szkolny program profilaktyki

Transkrypt

szkolny program profilaktyki
Szkolny Program Profilaktyki Gimnazjum nr 2 im. Jana Pawła II w Chorzowie
SZKOLNY PROGRAM
PROFILAKTYKI
Gimnazjum nr 2
im. Jana Pawła II
w Chorzowie
Szkolny Program Profilaktyki Gimnazjum nr 2 im. Jana Pawła II w Chorzowie
2012-2015
PODSTAWA PRAWNA DO WPROWADZENIA PROGRAMU
Szkolny Program Profilaktyki został opracowany w oparciu o aktualne przepisy prawa
oświatowego, w tym:
- Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. 1997 nr 78, poz. 483
ze zm.);
- Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 kwietnia 2013 r. w sprawie zasad
udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach,
szkołach i placówkach;
- Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 27 sierpnia 2012 r. w sprawie
podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego
w poszczególnych typach szkół (Dz. U. z dnia 30 sierpnia 2012 r.);
- Rozporządzenie MENiS z dnia 21 maja 2001 r. w sprawie ramowych statutów publicznego
przedszkola oraz publicznych szkół (Dz. U. z 2001 r. Nr 61, poz. 626 z późniejszymi
zmianami);
- Ustawa o ochronie zdrowia psychicznego z dnia 19 sierpnia 1994r. (Dz. U. Nr 111, poz.
535, z późniejszymi zmianami);
- Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 20 sierpnia 1996 r. w sprawie sposobu
organizowania i prowadzenia działalności w dziedzinie promocji zdrowia psychicznego
i zapobiegania zaburzeniom psychicznym (Dz. U. Nr 112, poz. 537);
- Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu
alkoholizmowi (Dz. U. Nr 35, poz. 230 tekst: ost. zm. 2002.06.25 Dz. U. 02.84.763; tekst
jednolity: Dz. U. 2007 r. Nr 70 poz.473 z późn. zm.);
- Ustawa o przeciwdziałaniu narkomanii z dnia 29 lipca 2005 (Dz. U. z 2012 poz.124; tekst
jedn. z późn. zm.);
- Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o postępowaniu w sprawach nieletnich (Dz. U.
Dz. U. z 2010 nr 33 poz. 178; tekst jednolity z późn. zm.);
- Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 stycznia 2003 r. w sprawie
szczegółowych form działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży
zagrożonych uzależnieniem (Dz. U. z 2003r. Nr 26, poz. 226);
- Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności (Dz. U. z 1993 r. Nr 61,
poz. 284 z późniejszymi zmianami);
- Konwencja o Prawach Dziecka (Dz. U. z 1991 r. Nr 120, poz. 526);
- Rządowy program Ministerstwa Edukacji Narodowej „Bezpieczna i przyjazna szkoła”;
- Statut Szkoły;
- Program Profilaktyki 2009-2012.
Szkolny Program Profilaktyki Gimnazjum nr 2 im. Jana Pawła II w Chorzowie
WSTĘP
Szkolny Program Profilaktyki powstał w oparciu o założenia podstawy programowej
kształcenia ogólnego dla gimnazjum. Zgodnie z założeniami nauczyciele w pracy
wychowawczej, wspierają w tym zakresie obowiązki rodziców, zmierzają do tego, aby
uczniowie w szczególności:
1. Znajdywali w szkole środowisko wszechstronnego rozwoju osobowego (w wymiarze
intelektualnym, psychicznym, społecznym, zdrowotnym, estetycznym, moralnym,
duchowym);
2. Rozwijali w sobie dociekliwość poznawczą, ukierunkowaną na poszukiwanie prawdy,
dobra i piękna w świecie;
3. Mieli świadomość życiowej użyteczności, zarówno poszczególnych przedmiotów
nauczania, jak całej edukacji na danym etapie;
4. Stawali się coraz bardziej samodzielni w dążeniu do dobra w jego wymiarze
indywidualnym i społecznym, godząc dążenie do dobra własnego z dobrem innych,
odpowiedzialność za siebie z odpowiedzialnością za innych, wolność własną
z wolnością innych;
5. Poszukiwali, odkrywali i dążyli na drodze rzetelnej pracy do osiągnięcia celów
życiowych i wartości ważnych dla odnalezienia własnego miejsca w świecie;
6. Uczyli się szacunku dla dobra wspólnego jako podstawy życia społecznego oraz
przygotowywali się do życia w rodzinie, w społeczności lokalnej i w państwie;
7. Przygotowywali się do rozpoznawania wartości moralnych, dokonywania wyborów
i hierarchizacji wartości oraz mieli możliwość doskonalenia się;
8. Kształtowali w sobie postawę dialogu, umiejętność słuchania innych i rozumienia ich
poglądów, umieli współdziałać i współtworzyć w szkole wspólnotę nauczycieli
i uczniów.
Wyżej wymienione działania realizowane są poprzez treści podstawy programowej,
właściwą postawę i zachowanie nauczyciela wobec konkretnych uczniów
(dostosowywanie wymagań edukacyjnych, indywidualizacja procesu dydaktycznego,
komunikacja z uczniem)
ZAŁOŻENIA OGÓLNE
Profilaktyka to proces wspomagania człowieka w radzeniu sobie z trudnościami
zagrażającymi prawidłowemu rozwojowi i zdrowemu życiu, a także ograniczanie
i likwidowanie czynników niekorzystnych dla życia i zdrowia człowieka.
Działania profilaktyczne stanowią wyspecjalizowaną część działań wychowawczych.
Wychowanie to świadomie organizowana działalność społeczna, której celem jest wywołanie
zamierzonych zmian w osobowości wychowanka. Wychowanie jest rodzajem sztuki, w której
bardzo ważną rolę odgrywają stosunki wychowawcze między wychowankiem
a wychowawcą. Określając wychowanka podmiotowo wychowawcy mogą stać się
Szkolny Program Profilaktyki Gimnazjum nr 2 im. Jana Pawła II w Chorzowie
rzeczywistymi autorytetami, doradcami, mistrzami i przewodnikami swoich uczniów.
Staramy się nawiązywać silne i autentyczne więzi z naszymi uczniami. Uczeń jako człowiek
stanowi wartość bezwarunkową. Nauczyciele i wychowawcy szczerze wyrażają uczucia,
których doznają, jednocześnie empatycznie odnosząc się do doznań i przeżyć wychowanków.
Wychowanie rozumiemy więc jako proces wspomagania dziecka w rozwoju
ukierunkowanym na osiągnięcie pełnej dojrzałości fizycznej, psychicznej, społecznej
i duchowej.
Szkolny Program Profilaktyki jest dostosowany do potrzeb rozwojowych uczniów oraz
środowiska lokalnego Gimnazjum nr 2. Metody jego realizacji respektują prawa człowieka
i prawa dziecka zawarte w Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności
oraz Konwencji o Prawach Dziecka.
W programie ujęto działania profilaktyczne zapobiegające dysfunkcjom, uwzględniając trzy
obszary:
1. Profilaktykę pierwszorzędową, której działania mają na celu promocję zdrowia
i
jednocześnie
zapobiegają
pojawieniu
się
problemów
związanych
z dysfunkcjonalnym stylem życia.
2. Profilaktykę drugorzędową, zwaną także „wczesną identyfikacją”, której celem jest
ujawnienie osób przejawiających pierwsze objawy zaburzeń oraz pomaganie im
w zrozumieniu istoty problemów i wycofanie się z dysfunkcji.
3. Profilaktykę trzeciorzędową rozumianą jako interwencję po zakończeniu pomocy
terapeutyczno – rehabilitacyjnej, której celem jest przeciwdziałanie nawrotowi
zaburzeń i otwarcie drogi powrotu do społeczeństwa poprzez społecznie akceptowany
styl życia.
CEL PROGRAMU
Celem Szkolnego Programu Profilaktyki jest ochrona wychowanków szkoły przed
niebezpieczeństwami związanymi z paleniem papierosów, piciem alkoholu, zażywaniem
narkotyków, chorobami cywilizacyjnymi, demoralizującym wpływem mediów, agresją
i przemocą, poprzez uświadamianie negatywnego wpływu w/w czynników na zdrowie
fizyczne i psychiczne młodego człowieka oraz poprzez promocję zdrowia. Działania
profilaktyczne obejmują swym zasięgiem społeczność uczniowską, grono pedagogiczne
i rodziców. Tak zintensyfikowane oraz rozprzestrzenione mają dotrzeć do jak największej
części środowiska ucznia.
Cele Szkolnego Programu Profilaktyki korelują z założeniami i celami wytyczonymi przez
Szkolny Program Wychowawczy, a także nawiązują do Szkolnego Zestawu Programów
i Podręczników. Szkolny Program Profilaktyki jest powiązany ze Szkolnym Programem
Wychowawczym w zakresie realizacji celów ogólnych, założeń wychowawczych, form
i metod pracy, których główny cel sprowadza się do urzeczywistnienia wizji absolwenta
Gimnazjum nr 2. Spójność ze Szkolnym Zestawem Programów Nauczania i Podręczników
wyraża się poprzez realizację treści profilaktycznych w ramach lekcji przedmiotowych, lekcji
wychowawczych, zajęć socjoterapeutycznych.
Szkolny Program Profilaktyki Gimnazjum nr 2 im. Jana Pawła II w Chorzowie
CELE SZCZEGÓŁOWE
 Zapewnienie bezpiecznych warunków pobytu ucznia w szkole;
 Współpraca z rodzicami jako osobami wspomagającymi działania wychowawcze, jak
i profilaktyczne szkoły;
 Interweniowanie w przypadku nierealizowania przez ucznia obowiązku szkolnego,
 Zaznajamianie uczniów z konsekwencjami palenia papierosów, picia alkoholu,
zażywania narkotyków;
 Budowanie odporności na negatywne wpływy patologicznych zjawisk społecznych
takich jak: narkomania, alkoholizm, nikotynizm;
 Uczenie i kształtowanie zachowań sprzyjających zdrowiu, rozumienia potrzeby dbania
o własne zdrowie;
 Pomoc w nabyciu umiejętności wyrażania własnych poglądów i emocji, słuchania
innych, oceniania zaistniałej sytuacji i podejmowania decyzji.
STANDARDY





Dbamy, by na bieżąco monitorować realizację obowiązku szkolnego przez uczniów;
Otaczamy uczniów indywidualną opieką psychologiczno – pedagogiczną;
Zdecydowanie przeciwstawiamy się agresji fizycznej oraz słownej;
Rodzice aktywnie włączają się w realizację Szkolnego Programu Profilaktyki;
Uczniowie wiedzą, jakie są skutki fizyczne oraz psychiczne palenia papierosów, picia
alkoholu, zażywania narkotyków;
 Uczniowie wiedzą w jaki sposób powiedzieć „nie”, potrafią zastosować to w życiu
codziennym;
 Dokonują wyboru zachowań sprzyjających zdrowiu;
 Potrafią podejmować decyzje, wyrażać własne poglądy oraz szanować poglądy
innych.
DIAGNOZA ŚRODOWISKA
Środowisko szkolne
Na podstawie przeprowadzonych badań i obserwacji stwierdza się:
 Istnienie zjawiska palenia papierosów przez grupę uczniów (wpisy w „Księdze
Palaczy”),
 Istnienie grupy młodzieży, która miała już kontakt z alkoholem (na podstawie rozmów
z uczniami i rodzicami),
 Występowanie zjawiska wagarowania wśród młodzieży (System Kontroli Frekwencji
i Postępów w Nauce LIBRUS)
 Prawdopodobieństwo kontaktu pojedynczych uczniów z narkotykami (na podstawie
rozmów z uczniami, rodzicami oraz wyników ankiet),
Szkolny Program Profilaktyki Gimnazjum nr 2 im. Jana Pawła II w Chorzowie
 Występowanie incydentów przemocy fizycznej, psychicznej i słownej wśród uczniów
(zgłoszenia incydentów przez nauczycieli, uczniów oraz rodziców oraz na podstawie
wyników ankiet)
Przyczynami wyżej wymienionych sytuacji są:
 niski poziom umiejętności rozwiązywania konfliktów w sposób społecznie
akceptowany i wykorzystujący metody negocjacyjne,
 poczucie bezkarności prawnej spowodowane wydłużonymi procedurami sądowymi
i odroczonym stosowaniem środków wychowawczych i poprawczych,
 wpływ niekontrolowanych treści masowej informacji promujących agresywne
i przestępcze wzorce zachowań,
 powszechny brak kontroli sposobu spędzania wolnego czasu przez młodzież,
 coraz częściej pojawiająca się niewydolność wychowawcza rodziców.
Środowisko rodzinne uczniów
 Występowanie rodzin patologicznych. Przyczyny: bezrobocie, nadużywanie alkoholu,
przemoc, brak zaradności życiowej (przyczyna: wielodzietność – niewywiązywanie
się z obowiązku rodzicielskiego i wychowawczego, bieda);
 Występowanie rodzin niepełnych, konkubinatów, Przyczyny: śmierć jednego
z małżonków, odejście jednego z małżonków;
 Występowanie uczniów mieszkających w rodzinach zastępczych;
 Występowanie rodzin borykających się z problemami finansowymi;
 Eurosieroty – uczniowie, których rodzice wyjechali do pracy za granicę.
Narzędzia diagnozy:
1.
2.
3.
4.
Badanie kwestionariuszem ankiety: „Poczucie bezpieczeństwa w szkole”;
Analiza frekwencji uczniów na zajęciach szkolnych, akcja „Polubić szkołę”;
Diagnoza klas – ankieta – badanie sytuacji rodzinnej ucznia oraz sytuacji szkolnej;
Rozpoznanie środowiska uczniów klas pierwszych (obserwacje – „Studium Cienia”,
diagnoza pedagoga szkolnego i psychologa);
5. Analiza sytuacji wychowawczej szkoły – obserwacje, rozmowy z uczniami,
nauczycielami, rodzicami, przeprowadzone przez pedagoga szkolnego, psychologa,
wychowawców;
6. Pomoc psychologiczno – pedagogiczna: rozpoznanie sytuacji ucznia, organizacja
pomocy, założenie KIPU, opracowanie PDW, praca zespołu nauczycieli.
Szkolny Program Profilaktyki Gimnazjum nr 2 im. Jana Pawła II w Chorzowie
FORMY REALIZACJI PROGRAMU PROFILAKTYKI
W skład Szkolnego Programu Profilaktyki wchodzą następujące programy i opracowania:
 Strategie postępowania w przypadku wagarowania uczniów Gimnazjum nr 2
w Chorzowie, zawarta w procedurze PS-15 Postępowanie z uczniem o specjalnych
potrzebach edukacyjnych,
 Działania profilaktyczne w zakresie zagrożeń środowiskowych,
 Program Adaptacji Uczniów do warunków gimnazjalnych,
 Program Adaptacji Młodych Nauczycieli,
 Program profilaktyczno – interwencyjny BEZPIECZNA SZKOŁA,
 Środowiskowy Program Wychowania Zdrowotnego,
 System rozpoznawania środowiska uczniów.
Szkolny Program Profilaktyki jest spójny ze Szkolnym Programem Wychowawczym.
UCZNIOWIE:










zajęcia w ramach pomocy psychologiczno - pedagogicznej
warsztaty
zajęcia integracyjne
koła zainteresowań
rozmowy indywidualne
zajęcia edukacyjne – praca metodami aktywnymi
konkursy, zawody szkolne jak i pozaszkolne
badanie w Poradni Psychologiczno – Pedagogicznej
turnieje sportowe
praca metodą projektu
RODZICE:






konsultacje
porady indywidualne
szkolenia dla rodziców – warsztaty, pogadanki, materiały szkoleniowe
wizyty domowe
współpraca ze środowiskiem lokalnym
pomoc psychologiczno - pedagogiczna
NAUCZYCIELE:
 warsztaty
 prelekcje
 monitorowanie sytuacji wychowawczej w szkole
Szkolny Program Profilaktyki Gimnazjum nr 2 im. Jana Pawła II w Chorzowie
 praca w zespołach zadaniowych
 pomoc psychologiczno - pedagogiczna
 konferencje
PROGRAM PROFILAKTYKI – STRATEGIA I DZIAŁANIA
Budowanie środowiska profilaktycznego w szkole ma na celu zapobiec szerzeniu się agresji
wśród uczniów i jej przeciwdziałaniu. Pełen sukces jest jednak możliwy wtedy, gdy prawie
wszyscy nauczyciele w szkole zaakceptują proponowane kierunki, twórczo je rozwijając
i połączą swoje siły w codziennej pracy.
Działania profilaktyczne wykorzystują uznane strategie profilaktyczne:
 strategie informacyjne, których celem jest dostarczenie adekwatnych, szczerych
i aktualnych informacji o istniejących zagrożeniach i możliwościach zabezpieczenia
się przed nimi;
 strategie edukacyjne, których celem jest pomoc jednostkom w rozwijaniu
podstawowych umiejętności życiowych, ze szczególnym uwzględnieniem
przygotowania zawodowego i planowania kariery zawodowej;
 strategie alternatyw, które oferują pozytywne alternatywy wobec dysfunkcji poprzez
stymulowanie działalności społecznej oraz umożliwiają doskonalenie samodyscypliny,
zaufania do siebie, świadomości siebie, poczucia własnej siły i niezależności;
 strategie interwencyjne, których celem jest pomoc jednostkom w identyfikowaniu
swoich problemów i poszukiwaniu możliwości ich rozwiązywania;
 strategie zmian środowiskowych, które nakierowane są na identyfikację i zmienianie
tych czynników środowiska społecznego i fizycznego, które sprzyjają zachowaniom
dysfunkcjonalnym;
 strategie przepisów społecznych obejmują zmiany przepisów prawnych oraz
rozporządzeń lokalnych, ograniczenie dostępności i dystrybucji środków
odurzających, likwidację reklam tych środków w miarę możliwości, redukowanie
negatywnych skutków używania środków odurzających.
Uwzględniając Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 stycznia
2003 r. w sprawie szczegółowych form działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród
dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniem, przewiduje się następujące strategie działań
nauczyciela:
1.4.1. W przypadku, gdy nauczyciel podejrzewa, że na terenie szkoły znajduje się
uczeń będący pod wpływem alkoholu.
1.
Powiadamia o swoich przypuszczeniach wychowawcę klasy;
2.
Odizolowuje ucznia od reszty klasy, ale ze względów bezpieczeństwa nie pozostawia
go samego;
3.
Zawiadamia o tym fakcie rodziców/opiekunów, których zobowiązuje do
niezwłocznego odebrania ucznia ze szkoły;
Szkolny Program Profilaktyki Gimnazjum nr 2 im. Jana Pawła II w Chorzowie
4.
Gdy rodzice/opiekunowie odmówią odebrania dziecka, należy wezwać pogotowie
oraz policję. O dalszych losach dziecka decyduje lekarz w porozumieniu z dyrektorem
szkoły.
1.4.2. W przypadku, gdy nauczyciel podejrzewa, że na terenie szkoły znajduje się
uczeń będący pod wpływem środków odurzających.
1.
Powiadamia o swoich przypuszczeniach wychowawcę klasy, pedagoga szkolnego;
2.
Odizolowuje ucznia od reszty klasy, ale ze względów bezpieczeństwa nie pozostawia
go samego;
3.
Wzywa lekarza w celu stwierdzenia stanu odurzenia;
4.
Zawiadamia o tym fakcie rodziców/opiekunów, których zobowiązuje do
niezwłocznego odebrania ucznia ze szkoły;
5.
Gdy rodzice/opiekunowie odmówią odebrania dziecka, o pozostaniu ucznia w szkole,
czy przewiezieniu do placówki służby zdrowia, albo przekazaniu go do dyspozycji
funkcjonariuszom Policji - decyduje lekarz, po ustaleniu aktualnego stanu zdrowia ucznia
i w porozumieniu z dyrektorem szkoły.
1.4.3. W przypadku, gdy nauczyciel znajduje na terenie szkoły substancję
przypominającą wyglądem narkotyk
1. Zabezpiecza substancję przed dostępem do niej osób niepowołanych oraz ewentualnym
jej zniszczeniem do czasu przyjazdu Policji. (Nie wolno substancji wyciągać
z opakowania, przesypywać, przelewać, wąchać, sprawdzać smak, dotykać, itp.);
2. Substancję należy umieścić w pomieszczeniu niedostępnym dla innych osób, nie
pozostawiając jej bez dozoru – nawet w pomieszczeniu zamkniętym;
3. Po zabezpieczeniu substancji przypominających wyglądem narkotyk należy wezwać
policję.
Nie wolno ujawnionego środka samemu dostarczać do komisariatu lub
komendy Policji;
4. W miarę możliwości należy ustalić, do kogo znaleziona substancja może należeć.
1.4.4. W przypadku, gdy nauczyciel podejrzewa, że uczeń posiada przy sobie
substancję przypominającą narkotyk
1.
W obecności innej osoby (wychowawca, pedagog, dyrektor, itp.) można żądać, aby
uczeń przekazał substancję, pokazał zawartość torby szkolnej oraz kieszeni (we własnej
odzieży), ewentualnie innych przedmiotów budzących podejrzenie, co do ich związku
z poszukiwaną substancją. Nie wolno samodzielnie wykonać czynności przeszukania
odzieży ani teczki ucznia - jest to czynność zastrzeżona wyłącznie dla Policji;
2.
W przypadku, gdy uczeń odmawia przekazania nauczycielowi substancji i pokazania
zawartości teczki, należy wezwać Policję, która przeszukuje odzież i przedmioty
należące do ucznia oraz zabezpiecza znalezioną substancję i zabiera ją do ekspertyzy;
3.
Do czasu przyjazdu Policji ucznia należy odizolować (np. w gabinecie dyrektora,
pedagoga) kontrolując przez cały czas jego zachowanie. Należy zwrócić uwagę, aby nie
ukrył, przekazał innej osobie, połknął lub wyrzucił posiadaną substancję narkotyczną;
Szkolny Program Profilaktyki Gimnazjum nr 2 im. Jana Pawła II w Chorzowie
4.
O zaistniałym zdarzeniu należy bezzwłocznie zawiadomić rodziców ucznia i wezwać do
natychmiastowego pojawienia się w szkole. Rodzice nie mogą zabrać dziecka do domu,
ponieważ w związku z popełnionym przestępstwem Policja na podstawie
obowiązującego prawa musi wykonać czynności niecierpiące zwłoki, np. zatrzymać
nieletniego w celu wykonania czynności procesowych.
1.4.5. W przypadku, gdy uczeń podejrzany jest o kradzież
1. Powiadomić o zaistniałym wydarzeniu wychowawcę, pedagoga szkolnego;
2. Przekazanie ucznia pod opiekę wychowawcy, pedagoga szkolnego, dyrektora;
3. Rozmowa z uczniem w obecności wychowawcy, pedagoga, dyrektora – ustalenie
faktów, świadków zdarzenia;
4. Jeżeli sytuacja tego wymaga, w obecności innego nauczyciela (wychowawcy,
pedagoga szkolnego, dyrektora, itp.) można poprosić ucznia, aby pokazał zawartość
torby szkolnej oraz kieszeni (we własnej odzieży). Nie wolno samodzielnie
przeszukać odzieży ani teczki ucznia – jest to czynność zastrzeżona tylko
i wyłącznie dla Policji;
5. O zaistniałym zdarzeniu należy bezzwłocznie zawiadomić rodziców/opiekunów
ucznia – sprawcy czynu, wezwać ich natychmiast do szkoły;
6. Jeżeli sprawa jest poważna (rozbój, uszkodzenie ciała, itp.) należy powiadomić
również Policję;
7. Ustalenie konsekwencji dla sprawcy:
 Natychmiastowa Komisja wychowawcza,
 Przeproszenie poszkodowanego, zwrot skradzionej rzeczy,
 Zakaz uczestniczenia w imprezach szkolnych (dyskoteki, wycieczki, wyjścia do
teatru)
1.4.6. Strategie postępowania z palaczami:
1. Gdy uczeń zostanie zauważony po raz pierwszy z papierosem:
 nauczyciel upomina ucznia,
 zgłasza zajście pedagogowi szkolnemu i rodzicom (prawnym opiekunom);
2. Gdy zdarza się to po raz drugi:
 pedagog dokonuje wpisu do „zeszytu palaczy”, który znajduje się
w sekretariacie i przeprowadza rozmowę dyscyplinującą;
3. Gdy zdarza się to po raz kolejny:
 uczeń ma obowiązek odpracować społecznie na rzecz szkoły swój
każdorazowy występek,
4. W razie braku poprawy:
 wezwanie rodziców/ opiekunów do szkoły na rozmowę w obecności
wychowawcy i pedagoga szkolnego;
 komisja wychowawcza – w przypadku, gdy w/w działania nie przynoszą
oczekiwanych efektów, a wraz z paleniem tytoniu zauważono negatywne
zachowanie oraz liczne nieobecności ucznia na lekcjach;
 poinformowanie policji – wezwanie dzielnicowego szkoły w celu
zdyscyplinowania uczniów (dalsze kroki podejmowane są przez policję).
Szkolny Program Profilaktyki Gimnazjum nr 2 im. Jana Pawła II w Chorzowie
1.4.7. Strategie postępowania z uczniami przeszkadzającymi na lekcji:
1. W razie niegrzecznego zachowania ucznia na lekcji nauczyciel ma prawo:
 upomnieć ucznia,
 wpisać informacje o zachowaniu do systemu Kontroli Frekwencji i Postępów
w Nauce LIBRUS,
 rozmawiać z wychowawcą klasy w celu wypracowania metody
dyscyplinującej ucznia;
2. Jeżeli sytuacja notorycznie się powtarza, upomnienia i uwagi nie przynoszą
oczekiwanych efektów, nauczyciel może poprosić o interwencję pedagoga szkolnego,
rodziców/opiekunów,
możliwe
jest
również przeprowadzenie rozmowy
dyscyplinującej ucznia w obecności rodziców, wychowawcy i dyrektora lub
wicedyrektora, jak również poproszenie rodziców (opiekunów) o przybycie na daną
lekcję, bez zapowiedzi, aby samemu kontrolować zachowanie gimnazjalisty;
3. Jeżeli sytuacja nie zmieni się, nauczyciel ma możliwość nawiązania bliższej
współpracy z pedagogiem szkolnym, który jest obecny na lekcji danej klasy i wspiera
swoją obecnością nauczyciela;
4. W przypadku, gdy w/w działania nie przynoszą oczekiwanych efektów organizowana
jest komisja wychowawcza;
5. Jeżeli negatywne zachowanie zdarza się uczniowi również na innych lekcjach
możliwe jest przeniesienie go do innej równoległej klasy.
6. Nauczyciel w każdej z wymienionych sytuacji ma możliwość komunikowania się
z rodzicami za pośrednictwem Systemu Kontroli Frekwencji i Postępów w Nauce
LIBRUS, dostępnego dla każdego rodzica.
Działania profilaktyczne w zakresie zagrożeń środowiskowych i cywilizacyjnych
w Gimnazjum nr 2 w Chorzowie realizowane są w oparciu o Szkolny Program Profilaktyki
w skład którego zalicza się:
 Środowiskowy Program Wychowania Zdrowotnego,
 Program Adaptacji Uczniów do warunków gimnazjalnych,
 Program Adaptacji Młodych Nauczycieli,
 Plan Pracy pedagoga szkolnego.
Działania profilaktyczne wspierane są również przez instytucje i osoby upoważnione
i przygotowane do prowadzenia tego typu zajęć.
Uzasadnienie.
Dobór treści, ich zawartość tematyczna są adekwatne do wytyczonych celów i zadań, które
natomiast odzwierciedlają w/w programy cząstkowe.
Na podstawie § 9. Rozporządzenia MENiS z 31 stycznia 2003r. w sprawie szczegółowych
form działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży zagrożonych
uzależnieniem (Dz.U. z 2003r. Nr 24, poz. 198), wyznaczyliśmy następującą strategię działań
wychowawczych i zapobiegawczych oraz interwencyjnych, która uwzględnia
w szczególności:
Szkolny Program Profilaktyki Gimnazjum nr 2 im. Jana Pawła II w Chorzowie
1) systematyczne prowadzenie w środowisku szkoły edukacji prozdrowotnej, promocji
zdrowia psychicznego i zdrowego stylu życia wśród dzieci i młodzieży, rodziców
i nauczycieli (odp. wychowawcy, nauczyciele, koordynator),
2) opracowanie metod i form działalności informacyjnej (pedagog, zespół
wychowawców - koordynator),
3) określenie zadań wszystkich pracowników szkoły w zakresie pomocy dzieciom
i młodzieży, zagrożonych uzależnieniem (zespół kierowniczy, nadzór pedagogiczny,
obserwacje, zeszyt zarządzeń, program),
4) procedury postępowania w sytuacjach szczególnych zagrożeń związanych ze
środkami odurzającymi i substancjami psychotropowymi, z uwzględnieniem zadań
osób podejmujących interwencję (zespół ds. jakości),
5) współpracę z rodzicami w zakresie działań wychowawczych i zapobiegawczych,
prozdrowotnych oraz interwencyjnych (wychowawcy klas),
6) aktywny udział dzieci i młodzieży w zajęciach profilaktycznych
i w zajęciach umożliwiających alternatywne wobec zachowań ryzykownych,
zaspokajanie potrzeb psychicznych i społecznych (pedagog szkolny),
7) dostosowanie treści i formy zajęć profilaktycznych do zachowań ryzykownych dzieci
i młodzieży oraz stopnia zagrożenia (zespół ds. profilaktyki),
8) edukację rówieśniczą (samorząd szkolny, pedagog),
9) sposób współdziałania pracowników szkoły ze służbą zdrowia i Policją
w sytuacjach wymagających interwencji (pedagog, bhp),
10) współpracę z różnymi instytucjami, w szczególności organizacjami pozarządowymi,
wspierającymi działalność placówek w zakresie rozwiązywania problemów dzieci
i młodzieży (pedagog),
11) wspieranie dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniem, rozwijanie ich poczucia
własnej wartości oraz motywowanie do podejmowania różnych form aktywności, w tym
aktywności pozaszkolnej (wszyscy nauczyciele),
12) wewnątrzszkolne doskonalenie nauczycieli w zakresie profilaktyki uzależnień i innych
problemów dzieci i młodzieży oraz sposobu podejmowania wczesnej interwencji
w sytuacji zagrożenia uzależnieniem (dyrektor, koordynator WDN),
13) dokonywanie systematycznej oceny efektów podejmowanych działań wychowawczych
i zapobiegawczych (dyrektor, wicedyrektor),
14) „Działalność profilaktyczna w zakresie zagrożenia środowiska” (pedagog)
15) „System rozpoznawania środowiska uczniów” (pedagog),
16) konkretne działania:
Dyrektora i Wicedyrektora Szkoły – obserwacje lekcji wychowawczych
prowadzonych pod kątem istniejącego problemu, Wychowawcy klas – Karta
Samokontroli Ucznia – plany na przyszłość (odp. Opiekun samorządu).
INSTYTUCJE WSPOMAGAJĄCE REALIZACJĘ PROGRAMU
- Komenda Miejska Policji
- I Komisariat Policji w Chorzowie
Szkolny Program Profilaktyki Gimnazjum nr 2 im. Jana Pawła II w Chorzowie
- Urząd Miasta Chorzów – Wydział Edukacji, Wydział Zdrowia, Wydział Zarządzania
Kryzysowego
- Organizacja Kościelna
- Ośrodek Rozwiązywania Problemów Alkoholowych
- Ośrodek Promocji Rodziny
- Szkoła Policji w Katowicach
- Urząd Miasta Chorzów
- Poradnia Psychologiczno – Pedagogiczna
- Prelegenci
- Rodzice
- Ośrodek Pomocy Społecznej
- Sąd Rejonowy – Wydział Rodzinny
- Towarzystwo Przyjaciół Dzieci
MONITOROWANIE PROGRAMU PROFILAKTYKI
1. Badania statystyczne
 Opinie uczniów i rodziców – kwestionariusze ankiet (odpowiedzialny - wychowawca)
 Analiza wypadkowości w szkole spowodowanej zachowaniami agresywnymi
(odp. inspektor BHP)
 Analiza interwencji w związku z zaistniałymi zachowaniami agresywnymi
(odp. pedagog)
 Analiza ilości osób palących (odp. pedagog)
 Analiza uczniów wagarujących (odp. wychowawca, pedagog)
2. Analiza dokumentacji
 Dokumentacja pedagoga szkolnego, psychologa (pedagog, psycholog,
dyrektor/wicedyrektor)
 Dziennik elektroniczny – analiza frekwencji uczniów (odp. pedagog)
 Sprawozdania z realizacji programów własnych i autorskich (autorzy)
 Protokoły z konferencji szkoleniowych Rady Pedagogicznej
(dyrektor, wicedyrektor)
 Sprawozdania z realizacji zajęć pozalekcyjnych (dyrektor, wicedyrektor)
EWALUACJA PROGRAMU PROFILAKTYKI
1. Dlaczego i dla kogo ma być przeprowadzona ewaluacja?
Celem przeprowadzenia ewaluacji jest modyfikacja – udoskonalenie programu
zgodnie z potrzebami młodzieży, wymaganiami środowiska szkolnego, rodzinnego.
Ewaluacja zostanie przeprowadzona dla nauczycieli, wychowawców, pedagoga oraz
władz szkolnych.
2. Jakie informacje o realizacji programu profilaktyki i jego skutkach będą zbierane?
Szkolny Program Profilaktyki Gimnazjum nr 2 im. Jana Pawła II w Chorzowie
3.
4.
5.
6.
Dzięki ewaluacji uzyskamy informacje dotyczące efektów oddziaływań
profilaktycznych, zarówno na młodzież, jak i środowisko rodzinne, w którym
przebywają.
Od kogo będą zbierane informacje?
Informacje uzyskiwane będą od uczniów, nauczycieli, rodziców/opiekunów, na
podstawie kwestionariusza ankiety, oraz dodatkowe informacje będą zbierane na
podstawie kontroli dzienników lekcyjnych/pedagoga.
Metody i techniki ewaluacji:
Do ewaluacji wykorzystano metody ilościowe, których narzędziem jest kwestionariusz
ankiety oraz metody jakościowe, których narzędziem jest analiza dokumentacji
(kontrola dzienników lekcyjnych oraz dziennika pedagoga szkolnego).
W jakiej postaci będą opracowane wyniki ewaluacji i kto to zrobi?
Wyniki ewaluacji opracowane zostaną w formie sprawozdania, przez koordynatorki
Zespołu ds. Szkolnego Programu Profilaktyki i Szkolnego Programu
Wychowawczego.
Jak zostaną wykorzystane zebrane dane?
Zebrane dane zostaną wykorzystane do udoskonalenia programu profilaktyki.
Przykładowa procedura ewaluacji szkolnego programu profilaktyki
1. Opis przedmiotu ewaluacji
Przedmiotem ewaluacji Szkolnego Programu Profilaktyki będą zmiany zachodzące
w podmiocie programu (wagarowania, polepszenia ocen uczniów z konkretnych
przedmiotów, świadomość negatywnego wpływu uzależnień na zdrowie [uczniowie,
rodzice/opiekunowie], eliminowanie zachowań agresywnych poprzez umiejętność radzenia
sobie z uczuciem złości, znajomość konsekwencji negatywnych/ nagannych zachowań,
świadomość własnej seksualności).
2. Uzasadnienie przeprowadzenia ewaluacji
Ewaluacja dostarczy informacji, które pozwolą na udoskonalenie programu oraz pokażą
rzeczywiste efekty realizacji programu.
3. Opracowanie projektu ewaluacji
Dodatkowym elementem ewaluacji będzie również analiza dokumentacji pedagogicznej
i wychowawczej (sprawdzenie Systemu Kontroli Frekwencji i Postępów w Nauce LIBRUS
przez pedagoga pod względem frekwencji uczniów na zajęciach szkolnych,
przeprowadzonych zajęć, pogadanek, prelekcji).
Na pewno istotnym elementem będą wyniki egzaminu gimnazjalnego, jak również rezultaty
konkursów, imprez oraz akcji zaplanowanych na dany rok szkolny.
Szkolny Program Profilaktyki Gimnazjum nr 2 im. Jana Pawła II w Chorzowie
Pod koniec każdego roku szkolnego zamierzamy dokonać analizy sytuacji i potrzeb szkoły
w zakresie profilaktyki. Zadanie to przeprowadzone zostanie za pomocą kwestionariuszy
ankiety skierowanych do uczniów, nauczycieli i rodziców. Wśród uczniów sprawdzimy na ile
wprowadzone przez nas działania wpłynęły na ich poczucie bezpieczeństwa w szkole oraz co
wiedzą na temat treści profilaktycznych omawianych w trakcie roku szkolnego. Rodziców
i nauczycieli poprosimy o ocenę realizowanego programu pod kątem zachodzących zmian
w zachowaniach ich dzieci oraz propozycji na kolejny rok.
Wyniki ewaluacji staną się podstawą do planowania działań na przyszły rok.
KONTROLA SZKOLNEGO PROGRAMU PROFILAKTYKI
Odbywa się w ramach prowadzonego nadzoru pedagogicznego przez dyrektora,
wicedyrektora oraz kierownika świetlicy
Przykładowa Karta samokontroli na temat przebiegu realizacji Szkolnego Programu
Wychowawczego i Szkolnego Programu Profilaktyki
Rok szkolny ………………………………
Klasa ………………………………………
Wychowawca ………………………………
Data
Temat
lekcji/zajęć/inne
działania
Cel
Efekty
oddziaływania na
uczniów
Prowadzący
Szkolny Program Profilaktyki Gimnazjum nr 2 im. Jana Pawła II w Chorzowie
Przykładowy Kwestionariusz ankiety monitorującej Szkolny Program Profilaktyki:
Uczniowie
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
Co według Ciebie można by zrobić, aby udoskonalić współpracę w klasie?
Czy tematyka godzin wychowawczych odpowiadała twoim wymaganiom i zainteresowaniom?
Czy oprócz spraw organizacyjnych wychowawca poruszał inne tematy podczas
wychowawczych?
Jakie tematy chciałbyś/chciałabyś poruszać na lekcjach wychowawczych?
Czy zostałaś/eś poinformowany o konsekwencjach złego zachowania?
Wymień 5 konsekwencji złego zachowania.
Jakie znasz negatywne skutki nadużywania alkoholu?
Wymień negatywne konsekwencje zażywania środków odurzających?
Jakie znasz sposoby radzenia sobie z uczuciem złości?
lekcji
Nauczyciele
1.
Czy Pana/Pani klasa jest zespołem zintegrowanym?
A) Tak, wymień symptomy ……………………………………………………………………
B) Nie, co należałoby udoskonalić ……………………………………………………………
2.
Czy poinformował/a Pan/Pani swoich uczniów o możliwych (zgodnie ze statutem, w tym WO)
konsekwencjach złego zachowania?
3. Czy zna Pan/Pani Program Profilaktyki realizowany na terenie szkoły?
4. Jakie są mocne strony Programu Profilaktyki?
5. Co należałoby zmienić lub udoskonalić w Programie Profilaktyki?
6. Czy zajęcia socjoterapeutyczne są potrzebne?
7. Czy rozpoznał/a Pan/ Pani potrzeby wychowawcze uczniów w swojej klasie?
8. Jakie potrzeby wychowawcze zauważa Pan/Pani wśród uczniów swojej klasy?
9. Jakie porusza pan/pani zagadnienia na lekcjach wychowawczych?
10. W jaki sposób radzi sobie pan/pani z uczuciem złości?
11. Jak reaguje pan/pani na agresywne zachowania uczniów?
Rodzice
1. Czy klasa Pana/Pani dziecka jest zespołem zintegrowanym?
A) Tak, wymień symptomy ……………………………………………………………………
B) Nie, co należałoby udoskonalić ……………………………………………………………
Czy Pana/Pani dziecko zna konsekwencje złego zachowania (zgodnie z Wewnątrzszkolnym
Ocenianiem)?
3. Jakie tematy/problemy powinny zostać poruszone na lekcjach wychowawczych?
4. Jakie zna pan/pani symptomy uzależnienia od alkoholu?
5. Jakie zna pan/pani przejawy uzależnienia od środków odurzających?
6. Czy rozmawia pan/pani z dzieckiem na temat seksualności oraz problemów z tym związanych?
2.
Szkolny Program Profilaktyki Gimnazjum nr 2 im. Jana Pawła II w Chorzowie
Zespół ds. Szkolnego Programu Profilaktyki:
mgr Joanna Zabłocka
mgr Małgorzata Pieniek
mgr Lucyna Dąbrowska
mgr Aleksandra Rozum
mgr Katarzyna Wachowicz
Szkolny Program Profilaktyki Gimnazjum nr 2 im. Jana Pawła II w Chorzowie