Rządowy program reindustrializacji Portugalii

Rządowy program reindustrializacji
Portugalii
2015-12-19 13:31:53
2
Kryzys Unii Europejskiej skłonił państwa członkowskie do podjęcia debaty na temat strefy euro oraz przyszłości
wspólnoty. W ramach tej dyskusji 11 grudnia 2012 r. ministrowie gospodarki pięciu państw Unii (Portugalia,
Hiszpania, Francja, Włochy i Niemcy) opublikowali w Wall Street Journal list otwarty, w którym zaproponowali
reindustrializację jako sposób walki z zahamowaniem rozwoju gospodarki europejskiej.
Wg danych, od 2008 r. UE straciła 3 mln miejsc pracy w przemyśle, a produkcja przemysłowa spadła o 10%.
Coraz więcej firm przenosi się do innych części świata. Dotychczas głównym sposobem na zwalczenie kryzysu
była restryktywna polityka finansowa, jednak wg ministrów sposobem na odwrócenie tej tendencji może być
podjęcie nowej wspólnej polityki gospodarczej, która postawiłaby m.in większy nacisk na konkurencyjność
przemysłu w państwach członkowskich. Swoje poglądy grupa przedstawiła również Radzie ds. Konkurencyjności
UE.
Założenia reindustrializacji gospodarki portugalskiej
Jednym z głównych inspiratorów ruchu na rzecz reindustrializacji Europy jest portugalski minister gospodarki,
Álvaro Santos Pereira. W Portugalii, podobnie jak w pozostałych państwach członkowskich, przemysł przez lata
stopniowo zmniejszył swój udział w tworzeniu PKB z 32% do obecnych 27%. W opinii ministra, państwa silnie
uprzemysłowione lepiej znoszą kryzysy gospodarcze i nawet w najtrudniejszych czasach przedsiębiorczość
utrzymuje w nich silną pozycję, a wskaźnik bezrobocia jest mniejszy. Dlatego projekt reindustrializacji gospodarki
forsowany przez Álvaro Santos Pereira ma w planach odbudowę przemysłu, zwiększenie nakładów na
wykształcenie techniczne oraz rozwój górnictwa i eksportu. Celem jest przywrócenie Portugalii statusu kraju „o
powołaniu przemysłowym”, co ma przyciągnąć więcej inwestycji krajowych i zagranicznych.
Reindustrializacja jest częścią większego projektu europejskiego, mającego stać się odpowiedzią na przestarzałą
rzeczywistość drugiej rewolucji przemysłowej, opartej na paliwach kopalnych. Dzięki połączeniu technologii
Internetu oraz energii odnawialnej świat znajduje się obecnie na drodze do trzeciej rewolucji przemysłowej, która
pozwoli ożywić rynek europejski, przejść do kolejnej fazy integracji ekonomicznej.
Do 2012 r. państwo zrealizowało serię reform, które stanowią bazę dla rozwoju projektu reindustrializacji. Dzięki
nim portugalscy przedsiębiorcy dysponują m.in. lepszą ochroną własności intelektualnej i przemysłowej oraz
bardziej elastycznymi rozwiązaniami w zakresie prawa pracy, które pozwalają na zwiększenie produktywności
poprzez lepsze zarządzanie zasobami ludzkimi. Nastąpiło również uproszczenie systemu licencjonowania, który
wyeliminował niepotrzebną biurokrację. Reformy w sektorze portowym zmniejszyły koszty eksportu, a większość
firm nie odnotuje w 2013 r. podwyżki cen za energię. W kolejnych latach ministerstwo gospodarki planuje dalszy
rozwój podobnych inicjatyw.
Santos Pereira przedstawił już w grudniu ub. r. w portugalskim parlamencie podstawowe założenia Strategii
wspierania industrializacji na lata 2013-2020 (Estratégia de Fomento da Industrialização para 2013-2020).
Ostateczny program zostanie zaprezentowany w lutym br. po konsultacji z krajowymi przedstawicielami
najważniejszych sektorów gospodarczych. Do głównych założeń należą: zachęty finansowe dla sektora
wytwórczego, ulgi podatkowe, większy nacisk na wykształcenie zawodowe oraz ograniczenie biurokracji. Planuje
się finansowanie przedsiębiorstw w wysokości 500 mln euro we współpracy z największym bankiem portugalskim
Caixa Geral de Depósitos, a do 2020 r. ma zostać ukończona budowa tak transportowej, jak i energetycznej sieci
transeuropejskiej, w tym połączenia kolejowego Portugalii z Francją.
a) górnictwo
Główną rolę w rządowym programie reindustrializacji rządu odgrywa sektor górniczy. Rząd chce uczynić
portugalskie górnictwo jeden z najbardziej konkurencyjnych sektorów na rynku europejskim, a Portugalia ma
wybić się na pierwsze miejsce w wydobyciu rud metali. W związku z tym w planach jest wprowadzenie szeregu
zachęt dla przedsiębiorców oraz utworzenie w 2013 r. biura wsparcia dla inwestora w sektorze górniczym. Od
czerwca 2011 r. rząd podpisał już 95 kontraktów na poszukiwanie i wydobycie rud metali: w efekcie na terenie
Portugalii znaleziono zasoby w wysokości ponad 2 mln uncji złota, co odpowiada ponad 2,5 mld euro. Inwestycje
3
w przeciągu trzech lat mają sięgnąć 68 mln euro i przyczynić się do utworzenia 120 miejsc pracy. Na liście
znajdują się m.in. projekty próbnego wydobycia złota w Jales (Vila Real) przez Almada Minning z grupy Petequilla
Minerals, a także w Montemor-o-Novo i w Évora przez firmę Colt Resources, która podpisała również kontrakt na
wydobycie wolframu w Tabuaçu.
b) sektor paliwowy
Istnieje także szansa ożywienia sektora paliwowego. Kontrakt z firmą Repsol na wydobycie i produkcję paliwa i
gazu naturalnego w regionie Algarve przewiduje inwestycję rzędu 75 mln euro. Kanadyjska firma Mohave
zaakceptowała plan inwestycyjny w rejonie szybu Lusitânica, pierwszym tego typu w Portugalii: zakłada on
inwestycję 250 mln euro w przeciągu pięciu lat.
Rząd zapowiada realizację kolejnych projektów. Rada Ministrów zaakceptowała Narodową Strategię
Wykorzystania Zasobów Geologicznych, której celem jest zmiana formy wsparcia państwa w sektorze zgodnie z
najlepszymi praktykami międzynarodowymi. Jednym z elementów programu jest m.in. zmiana przepisów
dotyczących udzielania licencji i koncesji oraz uproszczenie procedur niezbędnych do rozpoczęcia inwestycji
związanych z badaniem i eksploatacją złóż. Planowane jest wprowadzenie koncesji na poszukiwanie i wydobycie
ropy naftowej, gazu ziemnego oraz surowców mineralnych, mogących występować w wodach Portugalii: rząd
rozpoczął już proces przyznawania zezwoleń na poszukiwanie minerałów w rejonie Azorów. W planach jest także
utworzenie mechanizmu finansowego, który będzie gwarantował wypełnienie klauzul zawartych w kontraktach,
jak również rozwój projektów zwiększających wiedzę o zasobach mineralnych kraju, co ma przyciągnąć uwagę
inwestorów światowych.
Oprac.:
Patrycja Milczanowska
Wydział Promocji Handlu i Inwestycji Ambasady RP w Lizbonie
18 stycznia 2013 r.
Ostatnia aktualizacja: 31.01.2013
4