szkolny program profilaktyki
Transkrypt
szkolny program profilaktyki
Szkolny Program Profilaktyki Gimnazjum nr 2 im. Jana Pawła II w Chorzowie SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI Gimnazjum nr 2 im. Jana Pawła II w Chorzowie Szkolny Program Profilaktyki Gimnazjum nr 2 im. Jana Pawła II w Chorzowie 2012-2015 PODSTAWA PRAWNA DO WPROWADZENIA PROGRAMU Szkolny Program Profilaktyki został opracowany w oparciu o aktualne przepisy prawa oświatowego, w tym: - Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. 1997 nr 78, poz. 483 ze zm.); - Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 kwietnia 2013 r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach; - Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 27 sierpnia 2012 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz. U. z dnia 30 sierpnia 2012 r.); - Rozporządzenie MENiS z dnia 21 maja 2001 r. w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół (Dz. U. z 2001 r. Nr 61, poz. 626 z późniejszymi zmianami); - Ustawa o ochronie zdrowia psychicznego z dnia 19 sierpnia 1994r. (Dz. U. Nr 111, poz. 535, z późniejszymi zmianami); - Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 20 sierpnia 1996 r. w sprawie sposobu organizowania i prowadzenia działalności w dziedzinie promocji zdrowia psychicznego i zapobiegania zaburzeniom psychicznym (Dz. U. Nr 112, poz. 537); - Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz. U. Nr 35, poz. 230 tekst: ost. zm. 2002.06.25 Dz. U. 02.84.763; tekst jednolity: Dz. U. 2007 r. Nr 70 poz.473 z późn. zm.); - Ustawa o przeciwdziałaniu narkomanii z dnia 29 lipca 2005 (Dz. U. z 2012 poz.124; tekst jedn. z późn. zm.); - Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o postępowaniu w sprawach nieletnich (Dz. U. Dz. U. z 2010 nr 33 poz. 178; tekst jednolity z późn. zm.); - Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 stycznia 2003 r. w sprawie szczegółowych form działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniem (Dz. U. z 2003r. Nr 26, poz. 226); - Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności (Dz. U. z 1993 r. Nr 61, poz. 284 z późniejszymi zmianami); - Konwencja o Prawach Dziecka (Dz. U. z 1991 r. Nr 120, poz. 526); - Rządowy program Ministerstwa Edukacji Narodowej „Bezpieczna i przyjazna szkoła”; - Statut Szkoły; - Program Profilaktyki 2009-2012. Szkolny Program Profilaktyki Gimnazjum nr 2 im. Jana Pawła II w Chorzowie WSTĘP Szkolny Program Profilaktyki powstał w oparciu o założenia podstawy programowej kształcenia ogólnego dla gimnazjum. Zgodnie z założeniami nauczyciele w pracy wychowawczej, wspierają w tym zakresie obowiązki rodziców, zmierzają do tego, aby uczniowie w szczególności: 1. Znajdywali w szkole środowisko wszechstronnego rozwoju osobowego (w wymiarze intelektualnym, psychicznym, społecznym, zdrowotnym, estetycznym, moralnym, duchowym); 2. Rozwijali w sobie dociekliwość poznawczą, ukierunkowaną na poszukiwanie prawdy, dobra i piękna w świecie; 3. Mieli świadomość życiowej użyteczności, zarówno poszczególnych przedmiotów nauczania, jak całej edukacji na danym etapie; 4. Stawali się coraz bardziej samodzielni w dążeniu do dobra w jego wymiarze indywidualnym i społecznym, godząc dążenie do dobra własnego z dobrem innych, odpowiedzialność za siebie z odpowiedzialnością za innych, wolność własną z wolnością innych; 5. Poszukiwali, odkrywali i dążyli na drodze rzetelnej pracy do osiągnięcia celów życiowych i wartości ważnych dla odnalezienia własnego miejsca w świecie; 6. Uczyli się szacunku dla dobra wspólnego jako podstawy życia społecznego oraz przygotowywali się do życia w rodzinie, w społeczności lokalnej i w państwie; 7. Przygotowywali się do rozpoznawania wartości moralnych, dokonywania wyborów i hierarchizacji wartości oraz mieli możliwość doskonalenia się; 8. Kształtowali w sobie postawę dialogu, umiejętność słuchania innych i rozumienia ich poglądów, umieli współdziałać i współtworzyć w szkole wspólnotę nauczycieli i uczniów. Wyżej wymienione działania realizowane są poprzez treści podstawy programowej, właściwą postawę i zachowanie nauczyciela wobec konkretnych uczniów (dostosowywanie wymagań edukacyjnych, indywidualizacja procesu dydaktycznego, komunikacja z uczniem) ZAŁOŻENIA OGÓLNE Profilaktyka to proces wspomagania człowieka w radzeniu sobie z trudnościami zagrażającymi prawidłowemu rozwojowi i zdrowemu życiu, a także ograniczanie i likwidowanie czynników niekorzystnych dla życia i zdrowia człowieka. Działania profilaktyczne stanowią wyspecjalizowaną część działań wychowawczych. Wychowanie to świadomie organizowana działalność społeczna, której celem jest wywołanie zamierzonych zmian w osobowości wychowanka. Wychowanie jest rodzajem sztuki, w której bardzo ważną rolę odgrywają stosunki wychowawcze między wychowankiem a wychowawcą. Określając wychowanka podmiotowo wychowawcy mogą stać się Szkolny Program Profilaktyki Gimnazjum nr 2 im. Jana Pawła II w Chorzowie rzeczywistymi autorytetami, doradcami, mistrzami i przewodnikami swoich uczniów. Staramy się nawiązywać silne i autentyczne więzi z naszymi uczniami. Uczeń jako człowiek stanowi wartość bezwarunkową. Nauczyciele i wychowawcy szczerze wyrażają uczucia, których doznają, jednocześnie empatycznie odnosząc się do doznań i przeżyć wychowanków. Wychowanie rozumiemy więc jako proces wspomagania dziecka w rozwoju ukierunkowanym na osiągnięcie pełnej dojrzałości fizycznej, psychicznej, społecznej i duchowej. Szkolny Program Profilaktyki jest dostosowany do potrzeb rozwojowych uczniów oraz środowiska lokalnego Gimnazjum nr 2. Metody jego realizacji respektują prawa człowieka i prawa dziecka zawarte w Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności oraz Konwencji o Prawach Dziecka. W programie ujęto działania profilaktyczne zapobiegające dysfunkcjom, uwzględniając trzy obszary: 1. Profilaktykę pierwszorzędową, której działania mają na celu promocję zdrowia i jednocześnie zapobiegają pojawieniu się problemów związanych z dysfunkcjonalnym stylem życia. 2. Profilaktykę drugorzędową, zwaną także „wczesną identyfikacją”, której celem jest ujawnienie osób przejawiających pierwsze objawy zaburzeń oraz pomaganie im w zrozumieniu istoty problemów i wycofanie się z dysfunkcji. 3. Profilaktykę trzeciorzędową rozumianą jako interwencję po zakończeniu pomocy terapeutyczno – rehabilitacyjnej, której celem jest przeciwdziałanie nawrotowi zaburzeń i otwarcie drogi powrotu do społeczeństwa poprzez społecznie akceptowany styl życia. CEL PROGRAMU Celem Szkolnego Programu Profilaktyki jest ochrona wychowanków szkoły przed niebezpieczeństwami związanymi z paleniem papierosów, piciem alkoholu, zażywaniem narkotyków, chorobami cywilizacyjnymi, demoralizującym wpływem mediów, agresją i przemocą, poprzez uświadamianie negatywnego wpływu w/w czynników na zdrowie fizyczne i psychiczne młodego człowieka oraz poprzez promocję zdrowia. Działania profilaktyczne obejmują swym zasięgiem społeczność uczniowską, grono pedagogiczne i rodziców. Tak zintensyfikowane oraz rozprzestrzenione mają dotrzeć do jak największej części środowiska ucznia. Cele Szkolnego Programu Profilaktyki korelują z założeniami i celami wytyczonymi przez Szkolny Program Wychowawczy, a także nawiązują do Szkolnego Zestawu Programów i Podręczników. Szkolny Program Profilaktyki jest powiązany ze Szkolnym Programem Wychowawczym w zakresie realizacji celów ogólnych, założeń wychowawczych, form i metod pracy, których główny cel sprowadza się do urzeczywistnienia wizji absolwenta Gimnazjum nr 2. Spójność ze Szkolnym Zestawem Programów Nauczania i Podręczników wyraża się poprzez realizację treści profilaktycznych w ramach lekcji przedmiotowych, lekcji wychowawczych, zajęć socjoterapeutycznych. Szkolny Program Profilaktyki Gimnazjum nr 2 im. Jana Pawła II w Chorzowie CELE SZCZEGÓŁOWE Zapewnienie bezpiecznych warunków pobytu ucznia w szkole; Współpraca z rodzicami jako osobami wspomagającymi działania wychowawcze, jak i profilaktyczne szkoły; Interweniowanie w przypadku nierealizowania przez ucznia obowiązku szkolnego, Zaznajamianie uczniów z konsekwencjami palenia papierosów, picia alkoholu, zażywania narkotyków; Budowanie odporności na negatywne wpływy patologicznych zjawisk społecznych takich jak: narkomania, alkoholizm, nikotynizm; Uczenie i kształtowanie zachowań sprzyjających zdrowiu, rozumienia potrzeby dbania o własne zdrowie; Pomoc w nabyciu umiejętności wyrażania własnych poglądów i emocji, słuchania innych, oceniania zaistniałej sytuacji i podejmowania decyzji. STANDARDY Dbamy, by na bieżąco monitorować realizację obowiązku szkolnego przez uczniów; Otaczamy uczniów indywidualną opieką psychologiczno – pedagogiczną; Zdecydowanie przeciwstawiamy się agresji fizycznej oraz słownej; Rodzice aktywnie włączają się w realizację Szkolnego Programu Profilaktyki; Uczniowie wiedzą, jakie są skutki fizyczne oraz psychiczne palenia papierosów, picia alkoholu, zażywania narkotyków; Uczniowie wiedzą w jaki sposób powiedzieć „nie”, potrafią zastosować to w życiu codziennym; Dokonują wyboru zachowań sprzyjających zdrowiu; Potrafią podejmować decyzje, wyrażać własne poglądy oraz szanować poglądy innych. DIAGNOZA ŚRODOWISKA Środowisko szkolne Na podstawie przeprowadzonych badań i obserwacji stwierdza się: Istnienie zjawiska palenia papierosów przez grupę uczniów (wpisy w „Księdze Palaczy”), Istnienie grupy młodzieży, która miała już kontakt z alkoholem (na podstawie rozmów z uczniami i rodzicami), Występowanie zjawiska wagarowania wśród młodzieży (System Kontroli Frekwencji i Postępów w Nauce LIBRUS) Prawdopodobieństwo kontaktu pojedynczych uczniów z narkotykami (na podstawie rozmów z uczniami, rodzicami oraz wyników ankiet), Szkolny Program Profilaktyki Gimnazjum nr 2 im. Jana Pawła II w Chorzowie Występowanie incydentów przemocy fizycznej, psychicznej i słownej wśród uczniów (zgłoszenia incydentów przez nauczycieli, uczniów oraz rodziców oraz na podstawie wyników ankiet) Przyczynami wyżej wymienionych sytuacji są: niski poziom umiejętności rozwiązywania konfliktów w sposób społecznie akceptowany i wykorzystujący metody negocjacyjne, poczucie bezkarności prawnej spowodowane wydłużonymi procedurami sądowymi i odroczonym stosowaniem środków wychowawczych i poprawczych, wpływ niekontrolowanych treści masowej informacji promujących agresywne i przestępcze wzorce zachowań, powszechny brak kontroli sposobu spędzania wolnego czasu przez młodzież, coraz częściej pojawiająca się niewydolność wychowawcza rodziców. Środowisko rodzinne uczniów Występowanie rodzin patologicznych. Przyczyny: bezrobocie, nadużywanie alkoholu, przemoc, brak zaradności życiowej (przyczyna: wielodzietność – niewywiązywanie się z obowiązku rodzicielskiego i wychowawczego, bieda); Występowanie rodzin niepełnych, konkubinatów, Przyczyny: śmierć jednego z małżonków, odejście jednego z małżonków; Występowanie uczniów mieszkających w rodzinach zastępczych; Występowanie rodzin borykających się z problemami finansowymi; Eurosieroty – uczniowie, których rodzice wyjechali do pracy za granicę. Narzędzia diagnozy: 1. 2. 3. 4. Badanie kwestionariuszem ankiety: „Poczucie bezpieczeństwa w szkole”; Analiza frekwencji uczniów na zajęciach szkolnych, akcja „Polubić szkołę”; Diagnoza klas – ankieta – badanie sytuacji rodzinnej ucznia oraz sytuacji szkolnej; Rozpoznanie środowiska uczniów klas pierwszych (obserwacje – „Studium Cienia”, diagnoza pedagoga szkolnego i psychologa); 5. Analiza sytuacji wychowawczej szkoły – obserwacje, rozmowy z uczniami, nauczycielami, rodzicami, przeprowadzone przez pedagoga szkolnego, psychologa, wychowawców; 6. Pomoc psychologiczno – pedagogiczna: rozpoznanie sytuacji ucznia, organizacja pomocy, założenie KIPU, opracowanie PDW, praca zespołu nauczycieli. Szkolny Program Profilaktyki Gimnazjum nr 2 im. Jana Pawła II w Chorzowie FORMY REALIZACJI PROGRAMU PROFILAKTYKI W skład Szkolnego Programu Profilaktyki wchodzą następujące programy i opracowania: Strategie postępowania w przypadku wagarowania uczniów Gimnazjum nr 2 w Chorzowie, zawarta w procedurze PS-15 Postępowanie z uczniem o specjalnych potrzebach edukacyjnych, Działania profilaktyczne w zakresie zagrożeń środowiskowych, Program Adaptacji Uczniów do warunków gimnazjalnych, Program Adaptacji Młodych Nauczycieli, Program profilaktyczno – interwencyjny BEZPIECZNA SZKOŁA, Środowiskowy Program Wychowania Zdrowotnego, System rozpoznawania środowiska uczniów. Szkolny Program Profilaktyki jest spójny ze Szkolnym Programem Wychowawczym. UCZNIOWIE: zajęcia w ramach pomocy psychologiczno - pedagogicznej warsztaty zajęcia integracyjne koła zainteresowań rozmowy indywidualne zajęcia edukacyjne – praca metodami aktywnymi konkursy, zawody szkolne jak i pozaszkolne badanie w Poradni Psychologiczno – Pedagogicznej turnieje sportowe praca metodą projektu RODZICE: konsultacje porady indywidualne szkolenia dla rodziców – warsztaty, pogadanki, materiały szkoleniowe wizyty domowe współpraca ze środowiskiem lokalnym pomoc psychologiczno - pedagogiczna NAUCZYCIELE: warsztaty prelekcje monitorowanie sytuacji wychowawczej w szkole Szkolny Program Profilaktyki Gimnazjum nr 2 im. Jana Pawła II w Chorzowie praca w zespołach zadaniowych pomoc psychologiczno - pedagogiczna konferencje PROGRAM PROFILAKTYKI – STRATEGIA I DZIAŁANIA Budowanie środowiska profilaktycznego w szkole ma na celu zapobiec szerzeniu się agresji wśród uczniów i jej przeciwdziałaniu. Pełen sukces jest jednak możliwy wtedy, gdy prawie wszyscy nauczyciele w szkole zaakceptują proponowane kierunki, twórczo je rozwijając i połączą swoje siły w codziennej pracy. Działania profilaktyczne wykorzystują uznane strategie profilaktyczne: strategie informacyjne, których celem jest dostarczenie adekwatnych, szczerych i aktualnych informacji o istniejących zagrożeniach i możliwościach zabezpieczenia się przed nimi; strategie edukacyjne, których celem jest pomoc jednostkom w rozwijaniu podstawowych umiejętności życiowych, ze szczególnym uwzględnieniem przygotowania zawodowego i planowania kariery zawodowej; strategie alternatyw, które oferują pozytywne alternatywy wobec dysfunkcji poprzez stymulowanie działalności społecznej oraz umożliwiają doskonalenie samodyscypliny, zaufania do siebie, świadomości siebie, poczucia własnej siły i niezależności; strategie interwencyjne, których celem jest pomoc jednostkom w identyfikowaniu swoich problemów i poszukiwaniu możliwości ich rozwiązywania; strategie zmian środowiskowych, które nakierowane są na identyfikację i zmienianie tych czynników środowiska społecznego i fizycznego, które sprzyjają zachowaniom dysfunkcjonalnym; strategie przepisów społecznych obejmują zmiany przepisów prawnych oraz rozporządzeń lokalnych, ograniczenie dostępności i dystrybucji środków odurzających, likwidację reklam tych środków w miarę możliwości, redukowanie negatywnych skutków używania środków odurzających. Uwzględniając Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 stycznia 2003 r. w sprawie szczegółowych form działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniem, przewiduje się następujące strategie działań nauczyciela: 1.4.1. W przypadku, gdy nauczyciel podejrzewa, że na terenie szkoły znajduje się uczeń będący pod wpływem alkoholu. 1. Powiadamia o swoich przypuszczeniach wychowawcę klasy; 2. Odizolowuje ucznia od reszty klasy, ale ze względów bezpieczeństwa nie pozostawia go samego; 3. Zawiadamia o tym fakcie rodziców/opiekunów, których zobowiązuje do niezwłocznego odebrania ucznia ze szkoły; Szkolny Program Profilaktyki Gimnazjum nr 2 im. Jana Pawła II w Chorzowie 4. Gdy rodzice/opiekunowie odmówią odebrania dziecka, należy wezwać pogotowie oraz policję. O dalszych losach dziecka decyduje lekarz w porozumieniu z dyrektorem szkoły. 1.4.2. W przypadku, gdy nauczyciel podejrzewa, że na terenie szkoły znajduje się uczeń będący pod wpływem środków odurzających. 1. Powiadamia o swoich przypuszczeniach wychowawcę klasy, pedagoga szkolnego; 2. Odizolowuje ucznia od reszty klasy, ale ze względów bezpieczeństwa nie pozostawia go samego; 3. Wzywa lekarza w celu stwierdzenia stanu odurzenia; 4. Zawiadamia o tym fakcie rodziców/opiekunów, których zobowiązuje do niezwłocznego odebrania ucznia ze szkoły; 5. Gdy rodzice/opiekunowie odmówią odebrania dziecka, o pozostaniu ucznia w szkole, czy przewiezieniu do placówki służby zdrowia, albo przekazaniu go do dyspozycji funkcjonariuszom Policji - decyduje lekarz, po ustaleniu aktualnego stanu zdrowia ucznia i w porozumieniu z dyrektorem szkoły. 1.4.3. W przypadku, gdy nauczyciel znajduje na terenie szkoły substancję przypominającą wyglądem narkotyk 1. Zabezpiecza substancję przed dostępem do niej osób niepowołanych oraz ewentualnym jej zniszczeniem do czasu przyjazdu Policji. (Nie wolno substancji wyciągać z opakowania, przesypywać, przelewać, wąchać, sprawdzać smak, dotykać, itp.); 2. Substancję należy umieścić w pomieszczeniu niedostępnym dla innych osób, nie pozostawiając jej bez dozoru – nawet w pomieszczeniu zamkniętym; 3. Po zabezpieczeniu substancji przypominających wyglądem narkotyk należy wezwać policję. Nie wolno ujawnionego środka samemu dostarczać do komisariatu lub komendy Policji; 4. W miarę możliwości należy ustalić, do kogo znaleziona substancja może należeć. 1.4.4. W przypadku, gdy nauczyciel podejrzewa, że uczeń posiada przy sobie substancję przypominającą narkotyk 1. W obecności innej osoby (wychowawca, pedagog, dyrektor, itp.) można żądać, aby uczeń przekazał substancję, pokazał zawartość torby szkolnej oraz kieszeni (we własnej odzieży), ewentualnie innych przedmiotów budzących podejrzenie, co do ich związku z poszukiwaną substancją. Nie wolno samodzielnie wykonać czynności przeszukania odzieży ani teczki ucznia - jest to czynność zastrzeżona wyłącznie dla Policji; 2. W przypadku, gdy uczeń odmawia przekazania nauczycielowi substancji i pokazania zawartości teczki, należy wezwać Policję, która przeszukuje odzież i przedmioty należące do ucznia oraz zabezpiecza znalezioną substancję i zabiera ją do ekspertyzy; 3. Do czasu przyjazdu Policji ucznia należy odizolować (np. w gabinecie dyrektora, pedagoga) kontrolując przez cały czas jego zachowanie. Należy zwrócić uwagę, aby nie ukrył, przekazał innej osobie, połknął lub wyrzucił posiadaną substancję narkotyczną; Szkolny Program Profilaktyki Gimnazjum nr 2 im. Jana Pawła II w Chorzowie 4. O zaistniałym zdarzeniu należy bezzwłocznie zawiadomić rodziców ucznia i wezwać do natychmiastowego pojawienia się w szkole. Rodzice nie mogą zabrać dziecka do domu, ponieważ w związku z popełnionym przestępstwem Policja na podstawie obowiązującego prawa musi wykonać czynności niecierpiące zwłoki, np. zatrzymać nieletniego w celu wykonania czynności procesowych. 1.4.5. W przypadku, gdy uczeń podejrzany jest o kradzież 1. Powiadomić o zaistniałym wydarzeniu wychowawcę, pedagoga szkolnego; 2. Przekazanie ucznia pod opiekę wychowawcy, pedagoga szkolnego, dyrektora; 3. Rozmowa z uczniem w obecności wychowawcy, pedagoga, dyrektora – ustalenie faktów, świadków zdarzenia; 4. Jeżeli sytuacja tego wymaga, w obecności innego nauczyciela (wychowawcy, pedagoga szkolnego, dyrektora, itp.) można poprosić ucznia, aby pokazał zawartość torby szkolnej oraz kieszeni (we własnej odzieży). Nie wolno samodzielnie przeszukać odzieży ani teczki ucznia – jest to czynność zastrzeżona tylko i wyłącznie dla Policji; 5. O zaistniałym zdarzeniu należy bezzwłocznie zawiadomić rodziców/opiekunów ucznia – sprawcy czynu, wezwać ich natychmiast do szkoły; 6. Jeżeli sprawa jest poważna (rozbój, uszkodzenie ciała, itp.) należy powiadomić również Policję; 7. Ustalenie konsekwencji dla sprawcy: Natychmiastowa Komisja wychowawcza, Przeproszenie poszkodowanego, zwrot skradzionej rzeczy, Zakaz uczestniczenia w imprezach szkolnych (dyskoteki, wycieczki, wyjścia do teatru) 1.4.6. Strategie postępowania z palaczami: 1. Gdy uczeń zostanie zauważony po raz pierwszy z papierosem: nauczyciel upomina ucznia, zgłasza zajście pedagogowi szkolnemu i rodzicom (prawnym opiekunom); 2. Gdy zdarza się to po raz drugi: pedagog dokonuje wpisu do „zeszytu palaczy”, który znajduje się w sekretariacie i przeprowadza rozmowę dyscyplinującą; 3. Gdy zdarza się to po raz kolejny: uczeń ma obowiązek odpracować społecznie na rzecz szkoły swój każdorazowy występek, 4. W razie braku poprawy: wezwanie rodziców/ opiekunów do szkoły na rozmowę w obecności wychowawcy i pedagoga szkolnego; komisja wychowawcza – w przypadku, gdy w/w działania nie przynoszą oczekiwanych efektów, a wraz z paleniem tytoniu zauważono negatywne zachowanie oraz liczne nieobecności ucznia na lekcjach; poinformowanie policji – wezwanie dzielnicowego szkoły w celu zdyscyplinowania uczniów (dalsze kroki podejmowane są przez policję). Szkolny Program Profilaktyki Gimnazjum nr 2 im. Jana Pawła II w Chorzowie 1.4.7. Strategie postępowania z uczniami przeszkadzającymi na lekcji: 1. W razie niegrzecznego zachowania ucznia na lekcji nauczyciel ma prawo: upomnieć ucznia, wpisać informacje o zachowaniu do systemu Kontroli Frekwencji i Postępów w Nauce LIBRUS, rozmawiać z wychowawcą klasy w celu wypracowania metody dyscyplinującej ucznia; 2. Jeżeli sytuacja notorycznie się powtarza, upomnienia i uwagi nie przynoszą oczekiwanych efektów, nauczyciel może poprosić o interwencję pedagoga szkolnego, rodziców/opiekunów, możliwe jest również przeprowadzenie rozmowy dyscyplinującej ucznia w obecności rodziców, wychowawcy i dyrektora lub wicedyrektora, jak również poproszenie rodziców (opiekunów) o przybycie na daną lekcję, bez zapowiedzi, aby samemu kontrolować zachowanie gimnazjalisty; 3. Jeżeli sytuacja nie zmieni się, nauczyciel ma możliwość nawiązania bliższej współpracy z pedagogiem szkolnym, który jest obecny na lekcji danej klasy i wspiera swoją obecnością nauczyciela; 4. W przypadku, gdy w/w działania nie przynoszą oczekiwanych efektów organizowana jest komisja wychowawcza; 5. Jeżeli negatywne zachowanie zdarza się uczniowi również na innych lekcjach możliwe jest przeniesienie go do innej równoległej klasy. 6. Nauczyciel w każdej z wymienionych sytuacji ma możliwość komunikowania się z rodzicami za pośrednictwem Systemu Kontroli Frekwencji i Postępów w Nauce LIBRUS, dostępnego dla każdego rodzica. Działania profilaktyczne w zakresie zagrożeń środowiskowych i cywilizacyjnych w Gimnazjum nr 2 w Chorzowie realizowane są w oparciu o Szkolny Program Profilaktyki w skład którego zalicza się: Środowiskowy Program Wychowania Zdrowotnego, Program Adaptacji Uczniów do warunków gimnazjalnych, Program Adaptacji Młodych Nauczycieli, Plan Pracy pedagoga szkolnego. Działania profilaktyczne wspierane są również przez instytucje i osoby upoważnione i przygotowane do prowadzenia tego typu zajęć. Uzasadnienie. Dobór treści, ich zawartość tematyczna są adekwatne do wytyczonych celów i zadań, które natomiast odzwierciedlają w/w programy cząstkowe. Na podstawie § 9. Rozporządzenia MENiS z 31 stycznia 2003r. w sprawie szczegółowych form działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniem (Dz.U. z 2003r. Nr 24, poz. 198), wyznaczyliśmy następującą strategię działań wychowawczych i zapobiegawczych oraz interwencyjnych, która uwzględnia w szczególności: Szkolny Program Profilaktyki Gimnazjum nr 2 im. Jana Pawła II w Chorzowie 1) systematyczne prowadzenie w środowisku szkoły edukacji prozdrowotnej, promocji zdrowia psychicznego i zdrowego stylu życia wśród dzieci i młodzieży, rodziców i nauczycieli (odp. wychowawcy, nauczyciele, koordynator), 2) opracowanie metod i form działalności informacyjnej (pedagog, zespół wychowawców - koordynator), 3) określenie zadań wszystkich pracowników szkoły w zakresie pomocy dzieciom i młodzieży, zagrożonych uzależnieniem (zespół kierowniczy, nadzór pedagogiczny, obserwacje, zeszyt zarządzeń, program), 4) procedury postępowania w sytuacjach szczególnych zagrożeń związanych ze środkami odurzającymi i substancjami psychotropowymi, z uwzględnieniem zadań osób podejmujących interwencję (zespół ds. jakości), 5) współpracę z rodzicami w zakresie działań wychowawczych i zapobiegawczych, prozdrowotnych oraz interwencyjnych (wychowawcy klas), 6) aktywny udział dzieci i młodzieży w zajęciach profilaktycznych i w zajęciach umożliwiających alternatywne wobec zachowań ryzykownych, zaspokajanie potrzeb psychicznych i społecznych (pedagog szkolny), 7) dostosowanie treści i formy zajęć profilaktycznych do zachowań ryzykownych dzieci i młodzieży oraz stopnia zagrożenia (zespół ds. profilaktyki), 8) edukację rówieśniczą (samorząd szkolny, pedagog), 9) sposób współdziałania pracowników szkoły ze służbą zdrowia i Policją w sytuacjach wymagających interwencji (pedagog, bhp), 10) współpracę z różnymi instytucjami, w szczególności organizacjami pozarządowymi, wspierającymi działalność placówek w zakresie rozwiązywania problemów dzieci i młodzieży (pedagog), 11) wspieranie dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniem, rozwijanie ich poczucia własnej wartości oraz motywowanie do podejmowania różnych form aktywności, w tym aktywności pozaszkolnej (wszyscy nauczyciele), 12) wewnątrzszkolne doskonalenie nauczycieli w zakresie profilaktyki uzależnień i innych problemów dzieci i młodzieży oraz sposobu podejmowania wczesnej interwencji w sytuacji zagrożenia uzależnieniem (dyrektor, koordynator WDN), 13) dokonywanie systematycznej oceny efektów podejmowanych działań wychowawczych i zapobiegawczych (dyrektor, wicedyrektor), 14) „Działalność profilaktyczna w zakresie zagrożenia środowiska” (pedagog) 15) „System rozpoznawania środowiska uczniów” (pedagog), 16) konkretne działania: Dyrektora i Wicedyrektora Szkoły – obserwacje lekcji wychowawczych prowadzonych pod kątem istniejącego problemu, Wychowawcy klas – Karta Samokontroli Ucznia – plany na przyszłość (odp. Opiekun samorządu). INSTYTUCJE WSPOMAGAJĄCE REALIZACJĘ PROGRAMU - Komenda Miejska Policji - I Komisariat Policji w Chorzowie Szkolny Program Profilaktyki Gimnazjum nr 2 im. Jana Pawła II w Chorzowie - Urząd Miasta Chorzów – Wydział Edukacji, Wydział Zdrowia, Wydział Zarządzania Kryzysowego - Organizacja Kościelna - Ośrodek Rozwiązywania Problemów Alkoholowych - Ośrodek Promocji Rodziny - Szkoła Policji w Katowicach - Urząd Miasta Chorzów - Poradnia Psychologiczno – Pedagogiczna - Prelegenci - Rodzice - Ośrodek Pomocy Społecznej - Sąd Rejonowy – Wydział Rodzinny - Towarzystwo Przyjaciół Dzieci MONITOROWANIE PROGRAMU PROFILAKTYKI 1. Badania statystyczne Opinie uczniów i rodziców – kwestionariusze ankiet (odpowiedzialny - wychowawca) Analiza wypadkowości w szkole spowodowanej zachowaniami agresywnymi (odp. inspektor BHP) Analiza interwencji w związku z zaistniałymi zachowaniami agresywnymi (odp. pedagog) Analiza ilości osób palących (odp. pedagog) Analiza uczniów wagarujących (odp. wychowawca, pedagog) 2. Analiza dokumentacji Dokumentacja pedagoga szkolnego, psychologa (pedagog, psycholog, dyrektor/wicedyrektor) Dziennik elektroniczny – analiza frekwencji uczniów (odp. pedagog) Sprawozdania z realizacji programów własnych i autorskich (autorzy) Protokoły z konferencji szkoleniowych Rady Pedagogicznej (dyrektor, wicedyrektor) Sprawozdania z realizacji zajęć pozalekcyjnych (dyrektor, wicedyrektor) EWALUACJA PROGRAMU PROFILAKTYKI 1. Dlaczego i dla kogo ma być przeprowadzona ewaluacja? Celem przeprowadzenia ewaluacji jest modyfikacja – udoskonalenie programu zgodnie z potrzebami młodzieży, wymaganiami środowiska szkolnego, rodzinnego. Ewaluacja zostanie przeprowadzona dla nauczycieli, wychowawców, pedagoga oraz władz szkolnych. 2. Jakie informacje o realizacji programu profilaktyki i jego skutkach będą zbierane? Szkolny Program Profilaktyki Gimnazjum nr 2 im. Jana Pawła II w Chorzowie 3. 4. 5. 6. Dzięki ewaluacji uzyskamy informacje dotyczące efektów oddziaływań profilaktycznych, zarówno na młodzież, jak i środowisko rodzinne, w którym przebywają. Od kogo będą zbierane informacje? Informacje uzyskiwane będą od uczniów, nauczycieli, rodziców/opiekunów, na podstawie kwestionariusza ankiety, oraz dodatkowe informacje będą zbierane na podstawie kontroli dzienników lekcyjnych/pedagoga. Metody i techniki ewaluacji: Do ewaluacji wykorzystano metody ilościowe, których narzędziem jest kwestionariusz ankiety oraz metody jakościowe, których narzędziem jest analiza dokumentacji (kontrola dzienników lekcyjnych oraz dziennika pedagoga szkolnego). W jakiej postaci będą opracowane wyniki ewaluacji i kto to zrobi? Wyniki ewaluacji opracowane zostaną w formie sprawozdania, przez koordynatorki Zespołu ds. Szkolnego Programu Profilaktyki i Szkolnego Programu Wychowawczego. Jak zostaną wykorzystane zebrane dane? Zebrane dane zostaną wykorzystane do udoskonalenia programu profilaktyki. Przykładowa procedura ewaluacji szkolnego programu profilaktyki 1. Opis przedmiotu ewaluacji Przedmiotem ewaluacji Szkolnego Programu Profilaktyki będą zmiany zachodzące w podmiocie programu (wagarowania, polepszenia ocen uczniów z konkretnych przedmiotów, świadomość negatywnego wpływu uzależnień na zdrowie [uczniowie, rodzice/opiekunowie], eliminowanie zachowań agresywnych poprzez umiejętność radzenia sobie z uczuciem złości, znajomość konsekwencji negatywnych/ nagannych zachowań, świadomość własnej seksualności). 2. Uzasadnienie przeprowadzenia ewaluacji Ewaluacja dostarczy informacji, które pozwolą na udoskonalenie programu oraz pokażą rzeczywiste efekty realizacji programu. 3. Opracowanie projektu ewaluacji Dodatkowym elementem ewaluacji będzie również analiza dokumentacji pedagogicznej i wychowawczej (sprawdzenie Systemu Kontroli Frekwencji i Postępów w Nauce LIBRUS przez pedagoga pod względem frekwencji uczniów na zajęciach szkolnych, przeprowadzonych zajęć, pogadanek, prelekcji). Na pewno istotnym elementem będą wyniki egzaminu gimnazjalnego, jak również rezultaty konkursów, imprez oraz akcji zaplanowanych na dany rok szkolny. Szkolny Program Profilaktyki Gimnazjum nr 2 im. Jana Pawła II w Chorzowie Pod koniec każdego roku szkolnego zamierzamy dokonać analizy sytuacji i potrzeb szkoły w zakresie profilaktyki. Zadanie to przeprowadzone zostanie za pomocą kwestionariuszy ankiety skierowanych do uczniów, nauczycieli i rodziców. Wśród uczniów sprawdzimy na ile wprowadzone przez nas działania wpłynęły na ich poczucie bezpieczeństwa w szkole oraz co wiedzą na temat treści profilaktycznych omawianych w trakcie roku szkolnego. Rodziców i nauczycieli poprosimy o ocenę realizowanego programu pod kątem zachodzących zmian w zachowaniach ich dzieci oraz propozycji na kolejny rok. Wyniki ewaluacji staną się podstawą do planowania działań na przyszły rok. KONTROLA SZKOLNEGO PROGRAMU PROFILAKTYKI Odbywa się w ramach prowadzonego nadzoru pedagogicznego przez dyrektora, wicedyrektora oraz kierownika świetlicy Przykładowa Karta samokontroli na temat przebiegu realizacji Szkolnego Programu Wychowawczego i Szkolnego Programu Profilaktyki Rok szkolny ……………………………… Klasa ……………………………………… Wychowawca ……………………………… Data Temat lekcji/zajęć/inne działania Cel Efekty oddziaływania na uczniów Prowadzący Szkolny Program Profilaktyki Gimnazjum nr 2 im. Jana Pawła II w Chorzowie Przykładowy Kwestionariusz ankiety monitorującej Szkolny Program Profilaktyki: Uczniowie 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. Co według Ciebie można by zrobić, aby udoskonalić współpracę w klasie? Czy tematyka godzin wychowawczych odpowiadała twoim wymaganiom i zainteresowaniom? Czy oprócz spraw organizacyjnych wychowawca poruszał inne tematy podczas wychowawczych? Jakie tematy chciałbyś/chciałabyś poruszać na lekcjach wychowawczych? Czy zostałaś/eś poinformowany o konsekwencjach złego zachowania? Wymień 5 konsekwencji złego zachowania. Jakie znasz negatywne skutki nadużywania alkoholu? Wymień negatywne konsekwencje zażywania środków odurzających? Jakie znasz sposoby radzenia sobie z uczuciem złości? lekcji Nauczyciele 1. Czy Pana/Pani klasa jest zespołem zintegrowanym? A) Tak, wymień symptomy …………………………………………………………………… B) Nie, co należałoby udoskonalić …………………………………………………………… 2. Czy poinformował/a Pan/Pani swoich uczniów o możliwych (zgodnie ze statutem, w tym WO) konsekwencjach złego zachowania? 3. Czy zna Pan/Pani Program Profilaktyki realizowany na terenie szkoły? 4. Jakie są mocne strony Programu Profilaktyki? 5. Co należałoby zmienić lub udoskonalić w Programie Profilaktyki? 6. Czy zajęcia socjoterapeutyczne są potrzebne? 7. Czy rozpoznał/a Pan/ Pani potrzeby wychowawcze uczniów w swojej klasie? 8. Jakie potrzeby wychowawcze zauważa Pan/Pani wśród uczniów swojej klasy? 9. Jakie porusza pan/pani zagadnienia na lekcjach wychowawczych? 10. W jaki sposób radzi sobie pan/pani z uczuciem złości? 11. Jak reaguje pan/pani na agresywne zachowania uczniów? Rodzice 1. Czy klasa Pana/Pani dziecka jest zespołem zintegrowanym? A) Tak, wymień symptomy …………………………………………………………………… B) Nie, co należałoby udoskonalić …………………………………………………………… Czy Pana/Pani dziecko zna konsekwencje złego zachowania (zgodnie z Wewnątrzszkolnym Ocenianiem)? 3. Jakie tematy/problemy powinny zostać poruszone na lekcjach wychowawczych? 4. Jakie zna pan/pani symptomy uzależnienia od alkoholu? 5. Jakie zna pan/pani przejawy uzależnienia od środków odurzających? 6. Czy rozmawia pan/pani z dzieckiem na temat seksualności oraz problemów z tym związanych? 2. Szkolny Program Profilaktyki Gimnazjum nr 2 im. Jana Pawła II w Chorzowie Zespół ds. Szkolnego Programu Profilaktyki: mgr Joanna Zabłocka mgr Małgorzata Pieniek mgr Lucyna Dąbrowska mgr Aleksandra Rozum mgr Katarzyna Wachowicz Szkolny Program Profilaktyki Gimnazjum nr 2 im. Jana Pawła II w Chorzowie