Sprawdzane
są wszystkie efekty: e1, e2, e3, e4, e5, e6.
Metody dydaktyczne:
Metoda objaśniająco-opisowa: komentarz poszczególnych zagadnień; metoda
komponentalna (semowa); metoda porównawcza; metoda problemowo-kognitywna. Praca w
grupie seminaryjnej połączona z dyskusją nt. prezentowanych materiałów przez studentów.
Literatura (Dostępna w bibliotece Wydziału Filologicznego, ale większość pozycji
udostępnia nauczyciel. Zalecane są poniższe słowniki oraz przegląd i analiza wybranych artykułów
hasłowych, a także czasopisma tematyczne i materiały internetowe).
 В.И. Даль, Толковый словарь живого великорусского языка, т.1-4, изд. 7-е,
Москва 1978-1980; Ф.А. Брокгауз, И.А. Ефрон, Энциклопедический словарь, т. 182, Санкт-Петербург 1890-1904; Д.Н. Ушаков (red.), Толковый словарь русского
языка, т. 1-4, Москва 1935-1940.
 А.П. Евгеньева (red. ), Словарь русского языка в четырех томах, 2-е изд., испр. и
доп., Москва 1981-1984 (1-е изд. Москва 1957-1961); К.С. Горбачевич (red.),
Словарь современного русского литературного языка в 20 томах, 2-е изд.,
перераб. и доп., т. 1-6, Москва 1991-1994 (1-е изд. Москва-Ленинград 1950-1965);
С.А. Кузнецов (red.), Большой толковый словарь русского языка, СанктПетербург 2003.
 С.И. Ожегов и Н.Ю. Шведова, Толковый словарь русского языка, Москва 2003.
 В.И. Максимов (red.) Словарь перестройки, Санкт-Петербург 1992; Г.Н.
Скляревская (red.), Толковый словарь русского языка конца XX века. Языковые
изменения, Moskwa 2001.
 J. Wawrzyńczyk (red.), Wielki słownik rosyjsko-polski z kluczem polsko-rosyjskim, Warszawa 2004;
S. Chwatow, M. Timoszuk, Słownik rosyjsko-polski polsko-rosyjski, wyd. 2 uzupełn., Warszawa
2005.
 J. Lukszyn (red.), Wielki słownik frazeologiczny. Polsko-rosyjski. Rosyjsko-polski, Warszawa 1998;
S. Karolak, Słownik frazeologiczny rosyjsko-polski, Warszawa 1998; R. Stypuła, Słownik przysłów
rosyjsko-polski i polsko-rosyjski, Warszawa 1974; W. Chlebda, W. Mokijenko, S. Szuleżkowa,
Rosyjsko-polski słownik skrzydlatych słów, Łask 2003; K. Kusal, Rosyjsko-polski słownik
homonimów międzyjęzykowych, Wrocław 2002.
 K. Bajor, W sprawie słownika języka rosyjskiego drugiej połowy XX wieku, [w:] Beiträge zur
Slavistik 37: Slavistische Studien zum XII. Internationalen Slavistenkongreß in Krakau 1998. H.
Jelitte (Hrsg.), Frankfurt am Main - Berlin - Bern - New York - Paris - Wien 1998, s. 259-264.
 Pismo seryjne pod red. J. Wawrzyńczyka „Semiosis Lexicographica”.
 J. Wierzbiński, W kwestii słownictwa rosyjskiego i jego semantyki we współczesnej
leksykografii akademickiej, „Rozprawy Komisji Językowej Łódzkiego Towarzystwa
Naukowego”, t. XLIX, 2004, s. 367-378; J. Wierzbiński, Kodyfikacja słownictwa
rosyjskiego w nowszej leksykografii (zarys problemu), [w:] Teksty, podteksty i
konteksty. O współczesnej polszczyźnie i jej kontaktach z innymi językami słowiańskimi,
red. B. Grochala, E. Pałuszyńska, Łódź 2014, s. 123-137.
Магистерский семинар 3
Форма занятий: магистерский семинар
Продолжительность: 30 часов
Количество баллов по Болонской системе: 1
Краткое описание предмета:
Целью занятий является формирование и последовательное совершенствование
у студентов приемов филологического анализа; в итоге разработка ими связного и
когерентного текста дипломной работы. На основе обзора приведенных ниже вопросов
(см. Полное описание предмета) и рекомендуемой литературы.
Предварительные требования:
Общая филологическая подготовка в области языкознания и русского языка.
Результаты обучения:
Знания:
1
знает важнейшие тенденции развития и функционирования современного
русского языка;
2
знает принципы и самостоятельно составляет и интерпретирует филологические
тексты.
Умения:
3
свободно пользуется современными методами исследования в целях решения
поставленных в работе задач;
4
свободно пользуется теоретическими знаниями, чтобы корректно решать
поставленные вопросы;
5
владеет навыками комплексного анализа языковых явлений по теме дипломной
работы.
Качества:
6
достаточно свободно формулирует и высказывает суждения, а также свободно
пользуется языком научного изложения.
Полное описание предмета (по теме: Толковые и энциклопедические словари
русского языка)
 Истоическая лексикография: Словарь Даля, Энциклопедический словарь
Брокгауза и Ефрона.
 Триада академических словарей: МАС, БАС и БТС.
 Новейшие выписки толковых словарей, в частности Словарь Ожегова и
Шведовой.
 Словарь перестройки под ред. В. Максимова.



Словарь русского языка конца XX века под ред. Г. Скляревской. Словари
неологизмов.
Двуязычная лексикография: польско-русская и русско-польская.
Актуальные проблемы русской лексикографии. Тенденции в развитии русской
лексикографии за последнее десятилетие (обзор проблемы).
Методы и критерии оценки:
Слагаемые дифференцированного зачета: учитывается активность на занятиях
(40%), а также положительные результаты в разработке вопросов по теме дипломной
работы с использованием избранных методов и приемов (60%). Регулярная проверка и
оценка соответствующих частей дипломной работы. Проверяются все результаты
обучения: 1, 2, 3, 4, 5, 6.
Дидактические методы:
Объяснительный и описательный методы: филологический комментарий; метод
компонентного (семного) анализа; сравнительный метод; приемы когнитивного
анализа. Обсуждение на занятиях представленных студентами материалов.
Литература: (доступна в библиотеке Филологического факультета, но ее предоставляет
студентам также преподаватель; рекомендуются следующие лексиконы с анализом
отобранных словарных статей, а также периодические издания и материалы из
Интернета).
 В.И. Даль, Толковый словарь живого великорусского языка, т.1-4, изд. 7-е,
Москва 1978-1980; Ф.А. Брокгауз, И.А. Ефрон, Энциклопедический словарь, т. 182, Санкт-Петербург 1890-1904; Д.Н. Ушаков (ред.), Толковый словарь русского
языка, т. 1-4, Москва 1935-1940.
 А.П. Евгеньева (red. ), Словарь русского языка в четырех томах, 2-е изд., испр. и
доп., Москва 1981-1984 (1-е изд. Москва 1957-1961); К.С. Горбачевич (ред.),
Словарь современного русского литературного языка в 20 томах, 2-е изд.,
перераб. и доп., т. 1-6, Москва 1991-1994 (1-е изд. Москва-Ленинград 1950-1965);
С.А. Кузнецов (ред.), Большой толковый словарь русского языка, СанктПетербург 2003.
 С.И. Ожегов и Н.Ю. Шведова, Толковый словарь русского языка, Москва 2003.
 В.И. Максимов (ред.) Словарь перестройки, Санкт-Петербург 1992; Г.Н.
Скляревская (ред.), Толковый словарь русского языка конца XX века. Языковые
изменения, Moskwa 2001.
 J. Wawrzyńczyk (ред.), Wielki słownik rosyjsko-polski z kluczem polsko-rosyjskim, Warszawa 2004;
S. Chwatow, M. Timoszuk, Słownik rosyjsko-polski polsko-rosyjski, wyd. 2 uzupełn., Warszawa
2005.
 J. Lukszyn (ред.), Wielki słownik frazeologiczny. Polsko-rosyjski. Rosyjsko-polski, Warszawa 1998;
S. Karolak, Słownik frazeologiczny rosyjsko-polski, Warszawa 1998; R. Stypuła, Słownik przysłów
rosyjsko-polski i polsko-rosyjski, Warszawa 1974; W. Chlebda, W. Mokijenko, S. Szuleżkowa,
Rosyjsko-polski słownik skrzydlatych słów, Łask 2003; K. Kusal, Rosyjsko-polski słownik
homonimów międzyjęzykowych, Wrocław 2002.
 K. Bajor, W sprawie słownika języka rosyjskiego drugiej połowy XX wieku, [в:] Beiträge zur
Slavistik 37: Slavistische Studien zum XII. Internationalen Slavistenkongreß in Krakau 1998. H.
Jelitte (Hrsg.), Frankfurt am Main - Berlin - Bern - New York - Paris - Wien 1998, s. 259-264.


Pismo seryjne pod red. J. Wawrzyńczyka „Semiosis Lexicographica”.
J. Wierzbiński, W kwestii słownictwa rosyjskiego i jego semantyki we współczesnej
leksykografii akademickiej, „Rozprawy Komisji Językowej Łódzkiego Towarzystwa
Naukowego”, t. XLIX, 2004, с. 367-378; J. Wierzbiński, Kodyfikacja słownictwa
rosyjskiego w nowszej leksykografii (zarys problemu), [w:] Teksty, podteksty i
konteksty. O współczesnej polszczyźnie i jej kontaktach z innymi językami słowiańskimi,
red. B. Grochala, E. Pałuszyńska, Łódź 2014, s. 123-137.
Seminarium magisterskie 4
Typ zajęć: seminarium magisterskie
Liczba godzin: 30
Punkty ECTS: 1
Skrócony opis:
Celem zajęć seminaryjnych jest doskonalenie umiejętności pogłębionej analizy
materiałów słownikowych. Sprzyjać temu mają prezentowane niżej zagadnienia oraz
literatura przedmiotu. Opracowanie przez studentów ostatecznej wersji tekstu rozprawy
magisterskiej z uwzględnieniem zasad redakcyjnych podanych na stronie Instytutu.
Wymagania wstępne:
Ogólna znajomość zagadnień
pracy.
kierunkowych ze szczególnym uwzględnieniem tematyki
Efekty kształcenia:
Wiedza:
e1
posiada wiedzę na temat współczesnych metod badawczych i potrafi wykorzystać je
do zadań własnych;
e2
posiada wiedzę ogólną z zakresu współczesnego języka rosyjskiego;
e3
zna zasady i potrafi tworzyć samodzielne prace studyjne oraz naukowe teksty
filologiczne.
Umiejętności:
e4
potrafi wykorzystać wiedzę teoretyczną do działań praktycznych;
e5
posiada umiejętności niezbędne do kompleksowej analizy zjawisk językowych w
obrębie tematyki pracy dyplomowej.
Kompetencje społeczne:
e6
samodzielnie formułuje opinie oraz umiejętnie posługuje się językiem dyskursu
naukowego.
Treści kształcenia:
 Najnowsze słowniki abrewiatur w języku rosyjskim. Zapożyczenia i słowniki
wyrazów obcych.
 Słowniki terminów lingwistycznych i stylistycznych.
 Słowniki kategorii semantyki leksykalnej.
 Słowniki frazeologiczne. Historyczne i etymologiczne komentarze do
frazeologizmów.
Rosyjskie przysłowia i porzekadła w słownikach. (Słowniki
paremiologiczne).
 Słowniki gramatyczne języka rosyjskiego.
 Słowniki imion własnych.
 Słowniki leksyki argotycznej, żargonowej oraz gwary młodzieżowej.
 Słowniki języka pisarzy oraz inne leksykony (zob. wykaz literatury).
Metody i kryteria oceniania:
Bieżące oceny na podstawie autoprezentacji przez studentów tez przygotowywanej
rozprawy magisterskiej. Na ocenę zaliczenia składają się: aktywność na zajęciach
seminaryjnych (40%), postępy w pracy nad tekstem w oparciu o wybrane metody i techniki
badawcze (60%). Regularne sprawdzanie i ocenianie poszczególnych części pracy
magisterskiej. Sprawdzane są wszystkie efekty: e1, e2, e3, e4, e5, e6.
Metody dydaktyczne:
Metoda objaśniająco-opisowa: komentarz poszczególnych zagadnień; metoda
komponentalna (semowa); metoda porównawcza; metoda problemowo-kognitywna. Praca w
grupie seminaryjnej połączona z dyskusją nt. prezentowanych materiałów przez studentów.
Literatura: (dostępne w bibliotece Wydziału Filologicznego; szereg pozycji udostępnia
nauczyciel)
 Большая российская энциклопедия, Москва 2005.
 М. Фасмер, Этимологический словарь русского языка, т. 1-4, Москва 19641973.
 Л.А. Введенская, Словарь антонимов русского языка, Ростов-на-Дону 1995
(oraz inne opracowania z zakresu kategorii semantyki leksykalnej: słowniki
synonimów, homonimów, paronimów).
 А.К. Бирих, В.М. Мокиенко, Л.И. Степанова, Словарь русской фразеологии.
Историко-этимологический справочник, Санкт-Петербург 1998.
 В.С. Елистратов, Словарь московского арго, Москва 1994.
 Т.Г. Никитина, Так говорит молодежь. Словарь молодежного сленга, СанктПетербург 1998.
 Н.П. Колесников, Лексико-грамматический словарь русского языка, Ростовна-Дону 1996.
 Е.П. Сеничкина, Словарь эвфемизмов русского языка, Москва 2008.
 Н.П. Колесников, Словарь неологизмов В.В. Маяковского, под. ред. Н.М.
Шанского, Тбилиси 1991.
 Н.П. Колесников, Толковый словарь названий женщин, Москва 2002.
 С.А. Григорьева, Н.В. Григорьев, Г. Е. Крейдлин, Словарь языка русских
жестов, Москва – Вена 2001.
Магистерский семинар 4
Форма занятий: магистерский семинар
Продолжительность: 30 часов
Количество баллов по Болонской системе: 1
Краткое описание предмета:
Последовательное совершенствование приемов филологического анализа
словарных статей, чему способствуют как обзор приведенных ниже вопросов, так и
рекомендуемая литература. Завершение студентами дипломных работ и оформление
целостного связного текста с соблюдением требований, указанных на сайте института.
Предварительные требования:
Общая филологическая подготовка в области избранной специальности.
Результаты обучения:
Знания:
1
студент знает методы и приемы исследований и правильно пользуется ими для
решения поставленных задач;
2
знает важнейшие тенденции развития современного русского языка;
3
знает принципы построения и оформления научных текстов филологических.
Умения:
4
в состоянии использовать теоретические знания в практических целях;
5
подготовлен к внедрению комплексного анализа для решении поставленных
задач в дипломной работе.
Качества:
6
самостоятельно формулирует суждения, а также свободно пользуется языком
научного изложения.
Полное описание предмета:
 Новейшие словари сокращений в русском языке. Заимствования и словари
иностранных слов.
 Словари лингвистических и стилистических терминов.
 Словари категорий лексической семантики.
 Основные положения когнитивной лингвистики.
 Фразеологические словари. Исторические и этимологические комментарии к
фразеологизмам. Русские пословицы и поговорки в лексиконах.
(Паремиологические словари).
 Грамматические словари русского языка.
 Словари собственных имен.
 Словари арготической и жаргонной, молодежной лексики.
 Словари языка писателей, а также другие лексиконы (см. список литературы).
Методы и критерии оценки:
Текущая оценка: на базе презентации студентами своих разработок. Слагаемые
дифференцированного зачета: учитывается активность на занятиях (40%), а также
положительные результаты в разработке вопросов по теме дипломной работы с
использованием избранных методов и приемов (60%). Регулярная проверка и оценка
соответствующих частей дипломной работы. Проверяются все результаты обучения: 1,
2, 3, 4, 5, 6.
Дидактические методы:
Объяснительный и описательный методы: филологический комментарий; метод
компонентного (семного) анализа; сравнительный метод; приемы когнитивного
анализа. Обсуждение на занятиях представленных студентами материалов.
Литература: (доступна в библиотеке Филологического факультета; отдельные труды
предоставляет также студентам преподаватель)
 Большая российская энциклопедия, Москва 2005.
 М. Фасмер, Этимологический словарь русского языка, т. 1-4, Москва 19641973.
 Л.А. Введенская, Словарь антонимов русского языка, Ростов-на-Дону 1995
(oraz inne opracowania z zakresu kategorii semantyki leksykalnej: słowniki
synonimów, homonimów, paronimów).
 А.К. Бирих, В.М. Мокиенко, Л.И. Степанова, Словарь русской фразеологии.
Историко-этимологический справочник, Санкт-Петербург 1998.
 В.С. Елистратов, Словарь московского арго, Москва 1994.
 Т.Г. Никитина, Так говорит молодежь. Словарь молодежного сленга, СанктПетербург 1998.
 Н.П. Колесников, Лексико-грамматический словарь русского языка, Ростовна-Дону 1996.
 Е.П. Сеничкина, Словарь эвфемизмов русского языка, Москва 2008.
 Н.П. Колесников, Словарь неологизмов В.В. Маяковского, под. ред. Н.М.
Шанского, Тбилиси 1991.
 Н.П. Колесников, Толковый словарь названий женщин, Москва 2002.
 С.А. Григорьева, Н.В. Григорьев, Г. Е. Крейдлин, Словарь языка русских
жестов, Москва – Вена 2001.