Politechnika Białostocka Wydział Elektryczny

Politechnika Białostocka Wydział Elektryczny

Politechnika
Białostocka
Wydział Elektryczny
Katedra Automatyki i Elektroniki
Instrukcja
do ćwiczeń laboratoryjnych z przedmiotu:
ELEKTROTECHNIKA I ELEKTRONIKA W POJAZDACH
SAMOCHODOWYCH
UKŁAD ZAPŁONOWY
BIAŁYSTOK 2005
1. CEL I ZAKRES ĆWICZENIA LABORATORYJNEGO
Celem ćwiczenia laboratoryjnego jest poznanie zasady działania oraz metod diagnostyki
układów zapłonowych stosowanych w silnikach ZI. W ramach ćwiczenia poznawana jest
aparatura pomiarowa używana podczas diagnostyki układów zapłonowych.
Zakres ćwiczenia obejmuje:
•
pomiary prądu uzwojenia pierwotnego cewki zapłonowej,
•
pomiary czasu zwarcia,
•
zdejmowanie charakterystyki zmian czasu zwarcia w funkcji prędkości obrotowej,
•
zdejmowanie charakterystyki prądu maksymalnego uzwojenia pierwotnego cewki
zapłonowej od prędkości obrotowej,
•
pomiar czasu zwłoki pomiędzy sygnałem z czujnika Halla, a momentem rozwarcia
w zależności od prędkości obrotowej,
•
pomiary prądu pobieranego przez układ zapłonowy,
•
pomiary sygnału wyjściowego czujnika Halla,
•
pomiary prędkości obrotowej silnika,
•
pomiary zakłóceń generowanych przez właściwe i niewłaściwe przewody WN,
•
diagnostykę i naprawę uszkodzonego układu zapłonowego.
Szczegółowy zakres ćwiczenia ustala prowadzący.
Oscyloskop cyfrowy wchodzący w skład zestawu diagnostycznego pozwala na obserwację
wszystkich faz przebiegu zapłonu, co umożliwia określenie stanu układu zapłonowego. Przed
przystąpieniem do realizacji badań należy zapoznać się z instrukcją obsługi oscyloskopu oraz
przygotować wzorcowe oscylogramy uzyskane dla w pełni sprawnego układu zapłonowego.
Na
podstawie
materiału
wykładowego
przygotować
diagnostycznego do układu zapłonowego badanego silnika.
2
schemat
połączeń
zestawu
Przebieg ćwiczenia:
- podłączyć zestaw diagnostyczny do instalacji zapłonowej badanego silnika (szczegóły w
materiałach wykładowych),
- zaobserwować i zapisać na dyskietce w postaci pliku obrazu graficznego (np.: .PCX)
przebieg napięcia po stronie pierwotnej cewki zapłonowej oraz przebieg prądu. W
sprawozdaniu należy wyróżnić na ilustracji charakterystyczne odcinki cyklu pracy.
- zdjąć charakterystykę zmian czasu zwarcia i kąta zwarcia w funkcji prędkości obrotowej,
- zidentyfikować impulsy odpowiadające poszczególnym cylindrom,
- porównać impulsy z wszystkich świec i na tej podstawie określić ewentualne
nieprawidłowości w funkcjonowaniu instalacji zapłonowej,
- w przypadku stwierdzenia nieprawidłowości w działaniu, należy usunąć wykryte usterki i
zaobserwować oraz zarejestrować przebiegi po naprawie.
Sprawozdanie:
Sprawozdanie powinno zawierać schematy układów pomiarowych i wyniki pomiarów.
Należy zanotować symbole oznaczeń wszystkich urządzeń pomiarowych oraz badanych
elementów wykorzystywanych w trakcie ćwiczenia. Wyniki pomiarów należy przedstawić w
formie tablic oraz wykresów. W sprawozdaniu powinien się znaleźć dokładny opis
wykonywanych w trakcie laboratorium czynności związanych z realizacją poszczególnych
zadań. Przebiegi zarejestrowane oscyloskopem cyfrowym należy zapisać na dyskietce
(najlepiej w formacie .pcx kolor), a następnie wstawić do tekstu sprawozdania.
W sprawozdaniu należy zamieścić:
•
schemat połączeń zestawu diagnostycznego z instalacją zapłonową badanego silnika
•
przebiegi uzyskane w trakcie badań instalacji w pełni sprawnej oraz częściowo
uszkodzonej,
•
na przebiegach zaznaczyć charakterystyczne odcinki pracy (wystarczy dla jednego
cylindra),
•
wyróżnić zakresy pracy przypadające na poszczególne cylindry,
•
określić sprawność układu zapłonowego oraz opisać ewentualne nieprawidłowości z
identyfikacją którego cylindra dotyczą,
•
opis ewentualnej naprawy instalacji oraz przebiegi uzyskane po naprawie.
Wszelkie wyniki eksperymentalne należy skomentować. Opracowane sprawozdanie
powinno być złożone w terminie nie przekraczającym 2 tygodni.
3
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia należy:
•
Powtórzyć zasadę działania układu zapłonowego i jego poszczególnych
elementów,
•
Przypomnieć
charakterystyczne
prawidłowe
przebiegi
występujące
w
bezstykowym układzie zapłonowym oraz typowe usterki,
•
Przygotować schemat badanej instalacji zapłonowej,
•
Przygotować schemat połączeń zestawu diagnostycznego,
•
Przypomnieć zasady obsługi oscyloskopu cyfrowego.
•
Przygotować dyskietkę do rejestracji przebiegów z oscyloskopu cyfrowego
6. WYMAGANIA BHP
Warunkiem przystąpienia do praktycznej realizacji ćwiczenia jest zapoznanie się z
obowiązującą w laboratorium instrukcją BHP oraz przestrzeganie zasad w niej zawartych.
UWAGA! W układzie zapłonowym występują wysokie napięcia, szczególnie po stronie
wtórnej cewek zapłonowych, ale także po stronie pierwotnej. Należy zachować szczególną
ostrożność podczas pomiarów wykonywanych w pobliżu przewodów wysokiego napięcia,
świec zapłonowych, cewki zapłonowej i rozdzielacza wysokiego napięcia. Oprócz ochrony
własnej, należy chronić przed uszkodzeniem przyrządy pomiarowe. Przed pomiarem należy
upewnić się, czy dany przyrząd pomiarowy może pracować przy występującym w danej
instalacji napięciu. Szkodliwe dla przyrządów pomiarowych mogą być też wyładowania
elektrostatyczne oraz możliwość przeskoku iskry pomiędzy przewodem wysokiego napięcia, a
końcówką pomiarową urządzenia pomiarowego.
7. LITERATURA
•
Informator techniczny BOSCH: Sterowanie silników o zapłonie iskrowym, Wydanie 2004
•
Dziubiński M.: Elektroniczne układy pojazdów samochodowych, Lublin 2003
•
Herner A.: Elektronika w samochodzie. WKŁ, Warszawa 2001
•
Trzeciak K.: Diagnostyka samochodów osobowych, WKŁ 2003
•
Materiały wykładowe
4
5