Wystąpienie do Prokuratora Generalnego RP dotyczące podjęcia

Warszawa, 12 maja 2006 r.
RZECZPOSPOLITA POLSKA
Rzecznik Praw Dziecka
Ewa Sowińska
Ul. Śniadeckich 10, 00-656 Warszawa
Tel.: 696 55 44, fax. 629 60 79
ZBA-500- 10/06/KC
Pan
Zbigniew Ziobro
Minister Sprawiedliwości
Prokurator Generalny RP
Będąc w najwyŜszym stopniu zaniepokojona pojawiającymi się coraz częściej przypadkami
propagowania praktyk pedofilskich, chciałabym podzielić się z Panem Ministrem moim poglądem
w tej sprawie.
Jestem dogłębnie przekonana, Ŝe wykorzystanie seksualne dziecka narusza wprost
podstawowe jego prawa. Mam tu na myśli przede wszystkim prawo dziecka do ochrony przed
przemocą okrucieństwem, wyzyskiem, demoralizacją, zaniedbaniem i kaŜdym innym złym
traktowaniem. Prawo to zawarte jest w Konstytucji RP (art. 72 ust. 1.), Konwencji o Prawach
Dziecka (art. 34.) i ustawie o Rzeczniku Praw Dziecka (art. 3.3.). TakŜe polski Kodeks Karny
chroni dzieci przed wykorzystaniem seksualnym i nakłada na sprawców inkryminowanych tam
czynów sankcje karne.
Nie ulega dla mnie wątpliwości, Ŝe te same podstawowe prawa dziecka, narusza
propagowanie tych praktyk – co jest dokonywane w róŜnych formach i za pomocą róŜnych technik
przekazu. W ten sposób multiplikowane jest niebezpieczeństwo wykorzystywania seksualnego
dzieci; z jednej strony przez zachęcanie do tego osób dorosłych, z drugiej zaś poprzez eksploatację
dziecięcego braku doświadczenia, zaufania do dorosłych i dziecięcej naiwności. W ten sposób
sprawca we własnym zamyśle traktuje dziecko jako przedmiot, a naruszając jego prawa narusza
takŜe dobro dziecka, w szczególności przez niezwykle negatywny wpływ na rozwój i późniejszy
kształt osobowości dziecka. Nie moŜna przy tym nie dostrzec niekorzystnego oddziaływania na
społeczeństwo w wyniku kreowania negatywnych relacji społecznych, deprecjonowania
sprawdzonych i utrwalonych wartości oraz degradacji Ŝycia rodzinnego i samej jednostki.
W świetle tej refleksji naleŜy negatywnie ocenić próby przedstawiania ukazujących się
treści pedofilskich jako demonstracji własnych poglądów, a przez to korzystania z wolności słowa
jako konstytucyjnie zagwarantowanej wolności obywatelskiej.
Gdyby zgodzić się z tezą przeciwną, naleŜałoby teŜ zgodzić się z legalnym praktykowaniem
zachowań, które ograniczają lub naruszają prawa innych ludzi. Jestem przekonana, Ŝe w takiej
sytuacji prawodawca nie moŜe milczeć, gdyŜ w istocie rzeczy jest to przyzwolenie na negatywne
zachowania
(przynajmniej
w
czasie
poprzedzającym
ewentualne
zmiany
w
prawie),
a w konsekwencji grozi ich utrwaleniem.
W sposób ścisły z omawianą problematyką łączy się brak penalizacji w polskim
ustawodawstwie tzw. wirtualnej pornografii dziecięcej. Na problem ten wielokrotnie zwracał uwagę
mój poprzednik Pan Paweł Jaros (m.in. wystąpienie do Prezesa Rady Ministrów sygn. ZBA-50024/04/MKr).
Wirtualna pornografia generowana jest w sposób komputerowy, przybierając postać filmów,
komiksów lub innych form z udziałem wirtualnych, tj. nieistniejących w rzeczywistym świecie
„aktorów”.
Dzięki
wykorzystaniu
najnowszych
rozwiązań
techniki
komputerowej
oraz
pomysłowości twórców takiej pornografii, przeciętny uŜytkownik komputera nie jest w stanie
rozpoznać, czy ma do czynienia z rzeczywistym obrazem, czy teŜ jedynie z produktem
wytworzonym za pomocą techniki cyfrowej. Niemniej jednak dzięki takim zabiegom, takŜe w ten
sposób w dalszym ciągu mogą być propagowane treści pornograficzne w tym o charakterze
pedofilskim, a sprawcy nie ponoszą odpowiedzialności prawnej.
NaleŜy zauwaŜyć, Ŝe od dnia 19 listopada 2004 r. Polska jest stroną Protokołu
Fakultatywnego do Konwencji o Prawach Dziecka w sprawie handlu dziećmi, dziecięcej prostytucji
i dziecięcej pornografii, przyjętego w Nowym Jorku dnia 25 maja 2000 r., a zatem i w tym zakresie
istnieje konieczność dostosowania polskiego prawa karnego do standardów międzynarodowych.
W tych okolicznościach istnieje pilna potrzeba wprowadzenia do ustawodawstwa
niezbędnych instrumentów oraz zniwelowanie mankamentów juŜ istniejących rozwiązań prawnych,
które wyeliminują, a przynajmniej istotnie ograniczą zjawisko bezkarnego rozpowszechniania treści
o charakterze pedofilskim.
W związku z powyŜszym na podstawie art. 11 ust. 2 ustawy z dnia 6 stycznia 2000 r.
o Rzeczniku Praw Dziecka (Dz. U. Nr 6, poz. 69) wnioskuję o podjęcie inicjatywy ustawodawczej
i zmiany przepisów, która w sposób skuteczny zapewni ochronę najmłodszych przed
propagowaniem pedofili.
Z powaŜaniem
Ewa Sowińska
Do wiadomości:
Pani Anna Sobecka – Przewodnicząca Sejmowej Komisji Rodziny i Praw Kobiet
Pan Antoni Szymański – Przewodniczący Senackiej Komisji Rodziny i Polityki Społecznej