(Panasiewicz Koziara Sulewska Ptaszyńska GOTOWE)
Transkrypt
(Panasiewicz Koziara Sulewska Ptaszyńska GOTOWE)
Katarzyna PANASIEWICZ, Wiesław KOZIARA, Hanna SULEWSKA, Gra yna PTASZY SKA Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu Katedra Uprawy Roli i Ro lin e-mail: [email protected] INFLUENCE OF BIOLOGICAL SEED DRESSING ON SOWING VALUE DEPENDING ON STORAGE PERIOD Summary The target of the experiment was to determine the sowing value of some cereals grain species depending on some biological seed dressing. Germination capacity and vigor of dressed seeds with Bioczos BR, Biochikol 020 PC after one, two, three and six months of storage were estimated. Cereals’ species were differed by reaction to seed dressing. Storage of dressed seeds caused decrease of germination capacity and vigour. WPŁYW ZAPRAWIANIA NASION PREPARATAMI BIOLOGICZNYMI NA ICH WARTO SIEWN W ZALE NO CI OD OKRESU PRZECHOWYWANIA Streszczenie Celem bada było wykazanie ró nic warto ci siewnej wybranych gatunków zbó w zale no ci od zastosowanych zapraw biologicznych. Oceniano zdolno kiełkowania oraz wigor ziarna zaprawionego zaprawami biologicznymi Bioczos BR i Biochikol 020 PC po jednym, dwóch, trzech i sze ciu miesi cach jego przechowywania. Porównywane w do wiadczeniu gatunki zbó ró niły si w reakcji na stosowane zaprawy. Przechowywanie zaprawionego biologicznymi zaprawami ziarna u prawie wszystkich badanych gatunków obni ało zarówno zdolno kiełkowania, warto testu wzrostu siewki jak i testu szybko ci wzrostu siewki. 1. Wprowadzenie 2. Materiał i metody Podstawowym i niezb dnym elementem ochrony ro lin jest stosowanie kwalifikowanego i zaprawionego materiału siewnego. W praktyce rolniczej najta szym i najcz ciej stosowanym zabiegiem pozostaje chemiczne zaprawianie nasion [5]. Pomimo du ej skuteczno ci zabieg ten mo e stanowi zagro enie dla organizmów rodowiska naturalnego jak i po przenikni ciu do wn trza nasion, modyfikowa ich skład chemiczny [9]. Aspekt rodowiskowy, ale i tak e zakaz stosowania chemicznych zapraw w rolnictwie ekologicznym skłaniaj do wi kszego zainteresowania si substancjami mniej szkodliwymi dla rodowiska, tj. biologicznymi rodkami ochrony ro lin. Do takiej grupy nale : Bioczos BR, który jest miazg czosnkow oraz Biochikol 020 PC, w skład którego wchodzi chitozan- wyci g ze skorupiaków morskich [1]. Zdarza si równie , e zaprawiony materiał siewny pozostawiany jest do pó niejszego wysiewu, co wynika z przyczyn pogodowych b d te z zaprawienia nadmiernej jego ilo ci [6]. Niewiele jest prac dotycz cych wpływu zapraw nasiennych na warto siewn nasion [2, 4, 8, 11]. Szczególnie brakuje prac okre laj cych skutki magazynowania ziarna zaprawionego wcze niej rodkami biologicznymi. St d istotnym jest poznanie ewentualnych zmian warto ci siewnej, zaprawionego materiału rozmno eniowego w trakcie jego przechowywania. Ce le m b a d a było okre lenie wpływu wybranych zapraw biologicznych na zdolno kiełkowania oraz parametry wigorowe ziarna wybranych gatunków zbó po jednym, dwóch, trzech i sze ciu miesi cach jego przechowywania. Badania laboratoryjne wykonano w Katedrze Uprawy Roli i Ro lin, Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu, w sezonie 2006/2007. W do wiadczeniu uwzgl dniono ziarniaki j czmienia jarego (Antek) i ozimego (Merlot), kukurydzy (Smok), pszenicy ozimej (Trend), pszen yta ozimego (Witon) i yta (Da kowskie Złote). Zastosowano zaprawy biologiczne: Bioczos BR, Biochikol 020 PC, obiektem kontrolnym było ziarno moczone w wodzie przez 2h i nast pnie suszone w warunkach naturalnych. rodki stosowano zgodnie z Zaleceniami Ochrony Ro lin (2006/2007), jak i zaleceniami producentów. Ziarno ocenianych zbó przechowywano w zmiennych warunkach magazynowych. K. Panasiewicz, W. Koziara, H. Sulewska, G. Ptaszy ska Ocen warto ci siewnej wykonano według metod stosowanych w Pa stwowej Inspekcji Ochrony Ro lin i Nasiennictwa. Jako materiału siewnego wyra ona została zdolno ci kiełkowania oraz wigorem. Oznaczenie wigoru ziarna polegało na przeprowadzeniu dwóch testów wigorowych: testu wzrostu siewki oraz testu szybko ci wzrostu siewki. Test wzrostu siewki (kiełka) polegał na umieszczeniu 25 ziarniaków w rulonie bibuły filtracyjnej, w 4 powtórzeniach. Arkusze bibuły nawil one wod umieszczano w termostacie o temperaturze 20°C. Badania rozpocz to w listopadzie 2006 roku. Po zako czeniu kiełkowania tj. zgodnie z PN-94/R 65950 odpowiednio dla gatunku, odnotowano długo siewek normalnie skiełkowanych (cm). Test szybko ci wzrostu siewki wykonano po zako czeniu testu wzrostu siewki. Siewki normalne z ka dego rulonu (bez resztek ziarniaków) suszono przez 24 godziny w temperaturze 80°C, a nast pnie okre lono mas pojedynczej siewki. 27 „Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering” 2008, Vol. 53(4) Gatunek Species Zaprawa Seed dressing Kontrola - Control J czmie jary Bioczos BR Spring barley Biochikol 020 PC Kontrola - Control J czmie ozimy Bioczos BR Winter barley Biochikol 020 PC Kontrola - Control Kukurydza Bioczos BR Maize Biochikol 020 PC Kontrola - Control Pszenica ozima Winter Bioczos BR wheat Biochikol 020 PC Kontrola - Control Pszen yto ozime Bioczos BR Winter triticum Biochikol 020 PC Kontrola - Control yto Bioczos BR Winter rye Biochikol 020 PC r.n. – ró nica nieistotna- not significant difference 0 98,5 99,0 100 93,5 98,5 98,0 98,5 95,0 96,0 94,5 100 99,0 95,5 88,0 99,0 88,0 89,0 93,5 Okres przechowywania [dni] Length of storage [days] 30 60 90 100 97,5 97,5 100 96,0 85,5 96,0 96,0 95,0 96,0 95,0 98,5 97,0 96,0 96,0 92,0 92,0 94,0 98,0 96,0 93,5 92,0 81,5 71,0 97,5 96,0 94,0 95,0 90,5 91,0 93,0 94,0 95,5 94,0 95,5 94,5 96,0 100 93,5 89,0 84,5 82,5 98,0 93,5 93,5 88,5 92,0 85,0 89,5 79,5 78,5 91,0 83,5 84,5 180 80,0 78,0 76,0 96,0 78,0 78,0 94,5 70,0 86,0 90,0 92,0 90,0 90,0 82,0 84,0 76,0 60,0 62,0 NIR0,05 LSD0.05 Tab. 1. Zdolno kiełkowania nasion w zale no ci od zastosowanej zaprawy i okresu przechowywania [%] Table 1. Germination capacity depending on seed dressing and length of storage period [%] 6,61 8,00 9,68 r.n. 5,02 6,41 2,72 9,74 2,55 3,93 r.n. 4,82 4,36 r.n. 4,15 4,65 6,47 9,31 Gatunek Species Zaprawa Seed dressing Kontrola - Control J czmie jary Bioczos BR Spring barley Biochikol 020 PC Kontrola - Control J czmie ozimy Bioczos BR Winter barley Biochikol 020 PC Kontrola - Control Kukurydza Bioczos BR Maize Biochikol 020 PC Kontrola - Control Pszenica ozima Bioczos BR Winter wheat Biochikol 020 PC Kontrola - Control Pszen yto ozime Bioczos BR Winter triticum Biochikol 020 PC Kontrola - Control yto Bioczos BR Winter rye Biochikol 020 PC r.n. – ró nica nieistotna- not significant difference 0 9,62 8,91 8,28 9,68 9,78 8,83 8,68 6,35 6,47 8,46 8,13 8,81 9,15 9,42 8,53 7,15 8,63 7,10 Okres przechowywania [dni] Length of storage [days] 30 60 90 9,25 8,33 7,55 9,86 9,71 5,94 9,82 8,38 7,61 10,0 9,28 8,97 8,96 8,29 7,42 9,57 8,06 7,30 7,00 6,02 5,63 6,03 5,50 5,13 6,33 5,92 5,63 7,88 6,89 6,89 8,18 7,53 7,87 8,60 7,99 6,43 8,85 8,60 8,29 8,45 7,89 8,60 8,78 8,57 8,20 6,82 6,50 6,56 8,57 7,33 6,20 8,16 7,21 6,69 180 5,34 4,51 4,16 7,15 6,08 5,58 5,57 4,88 3,67 6,25 6,66 6,00 7,65 7,40 6,52 6,18 6,07 5,43 NIR0,05 LSD0.05 Tab. 2. Test wzrostu siewki w zale no ci od zastosowanej zaprawy oraz okresu przechowywania [cm] Table 2. Test of seedling growth depending on seed dressing and length of storage period [cm] 0,70 1,02 0,58 0,43 r.n. 0,62 0,53 r.n. 0,48 1,02 0,58 1,31 0,77 0,62 0,62 0,57 1,16 0,67 Gatunek Species Zaprawa Seed dressing Kontrola - Control J czmie jary Bioczos BR Spring barley Biochikol 020 PC Kontrola - Control J czmie ozimy Bioczos BR Winter barley Biochikol 020 PC Kontrola - Control Kukurydza Bioczos BR Maize Biochikol 020 PC Kontrola - Control Pszenica ozima Bioczos BR Winter wheat Biochikol 020 PC Kontrola - Control Pszen yto ozime Bioczos BR Winter triticum Biochikol 020 PC Kontrola - Control yto Bioczos BR Winter rye Biochikol 020 PC r.n. – ró nica nieistotna- not significant difference K. Panasiewicz, W. Koziara, H. Sulewska, G. Ptaszy ska 0 9,45 10,6 8,38 9,31 11,4 8,01 26,2 25,4 24,6 8,29 8,69 8,08 7,27 7,98 7,29 8,15 7,33 6,20 28 Okres przechowywania [dni] Length of storage [days] 30 60 90 9,29 9,79 8,54 12,0 11,8 6,04 10,0 8,49 7,96 10,4 9,72 9,22 12,5 11,5 8,17 10,3 9,57 6,71 26,4 24,3 23,4 20,7 20,4 20,6 25,3 23,9 24,1 8,01 7,58 7,21 9,32 7,98 7,51 8,96 8,73 7,79 6,55 6,82 7,05 7,64 6,97 6,22 7,48 6,68 6,67 7,34 7,17 6,46 7,41 5,91 5,97 6,49 6,37 6,31 180 5,09 5,35 3,48 6,55 4,87 4,61 21,7 14,6 13,6 6,67 6,92 7,51 6,42 6,02 5,14 4,24 4,20 3,44 NIR0,05 LSD0.05 Tab. 3. Test szybko ci wzrostu siewki w zale no ci od zastosowanej zaprawy oraz okresu przechowywania [mg] Table 3. Test of seedling growth speed depending on seed dressing and length of storage period [mg] 0,77 1,94 1,11 1,18 1,04 1,20 2,25 3,40 2,06 0,80 0,74 0,66 r.n. 1,31 0,73 1,01 1,33 1,27 „Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering” 2008, Vol. 53(4) 3. Wyniki bada i dyskusja ozimego i pszenicy ozimej po 60 dniach, a ziarna j czmienia jarego, kukurydzy i yta po 90 dniach. Zastosowanie biologicznych zapraw nasiennych wykazało zró nicowany wpływ na zdolno kiełkowania porównywanych gatunków zbó , co równie sygnalizowały wcze niejsze badania [4, 7, 10]. Znaczn popraw zdolno ci kiełkowania w wyniku zastosowania ocenianych zapraw odnotowano jedynie w przypadku j czmienia ozimego i pszenicy ozimej. Z kolei badania HoroszkiewiczJanki i Jajor [3] wykazały istotne ró nice u j czmienia jarego oraz pszenicy jarej i ozimej, a brak zró nicowania, autorki odnotowały w przypadku j czmienia ozimego. U wi kszo ci badanych gatunków, niezale nie od zastosowanej zaprawy, okres przechowywania zaprawionego ziarna istotnie modyfikował jego zdolno kiełkowania, wyj tek stanowiły pszenica ozima i pszen yto ozime zaprawione rodkiem Bioczos BR (tab. 1). Zdolno kiełkowania j czmienia jarego zaprawionego zapraw Bioczos BR istotnie obni yła si po 60 dniach przechowywania tego ziarna, a zaprawionego zapraw Biochikol 020 PC po 90 dniach. Dla j czmienia ozimego mo liwym okazało si magazynowanie ziarna zaprawionego ocenianymi zaprawami przez okres 90 dni, a yta 60 dni. Przechowywanie ziarniaków kukurydzy zaprawionych zapraw Biochikol 020 PC powy ej 90 dni skutkowało istotnym obni eniem ich zdolno ci kiełkowania. Natomiast zastosowanie zaprawy Bioczos BR istotnie obni yło zdolno kiełkowania kukurydzy ju po 30 dniach magazynowania. Zaprawienie pszenicy ozimej zapraw Biochikol 020 PC obni yło zdolno kiełkowania z tym, e dopiero po 180 dniach jego przechowywania. Wi kszo badanych gatunków zbó spełniała wymóg minimalnej zdolno ci kiełkowania warunkuj cej zaliczenie go do materiału siewnego, poza j czmieniem jarym i ozimym przechowywanym ponad 180 dni oraz ziarnem kukurydzy, pszen yta ozimego i yta zaprawionych rodkiem Bioczos BR ju po 30 dniach. U wszystkich badanych gatunków, najni sze warto ci testu wzrostu siewki odnotowano po 180 dniach przechowywania nie zaprawionego, jak i zaprawionego ziarna (tab. 2). W stosunku do siewek z nasion wie o zaprawionych rodkiem Bioczos BR zwi kszenie redniej długo ci siewek odnotowano jedynie u j czmienia jarego do 60 dni magazynowania, a preparatem Biochikol 020 PC u j czmienia jarego i ozimego oraz yta do 30 dni. Zastosowanie preparatu Bioczos BR w pszen ycie ozimym przyczyniło si do istotnego obni enia wigoru ziarna ju po 30 dniach jego magazynowania. Natomiast okres przechowywania zaprawionego ziarna j czmienia ozimego i kukurydzy tym preparatem nie ró nicował istotnie długo ci ich siewki Pobudzanie nasion poprzez ich moczenie w wodzie zwi kszyło warto testu wzrostu siewki u j czmienia jarego i kukurydzy. Ocena wigoru ziarna za pomoc suchej masy siewki wykazała, e dopuszczalnym jest przechowywanie zaprawionego rodkiem Bioczos BR ziarna kukurydzy, pszenicy ozimej i yta do 30 dni, j czmienia jarego i ozimego do 60 dni a pszen yta ozimego nawet do 90 dni (tab. 3). Z kolei przechowywanie zaprawionego biopreparatem Biochikol 020 PC ziarna obni yło jego wigor u pszen yta ozimego po 30 dniach, j czmienia K. Panasiewicz, W. Koziara, H. Sulewska, G. Ptaszy ska 4. Wnioski 1. Porównywane w do wiadczeniu gatunki zbó reagowały na stosowane zaprawy. ró nie 2. Moczenie w roztworze Bioczos BR poprawiało zdolno kiełkowania u j czmienia ozimego i pszenicy ozimej. Z kolei stosowanie Biochikolu 020 PC zwi kszyło zdolno kiełkowania u j czmienia jarego i ozimego, pszenicy ozimej, pszen yta ozimego oraz yta. 3. Przechowywanie ziarna traktowanego zaprawami biologicznymi u prawie wszystkich badanych gatunków obni ało zdolno kiełkowania, warto testu wzrostu siewki i testu szybko ci wzrostu siewki. 5. Literatura [1] Anonim (2005): Gumitex Poli Farm: Biochikol 020 PC, www.biochikol.pl [2] Filipowicz A., Soczy ski G. 1997. Wpływ przedsiewnego zaprawiania nasion na plonowanie i wzrost bobiku. Prog. Plant Protection/ Post. Ochr. Ro lin 37(1): 269–272. [3] Horoszkiewicz-Janka J., Jajor E. 2006. Wpływ zaprawiania nasion na zdrowotno ro lin j czmienia, pszenicy i rzepaku w pocz tkowych fazach rozwoju. Journal Research and Applications in Agricultaral Engineering. 51(2): 47-53 [4] Janas R., Grzesik m. 2005. Zastosowanie rodków biologicznych do poprawy jako ci nasion ro lin ogrodniczych. Prog. Plant Protection/ Post. Ochr. Ro lin. 45:739-741 [5] Juszczak M., Rogali ska M., Krasi ski T. 2001. Zaprawianie zbó - najta sz profilaktyk . Prog. Plant Protection/ Post. Ochr. Ro lin 41: 604–606. [6] Kwiatkowski J. 2004. Wpływ wielko ci ziarniaków pszen yta na ich warto siewn . Pam. Puł. 135: 145155. [7] Panasiewicz K., Koziara W., Sulewska H. 2007a. Parametry wigorowe ziarna zbó w zale no ci od biologicznych i chemicznych zapraw nasiennych. Res. Appl. Agricul. Eng. 52 (4): 14– 17. [8] Panasiewicz K., Koziara W., Sulewska H., Skrzypczak W. 2007b. Wpływ biologicznych i chemicznych zapraw nasiennych na parametry wigorowe ziarna zbó . Prog Plant Protection/ Post. Ochr. Ro lin 47 (2): 235–239. [9] Podle ny J. 2004. Wpływ stymulacji magnetycznej nasion na wzrost, rozwój i plonowanie ro lin uprawnych. Acta Agrophysica. 4:459-473 [10] Sulewska H., Koziara W. 2006. Ocena warto ci siewnej oraz potencjału plonowania trzech frakcji nasion kukurydzy traktowanej preparatem Biochikol 020 PC. Res. Appl. Agricul. Eng. 51 (2): 178– 182 [11] Wiewióra B. 2003. Zdrowotno i inne cechy warto ci siewnej ziarna oraz plonu j czmienia jarego w zale no ci od zastosowanej zaprawy nasiennej. Cz. II. Wschody polowe i plon j czmienia jarego. Biul. IHAR.228: 89-94. 29 „Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering” 2008, Vol. 53(4)